wet van 31 december 1963 betreffende de ... - Civiele Veiligheid

WET VAN 31 DECEMBER 1963 BETREFFENDE DE CIVIELE BESCHERMING. 1 (B.S. 16.01.1964) 2 

HOOFDSTUK I. - CIVIELE BESCHERMING. 

Artikel 1. De civiele bescherming omvat alle civiele maatregelen en middelen die moeten dienen om 

de bescherming en het voortbestaan van de bevolking te verzekeren, en om ‘s lands patrimonium te 

vrijwaren in geval van gewapend conflict. Zij heeft ook tot doel bij rampspoedige gebeurtenissen, 

catastrofen en schadegevallen, te allen tijde personen bij te staan en goederen te beschermen. 

Art. 2. De Koning stelt de inzake civiele bescherming te nemen maatregelen vast. 

Hij kan namelijk een programma van maatregelen tot civiele bescherming opmaken dat moet 

worden toegepast door iedere inwoner, door de hem aangewezen openbare diensten en door ieder 

privaat of openbaar lichaam of instelling van openbaar nut. 

De Koning kan insgelijks, met het oog op bescherming tegen oorlogshandelingen, voorschrijven 

dat in onroerende goederen speciale plaatsen worden ingericht; bouwvergunningen worden slechts 

afgegeven als de plannen met de ter uitvoering van deze maatregel vastgestelde regelen stroken. 

[Art. 2bis Wet van 28 maart 2003, art. 2 (B.S. 16.04.2003) - § 1. De opdrachten inzake civiele 

bescherming zijn de volgende : 

1° de interventies betreffende de strijd tegen brand en ontploffing; 

2° de brandpreventie; 

3° de dringende medische hulpverlening; 

4° de technische hulpverleningswerkzaamheden; 

5° [Wet van 25 april 2007, art. 220 (B.S. 08.05.2007) - onverminderd artikel 6, § 1, II, van de 

bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, de bestrijding van vervuiling 

en van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen;] 

6° de strijd tegen de rampspoedige gebeurtenissen, de catastrofen en de schadegevallen; 

7° de coördinatie van de hulpverleningsoperaties, met name de installatie van de 

coördinatiemiddelen; 

8° de internationale opdrachten van civiele bescherming; 

9° de preventieve opdrachten tijdens grote bijeenkomsten van personen; 

10° de waterbevoorrading; 

11° de waarschuwing van de bevolking; 

12° de logistieke ondersteuning. 

§ 2. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, welke van de 

in § 1 bedoelde opdrachten respectievelijk uitgevoerd worden door de krachtens artikel 10 territoriaal 

bevoegde brandweerdiensten, de brandweerdiensten die ter versterking opgeroepen worden en de 

diensten van de civiele bescherming.] 

[Programmawet van 27 december 2004, art. 453 (B.S. 31.12.2004) - 

Art. 2bis /1. - § 1. De Staat en de gemeenten zijn gehouden, ten laste van de begunstigden van de 

prestaties, de kosten te verhalen die respectievelijk aan de diensten van de civiele bescherming en 

aan de openbare brandweer worden veroorzaakt tijdens de prestaties, welke door die diensten 

worden verricht buiten de interventies bedoeld in artikel 2bis, § 1. 

Onverminderd de bepalingen van de wet van 8 juli 1964 betreffende de dringende geneeskundige 

hulpverlening, bepaalt de Koning welke van de opdrachten vermeld in artikel 2bis, § 1, kunnen 

verhaald worden ten laste van hun begunstigden en deze die gratis moeten uitgevoerd worden. 

[…] 

[…] 

1 Opgeheven bij Wet van 15 mei 2007, art. 201 (inw. tien dagen na de bekendmaking van het besluit waarbij de 

Koning vaststelt dat de voorwaarden vervuld zijn zoals bedoeld in artikel 220 van de Wet van 15 mei 2007 

betreffende de Civiele Veiligheid.) (B.S. 31.07.2007) 

2 Zie ook de omzendbrief van 5 december 1984, pagina 13. 

- 1 - 

mei 2007 I.1 

FOD Binnenlandse Zaken 

Algemene Directie van de Civiele Veiligheid – Documentatie

Aldus gewijzigd bij Wet van 25 april 2007, art. 221 (B.S. 08.05.2007) 

§ 2. De Koning regelt de wijze van vaststelling en van verhaal van de kosten bedoeld in § 1. 

§ 3. Het bedrag van de kosten die met toepassing van § 1 door de Staat worden verhaald, 

wordt ingeschreven op het Fonds voor beveiliging tegen brand en ontploffing bedoeld in de wet van 

30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte 

verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen. 

§ 4. Overeenkomstig de regels van gemeen recht blijft voor de personen, die de kosten moeten 

betalen bedoeld in § 1, een beroep open tegen de derde aansprakelijken.] 

[Wet van 25 april 2007, art. 222 (B.S. 08.05.2007) - 

Art. 2bis /2. - § 1. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder : 

1° « beroepsactiviteit » : een in het kader van een economische activiteit, een bedrijf of een 

onderneming verrichte activiteit, ongeacht het particuliere, openbare, winstgevende of nietwinstgevende 

karakter daarvan; 

2° « exploitant » : particuliere of openbare natuurlijke persoon of rechtspersoon die een 

beroepsactiviteit verricht of regelt, of aan wie een doorslaggevende economische zeggenschap 

over het technisch functioneren van een dergelijke activiteit is overgedragen, met inbegrip van de 

houder van een vergunning of toelating voor het verrichten van een dergelijke activiteit of de 

persoon die een dergelijke activiteit laat registreren of er kennisgeving van doet; 

3° « kosten » : de kosten die verantwoord zijn in het licht van de tussenkomst door de diensten van 

de civiele bescherming en de openbare brandweerdiensten, met inbegrip van ramingskosten van 

milieuschade of de onmiddellijke dreiging dat zulke schade ontstaat en de kosten van alternatieve 

maatregelen, alsook de administratieve, juridische en handhavingskosten, de kosten van het 

vergaren van gegevens en andere algemene kosten, en de kosten in verband met monitoring en 

toezicht. 

§ 2. Onder voorbehoud van artikel 2bis.1., in geval van vervuiling bedoeld in artikel 2bis, § 1, 

5°, zijn de Staat en de gemeenten gehouden de hiervoor door hun diensten gemaakte kosten te 

verhalen op de exploitant die de schade of de onmiddellijke dreiging van schade heeft veroorzaakt of 

op de eigenaar van de gewraakte producten. 

De Staat en de gemeenten kunnen beslissen om af te zien van verhaal wanneer de verhaalkosten 

groter zijn dan het terug te vorderen bedrag of wanneer niet kan worden vastgesteld wie de exploitant 

of de eigenaar is. 

De exploitant of de eigenaar is niet verplicht de kosten te dragen, indien hij kan bewijzen dat de 

milieuschade of de onmiddellijke dreiging dat dergelijke schade ontstaat : 

a) ofwel veroorzaakt is door een derde ondanks het feit dat er passende veiligheidsmaatregelen 

waren getroffen; 

b) ofwel het gevolg is van de opvolging van een dwingende opdracht of instructie van een 

overheidsinstantie, tenzij het een opdracht of instructie betreft naar aanleiding van een 

emissie of incident, veroorzaakt door activiteiten van de exploitant zelf. 

Wanneer eenzelfde schade of onmiddellijke dreiging van schade door meerdere exploitanten of 

eigenaars wordt veroorzaakt, zijn deze hoofdelijk gehouden tot het dragen van de kosten. 

Wanneer besmetting of vervuiling op zee plaatsvindt of afkomstig is van een zeeschip, vallen de 

kosten ten laste van de persoon die de besmetting of de verontreiniging heeft veroorzaakt, 

overeenkomstig het internationaal recht. De eigenaars van de betrokken schepen zijn burgerlijk en 

hoofdelijk aansprakelijk. 

§ 3. De Staat en de gemeenten kunnen te allen tijde de exploitant of de eigenaar verplichten 

informatie te verstrekken over milieuschade die zich heeft voorgedaan, over een onmiddellijke 

dreiging van milieuschade of in geval van vermoeden van zulk een onmiddellijke dreiging.] 

[Wet van 25 april 2007, art. 223 (B.S. 08.05.2007) - 

Art. 2bis /3. - § 1. Wanneer milieuschade of een onmiddellijk dreigende milieuschade gevolgen heeft 

of dreigt te hebben voor één of meerdere gewesten, of andere lidstaten van de Europese Unie, 

- 2 - 

mei 2007 I.1 



werken de Staat of de gemeenten samen, onder andere door een behoorlijke uitwisseling van 

informatie, teneinde ervoor te zorgen dat de nodige maatregelen met betrekking tot die milieuschade 

of onmiddellijke dreiging van milieuschade worden genomen. 

§ 2. Wanneer zich milieuschade of een onmiddellijk dreigende milieuschade in de zin van § 1 

voordoet, verstrekken de Staat of de gemeenten voldoende informatie aan de bevoegde instanties 

van de gewesten of de andere lidstaten van de Europese Unie die schade zouden kunnen lijden. 

§ 3. Wanneer de Staat of de gemeenten, binnen hun grenzen, milieuschade vaststellen, die 

niet binnen hun grenzen is veroorzaakt, kunnen zij dit melden aan de bevoegde instanties van de 

betrokken gewesten of lidstaten van de Europese Unie en aan de Europese Commissie. Zij kunnen 

aanbevelingen doen inzake de nodige maatregelen en zij kunnen om terugbetaling verzoeken van de 

kosten van de genomen maatregelen. 

§ 4. Deze samenwerking doet geen afbreuk aan bestaande samenwerkingsvormen.] 

[Art. 2ter Wet van 28 maart 2003, art. 3 (B.S. 16.04.2003) - § 1. In elke gemeente stelt de 

burgemeester een algemeen rampenplan voor hulpverlening op dat de te treffen maatregelen en de 

organisatie van de hulpverlening bevat in geval van rampspoedige gebeurtenissen, catastrofen of 

schadegevallen. 

Na aanvaarding door de gemeenteraad worden de gemeentelijke rampenplannen voor 

hulpverlening ter goedkeuring voorgelegd aan de provinciegouverneur of de gouverneur van het 

administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad. 

§ 2. In elke provincie en in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad stelt de 

gouverneur een algemeen rampenplan voor hulpverlening op dat de te treffen maatregelen en de 

organisatie van de hulpverlening bevat in geval van rampspoedige gebeurtenissen, catastrofen of 

schadegevallen. 

De in het eerste lid bedoelde rampenplannen voor hulpverlening worden ter goedkeuring 

voorgelegd aan de minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren. 

§ 3. De algemene rampenplannen voor hulpverlening van de gemeenten, van de provincies en 

van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad kunnen worden aangevuld met bijkomende 

specifieke bepalingen over bijzondere risico's. Zij worden opgenomen in bijzondere rampenplannen 

voor hulpverlening. 

Onder voorbehoud van de wet van 22 mei 2001 houdende instemming met het 

samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de Federale Staat, het Vlaams, het Waals en het 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen 

waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn en van de wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming 

van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en 

betreffende het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, kan de Koning bepalen, bij een besluit 

vastgesteld na overleg in de Ministerraad, voor welke risico's door de gemeenten, de provincies en 

het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad een bijzonder rampenplan voor hulpverlening 

moet worden opgesteld. 

§ 4. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de inhoud 

van de verschillende rampenplannen voor hulpverlening, hun wijze van opmaken en hun 

organisatorische en functionele structuur.] 

Art. 3. In oorlogstijd of in perioden die daarmede door artikel 7 van de wet van 12 mei 1927 op de 

militaire opeisingen gelijkgesteld zijn, kan de Koning bevelen dat inwoners in de diensten van de 

civiele bescherming ambtshalve worden ingelijfd. 

De burgemeester kan eveneens, in de gevallen bij vorig lid voorzien, en binnen de grenzen door 

de Koning bepaald, bevelen dat inwoners van de gemeente ambtshalve in de brandweerdiensten, die 

de gemeenten bedient, ingelijfd worden. 

Art. 4. De Minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, organiseert de middelen en 

lokt de maatregelen uit welke voor geheel ‘s lands grondgebied nodig zijn voor de civiele 

bescherming. Hij coördineert de voorbereiding en de toepassing van die maatregelen zowel bij de 

verschillende ministeriële departementen als bij de openbare lichamen. 

- 3 - 

mei 2007 I.1 



Die coördinatie heeft ook betrekking op alle maatregelen in verband met het aanwenden van de 

middelen van de Natie, die reeds in vredestijd moeten worden genomen met het oog op de civiele 

bescherming in oorlogstijd. 

De Minister oefent zijn bevoegdheid uit ten aanzien van de vraagstukken met betrekking tot de 

civiele bescherming die in internationale organisaties worden behandeld, en naar aanleiding van de 

op dat gebied dienstige internationale uitwisselingen. 

Art. 5. De Minster tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, of zijn gemachtigde, kan in 

vredestijd, bij optreden in het raam van de civiele bescherming en voor de behoeften van deze, de 

personen en zaken, die hij nodig mocht achten, opvorderen. 

Dezelfde bevoegdheid wordt verleend aan de burgemeester, of bij delegatie van zijnentwege aan 

de officieren van de gemeentelijke brandweerdiensten in vredestijd, wanneer die diensten in het raam 

van hun eigen opdracht optreden. 

De Staat in het eerste geval en de gemeente op het grondgebied waarvan werd opgetreden in het 

tweede geval, zijn gehouden tot het vergoeden van de schade, welke aan de aldus opgevorderde 

personen en zaken is toegebracht en haar oorzaak vindt in ongevallen die zich hebben voorgedaan in 

de loop van of door toedoen van de operaties waarvoor de opvordering plaats heeft gehad. 

Schadevergoeding is niet verschuldigd wanneer de getroffene het ongeval opzettelijk heeft 

veroorzaakt. 

Voor de duur van de prestaties welke tot optreden van de diensten van de civiele bescherming en 

van de gemeentelijke brandweerdiensten meebrengt, worden de arbeidsovereenkomst en de 

leerovereenkomst geschorst ten behoeve van de werknemers die tot deze diensten behoren of onder 

deze omstandigheden zijn opgevorderd. 

Art. 6. De Minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, of zijn gemachtigde, kan, 

wanneer rampspoedige gebeurtenissen, catastrofen of schadegevallen dreigen, de bevolking ter 

verzekering van haar bescherming verplichten zich te verwijderen van plaatsen of streken, die 

bijzonder blootgesteld, bedreigd of getroffen zijn, en degenen die bij deze maatregelen betrokken zijn, 

een voorlopige verblijfplaats aanwijzen; om dezelfde reden kan hij iedere verplaatsing of elk verkeer 

van de bevolking verbieden. 

Art. 7. Weigering of verzuim zich te gedragen naar de maatregelen welke met toepassing van deze 

wet zijn bevolen, wordt in vredestijd gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden, en 

met geldboete van zesentwintig frank tot vijfhonderd frank, of met één van die straffen alleen, en, in 

oorlogstijd of in daarmede gelijkgestelde perioden, met gevangenisstraf van drie maanden tot zes 

maanden en met geldboete van vijfhonderd frank tot duizend frank, of met één van de straffen alleen. 

De Minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, of, desvoorkomend, de 

burgemeester, kan bovendien de genoemde maatregelen ambtshalve doen uitvoeren, uitsluitend op 

kosten van de weerspanning of in gebreke geblevenen, alsmede de ambtshalve, door rechtsdwang 

de aldus gedane kosten verhalen. 

Art. 8. De gemeentelijke brandweerdiensten en de diensten van de civiele bescherming kunnen 

worden opgeroepen om samen op te treden. 

De Minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, bepaalt de nadere regelen voor 

de coördinatie van de operaties waarbij de diensten van de civiele bescherming samen met de 

gemeentelijke brandweerdiensten optreden. 

Provincies en gemeenten kunnen verplicht worden de diensten van de civiele bescherming de 

beschikking te geven over terreinen, lokalen, meubilair en leveringen welke nodig zijn hetzij voor de 

opleiding van het personeel van die diensten, hetzij voor de uitvoering van de maatregelen voor de 

civiele bescherming op hun grondgebied; de Minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken 

behoren, bepaalt de nadere regelen voor eventuele schadeloosstelling in deze. 

In oorlogstijd worden de maatregelen welke aan provincies en gemeenten zijn opgelegd, door de 

gouverneur of door de burgemeester bevolen in plaats van door de normale bevoegde provinciale of 

gemeentelijke organen; de reglementen en verordeningen worden in dat geval bindend zodra zij zijn 

bekendgemaakt op de wijze als door de burgemeester is bepaald. 

HOOFDSTUK II. - GEMEENTELIJKE EN GEWESTELIJKE BRANDWEERDIENSTEN. 

- 4 - 

mei 2007 I.1 



Art. 9. [Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur van 16 juli 1993, art. 352 (B.S. 

20.07.1993) - § 1. De Koning stelt de algemene regels van de organisatie van de openbare 

brandweerdiensten vast. 

[Wet van 25 maart 2003, art. 2 (B.S. 16.04.2003) - Hij stelt de algemene bepalingen vast binnen 

de perken waarvan de personeelsformatie, de bezoldigingsregeling en het administratief statuut, de 

weddeschalen, de vergoedingen, de toelagen en met name de haard- en standplaatstoelage, het 

vakantiegeld en het gezinsvakantiegeld worden vastgesteld, alsook de voorwaarden van werving, 

benoeming en bevordering voor het personeel van de openbare brandweerdiensten.] 

§ 2. De brandweerdiensten, georganiseerd door de gemeenten of de intercommunales, zijn 

onderworpen aan de door de Koning georganiseerde inspecties. 

Tot die inspectie behoort de controle, op stukken en ter plaatse, op de toepassing van wets- en 

verordeningsbepalingen en op de uitvoering van maatregelen inzake brandvoorkoming en -bestrijding. 

Het personeel, dat met de inspectie belast is, heeft te allen tijde vrije toegang tot de installaties 

waarover de gemeentelijke en intercommunale brandweerdiensten beschikken, en kan onderzoeken 

instellen.] 

[Programmawet van 27 december 2004, art. 454 (heeft uitwerking met ingang van 1 september 

1999, behalve wat de geschilprocedures betreft die ingesteld werden vóór de inwerkingtreding van 

deze wet. Voor de prestaties uitgevoerd tussen 1 september 1999 en 31 mei 2002, wordt het bedrag 

bedoeld in artikel 454, bepaald op 25 120,27 euro gekoppeld aan de spilindex 138,01.) (B.S. 

31.12.2004) - § 3. Voor de personeelsuitgaven bedoeld in artikel 2 van de wet van 8 juli 1964 

betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening, betaalt de Staat de individuele wedde alsook 

de wettelijke lasten van sociale aard, de haard- of standplaatstoelage, het vakantiegeld en de andere 

toelagen die het personeel, waarvan de aanwerving goedgekeurd werd door de minister van 

Binnenlandse Zaken met toepassing van hetzelfde artikel, geniet, terug aan de overheden waaronder 

de centra van het eenvormig oproepstelsel ressorteren. 

De terugbetaling van de personeelsuitgaven bedoeld in het eerste lid, mag, voor elk personeelslid, 

niet meer bedragen dan het bedrag van 25 371,53 euro gekoppeld aan de spilindex 138,01.] 

Art. 10. [Wet van 20 juli 2005 houdende diverse bepalingen, art. 16 (uitwerking met ingang van 1 

januari 1977, behalve betreffende de geschillenprocedures die aangevat werden vóór de 

inwerkingtreding van deze wet en met uitzondering van § 2, 3°, derde lid, 4°, derde lid, § 3, derde lid, 

en § 5 die in werking treden op 1 januari 2006) (B.S. 29.07.2005) – § 1. De gemeenten van iedere 

provincie worden voor de algemene organisatie van brandweerdiensten in gewestelijke groepen 

ingedeeld. De gouverneur bepaalt de samenstelling van die groepen en wijst in iedere groep de 

gemeente aan die er het centrum van vormt, na raadpleging van de belanghebbende gemeenteraden. 

Die gemeente is er wegens haar aanwijzing toe gehouden over een brandweerdienst met het 

nodige personeel en materiaal te beschikken. 

Een gewestelijke groep kan worden gevormd uit gemeenten van verschillende provincies. De 

betrokken gouverneurs bepalen in gemeen overleg de samenstelling van de groep en wijzen de 

gemeente aan die er het centrum van vormt; wordt geen overeenstemming bereikt, dan neemt de 

minister, tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren, de beslissing op verzoek van een van 

die gouverneurs. 

De overige gemeenten van de gewestelijke groep zijn ertoe gehouden hetzij een brandweerdienst, 

die over het nodige personeel en materieel beschikt, te behouden of op te richten hetzij beroep te 

doen op de brandweerdienst van de gemeente die het centrum van die groep vormt mits betaling van 

een forfaitaire en jaarlijkse bijdrage. 

De maatregelen welke dienen getroffen te worden voor het optreden van de brandweerdienst van 

laatstgenoemde gemeente worden bepaald in een algemeen reglement vastgesteld door de minister 

tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren. Zij mogen aangevuld worden door de 

gouverneur indien de plaatselijke omstandigheden zulks vergen, en op verzoek van de 

belanghebbende gemeenteraden. 

De bij de inwerkingtreding van deze wet lopende overeenkomsten houden op uitwerking te hebben 

op een door de Koning vastgestelde datum. 

§ 2. In afwijking van artikel 256 van de nieuwe gemeentewet, de forfaitaire en jaarlijkse bijdrage 

verschuldigd door de gemeenten wordt door de gouverneur, na raadpleging van de belanghebbende 

gemeenteraden vastgesteld als volgt : 

- 5 - 

mei 2007 I.1 



1° De kosten van de brandweerdiensten van de gemeenten-gewestelijke groepscentra worden, per 

provincie, en per categorieën X, Y en Z, omgeslagen over de gemeenten die deel uitmaken van 

een gewestelijke groep en bediend worden door de brandweerdienst van de gemeentegroepscentrum. 

2° De jaarlijkse bijdrage verschuldigd door de gemeenten wordt vastgesteld op de grondslag van : 

a) het jongste kadastraal gebouwd en ongebouwd inkomen van elke gemeente; 

b) het bevolkingscijfer van elke gemeente; 

c) de in aanmerking komende kosten van de brandweerdiensten van de gemeenten-gewestelijke 

groepscentra van de provincie; die kosten worden vastgesteld op grond van de tijdens het 

vorige jaar door die diensten gedragen werkelijke kosten, met inbegrip van de kosten voor 

intresten en aflossingen van leningen. 

Op het kadastraal inkomen en op het bevolkingscijfer van de gemeenten waar een 

vooruitgeschoven post gevestigd is, kan door de gouverneur een coëfficiënt groter dan 1 toegepast 

worden. 

Mogen niet meegerekend worden bij het vaststellen van de in aanmerking komende kosten : 

a) de tegemoetkomingen door het Rijk verleend voor de aankoop van materieel en de uitvoering 

van werken, zomede eventueel de installatie- en werkingskosten van de centra van het 

eenvormig oproepstelstel, welke voor de Staat ten laste genomen worden; 

b) de financiële lasten betreffende de pensioenen van het personeel van de brandweerdiensten 

met uitzondering van het aandeel van de werkgever in de bijdrage aan de Rijksdienst voor 

Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten of het 

overeenstemmend percentage wanneer de gemeente-gewestelijk groepscentrum zelf haar 

pensioenkas beheert; 

c) de uitgaven welke uiteraard uitsluitend ten laste komen van de gewestelijke 

groepcentrumgemeente. 

3° Het beroepspersoneel van de brandweerdiensten van de categorieën Y en Z, dat meegerekend 

mag worden voor het bepalen van de in aanmerking komende kosten van de brandweerdiensten 

van de gemeenten-gewestelijke groepcentra mag niet meer dan 10 % uitgaan boven het minimum 

beroepspersoneel zoals door de Koning vastgesteld. 

De gouverneur kan echter, wegens regionale of lokale omstandigheden, één of meer van die 

gemeenten machtigen de kosten in verband met het beroepspersoneel boven de in het eerste lid 

gestelde norm, geheel of gedeeltelijk in rekening te brengen. 

De Koning legt de normen vast, die de gouverneur moet toepassen voor het bepalen van deze 

kosten. 

4° De in aanmerking komende kosten van de gemeente-gewestelijk groepscentrum van categorie Z, 

zoals zij voortvloeien uit de punten 2° en 3°, worden verhoogd met een forfaitaire som welke niet 

boven de 25 % van de kosten mag uitgaan en bestemd is tot dekking van de eventuele interventies 

ter versterking van de centra X en Y. 

De gouverneur stelt de forfaitaire som vast. 

De Koning legt de normen vast, die de gouverneur moet toepassen voor het bepalen van deze 

forfaitaire som. 

5° De in aanmerking komende kosten van de gemeenten-gewestelijke groepscentra van de 

categorieën X en Y, zoals zij voortvloeien uit de punten 2° en 3°, worden verminderd met een 

bedrag gelijk aan het totaal van de forfaitaire sommen vastgesteld bij toepassing van het punt 4°. 

De gouverneur slaat dat bedrag om over al de gemeenten-groepscentra van categorieën X en 

Y. 

§ 3. In afwijking van artikel 256 van de nieuwe gemeentewet, neemt de gemeente-centrum van 

een gewestelijke groep deel in een aandeel van de in aanmerking komende kosten van de 

brandweerdiensten, vastgesteld door de gouverneur rekening houdend met de lokale en regionale 

omstandigheden. 

De gouverneur geeft aan elke gemeente kennis van het aandeel dat te haren laste komt, en 

verzoekt haar binnen zestig dagen advies uit te brengen. Het gunstig advies of de ontstentenis van 

advies vanwege de gemeenteraad geldt als akkoord met de opneming van de verschuldigde som van 

een rekening welke bij een financiële instelling op naam van de gemeente is geopend. Bij ongunstig 

- 6 - 

mei 2007 I.1 



advies van de gemeenteraad, beschikt de gouverneur en brengt hij zijn beslissingen ter kennis van de 

gemeenteraad. Wanneer, binnen veertig dagen na de notificatie, de gemeenteraad weigert of 

verzuimt deze laatste beslissing op te volgen, wordt de opneming verricht overeenkomstig artikel 11, 

derde lid. 

De Koning legt de normen vast, die de gouverneur moet toepassen voor het bepalen van het 

aandeel. 

§ 4. 

1° De gemeente die over geen brandweerdienst beschikt, betaalt jaarlijks een door de gouverneur 

vastgestelde bijdrage welke berekend wordt als volgt : 

1 ( r p 

C = F. 

+ 

2 R P 

In deze formule is : 

) 

C = de jaarlijkse bijdrage van de betrokken gemeente; 

F = de in aanmerking komende kosten van al de gemeenten-gewestelijk groepscentrum van de 

categorie waartoe de gemeente behoort, verhoogd of verlaagd overeenkomstig de punten 4° en 

5° van § 2, en na aftrek van de aandelen gedragen door de gemeenten-gewestelijke 

groepscentra van bedoelde categorie; 

r = het jongste kadastraal inkomen van de betrokken gemeente, zoals bepaald in § 2, 2°, eerste 

lid, a ; 

R = het totaal van de « r » van de gemeenten, die geen gemeenten-gewestelijk groepcentrum zijn 

en bediend worden door de brandweerdiensten van de bedoelde categorie; 

p = het bevolkingscijfer van de betrokken gemeente volgens de in het Belgisch Staatsblad 

bekendgemaakte jongste officiële opgave van 's Rijks bevolkingscijfer; 

P = het totaal van de « p » van de gemeenten die geen gewestelijk groepscentrum zijn en bediend 

worden door de brandweerdiensten van de bedoelde categorie. 

2° De in § 4 vastgestelde bijdrage wordt betaald in kwartaaltranches berekend op basis van de 

definitieve bijdrage welke voor het vorige jaar werd betaald. 

Bij het einde van elk kwartaal geeft de gouverneur aan elke betrokken gemeente kennis van het 

voorlopig bedrag van de bijdrage betreffende die periode. De gemeente beschikt over een termijn 

van een maand om te betalen. Bij niet-betaling binnen die termijn wordt het bedrag opgenomen 

overeenkomstig artikel 11, derde lid. 

3° In de loop van het volgend jaar geeft de gouverneur aan elke gemeente kennis van het aandeel of 

van het definitief bedrag van de bijdrage dat te haren laste komt, en verzoekt haar binnen zestig 

dagen advies uit te brengen. 

Het verschil tussen de voorlopige bijdrage bedoeld in punt 2° en de definitieve bijdrage wordt, 

volgens het geval, aan de gemeente-gewestelijk groepscentrum betaald of door deze terugbetaald. 

Het gunstig advies of de ontstentenis van advies vanwege de gemeenteraad omtrent de 

bijdrage geldt als akkoord met de opneming van het volgens het geval, nog verschuldigde of terug 

te betalen bijdragegedeelte van een rekening welke bij een financiële instelling op naam van de 

gemeente is geopend. 

Bij ongunstig advies van de gemeenteraad, beschikt de gouverneur en brengt hij zijn 

beslissingen ter kennis van de gemeenteraad. Wanneer, binnen veertig dagen na de notificatie, de 

gemeenteraad weigert of verzuimt deze laatste beslissing op te volgen, wordt de opneming verricht 

overeenkomstig artikel 11, derde lid. 

§ 5. Voor elke opneming worden de door de gouverneur genomen beslissingen in toepassing 

van § 2, 3°, tweede lid, 4°, en van § 3, ter goedkeuring voorgelegd aan de minister tot wiens 

bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoort. Bij gebrek aan afkeuring binnen de veertig dagen na de 

ontvangst van de beslissing door de minister, wordt de beslissing van rechtswege uitvoerbaar.] 

[Art. 10bis. W. van 28 februari 1999, art. 2 (B.S. 16.03.1999) - Om de coördinatie van de 

hulpverlening te vergemakkelijken, kan de minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken 

- 7 - 

mei 2007 I.1 



ehoren, op initiatief van de gouverneur of van een gemeente en met het akkoord van de betrokken 

gemeenten, hulpverleningszones creëren waarin de door verschillende openbare brandweerdiensten 

beschermde grondgebieden bijeengebracht worden. Hij bepaalt de geografische uitgestrektheid 

ervan. 

Wanneer de plaatselijke omstandigheden dit vereisen, kan de minister van oordeel zijn dat het 

grondgebied beschermd door één enkele openbare brandweerdienst op zich een hulpverleningszone 

vormt. 

Het beleid inzake de coördinatie van de hulpverlening in de zone wordt bepaald in een 

overeenkomst die goedgekeurd is door de minister. 

De Koning bepaalt de voorwaarden inzake het creëren en de werking van de 

hulpverleningszones.] 

Art. [10ter.] [K.B. nr. 264 van 31 december 1983, art. 1 (inw. 4 februari 1984) (B.S. 25.01.1984) - § 

1. In het raam van een saneringsplan van haar financiën, opgemaakt ter nakoming van de bepalingen 

van het koninklijk besluit nr. 110 van 13 december 1982, waarbij het begrotingsevenwicht wordt 

opgelegd aan de provincies, aan de gemeenten en aan de agglomeraties en federaties van 

gemeenten, kan de als gewestelijk groepscentrum aangewezen gemeente met één of meer andere 

gemeenten van haar groep een intercommunale brandweervereniging vormen, beheerst bij de wet 

van 

1 maart 1922 omtrent de vereniging van gemeenten tot nut van ‘t algemeen 3 . 

Aldus gewijzigd bij de wet van 28 februari 1999, art. 3 (B.S. 16.03.1999) 

§ 2. Indien een intercommunale brandweervereniging wordt opgericht, oefenen de organen van 

die vereniging de bevoegdheden uit welke bij deze wet aan de gemeenteoverheden zijn toegekend, 

alsmede de opdrachten die aan de groepcentrumgemeente zijn toevertrouwd. 

§ 3. Indien een intercommunale brandweervereniging wordt opgericht, worden de 

personeelsleden behorend tot de formatie van de opgeheven gewestelijke brandweerdienst en die de 

intercommunale vereniging nodig acht voor het vervullen van haar toevertrouwde opdrachten, naar de 

intercommunale vereniging overgeheveld volgens de modaliteiten bepaald in de navolgende § 4. 

De bevoegde organen van de intercommunale vereniging stellen de personeelsformatie vast 

overeenkomstig de bepalingen vervat in artikel 13 van deze wet . De wedden en voordelen toegekend 

aan het personeel van de intercommunale vereniging mogen in geen geval hoger zijn dan die welke 

door de vroegere groepscentrumgemeente aan het gemeentepersoneel werden verleend. 

§ 4. De personeelsleden van de gewestelijke brandweerdienst die naar een intercommunale 

brandweervereniging worden overgeheveld verliezen de hoedanigheid van gemeenteambtenaar en 

verkrijgen ambtshalve de hoedanigheid van personeelslid van de nieuwe vereniging. 

Binnen een termijn van zes maanden na de oprichting van de intercommunale 

brandweervereniging stellen haar bevoegde organen het administratief statuut en de 

bezoldigingsregeling van het personeel vast en wijzen de in artikel 1 bedoelde personeelsleden aan 

voor de betrekkingen overeenstemmend met die, welke zij bekleedden in de formatie van de 

opgeheven gewestelijke dienst. 

De overgehevelde personeelsleden behouden de graad, alsmede de statutaire en geldelijke 

anciënniteit welke zij op het ogenblik van de overheveling verkregen hadden, met toepassing van het 

administratief statuut, de bezoldigingregeling en andere reglementen van kracht voor het personeel 

van de brandweerdienst in de gemeente waar zij vandaan komen. 

Zolang de toekenningsvoorwaarden niet zijn gewijzigd, wordt het bedrag van de aan elk 

personeelslid vóór zijn overheveling toegekend bezoldiging behouden alsook het bedrag van de 

toelagen en vergoedingen voor zover de toekenningsvoorwaarden ervan niet gewijzigd zijn. Deze 

maatregel is van toepassing zolang de ontvangen som hoger blijft dan die welke voortvloeit uit de 

toepassing van de nieuwe bezoldigingsregeling en van de nieuwe regelingen inzake toelagen en 

vergoedingen vastgesteld door de intercommunale vereniging. 

3 De wet van 1 maart 1992 betreffende de vereniging van gemeenten met het oog op tot nut van ‘t algemeen 

belang gewijzigd bij artikel 4 van de wet van 18 mei 1929, artikel 3 van het Koninklijk besluit van 14 augustus 

1933 en artikel 1 van het koninklijk besluit nr. 279 van 31 maart 1963, wordt opgeheven door het artikel 30, 4 van 

de wet van 22 december 1986 betreffende de intercommunales (B.S. 26.06.1987) 

- 8 - 

mei 2007 I.1 



In geval van vroegere groepscentrumgemeente de aan haar personeel toegekende wedden en 

andere geldelijke voordelen mocht verlagen, in het raam van een saneringsplan van financiën, 

moeten dezelfde aanpassingen evenwel worden toegepast op de bezoldigingen, toelagen en 

vergoedingen bedoeld in voorgaande paragraaf. 

Het pensioenstelsel toepasselijk op het overgehevelde personeel zal door het bevoegde orgaan 

van de intercommunale vereniging worden bepaald. Nochtans valt het gedeelte van het pensioen 

betreffende de diensttijd volbracht bij de vroegere groepscentrumgemeente en berekend volgens de 

statutaire regelen welke op het ogenblik van de overheveling voor het personeel van die gemeente 

van kracht waren, ten laste van diezelfde gemeente. 

§ 5. Indien een intercommunale brandweervereniging wordt opgericht, worden de roerende en 

onroerende goederen welke voor de brandweerdienst bestemd werden, door de vroegere 

groepscentrumgemeente ter beschikking gesteld van de intercommunale vereniging volgens tussen 

de partijen te bepalen modaliteiten.] 

Art. 11. Blijft een gemeente in gebreke te voldoen aan de verplichtingen welke voor haar aan de 

toepassing van deze wet verbonden zijn, dan kan de provinciegouverneur, de verantwoordelijke 

overheden gehoord, van ambtswege de nodige maatregelen vaststellen en een bijzondere 

commissaris gelasten zich ter plaatse te begeven ten einde die maatregelen te doen uitvoeren. De 

procedure betreffende de kosten van het ter plaatse zenden van die bijzondere commissaris is die van 

artikel 88 van de gemeentewet. 

Eveneens beschikt de provinciegouverneur op ieder beroep dat bij hem is ingediend door een 

gemeente omtrent de toepassing en de uitvoering van het reglement van optreden als bepaald in 

artikel 10; hij stelt de geboden maatregelen vast. Betreft het gemeenten die tot verschillende 

provincies behoren, dan deelt de gouverneur die beschikt heeft, zijn beslissing mede aan de andere 

betrokken gouverneurs, die, in geval van akkoord, eveneens de nodige maatregelen kunnen nemen; 

wordt geen akkoord bereikt, dan neemt de Minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken 

behoren, de beslissing op verzoek van een van die gouverneurs. 

[vervangen door de W. van 15 januari 1999, art. 8 (B.S. 26.01.1999) – De verschuldigde som 

waarvan sprake in artikel 10 wordt, op vordering van de bevoegde provinciegouverneur, overgebracht 

van een rekening, geopend bij een financiële instelling door de gemeente die de som verschuldigd is 

op een rekening geopend bij een financiële instelling door de gemeente-schuldeisers.] 

Art. 12. De Koning kan binnen de grenzen van de begrotingswetten en onder de door Hem te 

bepalen voorwaarden, de gemeenten die over een brandweerdienst beschikken bijstaan zowel door 

het toekennen van subsidies als door overdracht van speciaal voor de behoeften van die diensten 

verkregen materieel. 

[ingevoegd door de W. van 28 februari 1999, art. 4 (B.S. 16.03.1999) - Vanaf een door de Koning 

te bepalen datum en ten laatste op 1 januari 2002 zullen de hierboven vermelde voorwaarden 

dezelfde zijn voor alle gemeenten die over een brandweerdienst beschikken, werkzaam binnen een in 

artikel 10bis bedoelde hulpverleningszone.] 

Art. 13. [Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur van 16 juli 1993, art. 353 

(B.S. 20.07.1993) - § 1. De reglementen betreffende de organisatie van de brandweerdiensten 

worden opgemaakt overeenkomstig een door de Koning vastgesteld modelreglement. 

§ 2. De reglementen van de gemeenten en de intercommunales worden aan de 

provinciegouverneur ter goedkeuring voorgelegd. 

Heeft de provinciegouverneur het reglement niet afgekeurd binnen veertig dagen na de ontvangst 

ervan op het provinciaal gouvernement of op het arrondissementscommissariaat, dan wordt het van 

rechtswege uitvoerbaar. 

§ 3. De Koning bepaalt de geschiktheids- en bekwaamheidsmaatstaven en de 

benoembaarheids- en bevorderingsvereisten voor de officieren van de openbare brandweerdiensten. 

§ 4. De beschikkingen van de gemeentelijke overheden of van de intercommunales houdende 

benoeming of bevordering van officieren, evenals de tuchtmaatregelen welke hen betreffen, zijn 

onderworpen aan de goedkeuring van de provinciegouverneur.] 

- 9 - 

mei 2007 I.1 



Art. 14. § 1. a) In het opschrift van de wet van 16 juni 1937 waarbij de Koning ertoe gemachtigd wordt 

de nodige maatregelen te nemen om 's lands mobilisatie en de bescherming van de bevolking, in 

geval van oorlog, te verzekeren, worden de woorden "en de bescherming van de bevolking" 

geschrapt. 

b) In het eerste artikel, eerste lid, van dezelfde wet, worden de woorden "en de bescherming van de 

bevolking" geschrapt. 

§ 2. Het koninklijk besluit nr. 3 van 20 mei 1939 houdende algemene inrichting van de passieve 

bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen, gewijzigd bij de wet van 16 juni 1947, wordt 

opgeheven. 

§ 3. Artikel 128 van de gemeentewet wordt opgeheven. 

[Programmawet van 27 december 2004, art. 455 (B.S. 31.12.2004) - HOOFDSTUK IIbis. - DE 

AANSPRAKELIJKHEID VAN DE LEDEN VAN DE BRANDWEERDIENSTEN EN VAN DE LEDEN 

VAN DE DIENSTEN VAN DE CIVIELE BESCHERMING 

Art. 15. Dit hoofdstuk is van toepassing op de vrijwillige en beroepspersoneelsleden van de openbare 

brandweerdiensten en van de diensten van de civiele bescherming. Zij worden hierna « personeelslid 

» genoemd. 

Art. 16. In geval van schade veroorzaakt door een personeelslid tijdens de uitoefening van zijn 

functies, aan derden of aan de openbare rechtspersoon waaronder het personeelslid ressorteert, is de 

veroorzaker van de schade aansprakelijk voor : 

1° het bedrog en de zware schuld; 

2° de lichte schuld, indien die bij hem eerder gewoonlijk voorkomt. 

Art. 17. De openbare rechtspersoon is aansprakelijk voor de schade die zijn personeelsleden aan 

derden berokkenen, overeenkomstig artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek. 

Art. 18. De veroorzaker van schade aan derden tegen wie voor de burgerlijke rechter of de 

strafrechter een vordering tot schadeloosstelling wordt ingesteld, kan de openbare rechtspersoon 

waaronder hij ressorteert, gedwongen in het geding laten tussenkomen. 

Art. 19. De vordering schadeloosstelling of de regresvordering ingesteld door openbare 

rechtspersonen tegen hun personeelsleden is slechts in rechte ontvankelijk, indien zij wordt 

voorafgegaan door een aanbod tot minnelijke schikking aan de verweerder. 

De openbare rechtspersoon kan beslissen dat de schade slechts gedeeltelijk moet worden 

vergoed.] 

[Wet van 22 januari 2007, art. 2 (B.S. 21.02.2007) - HOOFDSTUK III. - FEDERAAL 

KENNISCENTRUM VOOR DE CIVIELE VEILIGHEID. 

Art. 20. Het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid dat binnen de Federale 

Overheidsdienst Binnenlandse Zaken wordt opgericht, is een Staatsdienst met afzonderlijk beheer 

zoals bepaald in artikel 140 van de gecoördineerde wetten op de Rijkscomptabiliteit van 17 juli 1991. 

De uitvoeringsmodaliteiten worden vastgesteld door de Koning.] 

- 10 - 

mei 2007 I.1 



WET VAN 7 JUNI 1969 TOT VASTSTELLING VAN DE TIJD GEDURENDE WELKE GEEN 

OPSPORING TEN HUIZE OF HUISZOEKING MAG WORDEN VERRICHT (B.S. 28.06.1969) 

Art. 1. Geen opsporing of huiszoeking mag in een voor het publiek niet toegankelijke plaats worden 

verricht vóór vijf uur 's morgens en na negen uur 's avonds. 

Het in het eerste lid gestelde verbod vindt geen toepassing : 

1° wanneer een bijzondere wetsbepaling de opsporing of de huiszoeking 's nachts toelaat; 

2° wanneer een magistraat of een officier van gerechtelijke politie zich tot vaststelling op 

heterdaad van een misdaad of wanbedrijf ter plaatse begeeft; 

3° [Wet van 24 november 1997, art. 6 (inw. 16 februari 1998) (B.S. 06.02.1998) - in geval van 

verzoek of toestemming van de persoon die het werkelijk genot heeft van de plaats of de 

persoon bedoeld in artikel 46, 2° van het Wetboek van Strafvordering;] 

4° in geval van oproep vanuit die plaats; 

5° in geval van brand of overstroming. 

