vaucluse - Mas du Chêne Doré, vakantiehuis met verwarmd ...

VALLIS CLAUSA?
De Romeinen voelden zich er thuis en hebben er
theaters gebouwd die altijd voor het publiek zijn
geopend. Pausen hebben er hun paleis gebouwd en
wijnstokken aangeplant. Enkele landsheren hebben
er kastelen gebouwd, opgeluisterd met terrassen en
tuinen waar het aangenaam leven is. Onder de
Provençaalse zon hebben de boeren bronwater
afgeleid om zomervruchten te kunnen verbouwen.
En in de koele schaduw van de kelders waken de
wijnbouwers over de rijping van de wijn.
Schrijvers vinden er een inspirerende afzondering;
acteurs, zangers en dansers ontmoeten er het
krachtige applaus van een enthousiast publiek.
En dan beweert men dat de naam Vaucluse is
afgeleid van “vallis clausa” (gesloten dal)!
Gesloten voor wie? Ik zie alleen maar een Vaucluse
die wijd open staat voor liefhebbers van de
Provençaalse natuur, van zon en krekels, van
overblijfselen uit een oud en rijk verleden, van lekker
eten, van kunst en “dolce vita”.
.

: bezienswaardigheden, activiteiten en evenementen geschikt
voor een jong publiek.
Inhoud
VAUCLUSE: identiteitskaart 4-5
BEROEMDE PLAATSEN 6
Inleiding: Waar situeert u…?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
01 - Avignon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
02 - Châteauneuf-du-Pape . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
03 - Orange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
04 - Vaison-la-Romaine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
05 - Carpentras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
06 - Sault . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
07 - Apt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
08 - L’Isle-sur-la-Sorgue. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
09 - Cavaillon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
10 - De zeven mooiste dorpen: Ansouis, Gordes, Lourmarin,
Ménerbes, Roussillon, Séguret, Venasque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
11 - De pauselijke enclave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
12 - De Dentelles de Montmirail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
13 - De Mont-Ventoux. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
14 - De site de Fontaine-de-Vaucluse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
15 - Het massief Luberon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
16 - Okers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
LEVENSKUNST 24
Inleiding: Aantekeningen Als het geluk in deze wereld lijkt op… . . . . . 25
I - Levenskunst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
• Lavendel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
• Wijngaarden en wijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
• Een mand vol streekproducten: olijven en olie, spelt, druiven, asperge,
tomaat, meloen, kers, aardbei, abrikoos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
• De truffel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
II - Lekkere smaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
• Honing, noga, gekonfijte vruchten, berlingot, papalines, ventoulet . 43

III - Markten en antiekhandelaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
• Lijst van markten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
• Antiek en curiosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
IV - Erkende ambachtslieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
• Santonmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
• Pottenbakkers en keramisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
– Ateliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
– Pottenbakkersmakten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
• Meubelmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
• Siersmeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
• Instrumentenmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
• Leerbewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
• Edelsmeden en sieradenmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
• Boekbinders en lijstenmakers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
• Steenhouwers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
• Textiel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
• Glaskunstenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
• Speelgoed en creativiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
V - Lokale feesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
ERFGOED EN CULTUUR 64
Inleiding: Toen ze de Romaanse kapelletjes bouwden, . . . . . . . . . . . . . .65
I - De Provence van vroeger: kennismaking met het erfgoed . . . . 66
• De Romeinse Provence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
• De Pauselijke Provence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
• De barokke Provence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
• Kastelen van de Luberon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
• Kerken, Kloosters, Kapellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
• Joods erfgoed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
• Landelijk erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
• Hoog gelegen dorpjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
II - Musea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
III - De Provence van vandaag: kunst en voorstellingen . . . . . . . . 88
• Voorstellingen en festivals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
• Theater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
• Nachtleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
NATUUR EN RECREATIE 98
Inleiding: Landschappen en buitenactiviteiten... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
I - Bergen en heuvels: de roep om te wandelen. . . . . . . . . . . . . . . 100
• Uitstapjes en voettochten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
• Fietstoerisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
• Ruitertochten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
• Mechanische sporten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
II - Rivieren, gorges, bronnen en meren:
ontspannen in stromend water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
• Recreatieplassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
• Kano - kajak, roeien, surfen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
• Vissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
III - Onder de grond en in de lucht: De Vaucluse verticaal gezien 110
• Klimmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
• Luchtsporten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
• Speleologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
• Acrobatisch avonturenparcours in het bos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
• Omnisportcentra. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
• Golfbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
IV - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora:
In een tuin het lieve leven zien ontluiken . . . . . . . . . . . . . . 116
Lijs van Offices de Tourisme (VVV) 120
Activiteiten en verblijfsaccommodaties in de Vaucluse
per gemeente 122
Nuttige informatie 127
3

4 Vaucluse - Identiteitskaart
OFFICE DE TOURISME (VVV)
AFRIT AUTOSNELWEG
VLIEGVELD
TGV STATION (HSL)

De Vaucluse is het kleinste departement van de
regio Provence-Alpes-Côte d’Azur; het beslaat
3 574 km². De Vaucluse is begrensd door de Rhône
in het westen, de Durance in het zuiden en de
uitlopers van de Alpen in het oosten. Het massief
van de Luberon, de Monts du Vaucluse en de Mont-
Ventoux steken uit boven de vlaktes. Talrijke
riviertjes stromen er langs boom- en wijngaarden.
Er heerst een Middellandse Zee-klimaat, de zon
schijnt gemiddeld 2 800 uur per jaar en de Mistral
staat garant voor een heldere lucht. De Vaucluse is
een gul land. Een land van oker en lavendel, een
land van gekonfijte vruchten en wijn. Het is één
van de grootste producenten van meloen, kersen en
druiven in Frankrijk. Het is de eerste producent
van truffels. Deze natuurlijke geschiktheid voor de
landbouw heeft het milieu en de levenskunst tegen
aantasting behoed. De levenskunst in de Vaucluse
vloeit voort uit een originele geschiedenis. De
Romeinen hebben in Orange en in Vaison-la-
Romaine een bijzonder erfgoed nagelaten en de
pausen in Avignon. De waardering voor kunst ging
gepaard met tolerantie en een traditie van
vakmanschap op het gebied van kunstambachten en
tafelgeneugten. Het landschap is er gevarieerd,
natuurlijk of door mensenhand gevormd, maar
altijd authentiek. Voor vrijetijdsbesteding in de
open lucht is dit zonnige departement een
paradijs.We zeggen graag “kom naar de Vaucluse”,
als een uitnodiging tot nietsdoen en rusten, tot
escapades in de buitenlucht, het opdoen van
indrukken, het ontdekken van smaken en van
emoties. En iedereen wordt de vrijheid gegund te
kiezen waar hij of zij plezier in heeft.
AVIGNON
Pausenstad, toneelfestival, St-Bénezet brug
(“le pont d’Avignon”), Châteauneuf-dupape,
wijngaard, Côtes-du-Rhône.
HAUT-VAUCLUSE, DE PAUSELIJKE PROVENCE
Dentelles de Montmirail, de Romeinse
beschaving, “Les Chorégies” van Orange,
de Pauselijke Enclave, wijngaarden,
truffel, markten.
MONT-VENTOUX, COMTAT VENAISSIN,
PAYS DE SAULT
Romaanse kapellen, Joods erfgoed,
fonteinen, lavendel, berlingots,
wandelingen in de Ventoux.
LUBERON
Abdij van Sénanque, okers,
natuurpark, hooggelegen dorpjes, kastelen,
bories, gekonfijte vruchten, meloen.
MONTS DE VAUCLUSE - PAYS DES SORGUES
De koelte van de Sorgues, legendarische
fontein, Venetië van het Comtat,
middeleeuwse dorpen, Petrarca, antiquairs.
In cijfers
1 Pauselijk Paleis, 1 “Pont d’Avignon”, 2 Romeinse theaters,
7 dorpjes op de lijst van “mooiste dorpen van Frankrijk”,
30 kastelen, 1000 kerken en kapellen, 400 km rivieren,
4 000 km wandelpaden en -wegen, 4 A.O.C.-wijnen,
74 % van de landelijke truffelproductie, 45% van de landelijke
productie van lavendelolie, 2 800 uren zon per jaar.
De Vaucluse ligt op:
1 uur van Lyon, 3 uur van Paris, 3 ½ uur van Brussel,
4 uur van Londen.
Treinverbindingen
Rechtstreekse HSL-lijn van de S.N.C.F.
met Parijs. Lille-Brussel / Nantes / Rouen
/ Dijon / Genève.
Informatie over verkeer, tijden,
kaartverkoop en geboden service:
36 35 (m 0,34 incl. BTW/min.):
Rechtstreekse verbinding dagelijks van
7.00 tot 22.00 uur
www.voyages-sncf.fr
www.ter-sncf.com/paca
Wegverbindingen
Autosnelwegen:
A7 (E714) / A9 (E15) / A51 (E712)
Rijkswegen en departementale wegen:
N100 / N7 / D94 / D96 / D938 /
D950 / D943 / D956 / D976 / D941
Verkeersinformatie: 33 (0)4 91 78 78 78
Busstations:
Avignon: 33 (0)4 90 82 07 35
Orange: 33 (0)4 90 34 15 59
Apt: 33 (0)4 90 74 20 21
Luchtverbindingen
Luchthaven van Avignon - Caumont:
33 (0)4 90 81 51 51
Luchthaven van Nîmes - Garons:
33 (0)4 66 70 49 49 (35 min. via de A7)
Luchthaven van Marseille - Provence:
33 (0)4 42 14 14 14 (45 min. via de A9)
Rivierverbindingen
Relais nautique d’Avignon
(Scheepvaartrelais van Avignon):
PK 241,50 aan de Rhône
Kantoor van de havenmeester
“Manureva”: 33 (0)4 90 85 65 54
Vaucluse - Identiteitskaart
5

WAAR SITUEERT U…
Waar situeert u het Pauselijk Paleis en het festival
van Avignon. In de Vaucluse! L’Isle-sur-la-Sorgue
met zijn antiquairhandelaars, het Romeinse theater
van Orange en de vindplaatsen uit de Oudheid van
Vaison-la Romaine? In de Vaucluse! Bent u
liefhebber van de Châteauneuf-du-Pape wijnen?
Volgt u de beklimming van de Mont-Ventoux tijdens
de Tour de France? Droomt u van de schilderachtig
gelegen dorpjes van de Luberon ?… Dit alles vormt
nog maar een begin van uw ontdekkingen in de
Vaucluse. Welkom in de Vaucluse!
Beroemde plaatsen 7

ALS DROOM EN WERKELIJKHEID
SAMENKOMEN
“Rabelais noemde Avignon de luidende stad; er
zijn inderdaad een massa klokkentorens te zien. Ik
zou het eerder de stad van het vrouwelijk schoon
noemen; waar u ook kijkt ziet u knappe vrouwen,
met ogen zoals u in en rond Parijs nooit heeft
gezien. De straten zijn er beschaduwd met doeken
vanwege de warmte; ik houd van die gewoonte en
van het schemerlicht dat het verschaft.” Stendhal
(“Mémoires d’un touriste I”).
Zo wordt Avignon al eeuwenlang geprezen om
haar erfgoed en haar zoete levensstijl. Ook de
ligging tussen de Rhône en de Durance is gunstig,
midden aan de grote doorgaande wegen van
Europa. In de Romeinse tijd was Avenio een
bloeiende stad. Tijdens de middeleeuwen
betwistten de koning van Frankrijk, de
Germaanse keizer en de graven van Toulouse en
van de Provence elkaar deze stad aan de oever van
de Rhône: een natuurlijke grens, toentertijd nog
volledig overspannen door de brug gebouwd door
Saint-Bénézet. Aan het begin van de 14 e eeuw
kwam er verandering in dit alles. Paus Clemens V
vestigde zich in Avignon en vijf van zijn opvolgers
kozen er vervolgens residentie. In 1348 kocht
Clemens VI de stad van koningin Jeanne en lijfde
hem in bij het Comtat Venaissin. Avignon werd
het middelpunt van de christenheid en één van de
meest schitterende intellectuele centra van Europa
8 Beroemde plaatsen - Avignon
met Petrarca als symbool. Pausen, kardinalen en
legaten bleven de stad verfraaien. Avignon werd
een trekpleister voor kunstenaars en een trefpunt
voor de Franse en Italiaanse kunst. In 1790 kozen
de inwoners van Avignon voor aansluiting bij
Frankrijk en werd Avignon de hoofdstad
(préfecture) van het nieuw departement de
Vaucluse. In de 19 eeuw ontwikkelde de stad zicht
dankzij de handwerksnijverheid, de handel in
zijde en verfstoffen en de ontwikkeling van de
landbouw. Het jaar 1947 betekende een
renaissance voor de stad toen Jean Vilar het festival
van Avignon in het leven riep. Zo’n 50 jaar later is
dit festival hét internationale evenement op het
gebied van dramatische kunst. Dit alles zou
onvolledig zijn als we zouden nalaten te vermelden
hoe prettig het leven is in Avignon. Met zijn
talrijke musea, schouwburgen, elegante boetieks en
uitstekende restaurants, zijn gezellige pleintjes en
uitnodigende caféterrasjes is Avignon een stad
waar men snel aan gehecht raakt. Een heerlijke
plaats om rustig rond te wandelen en te verblijven.
AVIGNON BEZICHTIGEN
AVIGNON PASSION
De Pass kaart geeft korting op monumenten
en musea. Ook kan men er reductie mee
krijgen op bepaalde excursies. De PASS kaart
is gratis te verkrijgen bij het Office de
Tourisme of bij de monumenten.
4 rondwandelingen
De monumenten die aan deze routes liggen zijn
voorzien van borden met een historische beschrijving
en de routes zelf zijn aangegeven met gekleurde
cirkels op de grond.
- De Doms,
- Joseph Vernet wandeling
- Teinturiers straat wandeling
- Carreterie straat wandeling
RONDLEIDINGEN
Van april tot oktober verschillende rondleidingen
per week. Een tocht door het oude centrum om
de geschiedenis van Avignon te leren kennen van
de oorsprong van de stad tot op heden, via de 14 e
eeuw met de vestiging van de pausen, de 17 e
eeuw en de bouw van de patriciërshuizen en de
stedelijke ontwikkeling in de 19 e eeuw.
Rondwandeling van circa 2 uur met een gids.
– Stadsbezichtiging in het Frans en het Engels. De
kaartjes zijn te koop bij het Office de Tourisme
voor het vertrek van de rondleiding.
– Van 1 april t/m 31 oktober: elke dinsdag-,
donderdag- en zaterdagmorgen om 10 uur. Op
donderdag eindigt de rondleiding bij de Hallen
(place Pie) met het proeven van streekproducten.
– Van 1 november t/m 31 maart: elke zaterdag om 10 uur
THEMABEZICHTIGINGEN
Van november tot maart worden 18
bezichtigingen geboden:
– Wijkbezichtigingen of themabezichtigingen elke
zaterdag om 10 uur en elke zondag om 10:30 uur.
(Alleen in het Frans).
– Ontdekking van Avignon aan de hand van de
straatnamen. Inleiding in de geschiedenis van de
stad in de middeleeuwen van de straat waar de
mandenmakers waren gevestigd (Banasterie) tot
die van de ketelmakers (Peyrolerie). Geschiedenis
van straatnamen vernoemd naar beroemde
personen: J.H. Fabre, Folco de Baroncelli…

– De verzamelingen van het Calvet museum
Schilders en beeldhouwers uit de 15 e tot d 20 e eeuw:
schilderijen van de Provençaalse, Italiaanse en
Spaanse school. Werken van Joseph Vernet en de
meesterwerken van David Chasseriau.
– De karmelieten wijk Een levendige wijk in de 13 e
eeuw waar de bedelorden woonden en de officiële
processies doorheentrokken van personen die op
audiëntie gingen bij de pausen; ook vandaag de
dag nog een dichtbevolkte en populaire wijk.
Bezichtiging van de St Symphorien-les-Carmes
kerk die hiervoor speciaal wordt opengesteld.
– De verzamelingen van het museum van het Petit
Palais Voormalige woning van de Bisschop en van
de Aartsbisschop. Tijdens de bezichtiging wordt de
geschiedenis van de verzameling verteld en
worden werken bekeken van de school van
Avignon en van de Italiaanse school, met onder
andere schilderijen van Carpaccio en Botticelli…
– Middeleeuws Avignon verteld aan kinderen en aan
hun ouders, elke zaterdag om 14:30 uur (alleen in het
Frans) van november tot maart en 2 dagen per week
in juli en augustus.
Talloze andere manieren om uitstapjes te
maken in Avignon:
– Boottochten op de Rhône van een uur, een halve
dag of met maaltijd en voorstelling aan boord.
Les Grands Bâteaux de Provence:
T. 33 (0)4 90 85 62 25 - F. 33 (0)4 90 85 61 14
www.avignon-et-provence.com/mireio
– Fietstochten op het eiland van la Barthelasse,
– Gratis pendeldienst per pont tussen de stad en het
eiland van la Barthelasse,
– Rondleiding voor de stad met een taxi met
audiocassette in het Engels en Japans,
– Tocht door de stad met een toeristisch treintje,
– Talrijke busexcursies door de Provence.
Cars Lieutaud - 36, boulevard Saint-Roch
T. 33 (0)4 90 86 36 75
www.cars-lieutaud.fr
BACCHANALE RUST
De fles gegraveerd met de gekruiste pauselijke
sleutels is over de hele wereld beroemd. Ook het
dorp Châteauneuf-du-Pape is een dankbare
bestemming voor een bucolische en smakelijke
bedevaart.
De Pausen hebben op deze plaats, hun geliefde
zomerresidentie, meer wijngaarden dan
architecturale werken nagelaten, hetgeen dit
vredige Provençaalse dorp tot eer strekt. Het
kasteel is beschadigd in de loop der jaren en
tijdens de oorlogen, maar een gedeelte van de
gekanteelde donjon is overgebleven, net als de
pauselijke wijnkelder waar allerlei manifestaties
met betrekking tot wijn plaatsvinden. De kerken
zijn romaans, zoals de Eglise de l’Assomption, die
is uitgebreid in de 18 e eeuw en de Saint-
Théodoric kapel die met middeleeuwse
schilderingen is versierd. Deze doet nu dienst als
expositieruimte. De rest van de bezichtiging vindt
buiten plaats. Vanuit Châteauneuf overziet de
blik alom de wijngaarden die sinds de 14 e eeuw
constant in omvang zijn toegenomen en in de
verte de Dentelles de Montmirail en de Ventoux.
Al wandelend tussen de wijnstokken
(wandelcircuit van 13 km) zal de liefhebber van
deze pittige, stevige rode wijnen en bloemrijke
witte wijnen opmerken dat de grond bezaaid ligt
met keien uit de Rhône. Zij dragen bij aan de
kwaliteit van de wijn door’s nachts aan de
wijnstokken de warmte af te staan die zij zomers
opslaan onder de Provençaalse zon. De
Châteauneuf-du-Pape is een gemengde wijn (van
de beste druivensoorten!). Dertien druivensoorten
zijn toegestaan volgens de codificatie die in 1920
werd aangenomen onder beschermheerschap van
baron Leroy de Boiseaumarie, grondlegger van de
A.O.C. (gecontroleerde herkomstbenaming).
PROVENÇAALSE ESCAPADE
De wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape op de fiets
3 dagen - 2 nachten
U wordt verwelkomd in een Provençaalse “mas” uit
de 17 e eeuw in het hartje van de wijngaarden van
Châteauneuf-du-Pape. De stenen muren, de houten
plafonds en de muren met patina ademen de
ongekunstelde warme sfeer van huizen van vroeger.
Uw gastfamilie kan u de mooiste mountain bike of
fietstochtjes adviseren om de Châteauneuf-du-Pape
wijngaarden te ontdekken. Laat niet na even halt te
houden in één van de vele wijnkelders om de
beroemde “Paus van de Côtes du Rhône” te proeven.
Prijs voor 2 pers.: m 150 van september tot april - m 180
van mei tot augustus
Deze omvat 2 nachten in een tweepersoonskamer
met ontbijt, de routebeschrijvingen. Niet inbegrepen:
maaltijden en huur van de fiets m 15 / dag / pers.
Gesproken talen: F - GB - SP
Le Mas Julien
Chambre et table d’hôtes -
Valère Carlin
Chemin de Saint-Jean - Quartier Clavin
84100 Orange
T. 33 (0)4 90 34 99 49 / 33 (0)6 62 47 99 43
valere.carlin@libertysurf.fr
www.mas-julien.com
Beroemde plaatsen - Châteauneuf-du-Pape 9

THEATER VAN EEN GESCHIEDENIS
Zonder enige twijfel is het Romeinse theater van
Orange één van de juwelen van het werelderfgoed.
Lodewijk XIV beweerde dat al op zijn manier. De
stad heeft echter nog meer te bieden…. en een
geschiedenis met enkele verrassingen.
De Saint-Eutrope heuvel vormde een perfect
oppidum voor de Keltisch-Ligurische
volksstammen van toen. Het mooie “Arausio”
heeft zijn bestaan echter te danken aan Keizer
Augustus die veteranen van het 2 e Gallische
legioen beloonde met een lap grond. Orange
werd gebouwd volgens het klassieke model van
een Romeinse stad en werd rijk begiftigd met
openbare gebouwen. Bezoekers vanuit het
noorden worden nog altijd verwelkomd door de
triomfboog. Het theater is het best bewaard
gebleven dergelijk bouwwerk uit de Romeinse
tijd met een toneelwand waarvan Lodewijk
XIV zei dat het “de mooiste muur” van het
koninkrijk was. Maakte Orange echter volledig
deel uit van het koninkrijk Frankrijk? Niets is
minder zeker. In de 12 e eeuw voerde een vrouw,
Thiburge d’Orange, bekwaam onderhandelingen
met de Paus en maakte van Orange een
onafhankelijk prinsdom. Vervolgens viel Orange
in de nalatenschap van Willem de Zwijger. In de
17 e eeuw regeerde zijn afstammeling Willem III
van Oranje-Nassau
10 Beroemde plaatsen - Orange, Vaison-la-Romaine
over Nederland en werd koning van Engeland
(tot op heden regeert ditzelfde koningshuis over
het Koninkrijk der Nederlanden). Hij bood de
protestanten bescherming maar raakte hiermee
in conflict met Lodewijk XIV die de
vestingwerken van de stad met de grond gelijk
liet maken. Orange werd pas definitief Frans in
1713. Dit tumult en deze furie behoren tot het
verleden in deze lieflijke Provençaalse stad,
behalve op het toneel, wanneer het beroemde
operafestival de Chorégies d’Orange in volle
gang is en het Romeinse theater weergalmt met
de lyrische klanken van grote romantische
heldinnen.
BEZIENSWAARDIGHEDEN EN MONUMENTEN
(zie hoofdstuk De Romeinse Provence)
- Romeins amfitheater
(werelderfgoedlijst van de UNESCO)
- Triomfboog
(werelderfgoedlijst van de UNESCO)
- Museum van Orange
EVENEMENTEN
Les Chorégies d’Orange, operafestival.
Juli en augustus.
B.P. 205 - 84107 Orange
T. 33 (0)4 90 34 24 24 - F. 33 (0)4 90 11 04 04
www.choregies.asso.fr
info@choregies-asso.fr
DE MIDDELEEUWSE, DE COMTADINE.
Enerzijds de luxe van het Romeinse leven in het
theater, in de thermen of in de schitterende villa’s.
Anderzijds de sereniteit van het romaanse klooster.
Vaison is een palimpsest. Het plaatsje heeft vele
verschillende gezichten die de weerspiegeling
vormen van 2000 jaar geschiedenis. Er vindt ook
een beroemde koorzangwedstrijd plaats.
Na eerst hoofdstad van de Gallische stam van
de Voconces te zijn geweest, veroverde Vaison
het hart van de Romeinen. Zij veranderden
Vasio Vocontiorum in een stralende stad waar
patriciërs villa’s lieten bouwen van ongekende
luxe en met indrukwekkende afmetingen (tot
5000 m²!). Er zijn twee grote
opgravingsterreinen. De vindplaats La Villasse
toont overblijfselen van villa’s en thermen. Op
de Puymin heuvel zijn restanten opgegraven
van openbare gebouwen, van nog meer villa’s en
een theater dat plaats bood aan 6000 personen.
Vaison is al vroeg tot het Christendom bekeerd.
De Saint-Quenin kapel heeft een zeer oude
oorsprong. Lange tijd dacht men dat hij op de
plaats van een Romeinse tempel was gebouwd.
De architecten, beïnvloed door de Romeinse
traditie, hebben zich laten inspireren door de
versierde kapitelen van de voormalige
kathedraal Notre-Dame-de-Nazareth in de 12 e
eeuw. In de 14 e eeuw trok Vaison zich terug

achter de wachttorens en de schietgaten van de
bovenstad, aan de voet van het kasteel van de
graven van Toulouse. Op het marktplein vindt
men nog steeds de Porte de la Juiverie (poort
van de Jodenwijk) en de fontein die vroeger de
enige waterbron was. De verfraaiingen uit de
17 e eeuw illustreren een nieuwe bloeitijd tijdens
de comtadine periode.
BEZICHTIGING
Individuelen:
Het paspoortticket is verkrijgbaar bij alle
bezienswaardigheden (eenmalige betaling,
verschaft toegang tot alle bezienswaardigheden
en tot het museum).
Bezienswaardigheden waarvoor dit paspoort
geldig is:
- De Gallo-Romeinse vindplaats van Puymin met het
huis van Apollo Lauré en het Romeinse Theater.
- De Gallo-Romeinse vindplaats van Villasse met de
winkelstraat, het Huis van het Zilveren Borstbeeld
en het Huis van de Dolfijn.
- Het archeologisch museum Théo Desplans. - De
Romeinse brug.
- De Kathedraal Notre-Dame de Nazareth en het
bijbehorende klooster.
- De middeleeuwse bovenstad en het kasteel van de
Graven van Toulouse.
RONDLEIDINGEN IN HET FRANS
Van Pasen tot eind oktober worden
rondleidingen georganiseerd: één tot vier per
dag, naar gelang het seizoen. Het
paspoortticket geeft recht op gratis
rondleidingen.
Tijdens de Franse schoolvakanties:
- februari: 2 rondleidingen per dag
- Pasen: 3 rondleidingen per dag
- Zomer: 4 rondleidingen per dag
- mei en juni: 1 bezichtiging per dag
- september: 2 bezichtigingen per dag
Het programma van de rondleidingen is
verkrijgbaar bij het Office de Tourisme.
Rondleidingen in andere talen: inlichtingen
verkrijgbaar bij het Office de Tourisme.
Les Nocturiales of “Vertelsels van een Romeinse
Nacht”, nodigen u zomers uit de archeologische
vindplaats van la Villasse bij avond te komen
ontdekken; zodra het donker wordt, zijn de
overblijfselen uit de Romeinse oudheid verlicht
en komen tot leven met gebruik van
elektronische terminals.
EVENEMENTEN
(Meer informatie in het hoofdstuk Kunst en Voorstellingen)
- Le Printemps baroque: Festival van barokke kunst.
Eind maart – begin april.
- De Georges Brassens week. Exposities, concerten…
April - mei.
- Het festival van Vaison-la-Romaine:
Dansvoorstellingen in het Romeinse Theater.
Tweede helft van juli. www.vaison-festival.com.
- Festival van koorzangwinnaars. Eind juli – begin
augustus.
- Les Choralies: Om de 3 jaar. Eerstkomende van
1-15 Août 2007.
- Tréteaux de Nymphée: Toneelfestival ter
herdenking aan Shakespeare. Augustus.
- Stripverhaalfestival. September.
- Journées gourmands (Lekkere dagen). November
(meer informatie in het hoofdstuk Lokale Feesten).
GUL MET SUIKERGOED
Aantekeningen van een reiziger: “Om de mooie
Comtadine te leren kennen, flaneer onder de
platanen, wandel door de stad, kijk op naar de
gevels, bezichtig de musea in je eigen tempo alsof je
een prentenboek bekijkt, dwaal rond op de markt en
vergeet niet hoe verzot je als kind was op
berlingotsnoepjes en gekonfijte vruchten.”
Het Gallische “Carpentoracte” was al een grote
plaats toen de Romeinen het omdoopten in
Forum Neroni en er de triomfboog bouwden die
er nog steeds staat. Eenmaal tot het Christendom
bekeerd werd de stad zetel van een bisdom en
voorzien van machtige versterkingen door de
graven van Toulouse. In 1274 werd Carpentras
eigendom van de Heilige Stoel, groeide gestaag en
werd de hoofdstad van het Comtat Venaissin van
1320 tot aan de Revolutie in 1791. De stadswallen
die in de 19 e eeuw werden ontmanteld, hebben
plaats gemaakt voor promenades beplant met
platanen die het Provençaalse karakter van de stad
nog versterken. Tijdens het hele Ancien Régime
(het tijdperk voor de Franse Revolutie) bood
Carpentras onderdak aan een grote Joodse
gemeenschap die werd beschermd door de Paus.
De stad heeft nog een synagoge uit de 15 e eeuw die
in d 18 e eeuw is gerenoveerd. De Saint-Siffrein
kathedraal in gotische stijl, het barokke pauselijke
paleis en het zeer fraaie Hôtel-Dieu, gebouwd in
Beroemde plaatsen - Carpentras 11

1750 dankzij de edelmoedigheid van de bisschop
Monseigneur d’Inguimbert, maken het erfgoed
van de stad extra bijzonder. Als van lekkernijen
houden echt een teken van levenskunst is, heeft
Carpentras zijn rang van hoofdstad weten te
behouden. Carpentras is de bakermat van de
berlingotsnoepjes en de gekonfijte vruchten en
staat tevens bekend om zijn bijzondere
weekmarkt, onder de plataanbomen, met een
rijke keuze aan streekproducten en een grote
bloemenmarkt.
MUSEA
- Museum Sobirats (sierkunsten)
- Museum Comtadin (tradities uit de comtadine periode)
- Museum Duplessis (klassieke en oriëntalistische
schilderijen)
- De apotheek van het Hôtel-Dieu
WEKELIJKSE BEZICHTIGINGEN
Van april tot eind september, Carpentras biedt
bezoekers de gelegenheid zijn bouwkundige
schatten te bewonderen: de middeleeuwse
Oranjepoort, de 14 e -eeuwse synagoge, het
Hôtel-Dieu en de 18 e -eeuwse apotheek, het
museum van sierkunsten, de Boyer passage en
het oude autovrije centrum.
EÉN MONUMENT PER DAG
Elke dag bieden de gidsen van de COVE
(Communauté d’agglomérations Ventoux -
Comtat Venaissin) de bezichtiging van een
ander monument. Gedetailleerd programma
bij het Office de Tourisme
12 Beroemde plaatsen - Sault
De Berlingotkaart in Carpentras
Van 1 juni t/m 30 september.
Voordelen, cadeaus en kortingen op activiteiten op
het gebied van cultuur, sport en recreatie. De kaart is
gratis en wordt uitgereikt aan personen of gezinnen
die buiten het departement de Vaucluse wonen en
die tenminste één nacht doorbrengen binnen de
gemeente Carpentras. De Berlingotkaart is
verkrijgbaar op uw verblijfadres en bij het Office de
Tourisme.
Enkele voordelen
- 1 welkomsttas overhandigd ter gelegenheid van de
Apér’Estivales en elke donderdag vanaf 14 uur bij
het Office de Tourisme (place Aristide Briand)
- 1 kir aangeboden in restaurants, cafetaria’s en
brasseries die aan de operatie deelnemen
- Voordelen op streekproducten, sport, recreatie en
culturele activiteiten.
EVENEMENTEN
(Meer informatie in het hoofdstuk Kunst en
Voorstellingen en het hoofdstuk Lokale Feesten)
- Les Estivales: muziek, dans, toneel en amusement.
Juli.
- Festival van Joodse muziek: Synagoge en Hôtel-
Dieu. Eind juli - begin augustus.
- Truffel- en wijnbeurs. Februari
- Provençaalse smakenfestival. Vrij toegang, allée des
Platanes. Begin augustus.
- Saint-Siffren kermis in de hele stad. November
- Santonbeurs. November - december
LAVENDEL OP EEN PLATEAU
Het Plateau van Sault is een voorbeeld van
harmonie,van landbouw en behoud van fauna en
flora, van kleuren van de lavendelvelden en de
speltakkers.
Hier wordt de Provence hoger. Dat komt door
de voortstuwing van de Alpen. Hier zijn het
nog geen bergen maar de heuvels hebben een
hoogvlakte gevormd. Een rustgevend, groen
landschap met linde- en amandelbomen,
steeneiken en beuken. De natuur is hier
ongerept en de fauna dus overvloedig. De
klauwier en de rode patrijs, de zwarte specht
en de houtsnip nestelen in de bosjes. Het wilde
zwijn, het hert, de ree (en zelfs de kortstaartige
muis!) zijn hier niet zeldzaam.
De mensenhand heeft wat kleur toegevoegd.
Zomers harmonieert het paars van de
lavendelvelden met het geel van de speltakkers.
De warmte doet de geur nog duidelijker
uitkomen en de stilte versterkt het gezoem van
de haalbijen. Het silhouet van Sault rijst op uit
de lavendelvelden. Het dorp ligt boven de
Gorges de la Nesque tegenover de Mont-
Ventoux. Het heeft een rariteitenmuseum
gesticht in 1859 dat uiting geeft aan de
eclectische geest van die tijd.

