SoAP november 2006 - Sociëtas

Jaargang 37, nr. 4, november 2006 

SOAP 

Sociologisch Antropologisch Periodiek 

sinds 1970 

PERIODIEK VAKGROEP SOCIOLOGIE 

In dit nummer onder meer: 

Thuis bij Henk de Vos - Wat stemt de socioloog? - 

Islamisering in Nederland - De Gouden Kooi

Redactioneel 

Wat een legendarische dag 

voor mij had moeten worden, 

liep uit op een teleurstelling. 

De SoAP redactie heeft te 

horen gekregen dat de SoAP 

niet een gekleurde voorkant 

mag hebben van de vakgroep. 

Het mocht niet zo zijn, in 

ieder geval niet in mijn tijd. En dat terwijl we net zo'n leuke foto 

op de voorkant hebben. Jaap en Griet-Anne (beide 

masterstudenten) hebben gehoor gegeven aan mijn oproep in de 

vorige SoAP om jezelf te fotograferen in verre uithoeken tijdens 

je vakantie, en hebben hiermee de cover van de SoAP verdient! 

Mocht men geinteresseerd zijn in de prachtige kleurenfoto, neem 

dan contact op met ondergetekende. 

Een positieve ontwikkeling is dat er steeds meer ingezonden 

stukken op de redactie verschijnen. Ik waardeer het erg dat 

mensen meedenken en inzet tonen om een prachtige SoAP neer 

te zetten. 

Dit is ‘mijn’ laatste SoAP, een sterke alumni SoAP. Met artikelen 

ter voorbereiding op de komende verkiezingen, we zijn thuis bij 

de gemeenschapsgoeroe en krijgen een groene-vinger-tip van 

een Alumnus. En niet te vergeten een laatste redactioneel van 

mijn hand, want ook ik ben inmiddels toegelaten tot de master. 

Door de drukte die dat met zich mee brengt kan ik me niet meer 

ten volste inzetten voor de SoAP. Het afscheid nemen is een 

dubbele teleurstelling, want een kleurrijke voorkant zou een 

bekroning zijn op twee jaar hoofdredactriceschap. Wellicht kan 

een volgende hoofdredacteur de vakgroep wel zover krijgen dat 

prachtige kleuren de voorkant zullen sieren (spannie, spannie). 

Daarnaast, met een oplage van 1500 stuks, is er vast wel een 

lezer die wil financieren bijvoorbeeld door een advertentie te 

plaatsen. Mail gerust naar onderstaand adres! 

Met pijn in het hart neem ik afscheid van mijn geliefde SoAP en 

gewaardeerde redactie, met angst en beven zie ik het zwart/witte 

gat tegemoet... 

Nienke Bos 

2 

Colofon 

SoAP (Sociologisch Antropologisch Periodiek) 

Jaargang 37, nummer 4, november 2006 

Drukwerk: Copyright 

Verzending: RuG 

Redactie: Joëlla Angenent, Jouri Bakker, 

Jurre van den Berg, Pieter van der Bij, Nienke Bos, Maria 

van den Brink, Astrid van Dijk, Mart Duitemeijer, Michiel 

Emmelkamp, Nathalie Feitsma, Matthias Frankema, Anne 

Liemburg, Saraï Sapulete, Tinka Veldhuis, Marlou Visser, 

Marlijn de Vries, Michiel Vrijhof, Lisan Wieringa. 

Contact: SoAP_Groningen@hotmail.com 

Vakgroep Sociologie t.a.v. ‘SoAP’ 

Grote Rozenstraat 31 

9712 TG Groningen 

SOAP |NOVEMBER 2006 

INHOUD 

VAKGROEP 

Interview: Bert Bieleman 4 

College-evaluatie: Methodologie II 6 

Sociologie in de media 7 

Thuis bij Henk de Vos 8 

Bindend studie advies 10 

Afgestudeerden 10 

Ingezonden: Faculteitsraad 21 

MAATSCHAPPIJ & POLITIEK 

Nieuw kabinet: met of zonder Rita Verdonk? 12 

Celebrities in politics 13 

Hikikomori 14 

Wat stemt de socioloog? 15 

Sharia en de westerse samenleving 16 

Censuur in Azië 17

SOCIËTAS 

In dit katern krijgt studievereniging Sociëtas de ruimte om haar 

nieuws te presenteren. 

KUNST & CULTUUR 

OPINIE 

OVERIG 

Nieuws van Sociëtas 18-19 

Ingezonden: Desolate cultuurdragers 11 

Internationale studenten aan de RuG 20 

Kunst in de vakgroep: Jurre van den Berg 22 

Tip van de alumnus: trek de volkstuin in! 23 

Recensie: Johan in Vera 24 

Station & stadsbalkon 25 

Twistpunt: Islamisering in Nederland? 26 

Betoog: De kracht van de democratie 28 

Column: Wordt Marianne Thieme de Noach? 29 

Column: De Gouden Kooi 30 

Redactioneel 2 

Colofon 2 

Advertentie 31 

Inhoudsopgave 2 

Achterkant: Mira Levi 32 

SOAP |NOVEMBER 2006 3

VAKGROEP 

INTERVIEW 

Idealisme, activisme en kapitalisme 

Bert Bieleman is naast alumnus van de 

vakgroep Sociologie in Groningen aan de 

vakgroep verbonden als opdrachtgever / 

begeleider van een leeronderzoek voor 3e, 

en 4e jaars studenten, en daarbij de 

oprichter van het succesvolle 

onderzoeksbureau INTRAVAL. 

Waarom heeft u indertijd voor de studie 

sociologie gekozen? 

Eigenlijk uit idealisme. Ik heb eerst een jaar 

economie gestudeerd, maar bij die studie 

bleek je toch niet echt de samenleving te 

kunnen veranderen. Ik interesseerde me echt 

meer voor hoe een samenleving in elkaar zat, 

en zo kwam ik automatisch bij sociologie uit. 

Destijds was de studie groter, sociologie was 

een subfaculteit met verschillende 

vakgroepen, en er waren minstens honderd 

eerstjaars. 

Je deed er ook langer over dan 

tegenwoordig, de studie duurde minstens zes 

4 

Alumnus Bert Bieleman is directeur van onderzoeksbureau INTRAVAL 

Alumnus Bert Bieleman koos uit idealisme voor sociologie en streed als student tegen collegegeldverhoging en voor 

een scriptiebegeleidingssysteem. Tegenwoordig is hij directeur van onderzoeksbureau INTRAVAL. 

Marlou Visser 


jaar en een studietijd van acht jaar was niet 

ongewoon. 

Wat vindt u van hoe de studie nu is 

ingericht? 

Nu vind ik de studie eigenlijk te kort. 

Daardoor leren studenten te weinig essentiële 

dingen, ze krijgen te weinig diepgang mee. Ik 

merk dat studenten die nu afstuderen minder 

weten dan studenten die tien jaar geleden 

afstudeerden. Daarbij is het abstractieniveau 

te laag, er wordt te weinig aandacht besteed 

aan bijvoorbeeld logica en 

methodologievakken, en dit zijn toch wel 

essentiële onderdelen. Dat is jammer voor 

werkgevers, maar vooral voor de studenten 

zelf. Inmiddels weten we dat dat zo is, dus 

kunnen we er rekening mee houden dat 

afgestudeerden veel nog moeten leren op de 

werkplek. 

Vroeger hadden studenten ook 

meer tijd voor bijvoorbeeld extra bijvakken, 

gewoon omdat ze iets interessant vonden. Nu 

is daar eigenlijk geen tijd meer voor. 

Sociologie is nu eigenlijk minder een 

wetenschappelijke studie dan vroeger, het 

lijkt meer een soort HBO-opleiding te zijn 

geworden. 

“Sociologie lijkt meer een 

soort HBO-opleiding te 

zijn geworden” 

Heeft u naast uw studie nog in commissies 

en dergelijke gezeten? 

Ja, ik heb in de onderzoekscommissie, het 

vakgroepbestuur medische sociologie en de 

subfaculteitsraad gezeten. Met deze laatste 

hebben we nog gestreden voor een systeem 

voor scriptiebegeleiding, omdat studenten 

heel wisselend werden begeleid bij het 

schrijven van hun scriptie. Docenten waren 

daar erg tegen, het plan is er dan ook niet 

doorgekomen omdat studenten geen 

meerderheid hadden.

Wat is het meest opvallende uit uw 

studietijd dat u zich nog kunt herinneren? 

We hebben ooit met een hele groep studenten 

het academiegebouw bezet. Dat was volgens 

mij de laatste keer dat het gebouw echt dag en 

nacht bezet werd door studenten. We deden 

dat omdat het collegegeld nogal fors omhoog 

ging, als ik het me goed herinner van 500 

naar 1000 gulden per jaar. 

En, heeft het geholpen? 

Nee, dat heeft het helaas niet. Kijk maar naar 

hoeveel collegegeld studenten tegenwoordig 

moeten betalen… 

Bert Bieleman is een van de drie 

medewerkers van bureau INTRAVAL die het 

project Criminaliteit en Veiligheid 

begeleiden. Dit is een project dat in het derde 

studiejaar gegeven wordt. Dit jaar is het 

thema Coffeeshops. 

Nu bent u aan de vakgroep verbonden als 

opdrachtgever. Hoe is dat? 

Ik ben niet echt verbonden aan de vakgroep, 

wij bieden een leeronderzoek aan. Dit doen 

wij omdat we vinden dat er binnen de studie 

te weinig ervaringsonderdelen zijn, we willen 

laten zien hoe de praktijk werkt. Daarnaast 

willen we bij INTRAVAL op de hoogte 

blijven van de studenten sociologie, we 

willen weten hoe studenten sociologie zich 

ontwikkelen. We gebruiken de studenten 

overigens niet als goedkope arbeidskrachten, 

maar zetten speciale projecten voor ze op. We 

doen dit al een aantal jaar, meestal bedenken 

we samen met de docent een extra project dat 

studenten kunnen uitvoeren. De docent doet 

de beoordeling. 

Wat vindt u van de huidige studenten 

sociologie? 

Wat mij opvalt is dat studenten nu, in 

vergelijking met studenten van tien jaar 

geleden, minder weten en ook minder 

vaardigheden hebben. Dat is ook niet zo gek 

omdat de studie nu korter duurt en studenten 

minder tijd hebben. Wat ik merk is dat ze 

bijvoorbeeld minder goed kunnen 

interviewen, en ze hebben ook minder goed 

de basisvaardigheden als statistiek en 

methodologie onder de knie. Wat me 

daarnaast opvalt is dat studenten zo weinig 

noteren! En ze zijn zo gefocust op uren…. 

Als er twintig uur voor staat, is dat hoeveel ze 

er maximaal in stoppen. Terwijl een goede 

Personalia 

Naam: Bert Bieleman 

Geboren: 28-05-1956 

Geboorteplaats: ‘s Heerenberg 

Verliefd, verloofd, 

getrouwd: Woont samen met 

sociologe 

Sociologie 

gestudeerd: 1976-1982 

kwaliteit soms meer inzet verlangt, de een is 

nu eenmaal sneller dan de ander. Wat 

studenten nu wel veel beter kunnen dan 

twintig jaar geleden, is presenteren. Twintig 

jaar geleden moest je een student echt niet 

vragen om een powerpointpresentatie te 

houden, dat konden de meesten niet. Goed 

schrijven is tegenwoordig ook echter nog 

altijd een probleem, terwijl dat voor een 

onderzoeker een hele belangrijke vaardigheid 

is. 

Bureau INTRAVAL is een onderzoeksbureau 

dat beleidsonderzoek uitvoert en 

beleidsadviezen uitbrengt. Het bureau is 

gespecialiseerd in verslaving, jeugd, 

leefbaarheid en welzijn. Ze hebben 

verschillende opdrachtgevers in heel 

Nederland en daarbuiten. Bij bureau 

INTRAVAL werken tien tot twaalf vaste 

medewerkers. 

Nu bent u directeur van onderzoeksbureau 

INTRAVAL, dat onlangs haar 20-jarig 

jubileum vierde. Hoe is dat zo gegaan? 

In 1982 ben ik afgestudeerd, waarna ik een 

paar jaar via de universiteit onderzoek heb 

gedaan. Daar was echter in die tijd weinig 

werk, en omdat ik als onderzoeker wilde 

werken ben ik met een studiegenoot die 

enkele jaren later is afgestudeerd zelf een 

bureau begonnen. Dat was nogal abnormaal 

voor die tijd, voor jezelf beginnen was 

kapitalistisch en dat kon natuurlijk niet! Op 

een gegeven moment ben ik met INTRAVAL 

in het drugs- en jeugdonderzoek terecht 

gekomen, later hebben we ons ook 

gespecialiseerd in overlast en 

leefbaarheidsonderzoek. 

“We hebben ooit met een 

hele groep studenten het 

academiegebouw bezet, 

omdat het collegegeld 

omhoog ging” 

Wat is het meest opzienbarende onderzoek 

dat jullie in de tijd hebben uitgevoerd? 

Een van de meest aansprekende onderzoeken 

die we hebben gedaan, is een onderzoek naar 

cocaïne in Rotterdam, Barcelona en Turijn. 

Op basis van ons onderzoeksplan werd in de 

drie steden door lokale teams onderzoek 

gedaan. Dit onderzoek is een mooi voorbeeld 

van het combineren van kwalitatieve en 

kwantitatieve onderzoeksmethoden. Er werd 

tevens samengewerkt met de RuG, Tom 

Snijders en Marinus Spreen, voor het 

ontwikkelen van nieuwe methoden om de 

omvang van drugsgebruikers te schatten. 

Een onderzoek dat veel publiciteit 

heeft gehad, is een rapport uit 2000 naar 

coffeeshops in Nederland. Het programma 

Nova was hier nogal negatief over en sleepte 

er van alles bij. Dat is uiteindelijk op een 

spoeddebat in de Tweede Kamer uitgedraaid. 

VAKGROEP 

Uiteindelijk bleek dat Nova geen poot had 

om op te staan en is het met een sisser 

afgelopen. Overigens lijkt de hele gebeurtenis 

niet slecht te zijn geweest voor ons bureau. 

“Een eigen bureau 

beginnen was 

kapitalistisch en dat kon 

natuurlijk niet!” 

Waar zijn jullie op dit moment mee bezig? 

Momenteel zijn we onder meer bezig met een 

onderzoek naar veelplegers in tien 

gemeenten, we bekijken en beoordelen de 

verschillende nazorgtrajecten. Daarnaast 

voeren we doelgroepanalyses van dak- en 

thuislozen in verschillende gemeentes uit en 

evalueren we gebruiksruimtes. Ook zijn we 

bezig met monitoren over veelplegers, 

huiselijk geweld, daklozen en verslaafden, 

rookvrije werkplekken en de verkrijgbaarheid 

van tabak en alcohol voor jongeren. We 

doorlichten goede doelen en de kunsthandel 

en letten daarbij op gevoeligheid voor 

(georganiseerde) criminaliteit. 

Het INTRAVAL-kantoor aan de St. 

Jansstraat 

We doen ook nog een thermometer over de 

beleving van de binnenstad van Groningen, 

en onderzoeken de XTC aanpak in 

Nederland. In Heerlen onderzoeken we 

cameratoezicht, in Venlo het 

coffeeshopbeleid, en in Groningen-Zuid doen 

we nog een huis-aan-huis-onderzoek over 

schoon, heel en veilig. We evalueren verder 

een project voor jongeren in Vinkhuizen, en 

we zijn ook nog bezig met een evaluatie van 

de samenwerking bij de aanpak van 

slachtoffers van huiselijk geweld. Daarnaast 

doen we in Rotterdam nog twee projecten 

over probleemjongeren. 

De laatste vraag: wat gaat u stemmen op 

22 november? 

Ik stem op de Partij van de Arbeid. Uit 

solidariteit. Zaken als AOW en de 

hypotheekrente-aftrek zijn nu niet 

rechtvaardig geregeld. De sterkste schouders 

moeten de zwaarste lasten dragen. 


5

VAKGROEP 

COLLEGE-EVALUATIE 

Dinsdagochtend rond de klok van elf druppelt 

een handje vol studenten de Gadourekzaal 

binnen om het college 'methodologie en 

dataverzameling II' bij te wonen. Hooguit 

vijfentwintig studenten, voornamelijk 

tweedejaars, maar ook enkele derdejaars 

bevolken de collegezaal. Met enige 

desinteresse horen zij het college aan, waarin 

één van de vele methoden voor het doen van 

onderzoek uiteengezet wordt. 

Cursus 

Het vak methodologie en dataverzameling II 

is een vervolg op het gelijknamige vak zoals 

dat in het eerste jaar gegeven wordt. Bij dit 

geval gaat het specifiek om kennis en 

vaardigheden over de wijze waarop men 

informatie (data) over maatschappelijke 

verschijnselen kan vergaren. 

De negen colleges, die gegeven 

worden door dr. Roel Popping, behandelen de 

mogelijkheden voor het verzamelen als ook 

het analyseren van gegevens. Hoewel het 

eerste college nog vrij algemeen was en 

vragen behandelde als: "wat is methodologie 

en wat voor soorten onderzoek zijn er 

mogelijk?", waren de daarop volgende 

colleges specifieker van aard en veelal 

gericht op één onderzoeksmethode. 

Tekstanalyse nam binnen de colleges een 

prominente plaats in. Naast de betekenis en 

het toepassingsmogelijkheden van deze 

methode, werd ook uit de doeken gedaan hoe 

een tekstanalyse uitgevoerd moet worden met 

behulp van een simpel computerprogramma. 

Verder richten de colleges zich op 

het doen van kwalitatief onderzoek en de 

6 

Colleges methodologie en dataverzameling II 

kunnen niet altijd boeien 

Bij sommige colleges van dhr. Popping worden de studenten erg betrokken. 

Nathalie Feitsma 


wijze waarop de data die met dit soort 

onderzoek verkregen wordt, verwerkt kan 

worden. Het open interview en het gebruik 

van informanten om kwalitatieve data te 

verzamelen kwamen hierbij aan de orde. De 

voors en tegens en de problemen waar je 

tegen aan kunt lopen tijdens een (open) 

interview, werden tijdens het college breed 

uitgemeten. Helaas was dit grotendeels stof 

die ook in het eerste jaar behandeld is, 

waardoor dit college op weinig sympathie 

van de studenten kon rekenen. 

Eén van de hoogtepunten met 

betrekking tot de methodologiecolleges is 

waarschijnlijk het college over observatie en 

het maken van (veld)notities geweest. Dit 

onderwerp is ten dele zelf door de studenten 

aangedragen als een interessant onderwerp 

waarover zij graag meer wilden weten. 

Hierbij verwezen zij naar het onderzoek van 

Carlijne Philips over vakantiegemeenschappen 

(2005). De interesse die de 

studenten voor dit onderwerp hebben, bleef 

gehandhaafd, zelfs nadat de minder leuke 

kanten zoals eenzaamheid en problemen met 

het maken van notities werden belicht. 

De cursus bestaat uit hoorcolleges en de 

zelfstudie van artikelen opgenomen in een 

klapper en vier artikelen die via internet 

beschikbaar zijn. Daarnaast vormen de 

sociologische testuren, die dit jaar verplicht 

zijn gesteld voor de eerste- en tweedejaars 

studenten, ook een onderdeel van het 

'methodologiecollege'. Dit houdt in dat je pas 

studiepunten voor het vak kunt krijgen als je 

het tentamen hebt gehaald en hebt 

deelgenomen aan de testuren. 

Bij de testuren werk je als 

respondent mee aan meerdere onderzoeken 

van onderzoekers binnen de opleiding 

sociologie. Het idee achter de testuren is dat 

je als socioloog zelf ervaart hoe het is om 

respondent te zijn en vragenlijsten in te 

vullen. Daarnaast leveren de testuren een 

berg aan onderzoeksgegevens op voor vele 

uren onderzoeksplezier. 

De klapper bevat zowel 

Nederlands- als Engelstaligeliteratuur. Deze 

literatuur sluit relatief goed aan op de stof die 

behandeld wordt in de colleges. Naast 

artikelen die ingaan op verschillende 

wetenschapsvisies en soorten onderzoek die 

er bestaan, is er ook een grote hoeveelheid 

aan artikelen opgenomen over tekstanalyse 

en het doen van participerend onderzoek. 

Verder behandelden de artikelen ondermeer 

onderwerpen met betrekking tot kwalitatief 

onderzoek, experimenten en de ethische kant 

van onderzoek. De totale studielast van de 

cursus komt uit op 5 EC. 

Opinie 

Navraag onder de studenten leert dat de 

cursus niet altijd even positief wordt 

beoordeeld. Tijdens de colleges werd soms 

stof behandeld die reeds bij methodologie I 

ter sprake was geweest, zoals de 

verschillende soorten onderzoek die er 

bestaan, de empirische cyclus als ook de 

wijze waarop het open interview uitgevoerd 

zou moeten worden. De colleges konden 

daardoor niet altijd boeien, ook omdat de 

colleges soms langdradig waren. 

Daarentegen waren er ook colleges 

waarbij de student meer betrokken werd bij 

het onderwerp. Een goed voorbeeld hiervan is 

het college waarin werd ingegaan op de 

problemen die zich voor kunnen doen tijdens 

of na afloop van een observatie. Tijdens dit 

college werd een film getoond, zonder geluid, 

waarna het de bedoeling was dat de studenten 

analyseerden wat zij gezien hadden. Het 

bleek vrij moeilijk om de situatie te 

beschrijven zonder je persoonlijke waarden, 

meningen en vooroordelen bij de analyse te 

betrekken. Een geheel waardevrije observatie 

zal dan ook niet mogelijk zijn. Het college 

over participerende observatie kon eveneens 

op positieve reacties rekenen. Na afloop van 

het college merkte een student op dat de 

mogelijkheid om zelf ooit participerend 

onderzoek te kunnen doen één van de 

redenen is om sociologie te blijven studeren. 

Over het geheel genomen is het 

college methodologie een nuttig vak, vooral 

voor diegenen die van plan zijn later 

onderzoek te gaan doen. Desalniettemin is de 

stof relatief droog en kunnen de colleges 

helaas niet datgene toevoegen waardoor de 

interesse van de student voor methodologie 

gewekt wordt.