[Art. 1bis. Wet van 5 augustus 1992, art. 55 (inw. 1 januari 1993) (B.S. 22.12.1992) – Het verzoek of 

de toestemming waarvan sprake in artikel 1,3°, moet schriftelijk en voorafgaand aan de opsporing of 

huiszoeking worden gegeven.] 

Art. 2. Artikel 76 van de Grondwet van 22 Frimaire jaar VIII en het decreet van 4 augustus 1806 

betreffende de tijd gedurende welke de rijkswacht 's nachts de huizen van de burgers niet mag 

betreden, worden opgeheven. 

- 11 - 

november 1997 I.2 



WET VAN 26 JULI 1971 HOUDENDE ORGANISATIE VAN DE AGGLOMERATIES EN DE 

FEDERATIES VAN GEMEENTEN. 

(B.S. 24.08.1971) 

... 

Uittreksel 

HOOFDSTUK I. - BEVOEGDHEDEN. 

Art. 4. 

... 

[Wet van 21 augustus 1987, art. 2A (B.S. 25.09.1987) - § 2. Aan de agglomeratie of aan de 

federatie wordt de bevoegdheid van de gemeenten in de volgende aangelegenheden overgedragen : 

... 

3. de brandweer; 

4. de dringende geneeskundige hulpverlening.] 

... 

Krachtens het artikel 5 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen 

(B.S. 14.01.1989) mag het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de uitoefening van bevoegdheden van de Brusselse 

agglomeratie opdragen aan de instellingen van openbaar nut die het opricht of aanwijst. 

Zie ordonnantie van 19 juli 1990 houdende oprichting van de Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor de 

Brandweer en Dringende Medische Hulp (B.S. 5.10.1990) waarvan de tekst opgenomen is. 

- 12 - 

augustus 1987 I.3 



MINISTERIËLE OMZENDBRIEF VAN 5 DECEMBER 1984 BETREFFENDE HET KONINKLIJK 

BESLUIT NR. 264 VAN 31 DECEMBER 1983 TOT WIJZIGING VAN DE WET VAN 31 DECEMBER 

1963 OP DE CIVIELE BESCHERMING EN DE WET VAN 11 JANUARI 1984 TOT WIJZIGING VAN 

ARTIKEL 10 VAN DEZELFDE WET. 

Mijnheer de Gouverneur, 

In het Belgisch Staatsblad van 25 januari 1984 is het koninklijk besluit nr. 264 van 31 december 

1983 tot wijziging van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming (erratum, 

B.S. 8 februari 1984) bekendgemaakt. 

Voorts verscheen in het Belgisch Staatsblad van 28 februari 1984 de wet van 11 januari 1984 tot 

wijziging van artikel 10 van vorenvermelde wet van 31 december 1963. 

Hierna volgen enkele aanwijzingen voor een correcte toepassing van die nieuwe bepalingen. 

I. KONINKLIJK BESLUIT NR. 264 VAN 31 DECEMBER 1983. 

Dit genummerd koninklijk besluit is genomen krachtens de artikelen 1, 4°, en 2, § 2, van de wet 

van 6 juli 1983 tot toekenning van bepaalde bijzondere machten aan de Koning. 

Dit koninklijk besluit strekt er voornamelijk toe de als gewestelijk groepscentrum aangeduide 

gemeente, die een plan tot sanering van haar financiën heeft opgemaakt, in staat te stellen haar 

lasten m.b.t. de organisatie van de brandweerdienst te verlichten, door haar de mogelijkheid te geven 

dat gemeentelijke beheer door een intercommunaal 1 + 2 beheer te vervangen. Het koninklijk besluit 

heeft eveneens tot doel de vroegere beschermde gemeenten de kans te bieden werkelijk deel te 

nemen aan het beheer van de brandweerdiensten. 

De voornaamste juridische gevolgen van het koninklijk besluit nr. 264 zijn de volgende : 

1. Wijze van beheer. 

Voortaan kan de wijze van beheer van een brandweerdienst worden veranderd d.w.z. : 

a. het beheer door een intercommunale vereniging kan in de plaats worden gesteld van het 

beheer in de vorm van gemeentedienst; 

b. aldus kan een deelneming aan het beheer van die dienst van de vroeger beschermde 

gemeenten, die zich vrijwillig aansluiten, gewaarborgd worden. 

2. Bevoegdheden en taken. 

De intercommunale vereniging oefent de bevoegdheden en de taken uit die door de wetten en de 

reglementen aan de gemeente-gewestelijk groepscentrum zijn toevertrouwd. 

3. Voorwaarden inzake vereniging. 

De voorwaarden waaronder de gemeenten zich vrij kunnen verenigen 

zijn : 

- de gemeente die als gewestelijk groepscentrum aangewezen werd, kan zich verstaan met één 

of meerdere gemeenten; 

- de gemeenten kunnen zich slechts met andere gemeenten van hun groep verenigen. 

De gemeenten die zich niet aansluiten bij de intercommunale zullen derhalve, in plaats van door 

de afgeschafte gewestelijke brandweerdienst, beschermd worden door de nieuwe intercommunale 

brandweerdienst en zullen verder de door de gouverneur van de provincie vastgestelde jaarlijkse en 

forfaitaire bijdrage betalen. 

1 Deze mogelijkheid heeft vaste vorm gekregen door de oprichting van een intercommunale : “intercommunale 

brandweer van Luik en omgeving” van 26 oktober 1992 waarvan de statuten in het Belgisch Staatsblad werden 

gepubliceerd. 

2 Zie voetnoot n°1 bij de wet van 31 december 1963, zelfde hoofdstuk. 

- 13 - 

I.4 



4. Administratief toezicht. 

Op de intercommunale vereniging zal een tweevoudig toezicht toepasselijk zijn : 

- het gewone toezicht, uitgeoefend door het Gewest in het raam van de wet van 1 maart 1922 

en van de wet van 8 augustus 1980; 

- het specifiek toezicht, uitgeoefend door de gouverneur van de provincie in het raam van de 

wet van 31 december 1963. 

5. Toestand van het personeel. 

De beginselen die de toestand van het personeel beheersen zijn vervat in het genummerd 

koninklijk besluit zelf. Voor een toelichting over de voorwaarden van de overheveling van de 

personeelsleden naar de intercommunale vereniging dient verwezen te worden naar het verslag aan 

de Koning. 

6. Bestemming van de goederen. 

De door de vroegere groepscentrumgemeente voor de brandweerdienst gebruikte onroerende 

goederen en roerende goederen worden ter beschikking van de intercommunale vereniging gesteld 

volgens de tussen de partijen in een overeenkomst ad hoc vast te stellen modaliteiten. 

7. Oproepstelsel [100]. 

Het eenvormig oproepstelsel [100] zoals het aan de gemeenten is opgedragen bij de wet van 8 juli 

1964 betreffende de dringende medische hulpverlening en bij het koninklijk besluit van 2 april 1965 

houdende vaststelling van de modaliteiten tot inrichting van de dringende geneeskundige 

hulpverlening en houdende aanwijzing van gemeenten als centra van het eenvormig oproepstelsel, 

moet ononderbroken kunnen voortwerken. 

In voorkomend geval zal het eenvormig oproepstelsel één van de wezenlijke elementen zijn van 

de tussen de betrokken partijen te sluiten overeenkomst. 

II. WET VAN 11 JANUARI 1984 TOT WIJZIGING VAN ARTIKEL 10 VAN DE WET VAN 31 

DECEMBER 1963 BETREFFENDE DE CIVIELE BESCHERMING. 

Krachtens deze wet kunnen de gemeenten die niet als gewestelijk groepscentrum zijn 

aangewezen een nieuwe brandweerdienst oprichten als zij er geen hadden of kunnen zij een vroegere 

opgeheven dienst opnieuw oprichten. 

De wet van 31 december 1963 stond immers de oprichting van zogenaamde autonome 

brandweerdiensten niet meer toe, d.w.z. van diensten die slechts het grondgebied van één enkele 

gemeente beschermen. 

Die mogelijkheid beantwoordt aan verschillende bekommernissen : 

- de wijziging van de administratieve organisatie als gevolg van de wet op de samenvoeging van 

gemeenten; 

- de aanmoediging van het voluntariaat in de organisatie van de brandweerdiensten; 

- de wil om de verslechtering van de openbare financiën tegen te gaan; 

- de uitbreiding van de bewoonde zones aan de rand van de grote steden; 

- de vestiging van nieuwe industriële bedrijven die grote risico’s inhouden. 

De gemeenten die tot de oprichting van een autonome brandweerdienst besluiten, zijn 

onderworpen aan het koninklijk besluit van 8 november 1967 houdende o.m. vaststelling van de 

minima inzake personeelsbezetting en materieel voor de gemeentelijke en gewestelijke 

brandweerdiensten, alsmede aan het toezicht van de gouverneur van de provincie. 

Ik verzoek U, Mijnheer de Gouverneur, het bovenstaande bij wege van het provincieblad ter kennis 

van de gemeentebesturen in uw provincie te brengen. 

- 14 - 

I.4 



Voor het Waalse Gewest : 

NIEUWE GEMEENTEWET VAN 24 JUNI 1988. (B.S. 03.09.1988) 

http://www.uvcw.be/nouvelle-loi-communale/index.htm 

Voor het Vlaamse Gewest : 

De portaalsite van de Vlaamse overheid (www.vlaanderen.be) - Administratie Binnenlandse 

Aangelegenheden 

http://www.binnenland.vlaanderen.be/regelgeving/wetgeving/gemeentewet/inhoud_gemeentewet.htm 

Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : 

Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw. 

« Nieuwe Gemeentewet, Brusselse uitgave » 

http://www.avcb-vsgb.be/nl/serv/s_nlc_fr.htm 

- 15 - 

I.5 



BIJZONDERE WET VAN 12 JANUARI 1989 MET BETREKKING TOT DE BRUSSELSE 

INSTELLINGEN. (B.S. 14.01.1989) (inw. 1 januari 1989) 

Uittreksel 

BOEK I. - BEPALINGEN TER UITVOERING VAN ARTIKEL 107quater VAN DE GRONDWET. 

… 

TITEL II. - DE BEVOEGDHEDEN. 

… 

Art. 5. Het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest mag de uitoefening van bevoegdheden van de Brusselse 

Agglomeratie opdragen aan de instellingen van openbaar nut die het opricht of aanwijst. 

In dat geval regelt de Executieve de modaliteiten van de overdracht aan die instellingen van de 

goederen, rechten en verplichtingen van de Brusselse Agglomeratie die verband houden met de 

uitoefening van de bevoegdheden die hun worden opgedragen. 

Na overleg met de representatieve vakorganisaties van het personeel, wijst de Executieve de 

diensten of personeelsleden aan die aan die instellingen worden overgedragen en stelt de datum en 

de modaliteiten van de overdracht vast. 

De personeelsleden van de Brusselse Agglomeratie worden overgedragen met hun graad of een 

gelijkwaardige graad en in hun hoedanigheid. 

Zij behouden ten minste de bezoldiging en de anciënniteit die zij hadden of zouden hebben 

verkregen indien zij in hun dienst van herkomst het ambt hadden blijven uitoefenen dat zij bij hun 

overdracht bekleedden. 

De rechtstoestand van die personeelsleden blijft geregeld door de ter zake geldende bepalingen 

zolang de overheid aan wie zij worden overgedragen, haar bevoegdheid ter zake niet heeft 

uitgeoefend. 

Het bedrag van het pensioen dat zal worden toegekend aan de personeelsleden die ter uitvoering 

van deze bepaling worden overgedragen, evenals het pensioen van hun rechthebbenden, mag niet 

kleiner zijn dan het pensioenbedrag dat aan de betrokkenen zou zijn toegekend overeenkomstig de 

wettelijke en reglementaire bepalingen die op hen van toepassing waren op het tijdstip van de 

overdracht, maar rekening houdend met de wijzigingen die deze bepalingen later zouden hebben 

ondergaan krachtens algemene maatregelen die van toepassing zijn op de instelling waartoe zij op 

het tijdstip van de overdracht behoorden. 

De Koning kan, op voordracht van de Minister die bevoegd is voor de pensioenen, nadere regels 

stellen voor de tenlasteneming van de bijkomende uitgaven die voortvloeien uit de waarborgen 

bepaald in het zevende lid. 

… 

BOEK II. - BEPALINGEN TER UITVOERING VAN ARTIKEL 108ter, § 2, VAN DE GRONDWET. 

Art. 48. Onverminderd de toepassing van artikel 53 van deze wet worden de bevoegdheden van de 

Raad en van het college van de Brusselse agglomeratie respectievelijk uitgeoefend door [het 

Parlement] en door de Executieve bedoeld bij artikel 1, met naleving van de werkingsregels bepaald 

in Boek I en met uitzondering van artikel 37 van deze wet. 

Aldus gewijzigd bij Bijzondere Wet van 27 maart 2006, art. 5, B) (B.S. 11.04.2006) 

… 

Art. 53. Bij gebrek aan consensus over de taakverdeling in de schoot van de Executieve, worden de 

bevoegdheden bedoeld bij artikel 48 van deze wet, overeenkomstig het tweede en derde lid, verdeeld 

onder de leden, de voorzitter niet inbegrepen, met het oog op de voorbereiding en de uitvoering van 

haar beslissingen. 

De groepen van aangelegenheden zijn : 

1° De brandweer en de dringende geneeskundige hulpverlening; 

2° Het ophalen en verwerken van huisvuil; 

3° Het bezoldigd vervoer van personen en de coördinatie van de gemeenteactiviteiten. 

… 

- 16 - 

maart 2006 I.6 



ORDONNANTIE VAN 19 JULI 1990 HOUDENDE OPRICHTING VAN DE BRUSSELSE 

HOOFDSTEDELIJKE DIENST VOOR BRANDWEER EN DRINGENDE MEDISCHE HULP. (B.S. 

05.10.1990) 

HOOFDSTUK I. - ALGEMENE BEPALINGEN. 

Artikel 1. Deze ordonnantie regelt een aangelegenheid bedoeld in artikel 107quater van de 

Grondwet. 

Art. 2. Voor de toepassing van deze ordonnantie dient te worden verstaan onder : 

1° de bijzondere wet : de wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen; 

2° de agglomeratiewet : de wet van 26 juli 1971 houdende organisatie van de agglomeraties en 

federaties van gemeenten, gewijzigd bij de wet van 21 augustus 1987 en de bijzondere wet van 12 

januari 1989. 

HOOFDSTUK II. - OPRICHTING EN OPDRACHTEN VAN DE INSTELLING. 

Art. 3. § 1. Er wordt een instelling van openbaar nut opgericht onder de benaming “Brusselse 

Hoofdstedelijke Dienst voor Brandweer en Dringende Medische Hulp”, hierna genoemd 

“Brandweerdienst”. 

De Brandweerdienst bezit rechtspersoonlijkheid. 

§ 2. In artikel 1, A, van de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op sommige instellingen 

van openbaar nut, wordt in alfabetische volgorde de volgende vermelding ingevoegd : “Brusselse 

Hoofdstedelijke Dienst voor Brandweer en Dringende Medische hulp”. 

Art. 4. [O. van 12 maart 1998, art. 2 (inw. 28 april 1998) (B.S. 28.04.1998) – 

§ 1. De Brandweerdienst wordt bovendien belast met de uitoefening van de bevoegdheden van de 

Brusselse Agglomeratie inzake brandbestrijding en dringende medische hulp. 

§ 2. De Brandweerdienst wordt bovendien belast met taken inzake brandpreventie; die taken 

omvatten het geven van adviezen alsook het uitoefenen van bewaking en controle overeenkomstig de 

terzake geldende regeling. 

§ 3. De Brandweerdienst mag eveneens gunstig reageren op elke ander aanvraag om technische 

tussenkomst, voor zover die een dringend karakter vertoont.] 

[Art. 4bis. O. van 12 maart 1998, art. 3 (inw. 28 april 1998 ) (B.S. 28.04.1998) 

De Brandweerdienst richt een Opleidingscentrum in dat de opleiding, vervolmaking of bijscholing 

van het operationeel personeel van de openbare brandweerdiensten tot doel heeft. 

Het Opleidingscentrum kan eveneens cursussen organiseren ten behoeve van derden, voor zover 

zij betrekking hebben op de voorkoming en de bestrijding van brand en paniek.] 

HOOFDSTUK III. - BEHEER, CONTROLE EN BEVOEGDHEDEN. 

Art. 5. Onverminderd de verplichtingen opgelegd door artikel 13 van de wet van 31 december 1963 

betreffende de civiele bescherming, bepaalt de Executieve de regelen betreffende de werking van de 

Brandweerdienst. 

Art. 6. Op administratief en financieel gebied wordt het dagelijks beheer waargenomen door de 

leidend ambtenaar en de adjunct leidend ambtenaar, die elk tot een verschillende taalrol behoren en 

door de Executieve worden [aangeduid], volgens de regels die zij bepaalt. 

Aldus gewijzigd bij de O. van 4 maart 1999, art.2 (inw. 01 maart 1999) (B.S. 11.05.1999) 

Op technisch en operationeel gebied wordt de Brandweerdienst geleid door de officier-hoofd van 

dienst [die daarvoor als enige verantwoordelijke instaat]. 

Aldus gewijzigd bij de O. van 4 maart 1999, art.3 en 4 (inw. 01 maart 1999) (B.S. 11.05.1999) 

- 17 - 




De Executieve bepaalt de delegaties van bevoegdheden die hen worden verleend. Zij bepaalt in 

welke gevallen het niet nodig is dat zij gezamenlijk hun handtekening plaatsen. 

Art. 7. De brandweerdienst kan handelsactiviteiten uitoefenen die verenigbaar zijn met de opdrachten 

die eraan worden toevertrouwd. 

De Executieve kan een boekhoudkundig plan volgens handelsmethodes opleggen. 

[De Regering bepaalt de tarieven van de retributies voor de prestaties die voortvloeien uit de 

opdrachten bedoeld in de artikelen 4 en 4bis. Zij kan, wanneer daartoe ernstige redenen bestaan of 

rekening houdend met sociale doeleinden, vastgestelde rechten verminderen of niet-invorderbaar 

verklaren.] 

Aldus aangevuld door de O. van 12 maart 1998, art.4 (inw. 28 april 1998) (B.S. 28.04.1998) 

Art. 8. De Executieve bepaalt de personeelsformatie van de Brandweerdienst. Zij regelt de overgang 

van het personeel van de Brusselse Agglomeratie naar de Brandweerdienst met inachtneming van de 

artikelen 5 en 56 van de bijzondere wet. 

De Executieve bepaalt het administratief en geldelijk statuut van het personeel van de 

Brandweerdienst met inachtneming van artikel 55 van dezelfde wet. 

De Executieve benoemt het personeel van de Brandweerdienst. Zij kan toelating verlenen 

personeel aan te werven onder het stelsel van arbeidsovereenkomst volgens de bepalingen 

vastgesteld bij of krachtens artikel 8 van het koninklijk besluit nr. 56 van 16 juli 1982 betreffende de 

werving in sommige overheidsdiensten, gewijzigd bij de wet van 20 februari 1990. 

In afwijking van artikel 51 van de wet van 28 december 1973 betreffende de budgettaire 

voorstellen 1973-1974, gewijzigd bij de wet van 2 juli 1981 en het koninklijk besluit nr. 56 van 16 juli 

1982 betreffende de werving in sommige overheidsdiensten, kunnen de voorziene betrekkingen 

worden toegewezen zonder prioriteit te verlenen aan de ambtenaren onderworpen aan het regime 

van de mobiliteit. 

Art. 9. […] 

opgeheven door de O. van 13 april 1995, art. 5 (inw. 3 juli 1995) (B.S. 23.06.1995) 

Art. 10. De Brandweerdienst heeft als middelen : 

1. de op de begroting van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest en op de begroting van de 

Agglomeratie uitgetrokken kredieten; 

2. de in zijn voordeel gedane schenkingen en legaten; 

3. de ontvangsten die verband houden met zijn activiteit en de vergoedingen voor diensten; 

4. de door de Staat of andere openbare besturen toegekende middelen; 

5. de subsidies en toevallige inkomsten; 

6. de leningen aangegaan tot uitvoering van een door de Executieve goedgekeurde 

investeringsprogramma. 

[7. de niet aangewende begrotingsboni uit de vorige jaren die de 

Brandweerdienst mag overdragen krachtens de begrotingsordonnantie.] 

Aldus aangevuld door de O. van 12 maart 1998, art. 5 (inw. 28 april 1998) (B.S. 28.04.1998) 

Art. 11. Deze ordonnantie treedt in werking op de datum vastgesteld door de Executieve en ten 

laatste op 31 december 1991. 

- 18 - 




BESLUIT VAN DE VLAAMSE EXECUTIEVE VAN 24 JULI 1991 TOT HET TOEWIJZEN AAN DE 

VICE-GOUVERNEUR VAN BRABANT VAN DE IN HET DECREET VAN 24 JULI 1991 1 , 

HOUDENDE REGELING, VOOR HET VLAAMSE GEWEST, VAN HET ADMINISTRATIEF 

TOEZICHT OP DE HANDELINGEN BETREFFENDE TUCHT- EN SOMMIGE ORDEMAATREGELEN 

GENOMEN TEN OPZICHTE VAN HET GEMEENTEPERSONEEL BEDOELD IN DE NIEUWE 

GEMEENTEWET, AAN DE PROVINCIEGOUVERNEUR OPGEDRAGEN BEVOEGDHEID. 

(B.S. 29.08.1991) 

Gelet op het decreet van 24 juli 1991 1 , houdende vaststelling, voor het Vlaamse Gewest, van het 

administratief toezicht op de handelingen betreffende tucht- en ordemaatregelen genomen ten 

opzichte van het gemeentepersoneel bedoeld in de nieuwe gemeentewet, inzonderheid op artikel 5; 

Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, inzonderheid op 

artikel 3, § 1, gewijzigd bij de wet van 4 juli 1989; 

Gelet op de dringende noodzakelijkheid; 

Overwegende dat de bevoegdheidsafbakening ten spoedigste dient doorgevoerd in het belang van 

de normale en efficiënte uitoefening van het toevertrouwde toezicht; 

Op de voordracht van de Gemeenschapsminister van Binnenlandse Aangelegenheden en 

Openbaar Ambt, 

Besluit : 

Artikel 1. De vice-gouverneur van Brabant oefent, ten overstaan van de gemeenten van de provincie 

Brabant die onder de toepassing vallen van het decreet van 24 juli 1991, houdende regeling, voor het 

Vlaamse Gewest, van het administratief toezicht op de handelingen betreffende tucht- en sommige 

ordemaatregelen genomen ten opzichte van het gemeentepersoneel bedoeld in de nieuwe 

gemeentewet, de bevoegdheden uit die door dat decreet aan de gouverneur werden opgedragen. 

Art. 2. Dit besluit treedt in werking op 1 september 1991. 

Art. 3. De Gemeenschapsminister bevoegd voor Binnenlandse Aangelegenheden is belast met de 

uitvoering van dit besluit. 

1 

Het decreet van 24 juli 1991, dat de basis vormt voor dit besluit, wordt opgeheven door het gemeentedecreet 

van 15 juli 2005 art.303, 3° (B.S. 31.08.2005) (inw. 1 januari 2007, zie BVR van 24 november 2006 (B.S. 

30.11.2006)) 

- 19 - 

I.8 



BESLUIT VAN DE WAALSE GEWESTEXECUTIEVE VAN 14 NOVEMBER 1991 TOT REGELING 

VAN DE UITVOERINGSMAATREGELEN VAN HET DECREET VAN DE WAALSE GEWESTRAAD 

VAN 20 JULI 1989 HOUDENDE ORGANISATIE VAN HET TOEZICHT OP DE GEMEENTEN, 

PROVINCIES EN INTERCOMMUNALE VERENIGINGEN VAN HET WAALSE GEWEST. (B.S. 

17.01.1992) VERTALING VOLGENS Belgisch Staatsblad. 

Gelet op het decreet van de Waalse Gewestraad van 20 juli 1989 houdende organisatie van het 

toezicht op de gemeenten, provincies en intercommunale verenigingen van het Waalse Gewest, 

gewijzigd bij het decreet van 25 juli 1991; 

Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, inzonderheid op 

artikel 3, § 1, gewijzigd bij de wet van 25 juli 1989; 

Gelet op de dringende noodzakelijkheid; 

Overwegende dat het geboden is onverwijld de lijst van de aan de toezichthoudende overheid te 

sturen akten te herzien, ten einde voornoemd decreet van 20 juli 1989, gewijzigd bij het decreet van 

25 juli 1991 toe te passen en onverwijld met de nieuwe bepalingen van de gemeentewet inzake 

tuchtstraffen rekening te houden; 

Op de voordracht van de Minister van Binnenlandse Aangelegenheden, belast met Lokale 

Besturen, Gesubsidieerde Werken en Water, 

Besluit : 

Artikel 1. Dienen te worden gericht aan de bestendige deputatie binnen vijftien dagen na hun 

goedkeuring en met verantwoordingsstukken, de akten van de gemeenten met betrekking tot de 

volgende onderwerpen : 

1° de akten voorgelegd ter goedkeuring krachtens artikel 18 van het decreet van de Waalse 

Gewestraad van 20 juli 1989 houdende organisatie van het toezicht op de gemeenten, provincies 

en de intercommunale verenigingen van het Waalse Gewest; 

2° het aan de leden van de gemeenteraad toegekende presentiegeld; 

3° de vaststelling van het pensioen van de leden van het college van burgemeester en schepenen; 

4° de wijze waarop overheidsopdrachten voor de aanneming van werken, leveringen en diensten 

wordt gegund en de voorwaarden waaraan het gunnen wordt onderworpen, wanneer de globale 

waarde van de opdracht niet F 5.000.000 voor de gemeenten 10.000 inwoners en meer en niet 

F 3.000.000 voor de gemeenten van minder dan 10.000 inwoners overschrijdt, alsmede de 

beslissingen inzake gunning van die opdrachten; 

5° de rekening van einde van beheer van de lokale ontvanger of van de bijzondere beambten; 

6° de beslissing inzake voorlopige kredieten; 

7° de schenkingen en legaten wanneer zij verbintenissen voor de gemeente tot gevolg hebben; 

8° de aankopen van onroerende goederen; 

9° de onderhandse vervreemdingen van onroerende goederen; 

10° alle huurcontracten met betrekking tot onroerende goederen waarvan de duur langer is dan 

negen jaar; 

11° het stellen van zakelijke rechten of borgstellingen op een onroerend goed ten gunste van de 

gemeenten of van een derde; 

12° de overeenkomsten met betrekking tot de exploitatie van gemeentelijke installaties; 

13° de reglementen met betrekking tot de gemeentebelastingen; 

14° de beslissingen tot oprichting en tot deelneming aan een andere publiek- of privaatrechtelijke 

vereniging of maatschappij dan een intercommunale vereniging, die de gemeentefinanciën 

zouden kunnen verbinden; 

15° de akten houdende oprichting van wervingsreserves, alsmede de benoemingen en 

bevorderingen van alle leden van het gemeente-personeel; 

16° de vaststelling van de wedden, vergoedingen, toelagen en pensioenen van alle leden van het 

gemeentepersoneel; 

17° de beslissingen inzake tuchtmaatregelen, met uitzondering van de minder belangrijke 

strafmaatregelen. 

- 20 - 

I.9 



Art. 2. Dienen te worden gericht binnen vijftien dagen na hun goedkeuring en met 

verantwoordingsstukken aan de Minister van het Waalse Gewest tot wiens bevoegdheid de lokale 

besturen behoren, de akten van de provincies met betrekking tot de volgende onderwerpen : 

1° de akten voorgelegd ter goedkeuring krachtens artikel 32 van het decreet van de Waalse 

Gewestraad van 20 juli 1989 houdende organisatie van het toezicht op de gemeenten, provincies 

en de intercommunale verenigingen van het Waalse Gewest; 

2° de reglementen met betrekking tot de provinciebelastingen; 

3° de beslissingen tot oprichting en tot deelneming aan een andere publiek- of privaatrechtelijke 

vereniging of maatschappij dan een intercommunale vereniging, die de provinciefinanciën zouden 

kunnen verbinden; 

4° de aankopen van onroerende goederen; 

5° de onderhandse vervreemdingen van onroerende goederen; 

6° alle huurcontracten met betrekking tot onroerende goederen waarvan de duur langer is dan negen 

jaar; 

7° het stellen van zakelijke rechten of borgstellingen op een onroerend goed ten gunste van de 

provincie of van een derde; 

8° de beslissingen inzake afzetting van de leden van het provinciepersoneel. 

Art. 3. Dienen te worden gericht binnen vijftien dagen aan de Minister van het Waalse Gewest tot 

wiens bevoegdheid de lokale besturen behoren, de goedgekeurde processen-verbaal van de zitting 

van alle organen van de intercommunale vereniging, met uitzondering van de akten met betrekking tot 

de wijze waarop de overheidsopdrachten voor de aanneming van werken, leveringen en diensten 

worden gegund en de voorwaarden waarvan het gunnen wordt onderworpen wanneer de globale 

waarde van de opdrachten niet F 5.000.000 voor de intercommunale verenigingen met een 

ambtsgebied van 10.000 inwoners en meer niet F 3.000.000 voor de intercommunale verenigingen 

met een ambtsgebied van minder dan 10.000 inwoners overschrijdt, alsmede de beslissing inzake 

gunning van die opdrachten. 

Art. 4. Het besluit van de Waalse Gewestexecutieve van 29 november 1989 houdende organisatie 

van de uitvoeringsmaatregelen van het decreet van de Waalse Gewestraad van 20 juli 1989 

houdende organisatie van het toezicht op de gemeenten, provincies en intercommunale verenigingen 

van het Waalse Gewest, wordt opgeheven. 

Art. 5. Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het Belgisch Staatsblad wordt 

bekendgemaakt. 

Art. 6. De minister van Binnenlandse Aangelegenheden, belast met Lokale Besturen, Gesubsidieerde 

Werken en Water is belast met de uitvoering van dit besluit. 

- 21 - 

I.9 



DECREET VAN 28 APRIL 1993 HOUDENDE REGELING, VOOR HET VLAAMSE GEWEST, VAN 

HET ADMINISTRATIEF TOEZICHT OP DE GEMEENTEN. (B.S. 03.08.1993) 

HOOFDSTUK I - ALGEMENE BEPALINGEN. 

Artikel 1. Dit decreet regelt een aangelegenheid bedoeld in artikel 107quater van de Grondwet. 

Art. 2. [Decr. Van 15 juli 2002, art. 2 (B.S. 15.10.2002) - Dit decreet is van toepassing op alle 

gemeenten van het Vlaamse Gewest. 

Op de gemeenten, opgesomd in artikel 7 van de wetten op het gebruik van talen in bestuurszaken, 

gecoördineerd op 18 juli 1966, en op de gemeente Voeren, is dit decreet van toepassing, 

onverminderd de regelingen, bepaald in artikel 7, § 1, eerste en derde lid, van de bijzondere wet van 8 

augustus 1980 tot hervorming der instellingen. 

Art. 3. […] 

opgeheven door het Decr. van 21 december 1994, art. 2 (inw. 8 januari 1995) (B.S. 29.12.1994) 

Art. 4. De toezichthoudende overheid kan, ook ter plaatse, alle nodige inlichtingen en gegevens 

inwinnen. 

HOOFDSTUK II - PERSONEEL. 

Art. 5, 6, 6bis, 6ter, 6quater, 6quinquies, 6sexies, 6septies, 6octies […] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 1° tot 9° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006) 

HOOFDSTUK III - FINANCIEN. 

Afdeling 1. - Begroting en begrotingswijzigingen. 

Art. 7. De besluiten van de gemeenteraad betreffende de begroting en de erin aangebrachte 

wijzigingen worden binnen een termijn van twintig dagen ingaande de dag volgend op het treffen 

ervan naar de [Regering] en naar de [provinciegouverneur] deputatie verstuurd. 

Aldus gewijzigd bij het Decr. van 13 april 1999, art. 2 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) 

Bij de begroting wordt het meerjarig financieel beleidsplan gevoegd op basis waarvan het 

begrotingsevenwicht kan worden gehandhaafd, alsmede alle andere bijdragen die vereist zijn voor de 

definitieve vaststelling van de begroting. 

[aangevuld met het Decr. van 27 mei 1997, art. 2 (inw. 29 juin 1997) (B.S. 19.06.1997) - Wat de 

gegevens betreft die haar moeten worden toegestuurd, bepaalt de Vlaamse regering de aard van de 

informatiedrager en de vorm waarin die gegevens zijn vastgelegd.] 

Art. 8. [vervangen door het Decr. van 13 april 1999, art. 3 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) - 

§ 1. Onverminderd de bevoegdheid van de toezichthoudende overheid om, bij gemotiveerd besluit en 

binnen een termijn van 50 dagen, ingaande de dag na het inkomen van de begroting [bij de 

gouverneur], de begroting of de erin aangebrachte wijzigingen te schorsen of rechtstreeks te 

vernietigen wegens schending van de wet of strijdigheid met het algemeen belang, is de gouverneur 

er toe gehouden om, binnen diezelfde termijn, de uitvoering van de begroting of van de erin 

aangebrachte wijzigingen te schorsen in de hiernavolgende gevallen : 

Aldus gewijzigd bij het Decr. van 15 juli 2002, art. 5 (B.S. 15.10.2002) 

1° als de gemeenteraad een begroting of een wijziging in de begroting voorlegt met een deficitair 

saldo op de gewone of de buitengewone dienst of met een fictief evenwicht of met een fictief batig 

saldo of als uit het meerjarig financieel beleidsplan blijkt dat het evenwicht niet behouden kan 

blijven; 

- 22 - 




2° als de gemeenteraad ontvangsten of verplichte uitgaven, die krachtens de wet gedurende het jaar 

waarop de begroting betrekking heeft ten gunste of ten laste van de gemeente komen, geheel of 

gedeeltelijk niet in de begroting voorziet; 

3° als de gemeenteraad ontvangsten op de begroting brengt die gedurende het jaar waarop de 

begroting betrekking heeft geheel of gedeeltelijk niet aan de gemeente toekomen; 

4° als de gemeenteraad uitgaven of ontvangsten in de begroting voorziet die strijdig zijn met de wet. 

Voorzover de redenen die aanleiding geven tot de schorsing het evenwicht van de begroting niet in 

gevaar brengen, kan de gouverneur de schorsing beperken tot een of meer artikelen of onderdelen 

van de begroting. 

§ 2. De gouverneur verstuurt zijn schorsingsbesluit naar de gemeenteoverheid uiterlijk de 

laatste dag van de in § 1, eerste lid, genoemde termijn. Hij verstuurt dezelfde dag een afschrift van 

zijn besluit naar de Vlaamse regering. 

Als binnen die termijn geen beslissing naar de gemeenteoverheid is verstuurd, is de door de 

gemeenteraad vastgestelde begroting of begrotingswijziging definitief.] 

Art. 9. [vervangen door het Decr. van 13 april 1999, art. 4 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) - 

De gemeenteraad spreekt zich over het schorsingsbesluit uit en stelt de begroting of 

begrotingswijziging opnieuw vast. Hij stuurt zijn gemotiveerd besluit naar de Vlaamse Regering. Een 

afschrift van dit besluit wordt dezelfde dag naar de provinciegouverneur gezonden.] 

Art. 10. [vervangen door het Decr. van 13 april 1999, art. 5 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) 

- De Vlaamse regering spreekt zich bij gemotiveerd besluit uit over de begroting of begrotingswijziging 

die de gemeenteraad opnieuw heeft vastgesteld. Onverminderd haar bevoegdheid tot vernietiging 

wegens schending van de wet of strijdigheid met het algemeen belang, stelt de Vlaamse regering de 

begroting of de erin aangebrachte wijzigingen definitief vast in de hiernavolgende gevallen : 

1° als de begroting een deficitair saldo vertoont op de gewone of op de buitengewone dienst, of een 

fictief evenwicht of een fictief batig saldo, neemt de Vlaamse regering alle vereiste maatregelen om 

het evenwicht van de begroting te herstellen; 

2° als ontvangsten of verplichte uitgaven die krachtens de wet gedurende het jaar waarop de 

begroting betrekking heeft ten gunste of ten laste van de gemeente komen, geheel of gedeeltelijk 

niet in de begroting zijn voorzien, schrijft de Vlaamse regering ze ambtshalve in; 

3° als bepaalde ontvangsten die de gemeenteraad op de begroting heeft gebracht, geheel of 

gedeeltelijk niet aan de gemeente toekomen of als bepaalde kredieten strijdig zijn met de wet, dan 

schrapt de Vlaamse regering die of schrijft die op het juiste bedrag in. 

De Vlaamse regering treft haar besluit binnen een termijn van vijftig dagen, ingaande de dag na het 

inkomen van het besluit van de gemeenteraad en verstuurt haar besluit naar de gemeenteoverheid 

uiterlijk de laatste dag van die termijn. Ze stuurt dezelfde dag een afschrift van haar besluit ter 

kennisgeving aan de gouverneur. 

Als binnen de in het vorig lid bepaalde termijn geen beslissing naar de gemeenteoverheid is 

verstuurd, is de door de gemeenteraad opnieuw vastgestelde begroting definitief.] 

Art. 11. en 12. […] 

opgeheven door het Decr. van 13 april 1999, art. 6 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) 

Art. 13. […] 

opgeheven door het Decr. van 15 juli 2005, art. 303, 4° (inw. 1 januari 2007) (B.S. 31.08.2005) en bij Besl. Vl. 

Regering van 24 november 2006, art. 1, 39° b) (B.S. 30.11.2006) 

Afdeling 2. – [Bijzondere bepalingen met betrekking tot sommige gemeenten.] 

Aldus gewijzigd bij het Decr. van 22 december 1995, art. 49, 1° (inw. 1 januari 1996) (B.S. 30.12.1995) 

Art. 14. [vervangen door het Decr. van 13 april 1999, art. 7 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) 

- § 1. Onverminderd de toepassing van artikel 7 en in afwijking van artikelen 8 tot en met 10 worden, 

voor de gemeenten die met het oog op de sanering van hun financiën leningen sluiten waaraan de 

gewestwaarborg wordt verleend, de besluiten van de gemeenteraad betreffende de begroting en de 

wijzigingen die deze gemeenten in hun begroting aanbrengen, onderworpen aan het advies van de 

gouverneur en de goedkeuring van de Vlaamse regering. 

- 23 - 




Bij ontstentenis van het versturen van zijn advies naar de regering binnen een termijn van dertig 

dagen, ingaande de dag na het inkomen [bij de gouverneur] van de begroting of de 

begrotingswijzigingen, wordt de gouverneur geacht een gunstig advies te hebben uitgebracht. 


Onverminderd haar bevoegdheid tot niet goedkeuring wegens schending van de wet of strijdigheid 

met het algemeen belang, stelt de Vlaamse regering de begroting of de erin aangebrachte wijzigingen 

definitief vast in de hiernavolgende gevallen : 

1° als de begroting een deficitair saldo vertoont op de gewone of op de buitengewone dienst, of een 

fictief evenwicht of een fictief batig saldo, neemt de Vlaamse regering alle vereiste maatregelen om 

het evenwicht van de begroting te herstellen; 

2° als ontvangsten of verplichte uitgaven die krachtens de wet gedurende het jaar waarop de 

begroting betrekking heeft ten gunste of ten laste van de gemeente komen, geheel of gedeeltelijk 

niet in de begroting zijn voorzien, schrijft de Vlaamse regering ze ambtshalve in; 

3° als bepaalde ontvangsten die de gemeenteraad op de begroting heeft gebracht, geheel of 

gedeeltelijk niet aan de gemeente toekomen, of als bepaalde kredieten strijdig zijn met de wet, dan 

schrapt de Vlaamse regering die of schrijft die op het juiste bedrag in. 

De Vlaamse regering spreekt zich bij gemotiveerd besluit uit over de begroting of de erin 

aangebrachte wijzigingen binnen een termijn van vijftig dagen, ingaande de dag na het inkomen van 

het besluit van de gemeenteraad. 

Ze verstuurt haar besluit naar de gemeenteoverheid uiterlijk de laatste dag van die termijn. Ze 

stuurt dezelfde dag een afschrift van haar besluit ter kennisgeving aan de gouverneur. 

Als binnen de in het vorig lid bepaalde termijn geen beslissing naar de gemeenteoverheid is 

verstuurd, wordt de Vlaamse regering geacht haar goedkeuring aan de begroting of de 

begrotingswijziging te hebben verleend. 

Het besluit van de Vlaamse regering wordt aan de gemeenteraad meegedeeld tijdens zijn 

eerstvolgende vergadering.] 

§ 2. De uitvoering van het financieel beleidsplan en van de begroting van die gemeenten wordt 

doorlopend gecontroleerd door de daartoe door de [Regering] aangewezen diensten. 

Die diensten stellen jaarlijks een verslag op over de stand en de vooruitzichten ter zake. 

Dit verslag wordt samen met de opmerkingen van de Vlaamse minister bevoegd voor de 

Binnenlandse Aangelegenheden aan de [Regering] meegedeeld. 

Afdeling 3. - De rekeningen. 

Art. 15. De besluiten van de gemeenteraad betreffende de rekeningen worden binnen een termijn van 

twintig dagen ingaande de dag volgende op het vaststellen ervan naar de [Regering] en naar de 

provinciegouverneur verstuurd. 

[aangevuld met het Decr. van 27 mei 1997, art. 3 (inw. 29 juni 1997) (B.S. 19.06.1997) - Wat de 

gegevens betreft die haar moeten worden toegestuurd, bepaalt de Vlaamse regering de aard van de 

informatiedrager en de vorm waarin die gegevens zijn vastgelegd.] 

Art. 16. De besluiten van de gemeenteraad betreffende de rekeningen zijn onderworpen aan de 

goedkeuring van de provinciegouverneur, die zich over de goedkeuring ervan uitspreekt en de 

bedragen ervan vaststelt binnen een termijn van driehonderd dagen ingaande de dag na het inkomen 

van de rekening [bij de gouverneur]. Hij verstuurt zijn besluiten uiterlijk de laatste dag van deze termijn 

naar de gemeenteoverheid, naar de gemeenteontvanger en naar de [Regering]. 


Indien binnen de voormelde termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid is verstuurd, wordt de 

provinciegouverneur geacht zijn goedkeuring te hebben verleend. 

Het besluit van de provinciegouverneur wordt aan de gemeenteraad medegedeeld tijdens zijn 

eerstvolgende vergadering. 

Art. 17. Tegen het besluit van de provinciegouverneur betreffende de rekening kunnen de 

gemeenteraad en de gemeenteontvanger bij de [Regering] beroep instellen binnen een termijn van 

- 24 - 




dertig dagen ingaande de dag na het versturen van het besluit naar de gemeenteoverheid. 

Afschrift van het beroep wordt dezelfde dag naar de provinciegouverneur en de 

gemeenteontvanger respectievelijk de gemeenteoverheid, verstuurd. 

Art. 18. In geval van beroep wordt de rekening door de [Regering] vastgesteld binnen een termijn van 

vijftig dagen ingaande de dag na het inkomen ervan. Bij beroep zowel van de gemeenteraad als van 

de gemeenteontvanger, worden de beide beroepen samengevoegd. De [Regering] stelt dan de 

rekening vast binnen een termijn van vijftig dagen, ingaande de dag na het inkomen van het beroep 

van de gemeenteraad. 

De [Regering] verstuurt haar besluit inzake een ingesteld beroep uiterlijk de laatste dag van de in 

het vorige lid bedoelde termijn naar de provinciegouverneur, de gemeenteoverheid en de 

gemeenteontvanger. 

Indien binnen de voormelde termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid is verstuurd, is het 

beroep van de gemeenteraad ingewilligd; in geval van beroep van de gemeenteontvanger alleen, is 

het beroep verworpen. 

