Natuurontwikkeling in de Oosterse Bekade Gorzen - PaulTerwan.nl

foerageren en hoeveel jongen er dus geproduceerd kunnen worden. Het areaal en de ligging
hiervan luisteren nauw (Schekkerman e.a. 2000; Van der Jeugd e.a. 2006):
- de ligging moet ‘veilig’ zijn, d.w.z. er moet een korte verbinding zijn met open water
(vluchtroute) en er moet voldoende beschutting zijn tegen predatoren;
- de begroeiing moet aantrekkelijk zijn: bij voorkeur kort, grazig en voedselrijk.
Brandganzen hebben een sterke voorkeur voor grasland, grauwe ganzen en Canadese
ganzen zijn minder selectief en gebruiken naast grasland ook granen en ruigere en rietige
gebieden als opgroeigebied, mits er voldoende jong groen te eten is.
Voor de omgeving van de natuurontwikkelingsgebieden betekent dit dat aantrekkelijk
opgroeigebied met name is gelegen in een strook van 100 à 200 meter vanaf het water: langs
de dijken en slootkanten en in jonge tarwe direct over de dijk. Ook nu al komen de ganzen
met hun jongen de dijk over en de tarwe in. Incidenteel kan opgroeigebied ook veel (enkele
kilometers) verder weg liggen (mits de route er naar toe veilig is), maar daarvan zijn in de
Hoeksche Waard voor zover ons bekend geen voorbeelden.
Per hectare geschikt opgroeigebied is er ruimte voor gemiddeld 1,8 broedparen van de grauwe
gans. Bij stabiele populaties kan dat 3,5 paren per hectare zijn met een maximum van 6,5 paar
per hectare. Voor de brandgans geldt een gemiddelde van 2,2 broedpaar per hectare (Van der
Jeugd e.a. 2006).
Rui- en rustgebied
Van eind mei tot eind juni zijn de ganzen in de rui. Ze verliezen al hun slagpennen en zijn
aangewezen op voedsel dat op loopafstand bereikbaar is. Na de rui hebben de ganzen
ingeteerd op hun energievoorraad en gaan zij in de directe omgeving op zoek naar eten. Zoals
eerder naar voren kwam, komen er eind mei ook veel niet-broedvogels naar het gebied toe om
te ruien en daarna in de omgeving te foerageren. De in deze effectrapportage betrokken
gebieden en hun omgeving zijn - ook nu reeds - in trek als ruigebied.
Ook de beschikbaarheid van rustgebieden (wijk- en slaapplaatsen) is van groot belang.
Hiervoor kiezen de ganzen relatief beschutte gebieden met relatief rustig en ondiep water.
Foerageergebied
De beschikbaarheid van foerageergebied is landelijk en in de delta vooralsnog geen
belemmerende factor. Wintergasten zijn zeer mobiel en foerageren op een keur aan gewassen
(m.n. gras, graszaad en wintergranen). Zomerganzen zijn relatief kieskeurig en
plaatsgebonden als de volwassen vogels in de rui zijn en de jongen klein, maar foerageren
later in het seizoen in beginsel in bijna alle gewassen die in de Hoeksche Waard worden
verbouwd: gras, tarwe, suikerbieten en aardappels. De oppervlakte foerageergebied is
daarmee geen beperkende factor voor de populatie-ontwikkeling.
Predatie-, verstorings- en bejagingsdruk
De predatiedruk in de Hoeksche Waard is laag, evenals de verstoring door vossen. De
bejagingsdruk is echter hoog: sinds bejaging in 2004 weer is toegestaan, is de WBE actief in
populatiebeheersing (eieren rapen/prikken, bejaging). Ook SBB raapt eieren in zijn terreinen
(nesten op één ei zetten).
4.2 Effecten op overwinteraars
Welke effecten zullen de natuurontwikkelingsprojecten hebben op winterganzen? Voor hen
lijkt het belangrijkste effect gelegen in de Oosterse Bekade Gorzen, omdat daar (potentieel)
foerageergebied verloren gaat - dat is bij de Hoogezandsche Gorzen niet het geval. De afname
13