SAULT BEZICHTIGEN
- Rondleiding voor groepen (op afspraak bij het Office du
Tourisme): het leven van de inwoners van Sault in de
middeleeuwen met de bewoonde overblijfselen van het
kasteel, de kerk (12 e eeuw) en het Gemeentemuseum
van Sault (zie het hoofdstuk Musea).
- Centrum voor natuurontdekking, Maison de
l’environnement et de la chasse 600 m² permanente
en tijdelijke exposities over de fauna en flora;
conferenties, interactieve terminals, educatieve
activiteiten.
T. 33 (0)4 90 64 13 96 - F. 33 (0)4 90 64 15 64
Avenue de l’Oratoire 84390 Sault.
OMTRENT LAVENDEL
(Meer informatie in het hoofdstuk Lavendel)
- Lavendelfeest: 15 augustus.
- Lavendelpad in Sault: luswandeling van 4 km door
de lavendelvelden met her en der
informatieborden.
Producenten
- Maison des Producteurs: Rue de la République
T. 33 (0)4 90 64 08 98
- De lavendelboerderij
Le Jardin conservatoire de la Lavande
Route du Mont-Ventoux 84390 Sault
T. 33 (0)4 90 64 13 08 - F. 33 (0)4 90 64 08 37
bleujardin@aol.com
www.lafermeauxlavandes.com
- Limonaderie - Bier van de Ventoux
Patrice Tétard
Route de Saint-Trinit
T. 33 (0)4 90 64 02 28
saveursventoux@aol.com
HOOFDSTAD VAN GEKONFIJTE
VRUCHTEN
Aantekening van een reiziger: “Ik lees in Giono dat
de schrijver die de Provence het beste heeft
beschreven Shakespeare is. Is het uit erkentelijkheid
dat de Provence Engeland zijn gekonfijte kers heeft
geschonken zonder welke de pudding niet zou zijn
wat hij is?”
Julius Caesar en Augustus zagen met zorg toe op
de ontwikkeling van Apta Julia en de keizer
Hadrien, de estheet, maakte de stad tot regionale
hoofdstad. De late middeleeuwen waren een
sombere periode voor de stad die meerdere malen
werd verwoest om pas in de 10 e eeuw weer uit
zijn as te herrijzen. De Sainte-Anne kerk,
gebouwd tussen de 11 e en de 12 e eeuw, herbergt
relikwieën van de moeder van de Heilige Maria.
Volgens een overlevering die uit de tijd van Karel
de Grote zou dateren, zou een pelgrim deze
hebben meegenomen uit het oosten en hebben
toevertrouwd aan Auspice, de eerste bisschop van
de stad. Apt bezit fraaie klassieke gebouwen uit
de 17 e en 18 e eeuw die getuigen van de welvaart
van de stad, waar dankzij zijn ligging op het
kruispunt tussen de Haute Provence en het
Rhônedal een drukke handelsactiviteit plaatshad.
De inwoners van Apt gaven blijk van creativiteit
met de ontwikkeling van de faiencekunst, de
okerindustrie en de techniek van vruchten
konfijten. Aan deze laatste heeft de stad zijn label
“site remarquable du goût” (opmerkelijke
smaakplaats) te danken. Het is dus
vanzelfsprekend dat ook de weekmarkt op de
lijst van “marchés d’exception” (bijzondere
markten) staat.
APT BEZICHTIGEN
In juli en augustus vindt er wekelijks een
rondleiding door de oude stad plaats: de Sainte
Anne kathedraal, het museum van het
Industriële Avontuur met zijn verzameling fijn
aardewerk en anekdoten...
De musea van Apt
(Meer informatie in het hoofdstuk Musea)
- Archeologische museum
- Paleontologisch museum
- Hôtel Colin d’Albertas. Barok consulair paleis met
schitterend gipswerk uit de 17 e eeuw
- Museum van het Industrieel Avontuur: Oker,
gekonfijte vruchten, faience en keramiek
ROND APT
Saint-Saturnin-Lès-Apt
Rondleiding door het dorp. In juli en augustus vindt
wekelijks een rondleiding plaats om de historische
aspecten van het dorp te leren kennen: de
Provençaalse molen uit de 17 e eeuw, het kasteel.
Gratis, vertrek bij het toeristisch informatiepunt.
PROVENÇAALSE ESCAPADE
Lavendel- en aromatische planten weekend
3 dagen / 2 nachten
Van vrijdagavond tot zondagmiddag.
September 2004 - mei 2005.
Beroemde plaatsen - Apt 13

Het terras van dit mooie huis kijkt uit over een
uitgestrekte boomgaard met olijf- en fruitbomen en
biedt een prachtig uitzicht op de Mont-Ventoux, de
Monts de Vaucluse en de daken van de oude stad.
In gezelschap van uw gastheer, een apotheker, zult
u via een circuit dat door het gebied tussen de
Luberon en de Montagne de Lure voert, de
voornaamste gecultiveerde en wilde aromatische
planten leren kennen; bezoek aan de akkers, de
distilleerderijen en een etnobotanische tuin.
Prijs voor 2 pers.: m 192
Deze omvat 2 nachten in een tweepersoonskamer
met ontbijt, 1 diner op zaterdagavond, 2 halve
dagexcursies. Niet inbegrepen: de maaltijden die niet
op het programma staan vermeld, het vervoer, de
entreeprijs voor ND-de-Salagon (m 3 / pers. van
november tot maart; m 5 / pers. in het hoogseizoen).
Voor dit arrangement zijn minstens 4 deelnemers
vereist.
Programma afhankelijk van de weersomstandigheden.
Gesproken talen: F - GB
Louis Vincens
Les Aigalades - Chambre et table d’hôtes -
18, chemin Saint-Vincent
84400 Apt
T./F. 33 (0)4 90 04 88 49
Louis.vincens@wanadoo.fr
EVENEMENTEN
- Festival van de lach Zygomatic…Tac. Januari
- Bloemenmarkt. Mei
- Les Tréteaux de Nuit. Muziek- en toneelfestival. 2 e
helft van juli.
- Rommelmarkt en antiekbeurs. Augustus
- Pottenbakkersmarkt. Augustus.
14 Beroemde plaatsen - L’Isle-sur-la-Sorgue
MET DE STROOM MEE…
Aantekeningen van een reiziger: “Het Venetië van
het Comtat, in het water gebouwd. Ik loop langs het
kanaal dat rond de Notre-Dame des Anges kerk
loopt. Van bovenaf de fontein blazen grappende
engeltjes, geholpen door een lichte mistral, water
over de voeten van de verbaasde voorbijganger.”
L’Isle-sur-la-Sorgue, gebouwd op palen in een
ineenstrengeling van rivieren en kanalen, ademt
een zekere gratie en is heerlijk koel in het hartje
van de warme Provençaalse zomer. De
schoepenraden herinneren aan de textielindustrie
uit het verleden. De weelderige barokversiering
van de collegiale kerk met zijn schilderijen van
de gebroeders Mignard, van Sauvan en van
Parrocel getuigt van deze periode van grote bloei.
Tegenwoordig leent L’Isle-sur-la-Sorgue zijn
poëtisch decor aan de antiek- en curiosamarkten
die de plaats opnieuw grote landelijke en
internationale bekendheid hebben gegeven. Elk
weekend openen 7 antiquairsdorpen en twee
nieuwe ruimtes hun deuren voor liefhebbers van
snuffelen. Op de rommelmarkt ter gelegenheid
van Pasen en van 15 augustus telt men
vijfhonderd exposanten extra. Zij maken van
L’Isle-sur-la-Sorgue na Parijs de tweede plaats
voor de handel in antiek. Naast de
streekproducten, herinnert de drijvende markt
op de eerste zondag van augustus aan de tijd
waarin de visvangst een belangrijke activiteit was
en talrijke vissers dagelijks duizenden
rivierkreeftjes vingen. U moet ook niet vergeten
dat L’Isle-sur-la-Sorgue de geboorteplaats is van
de dichter René Char. In Hôtel Donadei de
Campredon bevinden zich herinneringen aan
hem en worden exposities gehouden rond grote
artiesten die hem na aan het hart lagen.
RONDLEIDINGEN IN DE ZOMER
WEKELIJKSE RONDLEIDING
Van juli tot augustus. Rondleiding door het
oude centrum met een gids: de collegiale kerk
Notre-Dame-des-Anges, de kapel van het
ziekenhuis, Place de la juiverie (het Jodenplein),
de schoepraden, patriciërshuizen.
– L’Isle-sur-la-Sorgue
Excursies rond l’Isle-sur-la-Sorgue. Fontaine-de-
Vaucluse, Le-Thor, Châteauneuf-de-Gadagne:
tegen betaling van twee rondleidingen is de derde
rondleiding gratis.
– Châteauneuf-de-Gadagne
Rondleidingen door Châteauneuf-de-Gadagne Van
eind juni tot eind augustus, wekelijkse rondleiding
door een erkende gids die u dit mooie dorp zal
leren kennen, bakermat van de Félibrige
(letterkundige beweging die zich inzette voor de
herwaardering van het Provençaals).
– Le Thor
Rondleidingen door Le Thor In juli en augustus,
wekelijkse rondleiding door een erkende gids.
Vertrek bij het Office de Tourisme voor een tocht
door het oude Thor: de stadswallen, de Notre-
Dame-du-Lac kerk, het Belfort, de Garancine wijk.

EVENEMENTEN
(Meer informatie in het hoofdstuk Lokale Feesten)
- Antiek- en curiosamarkt van L’Isle-sur-la-Sorgue.
Begin april.
- Jachtavonturen en vissersavonturen. Beurs. Een
weekend begin juni.
- Ouderwets vissen. 3 e zondag van juli,
- De artistieke marathon van L’Isle-sur-la-Sorgue.
Begin juli
- Watercorso. Eind juli
- Drijvende markt. 1 e zondag van augustus
ZOET, GUL EN VRUCHTBAAR
Het ligt aan de rand van de Luberon, het is de
hoofdstad van de meloen, het heeft een naam die
zingt. Wat kan het anders zijn dan Cavaillon?
Uit de vlakte van Cavaillon rijst een heuvel op
en op die heuvel staat de Saint-Jacques kapel.
Deze beschermt Cavaillon. Cavaillon was
Romeins en heette toen Caballio. De stad had
toen een triomfboog waarvan de resten zijn
overgebracht naar het onderste gedeelte van de
César de Bus straat. Vanaf het einde van de 15 e
eeuw bood de stad tevens onderdak aan Joden,
beschermd door de Paus. Dezelfde ambachtslui
die aan de restauratie van de romaanse kerk
werkten en van het bijbehorende klooster in de
18 e eeuw zorgden tevens voor de versiering van
de synagoge. Beide bevatten veel kunstschatten
en spirituele schatten. De geschiedenis van
Cavaillon is onlosmakelijk verbonden met
water. Het Saint-Julien kanaal dat in 1171
werd gegraven vanaf de oevers van de Durance
en het aquaduct van 1530 hebben van de vlakte
een vruchtbare boomgaard gemaakt. Groente
en fruit, en in het bijzonder de kanteloep
meloen, hebben de stad beroemd gemaakt.
Deze overvloed brengt fijnproevers en
smulpapen, die op maandagmorgen op de
markt worden genodigd om één en ander te
proeven, in verrukking.
BEZIENSWAARDIGHEDEN EN MUSEA
(meer informatie in het hoofdstuk Musea)
- De synagoge, een meesterwerk van kunst uit het
18 e -eeuwse Comtat. Dit is voor zover bekend één van
de meest opmerkelijke Joodse gebedshuizen.
- Joods museum.
- Museum van het Hôtel-Dieu.
- Museum van de Provençaalse santon
ONTDEKKINGSRONDWANDELING DOOR
CAVAILLON
Het hele jaar door
- Wandelcircuit door het oude Cavaillon: (Romeinse
boog, Stadhuis, Grand-Rue en de kloosterkapel, de
Avignon poort, Saint-Jacques kapel, Notre-Dame et
Saint-Véran kathedraal…). Volg de pijlen. De
routebeschrijving is te vinden in de praktische gids
uitgegeven door het Office de Tourisme. Praktische,
ludieke en speciale kindergids.
- Ontdekkingspad over de Saint-Jacques heuvel:
ontdekking van het landschap en van de flora, kapel
uit de 12 e eeuw.
Zomers
Themarondleidingen: Het oude Cavaillon,
de Saint-Jacques heuvel, meloencircuit,
circuit tussen Durance en Kanalen,
vakmanschapsroute, Joods erfgoed …
www.cavaillon-luberon.com
OM VERLIEFD OP TE WORDEN
Na een wandeling over de kammen van de Luberon
in gezelschap van René Char en na een bezoek aan
Lourmarin schreef Albert Camus: “Hier zou ik
willen wonen, een huis willen vinden dat me
aanstaat, me eindelijk een beetje willen settelen.”
Niemand ontkomt aan die verleiding bij het
zien van de dorpen in de Vaucluse. Wat hebben
die Provençalen voor talent, voor natuurlijk
gevoel voor schoonheid om zulke dorpjes te
bouwen die de bezoeker onmiddellijk zin geven
er te blijven, zich er te vestigen? We herinneren
ons dat de gevaarlijke tijden in de
Middeleeuwen, het feodale leven en de toen
ongastvrije vlaktes aan de oorsprong liggen van
die smalle straatjes gegroepeerd rond kastelen,
van de klokkentorens en de muren rondom.
Vandaag de dag echter zorgen de in de zon
gebruinde stenen, het spel van licht en schaduw
in de straten, de pleintjes en de verfrissende
fonteinen, het uitzicht op de vlaktes en de
wijngaarden en het gelui van de klokken in hun
Beroemde plaatsen - Cavaillon, De zeven mooiste dorpen 15

open klokkentorens ervoor dat we wegdromen
in een vredige, poëtische gemoedsstemming.
Zeven van al deze dorpjes zijn uitverkoren om
op de lijst van mooiste dorpen van Frankrijk te
worden geplaatst: Ansouis, Gordes, Lourmarin,
Ménerbes, Roussillon, Séguret en Venasque.
ANSOUIS (Luberon)
De huizen van dit dorp aan de voet van het
kasteel waaieren uit in een halve cirkel tegen
de heuvelhelling, beschut tegen de mistral.
- Het kasteel: Gemeubileerd kasteel uit de 13 e en de
18 e eeuw, residentie van de graven van Sabran.
Terrastuinen in Franse stijl.
- Musée Extraordinaire: Gefossiliseerde vissen en
schelpen uit de Luberon. Tentoonstellingen over de
onderwaterwereld. Beeldhouwwerk en schilderijen
van C. Mazoyer.
(Meer informatie in het hoofdstuk Musea).
GORDES (LUBERON)
In Gordes nestelen de huizen van droog
gestapelde stenen zich rond een rotsuitloper die
over het dal van de Calavon uitsteekt.
- Moulin des Bouillons: De oudste olijfoliemolen die
intact is gebleven (Grieks systeem) in een Gallo-
Romeinse bouwstijl.
T. 33 (0)4 90 72 22 11 - F. 33 (0)4 90 72 20
- Pol Mara museum (kasteel): Sinds april 1997
herbergt het museum zo’n 200 werken van deze
hedendaagse Vlaamse schilder. (Meer informatie in
het hoofdstuk Musea).
16 Beroemde plaatsen - De zeven mooiste dorpen
LOURMARIN (Luberon)
Lourmarin ligt in de vlakte. Het renaissance
kasteel, bijgenaamd “de kleine villa Médicis
van de Provence”, huisvest een stichting voor
kunstenaars en schrijvers.
- De litteraire cricuits Albert Camus en Henri Bosco
Kennismaking met de litteratuur en poëzie, verhalen
en anektdoten met betrekking tot het verblijf van
Albert Camus en Henri Bosco in Lourmarin. De
wandelingen starten bij de begraafplaats waar beide
schrijvers liggen begraven. In juni, juli en augustus,
rondleiding bij avond, om de week op zaterdag, met
één van beide schrijvers als thema (inlichtingen bij
het Office de Tourisme). Duur: 1:45 uur
- Wandeling door het verleden van Lourmarin
Zomers één keer per week. De bedoeling van deze
rondwandeling is bepaalde plaatsen te laten zien die
gewoonlijk niet te bezichtigen zijn (protestantse
kerk, katholieke kerk binnenplaatsen van
patriciërshuizen, gemeentelijke wasplaats,
privépaden door de huizen van Lourmarin). Gratis
voor kinderen onder de 10 jaar en voor inwoners
van Lourmarin.
MÉNERBES (Luberon)
Dit bolwerk was het toneel van bloedige
gevechten tijdens de godsdienstoorlogen. Het
belfort, “Tour de l’horloge” genoemd heeft een
open klokkentorentje. Patriciërshuis uit de 18 e
eeuw en oude huizen.
- 1000 exemplaren van de 17 e eeuw tot op heden.
(Meer informatie in het hoofdstuk Musea).
- Saint-Hilaire abdij
Kleine abdij en kerk uit de 13 e eeuw, aangrenzende
tuinen. T. 33 (0)4 90 75 88 83
ROUSSILLON (Luberon).
Jean Vilar gaf Roussillon de bijnaam het Rode
Delphi. Het dorp ligt in het hartje van het
okergebied en is beroemd om de kleur van zijn
gevels. Zij bieden een uitgebreid palet van
kleurnuances.
- Het plein voor het gemeentehuis is zeer
geanimeerd met winkels en cafeetjes.
- De Saint-Michel kerk dateert uit de 12 e eeuw.
- De Jeu de Paume straat loopt uit op de Aurouse
poort vanwaar men uitkijkt over de toppen van de
Val des Fées, lage okerbergen waar door
mensenhand en erosie een bijzondere vorm aan is
gegeven.
SÉGURET (Mont-Ventoux)
Séguret komt van het Provençaalse woord “Ségur”
(Sûr), dat afkomstig is uit het Latijn Securitas
(veiligheid). Het dorp ligt tegen de helling van de
heuvels die de laatste uitlopers van de Alpen zijn
en kijkt uit over de vlakte van het Comtat bedekt
met wijngaarden en het dal van de Rhône. Het
middeleeuwse karakter van Séguret stijgt op uit de
geplaveide straten, de poternes met oude huizen,
de Fontaine des Mascarons (historisch monument)
en de ruïnes van het feodale kasteel vanwaar men
een prachtig uitzicht heeft.
- De St-Denis kerk dateert uit de 10e eeuw, evenals
de Notre-Dame-des-Grâces kapel.
- Het Belfort met één enkele wijzer is gebouwd in de
17 e eeuw.
- Op 24 december organiseert Séguret een pastorale
(Li bergie de Séguret – Meer informatie in het
hoofdstuk Lokale Feesten).

VENASQUE (Mont-Ventoux)
Dit dorp heeft zijn naam gegeven aan het
Comtat Venaissin. Het ligt hoog op een
rotsuitloper. Om het defensieve aspect te
versterken is op de rand van de rots in de
Gallo-Romeinse periode een muur gebouwd.
Later werden de vestingwerken aangevuld met
halfronde torens (Saraceense torens). Langs de
hoofdstraat staan huizen uit de 14 e tot de 18 e
eeuw, onderbroken door kleine pleintjes. Eén
daarvan wordt verfraaid met een fontein uit de
18 e eeuw.
- De Notre-Dame kerk dateert uit de 12 e eeuw, maar
heeft vervolgens talrijke wijzigingen ondergaan
(het portaal en de klokkentoren dateren uit de 17 e
eeuw). Het Baptisterium is zeer boeiend. Het is het
voorwerp geweest van een heftige archeologische
polemiek. Werd hij gebouwd op de resten van een
Romeinse tempel? Was het een episcopale grafkerk
herbouwd rond 1130-1150 op een sanctuarium uit
de 6 e en 7 e eeuw? Een lange gang verbindt het
Baptisterium met de Notre-Dame kerk.
T. 33 (0)4 90 66 62 01 - F. 33 (0)4 90 66 60 46
EEN KLEIN GEBIED MET EEN GROTE
GESCHIEDENIS
De paus die de regio van Valréas kocht in de 14 e
eeuw, zou dit gebied graag hebben verenigd met
zijn bezittingen van het Comtat. De koning van
Frankrijk gaf er echter voorkeur aan hem een
doorgang toe te kennen in de Dauphiné. Toen de
bevolking van de Enclave koos voor inlijving bij
Frankijk in 1791 accepteerde de Assemblée
Nationale dat dit gebied een enclave van de
Vaucluse bleef in het departement de Drôme.
De vier gemeenten Valréas, Grillon,
Richerenches en Visan vormen de pauselijke
enclave. De bladzijden van hun geschiedenis
worden gesierd door de romaanse kathedraal
van Valréas en het kasteel van Simiane, de
vestingmuren van Crillon, de commanderij
van de Tempeliers in Richerenches en de
Notre-Dame-des-Vignes kapel in Visan. In de
19 e eeuw deed Valréas zich gelden als
hoofdstad van de Franse kartonindustrie. Deze
industrie, die wereldbekendheid kreeg aan het
begin van de 20 e eeuw, is nog altijd levend.
Oorspronkelijk was de taak het vervaardigen
van geventileerde dozen voor de import van “
zijderupszaadjes”. Vervolgens breidde de
productie zich uit tot doosjes voor de
parfumindustrie, de farmaceutische industrie,
de juwelenindustrie, de snoepwarenindustrie
en totalles waarvoor een verzorgde verpakking
nodig was in die tijd. De pauselijke enclave
heeft ook zijn banden met de landbouw
behouden (wijnbouw, lavendel en olijven). Het
gebied is mede bekend om zijn truffels die elk
jaar worden gevierd tijdens de truffelmis van
Richerenches (Zie pagina’s over de Truffel).
Valréas
- Museum van de Kartonindustrie en de Drukkunst
(Zie details museumpagina’s)
- Bezichtiging: Pauselijke mijlpalencircuit (Zie
pagina’s de Pauselijke Provence)
- Toneel- en Muziekfestival van de Enclave. Half
juli, half augustus (Zie pagina’s Kunst en
Voorstellingen)
- Kleine Sint-Jansnachten in Valréas op 23 juni. (Zie
pagina’s Lokale Feesten)
Richerenches
- Truffelmis. In januari (Zie pagina’s over de Truffel
en paginas Lokale Feesten)
Visan
- Saint-Vincent wijnfeest. In januari (Zie pagina’s
Lokale Feesten)
- Wijnstokfeest. In juli (Zie pagina’s Lokale Feesten)
Beroemde plaatsen - De pauselijke enclave 17

“DE HEMEL LIJKT HET LAATSTE
WOORD TE HEBBEN …” (René Char)
Hier heeft de natuur een decor gebouwd voor
wandelaars, trekkers en klimmers.
De Dentelles (kantwerk) van de Vaucluse zijn
een geologische bezienswaardigheid; een
curiositeit ontstaan door de vorming van de
Alpen waarbij kalkstenen platen opwaarts
gedrukt zijn. In de Oudheid vond men dit
natuurverschijnsel al zo mooi dat men het de
naam Mons mirabilis (de wonderschone bergen)
gaf, die aan de oorsprong ligt van “Montmirail”.
Erosie en de uitvinding van het kantwerk
hebben de metafoor compleet gemaakt. De
rotsbergkam steekt af tegen de hemel, met steile,
opengewerkte lijnen die zo’n 755 meter hoogte
bereiken. Zij zijn begroeid met pijnbomen,
steeneiken en mediterrane aromatische planten
en worden omgeven door de wijngaarden van
Beaumes-de-Venise, Gigondas en Vacqueyras.
Zondagswandelaar, langeafstandswandelaar of
klimmer, iedereen benadert ze op zijn manier.
ROND DE DENTELLES DE MONTMIRAIL
Séguret
(Zie pagina’s Dorpen voorzien van een kwaliteitslabel).
Beaumes-de-Venise
Het dorp draagt het label “site remarquable du goût”
(opmerkelijke smaakplaats) om zijn olijfolie en om
zijn muskaatwijn.
18 Beroemde plaatsen - De Dentelles de Montmirail
- Rondleiding.
De anderhalf uur durende rondleiding door het dorp,
onder leiding van een gids, begint bij de restanten van
de eerste kerk van Beaumes-de-Venise waarvan nog
een kapel over is op het kerkhof. Vervolgens voert hij
het dorp in met op een pleintje rond de fontein
(rijksmonument) de vertelling van wat historische
achtergronden. Daarna wordt de kerk bezichtigd (de
bouwstijl aan de buitenkant, het meubilair en de
decoratie van binnen) en tenslotte worden de
vestingwerken van het dorp en de middeleeuwse
straatjes bekeken. Van april tot oktober, één of twee
maal per maand.
- Rondleiding door de Notre-Dame-d’Aubune kapel.
Dit religieuze gebouw dateert uit de 12 e eeuw en heeft
een klokkentoren die op de lijst van historische
monumenten staat. De kapel wordt slechts opengesteld
voor rondleidingen met een gids. Hij is te bereiken met
de auto of al wandelend door de garrigue.
Gigondas
Dit schilderachtige dorp dat tot het voormalige
prinsdom van Oranje behoorde, wordt omgeven door
middeleeuwse vestingmuren. Tegen de achtergrond
rijzen de Dentelles de Montmirail, die volledig op het
grondgebied van Gigondas liggen. De Saint-Cosme
kapel uit de 11 e eeuw heeft zeer fraaie romaanse
absidiolen. Een pad is aangelegd om de beelden die op
de terrassen van het kasteel staan te aanschouwen.
Gigondas brengt een wereldberoemde wijn voort. Deze
kan worden geproefd bij een groot aantal producenten
en in de wijnkelder van Gigondas (Zie pagina’s
Wijngaarden en Wijnen.)
Vacqueyras
Dit dorp op de top van een heuvel heeft nog een deel
van zijn vestingmuren. Vacqueyras produceert één
van de drie wijnsoorten van de Côtes-du-Rhône de
Vaucluse.
- Wijnfeest van Vacqueyras in juli (Zie pagina’s
Lokale Feesten.)
La Roque-Alric
84190 La Roque-Alric
T. 33 (0)4 90 62 96 71
Dit schilderachtige dorpje ligt tegen een rotspunt in
het hartje van de Dentelles de Montmirail. Het
kronkelige weggetje dat langs de voet van het dorp
voert is erg in trek bij liefhebbers van de wielersport.
PROVENÇAALSE ESCAPADE
Klimarrangement in de Dentelles de Montmirail
3 dagen / 2 nachten
September 2004 - augustus 2005.
Logies in een Provençaalse boerderij uit de 18 e eeuw
in Suzette. De beveiligde klimplaatsen op het volle
zuiden liggen dicht bij het dorp.
Prijs voor 2 pers.: m104. Degressieve prijs voor een
vierpersoonskamer. Deze prijs omvat 2
overnachtingen in een tweepersoonskamer met
ontbijt, de topogidsjes. Niet inbegrepen zijn de
maaltijden aan de table d’hôtes (aan de tafel van uw
gastheer, reservering verplicht). .
m20 per persoon, alles inbegrepen.
Gesproken talen: F - GB - SP
La Fontaine du Buis
Sylvie Favot et Michel Jean
Chambre d’hôtes “Fleurs de Soleil”
84190 Suzette
T. 33 (0)4 90 65 03 87
s.favot@libertysurf.fr