SOCIOLOGIE IN DE MEDIA 

Van een onttoverde wereld en een Canarisch 

drama tot bedrog in het amateurvoetbal 

Overtreding op Johan Cruijff levert Nederlands Elftal 

strafschop op tijdens de WK-finale van 1974 

Nathalie Feitsma 

Het combinatiemodel is een utopie. Er zijn 

nauwelijks mannen en vrouwen die samen de 

kost verdienen, de zorg voor de kinderen op 

zich nemen en huishoudelijke taken eerlijk 

verdelen, zo meldt De Volkskrant (14-09- 

2006) in een interview met de sociologe 

Brinkgreve en oud-hoogleraar Te Velde. Dit 

interview werd gehouden naar aanleiding van 

de publicatie van het boek 'Wie wil er nog 

moeder worden?'. In het boek halen 

Brinkgreve en Te Velde uit naar het 

emancipatiemodel, waarin geen rekening 

gehouden wordt met de verschillen tussen 

mannen en vrouwen. "Voor verreweg de 

meeste vrouwen staat het moederschap 

nummer een. Ze werken wel graag, maar ze 

doen het er doorgaans een beetje bij. Voor 

mannen is het precies andersom, Als we dat 

feit blijven negeren, doen we onszelf en 

vooral de vrouw tekort". Het is de schrijvers 

een doorn in het oog dat beleidsmakers en 

politici zich blijven vastklampen aan het 

combinatiemodel en daarmee impliciet niet 

willen erkennen dat mannen en vrouwen 

andere prioriteiten hebben. 

Eén van die andere prioriteiten die mannen 

wellicht meer onderschrijven dan vrouwen 

betreft het voetbal. De socioloog Bram Has 

heeft in opdracht van de KNVB drie 

seizoenen onderzoek gedaan naar het aantal 

geregistreerde overtredingen in zes KNVBdistricten 

van het amateurvoetbal (Het 

Parool, 06-10-2006) . Uit het onderzoek is 

gebleken dat bij standaardelftallen 

aanzienlijk minder kaarten buiten de boeken 

blijven dan in het lagere voetbal. Blijkbaar 

zijn clubscheidsrechters 

makkelijker te overreden 

om een kaart niet op te 

nemen in het wedstrijdformulier 

dan de onafhankelijke 

scheidsrechters bij het 

professionele voetbal. 

De sociologe Lotje de Vries 

haalt in NRC Handelsblad 

(28-09-2006) fel uit naar de 

Nederlandse overheid. Ze 

beticht de overheid van een 

gebrek aan visie en discussie 

over illegale migratie. Dit in 

het kader van de duizenden 

verdronken vluchtelingen 

bij de Canarische eilanden. 

De Vries ziet een 

belangrijke aanleiding voor 

de huidige migratiestroom 

in het feit dat de visserij door teruglopende 

vangsten in een crisis verkeert. Verder wijst 

ze er op dat de welvaartsverschillen tussen 

Afrika en Europa dermate groot zijn dat 

mensen zullen blijven komen. Het is daarom 

van belang dat Nederland zijn 

verantwoordelijkheid als EU-lidstaat neemt 

en op zoek gaat naar structurele oplossingen. 

"Zolang tegenhouden aan de grens de enige 

oplossing is die we in Europa kunnen 

verzinnen, zullen mensen illegaal blijven 

komen en sterven er velen naamloos". 

De socioloog Stef Aupers meldt in het NRC 

“Geluk is een kwestie van 

je best doen” 

Handelsblad (03-10-2006) dat de wereld 

onttoverd is. Hij zegt dit naar aanleiding van 

zijn onderzoek naar het online rollenspel 

World of Warcraft. Uit het onderzoek blijkt 

dat populaire online-werelden nuttig zijn. 

"Het is een bloedserieuze omgeving, waarin 

wordt gestreden om macht, eer en status. (...) 

De spelers beschrijven zichzelf als nuchter. 

Ze denken niet dat ze in werkelijkheid een 

magiër zijn. Maar ze hebben wel interesse 

voor betovering en magie. Die is in ons 

dagelijks leven verdwenen." 

Dat de onttovering van de wereld op 

meerdere onderwerpen van toepassing is, 

bewijst Aupers in een artikel in De 

Volkskrant (13-09-2006). In dit artikel legt hij 

een verband met de onttovering van de 

wereld en het bestaan van complottheorieën. 

Volgens Aupers scheppen complottheorieën 

VAKGROEP 

orde in een steeds ondoorgrondelijker wereld 

en vervullen daarmee een religieuze functie. 

Hij gaat zelfs zover dat hij het geloof in 

complotten bestempeld als religie voor 

atheïsten. 

De bereidheid van mensen om te 

geloven in complottheorieën hangt, aldus de 

socioloog, in de eerste plaats samen met een 

toenemende twijfel over de status van kennis. 

In de tweede plaats hangt dit samen met het 

feit dat sociale, economische en technische 

systemen steeds meer als ondoorgrondelijk 

ervaren worden. "Overheden lijken zich te 

vermenigvuldigen in tal van reguliere en 

clandestiene organisaties die - wie weet - 

meeluisteren met elk telefoongesprek op deze 

planeet." De scepsis die er bestaat over de 

status van kennis en de ondoorgrondbaarheid 

van bepaalde systemen, leiden ertoe dat 

mensen hun heil zoeken bij 

complottheorieën. De complottheorie 

functioneert dan als zingevingsysteem en 

vervult zo als het ware een religieuze functie. 

Hoe multicultureler een gemeenschap, hoe 

lager het sociaal vertrouwen. Dat zegt de 

Amerikaanse socioloog Robert Putnam in 

de Financial Times, na onderzoek in veertig 

Amerikaanse steden. In de meest diverse 

steden hadden burgers minder vertrouwen in 

andere bevolkingsgroepen, maatschappelijke 

instituties en etnische verwanten. 

Eens in de zoveel tijd duikt het weer op: een 

pleidooi voor een nieuw politiek programma, 

met als uitgangspunt niet de burger rijker 

maar gelukkiger maken. Dit maal is de 

prediker Arjo Klamer, in NRC Handelsblad 

(14-10-2006). Klamer is hoogleraar 

Economie van Kunst en Cultuur aan de 

Rotterdamse Erasmusuniversiteit. “Geluk 

lijkt een individuele zaak. Maar de overheid 

kan ertoe bijdragen dat burgers gelukkiger 

worden, bijvoorbeeld door grotere gelijkheid 

na te streven en deskundigheid in ere te 

herstellen.” Waar kennen we dat verhaal van? 

Die vraag is nog niet beantwoord of de naam 

van ‘geluksprofessor’ en socioloog Ruut 

Veenhoven wordt alweer aangehaald. De 

moraal van het verhaal is helder: geluk in de 

zin van ‘je goed voelen’ is niet zozeer een 

kwestie van consumeren. “Ik voel me goed 

als ik een positieve bijdrage weet te leveren 

aan het huiselijk leven, wanneer ik iets voor 

een vriend kan doen, of wanneer ik 

maatschappelijk iets weet bij te dragen. Als 

dit stuk op een of andere manier niet goed 

blijkt te werken, voel ik me niet zo goed. 

Kortom, geluk is een kwestie van je best 

doen.” aldus Klamer. 


7

VAKGROEP 

THUIS BIJ... HENK DE VOS 

Een kijkje in de gemeenschap van 

Henk de Vos 

Voor deze 'Thuis bij…' reizen we af naar 

het midden van het land, Utrecht, om te 

beoordelen hoe hecht de gemeenschap van 

Henk de Vos is. Zodra we de wijk Tuindorp 

binnenlopen komt het gemeenschapsgevoel 

ons tegemoet: een man sjouwt niet alleen 

zijn eigen, maar ook de kliko van de 

buurman achter zich aan. Altruïsme ten 

top. 

We worden binnengelaten door Henk de Vos, 

die nog even snel wat af moet maken en ons 

vraagt vast te gaan zitten. Op ons gemak 

nemen we de kamer in ons op. Een 

boekenkast vol romans, een piano en aan de 

muur de schilderkunst van mevrouw De Vos. 

De koffie staat te pruttelen en wij beginnen 

aan ons vraaggesprek. 

Waarom woont u hier? 

Ik ben tien jaar geleden verhuisd, daarvoor 

woonde ik in Groningen, alleen. Een poosje 

daarvoor ben ik gescheiden. Toen ontmoette 

ik mijn huidige vrouw, zij woonde in Utrecht. 

Twee jaar later hebben we dit huis in Utrecht 

gekocht. 

8 

Henk de Vos woonde eerst in Groningen maar nu in Utrecht en vindt die stad leuker: “Ik wilde wel eens wat anders” 

Tinka Veldhuis & Saraï Sapulete 

SOAP | NOVEMBER 2006 

Is uw vrouw ook socioloog? 

Nee, zij heeft kunstacademie gedaan en is nu 

lerares CKV (cultureel kunstzinnige 

vorming) op een gymnasium in Gorinchem, 

meer naar het zuiden. 

U heeft het vaak over de nadelige gevolgen 

van het scheiden van wonen en werken, 

maar u woont zelf in Utrecht en werkt in 

Groningen? Hoe verklaart u dat? 

Ja, ik kan daar dus heel goed over praten, 

haha. De gevolgen van het scheiden van 

wonen en werken is dat de kans op het 

ontwikkelen van een gefragmenteerd netwerk 

groter is. Er is dan geen overlap tussen deze 

netwerken. 

Het is toch juist gunstig om verschillende 

netwerken te hebben, wat Granovetter de 

strength of weak ties heeft genoemd, dus is 

het juist dan niet een voordeel? 

O ja, weak ties. Die zijn vooral belangrijk bij 

het vinden van informatie, maar je hebt meer 

nodig dan informatie. Voor het zoeken van 

een baan, ja, dan is het wel handig. Maar je 

moet werk en privé niet altijd gescheiden 

willen houden. Je kunt dan bijvoorbeeld 

dingen die je meemaakt alleen bespreken met 

mensen waar je dat mee beleeft, het is minder 

een geheel. Ik heb hier vrienden, maar als ik 

die iets over mijn werk wil vertellen, moet ik 

heel veel uitleggen, andersom is het ook weer 

een heel andere wereld. 

Maar vindt u dat dan vervelend? 

Ja, ik denk dat dat een nadeel is. Het is niet 

bevorderlijk voor de gemeenschap. 

Hoe staat het met de gemeenschap in deze 

buurt? 

Dit is een aardige buurt, de mensen zijn 

makkelijk in het leggen van contacten. 

Iedereen kent iedereen. Er is niet veel sociale 

controle, dat valt wel een beetje tegen, maar 

er worden wel dingen georganiseerd. Er zijn 

bijvoorbeeld straatfeesten en laatst hadden 

we hier op een zondagmiddag een 

straatborrel van vier uur 's middags tot laat in 

de avond. 

Bent u zelf, als actief voorvechter van de 

gemeenschap, ook actief in het 

buurtleven? 

Niet echt. Eten met de buren en regelmatig

THUIS BIJ ... HENK DE VOS 

“Ik denk niet dat ik goed bij de Universiteit van Utrecht zou passen” 

wat drinken doen we wel. Verder worden de 

straatfeesten meestal hier bij ons in huis 

georganiseerd. Dat we regelmatig 

straatfeesten hebben, is toevallig zo gegroeid. 

Toen wij hier kwamen wonen hebben we de 

straat uitgenodigd. Eén van de 

gespreksonderwerpen was dat er al een poos 

geen straatfeesten meer werden gehouden. 

Toen hebben we het weer ingesteld en zijn de 

voorbereidende vergaderingen op gang 

gekomen. 

Heeft u kinderen? 

Ik heb zelf twee kinderen, een tweeling, een 

zoon en een dochter. En ik heb vijf 

kleinkinderen, mijn zoon heeft drie zoons en 

mijn dochter twee meisjes. Mijn dochter 

woont hier niet ver vandaan, in Naarden, de 

meisjes komen hier dus zo nu en dan logeren. 

Groningen of Utrecht? 

Ik vind het nu in Utrecht leuker. Ik heb een 

hele tijd in Groningen gewoond en wilde wel 

eens wat anders. 

Zou u volgens uw eigen theorie niet beter 

aan de Universiteit Utrecht kunnen 

werken? 

Ik denk dat ik daar niet zo goed pas. De 

sociologen daar doen andere dingen dan ik. 

Dat wordt ook bevestigd door dat ze nooit 

hebben gesuggereerd dat ik daar zou kunnen 

doceren. De dingen die ik doe worden daar 

niet gedaan, maar ze hebben ook niet het idee 

dat het zou moeten. De Rational Choice 

Theory en Game Theory, ik vind dat niet 

meer zo interessant. En dat is zwak 

uitgedrukt. Ik heb er vroeger wel in geloofd, 

toen ik nog jonger was. Ik denk dat het geen 

geschikte benadering is, laten we het daarop 

houden. 

Hoe bent u bij deze richting gekomen? 

Jaja, dat is wel interessant. Dat komt zelfs 

voor een deel voort uit de economische 

benadering van de Rational Choice Theory, 

dat is het gekke. De economische 

welvaartstheorie gaat er over wat wenselijk 

is. En voor wat economisch wenselijk is 

hebben economen het model van de markt. 

Dit is wel een mooi idee, dat mis ik bij 

sociologie. Bij sociologie is er niet iets 

ingebakken van een model van een 

sociologisch gezien wenselijke toestand van 

de maatschappij. En dat is jammer, want het 

economische model is veel te beperkt als je 

bedenkt dat mensen meer nodig hebben dan 

geld alleen. Sociologie zou een model voor 

de sociale welvaart moeten bieden. Hier gaat 

het dus om of mensen op status gericht zijn of 

gemeenschapsgedrag vertonen. 

Waar bent u momenteel mee bezig? 

Momenteel ben ik betrokken bij het 

LifeLines onderzoek. Dit is in samenwerking 

met onder andere het UMCG, een groot 

onderzoek. Het gaat bijvoorbeeld over 

waarom sommige mensen gezond blijven en 

anderen ziek worden. Mensen tussen de 35 en 

50 worden gevolgd tot ze 

doodgaan, maar ook hun 

kinderen en ouders worden 

gevolgd. Er wordt gemeten of 

ze statuscompetitief- of 

gemeenschapsgedrag vertonen 

en of ze hierin afwijken 

of overeenkomen met 

anderen. Verder wordt het 

stressniveau gemeten en 

uiteraard de gezondheid. 

Hebben de hoogleraren in 

Groningen veel stress? En 

hoe zit het met de 

statuscompetitie? 

Ja, veel hoogleraren hebben 

hoge stressniveaus. In 

Groningen valt het mee met 

de statuscompetitie, hier ga ik 

verder geen namen noemen, 

VAKGROEP 

haha. Als je ergens werkt, ben je eigenlijk 

altijd in een competitieve omgeving. 

Zou een hechtere gemeenschap binnen de 

faculteit daarom moeten leiden tot betere 

kwaliteit? 

Ja, dat denk ik wel. 

Waarom heeft u van de vakgroep 

sociologie dan geen gemeenschap 

gemaakt? 

Daar zijn wel voorwaarden voor nodig, zoals 

langdurige relaties, wederzijdse 

afhankelijkheid, elkaar goed kennen. Je moet 

wel meer zijn dan collega's. 

Wat vindt u leuker, onderwijs of 

onderzoek? 

Ik vind het allebei leuk en het hangt 

onlosmakelijk met elkaar samen. Om goed te 

kunnen onderwijzen moet je op de hoogte 

blijven van wat anderen doen. Je wilt de 

nieuwste dingen vertellen. Ik vind onderwijs 

en onderzoek allebei geweldig. Ik had al 

gauw in de gaten; ik ben hier precies op mijn 

plek. 

Wat vindt u van het niveau van de 

studenten in Groningen? 

Ja..dat..ehm.. Daar heb ik niet zo'n goed 

oordeel over. Waar moet ik dat aan afmeten? 

Ik vind de studenten altijd erg geïnteresseerd. 

Ik ben wel eens wat teleurgesteld over 

sommige tentamens. Ik weet zo niet wat het 

echte niveau is. Tegenwoordig wordt er veel 

minder gelezen dan vroeger. Studenten lezen 

weinig wat ze niet verplicht moeten lezen. Je 

moet na deze opleiding toch eigenlijk vrij 

veel weten over de maatschappij. De 

verantwoordelijkheid hiervoor ligt niet alleen 

bij de faculteit, maar ook bij de studenten. 

Welke boodschap wilt u de studenten nog 

meegeven? 

Je bent zelf als eerste verantwoordelijk voor 

je studie, de opleiding is hierbij een 

hulpmiddel. 

Henk de Vos met de schilderijen van zijn vrouw 


9

VAKGROEP 

BINDEND STUDIE-ADVIES AFGESTUDEERDEN 

Op de ene universiteit hebben studenten 

slapeloze nachten en bekwamen ze zich 

plichtmatig in de rekenkunde, op de andere 

gaan ze al fluitend door hun studietijd heen. 

Het verschil? Het bindend studie-advies 

(BSA). Van de SoAP wilden we hier wel eens 

het fijne van vinden en kwamen al snel 

terecht bij dhr. Rob van den Ouwerkerk. 

Hij is hoofd Facultaire Dienst Onderwijs en 

beleidsmedewerker bij de faculteit GMW. 

Recentelijk analyseerde hij het resultaat en 

de voor en nadelen van het bindend studie 

advies in Leiden. Maar allereerst een paar 

gegevens, wist je dat…. 

- Vooral de RuG nog verzet toont tegen het 

gedwongen wegsturen van 'slechte' studenten? 

- Hogescholen al jaren stilzwijgend werken 

met een bindend studie-advies? 

- Studenten die in het eerste jaar minder dan 40 

ECTS halen vaak niet meer afstuderen? 

- Het BSA in Leiden tot betere resultaten 

leidde? 

- Het BSA in Amsterdam (UvA) niet tot betere 

resultaten leidde? 

SoAP stelde zoals gezegd enkele vragen aan 

dhr. van den Ouwerkerk over het bindend 

studie-advies. 

Meneer van den Ouwerkerk, om maar 

gelijk met de deur in huis te vallen, waarom 

is een bindend studie-advies eigenlijk 

nodig? Zijn studenten niet oud en wijs 

genoeg om zelf hun verantwoordelijkheden 

te nemen? 

“Studenten zijn deels oud en wijs genoeg om 

hun eigen prioriteiten te zetten, maar een duw 

in de rug kan soms best behulpzaam zijn. De 

resultaten hebben dit ook uitgewezen. De 

gedachte in Groningen bij het college van 

bestuur is echter dat er ook andere middelen 

zijn om studenten aan te sporen.” 

U spreekt over resultaten, zijn er bewijzen 

dat er verbeteringen optreden door het 

bindend studie-advies, hoe is dit in Leiden 

eigenlijk gegaan? 

“In Leiden zien ze een rendementsverhoging, 

het bindend studie-advies lijkt daar dus te 

helpen maar dat wil niet zeggen dat andere 

10 

Het bindend studie-advies: 

middel of kwaal? 

Een inventarisatie van een angstgegner 

Pieter Jan van der Bij 

In Leiden leidt het bindend 

studie-advies tot betere 

resultaten, in Amsterdam 

niet. De RuG verzet zich er 

nog tegen 


dingen ook niet zouden helpen. Op GMW bij 

Psychologie is hier ook ervaring mee en ook 

daar lijken mensen door een bindend studie 

advies harder te gaan studeren. Mensen zijn 

daar namelijk harder gaan studeren nadat er 

eisen werden gesteld. Bijvoorbeeld het halen 

van bepaalde vakken voor er aan het tweede 

jaar kon worden deelgenomen.” 

Vindt u dat er ook nadelen aan het bindend 

studie-advies zitten? 

“Als een bindend studie-advies te streng is 

geef je studenten eigenlijk niet de kans om te 

wennen aan hun nieuwe omgeving. 

Bijvoorbeeld om hun draai te vinden in de 

nieuwe omgeving en een sociaal leven op te 

bouwen. Als je deze uitselecteert hoeft dit niet 

handig te zijn omdat ze na deze periode van 

gewenning bijvoorbeeld wel in staat zouden 

kunnen zijn de opleiding gewoon af te maken.” 

Maar vindt u zelf een bindend studie-advies 

nodig, universiteiten draaien toch al jaren 

prima zonder een dergelijk advies? 

“Nou, er zijn zeker andere mogelijkheden om 

studenten te motiveren, maar het kan handig 

zijn studenten met een bindend studie-advies 

op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Het 

hoeft echter niet snel zover te gaan om tegen 

studenten te zeggen dat ze op moeten houden 

met hun studie.” 

Tot slot een wat persoonlijke vraag: Als u nu 

op dit moment student was zou u dan blij 

zijn met het bindend studie-advies en zou u 

het nodig hebben gehad denkt u? 

“Volgens mij heb ik een soort bindend studieadvies 

gekregen, toen ik nog economie 

studeerde en niet door het eerste jaar heen 

kwam zeiden ze dit gaat niet werken, maar het 

was niet direct bindend. Je hoeft studenten niet 

direct uit te sluiten, maar je mag ze soms wel 

op hun verantwoordelijkheden wijzen. Te 

rigoureus hiermee te werk gaan lijkt me echter 

niet verstandig, omdat je als universiteit niet 

alleen maar uit moet zijn op het behalen van 

goede resultaten.” 

Propedeusebul 

J.C. Admiraal, W. Bantema, K.H. 

Begall, H.I. de Bok, O.V. 

Boneschansker, R.B. Buffinga, O.W. 

van Diggele, A.M. van Dijk, T. 

Drukker, R. Flier, J. van Geffen, M.C. 

Graaf, N. Heijne, T.D.A. Horsten, F.P. 

Heynemann, H. v.d. Iest, R. Rijpma, 

V.M. Rings, J.S. Rook, K. Steenbergen, 

M.P. Timmers, L.W. Top, F.J.R. Visser, 

T.S. Warmsels, A.D. Wiersma, M.F. 

Zwaan 

Bachelorbul 

G.J. Huitsing 

M.M. Jokhan 

J. Kempe 

A. Munniksma 

S. Sapulete 

T.M Veldhuis 

T. Zuithoff 

Master- of doctoraalbul 

J.J. Sijtsema 

F.S. Tinga 

A.M.J. Bolks 

K.J. v.d. Kooi 

R.G. Defourny 

J.M.J. Deijkers 

B. Hooiveld 

M.P. v.d. Griendt 

S.M. Schepman 

M. Dirks 

R.C. Bakker 

A. Goldsteen 

M. v. Eck 

J. v.d. Waal 

C. de Vries 

S. Hamstra 

C. Tröster 

M. Keen 

J.H.B. Oosterlaar 

M. Kolstein 

P. Visscher 

A.M. v.d. Niet 

D.K. Wolthuis 

M. Jansen 

Wij wensen allen veel succes in hun 

verdere sociologische carriere!

