Kunstmenu Dordrecht - Stichting Tobe
Kunstmenu Dordrecht - Stichting Tobe
Kunstmenu Dordrecht - Stichting Tobe
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
CULTUUR<br />
EDUCATIE DORDRECHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS 2013-2014
2<br />
INLEIDING<br />
Met trots presenteren wij u de nieuwe brochure Cultuureducatie<br />
primair onderwijs <strong>Dordrecht</strong>, met daarin het<br />
<strong>Kunstmenu</strong> en de verdiepingsprojecten.<br />
De indeling van de brochure is geheel vernieuwd.<br />
Door deze indeling kunt u gemakkelijk uw programma<br />
op inhoud samenstellen en projecten aan elkaar koppelen.<br />
Een overzicht van het gehele aanbod, met de instellingen,<br />
de rubrieken en disciplines, vindt u op de volgende<br />
pagina’s terug.<br />
U kunt met uw groep van één gratis project gebruik<br />
maken. Het volgende project, dat u kiest, kunt u tegen<br />
kostprijs afnemen.<br />
Een aantal instellingen met hun programma’s zult u niet<br />
meer terug vinden in de brochure. Daarvoor verwijzen<br />
wij u graag naar onze site www.tobe.nl.<br />
Op de site vindt u ook het inschrijfformulier.<br />
Laat u verrassen en inspireren door het nieuwe kunst- en<br />
cultuuraanbod.<br />
Ik wens u mede namens de deelnemende kunst- en cultuurinstellingen<br />
een mooi cultureel schoolseizoen.<br />
ToBe cultuurcentrum,<br />
Kees Koene, coördinator primair onderwijs<br />
INLEIDING<br />
CULTUUR<br />
PRIMAIR ONDERWIJS
CULTUUR<br />
INLEIDING<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
VERVOER<br />
SnelleVliet biedt transfers (wegbrengen én ophalen)<br />
binnen <strong>Dordrecht</strong>. De kosten voor groepen:<br />
< 25 personen = € 98,05 per retourrit, > 25 = € 111,30<br />
per retourrit. Binnen de Drechtsteden < 25 personen €<br />
132,50 per retourrit (exclusief Kiltunnel) Tarief op basis<br />
van beschikbaarheid.<br />
Reistijden zijn tussen 08.45 en 15.30 uur. Voorwaarde:<br />
Reserveren moet minimaal 2 weken voor vertrek via<br />
www.snellevliet.nl. Klik op inloggen boven aan de pagina,<br />
username: ToBe, password: 3300. Onderaan deze<br />
pagina kunt u de bus reserveren. Per e-mail ontvangt u<br />
een bevestiging van de rit. SnelleVliet Touringcars b.v.<br />
Contactpersonen: Jeffrey de Lizer & Desiree van der<br />
Velden, telefoon: 078-6920140 / 078-6920141 e-mail:<br />
groepen@snellevliet.nl<br />
DE KOSTEN<br />
De kosten van het <strong>Kunstmenu</strong> zijn voor de meeste<br />
projecten gratis, maar zijn exclusief materiaal, huur van<br />
instrumenten of apparatuur. De materiaal- en huurkosten<br />
staan onder de projecten vermeld. De administratiekosten<br />
bedragen € 7,50 per schoollocatie.<br />
AANMELDEN<br />
U kunt zicht aanmelden via onze website: www.tobe.nl<br />
Verzend uw formulier vóór vrijdag 7 juni 2013 naar<br />
onderwijs@tobe.nl<br />
Mocht het door u aangevraagde project niet door<br />
kunnen gaan, dan dient u dit zo spoedig mogelijk aan<br />
ons te melden. Bij niet tijdig afmelden, is ToBe helaas<br />
genoodzaakt de kosten bij u in rekening te brengen.<br />
2 weken van te voren: 50%<br />
1 week van te voren: 75%<br />
In de uitvoeringsweek: 100%<br />
Zie ook onze algemene voorwaarden: www.tobe.nl<br />
CONTACT<br />
De coördinatie van het Programma Cultuureducatie<br />
Primair Onderwijs <strong>Dordrecht</strong> 2013-2014 is in handen<br />
van ToBe cultuurcentrum.<br />
Hoofdlocatie: Energiehuis, Noordendijk 148,<br />
3311RR <strong>Dordrecht</strong><br />
Voor planning en organisatie:<br />
Afdeling onderwijs<br />
Telefoon: 088-888 5320<br />
E-mail: onderwijs@tobe.nl<br />
www.tobe.nl<br />
3
4<br />
PAG<br />
12<br />
12<br />
12<br />
12<br />
13<br />
14<br />
14<br />
15<br />
15<br />
16<br />
16<br />
17<br />
18<br />
20<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23<br />
25<br />
25<br />
26<br />
26<br />
27<br />
27<br />
PROJECTNAAM<br />
AANBOD LOCATIES<br />
AANBOD DORDRECHTS MUSEUM<br />
IK ZIE IK ZIE…….<br />
HOE, WAT EN WAAR<br />
SPREKENDE PORTRETTEN<br />
SCHILDERSPRAKTIJKEN<br />
AANBOD HUIS VAN GIJN<br />
KEUKENGEHEIMEN<br />
KLOMPEN EN KRAGEN<br />
VREEMDE VOORWERPEN VAN VROEGER<br />
STEENGOED<br />
AAP NOOT MIES<br />
BED EN BAD<br />
VROEGER WAS DIT HEEL GEWOON<br />
AANBOD REGIONAAL ARCHIEF DORDRECHT<br />
EEN KOFFER VOL SCHERVEN<br />
HERINNERINGEN AAN ACHTER BOVEN<br />
AANBOD SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
OP EEN KLEIN STATIONNETJE<br />
DE MAN DIE ALLES WEET<br />
OORLOGSGEHEIMEN<br />
WARENHUIS<br />
AANBOD TOBE CULTUURCENTRUM<br />
OP MAAT<br />
THEATER OP SCHOOL OF LOCATIE<br />
THEATER OP SCHOOL: KAMER 101<br />
THEATER OP SCHOOL: PIMPEL & PIZZA<br />
DAG…..NACHT<br />
HOLLEBOLLEBEER<br />
KERSTPOPPENSPEL: KLEINE PASTORALE<br />
WAAR BEN IK THUIS<br />
PROJECTEN OVERZICHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU<br />
PROJECTCODE GROEPEN<br />
1 2 3 4 5 6<br />
DK257<br />
DK259<br />
DK258<br />
DK260<br />
DK022<br />
DK023<br />
DK026<br />
DK020<br />
DK024<br />
DK027<br />
DK028<br />
DK092<br />
DK302<br />
DK378<br />
DK359<br />
DK376<br />
DK377<br />
DK357<br />
DK085<br />
DK213<br />
DK358<br />
DV137<br />
DV090<br />
DV131<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
7<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
8<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X
KUNSTMENU<br />
PROJECTEN OVERZICHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
PAG PROJECTNAAM<br />
PROJECTCODE GROEPEN<br />
TECHNIEK EN VAARDIGHEDEN<br />
BEELDEND<br />
1 2 3 4 5<br />
29 IN GEUREN EN KLEUREN<br />
DK291 X X X<br />
29 VANDAAG BEN JIJ DE ONTWERPER<br />
DK004<br />
X X<br />
30 DE VOGEL HEEFT VLEUGELS, DE STIER HEEFT HORENS<br />
DK293<br />
X X X<br />
30 DE PENTEKENING ALS SCHILDERIJ<br />
DK015<br />
X<br />
30 GROENE MAN ELK KIND IS ER ÉÉN!<br />
DK011<br />
31 SPIEGELING<br />
DK360<br />
31 STOEIEN MET TEKST EN BEELD<br />
DK108<br />
32 TEXTIELMANDALA<br />
DK300<br />
32 BEELDEND BOUWEN 3D<br />
DK361 X X X X X<br />
33 DE LIJST! 3D<br />
DK013<br />
X X<br />
33 KUNST KIJKEN OP STRAAT 3D<br />
DK297<br />
33 RUIMTELIJK VORMGEVEN 3D<br />
DK017<br />
34 HOEDEN, PETTEN EN ANDERE RARITEITEN 3D<br />
DK298<br />
34 VERDIEPING; HOE GEBRUIK IK PASTELKRIJT IN DE KLAS?<br />
DV103<br />
X X X<br />
34 VERDIEPING; DE WERELD OP HET SCHOOLBORD: LEREN DOOR TEKENEN<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
DV128<br />
X X<br />
35 FOTO FANTASTICO<br />
DK110<br />
X<br />
35 FOTOGRAFIEWORKSHOP; SCHILDEREN MET LICHT<br />
DK362<br />
X<br />
36 DIGITALE FOTOGRAFIE<br />
DK241<br />
36 JIPPIE JEE ‘K BEN OP TV!<br />
DK036 X X X X<br />
37 BEWEGENDE STANDBEELDEN<br />
DK038<br />
X X X<br />
37 3DTV<br />
DK308<br />
37 MAMA IK KAN AUTORIJDEN<br />
DK042<br />
38 VERDIEPING; MAMA IK KAN VRACHTAUTO RIJDEN!<br />
DV006<br />
38 SAMPLE ZONDER GEEN DREMPEL!<br />
DK111<br />
38 VERDIEPING; DE KLASSE-KRANT<br />
TAAL<br />
DV093<br />
39 WAT RIJMT ER OP SCHOOL?<br />
DK236<br />
39 AFSCHEIDSGEDICHTENBUNDEL VOOR GROEP 8<br />
DK280<br />
40 VERDIEPING; DE ANDERE KANT VAN TAAL<br />
DV129<br />
X X<br />
40 VERDIEPING; CREATIEF SCHRIJVEN<br />
DV102<br />
6<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
7<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
8<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
5
6<br />
PROJECTEN OVERZICHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU<br />
PAG PROJECTNAAM<br />
PROJECTCODE<br />
GROEPEN<br />
MUZIEK<br />
1 2 3 4 5<br />
41 INSTRUMENTEN MET KLEUTERS<br />
DK052 X X<br />
41 (KLANK)KLEUR<br />
DK093 X X<br />
41 SPELEN MET MUZIEK<br />
DK054 X X<br />
42 TOKKEL TOKKEL STRIJK<br />
DK094<br />
X X X<br />
42 WHACK A BOOM<br />
DK217<br />
X X X<br />
42 ACCORDEON IN DE KLAS<br />
DK062<br />
X X<br />
43 MUZIEK DAT BEN JE ZELF<br />
DK218<br />
43 BEKER BEAT<br />
DK303<br />
43 VERDIEPING; STRIJKBEESTEN<br />
DV113 X X X<br />
44 VERDIEPING; ZINGEN EN LIEDREPERTOIRE<br />
DV009<br />
X X X<br />
44 VERDIEPING; MUZIEK EN NOTATIE<br />
DV010<br />
X X X<br />
44 VERDIEPING; COMPONIST IN DE KLAS<br />
DANS<br />
DV011<br />
X<br />
45 DANSEN....EEN MUZIKALE BELEVING<br />
DK073 X X<br />
45 DANSKRIEBELS<br />
DK375 X X<br />
46 DANSEN MET PAPIER<br />
DK196 X X<br />
46 DANSEXPRESSIE<br />
DK072 X X X X<br />
47 STREETDANCE<br />
DK075<br />
X X X<br />
47 DANSEN MET JE EIGEN KLAS<br />
DK076<br />
X<br />
47 DANCE AND MOVE WITH YOUR CLASS<br />
KUNSTENAARS EN COMPONISTEN<br />
BEELDEND<br />
DK077<br />
49 VREEMDE DINGEN: HET RARITEITENKABINET VAN SALVADOR DALI<br />
DK290 X X X X X<br />
49 MADE IN HOLLAND<br />
DK292<br />
X X X<br />
49 DE KUNSTENAAR EN ZIJN WERK, WAT MAAKT JIJ ERVAN??<br />
DK294<br />
X X<br />
50 KUNST KIJKEN,KUNST MAKEN! KLEUR, KLEUR EN NOG MEER KLEUR!<br />
DK282<br />
X X<br />
50 BOUWEN MET KUNST 3D<br />
MUZIEK<br />
DK016<br />
X X X<br />
51 LUISTEREN NAAR EEN SCHILDERIJ<br />
DK096<br />
X X<br />
51 DE MOLDAU<br />
DK063<br />
X<br />
6<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
7<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
8<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X
PAG<br />
53<br />
53<br />
54<br />
54<br />
55<br />
55<br />
56<br />
56<br />
57<br />
57<br />
59<br />
59<br />
60<br />
60<br />
61<br />
61<br />
62<br />
62<br />
63<br />
64<br />
64<br />
64<br />
67<br />
KUNSTMENU<br />
PROJECTEN OVERZICHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
PROJECTNAAM PROJECTCODE GROEPEN<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
BEELDEND<br />
1 2 3 4 5 6<br />
BRENDAN EN HET GEHEIM VAN DE KELTISCHE KUNST<br />
DK198<br />
X X X<br />
HET WAPENSCHILD ALS VISITEKAARTJE<br />
DK296<br />
X<br />
HET PORTRET DOOR DE EEUWEN HEEN<br />
TAAL<br />
DK220<br />
FANTASY EN GESCHIEDENIS: SURFEN EN SCHRIJVEN<br />
MUZIEK<br />
DK281<br />
X<br />
MUZIKAAL AVONTUUR<br />
DK285<br />
X X X<br />
VAN TROMPEN EN BELLEN: MIDDELEEUWSE MUZIKANTEN KOMEN TOT LEVEN DK222<br />
X X X X<br />
HOOR EENS HOORNS DOOR ALLE EEUWEN HEEN<br />
DK061<br />
X X X X<br />
POPPRIKKELS<br />
DK153<br />
X<br />
HEER HALEWIJN: EEN OUDE GRIEZEL HERLEEFT<br />
DK221<br />
I’V GOT RYTHM<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
BEELDEND<br />
DK364<br />
MULTICULTURELE AANKLEEDPOPPEN<br />
DK002 X X<br />
WERELD–SHIRT<br />
MUZIEK<br />
DK014<br />
X X X X<br />
DE WERELD RONDOM TROMMELEN<br />
DK053 X X X<br />
SAFARI NJEMA; GOEDE REIS<br />
DK304 X X X X<br />
MINIMEGAMUZIKALEMEEDOESHOW<br />
DK055 X X X X X X<br />
DJEMBÉ SPELEN IN DE KLAS<br />
DK065<br />
X X<br />
GA JE MEE OP EEN MUZIKALE WERELDREIS<br />
DK365<br />
X X<br />
BRAZILIAANSE PERCUSSIE<br />
DK066<br />
X X<br />
VERDIEPING; BRAZILIAANSE PERCUSSIE MET ZELFGEBOUWDE INSTRUMENTEN DV025<br />
X X<br />
VERDIEPING; BRAZILIAANSE PERCUSSIE MET VERDIEPING VAN DE CULTURELE CONTEXT DV026<br />
X X<br />
THE SOUND OF WATER<br />
DANS<br />
DK366<br />
DANS DE WERELD ROND<br />
(MAATSCHAPPELIJKE) THEMA’S<br />
TAAL<br />
DK074<br />
X X X X<br />
SCHELDEN DOET (GEEN) ZEER, OFWEL: PESTEN<br />
DK367<br />
X X X<br />
X X<br />
7<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
8<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
7
8<br />
PAG<br />
67<br />
68<br />
69<br />
69<br />
69<br />
71<br />
71<br />
72<br />
72<br />
73<br />
73<br />
74<br />
74<br />
75<br />
76<br />
77<br />
77<br />
79<br />
79<br />
80<br />
80<br />
81<br />
81<br />
81<br />
PROJECTNAAM<br />
TAAL<br />
VRIENDSCHAP<br />
DANS<br />
MEESTER EN JUFFENDAG…EEN DANSFEEST!<br />
THEATER/DRAMA<br />
BEESTENBOEL<br />
BLUNDERS!<br />
CLIFFHANGER!<br />
PRESENTATIE<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
WIE BEN JIJ?<br />
VERDIEPING; WIE BEN JIJ? HET VERVOLG<br />
VERDIEPING; WIE BEN JIJ? VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST<br />
FOTOGRAFIEWORKSHOP; EMOTIES<br />
KONING, KEIZER, ADMIRAAL…..<br />
VERHIP!?! IK ZIT IN EEN VIDEOCLIP!!!<br />
THEATERSOAP<br />
MAN BIJT HOND<br />
HOE BRENG JE DAT IN BEELD<br />
VERDIEPING; HOE BRENG JE DAT IN BEELD EEN VERVOLG<br />
MUZIEK<br />
MAMA KIJK NAAR MIJ<br />
VAARWEL GROEP 8<br />
FANTASIE<br />
TAAL<br />
NOEMENOEME<br />
VERHALEN IN PASTEL<br />
DROMEN UITWISSELEN, SCHILDEREN EN OPSCHRIJVEN<br />
CREATIEF SCHRIJVEN<br />
MUZIEK<br />
OPHELIA EEN MUZIKAAL VERHAAL<br />
KLEINE BEVER EN DE ECHO; EEN MUZIKAAL VERHAAL<br />
ALLE HENS AAN DEK!<br />
PROJECTEN OVERZICHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU<br />
PROJECTCODE GROEPEN<br />
1 2 3 4 5 6<br />
DK368<br />
X X<br />
DV130<br />
DK081<br />
DK088<br />
DK306<br />
DK040<br />
DV004<br />
DV005<br />
DK369<br />
DK370<br />
DK041<br />
DK228<br />
DK044<br />
DK043<br />
DV007<br />
DK371<br />
DK232<br />
DK279<br />
DK047<br />
DK372<br />
DK278<br />
DK373<br />
DK289<br />
DK305<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
7<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
8<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X
PAG<br />
82<br />
82<br />
83<br />
83<br />
83<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
84<br />
KUNSTMENU<br />
PROJECTEN OVERZICHT<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
PROJECTNAAM PROJECTCODE GROEPEN<br />
DANS<br />
1 2 3 4 5 6<br />
NIJNTJE GAAT DANSEN MET JE OPA OF OMA<br />
DK374 X X<br />
DANSEND OP REIS<br />
THEATER/DRAMA<br />
DK071 X X<br />
SPROOKJESFEEST<br />
DK225 X X<br />
EN ZE LEEFDEN NOG…….<br />
DK299<br />
X X X X<br />
VERDIEPING; GOEDE REIS<br />
DV098<br />
X X X X<br />
DE VOLGENDE PROGRAMMA’S KUNT U VINDEN OP ONZE WEBSITE: WWW.TOBE.NL<br />
THEATER/DRAMA LESKOFFERS<br />
OP REIS MET SIMON DE SCHILDPAD: EEN LESKOFFER<br />
DK082 X X X X<br />
POPPENSPEL: EEN LESKOFFER<br />
DK084 X X X X X X<br />
IK GA OP REIS EN DAN… :EEN LESKOFFER<br />
DIVERSE CULTUREEL ERFGOED<br />
DK089<br />
X X<br />
DE GROTE KERK EN DE TOREN<br />
DK029<br />
X X X X<br />
MUSEUM 40-45<br />
DK030<br />
X<br />
MOLEN KYCK OVER DEN DYCK<br />
DE BIBLIOTHEEK VAN A TOT Z<br />
ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST<br />
DK031<br />
X X X X<br />
VERGETEN DROMEN<br />
DV132 X X X<br />
DE SCHILDERIJENSLURPER<br />
DV133<br />
X X<br />
ROTTERDAMS PHILHARMONISCH SHOW, THE KING OF GAMES<br />
DV134<br />
X X<br />
WIJ BOUWEN DE STAD<br />
NATIONAAL ONDERWIJS MUSEUM<br />
DV135<br />
X<br />
ONDERWIJSMUSEUM IN DE KLAS<br />
DV136 X X X X X X<br />
7<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
8<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
X<br />
9
10<br />
AANBOD DORDRECHTS MUSEUM<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
AANBOD LOCATIE DORDRECHTS MUSEUM<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
PROGRAMMA<br />
DORDRECHTS MUSEUM<br />
Het <strong>Dordrecht</strong>s Museum, Huis Van Gijn, Regionaal<br />
Archief <strong>Dordrecht</strong> (voorheen Erfgoedcentrum DiEP),<br />
Het Hof en het Centrum voor Beeldende Kunst hebben<br />
de krachten gebundeld. Na rijp beraad is gekozen voor<br />
de naam <strong>Dordrecht</strong>s Museum als verbindend ‘merk’, de<br />
paraplu waaronder elke locatie zijn eigen naam en<br />
identiteit behoudt, inclusief eigen beeldmerk. Vanaf nu<br />
staat er echter één educatieteam voor u klaar met<br />
prachtige onderwijsprogramma’s over geschiedenis,<br />
kunst en cultureel erfgoed. Naast de vertrouwde <strong>Kunstmenu</strong>-programma’s<br />
bieden wij ook projecten op maat.<br />
Wij zijn altijd bereid mee te denken over rondleidingen<br />
en workshops die aansluiten bij de lessen in uw klas.<br />
Postadres: Postbus 8, 3300 AA <strong>Dordrecht</strong><br />
contactpersoon: Caris Bakker<br />
e-mail: cm.bakker@dordrecht.nl<br />
telefoon: 078 – 770 5303<br />
LOCATIE DORDRECHTS MUSEUM<br />
Onder begeleiding van een enthousiaste museumdocent<br />
biedt het <strong>Dordrecht</strong>s Museum verschillende mogelijk-<br />
heden voor scholen; interactieve rondleidingen, workshops<br />
of een combinatie van die twee. Het <strong>Dordrecht</strong>s<br />
Museum laat leerlingen kennismaken met de veelzijdigheid<br />
van haar collectie. Kinderen maken een reis door<br />
de tijd, vanaf de Gouden Eeuw tot nu. Bij de beeldende<br />
projecten wordt gebruik gemaakt van verschillende<br />
technieken en materialen waarmee zowel twee- als<br />
driedimensionale objecten gemaakt worden.<br />
Een les in het museum heeft de volgende algemene<br />
doelstellingen:<br />
- Leerlingen maken vanuit hun eigen belevingswereld<br />
kennis met kunst<br />
- Leerlingen leren gericht kijken naar kunst<br />
- Leerlingen leren kleuren, technieken, vormen en<br />
symbolen herkennen<br />
- Leerlingen gebruiken hun fantasie en verbeelding<br />
Een les in het museum sluit aan bij de kerndoelen:<br />
