Algemene Regels - De Poolcirkel

Algemene Regels (WPA regels hoofdstuk 3 t/m 6)
De onderstaande algemene regels gelden voor alle spelvormen, behalve wanneer ze expliciet tegengesproken worden door de specifieke spelregels
van de gebruikte spelvorm
3.1 De tafel, ballen en uitrusting
Alle onderstaande regels zijn opgesteld voor het spelen op tafels en met ballen en uitrusting die voldoen aan de normen opgelegd door de World Pocket-Billiard
Association.
3.2 De ballen opzetten
Bij het opzetten van de ballen moet altijd gebruik gemaakt worden van een driehoek. De bal in de bovenhoek wordt op het voetpunt gespot, alle andere
genummerde ballen komen achter deze bal. De ballen dienen zodanig opgezet te worden dat alle ballen elkaar raken. Indien dit niet lukt heeft de
openende speler het recht om zelf het rack op te zetten of te accepteren. Wanneer de wedstrijd gearbitreerd wordt door een scheidsrechter die opzet
heeft de opende speler geen recht van inspraak over het opgezette rack.
3.3 Het spelen van de speelbal
De speelbal mag alleen met behulp van de pomerans gespeeld worden, indien dit niet gebeurt maakt men een foul.
3.4 Call shot
Voor spelvormen waarbij call shot van toepassing is, moet de speler de te potten genummerde bal en bijbehorende pocket nomineren alvorens hij
stoot. Deze bal hoeft niet als eerste te worden geraakt, ook hoeft niet te worden aangegeven hoe er gespeeld gaat worden (via carambol, combinatie,
band, etc.). Alle extra gepotte ballen tijdens een geldige stoot worden in het voordeel van de speler meegeteld.
3.5 Geen ballen potten
Een speler, die geen bal pot tijdens een geldige stoot, verliest zijn beurt. De tegenspeler komt dan aan tafel.
3.6 Bepalen van de beginnende speler ('lag')
Om te bepalen welke speler mag beginnen gaat men als volgt te werk. Beide spelers krijgen een gelijkwaardige bal voor wat betreft gewicht en grootte
(het liefst twee speelballen, of anders twee volle genummerde ballen) in de hand achter de hoofdlijn. Ze spelen hun bal 'gelijktijdig' (voor de bal
van de tegenspeler de band aan de voet van de tafel raakt). Indien één van beide spelers te laat stoot wordt de lag opnieuw gespeeld.
De speler wiens bal het dichtst bij de hoofdband stil komt te liggen, mag bepalen wie als eerste breakt.
De speler wiens bal het dichtst bij de hoofdband stil komt te liggen, mag bepalen wie als eerste breakt.
Men verliest automatisch deze lag indien:
1. zijn bal op de tafelhelft van de tegenspeler terechtkomt,
2. als zijn bal de voetband niet raakt,
3. als zijn bal de voetband meer dan eens raakt,
4. als zijn bal gepot wordt,
5. als men een lange band raakt,
6. als men zijn bal uit de tafel speelt of
7. als zijn bal stil komt te liggen 'tussen de kaken' van de hoekpocket met zijn middelpunt voorbij de rand van de hoofdband.
In het geval dat beide spelers één van deze fouten maakt of wanneer niet kan worden bepaald welke bal het dichtst bij de hoofdband ligt wordt de lag
opnieuw gespeeld.
3.7 Openende break
De openende break wordt bepaald door lag of toss. (De lag procedure is noodzakelijk voor toernooien en andere formele wedstrijden.) De speler die
de lag of toss wint mag kiezen wie de openende break speelt.
3.8 Speelbal bij break
De break wordt gespeeld met de speelbal in de hand achter de hoofdlijn. De genummerde ballen worden opgezet overeenkomstig met de specifieke
spelregels van de gespeelde spelvorm. Het spel wordt begonnen beschouwd zodra de speelbal met de pomerans over de hoofdlijn is gespeeld.
3.9 Af laten wijken van de speelbal tijdens de break
Het tegenhouden of laten afwijken van de speelbal nadat die de hoofdlijn gekruist heeft of voordat hij de opgelegde genummerde ballen heeft geraakt,
is een foul en betekent beurtverlies. De tegenspeler krijgt de speelbal in de hand achter de hoofdlijn of mag de speelbal teruggeven aan de speler
in overtreding (uitzondering bij 9-ball, zie regel 5.3) De foulende speler zal gewaarschuwd worden dat een tweede gelijkaardige overtreding gedurende
de wedstrijd verlies met forfaitcijfers zal betekenen. (Zie regel 3.29)
3.10 Speelbal in de hand achter de hoofdlijn
Bij een aantal specifieke situaties bij 8-ball en 14.1 krijgt een speler de speelbal in de hand achter de hoofdlijn.
Hij mag de speelbal dan naar eigen keuze overal in het hoofdveld (achter en niet op de hoofdlijn) leggen.
De speler mag dan op elke bal spelen die met zijn middelpunt buiten het hoofdveld (voorbij of op de hoofdlijn) ligt. Wil men toch een bal in het
hoofdveld spelen, dan moet de speelbal eerst minstens één band buiten het hoofdveld geraakt hebben voordat hij de bewuste bal in het hoofdveld
raakt. Bij speelbal in de hand achter de hoofdlijn is het dus niet toegestaan om rechtstreeks op een bal in het hoofdveld te spelen.
Als de speler de speelbal onopzettelijk op of voorbij de hoofdlijn legt, dan zal de scheidsrechter of de tegenspeler hem daar attent op moeten maken
voor er gestoten wordt. Gebeurt dat niet of komt de mededeling te laat, dan wordt de stoot als geldig beschouwd. Indien een speler te horen krijgt dat
de positie van de speelbal niet correct is, dan moet hij deze corrigeren. Als een speler de bal meer dan één bal dikte buiten het hoofdveld plaatst en
stoot kan de scheidsrechter of de tegenspeler dit als een foul bestempelen.