INGEZONDEN STUK 

Desolate cultuurdragers 

“De grijze Donau stroomt zacht kabbelend richting Kroatië” 

Tim Baas 

"Die Petöfi was dronken van opportunisme 

en alcohol." Júlia houdt er niet van om de 

geschiedenis te verdraaien. 

Op een oude man na zijn we de enige 

aanwezigen in Klub Szoda. Met een glas 

palinka in zijn rechterhand kijkt hij met een 

somber gezicht naar buiten. De straten zijn 

uitgestorven. Op zondag zwijgt men in 

Boedapest. 

Hartstochtelijk vertelde ik Júlia over de 

heldendaden van Sándor Petöfi. De dappere 

dichter leidde met drie andere Hongaren op 

15 maart 1848 een opstand tegen het bewind 

van de Oostenrijkse keizer Frans Jozef. 

Júlia's reactie op mijn enthousiaste verhaal 

sprak boekdelen. Helaas voor de moedige 

Magyaren mislukte de revolutie. Petöfi 

sneuvelde op het slagveld. "15 Maart is nu 

een nationale feestdag in Hongarije. Is het 

niet geweldig? We vieren dan de poging tot 

een revolutie," vult Júlia me ironisch aan. 

Oh. Ik blader verder in mijn reisboekje en tref 

een hoofdstuk over de Romeinen aan. 

De Globus Reisgids Boedapest is een 

bruikbaar middel in onzekere tijden. 

De Romeinse heerschappij reikte 

tweeduizend jaar geleden onder meer tot aan 

de Donau. Heden ten dage zijn er in 

overvloed Romeinse overblijfselen te vinden 

in Boedapest. "Vertel," zegt Júlia honend. 

Hongaren en het instituut geschiedenis 

hebben een haatliefde-verhouding met elkaar. 

"Nou, er is een amfitheater in Óbuda," 

antwoord ik met bezieling. 

De Globus stipt het zelfs aan: 'de 

fantasie van anderen wordt aangewakkerd 

door het Romeinse amfitheater in Óbuda, dat 

doet denken aan het Colosseum in Rome.' 

Júlia drinkt haar glas bier leeg, staat op en 

zegt: "Mooi. Laten we daar dan maar naar 

toegaan." 

Zondagen zijn dikwijls de langste dagen van 

de week. 

Het metrostelsel van Boedapest kent vier 

kleuren. We gaan voor blauw. Langzaam aan 

dwalen we af van het historische centrum. 

Bij station Árpád híd stappen we uit en gaan 

op zoek naar een bus. De roltrap brengt ons 

naar boven. 

Zowel links als rechts van de lange 

steile roltrap vliegen de verkiezingsposters je 

om de oren. "Weet je al wat je gaat 

stemmen?," vraag ik aan Júlia. "Nee. Maar 

alles beter dan de communisten, de regerende 

IGEN-partij", zegt Júlia vastberaden. Igen 

betekent in het Hongaars ja. "Je bedoelt de 

sociaal-democraten?" Ik verbaas me over 

haar categorisering. Zonder enige schroom 

beantwoordt Júlia mijn vraag. "Als jij hen zo 

wil omschrijven, bedoel ik die ja." 

De bushalte bevindt zich in een 

steriele omgeving. Bus 106 staat al gereed. 

De buschauffeur is echter in geen velden of 

wegen te bekennen. De passagiers wachten 

geduldig op zijn komst. Punctualiteit is een 

onbekende term in Hongarije. Zeven minuten 

te laat verschijnt de chauffeur. Zonder de 

reizigers te controleren begint hij aan zijn 

dagelijkse ronde. 

Nog geen tien minuten later komen 

we aan in een wijk gevuld met grauwe flats 

uit het laatste kwart van de vorige eeuw. De 

sierlijke Habsburgse gebouwen in Pest en de 

statische wijken van Óbuda liggen niet ver 

van elkaar vandaan. 

Nieuwsgierig naar de Romeinse restanten 

wandelen we naar de plek van bestemming. 

Toeristische bordjes wijzen ons de weg. Het 


amfitheater is blijkbaar een trekpleister. 

Ondertussen scheuren auto's, al dan niet 

toeterend, voorbij. 

Júlia ziet het lijdzaam toe. Ze steekt 

een sigaret aan en merkt op: "Wist je dat op 

metrostation Nyugati de Oekraïense 

sigarettensmokkel grote vormen aanneemt?" 

We naderen de plaats van 

bestemming. Voor ons ligt een stenen theater 

met blubber, onkruid en dood gras. Met recht 

neemt het de hoedanigheid van een 

amfitheater aan. 

Nochtans ben ik zeer benieuwd of 

de eindverantwoordelijke redacteur voor de 

Globus nog steeds dezelfde mening is 

toegedaan. Dit geldt ook voor de eerst 

verantwoordelijke voor het hoofdstuk over de 

Romeinen. Ik ga ervan uit dat de 

Globusredactie bestaat uit een groot aantal 

leden. 

Een vergelijking met het 

Colosseum in Rome is namelijk een tikkeltje 

overdreven. En dan druk ik me nog zwak uit. 

Júlia lacht misprijzend. 

Hardop fantaseer ik wat voor grote 

evenementen in dit theater ooit hebben 

plaatsgevonden. In ieder geval 

gladiatorengevechten, toneel, muziek, zang 

en sportwedstrijden. Uiteraard met goed 

gevulde tribunes. 

Op het grasveld vlakbij de tribunes 

tref ik een afvalbak aan. Naast de overvolle 

bak ligt voornamelijk afval. Eén van de 

traptreden voor de ingang is bezaaid met 

sigarettenpeuken. 

Het Romeinse amfitheater fungeert 

anno 2006 als hangplek voor jongeren. Aldus 

bekleedt het nog steeds een maatschappelijke 

functie. Beneden in de omliggende gracht 

lopen twee kwispelende honden. De 

terugkeer van Romulus en Remus? De 

honden zijn vooral bezig met het afbakenen 

van hun territorium. 

Ik frons mijn wenkbrauwen en kijk 

Júlia radeloos aan. Ze heeft iets anders aan 

haar hoofd. "Ik snak naar bier. Honger heb ik 

trouwens ook,"zegt Júlia knorrig. 

Met de neerhangende zon in Óbuda keren we 

terug naar Pest. De grijze Donau stroomt 

zacht kabbelend richting Kroatië. Aan het 

gotische parlementsgebouw hangt fier de 

Hongaarse vlag. De vlag van de Europese 

Unie vormt gezelschap. 

"We gaan niet naar McDonalds of 

Burger King. Het is al erg genoeg dat deze 

ketens het straatbeeld in Pest domineren," 

zegt Júlia ontstemd. "Laat staan het eten 

daar." 

Het zijn barre tijden voor cultuurdragers. 



NIEUW KABINET MET OF ZONDER: 

De aanwezigheid van Rita Verdonk in het 

kabinet was voor D66 vlak voor het 

zomerreces van de Tweede Kamer genoeg 

reden om het vertrouwen in dat kabinet op 

te zeggen. Maar volgens een peiling van 

NOVA is ze verreweg de populairste 

rechtse politicus. Op de kandidatenlijst 

van de VVD staat ze op de tweede plaats, 

maar hoe groot is de kans dat ze na de 

verkiezingen terugkeert als minister? 

SoAP deed een belrondje. 

"De kans dat D66 en Rita Verdonk ooit nog 

samen in een kabinet zitten is nul procent." 

Roy Kramer, woordvoerder van de Tweede 

Kamerfractie van D66, is buitengewoon 

duidelijk in zijn standpunt. "Ze heeft haar 

macht als minister misbruikt om haar privébelang 

en reputatie te dienen." Is D66 wel 

bereid om haar te dulden op een andere post, 

zoals VROM, Justitie of Bestuurlijke 

Vernieuwing? "Nee", aldus Kramer. "Met dat 

machtsmisbruik diskwalificeert ze zichzelf 

als toekomstig minister." 

Maar gezien de peilingen is de kans 

dat D66 überhaupt nog in een volgend 

kabinet zitting zal nemen toch al klein. De 

kans daarop is groter voor de ChristenUnie 

van André Rouvoet, die door velen al een 

sleutelrol krijgt toebedeeld bij de 

aankomende kabinetsformatie: hij sluit 

immers niemand uit, behalve een echt links 

kabinet van PvdA, SP en GroenLinks. "We 

moeten eerst maar eens zorgen voor genoeg 

zetels om in het kabinet te komen", zegt 

Corné Versluis, publieksvoorlichter van de 

ChristenUnie. "En voordat we in het kabinet 

komen zullen we een akkoord moeten 

bereiken over het inhoudelijke programma. 

Zo ligt dat ook met Rita Verdonk: zij zal dan 

beleid moeten uitvoeren waarover wij een 

akkoord hebben bereikt." 

De fractie van de ChristenUnie 

heeft in de Tweede Kamer echter meerdere 

malen het vertrouwen in Verdonk opgezegd. 

Vindt de partij van Rouvoet het dan wel 

acceptabel om haar nu terug te zien keren als 

minister in een kabinet met de ChristenUnie 

als partner? Versluis: "Dat accepteren we 

inderdaad niet zomaar. We hebben immers zo 

vaak het vertrouwen in haar opgezegd, 

bijvoorbeeld om haar bestuursstijl. En haar 

beleid ten aanzien van vreemdelingen is 

gewoon keihard geweest. Het zal heel erg 

moeilijk worden om daar uit te komen en haar 

dus terug te zien keren op die post." Een 

andere post zou dus wel kunnen, ondanks alle 

bezwaren omtrent haar bestuursstijl? "Ze zou 

12 

Rita Verdonk: IJzersterk of 

Michiel Emmelkamp 


ijzeren breekpunt? 

inderdaad misschien nog een kans kunnen 

krijgen op een andere post en als ze dan iets 

fout doet kan ze daar op afgerekend worden." 

De andere klein-christelijke partij 

in de Kamer, de SGP, laat weten helemaal 

geen bezwaar te hebben tegen Rita Verdonk 

in een mogelijk kabinet met de SGP. De 

voorlichter van de SGP-fractie, Menno de 

Bruyne, laat, met een traditioneel Zeeuws 

accent, weten dat de SGP wil spreken over 

beleid en niet over personen. "We hebben 

indertijd het vertrouwen in haar opgezegd 

omdat ze de Kamer verkeerd voorlichtte. En 

ja, ze heeft natuurlijk een wat parmantige 

stijl. Maar goed, iedereen maakt fouten, daar 

willen we best overheen stappen. Ach, het is 

natuurlijk een wat voorbarige discussie, want 

hoe groot is de kans nu eigenlijk dat de SGP 

in het kabinet komt?" 

De dienstdoende voorlichter van 

GroenLinks laat weten dat de kans 

buitengewoon klein is dat GroenLinks 

Verdonk in een kabinet zou accepteren. "We 

hebben drie keer het vertrouwen in haar 

opgezegd, maar dat had ook best vaker 

kunnen gebeuren. Haar bestuursstijl en 

opvattingen staan zo ver van ons af, de kans 

is erg klein dat we daar een coalitie-akkoord 

over bereiken. Het feit dat Femke Halsema 

vorig jaar werd uitgeroepen tot liberaal van 

het jaar betekent niet dat we ineens zouden 

kunnen leven met Rita Verdonk, zij is 

namelijk verre van liberaal. Overigens is de 

kans dat wij met de VVD in een kabinet 

komen ook vrij klein, want die staan qua 

ideeën ook heel erg ver van ons af." 

De kleine partijen geven allemaal 

dus een vrij duidelijk antwoord op de vraag 

hoe zij aankijken tegen Rita Verdonk. Dat ligt 

iets anders bij de PvdA. Na vier telefoontjes 

reageerde eindelijk het hoofd voorlichting 

van die partij, Remco Dolstra. "We hebben 

überhaupt nog niet gesproken over wie wel of 

niet minister mag worden. We moeten eerst 

maar eens zien dat we in de positie komen om 

deel te nemen aan het kabinet. We hebben tot 

nu toe geen enkele partij uitgesloten, maar het 

valt natuurlijk wel op dat de VVD 

voortdurend zegt dat men geen coalitie met 

de PvdA wil sluiten en dat maakt de vraag of 

wij met Rita Verdonk in een kabinet willen 

zitten natuurlijk vrij theoretisch." 

De PvdA sluit dus, vooralsnog, Rita 

Verdonk niet uit, ondanks het feit dat die 

partij meerdere malen het vertrouwen in haar 

opzegde. Zou het een unicum zijn als die 

partij in een kabinet zou stappen met een 

minister waarin ze reeds veel eerder het 

vertrouwen heeft opgezegd? Volgens Bert 

van den Braak van het Politiek Documentatie 

Centrum in Den Haag wel. "Voorbeelden van 

ministers die werden weggestuurd door het 

parlement, en die later terugkeerden op de 

zelfde post, zijn er niet." Ook Jan Vis, politiek 

specialist van de sociologische vakgroep in 

Groningen, kan zich die situatie niet 

herinneren. 

Van den Braak: "Mocht Rita 

Verdonk toch een breekpunt worden in de 

formatie, dan zou die situatie enigszins 

vergelijkbaar zijn met 1977. De PvdA had 

begin 1977 feitelijk het vertrouwen in 

minister Van Agt van Justitie opgezegd en 

alleen afgezien van een motie vanwege de 

consequenties voor het gehele kabinet. Bij de 

formatie sprak de PvdA een veto uit over 

terugkeer van Van Agt op Justitie." Dat veto 

betekende het einde van de kabinetsformatie, 

wat leidde tot het beroemde kabinet van Agt- 

Wiegel, zonder grote verkiezingswinnaar 

Den Uyl. 

Jan Vis herinnert zich die formatie 

vooral als de formatie waarin de PvdA van 

Den Uyl haar hand fenomenaal overspeelde.

CELEBRITIES IN POLITICS 

Mart Duitemeijer 

In het voor Amerikaanse begrippen 

extreem linkse Hollywood gebeurt vrij veel 

op politiek gebied. Dit is echter niet altijd 

zo geweest, in de jaren ‘60, ‘70 was 

Hollywood nog lang niet zo links als het nu 

is. En vooral de mensen die het echt 

maakten in de politiek waren absoluut niet 

links. Toch lijkt het zwaartepunt steeds 

meer naar links te schuiven. SoAP 

verdiepte zich hierin en doet verslag van 

een aantal celebrities die zich bezig hebben 

gehouden met politiek. 

Laten we beginnen met een schoolvoorbeeld: 

Ronald Reagan. Een acteur die het helemaal 

maakte in de politiek. In het begin van zijn 

filmcarrière was hij nog aanhanger van de 

democratische partij, maar dit veranderde al 

snel. Zijn politieke doorbraak kwam tijdens 

een toespraak ter ondersteuning van 

presidentskandidaat Barry Goldwater. In deze 

toespraak kwamen Reagans politieke 

denkbeelden duidelijk naar voren: "Een 

beperkte rol voor de overheid, bescherming 

van individuele vrijheden en een krachtig 

militair apparaat om deze te beschermen in 

een wereld die steeds sterker wordt bedreigd 

door het communisme." Dit viel in goede 

aard bij de Amerikaanse bevolking en in 1966 

werd Reagan verkozen tot gouverneur van 

California. Na een ambtstermijn van acht jaar 

besloot hij zich verkiesbaar te stellen als 

president. Hij werd in bij zijn eerste poging 

niet verkozen tot president maar toen hij het 

in 1980 nog een keer probeerde won hij de 

verkiezingen van Jimmy Carter. 

Een tweede voorbeeld is natuurlijk 

Arnold Schwarzenegger. Nadat hij de 

beroemdste body builder van de wereld was 

geworden besloot hij zijn geluk te beproeven 

in Hollywood. Hij speelde in talloze 

actiefilms en werd daarmee wereldberoemd. 

In zijn films vaak komt hij eerder over als een 

hersenloze spiermassa dan als een visionair 

politicus, maar Schwarzenegger bleek meer 

in zijn mars te hebben; hij werd in 2003 

verkozen tot gouverneur van California. Toch 

was dit alles behalve een normale verkiezing. 

Het was een zogenaamde "recall election". 

Bij een recall election wordt er een 

referendum gehouden onder de bevolking om 

te vragen of ze de zittende gourverneur weg 

willen stemmen, meestal omdat die het erg 

slecht doet. Nadat de zitten gourverneur was 

weggestemd werd Schwarzenegger verkozen. 

Schwarzenegger is een republikein, dit was in 

zijn tijd al niet zo gangbaar meer vergeleken 

Van rechts naar links 

met de rest van de celebrities in Hollywood. 

Toch is hij een vrij "controversiële 

republikein". California is namelijk niet voor 

niets de staat die het meest links gekant is. 

Nog even een leuke quote van 

Schwarzenegger waarmee hij aangeeft hoe 

zijn politieke voorkeur begon: "Then when I 

heard Nixon talk about politics, he said open 

up the borders, the consumers should be 

represented there ultimately and strengthen 

the military and get the government off our 

backs. I said to myself, what is this guy's 

party affiliation? I didn't know anything at 

that point. So I asked my friend, what is 

Nixon? He's a Republican. And I said, I am a 

Republican. That's how I became a 

Republican." 

Tot slot een celebrity die op dit 

moment vrij actief is op politiek gebied: 

George Clooney. Korte tijd geleden is bekend 

geworden dat hij niet zal meedoen aan de 

verkiezingen van 2008, waar wel sprake van 

was. Toch blijft hij zeker actief op politiek 

gebied. Clooney heeft zich de afgelopen tijd 

hard ingezet voor de situatie in Darfur. Samen 

met twee senatoren heeft hij erop 

aangedrongen dat er actie wordt ondernomen 

tegen de genocide die daar plaatsvindt; "What 

we cannot do is turn our heads and look away 

and hope that this will somehow disappear". 

Wat Clooney anders doet dan de 

meeste celebrities is dat hij zijn politieke 

ideeën ook via zijn films overbrengt. Eerst 

schreef hij het script en regisseerde hij de film 

Good night and Good luck. Deze film gaat 

over de jacht op communisten van Mcarthy in 

de in de jaren ‘60. Clooney maakt in deze 

film eigenlijk een vergelijking tussen wat 

Mcarthy deed en waar George Bush 

tegenwoordig mee bezig is, namelijk met zijn 


oorlog tegen terrorisme. Grappig dat ze 

beiden ook dezelfde uitspraak gebruikten: "If 

you're not with us, you're against us". Deze 

film werd goed ontvangen door het publiek, 

in Nederland draaide hij eerst alleen in de 

filmhuizen, maar werd hij later ook vertoond 

in bioscopen als Pathé. 

Al snel na deze film kwam de film 

Syriana uit. Een film waarin Clooney zelf 

speelt en die ook door hem werd 

geproduceerd. Deze film gaat over de 

belangen en corruptie die binnen de 

oliewereld spelen. De film is een felle 

aanklacht tegen de Amerikaanse regering en 

de oliesjeiks die op niets anders uit zijn dan 

macht en geld. 

Clooney probeert in deze film ook 

duidelijk te maken dat de olie-industrie 

buitengewoon harteloos omgaat met 

fabrieksarbeiders, die zonder sociale 

zekerheid met duizenden tegelijk op straat 

worden gezet. De film suggereert dat dit ook 

een aanleiding kan zijn voor religieus 

fundamentalisme; 'verraden' door de 

Amerikaanse werkgever en verder niks meer 

te verliezen. Deze film is dus duidelijk een 

aanklacht tegen de olie-industrie van 

tegenwoordig. 

Het is dus duidelijk dat de 

celebrities zich geen blad voor de mond 

nemen wat betreft hun politieke ideeën en 

voorkeuren. Toch blijft het 

de vraag wat de drijfveer van de celebrities is 

om zo openlijk met hun politieke ideeën en 

voorkeuren om te gaan. Willen ze gewoon 

grof geld verdienen met de films en de 

publiciteit eromheen, of zijn het echte 

wereldverbeteraars? Het is op dit moment 

onduidelijk, maar als deze uitspraken van 

celebrities door gaan, zullen we er naarmate 

de tijd vordert achterkomen. 



HIKIKOMORI 

Japan choqueerde tijdens de laatste 

decennia van de vorige eeuw de wereld met 

karoshi, mensen die zich letterlijk 

doodwerkten. Sinds de jaren negentig is er 

sprake van een nieuw sociologisch 

fenomeen: hikikomori. Dit zijn meestal 

twintigers, die zich voor minimaal een half 

jaar voor de buitenwereld afsluiten door 

zichzelf op te sluiten in de kamer van hun 

ouderlijk huis. Ze zien vaak alleen hun 

vader en moeder, omdat die ervoor zorgen 

dat hen een langzame hongersdood 

bespaard blijft. 

Je bent een jongen van rond de twintig, je 

doet je best om mee te komen in de 

welvarende maatschappij, maar het lukt je 

niet. Wat doe je? Je sluit jezelf voor maanden 

op met vaak als enige metgezel je 

(spel)computer. Voor de rest slaap je vaak 

overdag en ben je 's nachts wakker. Dit zijn 

de typische gedragseigenschappen van 

hikikomori: Japanse jongeren die de 

prestatiedruk van de Japanse maatschappij 

niet meer aankunnen. 

Toen er rond de 

millenniumwisseling in Japan enkele 

moorden werden gepleegd door jongeren die 

extreem teruggetrokken leefden, is de 

Japanse overheid een onderzoek begonnen en 

kwam tot de conclusie dat adolescenten met 

een kluizenaarsbestaan eerder regel dan 

uitzondering waren. 

Omdat veel Japanse families zich 

schamen voor hun hikikomori en er niet over 

praten, zijn exacte cijfers niet te geven. Een 

hikikomori die zelf hulp zoekt is een 

contradictio in terminis, en kom je dus 

nauwelijks tegen. De meest ruime 

schattingen laten zien dat er in het Japan van 

vandaag de dag ongeveer een miljoen 

hikikomori zijn. Dit zou betekenen dat 

ongeveer een vijfde van de mannelijke 

adolescenten aan deze stoornis lijdt. Hoewel 

de jongens ruim in de meerderheid zijn, zijn 

er ook meisjes die zich vrijwillig in een 

sociaal isolement begeven. 