De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en<br />
beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen<br />
mee uit te drukken en om er mee te communiceren.<br />
De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen<br />
te reflecteren.<br />
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen<br />
waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.<br />
Alle projecten van het <strong>Dordrecht</strong>s Museum vinden plaats<br />
op school en in het museum.<br />
Kijk voor actuele informatie over de onderwijsprogramma’s<br />
op www.dordrechtsmuseum.nl. U vindt het<br />
<strong>Dordrecht</strong>s Museum aan de Museumstraat 40 in<br />
<strong>Dordrecht</strong>.<br />
Projecten in het <strong>Dordrecht</strong>s Museum kunnen aanleiding<br />
zijn voor een vervolgtraject op school. Laat u inspireren<br />
door een van de thema’s uit de brochure en stel uw<br />
eigen programma samen.<br />
11
DK257<br />
DK259<br />
12<br />
IK ZIE IK ZIE<br />
AANBOD LOCATIE DORDRECHTS MUSEUM<br />
GROEP:<br />
Wat is een museum en wie is er wel eens geweest? 1 T/M 3<br />
Hoeveel dieren zie je op een schilderij? Welke kleuren<br />
heeft de schilder gebruikt? Samen met Karel de Kunst<br />
Kikker leren de leerlingen op een speelse manier kijken<br />
naar kunst en leren kleuren, vormen en symbolen te herkennen.<br />
Een deel van de groep begint met een interactieve<br />
rondleiding. De anderen gaan zelf aan de slag met<br />
het maken van een kunstwerk. Erna wordt er gewisseld.<br />
duur: 1 uur, voorbereidende en verwerkingslessen 2 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
materiaalkosten per leerling: € 1,-<br />
HOE,WAT EN WAAR<br />
Maak kennis met het museum als bedrijf. Hoe komt<br />
een museum aan zijn verzameling? Hoe wordt de<br />
collectie bewaard? Een deel van de groep begint met<br />
een interactieve rondleiding. De anderen gaan zelf aan<br />
de slag. Ze kiezen hun favoriete schilderij en maken er<br />
met behulp van diverse technieken een nieuwe versie<br />
van. Erna wordt gewisseld.<br />
duur: 1½ uur, voorbereidende en verwerkingslessen 2 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
materiaalkosten per leerling: € 1,-<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
3 T/M 6<br />
DK258<br />
DK260<br />
KUNSTMENU<br />
SPREKENDE PORTRETTEN<br />
Wat is een (zelf)portret? Welke soorten portretten zijn<br />
er? Hoe zag een portret er in de 17de eeuw uit? En in de<br />
21ste GROEP:<br />
4 T/M 8<br />
eeuw? Leerlingen vormen een beeld van portretten<br />
en hun geschiedenis. Een deel van de groep begint met<br />
een interactieve rondleiding. De anderen gaan zelf aan<br />
de slag met het maken van een kunstwerk. Erna wordt<br />
gewisseld.<br />
Groep 7 en 8 werken met camera’s en maskers, terwijl<br />
groep 4, 5, en 6 een bestaand portret bewerken.<br />
duur: 1½ uur, voorbereidende en verwerkingslessen 2 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
materiaalkosten per leerling: € 1,-<br />
SCHILDERSPRAKTIJKEN<br />
Hoe ziet een schildersatelier eruit? Wat gebeurt daar?<br />
Wat is inspiratie? Hoe werkt perspectief eigenlijk?<br />
Ontdek de trucjes en technieken van de schilders en<br />
probeer ze zelf uit!<br />
Een deel van de groep begint met een interactieve<br />
rondleiding. De anderen gaan zelf aan de slag met het<br />
maken van een kunstwerk met technieken die schilders<br />
vroeger ook gebruikten. Ze maken samen een schilderij.<br />
Erna wordt gewisseld.<br />
duur: 1½ uur, voorbereidende-verwerkingslessen 2 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
materiaalkosten per leerling: € 1,-<br />
GROEP:<br />
7 EN 8
AANBOD LOCATIE HUIS VAN GIJN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
LOCATIE HUIS VAN GIJN<br />
Het is alsof de tijd stil is blijven staan in het huis van<br />
meneer en mevrouw van Gijn. Simon van Gijn hield van<br />
(vaderlandse) geschiedenis en dit is terug te zien in zijn<br />
verzamelingen. Naast de prachtige, decoratieve interieurs<br />
maken de leerlingen er ook kennis met alledaagse<br />
gebruiksvoorwerpen van vroeger. Het aanbod bestaat uit<br />
de inmiddels vertrouwde educatieve schoolprogramma’s<br />
en speurtochten.<br />
Een les in Huis van Gijn heeft de volgende algemene<br />
doelstellingen:<br />
- Leerlingen kunnen zich inleven in het leven rond 1900<br />
- Leerlingen leren over verschillende standen<br />
- Leerlingen herkennen het verschil tussen sier- en<br />
gebruiksvoorwerpen van vroeger<br />
- Leerlingen leren op interactieve wijze de verzamelaar<br />
Van Gijn en de stad <strong>Dordrecht</strong> in zijn tijd kennen<br />
- Leerlingen leren de historische waarde van kledingstukken,<br />
voorwerpen en/ of aardewerk kennen<br />
Een les in Huis van Gijn sluit aan bij de volgende kerndoelen:<br />
De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige<br />
historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd<br />
en tijdsindeling te hanteren.<br />
De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van<br />
de volgende tijdvakken: pruiken en revoluties; burgers<br />
en stoommachines.<br />
De leerlingen leren over de belangrijke historische<br />
personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse<br />
DK022<br />
geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden<br />
met de wereldgeschiedenis.<br />
De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen<br />
te reflecteren.<br />
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen<br />
waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.<br />
Alle projecten vinden plaats in Huis Van Gijn en worden<br />
begeleid door een museumdocent.<br />
Kijk voor actuele informatie en het onderwijsprogramma<br />
op www.huisvangijn.nl. U vindt het Huis Van Gijn aan de<br />
Nieuwe Haven 29-30 in <strong>Dordrecht</strong>.<br />
Projecten in het Huis Van Gijn kunnen aanleiding zijn<br />
voor een vervolgtraject op school. Laat u inspireren<br />
door een van de thema’s uit de brochure en stel uw<br />
eigen programma samen.<br />
KEUKENGEHEIMEN<br />
GROEP:<br />
Hoe werd er vroeger gekookt? Hoe bewaar je voedsel 1 T/M 8<br />
zonder ijskast? Deze keukengeheimen worden onthuld.<br />
De groepen 1 t/m 4 krijgen een rondleiding, gekoppeld<br />
aan een doe-deel in de Bovenkamer. Van de groepen<br />
5 t/m 8 gaat de ene helft eerst onder begeleiding van<br />
de eigen docent op pad met een speurblad, waarmee<br />
ze alle keukengeheimen ontdekken. De anderen gaan<br />
met een museumdocent zelf aan de slag met de oude<br />
keukenapparaten en voorwerpen. Daarna wordt er<br />
gewisseld.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende<br />
begeleiding (minimaal 1 volwassene op 8 leerlingen).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
13
DK023<br />
14<br />
KLOMPEN EN KRAGEN<br />
GROEP:<br />
De kleding rond 1900 zag er heel anders uit dan nu. 1 T/M 8<br />
Waarom lopen wij niet meer op klompen? Waarvan<br />
werd een klomp gemaakt ? De groepen 1 t/m 4 krijgen<br />
een rondleiding, gekoppeld aan een doe-deel in de<br />
Bovenkamer. Van de groepen 5 t/m 8 gaat de ene helft<br />
onder begeleiding van de eigen docent op pad om aan<br />
de hand van een speurblad textiel in Huis Van Gijn te<br />
ontdekken. De anderen gaan met een museumdocent<br />
aan de slag met ouderwetse kledingstukken. Daarna<br />
wordt er gewisseld.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende<br />
begeleiding (minimaal 1 volwassene op 8 leerlingen).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
AANBOD LOCATIE HUIS VAN GIJN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK026<br />
KUNSTMENU<br />
VREEMDE VOORWERPEN<br />
VAN VROEGER<br />
GROEP:<br />
In dit speurblad voor de groepen 5 en 6 staan<br />
5 EN 6<br />
(gebruiks)voorwerpen centraal, die in een modern<br />
huishouden niet meer te vinden zijn. Soms omdat ze<br />
overbodig zijn geworden, soms omdat ze in de<br />
loop der jaren een totaal ander uiterlijk hebben gekregen.<br />
Het zijn juist de eenvoudige gebruiksvoorwerpen<br />
die veel vertellen over het leven in vroeger tijden. Aan<br />
de hand van vragen en opdrachten worden voorwerpen<br />
door het hele huis, inclusief de speelgoedzolder, nader<br />
onderzocht.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende begeleiding<br />
(minimaal één volwassene op acht leerlingen).<br />
Begeleiding door een rondleider/museumdocent bij de<br />
speurbladen valt buiten het <strong>Kunstmenu</strong>,<br />
maar is wel apart te boeken (kosten per rondleider groep<br />
van maximaal 15 leerlingen € 15,-).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen
DK020<br />
AANBOD LOCATIE HUIS VAN GIJN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
STEENGOED<br />
GROEP:<br />
Wat is porselein? Hoe wordt een tegeltje gemaakt? 5 T/M 8<br />
Waaraan herken je aardewerk? Ontdek de oude tegels<br />
en het Chinees porselein in Huis Van Gijn. Van de<br />
groepen 5 t/m 8 gaat de ene helft eerst onderbegeleiding<br />
van de eigen docent op pad om aan de hand van een<br />
speurblad alle porseleinen voorwerpen en tegels ontdekken.<br />
De anderen gaan met een museumdocent zelf<br />
aan de slag; hoe werden tegels versierd, hoe maak je<br />
een theepot? Daarna wordt gewisseld.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende<br />
begeleiding (minimaal 1 volwassene op 8 leerlingen).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
DK024<br />
AAP, NOOT, MIES<br />
GROEP:<br />
Gingen alle kinderen vroeger naar school? En wat 5 T/M 8<br />
leerden ze daar dan? Ging dat net zo als nu?<br />
Het schoolleven rond 1900 staat centraal. Van de<br />
groepen 5 t/m 8 ziet de ene helft van de groep eerst<br />
onder begeleiding van de eigen docent met hulp van<br />
een speurblad waar en wat meneer Van Gijn studeerde.<br />
De anderen van de groep gaat met een museumdocent<br />
aan de slag met griffel, kroontjespen en ouderwetse<br />
spelling. Daarna wordt gewisseld.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende<br />
begeleiding (minimaal 1 volwassene op 8 leerlingen).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
15
DK027<br />
16<br />
BED EN BAD<br />
GROEP:<br />
Hoe zagen slaap- en badkamer er in de negentiende 6 EN 7<br />
eeuw uit? Hoe moest je je eigenlijk wassen in een huis<br />
zonder waterleiding? Wat is een bedstee en waar diende<br />
een beddenpan voor? En waarom sliep meneer Van Gijn<br />
in een hemelbed? Deze vragen komen allemaal aan de<br />
orde in het speurblad ‘Bed en bad’ voor de groepen 6<br />
en 7, die de leerlingen door het hele huis en over de<br />
speelgoedzolder voert.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende<br />
begeleiding (minimaal 1 volwassene op 8 leerlingen).<br />
Begeleiding door een rondleider/museumdocent valt<br />
buiten het <strong>Kunstmenu</strong>, maar is wel apart te boeken (kosten<br />
per rondleider – groep van maximaal 15 leerlingen<br />
€ 15,-).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen<br />
AANBOD LOCATIE HUIS VAN GIJN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK028<br />
KUNSTMENU<br />
VROEGER WAS DIT HEEL<br />
GEWOON<br />
De (gebruiks)voorwerpen in het SIMON VAN GIJN –<br />
museum aan huis, vertellen veel over het leven in<br />
vroegere tijden. Het dagelijkse leven in de 19de GROEP:<br />
7 EN 8<br />
eeuw<br />
staat centraal in dit speurblad. Aan de hand van vragen<br />
en opdrachten wordt duidelijk hoe er gewoond en geleefd<br />
werd en hoe het huishouden er in die tijd uitzag.<br />
De speurtocht voor de groepen 7 en 8 voert door het<br />
hele huis, inclusief de speelgoedzolder.<br />
LET OP: met de speurbladen gaan de leerlingen zelfstandig<br />
op pad. Zorg daarbij voor voldoende<br />
begeleiding (minimaal 1 volwassene op 8 leerlingen).<br />
Begeleiding door een rondleider/museumdocent bij<br />
de speurbladen valt buiten het <strong>Kunstmenu</strong>, maar is wel<br />
apart te boeken (kosten per rondleider – groep van maximaal<br />
15 leerlingen € 15,-).<br />
duur museumbezoek: 1 uur<br />
tijd: dinsdag t/m vrijdag<br />
maximaal 30 leerlingen
AANBOD LOCATIE REGIONAAL ARCHIEF DORDRECHT<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
LOCATIE REGIONAAL ARCHIEF<br />
DORDRECHT<br />
In het archief worden duizenden documenten, oude<br />
kaarten en plattegronden, foto’s, prenten, boeken,<br />
bodemvondsten en audiofragmenten bewaard.<br />
Verschillende projecten leren kinderen met deze<br />
historische bronnen om te gaan.<br />
Een archiefles heeft de volgende algemene doelstellingen:<br />
- Leerlingen leren kijken naar het cultureel erfgoed in<br />
hun omgeving en kunnen zich hierover verwonderen;<br />
- Leerlingen verwerven kennis en inzicht over de historische<br />
context van hun omgeving;<br />
- Leerlingen leren hun eigen denk- en leefwereld te<br />
relativeren door confrontatie met het verleden;<br />
- Leerlingen leren open te staan voor andere culturen,<br />
opvattingen en overtuigingen;<br />
- Leerlingen leren lokale- met landelijke geschiedenis<br />
te verbinden;<br />
Een archiefles sluit aan bij de kerndoelen:<br />
De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige<br />
historische bronnen en ze leren aanduidingen van<br />
tijd en tijdsindeling te hanteren.<br />
De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van<br />
de volgende tijdvakken: steden en staten; wereldoorlogen<br />
en holocaust.<br />
De leerlingen leren over de belangrijke historische<br />
personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis<br />
en kunnen die voorbeeldmatig verbinden<br />
met de wereldgeschiedenis.<br />
DK092<br />
De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging<br />
te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen<br />
mee uit te drukken en om er mee te communiceren.<br />
De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen<br />
te reflecteren.<br />
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen<br />
waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.<br />
De archiefprojecten vinden plaats op school, tenzij anders<br />
vermeld.<br />
Projecten in het Regionaal Archief <strong>Dordrecht</strong> kunnen<br />
aanleiding zijn voor een vervolgtraject op school. Laat u<br />
inspireren door een van de thema’s uit de brochure<br />
en stel uw eigen programma samen.<br />
EEN KOFFER VOL SCHERVEN<br />
Kinderen zijn dol op verborgen schatten en geheimen.<br />
In <strong>Dordrecht</strong> komt dat goed van pas. Want hier in de<br />
oudste stad van Holland liggen onder gebouwen, de<br />
straatstenen en het gras, schatten aan informatie! ‘Een<br />
koffer vol scherven’ laat leerlingen kennis maken met<br />
het werk van de archeoloog. Het project bestaat uit een<br />
leskist vol unieke archeologische vondsten uit Dordtse<br />
bodem en een praktijkles in het educatief depot. Op die<br />
manier komt het verleden voor de archeologen in spé<br />
spelenderwijs tot leven.<br />
plaats: school en educatief depot<br />
gebruik leskoffer: 2 weken<br />
duur praktijkles: 1½ uur<br />
maximaal 30 leerlingen per groep<br />
materiaalkosten: € 1,- per leerling<br />
GROEP:<br />
7 EN 8<br />
17
18<br />
AANBOD LOCATIE REGIONAAL ARCHIEF DORDRECHT<br />
DK302<br />
HERINNERINGEN AAN ACHTER<br />
BOVEN<br />
GROEP:<br />
Over de Tweede Wereldoorlog is al veel geschreven. 7 EN 8<br />
Maar hebben uw leerlingen het waargebeurde verhaal<br />
van Jules Benedictus al gehoord? Gelukkig overleefde<br />
deze joodse Dordtenaar de Tweede Wereldoorlog door<br />
onder te duiken op een zolder achter de Wijnstraat.<br />
Daar schreef hij zijn belevenissen op in maarliefst zeven<br />
dagboeken. ‘Herinneringen aan Achter boven’ laat<br />
kinderen met een Dordtse blik naar de Tweede Wereldoorlog<br />
kijken. Samen met Jules maken zij een herinneringenboek<br />
met archiefstukken, foto’s en echte dagboekfragmenten.<br />
Het project laat zich goed combineren met een bezoek<br />
aan Museum 1940-1945 in <strong>Dordrecht</strong> en/of de voorstelling<br />
Oorlogsgeheimen die op 10 februari te<br />
bezoeken is in het Energiehuis.<br />
duur: 4 X 50 minuten<br />
materiaalkosten: € 1,- per leerling<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU<br />
LOCATIE HET HOF<br />
Eind 2014 wordt in Het Hof een gloednieuwe experience<br />
geopend die de geschiedenis van de stad met<br />
de modernste digitale technieken fraai in beeld brengt.<br />
Hierdoor beleeft jong en oud de rijke geschiedenis van<br />
de stad op geheel nieuwe en verrassende wijze. Uiteraard<br />
wordt hierbij ook een educatief programma voor het<br />
onderwijs ontwikkeld. Kijk voor het laatste nieuws op<br />
www.erfgoedcentrumdiep.nl.