De speelbal blijft 'in de hand' (en dus niet in het spel) tot hij met de pomerans over de hoofdlijn gespeeld is. Zolang hij 'in de hand' is, mag de speelbal
met de hand, de keu, enz. verplaatst worden. Vanaf het moment dat er gestoten is, mag de speelbal op geen enkele manier beroerd worden. Indien
dit toch gebeurt, begaat men een foul. (Zie ook regel 3.39 en 3.40)
3.11 Gepotte ballen
Een bal wordt als gepot beschouwd als hij na een geldige stoot in een pocket terechtkomt en daarin blijft liggen. (Een bal die uit een collectormechanisme
op de grond valt is een bal die gepot is). Een bal die uit een pocket terug op tafel springt, is niet gepot (indien dit met de speelbal gebeurt, is
regel 3.20 van toepassing).
Poolbiljartbond De Poolcirkel -1-

3.12 Positie van de ballen
De positie van een bal wordt bepaald door waar zijn middelpunt zich bevindt.
3.13 Voet op de grond
Het is een foul als een speler stoot terwijl hij niet met minstens één voet de grond raakt. Schoeisel moet 'normaal' zijn voor wat betreft vorm, grootte
en draagwijze.
3.14 Stoten terwijl er nog ballen bewegen
Het is een foul als een speler stoot voordat alle ballen tot stilstand zijn gekomen, een tollende bal is in beweging.
3.15 Einde van een stoot
Een stoot is niet beëindigd (en telt dus nog niet) totdat alle ballen op de tafel tot stilstand zijn gekomen.
3.16 Definitie van het hoofdveld (kitchen)
Het hoofdveld bevat de hoofdlijn niet. Een genummerde bal die met zijn middelpunt op de hoofdlijn ligt, ligt dus niet in het hoofdveld en mag dus
aangespeeld worden als er van achter de hoofdlijn (speelbal in de hand achter de hoofdlijn) gespeeld moet worden. De speelbal moet zo ook achter en
niet op de hoofdlijn gelegd worden als deze in hand achter de hoofdlijn is.
3.17 Algemene regel voor alle fouls
Alhoewel de sancties voor fouls van spel tot spel en van situatie tot situatie kunnen verschillen, is het volgende altijd geldig:
1. de beurt is over
2. indien de foul tijdens een stoot gemaakt wordt, is die stoot ongeldig en worden eventueel gepotte ballen niet toegekend aan de spelersscore en
3. tijdens een foul gepotte ballen worden enkel gerespot als de specifieke spelregels dit voorschrijven.
3.18 Het niet raken van een geldig genummerde bal, wegspelen van rakende ballen
Het is een foul wanneer tijdens een stoot de speelbal niet eerst contact maakt met een geldige genummerde bal. Van een rakende bal afspelen telt niet
als het hebben geraakt van die bal.
3.19 Definitie van een geldige/legale stoot
Tenzij door de specifieke spelregels wordt tegengesproken, moet een speler om een geldige stoot uit te voeren eerst een geldig genummerde bal raken,
en daarna
1. een genummerde bal potten of
2. de speelbal of een van de genummerde ballen een band laten raken. Gebeurt dit niet, dan maakt men een foul.
3.20 De speelbal potten (Scratch)
Het is een foul als bij een stoot de speelbal wordt gepot. Als de speelbal vanuit een pocket terug op tafel springt zonder in die pocket aanwezige genummerde
ballen geraakt te hebben, dan is hij niet gepot. Raakt hij wel een genummerde bal die reeds gepot was (bijv. in een volle pocket), dan is de
speelbal wel gepot en is het dus een foul, ook al komt de speelbal terug op tafel terecht.
3.21 Fouls door aanraken van de ballen
Het enige contact dat met een op tafel liggende bal is toegestaan, is dat van de pomerans met de speelbal tijdens de uitvoering van een legale stoot of
dat met de hand, keu, etc. met de speelbal wanneer deze 'in de hand' is. Elk ander contact met op tafel liggende ballen (met lichaam, kleding, krijt,
brug, keu, etc.) is een foul.
Als de wedstrijd geleid wordt door een scheidsrechter, dan moet die iedere genummerde bal die zo verplaatst is weer zo goed mogelijk op zijn oorspronkelijke
plaats terugleggen, de aan tafel komende speler heeft hier geen enkele inspraak over.
3.22 Fouls bij het plaatsen van de bal in de hand
Wanneer men bij het neerleggen van de speelbal 'in de hand' één of meer op tafel liggende genummerde ballen aanraakt, dan maakt men een foul.
3.23 Fouls bij dubbel contact
Als de speelbal vastligt tegen (en dus niet dicht op) een geldig aanspeelbare genummerde bal, dan mag men in die richting spelen zolang er op een
normale wijze gestoten wordt. Als de keu de speelbal meerdere malen raakt of als de keu de speelbal raakt nadat deze de genummerde bal raakt is dit
een foul. Indien er een andere bal dichtbij ligt, moet men oppassen geen foul op die bal te maken na het wegspelen van de speelbal van de vastliggende
genummerde bal.
3.24 Fouls bij 'duwstoten'
Het is een foul wanneer de speelbal door de pomerans geduwd wordt, wat inhoud dat de speelbal al een rollende beweging heeft ingezet tijdens contact
met de pomerans.
3.25 Verantwoordelijkheden van de spelers
Een speler is zelf verantwoordelijk voor het krijt, bruggen en andere hulpstukken die hij gebruikt of tot dichtbij de tafel brengt. Als hij bijvoorbeeld
een stuk krijt laat vallen of van een brug afschiet en er wordt contact gemaakt met één of meerdere op de tafel liggende ballen, dan begaat hij een
foul.
3.26 Ballen scheppen
Het is een foul indien een speler de speelbal onder het centrum raakt (scheppen) en hem opzettelijk van het laken omhoog laat komen in een poging
om over een in de weg liggende bal te springen. Zulke 'jump-shots' kunnen per ongeluk voorkomen, en worden dan niet als foul bestempeld indien alleen
de pomerans in aanraking is geweest met de speelbal. Indien bijv. de ferrule of shaft van de keu de speelbal gedurende de stoot de speelbal heeft
geraakt is er wel sprake van een foul. (Wanneer een bank shot gespeeld wordt en de bal springt op bij contact met de band wordt er geen foul begaan,
indien de stoot geldig is.)