DE PROVENCAALSE HEMELVAART
De legendarische Mont-Ventoux trekt zowel
bewonderaars van Petrarca als onvoorwaardelijke
liefhebbers van de Tour de France. De berg is
genaakbaar en maakt de mythe toegankelijk voor
een ieder die van de natuur wil genieten.
De Mont-Ventoux is overal in het departement
zichtbaar. Zijn hoogte van 1912 meter zorgt voor
een grote verscheidenheid aan landschappen.
Deze ontdekken we door tijdens een picknick op
de berg in de voetsporen te treden van Henri
Fabre, de Provençaalse entomoloog
(insektenkenner), die ze zo treffend schreef: “(…)
Eerst worden olijfboom en steeneik steeds
schaarser. Dan verdwijnen de wijnstokken en de
amandelboom. Even later de moerbeiboom, de
notenboom en de witte eik. De buksboom neemt
in aantal toe. We komen in een zone (…) waar de
voornaamste begroeiing bestaat uit bonenkruid,
ook wel bekend onder de naam Pèbre d’ase,
“ezelpeper”… Sommige kaasjes die deel uitmaken
van onze proviand zijn met dit sterke kruid
bestrooid. Sommigen snijden ze al aan in
gedachten”. Vóór hem, in 1336, was Francesco
Petrarca al in verleiding gebracht door de top.
Gefascineerd door de berg schreef hij: “eindelijk
heb ik toegegeven aan de impuls om echt ten
uitvoer te brengen wat ik al zo lang van plan was”.
De beklimming was zwaar, er was toen nog geen
wandelpad. Dezelfde verleiding drijft de renners
van de Tour de France ertoe om de reus van de
Provence te beklimmen, waarbij zij de weg banen
voor wielersportliefhebbers die hun kracht willen
meten met deze topsporters. Sommigen maken
liever een afdaling op ski’s dan een klim op de fiets
in één van beide skistations, Mont Serein en
Chalet Reynard. Weer anderen kiezen voor de
bezichtiging van de dorpjes rondom en nemen de
top vanuit de verte op, zittend in de schaduw.
Het vakantieoord van de Mont-Serein
Mont-Serein, op 1350 meter hoogte, biedt eenn scala aan
ludieke en sportieve zomeractiviteiten voor jong en oud:
“Déval kart” (skelterafdaling), “Trotinherbe” (steppen
op de grasbodem), vliegeren, paardrijden, wandelpad
met observatieposten voor de fauna. ‘s Winters sleeën,
skiën en wandelen met sneeuwschoenen.
T. 33 (0)4 90 63 42 02 - F. 33 (0)4 90 60 78 58
www.stationdumontserein.com
ROND DE MONT-VENTOUX
Bedoin
Nachtelijke beklimming van de Mont-Ventoux
In juli-augustus organiseert het Office de Tourisme van
Bedoin de nachtelijke beklimming van de Mont-Ventoux
onder leiding van een berggids, in groepen van maximaal
25 personen. Verzameling voor het Office de Tourisme.
Vervolgens vertrek vanuit het gehucht Sainte Colombe
vóór middernacht. Aankomst boven tegen zonsopgang.
Terugkeer op het vertrekpunt in de loop van de volgende
morgen. Deze excursie is voorbehouden aan deelnemers
van boven de 15 voorzien van een goede wandel- en een
lichte bivakuitrusting. Inschrijving verplicht. Naar gelang
de meteorologische omstandigheden kunnen bepaalde
data worden geannuleerd.
Malaucène
De wonderbaarlijke bron van le Groseau heeft het
leven geschonken aan een Gallische god, een
romaans klooster, papiermolens en -fabrieken en een
levendig stad die rond de Safre heuvel ligt
gewikkeld. Malaucène ontdekken
- Van april tot oktober: wekelijkse rondleidingen
onder leiding van een door het Ministerie van
Cultuur erkende gids (gidsen van de COVE -
Communauté d’agglomérations du Ventoux et du
Comtat Venaissin). Ongeveer anderhalf uur.
Verzamelen voor het Office du Tourisme. Gratis
voor kinderen onder de 10 jaar.
- In juli en augustus organiseert het Office de
Tourisme de nachtelijke beklimming van de Mont-
Ventoux. De wandeling bij maneschijn eindigt op
de top tegen zonsopgang. Verzameling op
vrijdagavond om 20:30 uur voor het Office de
Tourisme. Inschrijving verplicht tot uiterlijk
vrijdagmorgen 12 uur.
PROVENÇAALSE ESCAPADE
Het gebied van de Ventoux te voet
2 dagen / 1 nacht
Oktober 2004 - juni 2005
Om de fauna en flora te leren kennen langs de paden
op de Mont-Ventoux. Uw gastheer biedt u meer dan
45 wandelroutes, eenvoudige wandelingen of
beklimmingen, voor elk wat wils en voor elk niveau.
Prijs voor 2 pers.: m69 laagseizoen -
m76 hoogseizoen (april - mei - juni) Deze omvat 1
overnachting in een tweepersoonskamer met
ontbijtbuffet, bruikleen van kaarten en topogidsen.
Niet inbegrepen: maaltijden (mogelijk in het
restaurant van het hotel tegen voordeelprijzen) en
vervoer. Gesproken talen: F- GB - D - I - SP
Safari Hôtel -
Jean-Claude Roux
1, avenue Jean-Henri Fabre
84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 63 35 35 - F. 33 (0)4 90 60 49 99
info@nid-provencal.com
Beroemde plaatsen - De Mont-Ventoux 19

EEN POËTISCHE UITDAGING
Met de bescheidenheid van een groot schrijven,
noteerde Stendhal in zijn reisdagboek: “Ik ben
nu bij Fontaine-de-Vaucluse, zo geliefd bij de
lezers van de sonnetten van Petrarca, maar men
heeft al zoveel mooie zinnen geschreven over
deze beroemde plaats dat ik niets zal zeggen…”
Mysteries blijven hier bestaan. Dat één van
de putten van Fontaine-de-Vaucluse
minstens 300 meter diep is, is bekend, maar
tot hoe diep de afgrond zelf gaat weet men
niet. Geologen begrijpen nog steeds niet
waar alle bronnen vandaan komen die deze
onafgebroken opwelling van water voorzien
en hoe het komt dat deze zo krachtig is.
Misschien getuigen dichters als Petrarca en
René Char van meer inzicht door er alleen
maar inspiratie uit te putten? Één ding is
zeker: de aanblik van dit mintgroene water
dat opborrelt in het licht en in de hitte van
de zomer is een lust voor het oog waar
niemand genoeg van kan krijgen. De
temperatuur van het water die constant 13°
bedraagt, zelfs in de zomer, zorgt voor een
weldadige koelte rond het gebied. Het
Petrarca museum, het ondergrondse
museum en de Vallis clausa molen (waar de
traditie van het papiermaken in ere wordt
gehouden) geven een levendige voorstelling
20 Beroemde plaatsen - Le site de Fontaine-de-Vaucluse, Het Luberon massief
van de verschillende avonturen die op hun
beurt bij deze bron aan de menselijke geest
zijn ontsproten.
DE MUSEA
(meer informatie in het hoofdstuk Musea)
- Het Petrarca museum (Originele prenten uit de 16 e
tot de 19 e eeuw, originele werken van Petrarca en
René Char).
- Geschiedkundig museum 39-45 “De roep van de
Vrijheid” (multidisciplinaire benadering en
reconstructie van het vooroorlogse leven tot aan de
Bevrijding).
- Het Santonmuseum (1700 santons in alle maten,
gemaakt door 60 verschillende santonmakers uit de
20 e eeuw).
- Het ecomuseum van le Gouffre (prehistoire en
speleologie).
ROND FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Saumane-de-Vaucluse
Dorpje met keistenen straatjes en gedomineerd door
het kasteel (12 e - 15 e eeuw) van de Markies van Sade
(niet te bezichtigen).
Klein archeologische museum “La Crémade”
T. 33 (0)4 90 61 64 74
DOLCE VITA VAN GROTE ALLURE
De Luberon en een gevoel van dolce vita gaan
hand in hand. Hoewel enig tijd nodig is om dit
massief te leren kennen, doet de
aantrekkingskracht van de Luberon zich al snel
voelen. De Luberon is gewoon onweerstaanbaar.
De Luberon keten, strekt zich uit van het oost naar
west in het zuiden van de Vaucluse. Hij is indirect
ontstaan door de vorming van de Pyreneeën.
Vervolgens heeft hij langzaam aan vorm gekregen
door erosie en door de rivier Aiguebrun die het
massief met het ravijn van Lourmarin in twee
delen heeft uitgehold. Men vindt hier de nodige
contrasten. Het hoogste punt van de kleine
Luberon is maar 727 meter. Toch vertoont dit deel
diepe kloven en steile wanden. De grote Luberon
in het westen met de Mourre Nègre bereikt 1125
meter, maar heeft een reliëf dat veel glooiender en
lieflijker is en een uitgestrekte hoogvlakte met het
Plateau van les Clarapèdes.
De dorpjes in de Luberon zijn vervuld van licht,
mildheid en kleuren. Door de zon vergulde
stenen muren, met natuurlijke okers gekleurde
gevels, terrasjes, schaduwrijke pleintjes en
smeedijzeren open klokkentorentjes stemmen tot
een milde levensstijl.
Het werk op het land neemt hier een belangrijke
plaats in: tegen de hellingen groeien wijngaarden

en kersenbomen. Hoger op vindt men lavendel en
koren en grazen de kuddes in een ongerepte
natuur. Het Regionale Natuurpark van de
Luberon ziet toe op de bescherming van die
natuur en stelt de mensen in staat dit
biosfeerreservaat te leren kennen dankzij de
aanleg en het onderhoud van 236 km
bewegwijzerde fiets- en wandelpaden.
Huis van het Regionaal Natuurpark van de Luberon
(meer informatie in het hoofdstuk Musea).
PROVENÇAALSE ESCAPADE
Voettochtarrangement in de Luberon
3 dagen / 2 nachten
Herfst 2004 - voorjaar 2005
Om te genieten van de volle natuur en de open lucht
biedt de hoteleigenaar verschillende wandelroutes: 4
in het 30 hectaren tellende park van het hotel zelf,
volledig bewegwijzerd en 7 in het massief van de
Luberon (vertrek op hoogstens 20 minuten van het
hotel). Uw gastheer zal u de nodige informatie
verschaffen over de verschillende routes en u van
kaarten voorzien. Het hotel beschikt over een
verwarmd zwembad en een fitnessruimte.
Prijs voor 2 pers.: m102,40 in de herfst - m112,40 in
het voorjaar. Deze omvat 2 overnachtingen in een
tweepersoonkamer met ontbijt, bruikleen van kaarten
en routebeschrijvingen, toegang tot het verwarmde
zwembad en de fitnessruimte. Niet inbegrepen:
maaltijden en vervoer.
Gesproken talen: F - GB - D
Hostellerie Notre-Dame-de-Lumières
Hôtel
Sylvain Vinot
84220 Goult
T. 33 (0)4 90 72 22 18 - F. 33 (0)4 90 72 38 55
www.notredamedelumieres.com
hostellerie@notredamedelumiere.com
WELKE KLEUR IS AARDE?
De aarde is hier rood, of eerder geel. Of nee,
eigenlijk meer oranjeachtig, maar daarginds bij
ondergaande zon gaat hij meer naar het paars.
Zegt men daarom dat de Provence zo kleurrijk is?
De vorming van oker dateert uit de het
Mesozoïcum, toen de Vaucluse door de zee was
bedekt. Het zand is geoxideerd en heeft gele,
oranje, paarse en rode tinten aangenomen. Aan
het einde van de 18 e eeuw ontdekte Jean
Etienne Astier uit Roussillon de kwaliteit van
het oker en de mogelijkheid er niet te evenaren
tinten uit te verkrijgen. Tot aan het midden
van de 20 e eeuw waren okerafgroeves in
exploitatie om het nodige materiaal te
verschaffen voor verf, de cosmetica en zelfs
voor sommige levensmiddelen (de korst van
Hollandse kaas !). Vandaag de dag zijn er op
verschillende plaatsen in de Luberon in die
afgravingen nog schitterende kleuren te zien
die oplichten in de zon (te voet of te paard te
bezichtingen). De laatste okerfabriek staat in
Apt aan de oever van de Calavon. Daar kan
men de fabricagetechniek ontdekken die uit
drie stappen bestaat. De oker uit de groeves
wordt gewassen om hem van het zand te
scheiden. De oker bezinkt dan in grote bassins
en vormt een dikke brij die in briketten wordt
gesneden die in de zon en de wind te drogen
worden gelegd. Deze worden vervolgens
vermaald en gebakken. Door dit bakken
ontstaan alle tinten en kleurschakeringen. Een
goede okermaker kan 17 kleurnuances halen
uit 6 basispigmenten: Sienna, geel oker en
Umbria, elk van deze in donkere en in lichte
versie.
OMTRENT OKER
Het pad van de okergroeves in Roussillon
(Luberon)
De groeves met hun bloedrode en goudbruine
hellingen vormen een geologische
bezienswaardigheid die Roussillon tot één van de
bekendste plaatsen in de Luberon maken. Panelen
met uitleg over het ontstaan en de exploitatie
leiden de wandelaar door deze beroemde
okergroeves die een veelkleurig labyrint vormen.
Betaalde bezichtiging van maart tot half
november.
‘s Winters gesloten.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 05 60 25
ot-roussillon@axit.fr
Conservatorium van Toegepaste Okers en
Pigment
in Roussillon
In een voormalige okerfabriek (“Usine Mathieu”),
reeds in 1871 opgericht door pioniers van dit
avontuur, kan men bassins, ovens, rode en gele
okermolens zien en een tuin met verfplanten. De
vereniging OKHRA ontvangt het het publiek en
mensen uit het vak en organiseert tijdelijke
exposities.
Gesproken talen: GB - D
…
Beroemde plaatsen - Het Luberon massief , Okers 21

Kleurenworkshops voor kinderen
Kinderen kunnen hier in de praktijk
kennismaken met de oorsprong van producten uit
het dagelijks leven (verf, pigmenten…). Vanaf 5
jaar maken zij tijdens de schoolvakanties verf met
okers, pastelstaafjes en aquarel op basis van
planten en kunnen zij deelnemen aan een
workshop verven waar verfplanten worden
gebruikt. Deze kleurenateliers vinden ‘s morgens
plaats. Inschrijving verplicht. Schoolvakanties
(alle vakantiezones) van 10 tot 12 uur van dinsdag
tot zaterdag.
Workshops en demonstraties voor Volwassenen
Workshops om kennis te maken met verschillende
traditionele schildertechnieken: aquarel, tempera
op basis van ei, saus op basis van kalk, verf op
basis van verse kaas, glacis. Reservering verplicht.
De vereniging OKHRA biedt verder het hele jaar
door workshops onder leiding van vaklui. De
voornaamste thema’s zijn: muren en verf, hout en
kleuren, papier en kleuren, metaal en kleuren,
emailleren, kleurtheorieën, artistieke benadering.
De inhoud van de workshops kan op internet
worden geraadpleegd. Reservering verplicht.
OKHRA Voormalige Usine Mathieu
Route d’Apt - D104 - 84220 Roussillon
T. 33 (0)4 90 05 66 69
info@okhra.com - www.okhra.com
De Provençaalse Colorado
Paden door de okergroeves in Rustrel (Luberon) Het
natuurschoon van deze plaats is te danken aan een
combinatie van mensenwerk en natuur. In de 19 e en
20 e eeuw heeft Rustrel eerst op het ritme van de
ijzerindustrie, vervolgens op die van de okerindustrie
geleefd. Sinds de exploitatie van de groeves is
stopgezet, is het evenwicht tussen okerproductie en
landbouw kwetsbaar geworden. De paden voeren
22 Beroemde plaatsen - Okers
over grondgebied van de gemeente maar ook over
particulier gebied. Ze zijn aangegeven in het geel,
blauw of rood.
Gemeentehuis van Rustrel
T. 33 (0)4 90 04 91 09
rustrel.mairie@wanadoo.fr
www.mairie.rustrel.net
Okerciruit op de fiets (Luberon)
Een lus van 50 km via Roussilon Rustrel Gargas en
Villars. Smalle bewegwijzerde weggetjes door een
kleurig landschap. De tocht kan worden verkort
door de okergele pijlen te volgen.
Huis van het Park van de Luberon
60, place Jean Jaurès
84400 Apt
T. 33 (0)4 90 04 42 00
accueil@parcduluberon.fr
www.parcduluberon.com
Bezichtiging van de okergroeves in Gargas
(Luberon)
De laatste bovengrondse okergroeve die nog
geëxploiteerd wordt, ligt in het dorpje Gargas. De
bezichtiging begint met een tentoonstelling genaamd
“Terre d’ocres, fragments de mémoire”, waarna de
groeves en de bassins van de fabriek van de Société
des Ocres de France in Apt worden bekeken.
Gemeentehuis van Gargas
T. 33 (0)4 90 74 12 70
info@ville-gargas.fr
www.ville-gargas.fr
BEZICHTIGINGEN DOOR INDIVIDUELEN
Het hele jaar door, op afspraak met het
gemeentehuis. De tentoonstelling alleen kan elke
dag worden bezichtigd. Groepen dienen contact
op te nemen met het gemeentehuis.
“Demoiselles Coiffées” van Bedoin
(Mont-Ventoux)
Op enkele kilometers van het dorp. Deze pijlers van
okerhoudend zand zijn tot in de jaren 50
geëxploiteerd voor de verfindustrie, de
wrijfwasindustrie en de cosmetica-industrie. Het
door de natuur gemodelleerde landschap is door de
mens veranderd en dus gedeeltelijk kunstmatig
ontstaan. Afvloeiend water heeft kammen en spitse
punten uitgebeiteld waarbij op sommige van deze
pijlers een ijzerhoudende korst is ontstaan die ze de
naam “cheminée de fée” of “demoiselles coiffées”
(jongedames met hoofddeksel) heeft gegeven. Let op:
dit gebied is particulier bezit en zeer kwetsbaar.
Voor bezichtiging contact opnemen met het
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 65 63 95
ot-bedoin@axit.fr
Nog een bezienswaardigheid
het museum van het Industriële Avontuur in Apt
(meer informatie in het hoofdstuk Musea).

:
Beroemde plaatsen 23

ALS HET GELUK
IN DEZE WERELD
LIJKT OP…
Een tuin vol welriekende bloemen, vruchten en
schitterende wijnen; Een met smaak ingericht huis,
mooi bewerkte voorwerpen; Dorpelingen die je met
genoegen ontmoet op kleurrijke, gezellige markten;
Vrienden waarmee je herinneringen aan tradities
deelt en het plezier van feesten; …dan heeft het
geluk in deze wereld een gezicht en dat is de
Vaucluse.
Levenskunst 25

OP EEN TAFEL,
de plooien van een tafellaken gedrapeerd rond fel
gekleurde groente. Een schotel met truffels in het
midden absorbeert het licht. In een aardewerken
schaal steekt het donkerblauw van een tros druiven
af tegen de lichte kleur van een in tweeën gesneden
meloen. Een kristallen karaf en twee glazen op een
blad weerspiegelen een gulle wijn en verlichten
een compoteschaal vol glanzende gekonfijte
vruchten. Op een bord een paar stukken noga en
een restje amandelkruimels.
Op de achtergrond wat olijfboomtakken en een bos
vers geplukte lavendel. Het doek is genaamd
“Provençaalse allegorie”.
26 Levenskunst
Richerenches
Valréas
Visan
Lavendel
Wijngaarden en wijnen
Een mand vol streekproducten
De truffel
Bollène
Ste-Cécileles-Vignes
Roaix
Puyméras
Entrechaux
Mondragon
Piolenc
Cairanne
Rasteau
Uchaux
Gigondas
Vacqueyras
Vaison-la-Romaine
Séguret
Sablet
Malaucène
Suzette Le Barroux
Beaumes-de-Venise
Orange
Crillon-le-Brave
Aubignan
Caromb
Sault-en-Provence
Mormoiron
Monieux
Châteauneuf-du-Pape Sarrians
Mazan
Carpentras
Malemort-du-Comtat
Monteux
Venasque
Pernes-les-
St-Saturnin-les-
Avignon
Fontaines
Avignon
Murs
Velleron
Gordes Gargas
Châteauneuf-de-Gadagne
L’Isle-sur-la-Sorgue
Roussillon Apt
Caumont-sur-Durance Maubec/
Robion Coustellet Bonnieux
Cavaillon
St-Martin-de-la-
Oppède Ménerbes Cucuron Brasque
Mérindol
Puyvert Ansouis
La Bastidonne
Pertuis

DE ESSENTIE VAN DE PROVENCE
Lavendel werd in Perzië en op de Canarische
Eilanden ontdekt en kwam in de Romeinse tijd
terecht in de Provence. Het werd toentertijd
gebruikt om het bad te parfumeren en bij het
wassen van linnengoed. Door het gebruik kreeg de
plant haar naam. Dit is de verklaring voor het
verband tussen de blauwachtige, geurige bloem en
de “lavandières”, de mooie meisjes die de was
doen, langs de oevers van de riviertjes.
VAN LAVENDULA VIA SPIJK NAAR LAVANDIN
Voordat lavendel in de kruidentuin (tuin met
aromatische planten die zonder speciale
bereiding geneeskrachtige eigenschappen
hebben) terechtkwam, groeide de plant in het
wild op de droge, kalkhoudende gronden in de
bergen tussen de 500 en 1800 meter. De grote
vlucht van de parfumerie in de 19 e eeuw heeft
geleid tot het kweken van lavendel in de
Provence. Uit de “fijne” of “echte” lavendel
wordt de essentiële olie gedistilleerd en die uit
de Vaucluse heeft het AOC-label “essentiële
olie van de Haute Provence”. Spijk is een
andere natuurlijke variëteit met breder blad en
lange bloemstengels en ruikt kamferachtig.
Een kruising tussen beide soorten geeft
lavandin dat de ideale eigenschappen heeft
voor de zeepindustrie.
DE KRACHT VAN LAVENDEL
Van oudsher wordt lavendel gebruikt om
slaapproblemen te verhelpen en vanwege de
ontsmettende en helende eigenschappen. Maar
lavendel geeft ook een heerlijke smaak. Bijen
maken van lavendel de meest verrukkelijke
honing. Fijnproevers gebruiken lavendel in
sorbetijs, roomijs en snoepjes. En in de
linnenkast zorgt de geur voor voortdurende
vakantieherinneringen.
Lavendel geeft ‘s zomers kleur en geur aan de
velden van de Vaucluse
- In het Pays de Sault: Sault, Monieux, Saint-Jean de
Sault
- Rondom de Mont-Ventoux
- In het Pays d’Apt, in het noorden van de Luberon
- In de Pauselijke enclave waar Valréas de traditie
van de “lavandières” in ere houdt
Les Routes de la Lavande - Vereniging
“Les Routes de la Lavande” biedt uitgebreide documentatie
over auto-, fiets- of wandeltochten, individueel of
groepsverblijf, workshops, feesten en accommodatie, van het
plateau van Sault tot het Pays du Verdon, van Buëch tot de
Drôme Provençale.
2, avenue de Venterol BP 36 - 26110 Nyons
T. 33 (0)4 75 26 65 91
info@routes-lavande.com
www.routes-lavande.com
PAYS DE SAULT
Lavendelroute in Sault
Wandelroute in een lus van 4 km door
lavendelvelden, voorzien van veel interessante
informatieborden over de verschillende variëteiten
en distillatieprocédés. Gratis toegang.
Office de Tourisme de Sault
T. 33 (0)4 90 64 01 21
info@saultenprovence.com
www.saultenprovence.com
Lavendelfeest
15 augustus in Sault
Het dorpje Sault tooit zich in violet gedurende een
hele dag vol activiteiten. Op de hippodroom van
Deffends wordt een optocht van folkloristische
groepen uit de Provence en aangespannen wagens
gehouden en daarna een wedstrijd sikkelmaaien. En
‘s middags zijn er opnieuw optochten, een
paardenshow en een Provençaals concert. Ook
tijdens de boerenmarkt worden diverse activiteiten
georganiseerd. Tussen de middag is er een groot
maal in de schaduw van de eiken in de open lucht
met producten uit het Pays de Sault.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 64 01 21
info@saultenprovence.com
www.saultenprovence.com
Limonaderie - Bière du Ventoux à Sault
De vroegere garage aan de rand van Sault is verbouwd
tot een limonadefabriek. Hier wordt op ambachtelijke
wijze limonade gemaakt met zuivere rietsuiker, en een
limonade met lavendelsmaak, bier van kleine spelt,
tamme kastanjes, en een groot assortiment
ambachtelijke limonadesiroop (meloen, lavendel,
kastanje, dennensmaak, cola).
Bezoek op afspraak mogelijk.
Maximaal aantal personen: 50
Patrice Tétard
Route de Saint-Trinit
T. 33 (0)4 90 64 02 28
saveursventoux@aol.com
Levenskunst - Lavendel 27

Maison des Producteurs, Sault
Coöperatie van kwekers uit het Pays de Sault.
Directe verkoop van lavendelproducten en
producten van de boerderij. Openingstijden
afhankelijk van het seizoen.
Rue de la République
T. 33 (0)4 90 64 08 98
Lavande 1100 Biologische producten, Lagarde
d’Apt
(Mont-Ventoux)
Agrobiologie en bijenteelt, verkooppunt, instructieve
rondleiding, ontvangst op de boerderij voor groepen
(tot 40 personen) of individueel op afspraak. Van half
juli tot half augustus kunt u vrij binnen lopen om een
kijkje te nemen in de lavendeldistilleerderij; dat is
zeer de moeite waard.
Maurice Fra
La Grande Bastide - D34
T. 33 (0)4 90 75 01 42 / 04 90 64 01 21
F. 33 (0)4 90 75 04 92
LUBERON
Distillerie les Coulets, Apt
De heer en mevrouw Borde stellen hun distilleerderij
open voor het publiek. Ter plaatse zijn ook hun
eigen producten verkrijgbaar. Gratis bezichtiging
voor particulieren. Voor groepen (tot 25 pers.)
reserveren. In juli en augustus.
Dhr. en Mevr Borde
Route de Rustrel - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 74 07 55
28 Levenskunst - Wijngaarden en wijnen
Musée de la Lavande, Coustellet
(Meer informatie in het hoofdstuk Musea)
Directe verkoop van essentiële olie van echte lavendel
AOC en natuurlijke schoonheidsmiddelen.
Route de Gordes - Hameau de Coustellet - BP 16
84220 Cabrières d’Avignon
T. 33 (0)4 90 76 91 23 - F. 33 (0)4 90 76 85 52
jack.lincele@free.fr
www.museedelalavande.com
HAUT-VAUCLUSE ENCLAVE DES PAPES
Lavendelcorso, Valréas
Begin augustus.
Praalwagens (waaronder de wagen van Miss Corso)
in optocht met folkloristische groepen, fanfares en
majorettes. De Comtadines, bewoonsters van de
enclave, delen boeketjes lavendel uit. Na afloop van
de optocht ruikt heel Valréas de hele avond naar
lavendel. Thema 2005: Strips.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 35 04 71
info@ot-valreas.info
www.ot-valreas.info
DE GEEST VAN EEN BESCHAVING
“Een dag zonder wijn is als een dag zonder zon”
volgens een oud gezegde. Daar is in de Vaucluse
geen kans op, want beide zijn ruimschoots
aanwezig! En van de oevers van de Rhône tot de
hellingen van de Luberon en de Ventoux wordt de
geschiedenis van de wijn in kleurrijke taal verteld.
WIJNCULTUUR
Scherven van wijnamforen, een Bacchuskop in
Vaison-la-Romaine, Villelaure, Gigondas, een
bas-reliëf met als onderwerp de wijnoogst in
Beaumes-de-Venise… de archeologen hebben
niet zomaar beelden blootgelegd, maar een
ware verering van wijngaarden en wijn sedert
de Oudheid door de Grieken, de Kelto-
Liguriërs en de Romeinen. Deze verering
duurde voort tot in de Middeleeuwen, en dan
kunnen we denken aan die inwoner van
Vaison die drie wijngaarden aan de Tempeliers
gaf voor de verlossing van zijn ziel. En dan
natuurlijk het buitenverblijf van de paus in
Châteauneuf-du-Pape, dat leidde tot
uitbreiding van het wijngebied. Sindsdien
heeft die uitbreiding zich voortgezet ondanks
de moeilijke tijden in de 18 e eeuw, of het einde
van de 19 e eeuw toen de druifluis bijna alle
Franse wijngaarden vernietigde.
De wijnstokken worden in de winter gesnoeid.