AANBOD SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
Schouwburg Kunstmin organiseert naast het podiumaanbod<br />
voor volwassenen volop voorstellingen voor de<br />
jeugd. Een gevarieerd aanbod qua leeftijd (van 2 tot 12<br />
jaar) in kwalitatief hoogstaand jeugdtheater van gesubsidieerde<br />
gezelschappen en vrije producenten. Toneel,<br />
dans, muziektheater, object/poppentheater, cabaret,<br />
musical: al deze disciplines zijn aanwezig in het jeugdtheateraanbod.<br />
Voor scholen biedt Schouwburg Kunstmin<br />
voorstellingen aan voor groep 1 en 2 en 7 en 8.<br />
Schouwburg Kunstmin in het Energiehuis<br />
Vanwege de ingrijpende restauratie van het pand aan<br />
de Sint Jorisweg vinden volgend schooljaar alle voorstellingen<br />
plaats in het Energiehuis aan de Noordendijk.<br />
Het Energiehuis is het nieuwe huis van de podiumkunsten<br />
en herbergt verschillende culturele organisaties.<br />
Naast Schouwburg Kunstmin huizen ook ToBe cultuurcentrum,<br />
Bibelot, Muziektheater Hollands Diep en<br />
Muziekstroom er.<br />
Aanbod groep 1 – 2 en 7 - 8<br />
In het kader van het <strong>Kunstmenu</strong> streeft Schouwburg<br />
Kunstmin ernaar dat elk kind in groep 1 of 2 en 7 of 8<br />
kennismaakt met de magie van het theater door een<br />
voorstelling te zien. De leerlingen leren hoe ze zich<br />
moeten gedragen in het theater en leren meer over het<br />
thema van de voorstelling door erover te praten en opdrachten<br />
te doen. Na afloop kan de leerkracht doorgaan<br />
op dit thema.<br />
Educatief medewerker drama<br />
Elke voorstelling wordt in de klas voorbereid door de<br />
educatief medewerker drama van ToBe cultuurcentrum.<br />
Op basis van het thema en het educatief materiaal dat is<br />
gemaakt door het gezelschap behandelt hij/zij de voorstelling.<br />
Daarnaast vertelt hij/zij over wat de leerlingen<br />
kunnen verwachten in een theater, bijvoorbeeld dat het<br />
helemaal donker wordt, dat je niet tijdens de voorstelling<br />
weg kunt lopen om naar de wc te gaan, enzovoorts.<br />
De educatief medewerker is ook degene die de kinderen<br />
ontvangt in het Energiehuis, een bekend gezicht voor<br />
de kinderen en de leerkrachten.<br />
Contactpersoon: Susan Duwel<br />
E-mail: sim.duwel@dordrecht.nl<br />
Telefoon: 078 – 639 79 75<br />
Voorstellingen in de schouwburg kunnen aanleiding<br />
zijn voor een vervolgtraject op school of locatie. Laat<br />
u inspireren door een van de thema’s uit de brochure<br />
en stel uw eigen programma samen.<br />
19
20<br />
AANBOD SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK378<br />
DK359<br />
KUNSTMENU<br />
OP EEN KLEIN STATIONNETJE;<br />
TG WINTERBERG<br />
GROEP:<br />
Een vrolijke poppenvoorstelling over samen stiekem 1 EN 2<br />
stoute dingen doen. En stiekem en stout is leuk.<br />
En grappig. En ook een beetje spannend…<br />
De tweeling Puk en Willie wonen in een klein huisje op<br />
het stationnetje van een verlaten stadje. Het liefst eten<br />
ze elke dag taartjes. Maar ze hebben geen geld. Dus gaan<br />
ze inbreken bij de rijke Meneer van Vlaanderen, die in<br />
het grote huis op de berg woont. Maar in plaats van geld<br />
vinden ze brieven. Die veranderen hun leven, én dat van<br />
Meneer van Vlaanderen, op slag!<br />
“Interactieve voorstelling over een maf plan en een leerzame<br />
speurtocht” , De Volkskrant.<br />
plaats: Ketel 2 / Energiehuis<br />
duur: 1 uur<br />
datum en tijd: maandag 14 oktober om 13.30 uur en dinsdag<br />
15 oktober om 10.30 uur<br />
DE MAN DIE ALLES WEET; MAAS<br />
GROEP:<br />
Zijn er mensen die alles weten? De man die alles weet 1 EN 2<br />
beweert van wel. Maar achter ieder antwoord schuilt<br />
alweer een nieuwe vraag. Wat is leren, en hoe ver kan<br />
dat je brengen? In ‘De man die alles weet’ volgen we de<br />
man die alles weet en de vragen die hem bestoken, op<br />
zoek naar het onbekende. Dit is de wereld voor en door<br />
kleuters. Regisseur Jetse Batelaan stapt met deze voorstelling<br />
in de wereld van kleuters: ‘De man die alles weet’<br />
is een voorstelling voor iedereen vanaf vier jaar over de<br />
poging de wereld te begrijpen.’<br />
plaats: Ketel 2 / Energiehuis<br />
duur: 1 uur<br />
datum en tijd: donderdag 13 februari om 13.00 uur en vrijdag<br />
14 februari om 10.30 uur
AANBOD SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK376<br />
OORLOGSGEHEIMEN<br />
GROEP:<br />
naar het bekroonde boek van Jacques Vriens<br />
7 EN 8<br />
Het is 1943. Het Zuid-Limburgse dorp waar de elfjarige<br />
Tuur woont, is bezet door de Duitsers. Tuur en zijn buurmeisje<br />
Maartje vinden dit in het begin wel spannend, maar<br />
komen er langzaam achter dat de bezetters tot het ergste<br />
in staat zijn. De volwassenen proberen zoveel mogelijk<br />
voor hen geheim te houden: de Engelse piloot die op zolder<br />
verstopt zit, wie de Duitsers helpen en wie in het verzet<br />
zitten. Op een dag vertelt Maartje aan Tuur dat zij zelf ook<br />
een groot en gevaarlijk geheim heeft. Oorlogsgeheimen,<br />
naar het bekroonde boek van Jacques Vriens, gaat over<br />
vriendschap, helden, liefde, geheimen en angsten. ‘In een<br />
uur tijd beleef je de oorlog, raak je geëmotioneerd door<br />
prille liefde en groot verdriet. Oorlogsgeheimen neemt je<br />
mee op reis naar een belangrijk deel van de Nederlandse<br />
geschiedenis, maar gelukkig ben je aan het eind van de<br />
voorstelling weer veilig thuis en heb je zin om het boek van<br />
Jacques Vriens opnieuw te lezen’ (theaterjournaal.nl).<br />
De voorstelling kan gecombineerd worden met het project<br />
‘Herinneringen aan Achter Boven’ van het Regionaal archief<br />
<strong>Dordrecht</strong> en/of met een bezoek aan Museum 1940 - 1945.<br />
plaats: Machine 3 / Energiehuis<br />
duur: 1 uur<br />
datum en tijd: maandag 10 februari om 10.30 en 13.00 uur<br />
21
DK377<br />
22<br />
AANBOD SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
WARENHUIS; TONEELSCHAP<br />
BEUMER & DROST<br />
Een dag niet gekocht is een dag niet geleefd! Warenhuis<br />
is een muzikale, humoristische en absurdistische<br />
voorstelling over een warenhuis in een kleine stad. De<br />
directeur zet zijn favoriete plaatje op en wenst iedereen<br />
via de intercom een mooie dag toe. In dit warenhuis is<br />
alles mooier dan het lijkt. Hier verkoopt men troost, vers<br />
verpakt of diepgevroren. Maar hoe lang duurt troost?<br />
Alle medewerkers zitten klaar, dat is op zich al een<br />
troostende gedachte. Ze gaan hun uiterste best doen<br />
om je met een glimlach het pand te laten verlaten.<br />
“Toneelschap Beumer & Drost kunnen theater maken<br />
dat net zo boeiend is voor kinderen als voor volwassenen’”<br />
(Het Parool).<br />
plaats: Machine 3 / Energiehuis<br />
duur: 1 uur<br />
datum en tijd: maandag 31 maart om 10.30 en 13.00 uur<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
7 EN 8<br />
KUNSTMENU
AANBOD TOBE CULTUURCENTRUM<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
TOBE CULTUURCENTRUM De programma’s van ToBe worden op school uitgevoerd.<br />
ToBe cultuurcentrum streeft ernaar om kunst & cultuur,<br />
als doel en/of middel, structureel op het programma<br />
van (brede) scholen, kinderopvangorganisaties, wijken<br />
en andere relevante organisaties te krijgen. Hiervoor<br />
ontwikkelt en organiseert zij projecten op het gebied<br />
van kunst en cultuur voor het onderwijs, de brede<br />
school en in de wijken. ToBe wil dienstverlenend zijn<br />
naar scholen, gemeenten en andere kunst- en cultuurinstellingen,<br />
als intermediair, coördinator, adviseur en<br />
organisator.<br />
In samenwerking met lokale kunst –en cultuurinstellingen<br />
biedt ToBe een aanbod van cultuureducatieve<br />
projecten voor alle leerlingen, zowel binnen als buiten<br />
schooltijd. Ook levert zij veelvuldig ‘maatwerk’<br />
projecten die tot stand komen in overleg. Daar waar<br />
mogelijk probeert ToBe samenwerkingsverbanden tot<br />
stand te brengen die leiden tot gezamenlijke nieuwe<br />
projecten, activiteiten of trajecten.<br />
ToBe biedt tevens lessen en cursussen aan voor<br />
kinderen en volwassenen op het gebied van muziek,<br />
dans, beeldende vorming, theater en multimedia.<br />
ToBe organiseert ook festivals en evenementen en<br />
exploiteert de Pop-centrale.<br />
De projecten die ToBe uitvoert in primair onderwijs<br />
worden vormgegeven door gekwalificeerde en ge-<br />
dreven vakdocenten en sluiten aan bij de kerndoelen<br />
van kunstzinnige vorming<br />
De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging<br />
te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen<br />
mee uit te drukken en om er mee te communiceren.<br />
De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen<br />
te reflecteren.<br />
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen<br />
waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.<br />
DK357<br />
Als er uitzonderingen zijn vindt u die onder het<br />
betreffende programma.<br />
ToBe cultuurcentrum, Energiehuis, Noordendijk 148,<br />
3311 RR <strong>Dordrecht</strong><br />
Voor planning en organisatie: Telefoon: 088-888 5320.<br />
E-mail: onderwijs@tobe.nl<br />
Contactpersoon: Kees Koene<br />
Projecten van ToBe kunnen aanleiding zijn voor een<br />
vervolgtraject op school of locatie. Laat u inspireren door<br />
een van de thema’s uit de brochure en stel uw eigen<br />
programma samen.<br />
OP MAAT<br />
In samenspraak met de school wordt een project<br />
ontwikkeld. Het project kan aansluiten bij andere<br />
activiteiten in het kunstmenu, bijvoorbeeld museumbezoek.<br />
Het project kan ook aansluiten bij een thema of<br />
methodiek op school.Het project kan uit verschillende<br />
vaardigheden en technieken bestaan en sluit aan bij de<br />
kerndoelen van kunstzinnige orientatie. Op maat kan<br />
ook deel uitmaken van een leerlijn.<br />
plaats en duur: in overleg<br />
GROEP:<br />
1 T/M 8<br />
23
24<br />
THEATER OP SCHOOL OF LOCATIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK085<br />
THEATER OP SCHOOL OF LOCATIE<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
THEATER OP SCHOOL OF LOCATIE<br />
De voorstellingen op school of locatie zijn kleine intieme<br />
voorstellingen. Soms kan een voorstelling aanleiding zijn<br />
voor een vervolgtraject. Mogelijk kan het <strong>Dordrecht</strong>s<br />
Museum hierin een rol spelen. Zo kan na de voorstelling<br />
een bezoek gebracht worden aan het museum waar rondleidingen<br />
aangepast kunnen worden op de algemene<br />
thema’s uit de voorstelling.<br />
KAMER 101<br />
GROEP:<br />
Aan het einde van een lange gang in Huize Avond- 3 T/M 7<br />
gloren ligt kamer 101. Het is maar een klein kamertje<br />
met daarin niet meer dan een nachtkastje en een bed. In<br />
dat bed ligt meneer van Kevelaer. Hij is oud en in de war.<br />
Vroeger was meneer van Kevelaer een beroemd toneelspeler.<br />
Zo beroemd dat hij zelfs voor de koningin mocht<br />
optreden. Maar dat is lang geleden. Nu ligt hij alleen in<br />
zijn kamertje en niemand komt eens bij hem langs. Tot<br />
vandaag. Vandaag komt Renée op bezoek. Ze heeft een<br />
bos bloemen bij zich en een mislukte tekening. Het wordt<br />
een wonderlijk bezoek. Niets is wat het lijkt in kamer 101.<br />
Het bed is opeens een boot, de wandelstok een zwaard<br />
en hoe zit dat nou met die sterfscène? Is hier nou helemaal<br />
niets echt? Oh jawel, toch! Pas op! Daar komt ze aan!<br />
De Zuster! ‘Kamer 101’ is een dynamische voorstelling met<br />
veel zang en dans. Gedanst, gespeeld en gezongen door:<br />
Jan Stroeve, Lottie de Bruin en Peter Marijnissen.<br />
Technische gegevens: Leeg en vrij speelvlak van minimaal 8<br />
x 6 meter, Minimaal 1½ meter afstand tussen speelvlak en<br />
publiek. Minimale hoogte 3 meter. Egale en schone vloer.<br />
Afsluitbare kleedruimte. Opbouwtijd ongeveer 1 uur. Voorstelling<br />
moet ongestoord kunnen worden gespeeld.<br />
duur: 55 minuten<br />
speeltijden: Donderdagmorgen en -middag of in overleg<br />
minimaal 3 groepen<br />
DK213<br />
PIMPEL & PIZZA!<br />
GROEP:<br />
Krijn is kunstschilder en samen met zijn dochter 3 T/M 8<br />
Pimpel woont hij in een gezellig en rommelig atelier.<br />
Hij schildert prachtige schilderijen, de één nog mooier<br />
dan de ander. Jammer alleen dat niemand er eens eentje<br />
koopt. Het geld is op, de koelkast is leeg en Pimpel en<br />
Krijn hebben honger. Wat moeten ze?<br />
Dan heeft Pimpel een idee; reclame! Iedereen moet<br />
weten hoe mooi Krijn schildert. Haar plannetje blijkt te<br />
werken. Er belt een meneer aan met een vraag; hij wil<br />
een schilderij van zijn moeder en daar heeft hij heel veel<br />
geld voor over. Dat lijkt Krijn een fluitje van een cent…<br />
of toch niet? En wat is er toch met die meneer aan de<br />
hand?<br />
Een spannende en ook hilarische voorstelling met veel<br />
muziek en beweging. Op een speelse manier worden<br />
thema’s uit de beeldende kunst belicht waar tijdens een<br />
vervolgles op kan worden doorgegaan.<br />
Spel: Lottie de Bruin, Jan Stroeve en Peter Marijnissen.<br />
Technische gegevens: Leeg en vrij speelvlak van minimaal 8<br />
x 6 meter, Minimaal 1½ meter afstand tussen speelvlak en<br />
publiek. Minimale hoogte 3 meter. Egale en schone vloer.<br />
Afsluitbare kleedruimte. Opbouwtijd ongeveer 1 uur.Voorstelling<br />
moet ongestoord kunnen worden gespeeld.<br />
duur: 50 minuten<br />
speeltijden: Donderdagen en in overleg<br />
minimaal 3 groepen<br />
25
DK358<br />
26<br />
DAG.......NACHT!<br />
THEATER OP SCHOOL OF LOCATIE<br />
GROEP:<br />
Lang geleden toen en nog geen dag en geen nacht 1 EN 2<br />
bestond waren de Zon en de Maan steeds bij elkaar.<br />
Samen kregen ze twee kinderen Hansje en Ansje. De Zon<br />
en de Maan maakten voor hen een dag en een nacht.<br />
Als de kinderen samen aan het spelen zijn valt Hansje<br />
per ongeluk in een diepe put. Daar woont de Nijdas.<br />
Ansje moet zoveel traantjes huilen van verdriet.<br />
Door haar traantjes verandert het watergolfje in een<br />
grote tranen-zee. Zo kan het dat het golfje Hansje uit de<br />
put kan halen en de Nijdas wordt schoongespoeld.<br />
Eind goed al goed. Een hand en marionetten spel over<br />
lief zijn voor elkaar.<br />
plaats: Poppentheater Damiët, Aardappelmarkt 9, <strong>Dordrecht</strong><br />
duur: 50 minuten<br />
data en tijden: 17 t/m 21 maart 2014 om 9.00 uur en om<br />
11.00 uur<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DV137<br />
KUNSTMENU<br />
HOLLEBOLLEBEER<br />
Een voorstelling over pesten<br />
Joost heeft geen vrienden. De jongens willen niet met<br />
hem spelen. Ze noemen hem een zacht ei. De meisjes<br />
willen niet met hem spelen want hij heeft een jongenskop.<br />
Zijn kroeldierenvriendje een teddybeer is ook<br />
verdwenen. Wat kun je doen als je door iedereen wordt<br />
uitgelachen en geen vrienden hebt. Joost maakt zijn<br />
eigen droomwereld. Hij beland in de onderstebovenwereld.<br />
Daar zien de beren er niet uit als beren. Maar<br />
ook daar kan hij niet blijven. Een eendagsvlinder brengt<br />
Joost naar de zon waar het warm is en waar het een<br />
stukje Joost kan spelen met het andere stukje Joost.<br />
Er wordt gespeeld met marionetten.<br />
Tekst, poppen en spel: Damiët van Dalsum<br />
plaats: afhankelijk van het aantal aanmeldingen<br />
duur: 55 minuten<br />
kosten per leerling: € 6,-<br />
GROEP:<br />
3 T/M 8
DV090<br />
THEATER OP SCHOOL OF LOCATIE<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KERSTPOPPENSPEL: KLEINE<br />
PASTORALE<br />
GROEP:<br />
In december 2013 wordt in de overdekte tuin van 1 T/M 6<br />
poppentheater Damiët van Dalsum een kerstpoppenspel<br />
opgevoerd. Twee herderinnen brengen de kinderen<br />
mee naar de stal in Bethlehem. Daar wordt het Kindje<br />
geboren. Iedereen komt kijken. Het is een groot feest met<br />
muziek. De herders, de muziekinstrumenten, de wijzen<br />
en de engelen bewonderen het Kind.<br />
Poppenspel op een bijzondere plek in een bijzondere<br />
sfeer voor jong en oud. Er wordt gespeeld met tafelpoppen.<br />
Het publiek zit rondom in de stal.<br />
Francoise Vanhecke (sopraan) / Damiët van Dalsum<br />
(spel).<br />
plaats: Poppentheater van Damiët, Aardappelmarkt 9,<br />
<strong>Dordrecht</strong> 078-6140342<br />
www.poppentheaterdamiet.nl<br />
duur: 1 uur<br />
data en tijden: donderdag 12 december, vrijdag 13 december,<br />
maandag 16 december en dinsdag 17 december om<br />
10.00 uur en om 14.00 uur<br />
kosten per leerling: € 5,00, volwassenen € 7,50<br />
per voorstelling maximaal 50 personen.<br />
aanbeveling: breng een dekentje mee vanwege de kou!<br />
DV131<br />
WAAR IK BEN IS THUIS<br />
Alles anders valt niet mee<br />
je wilt je graag verstoppen<br />
een plekje waar het veilig is<br />
het liefst op de wc<br />
je geeft geen kik<br />
je laat geen wind<br />
niemand die je vindt<br />
Vind je altijd wat je zoekt? Kom je aan waar je heen wilt?<br />
Krijg je terug wat je verloren hebt? Als je weggaat, kom<br />
je dan ooit nog thuis? Tijdens de verhuizing is Hielke<br />
haar lievelingspop, haar knuffel, kwijtgeraakt. Ze wil haar<br />
pop terug. Ze wil de geur van haar oude huis terug. Alles<br />
wat vertrouwd was. Door haar zoektocht ontdekt ze dat<br />
ze meer terug kan vinden dan ze zocht. Hielke ontdekt<br />
dat ‘thuis’ is waar je gelukkig kan zijn, onafhankelijk van<br />
de plek waar je je bevindt. “Waar ik ben is thuis”<br />
Voorwaarden: Opbouwen en afbreken 2 x 1½ uur, speelruimte<br />
80 m² inclusief publiek, zitplaatsen banken, bij voorkeur<br />
een verduisterde zaal, stroomvoorziening 2 aparte<br />
stroomgroepen.<br />
plaats: de school in een speellokaal of gymzaal<br />
duur: 50 minuten<br />
kosten: een voorstelling € 689,-, twee voorstellingen op<br />
dezelfde locatie € 959, -<br />
kosten lespakket (lesbrief en CD): € 75,maximaal<br />
100 leerlingen<br />
GROEP:<br />
1 T/M 4<br />
27
28<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS BEELDEND<br />
DK291<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
In dit hoofdstuk worden diverse technieken en vaardigheden<br />
aangeboden. Zingen, spelen en danstechnieken.<br />
Bij foto en video heb je verschillende vaardigheden nodig<br />
om tot mooie resultaten te komen. In de beeldende kunst<br />
heb je te maken met kleur, vorm en techniek. Om de kunstenaar<br />
in ieder kind naar boven te halen is ook een bezoek<br />
aan het <strong>Dordrecht</strong>s Museum aan te bevelen. Met een leuke<br />
rondleiding kunnen kinderen daar eerst de kunst afkijken<br />
bij de grote meesters in het land. Op deze manier stelt u uw<br />
eigen kunstprogramma samen met voor ieder wat wils.<br />
IN GEUREN EN KLEUREN<br />
Met de leerlingen gaan we toveren met de primaire<br />
kleuren. We werken met sitspapier, gewoon papier en<br />
verf en ervaren de wonderlijke werking van ROOD,<br />
BLAUW EN GEEL.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 3,- per leerling<br />
GROEP:<br />
1 T/M 3<br />
DK004<br />
VANDAAG BEN JIJ DE ONTWERPER<br />
KATOEN + ONTWERPER = KUNST-SHIRT GROEP:<br />
