Jaarverslag 2011

Samenwerking: waar boswet en grondverzet elkaar raken
Gert Pannekoek, toezichthouder provincie Gelderland
Op 1 september 2011 wordt ik als toezichthouder Boswet van de provincie Gelderland in de
gemeente Hattem aan de Oostersedijk geconfronteerd met een aantal afstervende bomen nabij een
voormalige zandwinning die op dit moment verondiept wordt. Het blijkt dat de Grondbank voor deze
verondieping een vergunning heeft. Rondom de voormalige zandwinning staat een forse
houtopstand. Ik zag dat in de hoek van het perceel een deel van de houtopstand afsterft. Enkele
populieren, wilgen, essen, elzen, sleedoorn en meidoorn zijn blijkbaar in de loop van het afgelopen
seizoen afgestorven. Tijdens mijn eerste bezoek kon ik helaas niet op het terrein komen. Wel hoorde
ik van een medewerker van de gemeente dat hier ter plaatse een wat slibachtige massa was gestort.
Hierop besluit ik contact op te nemen met een collega (milieu) handhaver van de provincie
Gelderland. Met mijn collega Henk Blom maak ik de afspraak om de volgende week het onderzoek
voort te zetten. Uiteindelijk hebben we dat ook gedaan. We hebben samen bodemmonsters
genomen en hebben deze voor analyse afgeleverd bij het laboratorium van TAUW Deventer. Uit
analyse van de monsters is uiteindelijk gebleken dat de slibachtige massa bentonietslib betrof, maar
dat dit geen hoge verontreinigingen bevatte. Wel bleek de ph waarde hoog te zijn (ph 11-12).
Bentoniet is een in de natuur voorkomende kleisoort bestaande uit deeltjes die zo klein zijn dat ze
de grond waterdicht kunnen maken. Door de bijzondere eigenschappen van bentoniet kan het
product worden toegepast als onder andere afdichtingslaag voor vuilstortplaatsen, als bindmiddel
voor de productie van ijzerertspellets in de staalindustrie, als grondverbeteringsproduct (o.a.
kunstmest) en kan het toegepast worden bij afvalwaterbehandeling. Op grond van de Wet
bodembescherming kon niet worden opgetreden en ook vergunning voor het verondiepen bevatte
geen aanknopingspunten voor nadere stappen. Het onderzoek dat we hebben uitgevoerd leverde
helaas geen harde oorzaak voor het afsterven van de bosopstand, maar verwacht mag worden dat
het bentonietslib de bodem zodanig heeft verdicht dat de boomwortels zuurstofgebrek hadden.
Uiteindelijk is wel besloten een herplantplicht op te leggen in het kader van de Boswet vanwege de
afgestorven bomen. Ik denk dat de controle al met al wel een goede preventieve werking heeft
richting de Grondbank. Met regelmatige controles – vanuit welke invalshoek dan ook – houden we
elkaar immers scherp.
________________________________________________________________________________
Jaarverslag Stichting Groennetwerk 2011
24