nummer 7

10 Op locatie
Column Mieke
Meriander • winter 2011 11
“Aardappels of
chili con-carne?”
Meals on wheels voor
cliënten Meriant
Elke dag zelf uw warme maaltijd kiezen is
niet nieuw. De manier waarop wel; meals on
wheels. Cliënten kunnen elke dag een warme
maaltijd kiezen van een mobiel buffet
waarmee de medewerker voeding langs het
appartement gaat. Meriant is in oktober
gestart met deze service in de zorgcentra
Herema State, Coornhert State en Marijke
Hiem. We namen een kijkje op locatie
Herema State.
Mevrouw Meibos staat rond het middaguur al bij de
deur van haar appartement te wachten op de
buffetkar. “Wilt u aardappels of chili con-carne?”
vraagt medewerker voeding Gepke de Jong.
Mevrouw Meibos kiest voor de Hollandse pot.
“Graag aardappels, niet te veel, met wat jus en twee
scheppen spinazie. Doet u maar kipfilet, want ik houd
niet van gestoomde vis. En heeft u ook yoghurt?” Ze
zet het warme bord op haar rollator en neemt het
mee naar de eettafel in haar appartement.
Mevrouw Meibos vindt het eten smakelijker dan
voorheen. “Dat komt denk ik omdat ze een nieuwe
kok hebben.” Ze vindt het eten wel wat koud. Op de
vraag of ze de buffetkar beter vindt dan de kant- enklaar
maaltijden, antwoordt ze: ” Voorheen bestelde ik
de maaltijden drie weken van tevoren via een lijst.
Dan weet je op een gegeven moment niet meer wat
je allemaal hebt aangekruist. Dat vind ik nu beter.”
Mevrouw Poorte wist vaak ook niet meer, wat ze drie
weken eerder had besteld. “Ik vind het buffet wel
Mevrouw Meibos bij de buffetkar
makkelijk, omdat je nu kunt uitzoeken op de dag
zelf.” Ze geeft nog een tip mee: “Ik mis wel de snert,
want daar heb ik met dit weer zo’n zin in.”
Mevrouw Oenema heeft net het eten op en is van
plan zo even te gaan rusten. Ze vindt de nieuwe
presentatie heel goed: “Ik vind het wel fijn dat ik kan
kiezen bij de kar. Het eten is goed en soms zelf beter
dan hiervoor. De soep is ook lekkerder.”
De buffetkarren zijn inmiddels
geïntroduceerd bij alle zorgcentra van
Meriant in Wolvega en Heerenveen. Aan de
verbeterpunten wordt gewerkt. In de
verpleegcentra LindeStede en Anna
Schotanus (sinds oktober 2011) worden de
maaltijden aan de cliënten gepresenteerd in
dekschalen op tafel. Dit is het resultaat van
het project “Smakelijk eten”.
Verstoorde lichtcyclus
Nog maar enkele jaren geleden werd ontdekt dat het
menselijk oog lichtgevoelige cellen bevat die de biologische
klok helpen sturen. Deze zogeheten retinale ganglioncellen
reageren op de afwisseling van licht en donker en hebben
een grote invloed op de afgifte van de hormonen
melatonine en cortisol. Deze hormonen zijn betrokken bij
het slaap- en waakritme. Daglicht is fel genoeg om de
lichtgevoelige cellen in de ogen te prikkelen, kunstlicht is
meestal te zwak. Ouderen zijn extra in het nadeel. Zij
krijgen minder licht in hun ogen, doordat hun lenzen
vergelen. Soms is bij hen de lichtdoorgifte wel vijf keer
minder dan bij jonge mensen. Een ouder gezond persoon
die vaak binnenshuis is, kan alleen al door lichtgebrek
minder actief worden en sneller vermoeid raken.
Winterdepressie
Als de lichtcyclus extreem verstoord is, kan er een
winterdepressie optreden. In de volksmond ook wel een
‘winterblues’ genoemd. Mensen met een winterdepressie
Mieke Draijer is specialist ouderengeneeskunde bij Meriant
en manager van de specialisten van Advies & behandeling.
Daarnaast is zij voorzitter van Verenso, vereniging voor
specialistische ouderengeneeskunde.
Gezellige donkere
dagen voor de kerst…
of de
winterblues?
Al jaren weten we dat licht invloed heeft op het ritme van ons dagelijks leven. Vroeger wekte de
zon de mensen en werd men op een natuurlijke manier wakker. In de zomer werkte men langere
dagen dan in de winter. In de winter stond men later op en ging men eerder naar bed. Men volgde
het ritme van de natuur. Tegenwoordig zorgen wekkers met geluid voor het ontwaken. Hierdoor
ontwaken wij plotseling en is het lichaam in staat van paraatheid gebracht terwijl de omgeving
(het omgevingslicht) het lichaam laat weten dat er eigenlijk nog een paar uur gerust moet
worden. Hierdoor raakt de lichtcyclus verstoord en kunnen mensen in een winterdepressie raken.
zijn voortdurend moe en kunnen zich moeilijk
concentreren. Ook is er sprake van een toegenomen
eetlust. Ze willen het liefst de hele dag slapen en kunnen
ook wel de hele dag slapen. Iemand met een
winterdepressie kan somber zijn en is sneller geïrriteerd.
Wanneer deze klachten mensen belemmeren in hun
dagelijks leven, is er sprake van een winterdepressie.
Licht in de duisternis
Gelukkig kunt u zelf iets doen om de lichtcyclus minder te
verstoren. Neem bijvoorbeeld geen verduisterende
gordijnen, als u gevoelig bent voor de ‘winterblues’. Doet
de mogelijkheid zich voor om te ontwaken met het
daglicht (bijvoorbeeld op een vrije dag), doe dat dan! Ook
bestaan er ‘wake-up lights’ wekkers die ervoor zorgen dat
het opkomen van de zon nagebootst wordt. Hierdoor
wordt u minder plotseling wakker. De ervaring leert dat
veel mensen dit heel prettig vinden.
Ik hoop dat u een winter vol licht tegemoet zal gaan!