3.27 Jump shots
Tenzij door specifieke regels anders vermeld is het toegestaan de speelbal van het laken omhoog te laten komen door hem boven het midden met
omhoog geheven keu aan te spelen. Iedere schampstoot bij een dergelijke stoot is per definitie een foul. De minimum lengte van een keu moet minimaal
101,3 cm (= 40 inch) lang zijn, wanneer een speler bij een jump shot een kortere keu gebruikt begaat hij een foul.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -2-

3.28 Ballen die van de tafel afspringen
Ballen die tot stilstand komen op een andere plaats dan het laken zijn van de tafel afgesprongen ballen. Als er ballen van de tafel afspringen maakt
men een foul.
Ballen die op de banden, randen van de tafel of de pockets botsen en daarna uit eigen beweging terug op het laken terechtkomen, worden niet beschouwd
als van de tafel afgesprongen.
Als ze echter iets raken wat geen vast onderdeel van de tafel is (zoals verlichting, krijt op de banden, etc.) zullen ze als van de tafel afgesprongen
worden beschouwd, zelfs als ze nadien terug op het laken uitkomen.
Alle van tafel gesprongen genummerde ballen worden 'gerespot' (behalve bij 8- en 9-ball) zodra alle ballen tot stilstand zijn gekomen. Zie de specifieke
spelregels voor het in spel brengen van de van tafel gespeelde speelbal.
3.29 Opzettelijke fouls
Overeenkomstig met regel 3.21 en tenzij bij een 'bal in de hand'-situatie is het een foul indien de speelbal met iets anders dan de pomerans aangeraakt
wordt. Maakt men toch zulk contact en wordt het door de scheidsrechter als opzettelijk beoordeeld, dan zal die de speler waarschuwen dat een tweede
dergelijke foul zal leiden tot het verlies van de wedstrijd met forfaitcijfers. Indien er geen scheidsrechter aan tafel staat ligt de beslissing bij de wedstrijdleiding.
3.30 Aantal fouls per beurt
Tenzij anders vermeld in de spelregels, zal er slechts één foul worden aangerekend per spelbeurt. Als meerdere sancties mogelijk zijn, zal enkel de
zwaarst mogelijke van toepassing zijnde sanctie die op dat moment toegepast kan worden opgelegd worden. Altijd kan de Tuchtcommissie op een later
tijdstip zwaardere sancties opleggen (bijv. schorsingen).
3.31 Uit zichzelf bewegende ballen
Als een bal 'zich legt' of op welke andere wijze uit zichzelf beweegt, blijft hij in deze nieuwe positie liggen en wordt er vanuit deze nieuwe situatie
verder gespeeld. Een bal die, na vijf seconden bewegingloos te zijn geweest, in een pocket valt, wordt zo goed als mogelijk op zijn vorige positie terug
gelegd, waarna het spel normaal doorgaat.
Indien na de stoot de bal waarop men mikt uit eigen beweging in een pocket valt zodat de speelbal over de oorspronkelijke plaats van die bal rolt,
worden alle verplaatste ballen teruggelegd en speelt men de stoot opnieuw. (Zie ook regel 3.35)
3.32 Ballen 'spotten'
Genummerde ballen die volgens één of andere spelregel terug op tafel moeten komen, worden na de stoot op de lange lijn gelegd. Eén enkele bal
plaatst men op het voetpunt, moeten er meerdere ballen gerespot worden, dan gebeurt dat in numerieke volgorde, oplopend in de richting van de
voetband.
Indien er ballen in de weg liggen, dan worden de te spotten ballen daar vast tegen gelegd zonder ze te bewegen. Is het de speelbal die in de weg ligt,
dan worden de te spotten ballen er zo dicht mogelijk tegen gelegd zonder hem te raken.
Indien er onvoldoende plaatst is op de lange lijn in de richting van de voetband, dan worden de overblijvende terug te leggen ballen aan de andere
kant van het voetpunt gelegd, in het verlengde van de lange lijn, numeriek oplopend in de richting van het centrum van de tafel en met inachtneming
van dezelfde voorzorgen in het geval van in de weg liggende ballen.
3.33 Geblokkeerde ballen
Als twee of meer ballen tussen de 'kaken' van een pocket geblokkeerd zijn en minstens één ervan 'n de lucht hangt', zal de scheidsrechter visueel of
fysisch de ballen verticaal naar beneden projecteren en nagaan of een bal zo al dan niet in de pocket terecht zou komen. Ballen die naar zijn mening
zo in de pocket terecht zouden komen, worden ook daadwerkelijk gepot, de andere ballen worden op de speeltafel gelegd. Het spel gaat daarna verder
alsof er geen geblokkeerde ballen geweest zijn.
3.34 Meerdere gepotte ballen
Alle ballen die tijdens een geldige stoot gepot worden, worden op de gewone wijze goedgekeurd en meegeteld voor de score.
3.35 Tussenkomst van niet-spelers
Ballen die bewogen zijn door niet-spelers, doordat een speler geduwd wordt, ten gevolge van onvoorziene omstandigheden (zoals aardbevingen, naar
beneden vallende verlichting, etc.) worden zo nauwkeurig mogelijk teruggelegd op hun laatste positie voor het incident, aan de speler aan stoot wordt
dan géén foul toegekend. Als het niet mogelijk is alle ballen in hun oorspronkelijke positie te herplaatsen, wordt het spel overgespeeld met dezelfde
beginnende speler. Dat laatste geldt niet voor 14-1 Continuous waar het verstoorde rack volledig opnieuw opgelegd wordt en waar volgens regel 3.5
opnieuw nagegaan wordt wie moet openen, de puntentelling van voor de onderbreking wordt verder gezet.
3.36 Openen van opeenvolgende games
In een wedstrijd bestaande uit korte racks (zoals 8-ball & 9-ball) opent de winnaar van een spel het volgende. Ook de volgende mogelijkheden kunnen
door toernooi-officials op voorhand worden aangewezen:
1. beurtelings breaken,
2. breaken door de verliezer en
3. breaken door de in games achter staande speler.