Art. 19. De artikelen 16 tot 18 zijn eveneens van toepassing op de eindrekening van de 

gemeenteontvanger. 

Afdeling 4. - Toezicht inzake de boekhouding en gemeentekas. 

Art. 20. § 1. Bij weigering of vertraging in de betaalbaarstelling van de uitgaven die de wet aan de 

gemeenten oplegt hoort de bestendige deputatie het college van burgemeester en schepenen en 

beveelt, indien nodig, de onmiddellijke betaling van bedoelde uitgaven. 

Tegen het besluit waarbij de bestendige deputatie krachtens het vorige lid ambtshalve een 

bevelschrift uitvaardigt, kan het college van burgemeester en schepenen bij de [Regering] beroep 

instellen binnen een termijn van dertig dagen ingaande de dag na het versturen van het besluit. 

De [Regering] spreekt zich over het beroep uit binnen een termijn van vijftig dagen, ingaande de 

dag na het bekomen ervan, en verstuurt haar besluit uiterlijk de laatste dag van die termijn naar de 

bestendige deputatie en naar de gemeenteoverheid. Indien binnen de voormelde termijn geen besluit 

naar de gemeenteoverheid is verstuurd, is het beroep van het college van burgemeester en 

schepenen ingewilligd. 

§ 2. Tegen het besluit waarbij de bestendige deputatie, bij weigering tot betaling door de 

ontvanger, een regelmatig bevelschrift uitvoerbaar verklaart, kan de ontvanger bij de [Regering] 

beroep instellen binnen een termijn van dertig dagen na ontvangst van het besluit. 

De [Regering] spreekt zich over het beroep uit binnen een termijn van vijftig dagen, ingaande de 

dag na het inkomen ervan, en verstuurt haar besluit uiterlijk de laatste dag van die termijn naar de 

bestendige deputatie, naar de ontvanger en naar de gemeenteoverheid. Indien binnen de voormelde 

termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid is verstuurd, is het besluit van de bestendige deputatie 

uitvoerbaar. 

De definitieve beslissing tot betaling geldt als een regelmatig en door de ontvanger ambtshalve uit 

te voeren bevelschrift. 

Art. 21. De [Regering] en de provinciegouverneur onderzoeken de boekhouding en de gemeentekas 

telkens zij dat nodig achten. Van elk onderzoek wordt een proces-verbaal opgemaakt dat aan de 

gemeenteraad wordt voorgelegd. 

Afdeling 5. - Schuldherschikking. 

Art. 22. […] 

opgeheven door het Decr. van 15 juli 2002, art. 8 (B.S. 15.10.2002) 

[ingevoegd bij het Decr. van 13 april 1999 (1), art. 2 (B.S. 30.06.1999) - HOOFDSTUK IIIbis. - 

BINNENGEMEENTELIJKE TERRITORIALE ORGANEN 

Art. 22bis. Het gemeenteraadsbesluit betreffende de oprichting van districtsbesturen wordt binnen 

een termijn van twintig dagen, ingaande de dag volgend op het treffen ervan, ter goedkeuring aan de 

Vlaamse regering verstuurd. 

- 25 - 




De Vlaamse regering spreekt zich over de goedkeuring uit binnen een termijn van vijftig dagen 

ingaande de dag na het inkomen van het gemeenteraadsbesluit bij de Vlaamse regering. Deze 

beslissing wordt uiterlijk de laatste dag van deze termijn naar de gemeenteraad verstuurd. 

Indien binnen de voormelde termijn geen beslissing naar de gemeenteoverheid is verstuurd, wordt 

de Vlaamse regering geacht haar goedkeuring te hebben verleend. 

Art. 22ter. § 1. Het toezicht op de besluiten van de districtsraden betreffende de begroting van de 

districten en de erin aangebrachte wijzigingen wordt geregeld op de wijze die bepaald is in de 

artikelen 7, eerste lid, 8, 9 en 10. 

Het toezicht op de besluiten van de districtsraden betreffende de rekening van het district wordt 

geregeld op de wijze die is bepaald in de artikelen 15 tot en met 18. 

§ 2. De bepalingen van de artikelen 28, 30, 31 en 32 zijn van overeenkomstige toepassing op 

de besluiten van de districtsbesturen, met dien verstande dat in deze bepalingen : 

1° de gemeenteraad moet gelezen worden als de districtsraad; 

2° het college van burgemeester en schepenen moet gelezen worden als het bureau van de 

districtsraad; 

3° een gemeenteoverheid moet gelezen worden als een districtsoverheid, hier onder verstaan, al 

naargelang het geval, de districtsraad, het bureau van de districtsraad of de voorzitter van de 

districtsraad. 

§ 3. Onverminderd de bepalingen van § 2 moet een voor eensluidend verklaard afschrift van de 

besluiten van de districtsraad en van het bureau van de districtsraad betreffende de uitgaven die door 

dwingende en onvoorziene omstandigheden worden vereist binnen een termijn van twintig dagen, 

ingaande de dag volgend op het treffen ervan, naar de provinciegouverneur worden gestuurd. 

Deze besluiten zijn niet langer vatbaar voor schorsing of vernietiging door de overheden bedoeld in 

artikel 30 na het verstrijken van een termijn van vijftig dagen, waarbinnen de toezichthoudende 

overheid haar besluit naar de betrokken districtsoverheid moet versturen, ingaande de dag na het 

inkomen van het het besluit van de districtsoverheid [bij de gouverneur].] 


HOOFDSTUK IV – [GEMEENTEBEDRIJVEN EN AUTONOME GEMEENTEBEDRIJVEN.] 

Aldus gewijzigd bij het Decr. van 17 maart 1998, art. 2 (inw. 20 april 1998) (B.S. 10.04.1998) 

[Decr. van 15 juli 2002, art. 10 (B.S. 15.10.2002) - Afdeling 1. - De organisatie van de 

gemeentebedrijven en de autonome gemeentebedrijven] 

Art. 23. [Decr. van 15 juli 2002, art. 11, 1° (B.S. 15.10.2002) - Van de besluiten van de gemeenteraad 

waarbij gemeentelijke inrichtingen en diensten worden georganiseerd als gemeentebedrijf wordt een 

voor eensluidend verklaard afschrift naar de provinciegouverneur gestuurd, overeenkomstig de 

bepalingen van artikel 29. De bepalingen van artikel 30 en 33 zijn op die besluiten van toepassing.] 

[…] 

tweede en derde lid opgeheven door het Decr. van 15 juli 2002, art. 11, 2° (B.S. 15.10.2002) 

De inbedrijfstelling gaat ten vroegste in op de eerste januari van het jaar dat volgt op dat van het 

besluit van de [Regering]. 

Art. 24. Het toezicht op de begroting en op de door de gemeenteraad aangebrachte 

begrotingswijzigingen van de gemeentebedrijven wordt geregeld op de wijze die bepaald is in de 

artikelen 8 tot 12 en 14. 

Art. 25. Van de door de gemeenteraad voorlopig goedgekeurde jaarrekening en staat van 

ontvangsten en uitgaven van ieder gemeentebedrijf, wordt een exemplaar gehecht aan de 

gemeenterekening. 

Art. 26. De besluiten van de gemeenteraad betreffende de jaarrekeningen en de staten van 

ontvangsten en uitgaven worden binnen een termijn van twintig dagen ingaande de dag volgend op 

het treffen ervan naar de [Regering] en naar de provinciegouverneur verstuurd, samen met het 

jaarverslag en alle bijhorende documenten. 

- 26 - 




De provinciegouverneur spreekt zich uit over de goedkeuring van de jaarrekeningen en de staten 

van ontvangsten en uitgaven binnen een termijn van driehonderd dagen ingaande de dag na het 

inkomen ervan en verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag van deze termijn naar de [Regering], de 

gemeenteoverheid en de bedrijfsontvanger. 

Indien binnen de voormelde termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid wordt verstuurd, wordt 

de provinciegouverneur geacht de jaarrekening en de staat van ontvangsten en uitgaven te hebben 

goedgekeurd. 

Art. 27. § 1. Bij niet-goedkeuring van de jaarrekening of van de staat van ontvangsten en uitgaven 

door de provinciegouverneur kan de gemeenteraad, binnen een termijn van dertig dagen ingaande de 

dag na het versturen van het besluit naar de gemeenteoverheid, de jaarrekening of de staat van 

ontvangsten en uitgaven omwerken en ze opnieuw ter goedkeuring aan de provinciegouverneur 

voorleggen, ofwel beroep instellen bij de [Regering]. 

Afschrift van het beroep wordt dezelfde dag verstuurd naar de provinciegouverneur. 

De provinciegouverneur beschikt over een termijn van vijftig dagen ingaande de dag na het 

inkomen van de omgewerkte jaarrekening of staat van ontvangsten en uitgaven, om ze al dan niet 

goed te keuren en verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag van deze termijn naar de 

gemeenteoverheid. Indien binnen de voormelde termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid is 

verstuurd, wordt de provinciegouverneur geacht zijn goedkeuring aan de omgewerkte jaarrekening of 

staat van ontvangsten en uitgaven te hebben verleend. 

§ 2. In geval van beroep spreekt de [Regering] zich hierover uit binnen een termijn van vijftig 

dagen ingaande de dag na het inkomen ervan en verstuurt haar besluit uiterlijk de laatste dag van 

deze termijn naar de provinciegouverneur en naar de gemeenteoverheid. Indien binnen de voormelde 

termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid is verstuurd, wordt de [Regering] geacht haar 

goedkeuring aan de oorspronkelijk ingediende jaarrekening of staat van ontvangsten en uitgaven te 

hebben verleend. 

§ 3. Indien de [Regering] het beroep van de gemeente verwerpt, brengt zij de 

provinciegouverneur en de gemeenteoverheid hiervan op de hoogte. De gemeenteraad beslist, binnen 

een termijn van vijftig dagen, ingaande de dag na het inkomen van de verwerping van het beroep, 

over de omgewerkte jaarrekening of staat van ontvangsten en uitgaven en legt beide stukken ter 

goedkeuring aan de provinciegouverneur voor. Deze beschikt over een termijn van vijftig dagen 

ingaande de dag na het inkomen ervan om een besluit te treffen en verstuurt uiterlijk de laatste dag 

van deze termijn zijn besluit naar de gemeenteoverheid. 

Indien binnen de voormelde termijn geen besluit naar de gemeenteoverheid is verstuurd wordt 

de provinciegouverneur geacht zijn goedkeuring te hebben verleend. 

[Art. 27bis. ingevoegd door het Decr. van 17 maart 1998, art. 4 (inw. 20 april 1998) (B.S. 10.04.1998) 

- [Decr. van 15 juli 2002, art. 12 (B.S. 15.10.2002) - De besluiten van de gemeenteraad waarbij 

autonome gemeentebedrijven worden opgericht en hun statuten worden vastgesteld, worden binnen 

een termijn van twintig dagen, die ingaat op de dag nadat ze zijn genomen, ter goedkeuring naar de 

Vlaamse regering verstuurd. 

De Vlaamse regering spreekt zich over de goedkeuring uit binnen een termijn van honderd dagen, 

die ingaat op de dag nadat ze de besluiten, bedoeld in het eerste lid, ontvangen heeft. Als binnen die 

termijn geen beslissing naar de gemeenteoverheid is verstuurd, wordt de Vlaamse regering geacht 

haar goedkeuring te hebben verleend.]] 

[Decr. van 15 juli 2002, art. 13 (B.S. 15.10.2002) - Afdeling 2. - Toezicht op de besluiten van de raad 

van bestuur van het autonome gemeentebedrijf 

Art. 27ter. § 1. De besluiten van de raad van bestuur van het autonome gemeentebedrijf tot wijziging 

van de statuten en van de bijlagen die er integraal deel van uitmaken, worden binnen een termijn van 

twintig dagen, die ingaat op de dag nadat ze genomen zijn, naar het college van burgemeester en 

schepenen verstuurd met het oog op advies van de gemeenteraad. 

Ze worden op dezelfde dag ter goedkeuring naar de Vlaamse regering verstuurd. 

§ 2. Als de gemeenteraad zijn advies niet binnen een termijn van vijftig dagen naar de Vlaamse 

regering stuurt, wordt de gemeenteraad geacht een gunstig advies te hebben uitgebracht. 

- 27 - 




De termijn van vijftig dagen gaat in op de dag nadat het college van burgemeester en schepenen 

de besluiten van de raad van bestuur van het autonome gemeentebedrijf, bedoeld in § 1, ontvangen 

heeft. 

§ 3. De Vlaamse regering spreekt zich over de goedkeuring van de statutenwijziging uit binnen 

een termijn van honderd dagen, die ingaat op de dag nadat ze de besluiten, bedoeld in § 1, ontvangen 

heeft. 

Als ze binnen die termijn geen beslissing naar de gemeenteoverheid heeft verstuurd, wordt de 

Vlaamse regering geacht haar goedkeuring te hebben verleend. 

Art. 27quater, 27quinquies, 27sexies, 27septies […] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 10° tot 13° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006) 

[Decr. van 15 juli 2002, art. 14 (B.S. 15.10.2002) – HOOFDSTUK IVbis. - EENGEMEENTEZONES 

EN MEERGEMEENTEZONES, INGESTELD DOOR DE WET VAN 7 DECEMBER 1998 TOT 

ORGANISATIE VAN EEN GEÏNTEGREERDE POLITIEDIENST, GESTRUCTUREERD OP TWEE 

NIVEAUS 

Afdeling 1. - Algemene bepalingen 

[Art. 27octies. § 1. Met uitzondering van de bepalingen in § 2, zijn de bepalingen van dit decreet van 

overeenkomstige toepassing op de overheden van de eengemeentezones en de meergemeentezones 

en op de besluiten die door hen worden genomen inzake de lokale politie. In die bepalingen worden, 

wat de meergemeentezones betreft, de volgende woorden gelezen als volgt : 

1° “ gemeenteraad ” als “ politieraad ”; 

2° “ college van burgemeester en schepenen ” als “ politiecollege ”; 

3° “ burgemeester ” als “ voorzitter ”; 

4° “ gemeenteoverheid ”, “ gemeenteoverheden ” en “ gemeentelijke overheidspersonen ” als “ 

overheid van de meergemeentezone ”, “ overheden van de meergemeentezone ” of “ 

overheidspersonen van de meergemeentezones ”. 

Voor de toepassing van dit hoofdstuk is “ gemeenteontvanger ” in dit decreet te lezen als “ 

bijzondere rekenplichtige ”. 

§ 2. Artikel 7, tweede lid, en artikel 8, § 1, 1°, voorzover ze betrekking hebben op het meerjarige 

financiële beleidsplan, hoofdstuk II, IIIbis en IV van dit decreet en artikel 29, eerste lid, 1 en 2, 

voorzover ze betrekking hebben op de belastingen, alsook het laatste lid van die bepaling, zijn niet 

van toepassing op de beslissingen van de overheden van de eengemeentezones en de 

meergemeentezones.] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 14° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006), 

behoudens wat het toezicht op de financiën betreft, en het tweede lid van § 1. 

Art. 27novies, 27decies […] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 15° to 16° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006) 

Afdeling 2. - Personeelsformaties van de politiezones 

Art. 27undecies, 27duodecies […] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 17° to 18° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006) 

HOOFDSTUK V. - ALGEMEEN ADMINISTRATIEF TOEZICHT. 

[…] 

ingevoegd bij het Decr. van 17 maart 1998, art. 5 (inw. 20 april 1998) (B.S. 10.04.1998) en geschrapt door het 

Decr. van 15 juli 2002, art. 15 (B.S. 15.10.2002) 

[Art. 28. Van de besluiten van de gemeenteraad wordt binnen een termijn van twintig dagen, 

ingaande de dag volgend op het treffen ervan, een lijst met een beknopte omschrijving van de daarin 

- 28 - 




geregelde aangelegenheden aan de provinciegouverneur verstuurd. Het college van burgemeester en 

schepenen bevestigt bij die zending dat de bepalingen inzake de openbaarheid, bedoeld in het 

tweede lid, worden nageleefd. 

Op dezelfde dag van de verzending aan de provinciegouverneur wordt de in het vorige lid bedoelde 

lijst door middel van een aanplakbrief bekendgemaakt. De brief blijft minstens tien dagen aangeplakt. 

De aanplakbrief vermeldt tevens de agenda van de raadszitting, de duur en de plaats waar de lijst 

minstens tien dagen ter inzage ligt van het publiek.] 


behoudens wat het toezicht op de binnengemeentelijke territoriale organen betreft. 

[Art. 29. Onverminderd de bepalingen van artikel 28 moet, binnen een termijn van twintig dagen, 

ingaande de dag volgende op het treffen, een voor eensluidend verklaard afschrift naar de 

provinciegouverneur worden gestuurd van : 

1. de besluiten van de gemeenteraad betreffende de wervings- en bevorderingsvoorwaarden, de 

weddeschalen, de bezoldingsregeling en de vergoedingen en toelagen van het statutair 

gemeentepersoneel; 

2. de besluiten van de gemeenteraad betreffende de belastingen en de retributies; 

3. [de besluiten van de gemeenteraad houdende vaststelling van de gemeentelijke dotatie aan de 

politiezone;] 

4. [de besluiten van de gemeenteraad waardoor de financiële lasten van de opgenomen leningen 

worden herschikt;] 

opgeheven door het Decr. van 13 april 1999, art. 8 ,1° (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) en opnieuw 

opgenomen in de volgende lezing door het Decr. van 15 juli 2002, art. 16 (B.S. 15.10.2002) 

5. de besluiten van de gemeenteraad en van het college van burgemeester en schepenen 

betreffende de uitgaven die door dwingende en onvoorziene omstandigheden worden vereist. 

[…] 

opgeheven door het Decr. van 13 april 1999, art. 8 ,2° (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) 

Binnen dezelfde termijn van twintig dagen, wordt van de besluiten van de gemeenteraad 

betreffende de wervings- en bevorderingsvoorwaarden, de weddeschalen, de bezoldigingsregeling en 

de vergoedingen en toelagen van het statutair gemeentepersoneel eveneens een afschrift ter 

kennisgeving naar de [Regering] verstuurd.] 


behoudens wat het toezicht op de gemeentebedrijven betreft. 

[Art. 30. § 1. De provinciegouverneur schorst bij gemotiveerd besluit en binnen de termijnen bepaald 

in de artikelen 31 tot 33 de uitvoering van het besluit, waarbij een gemeenteoverheid […] de wet 

schendt of het algemeen belang schaadt. Een afschrift van het schorsingsbesluit wordt zonder verwijl 

naar de [Regering] gezonden. 

Aldus gewijzigd bij het Decr. van 17 maart 1998, art. 6 (inw. 20 april 1998) (B.S. 10.04.1998) 

Aldus gewijzigd bij het Decr. van 15 juli 2002, art. 17, 1° (B.S. 15.10.2002) 

§ 2. De gemeenteoverheid kan het geschorste besluit intrekken en geeft daarvan kennis aan de 

provinciegouverneur. 

Zij kan een geschorst besluit gemotiveerd rechtvaardigen binnen een termijn van honderd dagen 

ingaande de dag na het versturen van het schorsingsbesluit van de provinciegouverneur naar de 

gemeente en stuurt dit rechtvaardigingsbesluit op straffe van nietigheid van het geschorste besluit 

uiterlijk de laatste dag van die termijn naar de [Regering]. Een afschrift wordt naar de 

provinciegouverneur gestuurd. 

§ 3. Ingeval van rechtvaardiging kan de [Regering] bij gemotiveerd besluit het geschorste 

besluit waarbij de gemeenteoverheid de wet schendt of het algemeen belang schaadt vernietigen 

binnen een termijn van vijftig dagen ingaande de dag na het inkomen van het rechtvaardigingsbesluit. 

Het vernietigingsbesluit wordt uiterlijk de laatste dag van die termijn van vijftig dagen naar de 

gemeenteoverheid verstuurd. Een afschrift wordt naar de provinciegouverneur gestuurd. Indien de 

[Regering] de termijn voor vernietiging laat verstrijken, is de schorsing ambtshalve opgeheven. 

- 29 - 




§ 4. Onverminderd de schorsingsbevoegdheid van de provincie-gouverneur kan de [Regering] 

bij gemotiveerd besluit en binnen de termijnen bepaald in de artikelen 31 tot 33 het besluit vernietigen 

waarbij de gemeenteoverheid de wet schendt of het algemeen belang schaadt. Een afschrift van het 

vernietigingsbesluit wordt naar de provinciegouverneur gestuurd. 

§ 5. Voor de toepassing van dit artikel gelden als strijdig met het algemeen belang, de besluiten 

die strijdig zijn met de beginselen van een behoorlijk en goed bestuur of die strijdig zijn met het 

algemeen beleid of met de belangen van de hogere overheid. 

[§ 5bis. Decr. van 15 juli 2002, art. 17, 2° (B.S. 15.10.2002) - Voor de toepassing van dit artikel 

op de besluiten, bedoeld in artikel 29, eerste lid, 3., geldt niet als een schending van de wet, de 

schending van de bepalingen, vervat in en genomen krachtens de wet van 7 december 1998 tot 

organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus.] 

[§ 6. Decr. van 13 april 1999, art. 9 (inw. 1 september 1999) (B.S. 30.06.1999) - De 

goedkeuring van de rekening houdt in elk geval in dat de beslissingen van de gemeenteoverheid die 

genomen werden in de loop van het jaar waarop de rekening betrekking heeft en die niet werden 

opgevraagd, noch geschorst of vernietigd werden, niet langer vatbaar zijn voor schorsing of 

vernietiging.]] 


behoudens wat het toezicht op de binnengemeentelijke territoriale organen en de gemeentebedrijven 

betreft. 

[Art. 31. De besluiten van de gemeenteraad, waarvan bij toepassing van artikel 29 geen afschrift naar 

de provinciegouverneur moet worden gezonden, zijn niet langer vatbaar voor schorsing of vernietiging 

door de overheden bedoeld in artikel 30 indien die overheden hun beslissing niet hebben genomen en 

naar de gemeenteoverheid verstuurd binnen een termijn van dertig dagen, ingaande de dag volgend 

op het versturen van de in artikel 28 bedoelde lijst, waarop zij zijn vermeld. 

[Decr. van 15 juli 2002, art. 18 (B.S. 15.10.2002) - Deze termijn wordt geschorst door de 

verzending van een ter post aangetekende brief waarbij de toezichthoudende overheid het dossier 

betreffende een bepaald besluit bij de gemeenteoverheid opvraagt of bijkomende inlichtingen inwint. 

De ontvangst van het dossier of van de bijkomende inlichtingen of de verzending van de ter post 

aangetekende ingediende klacht aan de toezichthoudende overheid geldt als stuiting.]] 



[Art. 32. Een door de toezichthoudende overheid opgevraagd besluit van een gemeenteoverheid is 

niet langer vatbaar voor schorsing of vernietiging door de overheden bedoeld in artikel 30 na het 

verstrijken van een termijn van dertig dagen, waarbinnen de toezichthoudende overheid haar besluit 

naar de gemeenteoverheid moet versturen, ingaande de dag volgend op de ontvangst hetzij van het 

bij aangetekende zending toegestuurd of tegen ontvangstbewijs afgegeven dossier hetzij van de in 

artikel 31 bedoelde bijkomende inlichtingen.] 



[Art. 33. De besluiten van de gemeenteoverheid waarvan, ten gevolge van de bepalingen van artikel 

29, zonder voorafgaand verzoek van de toezichthoudende overheid een afschrift naar de 

provinciegouverneur moet worden gezonden, zijn niet langer vatbaar voor schorsing of vernietiging 

door de overheden bedoeld in artikel 30 na het verstrijken van een termijn van vijftig dagen, 

waarbinnen de toezichthoudende overheid haar besluit naar de gemeenteoverheid moet versturen, 

ingaande de dag na het inkomen van het besluit van de gemeenteoverheid [bij de gouverneur].] 



behoudens wat het toezicht op de gemeetebedrijven betreft. 

- 30 - 




[ingevoegd bij het Decr. van 17 maart 1998, art. 7 (inw. 20 april 1998) (B.S. 10.04.1998) – […] opschrift 

geschrapt door het Decr. van 15 juli 2002, art. 15 (B.S. 15.10.2002) 

Art. 33bis. […] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 25° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006) 

[…] 

Art. 33ter. tot 33quinquies., opgeheven door het Decr. van 15 juli 2002, art. 21 (B.S. 15.10.2002) 

[ingevoegd bij het Decr. van 17 juli 2000, art. 2 (B.S. 11.08.2000) - HOOFDSTUK V bis – TOEZICHT 

OP DE PASSIEVE OPENBAARHEID 

Art. 33sexies. […] 

opgeheven door Decr. van 26 maart 2004, art 38, 3° (B.S. 01.07.2004) 

Art. 33septies. […] 

opgeheven door Decr. van 26 maart 2004, art 38, 3° (B.S. 01.07.2004) 

HOOFDSTUK VI - DWANGTOEZICHT. 

Art. 34. […] 

Opgeheven door Besl. Vl. Regering van 2 juni 2006, art.1, 26° (inw. 1 januari 2006) (B.S. 16.06.2006) 

Art. 35. Opgeheven worden : 

HOOFDSTUK VII - OPHEFFINGS- EN OVERGANGSBEPALINGEN. 

1° het decreet van 7 juni 1989 houdende vaststelling, voor het Vlaamse Gewest, van regelen 

betreffende de organisatie alsook de uitoefening van het administratief toezicht op de gemeenten, 

gewijzigd bij het decreet van 24 juli 1991; 

2° de artikelen 6 en 7 van het decreet van 20 december 1989 tot oprichting van een Vlaams 

Financieringsfonds tot herstel van de Gemeentefinanciën; 

3° de artikelen 5, tweede lid, vanaf de woorden “en binnen een termijn van dertig dagen...”, 13, 32, 33, 

38 en 39 van het besluit van de Regent van 18 juni 1946 betreffende het financieel beheer van de 

gemeentebedrijven. 

Art. 36. De besluiten van de gemeenteoverheden, genomen voor de inwerkingtreding van dit decreet, 

blijven onderworpen aan de regelen die op dat tijdstip van kracht waren. 

Art. 37. Dit decreet treedt in werking op de eerste dag van de tweede maand die volgt op de 

bekendmaking van dit decreet in het Belgisch Staatsblad. 

N.B. Het hele decreet wordt opgeheven door het gemeentedecreet van 15 juli 2005, art. 303, 4° (B.S. 

31.08.2005). De datum van inwerkingtreding van deze opheffing wordt door de Vlaamse regering bepaalt per wet, 

decreet of besluit (artikel 313). 

- 31 - 




MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 

ORDONNANTIE VAN 14 MEI 1998 HOUDENDE REGELING VAN HET ADMINISTRATIEF 

TOEZICHT OP DE GEMEENTEN VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. (B.S. 

17.07.1998) 

De Brusselse Hoofdstedelijke Raad heeft aangenomen en Wij, Regering, bekrachtigen hetgeen volgt : 

HOOFDSTUK I. - ALGEMENE BEPALINGEN 

Artikel 1. Deze ordonnantie regelt een aangelegenheid bedoeld in artikel 39 van de Grondwet. 

Art. 2. Deze ordonnantie organiseert het gewoon administratief toezicht op de gemeenten van het 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 

Art. 3. [Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 2 (B.S. 

08.05.2002) - Voor de toepassing van deze ordonnantie worden de akten van de 

gemeenteoverheden en de besluiten van de regering verzonden, hetzij bij ter post aangetekende brief 

met ontvangstmelding, hetzij per bode, tegen afgifte van een ontvangstbewijs. 

De regering kan deze verzending via elektronische post, geauthentiseerd door een elektronische 

handtekening, toelaten.] 

Art. 4. Inzake de haar toegemeten termijnen is de Regering aan de volgende regels gehouden : 

1° de termijn gaat in de dag na die waarop de akte van de gemeenteoverheid ontvangen is; 

2° de vervaldag wordt gerekend tot de termijn ; 

3° van alle besluiten van de Regering moet schriftelijk kennis gegeven worden aan de 

gemeenteoverheid, en op straffe van nietigheid van dit besluit, moet het verzonden worden uiterlijk 

de dag waarop de termijn verstrijkt. 

Wanneer de vervaldag een zaterdag, een zondag of een feestdag is, wordt de vervaldag op de 

volgende werkdag gebracht. Onder feestdagen worden de volgende dagen verstaan : 1 januari, 

paasmaandag, 1 mei, Hemelvaartsdag, pinkstermaandag, 21 juli, 15 augustus, 1, 2, 11 en 15 

november, 25 en 26 december, alsmede de bij ordonnantie of bij besluit van de Regering bepaalde 

dagen. 

Art. 5. [Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 3 (B.S. 

08.05.2002) - Elk besluit tot vernietiging, schorsing, niet-goedkeuring, dat een vervangend optreden 

inhoudt, of een termijn verlengt, moet formeel met redenen omkleed zijn.] 

HOOFDSTUK II. - INFORMATIE VAN DE TOEZICHTHOUDENDE OVERHEID 

Art. 6. § 1. [Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 4 (B.S. 

08.05.2002) - De gemeenten zenden de regering de in artikel 13 bedoelde akten toe binnen een 

termijn van twintig dagen na de vaststelling ervan. ] 

§ 2. De Regering bepaalt welke andere akten dan die bedoeld in artikel 13, de gemeentelijke 

overheden haar moeten toezenden, alsmede de nadere regels betreffende deze toezending. 

Art. 7. De gemeenten zenden aan de Regering de lijst toe van alle akten van de gemeenteraad, die 

niet door of krachtens artikel 6 bedoeld zijn, binnen een termijn van twintig dagen nadat ze 

aangenomen zijn. De lijst omvat een beknopte omschrijving van deze akten. 

Art. 8. De Regering kan, ook ter plaatse, alle nuttige inlichtingen en gegevens inwinnen. 

- 32 - 

februari 2005 I.11 



HOOFDSTUK III. - ALGEMEEN TOEZICHT 

Art. 9. De Regering kan bij besluit de uitvoering schorsen van de akte waarbij een gemeenteoverheid 

de wet schendt of het algemeen belang schaadt. 

De schorsingstermijn bedraagt [veertig] dagen vanaf de ontvangst van de akte. 

[Ordonnantie van 17.02.2005, art. 2 (inw. 19 maart 2005) (B.S. 09.03.2005) - Voor de keuze van 

de gunningswijze, de vaststelling van de voorwaarden, en de gunning van de overheidsopdrachten 

voor aanneming van werken, leveringen en diensten die in het kader van de ordonnantie van 7 

oktober 1993 houdende organisatie van de herwaardering van de wijken gesubsidieerd worden, wordt 

deze termijn ingekort tot dertig dagen.] 

De gemeenteoverheid kan de geschorste akte intrekken of rechtvaardigen. 

Op straffe van nietigheid van de geschorste akte, zendt zij de akte waarbij zij de geschorste akte 

rechtvaardigt naar de Regering binnen een termijn van [veertig] dagen vanaf de ontvangst van het 

schorsingsbesluit. 

De schorsing is opgeheven na verstrijking van een termijn van [veertig] dagen vanaf de ontvangst 

van de akte waarbij de gemeenteoverheid de geschorste akte rechtvaardigt. 

Aldus gewijzigd door ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 5, 1°, 

2° en 3° (B.S. 08.05.2002) 

Art. 10. De Regering kan bij besluit de akte vernietigen waarbij een gemeenteoverheid de wet 

schendt of het algemeen belang schaadt. 

De vernietigingstermijn bedraagt [veertig] dagen vanaf de ontvangst van de akte of, in voorkomend 

geval, vanaf de ontvangst van de akte waarbij de gemeenteoverheid een geschorste akte 

rechtvaardigt. 




oktober 1993 houdende organisatie van de herwaardering van de wijken gesubsidieerd worden, wordt 

deze termijn ingekort tot dertig dagen.] 

Aldus gewijzigd door ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 6 

(B.S. 08.05.2002) 

Art. 11. De akten van de gemeenteraad vermeld in de in artikel 7 bedoelde lijst kunnen niet meer 

worden geschorst of vernietigd indien de Regering deze akten niet opgevraagd heeft bij aangetekende 

brief met ontvangstmelding, binnen twintig dagen na de ontvangst van de lijst. 

De termijn voor de schorsing of de vernietiging van de akte die de Regering binnen de in het eerste 

lid gestelde termijn opgevraagd heeft, bedraagt [twintig] dagen te rekenen van de ontvangst van de 

akte. 


(B.S. 08.05.2002) 

Art. 12. De akten van het college van burgemeester en schepenen houdende gunning van een 

opdracht voor aanneming van werken, leveringen en diensten, zijn slechts uitvoerbaar vanaf de dag 

dat zij niet meer vatbaar zijn voor schorsing of vernietiging, of, in voorkomend geval, vanaf de dag dat 

de Regering aan de gemeente ter kennis brengt dat de akte onmiddellijk uitgevoerd mag worden. 

Het eerste lid is niet van toepassing op : 

1° de akten waarbij opdrachten worden gegund als bedoeld in artikel 17, § 2, 1°, C, van de wet van 24 

december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van 

werken, leveringen en diensten ; 

2° de akten waarbij opdrachten worden gegund die met toepassing van artikel 6 niet aan de Regering 

behoeven te worden toegezonden. 

HOOFDSTUK IV. – GOEDKEURINGSTOEZICHT 

Art. 13. De akten van de gemeenteoverheden met betrekking tot de volgende onderwerpen worden 

ter goedkeuring aan de Regering voorgelegd : 

- 33 - 




1° de formatie van het gemeentepersoneel ; 

2° de aanwervings- en bevorderingsvoorwaarden van het gemeente-personeel ; 

3° de bezoldigingsregeling en de weddeschalen, de vergoedingen en de toelagen van het 

gemeentepersoneel ; 

4° de pensioenreglementen van het gemeentepersoneel, alsook de financieringswijze van de 

pensioenen ; 

5° de ontslagen van ambtswege en de afzettingen van het gemeente-personeel; zij worden bij 

voorraad ten uitvoer gelegd ; 

6° de gemeentebegroting, de begroting van de gemeentebedrijven en hun wijzigingen ; 

7° de gemeenterekeningen, de rekeningen en de staat van ontvangsten en uitgaven van de 

gemeentebedrijven en de eindrekening van de plaatselijke ontvanger of van de bijzondere agent 

bedoeld in artikel 138, § 1, van de nieuwe gemeentewet en van de bedrijfsontvanger ; 

8° het voorzien in uitgaven die door dwingende en onvoorziene omstandigheden worden vereist 

bedoeld in artikel 249, § 1, eerste lid, van de nieuwe gemeentewet ; 

9° de consolidatie en de herschikking van de financiële lasten van opgenomen leningen ; 

10° het organiseren van gemeentelijke inrichtingen en diensten als gemeentebedrijven en de 

beginbalans van deze bedrijven ; 

11° het oprichten van autonome gemeentebedrijven en de inbrengen van de gemeente in deze 

bedrijven ; 

12° de keuze van de gunningswijze en de vaststelling van de voorwaarden die gelden voor de 

opdrachten voor aanneming van werken, leveringen of diensten. De goedkeuring is niet vereist : 

a) wanneer de totale waarde van de opdracht gelijk is aan of lager dan [249.600 euro], exclusief 

belasting over de toegevoegde waarde voor de opdrachten voor aanneming van leveringen en 

diensten, en [500.000 euro], exclusief belasting over de toegevoegde waarde, voor de 

opdrachten voor aanneming van werken. 

De Regering kan het bedrag voor de opdrachten voor aanneming van leveringen en 

diensten wijzigen om het aan te passen ten gevolge van de tweejaarlijkse herzieningen 

respectievelijk voorgeschreven bij artikel 7 van richtlijn 92/50/EEG van de Raad van 18 juni 

1992 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten 

voor dienstverlening en artikel 5 van richtlijn 93/36/ EEG van de Raad van 14 juni 1993 

betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor 

leveringen. Het bedrag voor de opdrachten voor aanneming van leveringen en diensten mag 

niet hoger zijn dan [407.000 euro] of lager dan [102.000 euro], exclusief belasting over de 

toegevoegde waarde ; 

Aldus gewijzigd bij het Besl. van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 27 april 2000, art. 1 (inw. 9 juni 

2000) (B.S. 09.06.2000) en bij het Besl. van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 31 januari 2002, art. 1 

(inw. 6 maart 2002) (B.S. 06.03.2002) en bij het het Besl. van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 20 

december 2001, art. 2 (inw. 1 januari 2002) (B.S. 13.02.2002) 

b) voor de opdrachten bedoeld in artikel 17, § 2, 1°, C, van de wet van 24 december 1993 

betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, 

leveringen en diensten. 

Art. 14. [Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 14, 1° (B.S. 

08.05.2002) - Van de besluiten vastgesteld krachtens artikel 13, 1° tot 6° en 8° tot 12°, moet binnen 

veertig dagen na ontvangst van de akte kennis worden gegeven. Die termijn kan eenmaal door de 

regering verlengd worden met niet meer dan de oorspronkelijke termijn. De beslissing tot verlenging 

van de termijn moet eveneens ter kennis worden gebracht van de gemeenten voor het verstrijken van 

de oorspronkelijke termijn.] 

[Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 14, 2° (B.S. 

08.05.2002) - Van de besluiten vastgesteld krachtens artikel 13, 7°, moet binnen tachtig dagen na 

ontvangst van de akte kennis worden gegeven. Die termijn kan eenmaal door de regering verlengd 

worden met niet meer dan de oorspronkelijke termijn. De beslissing tot verlenging van de termijn moet 

eveneens ter kennis worden gebracht van de gemeenten voor het verstrijken van de oorspronkelijke 

termijn.] 




oktober 1993 houdende organisatie van de herwaardering van de wijken gesubsidieerd worden, 

- 34 - 




moeten de besluiten binnen een termijn van dertig dagen ter kennis gebracht worden. Deze termijn 

mag niet verlengd worden.] 

[…] 

[…] 

Opgeheven door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.04.2002, art. 8, 3 (B.S. 08.05.2002) 

Als deze termijnen niet nageleefd worden wordt de akte als goedgekeurd beschouwd. 

HOOFDSTUK V. - HERVORMING EN MAATREGELEN VAN AMBTSWEGE 

Art. 15. § 1. De Regering stelt de begrotingen en de begrotingswijzigingen van de gemeenten en van 

de gemeentebedrijven definitief vast. 

Indien de gemeenteraad weigert de verplichte uitgaven die krachtens de wet ten laste van de 

gemeente komen, geheel of gedeeltelijk op de begroting te brengen, kan de Regering het vereiste 

bedrag ambtshalve in de begroting inschrijven. 

In alle gevallen waarin de gemeenteraad artikel 259 van de nieuwe gemeentewet niet naleeft, kan 

de Regering van ambtswege een in die bepaling bedoelde ontvangst op de begroting inschrijven, mits 

zij de ontvangst specificeert. 

Indien de gemeenteraad geen sluitende begroting zoals voorgeschreven in artikel 252 van de 

nieuwe gemeentewet voorlegt, kan de Regering, na het college van burgemeester en schepenen te 

hebben gehoord, elke maatregel nemen die nodig is om het begrotingsevenwicht te herstellen. De 

gemeenteraad kan de aldus door de Regering vastgestelde begroting aannemen, of een nieuwe 

gewijzigde begroting aannemen binnen een termijn van [zestig] dagen na de datum van ontvangst 

van de door de Regering vastgestelde begroting. 

Indien dat niet gebeurt, wordt de door de Regering vastgestelde begroting definitief. 


(B.S. 08.05.2002) 

§ 2. De Regering stelt de begrotingsrekeningen van de gemeenten en de staten van 

ontvangsten en uitgaven van de gemeentebedrijven definitief vast, na indien nodig de uitgaven te 

hebben verworpen die vastgelegd zijn in strijd met de bepalingen van artikel 247, eerste lid, van de 

nieuwe gemeentewet of die betaald zijn op basis van onregelmatige bevelschriften, alsook de 

onrechtmatig geïnde ontvangsten. 

§ 3. De Regering stelt de resultatenrekeningen en de balansen van de gemeenten en van de 

gemeentebedrijven definitief vast, na indien nodig, de uitgaven die betaald zijn op basis van 

onregelmatige bevelschriften te hebben verworpen. Zij verbetert de geschriften om ze in 

overeenstemming te brengen met de financiële en de boekhoudkundige voorschriften vastgesteld 

krachtens artikel 239 van de nieuwe gemeentewet. 

§ 4. De Regering stelt de eindrekening van de plaatselijke ontvangers, van de bijzondere 

agenten bedoeld in artikel 138, § 1, van de nieuwe gemeentewet en van de bedrijfsontvangers, 

definitief vast en verleent definitief kwijting of stelt definitief een tekort vast. 

§ 5. Onverminderd de bepalingen van artikel 239 van de nieuwe gemeentewet schrijft de 

Regering de vorm voor en bepaalt zij de bijlagen die vereist zijn voor de definitieve vaststelling van de 

in dit artikel bedoelde documenten. 

Art. 16. Indien tussen twee of meer gemeenten onenigheid bestaat over de onderlinge verdeling van 

een verplichte uitgave waarbij ze alle betrokken zijn, beslist de Regering over de verhouding van het 

belang dat ze erbij hebben en verdeelt ze volgens dezelfde verhouding de lasten die eruit 

voortvloeien. 

De Regering hoort voorafgaandelijk de betrokken colleges van burgemeester en schepenen. 

Art. 17. De Regering kan, bij weigering van of vertraging in het betaalbaar stellen van het bedrag der 

uitgaven die de wet aan de gemeente oplegt, de onmiddellijke betaling ervan bevelen, na het college 

van burgemeester en schepenen te hebben gehoord. 

Die beslissing geldt als een regelmatig en door de ontvanger ambtshalve uit te voeren bevelschrift. 

- 35 - 




HOOFDSTUK VI. - BIJZONDERE COMMISSARIS 

Art. 18. De Regering kan, na twee opeenvolgende waarschuwingen verstuurd per aangetekende 

brief met ontvangstmelding of per bode tegen afgifte van een reçu, een of meer commissarissen 

gelasten zich ter plaatse te begeven, teneinde de gevraagde inlichtingen of opmerkingen in te 

zamelen of een op de gemeenteoverheid rustende verplichting na te komen. 

HOOFDSTUK VII. - OPHEFFINGS- EN OVERGANGSBEPALINGEN 

Art. 19. Opgeheven worden, inzoverre zij bepalingen bevatten omtrent het toezicht op de gemeenten 

van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : 

1° de bepalingen van de gemeentewet van 30 maart 1836 die een administratief toezicht op de 

gemeenten organiseren ; 

2° artikel 7 van de wet van 21 december 1927 betreffende de beroepsklerken, technische bedienden, 

politieagenten en in 't algemeen al de aangestelden der gemeenten en de daarvan afhangende 

besturen ; 

3° de artikelen 5, tweede lid, 13, 32 en 33 van het besluit van de Regent van 18 juni 1946 betreffende 

het financieel beheer van de gemeentebedrijven ; 

4° artikel 6 van de besluitwet van 23 december 1946 tot instelling van een betrekking van adjunctsecretaris 

in de gemeenten met meer dan 125 000 inwoners ; 

5° artikel 71, § 1, derde lid, van de wet van 14 februari 1961 voor economische expansie, sociale 

vooruitgang en financieel herstel, vervangen bij de wet van 27 juli 1961 ; 

6° artikel 56 van de wet van 26 juli 1971 houdende organisatie van de agglomeraties en de federaties 

van gemeenten, gewijzigd bij de wet van 14 juli 1976 ; 

7° artikel 3 van het koninklijk besluit nr. 110 van 13 december 1982 waarbij het begrotingsevenwicht 

wordt opgelegd aan de provincies, aan de gemeenten en aan de agglomeraties en federaties van 

gemeenten ; 

8° het koninklijk besluit van 30 juli 1985 tot regeling van het administratief toezicht op de Brusselse 

agglomeratie en de gemeenten die tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest behoren, gewijzigd bij 

het koninklijk besluit van 19 januari 1989. 