In het voorjaar komen er aan de ranken
zachtgroene blaadjes, die schitteren in de zon
en de Provençaalse natuur een fris tintje geven.
De wijnoogst vindt plaats tussen eind
september en begin oktober. De wijngaarden
tooien zich in rood, rossig en goud, een
voorproefje op de verhalen die later worden
verteld tijdens het proeven van de wijn in de
geborgenheid van de wijnkelders.
Smaken en kleuren.
Voor elke heer, alle eer, Châteauneuf-du-Pape:
in witte wijn zoekt de liefhebber een bloemig
aroma en zuiverheid maar bij rode wijn spreekt
hij over veel karakter en een krachtig, complex
boeket van grote klasse. Dit krachtige karakter
vindt men ook terug in de Gigondas en de
Vacqueyras met hun subtiel evenwicht van
aroma’s dat men graag kruidig en fruitig ziet.
Dit zijn bewaarwijnen die aan karakter winnen
als ze ouder worden. Cairanne, Rasteau, Roiaix,
Sablet, Séguret, Visan, Valréas produceren Côtes
du Rhône Village. Rasteau geeft ook natuurlijke
zoete wijnen en Beaumes-de-Venise de
beroemde Muscat de Beaumes-de-Venise.
De overvloed van geuren en aroma’s van de
Côtes de Ventoux is bijna onbeperkt: fruit,
kruiden, harsigheid, leder en zelfs truffel. Het
boeket van de roséwijnen doet denken aan een
muziekpartituur waarin frambozen een
contrapunt vormen voor de roos en de brem.
De witte wijnen zijn licht en subtiel, met een
snufje narcis, geranium en iris en geraffineerde
toetsen peer, groene appel, amandel en citrus.
De poëzie van de Côtes du Luberon is ook te
danken aan de fonkelend rode kleur, variërend
van purper tot robijnrood en de rosé tooit zich
in kersenrood. De groene weerschijn van de
witte wijn verhult aromatische noten van linde
en anijs.
Eén van de genoegens van wijn is dat hij
uitstekend combineert met de kunst van het
converseren.
ONTDEKKINGSPADEN
HAUT-VAUCLUSE/RASTEAU
Wijnroute van Rasteau
Een pad van 3 km bewegwijzerd dwars door de
wijngaarden en door het dorp. Dit pad is ook botanisch
en landschappelijk interessant. Een gids kan u helpen
bij het verkennen van de streek en de wijnen.
Centre départemental d’animation rurale
Vincent Mathieu - 84110 Rasteau
T. 33 (0)4 90 46 15 48 - F. 33 (0)4 90 46 10 41
HAUT-VAUCLUSE/MONDRAGON
Ontdekkingspad wijngaarden
Ontdekkingspad door de wijngaarden van het
Massief van Uchaux – Côtes-du-Rhône
Domaine de la Cabotte
84430 Mondragon
T. 33 (0)4 90 40 60 29 - F. 33 (0)4 90 40 60 62
HAUT-VAUCLUSE/CAIRANNE
Korte proefwandeling
De wandeling vertrekt vanaf het dorpsplein en
slingert door de wijngaarden. Dertig minuten zijn
voldoende om de belangrijkste wijnvariëteiten te
leren kennen en herkennen van de appellation
Cairanne: Grenache, Syrah, Mourvèdre, Cinsaut, enz
Caveau du Belvédère - 84290 Cairanne
T. 33 (0)4 90 30 85 71
AVIGNON/CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE
Wandelpad pauselijk paleis
Deze wandeling leidt naar de historische plaats van
de vroegere zomerresidentie van de Pausen en naar
een centrum van de gastronomie. Wandelend door
de wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape ontdekt u
een landschap van stenen en wijnstokken. De
wandeling kruist de D 17 en gaat verder tot aan de
rivier. De Rhône heeft aan dit deel van de grond van
het pauselijk paleis een bijzondere flora en fauna
gegeven. De lus van 16 km met als vertrekpunt het
pauselijk paleis, is met bruine borden aangegeven.
Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk. Een wandeling
van ca. 4 uur.
Office de Tourisme de Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 39 57 46
LUBERON/CUCURON
Het wijnpad van Cucuron
U vertrekt vanaf het parkeerterrein van de Cave
Coopérative met een folder en ontdekt de wijnbouw
van Cucuron door de eeuwen heen. Twee lussen van
3,5 km en 4 km over gemeentelijke wegen en paden.
Volg de pijlen (sjabloon van een gestileerde
druiventros). Folder verkrijgbaar bij het Office de
Tourisme van Cucuron, in het Maison du Parc du
Luberon in Apt en het Syndicat des Côtes du
Luberon in La Tour d’Aigues.
Office de tourisme de Cucuron
T. 33 (0)4 90 77 12 74
Levenskunst - Wijngaarden en wijnen 29

LUBERON/OPPÈDE
Het wijnpad van Oppède
Uitnodiging voor een kennismaking met de AOC
Côtes du Luberon. Een volledig bewegwijzerde
luswandeling van 5 km. U leert alles over de grond,
de wijnvariëteiten, tafeldruiven en hoe de wijnen
worden gemaakt. De wandeling eindigt met de
beschrijving van de wijnkelders van Oppède.
Oppède le Vieux. Vertrek vanaf het parkeerterrein
Les Terrasses de Sainte-Cécile.
Office du tourisme de Bonnieux
T. 33 (0)4 90 30 85 71
Toeristische routes door de Côtes-du-Rhône
Negen wijnroutes doorkruisen het gebied van de
appellation “Côtes-du-Rhône”. Vier daarvan lopen
door de wijngaarden van de Vaucluse, elk
aangegeven met een eigen kleur: azuurblauw, sepia,
indigo en turkoois. De routes lopen door de
wijndorpen Beaumes-de-Venise, Gigondas,
Vacqueyras en Visan met zo’n 300 wijnboeren.
Voor elke route is een gids. Daarin staan een kaartje,
toeristische bezienswaardigheden, accommodatie en
restaurants en natuurlijk adressen van alle caves die
opengesteld zijn voor het publiek, met name de caves
die het kwaliteitshandvest “Côtes-du-Rhône, terroir
d’accueil” onderschrijven.
De gidsen zijn verkrijgbaar bij Inter-Rhône.
Inter-Rhône
Interprofession des vins A.O.C.
Côtes-du-Rhône en het Rhônedal.
6, rue des Trois Faucons
84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 27 24 00 - F. 33 (0)4 90 27 24 13
maison@inter-rhone.com
www.vins-rhone.com.
30 Levenskunst - Wijngaarden en wijnen
Syndicat général des Vignerons
des Côtes-du-Luberon
90, boulevard Saint-Roch - BP 12
84240 La Tour-d’Aigues
T. 33 (0)4 90 07 34 40 - F. 33 (0)4 90 07 54 83
vins.luberon@wanadoo.fr
www.vins-cotes-luberon.com
Syndicat Général des Vignerons
des Côtes-du-Ventoux
Château Durbesson
Route de Velleron - 84975 Carpentras Cedex
T. 33 (0)4 90 63 36 50 - F. 33 (0)4 90 60 57 59
syndicat@cotes-ventoux.com
www.cotes-ventoux.com
WIJNKELDERS VERKENNEN
In deze wijnhuizen worden proeven en verkoop
gecombineerd met culturele activiteiten.
LUBERON
Château de Mille, Apt (84400)
Een van de oudste wijnhuizen van de streek,
vroegere zomerresidentie van de Pausen van
Avignon in de 14 e eeuw, tevens verblijfplaats van
Jean Giono en Frédéric Mistral.
T. 33 (0)4 90 74 11 94 - F. 33 (0)4 90 74 56 82
pinatel@chateau-de-mille.fr
www.chateau-de-mille.fr
Château Turcan, wijnhuis
Wijnmuseum, Ansouis (84240)
Eigendom van dezelfde familie sinds 1800. Herbergt
een museum, één van de rijkste van Frankrijk, met
bijna 2000 voorwerpen die betrekking hebben op de
wijnbouw, de wijnbereiding en de kuiperij. Veel
stukken zijn uniek en zijn vele eeuwen oud.
T. 33 (0)4 90 09 83 33 - F. 33 (0)4 90 09 83 33
pierre-henry@laugier.com
Cave de Bonnieux (84480)
De oudste Cave Coopérative van de Vaucluse.
T. 33 (0)4 90 75 80 03 - F. 33 (0)4 90 75 98 30
webmaster@cave-bonnieux.com
www.cave-bonnieux.com
Château La Canorgue, Bonnieux (84480)
Schitterend Provençaals gebouw uit de 17 e eeuw,
biologische en biodynamische teelt.
T. 33 (0)4 90 75 81 01 - F. 33 (0)4 90 75 82 98
chateaucanorgue.margan@wanadoo.fr
Chartreuse de Bonpas, Caumont sur Durance
Historisch monument, gebouwen uit de 12 e , 14 e en
18 e eeuw en Franse tuinen, opengesteld voor publiek.
T. 33 (0)4 90 23 09 59 - F. 33 (0)4 90 23 19 97
Domaine de la Tuilière, Murs (84220)
Expositie van aquarellen, foto’s van de flora en fauna
uit de streek, Romeinse dakpannen.
T. 33 (0)4 90 05 73 03 - F. 33 (0)4 90 05 78 07
cavetuiliere@aol.com
Wijngoed – Bloementuin, Pertuis (84120)
Château Val Joanis is een wijngoed van 400 ha in het
hart van de Luberon. Wijnkelder, proeverij en
schitterende tuinen opengesteld voor het publiek.
Winkel met voorwerpen over wijn, tuinen en
Provençaalse souvenirs.
T. 33 (0)4 90 79 93 36 - F. 33 (0)4 90 09 69 52
info.visites@val-joanis.com
www.val-joanis.com
Domaine de la Citadelle, Ménerbes (84560)
Herbergt het Kurkentrekkermuseum. Unieke
collectie van meer dan 1000 kurkentrekkers, van de
17 e eeuw tot heden.
T. 33 (0)4 90 72 41 58 - F. 33 (0)4 90 72 41 59
domainedelacitadelle@wanadoo.fr

Château Saint-Pierre-de-Méjans
Puyvert (84160)
Benedictijner priorij uit de 12 e eeuw, zeer mooie binnenplaats.
T. 33 (0)4 90 08 40 51 - F. 33 (0)4 90 08 41 96
Domaine Girod
Roussillon (84220)
Expositie over lithografie, streekproducten.
T. 33 (0)4 90 05 84 03 - F. 33 (0)4 90 05 84 70
domaine.girod@terre-net.fr
HAUT-VAUCLUSE
Cave des Vignerons de Beaumes-de-Venise
(84190)
Beginselen van de oenologie, brochures over routes –
Tochten per quad en/of 4x4 terreinwagens door de
wijngaarden met een professionele gids,
schilderijententoonstelling.
T. 33 (0)4 90 12 41 00 - F. 33 (0)4 90 65 02 05
www.beaumes-de-venise.com
Mas L’Evajade
Beaumes-de-Venise (84190)
Chambres et table d’hôtes -
Gerestaureerde mas te midden van wijngaarden,
olijfbomen en groepjes bomen,
Verblijf op het thema olijven.
T. 33 (0)4 90 62 95 84 / 33 (0)6 21 51 16 03
F. 33 (0)4 90 62 95 84
www.ifrance.com/evajade
Domaine Château la Croix Chabrière
Bollène (84500)
Een prachtige plek, stallen uit de tijd van
Napoleon III, en honderdjarige platanen.
T. 33 (0)4 90 40 00 89 - F. 33 (0)4 90 40 19 93
Domaine Le Bois de la Cour
Cairanne (84290)
Chambres et table d’hôtes -
in een mooi 18 e eeuwse mas op een wijngoed.
T. 33 (0)4 90 30 84 68 - F. 33 (0)4 90 30 84 68
Cave de Cairanne (84290)
Zintuiglijke wandeling door de wijnkelders. Een
nieuw soort wijnrecreatie in een echte wijnkelder.
De bezoeker ontdekt in een eigentijdse omgeving
met de 5 zintuigen alle facetten van de Cairanne.
Een tocht van de oorsprong van de wijn tot de
waardevolle producten van de wijnboeren van de
Cave de Cairanne.
T. 33 (0)4 90 30 82 05 - F. 33 (0)4 90 30 74 03
www.cairanne.com
Domaine La Condamine
Crillon-le-Brave (84410)
Chambres et table d’hôtes -
T./F. 33 (0)4 90 62 47 28
domlacondamine@hotmail.com
www.lacondamine.info
De Cave van Gigondas (84190)
Expositie en verkoop van voorwerpen die te maken
hebben met wijn, expositie en verkoop van werken
en gidsen over kunst, literatuur en wijn.
T. 33 (0)4 90 65 86 27 - F. 33 (0)4 90 28 80 13
gigondas.lacave@wanadoo.fr
Domaine le Puy du Maupas
Puyméras (84110)
Chambres d’hôtes et table d’hôtes - Ontdekken van
een wijnlandgoed. De gasten kunnen de wijnkelder
eenmaal per week bezoeken.
T. 33 (0)4 90 46 47 43 - F. 33 (0)4 90 46 48 51
sauvayre@puy-du-maupas.com
www.puy-du-maupas.com
Château Simian
Piolenc (84420)
Proeven met uitleg van een sommelier. Herbergt het
Musée de la Nationale 7.
T. 33 (0)4 90 29 50 67 - F. 33 (0)4 90 29 62 33
www.chateau-simian.com
Domaine Bressy-Masson
Rasteau (84110)
In een vroegere stal van mooie steen, een mooie
wijnkelder en een tentoonstelling van oude
gereedschappen.
T. 33 (0)4 90 46 10 45 - F. 33 (0)4 90 46 17 78
marie-francemasson@terre-net.fr
Les Auzières
Roaix (84110)
Chambres et table d’hôtes -
Wijnlandgoed temidden van wijngaarden en
olijfboomgaarden.
T. 33 (0)4 90 46 15 54 / 33 (0)6 89 50 86 60
F. 33 (0)4 90 46 12 75
Domaine de Verquière
Sablet (84110)
Tentoonstelling van oude gereedschappen.
T. 33 (0)4 90 46 90 11 - F. 33 (0)4 90 46 99 69
www.domaine-de-verquiere.com
Domaine Le Camassot - Cave les Genêts
Sablet (84110)
Chambres d’hôtes et gîte
T. 33 (0)4 90 46 85 33 - F. 33 (0)4 90 46 84 19
www.domaine.cecile.chassagne.com
Cave des Vignerons Réunis
Sainte-Cécile-les-Vignes (84290)
Schilderijententoonstelling.
T. 33 (0)4 90 30 79 36 - F. 33 (0)4 90 30 79 39
www.vignerons-saintececile.fr
Domaine de la Présidente
Sainte-Cécile-les-Vignes (84290)
Drie eeuwen oude woning.
Bezoek aan de wijnkelder en de wijnstokkentuin.
T. 33 (0)4 90 30 80 34 - F. 33 (0)4 90 30 72 93
www.presidente.fr
Levenskunst - Wijngaarden en wijnen 31

Domaine du Pourra
Séguret (84110)
Expositie van schilderijen en santons. Workshop
schilderen van santons en op doek. Provençaalse
kerststal van december tot februari.
T. 33 (0)4 90 46 81 35 - F. 33 (0)4 90 46 98 71
bdomaine.du.pourra@wanadoo.fr
www.domaine-du-pourra.fr
Domaine de Beauvalcinte
Suzette (84190)
Vlakbij de prachtige Dentelles de Montmirail,
Chambre en table d’hôtes. Uw gastheer, een biologische
wijnboer, biedt verblijven op het thema wijn.
T. 33 (0)4 90 65 08 37 - F. 33 (0)4 90 65 08 37
bernardmendez@wanadoo.fr
www.domainebeauvalcinte.com
Château d’Hugues
Uchaux (84100)
De eigenaar is kunstschilder en wijnboer. Op zijn
grond biedt hij een wijnwandeling over wijnbouw
met zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen.
T. 33 (0)4 90 70 06 27 - F. 33 (0)4 90 70 10 28
chateau.dhugues@terre-net.fr
Domaine L’Oustau des Lecques
Vacqueyras (84190)
Chambres et table d’hôtes -
Huis temidden van de wijngaarden.
T. 33 (0)4 90 12 37 34 - F. 33 (0)4 90 65 81 19
oustau.des.lecques@wanadoo.fr
Domaine du Gros Pata
Vaison-la-Romaine (84110)
Rondleiding door de wijnboerin in de wijnkelder en
wijnproeven voor beginners met diverse soorten
brood en olijven.
32 Levenskunst - Wijngaarden en wijnen
Domaine des Grands Devers
Valréas (84600)
Paul-Henri Bouchard & broers
Chambres et table d’hôtes -
Verblijf om kennis te maken met de truffel. Wijndagen.
T. 33 (0)4 90 35 15 98 - F. 33 (0)4 90 37 49 56
phbouchard@grandsdevers.com
www.grandsdevers.com
Mas des Sources
Visan (84820)
Chambres et table d’hôtes -
Wijngoed. Themaverblijven: wijn voor beginners,
wijnoogst en truffels.
T. 33 (0)4 90 41 95 90 - F. 33 (0)4 90 41 95 90
contact@mas-des-sources.com
www.mas-des-sources.com
Cave “Les Coteaux”
Visan (84820)
Schilderijententoonstelling, oplegkelder uitgegraven
in de “safre” zoals de kleihoudende zandsteen
plaatselijk wordt genoemd.
T. 33 (0)4 90 28 50 89 - F. 33 (0)4 90 28 50 81
www.coteaux-de-visan.fr
OMGEVING VAN AVIGNON
Cave Brotte-Père Anselme
Châteauneuf-du-Pape (84230)
Herbergt het wijnmuseum. Kennismaking met de
gewoonten en gebruiken van onze voorvaderen.
Overzicht van de tradities van de wijnboeren.
Collectie van 300 oude werktuigen voor de
wijnbouw waaronder een pers uit de 16 e eeuw.
Tentoonstelling van stukken, wijnvaten uit de
Middeleeuwen, persen, persgereedschap,
gereedschap, materiaal, ploegen, handploegen,
amforen, enz.
T. 33 (0)4 90 83 70 07 - F. 33 (0)4 90 83 74 34
www.brotte.com
Domaine Mousset
Châteauneuf-du-Pape (84231)
In het hart van het wijngoed ligt Hôtel
Le Château des Fines Roches
T. 33 (0)4 90 83 50 05 - F. 33 (0)4 90 83 50 18
www.mousset.com
HB Le Pavillon des Vins
Châteauneuf-du-Pape (84230)
Winkel met een groot assortiment streekproducten
(olijfolie, calissons, noga, honing, Provençaalse
stoffen, enz.)
T./F. 33 (0)4 90 83 58 34
jpr.pavillon@wanadoo.fr
http://hbpavillonvins.cite.voila.fr
Domaine des Gendalis
Saint-Saturnin-les-Avignon (84450)
Chambres et table d’hôtes -
Wijngoed. Verblijf met inleiding in de kunst van de
oenologie, bezoek aan het wijngoed gevolgd door
wijnproeverij.
T. 33 (0)4 90 22 07 54 / 33 (0)6 13 21 26 33
F. 33 (0)4 90 22 05 78
lesgendalis@free.fr
www.domaine-des-gendalis.com
MONT-VENTOUX
Château Saint-Sauveur
Aubignan (84810)
Wijnverkoop in een 12 e -eeuwse kapel,
tentoonstelling van schilderijen, patchwork,
schrijnwerkerij.
T. 33 (0)4 90 62 60 39 - F. 33 (0)4 90 62 60 46

Cave de Beaumont-du-Ventoux
in de gemeente Malaucène (84340)
Permanente schilderijententoonstelling, toeristische
informatie, winkel.
T. 33 (0)4 90 65 11 78 - F. 33 (0)4 90 12 69 88
jacod-michel@wanadoo.fr
www.beaumont-ventoux.com
Le Repaire du Géant
Mazan
Chambres et table d’hôtes -
Temidden van de wijngaarden, in een 18 e -eeuwse mas
T. 33 (0)4 90 69 81 93 - 33 (0)6 11 86 36 67
F. 33 (0)4 90 69 81 93
contact@repairedugeant.com
www.repairedugeant.com
Cave de Canteperdrix
Mazan
Rondleiding om kennis te maken met het
wijnbereidingsproces, op afspraak.
T. 33 (0)4 90 69 70 31 - F. 33 (0)4 90 69 87 41
magasin@canteperdrix.com
www.canteperdrix.com
Château Pesquié
Mormoiron (84570)
Mooi kasteel uit de 13 e eeuw, verbouwd in de 18 e
eeuw. Thema exposities.
T. 33 (0)4 90 61 94 08 - F. 33 (0)4 90 61 94 13
chateaupesquie@yahoo.fr/www.chateaupesquie.com
Cave Terraventoux - Caveau La Montagne Rouge
Villes sur Auzon (84570)
Proeven en verkoop van wijn. Winkel.
T. 33 (0)4 90 61 80 07 - F. 33 (0)4 90 61 97 23
infos@cave-terraventoux.com
PROVENÇAALS AVONTUUR
Ontdekken van de Côtes-du-Rhône
3 dagen / 2 nachten
September 2004 - augustus 2005
(niet tijdens de Chorégies)
Châteauneuf-du-Pape, Vacqueyras, Gigondas,
Beaumes-de-Venise… klinkende namen, welbekend
bij elke levensgenieter! Breng drie dagen door in het
hart van de beroemde wijngaarden van de Côtes-du-
Rhône om uw kennis van wijn en Provençaalse
gastronomie aan te vullen in gezelschap van echte
kenners. U wordt ontvangen in een van de 12 hotels
van de groep waarvan elk lid het handvest
“Kwaliteit en hoffelijkheid” heeft ondertekend.
Prijs voor 2 pers.: a108 hôtel
a164 hôtel
Inclusief 2 overnachtingen in tweepersoonskamer,
met ontbijt volgens de gewenste categorie,
toegangskaarten, ontvangsten en proeverijen in de
wijnkelders volgens ons programma
Exclusief transport en maaltijden
Gesproken talen: F - GB
Orange coeur de ville
Hôtels en
84100 Orange
T. 33 (0)4 90 34 02 01
info@orangecoeurdeville.com
www.orangecoeurdeville.com
DE GESCHIEDENIS VAN DE VAUCLUSE
IN GEUREN EN SMAKEN
Om van de Vaucluse de tuin van Frankrijk te
maken “hoefde er slechts” een kanaal te worden
gegraven om de vlaktes te irrigeren, keihard te
worden gewerkt in de brandende zon en een heus
vakmanschap te worden ontwikkeld.
Uit de combinatie van de inheemse olijfolie en
de Peruaanse tomaat is een Provençaalse salade
ontstaan. Nieuwsgierigen en fijnproevers gaan
op zoek naar de geschiedenis van de mens, zijn
reizen, de keuken en levensvreugde. Als de
gastvrijheid van de Vaucluse nog zou moeten
worden bewezen, zou het voldoende zijn een
blik op zijn bord te werpen.
DE “AUTOCHTONEN”
Olijf, graan en druif (zie ook de pagina’s over
wijngaarden en wijn) zijn de drie gewassen die
oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied
afkomstig zijn en de drie basisvoedingsmiddelen
leveren: olie, meel en wijn.
OLIJVEN EN OLIJFOLIE
De olijf is een boom die van warmte houdt maar
ook koude goed doorstaat; die gigantisch kan
worden maar waarvan de mens de hoogte wat
Levenskunst - Een mand vol streekproducten 33

inperkt om de vruchten beter te kunnen oogsten;
een boom die eeuwenoud kan worden en
dankbaarheid toont. Een beetje zorg is voldoende
voor hem om u het honderdvoudige terug te
schenken. Er bestaan talloze variëteiten olijfbomen
en olijven. De beroemdste uit de Vaucluse heet
“Angladau”, ook wel “Verdale de Carpentras”
genoemd. “La Tanche”, die wordt verkocht onder
de A.O.C. “olijven uit Nyons”, wordt met name in
het noorden van het departement geoogst. De olie
wordt geproduceerd op basis van een oude techniek
die sinds de oudheid niet wezenlijk is veranderd.
Olijfolie kent veel goede eigenschappen. Uitstekend
om koud toe te passen in salades, maar ook bij het
koken (ook al doet de laatste jaren het sprookje de
ronde dat er niet in gebakken zou kunnen worden)
en zelfs voor gebak.
OLIJFMOLENS IN BEDRIJF
SARL Moulin du Comtat - Haut-Frères
108, avenue de la Baisse
84330 Caromb
T./F. 33 (0)4 90 62 42 05
Moulin Dauphin
Rue du Moulin à Huile
84160 Cucuron
T. 33 (0)4 90 77 26 17 - F. 33 (0)4 90 77 10 95
Maurice Jullien
Quartier Gravière
84490 Saint-Saturnin-d’Apt
T. 33 (0)4 90 75 56 24
Moulin Mathieu
Route du Four Neuf
84580 Oppède
T. 33 (0)4 90 76 90 66 - F. 33 (0)4 32 52 02 31
34 Levenskunst - Een mand vol streekproducten
Coop. Oléicole “La Balméenne”
Drie gouden en een zilveren medaille bij het
Algemeen Concours van de landbouwbeurs 2004
Avenue Jules Ferry
84190 Beaume-de-Venise
T. 33 (0)4 90 62 93 77 - F. 33 (0)4 90 65 03 50
Coop. Oléicole “La Colombe”
Route de Blauvac
84570 Malemort-du-Comtat
T. 33 (0)4 90 69 91 99 - F. 33 (0)4 90 69 97 26
Moulin du Vieux Château - Boudoire Frères
8, rue du Moulin à huile
84360 Merindol
T. 33 (0)4 90 72 86 76
francine.rives@wanadoo.fr
Moulin Bastide Galon
Chemin du Galon
84160 Cucuron
T. 33 (0)4 90 08 90 01
Moulin Saint-Augustin
RN 100 - La ferme des Hermitants
84580 Oppède
T. 33 (0)4 90 72 43 66
Moulin du Pays d’Aigues
CAT Le Grand Réal
84120 La Bastidonne
T. 33 (0)4 90 07 55 66
MOLENS VAN VROEGER
(zie pagina’s Landelijk erfgoed)
LA TAPENADE
Dit is een oud gerecht dat door de maaiers als
maaltijd meegenomen werd naar het land, een
fijne puree van zwarte olijven, ansjovis en
kappertjes met olijfolie erdoor en meestal
geserveerd op toast.
Het is de “kaviaar” van de Provence. Ook is
regelmatig groene tapenade te vinden.
Les Délices du Luberon
Gouden medaille bij het Algemeen Concours van de
landbouwbeurs 2004 voor hun groene tapenade.
1, avenue du Partage des Eaux
84800 L’Isle-sur-la-Sorgue
T./F. 33 (0)4 90 20 77 37
www.delices-du-luberon.com
Conserverie Artisanale Oliverie du Comtat
et des Barronnies
Domaine des Amarens
Gouden medaille bij het Algemeen Concours van de
landbouwbeurs 2004 voor hun zwarte tapenade.
84340 Entrechaux
T. 33 (0)4 90 46 00 44 - F. 33 (0)4 90 46 02 33
OLIJVENFEEST
Het feest van de olijven en de oliemolens
Oktober
Groupement des oléiculteurs de Vaucluse
[samenwerkende olijvenkwekers] Ieder jaar in een
andere gemeente die over een oliemolen beschikt.
T. 33 (0)4 90 78 21 61 - F. 33 (0)4 90 71 56 10
sivam84@wanadoo.fr

Open dag van olijfmolens
December
Groupement des oléiculteurs de Vaucluse
[samenwerkende olijvenkwekers]
T. 33 (0)4 90 78 21 61 - F. 33 (0)4 90 71 56 10
sivam84@wanadoo.fr
GRAAN: “PETIT EPEAUTRE” OF “KLEINE
SPELT”
Deze oude graanvariëteit is opnieuw ontdekt
en wordt door gastronomen zeer gewaardeerd.
De sterke graansoort kan goed tegen de kou,
gedijt op hoogten waar normaal geen graan
kan groeien en neemt genoegen met arme
grond. Kleine spelt is later dan gewoon graan
en hult zich in de zomer in een fraaie gouden
kleur. De korrel van deze graansoort heeft een
zeer stevig omhulsel dat uit drie lagen bestaat
en moeilijk te verwijderen is. Dat is volgens de
historici een van voornaamste redenen voor de
terugloop van het gewas, dat bijna geheel was
verdwenen. In talloze gerechten van chef-koks
– continu op zoek naar nieuwe smaken – is dit
speciale graan nu echter weer veelvuldig
aanwezig. Ze bereiden het op uiteenlopende
wijzen, in zowel hartige als zoete gerechten, als
couscous, salade, gegratineerde schotels, in het
dessert “crême brûlée” of in gebak.
Verkenningstocht langs de streekproducten
Het Office de Tourisme van het Pays de Sault heeft
een bord geplaatst waarop alle producenten van
streekproducten (kleine spelt, honing, noga, lam,
enz.) zijn aangegeven, evenals de eenvoudigste route
erheen. Dit bord bevindt zich recht tegenover het
kantoor, in de Avenue de la Promenade te Sault.
KLEINE SPELT ETEN
(een greep uit de mogelijkheden)
Hostellerie du Val de Sault
Route de Saint-Trinit - 84390 Sault
(Gesloten van november tot eind maart).
T. 33 (0)4 90 64 01 41 - F. 33 (0)4 90 64 12 74
http://valdesault.com
Restaurant Les Lavandes
Route de la Nesque - 84390 Monieux
T. 33 (0)4 90 64 05 08 - F. 33 (0)4 90 64 13 99
Ferme auberge Saint-Hubert
84390 Monieux
T. 33 (0)4 90 64 04 51
HET FEEST VAN DE KLEINE SPELT
Het Syndicat d’Initiative van Monieux
Middeleeuws feest rond de kleine spelt, Monieux.
1 e zondag van september.
T. 33 (0)4 90 64 14 14 - F. 33 (0)4 90 64 14 15
DE DRUIF
De druiven die bestemd zijn voor de wijn
worden getreden, maar de tafeldruiven
worden met veel zorg geplukt. Al enkele jaren
wordt in de Vaucluse de massale terugkeer van
de zwarte druif geconstateerd. De zwarte
muskaatdruif rijpt op de hellingen van de
Ventoux (AOC Muscat du Ventoux) en de
Lavallée in de Luberon. Het departement is
goed voor 43% van de landelijke productie.
Over druivensap
Vroeger werden er regelmatig druivenkuren gedaan
in speciale kuuroorden om nieuwe energie en
vitaliteit op te doen. Zelfs het Parijse station Gare St
Lazare had er een. Het is nog steeds mogelijk in
Avignon, in het zomerseizoen, op de Square Agricol
Perdiguier, net naast het Office du Tourisme.
VERKOOP VAN DRUIVEN DOOR DE PRODUCENT
Pierre-Louis Requin
956, route du Thor - 84470 Châteauneuf-de-Gadagne
T. 33 (0)4 90 22 40 87
Louis Voux
La Croix de maillet - 84110 Séguret
T. 33 (0)4 90 46 93 20
Les Sarrières
Traverse du Cercle
84760 Saint-Martin-de-la-Brasque
T. 33 (0)4 90 77 61 46
Earl fruits Aude
Le village - 84220 Saint-Pantaleon/Gordes
T. 33 (0)4 90 72 24 66 - F. 33 (0)4 90 72 24 66
Corinne Rinaldi
Camping de l’Hérein
Route de Bouchet - 84820 Visan
T. 33 (0)4 90 41 95 99
VERKOOP VAN DRUIVENSAP DOOR DE PRODUCENT
Gagne Hubert
Route de Suzette - 84330 Le Barroux
T. 33 (0)4 90 62 53 26
Domaine de Landra
2335, chemin Traversier
84210 Pernes-les-Fontaines
T. 33 (0)4 90 66 46 73
Levenskunst - Een mand vol streekproducten 35