3.37 Om beurt spelen
In de loop van een wedstrijd komen de spelers afwisselend aan tafel en eindigt een beurt als een speler geen bal geldig pot of hij een foul maakt. Als
een beurt niet op een foul eindigt, aanvaardt de inkomende speler de positie op de tafel.
3.38 Een genummerde bal ligt vast tegen de speelbal of tegen de band
Indien de eerste genummerde bal die door de speelbal geraakt wordt vastligt tegen een band, moet er ofwel
1. een bal gepot worden,
2. moet de speelbal een band raken,
3. moet de vastliggende genummerde bal een andere band raken dan degene waartegen hij vastlag of
4. dient een andere bal een band te raken waar hij nog niet tegen vastlag.
Een bal ligt pas vast indien dat door de scheidsrechter expliciet aangegeven wordt. Wat ballen vastliggend tegen de speelbal betreft, zie regel 3.18.
14-1 Continuous en andere speelwijzen specificeren nog bijkomende vereisten voor dergelijke ballen.
3.39 Spelen van achter de hoofdlijn
Als een speler de speelbal in de hand achter de hoofdlijn heeft, mag hij deze overal achter de hoofdlijn leggen en moet hij deze eerst over de hoofdlijn
spelen alvorens de speelbal een band of een bal raakt. Lukt dit niet, en wordt de wedstrijd gearbitreerd door een scheidsrechter, dan maakt hij een
foul.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -3-

Wordt de wedstrijd niet gearbitreerd, dan heeft de tegenspeler de keuze tussen een foul laten optekenen of de speler opnieuw laten spelen met alle
ballen terug in hun oorspronkelijk positie van voor de vorige stoot en zonder dat een foul gegeven wordt.
Ligt een genummerde bal op of juist over de hoofdlijn (dus buiten het hoofdveld) zodat de speelbal deze bal raakt voor het verlaten van het hoofdveld,
mag deze bal toch rechtstreeks aangespeeld worden (zie ook regel 3.9). Als, met de speelbal in de hand achter de hoofdlijn en terwijl de speler
een geldige stoot probeert te maken, de speelbal onopzettelijk een bal achter de hoofdlijn raakt en daarna het hoofdveld verlaat, dan is dat een foul.
Verlaat de speelbal het hoofdveld niet, dan geldt het volgende: de tegenspeler laat een foul optekenen en krijgt dan de speelbal in de hand of hij laat
de ballen terug op hun vorige posities leggen en laat de stoot herspelen zonder dat er een foul aangerekend wordt.
Als een speler de speelbal opzettelijk een genummerde bal achter de hoofdlijn laat raken, dan is dat onsportief gedrag.
3.40 Foul bij bal in de hand
Voor het positioneren van de speelbal 'in de hand' mag de speler zijn hand of ieder deel van de keu (pomerans inbegrepen) gebruiken. Iedere voorwaartse
stootbeweging waarbij de speelbal geraakt wordt en die geen geldige stoot was, is een foul.
3.41 Tussenkomsten
Als een niet aan spel zijnde speler zijn tegenspeler afleidt of in diens spel tussenkomt, begaat hij een foul. Als een speler buiten zijn beurt stoot of een
bal verplaatst, wordt dit als een tussenkomst gezien.
3.42 Hulpstukken
Spelers mogen geen ballen, de driehoek of enig ander breedtemetende hulpstukken gebruiken om te bepalen of een speelbal of genummerde bal ergens
tussendoor zou kunnen, etc.. Alleen de keu mag hiervoor worden gebruikt, en dan alleen als zij in de hand wordt gehouden. Enig ander gebruik
is een foul én onsportief gedrag.
3.43 Ongeldig aangebrachte markeringen
Als een speler opzettelijk markeringen op de tafel aanbrengt om zo een stoot te vergemakkelijken, zij het door het bevochtigen van het laken, het
plaatsen van krijt op de banden, of op enige andere wijze, dan begaat hij een foul. Verwijdert hij deze markeringen voor de stoot, dan wordt er geen
sanctie toegepast.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -4-

8-Ball
De algemene regels zijn van toepassing, behalve wanneer die in tegenspraak zijn met onderstaande regels
4.1 Doel van het spel
Eight ball is een 'aankondigingsspel' dat gespeeld wordt met één witte speelbal en vijftien genummerde ballen. De ene speler moet de ballen 1 tot en
met 7 (de volle ballen) potten, terwijl de andere speler de ballen 9 tot en met 15 (de gestreepte ballen) moet potten. Wanneer een speler alle genummerde
ballen van zijn eigen serie gepot heeft, mag hij proberen de 8-bal te potten. De speler die daar als eerste in een geldige stoot in slaagt, wint het
spel.
4.2 Aankondigen
Voor de hand liggende ballen en pockets moeten niet aangekondigd worden. Als het voor hem niet duidelijk is, heeft de tegenspeler echter steeds het
recht om te vragen welke bal en pocket gespeeld gaan worden. Stoten via banden en combinatiestoten worden niet als voor de hand liggend beschouwd
en moeten steeds aangekondigd te worden. Bij het aankondigen is het nooit nodig om eventueel te raken banden, combinaties en iets van
dien aard te vermelden.
Ballen die gepot worden in een stoot waarin een foul gemaakt werd, blijven gepot ongeacht van welke speler ze zijn. (Let op bij van tafel gespeelde
ballen! Zie ook regel 4.18)
Bij de openingsstoot moet niet aangekondigd worden. Indien de openende speler bij de break op geldige wijze één of meer genummerde ballen pot,
mag hij verder spelen.
4.3 De openingsconfiguratie
De ballen worden in de vorm van een driehoek op de tafel gelegd, met de topbal van de driehoek op het voetpunt. De 8-bal is de middelste uit de rij
van 3 ballen. De beide buitenste ballen van de achterste rij zijn van een verschillende soort: de ene vol, de andere gestreept.
4.4 Breaken door winnaar
De winnaar van de 'lag' (zie regel 3.6) kiest of hij zelf breakt of dat hij de tegenspeler laat openen. Tijdens een wedstrijd breakt de speler die een game
gewonnen heeft.
4.5 Jump- en masseerfouls
Het is een foul als de speelbal bij een poging tot jumpshot over of masseren of draaien rond een niet legale tussenliggende bal, die bal als eerste raakt.
