Het belang van poppenspel voor het kind - Handpop.nl

Het belang van poppenspel voor het kind
Wonderbaarlijke Spiegels, Telefoon: 06 54330744 Fax: 0316 842070 Email: info@handpop.nl
KvK 09143046 BTWnr 168745281B01 www.handpop.nl
Door: Helen Meurs
HET BELANG VAN HET POPPENSPEL VOOR HET KIND
Poppen fascineren kinderen en spreken hen meer aan dan enige andere vorm van kunst.
Misschien omdat ze het kinderen zo gemakkelijk maken om de wereld van de fantasie
binnen te gaan. In deze magische wereld staat het de kinderen vrij datgene te creëren wat
ze op dat moment in hun leven nodig hebben. Omdat poppen dikwijls de innerlijke wereld
van het kind bloot leggen, kan er heel wat bereikt worden door middel van het poppenspel.
De volgende punten geven in hoofdlijnen het belang van het poppenspel voor het jonge
kind aan 1 :
1. Poppenspel leidt tot creatief denken en gebruik van de verbeelding:
Bijna iedere fase of stap in het poppenspel vereist het gebruik van de creatieve
verbeelding, en juist dat vermogen moet tegenwoordig broodnodig ontwikkeld
worden. Het lijkt of in bijna het hele opvoedingsproces de verbeelding, de bron van
antwoorden op individuele en maatschappelijke problemen en problemen in het
algemeen nog nauwelijks aan bod komt. Verbeelding kan ook het studeren op latere
leeftijd aanzienlijk vergemakkelijken. Onderzoek toonde aan dat jonge kinderen die
betrokken waren geweest bij het doen-alsof-spel, vier jaar later een opmerkelijke
voorsprong op het gebied van de begripsleer vertoonden en dat hun vermogen zich
impulsief te gedragen veel minder gefrustreerd was. Het poppenspel vraagt van de
toehoorders een behoorlijke dosis verbeeldingskracht, omdat ze de ontbrekende
aspecten van de montering, de gelaatstrekken van de poppen zelf moeten invullen.
2. Tijdens het poppenspel kan het kind situaties uit het dagelijks leven naspelen om ze
op die manier uit te proberen:
Met behulp van poppen kunnen kinderen met ideeën en verlangens experimenteren,
die zij in werkelijkheid nog niet onder ogen hebben gezien. Ze bieden hen de
gelegenheid zich op een gezonde manier aan fantasieën over te geven en om korte
termijn doelen te oefenen. Bijvoorbeeld: een kind dat bang is om naar een
verjaardagsfeestje te gaan, kan voor hij gaat een generale repetitie met zijn poppen
houden.
3. Het poppenspel helpt kinderen hun eigen gedrag te herkennen- zichzelf te zien:
Als een kind zich meer van zichzelf bewust wordt, kan dat leiden tot een
gedragsverandering. Als hij observeert hoe ongelukkig een timide of over-agressieve
pop is, kan dat tot een verandering in het eigen reactiepatroon leiden.
4. Het poppenspel heeft door zijn dramatiek therapeutische waarde, omdat verborgen
angsten worden uitgesproken, spanningen worden verminderd etc.:
Personen die onder stress staan, hebben een kans hun problemen op niet-levende
objecten, poppen, te projecteren. Onuitgesproken negatieve gevoelens en
gedachten schaden de gezondheid- zowel fysiek als psychisch- omdat ze van binnen
gaan knagen. Door het spelen met poppen kan emotionele stress verlicht worden en
op een onschuldige manier worden afgevoerd. Het is een veilige uitlaatklep.
5. Het poppenspel is een hulpmiddel bij het stellen van een diagnose door spraak- en
speltherapeuten, psychologen en sociaal werkers:
1 Uit: Poppenspelletjes met Kinderen, P. Davison Jenkins, Elmar Rijswijk 1982