Waar word je T-shirt eigenlijk van gemaakt?<br />
Wat is het werk van een ontwerper?<br />
Het ‘katoen’ verhaal (a.d.h.v. foto’s)…<br />
+ het verhaal van de textielontwerper<br />
+ een thema (in overleg) en een ontwerptekening<br />
(door de leerlingen)<br />
+ een T-shirt, lapjes en lijm<br />
= een eigen kunst-shirt<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaal:<br />
elke leerling brengt een effen gebruikt T-shirt mee<br />
materiaalkosten: € 1,50 per leerling<br />
3 EN 4<br />
29
DK293<br />
DK015<br />
30<br />
DE VOGEL HEEFT VLEUGELS, DE<br />
STIER HEEFT HORENS<br />
We tekenen geen vogel, de vogel wordt een teken.<br />
We tekenen geen stier maar een teken voor de stier.<br />
Naar aanleiding van een verhaal gaan we met z’n allen<br />
tekens en symbolen verzinnen en maken hier een<br />
uniek schilderij van.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 3,- per leerling<br />
DE PENTEKENING ALS SCHILDERIJ<br />
In dit project zijn de opdrachten gebaseerd op oefen-<br />
ing en uitvoering van een pentekening. Er wordt een<br />
overgang gerealiseerd naar andere technieken zoals<br />
linoleum snijden en schilderen, terwijl de sfeer en de<br />
techniek van de pentekening herkenbaar blijft. Voor-<br />
en achtergrond krijgen door middel van arcering hun<br />
vorm en sfeer. De keuze van het onderwerp kan in<br />
overleg themagebonden zijn. Aansluiting bij eigen<br />
ideeën van de school is mogelijk.<br />
duur: 6 uur<br />
kosten: € 150,materiaal:<br />
dient door de school verzorgd te worden<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
3 T/M 8<br />
GROEP:<br />
5 T/M 8<br />
DK011<br />
KUNSTMENU<br />
GROENE MAN:<br />
ELK KIND IS ER ÉÉN!<br />
GROEP:<br />
Beeldhouwers in de Middeleeuwen, die grote kerken 6 T/M 8<br />
versierden, lieten nooit hun naam achter. Maar wel hun<br />
portret: verstopt in bladeren. ‘Green man’, zoals zo’n<br />
portret heet, is vandaag de dag weer enorm populair. In<br />
de filmwereld en in de popmuziek. Doe net als de beeldhouwers<br />
van lang geleden en toon jezelf als Groene<br />
man of vrouw! Op mooi papier schilderen we met pastel<br />
een zelfportret als groene man of vrouw. Daarna ga je<br />
met je tekening op de foto. En je zult zien: elke foto, elke<br />
tekening is totaal verschillend.<br />
www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,50 per leerling
DK360<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS BEELDEND<br />
SPIEGELING<br />
Ooit gezien wat er gebeurt met vorm en kleur in het<br />
water? Een wolk in een plas, of een boom aan de slootkant.<br />
Ooit waren schilders daar helemaal verzot op:<br />
Spiegeling! En nu zijn wij weer verzot op die schilderijen.<br />
We kunnen het zelf ook proberen. Want juist met<br />
pastelkrijt kun je heel goed suggereren dat iets niet is<br />
wat het lijkt. Door vegen, gummen, strepen.<br />
(www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com)<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 2,- per leerling<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8<br />
DK108<br />
STOEIEN MET TEKST EN BEELD GROEP:<br />
Beroemde kunstenaars zoals Miro en Matisse maakten 7 EN 8<br />
ook gebruik van collagetechnieken in hun werk.. Collages<br />
van tekst en beeld scheppen verassende mogelijkheden<br />
om iets uit te drukken. Zo kun je het woord cirkel uitdrukken<br />
door letters in een ronde vorm neer te leggen. Met<br />
behulp van uitdrukkingen over eten en drinken gaan<br />
de leerlingen op speelse wijze met tekst en beeld een<br />
collage maken. Met verschillende collagetechnieken<br />
leren ze tevens op welke wijze ze tekst en beeld kunnen<br />
creëren en samen brengen.<br />
In overleg met de school kunnen ook materialen gebruikt<br />
worden, die leerlingen zelf mee nemen of/en op de<br />
school aanwezig zijn.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,25 per leerling<br />
31
DK300<br />
32<br />
TEXTIELMANDALA<br />
Mandala is in het Sanskriet het woord voor cirkel, een<br />
belangrijk oerpatroon van ons bestaan. In bijna iedere<br />
cultuur vinden we de mandalasymboliek of daarvan afgeleide<br />
vormen terug. Mandalavormen vinden we ook<br />
in de natuur: in bloemen, doorsneden van vruchten,<br />
slakken en schelpen. De les start met een korte uitleg<br />
over de vorm en kleuren van de mandala. Er wordt<br />
gewerkt binnen die afgebakende ruimte van een cirkel-<br />
omtrek. De leerlingen zoeken een mandala uit. De<br />
geometrische patronen worden eerst uitgeknipt van<br />
papier, daarna van fleece. Hierbij moet gelet worden<br />
op vormen en kleurcompositie. De patronen worden<br />
op een cirkel van fleece geplakt, waardoor een kleurrijk<br />
textielschilderij ontstaat.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 3,-<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
7 EN 8<br />
DK361<br />
KUNSTMENU<br />
BEELDEND BOUWEN 3D<br />
In deze beeldende activiteit wordt gewerkt met een<br />
opdracht die meerdere keuze mogelijkheden heeft,<br />
zo kan er in overleg worden gekozen voor een 2 of 3<br />
dimensionaal werkstuk. Voor de afwerking wordt ge-<br />
bruik gemaakt van verf, papier en druktechnieken.<br />
We laten ons inspireren door de stijl van bekende kunstenaars<br />
zoals bijv. Karel Appel of de sfeer van de Cobra<br />
kunstenaars. Ook de culturele expressie van uitheemse<br />
volkeren zoals de Aboriginals, de Kuna indianen en<br />
andere kleurrijke volkeren dienen als inspiratiebron.<br />
In deze 3 uur durende activiteit wordt niets aan het<br />
toeval overgelaten, deze wordt voorbesproken en<br />
desgewenst voorbereid voor de leerkracht.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaalkosten:<br />
€ 1,50<br />
GROEP:<br />
1 T/M 8
DK013<br />
DK297<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS BEELDEND<br />
DE LIJST! 3D<br />
Hoe mooi een eigen tekening of schilderij ook is, zo’n<br />
werkstuk is pas echt af als er een lijst omheen zit. De<br />
leerlingen maken een prachtige, speciale lijst om een<br />
zelfgemaakt werkstuk (dat al af is). Op een basis van dik<br />
karton, kan met kartonnen vormen en papier-maché<br />
worden opgebouwd en afgewerkt tot een prachtige<br />
reliëflijst. Een andere mogelijkheid is het afwerken van<br />
de kartonnen basis met behulp van zelfgemaakte stempels<br />
en sjablonen. De uitdaging zit in het zoeken naar<br />
en combineren van technieken die het werkstuk zo veel<br />
mogelijk tot zijn recht laten komen. Aansluiting bij<br />
eigen ideeën van de school is mogelijk.<br />
duur: 6 uur<br />
kosten: € 150,materiaal:<br />
dient door de school verzorgd te worden<br />
KUNST KIJKEN OP STRAAT 3D<br />
GROEP:<br />
4 T/M 6<br />
GROEP:<br />
Kunstroute door de stad <strong>Dordrecht</strong>.<br />
6 T/M 8<br />
Wel eens de giraffe zien staan aan de waterkant met<br />
zijn kop in de bladeren? Of de zangeres wiens stem zo<br />
mooi over het water galmt? Laat je verrassen op een<br />
doordeweekse dag met een wandeling door de stad. De<br />
leerlingen maken kennis met de beelden die her en der<br />
in de stad geplaatst zijn. Deze dienen dan als inspiratie<br />
op een eigen uniek kunstwerkje door de leerlingen zelf<br />
gemaakt.<br />
Bij dit project behoort een lesbrief, waarin de kunstroute<br />
beschreven staat en waar de leerlingen zich verzamelen.<br />
plaats: centrum van <strong>Dordrecht</strong> en de school<br />
duur rondleiding: 1 uur<br />
duur verwerkingsles: 2 uur<br />
kosten: € 50,materiaalkosten:<br />
€ 3,- per leerling<br />
RUIMTELIJK VORMGEVEN 3D<br />
DK017<br />
GROEP:<br />
Een lessenserie waarbij leerlingen met plezier zullen 6 T/M 8<br />
ontdekken dat een idee anders uitpakt dan ze denken.<br />
Papier, ijzerdraad, vloeipapier, klei, papier-maché,<br />
ecoline en allerlei materialen die op het eerste gezicht<br />
waardeloos lijken, krijgen langzamerhand gestalte in<br />
een driedimensionaal beest of ander wezen. Aan de<br />
orde komen thema, materiaal, techniek en vormgeving,<br />
maar ook het oplossen van technische problemen die<br />
tijdens het werkproces naar voren komen. Aansluiting bij<br />
eigen ideeën van de school is mogelijk. Om de kwaliteit<br />
te waarborgen is hulp van de leerkracht en hulpouders<br />
noodzakelijk.<br />
duur: 6 uur<br />
kosten: € 150,materiaal:<br />
dient door de school verzorgd te worden<br />
33
DK298<br />
DV103<br />
34<br />
HOEDEN, PETTEN EN ANDERE<br />
RARITEITEN 3D<br />
GROEP:<br />
De catwalk op met je eigen ontworpen hoed, pet of 7 EN 8<br />
slangenkroon. De leerlingen maken van afvalmateriaal<br />
een buitengewoon hoofddeksel. In de brief voorafgaand<br />
aan het project wordt de werkwijze uitgelegd en wordt<br />
aangegeven welk materiaal de leerlingen moeten verzamelen.<br />
duur: 2½ uur<br />
materiaalkosten: € 3,- per leerling<br />
VERDIEPING; HOE GEBRUIK IK<br />
PASTELKRIJT IN DE KLAS?<br />
GROEP:<br />
Al jaren staat het programma ‘Verhalen in pastel’ 3 T/M 8<br />
voor de onderbouw in het <strong>Kunstmenu</strong>. Maar ook in de<br />
midden- en bovenbouw biedt deze techniek uitstekende<br />
mogelijkheden voor het tekenen, zoals blijkt uit het<br />
kunstmenu- programma ‘de Groene man’. Je kunt altijd<br />
iets veranderen, je kunt van donker naar licht werken, je<br />
kunt schilderen en tekenen tegelijk. Kortom, veel meer<br />
mogelijkheden en vaart dan het potlood of de viltstift.<br />
In deze cursus gaat docent Machteld Teekens dieper in<br />
op de techniek en laat snelle en eenvoudige tips de revu<br />
passeren die leiden tot een wervende tekenles.<br />
(www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com)<br />
duur: 5 x 1½ uur<br />
kosten: € 600,materiaalkosten:<br />
€ 4,- per leerling<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DV128<br />
KUNSTMENU<br />
VERDIEPING;<br />
DE WERELD OP HET SCHOOL-<br />
BORD: LEREN DOOR TEKENEN<br />
GROEP:<br />
Ooit een diepzee filmpje op Google met een zweven- 4 T/M 8<br />
de kwal stilgezet en een schilderopdracht gegeven, als<br />
verwerking van een biologieles? Ooit gezien hoe Zwitserse<br />
sneeuwtoppen, woestijnen, eilanden in de Stille<br />
Zuidzee, de stad bij nacht, zeegezichten als illustratie<br />
kunnen dienen bij wereldoriëntatie: juist door te<br />
schetsen met pastel en houtskool? In VIER thema lessen<br />
worden handreikingen gedaan voor surfen, leren door<br />
te tekenen. Elke leerling vult een mapje met schetsjes<br />
en bijschrift. Landschap, dieren, modetekenen, alles is<br />
mogelijk, en dus kan dit project heel mooi meegaan met<br />
een thema wereldoriëntatie.<br />
(www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com)<br />
duur: 4 x 1½ uur<br />
kosten: € 480,materiaalkosten:<br />
€ 4,- per leerling
KUNSTMENU<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
DK110<br />
FOTO FANTASTICO<br />
Deze workshop brengt beeldende vaardigheden,<br />
theater en fotografie samen. Met diverse (afval)materialen<br />
bouwen de leerlingen een 3D-landschap. Daarna<br />
plaatsen ze een uitgeknipte directklaar foto van zichzelf<br />
(in een pose naar eigen inzicht en gemaakt tijdens de<br />
workshop) in dit decor. Hier wordt opnieuw een foto<br />
van gemaakt, tevens eindproduct van deze workshop.<br />
In deze activiteit wordt een fantasie omgezet naar een<br />
concreet beeld. De leerling speelt de hoofdrol in zijn<br />
eigen verhaal en wordt zich bewust van de illusie van<br />
het medium fotografie.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,25 per leerling<br />
voorbereidingen: De leerlingen verzamelen afvalmateriaal<br />
en tijdschriften en bouwen alvast een stuk aan het landschap.<br />
Een docentenhandleiding wordt u toegestuurd.<br />
GROEP:<br />
5 T/M 8<br />
DK362<br />
FOTOGRAFIEWORKSHOP;<br />
SCHILDEREN MET LICHT<br />
Het woord fotografie is eigenlijk afgeleid van de woorden<br />
licht en schrijven: bij iedere foto die je neemt, schrijf je dus<br />
eigenlijk met licht.<br />
In deze workshop gaan kinderen in een donkere ruimte<br />
letterlijk schilderen met licht! Dit doen ze door met<br />
zaklampen te bewegen. Kleureffecten passen we toe<br />
met gekleurd doorzichtig folie. De bewegingen van de<br />
zaklampen worden zichtbaar op de foto’s.<br />
Deze workshop wordt gegeven in een donkere ruimte.<br />
Er mag geen tot nauwelijks licht binnen vallen anders<br />
werkt het niet. Aan het eind van de workshop bekijken<br />
en bespreken we de resultaten van de kinderen samen<br />
op een digi-bord.<br />
locatie: diverse ruimtes op school. Denk aan donkere bergruimte,<br />
te verduisteren klaslokalen of donkere inloopkasten<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 15,- per groep<br />
GROEP:<br />
5 T/M 8<br />
35
DK241<br />
36<br />
DK036<br />
DIGITALE FOTOGRAFIE<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
Voor leerlingen is fotografie vaak iets magisch uit de 7 EN 8<br />
wereld van de volwassenen. Het bedienen van een<br />
camera is dan ook een spannende ervaring. Elke foto<br />
is een verhaal zonder woorden. Aan de hand van door<br />
leerlingen verzamelde foto’s uit kranten en tijdschriften<br />
wordt besproken wat een foto zoal kan vertellen en op<br />
welke manier de fotograaf daarin slaagt. Hoe kijk je, dat<br />
is de vraag die ook centraal staat als de leerlingen elkaar<br />
gaan fotograferen. Welk standpunt neem je in? Hoe is<br />
het kader? Welke achtergrond of omgeving kies je? De<br />
leerlingen gaan in groepjes met direct klaar camera’s<br />
fotograferen. De geprinte foto’s worden besproken.<br />
Samen met de leerkracht kan van de foto’s een collage<br />
gemaakt worden.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 4,- per leerling<br />
JIPPIE JEE ‘K BEN OP TV!<br />
Kan jij van jezelf een reus maken? Of wil je Klein<br />
Duimpje worden? Leerlingen maken op een speelse<br />
wijze kennis met video. Ze zien zichzelf voor de camera<br />
en presenteren zichzelf. Ze ontdekken dat je kunt<br />
toveren met video. De hele groep zal in een emmer met<br />
verf springen. Uiteindelijk zal de hele klas uit het lokaal<br />
verdwijnen om nooit (?) meer terug te keren.<br />
duur: 1½ uur<br />
materiaalkosten: € 15,-<br />
GROEP:<br />
1 T/M 4<br />
KUNSTMENU
DK038<br />
DK308<br />
KUNSTMENU<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
BEWEGENDE STANDBEELDEN<br />
GROEP:<br />
Welke bewegingen maak je nu precies als je een voet- 3 T/M 6<br />
bal wegschopt of een tennisbal wegslaat met een tennisracket?<br />
Na het bestuderen en uittekenen van verschillende<br />
bewegingen, gaan de leerlingen deze bewegingen<br />
één voor één vastleggen met foto’s. Van die foto’s wordt<br />
een animatiefilmpje gemaakt. De leerlingen maken<br />
kennis met de basis van animatie op een speelse wijze.<br />
De school krijgt een dvd waar het filmpje op staat.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten € 36,-<br />
3DTV<br />
GROEP:<br />
In het project 3DTV maken leerlingen een animatie in 6 T/M 8<br />
3D. Hoe breng je diepte aan in een plat beeld?<br />
Het geheim zit in scherpte/onscherpte, licht/donker,<br />
voorgrond en achtergrond. De leerlingen gaan experimenteren<br />
met deze technieken. Voorwerpen van foamkarton<br />
zijn de elementen waarmee de opnames worden<br />
gemaakt. De opnames worden met een fototoestel<br />
gemaakt waarna deze worden ingeladen in de computer.<br />
Op de computer wordt er een film van gemaakt voorzien<br />
van geluid.<br />
duur: 3 uur<br />
materiaalkosten: € 60,-<br />
DK042<br />
MAMA IK KAN AUTORIJDEN<br />
GROEP:<br />
In dit video- en fotoproject maken leerlingen kennis 6 T/M 8<br />
met de wondere wereld van de animatie. Ze ontdekken<br />
dat met deze techniek dingen uit zichzelf kunnen<br />
bewegen. In deze les maken zij een ‘flipboekje.’ Hiermee<br />
ervaren ze dat ons oog ‘lui’ is, waardoor de animatietechniek<br />
kan ontstaan. Samen met de vakdocent gaan<br />
de leerlingen door middel van foto’s een animatiefilmpje<br />
maken. Als afsluiting kijken de leerlingen naar hun<br />
eerste zelfgemaakte film. De school krijgt een dvd waar<br />
dit filmpje op staat.<br />
Uitbreiding: Er worden twee animatiefilms gemaakt. De<br />
klas wordt verdeeld in twee groepen. Elke groep maakt<br />
zijn eigen film.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten en huur apparatuur: € 35,uitbreiding:<br />
1 uur (€ 50,-) / code: DK042a<br />
37
DV006<br />
38<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA PRIMAIR ONDERWIJS<br />
VERDIEPING; MAMA IK KAN<br />
VRACHTAUTO RIJDEN!<br />
GROEP:<br />
Dit filmproject is een vervolg op het project ‘Mama ik 6 T/M 8<br />
kan autorijden’ In dit unieke project gaan de leerlingen<br />
zelf hun animatiefilmpje maken in groepjes van 4 tot 5<br />
leerlingen. Uitgangspunt kan zijn klei, poppetjes of de<br />
leerlingen zelf. Na een introductie door de vakdocent<br />
gaan de leerlingen hun eigen decor bouwen en laten<br />
hun figuren de meest fantastische avonturen beleven. Elk<br />
filmpje zal ongeveer 10 seconden worden. De presentatie<br />
van de filmpjes, voorzien van geluid, zal aan het eind van<br />
de ontmoeting plaatsvinden. De filmpjes worden op een<br />
dvd gezet.<br />
plaats: in eigen klaslokaal en een andere ruimte van<br />
minimaal 4 x 4 meter<br />
duur: 5 uur (1 hele schooldag)<br />
materiaal en apparatuur: benodigdheden per 5 leerlingen:<br />
1 laptop en 1 digitale camera; kosten per set € 30,-<br />
kosten per project: € 400,-<br />
DK111<br />
DV093<br />
KUNSTMENU<br />
SAMPLE ZONDER GEEN<br />
DREMPEL!<br />
GROEP:<br />
In de les krijgen de leerlingen een duidelijk beeld wat 7 EN 8<br />
er allemaal mogelijk is met keyboard en sampling. De<br />
docent zal uitleggen op welke manier veel muziek<br />
tegenwoordig wordt gemaakt, en hoe je dit zélf ook<br />
thuis kunt doen. De klas krijgt vooraf, voordat de docent<br />
langskomt, twee stijlen muziek aangeleverd op cd<br />
(trance en hip-hop). Op deze muziekstijlen verzinnen<br />
de leerlingen zelf een melodie en tekst. In de les zal met<br />
behulp van sampling een muziekstuk gemaakt worden<br />
waarin de melodie en teksten van de leerlingen verwerkt<br />
gaan worden. De leerlingen zingen en rappen in<br />
groepjes zelf de melodieën en teksten. Het eindresultaat<br />
is een eigen compositie op cd.<br />
duur: 1½ uur<br />
benodigdheden: activeboard of beamer<br />
VERDIEPING; DE KLASSE-KRANT<br />
GROEP:<br />
In deze bijzondere serie workshops ontdekken de 7 EN 8<br />
leerlingen alles over het gebruik van foto’s in de krant,<br />
leren ze hoe ze foto’s kunnen ‘lezen’ en verplaatsen ze<br />
zich in de rol van fotojournalist door zelf foto’s te maken.<br />
De serie bestaat uit zes workshops, waarin informatieoverdracht<br />
door de docent en zoek-, schrijf-, teken-, en<br />
fotografie-opdrachten elkaar afwisselen. Het eindresultaat<br />
is een zelfgemaakte KLASSE-KRANT.<br />
duur: 6 x 1½ uur<br />
kosten: € 720,materiaalkosten:<br />
€ 2,- per leerling<br />
voorbereidingen: De docent bestelt op tijd een krantenpakket<br />
via de <strong>Stichting</strong> Krant in de Klas. Een handleiding<br />
hiervoor wordt u toegestuurd.