4.6 De geldige break
Om geldig te breaken, moet de openende speler (met de speelbal in de hand achter de hoofdlijn):
1. één of meerdere ballen potten, of
2. minstens vier genummerde ballen een band laten raken.
Slaagt hij er niet in om geldig te breaken, dan maakt hij een foul en krijgt de tegenspeler de keuze:
1. de positie aanvaarden en zelf verder spelen of
2. de ballen opnieuw laten opleggen en dan kiezen wie breakt: hijzelf of zijn tegenspeler.
4.7 De speelbal potten bij de break
Als bij de break de speelbal wordt gepot,
1. blijven alle gepotte ballen gepot (behalve de 8-bal: zie regel 4.9),
2. is het een foul en
3. is de tafel open.
De inkomende speler krijgt de speelbal in de hand achter de hoofdlijn met alle bijhorende bepalingen (zie regels 3.10, 3.16, 3.39 en 3.40).
4.8 Genummerde ballen van de tafel spelen bij de break
Als een speler bij de break een genummerde bal van tafel laat afspringen, dan is dat een foul en heeft de inkomende speler de keuze:
1. de positie aanvaarden en zelf verder spelen of
2. de speelbal in de hand achter de hoofdlijn nemen.
4.9 De 8-bal potten bij de break
Wanneer bij de break de 8-bal wordt gepot, heeft de openende speler de keuze:
1. de ballen opnieuw laten opleggen en zelf opnieuw te breaken of
2. de 8-bal respotten en verder spelen.
Als tegelijk met de 8-bal ook de speelbal gepot wordt, mag de inkomende speler kiezen:
1. de ballen opnieuw laten opleggen en breaken of
2. de 8-bal respotten en verder spelen met de speelbal in de hand achter de hoofdlijn.
4.10 De open tafel
De tafel is open zolang niet vaststaat welke speler met welke serie (volle of gestreepte ballen) speelt. Bij een open tafel mag men als eerste een volle
bal raken om een gestreepte bal te potten en vice versa. De tafel is steeds open na de break. Bij een open tafel is het toegestaan om een volle of gestreepte
bal als eerste te raken om een bal te potten, is het echter de 8-bal die als eerste geraakt wordt dan is dat een ‘foul’en:
1. verliest de speler zijn beurt en de inkomende speler krijgt ball in hand
2. blijven alle gepotte ballen gepot en
3. blijft de tafel open.
Op een open tafel blijven alle ongeldig gepotte ballen gepot.
4.11 Keuze van de serie
De keuze van de serie gebeurt nooit bij de break, zelfs niet als daarin ballen gepot worden. Onmiddellijk na de break is de tafel altijd open (zie regel
4.10). De keuze staat vast vanaf de eerste geldig gepotte bal (zie regel 4.12).
4.12 De geldige stoot
Bij iedere stoot (behalve bij de break en bij een open tafel) moet de speelbal eerst een bal van de eigen serie raken waarna
1. een genummerde bal gepot moet worden of
2. de speelbal danwel een genummerde bal een band moet raken.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -5-

Let op! Het is toegestaan om de speelbal tegen een band te spelen voordat een genummerde bal geraakt wordt, na het contact met de genummerde bal
moet echter nog steeds een (genummerde) bal gepot of tegen een band gespeeld worden. Gebeurt dit niet, dan maakt men een foul.
4.13 Het safety-shot
Vanuit tactisch oogpunt kan een speler er voor kiezen om een bal te potten en toch niet aan beurt te blijven. Hij kan dit doen door een safety aan te
kondigen, een safety is een geldige stoot. Als een speler een safety wil uitvoeren op een voor de hand liggende bal, dan moet hij dat vooraf aankondigen.
Doet hij dat niet en pot hij in de stoot één of meerdere ballen van zijn eigen serie, dan moet de speler zelf verder spelen. Alle ballen die bij een
safety gepot worden blijven gepot.
4.14 Het scoren
Een speler mag verder spelen tot hij er niet meer in slaagt om op geldige wijze een bal van zijn eigen serie te potten. Wanneer een speler alle ballen
van zijn serie gepot heeft, speelt hij om de 8-bal te potten.
4.15 Straf voor een foul
Na een foul krijgt de tegenspeler de speelbal in de hand over de gehele tafel. Enkel bij fouls op de break krijgt hij de speelbal in de hand achter de
hoofdlijn. Deze regel voorkomt het maken van opzettelijke fouls om de tegenspeler nadeel te bezorgen.
Met de speelbal in de hand mag een speler zijn hand of ieder deel van de keu (de pomerans inbegrepen) gebruiken om de speelbal te plaatsen. Bij die
plaatsing telt iedere voorwaartse stootbeweging waarbij de speelbal geraakt wordt en die niet resulteert in een geldige stoot als een foul (zie ook regel
3.40).
4.16 Combinatiestoten
Combinatiestoten zijn toegestaan. De 8-bal mag echter niet als eerste geraakt worden als de tafel niet meer open is en de speler nog ballen van zijn
serie op tafel heeft liggen.
4.17 Ongeldig gepotte ballen
Een ongeldig gepotte bal is een bal die gepot wordt
1. in een stoot waarin een foul gemaakt wordt,
2. in een andere dan de aangekondigde pocket,
3. die niet aangekondigd is of
4. in een safetystoot.
Ongeldig gepotte ballen blijven gepot.
4.18 Genummerde ballen van tafel spelen
Worden er genummerde ballen van tafel gespeeld, dan is dat een foul en gaat de beurt over naar de tegenspeler. Is het de 8-bal die van de tafel gespeeld
wordt, dan verliest men het spel.
4.19 Foul op de 8-bal
Maakt men bij het spelen op de 8-bal een foul maar wordt de 8-bal niet gepot of van tafel gespeeld, dan is dat een gewone foul en géén verlies van
game. De inkomende speler krijgt de bal in de hand. Speelt men de 8-bal weg tijdens een foul, dan resulteert dit in verlies van game (zie regel 4.20).