Art. 20. Deze ordonnantie is niet van toepassing op de akten van de gemeenteoverheden gesteld 

voor de inwerkingtreding van de ordonnantie. Ze is evenmin van toepassing op het toezicht op die 

akten. 

Art. 21. Deze ordonnantie treedt in werking op de eerste dag van de tweede maand volgend op die 

gedurende welke zij in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt. 

- 36 - 




BESLUIT VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING VAN 16 JULI 1998 

BETREFFENDE DE OVERLEGGING AAN DE REGERING VAN DE AKTEN VAN DE 

GEMEENTEOVERHEDEN MET HET OOG OP DE UITOEFENING VAN HET ADMINISTRATIEF 

TOEZICHT. (B.S. 10.09.1998) (inw. 1 september 1998) 

De Brusselse Hoofdstedelijke regering, 

Gelet op de ordonnantie van 14 mei 1998 houdende regeling van het administratief toezicht op de 

gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, inzonderheid op artikel 6, § 2, 7, 8 en 11; 

Gelet op het spoedeisend karakter gemotiveerd door het feit dat artikel 11 van de bovenvermelde 

ordonnantie van 14 mei 1998 een verkorte termijn van 30 dagen voorziet voor de uitoefening van het 

algemeen administratief toezicht op de akten van de gemeenteraad die niet vermeld zijn in dit besluit; 

dat indien de ordonnantie in werking zou treden vóór de inwerkingtreding van dit besluit, de verkorte 

toezichtstermijn van 30 dagen van toepassing zou zijn op alle akten van de gemeenteraad die aan het 

algemeen toezicht onderworpen zijn; dat een dergelijke veralgemening van de termijn van 30 dagen 

strijdig zou zijn met de wil van de wetgever en een efficiënte uitoefening van het administratief toezicht 

in het gedrang zou brengen; 

Gelet op het advies van de Raad van State, gegeven op 30 juni 1998, in toepassing van artikel 84, 

eerste lid, 2°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State; 

Op de voordracht van de Minister-Voorzitter belast met Plaatselijke Besturen, Werkgelegenheid, 

Huisvesting en Monumenten en Landschappen, 

Besluit : 

Artikel 1. De akten van de gemeenteoverheden betreffende de volgende onderwerpen worden binnen 

twintig dagen nadat ze zijn vastgesteld, toegezonden aan de Minister belast met Plaatselijke Besturen : 

1° de akten die aan het goedkeuringstoezicht onderworpen zijn; 

2° de akten houdende intrekking of rechtvaardiging van een geschorste akte; 

3° de gemeentelijke reglementen, met inbegrip van de politiereglementen, de 

belastingreglementen en de retributiereglementen; 

4° de akten die een uitgave tot gevolg hebben die niet in de begroting opgenomen is; 

5° het aangaan van thesaurie- of saneringsleningen; 

6° het verkrijgen of vervreemden van eigendom of zakelijke rechten met betrekking tot 

onroerende goederen; 

7° de huurovereenkomsten met betrekking tot onroerende goederen voor een duur van meer dan 

negen jaar; 

8° de overeenkomsten betreffende het gebruik van de gemeentelijke infrastructuur, met inbegrip 

van het verlenen van een concessie, voor een duur langer dan negen jaar; 

9° de keuze van de wijze van gunning en de vaststelling van de voorwaarden van 

overheidsopdrachten waarvan het bedrag, zonder belasting over de toegevoegde waarde, 

gelijk aan of hoger is dan [125.000 EUR], alsmede de gunning, met inbegrip van de selectie, 

van voormelde opdrachten; 

aldus gewijzigd bij Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 20.12.2001, art. 5 (inw. 1 januari 

2002) (B.S. 13.02.2002) 

10° de oprichting van of de toetreding tot een vereniging zonder winstoogmerk; 

11° de oprichting van of de toetreding tot een intercommunale; 

12° de vaststelling van de presentiegelden van de gemeenteraadsleden; 

13° de aanwerving, de bevordering, de pensionering en het ontslag van het vastbenoemd 

personeel, [met uitzondering van het gesubsidieerd onderwijzend personeel]; 

aldus gewijzigd bij Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.11.1999, art. 1 (inw. 5 februari 

2000) (B.S. 05.02.2000) en bij Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 18.11.1999, art. 1 

(inw. 30 november 2000) (B.S. 30.11.2000) 

14° de aanwerving en het ontslag van het contractueel personeel; 

15° de preventieve schorsingen en de tuchtstraffen, met uitzondering van de waarschuwingen en 

de berispingen. 

- 37 - 

oktober 2006 I.12 



[16° de berichten, de mededelingen, de inlichtingen, alsook de formulieren bestemd voor de 

bevolking.] 

aldus gewijzigd bij Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 26.10.2006, art. 1 (B.S. 

14.03.2007) 

Art. 2. De toezending van de niet in artikel 1 bedoelde akten kan op elk ogenblik gevraagd worden 

door de Minister belast met Plaatselijke Besturen of door de hiertoe gedelegeerde ambtenaren. 

Art. 3. De akten worden overgelegd in twee exemplaren. Ze zijn vergezeld van alle stukken die nodig 

zijn om de conformiteit van de akte met de wet en het algemeen belang te beoordelen. 

De akten die krachtens de wet in de twee talen moeten opgesteld worden, worden in de twee talen 

overgelegd. 

Art. 4. De akten van de gemeenteoverheden, genomen voor de inwerkingtreding van dit besluit, 

worden overgelegd volgens de regelen die op dat tijdstip van kracht waren. 

Art. 5. Dit besluit treedt in werking op 1 september 1998. 

Art. 6. De Minister tot wiens bevoegdheid de plaatselijke besturen behoren is belast met de uitvoering 

van dit besluit. 

- 38 - 

oktober 2006 I.12 



MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST 

[DECREET VAN 1 APRIL 1999 HOUDENDE ORGANISATIE VAN HET TOEZICHT OP DE 

GEMEENTEN, DE PROVINCIES EN DE INTERCOMMUNALES EN DE ÉÉNGEMEENTE- EN 

MEERGEMEENTENPOLITIEZONES VAN HET WAALSE GEWEST] 

Opschrift gewijzigd bij decreet van 12 februari 2004, art. 1 (inw. 29 maart 2004) (B.S. 29.03.2004) 

De Waalse Gewestraad heeft aangenomen en Wij, Regering, bekrachtigen hetgeen volgt : 

TITEL I. - Algemene bepalingen 

HOOFDSTUK I. - TOEPASSINGSGEBIED EN BEGRIPSBEPALINGEN 

Artikel 1. Dit decreet regelt het gewone administratieve toezicht : 

1° over de gemeenten van het Waalse Gewest, met uitzondering van de gemeenten van het 

Duitstalige taalgebied en de stad Komen-Waasten; 

2° over de provincies van het Waalse Gewest; 

3° over de intercommunales waarvan het ambtsgebied onder het Waalse Gewest valt; 

[4° Decr. van 12 februari 2004, art. 2 (B.S. 29.03.2004) - over de ééngemeente- en 

meergemeentenpolitiezones in het Waalse Gewest met uitzondering van de politiezone van 

Komen-Waasten.] 

Art. 2. In de zin van dit decreet wordt verstaan onder : 

1° het bestuur : het Directoraat-generaal Plaatselijke Besturen van het Ministerie van het Waalse 

Gewest; 

2° de akte : de administratieve beslissing die onder het toezicht valt en die in extenso vermeld wordt; 

3° de bewijsstukken : alle documenten en bijlagen waarmee de administratieve akten bewezen 

kunnen worden; 

4° de toezichthoudende overheid : [de Regering, de bestendige deputatie, de gouverneur;] 

Aldus gewijzigd bij decreet van 12 februari 2004, art. 3 (B.S. 29.03.2004) 

[5° Decr. van 12 februari 2004, art. 3 (B.S. 29.03.2004) - de zoneoverheid : de gemeenteraad en het 

college van burgemeester en schepenen voor de ééngemeentezones en de politieraad en de 

politieraad en het politiecollege voor de meergemeentenzones.] 

HOOFDSTUK II. - DE BEHANDELING VAN DE AKTE DIE AAN DE TOEZICHTHOUDENDE 

OVERHEID VOORGELEGD WORDT 

Art. 3. Binnen een termijn van drie dagen vanaf de ontvangst van de akte wordt die, samen met de 

nodige bewijsstukken door de toezichthoudende overheid gericht aan het bestuur. 

Het bestuur moet die behandelen voor rekening van de toezichthoudende overheid. Het kan, op 

eigen initiatief of op aanvraag van de toezichthoudende overheid, zowel ter plaatse als per brief, alle 

inlichtingen en elementen laten verzamelen die nodig zijn om de akte te behandelen. 

Na de behandeling maakt het bestuur een samenvattend verslag op. Dit verslag bevat de 

inlichtingen en elementen verzameld tijdens de behandeling, alsook het advies van het bestuur. 

HOOFDSTUK III. - DE BEREKENING VAN DE TERMIJNEN 

Art. 4. Het begin van de termijn is de dag waarop de akte, samen met de bewijsstukken, door de 

toezichthoudende overheid ontvangen wordt. 

De dag van de ontvangst is niet inbegrepen in de termijn. 

- 39 - 




Art. 5. De vervaldag wordt meegerekend in de termijn. Als die dag echter een zaterdag, zondag of 

feestdag is, valt de vervaldag op de eerst volgende weekdag. 

In de zin van dit decreet worden de volgende dagen gelijkgesteld met een feestdag : 1 januari, 

Paasmaandag, 1 mei, Hemelvaartsdag, Pinkstermaandag, 21 juli, 15 augustus, 27 september, 1, 2, 

11 en 15 november, 25 en 26 december, alsook de bij decreet of bij besluit van de Regering 

vastgestelde dagen. 

HOOFDSTUK IV. - DE MOTIVERING 

Art. 6. Elk beroep is met redenen omkleed. 

Elke beslissing van de toezichthoudende overheid is uitdrukkelijk met redenen omkleed. 

HOOFDSTUK V. - DE KENNISGEVING EN DE BEKENDMAKING 

VAN DE TOEZICHTBESLISSINGEN 

Art. 7. Kennis wordt gegeven aan de betrokken overheid en, in voorkomend geval, aan de 

belanghebbenden, van elke beslissing van de toezichthoudende overheid. 

De kennisgeving mag op straffe van nietigheid niet gestuurd worden na de vervaldag van de 

termijn. 

In de gevallen bedoeld in artikel 21 mag die op straffe van nietigheid niet gestuurd worden vóór het 

verstrijken van de in dit artikel bedoelde termijn. 

Art. 8. Behalve in de gevallen bedoeld in artikel 17, § 4, wanneer de toezichthoudende overheid de 

termijn verlengt, wordt haar beslissing bij uittreksel bekendgemaakt, naargelang het geval, in het 

Belgisch Staatsblad of in het Bestuursmemoriaal. 

HOOFDSTUK VI. - HET TER PLAATSE STUREN VAN EEN BIJZONDERE COMMISSARIS 

Art. 9. De toezichthoudende overheid mag, bij besluit, een bijzondere commissaris aanwijzen 

wanneer de gemeente, de provincie of de intercommunale verzuimt de aangevraagde inlichtingen en 

elementen te verstrekken of de voorschriften van de wetten, decreten, besluiten, regelingen of 

statuten, of van een in kracht van gewijsde getreden rechterlijke beslissing uit te voeren. De 

bijzondere commissaris is bevoegd om alle maatregelen te treffen in plaats van de in gebreke 

gebleven overheid, binnen de grenzen van het mandaat toegekend door het besluit waarbij hij wordt 

aangewezen. 

[Decr. van 12 februari 2004, art. 4 (B.S. 29.03.2004) - De Regering mag, bij besluit, een bijzondere 

commissaris aanwijzen wanneer de ééngemeente- of meergemeentenpolitiezone verzuimt de 

aangevraagde inlichtingen en elementen te verstrekken of de voorschriften van de wetten, decreten, 

besluiten, regelingen of statuten, of van een in kracht van gewijsde getreden rechterlijke beslissing uit 

te voeren.] 

Art. 10. Voordat een bijzondere commissaris ter plaatse wordt gestuurd, moet de toezichthoudende 

overheid : 

1° bij aangetekende brief een met redenen omklede waarschuwing aan de bedoelde overheid richten, 

waarin uiteengezet wordt wat van haar verlangd wordt of welke maatregelen ze verzuimt te treffen; 

2° die overheid in dezelfde waarschuwing een bepaalde en redelijke termijn opleggen om de aan haar 

gerichte aanvraag te beantwoorden, haar houding te verantwoorden, haar standpunt te bevestigen 

of de voorgeschreven maatregelen te treffen. 

Art. 11. De kosten, lonen of wedden betreffende de vervulling van zijn opdracht zijn ten laste van de 

personen die in gebreke gebleven zijn in de uitoefening van hun functie of mandaat. Die kosten 

worden ingevorderd, zoals inzake belastingen op de inkomsten, door de ontvanger van de directe 

belastingen nadat de toezichthoudende overheid het bevelschrift uitvoerbaar heeft verklaard. 

TITEL II. - Algemeen vernietigingstoezicht 

HOOFDSTUK I. - TOEPASSINGSGEBIED 

- 40 - 




Art. 12. Alle andere akten dan die bedoeld in artikel 16 [en 22bis] vallen onder het algemene 

vernietigingstoezicht. 


HOOFDSTUK II. - DE PROCEDURE 

Art. 13. § 1. De Regering kan de gemeente, de provincie of de intercommunale eisen dat de akten, 

waarvan hij de lijst bepaalt, samen met hun bewijsstukken worden overgemaakt. 

[Decr. van 12 februari 2004, art. 6 (B.S. 29.03.2004) - De Regering kan de ééngemeente of - 

meergemeentenpolitiezone eisen dat de akten, waarvan zij de lijst bepaalt, samen met hun 

bewijsstukken worden overgemaakt.] 

§ 2. De Regering kan de akte geheel of gedeeltelijk vernietigen, waarbij een gemeentelijke, 

provinciale of intercommunale overheid de wet schendt of het algemeen en gewestelijk belang 

schaadt. 

[Decr. van 12 februari 2004, art. 6 (B.S. 29.03.2004) - Zij kan de akte geheel of gedeeltelijk 

vernietigen, waarbij een ééngemeente of -meergemeentenpolitiezone de wet schendt of het algemeen 

en gewestelijk belang schaadt.] 

De akte wordt als zodanig beschouwd als die de beginselen van behoorlijk bestuur schendt of als 

die tegenstrijdig is met het belang van elke hogere overheid. 


§ 3. Bij gebrek aan beslissing binnen een termijn van dertig dagen vanaf de ontvangst van de akte, 

kan die niet meer vernietigd worden. 

HOOFDSTUK III. - HET BEROEP VAN DE GOUVERNEUR BETREFFENDE DE AKTEN VAN DE 

PROVINCIALE OVERHEDEN 

Art. 14. De gouverneur is verplicht zijn beroep in te dienen bij de Regering tegen de akte waarbij een 

provinciale overheid, die in deze hoedanigheid handelt, de wet schendt. 

Het beroep van de gouverneur moet binnen tien dagen vanaf de ontvangst van de akte worden 

ingediend en betekend aan de provinciale overheid en aan de belanghebbenden. 

Art. 15. De Regering mag, binnen dertig dagen vanaf de ontvangst van het beroep van de 

gouverneur, bovenvermelde provinciale akte geheel of gedeeltelijk vernietigen wegens schending van 

de wet. 

Bij gebrek aan beslissing binnen de vastgestelde termijn, wordt het beroep beschouwd als 

afgewezen. 

TITEL III. - Bijzonder goedkeuringstoezicht 


Art. 16. § 1. De akten van de bestendige deputatie die vallen onder de goedkeuring van de 

bestendige deputatie, betreffen de volgende voorwerpen : 

1. de gemeentelijke begroting, de begroting van de gemeentebedrijven, de budgettaire wijzigingen en 

de overdrachten van uitgavenkredieten; 

2. de personeelsformatie en de administratieve en geldelijke statuten van de gemeentelijke 

ambtenaren, met uitzondering van de bepalingen betreffende het gesubsidieerde onderwijzend 

personeel en de pensioenregeling van de gemeentelijke ambtenaren; 

3. de regelingen betreffende de gemeentelijke belastingen; 

4. de herschikking van de aangegane leningen; 

5. de leningswaarborgen; 

- 41 - 




6. de jaarrekeningen van de gemeente en van de gemeentebedrijven; 

7. het beroep op gemeentelijke bedrijven, de oprichting van autonome gemeentebedrijven en de 

overdracht van het beheer aan een publiek- of privaatrechtelijke vereniging of vennootschap; 

8. de deelneming aan een publiek- of privaatrechtelijke vereniging of vennootschap die de 

gemeentelijke financiën kan verbinden. 

§ 2. De akten van de provinciale overheden betreffende de volgende voorwerpen worden ter 

goedkeuring aan de Regering voorgelegd : 

1. de provinciale begroting, de begroting van de provinciale bedrijven, de budgettaire wijzigingen en 

de overdrachten van uitgavenkredieten; 

2. de personeelsformatie en de administratieve en geldelijke statuten van de provinciale ambtenaren, 

met uitzondering van de bepalingen betreffende het gesubsidieerde onderwijzend personeel en de 

pensioenregeling van de provinciale ambtenaren; 

3. de regelingen betreffende de provinciale belastingen; 

4. de herschikking van de aangegane leningen; 

5. de leningswaarborgen; 

6. het beroep op provinciale bedrijven, de oprichting van autonome provinciebedrijven en de 

overdracht van het beheer aan een publiek- of privaatrechtelijke vereniging of vennootschap; 

7. de deelneming aan een publiek- of privaatrechtelijke vereniging of vennootschap die de 

provinciale financiën kan verbinden. 

§ 3. De akten van de organen van de intercommunalen betreffende de volgende voorwerpen 

worden ter goedkeuring aan de Regering voorgelegd : 

1. de statuten van de intercommunale en hun wijzigingen; 

2. de jaarrekeningen; 

3. de samenstelling van de raad van bestuur en van zijn eventuele organen alsook van het college 

van commissarissen; 

4. de algemene bepalingen betreffende het personeel; 

5. de herschikkingen van de aangegane leningen; 

6. de leningswaarborgen. 

§ 4. Wat betreft de akten bedoeld in § 1, 1° tot 5°, in § 2, 1° tot 5° en in § 3, 1°, 4° tot 6°, mag de 

goedkeuring geweigerd worden als die de wet schenden of het algemeen en gewestelijk belang 

schaden. 

De akten worden als zodanig beschouwd als de beginselen van behoorlijk bestuur schenden of als 

ze tegenstrijdig zijn met het belang van elke hogere overheid. 

Wat betreft de akten bedoeld in § 1, 6° tot 8°, in § 2, 6° en 7°, en in § 3, 2° en 3°, mag de 

goedkeuring alleen wegens schending van de wet geweigerd worden. 


Art. 17. § 1. De in artikel 16, § 1, bedoelde akten worden, samen met hun bewijsstukken, binnen 

vijftien dagen vanaf hun goedkeuring aan de bestendige deputatie overgemaakt. 

De in artikel 16, § 1, 1° tot 3° bedoelde akten worden gelijktijdig aan de bestendige deputatie en 

aan de Regering overgemaakt. 

§ 2. De in artikel 16, §§ 2 en 3 bedoelde akten worden, samen met hun bewijsstukken, 

overgemaakt aan de Regering binnen vijftien dagen vanaf hun goedkeuring. 

- 42 - 




§ 3. De bestendige deputatie of de Regering, naargelang het geval, mag geheel of gedeelte van de 

akte die hun goedkeuring behoeft, al dan niet goedkeuren. 

Wat betreft de akten bedoeld in artikel 16, § 1, 1°, en § 2, 1°, mogen de toezichthoudende 

overheden ontvangstenvooruitzichten en uitgavenposten inschrijven; ze mogen die verminderen, 

verhogen of afschaffen en materiële vergissingen verbeteren. 

§ 4. De bestendige deputatie of de Regering, naargelang het geval, neemt haar beslissing binnen 

dertig dagen vanaf de ontvangst van de akte en van haar bewijsstukken. 

De termijn waarbinnen de rekeningen van de gemeenten en intercommunales moeten vastgesteld 

worden, bedraagt echter 100 dagen voor die van 1998, 70 voor 1999, 50 voor 2000 en 30 voor 2001. 

De bestendige deputatie of de Regering, naargelang het geval, mag de termijn verlengen die haar 

gesteld is om haar bevoegdheid uit te oefenen met een maximale duur die gelijk is aan de helft van 

die termijn. 

Bij gebrek aan beslissing binnen de gestelde termijn is de akte uitvoerbaar onder voorbehoud van 

de toepassing van hoofdstuk III. 

HOOFDSTUK III. - BIJZONDERE REGELS BETREFFENDE DE AKTEN VAN DE GEMEENTELIJKE 

OVERHEDEN 

Afdeling 1. - Het beroep van de gouverneur 

Art. 18. § 1. De gouverneur moet een beroep indienen bij de Regering wanneer 

1° de bestendige deputatie de wet schendt door één van de in artikel 16, § 1 bedoelde beslissingen al 

dan niet goed te keuren binnen 10 dagen vanaf de bekendmaking van dit besluit; 

2° de bestendige deputatie zich niet heeft uitgesproken over één van de beslissingen die de wet 

schendt, op de vervaldag van de in artikel 17, § 4 bedoelde termijn, binnen tien dagen na die 

vervaldag. 

Kennis van dit beroep wordt gegeven aan de bestendige deputatie en aan de gemeente binnen de 

in het eerste lid vastgestelde termijn. 

§ 2. Het beroep van de gouverneur schorst de beslissing die de goedkeuring behoeft. 

§ 3. De Regering mag geheel of gedeelte van de akte al dan niet goedkeuren binnen dertig dagen 

vanaf de ontvangst van het beroep. 

Bij gebrek aan beslissing in de gestelde termijn wordt het beroep beschouwd als afgewezen. 

Afdeling 2. - Het beroep van de gemeentelijke overheid 

Art. 19. § 1. De gemeenteraad of het college van burgemeester en schepenen van de gemeente 

waarvan de akte het voorwerp is geweest van een besluit waarbij die werd geweigerd of gedeeltelijk 

goedgekeurd, mag een beroep indienen bij de Regering binnen tien dagen vanaf de ontvangst van het 

besluit van de bestendige deputatie. Kennis van het beroep wordt uiterlijk op de laatste dag van de 

beroepstermijn gegeven aan de bestendige deputatie en, in voorkomend geval, aan de 

belanghebbenden. 




Afdeling 3. - Het beroep van het gemeentelijk personeel 

Art. 20. Elk personeelslid dat het voorwerp is geweest van een beslissing waarbij hij werd afgezet en 

die de toezichthoudende overheid niet heeft vernietigd, mag daar een beroep tegen indienen bij de 

Regering. Het personeelslid dat het voorwerp is van een beslissing waarbij hij wordt afgezet, wordt 

onmiddellijk in kennis gesteld van de datum waarop kennis van die gemeentelijke beslissing gegeven 

wordt aan de toezichthoudende overheid, alsook van het gebrek aan vernietiging, door die overheid, 

van de beslissing. 

- 43 - 




Het beroep moet uitgeoefend worden binnen dertig dagen na het einde van de vernietigingstermijn. 

Het personeelslid geeft de toezichthoudende overheid, alsook de gemeentelijke overheid, uiterlijk op 

de laatste dag van de beroepstermijn, kennis van zijn beroep. 

Afdeling 4. - Het recht van de regering om de zaak aan zich te trekken 

Art. 21. Wat betreft de in artikel 16, § 1, 1° tot 3°, bedoelde akten, mag de Regering zich het recht 

voorbehouden de eindbeslissing te nemen en stelt de bestendige deputatie en de gemeentelijke 

overheid daarvan in kennis binnen 20 dagen vanaf de ontvangst van bovenvermelde akten. 

Art. 22. Als de Regering zich het recht heeft voorbehouden de eindbeslissing te nemen, 

overeenkomstig artikel 21, geeft zij kennis van haar beslissing binnen 20 dagen na het verstrijken van 

de termijn waarover de gemeentelijke overheid beschikt om het in de eerste afdeling bedoelde beroep 

in te dienen. 

[Decreet van 12 februari 2004, art. 7 (B.S. 29.03.2004) - TITEL IIIbis - Bijzonder 

goedkeuringstoezicht op de eengemeente- en meergemeentenpolitiezones] 


Art. 22bis. § 1. De akten van de zoneoverheden die vallen onder de goedkeuring van de gouverneur, 

betreffen de volgende voorwerpen : 

1. de zonebegroting en de budgettaire wijzigingen; 

2. de personeelsformatie voor het operationeel personeel en de personeelsformatie voor het 

administratief en logistiek personeel van de politiezone; 

3. de jaarrekeningen van de zones. 

§ 2. Wat betreft de akten bedoeld in § 1, 1° en 2°, mag de goedkeuring geweigerd worden als die 

de wet schenden of het algemeen en gewestelijk belang schaden. 

De akten worden als zodanig beschouwd als de beginselen van behoorlijk bestuur schenden of als 

ze strijdig zijn met het belang van elke hogere overheid. 

Wat betreft de akten bedoeld in § 1, 3°, mag de goedkeuring alleen wegens schending van de wet 

geweigerd worden. 


Art. 22ter. § 1. De in artikel 22bis, § 1, bedoelde akten worden, samen met hun bewijsstukken, binnen 

vijftien dagen vanaf hun goedkeuring aan de gouverneur of aan de regering overgemaakt. 

De in artikel 22bis, § 1, 1° en 2° bedoelde akten worden gelijktijdig aan de gouverneur en aan de 

Regering overgemaakt. 

§ 2. De gouverneur mag, naargelang het geval, geheel of gedeelte van de akte die zijn 

goedkeuring behoeft, al dan niet goedkeuren. 

§ 3. Wat betreft de akten bedoeld in artikel 22bis, § 1, 1° en 2°, neemt de gouverneur zijn 

beslissing binnen dertig dagen vanaf de ontvangst van de akte en van haar bewijsstukken. 

§ 4. Wat betreft de akten bedoeld in artikel 22bis, § 1, 3°, neemt de gouverneur zijn beslissing 

binnen tweehonderd dagen vanaf de ontvangst van de akte en van haar bewijsstukken. 

§ 5. Wat betreft de §§ 3 en 4 en bij gebrek aan beslissing binnen de gestelde termijn is de akte 

uitvoerbaar. 

HOOFDSTUK III. - BIJZONDERE REGELS BETREFFENDE DE AKTEN VAN DE 

ZONEOVERHEDEN 

Afdeling 1. - Het beroep van de zoneoverheid 

- 44 - 




Art. 22quater. § 1. De gemeenteraad of het college van burgemeester en schepenen van de 

ééngemeentezone of de politieraad of het politiecollege van de meergemeentenzone, waarvan de 

akte het voorwerp is geweest van een besluit waarbij die werd geweigerd of gedeeltelijk goedgekeurd, 

mag een beroep indienen bij de Regering binnen tien dagen vanaf de ontvangst van het besluit van de 

gouverneur. 




Afdeling 2. - Het recht van de regering om de zaak aan zich te trekken 

Art. 22quinquies. Wat betreft de in artikel 22bis, § 1, 1° en 2°, bedoelde akten, mag de Regering zich 

het recht voorbehouden de eindbeslissing te nemen en stelt de gouverneur en de zoneoverheid 

daarvan in kennis binnen 20 dagen vanaf de ontvangst van bovenvermelde akten. 

Art. 22sexies. Als de Regering zich het recht heeft voorbehouden de eindbeslissing te nemen, 

overeenkomstig artikel 22quinquies, geeft zij kennis van haar beslissing binnen 20 dagen na het 

verstrijken van de termijn waarover de zoneoverheid beschikt om het in de eerste afdeling bedoelde 

beroep in te dienen.] 

TITEL IV. - Het jaarverslag 

Art. 23. De Regering richt het Waals Parlement een jaarverslag betreffende de uitoefening van het 

toezicht, uiterlijk op 31 maart volgend op het boekjaar waarop het betrekking heeft. 

Het jaarverslag bevat statistische gegevens betreffende de uitoefening van het toezicht door de 

verschillende overheden, alsook een overzicht van de rechtspraak in de loop van het boekjaar. 

TITEL V. - Opheffings- en slotbepalingen 

Art. 24. Het decreet van 20 juli 1989 houdende organisatie van het toezicht op de gemeenten, de 

provincies en op de intercommunales van het Waalse Gewest, wordt opgeheven. 

Art. 25. De beraadslagingen, besluiten, beslissingen en akten die de in artikel 1 bedoelde gemeenten, 

provincies en intercommunalen genomen hebben vóór de inwerkingtreding van voorliggend decreet, 

blijven vallen onder de door artikel 24 opgeheven bepalingen. 

Art. 26. De Regering neemt de nodige maatregelen voor de uitvoering van voorliggend decreet. 

Art. 27. (De Regering) 1 treedt in werking één maand nadat het in het Belgisch Staatsblad is 


1 

“De regering treedt in werking…” moet zijn: “Dit decreet treedt in werking…”, maar staat zo gepubliceerd in het 

Staatsblad. 

- 45 - 




OMZENDBRIEF VAN 1 AUGUSTUS 2001 BETREFFENDE HET AMBT VAN 

VEILIGHEIDSSCHEPEN. (B.S. 21.08.2001) 

Aan Mevrouw en de Heren Provinciegouverneurs; 

Aan Mevrouw de Gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad. 

Ter informatie : 

Aan de Dames en Heren Bestendig afgevaardigden; 

Aan de Dames en Heren Arrondissementscommissarissen; 

Aan de Dames en Heren Burgemeesters en Schepenen; 

Mevrouw, Mijnheer de Gouverneur, 

Sedert de laatste verkiezingen wordt het begrip veiligheidsschepen in een aantal Colleges van 

Burgemeester en Schepenen gehanteerd. 

Ik meen dat het nuttig is uw aandacht te vestigen op de bevoegdheden van de gemeentebesturen 

ter zake en op de hieromtrent geldende wetsbepalingen. 

Inleiding 

Ingevolge de bestuursakkoorden gesloten in enkele gemeenten na de verkiezingen van 8 oktober 

2000, werd voorzien in de aanduiding van een schepen die bevoegd werd verklaard voor de 

veiligheid. 

Onder veiligheid dient dan telkens de politionele en niet politionele veiligheid te worden verstaan 

zoals bedoeld in de wetgeving op de politie en op het vlak van de civiele veiligheid. 

Het betreft hier een volledig federaal georganiseerde materie, waarbij op lokaal, arrondissementeel 

en provinciaal niveau de aansturing gebeurt door een overheid, die niet beschouwd wordt als een 

gemeentelijk of provinciaal orgaan, doch als een vertegenwoordiger van de federale overheid, in 

toepassing van de functionele splitsing. De creatie op gemeentelijk niveau van een schepenambt 

bevoegd voor de veiligheid is niet contra- legem maar mag geenszins voor gevolg hebben dat de 

federale instanties niet meer de mogelijkheid zouden hebben een coherent en krachtdadig beleid 

inzake veiligheid te definiëren en uit te voeren. 

Tijdens de eerste zeven maanden van de nieuwe gemeentelijke legislatuur heb ik dienen vast te 

stellen dat de wijze waarop dit schepenambt wordt gedefinieerd en de taakverdeling burgemeester- 

schepen in de praktijk wordt omgezet, reeds aanleiding heeft gegeven tot verwarring, disfuncties en 

tot het geven van verkeerde signalen aan de burger. 

Ik meen dan ook dat, ondanks de gemeentelijke autonomie inzake het afsluiten van akkoorden tot 

aanstelling van een veiligheidsschepen, het noodzakelijk is dat wordt ingegrepen, daar het volledig 

onaanvaardbaar is dat de veiligheid van de bevolking op enigerlei wijze in gevaar wordt gebracht door 

het bestaan van onduidelijkheid op het vlak van de bevoegdheden in het kader van de bedoelde 

veiligheidstaken. 

1. De opdrachten van de burgemeester inzake bestuurlijke politie. 

De burgemeester is, zoals de Minister van Binnenlandse Zaken, de provinciegouverneur en de 

arrondissementscommissaris belast met een opdracht van bestuurlijke politie. Deze overheden van 

bestuurlijke politie hebben de bevoegdheid om de openbare orde in de meest ruime zin te handhaven. 

Op het niveau van de gemeente is de burgemeester echter de eerste verantwoordelijke voor de 

correcte uitvoering van de opdrachten inzake bestuurlijke politie, nl. het toezien op de naleving van de 

wetten en politieverordeningen, de handhaving van de openbare orde, de bescherming van personen 

en goederen en de hulpverlening aan al wie in gevaar verkeert. 

De bevoegdheden inzake bestuurlijke politie, kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën : 

een verordenende bevoegdheid (artikel 134 van de nieuwe gemeentewet waarbij de burgemeester 

zich tijdelijk in de plaatst stelt van de gemeenteraad), een uitvoeringsbevoegdheid (artikel 133, tweede 

lid van de nieuwe gemeentewet) en een opeisingsrecht (artikel 43 en 109 van de wet van 7 december 

1998). 

Uit hoofde van artikel 133, tweede lid van de nieuwe gemeentewet kan de uitvoeringsbevoegdheid 

van de burgemeester onder zijn verantwoordelijkheid geheel of ten dele worden gedelegeerd aan één 

van zijn schepenen. 

- 46 - 

I.14 



Dit artikel wordt niet opgeheven door de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een 

geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus waardoor de delegatiemogelijkheid 

overeenkomstig artikel 133, tweede lid van de nieuwe gemeentewet blijft voortbestaan. De hierboven 

vermelde wet van 7 december 1998 brengt wel volgende beperking aan : het lidmaatschap van de 

burgemeester in het politiecollege is niet vatbaar voor delegatie (1). Enkel de plaatsvervanging 

overeenkomstig de bepalingen van artikel 14 van de Nieuwe Gemeentewet is mogelijk. 

De delegatie van de verordenende bevoegdheid van de burgemeester is niet uitdrukkelijk door de 

wet voorzien en is bijgevolg niet toegelaten. Deze bevoegdheden zijn hem door de wet intuitu 

personae toegekend, dus in zijn functie van burgemeester, ambt waarin hij bij koninklijk besluit werd 

aangesteld. Deze verordenende politiebevoegdheden komen dus de burgemeester in persoon toe (zie 

verder onder punt 5) 

Slechts in geval van ontstentenis of verhindering van de burgemeester, kunnen deze 

politiebevoegdheden wettelijk uitgeoefend worden door de eerstgekozen schepen of de schepen aan 

wie de burgemeester in dit specifiek geval van verhindering, zijn bevoegdheid heeft overgedragen 

(artikel 14 NGW). 

2. Kan een bestuursakkoord een taakverdeling voorzien inzake de veiligheidsopdrachten van 

de burgemeester ? 

Zoals hierboven werd gesteld, bezit de burgemeester op basis van de functionele splitsingstheorie, 

zowel bevoegdheden in het algemeen belang, als bevoegdheden in het gemeentelijk belang. Hij is 

m.a.w. niet enkel vertegenwoordiger van de gemeentelijke macht, doch eveneens van de federale 

macht. 

Deze laatste hoedanigheid vindt voornamelijk zijn toepassing in artikel 133 van de NGW. 

In zijn hoedanigheid van vertegenwoordiger van de federale macht - hierbij abstractie makend van 

zijn politionele bevoegdheden - voert de burgemeester in toepassing van art. 133, al. 1 NGW, de 

wetten, decreten, ordonnanties en algemene, gewestelijke of gemeenschapsbesluiten uit. 

Meer in het bijzonder voert de burgemeester binnen het kader van zijn bestuurlijke politietaken in 

uitvoering van art. 133, al. 2 NGW, de wetten, decreten, ordonnanties en politieverordeningen uit. De 

hoedanigheid van burgemeester is in dat geval deze van de vertegenwoordiger van de publieke 

overheid die het betreffende reglement uitvaardigt. 

Te meer verduidelijkt art. 133, al. 3 de hoedanigheid van burgemeester inzake bestuurlijke politie 

op het grondgebied van de gemeente. Deze bepaling, ingevoegd bij wet van 3 april 1997, stelt 

inderdaad dat op dit vlak de burgemeester in regel de verantwoordelijke overheid is. 

Zoals de voorbereidende werkzaamheden het laten uitschijnen, gaat de bepaling uit van het feit dat 

de burgemeester de sleutelfiguur van de gemeentelijke veiligheidspolitiek is. 

In tegenstelling tot het gestelde in het advies van de Raad van State naar aanleiding van de 

invoering van dit artikel, heeft dit artikel niet tot gevolg dat de burgemeester "het enige hoofd" van dat 

gemeentelijk veiligheidsbeleid wordt. 

Teneinde elke dubbelzinnigheid weg te werken, werd de oorspronkelijke tekst aangevuld om 

uitdrukkelijk de verantwoordelijkheden terzake van de gemeentelijke instellingen in herinnering te 

brengen. (Kamer, 1996-1997, stuk 870/1, blz. 4) 

Inderdaad wordt bij art. 133bis NGW aan de burgemeester een zeer uitgebreide informatieplicht 

opgelegd ten overstaan van de gemeenteraad. Daar waar thans politieraden zijn opgericht, wordt door 

deze raden het informatierecht overgenomen. Het is immers bij uitstek dit orgaan dat een centrale rol 

te spelen heeft in het streven naar een daadwerkelijk gemeenschapsgericht veiligheidsbeleid. Het is 

de burgemeester die daarbij de eerste verantwoordelijke is en de gemeenteraad/politieraad wordt 

nadien ingelicht. 

Met betrekking tot het instellen van een schepen bevoegd voor de veiligheid dient - wat betreft het 

luik politie - een onderscheid gemaakt tussen de mono- en pluricommunale politiezones. 

Een dergelijk onderscheid dient niet gemaakt voor de organisatie van de andere 

veiligheidsdiensten, meer in het bijzonder de brandweer en de centra van het eenvormig 

omroepstelsel (100) waar dus de regeling zoals beschreven voor de monocommunale politiezones 

geldig blijft. 

2.1. Monocommunale politiezones 

In een monocommunale politiezone (art. 9, 2e alinea en art. 11 W.G.P.) wordt door de wet op de 

Geïntegreerde Politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, niets gewijzigd aan de huidige politieke 

bevoegdheidsverdeling inzake politie. 

- 47 - 

I.14 



Het creëren door middel van een bestuursakkoord binnen de gemeente van een schepen bevoegd 

voor de veiligheid, betekent evenwel enerzijds dat de burgemeester vanaf de conceptie van het beleid 

een reflectie met het college inbouwt. Dit kan gelden voor het gehele veiligheidsbeleid, zowel als voor 

een deel ervan, of zelfs voor in de tijd beperkte projecten. De uitgebreidheid van dit collegiaal overleg 

wordt bepaald door de letter en de geest van het bestuursakkoord dat het ambt van een schepen 

bevoegd voor de veiligheid creëert Hierbij moet men evenwel het principe indachtig blijven dat het 

College in beginsel geen politionele bevoegdheid bezit. 

Een bestuursakkoord is hoewel geen officiële daad, wel de vertaling van de wil van en een 

overeenkomst tussen de personen en lijsten die een meerderheid zullen vormen binnen een 

rechtstreeks verkozen orgaan (art. 162 Grondwet), instantie die door het rechtstreeks karakter van 

haar verkiezing de emanatie is van het principe dat alle macht uitgaat van de Natie (art. 33 Grondwet). 

De burgemeester, voorzitter van de gemeenteraad, wordt nagenoeg steeds voorgedragen door een 

meerderheid van hen die op dezelfde lijst stonden als de kandidaat-burgemeester (art. 13 NGW) en 

die voordracht moet tevens berusten op elementen die doen geloven dat er een meerderheid binnen 

de gemeenteraad bestaat die expliciet of impliciet deze voordracht steunt (Circulaire van 26 juli 2000 

(Belgisch Staatsblad, 31 augustus 2000) mede op basis van de Raad van State, 26 juni 1984, nr. 

24.496, arrest Dewalque). 

Dus zelfs de vertegenwoordigingstaak ten behoeve van het federale bestuur in de gemeente wordt 

gelegitimeerd door een toepassing van art. 33 Grondwet. 

Het is dus duidelijk dat het bestuursakkoord naar de taakverdeling toe ook voor de burgemeester- 

zelfs in de uitoefening van zijn federale opdrachten - een dwingend karakter heeft, voor zover dit 

akkoord geen wettelijke bepalingen schendt. 

De taakverdeling is niets meer dan een bestuursmaatregel van interne orde die erop gericht is de 

opdracht van de burgemeester inzake veiligheid te onderwerpen aan een democratisch overleg. 

Zij houdt evenwel geen overdracht in, en mag ook geen overdracht inhouden, van bevoegdheden 

die bij de wet aan de burgemeester werden toegekend, noch verleent zij de betrokken schepen enige 

persoonlijke macht over de aangelegenheden die hem werden toevertrouwd. 

Wanneer dus wordt besloten tot het instellen van een schepen bevoegd voor de veiligheid voor 

een geheel of een deel van of voor projecten in het kader van deze materie, betekent dit dat de 

schepen de opdracht krijgt of betrokken wordt bij de voorbereiding en het onderzoek van de 

desbetreffende dossiers. Te dien einde is het hem toegestaan op eigen initiatief bijkomende 

opzoekingen of bevragingen te doen, leemten in de dossiers aan te vullen en advies uit te brengen bij 

het college over de door hem onderzochte zaken. Daarbij is het hem toegestaan om in samenspraak 

met de burgemeester die wat betreft de politie de gezagshoedanigheid blijft behouden, een feitelijke 

controle uit te oefenen op de werking van de gemeentediensten die ressorteren binnen zijn 

verantwoordelijkheidssfeer. 

2.2. Pluricommunale politiezones 

In deze zones is de situatie volledig anders. In toepassing van art. 9, al. 2, van de Wet van 7 

december 1998 bezit de pluricommunale politiezone rechtspersoonlijkheid. In de geldende zone zijn 

de organen (zijnde de politieraad en het politiecollege, die de bevoegdheden uitoefenen van 

respectievelijk de gemeente en het College van burgemeester en schepenen inzake de organisatie 

van beheer voor het lokaal politiekorps) op autonome wijze samengesteld overeenkomstig de regels 

vastgelegd bij Wet van 7 december 1998. Het spreekt vanzelf dat een bestuursakkoord binnen één 

gemeente hiervan geenszins kan afwijken door een taakverdeling van de burgemeester met een 

daartoe bevoegd te maken schepen. 

Het politiecollege sluit de functie van de veiligheidsschepen uit. Hetzelfde geldt voor de eigen 

bevoegdheden van de burgemeester, wat betreft de uitoefening van de bestuurlijke politie op het 

grondgebied van de betrokken gemeente (art. 42, 2e alinea). Hier kan dus geen veiligheidsschepen 

worden belast met de taken van politionele veiligheid. 

Een dergelijke schepen zou enkel als expert kunnen worden toegevoegd aan de zonale 

veiligheidsraad, hoewel hier vooral werd gedacht aan technische experten (bijvoorbeeld de 

gerechtelijke directeur-coördinator) en niet aan politieke vertegenwoordigers. Kortom voor de 

pluricommunale politiezones is het volledig af te raden een schepen aan te duiden bevoegd voor de 

politionele veiligheid. 