Een hikikomori wordt je vaak niet 

van de een op de andere dag. Vaak gaat er een 

stressvolle situatie aan vooraf. Pesterijen, 

slechte cijfers of ruzie kunnen oorzaken zijn. 

Dit blijkt uit de reacties op 2channel, het 

grootste online forum van Japan. Hikikomori 

in de digitale wereld lijken juist niet in een 

isolement te verkeren en zoeken contact met 

14 

Maanden leven tussen de muren van je 

kamer in je ouderlijk huis 

Japanse twintigers sluiten zich op door prestatiedruk en gebrek aan zingeving 

Jouri Bakker 


lotgenoten, blijkt bijvoorbeeld uit deze 

reactie op een ander forum: 

"Dear all, 

I am a Hikii looking to make contact with 

other Hikii -whether by email, BBS or 

whatever. Unfortunately I speak only English, 

German and some Vietnamese. 

I refused to take part in the rat race as was 

expected of me because to spend my life in a 

grey office seemed meaningless to me. My life 

locked in my room is almost as meaningless, 

but it's at least the lesser of two evils. I want 

to meet other Hikii and find out what they 

want from life. 

Please contact me." 

Hoewel wetenschappers en psychiaters het er 

nog niet over eens zijn of het hier een 

levensstijl of een geestesziekte betreft, zijn ze 

over de oorzaken voor de acute sociale 

terugtrekking redelijk eensgezind. Tatsushi 

Ogino, als professor in sociale- en 

mensstudies werkzaam aan de faculteit van 

Shizuoka, deed in 2004 onderzoek naar de 

oorzaken en vond dat de manier waarop de 

Japanse maatschappij is ingericht hierbij een 

belangrijke rol speelt. 

Het competitie-element is in die 

maatschappij veel groter dan in andere 

westerse maatschappijen. In de laatste 

decennia van de vorige eeuw leken de bomen 

tot in de hemel te groeien. Vrijwel iedereen 

was verzekerd van een baan en een huis. 

Door de economische stagnatie worden veel 

jongeren geconfronteerd met onzekerheden. 

'Krijg ik wel een goede baan? Kan ik de zorg 

voor mijn ouders wel op mij nemen?', zijn 

vragen die veel Japanse jongeren zichzelf 

stellen. Wie zijn leven voor zijn gevoel niet 

op een zinvolle manier vorm kan geven of 

wie de harde competitiestrijd niet meer 

aankan, trekt zich onzeker terug uit het 

sociale leven. 

Volgens Dr. Henry Grub, 

werkzaam aan de universiteit van Maryland 

en hikikomori-onderzoeker, zijn Japanse 

ouders niet daadkrachtig genoeg. Zo betoogt 

hij in de Tokyo Weekender dat hij het niet zou 

accepteren 

wanneer zijn kind zich op zou sluiten op zijn 

kamer. 'Ik zou de deur in trappen en naar 

binnen lopen', aldus Grub. Probleem is dat 

veel Japanse ouders een dergelijke aanpak 

niet zien zitten. Die kiezen liever voor een 

softere benadering van hun kroost. De 

mentaliteit van de ouders is een belangrijke 

oorzaak voor de duur van het sociale 

isolement van de hikikomori. Tevens kan dit 

verklaren waarom het fenomeen alleen in 

Japan op zo'n massale schaal voorkomt. 

Er zijn geen exacte cijfers te geven 

over het aantal hikikomori, maar de 

meest ruime schattingen spreken over 

ongeveer een miljoen gevallen. 

Een soortgelijk maar minder 

grootschalig fenomeen zijn sotokomori. In 

tegenstelling tot hikikomori vluchten 

sotokomori vaak niet de digitale wereld in, 

maar kiezen voor een ander, goedkoper land 

om aan de druk van de eigen maatschappij te 

ontsnappen. De meest populaire landen onder 

sotokomori zijn India (Mumbai) en Thailand 

(Bangkok). Hier kunnen ze relatief voordelig 

naartoe en ook de kosten voor het 

levensonderhoud zijn vele malen lager dan in 

Japan. Hier kunnen ze bijna een jaar leven 

voor een bedrag waar ze in Japan slechts twee 

maanden van rond hadden kunnen komen. 

Veel geld hebben ze ook niet nodig. 

Vaak zoeken sotokomori elkaar op in 

jeugdhotels waar ze zich dan vermaken met 

het lezen van stripboeken, het spelen van 

computerspellen, gitaar spelen of andere 

activiteiten. Sotokomori doen geen enkele 

moeite om zich te verdiepen in het land waar 

ze naar toe gekomen zijn. De enige reden dat 

ze zijn waar ze zijn, is dat ze rust willen en 

niet onder druk willen staan van de moderne 

Japanse maatschappij. Het grootste deel van 

hun tijd brengen sotokomori dus net als 

hikikomori tussen vier muren door. Al zijn de 

muren in dit geval die van de kamer in hun 

hostel.

Het straatbeeld aan de Grote Rozenstraat 

bestaat allang niet meer uit geitenwollen 

sokken of provo's. Desondanks heeft de 

opleiding het vooroordeel van een 

overwegend linkse studentenpopulatie nog 

steeds niet van zich afgeschud. SoAP 

onderzocht in het Boumangebouw 

waardoor dat komt en of dat beeld nog 

terecht is. "Het is toch algemeen bekend 

dat sociologen links zijn?" 

Eerstejaars studente Karlijn denkt wel dat de 

meeste sociologen links gaan stemmen. Zij 

zelf doet dat ook, het wordt GroenLinks of de 

PvdA. "Maar niet op Wouter Bos, want die 

probeert veel te veel mensen te paaien. Maar 

ik wil absoluut geen Balkenende als premier, 

dus dan stem ik misschien toch PvdA zodat 

zij de grootste worden, hoewel ik de mensen 

van GroenLinks eigenlijk beter vind." Het 

valt haar op dat het politieke engagement 

onder sociologiestudenten erg hoog is. "Als 

ik met vriendinnen die geen sociologie 

studeren over de verkiezingen praat merk ik 

dat zij er nog amper over hebben nagedacht, 

maar hier op de opleiding leeft het al een stuk 

meer. En dan zijn het vooral linkse mensen, ik 

ben nog niemand tegengekomen die VVD 

stemt." 

Dat bevestigt haar jaargenoot Eric. 

"Ik denk dat dat misschien wel bij jong-zijn 

hoort. Mensen schuiven vaak op naar het 

midden naarmate ze ouder worden. Het ligt 

niet aan de colleges, die zijn totaal niet 

eenzijdig en daarin komen de voordelen van 

de markt voldoende aan bod en worden er 

kanttekeningen geplaatst bij de 

verzorgingsstaat. Er wordt wel veel gepraat 

over politiek met jaargenoten onderling, dat 

hoort denk ik wel bij de opleiding. Met 

sociologiestudenten praat ik meer over 

politiek dan met andere vrienden", zegt de 

eerstejaars die zelf SP gaat stemmen. "Ik stem 

zowel op de persoon Marijnissen als op de 

standpunten. En ik stem principieel, dus op 

de partij die ik het beste vind en niet 

strategisch." 

Ook derdejaars student Frank, die 

zelf overigens wel VVD stemt ("uit de 

stemwijzer kwam Fortuyn, maar ja, haha, 

daar ga ik natuurlijk niet op stemmen") kent 

vrijwel geen rechtse medestudenten. "Het is 

toch ook vrijwel algemeen bekend dat 

sociologen links zijn? Je gaat niet voor niets 

sociologie studeren. Maar ik denk ook dat 

sommige vakken wel een beetje links 

georiënteerd zijn. Bijvoorbeeld bij 

Arbeidssociologie en Sociale Welvaart 

worden aardig 'linkse' onderwerpen 

behandeld: sociale cohesie, ongelijkheid, dat 

soort dingen. En als een docent iets vertelt 

ben je natuurlijk snel geneigd om dat aan te 

nemen." 

Zijn jaargenoot Tom is het daar wel 

mee eens. Zelf weet hij nog niet wat hij gaat 

stemmen, maar de stemwijzer adviseerde 

hem de Partij voor de Dieren. "Eigenlijk is er 

maar één college waarbij we een soort van 

stemadvies krijgen en dat is 

Arbeidssociologie. Maar daar ligt het er 

hartstikke dik bovenop en gebeurt het ook 

een beetje om te provoceren. Bij de andere 

colleges valt het wel mee. 

Sociologiestudenten staan gewoon op een 

bepaalde manier in de maatschappij en kijken 

er op een bepaalde manier naar. Daarom 

stemmen ze zoveel links, denk ik." 

Arie Glebbeek, docent 

Arbeidssociologie, denkt niet dat de colleges 

het stemgedrag van studenten beïnvloeden. 

"Al zou ik het proberen, dat zou toch niet 

lukken." Volgens hem ligt het linkse 

stemgedrag van sociologen gewoon aan het 

slag mensen. "Iemand die het puur om het 

geld gaat, studeert geen sociologie. Als je 

sociologie gaat studeren ben je gewoon 

geïnteresseerd in maatschappelijke 

vraagstukken en dat past goed bij links." 


WANDELGANGENPEILING: WAT STEMT DE SOCIOLOOG? 

“Ik ben nog niemand tegengekomen die 

VVD stemt” 

Michiel Emmelkamp 

Opleidingsdirecteur Rudi Wielers beaamt dat. 

"Bij bedrijfskunde in Rotterdam, waar ik 

eerst werkte, loopt compleet ander volk rond. 

Zowel de personeelsleden als de studenten bij 

sociologie zijn veel meer bereid om iets 

goeds te doen voor een ander zonder daar zelf 

van te profiteren. Het is niet zo dat het 

onderwijs ervoor zorgt dat mensen linkser 

gaan stemmen, hoe graag ik dat ook zou 

willen." 

Ook zesdejaars student Tim (die op 

Henk Kamp van de VVD stemt) denkt dat de 

opleiding weinig invloed heeft op het 

stemgedrag van sociologiestudenten. "De 

meeste studenten worden alleen in hun 

oordeel bevestigd door de colleges. Er zijn 

überhaupt weinig zwevende kiezers te vinden 

onder sociologiestudenten in Groningen. Ik 

Als het aan de Groningse sociologen wordt moeten we deze campagnetekst van de SP zo snel mogelijk opvolgen. 

ken weinig mensen die van partij zijn 

veranderd sinds ze begonnen met hun studie. 

Een uitzondering daargelaten." Hij benadrukt 

dat er niet alleen aanhangers van de 

traditionele linkse partijen rondwaren door 

het sociologische landschap. "Er zijn zeker 

ook kiezers van VVD, CDA, D66 en 

ChristenUnie. Die vormen alleen 

waarschijnlijk geen meerderheid. Misschien 

is het wel een onderdrukte minderheid." 

Waar rechts bij sociologie 

misschien een onderdrukte minderheid vormt 

rolde er bij de verkiezingen in 2002 juist een 

rechtse meerderheid uit de bus, en ook in 

2006 lijkt een linkse meerderheid vrij 

onwaarschijnlijk. Ligt dat aan het vertekende 

wereldbeeld van de doorsnee socioloog, of 

heeft de Nederlandse bevolking het bij het 

verkeerde eind? 

Derdejaars studente Joosje, zelf 

SP-stemmer, weet wel waar het aan ligt. 

"Sociologen hebben gewoon een beter inzicht 

in de maatschappij en weten daardoor beter 

wat goed is voor Nederland", lacht ze. "Nee, 

linkse mensen gaan gewoon eerder sociologie 

studeren dan rechtse mensen." 



SHARIA 

Sharia en de westerse samenleving 

Als tweederde meerderheid van de 

Nederlanders de sharia zou willen, dan zou 

die kunnen worden ingevoerd'. Piet-Hein 

Donner, toen nog minister van Justitie, 

zorgde onlangs voor nogal wat 

opschudding met deze uitspraak. Hij 

moest zijn woorden nader verklaren op 

aandringen van zijn collega-politici. De 

minister van justitie zei dat zijn uitspraak 

een hoog theoretisch gehalte bevatte maar 

dat in essentie de mogelijkheid moet 

bestaan om de sharia in te voeren indien 

een tweederde meerderheid daarvoor 

kiest. Immers leven we in een 

democratische staat. Maar heeft de sharia 

zelf wel een democratisch karakter? En 

wat is de sharia eigenlijk? Combineert 

invoering met de westerse samenleving? 

Of leidt dit tot problemen? 

De sharia is de islamitische wet 

gebaseerd op de heilige Koran. Aangezien er 

geen eenduidigheid bestaat over de exacte 

vorm van de leefwet wordt de sharia op 

verschillende tot tegenstrijdige manieren 

gehanteerd. Jurisprudentie is vaak gebaseerd 

op oudere uitspraken omdat wetten nooit 

officieel vastgelegd zijn. In relaties met 

mensen en in de relatie tot God moeten de 

regels van de sharia nageleefd worden. De 

overtuiging dat de wet zorgt voor fysieke en 

mentale gezondheid maakt de sharia tot een 

complexe regelgeving. 

Belastingen, huwelijksverdragen 

en kledingvoorschriften zijn voor moslims 

verbonden aan de wet. Deze regels 

impliceren een ongelijkheid tussen man en 

vrouw. Vrouwen worden uitgehuwelijkt, per 

definitie aan een islamitische man. Mannen 

mogen ook met christelijke of joodse 

vrouwen trouwen. Vrouwen worden in hun 

kledingkeuze meer beperkt dan mannen. Ook 

echtscheiding is voor mannen veel 

eenvoudiger. In de koran staat een passage 

dat een man een vrouw mag slaan nadat 

verbale vermaningen hebben plaatsgevonden. 

Overspel, diefstal en alcoholgebruik worden 

bestraft met amputatie van een ledemaat. 

Over zulke voorschriften ontstaan 

grote dilemma's in de huidige islamitische 

samenleving. De diversiteit aan interpretaties 

van de wet leidt vaak tot grote vraagstukken. 

Van vrijheid van godsdienst is geen sprake. In 

het openbaar mag geen andere godsdienst 

beleden worden anders dan de islam. De 

ongelijkheid tussen man en vrouw is 

groot.Ook op het gebied van mensenrechten 

kennen moslimlanden compleet andere 

waarden dan wij. 

De sharia is deels strijdig met de 

16 

Gaan die samen of moet één van beide van het toneel verdwijnen? 

Michiel Vrijhof 


Universele Verklaring van de Rechten van de 

Mens uit 1948, waaruit politieke, sociale, 

culturele en economische rechten ontstaan 

zijn, is niet ondertekend door islamitische 

staten omdat veel van deze staten toen 

kolonie waren of onder beschermend toezicht 

stonden van westerse landen. Als reactie op 

deze verklaring werd in 1981 door 

islamitische staten een soortgelijke verklaring 

opgesteld. Echter zijn sommige voorschriften 

vanuit de koran geïmplementeerd. Rechten 

Kledingsvoorschriften zijn onderdeel 

van de sharia. 

als man-vrouwgelijkheid, de vrijheid van 

religieuze overtuiging, en de gelijkheid 

tussen alle mensen ongeacht hun religie zijn 

onverenigbaar met de sharia. 

Islamdeskundige Mohammed Arkoun ziet het 

islamitische mensenrechtenverdrag als een 

ideologisch allegaartje. Historische en 

juridische analyses zullen volgens hem de 

discrepantie aantonen tussen de enerzijds 

radicaal islamitische onderdelen van de 

verklaring en anderzijds de moderne rechten 

zoals die overgenomen zijn uit de UVRM van 

1948. Arkoun verklaart ook dat steeds meer 

islamitische staten verlangen naar moderne 

rechten zoals beschreven in de UVRM. 

Landen als Marokko, Pakistan en Irak hebben 

de sharia gedeclasseerd zodat ook westerse 

rechten en plichten wettig zijn. 

Gaan de sharia en democratie 

überhaupt wel samen? Democratie heeft 

immers als ideaal dat iedereen gelijke rechten 

heeft. Iedereen, dus zowel mannen als 

vrouwen, mag zijn stem doen gelden. 

Vrijheid van geloof en vrijheid van 

meningsuiting zijn erg belangrijk in de 

democratie. Tevens bestaat er een scheiding 

tussen kerk en staat. De kerk regeert niet in 

een democratie, die opereert in de marges van 

de samenleving. Voor moslims staat dit 

principe op gespannen voet met hun 

ideologie waarin de kerk een leidende functie 

heeft. Mocht in de toekomst de situatie zich 

voordoen dat de sharia ingevoerd wordt in 

een democratie dan wordt de kerk, of beter de 

moskee, gepromoveerd tot een orgaan dat 

macht uitoefent op de hele bevolking. 

Normen en waarden worden dan gebaseerd 

op islamitische idealen. In praktijk betekent 

dit dat grondwetten drastisch veranderen. De 

sharia geldt voor de duidelijkheid dus niet 

alleen voor de religieuzen maar voor de totale 

bevolking. Ondermijnend gedrag wordt op 

een barbaarse manier afgestraft. Overspel is 

een overtreding die letterlijk genoemd wordt 

in de koran, hierop staat als maximale straf 

steniging. 

Aan de andere kant heeft de tijd 

ook in de islamitische landen niet stilgestaan. 

De westerse invloed die tegen het einde van 

de negentiende en het begin van de twintigste 

eeuw de islamitische wereld heeft bereikt als 

gevolg van het kolonialisme, heeft ook de 

beleving van de islam in veel landen 

veranderd. 

Westerse seculiere waarden als 

democratie, de scheiding van kerk en staat, 

maar ook westers economisch imperialisme 

en racisme hebben een grote invloed op de 

bevolking. Eerst werd vooral de nieuwe 

generatie hoogopgeleiden beïnvloed door de 

westerse denkbeelden. De opkomst van deze 

denkbeelden en de slechte positie van de 

moslimbevolking leidde tot verwarring bij 

veel moslims. 

In eerste instantie probeerden de 

meeste moslims de islam te verenigen met de 

westerse waarden onder het motto dat de 

islam altijd al democratisch van aard was. 

Anderen waren teleurgesteld over het feit dat 

sommige islamitische landen door westerse 

machten overheerst werden. Moslims 

reageren feitelijk op twee verschillende 

manieren op de moderne, seculiere westerse 

samenleving, fundamentalistisch ofwel 

liberaal. 

Deze ontwikkelingen in 

ogenschouw nemend is de kans groter dat de 

sharia aangepast wordt aan de democratie dan 

andersom. De kansen van de sharia op 

bestaansrecht nemen af. 

De invloed van deze ontwikkeling 

is groot. Moslims zijn nauw betrokken bij 

deze evolutie, de meerderheid accepteert dit 

en een minderheid keert zich hier tegen af en 

radicaliseert, het beste voorbeeld is 

waarschijnlijk Al-Qaida.

Azië verkeert in een slechte periode wat 

persvrijheid betreft. In de afgelopen 

maanden werden zowel in China als 

Singapore buitenlandse 

nieuwsorganisaties in vrijheid van 

meningsuiting beperkt. Nederlandse 

media berichten weinig tot niet over deze 

ontwikkelingen, terwijl ze wel van grote 

invloed kunnen zijn op de ontwikkeling 

van de Aziatische economie. En die is op 

zijn beurt weer van invloed op de 

Europese, en dus op de Nederlandse 

economie. 

Medio september werd bekend dat 

buitenlandse nieuwsorganisaties in China, die 

hun nieuws willen publiceren, onder toezicht 

van het Chinese staatspersbureau Xinhua 

komen te staan. Nieuws dat geleverd wordt 

door bijvoorbeeld westerse persbureaus als 

Reuters en Associated Press, moet eerst 

goedgekeurd worden door Xinhua, alvorens 

het voor publicatie in aanmerking komt. Wie 

toch nieuws verspreidt zonder dat dit eerst 

door Xinhua is gecontroleerd, riskeert 

disciplinaire sancties. 

Nieuws dat de staatsveiligheid in 

gevaar kan brengen, moet gefilterd worden, 

zo is de Chinese regering van mening. 

Medewerkers van niet-Chinese 

nieuwsorganisaties beweren echter dat de 

maatregel is afgekondigd om het monopolie 

van Xinhua te versterken en de macht van 

andere actieve persbureaus in China af te 

zwakken. Volgens deze redenering zullen de 

nieuwe regels, zeker met de Olympische 

Spelen van 2008 in Peking op het oog, 

Xinhua geen windeieren leggen. 

In zakencentrum Singapore is 

vanaf begin oktober het gerenommeerde 

zakenblad Far Eastern Economic Review 

(FEER) in de ban gedaan. Het blad, dat door 

publiceerde in juli een interview met de 

Singaporese oppositieleider Chee Su Juan. 

Hij stelt hierin de waarde van de Singaporese 

democratie ter discussie en twijfelt openlijk 

aan de politieke capaciteiten en de integriteit 

van de huidige Singaporese ministerpresident 

Lee Hsien Loong. 

Het gevoel dat zijn politieke 

opponent hem in het openbaar in diskrediet 

probeerde te brengen, ging de ministerpresident 

te ver. Hij eiste via zijn advocaten 

dat het blad het interview van de website 

(www.feer.com) zou verwijderen, dat het blad 

zijn excuses aan zou bieden en dat het de 

geleden schade zou vergoeden. Hoewel 

FEER niet op deze eisen in wenste te gaan, 

bood het aan de brieven van Lee's advocaten 

en een interview met Lee te publiceren. Op 

hun beurt namen de advocaten hier geen 

genoegen mee, omdat ze het vermoeden 

hadden dat FEER zou willen profiteren van 

een interview met de minister-president. 

Toevallig of niet, enkele weken 

later stelde het Ministerie van Informatie, 

Communicatie en Kunsten een nieuwe eisen 

op voor buitenlandse media in Singapore. 

Buitenlandse media die actief wensten te zijn 

op Singaporees grondgebied dienden een 

afgevaardigde in Singapore te hebben en een 

veiligheidsborg van ongeveer 100.000 euro te 


CENSUUR IN AZIË 

Media in Azië dupe van censuurmaatregelen 

Handelsstaat Singapore is economisch modern, maar loopt op het gebied van persvrijheid decennia achter 

Jouri Bakker 

betalen. Omdat FEER aan deze eisen niet 

wilde of kon voldoen, is het invoeren, 

verspreiden en kopiëren van het blad nu 

strafbaar gesteld door hetzelfde ministerie. 