KUNSTMENU<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS TAAL<br />
DK236<br />
DK280<br />
WAT RIJMT ER OP SCHOOL?<br />
Marieke van Leeuwen is de stadsdichter van<br />
<strong>Dordrecht</strong>. Naast haar optredens en schrijfwerk geeft ze<br />
ook workshops voor kinderen over dichten. Woorden<br />
moeten dansen en van elkaar houden. Via muziek, een<br />
kussensloop vertelt Marieke wat er allemaal nog meer<br />
kan met gedichten: bijvoorbeeld een verhaal in dichtvorm<br />
dat zij vertelt ‘samen’ met een buikspreekpop.<br />
Rijmen is meer dan alleen maar volrijm. Termen als<br />
alliteratie en metrum worden op een speelse manier<br />
uitgelegd. De leerlingen gaan vervolgens zelf aan de<br />
slag met rijm en schrijven een eigen verhaal.<br />
duur: 1½ uur<br />
AFSCHEIDSGEDICHTENBUNDEL<br />
VOOR GROEP 8<br />
Wat je allemaal niet deed! Leerlingen van groep 8<br />
kijken terug op hun schoolloopbaan en schrijven daarover<br />
een keervers. Het kan gaan over (rituelen bij)<br />
vriendschappen, over lol trappen en schoolplein<br />
discussies. De verzen staan in de grondverf en kunnen<br />
nog een keer goed bekeken worden. Met een extra les<br />
kunnen ze tot een boek worden verwerkt of ze worden<br />
nagekeken en gaan op een weblog.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,50 per leerling<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8<br />
GROEP:<br />
8<br />
39
DV129<br />
40<br />
VERDIEPING; DE ANDERE KANT<br />
VAN TAAL<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
GROEP:<br />
In 4 middagen gaan we zoeken naar de andere kant 4 T/M 8<br />
van taal. Taal is niet puur een instrument om je uit te<br />
drukken, maar heeft een eigen kracht. Woorden hebben<br />
vleugels. In de grote verhalen van de religies. Op facebook<br />
en op het schoolplein. In positieve zin en in<br />
negatieve zin. Je kunt ermee spelen. Verhalen zijn niets<br />
anders dan taalspelen die onze ziel raken. Moeilijke<br />
vragen worden ineens begrijpelijk door een beeld in een<br />
verhaal. Er komen vier onderwerpen voorbij: Dromen.<br />
Vriendschap. Pesten. Je eigen gezicht anders gezien.<br />
duur: 4 x 2 uur<br />
kosten: € 640,materiaalkosten:<br />
€ 2,- per leerling<br />
TAAL PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DV102<br />
KUNSTMENU<br />
VERDIEPING;<br />
CREATIEF SCHRIJVEN<br />
GROEP:<br />
Verdwalen, keuze maken, schrijven, delen(op het digitale 6 T/M 8<br />
schoolbord), bijschaven en publiceren.<br />
Om te kunnen schrijven moet je eerst in je eigen hoofd<br />
verdwalen en zomaar wat associëren. Dan de weg<br />
zoeken; een keuze maken, iets opschrijven wat er echt<br />
toe doet. En dan? Bij verstoppen hoort gevonden<br />
worden, na ‘hide’ komt ‘seek’…. dan dus: delen op het<br />
digitale schoolbord. Het ‘verbeteren ‘ van een tekst krijgt<br />
een andere lading als het een persoonlijke verhaal is.<br />
Dan is er niet zomaar fout en goed, dan is het wikken en<br />
wegen met elkaar. Heel spannend; taal op zijn best.<br />
En dan kies je met de groep een definitieve vorm voor<br />
al die teksten: op een blog of in een boekje. Allerlei<br />
mogelijke projectgebonden thema’s zijn welkom als<br />
aanleiding voor dit project.<br />
(www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.nl)<br />
duur: 3 x 2 uur<br />
kosten: € 480,materiaalkosten:<br />
€ 2,- per leerling
DK052<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
INSTRUMENTEN MET KLEUTERS<br />
Twee docenten van ToBe komen in de klas vertellen<br />
over hun instrumenten: viool, gitaar en fluit. De leerlingen<br />
zingen, spelen en dansen mee. Ter voorbereiding<br />
studeren de leerlingen onder leiding van hun eigen<br />
leerkracht een lied in.<br />
duur: 1 uur<br />
GROEP:<br />
1 EN 2<br />
DK093<br />
DK054<br />
(KLANK)KLEUR<br />
GROEP:<br />
Overal waar je kijkt zie je kleuren. Rood, groen, geel, 1 EN 2<br />
oranje en paars. Maar kun je kleuren ook horen? In dit<br />
project leren de leerlingen de verschillende kleuren<br />
niet alleen beter te benoemen, maar ontdekken ze ook<br />
‘kleuren’ in muziek. Ze maken muziek met uitdagende<br />
‘boomwhackers’ en zingen liedjes over kleuren. Het begrip<br />
klankkleur wordt uitgelegd door muziek te beluisteren<br />
en hierbij te bewegen en te tekenen. Natuurlijk is er<br />
voor de leerlingen ook ruimte om zelf met klankkleur te<br />
experimenteren.<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
minimaal 2 groepen per school<br />
SPELEN MET MUZIEK<br />
GROEP:<br />
‘Er komt ritme uit mijn stok!’ Leerlingen experimenter- 1 EN 2<br />
en met allerlei geluiden die de stokken kunnen maken.<br />
Ze spelen hard-zacht, langzaam-snel. De stok wordt<br />
ineens een fiets waarmee ze op stap gaan. De leerlingen<br />
maken muziek, zingen liedjes, bewegen op muziek en<br />
luisteren naar elkaar. Ze zingen shakend er op los met<br />
shakers. De groep belandt uiteindelijk in het circus waar<br />
ze het circusorkest spelen. De lessen kunnen worden<br />
aangepast aan de wensen van de groepsleerkracht of<br />
aan een thema bijvoorbeeld Sinterklaas of Kerst.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
41
DK094<br />
DK217<br />
42<br />
TOKKEL TOKKEL STRIJK<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
MUZIEK PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
Twee docenten van ToBe spelen op hun gitaar en viool 3 T/M 5<br />
en vertellen hoe het instrument in elkaar zit. De leerlingen<br />
maken een muzikale reis langs verschillende stijlen<br />
en speelmanieren en maken kennis met de muzikale<br />
begrippen. De leerlingen zingen, spelen en dansen mee.<br />
Er is een lesbrief beschikbaar.<br />
duur: 1 uur<br />
WHACK A BOOM<br />
GROEP:<br />
Tijdens deze korte cursus gaan leerlingen aan de slag 3 T/M 8<br />
met ritme en melodie. Daarbij maken we gebruik van<br />
Boomwhackers, kleine percussie-instrumenten en de<br />
stem. Boomwhackers zijn plastic buizen met elk een<br />
eigen kleur, lengte en toon. In deze cursus gaan we<br />
spelenderwijs ontdekken wat je allemaal kunt doen met<br />
Boomwhackers; hoe speel je een melodie en hoe een<br />
ritme en hoe speel je samen. We studeren een muziekstuk<br />
in. Daarin combineren we de boomwhackers met<br />
percussie-instrumenten en zang.<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
DK062<br />
KUNSTMENU<br />
ACCORDEON IN DE KLAS<br />
In dit project leert de hele klas enkele liedjes spelen<br />
op de accordeon. De leerlingen maken kennis met de<br />
accordeon. Hoe hou je het vast, hoe krijg je er geluid<br />
uit en hoe speel je hard en zacht? Leerlingen leren een<br />
liedje en werken aan een presentatie. Aan het eind van<br />
dit project geeft de groep een korte presentatie.<br />
duur: 2 x ¾ uur<br />
kosten instrumentenhuur: € 35,minimaal<br />
2 groepen per school<br />
GROEP:<br />
4 T/M 6
DK218<br />
DK303<br />
KUNSTMENU<br />
MUZIEK DAT BEN JE ZELF<br />
Tijdens deze workshop maken we muziek met als<br />
instrument ons eigen lichaam, oftewel bodypercussion.<br />
We beginnen met het vinden van klanken op het<br />
lichaam en hoe je daarmee een ritmisch patroon kunt<br />
maken. Daarna maken we een ritmisch muziekstuk<br />
door de bodypercussion te combineren met de stem<br />
en attributen als een tafel, stoel en dergelijke.<br />
plaats: de school<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
BEKER BEAT<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8<br />
GROEP:<br />
In de muziekles ‘Beker Beat’ maken de leerlingen een 7 EN 8<br />
ritmisch muziekstuk aan tafel. Hiervoor gebruiken ze<br />
(kartonnen) bekers en de handen. Door afwisselend met<br />
de beker en de handen op de tafel te slaan ontstaan er<br />
ritmische patronen en tevens een choreografie.<br />
De leerlingen leren verschillende klanken te halen uit<br />
hun ‘kartonnen instrument’ en hoe je een dynamisch<br />
ritme kunt maken met eenvoudige middelen. Tevens<br />
leren ze goed naar elkaar te luisteren en samenwerken.<br />
Een leuk en spannend project om te doen en het kan<br />
op school een rage ontketenen.<br />
plaats: in een grote ruimte waar tafels tegen elkaar kunnen<br />
worden geschoven<br />
duur: 1 uur<br />
materiaalkosten: € 5,-<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
DV113<br />
VERDIEPING; STRIJKBEESTEN<br />
GROEP:<br />
Leerlingen ontmoeten de Strijkbeesten en beleven 1 T/M 3<br />
daar allerlei avonturen mee. Ze zingen, luisteren,<br />
dansen, improviseren en spelen op violen, cello’s en<br />
allerlei slagwerk. De leerlingen zijn bezig met hoog-laag,<br />
hard-zacht, kort-lang, langzaam-snel uit het muzikale<br />
spectrum. De laatste les presenteren de leerlingen het<br />
project aan medeleerlingen en/of de ouders.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 4 x ¾ uur<br />
kosten: € 480,-<br />
43
DV009<br />
DV010<br />
44<br />
VERDIEPING;<br />
ZINGEN EN LIEDREPERTOIRE<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
GROEP:<br />
Er is een goede bruikbare liedbundel voor het primair 3 T/M 8<br />
onderwijs met een CD, met de titel: “Eigenwijs”. Deze<br />
bundel wordt in deze workshop gebruikt. In de workshop<br />
worden diverse liedjes aangeleerd en aanwijzingen<br />
gegeven voor mogelijke verwerkingen van het lied.<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
kosten: € 160,kosten<br />
bundel + CD: € 50,-<br />
minimaal 2 groepen per school<br />
VERDIEPING; MUZIEK EN NOTATIE<br />
GROEP:<br />
Er zijn verschillende stappen die je maakt. Met jonge 3 T/M 8<br />
leerlingen zijn het nog strepen en stippen en noem je<br />
het lang kort. Daarnaast klap je veel ritme met ritmetaal:<br />
boterham, hagelslag, kaas, pannenkoeken. Vanaf groep<br />
3 gebruik je daarbij de traditionele notatie.<br />
In de muzikale ontdekkingsreis leren de leerlingen<br />
met behulp van het klokkenspel spelenderwijs zowel<br />
toonhoogte als ritme spelen. Het verhaal van tante Gee<br />
kun je dus gemakkelijk ombuigen naar lessen voor de<br />
verdieping. Het is dan wel nodig dat elke leerling een<br />
eigen klokkenspel heeft.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 240,-<br />
materiaalkosten (lesboek/cd): € 15,-<br />
minimaal 2 groepen per school<br />
MUZIEK PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DV011<br />
KUNSTMENU<br />
VERDIEPING;<br />
COMPONIST IN DE KLAS<br />
GROEP:<br />
De leerlingen maken kennis met een componist en 5 T/M 8<br />
luisteren naar de muziek. Ze maken kennis met grafische<br />
en traditionele notatie. Vervolgens gaan de leerlingen<br />
met behulp van grafische notatie zelf componeren<br />
en maken een muziekstuk. Deze compositie voeren<br />
de leerlingen uit op schoolinstrumenten en kosteloos<br />
materiaal.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 240,-<br />
materiaal kosten € 20,minimaal<br />
2 groepen per school
DK073<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS DANS<br />
DANSEN...<br />
EEN MUZIKALE BELEVING<br />
GROEP:<br />
CD MAKEN? MET JE EIGEN KLAS? DAT KAN!<br />
1 EN 2<br />
In 3 lessen zullen we dansen en zingen rondom 3 thema’s.<br />
Aan de hand van deze thema’s, met bekende en minder<br />
bekende liedjes, zijn de leerlingen op een speelse<br />
manier bezig met de motoriek en taalvaardigheden.<br />
Kleuters zijn namelijk kleine mensen met een natuurlijke<br />
drang om te bewegen en zingen. Daarom zijn dansen en<br />
zingen een uitstekend middel om de motorische ontwikkeling<br />
te stimuleren en de woordenschat van het kind<br />
te vergroten. Er wordt veel gebruik gemaakt van liedjes<br />
waarvoor de leerlingen zelf ideeën kunnen aandragen.<br />
Omdat de les met live muziek op de accordeon begeleid<br />
wordt, kan er heel makkelijk op de suggesties en fantasie<br />
van de leerlingen ingespeeld worden. Leerlingen leren<br />
naar elkaar te luisteren, leren samen te werken en worden<br />
bewust van hun eigen lichaam in de ruimte.<br />
Uiteindelijk zullen al de aangeleerde liedjes opgenomen<br />
worden op een CD, zodat de kinderen naderhand de liedjes<br />
in de klas kunnen beluisteren of in het speellokaal nog<br />
eens kunnen dansen. De liedjes met tekst en notenschrift<br />
zijn beschikbaar voor de school. De CD zal daarom ook<br />
een ondersteuning kunnen zijn voor de docent bij het<br />
noten lezen.<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
DK375<br />
DANSKRIEBELS<br />
GROEP:<br />
Wanneer de muziek klinkt is het voor kinderen bijna 1 EN 2<br />
niet mogelijk om stil te blijven staan. Van binnen begint<br />
het te kriebelen en dat komt tot uiting door huppelen,<br />
springen, swingen, dansen…<br />
Door liedjes, muziek, spelletjes en verhalen zullen de<br />
kinderen geprikkeld worden om te gaan bewegen en<br />
dansen. Door de gevarieerde thema’s sluiten we aan op<br />
hun belevingswereld en fantasie. Er zal aandacht besteed<br />
worden aan bewegingswoorden, zoals lopen, stampen,<br />
klappen, draaien. Bewegingskwaliteiten, zoals sluipen,<br />
fladderen, stijf, slap. En er zullen uitbeeldingsmomenten<br />
zijn, zoals dansen als een schaatser, spin,vliegtuig.<br />
Spelenderwijs worden ze bewust gemaakt van hun eigen<br />
lichaam en hun plek in de ruimte.<br />
Maar het belangrijkste is en blijft: plezier hebben in het<br />
dansen! Het project kan onderdeel zijn van een leerlijn.<br />
duur 3 x ¾ uur<br />
45
DK196<br />
46<br />
DANSEN MET PAPIER<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
GROEP:<br />
…wasco, scheerschuim, verf, washandjes en watten- 1 T/M 4<br />
staafjes…<br />
Maar natuurlijk ook je eigen handen, voeten, hoofd en<br />
benen dansen in dit project mee. Op een net even andere<br />
manier dan we gewend zijn met dans, werken we in 3<br />
lessen aan de motoriek. De eerste helft beginnen we in<br />
het speellokaal, waarna we met z’n allen verder gaan in<br />
de klas. We gaan door middel van dans en allerlei attributen<br />
opzoek naar de verbinding tussen de grove en de<br />
fijne motoriek. Waar je met dansen nog kan experimenteren<br />
met de grove motoriek, is bij schrijven bv. de fijne<br />
motoriek belangrijk. Dans is een goed hulpmiddel om<br />
de motoriek te ontwikkelen en te verfijnen. Vanuit speels<br />
bewegen en dansen, ondersteund door zang en muziek,<br />
komen de leerlingen uiteindelijk vanuit hun eigen zwaai<br />
en draai tot figuren en letters op papier!<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
DANS PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK072<br />
KUNSTMENU<br />
DANSEXPRESSIE<br />
GROEP:<br />
In deze lessen besteden we aandacht aan verschil- 1 T/M 4<br />
lende dansvormen. Dansexpressie en kinderdans zijn<br />
de voornaamste. Bij dansexpressie ligt het accent op het<br />
uiten van gevoelens en beweging. Door vrije en geleide<br />
improvisaties willen we de creativiteit van de leerlingen<br />
ontwikkelen. Kinderdans is gestructureerd. De dans ligt<br />
voor het grootste deel vast om zo een beroep te doen<br />
op de sociale ontwikkeling. Thema’s als de seizoenen<br />
komen aan bod. Inspelen op thema’s van de school is<br />
ook mogelijk. De dansactiviteiten die de docent gebruikt<br />
als aanvulling op dansexpressie en kinderdans zijn:<br />
dansen met materialen, dansen vanuit een bewegingsverhaal<br />
en dansen vanuit een bewegingsspel.<br />
duur: 3 x ¾ uur
DK075<br />
DK076<br />
TECHNIEKEN EN VAARDIGHEDEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS DANS<br />
STREETDANCE<br />
GROEP:<br />
Streetdance komt uit New York. In de jaren ‘80 werd 3 T/M 8<br />
het steeds populairder. Streetdance doe je meestal op<br />
hiphop, R&B of rapmuziek. Veel bewegingen zijn gericht<br />
op moves uit videoclips. In drie lessen werken we aan één<br />
dansnummer. Elke les leren de leerlingen een stukje van<br />
de dans die ze moeten onthouden en oefenen. De leerlingen<br />
worden uitgedaagd in coördinatie, uithoudingsvermogen<br />
en samenwerking. En natuurlijk: het dansplezier!<br />
Uitbreiding: De voorgaande drie lessen hebben de<br />
leerlingen hard geoefend op een dans. Coole, funky<br />
moves die heel gelijk uitgevoerd moeten worden. Wat is<br />
er leuker dan deze te laten zien aan een publiek? Deze<br />
les bieden we de mogelijkheid om een presentatie te<br />
geven aan bijvoorbeeld ouders en/of leerlingen van de<br />
school. Samen met de dansdocent van ToBe wordt de<br />
kledingkeuze bepaald en een spetterende presentatie<br />
ingestudeerd.<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
uitbreiding: 1 x ¾ uur ( € 50,-) / code: DK075a<br />
DANSEN MET JE EIGEN KLAS<br />
GROEP:<br />
Deze dansles wordt voor een deel door de klas zelf 5 T/M 8<br />
gemaakt. De eerste les begint met het aanleren van een<br />
dansstuk waarbij verschillende basispassen aan de orde<br />
komen. In deze les leren de leerlingen ook hoe je aan<br />
dansbewegingen kunt komen. Met alle verworven informatie<br />
gaan de leerlingen zelf in groepen een stukje dans<br />
in elkaar zetten. In de laatste les voegen we de dansstukjes<br />
samen met het aangeleerde stuk. We eindigen in een<br />
swingend geheel dat het presenteren waard is!<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
DK077<br />
DANCE AND MOVE WITH<br />
YOUR CLASS<br />
GROEP:<br />
Samen met je hele klas een bijzondere dans maken, 7 EN 8<br />
dat is wat we doen in deze workshop. Met volop ruimte<br />
om je eigen coole moves en tricks toe te voegen en<br />
nieuwe strakke bewegingen te verzinnen. Het is mogelijk<br />
om je eigen muziek te gebruiken en dat wordt natuurlijk<br />
extra leuk als je het met de hele klas al hebt uitgezocht.<br />
De dansdocent van ToBe helpt je hier natuurlijk bij en als<br />
je er niet uit komt zal deze oplossingen voor je aandragen.<br />
Maar……………je maakt deze dans echt met je<br />
eigen klas!<br />
Uitbreiding: In deze extra les maken we de dans helemaal<br />
af. Je werkt aan een spetterende presentatie, voor<br />
je school, eigen klas of ouders. De docent van ToBe denkt<br />
met jullie over de presentatie met gave coole en bijpassende<br />
kleding. Het is zelfs mogelijk dat ToBe dit verzorgt.<br />
Deze dans kan desgewenst aansluiten bij een bestaand<br />
schoolproject.<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
uitbreiding: 1 uur ( € 50,-) / code: DK077a<br />
47
48<br />
KUNSTENAARS EN COMPONISTEN<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK290<br />
KUNSTENAARS EN COMPONISTEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS BEELDEN<br />
KUNSTENAARS EN COMPONISTEN<br />
In dit hoofdstuk staan de projecten waar een kunstenaar<br />
of componist als uitgangspunt dient. Bijvoorbeeld de<br />
verbeeldingskracht van Salvador Dali of de schilderijententoonstelling<br />
van Moessorgski.<br />
Kunstenaars, componisten en architecten, ze geven vorm<br />
en kleur aan stad en land. Bij ToBe kunnen kinderen alvast<br />
spelenderwijs met deze beroepen kennismaken. Maar wist<br />
u dat het archief over mooie oude kaarten beschikt en dat<br />
in het <strong>Dordrecht</strong>s Museum de belangrijke kunstenaars van<br />
de afgelopen eeuwen ‘live’ te bewonderen zijn? Combineer<br />
een project over bouwen eens met een stadswandeling<br />
met oude kaarten of laat je inspireren door een bezoek<br />
aan het museum.<br />
VREEMDE DINGEN:<br />
HET RARITEITENKABINET VAN<br />
SALVADOR DALI<br />
GROEP:<br />
Laat je verrassen door de afdeling: GEVONDEN<br />
1 T/M 8<br />
VOORWERPEN<br />
De leerlingen trekken alle laatjes van hun eigen verbeeldingskracht<br />
open. Aan de hand van voorbeelden uit de<br />
recente kunstgeschiedenis volgen we het spoor van o.a.<br />
Dali en nemen een kijkje in de keuken van Nederlands<br />
design. Vervolgens gaan de leerlingen zelf aan de slag en<br />
maken hun eigen unieke kunstwerkje, topdesign.<br />
Er is een begeleidende lesbrief waarin dan instructies<br />
voor de voorbereidingen staan beschreven.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaalkosten:<br />
€ 3,- per leerling<br />
DK292<br />
DK294<br />
MADE IN HOLLAND<br />
Rembrandt van Rijn leefde in 1600.<br />
Er bestond nog geen fotografie, maar wel een penseel<br />
en verf. Rembrandt werd tot een van de beroemdste<br />
schilders van Nederland. Wordt ook een beroemd<br />
schilder en ga de uitdaging aan: schilder je zelfportret.<br />
We gaan kijken hoe Rembrandt schilderde en gaan<br />
daarna zelf aan de slag met kunstenaarsverf en penseel.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaalkosten:<br />
€ 3,- per leerling<br />
benodigdheden: een uitvergrote foto van jezelf in zwart/wit<br />
op A4 formaat<br />
DE KUNSTENAAR EN ZIJN WERK,<br />
WAT MAAK JIJ ERVAN??<br />
GROEP:<br />
3 T/M 8<br />
GROEP:<br />
Aan de hand van schilderijen van beroemde kunste- 4 T/M 8<br />
naars gaan de leerlingen zelf aan de slag met een<br />
uitgekozen kunstwerk. Er wordt getekend en geschilderd<br />
op papier en er ontstaat een nieuw kunstwerk.<br />
De leerlingen maken kennis met beroemde kunstwerken<br />
en geven hier hun eigen aanvulling op.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 3,- per leerling<br />