- 48 - 

I.14 



2.3. De brandweerdiensten en centra voor het eenvormig oproepstelsel 

Ongeacht het feit of de gemeente zelf een brandweerdienst organiseert, en al dan niet is 

toegetreden tot een hulpverleningszone, is het haar verplichting rampen en plagen, zoals brand, 

epidemieën en epizoötieën te voorkomen en de nodige hulp te verstrekken om ze te doen ophouden 

(art. 135, 5° van de NGW). 

Gezien de ruime interpretatie die aan het begrip "politiebevoegdheden" gegeven wordt, kan 

worden aangenomen dat de opdrachten inzake brandpreventie en brandbestrijding onder de 

toepassing vallen van art. 138, § 2 van de NGW en ingevolge de toepassing van art 133 alinea 2 

gedelegeerd kunnen worden aan een schepen. 

Wat geldt voor de monocommunale politiezones geldt eveneens voor de gewestelijke groepen van 

de brandweer en de hulpverleningszones van de brandweer. Deze laatste bezitten thans evenmin 

rechtspersoonlijkheid en de organen ervan, in het bijzonder het "beheerscomité" hebben geen andere 

bevoegdheden dan deze die hen toegewezen worden door het koninklijk besluit van 19 april 1999, nl. 

het opstellen van de samenwerkingsovereenkomst van de zone, de evaluatie van de toepassing ervan 

en het opstellen van zijn eigen huishoudelijk reglement. 

Het staat aldus elke gemeente vrij in het bestuursakkoord een luik civiele veiligheid te voorzien en 

bepaalde bevoegdheden toe te wijzen aan de veiligheidsschepen, met uitzondering van deze 

opgesomd onder punt 5 (cfr. Infra). 

Voor de centra van het eenvormig oproepstelsel is de zaak duidelijk; artikel 3 van de wet van 8 juli 

1964 betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening stelt dat de gemeenten die aangeduid 

worden door de Koning moeten instaan voor de geregelde werking van deze centra. In art 2, § 2, van 

het koninklijk besluit van 2 april 1965 wordt bepaald dat het College van Burgemeester en Schepenen 

van die gemeenten er moeten over waken dat de aangestelden de richtlijnen uitgevaardigd door de 

Minister van Volksgezondheid moeten opvolgen. 

3. De delegatie van bepaalde bevoegdheden aan een schepen 

3.1. Wettelijk principe 

Artikel 133, tweede lid, NGW, bepaalt dat de burgemeester "in het bijzonder belast is met de 

uitvoering van de politiewetten, de politiedecreten, de politieordonnanties, de politieverordeningen en 

de politiebesluiten". 

Het bepaalt verder dat de burgemeester "onder zijn verantwoordelijkheid zijn bevoegdheid geheel 

of ten dele kan overdragen aan een van de schepenen". Het gaat hier over de bevoegdheden die 

betrekking hebben op de uitvoering van politiewetten, politiedecreten, politieordonnanties, 

politieverordeningen en politiebesluiten van de Staat, de Gewesten, de Gemeenschappen, de 

Gemeenschapscommissies, de provincieraad, de bestendige deputatie van de provincieraad en de 

gemeentelijke politieverordeningen. 

Onder uitvoering wordt verstaan de toepassing van een algemene regel op een specifiek geval 

voorzien bij deze regel. (DEMBOUR J., Les pouvoirs de police administrative générale des autorités 

locales, Bruxelles, Bruylant & Liege Vaillant Carmanne, 1956, p. 170, n° 133) 

Als politiewetten, politiedecreten, politieordonnanties, politieverordeningen en politiebesluiten 

worden beschouwd de wetten, decreten, ordonnanties, verordeningen en besluiten die, met het oog 

op het veilig stellen van de openbare veiligheid, openbare rust en openbare gezondheid - in het 

algemeen of in verband met een welbepaalde activiteit - de vrijheid van de burger kunnen beperken. 

De burgemeester heeft voor de uitvoering van politiewetten en reglementeringen, een bijna 

absolute delegatiebevoegdheid met als enige beperking dat hij er steeds verantwoordelijk voor blijft. 

Dit betekent dat de burgemeester steeds verantwoordelijk blijft voor de maatregelen die worden 

getroffen door de gemandateerde schepen. Alle handelingen die worden gesteld door de 

gemandateerde schepen worden gesteld in naam en voor rekening van de burgemeester zelf. 

Verder kan de burgemeester permanent de gedelegeerde bevoegdheid terug evoceren of 

subsidiair een andere maatregel nemen dan de schepen aan wie hij de bevoegdheid overdroeg. In dat 

geval handelt de burgemeester om zijn eigen verantwoordelijkheid niet in het gedrang te brengen. 

3.2. De delegatie 

Bij wijze van voorbeeld, haal ik volgende gevallen aan waarbij de burgemeester zijn 

uitvoeringsbevoegdheden kan delegeren aan een schepen: 

a) in het kader van de politiële veiligheid : 

- 49 - 

I.14 



- De uitvoering van provinciale politieverordeningen inzake de provinciale domeinen of de 

provinciale politieverordeningen ter bestrijding van de distels. 

- De uitvoering van de gewestelijke decreten die de toegang e.d. regelen tot de openbare domeinen, 

bossen, enz. (Ook de burgemeester zelf heeft hier een duidelijke en belangrijke reglementerende 

bevoegdheid, bevoegdheid die hij evenwel niet kan delegeren.) 

- de gemeentelijke overheden zijn verplicht de veiligheid van de weggebruikers te waarborgen op 

alle wegen die over het grondgebied van hun gemeente lopen, zowel rijks- als provincie- als 

gemeentelijke wegen. Deze verplichting geldt ook ingeval er werken uitgevoerd worden op de 

wegen. Art. 78.1.1., 2e lid, van het koninklijk besluit van 1 december 1975 houdende algemeen 

reglement op de politie van het wegverkeer bepaalt dat bepaalde verkeersborden slechts 

aangebracht mogen worden op voorwaarde dat daartoe toelating is gegeven door de 

burgemeester of zijn gemachtigde zo het een openbare weg betreft die geen autosnelweg is. 

- de ganse materie van de Voetbalwet (wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij 

voetbalwedstrijden) en haar uitvoeringsbesluiten. Zo kan de burgemeester directieven geven met 

betrekking tot het plaatsen van camera's en de ontwikkeling van een veiligheidsvideonetwerk of 

deze bevoegdheid aan een schepen overlaten. Kan hij in samenspraak met de politie de 

prioriteiten bepalen of deze bevoegdheid delegeren. Zich door de organisator laten voorleggen hoe 

hij de supporters in het stadion zal scheiden en gescheiden houden, of deze bevoegdheid aan een 

schepen delegeren. De bevoegdheid die de burgemeester in persoon heeft om een wedstrijd te 

kwalificeren als "een wedstrijd met verhoogd toezicht" kan hij niet delegeren. 

- de uitvoering van de wet van 28 mei 1956 betreffende de ontplofbare en voor de deflagratie 

vatbare stoffen en mengsels en de daarmee geladen tuigen. De burgemeester kan in bepaalde 

perioden, bijvoorbeeld tijdens de periode van de eindejaarsfeesten, door de gemeentepolitie 

gerichte controles laten uitvoeren om de naleving van bovenstaande wet te controleren en af te 

dwingen. (De bevoegdheid om conform art. 10 van die wet in geval van oproer, staking of ernstige 

bedreiging van de openbare orde, het bevel te geven dat de ontplofbare of voor deflagratie vatbare 

stoffen en de daarmede gelaten tuigen die in het bezit zijn van particulieren naar plaatsen die hij 

aanwijst worden overgebracht, kan hij in geen geval delegeren gezien de wet een delegatie niet 

voorzien heeft.) 

- uitvoering van allerlei gemeentelijke politiereglementen, zoals bijvoorbeeld betreffende het houden 

van manifestaties op de openbare weg, de brandveiligheid van de voor het publiek toegankelijke 

plaatsen, de zindelijkheid van de wegen en openbare plaatsen, het verbod op verbruik van 

alcoholische drank in sportstadia, de sluitingsuren van drankgelegenheden, honden van 

particulieren of de verkeersveiligheid. 

- De uitvoeringsbevoegdheid bedoeld in artikel 133, tweede lid van de nieuwe gemeentewet houdt 

eveneens beleidsondersteunende taken in die essentieel zijn voor de uitvoering van het 

veiligheidsbeleid in het algemeen. Bij wijze van voorbeeld kan gedacht worden aan : 

- criminaliteits- en probleemanalyses; 

- coördinatie van verschillende overlegstructuren; 

- realisatie van het preventiebeleid; 

- uitstippelen van preventiecampagnes; 

- afsluiten van preventiecontracten; 

- contactname met de partners in het veiligheidsbeleid, enz.; 

- toezicht op het budgetbeheer van de lokale politie. 

- Meer bepaald kan de schepen voor veiligheid een belangrijke rol spelen in het uittekenen van een 

lokaal, globaal en geïntegreerd preventiebeleid in overeenstemming met het lokaal veiligheidsplan. 

Het uitvoeren en bewaken van een dergelijk beleid zou eveneens een bevoegdheid van de 

schepen kunnen zijn, waarbij hij bijvoorbeeld het voorzitterschap van de preventieraad zou kunnen 

waarnemen. 

b) in het kader van de niet politiële veiligheid zou kunnen worden gedelegeerd: 

- De toestemming van de burgemeester om activiteiten van personeelscontrole te laten uitoefenen 

door zogenaamde vrijwilligers in de zin van artikel 2, § 1, 6° lid, van de wet van 10 april 1990 op de 

bewakingsondernemingen, de beveiligingsondernemingen en de interne bewakingsdiensten; 

- toestemming van de burgemeester om in het kader van activiteiten van personeelscontrole, een 

oppervlakkige controle van kledij en handbagage uit te voeren, in toepassing van artikel 8, § 2, van 

dezelfde wet; 

- 50 - 

I.14 



- het recht om de sluiting te bevelen van een inrichting in toepassing van artikel 11 van de wet van 

30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte 

verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen; 

- de machtiging om, onverminderd de op de officieren van gerechtelijke politie rustende plichten, de 

inbreuken op voormelde wet op te sporen en bij wege van proces-verbaal dat bewijskrachtig is 

behoudens tegenbewijs, vast te stellen; 

- het recht om instructies te geven aan de chef van de brandweerdienst betreffende de organisatie 

en de werking van de dienst of het recht om aan de brandweerdienst te vragen om de controle te 

verzekeren van de toepassing van de voorgeschreven maatregelen door de reglementering inzake 

brandpreventie (resp. artikel 2 van de bijlagen 1, 2 en 3 van het koninklijk besluit van 6 mei 1971 

tot bepaling van de gemeentelijke typereglementen betreffende de organisatie van de 

gemeentelijke brandweerdiensten en art. 22 van het koninklijk besluit van 8 november 1967 

houdende, voor de vredestijd, organisatie van de gemeentelijke en gewestelijke 

brandweerdiensten en coördinatie van de hulpverlening in geval van brand); 

- de vertegenwoordiging van de burgemeester in het beheerscomité voor de hulpverleningszones 

(art. 12 en 13 van het koninklijk besluit van 11 november 1999 tot bepaling van de modaliteiten 

inzake het creëren en de werking van de hulpverleningszones). 

Bij het invoeren van de gemeentelijke administratieve sancties zal een degelijke en gecoördineerde 

samenwerking van alle partijen noodzakelijk zijn; dit zou een bevoegdheid voor de schepen voor 

veiligheid kunnen zijn. 

Het is ook van belang dat de gedelegeerde schepen moet kunnen deelnemen aan alle 

voorbereidingen die hem moeten toelaten de uitvoeringsbevoegdheid uit te oefenen. 

Bij dit alles mag nooit uit het oog worden verloren dat deze bevoegdheden alleen in naam van de 

burgemeester worden uitgevoerd en onder diens eindverantwoordelijkheid. 

4. Rechtsvorm en juridische gevolgen van de delegatie (2) 

De schepen, aangewezen overeenkomstig artikel 133, tweede lid, van de nieuwe gemeentewet, 

kan de delegatie, die hem door de burgemeester wordt gegeven, natuurlijk weigeren. In geval van 

weigering van de schepen, is de burgemeester gehouden zelf toe te zien op de uitvoering van de 

politiewetten en de politieverordeningen. 

De gedelegeerde schepen kan, na de delegatie te hebben aanvaard, er afstand van doen. De 

delegatie is immers een mandaat waaraan een einde kan worden gesteld door opzegging van de 

mandataris. 

Door de uitvoeringsbevoegdheid, die hij bezit inzake bestuurlijke politie, over te dragen aan één 

van de schepenen, doet de burgemeester geen afstand van zijn recht van tussenkomst. Het staat hem 

vrij om, elke keer als hij het geschikt acht, zijn bevoegdheden uit te oefenen. 

De nieuwe gemeentewet vermeldt niet onder welke vormvoorwaarden de delegatie moet 

gebeuren. Men kan hieruit besluiten dat een mondelinge overdracht voldoende is. Het is evenwel 

wenselijk dat de delegatie voorwerp uitmaakt van een geschreven protocol waarin de praktische 

modaliteiten van de delegatie zo goed als mogelijk worden beschreven. 

5. Verantwoordelijkheid van de burgemeester - Niet delegeerbare bevoegdheden van de 

burgemeester 

Zoals hiervoor reeds gezegd, kan de burgemeester enkel zijn bevoegdheden delegeren die de wet 

uitdrukkelijk voorziet, in casu de uitvoeringsbevoegdheid. Zijn verordenende bevoegdheden of de 

bevoegdheden die hem specifiek bij wet werden toegekend inzake bestuurlijke politie, die de wet hem 

intuitu personae toekent (cf. supra, pt. 1) kan hij dus niet delegeren. 

Het gaat onder meer over de volgende bevoegdheden : 

- de verordende bevoegdheid in het kader van artikel 134, § 1, NGW dat stelt dat "in geval van 

oproer, kwaadwillige samenscholing, ernstige stoornis van de openbare rust of andere onvoorziene 

gebeurtenissen, waarbij het geringste uitstel gevaar of schade zou kunnen opleveren voor de 

inwoners, de burgemeester politieverordeningen kan maken, onder verplichting om daarvan 

onverwijld aan de gemeenteraad kennis te geven (...) "; 

- zijn gezag over de korpschef van de gemeentepolitie i.v.m. de leiding, de organisatie en de 

verdeling van de taken van het politiekorps (art. 171 bis, 1e lid, NGW en art. 42 WGP); 

- zijn toezichtsbevoegdheid op de leden van het gemeentelijk politiekorps (art. 171bis, 3° lid, NGW); 

- bevoegdheid om een vervangende korpschef aan te stellen (art. 172bis NGW en art. 46 WGP); 

- 51 - 

I.14 



- zijn bevoegdheid om adviezen te geven voor de kandidaten voor een benoeming van (hoofd) 

politiecommissaris en adjunct-politiecommissaris of om een derde kandidaat voor te dragen (art. 

191, 192 en 193 NGW) of het geven van adviezen voor of voordragen van andere kandidaten dan 

diegenen voorgesteld door de selectiecommissie voor benoemingen in de lokale politie (art. 48, 49 

en 53 NGW); 

- zijn bevoegdheid van opvordering van de federale politie (art. 43 WGP); 

- zijn gezagsbevoegdheid als zodanig over de lokale politie (art. 42 WGP) en daaruit voortvloeiend 

zijn bevoegdheid om algemene richtlijnen te geven aan de korpschef (bv. inzake organisatie, 

werking, personeel,...); 

- zijn bevoegdheid om tuchtmaatregelen te nemen jegens bepaalde leden van de lokale politie in 

een ééngemeentepolitiezone (wet van 13 mei 1999 houdende het tuchtstatuut van de 

personeelsleden van de politiediensten); 

- zijn lidmaatschap van de adviesraad voor burgemeesters (art. 8 WGP) of van de federale 

politieraad (art. 6 WGP); 

- het verlenen van advies tot voorstel van indeling van de provincies in politiezones 

(art. 9 WGP); 

- zijn lidmaatschap van het politiecollege (art. 23 WGP); 

- beslissingen nemen in het lokaal vijfhoeksoverleg of in de toekomstige zonale veiligheidsraad (art. 

35 WGP), hetgeen niet wegneemt dat de gedelegeerde schepen kan helpen bij de voorbereiding 

voor het zonaal veiligheidsplan of de burgemeester kan vergezellen op de vergaderingen van de 

veiligheidsraad; 

- goedkeuring van het zonaal veiligheidsplan (art. 37 WGP); 

- afnemen van de eed van de politieambtenaren (art. 59 WGP); 

- Verlenen van individuele afwijkingen op de verbodsbepalingen inzake beroepsonverenigbaarheden 

(art. 135 WGP); 

- Het opvorderingsrecht van personen en goederen in het kader van de civiele bescherming (art. 5 

Wet 31.12.63); 

- zijn bevoegdheid tot het nemen van tuchtmaatregelen jegens bepaalde leden van de openbare 

brandweerdiensten, m.n. de terechtwijzing en de berisping van de officieren-vrijwilligers, voorstel 

aan de gemeenteraad tot schorsing en afdanking van alle vrijwilligers (art. 37 en 38 van het 

koninklijk besluit van 6 mei 1971). 

In dit opzicht stelt artikel 133, derde lid, van de nieuwe gemeentewet, dat "de burgemeester de 

verantwoordelijke overheid is inzake de bestuurlijke politie op het grondgebied van de gemeente". 

Er kan dus geen sprake zijn van een autonome bevoegdheid voor de schepen die belast wordt met 

de veiligheidsaspecten. 

6. Verantwoordelijkheid van de burgemeester 

Als de bestuursmeerderheid beslist om de delegatie inzake de veiligheid toe te passen, in de zin 

van artikel 133, tweede lid van de nieuwe gemeentewet blijft de burgemeester verantwoordelijk voor 

de beslissingen die door de aangewezen schepen worden genomen. De burgemeester, evenals in dit 

geval de schepen, handelen als orgaan van de gemeente en nemen dientengevolge de 

verantwoordelijkheid hiervoor op. 

Ik wens er derhalve de aandacht op te vestigen dat het van het allergrootste belang is dat de 

burgemeester die zijn uitvoeringsbevoegdheden delegeert aan één van de schepenen, 

overeenkomstig artikel 133, tweede lid van de nieuwe gemeentewet voorafgaandelijk duidelijke 

afspraken maakt met de gemandateerde schepen opdat hij te allen tijde op de hoogte zou blijven van 

het veiligheidsbeleid in de gemeente. 

De delegatie gebeurt immers onder zijn verantwoordelijkheid en alle uitvoeringsmaatregelen 

gesteld door de gemandateerde zullen bijgevolg beschouwd worden als te zijn genomen door de 

burgemeester zelf. 

Kortom, het voorzien in een schepen voor veiligheid is binnen een welomlijnd kader mogelijk. 

Wanneer deze beslissing het gevolg is van de bestuursmeerderheid, is de burgemeester eveneens 

gebonden door dit akkoord en moet er kunnen gerekend worden op zijn loyale constructieve 

medewerking. 

- 52 - 

I.14 



Ik verzoek u, Mevrouw, Mijnheer de Gouverneur, het voorgaande te willen mededelen aan de 

burgemeesters van uw ambtsgebied en de datum, waarop deze omzendbrief in het Belgisch 

Staatsblad wordt gepubliceerd, in het bestuursmemoriaal te willen vermelden. 

_______ 

Nota's 

(1) Zie hiertoe de discussie over artikel 23 van de wet van 7 december 1998 die een geïntegreerde 

politiedienst organiseert, gestructureerd op twee niveaus, uitleg over de motieven van de wet, 

Belgisch Staatsblad van 5 januari 1999. A contrario, de wil van de wetgever om de 

delegatiemogelijkheid behouden te zien blijkt eveneens uit artikel 133, alinea 2, van de NGW. 

(2) J. Dembour, Les pouvoirs de police administrative générale des autorités locales, Bruylant, 

Bruxelles, 1956, p. 185; J.M. Leboutte, La délégation, par le bourgmestre, des compétences qui lui 

sont attribuées par la loi, Le Mouvement communal, 1996, p. 150; K. Muylle et A. Serlippens, L'ordre 

public, Politeia, Bruxelles, 1996, p. 73; H. Stryckers en C. Maurissen, De nieuwe gemeentewet in de 

praktijk, Vanden Broele, Brugge, 1990, p. 188/38 e.v. 

- 53 - 

I.14 



MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 

OMZENDBRIEF VAN 24 MEI 2002. - ORDONNANTIE VAN 18 APRIL 2002 TOT WIJZIGING VAN 

DE ORDONNANTIE VAN 14 MEI 1998 HOUDENDE REGELING VAN HET ADMINISTRATIEF 

TOEZICHT OP DE GEMEENTEN VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. (B.S. 

26.06.2002) 

Aan de burgemeesters en schepenen van de gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 

Mevrouw, 

Mijne Heren, 

In het Belgisch Staatsblad van 8 mei 2002 verscheen de ordonnantie van 18 april 2002 tot wijziging 

van de ordonnantie van 14 mei 1998 houdende regeling van het administratief toezicht op de 

gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een afschrift van deze ordonnantie, alsook een 

gecoördineerde versie van de ordonnantie van 14 mei 1998, vindt U hierbij als bijlagen. 

De ordonnantie van 18 april 2002 is een nieuwe stap naar een vereenvoudigd en versneld 

administratief toezicht. 

De voornaamste wijziging betreft een nieuwe inkorting van de termijnen. De basistermijn voor de 

uitoefening van het administratief toezicht bedraagt krachtens de nieuwe ordonnantie 40 dagen. Enkel 

voor de goedkeuring van de rekeningen wordt een langere termijn van 80 dagen bepaald. 

De verlenging van de goedkeuringstermijnen werd eenvormig vastgesteld en beperkt tot 40 dagen 

(80 dagen voor de rekeningen). 

Ook de termijn voor het toezicht op de gemeenteraadsbeslissingen die opgevraagd werden uit de 

lijsten met de korte inhoud van de beslissingen werd drastisch verlaagd. Indien de toezichthoudende 

overheid een beslissing uit de lijst opvraagt, bedraagt de toezichtstermijn slechts 20 dagen vanaf de 

ontvangst van de beslissing in extenso. 

Sedert de inwerkingtreding van de ordonnantie van 14 mei 1998 dienden alle toezichtsbesluiten 

binnen de toezichtstermijn aan de gemeente verzonden te worden. Ondanks de inkorting van de 

termijnen blijft deze verplichting ongewijzigd. 

Een andere belangrijke wijziging, die in eerste instantie de gemeenten aanbelangt, is de wijziging 

van het vierde lid van artikel 9 van de ordonnantie van 14 mei 1998. Krachtens het oude artikel 9, 

vierde lid, was elke geschorste akte waarvan de rechtvaardiging niet aan de Regering gezonden werd 

binnen de 150 dagen vanaf de ontvangst van het schorsingsbesluit, van rechtswege nietig. Ten einde 

de rechtsonzekerheid te beperken werd ook deze termijn teruggebracht tot 40 dagen. 

De inkorting van deze termijn tot 40 dagen ontslaat de gemeenteoverheden niet van hun verplichting 

om van elk schorsingsbesluit kennis te nemen. Het passief afwachten tot het verstrijken van de termijn 

van 40 dagen - met als gevolg de nietigheid van het geschorste besluit - is strijdig met het behoorlijk 

bestuur van de gemeente en zou nefast zijn voor de rechtszekerheid. Bij de controle van de 

rekeningen zal de toezichthoudende overheid bijzondere aandacht besteden aan de financiële 

gevolgen van deze akten. Aan de gemeente wordt dus met aandrang gevraagd binnen de 40 dagen 

de handhaving of de intrekking van een geschorste beslissing aan de toezichthoudende overheid over 

te maken. 

In dit verband wens ik de gemeenten tevens te herinneren aan de bestaande wettelijke regeling. 

Zoals reeds gesteld werd in de omzendbrief van 24 augustus 1998 (afschrift als bijlage) voorziet de 

ordonnantie van 14 mei 1998 niet in de mogelijkheid een geschorste beslissing te wijzigen, 

bijvoorbeeld om ze aan te passen aan de bezwaren vermeld in het schorsingsbesluit. De 

gemeenteoverheid dient er zich toe te beperken de geschorste akte ofwel in te trekken, ofwel te 

rechtvaardigen. Indien men wenst de geschorste beslissing aan te passen aan het schorsingsbesluit, 

dan dient de geschorste beslissing eerst ingetrokken te worden, gevolgd door het nemen van een 

nieuwe beslissing. 

De nieuwe regeling is van toepassing op alle akten van de gemeenteoverheden genomen vanaf 18 

mei 2002. 

- 54 - 

I.15 



OMZENDBRIEF VAN 20 DECEMBER 2002 BETREFFENDE DE TAKEN DIE DE PROVINCIALE 

OVERHEDEN VOOR DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN 

UITOEFENEN. (B.S. 23.05.2003) 

Uittreksels 

Aan Mevrouw de Provinciegouverneur, 

Aan Mevrouw de Gouverneur en de heer Vice-Gouverneur van het administratief arrondissement 

Brussel-Hoofdstad, 

Aan de heren Provinciegouverneurs, 

Aan de heer Adjunct-Gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant, 

Aan de leden van de bestendige deputaties 

Aan de Voorzitters van de Provincieraden 

Aan de dames en heren Arrondissementscommissarissen en Adjunct- 

Arrondissementscommissarissen 

Aan de dames en heren Burgemeester en Schepenen, 

Mevrouw, Mijnheer de Gouverneur, Vice-Gouverneur en Adjunct-Gouverneur, 

Mevrouw, Mijnheer de Voorzitter van de Provincieraad, 

Mevrouw, Mijnheer de bestendig afgevaardigde, 

Mevrouw, Mijnheer de Arrondissementscommissaris en Adjunct-Arrondissementscommissaris, 

Mevrouw, Mijnheer de Burgemeester, 

Mevrouw, Mijnheer de Schepen, 

Artikel 6, § 1, VIII, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, 

gewijzigd door de bijzondere wetten van 8 augustus 1988 en 16 juli 1993, is vervangen geworden 

door artikel 4 van de bijzondere wet van 13 juli 2001 houdende overdracht van diverse bevoegdheden 

aan de gewesten en de gemeenschappen (Belgisch Staatsblad van 3 augustus 2001), in die zin dat 

de gewesten bevoegd zijn - vanaf 1 januari 2002 - voor de « samenstelling, organisatie, bevoegdheid 

en werking van de provinciale en gemeentelijke instellingen », alsook voor een aantal verwante 

wetgevingen. 

Verder voorziet deze bepaling o.a. dat de provinciegouverneurs, de gouverneur en de vicegouverneur 

van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, de adjunct van de gouverneur 

van de provincie Vlaams-Brabant, de arrondissementscommissarissen en de adjunctarrondissementscommissarissen 

benoemd en afgezet worden door de betrokken gewestregering, op 

eensluidend advies van de federale Ministerraad. 

Het statuut van voormelde personen, zowel op administratief als geldelijk vlak, valt onder de 

bevoegdheid van de gewestelijke overheid. 

Als commissaris van de federale regering en krachtens de wet blijven zij uiteraard een ganse reeks 

van federale opdrachten uitoefenen, ondermeer voor de Federale Overheidsdienst Binnenlandse 

Zaken. 

Het lijkt aangewezen ten behoeve van de gemeenten een beschrijvende inventaris van deze taken, 

alsook van de taken die de provincieraad, de bestendige deputatie en de 

arrondissementscommissaris voor de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken vervullen, op te 

maken. 

Tenslotte dienen de taken van het college van provinciegouverneurs toegelicht te worden. 

Hierna volgt een opsomming van deze opdrachten en taken. 

1. de provinciegouverneur : 

1.1. als commissaris van de regering. 

- 55 - 

I.16 



Luidens de artikelen 4 en 124, tweede lid, van de provinciewet is de gouverneur de commissaris 

van de regering en de vertegenwoordiger van de Staat in de provincie. Met toepassing van artikel 6, § 

1, VIII, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, laatst vervangen 

door artikel 4 van de bijzondere wet van 13 juli 2001, zijn de gewesten voortaan (met ingang van 1 

januari 2002), bevoegd voor de organisatie van de provinciewet. Hierdoor werden de artikelen 4 en 

124, tweede lid, van de provinciewet geregionaliseerd. 

De voornoemde bijzondere wet voorziet niet uitdrukkelijk in een bepaling waaruit ondubbelzinnig 

zou blijken dat de provinciegouverneur niet alleen de commissaris van de deelregeringen maar ook 

van de federale regering is. 

Artikel 4, laatste lid, van dezelfde bijzondere wet bepaalt evenwel o.m. dat de handelingen, 

reglementen en verordeningen van de overheden van de provincies niet in strijd mogen zijn met de 

wetten en de besluiten van de federale overheid, die in elk geval de provinciale overheden met de 

uitvoering daarvan en met andere opdrachten, met inbegrip van het geven van advies, kan belasten, 

alsook met het op de begroting brengen van alle uitgaven die zij aan deze overheden oplegt. Het is in 

die hoedanigheid van commissaris van de federale regering dat de provinciegouverneurs de 

hiërarchische overste blijven van het federaal personeel dat door de federale overheid hen ter 

beschikking wordt gesteld. 

Het is ook in die hoedanigheid van commissaris van de federale regering dat de 

provinciegouverneurs voorlopig nog tussenkomen in de tegen de burgemeesters ingediende 

klachtendossiers; overeenkomstig artikel 40 van voormelde bijzondere wet van 13 juli 2001 blijft de 

Koning, tot einde 2006, bevoegd om tuchtmaatregelen te nemen ten aanzien van de burgemeesters; 

tot 31 december 2006 zullen de gouverneurs derhalve belast worden met de administratieve 

onderzoeken betreffende de tegen de burgemeesters ingediende klachten. 

De veiligheid en politie en de civiele bescherming en brandweer vormen een federale materie op 

grond van respectievelijk artikel 6, § 1, VIII, 1°, vierde streepje, en § 4, 3°, en 7°, en artikel 6, § 4, 6°, 

van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, zoals gewijzigd door de 

bijzondere wetten van 8 augustus 1988, 16 juli 1993 en 13 juli 2001. Derhalve dient er te worden 

aangenomen dat het artikel 128 van de provinciewet, zoals vervangen door de wet van 7 december 

1998 alsmede het artikel 129 van de provinciewet, in tegenstelling tot de hiervoor vermelde artikelen 4 

en 124, tweede lid, van de provinciewet, niet werden geregionaliseerd. In deze materies, met name de 

openbare ordehandhaving (artikelen 128 en 129 van de provinciewet), de rampenplanning en de 

noodhulpverlening (wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming) werd de 

verantwoordelijkheid van de provinciegouverneur ten overstaan van de Minister van Binnenlandse 

Zaken behouden. 

1.2. het administratief toezicht over de gemeenten Voeren en Komen-Waasten. 

Het administratief toezicht over de gemeenten Voeren en Komen-Waasten wordt door de 

gouverneurs respectievelijk van de provincie Limburg en Henegouwen op het advies van het college 

van provinciegouverneurs uitgeoefend (artikel 7 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot 

hervorming der instellingen, gewijzigd door de bijzondere wetten van 8 augustus 1988, 16 juli 1993 en 

vervangen door de wet van 13 juli 2001, en artikel 131bis van de provinciewet, ingevoegd door de wet 

van 9 augustus 1988 en gewijzigd bij de wet van 16 juli 1993). De modaliteiten van dit administratief 

toezicht worden geregeld door het koninklijk besluit van 6 september 1988 tot vaststelling van de 

nadere regels voor de werking van het college van provinciegouverneurs ingesteld bij artikel 131bis 

van de provinciewet, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 28 juni 1994 en 9 en 25 januari 1995. 

… 

1.5. de taken inzake brandbestrijding en brandpreventie, die een federale materie uitmaken (punt 

1.1.), omvatten : 

- 56 - 

I.16 



- de geografische indeling en organisatie van de brandweer in gewestelijke groepen (art. 10 van de 

wet van 31 december 1963 betreffende de Civiele Bescherming); 

- de vaststelling van de financiële bijdragen van groepscentra en beschermde gemeenten (art. 10 

zelfde wet) en beslissing na ongunstig advies van de gemeente; 

- het creëren van hulpverleningszones (art. 10bis zelfde wet); 

- bij inactiviteit van een gemeente om te voldoen aan de verplichtingen opgelegd door de wet van 31 

december 1963, kan de gouverneur een bijzondere commissaris ter plaatse zenden; 

- het optreden van de gouverneur als beroepsinstantie inzake het reglement van optreden van een 

brandweerdienst in een andere gemeente (art. 11 zelfde wet); 

- de goedkeuring van reglementen betreffende de organisatie van de brandweer (art. 13, § 2, van de 

wet van 31 december 1963); 

- de goedkeuring van beslissingen tot benoeming of bevordering van brandweerofficieren of 

tuchtmaatregelen die hen betreffen (art. 13 § 4); 

- de goedkeuring van de organisatie van een vooruitgeschoven post door een gemeentegroepscentrum 

op het grondgebied van een andere gemeente (art. 6 van het koninklijk besluit van 

8 november 1967 houdende, voor de vredestijd, organisatie van de gemeentelijke en gewestelijke 

brandweerdiensten en coördinatie van de hulpverlening in geval van brand); 

- het voorstel tot rangschikking van een gemeente in de categorie Y (art. 12 zelfde besluit); 

- de opdracht van de provinciegouverneur als lid van het Beheerscomité dat belast is met het 

opstellen van een ontwerp van hulpverleningsovereenkomst en van voorstellen inzake het 

algemene hulpverleningsbeleid (artikel 12 van het koninklijk besluit van 11 april 1999 tot bepaling 

van de modaliteiten inzake het creëren en de werking van de hulpverleningszones); 

- de opdracht van de provinciegouverneur als lid van het provinciaal Coördinatiecomité, met name 

belast met de coördinatie van de activiteiten van de hulpverleningszones van de provincie (artikel 

18 van het koninklijk besluit van 11 april 1999 tot bepaling van de modaliteiten inzake het creëren 

en de werking van de hulpverleningszones); 

- de opdracht van de provinciegouverneur om aan de Algemene Directie van de Civiele 

Bescherming een voorstel te doen over de verdeling van de overheidssteun voor het 

brandweermaterieel onder de brandweerdiensten van de provincie (artikel 18, § 3, van het 

koninklijk besluit van 11 april 1999 tot bepaling van de modaliteiten inzake het creëren en de 

werking van de hulpverleningszones); 

- de opdracht van de provinciegouverneur om de overeenkomsten tussen de gemeenten goed te 

keuren, bedoeld in artikel 20 van het koninklijk besluit van 8 november 1967 houdende, voor de 

vredestijd, organisatie van de gemeentelijke en gewestelijke brandweerdiensten en coördinatie van 

de hulpverlening in geval van brand; 

- de opdracht van de provinciegouverneur in de internationale bijstand (cf. de talrijke bilaterale 

overeenkomsten betreffende de wederzijdse bijstand, per provincie); 

- de provinciegouverneur geeft zijn advies aan de Minister van Binnenlandse Zaken betreffende de 

erkenning van een provinciaal opleidingscentrum voor de brandweer en betreffende de intrekking 

van de erkenning (koninklijk besluit van 4 oktober 1985 betreffende de provinciale opleidingscentra 

voor de brandweer). 

1.6. bevoegdheid tot opvordering - juridische basis : 

- artikel 5, eerste lid, van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming; 

- ministerieel besluit van 2 september 1996 houdende overdracht van de macht om in vredestijd 

over te gaan tot het opvorderen in het raam van de civiele bescherming; 

- omzendbrief van 2 september 1996 met betrekking tot de uitoefening van het opvorderingsrecht 

overeenkomstig artikel 5 van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming. 

Het opvorderingsrecht dat voortvloeit uit artikel 5, eerste lid, van de voormelde wet van 31 

december 1963, is momenteel gedelegeerd, wat het gebied van hun respectievelijke provincie 

betreft, aan de provinciegouverneurs; 

- 57 - 

I.16 



1.7. inzake de erkenning als openbare ramp - juridische basis : 

- wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen 

door natuurrampen; 

- circulaire brief aan de provinciegouverneurs van 30 september 1997. - Toepassing van de wet van 

12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door 

natuurrampen. - Nieuwe procedure; 

- ministeriële omzendbrief van 30 november 2001 betreffende de toepassing van de wet van 12 juli 

1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door 

natuurrampen. - Nieuwe criteria voor de erkenning als openbare ramp. 

Wanneer een advies wordt uitgebracht door het Koninklijk Meteorologisch Instituut of het Koninklijk 

Observatorium van België met betrekking tot een bepaalde rampspoedige gebeurtenis, deelt de 

Algemene Directie van de Civiele Bescherming, op basis van de voormelde ministeriële omzendbrief 

van 30 november 2001, om het even of die gebeurtenis een uitzonderlijk karakter of een 

onvoorzienbare intensiteit vertoont, dit advies mede aan de gouverneurs van de provincies die 

getroffen zijn door de gebeurtenis. De gouverneurs worden dan uitgenodigd, via onderzoek bij de 

burgemeesters om een dossier, dat de lijst van de getroffen gemeenten van hun provincie, evenals 

een raming van het globaal bedrag van de schade veroorzaakt aan private goederen van hun 

provincie en het totaal aantal aanvragen voor schadevergoeding, mede te delen. 

De aanvragen tot schadevergoeding moeten worden gericht aan de provinciegouverneur, die ook 

het onderzoek verzekert. 

In het kader van dit onderzoek : 

- gebeurt de vaststelling van de schade op tegenspraak tussen een deskundige aangewezen door 

de gouverneur en de getroffene; 

- neemt de gouverneur een beslissing inzake de vergoeding van de schade aan de aanvrager; 

- wordt de beslissing door de gouverneur gelijktijdig aan de betrokkene en aan de Federale 

Overheidsdienst Binnenlandse Zaken betekend. 

De FOD Binnenlandse Zaken geeft opdracht aan de Nationale Kas voor Rampenschade om de 

schadevergoeding aan de getroffene uit te betalen (krachtens het koninklijk besluit van 14 januari 

2002 houdende oprichting van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken is de Federale 

Overheidsdienst Binnenlandse Zaken bevoegd zowel voor de erkenning van rampen als voor de 

schadeloosstelling van de slachtoffers). 

1.8. de rampenplanning. - Coördinatie van de operaties in geval van rampen, catastrofen en 

schadegevallen. - Juridische basis. 

- wet van 31 december 1963 (punt 1.1); 

- artikelen 3 en 4 van het koninklijk besluit van 23 juni 1971 houdende organisatie van de 

opdrachten van de Civiele Bescherming en coördinatie van de operaties bij rampspoedige 

gebeurtenissen, catastrofen en schadegevallen; 

- omzendbrief van 11 juli 1990 betreffende de nood- en interventieplannen. - Uitvoering van de 

wet van 21 januari 1987 inzake de risico's van zware ongevallen bij bepaalde industriële 

activiteiten. De rampenplannen moeten voorafgaandelijk aan het akkoord van de Minister van 

Binnenlandse Zaken worden voorgelegd. In functie van de omvang van de gebeurtenis, de 

geografische omschrijving van de vastgestelde of verwachte gevolgen van het gevaar en de 

noodzakelijke hulpmiddelen, kunnen er in de rampenplanning vier fasen worden onderscheiden 

: 

- fase 1 : de aktie wordt beperkt tot en gecoördineerd op gemeentelijk niveau; 

- fase 2 : fase van de versterking en coördinatie op gemeentelijk niveau; 

- fase 3 : coördinatie door de provinciegouverneur; 

- fase 4 : coördinatie door de Minister van Binnenlandse Zaken; 

- de gouverneur heeft de leiding van het provinciaal crisiscentrum; 

- 58 - 

I.16 



- de mogelijkheid tot het treffen van bijzondere regelingen met de overheden van het vergelijkbaar 

niveau van de buurlanden in het raam van de internationale overeenkomsten inzake de 

wederzijdse bijstandsverlening bij ongevallen en rampen (Frans-Belgische overeenkomst van 

21/04/1981 en Belgisch-Nederlandse van 14/11/1984). 

1.8.1. « Seveso » - Juridische basis. 

- artikel 7, § 2, 1° en 2°, van de wet van 21 januari 1987 inzake de risico's van zware ongevallen bij 

bepaalde industriële activiteiten. De wet van 21 januari 1987 werd gewijzigd bij de wet van 26 mei 

2002; deze wetgevende norm geeft geen enkele opdracht aan de provinciegouverneur. 

- artikel 2 van het koninklijk besluit van 19 juni 1990 tot vaststelling van de wijze van opmaken van 

rampenplannen voor hulpverlening; 

- omzendbrief van 11 juli 1990 (zie punt 1.8). De modaliteiten met betrekking tot de algemene 

rampenplanning blijven van toepassing voor de grote ongevallen in de zogenaamde Seveso 

ondernemingen. De voornoemde omzendbrief beperkt zich niet tot het beschrijven van de 

algemene rampenplannen voor noodhulpverlening, hij preciseert eveneens de wijze waarop de 

zogenaamde Seveso rampenplannen voor noodhulpverlening, worden vastgesteld; 

- wet van 22 mei 2001 houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 

tussen de Federale Staat, het Vlaams, het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 

betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn 

betrokken (artikel 25, § 1, 2°, van het akkoord - Belgisch Staatsblad van 16.6.2001, Ed. 3); 

1.8.2. nucleaire gevaren. - Juridische basis. 

- Wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de 

uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en betreffende het Federaal Agentschap voor 

Nucleaire Controle (inwerkingstelling door koninklijk besluit van 20 juli 2001 - Belgisch Staatsblad 

van 30.8.2001). 

- Artikel 72 van het koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de 

bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de 

ioniserende stralingen; 

- Koninklijk besluit van 27 september 1991 tot vaststelling van het noodplan voor nucleaire risico's 

voor het Belgisch grondgebied. De bevoegdheden van de provinciegouverneurs op het vlak van 

het nucleaire noodplan worden omstandig omschreven in het « Noodplan voor Nucleaire Risico's 

voor het Belgisch Grondgebied » dat als bijlage is gevoegd aan het voormelde koninklijk besluit 

van 27 september 1991. 

… 

1.10. de provinciegouverneur brengt een advies uit inzake de toekenning van de eervolle 

onderscheidingen in de nationale orden en inzake het verlenen van de burgerlijke eretekens voor 

dienstanciënniteit aan het personeel van de lokale politie en de brandweer; de provinciegouverneur 

brengt eveneens een advies uit bij de voorstellen die de gemeenten doen om een burgerlijk ereteken 

toe te kennen voor daden van moed, zelfopoffering of menselijkheid. 

1.11. in het algemeen heeft de gouverneur een impliciete bevoegdheid van advies en bemiddeling bij 

conflicten. 

2. In uitvoering van artikel 92bis, § 4quater van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot 

hervorming der instellingen en van artikel 49, § 2, van het samenwerkingsakkoord van 30 mei 

1994, is de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad verantwoordelijk 

voor de gemeentearchieven van de vroegere provincie Brabant. 

- 59 - 

I.16 



3. Ingevolge de bepalingen van de artikelen 20, § 2, en 35, § 1, van de gecoördineerde wetten van 18 

juli 1966 op het gebruik van de talen in bestuurszaken, zorgt de provinciegouverneur voor de 

vertaling van akten van de burgerlijke stand die particulieren betreffen. 

4. de regeringscommissaris van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, vicegouverneur. 

