Muzikant en Kamer van Koophandel

Band & Recht
Door Mr. Ton Lamers |
Muzikant en Kamer
van Koophandel
We kennen allemaal de reclame van de Kamer van Koophandel: ‘Weet je wat jij
even zou moeten doen…? even langs de Kamer van Koophandel’. In dit artikel
gaat mr. Ton Lamers nader in op de vraag of het wel zo verstandig is om ‘even’
langs de Kamer van Koophandel te gaan. Wat hebben ‘wij’ eigenlijk aan dit
instituut; wat hebben muzikanten in het bijzonder aan de Kamer van
Koophandel en in hoeverre is de Kamer van Koophandel verbonden met ‘de
overheid’?
De Kamer van Koophandel blijkt twee gezichten te hebben en niet zelden alleen hun eigen belang na te jagen.
Ook in politiek Den Haag klinkt de laatste tijd steeds vaker scherpe kritiek op de Kamer van Koophandel. In mijn
functie als startersdesk bij de ArtEZ hogeschool moet ik helaas meer door anderen reeds veroorzaakte schade
proberen te repareren dan dat ik starters met een schone lei direct op het goede spoor kan zetten.
Een van de belangrijkste veroorzakers van die schade is de Kamer van Koophandel. Een voorbeeld ter illustratie:
Een student genaamd Pilas meldde zich omdat hij een naheffingsaanslag omzetbelasting met boete had
ontvangen. Van geen kwaad bewust stond hij aan mijn bureau. Palis is een zeer gemotiveerde student die zijn
opleiding zelf moet betalen en daarom gaat de eerstejaars Palis op zoek naar een bijbaantje. Hij ontdekt dat er
geld is te verdienen als zelfstandig keyboardleraar.
Net als iedereen had Pilas de reclame van de Kamer van Koophandel gehoord en dus dacht hij ‘ik ga zelfstandig
worden en dus ‘moet’ ik mij melden bij de Kamer van Koophandel. Zo gezegd zo gedaan. Als Palis zich inschrijft,
stelt de behandelende juffrouw geen enkele vraag. Palis vertelt dat hij studentmuziekleraar is, geeft zijn gegevens
en mag zijn bijdrage betalen. De Kamer van Koophandel geeft Palis ook een formulier ‘startende onderneming’
van de belastingdienst. Palis begrijpt dat nog niet zo veel van en vult het formulier volgens instructie van een
medewerker van de Kamer van Koophandel in waarmee hij, zonder dat hij dat heeft begrepen, zich heeft
aangemeld voor de Omzetbelasting (btw).
Als Palis enkele maanden later een verzoek van de belastingdienst krijgt om btw-aangifte te doen dan begrijpt hij
dat niet, omdat hij in zijn musiconomie lessen heeft geleerd dat muziekles geven aan kinderen onder de 21 jaar is
vrijgesteld van omzetbelasting. Palis heeft op het formulier duidelijk aangegeven dat hij muziekleraar is en
kinderen keyboardles geeft en denkt: dat geldt niet voor mij en dat weet de belastingdienst ook dus ik doe niets.
Dat laatste is wel een beetje naïef van Palis, maar zijn gedachtegang is niet raar. Hij heeft immers alles gedaan
wat moet, hij is duidelijk geweest en de ‘deskundige’ van de Kamer van Koophandel heeft hem daarbij geholpen.
Als hij later een geschatte aanslag plus boetes voor een totaal van 1.100 euro ontvangt, schrikt hij zich rot en
staat hij in paniek aan mijn bureau. Omdat Palis een ‘first offender’ is, kon ik de aanslag in een bezwaarprocedure
van tafel krijgen.
Winst behalen
Zonder verder op de fiscale aspecten van deze zaak in te gaan, wil ik hier graag aan de orde stellen dat deze
zinloze exercitie is veroorzaakt door de ondeskundigheid en de geldlust van de Kamer van Koophandel.