4.20 Verlies van game
In de volgende gevallen verliest men het spel:
1. een foul maken bij het potten van de 8-bal (behalve bij de break, zie regel 4.9)
2. de 8-bal potten in dezelfde stoot als die waarin de laatste van zijn serie gepot wordt
3. de 8-bal van tafel spelen
4. de 8-bal potten in een andere dan de aangekondigde pocket
5. de 8-bal potten wanneer er nog genummerde ballen van de eigen serie op tafel liggen.
4.21 Patstelling
Als, na drie opeenvolgende beurten aan de tafel door iedere speler (in totaal dus 6 beurten) met nog slechts twee genummerde ballen en de 8-bal op
tafel, in de ogen van de scheidsrechter (of van beide spelers als er geen scheidsrechter aanwezig is) geen van beide spelers nog poogt om het spel te
winnen omdat het anders hoogstwaarschijnlijk zou leiden tot het spelverlies, dan worden de ballen opnieuw opgelegd en breakt de openende speler
van de pathangende game opnieuw.
Let op! Drie opeenvolgende fouls door eenzelfde speler resulteren niet in verlies van game.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -6-

9-Ball
De algemene regels zijn van toepassing, behalve wanneer die in tegenspraak zijn met onderstaande regels
5.1 Doel van het spel
Nine ball wordt gespeeld met de speelbal en de genummerde ballen van één tot en met negen. Bij elke stoot moet de speelbal als eerste de laagst genummerde
bal op de tafel raken, de ballen hoeven echter niet in volgorde gepot te worden. Zolang hij op een geldige manier genummerde ballen pot
en hij geen foul maakt of het spel wint door de 9-bal te potten, blijft een speler aan de beurt. Na een misser moet de aan tafel komende speler beginnen
met de speelbal op de plaats waar hij ligt, werd er echter een foul gemaakt, dan krijgt hij de bal in de hand overal op de tafel. De stoten hoeven
niet aangekondigd te worden.
5.2 De openingsconfiguratie
De ballen worden in een ruitvorm gelegd met de 1-bal op het voetpunt, en de 9-bal in het midden van de ruit, die met de lange diagonaal op de lange
lijn ligt.
De overige ballen liggen willekeurig in de ruit waarbij ze elkaar moeten raken. Het spel begint met de speelbal in de hand achter de hoofdlijn.
5.3 De geldige break
De regels voor de break zijn dezelfde als voor alle andere stoten, met de volgende bijzonderheden:
1. de openende speler moet niet enkel de 1-bal als eerste raken maar moet daarna tevens één of meerdere genummerde ballen potten of minimaal vier
genummerde ballen een band laten raken.
2. Als de speelbal gepot of van tafel gespeeld wordt of als niet voldaan werd aan de hierboven genoemde vereisten, dan is dat een foul en krijgt de
aan tafel komende speler de bal in de hand over de hele tafel.
3. Als bij de break een genummerde bal van tafel gespeeld word, dan is dat een foul en krijgt de aan tafel komende speler de bal in de hand over de
hele tafel, de van de tafel gespeelde bal wordt niet gerespot, tenzij het de 9-bal is.
5.4 Verder verloop van het spel
Op de stoot direct volgend op de break mag een 'push out' gespeeld worden (zie regel 5.5). Als de openende speler één of meerdere ballen pot, mag
hij verder spelen tot hij mist, wint of een foul maakt. Als de speler mist of een foul maakt, speelt de tegenspeler op dezelfde voorwaarden verder.
Het spel gaat verder tot de 9-bal geldig gepot wordt of de wedstrijd omwille van een ernstige inbreuk gestopt wordt met forfait.
5.5 De 'push out'
De speler die de eerste stoot na de break - die geldig moet zijn geweest - speelt mag een 'push out' spelen om de speelbal in een betere positie te leggen
voor het verdere spel. Bij een 'push out' is het niet nodig de speelbal een genummerde bal of een band te laten raken, alle andere foulregels blijven
echter gelden. Een 'push out' moet vooraf aangekondigd worden, zoniet dan zal de stoot als een gewone stoot beschouwd worden. Alle ballen die
tijdens een 'push out' gepot worden, blijven gepot, uitgezonderd de 9-bal, die gerespot wordt. Een 'push out' is een geldige stoot zolang er geen regels
(behalve 5.7 en 5.8) worden overtreden. Een ongeldige 'push out' wordt overeenkomstig de overtreden regel bestraft.
Na een 'push out' mag de inkomende speler kiezen of hij de volgende stoot zelf speelt, of dat hij hem overlaat aan de speler die de 'push out' gespeeld
heeft. In beide gevallen zijn alle volgende stoten gewone stoten, die op een geldige wijze gespeeld moeten worden.
Als bij de break een foul gemaakt wordt, mag er geen 'push out' gespeeld worden.
5.6 Fouls
Als een speler een foul maakt, dan stopt zijn beurt. Alle ballen die hij gepot heeft blijven weg, uitgezonderd de 9-bal die gerespot wordt. De inkomende
speler krijgt de bal in de hand over de hele tafel. Maakt een speler meerdere fouls in één enkele stoot, dan worden die slechts als één foul gerekend.
5.7 Verkeerde bal raken
Als de eerst geraakte bal niet die met het laagste nummer is, dan is dat een foul.
5.8 Geen band raken
Als men na het aanspelen van de laagst genummerde bal op de tafel geen bal pot en er wordt geen band meer geraakt, dan maakt men een foul.
5.9 Bal in de hand
Als een speler de bal in de hand krijgt, dan mag hij die overal op de tafel leggen zonder de genummerde ballen aan te raken. Hij mag de positie aanpassen
tot hij stoot.
5.10 Ballen van tafel spelen
Wanneer een speler een bal van tafel speelt begaat men een foul.
Een van tafel gespeelde bal komt niet terug op tafel, behalve de 9-bal.
5.11 Jump- en masseerfouls
Het is een foul als de speelbal bij een poging tot jumpshot over of masseren of draaien rond een niet legale tussenliggende bal, die bal als eerste raakt.
5.12 Drie opeenvolgende fouls
Als een speler drie opeenvolgende fouls begaat in drie opeenvolgende stoten (dus zonder dat hij in de tussentijd een geldige stoot maakt), dan verliest
hij het spel. De drie fouls moeten alle drie in dezelfde game plaatsvinden. De speler moet tussen de tweede en de derde foul - op het moment dat hij
de 'derde' maal aan de tafel komt - gewaarschuwd worden dat hij reeds twee opeenvolgende fouls gemaakt heeft.