Toezicht op de toepassing van de wetten en verordeningen op het gebied van de talen in 

bestuurszaken in de gemeenten van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad (artikel 65 

van de op 18 juli 1966 gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken); 

5. de regeringscommissaris adjunct van de gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant. 

Toezicht op de toepassing van de wetten en verordeningen op het gebruik van de talen in 

bestuurszaken in de zes randgemeenten (artikel 65bis van de voormelde gecoördineerde wetten); 

6. de arrondissementscommissaris 

Luidens art. 132 van de provinciewet is er met uitzondering voor het administratief arrondissement 

Brussel-Hoofdstad, voor één of meer arrondissementen een commissaris van de federale regering die 

de titel van de arrondissementscommissaris voert. Wat hierover evenwel in punt 1.1. inzake de 

provinciegouverneur wordt vermeld, geldt eveneens voor de arrondissementscommissaris. Derhalve 

dient te worden aangenomen dat de artikelen 135, 139 en 139bis niet geregionaliseerd werden. 

Inzake hun federale opdrachten moet volgend onderscheid worden gemaakt : 

a) bevoegdheden uitgeoefend als regeringscommissaris en op basis van wetten en verordeningen 

* de zorg, onder leiding van de gouverneur, voor het handhaven van de wetten en verordeningen 

van algemeen bestuur (art. 133 van de provinciewet) 

* inzage nemen van de registers van burgerlijke stand en bevolking in de gemeenten (art. 135 van 

de provinciewet) 

* zorgen voor het handhaven en het herstel van de openbare orde, waartoe zij een beroep kunnen 

doen op de federale politie. De bepalingen van art. 128 mbt de gouverneur zijn mede van 

toepassing op de arrondissementscommissarissen (art. 139 van de provinciewet) 

* de mogelijkheid tot het vorderen van de gewapende macht in geval van woelige samenscholingen, 

van oproer of van gewelddadig verzet tegen de uitvoering van de wetten en de verordeningen. De 

toepassing van art. 129 van de provinciewet geldt zowel voor de gouverneur als de 

arrondissementscommissarissen (art. 139 van de provinciewet). 

* het nemen van besluiten van bestuurlijke politie om de openbare orde te handhaven en ter 

uitvoering van art. 139 van de provinciewet en van de wet van 5 januari 1934. 

* in hun hoedanigheid van officier van bestuurlijke politie de uitoefening van de daaraan verbonden 

bevoegdheden (art. 4 van de wet van 8 augustus 1992 op het politieambt). 

* de coördinatieopdrachten inzake de ordehandhaving (omzendbrief van de minister van 

Binnenlandse Zaken van 10 december 1987). 

* het op de hoogte gebracht worden over de vorderingen die de burgemeester uitvaardigt ten 

aanzien van de federale politie (art. 43 van de wet van 7 december 1998). 

* het onderhouden van geregelde dienstbetrekkingen door de directeur-coördinator van de federale 

politie (art. 103 van de wet van 7december 1998). 

* het lidmaatschap van de veiligheidscommissie bij sportwedstrijden of sportcompetities voor auto's 

(koninklijk besluit van 28 november 1997). 

* bijzondere opdrachten i.v.m. de toepassing van de taalwetgeving (de 

arrondissementscommissarissen of adjuncten voor Komen-Moeskroen, Voeren, Eupen-Malmedy- 

Sankt Vith). 

- 60 - 

I.16 



* de officiële vertaling in de Duitse taal van wetten, decreten, ordonnanties, besluiten en 

verordeningen (adjunct- arrondissementscommissaris van Eupen-Malmedy-Sankt Vith, art. 76 en 

77 van de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige 

Gemeenschap). 

b) De gedelegeerde opdrachten door de gouverneur 

Krachtens art. 139bis van de provinciewet kan de gouverneur de uitoefening van bepaalde 

bevoegdheden of opdrachten die hem bij wet of verordening van algemeen bestuur zijn toegekend 

voor het grondgebied van de provincie of voor een gedeelte daarvan, opdragen aan de 

arrondissementscommissaris. Dit is onder meer het geval op het vlak van de openbare orde, civiele 

veiligheid (noodplanning, organisatie van hulpverleningszones en brandweergewesten, 

crisismanagement...) criminaliteitspreventie, verkeersveiligheid, organisatie van verkiezingen,.... 

… 

Onderhavige omzendbrief beperkt zich tot een opsomming van de taken die de provinciale 

overheden voor de FOD Binnenlandse Zaken uitoefenen. Binnenkort zal ik U een omzendbrief 

opsturen betreffende de federaal gebleven taken die de provinciale overheden voor de andere 

Federale Overheidsdiensten uitoefenen. 

- 61 - 

I.16 



WET VAN 15 MEI 2007 BETREFFENDE DE CIVIELE VEILIGHEID. (B.S. 31.07.2007) en 

(erratum 01.10.2007) 

TITEL I. - Algemene bepaling 

Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet 

TITEL II. - Civiele veiligheid 

HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen 

Art. 2. § 1. Voor de toepassing van deze wet moet begrepen worden onder : 

1° « operationele diensten van de civiele veiligheid » : de brandweer- en reddingsposten van de 

hulpverleningszones, en de operationele eenheden van de Civiele Bescherming; 

2° « minister » : de minister tot wiens bevoegdheid Binnenlandse Zaken behoren en voor wat betreft 

de medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening, de minister tot wiens bevoegdheid 

Volksgezondheid behoort; 

3° « gouverneur » : de provinciegouverneurs met uitzondering van de gouverneur van het 

administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad; 

4° « adequate middelen » : de minimale inzet van personeel en materieel nodig voor het kwaliteitsvol 

uitvoeren van de opdrachten en het garanderen van een voldoende veiligheidsniveau van het 

interventiepersoneel; 

5° « snelste adequate hulp » : de operationele diensten die het snelst op de plaats van de interventie 

kunnen zijn met de adequate middelen; 

6° « risicoanalyse » : de inventarisatie en evaluatie van de risico's aanwezig op het grondgebied van 

de zone die aangeeft wat de behoeften zijn in materieel en personeel om deze risico's te dekken; 

7° « civiele maatregelen » : maatregelen van niet-politionele en niet-militaire aard; 

8° « brandweer- en reddingspost, hierna genoemd de post » : een operationele structuur die is 

voorzien van personeel en materieel van waaruit de adequate middelen worden uitgestuurd om de 

operationele opdrachten te verzekeren. 

§ 2. Onverminderd de bevoegdheden van de minister van Binnenlandse Zaken is de minister 

van Volksgezondheid bevoegd voor wat betreft de medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening 

in uitvoering van de artikelen : 

1° artikel 8; 


3° artikel 11, § 1, 2°; 





8° artikel 119, § 1; 


10° artikel 206. 

Art. 3. De civiele veiligheid omvat alle civiele maatregelen en middelen nodig voor het volbrengen van 

de opdrachten vermeld in deze wet om te allen tijde personen en hun goederen en leefomgeving ter 

hulp te komen en te beschermen. 

Behalve voor wat betreft de medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening, worden de 

diensten van de civiele veiligheid georganiseerd en gestructureerd, zoals bepaald in de artikelen 4 tot 

6. 

Art. 4. De federale overheid beschikt voor de uitvoering van zijn opdrachten inzake civiele veiligheid 

onder meer over de operationele eenheden van de Civiele Bescherming, het Federaal 

Opleidingscentrum voor de hulpdiensten, het federaal Kenniscentrum voor de civiele veiligheid en een 

algemene inspectiedienst. 

- 62 - 

I.17 



Art. 5. De hulpverleningszone verzekert de oprichting en de organisatie van de posten op haar 

grondgebied en vervult op autonome wijze de taken die de wet haar toewijst. 

De hulpverleningszone is samengesteld uit het netwerk van posten waarvan het aantal en de 

inplanting worden bepaald aan de hand van de risicoanalyse. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de inhoud en de 

minimale voorwaarden van de risicoanalyse. 

Art. 6. De posten voeren, alleen of samen, de opdrachten uit die de wet hun toewijst rekening 

houdend met het principe van de snelste adequate hulpverlening. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de minimale 

voorwaarden van de snelste adequate hulp en de adequate middelen. 

Art. 7. De grenzen van de provincies, van de hulpverleningszones of van de gemeenten vormen geen 

beperking voor de tussenkomst van de posten zoals voorzien in het eerste lid van artikel 6. 

Art. 8. De Koning stelt de inzake civiele veiligheid te nemen maatregelen vast. Hij kan onder meer : 

1° een programma van maatregelen van civiele veiligheid opstellen dat moet toegepast worden door 

elke inwoner, door de openbare diensten die Hij aanduidt en door elk privaat of openbaar 

organisme of instelling van openbaar nut; 

2° de maatregelen voor de identificatie van de risico's vaststellen, met name de inventaris van de 

risico's die aanwezig zijn op het nationaal grondgebied en die door de administratieve overheden in 

aanmerking kunnen genomen worden in het kader van de noodplanning; 

3° de maatregelen vaststellen met betrekking tot interdepartementaal of multidisciplinair beheer, 

coördinatie of ondersteuning van gebeurtenissen of noodsituaties; 

4° de maatregelen vaststellen met betrekking tot de voorbereiding van interdepartementaal of 

multidisciplinair beheer, coördinatie of ondersteuning van gebeurtenissen of noodsituaties, hierin 

inbegrepen de noodplanning en de opleiding; 

5° de normen vaststellen inzake de bluswatervoorraden waarover de gemeenten moeten beschikken. 

Art. 9. § 1. De Koning kan de inhoud van de verschillende nood- en interventieplannen, hun wijze van 

opmaken en hun organisatorische en functionele structuur bepalen. 

§ 2. De Koning stelt de nood- en interventieplannen op die een antwoordstructuur organiseren 

voor gebeurtenissen en noodsituaties die een beheer, een coördinatie of een ondersteuning op 

nationaal vlak vereisen. 

§ 3. In elke provincie en in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad stelt de 

gouverneur of de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad een algemeen 

nood- en interventieplan op dat de algemene richtlijnen en de noodzakelijke informatie bevat om het 

beheer van de noodsituatie te verzorgen, hierin inbegrepen de te treffen maatregelen en de 

organisatie van de hulpverlening. 

De in het eerste lid bedoelde nood- en interventieplannen worden ter goedkeuring voorgelegd aan 

de minister. 

§ 4. In elke gemeente stelt de burgemeester een algemeen nood- en interventieplan op dat de 

algemene richtlijnen en de noodzakelijke informatie bevat om het beheer van de noodsituatie te 

verzorgen, hierin inbegrepen de te treffen maatregelen en de organisatie van de hulpverlening. 

De in het eerste lid bedoelde nood- en interventieplannen worden, na aanneming door de 

gemeenteraad, ter goedkeuring voorgelegd aan de gouverneur of de gouverneur van het 

administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad. 

§ 5. De algemene nood- en interventieplannen van de gemeenten, van de provincies en van het 

administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad kunnen worden aangevuld met bijkomende 

specifieke bepalingen over bijzondere risico's. Deze bepalingen worden opgenomen in bijzondere 

nood- en interventieplannen. 

De Koning kan bepalen voor welke risico's door de gemeenten, de provincies en het administratief 

arrondissement Brussel-Hoofdstad een bijzonder nood- en interventieplan moet worden opgesteld. 

- 63 - 

I.17 



Art. 10. Provincies, gemeenten en zones kunnen verplicht worden de diensten van de civiele 

veiligheid beschikking te geven over terreinen, lokalen, meubilair en leveringen welke nodig zijn, hetzij 

voor de opleiding van het personeel van die diensten, hetzij voor de uitvoering van de maatregelen 

van civiele veiligheid op hun grondgebied. 

De Koning bepaalt voor welke gevallen en onder welke voorwaarden een schadevergoeding kan 

toegekend worden. 

HOOFDSTUK II. - Algemene opdrachten van de operationele diensten van de civiele veiligheid 

Art. 11. § 1. De algemene opdrachten van de operationele diensten van de civiele veiligheid zijn : 

1° de redding van en de bijstand aan personen in bedreigende omstandigheden en de bescherming 

van hun goederen; 

2° de dringende geneeskundige hulpverlening zoals bepaald in artikel 1 van de wet van 8 juli 1964 

betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening; 

3° de bestrijding van brand en ontploffing en hun gevolgen; 

4° de bestrijding van vervuiling en van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen met inbegrip van 

radioactieve stoffen en ioniserende straling; 

5° de logistieke ondersteuning. 

§ 2. Maken integraal deel uit van de opdrachten opgesomd in § 1, 1°, 3°, 5°, de proactie, de 

preventie, de preparatie, de uitvoering en de evaluatie. 

In de zin van deze paragraaf, worden begrepen onder : 

1° proactie : alle maatregelen om de risico's te inventariseren en te analyseren; 

2° preventie : alle maatregelen om het zich voordoen van de risico's te beperken of de gevolgen van 

het zich voordoen te minimaliseren; 

3° preparatie : alle maatregelen om te garanderen dat de dienst klaar is om het hoofd te bieden aan 

een reëel incident; 

4° uitvoering : alle maatregelen die genomen worden wanneer er zich daadwerkelijk een incident 

voordoet; 

5° evaluatie : alle maatregelen om de proactie, preventie, preparatie en uitvoering te verbeteren via 

lessen getrokken uit het incident. 

§ 3. Onverminderd de bevoegdheden van andere openbare diensten, zien de 

hulpverleningszones toe op de toepassing van de reglementering inzake de preventie van brand en 

ontploffing. 

Art. 12. De Koning bepaalt, na advies van de gouverneurs en van de gouverneur van het 

administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, bij een besluit vastgesteld na overleg in de 

Ministerraad, welke taken in het kader van de opdrachten, bedoeld in artikel 11, door de posten en 

welke door de operationele eenheden van de Civiele Bescherming uitgevoerd worden. 

De Koning kan, na advies van de gouverneurs en van de gouverneur van het administratief 

arrondissement Brussel-Hoofdstad, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, bepalen 

voor welke taken of in welke omstandigheden de operationele eenheden van de Civiele Bescherming 

opgeroepen worden of ambtshalve optreden. 

Art. 13. De Koning bepaalt, na advies van de gouverneurs en van de gouverneur van het 

administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, bij een besluit vastgesteld na overleg in de 

Ministerraad, de nadere regels voor de coördinatie van de operaties waarbij de operationele 

eenheden van de Civiele Bescherming samen met de posten, bedoeld in artikel 2, § 1, 8°, optreden. 

- 64 - 

I.17 



TITEL III. - Hulpverleningszones 

HOOFDSTUK I. - Algemene organisatie van de hulpverleningszones 

Afdeling I. - Algemene bepalingen 

Art. 14. Het grondgebied van het Rijk wordt verdeeld in hulpverleningszones, hierna genoemd zones. 

Elke provincie bevat minstens één zone. 

Elke gemeente maakt deel uit van één enkele zone. 

De Koning bepaalt, [op voorstel] van het in artikel 15 bedoelde Nationaal Raadgevend Comité van 

de Zones, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de territoriale afbakening van de 

zones. 

erratum 01.10.2007 

Art. 15. § 1. In elke provincie wordt een provinciaal raadgevend comité van de zones, hierna 

genoemd provinciaal raadgevend comité, opgericht. Het provinciaal raadgevend comité wordt 

opgericht voor de duur van zijn opdracht. 

Het provinciaal raadgevend comité is samengesteld uit de burgemeesters van alle gemeenten van 

de provincie en wordt voorgezeten door de gouverneur. 

Het provinciaal raadgevend comité wint het advies in van de autoriteiten van de verschillende 

gemeenten van de provincie en formuleert op basis hiervan een eenvormig advies aan het nationaal 

raadgevend comité, bedoeld in § 2. 

§ 2. Er wordt een nationaal raadgevend comité van de zones, hierna genoemd nationaal 

raadgevend comité, opgericht. 

Het nationaal raadgevend comité wordt opgericht voor de duur van zijn opdracht. 

Het nationaal raadgevend comité is samengesteld uit de provinciegouverneurs, een 

vertegenwoordiger aangeduid door de « Union des Villes et Communes de Wallonie » en een 

vertegenwoordiger aangeduid door de « Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten » en een 

delegatie van het federaal parlement. Het wordt voorgezeten door de provinciegouverneur met de 

grootste anciënniteit als gouverneur. 

Het nationaal raadgevend comité wint de adviezen in van de verschillende provinciale 

raadgevende comités inzake de territoriale afbakening van de zones en formuleert op basis daarvan 

een voorstel aan de Koning. 

§ 3. De Koning kan nadere bepalingen inzake de samenstelling, de werking en de procedures 

van het nationaal raadgevend comité en de provinciale raadgevende comités nemen. 

Art. 16. § 1. Bij de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken wordt een Begeleidingscommissie 

voor de Hervorming van de Civiele Veiligheid opgericht. 

§ 2. De commissie geeft advies over de volgende elementen : 

1° de berekening van de meerkost voor de zone die het gevolg kan zijn van de uitvoering van de 

hervorming; 

2° de […] opdrachten die worden opgedragen aan de zones en hun financiële weerslag op de zone; 

erratum 01.10.2007 

3° de globale evaluatie van alle aspecten van de hervorming van de civiele veiligheid op lokaal 

niveau. Deze evaluatie bevat onder meer een monitoring van alle problemen op lokaal niveau die 

met de hervorming gepaard gaan. 

§ 3. De Koning bepaalt de samenstelling en de werkingsregelen van de commissie. 

Art. 17. § 1. De volgende bepalingen zijn van toepassing op het orgaan, dat werd ingericht door het 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met toepassing van artikel 5 van de bijzondere wet van 12 januari 

1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen : 

1° artikelen 1 tot 13; 

- 65 - 

I.17 





4° artikelen 100 en 101; 

5° artikel 102, eerste lid, enkel voor wat betreft het operationeel personeel; 


7° artikel 106 voor wat betreft de algemene principes van het administratief en geldelijk statuut van 

toepassing op het operationeel personeel bedoeld in dit artikel; 






§ 2. In de volgende artikelen worden onder de termen « zone » of « hulpverleningszone » 

begrepen de Brusselse Hoofdstedelijke dienst voor brandweer en dringende medische hulp : 

1. artikel 5, eerste lid; 

2. artikel 11, § 3; 

3. artikel 101; 

4. artikel 106, eerste lid; 

5. artikelen 107 en 108; 








13. artikelen 189 en 190; 

14. artikel 192. 


begrepen de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : 

1. artikel 5, eerste lid, voor wat betreft het oprichten van posten; 



begrepen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : 

1. artikel 5, tweede lid; 

2. artikel 7; 



Art. 18. De zone beschikt over rechtspersoonlijkheid. 

Art. 19. Elke zone wordt bestuurd door een zoneraad en een zonecollege, hierna genoemd raad en 

college. 

Art. 20. De raad bepaalt de plaats van de maatschappelijke zetel van de zone. Dit besluit wordt 

binnen de dertig dagen aan de minister overgemaakt die vervolgens de zetel van elke zone vastlegt. 

Art. 21. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de minimale 

administratieve en operationele structuren die de zone moet oprichten, inzonderheid de structuren om 

gepast gevolg te geven aan de vorderingen van het agentschap bedoeld in artikel 197 van de 

programmawet van 9 juli 2004. 

- 66 - 

I.17 



Art. 22. Met het oog op een efficiënter beheer van haar opdrachten inzake civiele veiligheid kan de 

zone grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden tot stand brengen met elke publiekrechtelijke 

overheid van een aangrenzend land. 

Art. 23. § 1. Elke zone stelt een meerjarenbeleidsplan op, onder meer op basis van een risicoanalyse. 

Dit programma wordt opgesteld voor een duur van zes jaar en is vatbaar voor veranderingen. 

Het meerjarenbeleidsplan bevat een gemeentelijk en een zonaal luik met de doelstellingen inzake 

civiele veiligheid en de personele, materiële en financiële middelen om deze doelstellingen te 

bereiken. Het wordt goedgekeurd door de raad. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministeraad de minimale inhoud en 

de structuur van het meerjarenbeleidsplan. 

§ 2. Het gemeentelijk luik van het meerjarenbeleidsplan wordt ter goedkeuring voorgelegd aan 

de gemeenteraden van de zone. 

Bij gebrek aan goedkeuring binnen de veertig dagen na het nemen van het besluit wordt de 

gemeenteraad geacht zijn goedkeuring gegeven te hebben. 

In geval de gemeenteraad geen akkoord bereikt over een deel of geheel van het gemeentelijke luik 

van het meerjarenbeleidsplan, wordt door de gouverneur een overleg georganiseerd tussen de 

betrokken zonale en gemeentelijke overheden. 

Als dit overleg geen akkoord teweegbrengt, beslist de gouverneur en brengt hij zonder verwijl de 

zonale en gemeentelijke overheden en de minister op de hoogte van zijn beslissing. 

De raad of de gemeenteraad kan binnen de twintig dagen na de betekening van de beslissing van 

de gouverneur een beroep instellen bij de minister. De minister doet uitspraak binnen de veertig 

dagen. Bij gebrek aan een beslissing binnen de veertig dagen, wordt de beslissing van de gouverneur 

definitief. 

§ 3. Het meerjarenbeleidsplan wordt uitgewerkt door jaarlijkse actieplannen, voorbereid door de 

zonecommandant bedoeld in artikel 109 onder toezicht van het college en goedgekeurd door de raad. 

De jaarlijkse actieplannen worden ter advies voorgelegd aan de gemeenteraden van de zone. 

Afdeling II. - De raad van de zone 

Onderafdeling I. - Algemene bepalingen 

Art. 24. De zone wordt bestuurd door een raad. De raad is samengesteld uit één vertegenwoordiger 

per gemeente. De burgemeester vertegenwoordigt de gemeente van rechtswege. Indien hij 

verhinderd is, duidt hij een schepen van zijn gemeente aan om hem te vervangen. 

In het geval de provincie bijdraagt in de financiering van de zone zoals bedoeld in artikel 67, 3°, 

kan de raad beslissen de hoedanigheid van zoneraadslid toe te kennen aan een lid van de 

provincieraad. De provincieraad duidt daartoe één van zijn leden aan. 

Art. 25. De zonecommandant [bedoeld in artikel 109] neemt deel aan de vergaderingen van de raad 

met raadgevende stem. 

ingevoegd bij erratum van 01.10.2007 

Art. 26. De raad is bevoegd voor alle aangelegenheden die niet uitdrukkelijk aan het college werden 

toegewezen. 

De raad is inzonderheid gemachtigd te onteigenen ten algemenen nutte, zoals bedoeld in artikel 

61, § 1, van de programmawet van 6 juli 1989. 

Onderafdeling II. - De zoneraadsleden 

Art. 27. De personeelsleden van de zone mogen geen leden van de raad of van het college zijn. 

Art. 28. Het mandaat van de leden van de zoneraad vangt aan de eerste werkdag van de derde 

maand, volgend op de datum van het aantreden van de verkozen gemeenteraadsleden na een 

volledige vernieuwing, tenzij zij rechtsgeldig vroeger bijeengeroepen zijn of ten laatste de eerste dag 

van de tweede maand volgend op de maand waarin de uitslag van hun verkiezing definitief is 

geworden. 

- 67 - 

I.17 



De leden van de zoneraad blijven hun mandaat uitoefenen tot de installatie van de nieuwe raad. 

Het lid van de zoneraad dat ontslag neemt, blijft zijn mandaat uitoefenen tot zijn vervanger is 

beëdigd. 

De gemeenteraad kiest een vervanger, die het mandaat voleindigt van het lid van de zoneraad dat 

hij opvolgt. 

Art. 29. Met uitzondering van de omstandigheid bedoeld in artikel 28, leidt het verlies van 

hoedanigheid van provincieraadslid of van lid van het college van burgemeester en schepenen van 

rechtswege tot het beëindigen van het mandaat van lid van de zoneraad. 

Art. 30. Onverminderd artikel 28 wordt het ontslag van een lid van de zoneraad schriftelijk ingediend 

bij de voorzitter van het college. Het ontslag wordt definitief zodra het ter kennis gebracht is van de 

raad. 

Art. 31. Het lid van de zoneraad dat ouderschapsverlof wenst te nemen, naar aanleiding van de 

geboorte of de adoptie van een kind, wordt, op zijn schriftelijk verzoek, gericht aan de voorzitter van 

het college, vervangen voor een maximale periode van vijftien weken, ten vroegste vanaf de zevende 

week voor de vermoedelijke datum van de geboorte of van de adoptie. 

Het lid van de zoneraad dat verhinderd is naar aanleiding van ouderschapsverlof en om zijn 

vervanging verzoekt, wordt vervangen overeenkomstig de bepalingen van het huishoudelijk reglement 

bedoeld in artikel 38. 

Het eerste en tweede lid zijn echter slechts toepasselijk vanaf de eerste raadsvergadering na die 

waarop het raadslid dat verhinderd is, geïnstalleerd werd. 

Art. 32. Het lid van de zoneraad dat ingevolge een handicap niet zelfstandig zijn mandaat kan 

vervullen, kan zich voor de uitoefening van dit mandaat laten bijstaan door een vertrouwenspersoon, 

gekozen uit de zonekiezers die aan de verkiesbaarheidsvereisten voor het mandaat van 

gemeenteraadslid voldoen, en die geen lid is van het zonepersoneel, noch van het 

gemeentepersoneel. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de criteria die toelaten 

om op de toepassing van deze bepaling beroep te doen. 

Bij het verlenen van die bijstand krijgt de vertrouwenspersoon dezelfde middelen ter beschikking 

en heeft hij dezelfde verplichtingen als het lid van de zoneraad. […] 

erratum 01.10.2007 

Art. 33. De gemeenteraadsleden kunnen de begroting en de rekeningen raadplegen en kunnen de 

gebouwen en de diensten van de zone bezoeken. 

Onderafdeling III. - Vergaderingen, beraadslagingen en besluiten van de raad 

Art. 34. De raad vergadert zo vaak als de zaken die tot zijn bevoegdheid horen het vereisen en ten 

minste één keer per trimester. 

Art. 35. De raad wordt bijeengeroepen door het college. Wanneer één derde van de raadsleden het 

vraagt, is het college verplicht de raad bijeen te roepen op de aangewezen dag en het aangewezen 

uur. 

Art. 36. Behalve in spoedeisende gevallen geschiedt de oproeping per brief, per drager aan huis, per 

fax of per e-mail, ten minste tien kalenderdagen vóór de dag van de vergadering; de oproeping 

vermeldt de agenda. 

De agendapunten worden duidelijk omschreven. 

Voor elk agendapunt worden alle stukken die erop betrekking hebben, ter plaatse ter inzage gelegd 

van de leden van de zoneraad vanaf het verzenden van de agenda. 

Art. 37. De in artikel 57 bedoelde voorzitter van het college of de persoon die hem vervangt in 

toepassing van het huishoudelijk reglement zoals bedoeld in artikel 38, zit de raad voor. Hij opent en 

sluit de vergadering. 

Art. 38. De raad stelt zijn huishoudelijk reglement vast. 

- 68 - 

I.17 



Art. 39. Plaats, dag, tijdstip en agenda van de vergaderingen van de raad worden ter kennis gebracht 

van het publiek, minstens door aanplakking aan de maatschappelijke zetel van de zone bedoeld in 

artikel 20, alsook aan de gemeentehuizen van de gemeenten van de zone. 

De pers en de belangstellende inwoners worden, op hun verzoek en binnen een nuttige termijn, op 

de hoogte gesteld van de agenda van de raad, eventueel tegen betaling van een vergoeding die niet 

meer mag bedragen dan de kostprijs. 

Het door de raad vastgestelde huishoudelijk reglement kan nog andere wijzen van bekendmaking 

voorzien. 

Art. 40. Geen akte, geen stuk betreffende het bestuur van de zone mag aan het onderzoek van de 

leden van de zoneraad worden onttrokken. 

De leden van de zoneraad kunnen een afschrift verkrijgen van de akten en stukken betreffende het 

bestuur van de zone onder de in het huishoudelijk reglement bepaalde voorwaarden. 

De raadsleden hebben het recht aan het college schriftelijke en mondelinge vragen te stellen. Het 

huishoudelijk reglement bepaalt de voorwaarden waaronder dit recht wordt uitgeoefend. 

Art. 41. De raad kan slechts besluit nemen indien de meerderheid van zijn zittinghebbende leden 

aanwezig is. Indien dit quorum niet bereikt wordt, wordt een nieuwe raad bijeengeroepen binnen de 

twintig dagen. De raad zal toch geldig kunnen beslissen, ongeacht zijn samenstelling, over de 

onderwerpen die een tweede keer op de agenda geplaatst worden. 

Art. 42. Het is elk lid van de zoneraad verboden : 

1° tegenwoordig te zijn bij de beraadslaging over zaken waarbij het een rechtstreeks belang heeft, 

hetzij persoonlijk, hetzij als gelastigde, voor of na zijn verkiezing, of waarbij zijn bloed- of 

aanverwanten tot en met de vierde graad een persoonlijk en rechtstreeks belang hebben. Inzake 

voordrachten van kandidaten, benoemingen tot bedieningen, en tuchtvervolgingen geldt dit verbod 

slechts ten aanzien van bloed- of aanverwanten tot de tweede graad; 

2° rechtstreeks of onrechtstreeks deel te nemen aan een overheidsopdracht […] voor aanneming van 

werken, diensten of leveringen; 

erratum 01.10.2007 

3° als advocaat, notaris of zaakwaarnemer werkzaam te zijn in rechtsgedingen, tegen de zone 

ingesteld. Het is hem verboden in dezelfde hoedanigheid ten behoeve van de zone te pleiten, raad 

te geven of op te treden in enige betwiste zaak, hetzij hij dit kosteloos doet; 

4° op te treden als raadsman van een personeelslid van de zone in tuchtzaken of in het kader van 

een beroep tegen een evaluatie; 

5° op te treden als afgevaardigde of technicus van een vakbond in een onderhandelings- of 

overlegcomité van de zone. 

Art. 43. De vergaderingen van de raad zijn openbaar. 

Onder voorbehoud van het geval bedoeld in artikel 44, kan de raad, met een tweederde 

meerderheid van de aanwezige leden, in het belang van de openbare orde en op grond van ernstige 

bezwaren tegen de openbaarheid, echter beslissen dat de vergadering niet openbaar is. 

De vergadering van de raad is niet openbaar wanneer het om personen gaat. 

Uitgezonderd in tuchtzaken of in de door het huishoudelijk reglement vastgelegde bijzondere 

omstandigheden, kan de besloten vergadering slechts plaatsvinden na de openbare vergadering. 

Art. 44. Uiterlijk tien kalenderdagen vóór de vergadering gedurende welke de raad dient te 

beraadslagen over de begroting, over een begrotingswijziging of over de rekeningen, doet het college 

aan elk raadslid een exemplaar toekomen van het ontwerp van begroting, van het ontwerp van 

begrotingswijziging of van de rekeningen. 

Het ontwerp wordt overgezonden zoals het zal onderworpen worden aan de beraadslagingen van 

de raad, in de voorgeschreven vorm en vergezeld van de bijlagen die vereist zijn voor zijn definitieve 

vaststelling, met uitzondering van de bewijsstukken, wat de rekeningen betreft. Het ontwerp van 

begroting en de rekeningen zijn vergezeld van een verslag. 

- 69 - 

I.17 



Art. 45. Het verslag betreffende het ontwerp van begroting, bedoeld in artikel 44, definieert het 

algemeen en financieel beleid van de zone en bevat een overzicht van de toestand van het bestuur en 

van de zonezaken, alsook alle nuttige informatiegegevens. 

Het verslag betreffende de rekeningen geeft een overzicht van het beheer van de zonefinanciën 

gedurende het dienstjaar waarop die rekeningen betrekking hebben. 

Vooraleer de raad beraadslaagt, geven de leden van het college een toelichting bij de inhoud van 

het verslag. 

Art. 46. Een punt dat niet op de agenda voorkomt, mag niet in bespreking worden gebracht, behalve 

in spoedeisende gevallen. Tot spoedbehandeling kan niet worden besloten dan door ten minste twee 

derden van de aanwezige leden van de zoneraad; de namen van die leden zullen in de notulen 

vermeld worden. 

Elk voorstel dat niet op de agenda voorkomt, moet uiterlijk vijf kalenderdagen vóór de vergadering 

overhandigd worden aan de voorzitter; het is vergezeld van een verklarende nota of van elk document 

dat de raad kan voorlichten. Van deze mogelijkheid kan geen gebruik worden gemaakt door een lid 

van het college. De voorzitter deelt de aanvullende agendapunten [tegelijk] mee aan de leden van de 

zoneraad. 

erratum 01.10.2007 

Art. 47. De notulen worden ten minste zeven kalenderdagen vóór de dag van de vergadering en 

uiterlijk samen met de agenda ter inzage van de raadsleden gelegd. De notulen van de vorige 

vergadering worden ter goedkeuring aan de raad voorgelegd. 

Elk lid heeft het recht tijdens de vergadering opmerkingen te maken over de redactie van de 

notulen. Indien deze opmerkingen worden aangenomen, is [de secretaris bedoeld in artikel 48] ertoe 

gehouden tijdens deze vergadering of ten laatste tijdens de volgende vergadering een nieuwe tekst, in 

overeenstemming met de beslissing van de raad, voor te leggen. Indien er geen opmerkingen worden 

gemaakt vóór het einde van de vergadering, worden de notulen beschouwd als goedgekeurd en 

worden zij ondertekend door de voorzitter van het college en [de secretaris]. 

erratum 01.10.2007 

Art. 48. De secretaris van de raad en van het college wordt aangewezen door de raad. In geval van 

afwezigheid of verhindering van de secretaris, wijst de voorzitter een secretaris ad hoc aan. 

Art. 49. De secretaris is belast met : 

1° het voorbereiden van de vergaderingen van de raad en van het college; 

2° het garanderen van de openbaarheid van bestuur; 

3° het bijhouden van de agenda van de vergaderingen van de raad en van het college; 

4° het bezorgen van de beslissingen, de zonale beraadslagingen, alsook van alle nodige stukken voor 

de uitoefening van het toezicht, aan de bevoegde toezichthoudende overheid; 

5° het opstellen van de notulen van de vergaderingen van de raad en van het college. 

De notulen worden ondertekend door de secretaris en de voorzitter. 

De notulen vermelden alle besproken onderwerpen, alsook het gevolg dat gegeven werd aan de 

punten waaromtrent geen beslissing genomen werd. 

Art. 50. De voorzitter is belast met de handhaving van de orde in de vergadering; hij kan, na een 

voorafgaande waarschuwing, terstond ieder persoon uit de zaal doen verwijderen, die openlijk tekens 

van goedkeuring of van afkeuring geeft of op enigerlei wijze wanorde veroorzaakt. 

Art. 51. Elk lid van de zoneraad, de leden van het college inbegrepen, heeft één stem. 

Onverminderd het eerste lid beschikt elk lid van de zoneraad voor de stemming over het opstellen 

van de begroting, de begrotingswijzigingen en de jaarrekeningen over een gewogen stem in 

verhouding tot de dotatie van zijn gemeente. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de nadere bepalingen 

inzake de verdeelsleutel voor de stemmen. 

Art. 52. De besluiten worden bij volstrekte meerderheid van stemmen genomen; bij staking van 

stemmen is het voorstel verworpen. 

- 70 - 

I.17 



Art. 53. De raad stemt over de begroting in haar geheel en over de jaarrekeningen in hun geheel. Elk 

lid van de zoneraad kan echter de afzonderlijke stemming eisen over één of meer artikelen of reeksen 

van artikelen die het aanwijst, indien het om de begroting gaat of over één of meer artikelen of posten 

die het aanwijst, indien het om de jaarrekeningen gaat. In dat geval mag over het geheel eerst 

gestemd worden na de stemming over het artikel of de artikelen, reeksen van artikelen of posten die 

aldus zijn aangewezen. 

Art. 54. Behalve wanneer de wet in een geheime stemming voorziet, stemmen de leden van de raad 

mondeling. Het huishoudelijk reglement kan een regeling invoeren die gelijkwaardig is met een 

mondelinge stemming. Alleen de benoemingen tot ambten, de in disponibiliteitsstellingen, de 

preventieve schorsingen in het belang van de dienst en de tuchtstraffen geschieden bij geheime 

stemming, bij volstrekte meerderheid van stemmen. 

Afdeling III. - Het College van de hulpverleningszone 

Art. 55. Het college is proportioneel samengesteld uit leden die door de raad onder zijn leden werden 

gekozen. 

Art. 56. De zonecommandant neemt deel aan de vergaderingen van het college met raadgevende 

stem. 

Art. 57. De verkiezing gebeurt tijdens de eerste bijeenkomst van de zoneraad bij geheime stemming 

en bij volstrekte meerderheid van de stemmen. 

De kandidaten die de meeste stemmen behaald hebben, worden verkozen als leden van het 

college. 

Het college wijst zijn voorzitter aan. 

In geval van staking van stemmen wordt de voorkeur gegeven zoals hierna bepaald : 

1° aan de kandidaat die, op de dag van de verkiezing reeds lid van het college is. Wanneer twee of 

meer kandidaten zich in deze omstandigheden bevinden, wordt de voorkeur gegeven aan diegene 

die het langst zonder onderbreking in het college zetelt; 

2° aan de kandidaat die lid was van het voorafgaand college. Wanneer twee of meer kandidaten zich 

in deze omstandigheden bevinden, wordt de voorkeur gegeven aan diegene die zijn mandaat het 

langst zonder onderbreking heeft uitgevoerd, en ingeval van gelijkheid van duur, aan de kandidaat 

wiens mandaat meest recent beëindigd is; 

3° aan de kandidaat die, zonder de leeftijd van zestig jaar bereikt te hebben, de oudste is; 

4° aan de jongste kandidaat wanneer alle kandidaten de leeftijd van zestig jaar bereikt hebben. 

Het mandaat van lid van het college loopt vanaf de dag na de verkiezing bedoeld in het eerste lid. 

In geval van afwezigheid of verhindering wordt het lid van het college vervangen met toepassing 

van de bepalingen voorzien in het huishoudelijk reglement bedoeld in artikel 59. 

Art. 58. Binnen het college heeft elk lid één stem. 

Art. 59. Het college stelt zijn huishoudelijk reglement vast. 

Art. 60. Het college vergadert op de dagen en uren door het reglement bepaald, en zo dikwijls de 

spoedige afdoening van de zaken het vereist. 

De vergaderingen van het college zijn niet openbaar. Alleen de beslissingen worden opgenomen in 

de notulen en in het register van de beraadslagingen. Alleen deze beslissingen kunnen 

rechtsgevolgen hebben. 

De oproeping voor de buitengewone vergaderingen geschiedt schriftelijk, per drager, per fax of per 

e-mail, ten minste twee kalenderdagen vóór de dag van de vergadering. 

In spoedeisende gevallen echter staat het aan de voorzitter van het college vrij dag en uur van de 

vergadering vast te stellen. 

Art. 61. Het college kan enkel geldig beraadslagen als de meerderheid van zijn leden aanwezig is. 

De besluiten van het college worden bij meerderheid van stemmen genomen. 

- 71 - 

I.17 



Bij staking van stemmen verdaagt het college de zaak tot een volgende vergadering. Indien de 

meerderheid van het college vóór de behandeling de zaak spoedeisend heeft verklaard of indien de 

zaak verdaagd werd tijdens een vorige vergadering na staking van stemmen, is de stem van de 

voorzitter beslissend. 

Art. 62. De in artikel 42 bedoelde regels zijn van toepassing op de leden van het college. 

Art. 63. Naast de hem door de raad toevertrouwde opdrachten is het college belast met : 

1° de bekendmaking en de uitvoering van de besluiten van de zoneraad; 

2° het beheer van de gebouwen en eigendommen van de zone; 

3° het beheer van de inkomsten, de ordonnancering van de uitgaven van de zone; 

4° de controle op de boekhouding; 

5° de leiding van de werken binnen de zone; 

6° het toezicht op het administratieve en operationele personeel van de zone; 

7° de vertegenwoordiging van de zone bij het afsluiten van overeenkomsten waarbij de zone […] 

partij is; 

8° de uitvoering van de verplichtingen die voortvloeien uit het werkgeversstatuut van de zone; 

9° de vertegenwoordiging van de zone bij rechtsgedingen. 

erratum 01.10.2007 

De in het eerste lid, 7° en 9°, bedoelde bevoegdheden kunnen slechts uitgeoefend worden na 

goedkeuring door de raad. 

Afdeling IV. - Technische commissie 

Art. 64. Binnen elke zone wordt een technische commissie opgericht. 

Art. 65. De technische commissie bestaat onder meer uit de officieren verantwoordelijk voor de 

posten van de zone, alsook uit de zonecommandant, die het voorzitterschap ervan verzekert. 

De raad stelt bovendien de samenstelling en de praktische organisatie van de technische 

commissie vast op voorstel van de zonecommandant. 

Art. 66. De technische commissie staat de zonecommandant bij voor het opstellen van het 

beleidsplan bedoeld in artikel 23, hierin inbegrepen de opstelling van het aankoopprogramma voor 

materieel zoals bedoeld in artikel 118. 

De commissie heeft bovendien een adviesbevoegdheid inzake de operationele organisatie van de 

zone, op verzoek van de organen van de zone. 

HOOFDSTUK II. - Financiering van de hulpverleningszone 

Art. 67. De zones worden gefinancierd door : 

1° de dotaties van de gemeenten van de zone; 

2° de federale dotaties; 

3° de eventuele provinciale dotaties; 

4° de vergoedingen van de opdrachten waarvan de Koning de terugvordering machtigt; 

5° diverse bronnen. 

Zolang de verhouding tussen de middelen die voor de toepassing van deze wet worden voorzien 

door de gemeenten en federale overheid niet gelijk is aan één, zullen de gemeenten van een zone, 

samen, in reële termen niet meer bijdragen dan hun actuele bijdrage. De Koning bepaalt, bij een 

besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de vertegenwoordigers van de steden en 

gemeenten gehoord, deze verhouding op 31 december 2007 alsook de inkomsten- en uitgavenposten 

die worden in aanmerking genomen om de verhouding te berekenen. 

De in het eerste lid, 1°, bedoelde gemeentelijke dotatie kan verminderd worden, naar rato van de in 

het eerste lid, 3° bedoelde provinciale dotaties. 

- 72 - 

I.17 



Art. 68. § 1. De gemeentelijke dotatie wordt ingeschreven in de uitgaven van elke gemeentebegroting. 

Zij wordt ten minste in twaalfden uitbetaald. 

§ 2. De dotaties van de gemeenten van de zone worden jaarlijks vastgelegd door de raad op 

basis van een akkoord, bereikt tussen de verschillende betrokken gemeenteraden. 

Bij gebrek aan dergelijk akkoord, wordt de dotatie van elke gemeente vastgesteld door de raad 

volgens de nadere bepalingen voor berekening en betaling van de gemeentelijke dotaties bepaald 

door de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. 

De nadere bepalingen inzake de berekening van de gemeentelijke dotaties worden vastgesteld 

rekening houdende met de volgende criteria voor elke gemeente : 

- de residentiële en actieve bevolking; 

- de oppervlakte; 

- het kadastraal inkomen; 

- het belastbaar inkomen; 

- de risico's aanwezig op het grondgebied van de gemeente. 

Art. 69. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de nadere 

bepalingen voor de vaststelling en betaling van de federale dotatie, die ten minste in twaalfden 

uitbetaald wordt. 

De nadere bepalingen inzake de berekening van de federale dotaties worden vastgesteld, rekening 

houdende met de volgende criteria voor elke zone : 

- de residentiële en actieve bevolking; 

- de oppervlakte; 

- het kadastraal inkomen; 

- het belastbaar inkomen; 

- de risico's aanwezig op het grondgebied van de zone. 