49
DK282<br />
50<br />
KUNST KIJKEN, KUNST MAKEN!<br />
KLEUR, KLEUR EN NOG MEER<br />
KLEUR!<br />
GROEP:<br />
De leerlingen bezoeken het Ateliergebouw aan de 4 T/M 8<br />
Wijnstraat, waar zij kennis maken met drie verschillende<br />
kunstenaars en disciplines.<br />
Gerhard Lentink; monumentale houten beelden, Nada<br />
van Dalen; modeontwerpster en Rinus Blommaert; kunstschilder.<br />
De kunstenaars vertellen over hun werk, hun<br />
drijfveren en hun inspiratiebronnen. Vervolgens krijgen<br />
de leerlingen geïnspireerd door dit bezoek een verwerkingsles<br />
op school. Het doel is om de leerlingen te leren<br />
‘kijken’, experimenteren en spelenderwijs de kleurenleer<br />
onder de aandacht te brengen. In de inleiding van de les<br />
wordt met diverse voorbeelden uitgelegd wat de werking<br />
van kleur is met behulp van de primaire kleuren rood,<br />
blauw en geel; warm/koud contrast, kleurverloop, het<br />
iriseffect, optische kleurverwerking en complementair<br />
contrast. De leerlingen maken een gemeenschappelijk<br />
kunstwerk, door spelend te arceren op vierkant tekenpapier.<br />
Aan het eind wordt gekeken hoe de vierkanten van<br />
de leerlingen het mooist samenvallen in het klassikale<br />
kunstwerk. Hierbij ontstaat er een structuur van beweging<br />
door de kleuren of een terugkerende vorm.<br />
plaats: Ateliers Wijnstraat 119, op school<br />
duur: atelierbezoek 1 uur, verwerkingsles 1¼ uur<br />
materiaalkosten: € 3,- per leerling<br />
KUNSTENAARS EN COMPONISTEN<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK016<br />
KUNSTMENU<br />
BOUWEN MET KUNST 3D<br />
GROEP:<br />
Vanaf de Oudheid ontwierpen kunstenaars en archi- 6 T/M 8<br />
tecten gebouwen die tot de verbeelding spreken zoals<br />
Pyramides, de Griekse tempels en Inka steden. Latere<br />
beroemde architecten zoals Gaudi en Hundertwasser<br />
lieten zich door het verleden inspireren en ontwierpen<br />
nieuwe fantasierijke architectuur zoals de kerk de<br />
Sagrada Familia in Barcelona en het Hundertwasserhaus<br />
in Wenen. In deze workshop gaan de leerlingen met hun<br />
eigen verbeelding aan de slag en ontwerpen in kleine<br />
groepen een bouwwerk van de toekomst. Er wordt<br />
gewerkt met allerlei soorten afvalmateriaal zoals verpakkingen,<br />
plastic doppen, vilt, kartonnen dozen etc. Met<br />
gekleurd papier, verf en tekenmateriaal kan er later nog<br />
extra kleur aan het bouwwerk worden toegevoegd.<br />
duur: 2½ uur<br />
materiaal: In overleg met de school kunnen materialen<br />
gebruikt worden, die leerlingen zelf mee nemen en/of op<br />
school aanwezig zijn. Voor het gros van de materialen<br />
wordt gezorgd.<br />
kosten: € 25,materiaalkosten:<br />
€ 2.- per leerling
DK096<br />
DK063<br />
KUNSTENAARS EN COMPONISTEN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
LUISTEREN NAAR EEN SCHILDERIJ<br />
“Van een goed liedje zie je de kleuren, een mooi<br />
schilderij kun je horen”, zei Toon Hermans eens. Dit gaan<br />
de leerlingen zelf ervaren en in de praktijk brengen aan<br />
de hand van het muziekstuk ‘De Schilderijententoonstelling’<br />
van Modest Moessorgski. De leerlingen luisteren,<br />
zingen, bewegen, associëren, schilderen en maken<br />
tenslotte hun eigen muzikale ‘schilderijententoonstelling’<br />
met behulp van Orff-instrumentarium. De<br />
schilderopdracht in les 2 wordt gegeven door de eigen<br />
leerkracht, hiervoor is een lesbrief beschikbaar.<br />
duur: 3 x 1 uur waarvan les 2 door de eigen leerkracht<br />
wordt gegeven<br />
materiaalkosten: € 5,-<br />
DE MOLDAU<br />
Beleef de muziek van Bedřich Smetana en laat je meevoeren<br />
over de rivier de Moldau. Door het luisteren naar<br />
de muziek, het tekenen bij de muziek en het zingen van<br />
het Moldau lied leren de leerlingen dit muziekstuk echt<br />
kennen. Hierna hebben ze voldoende inspiratie opgedaan<br />
om met Orff-instrumentarium hun eigen Moldau<br />
muziekstuk te creëren en aan elkaar te presenteren. De<br />
tekenopdracht in les 2 wordt gegeven door de eigen<br />
leerkracht, hiervoor is een lesbrief beschikbaar.<br />
duur: 3 x 1 uur waarvan les 2 door de eigen leerkracht<br />
wordt gegeven<br />
materiaalkosten: € 5,-<br />
GROEP:<br />
4 EN 5<br />
GROEP:<br />
5 EN 6<br />
51
52<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
BEELDEND PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK198<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS BEELDEND<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE<br />
GESCHIEDENIS<br />
In dit hoofdstuk gaan we met kunst en cultuur terug in de<br />
geschiedenis. Dit kan zijn naar aanleiding van een verhaal<br />
of voorwerpen uit de geschiedenis, bijvoorbeeld een<br />
wapenschild of muziekinstrumenten. Ook in het <strong>Dordrecht</strong>s<br />
Museum, Huis van Gijn of het archief komt de geschiedenis<br />
tot leven. U kunt u laten leiden door de periode waar uw<br />
project over gaat of het thema van uw project. Bijvoorbeeld:<br />
Het project ‘Het portret door de eeuwen heen’ sluit prima<br />
aan het project ‘Sprekende portretten’ van het <strong>Dordrecht</strong>s<br />
Museum.<br />
BRENDAN EN HET GEHEIM VAN<br />
DE KELTISCHE KUNST<br />
GROEP:<br />
Het weesjongetje Brendan woont in een knus Iers 5 T/M 7<br />
kloosterdorp bij zijn oom. Compleet met ganzen, kippen<br />
en geiten, een kasteel, en monniken van over de hele<br />
wereld. Het klooster is beroemd omdat er prachtige<br />
boeken worden getekend en geschreven. Maar er dreigt<br />
gevaar: De Vikingen! De kaften van de boeken zijn<br />
versierd met goud en edelstenen en daar maken ze jacht<br />
op. Eerst wordt de spannende en leerzame animatiefilm<br />
getoond in de klas. Dan is er een tekenles met dezelfde<br />
materialen als in het klooster: pennetjes van ganzenveren<br />
en inkt.<br />
duur: 1½ uur<br />
materiaalkosten: € 1,50 per leerling<br />
DK296<br />
HET WAPENSCHILD ALS<br />
VISITEKAARTJE<br />
Met een visitekaartje in je hand door het land.<br />
Op een visitekaartje staat hoe je heet en wat je doet<br />
en je kunt het zo uit je computer laten rollen. Maar hoe<br />
deden ze dat bijvoorbeeld in de Middeleeuwen?<br />
De leerlingen gaan terug in de geschiedenis en ontdekken<br />
het wapenschild van een rijke familie of het visitekaartje<br />
van de bakkers in de stad, dan weet iedereen ze<br />
te vinden. Hoe zag zo’n schild eruit?<br />
De leerlingen kijken in de geschiedenis en aan de hand<br />
daarvan gaan ze hun eigen wapenschild maken, een<br />
wapenschild als visitekaartje. Het verbeelden van taal<br />
in tekens.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaalkosten:<br />
€ 3,- per leerling<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8<br />
53
DK220<br />
54<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
HET PORTRET DOOR DE<br />
EEUWEN HEEN<br />
Wie zegt dat kunst saai is, kent de bizarre, droevige en<br />
romantische verhalen achter de kunstwerken niet.<br />
Achter elk portret dat in deze les wordt gepresenteerd,<br />
gaat een wereld schuil die allang verloren is gegaan en<br />
die toch deel uitmaakt van onze achtergrond. Die dus<br />
helemaal niet zo ver weg is. Het is belangrijk dat je zelf<br />
een portret kiest, uit de galerij van de geschiedenis.<br />
Lukt het om de kunstenaar een beetje te benaderen?<br />
Ja, maar iedereen legt er toch ook VEEL van zichzelf in,<br />
zoals te zien is aan de foto’s van kind en tekening die<br />
aan het eind van de les worden gemaakt.<br />
(www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com)<br />
Uitbreiding: Je gaat een stap verder als je er ook een<br />
verhaal bij schrijft. Dat gebeurt in een tweede les, met<br />
behulp van oefeningen in het vrij associëren. Eerst in<br />
groepjes, dan klassikaal en ten slotte individueel. Je<br />
hebt dan een schilderij plus een verhaal van je favoriete<br />
portret. Een mooi geheel om te presenteren: op een<br />
website of in een boekje.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,50<br />
uitbreiding: 2 uur ( € 100,-) / code: DK220a<br />
BEELDEND / TAAL PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
7 EN 8<br />
DK281<br />
KUNSTMENU<br />
FANTASY EN GESCHIEDENIS:<br />
SURFEN EN SCHRIJVEN<br />
Veel computerspelletjes werken met interessante<br />
helden en historische plekken. Je held rent door het<br />
Rome van 1600, of door Florence van 1800 en ontmoet<br />
daar vijanden of vrienden. Hele steden worden zo digi-<br />
taal en in 3d in elkaar gezet. Al die spellen beginnen<br />
met een goed verhaal. Aan deze schrijfles gaat een<br />
opwarming vooraf over Provoost, Fabricius, Beckman,<br />
en de Engelse Rowling, Pullman, Tolkien. Gewone<br />
mensen die ongewone dingen meemaakten passeren<br />
de revu. Daarna: Computerlokaal: zoeken naar kleding,<br />
wapens, voedsel uit die tijd. Lukt het je om één hele<br />
pagina te schrijven over hoe en waar jouw held wakker<br />
wordt en zich aankleedt? En wat droeg hij/zij dan zoal?<br />
Toch geen plastic regenjas?<br />
duur: 2 uur<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8
DK285<br />
KUNSTMENU<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
EEN MUZIKAAL AVONTUUR<br />
GROEP:<br />
We gaan op avontuur! We gaan met de fiets naar het 3 T/M 5<br />
park, daar zijn spannende geluiden te horen. Vervolgens<br />
gaan we met de bus naar de dierentuin. Wat maken die<br />
dieren een kabaal. Tot slot varen we over een woelige<br />
zee naar de andere kant van de oceaan, naar Suriname<br />
waar we kennis maken met een vrolijke samba. Onderweg<br />
zijn we bezig met maat, ritme, melodie, klankkleur.<br />
We zingen liedjes, improviseren, voeren klankspelen uit<br />
op allerlei slaginstrumenten en werken met ritmebouwstenen.<br />
We luisteren naar muziek en naar elkaar.<br />
Na afloop zijn de liedjes voor de klas beschikbaar.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
DK222<br />
VAN TROMPEN EN BELLEN:<br />
MIDDELEEUWSE MUZIKANTEN<br />
KOMEN TOT LEVEN<br />
GROEP:<br />
Pauwelken: “Welkom in de wereld van de Middeleeuwse 3 T/M 6<br />
speellieden! Maar hé, waar is Hadewijch? Die verslaapt zich<br />
nu altijd…… Roepen jullie even mee? Hadewijch..!!! Luister,<br />
ik hoor wat….ja hoor, daar komt ze aan, spelend op een<br />
piepklein fluitje……”.<br />
Tijdens de eerste les vertellen de twee docenten over het<br />
leven van Middeleeuwse speellieden. Hoe ze gekleed<br />
gingen, wat ze zongen, wat ze speelden, hoe ze aten en<br />
dronken. Ze gebruiken daarbij Middeleeuwse instrumenten,<br />
zoals fluiten, doedelzak, schalmei, draailier en<br />
allerhande trommels.<br />
In de tweede les worden de leerlingen uitgenodigd om<br />
mee te spelen, te zingen en te dansen. Een hele mand<br />
met instrumenten waaronder kerfstokken (een middeleeuwse<br />
rasp) en Hansjes-knap (klepperklompjes).<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 2 x ¾ uur<br />
55
DK061<br />
56<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
HOOR EENS HOORNS DOOR ALLE<br />
EEUWEN HEEN<br />
MUZIEK PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
De leerlingen maken een reis door alle eeuwen heen 3 T/M 8<br />
en krijgen een zeer gevarieerd en interactief concert op<br />
22 verschillende hoorns, van de dierhoorn uit de prehistorie<br />
via de jachthoorn tot en met de modernste ventielhoorn.<br />
Het veelzijdige keyboard begeleidt de hoorniste.<br />
Muziek uit alle tijdsperioden. Leerlingen worden met<br />
luister- en doe opdrachten actief bij het concert betrokken.<br />
Na de les ontvangt de leerkracht een kant-en-klaar<br />
lespakket bestaande uit een CD en werkbladen met<br />
diverse opdrachten.<br />
plaats: aula of speellokaal<br />
duur: 1 uur<br />
tijd: vrijdagochtend<br />
materiaalkosten: € 5,minimaal<br />
2 groepen per school<br />
DK153<br />
KUNSTMENU<br />
POPPRIKKELS<br />
‘Popprikkels’ is een project waarbij leerlingen kennis<br />
maken met de diversiteit van Popmuziek. Ze krijgen<br />
uitleg over de diverse stijlen en het instrumentarium. De<br />
school krijgt een lespakket met een cd met liedjes (die<br />
verwijzen naar de stijlen, geschiedenis en instrumenten),<br />
een lesbrief met popgeschiedenis in het kort, teksten en<br />
bladmuziek van de liedjes van de cd. Voor iedere leerling<br />
is een fraaie poster met de geschiedenis van de popmuziek.<br />
Vervolgens bezoeken de leerlingen een concert van<br />
een echte band in de popcentrale. Tussen de nummers<br />
van de band (die ook op de cd staan) is er een videoprojectie<br />
en wordt er verteld over muziekstijlen, instrumenten<br />
en geschiedenis van de popmuziek. Leerlingen die<br />
zelf actief popmuziek willen maken, kunnen zich voor<br />
een kennismakingscursus aanmelden op de Popschool.<br />
Er worden bandjes geformeerd en leerlingen krijgen de<br />
grondbeginselen uitgelegd op de verschillende popinstrumenten.<br />
plaats: Popcentrale <strong>Dordrecht</strong><br />
duur: 1¼ uur<br />
materiaalkosten: € 3,50 per leerling<br />
NB. Popprikkels kan alleen doorgaan bij voldoende deelname<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8
DK221<br />
KUNSTMENU<br />
KUNST EN CULTUUR IN DE GESCHIEDENIS<br />
PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
HEER HALEWIJN:<br />
EEN OUDE GRIEZEL HERLEEFT<br />
Heer Halewijn zong een liedekijn<br />
al wie dat hoorde wou bij hem zijn…..<br />
en dat vernam een koningskind,<br />
die was zo schoon en zo bemind…<br />
Wat zong Heer Halewijn? Wie lokte hij met zijn betoverende<br />
klanken? Hoe was het toch mogelijk dat de jonge<br />
koningsdochter die kwaaie peer overwon? Aan de hand<br />
van deze beroemde oude ballade worden de leerlingen<br />
meegenomen op reis door de middeleeuwse muziek,<br />
waarin de gevaarlijke lokroep klinkt van Heer Halewijn.<br />
Tegelijkertijd zijn de verlokkingen van toen ook nog de<br />
verlokkingen van nu, want: wie is, wat hij schijnt……?,<br />
en wie kun je vertrouwen……? Hoe sterk sta jij in je<br />
schoenen?<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: ¾ uur<br />
GROEP:<br />
7 EN 8<br />
I ‘VE GOT RHYTHM<br />
DK364<br />
GROEP:<br />
De muziek van de Amerikaanse componist George 7 EN 8<br />
Gershwin is een mengeling van klassieke muziek en jazz.<br />
Naast zijn vele liedjes voor de musicals op Broadway<br />
schreef hij een aantal symfonische meesterwerken, zoals<br />
Rhapsody in Blue en An American in Paris. Door middel<br />
van verschillende muzikale opdrachten maken de leerlingen<br />
kennis met het leven en werk van George Gershwin.<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
57
58<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK002<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS BEELDEND<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE<br />
CULTUREN<br />
De projecten in dit hoofdstuk maken de leerlingen kennis<br />
met verschillende culturen; Zuid Amerika, Afrika, Azie en<br />
landen in Europa. Het <strong>Dordrecht</strong>s Museum, Huis van Gijn of<br />
het archief heeft ook schilderijen, voorwerpen of archiefstukken<br />
uit andere culturen. Ga met uw klas op zoektocht.<br />
MULTICULTURELE<br />
AANKLEEDPOPPEN<br />
GROEP:<br />
Door middel van zien en voelen maken leerlingen 1 EN 2<br />
kennis met kleding uit verschillende culturen en van verschillende<br />
stoffen, zoals wol van het schaap, katoen van<br />
de plant en fleece van flessendoppen. De leerling kiest<br />
zelf uit eenvoudige papieren aankleedpoppen. De poppen<br />
komen uit diverse werelddelen (Afrika, Azië, Zuid-<br />
Amerika). Ze worden aangekleed door ze te beplakken<br />
met stukjes stof die bij het betreffende land passen.<br />
Als voorbereiding op deze workshop krijgen de leerkrachten<br />
een lesbrief over de kledingdracht van de<br />
verschillende volken en de herkomst van natuurlijke en<br />
synthetische stoffen zoals wol, zijde, katoen en fleece.<br />
De aankleedpoppen en lesbrief worden 2 weken van<br />
tevoren bij de school bezorgd.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 2,10 per leerling<br />
DK014<br />
WERELD–SHIRT<br />
GROEP:<br />
Tijdens deze workshop maken de leerlingen kennis 3 T/M 8<br />
met de levenswijze, kunst en symboliek van andere<br />
volken, bijvoorbeeld met de Toearegs, een nomadenvolk<br />
uit Niger, of de Aboriginals, de oorspronkelijke bewoners<br />
van Australië. Hierdoor geïnspireerd, ontwerpen en<br />
maken de leerlingen een eigen T-shirt. Er wordt gewerkt<br />
met verf op textiel. Het ontwerp wordt gemaakt met<br />
behulp van een uitsparingtechniek, zoals volken over de<br />
hele wereld hun stoffen bewerken.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaal:<br />
leerlingen zorgen zelf voor een gebruikt effen<br />
T-shirt<br />
materiaalkosten: € 2,50 per leerling<br />
59
DK053<br />
60<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
DE WERELD ROND OM<br />
TROMMELEN<br />
MUZIEK PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
‘De wereld rondom trommelen’ is een project waarbij 1 T/M 3<br />
de leerlingen kennismaken met slagwerkinstrumenten<br />
en stijlen uit verschillende werelddelen. De docent neemt<br />
diverse slagwerkinstrumenten mee waarover hij verteld,<br />
waarop hij speelt en waarop de leerlingen gaan spelen.<br />
Daarnaast leren de leerlingen eenvoudige ritmes, zingen<br />
ze een liedje en wordt er gedanst.<br />
duur: 1 uur<br />
kosten instrumenthuur: € 12,50<br />
DK304<br />
KUNSTMENU<br />
SAFARI NJEMA; GOEDE REIS<br />
Tijdens deze les maken de kinderen een reis naar<br />
Afrika. Het ( speellokaal) wordt, middels decorstukken,<br />
omgetoverd tot een Afrikaans dorp. In het dorp is het<br />
feest. En bij een feest hoort muziek! Rond het kampvuur<br />
wordt gezongen, gedanst en getrommeld. In de<br />
Afrikaanse cultuur zijn zang , dans en ritme onlosmakelijk<br />
met elkaar verbonden. Tijdens deze lessen wordt die<br />
verbinding gemaakt. De leerlingen leren een Afrikaanse<br />
dans, een Afrikaans liedje en een ritme op de djembe.<br />
Aan het einde van de lessen worden de dans, het ritme<br />
en het liedje gecombineerd zodat de leerlingen de<br />
samenhang kunnen ervaren. Tevens leren ze naar elkaar<br />
luisteren, samenwerken en leren ze iets over de Afrikaanse<br />
(muziek) cultuur.<br />
Uitbreiding: Er kan door de school gekozen worden<br />
voor een spetterende eindpresentatie.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
decorkosten: € 5,uitbreiding<br />
(presentatie) ½ uur (€ 25,-) / code: DK304a<br />
GROEP:<br />
1 T/M 4
DK055<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
MINIMEGAMUZIKALE-<br />
MEEDOESHOW<br />
GROEP:<br />
De ‘Minimegamuzikalemeedoeshow’ is een muzikale 1 T/M 8<br />
act waarbij in één uur veel muziekstijlen de revue passeren.<br />
Eerst leer je de minimegamuzikalemeedoeshowtune<br />
met die best wel lastige tekst. Vervolgens: Spoedcursus<br />
discodansen: verzin een coole move bij Soul-,<br />
Rock ’n Roll- of Reggaemuziek. We bezoeken Oostenrijk<br />
met een jodelliedje dat steeds sneller gaat. We gaan naar<br />
Spanje waar we een stierengevecht doen gecombineerd<br />
met bodypercussie. Even uitrusten met een lollig kampvuurliedje.<br />
En dan: wie wint de stopdanscompetitie<br />
van jouw klas? Dit alles met verve gebracht door twee<br />
enthousiaste muzikanten. Het is ook mogelijk tegen<br />
kostprijs het project te verlengen. Drie weken achter<br />
elkaar komen dan twee enthousiaste muzikanten naar<br />
de school om leuke muzikale dingen te doen met aan<br />
het eind een mogelijke presentatie voor de ouders.<br />
duur: 1 uur<br />
kosten 2 extra lessen: € 320,-<br />
DK065<br />
DJEMBÉ SPELEN IN DE KLAS<br />
In een uur tijd krijgen de kinderen een Afrikaans ritme<br />
en een liedje aangeleerd. Zij luisteren naar elkaar en<br />
leren samen spelen en zingen. In deze les worden de<br />
leerlingen uitgedaagd om creatief en alert te zijn. Het<br />
plezier in muziek staat in ieder geval bovenaan!<br />
duur: 1 uur<br />
kosten instrumentenhuur: € 12,50<br />
GROEP:<br />
5 T/M 8<br />
61
DK365<br />
62<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
GA JE MEE OP EEN MUZIKALE<br />
WERELDREIS<br />
MUZIEK PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
Een interactief schoolconcert<br />
5 T/M 8<br />
Van Ierland tot Brazilië, van Spanje tot Japan. Tijdens een<br />
interactief concert spelen een pianiste en saxofoniste<br />
muziek uit alle windstreken. Door middel van een koffer<br />
met voorwerpen en brieven, maken de leerlingen kennis<br />
met muziek uit verschillende landen, leren ze liedjes uit<br />
Afrika en Zuid-Amerika en gebruiken ze hun eigen lijf als<br />
instrument.<br />
plaats: het speellokaal<br />
duur: 50 minuten<br />
minimaal twee concerten per school<br />
DK066<br />
KUNSTMENU<br />
BRAZILIAANSE PERCUSSIE<br />
GROEP:<br />
Leerlingen maken kennis met Braziliaanse percussie- 5 T/M 8<br />
instrumenten en leren als een slagwerkensemble samenspelen.<br />
De instrumenten en ritmes zijn geïnspireerd op<br />
de Braziliaanse cultuur. Er worden verschillende instrumenten<br />