Formeel is Singapore een democratie, maar in 

de praktijk wordt de politiek gedomineerd 

door de autoritaire People's Action Party. Dat 

Singapore nog geen volwaardige democratie 

is, blijkt ook uit de verstrengeling van de pers 

en de overheid. Volgens de in 1974 

opgestelde Newspaper and Printing Presses 

Act mag de overheid voor alle Singaporese 

kranten, op Today na, het management 

aanstellen. 

Hoewel veel Aziatische landen, 

waaronder ook China en Singapore, de 

ambitie hebben een prominentere rol op het 

wereldtoneel te spelen, werken 

censuurmaatregelen juist averechts. Om je als 

land te ontwikkelen tot een stabiele 

kenniseconomie, zijn er mensen nodig die de 

gevestigde orde op wetenschappelijk en 

politiek gebied uit kunnen, en belangrijker, 

uit mogen dagen. 

Reporters sans Frontières, de 

organisatie die zich wereldwijd voor 

persvrijheid inzet, reageerde teleurgesteld op 

het verbod op FEER in Singapore. De 

organisatie publiceert ieder jaar een overzicht 

waarin de persvrijheid van 167 landen wordt 

weergegeven. Zowel China als Singapore 

bivakkeren de laatste jaren steevast in de 

onderste regionen van deze lijst. Singapore 

deed het in 2005 (140) nog wel net iets beter 

dan China (159), maar voor een 'democratie', 

zoals Singapore zichzelf noemt, is dit toch 

ver onder de maat. 


Om sociologiestudenten een beter beeld te geven van wat er zich allemaal afspeelt 

binnen onze studievereniging biedt de SoAP Sociëtas hier de ruimte om haar 

activiteiten toe te lichten. 

18 

Hanne Visser 

Sociologen in actie 

Het eerste blok van het studiejaar zit erop. 

Een groot deel van de eerstejaars is al goed 

geïntegreerd. Dit komt natuurlijk voor een 

groot deel door het zeer succesvolle 

introductiekamp! De organisatie zat goed in 

elkaar en iedereen heeft ontzettend genoten. 

De ouderejaars hebben een heel serieus 

beeld van zichzelf gecreeërd door middel van 

postelastieken en een lied van Pé Daalemmer 

en Rooie Rinus, en de eerstejaars hebben 

hun beste beentjes voorgezet bij de 

sportactiviteiten en tijdens de bonte avond. 

Kortom: een zeer geslaagd weekend! 

Erik van Dijk neemt emotioneel afscheid als 

Societas-voorzitter. ‘Mijn persoonlijkheid is er 

enorm door gegroeid, mijn haar wat minder.’ 

Het ananassjoelen was weer een groot succes 


De meeste kamp-begeleiders blijken knapper te zijn met elastiekjes om 

hun hoofd. 

Uiteraard werd ook de Toxbar weer bezocht.

In oktober was het tijd voor de Algemene 

Ledenvergadering. Nooit eerder was deze zo 

goed bezocht als nu; er waren maar liefst 37 

mensen aanwezig. Na deze onderhoudende 

vergadering, waarbij onder andere het nieuwe 

bestuur werd voorgesteld, was het tijd om te 

eten. Met 46 mensen hebben we heerlijk 

gewokt bij Ni Hao. Een aanrader! Hierna 

gingen we met zijn allen richting De Doos voor 

de tweede borrel van het jaar. Wederom een 

groot succes! 

De laatste acitiviteit was het Alfabetfeest. 

Onder het motto: 'samen is niet alleen' kwamen 

er zo'n 400 mensen (waarvan 32 sociologen) op 

19 oktober naar de Golden Arm om flink te 

feesten. Het thema dit keer was 'EHBO: is er 

een dokter in de zaal?' Die waren er volop, en 

ook de zusters ontbraken niet. En ze hebben 

elkaar regelmatig goed verzorgd… 

Nu op naar het tweede blok, waarin er onder 

andere een spelletjesavond en het kerstdiner 

staan gepland. En niet te vergeten de 

maandelijkse borrels! 

Anne Liemburg blijkt opvallend populair bij 

bediening wok-restaurant 

De eerste Sociëtas-activiteit van het jaar, de 

borrel in september, was ontzettend druk 

bezocht. Het was zelfs zo druk dat een groep 

mensen buiten moest staan. Dit was echter geen 

enkel probleem, want het was nog heerlijk weer. 

Een week later hadden we de table run. Slechts 

zeven mensen hadden zich opgegeven om te 

eten. De kokers hielden echter ook wel van een 

hapje, dus uiteindelijk eindigden we bij Irene 

met ongeveer 15 mensen. Het was een erg 

gezellige avond! 

Links: SoAP-establishment doet aan 

netwerken en achterkamertjespolitiek tijdens 

borrel 

Eric Leussink tijdens het EHBO-alfabetfeest: ‘Een echte socioloog vindt 

altijd wel een verband.’ 

Vers van de pers: het nieuwe Societasbestuur. Vlnr.: Mart Duitemeijer, 

Hanne Visser, Michiel Emmelkamp, Eric Leussink, Henk Fernee en 

Evelien Hoeben. 



INTERNATIONALE STUDENTEN AAN DE RUG 

20 

Lisan Wieringa 

Nothing goes above Groningen 

De RuG wil zich de komende jaren op 

internationaal gebied uitbreiden. De 

universiteit wil in 2014 minstens 5000 

studenten uit het buitenland hebben. Dit zal 

maar liefst 20% van het totale aantal 

studenten uitmaken. Na een geleidelijke 

stijging in de afgelopen jaren telt de RuG op 

dit moment ongeveer 2000 buitenlandse 

studenten op een totaal van ongeveer 22.500. 

We zien de groei van deze groep studenten in 

Groningen terug in de opkomst van veel 

internationale studenten-verenigingen, zoals 

SIB, AEGEE en WINGS. Ook loop je op de 

universiteit of op een gemiddelde stapavond 

steeds vaker tegen buitenlandse studenten 

aan. Leuk, zo'n internationaal tintje in het 

Groningse studentenleven. Maar hoe 

aantrekkelijk is een studie in Groningen nou 

eigenlijk voor deze buitenlandse studenten? 

Faya Kassim (21) is één van de 53 

Duitse studenten eerstejaars Psychologie aan 

de RuG. Ze voelde zich altijd al tot deze 

studie aangetrokken maar de cijfers op haar 

'Abitur'-lijst waren niet hoog genoeg om aan 

Psychologie in Duitsland deel te kunnen 

nemen. In ons buurland kent de studie 

strenge toelatingseisen; alleen de echte 

'bollebozen' mogen de studie in Duitsland 

beginnen. De link naar studeren in Nederland 

was al snel gemaakt. Het internationale 

Vooral de piekuren bij Sally’s en 

Rumba zijn onder internationale 

studenten populair. 

beleid van de RuG en de locatie (dicht bij de 

grens) maakt Groningen voor haar - en 

andere Duitse studenten- zeer aantrekkelijk. 

Helemaal nu er sinds september een 

rechtstreekse busverbinding is tussen 


Door de hoge studielast zitten weekendjes naar huis er lang niet altijd in. 

Groningen en Bremen, dichtbij Faya's 

woonplaats. Toch zitten weekendjes naar 

huis er lang niet altijd in. De populaire studie 

wordt in het eerste jaar behoorlijk pittig 

gemaakt om minder serieuze studenten kwijt 

te raken. Faya: "We hebben sinds midden 

september om de week een deeltentamen, 

waar veel teksten voor moeten worden 

bestudeerd. Omdat mijn Nederlands nog niet 

heel goed is heb ik moeite de hoorcolleges te 

volgen. De teksten die we moeten leren zijn 

juist weer in het Engels. Daardoor ben ik 

soms veel tijd kwijt aan het vertalen van de 

teksten voor ik überhaupt kan beginnen met 

leren." 

Duitse studenten krijgen voor hun 

opleiding een intensieve 4-weeks cursus 

Nederlands, waarna ze aardig in staat zijn 

een leuk gesprekje in het Nederlands te 

voeren. Maar de luister- en leesvaardigheid 

van een vreemde taal krijg je in een maand 

niet volledig onder de knie. "Het heeft lang 

geduurd voor ik wist wat EC's inhouden. 

Ook het volgen van practica of inschrijven 

van tentamens gaat wel eens mis, omdat de 

voorlichting te ingewikkeld is." 

Een oplossing is in zicht. Dit jaar 

start Psychologie een 'Buddy-systeem', 

waarin ouderejaars Duitse studenten wegwijs 

maken op de universiteit en hen helpen met 

het doorwerken van de leerstof. Ook krijgen 

ze vanaf dit jaar betere voorlichting en extra 

tijd voor het maken van tentamens. De 

opleiding houdt rekening met een grote 

stijging van het aantal studenten uit ons 

buurland. Dit jaar is het aantal Duitsers 

verdubbeld (vorig jaar begonnen slechts 25 

studenten de opleiding), en het is 

aannemelijk dat de groei zich zal doorzetten. 

Een dergelijke groei is ook te zien 

bij internationale studies. Vooral 

zogenaamde 'Economics and Business 

Studies' zijn steeds meer in trek. Deze 

categorie kent 4 bachelor-studies die volledig 

in het Engels worden gegeven. Dat komt 

goed uit voor Regina Thie (21), die uit 

Ierland komt en net haar 2e jaar van de studie 

International Economics & Business is 

begonnen. "Omdat zowel de hoorcolleges als 

de studieboeken in het Engels zijn is alles 

vvor mij makkelijk te volgen. Ook sluit de 

opleiding goed aan op mijn vooropleiding in 

Ierland." Naast veel studenten uit andere EUlanden, 

en ook hier zitten veel Duitsers 

tussen, kent de studie veel studenten uit 

China. Chinezen hebben met een diploma 

van een internationale studie op zak een 

betere positie op de arbeidsmarkt. 

Opvallend is dat de buitenlandse 

studenten vrij serieus bezig zijn met hun 

studie. Regina: "Eén derde van m'n 

studiegenoten is buitenlands. Dit zou ik niet 

zeggen als ik in de collegezaal zit; opvallend 

meer Nederlanders blijven vaak weg van 

colleges." 

Regina zelf voelt zich al behoorlijk 

Nederlands. Ze spreekt de taal inmiddels 

vloeiend en heeft voornamelijk Nederlandse 

vrienden en huisgenoten. In het begin had ze 

wel eens heimwee naar Ierland, maar door 

zich volledig in het Groningse 

studentenleven te werpen is ze daar al aardig 

over heen. Ze is actief in het bestuur van de 

Activiteitencommissie van haar studie, ze zit 

in de introductiecommissie van 

klimvereniging GSAC en heeft zich dit jaar 

aangemeld bij studentenvereniging 

Dizkartes. 

Het Groningse uitgaansleven valt 

zowel bij Regina als bij Faya erg in de

smaak. Ze hebben allebei een keer 

meegelopen in de KEI-week, zodat ze de 

'juiste plekjes' inmiddels goed weten te 

vinden. 

Vooral de piekuren bij de vrij 

internationaal gerichte Sally O'Briens en 

Rumba zijn zeer populair. Zo'n avondje 

stappen eindigt regelmatig bij de Febo, voor 

een écht Hollands kroketje. 

Dat de meeste internationale 

studenten uit EU-landen of EEA-landen 

komen ligt voor de hand. Studenten uit deze 

landen betalen evenveel collegegeld als 

Nederlanders, waarvan ze aan het eind van het 

jaar een bedrag van €1070,= teruggestort 

krijgen. Dit komt overeen met twaalf keer het 

maandelijkse bedrag van de basisbeurs voor 

een Nederlandse student die nog thuis woont. 

Werken zij naast hun studie minstens 32 uur 

per maand in Nederland, dan krijgen ze in 

plaats van dit eenmalige bedrag een volledige 

studiefinanciering. 

Met bijbehorende OV-jaarkaart is 

een dagje Amsterdam, waar vrienden in het 

thuisland toch wel jaloers mee te maken zijn, 

heel wat beter te bekostigen. Zo'n bijbaantje 

kan moeilijk te vinden zijn. Soms door de 

intensiviteit van de studie, soms door gebrek 

aan beheersing van de Nederlandse taal; 

studenten van een internationale studie 

worden immers niet verplicht Nederlands te 

leren. Maar de mogelijkheden zijn er wel 

degelijk. Voor studenten buiten de EU zijn 

deze mogelijkheden er niet. Daar komt bij dat 

deze studenten veel meer collegegeld betalen. 

Nu de RUG plannen heeft voor een 

internationale uitbreiding, neemt de 

universiteit enkele maatregelen om dit 

voorspoedig te laten lopen. Zowel het aanbod 

van Engelstalige bachelors als het aanbod van 

Engelstalige masters zal worden uitgebreid. 

Ook wil de RUG dat in 2014 behalve 

studenten 20% van de wetenschappelijke 

docenten uit het buitenland afkomstig is. 

Het probleem van huisvesting zal hard 

aangepakt worden. Voor veel studenten is het 

vanuit het buitenland zeer moeilijk bevonden 

een kamer te vinden. Ook Faya heeft pas een 

eigen kamer per 1 november. Zij heeft het 

geluk dat ze zolang bij een vriendin kon 

logeren, maar voor sommigen vormt de 

kamernood een serieus probleem. De RUG 

kan op dit moment 1000 internationale 

studenten huisvesten, maar wil in 2014 een 

capaciteit van 3000 hebben. 

Verder zal er meer aandacht besteed worden 

aan de integratie en het werven van 

internationale studenten. Hopelijk zullen nog 

velen er zo achter komen dat er inderdáád 

niets gaat boven Groningen… 

Of we de internationalisering ook 

bij ons op de sociologie faculteit terug zullen 

zien? Onze docenten, waar we toch zeker wel 

wat internationaals tussen hebben zitten, 

hebben de trend al gezet! 

INGEZONDEN STUK: FACULTEITSRAAD 

VAKGROEP 

Communicatie Medezeggenschap- 

[?: JV + OC + FR = OPS!?] 

Medezeggenschap is belangrijk! Bij 

Sociologie hebben studenten daarom een 

aantal mogelijkheden om invloed uit te 

oefenen op de besluitvorming. Zo kennen we 

de Faculteitsraad, Opleidingscommissie, en 

sinds kort ook de 

Jaargroepvertegenwoordiging. Om de 

belangrijkheid van deze organen nog maar 

eens te benadrukken, zal ik ieder kort de 

revue laten passeren, te beginnen met de 

Jaargroep-vertegenwoordiging (JV). De JV 

bestaat per studiejaar uit een aantal studenten 

die beschikbaar zijn voor vragen/op-of 

aanmerkingen over colleges, docenten, 

collegedruk, collegestof, et cetera. Via een 

speciale Nestor pagina, waar toegang tot 

verkregen kan worden via Progress, zijn zij 

er om jaargenoten te helpen met algemene 

problemen. Overkoepelend aan de 

jaarvertegenwoordiging, kennen we de 

OpleidingsCommissie (OC). Deze bestaan 

uit totaal acht personen, voor de helft uit 

studenten en voor de andere helft uit 

personeel. De OC is ingesteld om studenten 

inspraak in het onderwijs te geven en de 

kwaliteit van het onderwijs door een 

onafhankelijk orgaan te laten waarborgen. 

Globaal gezien is haar taak het adviseren van 

de opleidingsdirecteur en/of het 

faculteitsbestuur over alle aangelegenheden 

rond onderwijs. Voorbeelden hiervan zijn de 

vak/docentevaluaties, en het onderwijs- en 

examenreglement, waarin de voornaamste 

Sinds kort kennen we 

naast Faculteitsraad en 

Opleidingscommissie ook 

de Jaarvertegenwoordiging 

regelingen over het studieprogramma, 

examens en tentamens opgenomen zijn. Op 

dit laatste punt komt ook de Faculteitsraad 

om de hoek kijken. Kort gezegd, De 

Faculteitsraad (FR) is een 

medezeggenschapsraad, bestaande uit een 

studentengeleding en een 

personeelsgeleding. De FR adviseert het 

Faculteitsbestuur over het beleid ten aanzien 

van onderwijs & onderzoek en over de 

begroting. De onderwijs- en 

examenreglementen zijn een van de punten 

waarop het Faculteitsbestuur (gedeeltelijk) 

instemming nodig heeft van de 

Faculteitsraad, voor goedkeuring. Dit is een 

erg belangrijk punt in combinatie met het 

advies van de opleidingscommissie, op deze 

manier kunnen studenten een belangrijke 

stempel drukken op 'hun' onderwijs. Een 

ander punt waarop het bestuur instemming 

nodig heeft van de FR, is bij wijzigingen in 

het Faculteitsreglement. 

Maar de FR is meer dan alleen 

'adviseren' en 'instemmen'. De 

studentenfractie 'IKS' (Inhoudelijk Kritische 

Studentenfractie) kent verschillende 

werkgroepen, als onderwijs, 

internationalisering, en communicatie. Sinds 

september ben ik, als kersvers studentlid van 

de FR, actief in de werkgroep communicatie. 

De Faculteitsraad is meer 

dan alleen ‘adviseren’ en 

‘instemmen’ 

Dit is niet geheel zonder missie: de 

communicatie(lijnen) medezeggenschapsbreed 

moet(en) verbeterd worden. Dit 

houdt in dat de verschillende 

medezeggenschapsorganen door studenten 

beter gevonden moeten kunnen worden en 

andersom, maar dat vooral ook de 

communicatie tussen de organen beter 

vormgegeven moet worden. Dit laatste is er 

nauwelijks, laat staan dat er met elkaar naar 

oplossingen voor problemen gezocht kan 

worden. Er is ongetwijfeld overlap te vinden 

tussen organen. Het moet en kan dus anders, 

maar hoe? Wat is er mooier dan alle 

medezeggenschap onder één dak, zowel live 

periodiek via een vergadering met JV, OC en 

FR, als op internet (via Nestor). Het 

'OnderwijsPlatform Sociologie'(OPS) moet 

dit idee gaan vormgeven. Het heeft ten doel 

het verbeteren van de communicatie en het 

contact met de studenten uit de verschillende 

medezeggenschaporganen binnen Sociologie 

en het verbeteren van de interactie met 

studenten in het algemeen, door openheid 

van zaken als agenda's, notulen, et cetera. 

Het Nestor gedeelte zal voor alle studenten 

toegankelijk zijn, onder het kopje 'My 

Organizations' > 'Onderwijsplatform 

Sociologie'. Naast deze zo belangrijke 

medezeggenschapslijnen zijn we ook bezig 

met de mastervoorlichting en het volgen van 

een master op een andere universiteit. Het 

ontbreekt hier vaak aan goede informatie en 

we kijken wat de FR in deze kan betekenen. 

Maar ook richten we onze peilen op 

internationalisering, en de informatie hier 

omtrent. Een volgende keer zal ik, naast 

medezeggenschap en communicatie, meer 

aandacht besteden aan deze en andere 

belangrijke speerpunten van de 

FR(studentenfractie). 

Dennis Wiersma 

Studentlid Faculteitsrad GMW 


21


KUNST IN DE VAKGROEP: JURRE VAN DEN BERG 

22 

Poëzie is niet stoffig maar doet stof opwaaien 

Astrid van Dijk 

Hij is geen veelschrijver, ondanks dat kon 

Jurre van den Berg (derdejaars Sociologie) 

op 15 september zijn dichtbundel 

Avondkikkers uitreiken aan zijn vader en 

aan collega-dichter Daniël Dee. De avond 

werd door dichter en gastpresentator 

Kasper Peters ingeleid als ‘Jurre-avond’. 

Het waren dan ook Jurre's eigen gedichten 

en zijn favoriete dichters die centraal 

stonden in de Puddingfabriek. Ondanks 

het ontbreken van een afgevaardigde van 

de RuG werd op gepaste wijze afscheid 

genomen van de RuG-huisdichter 

2005/2006. De SoAP sprak met de oudhuisdichter 

die claimt dat dichten niet 

stoffig is maar juist stof doet opwaaien. 

Hoe was de bundeluitreiking? 

Ik heb het beleefd als was het m'n verjaardag. 

Ik vond het mooi dat er zoveel mensen 

waren die niet veel met poëzie hebben, 

daarbij traden er dichters op met wie ik 

wat heb. Toch is het moeilijk om zo in 

het middelpunt te staan en op te treden 

voor al die bekenden. Dat is eng, dan sta 

ik liever voor een onbekende zaal. 

Bij de uitreiking van je eerste bundel 

deelde je er meteen twee uit, waarom? 

Daniël Dee heeft mij erg ondersteund en 

was de eerste huisdichter van de RuG, 

hem een eerste exemplaar geven is een 

mooie cyclus. In mijn vader herken ik 

veel van mijzelf. Eigenlijk kwamen in 

Daniël en mijn vader de zakelijke en 

privé kant van de poëzie samen. 

Op welke wijze doen gedichten stof 

opwaaien? 

Het citaat "poëzie is niet stoffig, maar doet 

juist stof opwaaien" heb ik ooit gelezen op 

een website van dichter Sieger MG. Het citaat 

spreekt me erg aan. Toen ik aantrad als 

huisdichter wilde ik mezelf opwerpen als 

ambassadeur voor poëzie, omdat veel mensen 

niet weten wat er speelt in moderne poëzie. 

Wat voor stof wil jij met je gedichten doen 

opwaaien? 

Ik wil me laten verwonderen door normale 

dingen en door middel van poëzie anderen 

terugvoeren naar die normale dingen. Ik wil 

mensen laten inzien dat dingen meer 

bijzonder zijn dan ze denken. Door gedichten 

komt wat normaal word gevonden in een 

ander licht te staan. Mijn poëzie is een 

zoektocht naar de betekenis van dingen en de 

uniekheid ervan. 

Hoe komt je ambassadeurschap voor 

poëzie tot uiting? 

Door het schrijven over herkenbare dingen 


zonder veel concessies te doen aan het 

dichterschap. Ik ben daar het afgelopen jaar 

erg mee bezig geweest. Enerzijds voor 

medestudenten herkenbare thematiek kiezen, 

maar anderzijds toch veel zaken overlaten 

aan de verbeelding. Ze zullen op die wijze 

deels begrijpen waar de gedichten over gaan 

en hopelijk meer interesse krijgen voor 

poëzie. 

Bij je bundeluitreiking zei je tot tweemaal 

toe dat bij dichtavonden een zekere mate 

van gelul komt kijken. Wat bedoelde je 

daar mee? 