Art. 70. De Koning kan, binnen de grenzen van de begrotingswetten en onder de door Hem te 

bepalen voorwaarden, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, tussenkomen in de 

financiering van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad via de toekenning van subsidies 

of een specifieke dotatie. 

Art. 71. De besluiten bedoeld in de artikelen 67 tot 70 worden ten laatste binnen de zes maanden na 

hun inwerkingtreding bekrachtigd door een wet. 

Bij gebrek aan bekrachtiging binnen deze termijn, houden deze besluiten op uitwerking te hebben. 

Art. 72. Als, na uitputting van de middelen bedoeld in artikel 67, de zone niet over voldoende 

financiële middelen beschikt om de noodzakelijke uitgaven ter uitvoering van haar opdrachten te 

dekken, wordt het tekort gedragen door de gemeenten van de zone volgens de verdeelsleutel bedoeld 

in artikel 68. 

HOOFDSTUK III. - Budgettair, financieel en boekhoudkundig beheer 

Afdeling I. - Bijzondere rekenplichtige 

Art. 73. De ontvangsten en uitgaven van de zone worden gedaan door een bijzondere rekenplichtige. 

De Koning bepaalt de voorwaarden tot aanstelling van de bijzondere rekenplichtige. 

Dezelfde persoon kan bijzondere rekenplichtige zijn van meerdere zones. 

Art. 74. De Koning bepaalt de nadere regels voor de uitoefening van het ambt van bijzondere 

rekenplichtige. 

Art. 75. § 1. De bijzondere rekenplichtige wordt aangewezen door het college. 

De bijzondere rekenplichtige legt de volgende eed af in handen van de voorzitter van het college : 

« Ik zweer getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het 

Belgische volk ». 

Daarvan wordt een proces-verbaal opgemaakt. 

- 73 - 

I.17 



De bijzondere rekenplichtige die, zonder geldige reden, de eed niet aflegt nadat hij per bij de post 

aangetekende brief uitgenodigd werd om dat te doen tijdens de eerstkomende vergadering van het 

college, wordt geacht af te zien van zijn benoeming. 

§ 2. De bijzondere rekenplichtige heeft tot taak om, alleen en onder zijn verantwoordelijkheid, 

de ontvangsten van de zone te innen en tegen regelmatige bevelschriften de betaalbaar gestelde 

uitgaven te doen ten belope, hetzij van het bijzonder bedrag bepaald in elk artikel van de begroting, 

van het bijzonder krediet of van het voorlopig krediet, hetzij van het bedrag van de overeenkomstig 

artikel 95 overgeschreven kredieten. 

§ 3. Indien de bijzondere rekenplichtige weigert het bedrag van regelmatige bevelschriften te 

betalen of zulks uitstelt, wordt de betaling vervolgd, zoals inzake directe belastingen, door de 

rijksontvanger, nadat de gouverneur, die de bijzondere rekenplichtige oproept en hem vooraf hoort, 

indien hij zich aanmeldt, de bevelschriften uitvoerbaar heeft verklaard. 

Art. 76. Onverminderd de artikelen 73 en 75, § 2, mogen rechtstreeks gestort worden op de rekening 

geopend namens de gerechtigde zone bij financiële instellingen die voldoen, naargelang van het 

geval, aan de artikelen 7, 65 en 66 van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht 

op de kredietinstellingen : 

1° de dotaties, de subsidies, de toelagen en de bijdragen in de uitgaven van de zones; 

2° het bedrag van hun aandeel in de bij de wet, het decreet of de ordonnantie ten voordele van de 

zones ingestelde fondsen en in het algemeen alle sommen die de Staat, de gemeenschappen, de 

gewesten, de provincies en de gemeenten om niet verlenen aan de zones. 

De in het eerste lid bedoeld financiële instellingen worden gerechtigd om het bedrag van de 

opeisbare schulden, door de zone tegenover hen aangegaan, ambtshalve in mindering te brengen 

van het tegoed van de rekening(en) die zij ten behoeve van deze zone hebben geopend. 

Art. 77. § 1. De bijzondere rekenplichtige is verplicht tot waarborg van zijn beheer, een zekerheid in 

geld, in effecten of in de vorm van één of meerdere hypotheken te stellen, tenzij hij al een waarborg 

gesteld heeft in zijn hoedanigheid van ontvanger van een gemeente of van een openbaar centrum 

voor maatschappelijk welzijn, van gewestelijk ontvanger of van bijzondere rekenplichtige van een 

politiezone of van een andere zone. 

De Koning bepaalt het minimale en maximale bedrag van die zekerheid. 

De raad stelt, op de eerstvolgende vergadering na de aanwijzing van de bijzondere rekenplichtige, 

het bedrag vast van de zekerheid die deze moet stellen, alsmede de termijn waarover hij daartoe 

beschikt. 

De zekerheid wordt bij de deposito- en consignatiekas gedeponeerd; de rente die zij opbrengt, 

komt aan de bijzondere rekenplichtige toe. 

De akten van zekerheidsstelling worden, zonder kosten voor de zone, bij authentieke akte voor het 

college verleden. 

Indien er registratierechten verschuldigd zijn, worden deze teruggebracht tot het algemeen vast 

recht en zijn zij ten laste van de bijzondere rekenplichtige. 

§ 2. De bijzondere rekenplichtige mag de zekerheidsstelling vervangen door, hetzij een 

bankwaarborg of verzekering die beantwoordt aan de modaliteiten door de Koning bepaald, hetzij de 

hoofdelijke borgstelling van een vereniging die door de Koning is erkend. 

Deze erkende vereniging moet de vorm van een coöperatieve vennootschap aannemen. 

Het besluit tot erkenning van de vereniging alsmede de goedgekeurde statuten worden 

bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. 

De vereniging kan de kas en de boekhouding controleren van de bijzondere rekenplichtige voor 

wie ze zich borg heeft gesteld, mits het college instemt met de contractuele bepalingen waarbij dit 

recht wordt gevestigd en met de wijze waarop dit recht wordt uitgeoefend. 

§ 3. Het college zorgt ervoor dat de zekerheid van de bijzondere rekenplichtige werkelijk gesteld 

en te bekwamer tijd wordt vernieuwd. 

- 74 - 

I.17 



§ 4. De bijzondere rekenplichtige die zijn zekerheid niet binnen de voorgeschreven termijn 

verschaft en dit verzuim niet voldoende verantwoordt, wordt geacht ontslag te nemen en wordt 

vervangen. 

§ 5. Alle kosten betreffende de vestiging van de zekerheid komen ten laste van de bijzondere 

rekenplichtige. 

§ 6. Is er een tekort in de kas van de zone, dan heeft de zone een voorrecht op de zekerheid 

van de bijzondere rekenplichtige. 

Art. 78. De bijzondere rekenplichtige oefent zijn functie onafhankelijk uit onder gezag van het college. 

Art. 79. De vergoeding van de bijzondere rekenplichtige wordt door de raad vastgelegd, binnen de 

door de Koning bepaalde grenzen en voorwaarden. 

Art. 80. § 1. In geval van afwezigheid van de bijzondere rekenplichtige wordt zijn functie 

waargenomen door een door het college aangewezen vervanger, op voordracht van de bijzondere 

rekenplichtige, onder zijn verantwoordelijkheid, voor een periode van maximaal dertig dagen. 

Die vervanging kan, voor éénzelfde afwezigheid, tweemaal met ten hoogste dezelfde termijn 

verlengd worden. 

§ 2. In alle andere gevallen wijst de raad een waarnemende bijzondere rekenplichtige aan die 

voldoet aan de voorwaarden om tot bijzondere rekenplichtige aangewezen te worden. 

De waarnemende bijzondere rekenplichtige oefent alle bevoegdheden van de bijzondere 

rekenplichtige uit. 

§ 3. In geval van vervanging van de bijzondere rekenplichtige wordt zijn vergoeding aan zijn 

vervanger uitgekeerd. 

Art. 81. De bijzondere rekenplichtige kan gehoord worden door het college en de raad over alle 

kwesties die een financiële of budgettaire weerslag hebben. 

Art. 82. § 1. Er wordt een eindrekening gemaakt wanneer de bijzondere rekenplichtige zijn ambt 

definitief neerlegt, bij de ambtsaanvaarding en de ambtsneerlegging van de waarnemende bijzondere 

rekenplichtige en in het geval bedoeld in artikel 80, § 2, tweede lid. 

§ 2. Het college legt de eindrekening van de bijzondere rekenplichtige, in voorkomend geval 

samen met diens opmerkingen of, zo hij overleden is, die van zijn rechtverkrijgenden, voor aan de 

raad die de eindrekening afsluit en de bijzondere rekenplichtige kwijting verleent of een tekort 

vaststelt. 

De beslissing waarmee de eindrekening wordt afgesloten, wordt door het college bij een ter post 

aangetekende brief ter kennis gebracht van de bijzondere rekenplichtige of, zo hij overleden is, aan 

zijn rechtverkrijgenden; in voorkomend geval wordt daarbij een verzoek gevoegd om het tekort te 

vereffenen. 

§ 3. De beslissing waarbij de eindrekening wordt afgesloten en aan de bijzondere rekenplichtige 

kwijting wordt verleend, brengt van rechtswege de teruggave van de zekerheid mee. 

§ 4. De beslissing bedoeld in § 3 is onderworpen aan de modaliteiten van toezicht bedoeld in de 

artikelen 145 tot 147. 

Afdeling II. - Budgettair en financieel beheer 

Onderafdeling I. - Goederen en inkomsten van de zone 

Art. 83. De giften bij akte onder de levenden worden altijd voorlopig aangenomen, overeenkomstig de 

bepalingen van de wet van 12 juli 1931 betreffende de uitbreiding tot alle rechtspersonen van het 

voordeel van de voorlopige aanvaarding van bij akten gedane schenkingen onder de levenden. 

- 75 - 

I.17 



Art. 84. § 1. De raad bepaalt de voorwaarden van de huur en van elk ander gebruik van de 

opbrengsten en inkomsten van de eigendommen en rechten van de zone. 

§ 2. De raad verleent, in voorkomend geval, aan de huurders van de zone de door hen 

aangevraagde kwijtscheldingen waarop zij aanspraak kunnen maken ingevolge de wet of krachtens 

hun contract, dan wel op gronden van billijkheid. 

Art. 85. De raad kiest de wijze waarop de opdrachten voor aanneming van werken, leveringen of 

diensten worden gegund en stelt de voorwaarden vast. 

Hij kan die bevoegdheden voor de opdrachten die betrekking hebben op het dagelijks beheer van 

de zone overdragen aan het college, binnen de perken van de daartoe op de gewone begroting 

ingeschreven kredieten. 

In gevallen van dringende spoed die voortvloeien uit niet te voorziene omstandigheden, kan het 

college, op eigen initiatief, de in het eerste lid bedoelde bevoegdheden van de raad uitoefenen. Zijn 

besluit wordt meegedeeld aan de raad die er op zijn eerstvolgende vergadering akte van neemt. 

Onderafdeling II. - Begroting van de zone 

Art. 86. De begroting van de zone wordt opgemaakt door het college en goedgekeurd door de raad, 

overeenkomstig de minimale budgettaire normen, vastgelegd door de Koning bij een besluit 

vastgesteld na overleg in de Ministerraad. 

Art. 87. Het financiële dienstjaar van de zones komt overeen met het burgerlijk jaar. 

Behoren tot een dienstjaar alleen de rechten verkregen door de zone en de verplichtingen 

aangegaan ten opzichte van de schuldeisers tijdens dit dienstjaar, ongeacht het dienstjaar waarin zij 

worden vereffend. 

Art. 88. De raad vergadert in de loop van het eerste kwartaal van ieder jaar om de rekeningen van het 

voorgaande dienstjaar vast te stellen. 

Die rekeningen omvatten de begrotingsrekening, de resultatenrekening en de balans. 

Het in artikel 44, tweede lid, bedoelde verslag wordt bij de rekeningen gevoegd. 

Art. 89. De raad vergadert ieder jaar in de loop van de maand oktober om te beraadslagen over de 

begroting van uitgaven en ontvangsten van de zone voor het volgende dienstjaar. 

Art. 90. De begrotingen en rekeningen worden neergelegd op de zetel van de zone, bedoeld in artikel 

20, en op het gemeentehuis van elke gemeente die deel uitmaakt van de zone, waar eenieder er altijd 

ter plaatse kennis kan van nemen. 

Op die mogelijkheid tot inzage wordt gewezen door middel van aanplakbiljetten die door de zorg 

van het college worden aangebracht binnen een maand nadat de begrotingen en rekeningen door de 

raad zijn aangenomen. Dat bericht blijft ten minste tien dagen aangeplakt. 

Art. 91. Wanneer een post voor een niet-verplichte uitgave door de toezichthoudende overheid 

verminderd is, mag het college de uitgaven niet doen zonder een nieuw besluit van de raad dat 

daartoe machtiging verleent. 

Art. 92. Geen betaling uit de kas van de zone mag geschieden dan op grond van een op de begroting 

voorkomende post, op grond van een bijzonder krediet of op grond van een voorlopig krediet 

toegestaan onder de voorwaarden en binnen de grenzen die de Koning, bij een besluit vastgesteld na 

overleg in de Ministerraad, bepaalt. 

De leden van het college zijn persoonlijk aansprakelijk voor de uitgaven die zij in strijd met het 

eerste lid hebben gedaan of bevolen. 

Art. 93. § 1. Geen artikel van de uitgaven van de begroting mag worden overschreden en geen en 

hele overschrijving mag geschieden. 

§ 2. Wanneer echter bij het afsluiten van een dienstjaar sommige posten bezwaard zijn met 

regelmatig en werkelijk aangegane verbintenissen tegenover schuldeisers van de gemeente, wordt 

het kredietgedeelte dat nodig is om de uitgave te vereffenen naar het volgende dienstjaar 

- 76 - 

I.17 



overgeschreven door middel van een beslissing van het college; deze laatste moet bij de rekening 

over het afgesloten dienstjaar worden gevoegd. 

Over de aldus overgeschreven kredieten mag beschikt worden zonder een nieuwe beslissing van 

de raad. 

Art. 94. De raad kan echter voorzien in uitgaven die door dwingende en onvoorziene omstandigheden 

worden vereist, mits hij daartoe een met redenen omkleed besluit neemt. 

Wanneer het geringste uitstel onbetwistbaar schade zou veroorzaken, kan het college onder eigen 

verantwoordelijkheid in de uitgave voorzien, onder verplichting om zonder verwijl daarvan kennis te 

geven aan de raad, die besluit of hij met die uitgave al dan niet instemt. 

De leden van het college die uitgaven bevolen hebben in de gevallen bedoeld in het eerste en 

tweede lid, die echter afgewezen zijn op de definitief afgesloten rekeningen, zijn er persoonlijk toe 

gehouden het bedrag in de kas van de zone te storten. 

Art. 95. De bevelschriften tot betaling uit de kas van de zone, afgegeven door het college, worden 

ondertekend door de voorzitter van het college; zij worden medeondertekend door de 

zonecommandant. 

Art. 96. De begroting van de uitgaven en de ontvangsten van de zones mag, ten laatste te rekenen 

vanaf het begrotingsjaar dat volgt op de oprichting van de zone, in geen enkel geval, een deficitair 

saldo op de gewone of de buitengewone dienst, noch een fictief evenwicht of een fictief batig saldo, 

vertonen. 

Art. 97. De raad is verplicht elk jaar op de begroting van uitgaven te brengen alle uitgaven die door de 

wetten aan de zone zijn opgelegd, en inzonderheid de volgende : 

1° de belastingen op de goederen van de zone; 

2° de vaststaande en opeisbare schulden van de zone, alsmede de schulden die zij moet voldoen ten 

gevolge van tegen haar uitgesproken rechterlijke veroordelingen; 

3° de wedden van de zonecommandant en van het administratief en operationeel personeel van de 

zone; 

4° de kantoorkosten van de centrale zetel van de zone; 

5° het onderhoud van de zonegebouwen of de huur van de gebouwen die tot zonegebouw dienen; 

6° de kosten van het drukwerk benodigd voor de boekhouding van de zone; 

7° de pensioenen ten laste van de zone. 

Art. 98. Indien de op de begroting gebrachte ontvangsten niet toereikend zijn tot betaling van een 

zoneschuld die erkend en opeisbaar is of die voortvloeit uit een beslissing in laatste aanleg gewezen 

door een gewoon of administratief gerecht, stelt de raad middelen voor om daarin te voorzien. 

Art. 99. De raad is verplicht jaarlijks alle ontvangsten van de zone, onder nadere omschrijving, op de 

begroting te brengen, evenals die welke de wet haar toekent, alsmede de overschotten van de vorige 

dienstjaren. 

HOOFDSTUK IV. - Personeel 

Art. 100. De zone beheert de aanwerving, de benoeming en de loopbaan van haar personeel. 

Art. 101. Het personeel van de zone bestaat uit twee kaders : een administratief kader en een 

operationeel kader. 

Art. 102. De Koning bepaalt, na afbakening van de zones, bij een besluit vastgesteld na overleg in de 

Ministerraad, het algemeen minimaal kader van het administratief en operationeel personeel van de 

zones. 

De zone gaat, binnen de door de Koning vastgelegde grenzen, over tot de aanpassing van het 

kader naar gelang van de resultaten van de risicoanalyse en van de prioriteiten vastgelegd door het in 

artikel 23 bedoelde algemeen beleidsprogramma. 

- 77 - 

I.17 



Art. 103. Het operationeel kader van de zone is samengesteld uit vrijwillige en/of 

beroepsbrandweermannen. 

De vrijwillige brandweermannen zijn diegenen voor wie de functie van brandweerman niet hun 

hoofdactiviteit uitmaakt. 

De beroepsbrandweermannen zijn de brandweermannen die als hoofdberoep door de zone 

tewerkgesteld zijn. 

Art. 104. De zone stelt aan de private of overheidswerkgever van een vrijwillig operationeel 

personeelslid voor om een overeenkomst af te sluiten waarin de modaliteiten van de operationele 

beschikbaarheid en de beschikbaarheid voor de opleiding van het vrijwillige lid verduidelijkt worden. 

De modaliteiten inzake het afsluiten van een dergelijke overeenkomst en de inhoud ervan worden 

bepaald door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. 

Art. 105. Het administratief kader van de zone is samengesteld uit vastbenoemde of uit contractuele 

ambtenaren. 

Art. 106. De Koning bepaalt, bij een in de Ministerraad overlegd besluit, het administratief en geldelijk 

statuut van het administratief en operationeel personeel van de zones, hierbij inbegrepen de opleiding. 

Dat statuut houdt rekening met de specifieke risico's inherent aan de hoofdopdrachten van het 

operationeel personeel van de hulpverleningszones. 

HOOFDSTUK V. - Gezag en leiding 

Afdeling I. - Algemene bevoegdheden van de gemeenten en provincies 

Art. 107. Voor de uitvoering van de opdrachten inzake veiligheid op het grondgebied van zijn 

gemeente kan de burgemeester beroep doen op de middelen van de posten van de zones. 

Hij richt daartoe een verzoek tot de zonecommandant om de nodige voorzieningen te treffen. 

In dit geval staan de posten van de zone of zones onder het gezag van de burgemeester. 

Art. 108. Voor de uitvoering van zijn opdrachten inzake veiligheid op het grondgebied van zijn 

provincie kan de gouverneur en de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel- 

Hoofdstad, een beroep doen op de zones. Hij richt daartoe een verzoek tot de zonecommandant om 

de nodige voorzieningen te treffen. De posten van de zone of zones staan in dat geval onder het 

gezag van de gouverneur of de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad. 

Afdeling II. - Beheer van de zone 

Art. 109. Elke zone staat onder de leiding van de zonecommandant. 

Hij is verantwoordelijk voor de leiding, de organisatie en het beheer evenals de verdeling van de 

taken binnen de zone. 

Art. 110. De zonecommandant oefent de in artikel 109 bedoelde bevoegdheden uit onder het gezag 

van het college van de zone. 

Met het oog op een goed beheer van de zone, licht de zonecommandant zo spoedig mogelijk het 

college van de zone in van alles wat de zone en de uitvoering van zijn opdrachten aangaat. 

Hij brengt elke drie maanden verslag uit aan het college over de werking van de zone en brengt 

deze instantie op de hoogte van klachten van buitenaf aangaande de werking of het optreden van het 

personeel van de zone. 

Art. 111. De zonecommandant is belast met de inhoudelijke voorbereiding van de dossiers die aan de 

raad of het college van de zone worden voorgelegd. 

De bepalingen van artikel 42 zijn van toepassing op de zonecommandant. 

Art. 112. Alle briefwisseling van de zone wordt ondertekend door de voorzitter van het college en 

medeondertekend door de zonecommandant. 

Art. 113. De Koning bepaalt de inhoud van het functieprofiel waaraan de zonecommandant moet 

voldoen en stelt de nadere bepalingen vast voor de selectie van de zonecommandant. 

- 78 - 

I.17 



Art. 114. De uit de selectieprocedure als best gerangschikte kandidaat wordt door de raad in zijn 

functie aangewezen voor een hernieuwbare periode van zes jaar. 

Art. 115. Elke twee jaar wordt de zonecommandant door het college geëvalueerd. In geval van twee 

opeenvolgende negatieve evaluaties, kan de raad bij gemotiveerde beslissing de aanwijzing van de 

zonecommandant voortijdig beëindigen. 

Na afloop van elke termijn van zes jaar, verlengt de raad de aanstelling van de zonecommandant 

na niet bindend, gemotiveerd advies van het college en op grond van een globale evaluatie uitgevoerd 

door een evaluatiecommissie. 

Art. 116. § 1. Een evaluatiecommissie wordt in elke zone ingesteld. Deze commissie is samengesteld 

uit : 

1° de voorzitter van het college; 

2° de gouverneur of zijn vertegenwoordiger; 

3° een lid van de algemene inspectie aangeduid door de minister. 

De voorzitter van het college zit de evaluatiecommissie voor. 

§ 2. De evaluatiecommissie wordt samengeroepen door de voorzitter van het college. 

De commissie hoort de zonecommandant evenals elk ander persoon die de besprekingen kan 

helpen. 

§ 3. De werkingsregels van de evaluatiecommissie worden bepaald door de Koning. 

HOOFDSTUK VI. - Uitrusting en materieel 

Art. 117. De zone verwerft het materieel en de uitrusting die nodig zijn voor de goede uitvoering van 

haar opdrachten. De zone staat in voor het beheer en onderhoud ervan. 

Art. 118. De raad stelt, op voorstel van de zonecommandant, na advies van technische commissie, 

een aankoopprogramma voor materieel en uitrusting op, rekening houdende met de voorziene 

financiële middelen. Het aankoopprogramma is opgenomen in het meerjarenbeleidsplan van de zone 

bedoeld in artikel 23. 

Art. 119. § 1. De minimumnormen voor materieel en uitrusting worden per type interventie vastgesteld 

door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. De zone past deze normen 

op basis van de risicoanalyse zoals bedoeld in artikel 5, zodat de snelste adequate hulp gerealiseerd 

wordt. 

§ 2. De Koning bepaalt de normen inzake persoonlijke uitrusting, uniform, kentekens en andere 

middelen van identificatie van het operationeel personeel van de zone. 

erratum 01.10.2007 

HOOFDSTUK VII. – [Specifiek toezicht] 

Afdeling I. - Algemene bepalingen 

Art. 120. De toezichthoudende overheid kan, zowel per briefwisseling als ter plaatse, alle inlichtingen 

en gegevens inwinnen die nodig zijn voor het onderzoek van de dossiers die aan haar toezicht zijn 

onderworpen. 

Art. 121. Onder voorbehoud van tegengestelde bepalingen, gebeurt de berekening van de termijnen 

in kalenderdagen. 

- 79 - 

I.17 



Art. 122. Onder voorbehoud van de in artikel 123 bedoelde omstandigheden, vangt de 

onderzoekstermijn van een besluit aan de dag die volgt op de dag waarop de toezichthoudende 

overheid het besluit ontvangen heeft. 

Art. 123. De termijn van onderzoek van een besluit van de zoneoverheid door de toezichthoudende 

overheid wordt onderbroken door het versturen van een bij de post aangetekende brief waarbij de 

toezichthoudende overheid het dossier betreffende het betrokken besluit opeist of bijkomende 

inlichtingen vraagt aan de zoneoverheid. In de in dit artikel bedoelde gevallen vangt de 

onderzoekstermijn aan de dag die volgt op de dag waarop ofwel het dossier ofwel de gevraagde 

bijkomende inlichtingen ontvangen worden per aangetekende brief of tegen ontvangstbewijs. 

Afdeling II. - Algemeen specifiek toezicht 

Art. 124. Na elke vergadering van de raad en van het college wordt van de besluiten van de 

zoneoverheid binnen de twintig dagen een lijst met een beknopte omschrijving aan de gouverneur, 

alsook aan de minister gestuurd. Het college bevestigt bij die zending dat de bepalingen inzake de 

openbaarheid, bedoeld in het tweede lid, werden nageleefd. 

Tegelijk met de verzending aan de gouverneur wordt de lijst van de besluiten door middel van een 

aanplakbrief bekendgemaakt op de centrale zetel van de zone, alsook in de gemeentehuizen van de 

gemeenten van de zone. 

Art. 125. Onverminderd de bepalingen van artikel 124, wordt een voor eensluidend verklaard afschrift 

van de hierna vernoemde besluiten naar de gouverneur en naar de minister gestuurd, binnen de 

twintig dagen na hun goedkeuring : 

1° de besluiten van de zoneoverheid waarbij de gunningswijze en de voorwaarden worden bepaald 

van opdrachten tot aanneming van werken, leveringen en diensten, alsmede de gunningsbesluiten 

van het college genomen in uitvoering van voormelde besluiten; 

2° de besluiten van de zoneoverheid betreffende de uitgaven die door dringende en onvoorziene 

omstandigheden worden vereist; 

3° de besluiten van de zoneoverheid, betreffende de aanwerving, benoeming en bevordering van de 

personeelsleden van de zone; 

4° de besluiten van de zoneoverheid houdende aanwijzing van de zonecommandant, zijn evaluatie of 

de vernieuwing van zijn mandaat. 

Art. 126. § 1. Onverminderd de toepassing van artikel 123, kan de gouverneur, bij besluit en binnen 

een termijn van vijfentwintig dagen die aanvangt de dag na de ontvangst van de in artikel 124 

bedoelde lijst of van het in artikel 125 bedoelde besluit, de uitvoering van de besluiten schorsen 

waarbij een zoneoverheid de bepalingen van deze wet of genomen krachtens deze wet schendt. Een 

afschrift van het schorsingsbesluit wordt tegelijk naar de minister verzonden. 

§ 2. De zoneoverheid kan het geschorste besluit rechtvaardigen, binnen een termijn van veertig 

dagen die ingaat op de dag na het versturen van het schorsingsbesluit van de gouverneur. In dat 

geval stuurt zij haar rechtvaardigingsbesluit naar de minister uiterlijk de laatste dag van de voormelde 

termijn. Een afschrift van het rechtvaardigingsbesluit wordt naar de gouverneur gestuurd. 

De zoneoverheid kan, binnen dezelfde termijn, het geschorste besluit intrekken. Zij geeft daarvan 

kennis aan de gouverneur en aan de minister. 

§ 3. In geval van het versturen van een rechtvaardigingsbesluit of op eigen initiatief bij het 

verstrijken van de in § 2 vermelde termijn, kan de minister, bij gemotiveerd besluit en binnen een 

termijn van veertig dagen die ingaat op de dag na het inkomen van het rechtvaardigingsbesluit of na 

het verstrijken van de in § 2 bedoelde termijn, het geschorste besluit vernietigen of de schorsing van 

dat besluit opheffen. 

Het besluit wordt uiterlijk de laatste dag van de termijn van veertig dagen naar de zoneoverheid 

gestuurd. Een afschrift wordt naar de gouverneur gestuurd. 

Bij gebrek aan besluit binnen de termijn van veertig dagen, wordt de schorsing opgeheven. 

§ 4. De minister kan bovendien binnen de vijfentwintig dagen na ontvangst ervan, definitief 

beslissen over de vernietiging van elke beslissing onderworpen aan het algemeen specifiek toezicht. 

Hij brengt voorafgaandelijk de gouverneur en de zoneoverheden hiervan op de hoogte. 

- 80 - 

I.17 



Het besluit wordt ten laatste op de laatste dag van de termijn bedoeld in het eerste lid aan de 

zoneoverheid toegestuurd. Een afschrift wordt naar de gouverneur gestuurd. 

Afdeling III. - Bijzonder specifiek toezicht 

Art. 127. De goedkeuring door de toezichthoudende overheid van de beslissingen betreffende de 

personeelsformatie, de begroting en de erin aangebrachte wijzigingen, de bijdrage van een gemeente 

aan de financiering van de zone en de erin aangebrachte wijzigingen en de rekeningen, kan slechts 

worden geweigerd omwille van de schending van de bepalingen van deze wet of genomen krachtens 

deze wet. 

Art. 128. De minister beschikt over een algemeen evocatierecht voor de beslissingen onderworpen 

aan het bijzonder specifiek toezicht, evenals voor de besluiten genomen door de gouverneur met 

toepassing van de artikelen 131, 136 tot 139, 142, 145, 148 en 150. 

Wanneer de minister besluit gebruik te maken van zijn evocatierecht, brengt hij de gouverneur en 

de zoneoverheid hiervan op de hoogte binnen de twintig dagen volgend op de ontvangst van de 

betrokken beslissing of van het besluit van de gouverneur. 

Wanneer de minister gebruik maakt van zijn evocatierecht, geniet hij dezelfde prerogatieven als 

bedoeld in artikelen 141, 142, 146 en 148. 

De minister beslist definitief binnen een termijn van veertig dagen vanaf de dag na de ontvangst 

van de beslissing of van het besluit van de gouverneur. 

Hij stuurt zijn beslissing, ten laatste op de laatste dag van deze termijn, aan de gouverneur en de 

zoneoverheid. 

Onderafdeling I. - Personeel van de zone 

Art. 129. De beslissingen van de zoneoverheid over [de personeelsformatie] van het operationeel 

personeel en dat van het administratief personeel van de zone worden voor goedkeuring 

overgezonden aan de gouverneur. Een afschrift wordt naar de minister gestuurd. 

erratum 01.10.2007 

Art. 130. Onder « personeelsformatie » wordt verstaan de opsomming van de graden en de 

vaststelling van het aantal statutaire betrekkingen per graad. 

Art. 131. Onverminderd de toepassing van artikel 123, spreekt de gouverneur zich uit over de 

goedkeuring van de beslissing bedoeld in artikel 129 binnen vijfentwintig dagen te rekenen vanaf de 

dag volgend op de dag dat hij ze heeft ontvangen. Deze beslissing wordt uiterlijk de laatste dag van 

deze termijn naar de zoneoverheid verstuurd. 

Wanneer deze termijn verstreken is, wordt de beslissing geacht goedgekeurd te zijn. 

Art. 132. Tegen het besluit van de gouverneur houdende niet-goedkeuring van de besluiten van de 

raad betreffende de personeelsformatie kan de zoneoverheid, […], bij de minister hoger beroep 

instellen binnen een termijn van veertig dagen die ingaat op de dag na het versturen van het besluit 

naar de zoneoverheid. 

erratum 01.10.2007 

Art. 133. De minister spreekt zich uit over het ingesteld beroep binnen een termijn van veertig dagen 

die ingaat op de dag na het inkomen van het beroep. Hij verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag 

van deze termijn naar de gouverneur en naar de zoneoverheid. 

Bij gebrek aan een beslissing binnen de in het eerste lid voorziene termijn wordt het tegen de 

beslissing van de gouverneur ingestelde beroep als ingewilligd en het desbetreffende besluit als 

goedgekeurd beschouwd. 

Onderafdeling II. - Begroting en begrotingswijzigingen 

Art. 134. De besluiten van de zoneoverheid betreffende de begroting van de zone en de erin 

aangebrachte wijzigingen [en de besluiten van de zoneoverheid betreffende de bijdrage van de 

gemeenten aan de financiering van de zone en de erin aangebrachte wijzigingen], alsook de 

gemeenteraadsbesluiten betreffende de bijdrage van de [gemeenten] aan de financiering van de zone 

- 81 - 

I.17 



en de erin aangebrachte wijzigingen worden, binnen de twintig dagen volgend op hun goedkeuring, ter 

goedkeuring naar de gouverneur verstuurd. Een afschrift ervan wordt gestuurd naar de minister. 

erratum 01.10.2007 

Bij de begroting worden alle bijlagen gevoegd die vereist zijn voor de definitieve vaststelling van de 

begroting. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de gegevens die door 

de voor de vaststelling van de zonebegroting bevoegde zoneoverheid, aan de toezichthoudende 

overheid moeten worden toegestuurd, de aard van de informatiedrager en de vorm waarin die 

gegevens worden vastgelegd. 

Art. 135. Onverminderd artikel 123, spreekt de gouverneur zich uit over de goedkeuring van de in 

artikel 134 bedoelde besluiten binnen een termijn van veertig dagen die aanvangt de dag na 

ontvangst van het besluit. 

Art. 136. De gouverneur bezorgt zijn besluit aan de zoneoverheid of aan de gemeentelijke overheid, 

uiterlijk de laatste dag van de in artikel 135 bedoelde termijn. Een afschrift wordt tegelijk naar de 

minister verstuurd. 

Bij gebrek aan besluit bij het verstrijken van deze termijn, wordt de begroting beschouwd als zijnde 

door de gouverneur goedgekeurd. 

Het besluit van de gouverneur wordt aan de zoneoverheid of aan de gemeenteraad meegedeeld 

tijdens zijn eerstvolgende vergadering. 

Art. 137. Indien de zoneoverheid verplichte uitgaven of ontvangsten die krachtens de wet ten laste 

van de zone zijn voor het dienstjaar waarop de begroting betrekking heeft, geheel of gedeeltelijk 

weigert op de begroting te brengen, trekt de gouverneur de vereiste bedragen daarop ambtshalve uit. 

Tegelijk met de ambtshalve inschrijving wijzigt de gouverneur het bedrag van de bijdrage aan de 

financiering van de zone van elke gemeente van de betrokken zone. 

Een afschrift van het besluit van de gouverneur wordt tegelijk naar de minister verstuurd. 



Art. 138. Indien de zoneoverheid ontvangsten die krachtens de wet niet [ten gunste] van de zone zijn 

voor het dienstjaar waarop de begroting betrekking heeft, geheel of gedeeltelijk op de begroting 

brengt, gaat de gouverneur over tot de schrapping van het bedrag of tot de ambtshalve inschrijving 

van het correcte bedrag. 

erratum 01.10.2007 

Tegelijk met de ambtshalve inschrijving wijzigt de gouverneur het bedrag van de bijdrage aan de 

financiering van de zone van elk van de gemeenten van de betrokken zone. 




Art. 139. Indien de gemeenteraad van één van de gemeenten van de zone verplichte uitgaven of 

ontvangsten die krachtens de wet ten laste van de gemeente zijn voor het dienstjaar waarop de 

begroting betrekking heeft, geheel of gedeeltelijk weigert op de begroting te brengen, trekt de 

gouverneur de vereiste bedragen daarop ambtshalve uit. 




Art. 140. Tegen het besluit van de gouverneur genomen overeenkomstig de artikelen 134 tot 139, kan 

de zoneoverheid of de gemeenteraad hoger beroep instellen bij de minister binnen een termijn van 

veertig dagen die ingaat op de dag na het versturen van het besluit naar de zoneoverheid of de 

gemeentelijke overheid. 

Art. 141. De minister spreekt zich uit over het ingesteld beroep binnen een termijn van veertig dagen 

die ingaat op de dag na de ontvangst ervan. 

- 82 - 

I.17 



De minister kan het door de gouverneur, overeenkomstig de artikelen 134 tot 139 genomen besluit, 

annuleren of wijzigen. 

Hij gaat overeenkomstig de artikelen 137 tot 139 over tot de wijzigingen, inschrijvingen en 

schrappingen. 

Hij bezorgt zijn beslissing, uiterlijk de laatste dag van deze termijn, aan de gouverneur en aan de 

zoneoverheid of de gemeenteraad. 

Bij gebrek aan een beslissing bij het verstrijken van deze termijn, wordt het tegen de beslissing van 

de gouverneur ingestelde beroep als ingewilligd en de beslissing van de gouverneur als geannuleerd 

beschouwd. 

Het besluit van de minister wordt aan de gouverneur en aan de zoneoverheid of de gemeenteraad 

meegedeeld tijdens zijn eerstvolgende vergadering. 

Art. 142. De artikelen 137 tot 141 zijn van toepassing op de wijzigingen van de begroting door de 

zoneoverheid, evenals op de wijzigingen door de gemeenteraad aangebracht aan de bijdrage van de 

gemeente aan de financiering van de zone. 

Onderafdeling III. - Rekeningen 

Art. 143. De besluiten […] van de zoneoverheid betreffende de rekeningen van de zone worden, 

binnen de twintig dagen na hun goedkeuring, verstuurd naar de gouverneur en naar de minister. 

erratum 01.10.2007 

Art. 144. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de gegevens 

die, voor de vaststelling van die rekeningen, door de bevoegde overheden aan de toezichthoudende 

overheid verstuurd worden. 

Hij bepaalt eveneens de aard van de informatiedrager en de vorm waarin die gegevens worden 

vastgelegd. 

Art. 145. De in artikel 143 bedoelde besluiten zijn onderworpen aan de goedkeuring van de 

gouverneur, die de bedragen ervan vaststelt binnen een termijn van honderd dagen die ingaat op de 

dag na het inkomen van de rekeningen onverminderd de toepassing van artikel 123. De gouverneur 

verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag van deze termijn naar de zoneoverheid, naar de bijzondere 

rekenplichtige en naar de minister. 

Het besluit van de gouverneur wordt aan de zoneoverheid meegedeeld tijdens zijn eerstvolgende 

vergadering. 

Bij gebrek aan besluit bij het verstrijken van deze termijn, worden de rekeningen beschouwd als 

zijnde door de gouverneur goedgekeurd. 

Art. 146. Tegen het besluit van de gouverneur betreffende de rekeningen van de zone kunnen de 

raad en de bijzondere rekenplichtige hoger beroep instellen bij de minister, binnen een termijn van 

veertig dagen die ingaat op de dag na het versturen van het besluit naar de zoneoverheid. 

In geval van gelijktijdige beroepen van de zoneoverheid en de bijzondere rekenplichtige, worden 

de beroepen samengevoegd. 

Dezelfde dag wordt een afschrift van het beroep of de beroepen verstuurd naar de gouverneur, de 

bijzondere rekenplichtige en de zoneoverheid. 

Art. 147. In geval van hoger beroep worden de rekeningen door de minister vastgesteld binnen een 

termijn van honderd dagen die ingaat op de dag na de ontvangst ervan. 

De minister verstuurt zijn besluit inzake het ingestelde beroep, uiterlijk de laatste dag van de in het 

vorige lid bedoelde termijn, naar de gouverneur, de zoneoverheid, en de bijzondere rekenplichtige. 

Indien binnen de in het eerste lid vermelde [termijn] geen besluit is verstuurd, is het beroep 

ingewilligd; in geval van hoger beroep van de bijzondere rekenplichtige van de zone alleen, is het 

hoger beroep, bij gebrek aan besluit bij het verstrijken van de in het eerste lid vermelde [termijn], 

verworpen. 

erratum 01.10.2007 

Onderafdeling IV. – [Boekhouding en kas] 

- 83 - 

I.17 



Art. 148. § 1. Bij weigering of vertraging in de betaalbaarstelling van de uitgaven die de wet aan de 

zones oplegt, hoort de gouverneur de zoneoverheid en beveelt, indien nodig, de onmiddellijke betaling 

van bedoelde uitgaven. De gouverneur bezorgt tegelijk een afschrift van zijn besluit aan de minister. 

§ 2. De zoneoverheid kan hoger beroep instellen bij de minister binnen een termijn van veertig 

dagen die ingaat na het versturen van het besluit. 

De minister spreekt zich uit over het hoger beroep binnen een termijn van veertig dagen, die ingaat 

op de dag na de ontvangst ervan, en verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag van die termijn naar 

de gouverneur en naar de zoneoverheid. 

Indien binnen [de in het tweede lid vermelde termijn] geen besluit is verstuurd, is het hoger beroep 

van de zoneoverheid ingewilligd. 

erratum 01.10.2007 

§ 3. Bij weigering tot betaling door de bijzondere rekenplichtige, kan deze laatste tegen het 

besluit waarbij een regelmatig bevelschrift uitvoerbaar verklaard wordt, bij de minister hoger beroep 

instellen, binnen een termijn van veertig dagen die ingaat op de dag na de ontvangst van het besluit 

van de gouverneur. 

De minister spreekt zich uit over het hoger beroep binnen een termijn van veertig dagen, die ingaat 

op de dag na de ontvangst ervan, en verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag van die termijn naar 

de gouverneur, naar de bijzondere rekenplichtige en naar de zoneoverheid. 

Indien binnen de in het tweede lid vermelde [termijn] geen besluit is verstuurd, is het besluit van de 

gouverneur uitvoerbaar. 

erratum 01.10.2007 

De definitieve beslissing tot betaling geldt als een regelmatig en door de bijzondere rekenplichtige 

ambtshalve uit te voeren bevelschrift. 

Art. 149. De minister of de gouverneur controleert de boekhouding en de kas van de zone, telkens zij 

dit nodig achten. Van elke controle wordt een proces-verbaal opgemaakt dat aan de zoneoverheid 

wordt voorgelegd. 

Onderafdeling V. - Schuldherschikking 

Art. 150. De besluiten van de zoneoverheid, waardoor de financiële lasten van de leningen 

opgenomen voor het financieren van de zone worden herschikt, worden binnen de twintig dagen ter 

goedkeuring naar de gouverneur gestuurd. Een kopie wordt naar de minister verstuurd. 

Onverminderd de toepassing van artikel 123, spreekt de gouverneur zich uit over de goedkeuring 

van het besluit van de zoneoverheid, binnen een termijn van veertig dagen die ingaat op de dag na de 

ontvangst ervan en verstuurt zijn besluit uiterlijk de laatste dag van deze termijn naar de zoneoverheid 

en aan de minister. 

Wanneer die termijn is verstreken, wordt de herschikking beschouwd als zijnde goedgekeurd. 

De gouverneur bezorgt [tegelijk] een afschrift van zijn besluit aan de minister. 

erratum 01.10.2007 

Art. 151. De zoneoverheid kan een beroep indienen bij de minister binnen een termijn van veertig 

dagen na de versturing van het besluit. 

De minister beslist over het beroep binnen een termijn van veertig dagen vanaf de dag na de 

ontvangst ervan en maakt zijn beslissing ten laatste op de laatste dag van de termijn over aan de 

gouverneur en de zoneoverheid. 

Bij gebrek aan besluit bij het verstrijken van deze termijn, wordt het beroep als ingewilligd 

beschouwd. 

Afdeling IV. - Bijzonder dwangtoezicht 

Art. 152. De minister of de gouverneur kan, na het verstrijken van de termijn bepaald in een uit 

briefwisseling blijkende waarschuwing, één of meer bijzondere commissarissen gelasten zich ter 

- 84 - 

I.17 



plaatse te begeven, op de persoonlijke kosten van de overheidspersonen, respectievelijk van de 

gemeente of van de zone die verzuimd heeft aan de waarschuwing gevolg te geven, teneinde de 

gevraagde inlichtingen of opmerkingen in te zamelen of de maatregelen ten uitvoer te brengen die 

voortvloeien uit verplichtingen welke aan de toepassing van de bepalingen van deze wet of genomen 

krachtens deze wet zijn verbonden. 