in hun culturele context gepresenteerd. Het<br />
niveau van de groep is bepalend voor de inhoudelijke<br />
invulling, maar het lesplan kan als volgt omschreven<br />
worden:<br />
Kennismaking met instrumenten en lesmethode, spelen<br />
van eenvoudige ritmes.<br />
Uitwerking van eenvoudige ritmes, introductie nieuwe<br />
ritmes en grote trommels.<br />
Samenspel als groep met kleine instrumenten en grote<br />
trommels.<br />
De ritmes variëren al naar gelang de groepssamenstelling<br />
en impulsen vanuit de groep. Het uitgangspunt is een<br />
presentatie waar plaats is voor alle deelnemers op hun<br />
eigen manier. Instrumenten: Surdo, Zabumba, Tambourim,<br />
Agogo, Gansá, Berimbao, Tam-Tam, Caixa, Cuica,<br />
Reco-reco, diverse sfeerpercussie.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
kosten instrumentenhuur: € 37,50
DV025<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
VERDIEPING; BRAZILIAANSE<br />
PERCUSSIE MET ZELFGEBOUWDE<br />
INSTRUMENTEN<br />
GROEP:<br />
Het doel van de workshop is om de leerlingen kennis 5 T/M 8<br />
te laten maken met Braziliaanse percussie-instrumenten<br />
en als een slagwerkensemble te laten samenspelen. De<br />
instrumenten en ritmes zijn geïnspireerd op de<br />
Braziliaanse cultuur. Gedurende het programma worden<br />
verschillende instrumenten in hun culturele context<br />
gepresenteerd. Het niveau van de groep is bepalend<br />
voor de inhoudelijke invulling maar het lesplan kan als<br />
volgt omschreven worden:<br />
Kennismaking met instrumenten en lesmethode, spelen<br />
van eenvoudige ritmes.<br />
Uitwerking van eenvoudige ritmes, introductie nieuwe<br />
ritmes en grote trommels.<br />
Samenspel als groep met kleine instrumenten en grote<br />
trommels.<br />
Instrumentenbouw en samenspel op deze instrumenten.<br />
De ritmes variëren al naar gelang de groepssamenstelling<br />
en impulsen vanuit de groep. Spel is de centrale overdrachtsvorm<br />
waarbij lichaamsbeweging een belangrijke<br />
rol speelt om tot een eenheid van tijd te komen.<br />
Instrumenten: Surdo, Zabumba, Tambourim, Agogo,<br />
Gansá, Berimbao, Tam-Tam, Caixa, Cuica, Reco-reco,<br />
diverse sfeerpercussie.<br />
Vervolgens gaan de leerlingen zelf aan de slag met het<br />
bouwen van instrumenten zoals eenvoudige schudinstrumenten.<br />
Afhankelijk van de beschikbare tijd en accommodatie<br />
kunnen ook instrumenten gebouwd worden<br />
die wat meer werk vereisen. Met pvc pijpen en plastic vel<br />
kunnen tambourims gemaakt worden. De muziekboog<br />
kan gemaakt worden met takken, ijzerdraad en een leeg<br />
conservenblik. Aan het eind van deze lessen is er een<br />
presentatie met de zelfgemaakte instrumenten waar<br />
plaats is voor alle deelnemers op hun eigen manier.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 3 x ¾ uur + 2 x 1 uur<br />
kosten: € 340,kosten<br />
instrumentenhuur: € 62,50<br />
materiaal in overleg<br />
63
DV026<br />
64<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
VERDIEPING; BRAZILIAANSE<br />
PERCUSSIE MET VERDIEPING VAN<br />
DE CULTURELE CONTEXT<br />
MUZIEK PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
Het doel van de workshop is om de leerlingen kennis 5 T/M 8<br />
te laten maken met Braziliaanse percussie-instrumenten<br />
en als een slagwerkensemble te laten samenspelen. De<br />
instrumenten en ritmes zijn geïnspireerd op de Braziliaanse<br />
cultuur. Gedurende het programma worden<br />
verschillende instrumenten in hun culturele context<br />
gepresenteerd. De Braziliaanse cultuur wordt nader belicht,<br />
hierbij komen de belangrijkste bevolkingsgroepen<br />
in Brazilië zoals Indianen, Afrikanen en Europeanen aan<br />
bod. Ook wordt aandacht besteed aan regionale culturele<br />
tradities zoals bijvoorbeeld Bumba meu Boi, Maracatu<br />
en de Festa Junina. Het niveau van de groep is bepalend<br />
voor de inhoudelijke invulling, maar het lesplan kan als<br />
volgt omschreven worden:<br />
Kennismaking met instrumenten en lesmethode, spelen<br />
van eenvoudige ritmes.<br />
Uitwerking van eenvoudige ritmes, introductie nieuwe<br />
ritmes en grote trommels.<br />
Samenspel als groep met kleine instrumenten en grote<br />
trommels.<br />
Kennismaking met de cultuur van Brazilië.<br />
De ritmes variëren al naar gelang de groepssamenstelling<br />
en impulsen vanuit de groep. Spel is de centrale overdrachtsvorm<br />
waarbij lichaamsbeweging een belangrijke<br />
rol speelt om tot een eenheid van tijd te komen. Het<br />
uitgangspunt is een presentatie waar plaats is voor alle<br />
deelnemers op hun eigen manier. Instrumenten: Surdo,<br />
Zabumba, Tambourim, Agogo, Gansá, Berimbao,<br />
Tam-Tam, Caixa, Cuica, Reco-reco, diverse sfeerpercussie.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 3 x ¾ uur + 1½ uur<br />
kosten: € 300,kosten<br />
instrumentenhuur: € 62,50<br />
DK366<br />
KUNSTMENU<br />
THE SOUND OF WATER<br />
GROEP:<br />
De Baka-pygmeeën uit Congo maken prachtige<br />
7 EN 8<br />
muziek. De Baka wonen in het woud en ze halen hun<br />
inspiratie uit hun omgeving. Dat is duidelijk te horen<br />
aan hun meerstemmige zang waarbij ze gebruik maken<br />
van enkele klanken zoals [A], [O], [E]. Ook maken ze interessante<br />
ritmes op het water in de rivier. Door met hun<br />
handen op een bepaalde manier op het water te slaan<br />
ontstaan ritmische patronen. Tijdens de lessen bootsen<br />
we deze waterklanken na. Daarvoor vullen we grote<br />
bakken met water en ontdekken we verschillende waterklanken.<br />
Hoe klinkt het als je met een eierdopje op het<br />
water slaat of als je door een tuinslang in het water blaast.<br />
Door te slaan op kalebassen die omgekeerd in het water<br />
drijven krijg je een breed spectrum aan klanken. Behalve<br />
een ritme kun je nu ook een melodie spelen. We leren<br />
een Congolees liedje waarbij we de manier van zingen<br />
van de Pygmeeën gebruiken. Daarbij begeleiden we<br />
onszelf met de waterklanken. Verfrissende muziek, een<br />
combinatie van waterpret en musiceren!<br />
locatie: speellokaal of buiten ruimte<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
instrumentenhuur: € 5,-
DK074<br />
KUNSTVORMEN VERSCHILLENDE CULTUREN<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS DANS<br />
DANS DE WERELD ROND<br />
GROEP:<br />
Over de hele wereld wordt gedanst. In allerlei culturen 3 T/M 8<br />
met ieder zijn eigen muziek en kenmerken. De jongeren<br />
in Nederland komen ook uit allerlei culturen, maar<br />
weten vaak weinig van elkaar af. Door middel van dans<br />
en muziek kunnen we de leerlingen kennis laten maken<br />
met een aantal verschillende landen. We luisteren naar<br />
de muziek uit bijvoorbeeld China. Welk instrument<br />
speelt in dit land een belangrijke rol? Wat voor taal<br />
spreken ze daar? Kunnen we mee zingen? Hoe wordt er<br />
op deze muziek gedanst? In aardrijkskunde- en geschiedenislessen<br />
kan hier eventueel op worden doorgegaan.<br />
Waar ligt het land? Hoe leven ze daar? Op deze manier<br />
benaderen we de culturele ontwikkeling van de leerlingen<br />
via een andere weg.<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
65
66<br />
(MAATSCHAPPELIJKE) THEMA’S<br />
TAAL PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK367<br />
(MAATSCHAPPELIJKE) THEMA’S<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS TAAL<br />
(MAATSCHAPPELIJKE) THEMA’S<br />
Dit hoofdstuk bevat projecten rond een thema. Dit kunnen<br />
thema’s zijn waar leerlingen mee bezig zijn zoals vriendschap<br />
maar ook thema’s waar de dans- of dramales over<br />
gaat bijvoorbeeld feest. In het <strong>Dordrecht</strong>s Museum hangen<br />
schilderijen ook op een thema, bijvoorbeeld landschappen<br />
bij elkaar of portretten. In de beeldbank van het archief<br />
hebben leerlingen de mogelijkheid op heel veel thema’s te<br />
zoeken in de geschiedenis.<br />
SCHELDEN DOET (GEEN) ZEER,<br />
OFWEL: PESTEN<br />
Als je alleen komt te staan, doet schelden zeer.<br />
Maar als je met een paar klasgenoten ‘Schelden doet<br />
geen zeer!’ kunt roepen, dan is het gevaar afgewend.<br />
Met een ritueel is de besmetting, die het begin is van<br />
de lijdensweg die pesten heet, voorkomen. Woorden<br />
hebben vleugels… en zijn net virussen. In deze les gaat<br />
het om wat aan pesten vooraf gaat. Om het spel op<br />
het schoolplein, en hoe krachtig daarin taal is. Om te<br />
begrijpen hoe een leuke klas ineens in een hel kan<br />
veranderen, moet je ANDERS NAAR TAAL KIJKEN. We<br />
gaan stapsgewijs aan de slag met geleide associatie,<br />
met schrijf- en tekenoefeningen. Na de inleiding gaan<br />
kinderen individueel hun eigen verhaal schrijven.<br />
Machteld Teekens studeerde pedagogiek en werkt al<br />
20 jaar als kunstdocent.<br />
www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com<br />
duur: 2 uur<br />
GROEP:<br />
4 T/M 8<br />
DK368<br />
VRIENDSCHAP<br />
GROEP:<br />
Wat je allemaal niet deed! Kinderen van groep 8 kijken 5 T/M 8<br />
terug op hun schoolloopbaan en schrijven daarover een<br />
keervers. Het kan gaan over (rituelen bij) vriendschappen,<br />
over lol trappen en schoolplein discussies. De verzen<br />
staan in de grondverf en kunnen nog een keer goed<br />
bekeken worden. Met een extra les kunnen ze tot een<br />
boek worden verwerkt of ze worden nagekeken en<br />
gaan op een weblog.<br />
duur: 2 uur<br />
67
DV130<br />
68<br />
MEESTER EN JUFFENDAG…<br />
EEN DANSFEEST!<br />
(MAATSCHAPPELIJKE) THEMA’S<br />
GROEP:<br />
Afhankelijk van de wensen van uw school kan het 1 T/M 8<br />
volgende pakket worden aangeboden: In de onderbouw<br />
wordt de les dansen op papier aangeboden. Samen<br />
wordt er met hulpouders gewerkt aan een kunstwerk<br />
dat aan het eind van de ochtend door de leerlingen<br />
wordt aangeboden aan de leerkrachten. In de middenbouw<br />
en bovenbouw wordt er gewerkt aan een dans,<br />
met eigen inbreng van de leerlingen die ook aan het<br />
eind van de ochtend wordt gepresenteerd.<br />
NB: Het thema kan natuurlijk altijd op verzoek aangepast<br />
worden. Tussendoor wordt er gewerkt aan de<br />
aankleding en presentatie. In overleg met de school<br />
wordt het thema bepaald.<br />
duur: in overleg<br />
kosten in overleg<br />
DANS PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK081<br />
DK088<br />
(MAATSCHAPPELIJKE) THEMA’S<br />
KUNSTMENU PRIMAIR ONDERWIJS THEATER/DRAMA<br />
BEESTENBOEL<br />
We horen een geluid, waar komt het vandaan? Laten<br />
we naar de dieren toe gaan! We nemen de bus of we<br />
nemen de trein. We gaan naar de plek waar een boel<br />
beesten zijn. We dansen als pinguïns en sissen als slangen.<br />
We voeren de apen en vis wordt gevangen.<br />
Kortom: blijf niet zitten op je stoel, maar speel mee met<br />
‘beestenboel’!<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
tijd: maandag of donderdag<br />
BLUNDERS!<br />
Dit kan ook echt alleen maar jou overkomen! Midden<br />
op straat bots je vol tegen een lantaarnpaal aan! Omstanders<br />
lachen je uit en jij voelt het schaamrood op je<br />
kaken staan. Wat een blunder zeg! In deze workshop<br />
merk je hoe het voelt als alles mis gaat. En stiekem…<br />
kunnen we daar best om lachen!<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
tijd: maandag of donderdag<br />
GROEP:<br />
1 T/M 4<br />
GROEP:<br />
5 T/M 8<br />
DK306<br />
CLIFFHANGER!<br />
Piepende deuren, krakende treden…Op het hoogtepunt<br />
van de spanning stopt de scène.<br />
Deze ‘cliffhanger’ zorgt er voor dat we nieuwsgierig<br />
worden naar de afloop. In deze workshop gaan we op<br />
zoek naar spanningselementen. Enge geluidseffecten,<br />
sfeerbepalende muziek en spannende onderwerpen.<br />
Durf jij mee te doen?<br />
plaats: op school<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
tijd: maandag of donderdag<br />
GROEP:<br />
7 EN 8<br />
69
70<br />
PRESENTATIE<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK040<br />
KUNSTMENU<br />
PRESENTATIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
PRESENTATIE<br />
Presenteren doen we elke dag op nieuw. Je presenteert<br />
jezelf of iets wat je gemaakt hebt. In dit hoofdstuk komen<br />
verschillende vormen van presentatie aan bod; op de foto,<br />
met muziek, in een verhaal of op het toneel. Neem eens een<br />
kijkje in het <strong>Dordrecht</strong>s Museum of Huis van Gijn; hoe wordt<br />
een stijlkamer of tentoonstelling ingericht (gepresenteerd)<br />
en hoe kun je jezelf en je werk presenteren.<br />
WIE BEN JIJ?<br />
Op een foto zie je alleen je buitenkant. Maar hoe is je<br />
karakter? Ben je stoer of juist verlegen? Welke hobby<br />
heb je? Op welke sport zit je? In dit project proberen<br />
we ook (een stukje van) de binnenkant van de leerling<br />
op de foto te zetten. Leerlingen maken foto’s van elkaar<br />
in een pose die ze zelf kiezen. Op de afgesproken dag<br />
nemen de leerlingen kleding en attributen mee waarmee<br />
ze op de foto worden gezet. Op de foto komt een<br />
tekstwolkje te staan waarop de leerling zelf zijn naam<br />
en tekst schrijft die bij hem/haar hoort.<br />
plaats: in eigen klaslokaal en een andere ruimte van minimaal<br />
4 x 4 meter<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten en huur apparatuur: € 36,-<br />
GROEP:<br />
3 T/M 8<br />
DV004<br />
VERDIEPING; WIE BEN JIJ?<br />
HET VERVOLG<br />
GROEP:<br />
Op een foto zie je alleen de buitenkant van iemand. 3 T/M 8<br />
Hoe is je karakter? Ben je stoer of juist verlegen? Welke<br />
hobby heb je? Op welke sport zit je? In dit project zetten<br />
de leerlingen elkaar op de foto waarin dat duidelijk<br />
te zien is. De leerlingen gaan zelf de foto’s maken van<br />
elkaar onder begeleiding van de vakdocent. De docent<br />
geeft hen uitleg over de beeldtaal van een foto. ; Wat<br />
is de gulden snede? Hoe breng je diepte in het beeld?<br />
Hoe laat je iemand naar de camera kijken of juist niet?<br />
Elke leerling bepaalt zelf in welke pose hij/zij op de foto<br />
komt. Op de afgesproken dag hebben de leerlingen<br />
kleding en attributen meegenomen waarmee ze op de<br />
foto worden gezet. Op de foto komt een tekstwolkje te<br />
staan waarop de leerling zelf zijn naam en tekst schrijft<br />
die bij hem/haar hoort. Het is wenselijk dat er een aparte<br />
ruimte van minimaal 4 x 4 meter beschikbaar is om met<br />
de leerlingen de foto te maken.<br />
plaats: in eigen klaslokaal en een andere ruimte van<br />
minimaal 4 x 4 meter<br />
duur: 3 uur<br />
materiaalkosten en huur apparatuur: € 36,-<br />
kosten € 240,-<br />
71
DV005<br />
72<br />
VERDIEPING; WIE BEN JIJ?<br />
VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST GROEP:<br />
Als de leerling in groep 7 of 8 zit en hij heeft in een<br />
lagere groep het project ‘Wie ben jij?’ gedaan dan is<br />
deze workshop een verdieping op dit project. Samen<br />
bekijken de leerlingen de foto’s die toen gemaakt zijn.<br />
De leerlingen gaan een vervolgfoto bedenken op de<br />
foto die toen is gemaakt. Op deze vervolgfoto wordt de<br />
foto afgebeeld en de leerling gaat in een pose staan<br />
die de ontwikkeling verbeeldt van de leerling. Als voorbereiding<br />
op deze ontmoeting nemen de leerlingen een<br />
attribuut en kleding mee die voor hen op dit moment<br />
belangrijk is. Het is belangrijk dat de school over foto’s<br />
beschikt die bij het project ‘wie ben ik’ zijn gemaakt toen<br />
de leerlingen in de middenbouw zaten. Zijn deze foto’s<br />
niet meer aanwezig dan verzamelt de groepleerkracht<br />
foto’s uit de thuissituatie van de leerlingen.<br />
plaats: in eigen klaslokaal en een andere ruimte van<br />
minimaal 4 x 4 meter<br />
duur: 3 uur<br />
materiaalkosten en huur apparatuur: € 36,-<br />
kosten: € 240,-<br />
7 EN 8<br />
PRESENTATIE<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DK369<br />
KUNSTMENU<br />
FOTOGRAFIEWORKSHOP;<br />
EMOTIES<br />
GROEP:<br />
Wij mensen gebruiken heel wat non-verbale communi- 5 T/M 8<br />
catie. Zonder woorden kunnen wij alleen al met ons gezicht<br />
laten zien hoe we ons voelen. En anderen kunnen deze<br />
emoties heel goed en snel van ons gezicht aflezen.<br />
In deze workshop gaan kinderen met elkaar oefenen<br />
op diverse emoties en deze fotograferen. Tijdens deze<br />
workshop zijn ze zowel fotograaf als model. Er wordt<br />
gewerkt in kleine groepjes. De resultaten worden getoond<br />
in zwart wit, zodat er geen kleurafleiding is en<br />
de emoties beter naar voren komen. Aan het eind van<br />
de workshop bekijken en bespreken we de resultaten<br />
van de kinderen samen op een digi-bord.<br />
locatie: diverse ruimtes op school of op het schoolplein,<br />
waar kinderen ongestoord kunnen fotograferen.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 15,- per groep
KUNSTMENU<br />
PRESENTATIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
DK370<br />
DK041<br />
KONING, KEIZER ADMIRAAL…..<br />
Onder begeleiding van de vakdocent gaan de leer-<br />
lingen een staatsieportret van elkaar maken. De foto<br />
ziet er erg officieel uit. De persoon op de foto kijkt erg<br />
belangrijk. Als je nog eens een keer goed kijkt naar de<br />
foto dan blijkt er iets helemaal niet te kloppen…<br />
Wat heeft die persoon op zijn hoofd? Het blijkt dat dit<br />
een pedaalemmerzak is, of een schaaltje uit de keuken.<br />
Deze fotoserie geeft een verrassend resultaat waar nog<br />
lang naar gekeken wordt.<br />
locatie: school<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 35,-<br />
VERHIP!?!<br />
IK ZIT IN EEN VIDEOCLIP!!!<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8<br />
GROEP:<br />
Op televisie zie je tegenwoordig de meest fantastische 5 T/M 8<br />
videoclips. In dit project gaat de klas zijn eigen videoclip<br />
bedenken en maken. Eerst zoeken de leerlingen een<br />
muzieknummer uit. Daarna bedenken de leerlingen<br />
welke beelden bij het nummer passen. De leerlingen<br />
nemen deze beelden zelf op met videocamera. Daarna<br />
wordt alles met een montagecomputer worden gemonteerd<br />
onder het muzieknummer. Aan het eind van de<br />
workshop heeft de klas zijn eigen unieke videoclip.<br />
duur: 3 uur<br />
kosten: € 50,materiaalkosten<br />
en huur apparatuur: € 56,50<br />
73
DK228<br />
74<br />
THEATERSOAP<br />
PRESENTATIE<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA PRIMAIR ONDERWIJS<br />
Tijdens deze workshop duiken de leerlingen in de<br />
wereld van de soap en kruipen in de huid van verschillende<br />
personages. Zij gaan hun eigen personages<br />
ontwikkelen en de bijbehorende karakters uitwerken.<br />
Met andere leerlingen worden scènes en verhaallijnen<br />
voor een schoolsoap uitgewerkt, met aan het einde<br />
natuurlijk een spannende cliffhanger! Na een korte<br />
introductie gaan de leerlingen met de docent onder-<br />
zoeken wat de ingrediënten van een spannende soap<br />
zijn en gaan hiermee aan de slag. Ze verzinnen hun<br />
eigen personages en verhaallijnen en werken deze<br />
vervolgens uit tot een minisoap. Natuurlijk wordt de<br />
hele soap gespeeld en opgenomen, in ongeveer 5<br />
minuten.<br />
Uitbreiding: Leerlingen krijgen een camera-instructie<br />
en gaan zelf de opnames maken.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaal/apparatuurkosten: € 35,uitbreiding:<br />
1 uur ( € 50,-) / code: DK228a<br />
GROEP:<br />
6 T/M 8<br />
DK044<br />
KUNSTMENU<br />
MAN BIJT HOND<br />
GROEP:<br />
Hoe maak je een televisieprogramma? Wat komt daar 6 T/M 8<br />
allemaal bij kijken? In twee uur tijd gaan de leerlingen<br />
drie items voorbereiden en deze zelf filmen. De leerlingen<br />
plannen en produceren. Er mogen andere leerlingen<br />
van de school geïnterviewd worden (na overleg met<br />
de betreffende docenten). Alle items worden ter plekke<br />
gemonteerd door de vakdocent tot een korte aflevering<br />
van “Man bijt hond.”<br />
Uitbreiding: een aflevering met zes items waarbij een<br />
aantal leerlingen, in overleg met de groepsleerkracht, in<br />
de omgeving van de school mensen gaat interviewen.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 55,uitbreiding:<br />
1 uur ( € 50,-) / code: DK044a
DK043<br />
KUNSTMENU<br />
PRESENTATIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA<br />
HOE BRENG JE DAT IN BEELD<br />
GROEP:<br />
In deze praktische workshop komen de volgende 6 T/M 8<br />
vragen aan de orde. Hoe bedenk je een verhaal voor een<br />
film? Hoe ga je dat vertalen naar beelden en geluiden?<br />
Hoe ga je die beelden kadreren? Op al deze vragen vind<br />
je een antwoord. Het uitgangspunt is een zelfbedacht<br />
verhaal. Alle hoogtepunten worden omgezet in korte<br />
scènes. Deze scènes worden door de leerlingen zelf opgenomen.<br />
Je krijgt dan een soort samenvatting van de<br />
film. Dit noem je een trailer. Deze wordt gebruikt als<br />
aankondiging in de bioscoop voor een film die binnenkort<br />
in een filmtheater komt. Als afsluiting gaan de<br />
leerlingen kijken naar hun zelfgemaakte filmtrailer.<br />
Uitbreiding 1: Hierbij gaan de kinderen attributen en<br />