Op zo'n avond ben je toch veel aan het praten 

doordat je mensen moet bedanken en 

aankondigen, daarnaast komen er veel 

dichters aan het woord. Dichters zijn nu 

eenmaal mensen van woorden en gebruiken 

er dan ook veel. 

Jurre van den Berg: “Sociologen zouden 

meer poëtisch naar zaken moeten kijken” 

Zijn dichters naast mensen van woorden 

ook melancholisch? 

Ja zeker, het zijn ook drinkers... Doordat 

dichters dingen op de proef stellen maken ze 

zichzelf onzeker. Als je op zoek bent naar 

schoonheid en betekenis word je soms 

gewezen op de vergankelijkheid. Dichters 

schrijven vaak over dingen die geweest zijn 

en voorbij zijn gegaan. Het citaat uit 'De 

ondraaglijke lichtheid van het bestaan' van 

Milan Kundera verwoordt dat enigszins; 'Het 

avondrood van de ondergang kleurt alles met 

de bekering van nostalgie, ook de guillotine.' 

Toch is melancholie geen poëtisch streven. 

Het oproepen ervan zal dat eerder zijn. 

Dichters zijn trouwens geen depri mensen. Ze 

kunnen ook lachen. 

Inspireert sociologie tot het schrijven van 

gedichten? 

Eerder andersom: sociologen zouden meer 

poëtisch moeten zijn, met andere ogen naar 

de wereld leren kijken. Ik denk dat poëzie een 

goede impuls zou zijn. Sociologie en dichten 

hebben overeen dat in beide gebieden zaken 

op de proef worden gesteld. Poëzie doet het 

op de proef stellen dichterbij huis. Een groot 

verschil is dat sociologen overtuigen met 

empirische waarden, terwijl dichters 

overtuigen met mooie woorden. Woorden 

zijn moeilijker doordat ze subjectiever zijn 

dan statistiek. Dichters hoeven niets te 

verklaren, zij moeten alleen bewijzen dat wat 

zij schrijven bijzonder genoeg is. 

Als je de keuze moet maken tussen de 

volgende twee toekomstperspectieven 

welke zou je dan kiezen? Super socioloog 

(hoogst haalbare in de Sociologie) of 

geroemde en beroemde dichter? 

Weet je... ik zou toch liever een dichter willen 

zijn. De wetenschap heeft zoveel dogma's en 

poëzie heeft zoveel van jezelf. Ik zou het fijn 

vinden om door poëzie gewaardeerd te 

worden om mijn eigen visie in plaats van het 

goed kunnen toepassen en interpreteren van 

visies van anderen. Ik ben een dromer en 

dromers zijn meer poëtisch dan 

wetenschappelijk. Daarnaast kun je een 

wetenschapper worden, een dichter ben je al 

ergens. 

Welk gedicht uit je bundel Avondkikkers is 

jou favoriet? 

Het gedicht ‘Nacht-leven’. Dit gedicht is 

gebaseerd op gedichten van Jan G. Elburg 

('Gelovig soms', met de bekende versregel 

'prijs de dag voor het avond is') en Daniël Dee 

('Religieus af en toe'). Ik heb in dat gedicht 

inhoud en klank dicht bij elkaar kunnen 

brengen. Het is dan ook het gedicht dat ik het 

liefst voordraag. Taaltechnisch is het ook het 

beste gedicht omdat elk woord afgewogen is 

tegen het origineel. Daarbij is het één van de 

weinige gedichten in de bundel dat een 

statement is. 

Welk gedicht moeten geïnteresseerde 

lezers direct googelen? 

'Maaskant', een gedicht van Daniël Dee. 

Simpel maar ontroerend. 

Waar zou je het liefst huisdichter willen 

worden? 

Van de stad. In januari zijn er verkiezingen 

voor huisdichter van Groningen, maar ik 

weet nog niet of ik ga deelnemen. Uitgekozen 

worden heeft wel met leeftijd te maken. Ik 

vind deze stad poëzie, er gebeurt veel. Veel 

mensen denken bij gedichten aan dorpen, of 

steden als Siena, maar in deze stad gebeurt 

voor mijzelf veel en de stad Groningen is dan 

een prachtige achtergrond. 

Avondkikkers (28 pag.) 

Stichting Universiteitsblad Groningen 

ISBN-10:90-808918-3-5 

7 euro - te verkrijgen in de boekhandel

TIP VAN DE ALUMNUS 

Waarde socioloog, 

Normen en waarden, werken of niet werken, 

multi-culti, blauw op straat en Poolse 

arbeiders. Nee ik heb het even niet over 

onderwerpen uit de krant of van een 

proefschrift. Ik noem hier een paar thema's uit 

een bezoek aan een volkstuin. Elke 

rechtgeaarde socioloog zou er af en toe een 

tijdje moeten verblijven. Waarom? Een 

volkstuin geeft een prachtige blik in de 

maatschappelijke keuken. 

Normen en waarden 

Ik slenter met mijn handen in mijn zakken 

over rechte paden zonder onkruid. Overal 

hekjes die tuinen van elkaar scheiden. Een 

houten kruis om te markeren dat er een kat of 

een hond onder de grond dood ligt te zijn 

(rust zacht lieve Tommie). Kabouters en 

stenen reigers. Kroppen sla, rode bieten, 

petunia's en fuchsia's. In die oase van 

kneuterigheid zijn er de vastgelegde regels. 

Regels over orde en netheid. De 

tuincommissie ziet er op toe. Ik lees op een 

prikbord dat de tuincommissie bij het 

kortwieken van het groen dat aan het pad 

grenst, te maken krijgt met afrastering. 

Afrastering dat in de heg staat veroorzaakt 

schade aan het materiaal waarmee de heggen 

geknipt worden. Dringend verzoek om de 

afrastering te verwijderen. Wie de schoen 

past en meer van dit soort teksten. Regels 

over milieu. Er mag niet gesproeid worden 

met water. Regels over hoe rekening te 

houden met elkaar: verboden om de 

elektrisch hegschaar of motormaaier te 

gebruiken op andere momenten dan de 

woensdagmiddag of zaterdagochtend. Deze 

apparaten maken te veel lawaai. Rust is 

gevraagd. 

Werken en niet-werken. 

Ik woon in Amsterdam, zo'n typische grote 

stad waar je nauwelijks oogcontact maakt 

met voorbijgangers. Eenmaal op zo'n 

Amsterdamse volkstuin verandert dit. Je 

kijkt elkaar gewoon in de ogen. Ik groet als ik 

iemand in zijn tuin zie. Na zo'n groet is een 

gesprek niet ver weg. 'Goedemorgen', zeg ik 

tegen een oudere grijze man. Hij toont zijn 

bilnaad, terwijl hij gebukt zijn schop in de 

grond steekt. Hij blijkt Joop te heten. Joop 

leunt over zijn schop en we bespreken eerst 

het weer om het daarna over tuin te hebben. 

Het gaat op zon volkstuin wel vaker in deze 

volgorde. Hij is zijn moestuin aan het 

voorbereiden op de winter. Joop laat een 

beukennoot zien die hij zojuist uit de grond 

heeft geplukt. 'Vogels verstoppen dit in mijn 

tuin. Als je ze laat zitten heb je volgend jaar 

al een boom van een halve meter in je tuin 

staan.' Joop is iemand die recht in de leer is. 

Een pure tuinder. Je hebt een volkstuin om er 

in werken. Hij stouwt zijn diepvries dan ook 

elk jaar vol met zijn eigen groenten. Over 

veel van volkstuinhouders is hij ontevreden, 

omdat ze in hun tuin geen arbeid 

verrichten.'Ze houden er een slaaptuin op na . 

Het is een zootje geworden'. 


Trek de volkstuin in! 

“Elke rechtgeaarde socioloog zou af en toe een tijdje in een volkstuin moeten 

verblijven” 

Ruud Tap 

Multi-culti 

Vlakbij zijn tuin zit een Marokkaans gezin, 

die de tuin volgens Joop zien als een 

recreatieplek. 'Ze gaan hier dan met de hele 

familie zitten eten. Ze maken altijd veel 

lawaai, maar de tuin netjes houden ho maar'. 

Hij wijst naar hun tuin waar een oude 

verweerde bruine leren bank tegen het huisje 

aan staat. 'Ze hebben het tuinhuis volgestopt 

met oude spullen' zegt hij misprijzend. Door 

zijn ervaring met zijn Marokkaanse tuinburen 

weet hij te melden dat Marokkanen geen 

harde werkers zijn. Surinamers zijn dat wel. 

Ook hier baseert Joop zich op een 

gevalsstudie. Joop kent een Surinaamse man 

de paar tuinen verderop zit. 'Hij is al 75 jaar 

en heeft twee kapotte knieën, maar doet meer 

aan zijn tuin dan al die Marokkanen bij 

elkaar.' 

Meer blauw op straat 

Inmiddels is een vriend van Joop bij ons 

komen staan. Hij heet Hans. Hij heeft een 

blauwe overall aan Er groeit veel haar uit zijn 

neus. Hij zou willen dat de bestuur zorgt voor 

strengere toezicht. Hans heeft weinig hoop 

dat dit ook gaat gebeuren. 'Ik verwacht niets 

van dit bestuur. De voorzitter hield onlangs 

nog een feestje waarbij hij lampionnen over 

het pad hing. Hans zegt bijna zijn hoofd 

kwijtgeraakt te zijn toen hij in de 

avondschemer naar huis wilde gaan. De 

lampionnen bleken niet alleen erg laag te 

hangen, maar waren ook nog eens aan 

staaldraad bevestigd. Het gesprek gaat over 

op iets anders. Volgens Joop moeten 

tuinhuisjes goed op slot, want de Poolse 

arbeider wil er anders nog wel eens in 

overnachten. Ik heb eerst even genoeg 

gehoord. Ik ga in een zomerse nacht nog wel 

eens terug met een fles drank. Dat kunnen 

Polen wel waarderen. 

Personalia: 

Ruud Tap (1975) studeerde sociologie aan 

de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) met 

als specialisatiegebieden arbeid en gender. 

Na afronding van zijn studie (2000) volgde 

een dienstverband bij het adviesbureau 

QRA te Amsterdam, waar hij zich onder 

meer als projectmanager bezighield met 

een project dat gericht is op het creëren van 

meer diversiteit binnen besturen van 

vrijwilligersorganisaties. Ruud Tap werkt 

sinds 2003 als onderzoeker bij Regioplan 

Beleidsonderzoek te Amsterdam. Binnen 

Regioplan is hij actief op het terrein van 

arbeid en economie. Een van de meest 

recente projecten waar hij aan gewerkt 

heeft, is een onderzoek naar de effecten van 

de opheffing van het bordeelverbod. 


23


RECENSIE 

Pretentieloze gitaarpop: Johan in Vera 

Studentikoosloos vermaak in Groningen is best mogelijk 

Matthias Frankema 

Denk je het als volbloed studentikoos wel 

weer te hebben gehad met de stad 

Groningen? Heb je alles wel gezien, ben je de 

Drie Gezusters en De Tapperij helemaal zat, 

en zij jou? Kan je geen overhemd of polo 

meer zien, laat staan met de kraagjes 

omhoog? Alle Hollandse meezingers al veel 

te vaak gehoord? Begin je te brallen? 

Dan moet je echt eens naar Vera of 

De Oosterpoort. Want hier kun je eigenlijk 

elke dag wel terecht voor een studentikloze 

avond, waar een vleugje cultuur in de lucht en 

de kunst aan de muur hangt. Je ziet weer eens 

nieuwe mensen met frisse gezichten, en als ik 

even zo vrij mag zijn om de woorden van 

Pete Philly te gebruiken: 'sexy' publiek. 

Bovendien zie je artiesten die niet elke week 

bij Top of the Pops staan te playbacken, maar 

opkomende bandjes en nieuw talent. Ook en 

misschien juist vooral wel zijn er veel 

producties uit de Nederlandse kweekvijver 

van poptalent. Gooi ook eens je hengeltje uit 

in een nieuw Gronings vaarwater. Wie weet 

vang je een grote vis als Charlie Dee, Solo, 

Pete Philly&Perquisite of in dit geval: Johan. 

Wat ik zou willen zeggen is dit: doe 

de deur van je misschien kleine, beperkte 

studentenwereldje even open, kom uit je 

hokje, waar je al snel ingedrukt bent toen je 

hier bent gaan studeren, en schep even een 

fris luchtje. Wellicht wil je daarna nooit meer 

terug je hok in, dat ondertussen al veel begint 

te lijken op een legbatterij. Voel je je niet 

aangesproken dan begrijp je me vast wel. 

Een Nederlandse band die in 1997 zijn eerste 

naamloze debuutalbum uitbracht, oftewel: 

Johan, komt negen jaar later wederom met 

een briljant getitelde cd: THX Johan. 

Gitaarpop van de bovenste plank, zeker als je 

alleen in de Nederlandse kast zoekt. Het is 

van een mondiale kwaliteit, maar de band 

mist nog de uitstraling en misschien tevens 

wel de pretentie om zich ook zo te 

presenteren. Daarom stonden ze op 6 

24 


september 'gewoon 

nog' in Vera in de 

Oosterstraat in 

Groningen. Pretentieloos, 

maar juist 

daarom overtreffen 

ze dus wel altijd alle 

verwachtingen. Een 

geniaal concept. 

Eenvoudig. 

Tijdloos. Briljant. 

Eerlijk (hij liegt er 

niet om). Vrolijk 

klinkend, maar 

weemoedig geschreven door een periodiek 

depressieve schrijver: Jacco de Greeuw. In 

feite verhult hij zijn eigen tekstuele 

zwaarmoedigheid met een compenserende 

blijheid die vanuit de noten in een melodie 

uitmonden. En misschien is een deuntje hier 

zelfs meer op z'n plaats, want dat zijn het: 

fijne popdeuntjes met een ernstige ondertoon. 

I take a ride 

Through your head 

In your mind I could be dead 

In eerste instantie hoor je waarschijnlijk 

slechts de herkenbare Johan-klanken. De 

woorden en hun betekenis komen pas veel 

later om de spreekwoordelijke hoek kijken, 

maar vaak is het concert dan alweer voorbij. 

Dus je zit ondertussen al thuis en dan kom je 

erachter dat de liedjes een beetje stiekem 

worden gevuld met heel iets anders dan de 

verpakking beloofde. Eerlijk dus, maar niet 

zo expliciet. Verder is het nu pas het derde 

album in tien jaar; dus eigenlijk is het niet 

eens gek, dat het zo tijdloos klinkt. Tussen de 

releases in is de band steeds van 

samenstelling veranderd, dus de consistentie 

tussen de drie verschillende albums valt op, 

en te prijzen. Want in dit geval betekent het 

de voortzetting van hun on-Nederlandse 

kwaliteit in de tijdgebondenheid van de jaren 

'90 en '00. 

Is dit een lofzang? Hell Yeah! 

You live in a different world 

And all the seas have parted you from me 

Getting close but I can't reach you 

There's a giant gap between us 

Can't you see 

Depressiviteit biedt vaak een garantie op 

creatieve uitspattingen, of is het verband 

misschien andersom? Feit is dat De Greeuw 

tussen zijn diepe dalen hoge songwriterstoppen 

behaalt. Het vorige, en dus tweede, 

album van Johan werd genaamd naar de 

straat waar de zanger van de band toentertijd 

woonde: 'Pergola'. Dit album stond nog meer 

dan 'THX Johan' in het teken van de 

zwaarmoedigheid; de depressie spatte als het 

ware uit de boxen. Dat gevoel heb je bij het 

nieuwe album helemaal niet, maar toch staan 

de liedjes weer bol van de succesverhalen in 

de net-niet-liefde of de er-was-eens-liefdeen-we-leven-lang-maar-zeker-niet-gelukkigromances. 

Silly me 

I've been watching you 

For all this time been acting like a fool 

Every day every wake at night 

I can feel you close I guess you make the rules 

Laten we de zanger en schrijver van de 

Johan-songs (g)een nieuwe depressie gunnen 

of hopen we op een snelle opvolger? Laten 

we hem in ieder geval tijd gunnen voor nog 

meer Oceans, Any Other Guys, She got a way 

with men's, Walking Aways en Staring At The 

Suns, want zij zijn tegen die tijd al lang grijs 

gedraaid. Ze zijn van een paar simpele 

vrolijke deuntjes verworden tot een dagboek 

dat bewijst hoe mooi je een depressivi-tijd 

van je af schrijven kunt. 

En wij hebben allemaal de sleutel om het 

slotje mee te openen. Loop er eventjes mee 

weg: 

People running everywhere just wandering 

about 

Trading places getting nowhere what is it for 

You have changed in many ways forever lost 

and found 

Better face it I don't know you anymore 

People riding circles always end up at the 

start 

Finding places living memories wasted 

before 

You've become a stranger to me we have 

grown apart 

Can you face it I don't know you anymore 

Walking away if you're looking 

Getting away from it all 

Walking away if you're looking at all 

Valt er vandaag dan helemaal geen 

onvertogen woord over Johan? Nee niet echt, 

eigenlijk. Het is niet voor niets een hooglied. 

Als je op 6 september niet in Vera aanwezig 

kon of wilde zijn en je hebt Johan die middag 

ook niet zien spelen in Plato, ren dan alsnog 

even naar een willekeurige platenzaak, koop 

'm en zeg dan eventjes in alle stilte of tijdens 

het opzetten van de cd: Thanx Johan!

STATION & STADSBALKON 

Rood- witte linten, betonmolens, steunpilaren 

en rode veiligheidshelmen bepalen sinds een 

half jaar beeld van het station Groningen. Het 

zal niemand zijn ontgaan dat het Centraal 

Station van Groningen wordt verbouwd! In 

januari 2005 is er in de gemeenteraad 

Groningen besloten dat er op het station extra 

stallingsplaatsen voor fietsen mogen worden 

geplaatst. Een ontwikkeling die ten gunste 

komt van de mobiliteit niet alleen van de 

reiziger, maar uiteindelijk ook voordelen 

heeft voor de gehele stad. Zodoende wordt er 

vanaf begin april 2005 hard gewerkt aan een 

nieuw, fietsvriendelijk, functioneel en vooral 

veilig station. 

Het mooie stationsgebouw, dat in 

het jaar 1896 werd ontworpen door architect 

Isaak Gosschalk, is een aantal jaren geleden 

weer terug gebracht in zijn 'oude' neoclassicistische 

stijl. Een stijl die zich 

kenmerkt door symmetrie, herhaling, met 

vele pilaren, waarbij wordt voortgebouwd op 

de Griekse- en Romeinse bouwstijl. Denk 

maar aan de Vondelkerk of het Rijksmuseum 

in Amsterdam, die ook in deze stijl zijn 

gebouwd. Tot de jaren zestig mocht het 

stationsgebouw er staan in zijn originele staat. 

Maar in de tijd van het modernisme werd het 

station verbouwd, en werden alle mooie 

elementen en versieringen onttrokken aan het 

gebouw. Het modernisme is een zakelijke stijl 

waarbij functionaliteit centraal staat. Door de 

jaren heen is over deze verbouwing veel 

kritiek ontstaan, maar er was geen duidelijk 

plan en het ontbrak aan budget om het station 

aan te pakken. Eind jaren negentig heeft de 

toenmalige manager van de NS Groningen, 

de heer Rob Staal, het idee gelanceerd een 

restauratiefonds op te zetten. Dit fonds werd 

opgezet met het uitgangspunt het station weer 

te verbouwen en terug te brengen naar zijn 

oude stijl. Het fonds werd een feit, zowel 

bedrijven als particulieren zamelden geld in 

zodat het stationsgebouw kon worden 

gerestaureerd tot in deze huidige vorm. 

Vooral aan de binnenkant van de stationshal 

werd veel aandacht besteed. Het plafond en 

de wanden werden bijvoorbeeld rijk versierd 

met ornamenten en gevels van natuursteen. 

Ook de buitenkant van het gebouw werd 

volledig gerestaureerd. Een stationhal wat nu 

behoort bij een van de mooiste van Europa, 

en zeker van Nederland werd heropend in 

1999 door Koningin Beatrix. 

Niet alleen het stationscomplex, 

maar de hele omgeving van het station heeft 

door de jaren heen een 'face lift' ondergaan. 

Aan alle kanten van het Groninger 

hoofdstation werd geen verbouwd. Om het 

station is onder andere het Groninger 

Museum, het KPN gebouw, en vele andere 

omliggende kantoorpanden gebouwd. Deze 

gebouwen zien er van karakter zeer 

verschillend uit. Wanneer verschillende 

kunststijlen elkaar ontmoeten, wordt dit ook 

wel 'fusion art' genoemd. Je voegt 

daadwerkelijk zowel moderne en klassieke 

samen, waarbij het eindresultaat er toch als 

compact geheel uit ziet. 

In het jaar 2002 werd Groningen 

uitgeroepen tot de fietsstad van Nederland, 

iets waar je erg trots op mag zijn. Maar ook 

iets waar de laatste jaren niet in alle opzichten 

veel van was te merken. Wanneer je door de 

stad wandelt, wordt het straatbeeld al gauw 

gevuld met verkeerd geparkeerde fietsen. 

Niet bewust, maar dankzij te weinig 

stalruimte. Ook op het station deed zich dit 

probleem voor, en wanneer je je fiets toch 

'fout parkeerde' liep je het risico dat hij de 

volgende dag was weggehaald. Mede 

hierdoor is het plan ontstaan om het 

zogeheten 'Stadsbalkon' te bouwen. Voor de 

deur van het hoofdgebouw wordt nu hard 

gewerkt aan een overdekte fietsenstalling 

waar straks 4000 fietsen kunnen worden 

gestald. Een hypermodern, in tegenstelling tot 

het hoofdgebouw, transparant ontwerp dat 

eind 2006 zal worden opgeleverd. Dit nieuwe 

stationsplein werd ontworpen door 'kcap 

architects en planners' uit Rotterdam. 

(www.kcap.nl) 


Een veilige, warme deken over ´t stationsplein 

Maria van den Brink 

Vanaf april 2005 wordt er gebouwd aan een nieuw stationsplein. 

De fietsen staan nu onder dak en worden onder 

toezicht gestald. 

Zowel in Groningen als in 

anderesteden zie je de trend opkomen dat 

rondom stations vele kantoorpanden, scholen, 

parkeerplaatsen en andere voorzieningen 

worden gebouwd. Hierdoor wordt je 

gestimuleerd gebruik te maken van het 

Openbaar Vervoer. Dit heeft als gevolg dat de 

mobiliteit van een stad wordt verhoogd, 

waardoor de stad beter bereikbaar wordt. 