De beurt van een speler begint wanneer het voor hem toegelaten is een stoot uit te voeren en eindigt bij het einde van de stoot (als hij mist, een foul
begaat of het spel wint) of wanneer hij een foul maakt.
Let op! Wanneer er niet gewaarschuwd wordt dat een speler reeds twee opeenvolgende fouls heeft gemaakt kan hij nog niet verliezen op drie fouls.
5.13 Einde van het spel
Een spel begint zodra de speelbal de hoofdlijn overschrijdt bij de break. De 1-bal moet geldig geraakt worden bij de break. Het spel eindigt bij de
geldige stoot waarin de 9-bal gepot wordt of wanneer een speler een forfait heeft tengevolge van een foul.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -7-

14.1 Continuous / Straight Pool
De algemene regels zijn van toepassing, behalve wanneer die in tegenspraak zijn met onderstaande regels
6.1 Doel van het spel
14-1 Continuous (ook wel Straight Pool genoemd) is een 'aankondigingsspel'. Spelers moeten voor elke stoot de bal en zijn pocket aankondigen. Een
speler scoort één punt voor iedere correct aangekondigde en in een geldige stoot gepotte bal. Hij mag verder spelen tot hij er niet langer in slaagt een
aangekondigde bal geldig te potten of hij een foul maakt. Een speler kan de eerste 14 ballen potten, maar voor hij dan verder speelt door op de 15de
(laatst op de tafel overblijvende) bal te spelen, moeten de 14 gepotte ballen terug opgelegd worden met een vrije plaats op het voetpunt. De speler
poogt dan de 15de bal te potten op een dusdanige wijze dat de opgelegde ballen uit elkaar gespeeld worden en hij zijn beurt verder kan spelen.
De speler die als eerste het vooropgestelde puntenaantal bereikt, wint het spel.
6.2 Aantal spelers
2 Spelers of 2 ploegen.
6.3 Gebruikte ballen
Een set ballen genummerd van 1 tot en met 15 en een speelbal
6.4 De openingsconfiguratie
Een driehoek met de top op het voetpunt, de 1-bal op de rechterhoek en de 5-bal op de linkerhoek van de achterste rij ballen. De andere ballen worden
willekeurig gelegd.
6.5 Het scoren
Elke geldig gepotte bal scoort één punt voor de speler aan beurt.
6.6 De break
De openende speler moet of
1. een bal en de pocket waarin die gepot zal worden, aankondigen en daar ook in slagen, of
2. de speelbal een genummerde bal laten raken en vervolgens de speelbal en minimaal twee genummerde ballen een band laten raken.
Voldoet men niet aan één van beide voorwaarden, dan maakt men een 'foul op de break', die bestraft wordt met twee minpunten (die van de score
worden afgetrokken). Na een 'foul op de break' heeft de tegenspeler bovendien de keuze om
1. de positie te aanvaarden en zelf verder te spelen, of
2. de ballen opnieuw op te laten leggen en dezelfde speler opnieuw te laten breaken.
De tegenspeler blijft deze keuzes hebben totdat een geldende break wordt gemaakt.
'Fouls op de break' zijn géén reguliere fouls en tellen dus ook niet mee voor de drie-foul-regel' (zie regel 6.12).
Wordt bij de break voldaan aan de hierboven genoemde eisen, maar wordt de speelbal gepot of van tafel gespeeld, dan is dat een foul, die bestraft
wordt met 1 minpunt en die wel meetelt voor de 'drie-foul-regel'. De inkomende speler krijgt de bal in de hand achter de hoofdlijn met de genummerde
ballen op de posities waar ze tot stilstand gekomen zijn.
6.7 Spelregels
1. Zolang een speler op een legale wijze ballen pot, blijft hij aan de beurt. Een speler mag elke bal kiezen, maar dient wel steeds de gekozen bal en
pocket aan te kondigen. Details zoals eventueel te raken banden, combinaties, en dergelijke meer (die alle geldig zijn) hoeven niet vermeld te worden.
Worden in een geldige stoot naast de aangekondigde bal in de aangekondigde pocket nog andere ballen gepot, dan krijgt de speler voor elk van
die gepotte ballen één punt.
2. Bij alle stoten dient de speler de speelbal en genummerde bal te laten raken en daarna of:
o een genummerde bal te potten, of
o de speelbal of een genummerde bal een band te laten raken.
Voldoet men daar niet aan, dan maakt men een foul.
Ligt een genummerde bal minder dan één baldikte van de band zonder dat hij er vast tegenaan ligt (de scheidsrechter zal dit desnoods nameten), dan
mag eenzelfde speler slechts twee opeenvolgende (geldige) safeties spelen op die bal met gebruik van alleen maar die band. Voor zijn volgende beurt
beschouwt men die bal als vast tegen de band liggend en gelden de bepalingen van regel 3.38.
(Opgelet!: Voor een speler wiens vorige stoot een foul was, wordt deze bal de volgende beurt direct als vast tegen de band liggend beschouwd en hij
moet dan ook dadelijk voldoen aan de voorschriften voor bal vast tegen de band. Datzelfde geldt voor een speler die de vorige twee stoten een foul
maakte of die in de stoot direct na een safety op deze bal (en met dus alleen die nabije band te gebruiken) een foul maakte, ook zij moeten dus meteen
aan deze voorschriften voldoen. Doen ze dat niet, dan wordt hen een 'derde opeenvolgende foul' toegekend en wordt de overeenkomstige puntensanctie
opgelegd tesamen met de puntenaftrek van de voorgaande fouls (in totaal worden dus 17 minpunten geteld). De vijftien ballen worden dan opnieuw
opgelegd en de speler die de fouls beging moet dan breaken zoals bij de aanvang van het spel.)
3. Wanneer de veertiende bal gepot is, wordt het spel tijdelijk stilgelegd. De speelbal en de overblijvende vijftiende bal blijven liggen op de plaats
waar ze liggen, de veertien gepotte ballen worden opnieuw opgelegd waarbij de plaats van de topbal (op het voetpunt) open blijft. De speler zet dan
zijn beurt verder waarbij hij elke bal mag aanspelen.