Op grond van de huidige wetgeving zijn alle ‘ondernemingen’ verplicht zich in te schrijven in het Handelsregister
dat wordt beheerd door de Kamer van Koophandel. Dat Handelsregister vervult een zeer belangrijke functie in
ons handelsverkeer, omdat iedereen in dat Handelsregister onder meer kan zien wie de bestuurders van
rechtspersonen en andere ondernemingen zijn en welke bevoegdheden deze bestuurders hebben. Dit systeem
bevordert de rechtszekerheid op het gebied van het ondernemingsrecht op belangrijke wijze. De Wetgever heeft
het beheer van dat Handelsregister uitbesteed aan de Kamer van Koophandel. De Kamer van Koophandel is dus
in tegenstelling tot wat velen denken geen onderdeel van de overheid. In de Handelsregisterwet is
voorgeschreven dat alle ‘ondernemingen’ zich in het Handelsregister moeten inschrijven. Het is dus de vraag wie
of wat in de zin van deze wet als ‘onderneming’ kan doorgaan. Volgens het Handelsregisterbesluit is een
onderneming een organisatorische eenheid, die als oogmerk heeft materieel voordeel (winst) te behalen. En

volgens de bijbehorende beleidsregel is er sprake van een onderneming als de eenheid btw-plichtig is en als
deze dat niet is dat de ondernemer minimaal 15 uur per week in zijn onderneming stopt. Palis geeft twee
middagen in de week muziekles aan kinderen. Hij is dus niet btw-plichtig en hij voldoet dus ook niet aan de 15uurs
norm. Palis heeft dit bij inschrijving duidelijk laten weten, maar de medewerker van de Kamer van
Koophandel heeft hem er niet op gewezen dat hij zich niet hoefde in te schrijven en heeft hem ook nog eens
ondeskundige adviezen gegeven.
Webplatform
De Kamer van Koophandel is er op uit om eenieder die maar denkt aan ondernemerschap, in te schrijven. Dat
doet ze mijns inziens alleen maar uit winstbejag. Bovendien verkoopt de Kamer van Koophandel de gegevens
van de ingeschrevenen aan derden die daarmee de ingeschrevenen levenslang terroriseren met spam en
verkooptelefoontjes van louche advertentieverkopers en bedrijvengidsenoplichters. Ik adviseer startende
ondernemers die zich moeten inschrijven in het handelsregister altijd om alleen naam en adres op te geven en
vooral geen telefoonnummers, e-mailadressen of webadressen. Ik was er vorig jaar bij dat een student zich
inschreef en alleen naam en adres wilde geven. De juffrouw van de Kamer van Koophandel begon een betoog
dat zulks wel erg dom was want ‘nou kunnen je potentiële klanten je niet vinden’. Toen ik haar erop wees dat
potentiële klanten van muziekleraren en bands echt niet gaan zoeken in het Handelsregister en dat de Kamer van
Koophandel alleen maar doorzeurt over die gegevens zodat ze doorverkocht kunnen worden, reageerde de
juffrouw van de Kamer van Koophandel ‘betrapt’.
De laatste maanden zwelt in De Haag de kritiek op de Kamer van Koophandel aan en enkele politieke partijen
pleiten al voor afschaffing van het instituut Kamer van Koophandel. Laten we eerlijk zijn: als we een organisatie
van maximaal vijftig deskundigen (ict-ers juristen en economen) daartoe een opdracht geven dan bouwen zij toch
in ‘no time’ een webplatvorm voor het Handelsregister dat voor heel de wereld toegankelijk is? Waar hebben we
de Kamer van Koophandel voor nodig?
De Kamer van Koophandel doet graag voorkomen dat zij die ondernemer willen worden dat kunnen doen door
middel van inschrijving in het Handelsregister. Dat laatste is onjuist. Zoals dat juridisch heet, een inschrijving in
het Handelsregister is niet constitutief. Men wordt dus geen ‘ondernemer’ als gevolg van inschrijving. Het is
andersom. Als men eenmaal ondernemer is, dan moeten de meeste ondernemers zich inschrijven. Ook de
vermeende connectie van de Kamer van Koophandel met de belastingdienst is een gotspe. De Kamer van
Koophandel geeft inschrijvingen door aan de belastingdienst, maar een startende ondernemer kan zich ook, voor
dat nog maar aan enige inschrijving wordt gedacht, zelf melden bij de fiscus door middel van het formulier
‘gegevens startende onderneming’ dat is te downloaden van de website van de belastingdienst.
Tot slot: Een inschrijving in het Handelsregister biedt geen garantie dat de onderneming ‘bonafide’ is. Ook
malafide ondernemingen schrijven zich gewoon in, want de Kamer van Koophandel heeft alleen interesse in de
jaarlijkse bijdrage. Ik adviseer starters altijd eerst zelf de noodzakelijke basiskennis op te doen om vervolgens een
‘deskundige’ adviseur te raadplegen en daarmee samen een stappenplan voor het inrichten en opstarten van een
onderneming te maken. Je wilt als startende ondernemer toch niet honderd procent afhankelijk zijn van een
ander?
Lezers kunnen met mr. Ton Lamers discussiëren via lamers@rechtspraktijklamers.nl. Ton Lamers is ook te
volgen via Twitter: @TonLamers