Maar heb je een werkplek of eindbestemming 

elders in de stad, dan kun je gebruik maken 

van de fiets. Sinds afgelopen september is 

Groningen het vijftigste station in Nederland 

die de OV- fiets heeft geïntroduceerd. Met je 

NS- kaart kun je op het station een fiets huren, 

een plan waarbij de reiziger wordt 

gestimuleerd te fietsen vanaf het station naar 

de eindbestemming. Dit is zeker geen slechte 

ontwikkeling, een ontwikkeling dat bijdraagt 

aan een veilig, fietsen milieuvriendelijk 

karakter van de stad. Dit draagt bij aan een 

goede mobiliteit die van essentieel belang is 

om in de stad tot economische bloei te 

komen. 

Hoe beter het Openbaar Vervoer is 

geregeld, des te efficiënter kan gebruik 

worden gemaakt van de verscheidene 

bestemmingen binnen de stad. Hier draagt het 

'Stadsbalkon' een grote steen aan bij. Vanuit 

verschillende zijden kun je in de stalling 

komen. De fietsen staan nu onder 

dak, en worden onder toezicht 

gestald onder het balkon. De 

voordelen hiervan zijn dat de 

stalling verlicht, en minder 

diefstalgevoelig is. Ook kunnen de 

fietsen op verschillende hoogtes 

worden gestald, waarbij ruimte 

wordt bespaard. Als je goed kijkt 

zie je dat het dak van de stalling de 

vorm heeft van een deken, een 

warme deken die de juiste 

bescherming zal bieden! 


25

OPINIE 

TWISTPUNT 

Islamisering in Nederland? 

Joëlla Angenent & Marlijn de Vries 

Het proces van globalisering heeft de 

afgelopen vijftien jaar bezit genomen van 

Nederland. We verliezen steeds meer een 

eigen identiteit en worden opgenomen in 

een mondiale cultuur. Dit proces is een 

gevolg van de explosief gestegen 

migratiestroom. Veel nieuwkomers in 

Nederland zijn afkomstig uit 

moslimlanden. Deze moslims uiten steeds 

meer hun uitgesproken religieuze 

opvattingen. Nederland telt binnenkort 

450 moskeeën. Er liggen serieuze plannen 

voor het eerste moslim ziekenhuis in 

Rotterdam en er zijn inmiddels 28 

Islamitische scholen. Ook de markt speelt 

steeds meer op deze nieuwe doelgroep in. 

Grote bierbrouwers werken aan de 

introductie van speciaal alcoholvrij 

moslimbier en ook telecomaanbieders 

spelen op deze doelgroep in. Sommigen 

spreken al van een islamisering van onze 

cultuur. Moeten we deze moslims hun gang 

laten gaan? Of valt het allemaal wel mee 

en kunnen we met zijn allen profiteren van 

deze culturele diversiteit? 

Tsunami van de islamisering 

Geert Wilders, de voorman van de Partij voor 

de Vrijheid, is erg duidelijk in zijn standpunt: 

"Wie zich niet aanpast, gaat het land uit." Dit 

maakt hij duidelijk in een interview met de 

Volkskrant in een serie over de lijsttrekkers 

van de verschillende politieke partijen, zo 

vlak voor de verziekingen. Hij spreekt over 

de 'tsunami van de islamisering' die gestopt 

moet worden. Moslims zullen in zijn ogen de 

Nederlandse samenleving overspoelen en 

zorgen voor criminaliteit en overlast. Wilders 

typeert de islam als een gewelddadige religie. 

Vanuit de rechtse hoek van de politiek hadden 

we zoiets verwacht, maar welke geluiden 

komen er vanuit de linkse politiek? 

De Partij van de Arbeid beschouwt 

het integratievraagstuk als een probleem waar 

de overheid zich niet aan kan onttrekken: 'er 

is werk aan de winkel: het bestrijden van 

achterstanden en de emancipatie van 

achtergestelden.' Islamitische scholen 

beschouwen ze echter als een belemmering 

van de integratie. Op deze scholen zou hier 

juist extra aandacht voor moeten zijn. 'Om de 

witte vlucht tegen te gaan - waarbij 

autochtone ouders massaal hun kinderen van 

school afhalen omdat de school te zwart 

wordt - moeten onder leiding van de 

gemeente alle scholen bindende afspraken 

maken om gezamenlijk 

achterstandsleerlingen op te vangen. Scholen 

die integratie tegengaan, moeten aangepakt 

kunnen worden.' 

Ook GroenLinks verzet zich tegen 

26 


de trend om alle verschillen als culturele 

verschillen te zien. 'Natuurlijk moeten 

problemen rond migranten benoemd en 

aangepakt worden. Maar vaak hebben deze 

problemen niks te maken met hun 

islamitische achtergrond. Wél met 

taalachterstand, werkloosheid, gebrekkige 

opleiding, de vlucht van witte ouders en hun 

kinderen uit verkleurde scholen en wijken, de 

voortdurende discriminatie op de 

arbeidsmarkt en gebrek aan perspectief.' 

Maar genoemd mag worden dat een beetje 

angst creëren zo voor de verkiezingen, ook 

helemaal niet slecht uitkomt voor de politieke 

partijen in Nederland. 

Zilveren hangertjes met 

afbeeldingen van de 

Ka'aba en mobieltjes met 

Allahu Akbar als ringtone 

Trends van islamisering 

Ontwikkelingen op het gebied van de 

islamisering zijn er genoeg. Islamitische 

scholen bestaan al een tijdje en in Nederland 

zijn er inmiddels achtentwintig. Volgens de 

Inspectie van het Onderwijs staat het volgen 

van islamitisch onderwijs de integratie in de 

Nederlandse samenleving niet in de weg. 

Bijna alle islamitische scholen kiezen voor 

een open houding naar de Nederlandse 

samenleving en dragen bij aan de sociale 

cohesie. Toch zijn er ook genoeg critici die op 

dit punt een heel andere mening hebben. 

Nederland telt binnenkort 450 moskeeën, 

waar ongeveer één miljoen gelovigen 

samenkomen. Grote bierbrouwerijen werken 

aan de introductie van alcoholvrij 

moslimbier. Zij willen de groep van ongeveer 

één miljoen moslims in Nederland niet langer 

negeren. Ook KPN richt zich op deze groep 

mensen. Het begint een exclusief netwerk 

voor Turkse abonnees in Nederland. Dit 

netwerk, Ay Yildiz genaamd, biedt speciale 

tarieven voor mobiel bellen van en naar 

Turkije en communicatie zal gaan in het 

Turks of Nederlands. Daarnaast liggen er 

plannen voor het eerste moslim ziekenhuis in 

Rotterdam. In dit islamitische ziekenhuis 

komen verschillende afdelingen voor mannen 

en vrouwen, het eten in het ziekenhuis is 

afgestemd op moslims, er komt een 

gebedsruimte en het ziekenhuis krijgt een 

imam. Het idee komt van een niet-moslim, 

maar stuit op veel kritiek in de samenleving. 

Critici noemen het een stap terug naar de 

middeleeuwen en anderen wijzen op het feit 

dat in 'gewone' ziekenhuizen ook al vaak een 

gebedsruimte aanwezig is, speciaal voedsel 

en gescheiden ruimten voor mannen en 

vrouwen. Een aantal ontwikkelingen in onze 

samenleving die wijzen op een islamisering 

van onze cultuur. Maar hoe bedreigend zijn 

deze ontwikkelingen en is er überhaupt wel 

sprake van islamisering? 

Eigen identiteit 

Er is tegenwoordig een trend te ontdekken 

onder jonge moslims in het uitdragen van hun 

geloof. In de ogen van dr. Marjo Buitelaar 

(antropoloog en verbonden aan de faculteit 

Godgeleerdheid & Godsdienstwetenschap 

van de Rijksuniversiteit Groningen) dragen 

Nederlandse moslima's steeds vaker een 

hoofddoek om een bepaalde assertiviteit weer 

te geven: 'I'm Muslim and I'm proud of it'. 

Wat Nederlanders zien als het vasthouden aan 

tradities is voor deze Nederlandse moslims 

juist de wens om voor hun eigen identiteit uit 

te komen. Voor veel meisjes geeft het dragen 

van een hoofddoek namelijk weer dat ze in 

staat zijn om zich in de gemeenschap te 

bewegen en functioneren, zonder hun wortels 

te verloochenen. Deze trend blijkt uit de rage 

van zilveren hangertjes met afbeeldingen van 

de Ka'aba (een grote moskee in Mekka) en 

mobieltjes met Allahu Akbar als ringtone 

(Allahu Akbar betekent: 'God is groot'). 

Verder zijn kompassen om de richting van 

Mekka te bepalen helemaal hip onder jonge 

moslims. 

Eigenlijk is het uitdragen van een 

dergelijke lifestyle een typisch Westers 

fenomeen. In Nederland is het zoeken naar de 

eigen identiteit een kenmerk van de puberteit. 

Wanneer een puber zich opeens in het zwart 

gaat kleden en een hanenkam neemt, kijkt 

niemand immers raar op. Hoe zwakker het 

gevoel van een individuele identiteit is, hoe 

sneller iemand zich bij een groep zal 

aansluiten, de identiteit van de groep zal 

aannemen en zich zal afsluiten van de 

buitenwereld. In dit opzicht verschillen jonge 

moslims in niets van niet-moslims. Volgens 

de antropoloog Marjo Buitelaar hangt de 

stelling dat religie de integratie belemmerd af 

van de historische en maatschappelijke 

achtergrond, waartegen mensen religie 

aanwenden om hun positie in de samenleving 

te verdedigen. Onze samenleving is 

langzamerhand verhard en velt snel een 

oordeel. Wanneer moslims alleen nog maar 

als moslim worden aangesproken gaan zij 

zich er ook naar gedragen. In plaats van 

elkaar ruimte te bieden ontstaat er een 

neiging om je juist af te sluiten van anderen. 

Bedreiging? 

Angst voor islamisering komt uit 

verschillende hoeken. Geert Wilders weet 

zijn angst erg duidelijk te verwoorden maar 

ook de Amerikaan Bruce Bawner ziet de 

Islam als een grote bedreiging voor Europa. 

In zijn boek 'Terwijl Europa sliep, de dreiging

TWISTPUNT 

van de radicale islam' verhaalt hij over zich 

snel uitbreidende moslimenclaves, waarin 

vrouwen werden misbruikt, 'ongelovigen' 

belasterd, joden en homoseksuelen 

gediscrimineerd, barbaarse tradities (zoals 

eerwraak) regelmatig voorkwamen en de 

vrijheid van meningsuiting onder druk stond. 

Volgens Bawner is Europa blind voor de 

antiwesterse mentaliteit in de grote Europese 

moslimgemeenschappen. Bawner: "Op 11 

september 2004 had ik nooit kunnen denken 

dat vijf jaar later een man die weigert het 

stenigen van overspelige vrouwen te 

veroordelen, als de belangrijkste stem van de 

'gematigde' Europese moslims zou gelden. 

Dat Europese overheden nog steeds subsidie 

zouden geven aan moskeeën en islamitische 

scholen waar minachting voor democratie, 

joden, homo's en seksuele gelijkheid wordt 

onderwezen. Dat de burgemeester van 

Amsterdam meent dat we de onderdrukking 

van islamitische vrouwen in het Westen maar 

moeten accepteren. En dat Groot-Brittannië 

nog steeds een vrijhaven zou zijn voor 

radicale geestelijken. Hij illustreert zijn 

verhaal met nog veel meer voorbeelden. Zo 

stelt hij dat de Britse minister van integratie, 

na de aanhouding van de jongens die 

vliegtuigen tussen Londen en de VS wilden 

opblazen, beloofde om zich te buigen over 

een voorstel van moslimleiders om in 

immigrantenwijken de Sharia in te voeren, 

teneinde potentiële bommenleggers te vriend 

te houden. Zijn overduidelijke boodschap is 

dat Europa zich kennelijk bij de 

onvermijdelijke islamisering van Europa 

heeft neergelegd en voortdurend de waarheid 

op haar kop zet door de daders als 

slachtoffers te betitelen en zelfverdediging 

als opruiing. Zijn boek werd een 

internationale bestseller. Maar kreeg ook veel 

kritiek vanwege de ongenuanceerdheid 

ervan. 

Wat vinden onze medestudenten nou eigenlijk 

van deze islamisering die steeds vastere 

vormen begint aan te nemen? We peilden de 

meningen van drie sociologie studenten door 

middel van een discussie: Wat is de staat van 

islamisering in Nederland? 

Ingrid Barkmeijer, derdejaars sociologie, 

stemt ChristenUnie, is christelijk 

(gereformeerd vrijgemaakt). 

Joosje de Lang, derdejaars sociologie, stemt 

SP, gelooft dat er 'iets' is. 

Albert Bosscher, eerstejaars sociologie, 

stemt GroenLinks, is atheïst. 

De ideeën van Geert Wilders 

We vallen maar meteen met de deur in huis. 

Wanneer de ideeën van Geert Wilders aan de 

orde worden gebracht begint iedereen een 

beetje te grinniken. Ingrid: "Iedereen in 

Nederland mag geloven wat hij of zij wil, 

Geert Wilders is veel te radicaal in zijn 

ideeën." Joosje is het hiermee eens, "hij kijkt 

niet naar de achterliggende gedachte. We 

hebben jaren geleden na de Tweede 

Wereldoorlog ontzettend veel mensen naar 

Nederland gehaald voor de tapijtindustrie. 

Het is natuurlijk belachelijk om deze mensen 

nu op deze manier te behandelen." 

Het begrip 'islamisering' roept 

vooral bij Albert wat weerstand op, "ik vind 

dat er helemaal geen sprake is van 

islamisering. Het wordt allemaal ontzettend 

opgeblazen door de pers en door de politiek 

omdat het verkiezingstijd is. Angst is immers 

een goede manier om zetels te winnen. Uit 

onderzoeken is gebleken dat nog geen 1000 

mensen een burqa dragen, dus waar hebben 

we het eigenlijk over? En bovendien, 

wanneer bepaalde dingen voor christenen 

geoorloofd worden, moeten er ook bepaalde 

dingen voor islamieten mogen." Ingrid en 

Joosje ontkennen de islamisering niet maar 

zien het verschijnsel niet direct als een 

bedreiging. Ingrid: "Het zal uiteindelijk wel 

meevallen allemaal." 

Ontwikkelingen op het gebied van 

islamisering 

"Zijn zaken als de komst van een islamitisch 

ziekenhuis en de verspreiding van 

islamitische scholen dan positieve 

ontwikkelingen?" willen wij graag weten. 

Deze concrete zaken roepen toch wel wat 

reacties op. Ingrid: "Wanneer een kerk in een 

moskee wordt veranderd denk ik toch wel 

even 'shit'. Maar wat iemand gelooft blijft een 

eigen keuze. Daar kan ik niets aan 

veranderen. Mensen moeten elkaar 

respecteren, wat hun geloof ook is." Joosje 

vindt dat de integratie van allochtonen wordt 

verijdeld door de komst van een islamitisch 

ziekenhuis. "Het is beter om bijvoorbeeld een 

aparte afdeling in ziekenhuizen te maken 

voor islamitische mensen, op deze manier 

blijven ze met onze cultuur in aanraking 

komen. Er moet geen eigen eilandje ontstaan. 

Maar ik vind het jammer dat islamieten 

tegenwoordig zo vaak met terrorisme worden 

geassocieerd. Vanuit die angst is de term 

islamisering waarschijnlijk ook ontstaan. 

Alles wat vreemd is, is eng. En dat terwijl wij 

zoveel van ze kunnen leren." 

“Er moet geen eigen 

eilandje ontstaan” 

Albert: "Ik denk dat de integratie van 

allochtonen niet alleen maar van hun kant 

hoeft te komen. In Nederland heerst een 

beetje een klimaat van 'zij willen hier wonen 

dus zij moeten zich maar aanpassen' maar in 

de praktijk werkt dat niet. Wat dat betreft 

heeft de overheid een behoorlijke blunder 

gemaakt door alle asielzoekers in grote 

asielzoekercentra te stoppen. Als je dit doet 

krijg je juist groepsvorming. Als je ze 

verspreidt over meerdere kleinere 

asielzoekerscentra zullen ze dus ook eerder 

OPINIE 

integreren, omdat de noodzaak dan ook groter 

is." 

Scheiding van kerk en staat 

Het principe van de democratie spreekt 

iedereen aan. Alledrie vinden ze dat 

verschillende culturen naast elkaar kunnen 

bestaan zonder problemen. Toch blijken hier 

verschillende invullingen aan gegeven te 

worden. Albert: "Een democratie werkt heel 

simpel. Wanneer tweederde van de 

Nederlandse bevolking de Sharia wil 

invoeren dan moet dat gebeuren. Dat is 

democratie". Ingrid schiet meteen in de 

ontkenning: "Ik denk dat dit nooit zou 

gebeuren. Zo ver gaat het niet komen". Ook 

Joosje staat deze uitspraak tegen: "Je kunt 

niet vanuit de Bijbel wetten gaan opleggen. 

Kerk en staat moeten gescheiden blijven." 

“Het zal uiteindelijk wel 

meevallen allemaal” 

Na deze uitspraak zijn wij wel 

benieuwd hoe haalbaar het is om de scheiding 

van kerk en staat te behouden in een 

samenleving die steeds meer multireligieus 

wordt. 

Ingrid: "Een scheiding van kerk en 

staat is niet haalbaar. Bij het maken van 

wetten moet rekening gehouden worden met 

de religies die in Nederland bestaan. Wanneer 

de winkeltijden bijvoorbeeld verruimd 

worden, zodat de vrije zondag verdwijnt, 

stoot je ontzettend veel christenen het hoofd. 

Religie blijft altijd iets waar rekening mee 

gehouden moet worden." Joosje is het 

daarmee eens: "Het is ook meer een ideaal, ik 

besef me wel dat het in praktijk een lastig 

verhaal is." Ook Albert vindt het idee van 

Joosje onmogelijk. "Je kunt christelijke of 

islamitische partijen niet verbieden om te 

denken hoe ze denken." 

Uiteindelijk komt men tot de gezamenlijke 

(sociologische) conclusie dat het 

waarschijnlijk meespeelt dat ze in Groningen 

wonen, waar relatief weinig allochtonen zijn, 

en dat ze studeren aan de Universiteit. Ingrid: 

"Mensen die laag opgeleid zijn en in een wijk 

wonen met heel veel allochtonen zullen die 

angst en bedreiging veel meer voelen dan 

wij." 

Een geruststellende gedachte of moeten we 

toch waakzaam blijven? Voorlopig zullen de 

gevolgen van steeds meer moslims in 

Nederland nog redelijk verborgen blijven. 

Hoewel er vanuit verschillende hoeken van 

de samenleving gesproken wordt over heuse 

islamisering en er her en der nostalgische 

verlangens zijn terug naar de jaren vijftig, 

zijn er ook voldoende positieve geluiden te 

horen. 


OPINIE 

BETOOG 

Jurre van den Berg 

Het veroorzaakte flink wat ophef: de 

opmerking die de inmiddels (vanwege een 

andere kwestie) afgetreden minister Piet 

Hein Donner maakte in het boek 'Het land 

van haat en nijd' van Max van Weezel en 

Margalith Kleijwegt. Donner zegt in het 

boek: 'Voor mij staat vast: als tweederde 

van alle Nederlanders morgen de sharia 

zou willen invoeren, dan moet die 

mogelijkheid toch bestaan? Zoiets kun je 

wettelijk toch niet tegenhouden? Het zou 

ook een schande zijn om te zeggen: dat 

mag niet! De meerderheid telt. Dat is de 

essentie van democratie.' De commotie 

omvatte niet enkel het specifieke voorbeeld 

van de (in het gepolariseerde islamdebat 

zeer gevoelig liggende) sharia, maar 

behelsde meer nog een essentiëlere vraag: 

hoe gaan we om met de kwetsbaarheid van 

een democratie? 

Dat het westerse ideaal van een democratie 

ook scherpe kanten kent is in de geschiedenis 

al vaak benoemd. Winston Churchill noemde 

de democratie ooit de slechtste denkbare 

staatsvorm, met uitzondering van alle andere 

systemen die de mensheid had uitgeprobeerd. 

John F. Kennedy sprak van 'de moeilijkste 

staatsvorm omdat het van de mensen de 

meeste inspanning vraagt'. 

De kwetsbaarheid van de 

democratie, zoals deze grote staatsmannen 

aangaven, zijn momenteel opnieuw zichtbaar 

geworden. Het open systeem van 

vertegenwoordigende participatie en ruimte 

voor diversiteit is een groot goed. Echter, om 

deze mogelijkheid en ruimte te bieden moet 

een democratie wel kwetsbaar zijn. 

Centraal in de huidige discussie staat 

uiteraard wat onder 'een democratie' wordt 

verstaan. Anders dan vaak gedacht en gezegd 

wordt is dit meer dan 'de macht voor de helft 

plus één': het regeren van de meerderheid. De 

beginselen van de democratische rechtsstaat, 

zoals het geweldsmonopolie van de staat, de 

grondwettelijke bescherming van 

minderheden, het handhaven van de 

scheiding der machten en het beschermen van 

de vrijheid van meningsuiting maken ook een 

essentieel onderdeel uit van het politieke 

systeem. Dit maakt de democratie in beginsel 

niet waarde-vrij: het draagt een visie uit en is 

daarmee meer een procedure van 

besluitvorming om de macht mee in te richten 

en te legitimeren. 

Yoram Stein legde in Trouw op 25 

september bloot wat de consequentie zou 

28 

Rede en redelijkheid zijn kracht van 

kwetsbare democratie 


kunnen zijn wanneer een democratie alleen 

de macht van de meerderheid zou impliceren: 

'De meerderheid zou in principe zelfs kunnen 

bepalen dat de meerderheid niet bepaalt en 

dat in plaats daarvan bijvoorbeeld één man 

alle macht in handen zou moeten hebben. In 

dat geval zou de essentie van de democratie 

leiden tot het opheffen van de democratie.' 

Hier openbaart zich een lastige paradox: moet 

de democratie in bescherming worden 

genomen tegen haar kwetsbaarheid, terwijl de 

democratie juist bij de gratie van die 

kwetsbaarheid bestaat? 