kleding die ze zelf hebben meegenomen, gebruiken in<br />
de trailer.<br />
Uitbreiding 2: De kinderen gaan de geluiden die bij een<br />
trailer hoort, bedenken en zelf maken.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 25,uitbreiding<br />
1: 1 uur ( € 50,-) / code: DK043a<br />
uitbreiding 2: 1 uur ( € 50,-) / code: DK043b<br />
75
76<br />
PRESENTATIE<br />
FOTO/VIDEO/MULTIMEDIA PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DV007<br />
KUNSTMENU<br />
VERDIEPING; HOE BRENG JE DAT<br />
IN BEELD EEN VERVOLG<br />
Succesvolle boeken worden soms verfilmd. Vaak zitten<br />
er grote verschillen tussen het boek en de film. Waarom<br />
is dat? Hoe zet je een boek om in een film? Wat komt er<br />
allemaal bij kijken om een film te maken? Op al deze<br />
vragen vind je een antwoord in deze praktische workshop.<br />
Uitgangspunt is een boek. Je gaat de hoogte-<br />
punten van dit boek omzetten in filmbeelden. Deze<br />
beelden ga je verfilmen. Je krijgt dan een soort samenvatting<br />
van de film. Dit noem je een trailer. Deze wordt<br />
gebruikt als aankondiging in de bioscoop voor een film<br />
die binnenkort in een filmtheater komt. Dit project<br />
bestaat uit twee lessen. De eerste les bestaat uit idee-<br />
vorming, uitwerken in storyboard en opnames maken<br />
(een hele schooldag) In de tweede les gaan de kinderen<br />
het beeldmateriaal monteren op laptops (een ochtend)<br />
Voorbereiding: leerlingen nemen attributen en kleding<br />
mee naar school (huishoudelijke apparaten, hoeden,<br />
petten enz.).<br />
plaats: in eigen klaslokaal en een andere ruimte van<br />
minimaal 4 x 4 meter<br />
duur: 1 x 5 uur (1 hele schooldag) en 1 maal 3½ uur<br />
materiaal en apparatuur: benodigdheden per 5 leerlingen:<br />
1 laptop en 1 digitale camera; kosten per set € 30,-<br />
kosten per project: € 680,-<br />
GROEP:<br />
7 EN 8
DK 371<br />
KUNSTMENU<br />
PRESENTATIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
MAMA KIJK NAAR MIJ<br />
GROEP:<br />
Voorbereiding: Elke leerkracht studeert met zijn eigen 1 T/M 8<br />
klas een ander lied in met als thema “Mama Kijk Naar<br />
Mij”. Deze liedjes worden van tevoren als mp3 opgestuurd.<br />
Zodoende ontstaat er een liedjesprogramma<br />
binnen de school van 8 liedjes die binnen één programma<br />
passen.<br />
Als de liedjes geleerd zijn komt de docent van <strong>Tobe</strong> naar<br />
de school en gaat met elke klas een uur aan de slag om<br />
aan het lied te werken en uitleg te geven hoe dit lied in<br />
het grote programma past.<br />
De show: De show bestaat uit een verhaal, verteld door<br />
kinderen van de school die mooi voor kunnen lezen.<br />
Binnen dit verhaal passen de acht liedjes waardoor we<br />
zowel in het verhaal als in de liedjes en op het podium<br />
de kinderen zien groeien van kleuters tot bijna pubers.<br />
Deze show kan op een middag of avond gepland worden<br />
waar alle ouders kunnen komen kijken. De docent<br />
van <strong>Tobe</strong> komt dan tijdig om de muziekinstallatie neer<br />
te zetten (lichte uitversterking van de zang) en de liedjes<br />
live op gitaar te begeleiden.<br />
duur inclusief uitvoering: 2 uur<br />
voorwaarde: de gehele school doet mee<br />
DK232<br />
VAARWEL GROEP 8<br />
Deze workshop bestaat uit twee delen en vindt op één<br />
ochtend plaats. Het eerste uur bestaat uit het schrijven<br />
van een persoonlijke tekst waarin onder andere de<br />
volgende elementen verwerkt kunnen worden:<br />
wie je bent<br />
je hobby’s<br />
je vrienden/vriendinnen op school<br />
wat je later wil worden<br />
naar welke school ga je<br />
hoe je lagere school was<br />
wat je belangrijk vindt<br />
Vervolgens gaan we allerlei oefeningen doen om het<br />
muzikaal zo goed mogelijk voor te bereiden voor het<br />
tweede uur. Daarin gaan we alle teksten opnemen,<br />
zodat we er een hele goede, vrolijke en muzikale cd<br />
van kunnen maken als herinnering voor later.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten inclusief montage: € 110,- per groep<br />
GROEP:<br />
8<br />
77
78<br />
FANTASIE<br />
TAAL PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK279<br />
KUNSTMENU<br />
FANTASIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS TAAL<br />
FANTASIE<br />
Fantasie is een vorm van wegdromen. Je eigen gedachtes<br />
de vrije loop laten. De projecten in dit hoofdstuk geven hier<br />
alle mogelijkheden toe. Er is altijd wel een aanleiding en<br />
natuurlijk wordt je fantasie in deze projecten een bepaalde<br />
richting gestuurd. Ook het <strong>Dordrecht</strong>s Museum, Huis van<br />
Gijn en het Stadsarchief prikkelen op allerlei manieren de<br />
fantasie. Achter elk schilderij zit een verhaal, elk voorwerp<br />
heeft een oorsprong. Verzamel hier verhalen of fantaseer ze.<br />
NOEMENOEME<br />
GROEP:<br />
Deze les begint met een spannende tentoonstelling, 1 T/M 3<br />
die gaandeweg wordt onthuld: de knuffels van de<br />
leerlingen liggen onder een grote deken op een tafel in<br />
de kring. De docent laat aan de hand van kinderboeken<br />
zien wat er allemaal kan gebeuren met die dierbare<br />
wezens. En dan mag iedere leerling de naam van zijn of<br />
haar knuffel noemen, erover vertellen en hem tekenen,<br />
met bijschrift van leerkrachten of de leerling zelf. Uiteindelijk<br />
gaat elke leerling met knuffel en tekening op<br />
de foto. Ouders zijn welkom bij deze les.<br />
duur: 2 ½ uur<br />
materiaalkosten: € 1,50 per leerling<br />
DK047<br />
VERHALEN IN PASTEL<br />
GROEP:<br />
Het vak tekenen vloeit in dit project naadloos over in 3 EN 4<br />
schrijven en vice versa. Naar aanleiding van een verhaal<br />
via het vertelkastje, dat uitnodigt tot het vertellen van<br />
eigen ervaringen, schrijven de leerlingen hun eigen<br />
verhaal of geven dat vorm in pastel. Aan het eind van de<br />
les gaan de tekeningen in het vertelkastje en worden ze<br />
besproken.<br />
Uitbreiding: Het is mogelijk om een uur extra te boeken,<br />
waarin het verhaal van de eigen droom wordt opgeschreven<br />
en voorgelezen, terwijl de tekening in het<br />
kastje zichtbaar is. In dat geval duurt het project een<br />
hele ochtend en heb je materiaal voor een prachtige<br />
tentoonstelling binnen de school.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,50 per leerling<br />
uitbreiding: 1 uur ( € 50,-) / code: DK047a<br />
79
80<br />
DK372<br />
DK278<br />
DROMEN UITWISSELEN,<br />
SCHILDEREN EN OPSCHRIJVEN<br />
GROEP:<br />
Met dit project verandert de klas in no time in een 3 EN 4<br />
dromenfabriek. Dat komt omdat het verhaal zó grappig<br />
is dat je wel moet denken aan je eigen vreemde ervaringen<br />
s’nachts, waar je niet zo snel over praat. Maar als het<br />
eenmaal begint, zijn kinderen niet meer te stoppen. Na<br />
een theatrale inleiding kiezen ze uit hun eigen verhalen<br />
eentje die ze gaan schilderen. En dan, na de pauze, is er<br />
misschien nog tijd om het verhaal op te schrijven. Met<br />
kop en staart. Want hoe werd je wakker? Lag je door het<br />
gevecht met het monster ook naast je bed?<br />
www.zoveelzinnenzoveelkleuren.blogspot.com<br />
plaats: de school<br />
duur: 2 uur<br />
uitbreiding: 1 uur ( € 50,-)<br />
materiaalkosten: €1,50 per leerling<br />
CREATIEF SCHRIJVEN<br />
Creatief schrijven is vertellen, maar dan op papier.<br />
Vertellen over…..precies die dingen die normaal niet zo<br />
aan bod komen. Met voorbeelden uit de literatuur en<br />
oefeningen laten we zien hoe dat werkt. Het werkt altijd,<br />
maar je hebt een zetje nodig. Het verhaal staat na twee<br />
uur in de grondverf en de docent krijgt tips mee hoe je<br />
ze kunt verbeteren en presenteren.<br />
Onderwerp in overleg. Mogelijke onderwerpen zijn:<br />
Koorts, verhuizen, vriendschap, de knuffel, verstoppen,<br />
dromen, dieren, regen, de stad etc.<br />
duur: 2 uur<br />
materiaalkosten: € 1,- per leerling<br />
GROEP:<br />
3 T/M 8<br />
FANTASIE<br />
TAAL PRIMAIR ONDERWIJS<br />
KUNSTMENU
DK373<br />
DK289<br />
KUNSTMENU<br />
FANTASIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS MUZIEK<br />
OPHELIA EEN MUZIKAAL<br />
VERHAAL<br />
GROEP:<br />
Ophelia hoort haar vriend Joppe roepen: ‘Ooo - ik heb 1 EN 2<br />
zo’n last van vlinders in mijn buik!’ Ze gaat vlug op weg<br />
om hem te helpen. Misschien is hij wel heel erg ziek!<br />
Ondertussen vertellen haar vrienden elkaar over Joppes<br />
ziekte, en ieder dier maakt het nét iets erger...Deze<br />
vrolijke variatie op het klassieke doorfluisterspelletje<br />
gebruikt de ToBe docent als inspiratiebron om samen met<br />
de kinderen muziek te maken, te zingen en te bewegen<br />
op muziek.<br />
duur: 2 x 45 min<br />
minimaal 2 groepen per school<br />
KLEINE BEVER EN DE ECHO;<br />
EEN MUZIKAAL VERHAAL<br />
GROEP:<br />
Kleine Bever voelt zich erg eenzaam en wil een<br />
1 T/M 3<br />
vriendje hebben. Dan hoort hij opeens, aan de overkant<br />
van het meer, een stem van iemand die ook een vriendje<br />
wil. Hij stapt in zijn bootje en gaat op zoek.<br />
Dit prentenboek over eenzaamheid en vriendschap<br />
wordt verteld en muzikaal omlijst door een muziekdocent<br />
van To Be. De leerlingen maken kennis met<br />
diverse instrumenten, leren liedjes, beluisteren muziek,<br />
bespelen instrumenten en bewegen op muziek.<br />
duur: 2 x ¾ uur<br />
mnimaal 2 groepen per school<br />
DK305<br />
ALLE HENS AAN DEK!<br />
Alle Hens Aan Dek! is een workshop met liedjes en<br />
theater met als thema de zee. De leerlingen worden op<br />
een interactieve manier meegenomen op reis de wijde<br />
wereld in. Het zeemansleven, de piraterij.<br />
Verdeeld in teams zullen zij muzikale opdrachten uitvoeren<br />
waarbij zij zowel fysiek als intellectueel worden<br />
uitgedaagd.<br />
plaats: in het speellokaal<br />
duur: 1 uur<br />
GROEP:<br />
5 T/M 8<br />
81
DK374<br />
82<br />
NIJNTJE GAAT DANSEN MET<br />
JE OPA OF OMA<br />
Voor een leuke kennismakingsochtend met opa of<br />
oma hebben wij speciaal dit arangement voor u. N.a.v.<br />
het boek Nijntje gaat logeren leren de leerlingen een<br />
liedje van Nijntje. Hierna volgt een beeldende les waar<br />
opa en oma natuurlijk ook meehelpen om het logeer-<br />
koffertje van de leerlingen te beplakken met mooie<br />
patronen. Als klap op de vuurpijl wordt er met het<br />
logeerkoffertje gedanst op muziek van Nijntje. Dit<br />
beloofd een bijzondere culturele ochtend te worden<br />
waar nog lang over nagepraat zal worden.<br />
N.B; Natuurlijk kan deze kennismakingsochtend ook<br />
met papa of mama worden gedaan.<br />
plaats: de school<br />
duur 2 uur<br />
FANTASIE<br />
DANS PRIMAIR ONDERWIJS<br />
GROEP:<br />
1 EN 2<br />
DK071<br />
KUNSTMENU<br />
DANSEND OP REIS<br />
GROEP:<br />
De kleuters gaan op reis en worden meegenomen in 1 EN 2<br />
de ‘danstrein’ naar telkens weer een andere plek ergens<br />
op de wereld. Ze maken verschillende dingen mee en<br />
krijgen informatie over de te bezoeken plaatsen. Op een<br />
dansant speelse wijze maken leerlingen kennis met<br />
verschillende manieren van voortbewegen. De leerlingen<br />
worden bewust van wat ze allemaal met hun<br />
lichaam kunnen doen en ontwikkelen gevoel voor ritme,<br />
ontdekken de ruimte om hen heen en leren samen te<br />
werken. Elke les gaan we naar een andere plaats telkens<br />
weer een verrassing.<br />
Uitbreiding: in 3 vervolglessen gaat de ‘danstrein’ verder<br />
op avontuur en bezoekt weer nieuwe spannende<br />
plaatsen en ervaringen.<br />
duur: 3 x ¾ uur<br />
uitbreiding 3 x ¾ uur: € 115,- / code: DK071a
DK225<br />
KUNSTMENU<br />
FANTASIE<br />
PRIMAIR ONDERWIJS THEATER/DRAMA<br />
JEUGDTHEATERSCHOOL<br />
DORDRECHT<br />
Bij Jeugdtheaterschool <strong>Dordrecht</strong> is veel te beleven.<br />
Houd je van acteren, dansen en zingen, dan is JTSD dé<br />
plek voor jou. We dagen je uit je fantasie en verbeeldingskracht<br />
te gebruiken.<br />
SPROOKJESFEEST<br />
Assepoester is in paniek! Ze wil naar het sprookjesbal<br />
vanavond, maar ze is één van haar gouden schoentjes<br />
verloren. Wij gaan haar helpen! We reizen naar sprookjesland<br />
en zoeken ons suf. Zou het ons lukken om het<br />
schoentje op tijd terug te vinden?<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
tijd: maandag of donderdag<br />
GROEP:<br />
1 EN 2<br />
DK299<br />
DV098<br />
EN ZE LEEFDEN NOG …….<br />
GROEP:<br />
Klein duipje ontmoet roodkapje. De zeven dwergen 3 T/M 8<br />
zien na 100 jaar slapen Doornroosje en de twee boze<br />
stiefzusters van Assepoester. In twee uur tijd ontmoeten<br />
sprookjes of mythologische figuren uit verschillende<br />
sprookjes of mythen elkaar in de klas.<br />
En de sprookjesfiguren leven niet lang, lang geleden...<br />
nee ze leven nu. Peter Pan belt met een Iphone, de prins<br />
racet voorbij op een witte scooter, gympen in plaats<br />
van zevenmijlslaarzen…Bij Jeugdtheaterschool<br />
<strong>Dordrecht</strong> kan het allemaal. De workshop duurt 2 uur<br />
en de school kan kiezen: 1 uur theater en 1 uur dans of<br />
1 uur theater en 1 uur zang. Het lied of de dans wordt<br />
in de presentatie verwerkt. De groepen laten het<br />
resultaat aan elkaar zien.<br />
duur: 2 x 1 uur<br />
tijd: maandag of donderdag<br />
minimaal 2 groepen per school<br />
VERDIEPING; GOEDE REIS<br />
GROEP:<br />
We gaan op reis, dat is zeker. Maar waar gaan we 3 T/M 8<br />
naar toe? En……..komen we ook terug?<br />
In een volle dag werken twee docenten van Jeugdtheaterschool<br />
(ToBe) met de klas naar een korte presentatie<br />
over ‘aankomst en vertrek’. We gaan met de leerlingen<br />
op reis door de school: een klimdans op de trap, een<br />
ontroerende lied over heimwee in de wc en een woeste<br />
tocht met een vlot op de tafels van het lokaal. Het kan<br />
allemaal gebeuren! Wanneer een route door de school<br />
niet te organiseren is, is het ook mogelijk centraal te<br />
presenteren in bijvoorbeeld de gymzaal of aula.<br />
duur: 2 x 5 uur<br />
kosten € 800,-<br />
83
84<br />
U KUNT DE VOLGENDE<br />
PROJECTEN OP ONZE WEBSITE<br />
VINDEN; WWW.TOBE.NL<br />
LESKOFFERS<br />
OP REIS MET SIMON SCHILDPAD: EEN LESKOFFER<br />
POPPENSPEL: EEN LESKOFFER<br />
IK GA OP REIS EN DAN… : EEN LESKOFFER<br />
DIVERSE PROJECTEN<br />
DE GROTE KERK EN DE TOREN<br />
MUSEUM 40-45<br />
MOLEN KYCK OVER DEN DYCK<br />
DE BIBLIOTHEEK VAN A TOT Z<br />
NATIONAAL ONDERWIJSMUSEUM<br />
ONDERWIJSMUSEUM IN DE KLAS<br />
ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST<br />
VERGETEN DROMEN<br />
DE SCHILDERIJENSLURPER<br />
ROTTERDAMS PHILHARMONISCH SHOW THE<br />
KINGS OF GAMES<br />
WIJ BOUWEN EEN STAD<br />
WWW.TOBE.NL CULTUUR<br />
PRIMAIR ONDERWIJS
CULTUUR<br />
MET MEDEWERKING VAN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
TOBE CULTUURCENTRUM<br />
ToBe cultuurcentrum streeft ernaar om kunst & cultuur,<br />
als doel en/of middel, structureel op het programma<br />
van (brede) scholen, kinderopvangorganisaties, wijken<br />
en andere relevante organisaties te krijgen. Hiervoor<br />
ontwikkelt en organiseert zij projecten op het gebied<br />
van kunst en cultuur voor het onderwijs, de brede<br />
school en in de wijken. ToBe wil dienstverlenend zijn<br />
naar scholen, gemeenten en andere kunst- en cultuurinstellingen,<br />
als intermediair, coördinator, adviseur en<br />
organisator.<br />
In samenwerking met lokale kunst –en cultuurinstellingen<br />
biedt ToBe een aanbod van cultuureducatieve<br />
projecten voor alle leerlingen, zowel binnen als buiten<br />
schooltijd. Ook levert zij veelvuldig ‘maatwerk’ projecten<br />
die tot stand komen in overleg. Daar waar mogelijk<br />
probeert ToBe samenwerkingsverbanden tot stand te<br />
brengen die leiden tot gezamenlijke nieuwe projecten,<br />
activiteiten of trajecten.<br />
ToBe biedt tevens lessen en cursussen aan voor kinderen<br />
en volwassenen op het gebied van muziek, dans,<br />
beeldende vorming, theater en multimedia. ToBe<br />
organiseert ook festivals en evenementen en exploiteert<br />
de Popcentrale.<br />
Contactpersoon: Kees Koene<br />
Telefoon: 088-888 5340<br />
Adres: ToBe cultuurcentrum,<br />
Hoofdlocatie: Energiehuis, Noordendijk 148,<br />
3311 RR <strong>Dordrecht</strong><br />
Voor planning en organisatie:Telefoon: 088-888 5321/5322.<br />
E-mail: onderwijs@tobe.nl<br />
85
86<br />
SCHOUWBURG KUNSTMIN<br />
Schouwburg Kunstmin presenteert in het schooljaar<br />
2013-2014 diverse jeugdtheatervoorstellingen. Een ge-<br />
varieerd aanbod qua leeftijd (van 2 tot 12 jaar) in kwalitatief<br />
hoogstaand jeugdtheater van gesubsidieerde<br />
gezelschappen en vrije producenten. Toneel, dans,<br />
muziektheater, object/poppentheater, cabaret, musical:<br />
al deze disciplines zijn aanwezig in het jeugdtheateraanbod.<br />
Vanwege de ingrijpende restauratie van het pand aan<br />
de Sint Jorisweg vinden volgend schooljaar alle voorstellingen<br />
plaats in het Energiehuis aan de Noordendijk.<br />
Het Energiehuis is het nieuwe huis van de podiumkunsten<br />
en herbergt verschillende culturele organisaties.<br />
Naast Schouwburg Kunstmin huizen ook ToBe cultuurcentrum,<br />
Bibelot, Muziektheater Hollands Diep en<br />
Muziekstroom er.<br />
Contactpersoon: Susan Duwel<br />
Schouwburg Kunstmin<br />
Postbus 1114, 3300 BC <strong>Dordrecht</strong>.<br />
Telefoon: 078-639 79 75 / 078-639 79 70<br />
MET MEDEWERKING VAN CULTUUR<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DORDRECHTS MUSEUM<br />
Het <strong>Dordrecht</strong>s Museum, Huis Van Gijn, het Regionaal<br />
Archief <strong>Dordrecht</strong>, Het Hof en het CBK hebben de<br />
krachten gebundeld. Na rijp beraad is gekozen voor de<br />
naam <strong>Dordrecht</strong>s Museum als verbindend ‘merk’, de<br />
paraplu waaronder elke locatie zijn eigen naam en<br />
identiteit behoudt, inclusief eigen beeldmerk. Vanaf nu<br />
staat er één educatieteam voor u klaar met prachtige<br />
onderwijsprogramma’s over geschiedenis, kunst en<br />
cultureel erfgoed. Naast de vertrouwde <strong>Kunstmenu</strong>programma’s<br />
bieden wij ook projecten op maat. Wij zijn<br />
altijd bereid mee te denken over rondleidingen en<br />
workshops die aansluiten bij de lessen in uw klas.<br />
Wilt u op de hoogte blijven van het laatste nieuws?<br />
Schrijf u dan in op onze nieuwsbrief via:<br />
www.dordrechtsmuseum.nl/actueel/nieuwsbrief<br />
Postadres :Postbus 8, 3300 AA <strong>Dordrecht</strong><br />
contactpersoon : Caris Bakker<br />
e-mail: cm.bakker@dordrecht.nl<br />
telefoon : 078 – 770 5303<br />
www.dordrechtsmuseum.nl
CULTUUR MET MEDEWERKING VAN<br />
PRIMAIR ONDERWIJS<br />
DE BIBLIOTHEEK A TOT Z<br />
De bibliotheek is een bron van informatie voor leerkrachten<br />
uit het basisonderwijs. U kunt er terecht voor<br />
allerlei soorten (les)materialen over en voor kinderen.<br />
De domeinspecialisten basisonderwijs staan voor u<br />
klaar om al uw vragen te beantwoorden op het gebied<br />
van leesbevordering, boekpromotie, leesproblemen,<br />
lessuggesties of over het scholenaanbod van de Bibliotheek<br />
A tot Z. Kijk voor de gegevens van de Bibliotheek<br />
A tot Z en de contactpersonen voor het onderwijs op:<br />
www.debibliotheekatotz.nl/educatie<br />
POPPENTHEATER DAMIËT<br />
VAN DALSUM<br />
Contactpersoon: Damiët van Dalsum,<br />
Aardappelmarkt 9, 3311 BA <strong>Dordrecht</strong><br />
telefoon 078-6140342, fax 078-6141453<br />
Email: Info@poppentheaterdamiet.nl<br />
www.poppentheaterdamiet.nl<br />
GROTE KERK EN TOREN<br />
Kerk en toren zijn open voor bezoek van april t/m<br />
oktober van dinsdag t/m zaterdag 10.30 tot 16.30 uur<br />
en zondag van 12.00 tot 16.00 uur.<br />
Contactpersoon: mevr. C. Aarnoudse<br />
telefoon 078-6144660<br />
Lange Geldersekade 2, 3311 CJ <strong>Dordrecht</strong><br />
telefoon 078-6147520<br />
MUSEUM 40-45<br />
Contactpersoon: dhr. van Helden,<br />
Nieuwe Haven 27-28, 3311 AP <strong>Dordrecht</strong><br />
telefoon 078-6130172<br />
STICHTING MOLEN KYCK<br />
OVER DEN DYCK<br />
De molen Kyck over den Dyck is in de periode 1999 -<br />
2000 grondig gerestaureerd en maalvaardig gemaakt.<br />
De molen met zijn imposante maalwerk is nu te bezichtigen.<br />
Ook is er op zaterdag van 10 tot 4 uur een winkel<br />
die meel verkoopt. De molen is te huur voor bruiloften,<br />
partijen en vergaderingen, via Joep Leijten catering,<br />
078 – 6390610.<br />
Contactpersonen: Johan de Vries en Huib Dane,<br />
Noordendijk 144, 3311 RR <strong>Dordrecht</strong><br />
telefoon 078-6148579<br />
E-mail: danesign@xs4all.nl<br />
ROTTERDAM<br />
PHILHARMONISCH ORKEST<br />
Contactpersoon : Mw Katinka Reinders,<br />
Postbus 962, 3000 AZ Rotterdam<br />
telefoon 010-2177922<br />
E-mail : katinkareinders@rpho.nl<br />
COLOFON<br />
Coördinatie: ToBe (2013)<br />
Vormgeving: Gitta Ontwerpt<br />
Tekstredactie: Kees Koene<br />
Drukker: Morks<br />
Oplage: 250<br />
87
Contactgegevens: ToBe cultuurcentrum, Energiehuis, Noordendijk 148, 3311RR <strong>Dordrecht</strong> | Internet: www.tobe.nl<br />
E-mail: onderwijs@tobe.nl | Telefoon: 088-888 5320