DE VEROVERAARS
KNOFLOOK
Knoflook is reeds bekend vanaf de 5 e eeuw v. Chr.
en wordt in Frankrijk vanaf de 14 e eeuw gebruikt.
Het uitverkoren gebied voor dit product is echter
het Zuiden, waar het in de keuken veel wordt
toegepast. Interessant is ook dat in de 18 e eeuw,
met zijn verfijnde culinaire traditie, de aïoli
(knoflookmayonaise) voor het eerst het daglicht
aanschouwde. In de Vaucluse (2 e departement
voor de productie van verse knoflook) zijn de
knoflookproducenten tegenwoordig
geconcentreerd in 14 gemeenten tussen Orange en
Avignon, met Piolenc als hoofdstad. Er worden
daar 2 soorten knoflook verbouwd: de meest
voorkomende witte knoflook en daarnaast de rode
knoflook met een schil waarvan de kleur het
midden houdt tussen paars en koper. Ze dragen
namen als Germidor, Jolimont en Sprint.
Knoflook wordt van augustus tot oktober gepoot,
afhankelijk van de gewenste oogst. Vervolgens
staat het de hele winter op het land. De eerste
oogst vindt in mei plaats, voor de groene of vroege
knoflook die nog niet volledig is gerijpt. Deze
knoflook, met een uiterst sterke smaak, dient snel
te worden geconsumeerd. Halfdroge knoflook
wordt in juni geoogst. Enkele dagen lang blijven
de bolletjes op het land liggen zodat ze kunnen
drogen. Deze knoflook wordt in juli met het loof
verkocht. Ten slotte wordt ook de gedroogde
knoflook, die ook wel bewaarknoflook wordt
genoemd, in juli als hij helemaal rijp is van het
land gehaald. In de Vaucluse wordt knoflook niet
in een droogkamer gedroogd; de traditionele
droogwijze is blijven bestaan.
36 Levenskunst - Een mand vol streekproducten
Knoflookfeest
Het feest van de knoflook, Piolenc. Laatste weekend
van augustus
Inlichtingen te verkrijgen bij het gemeentehuis:
T. 33 (0)4 90 29 63 66
DE ASPERGE
De asperge, al bekend in de oudheid en
verdwenen van het menu in de Middeleeuwen,
verschijnt opnieuw op de tafels van de
welgestelden in de 16 e eeuw, aangezien er een
zinnenprikkelende werking vanuit zou gaan…
De asperge werd lange tijd uitsluitend in het
wild gezocht. Maar zelfs toen het gewas in
cultuur werd gebracht, bleef men het
beschouwen als een verfijnd gerecht voor speciale
gelegenheden. Zolang de asperge onder de grond
zit, blijft de steel wit, maar zodra deze aan het
daglicht wordt blootgesteld, verschijnen er
iriserende kleuren waarvan Proust zei dat ze
niets aards meer hadden. De witte, paarse of
groene kleur is afhankelijk van de teeltwijze. De
groene asperge wordt met name in de Luberon
gekweekt in verwarmde kassen of in
onverwarmde tunnelkassen. In februari-maart
worden ze geoogst. De witte, die vooral te vinden
is in de Comtat Venaissin rond Carpentras, met
een in de buitenlucht paars verkleurende punt,
wordt in de volle grond gekweekt. Deze asperge
wordt gekweekt op verhoogde bedden, wat
inhoudt dat de grond wordt opgehoogd om het
gewas volledig onder de grond te laten groeien.
Hiervan vindt de oogst van februari tot juni
plaats. De aspergeproductie wordt ook nu nog
hoofdzakelijk handmatig uitgevoerd en vereist
nog steeds veel vakmanschap.
Asperges eten
In maart/april wordt door Jean-Jacques Prévôt een
“festival” aan de asperge gewijd.
Restaurant Prévot
353, avenue de Verdun - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 32 43
www.restaurant-prevot.com
Aspergefeest
Het feest van de asperge, Mormoiron. Een zondag in
april. Inlichtingen te verkrijgen bij het gemeentehuis:
T. 33 (0)4 90 61 80 17 - F. 33 (0)4 90 61 89 14
mairie-mormoiron1@wanadoo.fr
DE TOMAAT
En toen kwam de tomaat… Ontdekkingsreizigers
veroverden Amerika en de tomaat verliet zijn
geboorteland Peru om de Provence te veroveren,
langzaam (in het begin was men nog wantrouwig!)
maar zeker. Want zonder tomaat zouden we geen
zomersalade, coulis (tomatenpuree) of Provençaalse
saus hebben gekend en zouden zelfs stoofschotels
een andere smaak hebben gehad. Nu begrijpt u
waarom de Vaucluse één van de grootste
tomatenproducenten is. Vroeger werden ze
liefdesappels, appels van Peru of gouden appels
genoemd. Elders kregen ze niet snel voet aan de
grond behalve voor het laten begroeien van
prieeltjes. Langzamerhand gaf de wetenschap toe
dat de tomaat goed eetbaar was. Zo kreeg de vrucht
meer vertrouwen. Op de markten in de Provence
zijn ze verkrijgbaar in allerlei soorten: de
minuscule, heerlijk zoete kerstomaatjes; de ronde
tomaat met het onberispelijke uiterlijk; de geribde,
vlezige en iets afgeplatte Marmande, een klassieker;
de Roma-tomaat, die stevig en langwerpig is; en tot
slot de sterke en geurige trostomaten. Het

departement Vaucluse is het tweede departement
voor tomatenproductie en de verwerkingsindustrie
is er zelfs het allergrootst van Frankrijk, met een
oogst van meer dan 70.000 ton per jaar. De
belangrijkste productiegebieden zijn de Comtat
Venaissin, de streek rond Orange en het dal van de
Durance. De tomaat is een veeleisende plant die
met aandacht en zorg moet worden omringd. Er
zijn verscheidene teeltwijzen te onderscheiden: de
tomaat uit de verwarmde kas, die zelfs in de winter
wordt geoogst. Daarnaast de tomaat uit de koude
kas, die rond of langgerekt is, van juni tot augustus
wordt geoogst en lang houdbaar is. Maar de
smaakvolste is zonder enige twijfel de tomaat van
de volle grond, die gewoon buiten in de volle zon
wordt geteeld, en pas volledig rijp wordt geplukt.
Wanneer deze op de markt verschijnt, is dat een
teken dat ook de zomer is gearriveerd. Bijgenaamd
“streektomaat” is het de goede, oude tomaat die ons
doet denken aan die uit onze eigen tuin. Tot
oktober kan deze tomaat worden geoogst, maar wat
moeten we daarna? De Provençaalse
keukenprinsessen hebben met vooruitziende blik de
hele zomer hard gewerkt zodat na het invallen van
de eerste kou puree, tomaten uit weckflessen en
gedroogde tomaten de gerechten kleur geven.
TOMATEN ETEN
Talloze restaurants hebben tomatengerechten op de
kaart, maar slechts één heeft er een heel menu aan
gewijd:
Restaurant Christian Étienne
Deze talentvolle chef-kok heeft al sinds 1993 tussen
juni en september een “Menu Tout Tomate” op de
kaart, waarmee hij u alle smaken van de fraaie rode
vrucht laat ontdekken, van het aperitief tot aan het
dessert: Tomatentartaar met olijfolie, Sardinebrood
en Roma-tomaat met rozemarijn overgoten met
tomatensap, Gekonfijte groene tomaat met sorbetijs
van rode tomaten…
10, rue de Mons - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 86 16 50 - F. 33 (0)4 90 86 67 09
www.christian-etienne.fr
IN HET LAND DER VRUCHTEN KLEUREN EN
GEUREN VAN DE VIER JAARGETIJDEN
MELOEN
Wat is een meloen? Plantkundigen uit de 18 e eeuw
hebben de meloen ingedeeld bij de familie van de
komkommerachtigen, maar de naam komt via het
Latijn van het Griekse “mîlon” waarmee de appel
en iedere vrucht met dezelfde ronde vorm wordt
bedoeld. De etymologie zegt niets over de schil en
het vruchtvlees. Al zijn er ook oude varianten met
groen vruchtvlees en een schil met netpatroon, de
Cavaillon-meloen hoort tot de kanteloepvariëteit
met oranje vruchtvlees en een gladde schil.
Meloenen worden met de hand geplukt vóór13.00
uur en ze mogen nooit groen zijn. Op de markt
wordt een meloen gekozen naar hoe hij er uitziet,
waarbij erop moet worden gelet of het steeltje
bijna loslaat wat betekent dat de meloen rijp is;
maar ook naar hoe hij geurt, lekker zoet, maar
niet te sterk, en vooral naar het gewicht. Een
koele, halve meloen gevuld met muskaatwijn uit
Beaumes-de-Venise is een heerlijk fris voor- of
nagerecht. Gekonfijt, gedistilleerd of als sorbetijs,
van de meloen kunnen wel duizend zoete
varianten worden gemaakt tot in het beslag van de
“calisson”, het bekende geglaceerde
amandelsnoepje.
Proeverij in Cavaillon
Het Office du Tourisme van Cavaillon organiseert van
eind juni tot half augustus halve-dagexcursies om kennis
te maken met de meloen, met bezoek aan kwekers en
proeven van producten op basis van meloen.
Iedere woensdagochtend
T. 33 (0)4 90 71 32 01
o.t.cavaillon@wanadoo.fr
www.cavaillon-luberon.com
ROND DE MELOEN
In de Vaucluse brengt de meloen een ware
hartstocht tot uiting. Verborgen in hun keukens of
werkplaatsen hebben banketbakkers, confiseurs,
keldermeesters en koks uit Cavaillon enkele
specialiteiten ontwikkeld. Ze doen allemaal de
meloen eer aan die zo goed past bij en gemengd
kan worden met andere zoete, gekruide, warme,
koude, vloeibare of vaste producten.
Meloenlikeur
Aangenaam gezoet drankje dat puur gedronken kan
worden of als kir, maar ook gekoeld in sorbetijs of
vruchtensalades.
Le Clos gourmand (doorverkoop)
8, place du Clos - 84300 Cavaillon
T./F. 33 (0)4 90 78 05 22
www.clos-gourmand.com
Le Délice de melon “Lou cantaloup”
“Délice de melon” is een aperitief met
meloenvruchtvlees, op ambachtelijke wijze gemaakt
zonder kleur- of conserveringsstoffen, dat koud wordt
gedronken op gestampt ijs.
Bij de fabricant: Sud Azur Diffusion
84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 76 49 12
Bij de detailhandelaar: Pâtisserie Jarry
84, cours Sadi Carnot - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 35 85
Levenskunst - Een mand vol streekproducten 37

Melanis
Pastis met meloen, een creatie van chef-kok Prévôt
uit Cavaillon. Gemaakt als de gewone pastis, maar
bij het samenstellen voegt Prévôt 30% gedroogde
meloen en een extract van 40 aromatische planten en
kruiden, anijs en amandelen toe. Authentiek
genieten maar met mate… het bevat 28% alcohol!
Restaurant Prévôt
353, avenue de Verdun - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 32 43 - F. 33 (0)4 90 71 97 05
www.restaurant-prevot.com
Melonnettes
Een subtiele ganache van pure chocolade met
meloenlikeur die u zeer koud moet nuttigen.
L’Étoile du Délice
57, place Castil Blaze - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 78 07 51
www.etoile-delice.fr
Cigales
Petitfour gemaakt op basis van meloen, gemarineerd in
anijs en met een laagje geroosterde amandelen en honing.
Chocolaterie Jarry
84, cours Sadi Carnot - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 35 85
La Table du melon
Jean-Jacques Prévôt is gek op meloen. Van 15 mei tot
15 september maakt hij er een waar festival van door
op zijn kaart een volledige meloenmenu – rauw en
gekookt – te zetten. Zijn privé meloencollectie van
meer dan 600 items is de moeite waard om te
bekijken, aardewerk, schilderijen, borden en diverse
voorwerpen.
Restaurant Prévot
353, avenue de Verdun - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 32 43
www.restaurant-prevot.com
38 Levenskunst - Een mand vol streekproducten
Educatieve boerderij
Vlak bij Carpentras ligt een boerderij gespecialiseerd
in de meloenproductie van vroeger en nu, die bezocht
kan worden en waar kookcursussen en cursussen
“meloencreaties” worden georganiseerd. U kunt eten
op de boerderij waarbij u meloenen, taarten, sorbetijs,
enz. kunt proeven (reservering verplicht).
Domaine de l’Oiselet - Rose et Claude Combe
84260 Sarrians
T./F. 33 (0)4 90 65 57 57
www.oiselet.com
Meloenfeesten in Cavaillon
juli
T. 33 (0)4 90 71 32 01
o.t.cavaillon@wanadoo.fr
www.cavaillon-luberon.com
KERSEN, AARDBEIEN EN ABRIKOZEN
Kersen
Burlat, Griotte, Belge, Summit en Napoleon zijn
voornamen die in de grote kersenfamilie worden
gebruikt. Ze hebben langzaamaan hun plaats
veroverd (en niet zomaar een plaats, de Vaucluse
levert de grootste productie van Frankrijk). De
boom is goed aan het klimaat aangepast en de
pluk valt, heel praktisch, net tussen die van de
olijven en de abrikozen. De rode zijn om zo te
eten: de Burlat in mei, de Summit in juni en de
Belge sluit het seizoen in juli. De witte worden
verwerkt in snoepwaren; de Bigarreau Napoleon
is de belangrijkste ervan. De kers van de Monts
de Venasque (gedeponeerd handelsmerk) is één
van de duurste van Frankrijk.
Aardbeien uit Carpentras
De aardbei is al vroeg in de geschiedenis het
bos uitgekomen en werd reeds in de 14 e eeuw
in de tuinen van het Louvre gekweekt. Er is
geen tuinder die niet graag zijn eigen
aardbeiensoort zou willen kweken sinds de
heer Frézier – vandaar het Franse “fraise” –
uit Chili een aardbeiplant meenam die hij
kruiste met de bosaardbei. De aardbeienteelt
heeft zich in Carpentras vanaf het einde van de
19 e eeuw ontwikkeld en verving daar de teelt
van de in verval geraakte zijde en meekrap. De
Pajaro, de Agatha, de Ciflorette (perfect voor
in gebak) en de Garriguette (met een
verrukkelijke geur) zijn de vier soorten
aardbeien uit Carpentras, een gedeponeerd
handelsmerk sinds 1987, en die in alle grote
restaurants worden geserveerd.
Abrikozen
De abrikoos heeft er een paar eeuwen over
gedaan om zijn reis rond de Middellandse Zee
te maken. Hij dankt zijn naam aan het
Catalaanse “abercoc” dat van het Arabische
“kal barquq” komt (waarbij het lidwoord bleef
staan) dat weer van het Latijnse “praecoquus”
en het Griekse “prôikarpos” komt, dat wil
zeggen ochtendvrucht of juister vroege vrucht.
CONFITURIERS
Maison Octave
Bij het Maison Octave wordt jam nog echt op de oude
manier gemaakt in grote koperen ketels. Een
vakmanschap dat Christophe Fernandez de titel “Beste
Confiturier van Frankrijk 2000” heeft opgeleverd, een
titel die door een nationale jury wordt toegekend aan
een van de 150 mededingers. “Onze jam smeer je niet
op je brood, die eet je met een lepel!”.
Quartier Fournigon - 84400 Gargas
T. 33 (0)4 90 04 61 21

Les artisanales en Provence
Een ambachtelijke jamfabriek waar 36 soorten jam
op basis van het fruit van het seizoen en kruiden met
soms vreemde smaken worden gemaakt.
Minguets - 84580 Oppède
T. 33 (0)4 32 52 17 85
La Roumanière
Arbeidstherapie. Beroemde ambachtelijke jam op
basis van fruit van het seizoen.
84410 Robion
T. 33 (0)4 90 76 61 21
Aardbeienfeest in Velleron
8 mei
Informatie bij het gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 20 00 71
www.velleron.fr
KOOKCURSUSSEN (een greep uit de mogelijkheden)
École Hôtelière (Hotelschool)
Een gastvrije plek met mogelijkheden voor
volwassenen en kinderen om culinaire cursussen te
volgen. Maandprogramma van november tot maart.
Allée des Fenaisons - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 13 86 61 - F. 33 (0)4 90 13 86 58
Hôtel de la Mirande - Le Marmiton
Cursussen in een 19 e eeuwse keuken gegeven door
diverse beroemde koks uit het departement.
Individueel, op vaste data. (F/GB).
4, place de la Mirande - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 85 93 93 - F. 33 (0)4 90 86 26 85
mirande@la-mirande.fr
www.la-mirande.fr
Hôtel Restaurant - La Sommellerie
Dag- of weekendcursussen voor individueel of kleine
groepen van maximaal 10 personen. (F/GB).
Route de Roquemaure - 84230 Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 83 50 00 - F. 33 (0)4 90 83 51 85
la-sommellerie@wanadoo.fr
www.hotel-la-sommellerie.com
Restaurant Prévôt
Kookcursus of culinaire demonstratie afhankelijk van de
vraag, voor individuele klanten of kleine groepen. (F).
353, avenue de Verdun - 84400 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 32 43 - F. 33 (0)4 90 71 97 05
www.restaurant-prevot.com
Sylvie Lallemand
Cursussen voor particulieren en kleine groepen.
Inkopen worden gedaan op een markt in één van de
omringende dorpen. Lunch en bereiding van het diner.
Kookcursussen à la carte. Behalve in juli/augustus.
Les Mégalithes - 84220 Gordes
T. 33 (0)4 90 72 23 41
Hôtel Restaurant - Le Mas des Grès
Provençaalse kookcursussen (max. 8 pers.) van maart
tot november en excursies. Bereiding van maaltijden,
na de ingrediënten zorgvuldig te hebben uitgezocht
bij verschillende leveranciers. Kookcursussen voor
kinderen van oktober tot november.
Route d’Apt - 84800 Lagnes
T. 33 (0)4 90 20 32 85 - F. 33 (0)4 90 20 21 45
info@masdesgres.com
www.masdesgres.com
Auberge de la Fontaine
Individuele cursussen in een herberg met verblijf te
plekke. Cursussen in F/GB/D/SP.
Place de la Fontaine - 84210 Venasque
T. 33 (0)4 90 66 02 96 - F. 33 (0)4 90 66 13 14
fontvenasq@aol.com
www.auberge-lafontaine.com
GEHEIMZINNIG MET STERALLURES
Als u een groene eik of een notenboom bezit die op
een kalkbodem staat met een pH van ongeveer 7, als
u in een Middellandse-Zeeklimaat woont en uw
regenmeter jaarlijks 600 tot 900 mm aangeeft, als
het regent op 21 juni, 14 juli of zelfs op 15 augustus
en als er nog een paar druppels vallen in de herfst,
dan is de kans groot dat u truffels hebt; als u dan ook
nog kunt “graven” op het juiste moment tussen half
november en half maart… We moeten toegeven dat
we van de truffel nog lang niet alles weten.
De tuber melanosporum voor plantkundigen,
“truffe” in het Frans, “rabasse” in het Provençaals,
heeft nog niet al zijn geheimen prijsgegeven. Je
kunt hem niet echt kweken en je moet ook nog
goed oefenen om handig te kunnen graven. De
truffel is onzichtbaar, de mens leert erop te jagen,
als hij de “brûlé” (verschroeide plek) kan vinden,
wat zoveel wil zeggen als de plek rond de boom
waaronder hij groeit waar geen vegetatie is. Een
dier kan hem wel ruiken. Het varken omdat het er
gek op is, maar het laat zich zijn vondst niet
zomaar afnemen, hij slokt deze gulzig op. Een
goed afgerichte hond wordt een handige
truffeljager. Ten slotte hebben we nog de vlieg die
graag in zijn nabijheid eieren legt. Als de
truffeljager hem ziet wegvliegen terwijl hij door de
aarde roert met zijn “picouloun”, heeft hij
misschien het geluk zo’n kostbare paddestoel te
Levenskunst - De truffel 39

vinden. Ondanks alle moeilijkheden produceert de
Vaucluse 3/4 van de Franse truffels en brengt deze
op de markt. Het komt erop neer dat de
truffelmarkten van Richerenches, Valréas en
Carpentras erg druk bezocht worden door
professionals, met name door chef-koks. Maar ook
hier hebben de truffelmarkten hun regels en
gewoonten en hangt er een mysterieuze waas om
heen. In de als kletsgraag bekendstaande Provence
hangt er rond de truffel een mysterieuze stilte. En
toch is het voor een deel komedie. Elk jaar wordt
in Richerenches in januari een Truffelmis
opgedragen. Het gilde van truffelkwekers defileert
in groot ornaat de kerk in. Tijdens de collecte vult
de kerk zich met de geur van de “rabasse” want de
professionals geven hun bijdrage in natura. De
door de pastoor ontvangen truffels worden
vervolgens bij opbod verkocht in de feestzaal van
het dorp. In 2004 werd met de verkoop van 3,6 kg
truffels het bedrag van 4698 euro verdiend.
Misschien begrijpt u nu beter waarom deze fijne
knol ook wel “zwarte diamant” wordt genoemd.
MARKTEN
(‘s morgens van half november tot half maart)
Woensdag: markt in Valréas (alleen voor professionals)
Vrijdag: markt in Carpentras
Zaterdag: markt in Richerenches “Site remarquable du
Goût” (plaats met fijnproeversspecialiteiten).
De kleine truffelmarkt in Ménerbes
Laatste zondag van december. Markt voor particulieren
waar truffels schoongemaakt en naar grootte gesorteerd
worden verkocht.
T. 33 (0)4 90 72 22 05 - F. 33 (0)4 90 72 48 13
mairiedemenerbes@pacwan.fr
40 Levenskunst - De truffel
TRUFFELFEESTEN
De Truffelmis in Richerenches
3 e zondag in januari
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 28 02 00 - F. 33 (0)4 90 28 02 41
tourisme@richerenches.fr
Le Salon de la Truffe & du Vin (truffel- en
wijnbeurs) in Carpentras
1 e zondag van februari
Office du Tourisme
T. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02
tourist.carpentras@axit.fr
www.tourisme.fr/carpentras/
RESTAURANTS WAAR TRUFFELGERECHTEN
WORDEN GESERVEERD
(een greep uit de mogelijkheden)
Christian Étienne
10, rue de Mons - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 86 16 50 - F. 33 (0)4 90 86 67 09
contact@christian-etienne.fr
www.christian-etienne.fr
Chez Serge
90, rue Cottier - 84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 63 21 24 - F. 33 (0)4 90 60 30 71
restaurant@chez-serge.com
www.chez-serge.com
La Garbure
3, rue Joseph Ducos - 84230 Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 83 75 08 - F. 33 (0)4 90 83 52 34
la-garbure@avignon-et-provence.com
www.la-garbure.com
La Sommellerie
Route de Roquemaure - 84230 Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 83 50 00 - F. 33 (0)4 90 83 51 85
la-sommellerie@wanadoo.fr
www.hotel-la-sommellerie.com
Restaurant de l’Horloge
55, rue L. Brieugne - 84160 Cucuron
T. 33 (0)4 90 77 12 74 - F. 33 (0)4 90 77 29 90
horlog@wanadoo.fr
La Petite Maison
Place de l’étang - 84160 Cucuron
T. 33 (0)4 90 77 18 60 - F. 33 (0)4 90 77 18 61
la-petite-maison@wanadoo.fr
www.la-petite-maison.com
Restaurant Saint-Hubert
Le Village - 84340 Entrechaux
T. 33 (0)4 90 46 00 05 - F. 33 (0)4 90 46 00 06
La Beaugravière
RN7 - 84430 Mondragon
T. 33 (0)4 90 40 82 54 - F. 33 (0)4 90 40 91 01
Les Lavandes
Place Léon Daux - 84390 Monieux
T. 33 (0)4 90 64 05 08 - F. 33 (0)4 90 64 13 99
Le Saule Pleureur
Quartier Beauregard - 84710 Monteux
T. 33 (0)4 90 62 01 35 - F. 33 (0)4 90 62 10 90
La Table du Comtat
Le Village - 84110 Séguret
T. 33 (0)4 90 46 91 49 - F. 33 (0)4 90 46 94 27
table.comtat@wanadoo.fr
www.table-contat.com

Le Grand Hôtel
28, avenue Général de Gaulle - 84600 Valréas
T. 33 (0)4 90 35 00 26 - F. 33 (0)4 90 35 60 93
La Ferme Champ Rond
Chemin des Anthelmes - 84600 Valréas
T./F. 33 (0)4 90 37 31 68
Auberge de la Fontaine
Place de la Fontaine - 84210 Venasque
T. 33 (0)4 90 66 02 96 - F. 33 (0)4 90 66 13 14
fontvenasq@aol.com
www.auberge-lafontaine.com
TRUFFELKWEKERS EN
CONSERVENFABRIEKEN
(een greep uit de mogelijkheden)
Soleil de Carpentras
“Cavage” (graven) voor groepen en individueel op
afspraak.
M. Ponce
6, chemin de Saint-Gens
84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 60 31 89 - F. 33 (0)4 90 60 53 33
gerard.ponce@lesoleildecarpentras.com
www.lesoleildecarpentras.com
La Bastide du Clovis
“Cavage” (graven) voor kleine groepen op afspraak.
Robert Florent
Les Blayos - 84220 Gordes
T. 33 (0)4 90 72 11 60
La Truffe du Ventoux
(Truffelkweker - Conservenproducent) “Cavage”
(graven) en bezoek aan de conservenproductie voor
kleine groepen op afspraak.
La Quinsonne - 84170 Monteux
T. 33 (0)4 90 66 82 21 - F. 33 (0)4 90 61 04 39
contact@truffes-ventoux.com
www.truffes-ventoux.com
La Truffe du Luberon
994, montée des Granets
84800 L’Isle-sur-la-Sorgue
T./F. 33 (0)4 90 38 28 99 - 33 (0)6 72 08 15 07
www.truffes-luberon.com
Hameau Souquettons
Boer, “cavage” (graven) voor kleine groepen op afspraak.
Jean Spati
84330 Saint-Pierre-de-Vassols
T. 33 (0)4 90 62 57 72 - mob. 33 (0)6 76 31 45 10
Domaine Saint-Alban
“Cavage” (graven) voor kleine groepen en individueel op
afspraak.
Christian Allègre
Chemin de Bourbouton - 84600 Richerenches
T. 33 (0)4 90 28 01 66 - F. 33 (0)4 90 28 03 96
www.richerenches.fr
PROVENÇAALS UITSTAPJE
Een weekend op zoek naar de zwarte diamant
3 dagen / 2 nachten (van vrijdagavond tot en met
zondag) januari - februari 2005.
Martine en Pierre hebben met zorg een oude boerderij
opgeknapt waar gastvrijheid voorop staat. Hier ruikt
het heerlijk naar de truffels en de wijn waarmee zij met
veel plezier hun liefde voor dit land met anderen willen
delen. Tijdens dit weekend leert u zoeken naar truffels
met een truffelhond en gaat u naar de geheimzinnige
markt in Richerenches. De truffel onthult u al zijn
geheimen en de gastvrouw bereidt voor u diners en
lunches waarin de truffel een ereplaats inneemt..
Prijs voor 2 pers.: m520
Inclusief overnachting in tweepersoonskamer met
ontbijt, 3 maaltijden op basis van truffels, wijn
inbegrepen, zoeken naar truffels samen met een boer,
bezoek aan het truffelmuseum (gratis entree).
Gesproken talen: F - GB - SP
Le Mas des Sources
Martine Barnouin
Chambre et table d’hôtes -
Quartier Lacoste
84820 Visan
T./F. 33 (0)4 90 41 95 90
contact@mas-des-sources.com
www.mas-des-sources.com
Levenskunst - De truffel 41

VERLEIDELIJKE
ZONDEN
Er begerig naar kijken omdat ze mooi zijn. Er
vervolgens van proeven, in gepaste stilte. Daarna
kan men niet nalaten erover te praten. Noga uit
Sault, gekonfijte vruchten uit Apt, berlingots uit
Carpentras, papalines uit Avignon en ventoulet,
lekkernijen zijn een zeer serieuze zaak.
Paus Clément VI had overigens zelf een “hofmeester
voor lekkernijen” aangesteld.
42 Levenskunst - Lekkere smaken
Châteauneuf-du-Pape
Avignon
Morières-les-Avignon
Sarrians
Valréas
Carpentras
St-Didier
Sault-en-Provence
St-Saturnin-les-Avignon
Gordes
Cavaillon
Cheval-Blanc
Les Beaumettes
Bonnieux
Honing
Noga
Gekonfijte vruchten
Berlingots
Papaline
Apt