De invordering van de kosten, bedoeld in het eerste lid, geschiedt door de bijzondere 

rekenplichtige, op zicht van een daartoe getroffen besluit van de overheid die de dwangprocedure 

heeft ingesteld en dat geldt als een door de bijzondere rekenplichtige ambtshalve uit te voeren 

bevelschrift. 

TITEL IV. - Civiele Bescherming 

Art. 153. De federale Staat beschikt, voor de uitoefening van de opdrachten van civiele veiligheid 

bedoeld in artikel 11, over een federaal korps van de Civiele Bescherming, georganiseerd in 

operationele eenheden, dat bevoegd is op het hele grondgebied van het Koninkrijk. 

Voor de uitvoering van hun opdrachten inzake veiligheid kunnen de burgemeester en de 

gouverneur of de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad een beroep 

doen op de Civiele Bescherming. 

Art. 154. De Civiele Bescherming staat onder het gezag van de minister. 

Art. 155. De Civiele Bescherming bestaat uit beroeps- en vrijwillige leden. 

De beroepsleden zijn diegenen die deze functie als hoofdactiviteit uitoefenen. 

De vrijwillige leden van de Civiele Bescherming zijn diegenen voor wie deze functie niet hun 

hoofdactiviteit uitmaakt. 

Art. 156. De Koning legt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, het administratief 

en geldelijk statuut van de beroeps- en vrijwillige leden van de Civiele Bescherming vast. 

Art. 157. De Koning bepaalt, op voordracht van de minister, bij een besluit vastgesteld na overleg in 

de Ministerraad, de vestiging van de eenheden van de Civiele Bescherming op het grondgebied van 

het Koninkrijk, waarbij er niet meer dan één per provincie mag zijn. De Koning kan de vestiging van 

deze eenheden via dezelfde procedure wijzigen. 

Art. 158. De Koning bepaalt, na advies van de gouverneur, bij een besluit vastgesteld na overleg in de 

Ministerraad, het materieel en de uitrusting waarover elke eenheid van de Civiele Bescherming 

beschikt. 

TITEL V. - De aansprakelijkheid van de leden van het personeel van de zones en van de leden 

van de diensten van de Civiele Bescherming 

Art. 159. Deze titel is van toepassing op de vrijwillige en beroepspersoneelsleden van de 

hulpverleningszone en van de diensten van de Civiele Bescherming. Voor de toepassing van deze 

titel, worden zij hierna « personeelslid » genoemd. 

Art. 160. In geval van schade veroorzaakt door een personeelslid tijdens de uitoefening van zijn 

functies, aan derden of aan de openbare rechtspersoon waaronder het personeelslid ressorteert, is de 

veroorzaker van de schade aansprakelijk voor : 

1° [de opzettelijke fout en de zware fout]; 

2° [de lichte fout], indien die bij hem eerder gewoonlijk voorkomt. 

erratum 01.10.2007 

Art. 161. De openbare rechtspersoon is aansprakelijk voor de schade die zijn personeelsleden aan 

derden berokkenen, overeenkomstig artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek. 

- 85 - 

I.17 



Art. 162. De veroorzaker van schade aan derden tegen wie voor de burgerlijke rechter of de 

strafrechter een vordering tot schadeloosstelling wordt ingesteld, kan de openbare rechtspersoon 

waaronder hij ressorteert, gedwongen in het geding laten tussenkomen. 

Art. 163. De vordering tot schadeloosstelling of de regresvordering, ingesteld door openbare 

rechtspersonen tegen hun personeelsleden, is slechts in rechte ontvankelijk, indien zij wordt 

voorafgegaan door een aanbod tot minnelijke schikking aan de verweerder. 

De openbare rechtspersoon kan beslissen dat de schade slechts gedeeltelijk moet worden 

vergoed. 

Art. 164. De Staat of de zone, naargelang het gaat om federaal, dan wel zonaal personeel, neemt de 

proceskosten ten laste waartoe het personeelslid in rechte veroordeeld wordt wegens feiten gepleegd 

in zijn functies, tenzij hij een opzettelijke fout, een zware fout of een lichte fout die bij hem gewoonlijk 

voorkomt, begaan heeft. 

Wordt één van dergelijke fouten aangetoond, dan beslist de Staat of de zone, na het personeelslid 

gehoord te hebben, of de proceskosten geheel of gedeeltelijk door hem moeten worden gedragen. 

Art. 165. § 1. Het personeelslid dat in rechte wordt gedagvaard of tegen wie de strafvordering wordt 

ingesteld wegens feiten gesteld tijdens de uitoefening van zijn functies, heeft recht op rechtshulp van 

een advocaat ten laste van de Staat of van de zone. 

In geval van overlijden van het personeelslid komt het recht op rechtshulp toe aan diens 

rechthebbenden. 

§ 2. Aan het personeelslid tegen wie de Staat of de zone een burgerlijke rechtsvordering instelt 

zoals bedoeld in artikel 163, wordt geen enkele rechtshulp verleend. 

§ 3. De rechtshulp kan door de Staat of de zone geweigerd worden wanneer de feiten 

klaarblijkelijk in geen enkel verband staan met de uitoefening van de functies. 

De rechtshulp kan eveneens worden geweigerd wanneer het personeelslid een opzettelijke of 

zware fout heeft begaan. 

§ 4. Wanneer de rechtshulp niet is verleend in toepassing van § 3 en uit de rechterlijke 

beslissing blijkt dat deze weigering niet gegrond was, heeft het personeelslid recht op terugbetaling 

van de kosten die hij voor zijn verdediging heeft gemaakt. 

Wanneer de rechtshulp toegestaan is maar uit de gerechtelijke beslissing blijkt dat dit niet diende 

te geschieden, kunnen de kosten die gemaakt zijn voor zijn verdediging, van het personeelslid 

teruggevorderd worden, op de wijze bepaald in artikel 163. 

§ 5. De Koning bepaalt de voorwaarden onder welke de honoraria van de advocaat gekozen 

om de rechtshulp te verlenen ten laste van de Staat of de zone worden genomen. 

De rechtshulp aan de leden van de Civiele Bescherming komt ten laste van de Federale 

Overheidsdienst Binnenlandse Zaken. 

De rechtshulp aan de personeelsleden van de hulpverleningszone komt ten laste van de zone. 

§ 6. De voorgeschreven rechtshulp houdt niet in dat de Staat of de zone enige 

aansprakelijkheid erkent. 

Art. 166. § 1. De Koning bepaalt de voorwaarden en de nadere regels volgens welke het 

personeelslid wordt vergoed voor de zaakschade die hij, in zijn functies, heeft geleden. 

Onder zaakschade wordt begrepen, de schade toegebracht aan goederen waarvan het 

personeelslid eigenaar of houder is en die onontbeerlijk zijn voor de uitoefening van zijn functies. 

§ 2. De vergoeding komt ten laste van de Staat voor de leden van de Civiele Bescherming en 

ten laste van de hulpverleningszone voor de personeelsleden van de hulpverleningszone. 

§ 3. De vergoeding is uitgesloten wanneer de zaakschade te wijten is aan een opzettelijke of 

zware fout die toegeschreven kan worden aan het personeelslid. 

Hetzelfde geldt ten belope van het toegekende of toe te kennen bedrag, wanneer de zaakschade 

vergoed wordt of kan vergoed worden : 

- 86 - 

I.17 



1° krachtens een door het betrokken personeelslid of in zijn voordeel afgesloten verzekering 

behoudens niet-betaling door de verzekeraar binnen een termijn van één jaar vanaf het ontstaan 

van de schade; 

2° als gerechtskosten in strafzaken. 

§ 4. De Staat of de zone treedt in de rechten en vorderingen van het personeelslid ten belope 

van het betaalde bedrag. 

§ 5. De vergoeding door de Staat of de zone sluit, ten belope van het toegekende bedrag en 

voor hetzelfde schadelijk feit elk verhaal uit op de Staat of de zone, de organen of aangestelden 

hiervan uit. 

§ 6. Wat de personeelsleden van de Civiele Bescherming betreft komt de vergoeding ten laste 

van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken. 

TITEL VI. - Coördinatie 

Art. 167. Onverminderd de bevoegdheden van de bevoegde minister zorgen de gouverneur en zijn 

diensten voor de coördinatie van de civiele veiligheid in de provincie. 

De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de nadere regels voor de 

coördinatie bepalen. 

TITEL VII. - Algemene inspectie van de diensten van de civiele veiligheid 

Art. 168. Binnen de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken wordt een algemene inspectie van 

de operationele diensten van de civiele veiligheid ingesteld die rechtstreeks onder het gezag van de 

minister geplaatst wordt. Zij beschikt over de nodige onafhankelijkheid om haar opdracht uit te 

oefenen. 

Art. 169. De algemene inspectie heeft betrekking op de werking van de diensten van de civiele 

veiligheid. Onverminderd de bevoegdheden van de inspecteurs van Volksgezondheid, omvat zij de 

controle, op stukken en ter plaatse, van de toepassing van de wettelijke en reglementaire bepalingen 

betreffende de in artikel 11 van deze wet bedoelde opdrachten. 

Art. 170. De algemene inspectie handelt, hetzij op eigen initiatief, hetzij op bevel van de minister, 

hetzij op verzoek van de burgemeester, de gouverneur of de zoneoverheid, of de zonecommandant in 

het kader van hun bevoegdheden. 

Art. 171. De algemene inspectie geeft haar adviezen en suggesties aan de verantwoordelijke 

overheden over elke maatregel die verbeteringen met zich zou kunnen meebrengen inzake 

organisatie en werking van de zones en operationele eenheden van de Civiele Bescherming, evenals 

inzake brandvoorkoming. 

Bovendien vermeldt zij elke overtreding van de reglementering die zij vaststelt. 

Wanneer de inspectie feiten vaststelt die aanleiding kunnen geven tot een tuchtprocedure stelt zij 

de bevoegde tuchtoverheid hiervan in kennis. 

Art. 172. Elke inspectie maakt het voorwerp uit van een verslag dat aan de verzoekende overheid 

meegedeeld wordt, evenals aan alle in artikel 170 bedoelde overheden. 

In het geval bedoeld in artikel 171, tweede lid, vermeldt het verslag de termijn waarbinnen de zone 

verzocht wordt de vastgestelde overtredingen te herstellen. 

Wanneer de zone in gebreke blijft de vastgestelde overtredingen te herstellen binnen de 

aangeduide termijn, stelt de algemene inspectie hiervan proces-verbaal op. 

Het proces-verbaal wordt gedurende minstens tien vrije dagen aangeplakt aan de zetel van de 

betrokken zone en aan elk gemeentehuis van de zone. 

Niettegenstaande de toepassing van het eerste lid wordt het proces-verbaal door de inspectie 

meegedeeld aan de [toezichthoudende overheid] bedoeld in de artikelen 120 en volgende. 

erratum 01.10.2007 

- 87 - 

I.17 



De gouverneur of de minister kan, overeenkomstig de artikelen 137 tot 141, overgaan tot de 

ambtshalve inschrijving van de noodzakelijke uitgaven in de begroting om de vastgestelde 

overtredingen te verhelpen. 

Art. 173. De leden van de algemene inspectie hebben, voor de uitoefening van hun opdrachten, te 

allen tijde vrije toegang tot de infrastructuren waarover de diensten van de civiele veiligheid 

beschikken; deze diensten moeten hun medewerking verlenen aan de leden van de algemene 

inspectie en moeten hen alle bewijzen, nuttige inlichtingen en documenten, stukken en elementen die 

noodzakelijk zijn voor de uitoefening van hun opdrachten, bezorgen. 

Art. 174. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de werkwijze 

van de algemene inspectie; Hij bepaalt het kader, de aanwijzingsvoorwaarden voor de leden van de 

algemene inspectie en de bijzondere regels die van toepassing zijn op hun statuut. 

TITEL VIII. - Het federaal kenniscentrum voor de civiele veiligheid 

Art. 175. Het Federaal Kenniscentrum voor de civiele veiligheid dat binnen de Federale 

Overheidsdienst Binnenlandse Zaken wordt opgericht, is een Staatsdienst met afzonderlijk beheer 

zoals bepaald in artikel 140 van de gecoördineerde wetten op de Rijkscomptabiliteit van 17 juli 1991. 

De uitvoeringsmodaliteiten worden vastgesteld door de Koning, bij een besluit vastgesteld na 

overleg in de Ministerraad. 

TITEL IX. - Opdracht inzake preventie van brand en ontploffing 

Art. 176. Op verzoek van de burgemeester moet de zone, op het grondgebied waarvan zij de 

bescherming verzekert, overgaan tot de controle van de toepassing van de door de wetten en 

reglementen voorgeschreven maatregelen betreffende de preventie van brand en ontploffing. 

Art. 177. De Koning bepaalt de modaliteiten inzake de organisatie van de brandvoorkoming op het 

grondgebied van de zones. 

TITEL X. - Verhaal van de kosten van de opdrachten 

Art. 178. § 1. Van de volgende interventies worden verhaald door de Staat voor wat betreft de Civiele 

Bescherming en door de zone voor wat betreft de posten : 

1° ten laste van de begunstigde, de kosten veroorzaakt aan deze diensten tijdens de interventies 

verricht buiten de opdrachten bedoeld in artikel 11; 

2° ten laste van de begunstigde, een forfaitair bedrag ter dekking van de kosten veroorzaakt door het 

vervoer met de ambulance voor dringende geneeskundige hulpverlening. 

§ 2. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, van welke 

taken uitgevoerd in het kader van de opdrachten vermeld in artikel 11, de kosten kunnen verhaald 

worden ten laste van hun begunstigden en welke de taken zijn die gratis moeten uitgevoerd worden. 

De Koning regelt de wijze van vaststelling en van verhaal van deze kosten. 

§ 3. Het bedrag van de kosten die met toepassing van §§ 1 en 2, en van artikel 179, § 2, door 

de Staat worden verhaald, wordt ingeschreven op het Fonds voor beveiliging tegen brand en 

ontploffing bedoeld in de wet van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en 

betreffende de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen. 

§ 4. Overeenkomstig de regels van gemeen recht blijft voor de personen, die de kosten moeten 

betalen bedoeld in § 1 en 2, een beroep open tegen de derde aansprakelijken. 

Art. 179. § 1. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder : 

- 88 - 

I.17 



1° « beroepsactiviteit » : een in het kader van een economische activiteit, een bedrijf of een 

onderneming verrichte activiteit, ongeacht het particuliere, openbare, winstgevende of nietwinstgevende 

karakter daarvan; 

2° « exploitant » : particuliere of openbare natuurlijke persoon of rechtspersoon die een 

beroepsactiviteit verricht of regelt, of aan wie een doorslaggevende economische zeggenschap 

over het technisch functioneren van een dergelijke activiteit is overgedragen, met inbegrip van de 

houder van een vergunning of toelating voor het verrichten van een dergelijke activiteit of de 

persoon die een dergelijke activiteit laat registreren of er kennisgeving van doet; 

3° « kosten » : de kosten die verantwoord zijn in het licht van de tussenkomst door de diensten van de 

civiele bescherming en de openbare brandweerdiensten, met inbegrip van ramingskosten van 

milieuschade of de onmiddellijke dreiging dat zulke schade ontstaat en de kosten van alternatieve 

maatregelen, alsook de administratieve, juridische en handhavingskosten, de kosten van het 

vergaren van gegevens en andere algemene kosten, en de kosten in verband met monitoring en 

toezicht. 

§ 2. In geval van vervuiling bedoeld in artikel 11, § 1, 4°, zijn de Staat en de zone gehouden de 

hiervoor aan hun diensten gemaakte kosten te verhalen op de exploitant die de schade of de 

onmiddellijke dreiging van schade heeft veroorzaakt of op de eigenaar van de gewraakte producten. 

De Staat en de zone kunnen beslissen om af te zien van verhaal, wanneer de verhaalkosten groter 

zijn dan het terug te vorderen bedrag of wanneer niet kan worden vastgesteld wie de exploitant of de 

eigenaar is. 

De exploitant of de eigenaar is niet verplicht de kosten te dragen, indien hij kan bewijzen dat de 

milieuschade of de onmiddellijke dreiging dat dergelijke schade ontstaat : 

a) ofwel veroorzaakt is door een derde ondanks het feit dat er passende veiligheidsmaatregelen 

waren getroffen; 

b) ofwel het gevolg is van de opvolging van een dwingende opdracht of instructie van een 

overheidsinstantie, tenzij het een opdracht of instructie betreft naar aanleiding van een emissie of 

incident, veroorzaakt door activiteiten van de exploitant zelf. 

Wanneer eenzelfde schade of onmiddellijke dreiging van schade door meerdere exploitanten of 

eigenaars wordt veroorzaakt, zijn deze hoofdelijk gehouden tot het dragen van de kosten. 

Wanneer besmetting of vervuiling op zee plaatsvindt of afkomstig is van een zeeschip, vallen de 

kosten ten laste van de persoon die de besmetting of de verontreiniging heeft veroorzaakt, 

overeenkomstig het internationaal recht. De eigenaars van de betrokken schepen zijn burgerlijk en 

hoofdelijk aansprakelijk. 

§ 3. De Staat en de zone kunnen te allen tijde de exploitant of de eigenaar verplichten 

informatie te verstrekken over milieuschade die zich heeft voorgedaan, over een onmiddellijke dreiging 

van milieuschade of in geval van vermoeden van zulk een onmiddellijke dreiging. 

Art. 180. § 1. Wanneer milieuschade of een onmiddellijk dreigende milieuschade, gevolgen heeft of 

dreigt te hebben voor één of meerdere gewesten, of andere Lidstaten van de Europese Unie, werken 

de Staat, de zones of de gemeenten samen, onder andere door een behoorlijke uitwisseling van 

informatie, teneinde ervoor te zorgen dat de nodige maatregelen met betrekking tot die milieuschade 

of onmiddellijke dreiging van milieuschade worden genomen. 

§ 2. Wanneer zich milieuschade of een onmiddellijk dreigende milieuschade in de zin van § 1 

voordoet, verstrekken de Staat, de zones of de gemeenten voldoende informatie aan de bevoegde 

instanties van de gewesten of de andere Lidstaten van de Europese Unie die schade zouden kunnen 

lijden. 

§ 3. Wanneer de Staat, de zones of de gemeenten, binnen hun grenzen, milieuschade 

vaststellen, die niet binnen hun grenzen is veroorzaakt, kunnen zij dit melden aan de bevoegde 

instanties van de betrokken gewesten of Lidstaten van de Europese Unie en aan de Europese 

Commissie. 

Ze kunnen aanbevelingen doen inzake de nodige maatregelen en ze kunnen om terugbetaling 

verzoeken van de kosten van de genomen maatregelen. 

§ 4. Deze samenwerking doet geen afbreuk aan bestaande samenwerkingsvormen. 

- 89 - 

I.17 



TITEL XI. - Opvordering en evacuatie 

Art. 181. § 1. De minster of zijn gemachtigde kan bij het optreden van de diensten van de civiele 

veiligheid en voor hun noden, de personen en zaken die hij nodig acht, opvorderen. 

Dezelfde bevoegdheid wordt verleend aan de burgemeester of, bij delegatie van deze, aan de 

zonecommandant of aan de officieren van de posten wanneer deze diensten in het kader van hun 

opdrachten optreden. 

§ 2. De Staat, in het geval bedoeld in § 1, eerste lid, en de zone op het grondgebied waarvan 

werd opgetreden in het geval bedoeld in § 1, tweede lid, dragen de kosten van het opvorderen van 

personen of goederen en vergoeden deze aan de rechthebbenden, volgens de modaliteiten bepaald 

door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. 

§ 3. Voor de duur van de prestaties tijdens het optreden van de operationele diensten van de 

civiele veiligheid, worden de arbeidsovereenkomst en de leerovereenkomst geschorst ten behoeve 

van de werknemers die onder deze omstandigheden zijn opgevorderd. 

Art. 182. De minister of zijn gemachtigde kan in geval van dreigende omstandigheden de bevolking, 

ter verzekering van haar bescherming, verplichten zich te verwijderen van plaatsen of streken, die 

bijzonder blootgesteld, bedreigd of getroffen zijn, en degenen die bij deze maatregelen betrokken zijn 

een voorlopige verblijfplaats aanwijzen; om dezelfde reden kan hij iedere verplaatsing of elk verkeer 

van de bevolking verbieden. 

TITEL XII. - Bijzondere bepalingen inzake oorlogstijd 

Art. 183. In geval van oorlog omvat de civiele veiligheid alle civiele maatregelen en middelen om de 

bescherming en het voortbestaan van de bevolking en het behoud van het nationaal patrimonium te 

verzekeren. 

Art. 184. De Koning kan, met het oog op bescherming tegen oorlogshandelingen, voorschrijven dat in 

onroerende goederen speciale plaatsen worden ingericht. 

Art. 185. In oorlogstijd of in perioden die daarmee krachtens artikel 7 van de wet van 12 mei 1927 op 

de militaire opeisingen gelijkgesteld zijn, kan de Koning bevelen dat inwoners ambtshalve in de 

diensten van de Civiele Bescherming worden ingelijfd. 

De burgemeester kan eveneens, in de gevallen voorzien in het eerste lid en binnen de grenzen 

door de Koning bepaald, bevelen dat inwoners van de gemeente ambtshalve in de brandweer- en 

reddingspost, die de gemeente bedient, ingelijfd worden. 

Art. 186. In oorlogstijd worden de maatregelen welke aan provincies en gemeenten zijn opgelegd, 

door de gouverneur, de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad of door 

de burgemeester bevolen in plaats van door de normale bevoegde provinciale of gemeentelijke 

organen; de reglementen en verordeningen worden in dat geval bindend zodra zij zijn 


TITEL XIII. - Strafbepalingen 

Art. 187. Weigering of verzuim zich te gedragen naar de maatregelen die met toepassing van 

artikelen 181, § 1 en 182 zijn bevolen, wordt in vredestijd gestraft met gevangenisstraf van acht dagen 

tot drie maanden, en met geldboete van zesentwintig euro tot vijfhonderd euro, of met één van die 

straffen alleen. 

In oorlogstijd of in daarmede gelijkgestelde perioden wordt weigering of verzuim zich te gedragen 

naar de maatregelen die met toepassing van artikel 185 zijn bevolen gestraft met gevangenisstraf van 

drie maanden tot zes maanden en met geldboete van vijfhonderd euro tot duizend euro, of met één 

van de straffen alleen. 

- 90 - 

I.17 



De minister of, in voorkomend geval, de burgemeester of de zonecommandant, kan bovendien de 

genoemde maatregelen ambtshalve doen uitvoeren, op kosten van de weerspannige of in gebreke 

gebleven personen. 

TITEL XIV. - WIJZIGINGS- EN OPHEFFINGSBEPALINGEN 

HOOFDSTUK I. - Wijziging van het Strafwetboek 

Art. 188. In artikel 5, vierde lid van het Strafwetboek, gewijzigd bij de wet van 26 april 2002, worden 

de woorden « de hulpverleningszones » toegevoegd tussen de woorden « de provincies » en de 

woorden « de Brusselse Agglomeratie ». 

HOOFDSTUK II. - Wijzigingen van de wet van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en 

ontploffing en betreffende de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in 

dergelijke gevallen 

Art. 189. In artikel 5, van de wet van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en 

betreffende de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen, 

worden de volgende wijzigingen aangebracht : 

1° in het eerste lid worden de woorden « de territoriaal bevoegde brandweerdienst » vervangen door 

de woorden « de hulpverleningszone waartoe zijn gemeente behoort, »; 

2° in het tweede lid, worden de woorden « de brandweerdienst » vervangen door de woorden « de 

hulpverleningszone » en de woorden « overeenkomstig artikel 9 van de wet van 31 december 1963 

betreffende de civiele bescherming » vervangen door de woorden « overeenkomstig de artikelen 

168 tot 174 van de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid »; 

3° in het derde lid, worden de woorden « de brandweerdienst » vervangen door de woorden « de 

hulpverleningszone ». 

Art. 190. In artikel 6, § 2, tweede lid, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wetten van 30 december 2001 

en van 22 december 2003, worden de volgende wijzigingen aangebracht : 

1° in het punt 1°, worden de woorden « de brandweerdiensten » vervangen door de woorden « de 

hulpverleningszones »; 

2° in het punt 3°, worden de woorden « de toepassing van de artikelen 10bis en 12 van de wet van 31 

december 1963 betreffende de civiele bescherming » vervangen door de woorden « de toepassing 

van het artikel 67 van de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid ». 

Art. 191. Artikel 13 van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 30 december 2001, wordt opgeheven. 

HOOFDSTUK III. - Wijziging van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen 

Art. 192. In artikel 42, § 3, 5°, van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere 

bepalingen, gewijzigd bij de wet van 27 december 2004, worden de woorden « aan de leden van de 

openbare brandweerdiensten » vervangen door de woorden « aan de operationele leden van de 

hulpverleningszones ». 

HOOFDSTUK IV. - Wijzigingen van de Nieuwe Gemeentewet 

Art. 193. In artikel 133bis van de Nieuwe Gemeentewet, ingevoegd bij de wet van 15 juli 1992 en 

gewijzigd bij de wetten van 3 april 1997 en 7 december 1998, wordt tussen het eerste en het tweede 

lid het volgende lid ingevoegd : 

« Zonder op enige wijze afbreuk te kunnen doen aan de aan de burgemeester toegekende 

bevoegdheden, heeft de gemeenteraad het recht geïnformeerd te worden door de burgemeester over 

de wijze waarop deze de bevoegdheden uitoefent die hem zijn verleend krachtens de artikelen 107, 

153 en 181 van de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid ». 

- 91 - 

I.17 



Art. 194. Artikel 143, tweede lid, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wetten van 21 maart 1991, van 16 

juli 1993 en van 7 december 1998, wordt opgeheven. 

Art. 195. In artikel 144 van dezelfde wet, gewijzigd bij de wetten van 16 juli 1993 en van 7 december 

1998, worden het eerste en het tweede lid vervangen als volgt : 

« De beslissingen te nemen door de Koning krachtens artikel 29, worden vastgesteld na 

raadpleging van de vertegenwoordigers van de meest representatieve organisaties van het 

gemeentepersoneel. ». 

Art. 196. In artikel 153, § 1, eerste lid en § 3, derde lid, van dezelfde wet, vervangen bij koninklijk 

besluit van 30 juni 1989 en gewijzigd bij de wet van 24 juni 1991, vervallen telkens de woorden « en 

vaste brandweerlieden ». 

Art. 197. In artikel 156, derde lid, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 3 februari 2003, vervallen 

de woorden « 2° als lid van het operationeel korps van een brandweer dat rechtstreeks deelneemt aan 

de brandbestrijding ». 

Art. 198. Artikel 255 van dezelfde wet, gewijzigd door de wet van 1 januari 2001, wordt aangevuld als 

volgt : 

« 19° de uitgaven die door of krachtens de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid 

ten laste van de gemeente worden gelegd. ». 

HOOFDSTUK V. - Wijziging van de programmawet van 8 april 2003 

Art. 199. In artikel 126 en 129 van de programmawet van 8 april 2003 worden de woorden « wet van 

31 december 1963 » telkens vervangen door de woorden « wet van 15 mei 2007 betreffende de 

civiele veiligheid ». 

HOOFDSTUK VI. - Wijziging van de programmawet van 9 juli 2004 

Art. 200. In artikel 209 van de programmawet van 9 juli 2004, worden de woorden « wet van 31 

december 1963 » vervangen door de woorden « wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid 

». 

HOOFDSTUK VII. - Opheffing van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming 

Art. 201. De wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming wordt opgeheven 10 

dagen na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van het besluit waarin de Koning vaststelt dat 

de voorwaarden voldaan zijn zoals bedoeld in artikel 220. 

TITEL XV. - Overgangsbepalingen 

Art. 202. Voor de toepassing van deze titel wordt met de term « gemeente » ook een « 

brandweerintercommunale » verstaan. 

Art. 203. De beroepsbrandweerlieden in dienst bij een gemeente worden overgedragen naar het 

operationele kader van de zone waarvan de gemeente deel uitmaakt. Onverminderd de toepassing 

van artikel 207 zijn ze onderworpen aan het statuut van toepassing op de leden van het operationeel 

kader van de zone. 

Art. 204. De brandweerlieden die, op basis van een dienstnemingscontract, als vrijwillig 

brandweerman in dienst zijn bij een gemeente worden overgedragen naar het operationeel kader van 

de zone waarvan de gemeente deel uitmaakt. 

Onverminderd de toepassing van artikel 207 zijn ze onderworpen aan het statuut van toepassing 

op de leden van het operationeel kader van de zone. 

- 92 - 

I.17 



Art. 205. Het administratief en technisch personeel van de gemeentelijke brandweerkorpsen wordt 

overgedragen naar het administratief kader van de zone waarvan de gemeente deel uitmaakt, met 

behoud van hun hoedanigheid als statutair of contractueel personeel. 

Onverminderd de toepassing van artikel 207 is het statutair personeel onderworpen aan het statuut 

van toepassing op de leden van het administratief kader van de zone. 

Art. 206. Het gemeentepersoneel, in dienst bij de centra voor het eenvormig oproepstelsel, worden 

vanaf de inwerkingtreding van de zones, zoals voorzien in artikel 220 federaal personeel binnen de 

daarvoor bevoegde administratie en worden, onverminderd de toepassing van artikel 207 

onderworpen aan een door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, 

bepaald statuut. 

Art. 207. Het gemeentepersoneel bedoeld in artikelen 203 tot 206 van dit hoofdstuk, kan beslissen 

onderworpen te blijven aan de wetten en reglementen die van toepassing zijn op het 

gemeentepersoneel. 

De beslissing bedoeld in het eerste lid wordt genomen binnen de drie maanden die volgen op de 

bekendmaking in het Belgisch Staatsblad van het koninklijk besluit bedoeld in artikel 106 en wordt 

door het betrokken personeelslid schriftelijk meegedeeld aan de bevoegde overheid. Van zodra de 

brandweerdiensten in zones zijn ingedeeld, kan dit personeelslid te allen tijde vragen om te worden 

onderworpen aan de bepalingen bedoeld in artikel 106. 

Art. 208. De operationele leden van de bandweerdiensten behouden hun graad of krijgen een 

gelijkwaardige graad bij overdracht naar het zonale operationeel kader. 

Art. 209. De overdracht van het personeel, bedoeld in artikelen 203 tot 206, wordt voor wat betreft de 

onmiddellijke opeisbaarheid van geldelijke rechten, niet beschouwd als een verandering van 

werkgever. 

Art. 210. § 1. De roerende goederen van de gemeente, met inbegrip van de roerende goederen door 

bestemming, zowel behorend tot het openbaar als tot het privaat domein die worden aangewend voor 

de uitvoering van de opdrachten van de brandweerdiensten worden aan de zone overgedragen. 

§ 2. De roerende goederen van de gemeente, met inbegrip van de roerende goederen door 

bestemming, zowel behorend tot het openbaar als tot het privaat domein die worden gebruikt voor de 

uitrusting van de centra voor het eenvormig oproepstelsel worden aan de federale Staat 

overgedragen. 

§ 3. De in §§ 1 en 2 bedoelde overdrachten worden van rechtswege uitgevoerd. Zij zijn van 

rechtswege tegenstelbaar aan derden, op datum van de inwerkingtreding van de zones, vastgesteld 

overeenkomstig artikel 220. 

Art. 211. De goederen die behoren tot de niet-gespecialiseerde individuele uitrusting van de 

brandweerman worden van rechtswege overgemaakt aan de zone, naar dewelke de brandweerman 

overgedragen wordt. 

Art. 212. De in artikel 210, §§ 1 en 2, bedoelde goederen worden overgedragen in de staat waarin zij 

zich bevinden, met inbegrip van de aan deze goederen verbonden lasten en verplichtingen. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de inventaris- en 

schattingsregels van deze goederen. 

Bij deze schatting zal er onder meer rekening worden gehouden met de ouderdom en de staat van 

elk roerend goed. Eveneens zal bij de schatting rekening gehouden worden met de subsidies en 

bijdragen van de diverse overheden in de waarde van elk roerend goed. 

Art. 213. § 1. De effectieve overdracht van de goederen vermeld in artikel 210, § 1, gebeurt na 

goedkeuring van de ontvanger van de gemeente en de officier-dienstchef van het gemeentelijk 

brandweerkorps en bevat op de datum bepaald door de Koning de volledige inventaris van deze 

goederen. 

Bij de effectieve overdracht van de goederen vermeld in artikel 210, § 1, controleert de bijzondere 

rekenplichtige samen met de zonecommandant of het volledige pakket goederen werd overgedragen. 

- 93 - 

I.17 



§ 2. De effectieve overdracht van de goederen bedoeld in artikel 210, § 2, gebeurt na de 

goedkeuring van de ontvanger van de gemeente en de officier-dienstchef van het gemeentelijk 

brandweerkorps en bevat op de datum bepaald door de Koning de volledige inventaris van deze 

goederen. 

Bij de effectieve overdracht van de goederen bedoeld in artikel 210, § 2, gaat de bevoegde minister 

na of alle goederen werden overgedragen. 

Art. 214. De zone of de federale Staat neemt de rechten en verplichtingen over van de gemeente 

betreffende de krachtens artikel 210 overgedragen goederen met inbegrip van de rechten en 

verplichtingen verbonden aan hangende en toekomstige gerechtelijke procedures. 

De gemeente blijft echter gehouden voor de verplichtingen waarvan de betaling of de uitvoering 

opeisbaar was voor de eigendomsoverdracht van de in artikel 210 bedoelde goederen. 

Indien er een geschil rijst in verband met een overgedragen goed, kan de zone of de federale Staat 

de gemeente betrekken in de zaak. De gemeente kan ook vrijwillig in de zaak tussenkomen. 

Art. 215. § 1. De kazernes en de andere onroerende goederen, hierin begrepen de goederen 

onroerend door bestemming, die eigendom zijn van de gemeente, en die noodzakelijk zijn voor het 

onderbrengen van het administratief en operationeel personeel [van de brandweer] worden 

overgedragen aan de zones of ter beschikking gesteld onder de voorwaarden bepaald door de Koning 

bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. 

erratum 01.10.2007 

§ 2. De onroerende goederen, hierin begrepen de goederen onroerend door bestemming, die 

eigendom zijn van de gemeenten en noodzakelijk zijn voor het onderbrengen van het personeel van 

de centra voor het eenvormig oproepstelsel, worden overgedragen aan de federale Staat. 

akte. 

§ 3. De overdracht van de in §§ 1 en 2 bedoelde onroerende goederen gebeurt bij authentieke 

Art. 216. De in artikel 215 bedoelde goederen worden overgedragen in de staat waarin zij zich 

bevinden, met inbegrip van de aan deze goederen verbonden lasten en verplichtingen. 

De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de inventaris- en 

schattingsregels van deze goederen. 

Bij deze schatting zal er onder meer rekening worden gehouden met de oppervlakte, de ligging, de 

ouderdom en de staat van elk onroerend goed. Eveneens zal bij de schatting rekening gehouden 

worden met de subsidies en bijdragen van de diverse overheden in de waarde van elk onroerend 

goed. 

Art. 217. Voor de inbreng van de roerende en onroerende goederen voorzien in de artikelen 210, § 1, 

en 215, § 1, van deze titel, ontvangen de gemeenten een compensatie in de vorm van de 

vermindering van de gemeentelijke dotatie in de begroting van de zone. 

Afhankelijk van de behoeften van de zone bepaalt de raad de effectieve vermindering van de 

respectievelijke gemeentelijke dotaties. 

Afhankelijk van de waarde van de inbreng van de gemeente, wordt de vermindering van de 

bijdrage van de gemeente gespreid over meerdere jaren. Ter garantie van het goed functioneren van 

de zone, mag de jaarlijkse vermindering per gemeente maximaal 20 % van de jaarlijkse gemeentelijke 

dotatie bedragen. 

Art. 218. Voor de inbreng van de roerende en onroerende goederen bedoeld in de artikelen 210, § 2, 

en 215, § 2, ontvangen de gemeenten een schadevergoeding, die wordt berekend op basis van de 

schattingsregels voorzien in de artikelen 212 en 216. 

Art. 219. Elke procedure inzake overheidsopdrachten voor werken, leveringen of diensten ten 

behoeve van de gemeentelijke brandweerdiensten bij de gemeenten of de federale Staat wordt op 

datum van de inwerkingtreding van dit artikel geldig voortgezet door de zone. 

Het eerste lid is van toepassing op de uitvoering van de overheidsopdrachten toegewezen voor 

dezelfde datum. 

- 94 - 

I.17 



TITEL XVI. - Slotbepalingen 

HOOFDSTUK I. - Oprichting van de zones 

Art. 220. De brandweerdiensten worden in de brandweer- en reddingsposten ondergebracht, wanneer 

de Koning vaststelt dat de volgende voorwaarden vervuld zijn : 

1° het territoriale ambtsgebied van de zone is vastgesteld, overeenkomstig artikel 14; 

2° de minimale personeelsbezetting en het minimale materieel van de zone is vastgesteld, 

overeenkomstig de artikelen 102 en 119, § 1; 

3° de federale dotatie van de zone is bepaald, overeenkomstig artikel 69; 

4° de dotaties van de gemeenten van de zone werden ingeschreven in de gemeentebegrotingen, 

overeenkomstig artikel 68. Deze dotaties worden bepaald op basis van een akkoord tussen de 

gemeenteraden van de zone. Bij gebrek aan dergelijk akkoord binnen de zes maanden na de 

vastlegging van het territoriale ambtsgebied van de zone, worden deze bepaald door de Koning. 

Art. 221. Tot de inwerkingtreding van de zone zoals voorzien in artikel 220, worden de 

brandweerdiensten georganiseerd op basis van de gewestelijke groepen en op basis van de 

hulpverleningszones, zoals bedoeld in de artikelen 10 en 10bis van de wet van 31 december 1963 

betreffende de civiele bescherming. 

In afwachting van de inwerkingtreding van de zones maken de gewestelijke groepen en de 

hulpverleningszones gebruik van de mogelijkheden voorzien door of krachtens de wet van 31 

december 1963 betreffende de civiele bescherming, om de hulpverlening te organiseren op basis van 

het beginsel van de snelste adequate hulp. 

Art. 222. Binnen de drie maanden na het inwerkingtreden van de zone, zoals voorzien in artikel 220, 

dient de raad te worden samengesteld conform de bepalingen uit afdeling II van Titel III. 

Het mandaat van de raadsleden loopt tot de installatie van een nieuwe raad of tot de beëdiging van 

hun vervanger, in geval van voortijdige beëindiging van hun mandaat. 

Art. 223. De zone keurt uiterlijk voor het einde van de zesde maand na de installatie van de raad de 

benodigde personeelsformatie en materieeluitrusting van de zone, zoals bepaald in de artikelen 102, 

tweede lid, en artikel 119, § 1, goed. 

De beslissing van de zone inzake de personeelsformatie wordt, in uitvoering van artikel 129, aan 

de gouverneur en aan de minister overgezonden. 

Indien de zone niet voldoet aan de in het eerste lid bepaalde verplichting, kan de minister op 

kosten van de zone overgaan tot de vaststelling van de in het eerste lid bedoelde personeelsformatie 

en materieeluitrusting. 

HOOFDSTUK II. - Inwerkingtreding 

Art. 224. Treden in werking tien dagen na de bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad : 





5° artikel 102, eerste lid; 

6° artikel 119, § 1; 

7° artikelen 220 et 221; 


De andere artikelen van deze wet treden in werking tien dagen na de bekendmaking van het 

besluit waarbij de Koning vaststelt dat de voorwaarden vervuld zijn zoals bedoeld in artikel 220. 

- 95 - 

I.17 



MINISTERIEEL BESLUIT VAN 4 FEBRUARI 2008 TOT OPRICHTING VAN EEN BEHEERSCOMITÉ 

MET HET OOG OP DE UITVOERING VAN DE WET VAN 15 MEI 2007 BETREFFENDE DE CIVIELE 

VEILIGHEID EN TOT VASTSTELLING VAN DE SAMENSTELLING EN DE OPDRACHTEN ERVAN. 

(B.S. 29.02.2008) 

4; 

De Minister van Binnenlandse Zaken, 

Gelet op de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming, inzonderheid op artikel 

Gelet op de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid, 

Besluit : 

Artikel 1. Er wordt bij de FOD Binnenlandse Zaken een beheerscomité opgericht om de Minister bij te 

staan bij de coördinatie van de werkzaamheden met het oog op de uitvoering van de hervorming van 

de civiele veiligheid. 

Bovendien worden er werkgroepen opgericht met als taak de concretisering van de hervorming van 

de civiele veiligheid. 

Art. 2. Het beheerscomité wordt voorgezeten door de Voorzitster van het directiecomité van de FOD 

Binnenlandse Zaken en wordt samengesteld als volgt : 

- de Directeur-generaal van de Civiele Veiligheid van de FOD Binnenlandse Zaken; 

- de Directeur-generaal van het Crisiscentrum van de FOD Binnenlandse Zaken; 

- de Directeur-generaal Veiligheid en Preventiebeleid van de FOD Binnenlandse Zaken; 

- de Directeur-generaal van het Kenniscentrum voor de civiele veiligheid; 

- een vertegenwoordiger van het Kabinet van de Minister van Binnenlandse Zaken; 

- een Franstalige Provinciegouverneur 

- een Nederlandstalige Provinciegouverneur 

- de Voorzitter van de Fédération royale des corps de sapeurs-pompiers- aile francophone et 

germanophone « F.R.C.S.P.B. »; 

- de Voorzitter van de Brandweervereniging Vlaanderen « B.V.V. »; 

- de Voorzitter van de Vereniging der beroepsbrandweerofficieren « B.E.P.R.O.B.E.L. »; 

- de Stafdirecteur Personeel en Organisatie van de FOD Binnenlandse Zaken; 

- de Directeur van de Centrale Cel voor Informatie en Communicatie van de FOD Binnenlandse 

Zaken; 

- de projectleider van de cel hervorming van de civiele veiligheid van de FOD Binnenlandse Zaken. 

- een Inspecteur-generaal van financiën; 

- een vertegenwoordiger van l'Union des Villes et des Communes de Wallonie. 

- een vertegenwoordiger van de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten. 

Art. 3. Het beheerscomité en de werkgroepen kunnen zich voor specifieke werkzaamheden laten 

bijstaan door experts. 

Art. 4. De opdrachten van het beheerscomité zijn de volgende : 

1° strategische en technische voorstellen formuleren aan de Minister van Binnenlandse Zaken en de 

politieke en strategische beslissingen van de Minister concreet omzetten; 

2° de werkgroepen leiden via de projectleider en hun activiteiten opvolgen met het oog op hun 

verbetering en de conformiteit met de strategieën verzekeren; 

3° waken over de globale coherentie van de uitvoeringsmaatregelen; 

4° alle betrokken instanties, in een vroeg stadium, betrekken; 

5° een aanzienlijke steun betekenen voor de Minister door experts voor te stellen om de Minister en 

de werkgroepen te ondersteunen; 

6° de communicatie coördineren in nauwe samenwerking met de Minister; 

Art. 5. De leden van het Beheerscomité en de experts kunnen de vergoeding van hun reiskosten 

bekomen overeenkomstig de reglementering die van kracht is voor de personeelsleden van de 

Federale Staat. Ze worden voor de toepassing van deze reglementering gelijkgesteld met de 

personeelsleden van de Federale Staat. 

Art. 6. Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het Belgisch Staatsblad wordt 


- 96 - 

I.18

wet van 31 december 1963 betreffende de ... - Civiele Veiligheid

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?