4. Omwille van redenen van defensieve aard mag een speler een safety aankondigen. Ze zijn geldig, zolang aan alle geldende regels voldaan wordt.
Na een safety is de beurt van de speler over, eventueel in de safety gepotte ballen leveren geen punten op en worden gerespot.
5. Een speler mag een bal, die in de richting van een pocket of de 'driehoek' rolt, niet oppakken, aanraken, of op andere wijze beïnvloeden (het oppakken
van een bal die in een pocket rolt door zijn hand in de pocket te steken inbegrepen). Doet hij dat toch, dan maakt hij een zogenaamde 'opzettelijke
foul' die bestraft wordt met zestien minpunten: één voor de foul en vijftien voor het opzettelijke karakter ervan. De inkmende speler mag kiezen:
a)de positie aanvaarden en zelf met de bal in de hand achter de hoofdlijn verder spelen, of
b)de vijftien ballen opnieuw laten opleggen en de speler die de foul beging laten breaken (met alle eisen van een gewone break).
6. Als de vijftiende (niet-gepotte) bal en/of de speelbal het laten zakken van de driehoek om de ballen terug op te leggen hindert, moeten de ballen
volgens de tabel opgelegd worden.
7. Heeft een speler de bal in de hand achter de hoofdlijn (na het potten of van tafel spelen van de speelbal), en liggen alle overblijvende genummerde
ballen in het hoofdveld, dan mag de speler vragen de genummerde bal die het dichtst bij de hoofdlijn ligt te spotten op het voetpunt.
Liggen twee of meer ballen even ver van de hoofdlijn, dan mag de speler kiezen welke van deze ballen hij eventueel wil laten spotten.
6.8 Ongeldig gepotte ballen
Ongeldig gepotte ballen worden zonder verdere sanctie gerespot.
6.9 Genummerde ballen van tafel spelen
Het is een foul wanneer een bal van tafel gespeeld wordt. Alle van tafel gespeelde ballen worden gerespot nadat alle ballen tot stilstand zijn gekomen.
Poolbiljartbond De Poolcirkel -8-

6.10 Speelbal potten of van tafel spelen
De inkomende speler krijgt de bal in de hand achter de hoofdlijn, tenzij de regels 6.7.2, 6.7.5 of 6.12 van toepassing zijn en andere keuzes of procedures
voorschrijven.
6.11 Straffen voor fouls
Voor iedere foul wordt één punt afgetrokken.
Let op! Er zijn strengere straffen voor opzettelijke fouls (zie regel 6.7.5) en voor drie opeenvolgende fouls (zie regel 6.12).
De inkomende speler speelt verder vanuit de positie waarin de ballen tot stilstand gekomen zijn tenzij
1. de foul een van tafel gespeelde of gepotte speelbal is,
2. het een opzettelijke foul is (zie regel 6.7.5) of
3. het om een derde opeenvolgende foul ging (zie regel 6.12).
6.12 Straffen voor opeenvolgende fouls
Een speler die een foul maakt, krijgt één (of in sommige gevallen meer) minpunt) aangerekend en er wordt aan de speler medegedeeld dat hij op één
foul staat. Is zijn volgende stoot geldig, dan wordt zijn foulsaldo weer op nul gezet. Slaagt hij daar niet in, dan krijgt hij opnieuw een minpunt toegewezen
en komt hij op twee fouls te staan. Slaagt hij bij zijn derde beurt aan de tafel nog niet, dan maakt hij zijn derde opeenvolgende foul waarvoor
hij vijftien strafpunten krijgt. De ballen worden nu allemaal opnieuw opgelegd en de foulende speler moet openen volgens de daarvoor geldende regels.
Na een derde opeenvolgende foul komt een speler terug op nul fouls te staan.
Het dient benadrukt te worden dat opeenvolgende fouls in opeenvolgende stoten of pogingen aan de tafel dienen gemaakt te worden, niet enkel in opeenvolgende
beurten aan tafel.
De speler moet tussen de tweede en de derde foul - op het moment dat hij de 'derde' maal aan de tafel komt - gewaarschuwd worden dat hij reeds
twee opeenvolgende fouls gemaakt heeft.
Let op! Wanneer er niet gewaarschuwd wordt dat een speler reeds twee opeenvolgende fouls heeft gemaakt kan hij nog niet verliezen op drie fouls.
6.13 Het scoren
Het toekennen van minpunten kan aanleiding geven tot een negatieve score. Tijdens het spel kan een score dus 'min één', 'min twee', etc. bedragen.
(Een speler kan zo een spel winnen terwijl zijn tegenspeler op min twee staat.
Als een speler foult tijdens een stoot waarin geen ballen worden gepot, dan wordt het minpunt van de score bij het einde van de vorige stoot afgetrokken.
Pot een speler een bal bij dezelfde stoot als deze waarin hij foult, dan wordt de bal gerespot (geen punten) en wordt het minpunt afgetrokken
van de score bij zijn vorige stoot.
6.14 Plaatsen van 15e bal en speelbal na potten 14e bal (tabel)
15e bal
In de driehoek
Gepot
In het hoofdveld, niet op hoofdpunt
Speelbal
Niet in het hoofdveld, en niet in de driehoek
Op het hoofdpunt
In de driehoek
15e bal: voetpunt
speelbal: hoofdveld
15e bal: voetpunt
speelbal: hoofdveld
15e bal: in positie
speelbal: hoofdpunt
15e bal: in positie
speelbal: hoofdveld
15e bal: in positie
speelbal: middenpunt
Poolbiljartbond De Poolcirkel -9-
Niet in de driehoek,
niet op de hoofdpunt
15e bal: hoofdpunt
speelbal: in positie
15e bal: voetpunt
speelbal: in positie
15e bal: middenpunt
speelbal: in positie
15e bal: voetpunt
speelbal: in positie
Op het hoofdpunt
* Op het hoofdpunt betekent in de weg om een bal te spotten

TAFELMARKERINGEN
Poolbiljartbond De Poolcirkel -10-