Tot de komst van suiker in de 18 e eeuw heeft
honing als natuurlijke lekkernij onverdeeld
geregeerd over de productie van desserts. Zo
gelukkig als een bij in de Provence. Zij verzamelt
haar honing naar gelang de bloei en de seizoenen.
In maart en april is de honing afkomstig van
rozemarijn of tijm, en in mei gemengde bloemen.
In juli en augustus werken de bijen in de
lavendelvelden, en lavendelhoning - ongetwijfeld
de meest verfijnde - is nog onderverdeeld in de
nuances “fijne lavendel”, die goudgeel van kleur
is, en “lavandin”, die lichter is.
DIRECTE VERKOOP VAN PRODUCTEN VAN DE
BOERDERIJ
Maison des producteurs
Rue de la République - 84390 Sault
T. 33 (0)4 90 64 08 98
GAEC Larguier
59, quai Grand Grès - 84300 Cavaillon
T. 33 (0)4 90 78 06 60
HONINGPRODUCENTEN
(een greep uit de mogelijkheden)
Le Mas des Abeilles
Col du Pointu - 84480 Bonnieux
T. 33 (0)4 90 74 29 55 - F. 33 (0)4 90 74 51 66
contact@mas-des-abeilles.com
www.mas-des-abeilles.com
La Miellerie de Viton
Rue d’Olivet - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 74 43 09
Au Rucher de l’Enclave
3, rue du Chemin de Fer - 84600 Valréas
T. 33 (0)4 90 35 26 04 - F. 33 (0)4 90 35 01 64
Mellidor
Avenue de l’Orme Fourchu - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 14 11 96
Michel Negrin
Quartier de la croix - 84480 Bonnieux
T. 33 (0)4 90 75 80 98
Miellerie Alain Lombard
Quartier Saint-Gilles - 84460 Cheval-Blanc
T. 33 (0)4 90 71 01 55
Miellerie des Butineuses
189, rue de la source
84450 Saint-Saturnin-les-Avignon
T. 33 (0)4 90 22 47 52 - F. 33 (0)4 90 22 36 68
www.miellerie.fr
Francis Bourgue - Apiculteur
Les Gros - 84220 Gordes
T. 33 (0)4 90 72 26 49
De door de Kruisvaarders ontdekte oosterse
gebakjes dienden als voorbeeld voor de noga.
Zij hadden in het verre Palestina lekkernijen
ontdekt met honing en noten: de voorvader
van de noga die sindsdien één van de 13
Provençaalse kerstdesserts is. In noga zit o.a.
lavendelhoning, stijf geklopt eiwit, suiker en
amandelen. Maar ook al lijkt het recept
eenvoudig, de volmaaktheid van het resultaat
hangt af van een grondige vakkennis. Het
verschil tussen zwarte en witte noga ontstaat
doordat de zwarte noga meer tot karamel
wordt gebrand, de witte is zachter.
ONZE MEESTER-CONFISEURS
Maison André Boyer
In Sault word je geen nogabakker, maar word je
geboren als nogabakker.
Sinds 1887 maken de achtereenvolgende generaties van
de familie Boyer noga. De firma is tegenwoordig de
exclusieve leverancier van de Assemblée Nationale
(vgl. Tweede Kamer). Het Maison Boyer staat in het
Guinness Book of Records voor het maken van de
mooiste nogareep (180 kg en 12,45 meter lang) en de
grootste zak noga, waarin niet minder dan 40.000
brokken zaten. Bezoek aan de werkplaats en video.
Le Vrai Nougat de Sault - 84390 Sault
T. 33 (0)4 90 64 00 23 - F. 33 (0)4 90 64 08 99
infos@nougat-boyer.fr
Pierre et Philippe Silvain - “Paysans nougatiers”
Deze “Paysans nougatiers” (boeren-nogabakkers)
maken een noga waarvoor alle ingrediënten ter
plaatse worden geproduceerd: de amandelen komen
uit hun eigen boomgaard en de honing uit de 100
bijenkorven die tussen de Mont-Ventoux en de
Luberon staan. Proef ook eens de “nougalettes”.
Rondleiding door de werkplaats, diasvertoning en
proeverij.
288, route de Pernes - 84210 Saint-Didier
T. 33 (0)4 90 66 09 57 - F. 33 (0)4 90 66 12 91
silvain.freres@free.fr
Levenskunst - Lekkere smaken - Honing, Noga 43

Konfijten betekent in het Latijn vooral bereiden.
En deze ambachtelijke bereiding van fruit duurt
verschillende weken. De vrucht wordt gekozen
als hij helemaal rijp is. Hij wordt geblancheerd,
dat wil zeggen kort in kokend water gelegd. Een
zwavelbad stopt de fermentatie waarna de vrucht
in een eerste bad van suikerstroop wordt
ondergedompeld. Er volgen er nog zeven, die
ervoor moeten zorgen dat de suiker het water van
de vrucht vervangt. Dan moet hij nog in vorm
gebracht worden door hem op te vullen met
eveneens gekonfijte stukjes en ten slotte wordt hij
geglazuurd om hem te laten glanzen: een ware
triomf! Als “site remarquable du goût” (plaats
met fijnproeversspecialiteiten) behoudt Apt deze
ambachtelijke traditie die van deze stad de
hoofdstad van het gekonfijte fruit heeft gemaakt.
MEESTER-CONFISEURS EN FABRIKANTEN
Confiserie Artisanale Ceccon
Quai de la Liberté - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 74 21 90
Marcel Richaud (ambachtsman)
Quai de la Liberté - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 74 13 56 - F. 33 (0)4 90 74 48 42
Ets Marliargues (fabriekswinkel)
Route de Gargas
ZI les Bourguignons - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 74 15 30 - F. 33 (0)4 90 74 19 53
44 Levenskunst - Lekkere smaken - Gekonfijte vruchten, Berlingot
Saveurs du Luberon (fabriekswinkel)
Les Moulins - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 04 83 83
Kerry Aptunion (fabriekswinkel)
Route d’Avignon - 84405 Apt
T. 33 (0)4 90 76 31 43 - F. 33 (0)4 90 76 31 63
www.kerryaptunion.com
Confiserie Artisanale Bono
280, allée J. Jaurès - 84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 63 04 99 - F. 33 (0)4 90 60 55 22
www.confiseriebono.fr
Confiserie Artisanale Saint-Denis
ZA le Plan des Amandiers RN 100
84220 Les Beaumettes
T. 33 (0)4 90 72 37 92 - F. 33 (0)4 90 72 10 44
srastouil@aol.com
Eten met gekonfijte vruchten
“Mijn gerechten met de gekonfijte vruchten uit Apt”
is het speciale menu dat deze meesterkok aanbiedt:
Gebakken eendenlever met gekonfijte vruchten uit
het Pays d’Apt, gebakken poon met gekonfijte
groente, gestoofd konijn met gekonfijte vijgen,
warm geitenkaasje met in draf gekonfijte peren..
Serge Peuzin
Auberge du Luberon - 84400 Apt
T. 33 (0)4 90 74 12 50 - F. 33 (0)4 90 04 79 49
www.auberge-luberon-peuzin.com
MUSEA
Museum van het industriële avontuur, Apt.
(meer informatie in het hoofdstuk Musea)
Wat kun je doen met de vruchtensiroop die overblijft?
In 1840 bedenkt een vernuftige banketbakkerconfiseur
een gekleurde karamel; hij geeft er een
piramidevorm aan: de berlingot is geboren (maar er
wordt nog gediscussieerd over de herkomst van de
naam!). De gekookte suiker wordt doorschijnend.
Voor dit werk is een ingewikkeld foefje nodig dat
bestaat uit het uitrekken, vouwen en nog eens vouwen
van het deeg om het dunne lint witte suiker te
integreren dat de berlingot zijn strepen moet geven.
Vervolgens wordt een piramidevormig staafje
gemaakt dat in kussentjes wordt afgesneden. De
veelkleurige doos is gevuld met 5 kleuren en smaken:
groen met anijs; geel met citroen; bruin met koffie;
oranje met sinaasappel. De rode smaakt naar …munt,
de oorspronkelijke kleur en smaak van de berlingot.
DE CONFISEURS
Confiserie du Mont-Ventoux
De confiserie opent haar deuren voor bezichtigingen
georganiseerd door de Office du Tourisme van
Carpentras van april tot oktober.
288, avenue ND-de-Santé - 84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 63 05 25 / 33 (0)4 90 63 00 78
F. 33 (0)4 90 67 20 00
www.tourisme.fr/carpentras/
Confiserie de Carpentras
Berlingotfabriek en fabriekswinkels.
1013, avenue du Marché-Gare
84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 67 31 30

Snoeplust maakt creatief. De nieuwste
lekkernij uit de Vaucluse (1960) is de
“papaline” (als vrolijk eerbewijs aan de
vroegere heersers over Avignon, de pausen) die
de vorm heeft van een distel: in twee fijne
omhulsels van chocolade zit een traditionele en
mysterieuze likeur, waarvan de naam, Origan
du Comtat, niet alles zegt over de zestig
planten waaruit hij is samengesteld en die op
de Ventoux worden geplukt
WAAR KUNT U PAPALINES KOPEN?
Een plaatje op het winkelraam van een confiseur
of banketbakker geeft aan dat deze lekkernij hier
gekocht kan worden. Men kan ze ook direct bij
de enige fabrikant kopen:
Croquettes Aujoras
Route de Saint-Saturnin
84310 Morières-les-Avignon
T. 33 (0)4 90 32 21 40 - F. 33 (0)4 90 31 30 97
www.biscuiterie-aujoras.fr
Oreganolikeur (liqueur d’origan) is te koop in
alle goede slijterijen of direct bij de producent:
Société Blachère
Route de Sorgues - Quartier Cansaud
84230 Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 83 53 81 - F. 33 (0)4 90 83 53 80
info@distillerie.a.blachere.com
Dit is een taart op basis van amandelen,
lavendelhoning, abrikozen en Muscat de
Beaumes-de-Venise, die mee op reis genomen
kan worden. Alle ingrediënten zijn afkomstig
van lokale producenten. De taart is verpakt in
een rechthoekige doos en kan verscheidene
dagen worden bewaard. Te koop in de winkels
van de 60 Meester Banketbakkers van de
Vaucluse.
PROVENÇAALS UITSTAPJE
Cursus Provençaals koken en banket bakken
Halve dag voor 4 tot 7 personen
Deze educatieve boerderij in de Provence, met
uitzicht op de Dentelles de Montmirail, wordt al
sinds meer dan vijf generaties beheerd door de
familie Combe. Tegenwoordig worden biologische
landbouwmethodes toegepast en groeien groenten
van vroeger en vergeten vruchten in een bijzondere
tuin. Rose is Meester Banketbakster en opleidster en
zeer geboeid door culinaire tradities. Ze doet u de
Provençaalse keuken kennen en leert u de foefjes
ervan.
Data volgens het volgende schema:
januari - februari - maart - april - oktober -
november - december
van 14.00 u. tot 17.30 u. juni - juli - augustus
van 16.00 u. tot aan het diner
Thema’s worden afhankelijk van het seizoen
aangeboden, enkele ideeën:
- Gerechten: tapenade, anchoïade, pistou, tians,
ratatouille, brandade, cassoulet van kabeljauw, enz.
- Gebak: amandelkrokantjes, oreillette, panade,
noga, pompoentaart, amandelgebak, enz.
- Traditioneel gebak: Driekoningentaart, boomstam,
noga-ijs, nougatine, taartversieringen, enz.
De bereide gerechten worden samen opgegeten.
Prijs: m46/pers.
In deze prijs is inbegrepen: de cursus, de
ingrediënten, de maaltijd. Voor groepen zijn andere
data mogelijk. Vraag ons naar de mogelijkheden.
Kookcursus voor kinderen vanaf 6 jaar in juli en
augustus.
Domaine de l’Oiselet
Rose Combe
84260 Sarrians
T./F. 33 (0)4 90 65 57 57
www.oiselet.com
Levenskunst - Lekkere smaken - Papaline, Ventoulet 45

DE HOORN DES
OVERVLOEDS
Overal in de Vaucluse en van het begin tot het
einde van het jaar vindt u altijd diezelfde hoorn des
overvloeds die onvermoeibaar de kramen van de
groentetelers en de vitrines van de antiquairs en
handelaren in curiosa vult. Wanneer markten,
jaarmarkten en beurzen met al hun kleur en
levendigheid op de pleinen neerstrijken, blazen ze
de dagelijkse pleziertjes nieuw leven in. De
huisvrouw neemt de tijd om wat te slenteren, de
slenteraar en de nieuwsgierige haasten zich om
alles te zien.
46 Levenskunst - Markten
Bollène
Ste-Cécile-les-Vignes
Orange
Bédarides
Sorgues
Le Pontet Vedène
Avignon Montfavet
Cavaillon
Vaison-la-Romaine
Malaucène
Bedoin
Carpentras
Monteux St-Didier
Pernes-les-Fontaines
Le Thor Gordes
L’Isle-sur-la-Sorgue
Maubec/Coustellet
Lauris
Bonnieux
Lourmarin
Markten
Antiek en curiosa
Apt
Ansouis
St-Martin-de-la-Brasque
La Tour-d’Aigues
Cadenet
Pertuis

RECEPT VOOR EEN ZONNIGE
OCHTEND
Vandaag is het marktdag! Neem een redelijk grote,
soepele en stevige mand. (Als u die niet hebt,
vindt u er wel een op de markt). U weet wat u wilt
en dat hoeft niet lang te duren, maar bereidt u voor
op onverwachte verleidingen: kleine
muskaatdruiven, kazen uit de streek, olijfolie van
de molen, die basilicum die zo lekker ruikt, kleine
spelt die zo goed bij het lamsvlees uit de Provence
past, en dat leuke bosje asperges… En zou u deze
winter de moed hebben om die truffel af te slaan
die uw smaakpapillen al in feeststemming brengt?
U weet precies wanneer u naar de markt gaat.
Maar wanneer u ervan terugkomt is veel minder
zeker!. Er zijn pleziertjes die niet uit te leggen zijn.
En trouwens, kom! Gun uzelf nog wat tijd in het
cafeetje op de markt, proef een glaasje wijn uit de
streek en geniet van het schouwspel.
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Bédarrides
Bedoin
Bollène
Cavaillon
Lauris
Saint-Didier
Gordes
Montfavet
La Tour-d’Aigues
Vaison-la-Romaine
Vedène
Malaucène
Avignon
L’Isle-sur-la-Sorgue
Le Pontet
Orange
Bonnieux
Carpentras
Lourmarin
Pertuis
Avignon
Ansouis
Apt
Le Thor
Pernes-les-Fontaines
Sainte-Cécile-les-Vignes
Avignon
Monteux
L’Isle-sur-la-Sorgue
Sorgues
Bijzondere markten
De Nationale Raad voor Kookkunst kent sinds 1996
het label “marché d’exception” toe, waarbij gekeken
wordt naar de kwaliteit van de producten, de ligging
en de sfeer. Vijf markten in de Vaucluse hebben dit
label al gekregen: Apt, Carpentras, Coustellet, L’Islesur-la-Sorgue,
Velleron.
Avondmarkt
In het dorp Velleron is een hooggewaardeerde
landbouwmarkt die ‘s avonds wordt gehouden: van
oktober tot eind maart op dinsdag, woensdag, vrijdag,
zaterdag vanaf 16.30 u. De rest van het jaar iedere dag
behalve op zon- en feestdagen vanaf 18.00 u.
Boerenmarkten
Dit label is gecreëerd door het Natuurpark van de
Luberon en selecteert markten die in de zomer of de
herfst plaatsvinden en waar landbouwers hun eigen
producten verkopen: gevogelte, meloenen, aardbeien,
kersen, honing, wijn, vruchtensappen, lavendel,
bloemen, enz. Op de boerenmarkt vindt men vooral
producten uit de streek.
- Coustellet
zondagochtend van mei tot november
- Apt
dinsdagochtend van mei tot november
- Saint-Martin-de-la-Brasque
zondagochtend van mei tot november
- Pertuis
woensdag- en zaterdagochtend, het hele jaar
- La Tour-d’Aigues
donderdagochtend van mei tot november
- Cadenet
zaterdagochtend van mei tot november
Levenskunst - Markten - Lijst van markten 47

SITES REMARQUABLES DU GOUT (PLAATSEN
MET FIJNPROEVERSSPECIALITEITEN)
Er zijn er 75 in Frankrijk. Om erkend te
worden als “site remarquable du goût” moet de
plaats: een erkend voedingsproduct
voortbrengen met een rijke geschiedenis, een
bijzonder erfgoed hebben en mogelijkheden
hebben voor het herbergen van toeristen.
Rondritten en evenementen geven een beeld
van het product en de streek.
Drie gemeenten in de Vaucluse staan op de lijst
van de “sites remarquables du goût”:
Apt voor de productie van gekonfijte vruchten.
Beaumes-de-Venise wegens muscaatwijn en olijfolie.
Richerenches voor truffels.
WELKOM OP DE BOERDERIJ
Het landbouwschap van de Vaucluse geeft ieder
jaar een brochure uit, “Bienvenue à la Ferme”
(welkom op de boerderij) waarin de Fermes
Auberges (boerderijherbergen), de Fermes
Equestres (ruiterboerderijen), de Fermes de
Découverte (boerderijen om te verkennen), de
Fermes Pédagogiques (educatieve boerderijen) en
de Goûters à la Ferme (theetijd op de boerderij)
zijn opgenomen, evenals boerderijen die hun
eigen producten verkopen. De brochure is
verkrijgbaar bij de toeristenkantoren. “Bienvenue
à la ferme” is een nationaal gedeponeerd merk,
beheerd door het landbouwschap en het wordt
gesymboliseerd door een “kleine bloem” die
naleving van kwaliteitshandvesten garandeert.
48 Levenskunst - Markten - Lijst van markten
Chambre d’Agriculture de Vaucluse
Site Agroparc - 84912 Avignon cedex 9
T. 33 (0)4 90 23 65 65 - F. 33 (0)4 90 23 65 40
accueil@vaucluse.chambagri.fr
www.bienvenue-a-la-ferme.com
De boerderijherberg
Op zo’n boerderij kunt u eten, met of zonder
overnachting. Met een inrichting in Provençaalse
stijl, een huiselijke ontvangst en een
kwaliteitskeuken met maaltijden die grotendeels zijn
bereid met producten van de boerderij. In de
Vaucluse zijn 17 boerderijherbergen over het hele
departement verspreid.
Theetijd op de boerderij
Om alle facetten van het boerenleven te waarderen
en het plezier van een lekker vieruurtje uit uw
kinderjaren terug te vinden. Een “goûter” wordt
meestal rond 16.00 uur geserveerd en bestaat
voornamelijk uit producten van het eigen bedrijf.
Voordat het proeven van de taarten, cakes, sorbetijs,
kruidentheeën of vruchtensappen begint, wordt een
rondleiding door de boerderij gegeven. Let op, u
dient altijd te reserveren.
Boerderijen om te verkennen
Boeren zetten de deuren van hun bedrijf wijd open
en delen graag hun kennis met u. Een
verkenningstocht door de boerenwereld voor groot
en klein.
Educatieve boerderijen
Hier zijn voornamelijk kinderen welkom, maar op
de educatieve boerderij in de Vaucluse mogen ouders
ook komen. Het doel is om op ludieke en educatieve
wijze de activiteiten van het bedrijf te ontdekken.
Li Granjo Escolo
Deze vereniging telt 5 boerderijen, met boeren die
enthousiast zijn over hun vak en die op hun bedrijf
groepen ontvangen om ze de boerenwereld te laten
ontdekken.
Association des Fermes Educatives en Vaucluse
T./F. 33 (0)4 90 69 93 02
DE PRODUCTEN VAN DE BOERDERIJ
(Rechtstreekse verkoop aan de consument)
De producten van de boerderij zijn talrijk: fruit,
groente, wijn, honing, olijfolie, enz. Iedere boerderij
heeft zijn specialiteit. Achter het bordje “produits de
la ferme” (producten van de boerderij) vindt u alleen
maar producenten of samenwerkende producenten.
De benaming mag alleen worden gebruikt door
zorgvuldig geselecteerde boeren. U vindt er verse
producten, gezond en smakelijk, en het plezier van
een oprechte en hartelijke ontmoeting.
Ontvangst bij boeren in de Provence
De CETA Accueil en Provence Paysanne (ontvangst
bij boeren in de Provence) telt 19 boeren die
agrotoeristische activiteiten aanbieden en de
producten van de boerderij direct aan de consument
verkopen. Ze zijn zowel gîtes ruraux, chambres
d’hôtes als boerderijherbergen, ze verhuren
gemeubileerde kamers of laten u kennismaken met
het boerenleven . Op verzoek ontvangt u een
brochure.
T. 33 (0)4 90 61 86 06
accueil-en-provence-paysanne@wanadoo.fr
www.accueil-en-provence-paysanne.com

DE GOEDE OUDE TIJD HEEFT
HANDELSWAARDE
Het Franse woord voor snuffelen “chiner” komt van
“s’échiner”, moeite doen, dus de kunst van het
snuffelen tussen het grote aanbod om net dat ene
mooie exemplaar te vinden. Snuffelen naar antiek en
curiosa is in de Vaucluse een echt begrip geworden.
Serviesgoed, glaswerk, aardewerk, elegant
meubilair uit de oude huizen, gezellige
meubelen uit de Provençaalse mas, oude of
Indiase spreien, smeedijzer, ouderwetse
blikjes… en zo kunnen we nog wel even
doorgaan. De rijkdom van het erfgoed, de
liefde voor mooie zaken, het genoegen van het
uitje, de vaardigheid van de snuffelaar hebben
in de Vaucluse een bloeiende markt voor
antiek en curiosa doen ontstaan. Met 7
antiekdorpen en 2 nieuwe
tentoonstellingsruimten (voor zo’n 300
permanente exposanten), staat L’Isle-sur-la-
Sorgue tegenwoordig op de 2 e plaats na Parijs.
En verzamelaars weten dat er in de Vaucluse
nog vele andere mogelijkheden zijn om dat
ene zeldzame exemplaar te ontdekken.
Curiosamarkt van L’Isle-sur-la-Sorgue
Pasen en 15 augustus
(Zie ook pagina’s L’Isle-sur-la-Sorgue)
In het zomerseizoen floreert de vlooienmarkt. De
bekendste en grootste is die van L’Isle-sur-la-Sorgue,
die elk jaar met Pasen wordt gehouden. Een must voor
liefhebbers van mooie, bijzondere of eigenaardige
voorwerpen, voor snuffelaars, voor slimme
verzamelaars of gewoon nieuwsgierigen. Deze markt
werd voor het eerst gehouden in augustus 1966 met 14
stands, en telt tegenwoordig meer dan 500 exposanten
die door de hele stad heen hun waren uitstallen. Ware
schatkamers à la Ali Baba zij aan zij met de verkopers
van curiosa die wekelijks op de markt staan.
Office du Tourisme de L’Isle-sur-la-Sorgue
T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43
islesurlasorgue@oti-delasorgue.fr
www.oti-delasorgue.fr
PROVENÇAALS UITSTAPJE
Antiekweekend
3 dagen / 2 nachten
september 2004 - augustus 2005
Verblijf in de omgeving van L’Isle-sur-la-Sorgue en
Fontaine-de-Vaucluse. Dhr. Negrel, een zeer
gedreven antiquair, leidt u door het labyrint van
curiosa- en antiekdorpen. Ook zijn verscheidene
speciale brochures met zeer gedetailleerde informatie
verkrijgbaar.
Prijs voor 2 pers.: m140
Inclusief 2 nachten in een tweepersoonskamer met
ontbijt
Exclusief maaltijden en transport
Gesproken talen: F - GB - D
La Pastorale
Élisabeth & Robert Negrel
Chambre et table d’hôtes -
Route de Fontaine-de-Vaucluse
D24 Les Gardiolles
84800 Lagnes
T. 33 (0)4 90 20 25 18 - F. 33 (0)4 90 20 21 86
lapastorale84@aol.com
Levenskunst - Markten - Antiek en curiosa 49

DE BRON VAN DE
LEVENSKUNST
Levenskunst, wat is dat? Dat is een manier van zijn,
gekenmerkt door openheid en gemakkelijkheid in de
omgang, interesse in mooie dingen en dus een
mengeling van voorliefde voor creativiteit en respect
voor oude vaardigheden. In de Provence is het huis
een plaats van warm onthaal en gastvrijheid. Dat
begint bij de zorg die aan de decoratie wordt
besteed. Zo is de gehechtheid aan oude ambachten
die de dagelijkse omgeving verfraaien beter te
begrijpen.
De Chambre des Métiers van de Vaucluse en
het Comité Départemental du Tourisme
hebben een overzicht gemaakt van alle
kunstambachten. Deze ambachtslieden
verbinden zich ertoe hun vakmanschap te
laten zien. Zij stellen hun werkplaatsen open
voor liefhebbers van schone kunsten. Een
blijk temeer van de traditionele Provençaalse
gastvrijheid.
50 Levenskunst - erkende ambachtslieden
Bollène
Orange
Grillon
Séguret
Beaume-de-Venise
Puyméras
Vaison-la-Romaine
Bedoin
Santonmakers
Pottenbakkers en keramisten
Meubelmakers
Siersmeden
Instrumentenmakers
Leerbewerkers
Edelsmeden en sieradenmakers
Boekbinders en lijstenmakers
Steenhouwers
Textiel
Courthézon
Châteauneuf-du-Pape
Sarrians Carpentras
Monteux 12
Villes-sur-Auzon
Sorgues Entraigues
Pernes-les-Fontaines
11
Avignon
Velleron Fontaine-de-Vaucluse
Le Thor
L’Isle-sur-la-Sorgue
Lagnes
Gordes
Roussillon
Apt
Goult
Cavaillon
Cheval-Blanc
Maubec
Les Taillades
Bonnieux
11
12
Lauris
Cadenet
Glaskunstenaars
Speelgoed en creativiteit
Pertuis
Cabrières-d’Aigues
Sannes
La Tour-d’Aigues

JE LIJKT OP DE “RAVI” , DE SANTON
DIE IN GEEN KERSTSTAL ONTBREEKT
en die uiting geeft aan zijn verrukking door beide
armen naar de hemel te heffen.
Als de zomer ten einde is en de krekels zwijgen,
als de herfst voorbij is en de wijnoogst binnen is,
begint een belangrijke periode in het Provençaalse
jaar: Kerstmis. Dat is de tijd waarin de santons
weer uit de dozen worden gehaald om in de
kerststal te zetten. Ieder jaar komen er een paar
nieuwe bij de verzameling “kleine heiligen”.
In de kersttraditie bestaat de santonverzameling
natuurlijk uit de heilige familie, engelen, herders, de
koningen en de dieren; en verder personages uit het
Provençaalse dorpsleven: de pistacheboer met zijn ezel, de
bakker, de scharensliep, de visverkoper en natuurlijk
ieder jaar “lou ravi”, de santon die in aanbidding de
armen naar de hemel geheven houdt. Maar ook de
schilder die vorig jaar in het dorp kwam wonen, de
onderwijzer of de dorpsoudste en misschien de kat van de
bakker inspireren vaak de santonmakers tot nieuwe
personages.
Dat alles kunt u ontdekken in de werkplaatsen en op de
santonmarkten.
LIJST VAN ERKENDE SANTONMAKERS
Philippe Fournier
Klein atelier voor santons en beeldjes van beschilderd
aardewerk, gelegen midden in het dorp, waarin
cultuur en traditie hand in hand gaan.
Rue des Poternes - 84110 Séguret
T. 33 (0)4 90 46 91 35 - F. 33 (0)4 90 46 91 35
astruc21@wanadoo.fr
www.artisanprovence.com
Santons de Provence
Beeldjes van aardewerk.
Sylvie Roverch
230, rue Prévert - 84500 Bollène
T. 33 (0)4 90 30 92 21
Mémoire Comtadine
Santon-atelier. Uitleg over de herkomst, traditie en
fabricage van de traditionele santons van de kerststal.
Workshop voor kinderen mogelijk op aanvraag
(groep van 15 tot 20 kinderen).
Yves Michel
Rue de la République - 84800 Lagnes
T. 33 (0)4 90 20 30 79
memcom886876445@aol.com
www.multimania.com/santondeprovence
MUSEA
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
Musée du santon et de la crèche provençale,
Cavaillon
Maison Fléchier - Musée des Traditions
Comtadines, Pernes-les-Fontaines
Musée du Santon, Fontaine-de-Vaucluse
MARKTEN EN BEURZEN
Salon des Santonniers, Carpentras. Novembre -
Décembre.
Salon des santonniers, Apt. Décembre.
Foire aux santons, Pertuis. Décembre.
DE AARDE VAN DE PROVENCE IS GUL
Zij laat zich bewerken, op voorwaarde dat men
weet hoe zij met water en vuur moet worden
vermengd. Dat is niet zo eenvoudig! Hier komt de
kennis van de oeroude tradities van de Luberon
goed van pas.
PLATEELWERK VAN APT
Pottenbakkerswerk wordt beschouwd als
een van de schone kunsten.
Tussen de 18
Levenskunst - erkende ambachtslieden - Santonmakers, Pottenbakkers en keramisten 51
e en de 19e eeuw ontstond in de
Vaucluse origineel plateel. Rond 1730 werkte
César Moulin in Castellet met monochrome aarde
die door ijzeroxide een oranjegele kleur heeft; de
kunstenaar verfijnde de vormen en de
bloemdecoraties. Zijn erfgenamen verhuisden
naar Apt, aangetrokken door het mengsel van
aarde waarmee polychroom plateel kan worden
gemaakt; door hun talent wisten ze nieuwe
gespikkelde en gemarmerde tinten te creëren. In
het begin van de 20e eeuw vonden Léon Sagy en
André Bernard een nieuw mengsel uit, “flamme”.
De traditie heeft de vele modes doorstaan en
vernieuwt zich. Joseph Bernard na de oorlog en
daarna zijn kleinzoon Jean, en tegenwoordig
Pierre Faucon, die de oude stijl weer actueel heeft
gemaakt. In de musea zijn oude stukken te
bewonderen, maar u kunt natuurlijk ook een
keuze maken in een honderdtal werkplaatsen en
op de talrijke pottenbakkersmarkten.