De meningen in het politieke debat zijn sterk 

verdeeld. Volgens Aalt Willem Heringa, 

hoogleraar staatsrecht, is deze discussie van 

alle tijden: 'Er zijn twee opvattingen over. De 

ene is dat de democratie zich moet 

verdedigen tegen anti-democratische 

opvattingen. De andere opvatting is: in de 

democratie zullen de slechte opvattingen 

nooit winnen, dus je hoeft je daartegen niet te 

wapenen.' 

Veel politieke filosofen waren 

bevreesd dat de democratie zou ontaarden in 

wat in de negentiende eeuw 'de tirannie van 

de meerderheid' werd genoemd. John Stuart 

Mill heeft het hierover in zijn boek 'On 

Liberty' (1859), en Alexis de Tocqueville 

beschreef het in zijn boek 'Over de 

democratie in Amerika' (1848). De 

Tocqueville schrijft daarin dat wat hem het 

meest afstootte in Amerika niet de extreme 

vrijheid was die daar heerste, maar 'het 

gebrek aan garanties tegen de tirannie'. 

Echter, de democratie heeft al een 

geïnstitutionaliseerd middel om zich tegen 

deze gevreesde tirannie te weren. De macht 

van de meerderheid kan in bedwang worden 

gehouden door 'checks and balances', door 

tegenwicht en controle. Hierbij verwijst 

'checks' naar de capaciteit, het recht en de 

verantwoordelijkheid van elke afzonderlijke 

macht de macht van anderen te controleren. 

'Balances' verwijst naar de capaciteit van 

iedere eenheid om zijn autoriteit te gebruiken 

om de macht van te beperken. Dit idee maakt 

onderdeel uit van het model van staatsbestuur 

van de politieke denker Montesquieu, over de 

scheiding der machten. In zijn trias politica 

stelde hij een strikte scheiding voor tussen 

uitvoerende, wetgevende en rechtsprekende 

macht. 

In het andere kamp wordt vaak een 

beroep gedaan op de klassieke uitspraak van 

de Verlichtingsfilosoof Voltaire: 'U zegt 

dingen die ik verafschuw, niettemin zal ik 

met mijn leven uw recht bevechten om ze te 

mogen zeggen.' Echter, hier ondermijnt het 

kamp de grote kloof tussen het vrije woord en 

de daad. Tussen een standpunt en de 

consequenties van een feitelijke 

implementatie ligt een wereld van verschil, in 

extremis de mogelijke opheffing van het recht 

om dingen te mogen zeggen die anderen 

verafschuwen. 

“Donner geeft blijk van 

zeer primitieve en povere 

democratische 

opvattingen” 

Paul Cliteur, hoogleraar 

rechtswetenschappen, is duidelijk van het 

eerste kamp: 'We mogen hopen dat we 

democratisch voldoende weerbaar zijn om de 

groepen te weren die de democratie willen 

afschaffen of serieus willen schaden. 

Formalistisch gesproken heeft Donner gelijk. 

Maar de sharia is niet te verenigen met heel 

veel internationale grondrechten en die staan 

boven onze wet.' Terecht wijst Cliteur hier op 

één van de vele stokken achter de deur: in een 

politiek sterk geglobaliseerde wereld staat 

geen enkel democratisch systeem nog op 

zichzelf en is het sterk gebonden aan 

internationale verdragen en afspraken. Toch 

heeft Cliteur weinig vertrouwen in zijn eigen 

argument: 'Wat ik veel verontrustender vind, 

is dat Donner blijk geeft van zeer primitieve 

en povere democratische opvattingen. 

Volgens hem is democratie datgene wat de 

meerderheid wil. Schending van 

grondrechten of niet. Dit zijn zeer 

onvoorzichtige uitspraken. Zeker als je je 

realiseert dat de sharia in grote delen van de 

wereld oprukt en velen een lonkend 

perspectief biedt. Waar fundamentalisten aan 

de macht komen, wordt de sharia meteen in 

de grondwet verankerd.' 

Is Cliteur een theoretische doemdenker? Ik 

denk het wel. Het is vruchtbaar dat deze 

discussie theoretisch wordt gevoerd om de 

beginselen van de democratie op de proef te 

stellen, maar het getuigt voornamelijk van de 

afwezigheid van realiteitszin en vertrouwen 

in de kracht van redelijkheid. De houding die 

Cliteur en anderen innemen heeft nog een 

ander groot nadeel. Door bij voorbaat door 

middel van ondemocratische maatregelen in 

te grijpen, ontneem je de democratie een 

belangrijk middel in de strijd tegen 

onredelijkheid: de rede. Debat en dialoog zijn 

bij uitstek geschikt om ondemocratische

onredelijkheid aan de tand te voelen en te 

bestrijden. Door bij voorbaat door middel van 

ondemocratische maatregelen in te grijpen, 

ontneem je de democratie een belangrijk 

middel in de strijd tegen onredelijkheid: de 

rede. Debat en dialoog zijn bij uitstek 

geschikt om ondemocratische onredelijkheid 

aan de tand te voelen en te bestrijden. Door 

de standpunten bij voorbaat niet te accepteren 

wordt dit wapen eigenhandig teniet gedaan. 

De gevolgen van deze methode zijn in België 

pijnlijk duidelijk geworden door het negeren 

en niet serieus nemen van het Vlaams Belang 

van Filip Dewinter (o.a. in de vorm van het 

'cordon sanitaire', waarbij veel partijen 

afspraken bij voorbaat niets met de partij te 

maken willen hebben). Dit geeft dergelijke 

partijen juist de plek die ze willen: de 

miskende in het verdomhoekje. Dat is een 

vruchtbare positie voor groeperingen die zich 

juist beroepen op de arrogantie van de macht 

die zijn ogen sluit voor de realiteit. Veel 

extreme ideeën komen voort uit onvrede, en 

door deze ideeën te negeren wordt het gevoel 

van onvrede enkel versterkt. Ga in debat, 

overtuig de kiezer van constructieve 

oplossingen om deze onvrede tegen te gaan. 

Hoe groot de kracht van rede en redelijkheid 

in de politieke praktijk kan zijn is aan het 

licht gekomen bij de uitslag van de Belgische 

gemeenteraadsverkiezingen in de politieke 

brandhaard Antwerpen. Filip Dewinter van 

Vlaams Belang mag dan spreken van 

'kannibalisme' jegens de eigen coalitie door 

de sociaal-democratische SP.A (veel kiezers 

van coalitiegenoten liepen over naar de SP.A, 

waardoor deze overtuigend de grootste werd 

en de groei van het Vlaams Belang 

stagneerde), de kiezers hebben zich duidelijk 

verenigd in een blok tegen zijn 

extreemrechtse onredelijkheid. De invloed 

van de rede in de persoon van burgemeester 

Patrick Jansens met zijn ijzersterkte 

campagne (vaderlijk boven de partijen 

staande, zónder de naam van zijn partij te 

noemen) mag hierin niet onderschat worden. 

Het is aan de rede om de 

redelijkheid in het 

electoraat naar boven te 

halen 

Een positief mensbeeld is noodzakelijk om in 

de democratie te kunnen geloven. Mijns 

inziens moeten de zwakke plekken ervan in 

de geest van Montesquieu in de procedures 

ervan zo goed mogelijk worden afgedekt. 

Incidenteel en bij voorbaat ideeën afkeuren 

ontdoet de democratie van haar essentie van 

kwetsbaarheid en gelijkwaardigheid. 

Uiteraard zijn procedures niet voldoende om 

een democratie waterdicht te maken. Het is 

hier aan de rede om de redelijkheid in het 

electoraat naar boven te halen. 

COLUMN 

Wordt Marianne Thieme de 

Noach van Groningen? 

De Partij voor de Dieren van Marianne Thieme 

wil niet overkomen als one-issue-partij. 

Jouri Bakker 

Een relatief kleine partij, die Partij voor de 

Dieren. Toch doet ze in november voor de 

derde keer mee aan de verkiezingen. Dit keer 

wordt er een serieuze gooi naar zetels in de 

Tweede Kamer gedaan. Niet geheel 

onlogisch. Bij de vorige verkiezingen kreeg 

de partij net te weinig stemmen voor één zetel 

en het is momenteel de snelst groeiende 

Nederlandse partij. Als het dit jaar wel lukt 

zou de partij, onder leiding van wereldredster 

Marianne Thieme, voor een primeur zorgen. 

Niet eerder kwam er ergens ter wereld een 

partij op het pluche die dierenrechten als 

voornaamste agendapunt heeft. 

Op het partijcongres van 1 oktober 

in Driebergen zei Thieme dat negen van de 

tien stemmers het op 22 november in de 

PvdD nog 'onvoldoende zien zitten'. Een op 

de tien stemmers dus wel? IJdele hoop 

Marianne! Dit zou betekenen dat je partij 

ongeveer een miljoen stemmen binnenhaalt. 

Genoeg voor bijna vijftien zetels. Overdreven 

natuurlijk, dat beseft Thieme ook wel, maar 

ze gaat serieus uit van vijf zetels. Natuurlijk 

heb je gelijk wanneer je veronderstelt dat veel 

mensen de zittende politieke partijen niet 

langer zullen steunen, maar verwacht dan niet 

dat iedereen plots op de PvdD zal stemmen. 

Of het moeten Groningse duivenliefhebbers 

zijn. 

Eind september is de gemeente 

Groningen, op last van SP-wethouder Jannie 

Visscher, alvast begonnen met de 

'columbocide', een stelselmatige 

gevangenneming en vergassing van 

OPINIE 

stadsduiven. Alleen omdat ze door 

hun geluid en ontlasting overlast 

voor de burger veroorzaken. De 

partij van Marianne Thieme heeft 

bezwaar aangetekend bij de 

Groningse SP-wethouder 

Visscher, maar zij is niet bereid 

een andere en diervriendelijke 

methode te gebruiken om de 

duivenpopulatie 'van gezondere 

omvang' te maken. En dit terwijl 

er voldoende alternatieven 

voorhanden zijn, duiventillen 

bijvoorbeeld. 

Vreemd genoeg laat 

Visscher op de lokale site van de 

SP weten dat ze zich als 

wethouder wil verzetten tegen de 

'ikke-ikke-ikke-en-de-rest-kanstikken-mentaliteit'. 

Laat de 

duiven het maar niet horen, 

Jannie! Wie weet wordt Thieme 

na 22 november de Noach van 

Groningen en kan zij de 

achtergebleven duiven van de 

verstikkingsdood redden. Voor een 

ark zou ze naar Johan Huibers in Schagen 

kunnen gaan. Deze strenggelovige christen 

schijnt er in de afgelopen jaren eigenhandig 

één gebouwd te hebben. 

Thieme gaat 

serieus uit van vijf 

zetels 

Naïef zijn lijsttrekker Thieme en 

haar LBN'ers (Lijstduwende Bekende 

Nederlanders) wel. In het 

verkiezingsprogramma, op de website, in 

interviews en op congressen wordt 

geforceerd getracht om juist niet als one-issue 

partij afgeschilderd te worden. Want ook 

kinderopvang, beter onderwijs en meer 

veiligheid, kortom 'een aangenamere 

samenleving voor mensen' wordt door de 

Partij voor de Dieren nagestreefd. Als Thieme 

echt wil scoren op 22 november, doet ze er 

verstandig aan dergelijke onderwerpen 

voorlopig niet aan te snijden. Wat ze wel aan 

kan snijden is halal vlees. Daarmee haalt ze 

wellicht nog wat stemmen binnen van Turken 

die nu in ieder geval niet meer op de PvdA 

stemmen. 

Met soapster en 'multitalent' 

Georgina Verbaan op de lijst is je partij 

misschien wel aan grotere borsten maar nog 

niet echt aan emancipatie toe. Takel Georgina 

maar boven op de Martinitoren. Dan is er 

geen Groningse haan meer die naar de duiven 

kraait. 


OPINIE 

COLUMN 

De Gouden Kooi 

Een fascinerend sociaal-psychologisch experiment of een respectloos kijkcijferkanon? 

Het concept is simpel: degene die het het langste volhoudt wint de villa. 

Anne Liemburg 

De eerste aflevering van het nieuwe 

programma 'De Gouden Kooi' op de 

commerciële zender Talpa heeft tot veel 

publiciteit en ophef geleid. Het concept is 

simpel: stop 10 mensen in een villa, en 

degene die het het langste volhoudt is de 

nieuwe trotse eigenaar van het huis ter 

waarde van ongeveer 2 miljoen euro. Weer 

een dagelijkse dosis reality-tv op de televisie, 

want uiteraard kan er van reilen en zeilen van 

de bewoners van het huis dagelijks op tv en 

internet worden gesmuld. Nadat Big Brother 

heeft aangetoond dat wij toch wel voor hoge 

kijkcijfers zorgen bij dergelijke programma's, 

heeft Talpa besloten nog maar een 

realityshow op de buis te brengen. Dé 

succesformule om veel geld in het laatje te 

brengen van John de Mol en zijn Talpa. Dit 

keer onder het motto 'hoe controversiëler, hoe 

meer publiciteit'. En bovenal hoe hoger de 

kijkcijfers, zal John de Mol wel hebben 

gedacht na de eerste uitzending. De lachende 

derde zeg maar. En als mensen niet kijken, 

gooit Talpa het programma gewoon weer uit 

de programmering. Dat het programma het 

zelfs tot Kamervragen zou schoppen 

vanwege de moeder die haar twee jonge 

kinderen achterliet om het huis in te kunnen 

was in dit verband een onverwacht succes. Ik 

vind ook dat moeder Natasia niet haar 

kinderen mocht achterlaten, maar zijn er in 

Nederland geen ergere gevallen van 

kindverwaarlozing. Stemmentrekkerij noem 

ik het van vooral de PvdA. Maar goed, eerst 

maar even de regels doornemen en daarna 

een grondige analyse van het programma. 

Hoewel de deelnemers in grote 

30 


luxe zullen leven in hun Gouden Kooi, zijn er 

wel een paar regels waar ze zich aan moeten 

houden. De hoofdregel is dat de bewoners 

niet het terrein zonder toestemming mogen 

verlaten. Daarnaast begint de dag om 09.00 

uur met het ontbijt en vanaf 23.00 uur mogen 

de bewoners gaan slapen. Ook kunnen ze 

bijvoorbeeld een eigen bedrijf opzetten en 

verliezen de bewoners hun vooraf ingelegde 

borg van 10.000 euro als ze binnen een jaar 

het huis verlaten. Iedere laatste donderdag 

van de maand kunnen bewoners unaniem 

weggestuurd worden door de medebewoners. 

Als iemand binnen het eerste jaar wordt 

weggestuurd of de villa verlaat kan er een 

nieuwe potentiële miljonair de lege plek weer 

innemen. 

De bewoners moeten dus 

samenleven en dus ook samenwerken. 

Doorzettingsvermogen, sociale vaardigheden 

en inventiviteit zijn sleutelwoorden in de 

gouden kooi. En irritatie? En of er irritatie zal 

ontstaan, want Talpa heeft natuurlijk door 

middel van een grondige screening de types 

uitgezocht die samen wel voor wat kijkcijfers 

kunnen zorgen. Kijkcijfers zie ik hier in de 

vorm van heerlijke ruzies, pesterijen, 

geroddel enzovoort. En na de eerste drie 

weken is de rolverdeling al duidelijk te zien. 

De leiders, de volgelingen en de mensen die 

alles wel best vinden zijn gerepresenteerd. 

Stephan lijkt de rol van groepspsycholoog cq 

leider al op zich genomen te hebben, 

waardoor hij veel over iedereen te weten 

komt en daardoor handig de deelnemers 

tegen elkaar kan opstoken. Nicolaas wil ook 

graag een leider zijn, wat dus al leidde tot een 

confrontatie tussen deze twee 'haantjes' over 

regels in de gouden kooi. Nicolaas zei daarop 

dat hij doet wat hij zelf wil doen. Ik denk niet 

dat dit de juiste tactiek is om het programma 

te winnen. Gewoon doen waar je zin in hebt 

en iedereen tegen je in het harnas jagen totdat 

niemand het meer trekt. De andere bewoners 

zullen dit nooit lang accepteren als je nergens 

iets van aantrekt en je eigen gang gaat. Een 

type als Stephan zal denk ik op den duur bij 

veel mensen door de mand vallen met zijn 

geslijm, ondanks zijn visie dat je als groep 

moet functioneren. De groepsdenker en de 

individualist? Wie zal in de samenleving van 

De Gouden Kooi het langer uithouden. Ik 

denk de individualist, maar de regels kunnen 

het mogelijk maken dat een irritante 

individualist unaniem weggestemd kan 

worden op de laatste donderdag van een 

maand. Ook de meeloper zoals Brian, die 

met alle winden meewaait en weinig 

diepgang heeft, zou het wel eens ver kunnen 

schoppen. Interessant. Wie ik denk dat er zal 

winnen? Ik zet mijn geld dan maar in op Nena 

(klaar met school, geen idee wat te doen) en 

Nicolas (Telecombedrijf verkocht) om de 

simpele reden dat beiden op dit moment in 

het 'normale' leven geen baan hebben en 

daardoor onbevangen en zonder zorgen aan 

het programma kunnen deelnemen. En 

Nicolaas lijkt alles te doen voor geld. 

Om terug te komen op de 

maatschappelijke functie van de tv stations. 

In het stantpunt dat naar voren kwam in de 

kamervragen (dat vrouwen met jonge 

kinderen niet mee mogen doen) kan ik me 

zeker in vinden. Kinderen hebben minstens 

tot hun 18de een moeder ter ondersteuning 

van de opvoeding nodig, en als die er ook is 

dan hoort die er ook voor de kinderen te 

staan. Talpa maakt die (in dit geval labiele) 

moeders gek door ze met hoge geldbedragen 

en aandacht van de tv te verleiden. En 

tuurlijk, het is gebleken dat reality 

programma's aanslaan, waarschijnlijk omdat 

je met je gevoel echt in het programma kunt 

zitten Maar hebben de tv-stations ook geen 

maatschappelijke functie zoals de burgers 

informeren over dingen die er echt toe doen 

in het leven? De commerciële streeft naar 

winst, maar niemand wordt echt wijzer van 

het kijken naar reality-tv als 'De Gouden 

Kooi'. En John de Mol wist dat het 

programma controversieel zal worden, maar 

zo geld verdienen vind ik respectloos. Ik vind 

dus onder andere dat Talpa met bepaalde 

mensen die meedoen te ver is gegaan, zoals 

de moeders met kinderen. En John de Mol 

moet dan helemaal niet zeggen dat moeder 

Natasia er als een sterkere moeder zal 

uitkomen. Wat een onzin! En nu maar weer 

Talpa aan om te kijken wat er nu weer in de 

gouden kooi gebeurt.

ADVERTENTIE 


Naam: Mira Levi 

Studie: tudie: derdejaars sociologie 

Leeftijd: Leeftijd: 21 

Achtergrond: 

Achtergrond: 

VWO, Dr. Dr. 

Nassau 

College College te Assen Assen 

Ik spreek spreek 

Mira op een voor 

haar heilige dag. Het is haar 

laatste dag als bestuurslid van 

Societas (boeken en 

penningmeester) penningmeester) en ook de 

Introcie Introcie 

geeft ze na vandaag op. 

Mira's gevoel hierbij is een 

beetje tegenstrijdig: Enerzijds Enerzijds 

geeft het een gevoel van 

opluchting om niet meer altijd 

heel erg druk bij allerlei zaken 

betrokken betrokken 

te zijn. Anderzijds Anderzijds 

is 

er ook het gevoel van 'leegte'. 

Het was altijd erg leuk om 

zaken voor de commissies te 

regelen, egelen, het gaf haar wel een 

gevoel van genoegdoening.. 

Hoogtepunten Hoogtepunten tijdens je 

bestuursperiode? 

bestuursperiode? 

“Toch “Toch 

wel het 

commissieweekend, dat was erg 

gezellig. Ook Rocken met 

Geitenwollensokken vond ik 

mooi. En dan natuurlijk nog de 

legendarische filmmarathon in 

de oude RKZ RKZ bioscoop. Een 

hele grote zaal, een boel leuke 

films, en 2 bezoekers.” 

Welke elke master kies je volgend 

jaar? 

“Hierover “Hierover 

ben ik nog in dubio. 

Ik heb een tijdje geleden mij 

eens wat meer verdiept in wat 

er allemaal aangeboden wordt 

door door de RuG en kwam zo op 

IO/IB. Ik herkende mezelf hier 

erg in, meer dan in sociologie, 

ondanks dat ik sociologie al 

helemaal geweldig vind! De 

master criminologie lijkt me 

ook heel leuk, en beleid en 

consultancy ook, maar deze 

laatste laatste heeft een beetje een 

slecht imago. Hier zouden ze 

nou echt eens wat aan moeten 

doen. Kortom, Kortom, 

ik weet het het nog 

niet precies.” precies.” 

ACHTERKANT 

Maar eerst ga je naar het buitenland voor een half jaar, jaar, 

wat ga 

je daar doen? 

“Nou, dat ik ga is nog niet helemaal zeker. zeker. 

Hopelijk ga ik 

samen met Joëlla (Angenent) in januari sociologie studeren studeren 

aan de State State 

University van New York. ork. Recent Recent zijn hier 

contacten opgebouwd, wij zijn de proefkonijnen. 

proefkonijnen. 

Als het 

allemaal goed uitpakt, gaan ze een soort soort 

uitwisselingsproject 

uitwisselingsproject 

organiseren. organiseren. 

Ik vind de Amerikanen wel een fascinerend 

fascinerend 

volk. Je hoort hoort 

zoveel zoveel generaliserende generaliserende 

verhalen. verhalen. 

Ik wil wil graag graag 

een eigen mening vormen over deze deze mensen. mensen. Ik denk dat de 

mensen die daar sociologie studeren studeren 

niet fundamenteel zullen 

verschillen met de mensen mensen die dat hier hier doen. Je hebt immers 

allemaal dezelfde dezelfde interesses. interesses. 

Groot Groot 

voordeel voor mij is dat ik al 21 jaar oud oud ben, en dus 

mag drinken in de VS. Joella is nog maar 20 en zal dus buiten 

de kroeg kroeg 

op mij moeten wachten! 

Ik denk wel dat ik Groningen Groningen 

ga missen. Daarom Daarom 

wil ik ook 

dat Societas tenminste 1 activiteit in de VS organiseert, 

organiseert, 

misschien weer een leuke filmmarathon?!?”

SoAP november 2006 - Sociëtas

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?