Het belang van poppenspel voor het kind
Een spraaktherapeut laat bijvoorbeeld alle kinderen uit groep 2 sleutelzinnen tegen
de pop zeggen, om er achter te komen wie hulp nodig heeft. In het poppenspel
tonen de kinderen hun natuurlijke geneigdheid en ze geven de probleemgebieden
binnen hun belevingswereld aan.
6. Het poppenspel biedt het kind een expressiemogelijkheid, zonder dat hij bang hoeft
te zijn afgewezen te worden:
Dit feit is er voor een deel verantwoordelijk voor dat er zoveel geslagen wordt door
poppen. Poppen mogen vals zingen, hoeven niet al hun woorden correct uit te
spreken, hoeven de clou van een grapje niet te begrijpen of perfect te zijn. Een pop
betekent veiligheid.
7. In het poppenspel ontbreekt de druk, veroorzaakt door de angst fouten te maken:
Kinderen kunnen zich echt los zien van de fouten die hun poppen maken. Tenslotte is
het de pop die onhandig of dom is, niet het kind dat hem hanteert.
8. Kinderen zijn zich in het poppenspel niet meer zo van zichzelf bewust, waardoor ze
over hun verlegenheid en stotteren heenkomen:
Zolang de kinderen hun ogen op de pop, die voor hen het woord voert, houden,
stotteren ze niet. Verlegen kinderen zijn over het algemeen wat extraverter als ze een
pop in hun handen hebben. Kinderen die alleen op een fluistertoon willen zingen of
praten, laten zichzelf met behulp van een pop horen.
9. Het poppenspel ontwikkelt de bekwaamheid om kritisch te luisteren en de
mogelijkheid om snel te denken:
Kinderen die in een stuk meespelen, moeten aandachtig luisteren teneinde juist en
snel te kunnen reageren.
10. Poppen weten de aandacht langer vast te houden:
Zowel ouders als leerkrachten hebben met verbazing opgemerkt dat kinderen veel
langer geboeid blijven luisteren naar een les die door een pop gegeven wordt.
11. Poppen zijn een hulpmiddel bij het leren:
Poppen dagen kinderen uit nieuwe situaties uit te proberen en daardoor nieuwe
informatie in zich op te nemen. Dit geldt zowel voor het geval de onderwijzer gebruik
maakt van de pop als het kind zelf. Een oud gezegde: "Horen is vergeten, zien is
onthouden, doen is begrijpen" verduidelijkt waarom het poppenspel de leerervaring
intensiveert.
12. Het poppenspel biedt de gelegenheid tot samenwerking en onderlinge uitwisseling
van ideeën:
Een poppenvoorstelling is een uitstekend middel om de samenwerking te bevorderen.
Kinderen moeten overleggen en samenspelen om überhaupt tot een voorstelling te
komen. Daarnaast vinden kinderen het erg leuk om zelf een voorstelling te maken.
13. Het poppenspel is een goede gelegenheid om problemen te leren oplossen:
Als de uitdaging van het maken van een voorstelling of het vinden van een oplossing
voor een probleem van de pop onder de verantwoordelijkheid van het kind valt, dan
krijgen ze te maken met een heleboel problemen waar ze zelf een oplossing voor
moeten bedenken, zonder dat dit direct iemand schaadt.
14. Het poppenspel draagt op velerlei wijzen bij aan een gezonde zelfwaardering:
Gezonde zelfwaardering is een warm en liefdevol gevoel naar jezelf toe. Het is
onvoorwaardelijke zelfacceptatie. Veel leerkrachten gebruiken poppen in
vooropgezette situaties om deze positieve gevoelens over het zelfbewustzijn aan te
kweken. Kinderen kunnen dikwijls van een pop wel positieve bevestiging accepteren
en niet van een volwassene. De pop gaat met de kinderen om alsof ze alles wat ze in
zich hebben al hebben gerealiseerd. Geloof in zichzelf wordt ze als het ware vanzelf
ingegeven.
15. Het poppenspel is een hulpmiddel om nieuwe interesses te creëren:
Afhankelijk van het thema of de pop die we kiezen, kunnen er nieuwe interesses
ontstaan bij kinderen. Wanneer we erin slagen om de pop in verschillende situaties in
te zetten en het kind de gelegenheid bieden om via de poppen andere werelden te
betreden, zullen de mogelijkheden van de pop vergroot worden.
Wonderbaarlijke Spiegels, Telefoon: 06 54330744 Fax: 0316 842070 Email: info@handpop.nl
KvK 09143046 BTWnr 168745281B01 www.handpop.nl

Het belang van poppenspel voor het kind
Er wordt vaak gesuggereerd dat poppenspel techniek vereist, ik zou dit willen ontkrachten
omdat ik in de praktijk heb gemerkt dat de techniek van het poppenspel minder van belang
is dan het geloof wat de speler in de pop heeft. Wanneer je eenmaal de lol en het effect
van poppenspel hebt ontdekt zul je merken dat je van alles een pop kunt maken en dat de
poppen ook steeds beter worden. Waar het bij poppenspel om draait is dat de speler een
zekere verbondenheid met de pop moet hebben, dat de speler zich over kan geven aan zijn
fantasie en dat de speler de pop durft te laten leiden, want ook de speler zal geconfronteerd
worden met kanten van zichzelf die hij niet direct verwacht had, ook hij kan compleet
opgaan in het poppenspel en gefascineerd raken door wat de pop bij hemzelf en de
kinderen teweeg brengt. De pop hoeft helemaal geen grote kunsten of lange verhalen te
vertellen om de kinderen te boeien, de aanwezigheid van de pop is genoeg om de
aandacht van de kinderen te krijgen, een vraag of een opmerking van de pop is vaak al
voldoende om een gesprek op gang te brengen. Het is echt opmerkelijk hoeveel de
kinderen een pop te vertellen hebben, het is opmerkelijk hoe ontspannen kinderen zijn in het
bijzijn van een pop; duimen gaan in de mond, kinderen zakken onderuit op hun stoel of gaan
op de grond liggen kijken, er wordt spontaan gehikt of gelachen, kinderen gaan tegen
elkaar aan zitten etc., het is opmerkelijk dat zelfs de meeste stille kinderen op de pop
reageren, kortom; het is opmerkelijk hoe de sfeer ten goede verandert in het bijzijn van een
pop. Reden genoeg dus om de stap te wagen en aan de slag te gaan met een handpop!
Wonderbaarlijke Spiegels, Telefoon: 06 54330744 Fax: 0316 842070 Email: info@handpop.nl
KvK 09143046 BTWnr 168745281B01 www.handpop.nl