SIERKERAMIEK
De ziel van uw huis
De Romeinse dakpan of “canal” tooit de daken
in de Provence. Die daken horen in het
landschap. De dakpan is rond, en gemaakt van
een mengsel van klei en zand. Als de pan vorm
heeft gekregen en is gedroogd wordt hij in de
oven gebakken. “Tomettes”, zeshoekige
terracotta tegeltjes, geven in de zomer charme
en koelte aan de huizen in Provence. De tegels
van Apt worden met de hand gemaakt van een
mengsel van verschillende soorten klei. Ze zijn
echt prachtig! Ze worden in een stuk gekleurd
en krijgen zo levendige, gevarieerde tinten en
tonen aan dat traditioneel handwerk
uitstekend past in deze moderne tijd.
LIJST VAN ERKENDE POTTENBAKKERS EN
KERAMISTEN
Atelier de poterie Alain Bertheas
Max. aantal personen: 50
Mas Belair, Route de Vaison
84110 Séguret
T. 33 (0)4 90 46 15 58
Poterie Louis et Virginie Brueder
Expositieruimte en pottenbakkerswerkplaats. De
werkplaats is opengesteld voor bezoekers die Louis aan
het werk kunnen zien op de draaischijf en Virginie
tijdens het boetseren. De expositieruimte bevindt zich
gedeeltelijk in een grot. Muzikale ontvangst.
Chemin des Treilles
84410 Bedoin
T. 33 (0)4 90 12 84 31- F. 33 (0)4 90 12 84 31
louisvirginiebrueder@free.fr
52 Levenskunst - erkende ambachtslieden - Pottenbakkers en keramisten
Atelier Leduc
Werkplaats en expositieruimte aan de voet van de
Luberon, dicht bij het meer van Bonde. Decoratieve
en gebruiksvoorwerpen in de kleuren blauwgrijs,
blauwgroen en koperrood afhankelijk van de
temperatuur. Expositie van werk van plaatselijke
pottenbakkers. Groepen op afspraak.
Beginnerscursus pottenbakken, draaien, boetseren,
werken met drukmallen van 3 tot 5 dagen voor 4
personen van mei tot juni 2005.
Route de l’Etang-de-la-Bonde
84240 Sannes
T. 33 (0)4 90 77 64 87- F. 33 (0)4 90 77 64 87
Atelier Renzel-Fink
Grote expositieruimte, bezoek aan de werkplaats
mogelijk, met demonstraties draaien en boetseren.
Le Grand Jardin
84360 Lauris
T. 33 (0)4 90 08 23 31- F. 33 (0)4 90 08 44 75
runzel.fink@free.fr
Au Tour de la Terre
Pascal Desmet
14, rue Victor Hugo
84160 Cadenet
T. 33 (0)4 90 68 15 35 - F. 33 (0)4 90 68 15 35
luberonceramique@aol.com
Poterie Point Fusion
Mooie expositieruimte aan de voet van de Mourre
Negre. De pottenbakkerswerkplaats ligt middenin
de natuur tussen wijngaarden, olijfbomen en
kersenbomen.
Philippe Duriez
La Sierriere de Giraud
84240 Cabrières-d’Aigues
T. 4 90 77 73 73 - F. 33 (0)4 90 77 73 73
pointfusionpoterie@wanadoo.fr
www.point-fusion.com
Aux Grés du Quai
Cursussen, alleen draaien, 8 uur per maand of in één
week (van 1 november 2004 tot eind maart 2005).
Catherine Pardigon
15, quai des Entreprises - Coustellet
84660 Maubec
T. 33 (0)4 32 52 17 71 - F. 33 (0)4 32 52 17 71
cathpardigon@aol.com
Atelier Christophe Dariel
30, avenue Jules Ferry
84110 Vaison la Romaine
T. 33 (0)4 90 28 83 67 - F. 33 (0)4 90 28 83 67
vaison.atelier@libertysurf.fr
KALENDER POTTENBAKKERSMARKTEN
Pottenbakkersmarkt
Bonnieux. Paasweekend.
De pottenbakkers steken elkaar naar de kroon met
creatief gebruik van materialen, vormen en kleuren.
Een meeting-point voor liefhebbers zowel als mensen
die beroepsmatig met keramiek te maken hebben.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 75 91 90 - F. 33 (0)4 90 75 92 94
ot-bonnieux@axit.fr
Pottenbakkersmarkt van het Pauselijk Paleis
Zaterdag en pinksterzondag in Avignon
Het plein voor het Pauselijk Paleis dient als kader
voor deze manifestatie van zo’n 70 kunstenaars uit
de hele omgeving. Workshops voor kinderen en
draaidemonstraties.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
April (Bollène) Mei (La Tour-d’Aigues) Juli
(Beaumes-de-Venise) Augustus (Apt - Roussillon -
Séguret - Velleron)

MUSEA
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
Plateelmuseum, La Tour-d’Aigues
Historisch en archeologisch museum, Apt
Musée de l’Aventure Industrielle, Apt
Musée Louis Vouland, Avignon
Musée Sobirats, Carpentras
Provençaalse meubels hebben een sterke
invloed ondervonden van het dolce vita van de
18 e eeuw, en zijn vaak versierd met motieven
afkomstig uit de natuur: bloemen, takken of
halmen. Onder de meubelmakers van de
Vaucluse zijn nog veel oude begrippen en
technieken bekend en in gebruik. Een ambacht
dat een lange leerschool vergt en waarvoor
zowel geduld als grote liefde nodig is.
LIJST VAN ERKENDE MEUBELMAKERS
Ébénisterie Charles Soto
278, avenue Notre-Dame-de-Santé
84200 Carpentras
T. 33 (0)4 90 63 58 36 - F. 33 (0)4 90 63 58 36
charles-soto@wanadoo.fr
Meubles Bonjean
Meubelmakerwerkplaats met talloze machines (draaien,
beschilderen). Winkel en bezoek aan de
houtsnijwerkplaats om de houtsnijder aan het werk te
zien tijdens een eventuele demonstratie. Cursussen
houtsnijden op aanvraag, 1 of 2 dagen in groepen van 3
personen.
Jean-Louis Bonjean
747, route de L’Isle-sur-la-Sorgue
84250 Le Thor
T. 33 (0)4 90 33 82 94 - F. 33 (0)4 90 33 89 55
bonjean01@ifrance.fr
www.avignon-et-provence.com/bonjean/
L’Empreinte des Jours
Thierry Blattes
26, cours Jean Jaures
84350 Courthézon
T. 33 (0)4 90 70 83 60 - F. 33 (0)4 90 70 83 60
Michel en Lucie Pointelin
Restauratie, vervaardigen van meubels en beschilderen,
wanddecoraties (imitatiemarmer, fresco’s...)
7, rue Guillaume Puy - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 85 47 68
Le Mas de Curebourg
Hélène Dampeine
Route d’Apt - 84800 Lagnes
T. 33 (0)4 90 20 30 06 - F. 33 (0)4 90 20 23 42
mas-de-curebourg@wanadoo.fr
www.mas-de-curebourg.com
CIMA
Jean-Michel Cima
Quartier Bel Air
329, route de Robion
84300 Les Taillades
T. 33 (0)4 90 78 06 32 - F. 33 (0)4 90 78 06 32
jmcima@libertysurf.fr
http://c1cima.chez.tiscali.fr
Meubles Au Venaissin
Jean-Pierre Bianchi
383, route d’Entraigues
84700 Sorgues
T. 33 (0)4 90 39 21 56 - F. 33 (0)4 90 39 10 35
Atelier des castors - Lokfluitjes
Bezoek aan de werkplaats en presentatie van de
fabricage van lokfluitjes met een oude houten
draaibank, de zgn. “tour à emprunt” met houten
wielen en tandwielen. Demonstratie van het draaien
van zuiltjes en tafelpoten.
Alain Carpentras
48, impasse Clos Sainte-Catherine
84700 Sorgues
T. 33 (0)4 90 39 66 15 - F. 33 (0)4 90 39 12 05
coucou@oreka.com
www.artisanprovence.com
Net als de campanile, de toren, waar de klok
bovenin is opgehangen in luchtig
siersmeedwerk dat toch bestand is tegen de
krachtige mistral, zijn ook balustrades, hekken
en pergola’s onverbrekelijk verbonden met het
Provençaalse landschap. Het ijzer buigen en
smeden, er harmonieuze en zelfs wellustige
vormen aan geven: ook dat is uitdrukking
geven aan de warme gastvrijheid in de tuinen
en huizen in de streek.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE SIERSMEDEN
La Ferronnerie du Luberon
Angélique Juiff Millet
610, chemin de Robion à Orgon
84460 Cheval-Blanc
T. 33 (0)4 90 06 21 65 - F. 33 (0)4 90 06 21 66
ferronnerie.luberon@wanadoo.fr
Levenskunst - erkende ambachtslieden - Meubelmakers, siersmeden 53

Jean Claude Prunaretty
Cursussen siersmeden (kennismaking / beginners /
gevorderden) van een week; data in overleg vast te
stellen.
530, chemin des Vertes Rives
84320 Entraigues-sur-Sorgue
T. 33 (0)4 90 83 24 89 - F. 33 (0)4 90 83 28 33
prunaretty@wanadoo.fr
Cuivre Rouge
Vervaardiging van decoratieve radiatoren
Showroom van 120 m², waar rond de twintig
radiatoren met verschillende werking worden
getoond. Een kijkje in de werkplaats.
Gilles Peruch
ZA le Maupas - 84110 Puyméras
T. 33 (0)4 90 46 40 27 - F. 33 (0)4 90 46 40 27
gilles.peruch@cuivrerouge.com
www.cuivrerouge.com
Het beroep van houtbewerker heeft sommigen ertoe
gebracht zich op muziekinstrumenten toe te leggen.
Dwarsfluiten, blokfluiten en tamboerijnen worden
in lokale werkplaatsen vervaardigd. Doordat talloze
ambachtslieden zich echter in het departement
hebben gevestigd, heeft het vervaardigen en
restaureren van muziekinstrumenten een vlucht
genomen: van accordeon tot blokfluit en van
kerkorgel tot het lokfluitje waarmee vogels kunnen
worden geïmiteerd.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE
MUZIEKINSTRUMENTENMAKERS
Philippe Bolton
Kleine werkplaats in het centrum van het dorp waar
blokfluiten worden gemaakt. De instrumenten worden er
gedraaid en van gaten voorzien, waarna vervolgens
handmatig wordt gezorgd voor de klankkleur (het geluid)
en het stemmen (zuiver van toon maken).
Le Grand Portail - 84570 Villes-sur-Auzon
T. 33 (0)4 90 61 86 11 - F. 33 (0)4 90 61 97 82
philippe_bolton@compuserve.com
http://ourworld.compuserve.com/homepages/philippe_bolton
Lutherie de Provence
Demonstratie en uitleg over de wijze waarop een
viool wordt gebouwd van een paar stukken hout. U
kunt hier terecht met al uw vragen over dit zo
weinig bekende beroep. Het beroep van vioolbouwer
omvat ook de restauratie van antieke instrumenten
om hen een tweede jeugd te schenken.
103, boulevard Jean-Baptiste Pécout - 84120 Pertuis
T. 33 (0)4 90 09 65 50 - F. 33 (0)4 90 09 65 50
lutheriedeprovence@hotmail.com
“Huiden” bestaan er in allerlei verschillende
kleuren en geuren. Leer blijft een teken van
elegantie.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE
LEERBEWERKERS
Sellerie du Mont-Ventoux
Bewerking en onderhoud van leer. Restauratie van
oude voertuigen. Bekleding.
54 Levenskunst - erkende ambachtslieden - Instrumentenmakers, leerbewerkers, edelsmeden en sieradenmakers
Dominique Bonfils
158, avenue Marius Bastidon
84260 Sarrians
T. 33 (0)4 90 65 30 47 - F. 33 (0)4 90 65 30 47
Maroquinons
Kleine expositieruimte voor eigen creaties, die ook
als verkoopruimte dienst doet. Achter in de ruimte
kunt u een gedeelte van het naai- en montageatelier
zien. In een andere werkplaats ligt het materiaal
opgeslagen en wordt het gesneden.
Christiane Commessie
20, quai Jean Jaures - 84800 L’Isle-sur-la-Sorgue
T. 33 (0)4 90 20 69 66 - F. 33 (0)4 90 20 69 66
ch.commessie@wanadoo.fr
www.artisanprovence.com
Al in de tijd dat de paus in Avignon zetelde,
was men hier deskundig op dit gebied.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE EDELSMEDEN
EN SIERADENMAKERS
Bamori - Edelsmid
Philippe Bayan
Chemin de la Sacristie
84140 Avignon - Montfavet
T. 33 (0)4 90 32 24 02 - F. 33 (0)4 90 32 16 87
L’Atelier de Gordes - Sieradenmaker - Juwelier
Ontwerp en vervaardiging van originele sierraden
Alain Dubert
Route Neuve - 84220 Gordes
T. 33 (0)4 90 72 04 62

CEKAYA - Sieradenmaker - Juwelier
Originele zaak met voorgevel in trompe l’oeil.
Vervaardiging van unieke en originele sieraden van
groen agaat.
Ludovic Boumaiz
69, rue Trogue Pompée
84110 Vaison-la-Romaine
T. 33 (0)4 90 28 80 89 - F. 33 (0)4 90 66 90 86
Kunst rondom kunst. Een fraai boek en een
mooie lijst voor de meest hoogstaande literaire
en kunstzinnige uitingen.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE BOEKBINDERS
EN LIJSTENMAKERS
La Boutique au Coin de la Rue
Gespecialiseerd in boekbinden.
Marie-Pierre Berengier
43, rue Caristie - 84100 Orange
T. 33 (0)4 32 81 14 06 - F. 33 (0)4 90 51 18 19
Galerie du Moulin - Lijstenmaker
Kleine ambachtelijke lijstenmakerswerkplaats die is
gevestigd in een schitterende molen uit de 19 e eeuw
gelegen aan de oever van een kanaal. Na een
opknapbeurt van het kanaal zal het volledig intacte
schoepenrad opnieuw gaan draaien.
Odile Ford
Le Vieux Moulin
Chemin de Saint-Martin - 84600 Grillon
T. 33 (0)4 90 35 21 52
odile.ford@libertysurf.fr
Galerie Roland Charton - Lijstenmaker
Galerie voor schilderijen en beeldhouwwerk en
lijstenmakerswerkplaats, restauratie van schilderijen.
15, rue des Trois Faucons
84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 14 07 03 - F. 33 (0)4 90 82 39 79
rolandcharton@aol.com
Een tweede galerie bevindt zich op 23 rue St-Agricol
sur Avignon..
Door de geologische rijkdom van de Vaucluse
wordt vaak gebruik gemaakt van steen voor
decoratie van zowel interieur als exterieur.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE
STEENHOUWERS
Alain Bidal
De werkplaats bevindt zich in Isle sur la Sorgue, een
waterrijk stadje dat in het teken staat van kunst en
antiek. Op een terrein van één hectare groot worden
oude en nieuwe creaties tentoongesteld: fonteinen,
schoorsteenmantels, pijlers, sculpturen, tuin- en
interieurdecoraties…
2420, route du Thor - RN 100
84800 L’Isle-sur-la-Sorgue
T. 33 (0)4 90 20 72 83 - F. 33 (0)4 90 20 61 37
alainbidal@wanadoo.fr
www.sculptures-bidal.com
Onder in de grote Provençaalse kast liggen stapels
lakens van Iers linnen of Egyptisch katoen. Dit
alles is doortrokken van een zweem van lavendel.
Het beeld grijpt terug op een zeer oude
textieltraditie. Bedrukt katoen (indienne) van 18 e -
eeuwse Comtadines, fleurige cretonne of perkaline
van boerenmeisjes en edele zijden stoffen
afkomstig van Provençaalse zijderupskwekerijen
tot de grote crisis in de 19 e eeuw. “Boutis” wordt
allang niet meer gebruikt om de maliënkolder van
ridders op te vullen, maar is nu ter decoratie te
vinden op bankjes, bedden, sofa’s en divans in de
huizen. Dit is de naam van een katoenen stof
versierd met stikwerk (in het Nederlands ook wel
trapunto genoemd). De motieven worden extra
opgevuld met katoenen draden, waardoor het lijkt
of ze boven op de stof liggen.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE ATELIERS
Atelier Tessitures
Ontwerpatelier voor handgeweven textiel.
Gilles en Kiroten Avenard
81, rue Antoine de Très
84240 La Tour-d’Aigues
T. 33 (0)4 90 07 50 10 - F. 33 (0)4 90 07 49 10
gillesavenard@aol.com
www.tessitures.com
Atelier d’Edith Mézard
Fabricage van linnengoed - Broderie Een winkel
gespecialiseerd in handgeborduurd linnengoed en
accessoires van linnen, zijde en kasjmier.
Château de L’Ange - 84220 Goult
T. 33 (0)4 90 72 36 41 - F. 33 (0)4 90 72 36 69
Levenskunst - Erkende ambachtslieden - Boekbinders en lijstenmakers, steenhouwers, textiel 55

Atelier Sylune Créations
Ontwerpatelier voor modeaccessoires. Gevestigd
aan de rand van Châteauneuf-du-Pape
Sylvaine Delivré
Avenue des Amandiers
84230 Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 83 74 93 - F. 33 (0)4 90 83 74 93
sylune@club-internet.fr
www.sylunecreations.com
Van het gekleurde glas-in-lood in de kapel tot
aan het kristal dat onze feestdis opluistert, is
glas altijd het resultaat van zwaar en precies
werk. Bij de minste fout is al het werk voor
niets geweest. Des te waardevoller is dan ook
ieder geslaagd werkstuk.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE
GLASKUNSTENAARS
Boutique Atelier d’Art
Glasschilderes
Ginette Concher
15, rue Petite Fusterie
84000 Avignon
T. 33 (0)4 32 76 32 31 - F. 33 (0)4 32 76 32 31
56 Levenskunst - erkende ambachtslieden - Glaskunstenaars, speelgoed en creativiteit
De kunst van het spelen. Dit ultieme facet van
de levenskunst ontdekken we al in onze
jongste jaren. Laten we het niet vergeten.
LIJST VAN GEKWALIFICEERDE WINKELS
Passe Temps Créatif
Een winkel waar alles te koop is voor creatieve
hobby’s: hout, ijzer, karton, verf, polystyreen, kralen,
papieren servetjes, boeken, aardewerk, gips en
allerlei miniaturen. Op aanvraag cursussen voor
volwassenen of kinderen.
Carmen Teston
15, boulevard de Verdun
84170 Monteux
T. 33 (0)4 90 66 93 54 - F. 33 (0)4 90 66 93 54

:
Levenskunst - erkende ambachtslieden 57

FEESTEN EEN
EEUWIGDURENDE
KALENDER
Misschien is het uit dankbaarheid voor de gulle natuur,
uit trots voor de geschiedenis en de traditie, omdat de
zon altijd schijnt en omdat de muziek van de mistral
lijkt op fluiten en trommels, dat de inwoners van de
Vaucluse het hele jaar door een reden vinden om feest
te vieren?
58 Levenskunst - Lokale feesten
Mondragon
Richerenches
Sérignan-du-Comtat
Piolenc
Châteauneuf-du-Pape
Avignon
Rasteau
Vacqueyras
Jonquière
Visan
Monteux
Valréas
Cavaillon
Cheval-Blanc
Vaison-la-Romaine
Séguret
Suzette
Mormoiron
Carpentras
Velleron
L’Isle-sur-la-Sorgue
Robion
Murs
Villelaure
Traditionele feesten
Feesten rond producten
uit eigen bodem
Sault-en-Provence
Monieux
St-Christol
Cucuron

WINTER
TRADITIONELE FEESTEN
Het feest van de “Belles”
Februari, Cheval-Blanc
Volgens een vastenavondtraditie gaan jongens van 16
tot 23 jaar “Belles”, mooie meisjes, halen om ze ten
dans te vragen. De “Laides” (de lelijke meisjes, d.w.z.
de “Belles” van vorige jaren) achtervolgen de jongens
om geld of ingrediënten op te halen voor de “crespeù”,
een soort taart van omeletten die ‘s avonds wordt
gegeten na het verbranden van de Caramentran.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 71 01 17
Het Vijgenballet
Februari, Robion (Luberon)
Tijdens het Carnaval nemen de boeren wraak op de
adel en de burgerij. Het hoogtepunt is het moment
waarop een twintigtal met meel wit gepoederde
personen, gekleed in nachthemd en slaapmuts een po
brengen die gevuld is met 30 kilo vijgen in alcohol
die voor uitwerpselen moeten doorgaan! Deze vijgen
worden vervolgens geflambeerd uitgedeeld aan het
publiek samen met ontelbare “oreillettes”, krokante
beignets naar Provençaalse traditie. Dit festijn waar
alle dorpelingen ieder jaar weer naar uitkijken wordt
afgesloten met een groot bal.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 76 60 44
FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM
Feest van Sint Vincentius
Januari, Visan
De heilige Vincentius is de schutspatroon van de
wijnboeren. De leden van de Confrérie Saint-
Vincent, één van de oudste wijngildes, opgericht in
1475, komen bijeen. De ceremonie begint met een
proeverij. Iedereen kan zich inschrijven als lid van
de jury die overleg pleegt om de beste wijn te kiezen.
De ceremonie gaat verder met de huldiging van
bekende personen voordat men aanschuift voor het
traditionele grote diner.
Reserveren
T. 33 (0)4 90 28 50 80
cave@coteaudevisan.fr
De Truffelmis
1 e zondag na 15 januari,
Richerenches Dit is het feest van de heilige Antonius,
beschermheilige van de truffelkwekers. De
ceremonie begint met de optocht van het Gilde van
de Ridders van de Zwarte Diamant (de truffel). De
gelovige truffelkwekers leggen bij de collecte een
truffel in de mand. De ontvangen truffels worden
vervolgens bij opbod verkocht en de opbrengst is
voor de parochie.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 28 02 00
De truffel- en wijnbeurs
1 e zondag in februari,
Carpentras Sinds 9 jaar wordt in Carpentras de
truffelbeurs gehouden. Truffel- en plantenmarkt,
demonstratie van “cavage” (truffels zoeken) met
honden en varkens, kookwedstrijd voor
particulieren, fotowedstrijd, diverse recepten
uitsluitend op basis van de “rabasse” (de truffel), en
proeverij.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 63 00 78
tourist.carpentras@axit.fr
VOORJAAR
TRADITIONELE FEESTEN
Carmentran
Maart - april
Murs Met halfvasten wordt het einde van de winter
gevierd en de Carmentran naar buiten gebracht
(Carmentran is afgeleid van “carême entrant”,
beginnende vastentijd). De pop van papier-maché
wordt door de bevolking beschuldigd van alle kwaad
in de wereld en ‘s avonds onder grote hilariteit
verbrand.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 72 60 00
De bedevaart van Saint-Gens
Mei, Monteux
Deze bedevaart is de oudste van de streek. Hij vindt
plaats ter ere van de heilige Gens, geboren in 1104,
die toen hij ongeveer vijftien was, verkoos zich uit de
wereld terug te trekken om dichter bij God te zijn.
In processie wordt het beeld van de heilige gedragen
van Monteux naar Beaucet tot op de rots waar Gens
zou zijn gestorven bij de bron die hij deed
ontspringen om een einde te maken aan een periode
van grote droogte. Ter plaatse wordt een picknick
georganiseerd.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 66 97 18 - F. 33 (0)4 90 66 32 97
Het feest van de Drac
Mei, Mondragon
Volgens de legende maakt in Mondragon een draak
het water van de Rhône onveilig. Uit de rivier
gekomen trekt hij opgetogen door de stad, gevolgd
door een grote menigte die hij aantrekt maar ook
angst inboezemt.
Feestcommissie
T./F. 33 (0)4 90 30 19 41
comitedesfetesmondragon@wanadoo.fr
Levenskunst - Lokale feesten - Winter, Voorjaar 59

De meiboom
De zaterdag na 21 mei,
Cucuron In mei eert Cucuron de beschermheilige,
Ste-Tulle, die de bewoners in 1720 van de pest heeft
gered. De heilige wordt geassocieerd met de komst
van het voorjaar. “We planten de mei”. Er wordt een
omgehakte populier met een kind erop gezeten door
het dorp gedragen. De Provençaalse jongeren dansen
de farandole en de boom wordt langs de gevel van de
kerk rechtop gehesen.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 77 22 01
Grote Provençaalse Dag
Mei, Jonquières
Meer dan 1000 schapen met honden en paarden
trekken onder tromgeroffel door het dorp. Na de
mis in het Provençaals schenken de wijnboeren een
aperitief op het dorpsplein en daarna volgt de
Provençaalse maaltijd. In de straten, verkoop van
streekproducten, demonstratie van oude ambachten,
schilderijententoonstellingen, santonworkshops voor
kinderen, enz.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 70 59 04 - F. 33 (0)4 90 70 59 01
www.jonquieres.com
FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM
Feest van wijnstok en wijn
De vrijdag en zaterdag na Hemelvaart.
In alle wijnproducerende dorpen. Sedert 11 jaar bijt
Avignon het spits af. Vrijdag is er een wijndorp
(Village Vigneron) op het plein voor het
Pausenpaleis, met activiteiten om kennis te maken
met beroepen die horen bij wijnstok en wijn.
Zaterdag zijn meer dan 80 wijnkelders in de
Vaucluse voor het publiek geopend. Dit feest behoort
tegenwoordig tot de wijntradities van de streek.
fetevvv@aol.com
http://www.fetedelavigneetduvin.com
60 Levenskunst - Lokale feesten - Voorjaar, Zomer
Aspergefeest
April, Mormoiron
De hele dag wordt de komst van de lente en daarmee
van de asperge op de Provençaalse tafel gevierd. De
Confrérie van de Asperge huldigt nieuwe
prominenten, de dorpelingen nemen deel aan
kookwedstrijden en kwekers organiseren een
proeverij van wijnen van de Côtes-du-Ventoux.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 61 80 17 - F. 33 (0)4 90 61 89 14
mairie-mormoiron1@wanadoo.fr
Zeldzame planten en natuurlijke tuin
April, Sérignan-du-Comtat
In de geest van Jean-Henri Fabre, entomoloog en
natuurkenner uit het begin van de vorige eeuw,
komen tijdens dit tuinevenement een zestigtal
exposanten samen, waaronder kwekers
gespecialiseerd in saliesoorten, hosta’s, pioenen,
planten van het zuidelijk halfrond, sempervivums en
sedums, bonsais, enz. Ook staan lezingen, activiteiten
en botanische tochtjes voor iedereen op het
programma. Ter plaase vindt u een kruiwagendienst
naar uw auto, kinderopvang en restaurant.
Vereniging “Plantes rares et jardin naturel”
T. 33 (0)4 90 70 09 02
info@plantes-rares.com
www.plantes-rares.com
Aardbeienfeest
8 mei, Velleron
De aardbei zwaait de scepter op het dorpsplein. Hij
troont in de stalletjes naast de confiture,
aardbeienmakronen en scharlaken taarten. De
Confrérie van de Carpentras-Comtat Venaissin-aardbei
komt er in vol ornaat bijeen en het muziekensemble Le
Fraisier (de aardbeiplant) zorgt voor een vrolijke sfeer
in de straten. En voor de liefhebbers zijn er natuurlijk
tonnen aardbeien van de kwekers uit de Vaucluse.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 20 00 71 - F. 33 (0)4 90 20 00 94
ZOMER
TRADITIONELE FEESTEN
Kleine Sintjansnachten
23 juni, Valréas
De Kleine Sintjan is een kind gehuld in
een schapenvacht dat in processie van de
Notre-Dame naar het Château de Simiane wordt
gedragen voor de plechtige investituur waarna hij de
bewoners van Valréas zegent. Hij waakt over de stad
tot het volgende jaar. Aan dit schouwspel dat al
dateert van 1054 doen 400 mensen in historische
kostuums mee.
Office de Tourisme
T./F. 33 (0)4 90 35 04 71
valreas.tourisme@free.fr
www.ot-valreas.info
Ouderwets vissen
3 e zondag van juli, L’Isle-sur-la-Sorgue
De vissers halen hun kleine platbodemvaartuigjes, de
zgn. “nego chin”, te voorschijn om te laten zien hoe
het vroeger toeging in de visserij. Allerlei werktuigen
die tegenwoordig verboden zijn, mogen voor de
gelegenheid weer even worden gebruikt, zoals de
vork met 7 tanden, het stelnet, het werpnet verzwaard
met lood dat voorzichtig wordt opgeworpen, de
forelfuik en de fles met ellerling. Gekleed in grijze of
zwarte velours broek, grijze of bruine “taillole”, een
soort vest om de taille gesnoerd, vilten hoed en wit
hemd staan de “Pescaires” vanaf 10 uur voor u klaar.
De processie en het zegenen van de vis door de
dorpspastoor sluiten de feestelijkheden af.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 38 04 78
contact@ot-islesurlasorgue.fr
www.ot-islesurlasorgue.fr

FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM
Feest van de Vacqueyras wijnen
Juli
Provençaalse folklore en muziek, proeven van
wijnen uit het Rhônedal en kennismaken met de
wijnboeren. Ieder jaar een grote maaltijd in de open
lucht met meer dan 1000 mensen.
Syndicat d’initiative (VVV)
T. 33 (0)4 90 12 39 02 - F. 33 (0)4 90 65 83 28
tourisme.vacqueyras@wanadoo.fr
Comité de la Fête des vins
T. 33 (0)4 90 65 86 72
fetedesvins-vacqueyras@wanadoo.fr
Wijnfeest
2 e zaterdag in juli, Visan
Het dorp eert de heilige Vincentius, beschermheilige
van de wijnboeren. De Confrérie gaat in processie
naar de kapel de Notre-Dame-des-Vignes met een
wijnstok met linten en met wijnranken op de
traditionele muziek die ter ere van de wijn
gecomponeerd is. De wijnstok wordt tijdens de
Provençaalse mis gezegend. De Confrérie gaat
vervolgens over tot de rituele huldigingen.
‘s Middags wordt de “marot” (een stuk muur van het
oude kasteel) met een moker afgebroken om de
15.000 genummerde magnums te “bevrijden” die
sinds een jaar in de kelders van het kasteel liggen te
rijpen. En om te kunnen proeven koopt u uw eigen
glas bij de ingang van de wijnkelder. ‘s Avonds
wordt de wijnstok verbrand terwijl de dansers een
speciale “wijnstokdans” uitvoeren.
T. 33 (0)4 90 28 50 80
cave@coteaux-de-visan.fr
www.coteaux-de-visan.fr
Het rijpen van de druiven
Augustus, Châteauneuf-du-Pape
In de periode waarin de druif rijpt krijgt het dorp
weer pauselijke allures. Paus Clemens VI waakt een
heel weekend over de stad met het pauselijke kasteel.
Het middeleeuwse feest neemt bezit van de citadel
op de helling omringd door wijngaarden tot aan de
fontein waaruit de wijn rijkelijk vloeit.
Vrijdagavond is er een groot middeleeuws maal met
attracties, zaterdag avondmarkt tot middernacht en
zondag historische optocht en groot middeleeuws
spektakel om 22.30 uur. U waant zich helemaal in
het verleden!
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F 33 (0)4 90 83 50 34
Nacht van de zoete wijn
Augustus, Rasteau
Een hele nacht lang fêteert Rasteau de “zoete wijn”.
Als u eenmaal uw glas hebt gekocht kunt u gratis
proeven bij de talloze stalletjes op het plein. De
wijnboeren presenteren hun producten, de “peñas”
(Provençaalse fanfare) en de folkloristische groepen
dienen ter opluistering van de nacht, ter meerdere
glorie van de godendrank.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 46 10 47
Knoflookfeest
Augustus, Piolenc
De gastronomie heeft veel aan de knoflook te danken.
Sedert 26 jaar heeft knoflook een eigen confrérie in
Piolenc, de regionale hoofdstad van de knoflook, die
er een feest van 2 dagen aan wijdt: knoflookmarkt,
vlooienmarkt, paarden, folkloristische groepen,
straatattracties, optocht van praalwagens met
knoflook, huldigingen en gastronomie staan op het
programma van dit smakelijke festival.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 29 63 66
Lavendelfeest
15 augustus, Sault
Het dorpje Sault tooit zich in violet gedurende een
hele dag vol activiteiten. Op de hippodroom van
Deffends wordt een wedstrijd sikkelmaaien
gehouden, voorafgegaan door een optocht van
folkloristische groepen uit de Provence en
aangespannen wagens. En ‘s middags zijn er
opnieuw optochten, een paardenshow en een
Provençaals concert. Ook tijdens de boerenmarkt
worden diverse activiteiten georganiseerd.
Tussen de middag is er in de schaduw van de eiken
een groot maal in de open lucht met producten uit
het Pays de Sault.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 64 01 21
info@saultenprovence.com
www.saultenprovence.com
Meloenfeest
Juli, Cavaillon
Drie dagen lang verandert het grote plein in een
markt uit de vorige eeuw ter ere van de beroemde
meloen. Grote volksbanketten, proeverijen,
tentoonstelling van boeken, tekeningen en
schilderijen…. het neefje van de pompoen komt hier
helemaal tot zijn recht. Een praalwagenoptocht,
voorstellingen, een reconstructie van een
boerenmarkt in historische kostuums en een
“roussaitaio” - 100 wilde paarden worden in de
straten losgelaten, onder begeleiding van
“guardians”. De Confrérie van de Ridders van de
Orde van de Meloen, de Confrérie voor het behoud
van Provençaalse tradities en de Confrérie du Muscat
de Beaumes de Venise huldigen belangrijke
persoonlijkheden.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 71 32 01
o.t.cavaillon@wanadoo.fr
www.cavaillon-luberon.com
Levenskunst - Lokale feesten - Zomer 61

De drijvende markt
Augustus, L’Isle-sur-la-Sorgue
Vroeger kwamen de vissers van L’Isle op zondag uit
hun hutten aan de rand van het dorp om hun
producten te verkopen aan boord van hun kleine
bootjes, de “nego chin”. Deze zondagmorgen brengt
de drijvende markt deze plaatselijke traditie weer
tot leven. Een dertigtal versierde bootjes met
verkopers, vissers en hun vrouwen in klederdracht
leggen aan langs de oevers van de Sorgue om
liefhebbers olijven, wijn, kaas, meloen, brood en
andere lekkernijen te verkopen.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 38 04 78
islesurlasorgue@oti-delasorgue.fr
www.oti-delasorgue.fr
Lammerenmarkt
Augustus, Saint-Christol
Deze “agnelles” zijn “maagdelijke” jonge schapen.
Al 47 jaar is er een speciale markt voor deze
dieren. De herders geven scheerdemonstraties en
vertonen de kunsten van hun honden. Op dit
boerenfeest vindt u honderden lammeren, talloze
stalletjes met ambachtelijke producten en een
openluchtmaaltijd.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 75 01 05
Het feest van het officiële begin van de wijnoogst
September, Avignon De traditie van de officiële
afkondiging dateert uit de Middeleeuwen. In
Avignon wordt elk jaar op deze manier het begin
van de oogst van de Côtes-du-Rhône afgekondigd.
Alle confréries van het dal nemen er aan deel, ze
gaan in optocht door de straten van de pauselijke
stad tot aan het pauselijk paleis waar een honderdtal
wijnboeren hen opwachten voor een proeverij.
Voordat de avond valt kondigt het Côtes-du-Rhône
carillon het begin van de wijnoogst aan en worden
62 Levenskunst - Lokale feesten - Zomer, Najaar
de druiven op de wijngaard van de pausen op het
hoogste punt van de stad geplukt.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
ban-des-vendanges@wanadoo.fr
www.banvendanges.com
Feest van de trekdieren en de seizoentrek
van ezels en schapen
September, Villelaure
Vanaf 9.30 uur stromen zo’n 800 schapen, geiten en
pakezels de straten van dit dorpje in de Zuid-
Luberon binnen. De voerlui rijden met hun spannen
door het dorp op de klanken van de fluiten en de
“peñas” (fanfare). Een reuzenpaella wordt geserveerd
in de schaduw van de platanen, hierna volgen
demonstaties met trekpaarden, de streekfinale van de
ploegwedstrijden, wedstrijden in het ezelspannen,
spelletjes en dansen. De dag wordt afgesloten met
een partijtje ouderwets aardappelenrooien.
Foyer rural (dorpshuis)
T. 33 (0)4 90 09 82 24
Office de Tourisme Pertuis
T. 33 (0)4 90 79 15 56 - F. 33 (0)4 90 09 59 06
tourisme.pertuis@wanadoo.fr
www.vivreleluberon.com
Het Middeleeuwse feest van de kleine spelt
September, Monieux
Het “graan van de Galliërs” heeft weer een plaatsje
in de gastronomie. Dit graan inspireert chef-koks op
zoek naar nieuwe smaken en prijkt tegenwoordig op
de menu’s van de beste restaurants van de streek. Dit
feest wordt al 10 jaar in Monieux gevierd.
Syndicat d’Initiative (VVV)
T. 33 (0)4 90 64 14 14 - F. 33 (0)4 90 64 14 15
NAJAAR
TRADITIONELE FEESTEN
Feest rond tradities en goede smaak
December, Séguret
De zondag vóór Kerstmis ondergaat Séguret een
gedaanteverwisseling: een tentoonstelling over santons
in de kapel van Sainte Thècle en in de straatjes van het
dorp, dat vaak het “kerststaldorp” wordt genoemd,
klinken de trommels en de fluiten. De ambachtslui zijn
er met hun streekproducten en de Confrérie du Gouste-
Séguret nodigt u uit de streekwijnen te proeven.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 46 91 06 - F. 33 (0)4 90 46 82 33
FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM
Het paddestoelenfeest
Oktober, Saint-Trinit (Mont-Ventoux)
De truffel is alom bekend natuurlijk. Maar er zijn vele
andere paddestoelsoorten zoals de boleet, de bloedrode
melkzwam, de ridderzwam en de hoorn van
overvloed. De truffel heeft zijn eigen beurs, feest en
mis, dus ligt het voor de hand dat de paddestoel in het
algemeen ook wordt geëerd, en dat gebeurt ieder jaar
in de dit dorpje op de Ventoux. Ludiek, smakelijk en
leerzaam, het grote feest van de ware aardse geneugten.
Office de Tourisme du Pays de Sault-en-Provence
T. 33 (0)4 90 64 01 21 - F. 33 (0)4 90 64 15 03
info@saultenprovence.com
www.saultenprovence.com
Het feest van de olijf en de olijfmolen
Oktober
Dit feest vindt ieder jaar in de herfst plaats, telkens in
een andere gemeente met een olijfmolen. De olijf in al
zijn vormen treedt voor het voetlicht: naturel, met
kruiden, met knoflook, in brood, cake of “fougasse”
(plaatkoek), verwerkt tot olie uiteraard en ook tot
schoonheidsproducten en tot artikelen van olijvenhout.
Ieder jaar kiezen de producenten een ander thema

maar altijd rond de olijf. En de dag wordt besloten
met een grote aïoli (maaltijd op basis van vis, groente
en knoflookmayonaise, bereid met olijfolie).
Organisatie van olijfkwekers van de Vaucluse
T. 33 (0)4 90 78 21 61 - F. 33 (0)4 90 71 56 10
sivam84@wanadoo.fr
De Journées Gourmandes (lekkere dagen)
November, Vaison-la-Romaine
Vijf mooie dagen in de Provençaalse herfst gewijd
aan de geneugten van de tafel en de bekoring van
streekproducten. In een grote tent geven mensen uit
de voedingsbranche demonstraties van hun
specialiteiten. In de Halle Gourmande vindt u
markten en restaurants. Op de Salon des Arts de la
Table leert u hoe u de verrukkelijke, traditionele
gerechten goed tot hun recht kunt laten komen.
Office de Toursime
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
www.vaison-la-romaine.com
Het soepfestival
Half oktober - begin november in het Pays Voconces
Velouté, consommé, warm, koud, pompoensoep,
champignonsoep, soep met kleine spelt, knoflook of
pistou (basilicum). Een familierecept maakt van een
gewone soep iets heel bijzonders. Op 14 avonden in
14 verschillende dorpen van het Pays Voconces rond
Vaison-la-Romaine worden zo’n 200 soepen bereid
door de bewoners, en geproefd en beoordeeld door
de Vénérable Confrérie des Louchiers Voconces. En
iedere avond is er een winnaar! “La soupe coup de
coeur”, de beste soep van het dorp, mag door naar de
finale in de grote tent van de Journées Gourmandes
in Vaison-la-Romaine. De jury oordeelt, maar
iedereen kan aanschuiven in de tot eetzaal
omgetoverde feestzalen of gemeentehuizen.
Office de Tourisme Vaison-la-Romaine
T. 33 (0)4 90 36 51 31 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
ot-vaison@axit.fr - www.vaison-la-romaine.com
Doop van de Côtes-du-Rhône Primeurs
3 e donderdag van november,
Avignon Dit is het grote feest van de Côtes du Rhône
en het eerste van de herfst! Indrukwekkend door de
schitterende kostuums en de grote aantallen
wijnconfréries die met muziek en fakkels door de
straten trekken zodra het avond wordt. Het publiek
wordt uitgenodigd samen met de wijnboeren het glas
te heffen op de primeur. Een groot klank- en
lichtspel sluit deze langzaamaan tot traditie
geworden dag af.
Perscontact:
InterRhône
T. 33 (0)4 90 27 24 16
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
information@ot-avignon.fr
www.ot-avignon.fr
Levenskunst - Lokale feesten - Najaar 63

TOEN ZE DE
ROMAANSE
KAPELLETJES
BOUWDEN,
wisten de middeleeuwse bouwmeesters al dat de
Provence een grote historie had. Zij aarzelden niet
het voorbeeld te volgen van de al ruim 10 eeuwen
oude Romeinse architectuur. De Vaucluse laat zich
lezen als een boek over kunstgeschiedenis. Maar
het boek is nog niet af. Ieder jaar worden er weer
hoofdstukken toegevoegd, met talloze festivals en
concerten op de binnenplaats van het Pauselijk
Paleis, in de Romeinse theaters van Orange en
Vaison-la-Romaine, de steengroeven van Les
Taillades of op dorpspleinen.
Erfgoed en cultuur 65

KENNISMAKING MET
HET ERFGOED
De Romeinse tijd, de Middeleeuwen en de
aanwezigheid van de pausen, de Renaissance en
het classicisme hebben elk veel bijgedragen tot de
rijkdom van het erfgoed van de Vaucluse. Het
geestelijk leven, christenen en joden, de landbouw
en het leven op het land hebben hebben de mensen
ertoe aangezet te bouwen en het landschap vorm te
geven. Tegenwoordig biedt deze rijkdom uit vroeger
tijden de bezoeker ruimschoots voldoende om zijn
nieuwsgierigheid te bevredigen, en een grote keuze
aan toeristische routes en uitstapjes. Presentatie
per thema.
66 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger
Bollène
Valréas
De Romeinse Provence
De Pauselijke Provence
De Barokke Provence
Kastelen van de Luberon
Kerken, Kloosters, Kapellen
Joods erfgoed
Landelijk erfgoed
Hoog gelegen dorpjes
Mornas
Rasteau
Cairanne
Vaison-la-Romaine
Séguret Crestet
Sablet
Gigondas
Malaucène
Suzette Le Barroux
Brantes
Aurel
Orange
Courthézon
Châteauneuf-du-Pape
Beaumes-de-Venise
Carpentras
Crillonle-Brave
Mazan
Blauvac
Bedoin
Sault-en-Provence
Monieux
Villes-sur-Ozon
Méthamis
Pernes-les-Fontaines Venasque
Avignon
St-Saturnin-les-
Avignon
Le Beaucet
Gordes
L’Isle-sur-la-Sorgue
Apt
Lagnes
Saignon
Goult
Castellet
Les Taillades Bonnieux Buoux
La Bastide des
Cavaillon Ménerbes
La Motte d’aigues Jourdans
Lacoste
Oppède
Cucuron
Grambois
Puyvert
Mérindol
Lourmarin
Ansouis
Lauris Cadenet La Tour-d’Aigues
Villelaure

600 JAAR BESCHAVING
Je zou kunnen zeggen dat de Romeinen de
Provence niet hebben veroverd maar dat de
Provence de harten van de Romeinen heeft
veroverd. Zij ontdekten dat dit een gebied was
waarin ze zich thuis voelden en waar ze zonder
enige moeite konden wonen en noemden het
Provincia Romana.
De Romeinen kwamen in 125 voor Christus in
de Provence en het gebied bleef deel uitmaken
van het Romeinse rijk tot in 476 van onze
jaartelling. Vanaf het bewind van Augustus (27
voor Christus - 14 na Chr.) bouwden de
Romeinen nieuwe wegen en talloze
monumenten en steden door de hele streek:
Avignon, Orange, Cavaillon, Apt, Carpentras,
Vaison-la-Romaine…
De triomf van theater en levenskunst De
Romeinse stad is gebouwd volgens een
vierkant grondplan. Zo’n stad telt vele
openbare gebouwen: forum, triomfbogen,
tempels, thermen, theaters. De overblijfselen
van villæ (de voorlopers van de Provençaalse
villa’s, de “bastides”) en de enorme
patriciërswoningen getuigen van ware
levenskunst. Orange, gesticht door veteranen
van de legioenen, heeft een triomfboog en het
best bewaarde Romeinse theater. In Vaison-la-
Romaine zijn, afgezien van de villæ, ook een
theater, de resten van een tempel en een mooi
badhuis blootgelegd. Carpentras, Apt en
Cavaillon hebben ook Romeinse overblijfselen,
en niet te vergeten de Pont Julien in Bonnieux.
Bezielde verzamelaars ten grondslag aan
musea
Vanaf het einde van de 18 e eeuw begonnen
rijke Provençaalse families die geboeid waren
door de Oudheid en de geschiedenis van de
Vaucluse, verzamelingen aan te leggen die zij
vervolgens aan hun stad schonken. Dit Gallo-
Romeinse erfgoed is te zien in het Calvet
museum in Avignon, het museum van Orange,
het museum Theo Desplans op de Romeinse
vindplaats van Vaison-la-Romaine en verder in
het Lapidaire museum in het Hôtel Dieu in
Cavaillon en de musea van Apt en Sault
ORANGE
Romeins theater
Het enige Romeinse theater in Europa dat nog een
toneelmuur heeft (37 m hoog en 107 m lang) staat op
de werelderfgoedlijst van de UNESCO. In het
theater vinden “Les Chorégies” plaats, een
wereldberoemd muziekfestival (voor meer
informatie zie de pagina’s Kunst en theater). Bezoek
zonder gids met audiogids in 7 talen. Projectie van
een film in het Frans en Engels over de geschiedenis
van het monument vanaf de Romeinse tijd.
Rue Madeleine Roch
T. 33 (0)4 90 51 17 60 - F. 33 (0)4 90 51 74 70
www.espaces-cultures.com
Triomfboog
Avenue de l’Arc de Triomphe
Uitzonderlijk monument van Provençaals-Romeinse
kunst dat eveneens op de werelderfgoedlijst van de
UNESCO staat; het bestaat uit drie bogen, twee
attieken, bas-reliëfs met wapenfeiten en overvloedige
versiering uitgehouwen in kalksteen. Het is één van
de oudste en grootste triomfbogen van Romeins
Gallië. De triomfboog ligt aan de Via Agrippa en
symboliseert de oppermacht van Rome zowel ter
land en ter zee. De boog is voor een triomftocht en
opgedragen aan de glorie van de oude stichters, later
aan Tiberius. Gratis toegang, rondleiding op
afspraak via het Office de Tourisme.
T. 33 (0)4 90 34 70 88
orangetourisme@hotmail.com
Museum van Orange
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
VAISON-LA-ROMAINE
Romeinse stad
Twee Gallo-Romeinse wijken van 15 hectare. In de wijk
la Villasse, rijke Romeinse woonhuizen en thermen. In
de wijk Puymin waren handelaars en ambachtslui
gevestigd maar men vindt er ook tuinen en woonhuizen
waarvan sommige nog met muurfresco’s.
Centrum van de stad
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
De Nocturiales
of “Conte d'une Nuit Romaine” (Verhaal van een
Romeinse nacht) nodigen u in de zomer uit om kennis
te maken met de archeologische vindplaats la Villasse;
bij het vallen van de nacht worden de ruïnes verlicht en
komen ze tot leven.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 36 02 11
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Romeinse Provence 67

Romeins theater
Dankzij het marmeren beeld van Tiberius kon het
bouwjaar worden vastgesteld op ongeveer 20 na Christus.
Men vermoedt dat de toneelmuur 17 m hoog , 8 m diep en
23 m breed was. De meeste beelden, ontdekt in 1912 in het
Théo Desplans museum komen wit twaalf knilen waarin
het decormateriaal werd verborgen. Het theater dient als
decor voor het jaarlijkse festival van de stad. De tribunes
bieden plaats aan 5000 toeschouwers.
Site de Puymin
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
Archeologisch Museum Théo Desplans
(Zie details museumpagina)
De Romeinse brug van Vaison
De architectuur ervan is uniek. De overspanning
bestaat uit slechts één boog van 17 m lang. De brug
staat symbool voor de geniale Romeinse architectuur.
Hij verbindt de middeleeuwse en Romeinse
benedenstad met de middeleeuwse bovenstad, die in
contrast staat vanwege zijn bouw op een rots, de
wallen en het kasteel van de graaf dat er over uitkijkt.
AVIGNON
Musée Lapidaire (glyptotheek)
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
CARPENTRAS
Romeinse boog
De boog is het enige overblijfsel uit de Romeinse tijd.
Opgericht in de 1
68 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Romeinse Provence
e Gallo-Romeinse sarcofagen
Ten noordoosten van het dorp liggen rond het kerkhof
eeuw van onze jaartelling tijdens 64 monolithische sarcofagen uit de vijfde en zesde eeuw.
het bewind van Augustus ter herinnering aan de Vroeger bakenden deze met honderden de Romeinse
overwinning van Rome op de Barbaren. Hij heeft weg af van Carpentras naar Mormoiron. Ze doen denken
één doorgang. Het beeldhouwwerk op de zijkanten aan die van de Alyscamps in Arles. Op reservering
stelt gevangenen voor die rond een trofee van
worden door het Office de Tourisme van Mazan
wapens zitten vastgeketend
rondleidingen onder leiding van een gids georganiseerd.
Place d’Inguimbert - T. 33 (0)4 90 63 00 78
T. 33 (0)4 90 69 74 27
www.mazantourisme.com
APT
Historisch en archeologisch museum
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
BONNIEUX
De Pont Julien
Deze brug ligt in de gemeente Bonnieux, 8 km
stroomafwaarts van Apt, bestaat uit drie rondbogen
en is 68 meter lang. De Via Domitia liep hier over de
Calavon. Deze brug is één van de best bewaarde
voorbeelden van dit soort Romeinse constructies.
CAVAILLON
Romeinse boog
Overblijfselen van een tetrapyle, een poort op een
kruising van twee wegen, die dateert uit de eerste tien
jaren van onze jaartelling. Maakt nu deel uit van het
oude bisschoppelijk paleis, hiernaar toe verplaatst in 1880.
Place Tourel
CUCURON
Marc Deydier museum (meet informatie in het
hoofdstuk Musea)
MAZAN
BLOEITIJD VAN DE MIDDELEEUWEN
Toen de Vaucluse pauselijk gebied werd - het
heette toen het Comtat Venaissin - kreeg het een
uniek karakter met een uitzonderlijk erfgoed. En al
beschermde de Kerk de vrijheid van de
gemeenschappen, met name de joodse, toch
ontkwam het gebied niet aan de religieuze
botsingen van de Renaissance.
Gelegen tussen Frankrijk, het Duitse rijk en
Italië werd de Provence in die tijd overheerst
door de macht van de Pauselijke Staten en was
het een erg gewild gebied. Bij het Verdrag van
Parijs van 1274 stond Philips III, de Stoute, het
Comtat Venaissin af aan Paus Gregorius X. De
Pausen konden toen naar de Provence vluchten
terwijl in Rome rivaliserende partijen elkaar
bevochten. Bonifacius VIII stichtte in Avignon
een universiteit. Clemens V vestigde zich er in
1309. Zijn opvolgers kochten Carpentras en
maakten er de administratieve hoofdstad van
het Comtat van, vervolgens kochten ze Valréas,
Richerenches, Grillon en ten slotte Avignon.
Avignon werd een tijdlang de geestelijke
hoofdstad van het Christendom. Hierdoor
werd het een rijke stad, evenals de steden van
het Comtat Venaissin, met kunst- en
architectuurschatten. Paleizen, huizen van

kardinalen, kerken, fresco’s en decoraties
vormen een voor Europa uniek erfgoed uit de
16 e eeuw. Het pauselijk hof was verreweg het
meest schitterende van de Europese hoven. In
die tijd waarin het niet paste anders te zijn dan
de meerderheid, vonden gemeenschappen als
de joodse en de waldenzische op het
grondgebied van de Kerk een toevluchtsoord
waar ze tot bloei konden komen. Deze
voortvarendheid overleefde het vertrek van de
pausen, van wie het Comtat echter nog tot 1791
eigendom blijft Maar in de 16 e eeuw ontkwam
het Comtat Venaissin niet aan het geweld van
de godsdienstoorlogen en werden de
waldenzen, die zich in Lourmarin, Mérindol,
Lacoste of Sivergues hadden gevestigd, met
geweld onderdrukt, omdat ze de kant van de
protestanten hadden gekozen. De inquisitie,
gevestigd in de streekt van Apt, verwoeste
verschillende dorpen van de Luberon te vuur
en te zwaard. Het monument van Mérindol
getuigt nu nog van het bloedbad onder de
waldenzen.
AVIGNON
BEZIENSWAARDIGHEDEN EN MONUMENTEN
Pauselijk Paleis
Het grootste gotische paleis van Europa. Avignon
heeft in de 16 e eeuw achtereenvolgens negen pausen
gehad. Het Pauselijk Paleis, een indrukwekkende
vesting en een luxueus paleis, is het symbool van het
christelijk gezag en van de wereldlijke en geestelijke
macht die het pausdom in die tijd uitoefende. Het is
hoofdzakelijk het werk van twee pausen. Benedictus
XII en Clemens VI. Tijdens uw bezichtiging ziet u
de grote pronkzalen waarin ceremonies en feesten
hebben plaatsgevonden, kapellen met geschilderde
decoraties, de privé-vertrekken van de pausen en de
terrassen vanwaar u een prachtig uitzicht over de
stad Avignon en de Rhône hebt.
Place du Palais
T. 33 (0)4 90 27 50 00 - F. 33 (0)4 90 27 50 88
www.palais-des-papes.com
Een bezoek aan het Musée de l’Oeuvre maakt deel
uit van het bezoek aan het Paleis. In deze nieuwe
scenografische ruimte met infozuilen, interactieve
maquettes en archeologische voorwerpen wordt op
leerzame en ludieke wijze de ontwikkeling van de
bouw van het paleis en de realisering van de
fabelachtige decoraties getoond, uitgelegd en
gereconstrueerd. Entree tegen betaling.
Le Petit Palais
Het Petit Palais (kleine paleis) is gebouwd in de 19 e
eeuw door Benedictus XII als residentie voor de
bisschop. Het museum bezit de Campana-collectie
die bestaat uit driehonderd Italiaanse primitieven, en
een verzameling Romeinse en gotische beelden.
T. 33 (0)4 90 86 44 58 - F. 33 (0)4 90 82 18 72
musée.petitpalais@wanadoo.fr
Stadsmuren van Avignon
Om de oude stad liggen nog steeds stadsmuren. Ze zijn
4,3 km lang en de bouw ervan is begonnen in 1355 tijdens
het pontificaat van Innocentius VI om de aanvallen af te
slaan van de Grandes Compagnies. Ze weren voltooid in
1370 onder Urbanus V. De toegang tot de muren bevindt
zich bij de ingang van de brug van Avignon en u kunt
doorlopen tot aan het park Rocher des Doms. Het uitzicht
over de stad en de Rhône is schitterend.
Gratis.
Het Livrée Ceccano
Het Livrée Ceccano (kardinaalswoning) neemt een
uitzonderlijke plaats in in het erfgoed van Avignon.
Het is gebouwd in de 14 e eeuw als paleis voor de
kardinaal van Ceccano en sinds de 16 e eeuw is er het
Jezuïetencollege in gevestigd. Het werd in 1960
gerestaureerd en huisvest nu de gemeentelijke
bibliotheek. Er zijn prachtige geschilderde plafonds
en zeer gevarieerde oude collecties. De mediatheek is
voor publiek geopend en bevat een uitleenbibliotheek
voor volwassenen, de studie-afdeling (raadplegen van
tijdschriften en gespecialiseerde boeken voor
onderzoek), een uitleendiscotheek en een
jeugdafdeling. Het gebouw ligt op de route van de
stadsrondleiding die wordt verzorgd door de gidsen
van het Office de Tourisme van Avignon.
2bis, rue Laboureur
T. 33 (0)4 90 85 15 59 - F. 33 (0)4 90 14 65 61
Hôtel des Monnaies (de Munt)
Gebouwd in 1619 tijdens de legatie van Kardinaal
Borghese en staat afgebeeld in het blazoen van Paus
Paulus V. De architectuur met Italiaanse trekken steekt
af tegen die van het Pauselijk Paleis. Tegenwoordig is
hierin het muziekconservatorium gevestigd.
CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE
Kasteel van de Pausen
Het kasteel van de Pausen is gebouwd in opdracht
van Paus Johannus XXII. De werkzaamheden
begonnen in 1317 onder leiding van Dom Guillaume,
pastoor van Cucuron en eindigden in 1333. Paus
Johannus XXII liet er een siertuin en een park van 10
hectare aanleggen met wijngaarden en olijf- en
fruitbomen. Na het vertrek van de pausen is het
kasteel min of meer verlaten, geplunderd en
afgebrand tijdens de godsdienstoorlogen en tijdens de
Revolutie als nationaal eigendom verkocht. Het werd
opgekocht door een groep inwoners van Châteauneuf
en in 1892 kwam het onder de monumentenzorg.
Tijdens de tweede wereldoorlog werd het door Duitse
garnizoenen bezet die er een luchtobservatiepost in
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Pauselijke Provence 69

vestigden en er springstof in opsloegen. Bedreigd door
de komst van de Amerikanen op 20 augustus 1944
bliezen de Duitsers de donjon op. Het hele
noordelijke deel van het kasteel werd verwoest. Het
kasteel bestaat uit een groot woongedeelte, vier torens
en drie grote zalen: een benedenzaal ofwel pauselijke
wijnkelder. Dit vertrek is erg koel en diende als
provisieruimte voor wijn, olie en zout. Tegenwoordig
wordt er van alles in georganiseerd: feestmalen,
lezingen, exposities en de Conseils de l’Echansonnerie
des Papes (raadsvergadering van vereniging van
wijnschenkers). De pronkzaal op de eerste verdieping
en de privé-vertrekken van de paus op de tweede
verdieping bestaan niet meer.
T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 53 52
http://perso.wanadoo.fr/ot-chato9
tourisme-chato9-pape@wanadoo.fr
MONT-VENTOUX
CARPENTRAS
Synagoge van Carpentras
(Zie pagina’s Joods erfgoed).
MALAUCÈNE
Kapel Notre-Dame-du-Groseau
Deze kapel valt onder monumentenzorg en bestaat
uit twee tegen elkaar staande bouwwerken uit de
12 e eeuw: de kapellen Saint-Jean-Baptiste (Johannes
de Doper) en Notre-Dame hebben beide een
interieur met rijk beeldhouwwerk. Hergebruikte
stenen uit de oudheid met bas-reliëfs bewijzen dat
deze plek al zeer lang geleden bewoond was. In de
14 e eeuw stond dit alles op de binnenplaats van een
paleis waar Paus Clemens V graag verbleef. In een
landelijke omgeving is er bij een bron een
picknickplaats aangelegd.
Weg van de Mont-Ventoux
HAUT-VAUCLUSE
70 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Romeinse Provence
VALRÉAS
Route van de pauselijke grenspalen
Ten noorden van de Provence hebben de dorpen van
de pauselijke enclave met gemeenten uit de Bas
Dauphiné een rijke geografische en soms complexe
geschiedenis gemeen. De komst van de pausen in
Avignon in het begin van de 14 e eeuw maakt deze
gebieden van politiek en economisch belang. De pausen
probeerden het Comtat Venaissin naar het Noorden uit
te breiden met gebieden van de Dauphiné. De
pauselijke grenspalen zijn het meest rechtstreekse
bewijs van pauselijke bemoeienis. Er zijn tegenwoordig
22 grenspalen gevonden in het kanton Valréas. Deze
begrenzen de huidige pauselijke enclave. De
grenspalen hebben de vorm van een blok van 30 cm
diep, 40 cm breed en een hoogte van ongeveer 150 cm.
Op deze gebeeldhouwde stenen staan één of meerdere
wapens, aan de ene kant die van de heren, eigenaren
van de te begrenzen gebieden, en aan de andere kant
het blazoen van het Comtat Venaissin; twee kruislings
over elkaar gelegde sleutels. Bij het Office de Tourisme
is een routebeschrijving te krijgen voor een korte
wandeling langs een paar van deze grenspalen. Duur: 2
1/2 uur, geschikt voor iedereen. Folder op aanvraag bij
het Office de Tourisme.
T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60
ANDERE MIDDELEEUWSE PLAATSEN
AVIGNON
De middeleeuwse poorten van Courthézon
Oude dorp
Vier poorten gaven toegang tot de oude stad. Er zijn
er nog drie van over. De Porte Aurouze, de
Noorderpoort dankt zijn naam aan zijn ligging recht
op de wind “auro”, de mistral. De machicoulis of
mezekooien, zijn er nog maar de kantelen zijn
verdwenen. Indertijd werd de poort met een zware
houten deur gesloten. De Porte Belle Croix is beter
bewaard gebleven. Hij heeft de vorm van een
spitsboog en gaat open met een ophaalbrug. De
machicoulis in de muur eromheen zijn intact
gebleven. De in 1289 gegraven bedding van de rivier
“la Seille” diende als gracht om de stadsmuren van
deze zuiderpoort. De naam “Belle Croix” komt van
een kruis dat toen op de plaats stond waar nu de
fontein staat. Onder het gewelf bracht een trap de
verdedigers naar de top. De Porte du Prince werd zo
genoemd als eerbetoon aan Willem van Nassau. Hij
werd uit Orange verjaagd, gered door de kapitein
van het kasteel en bij deze poort in 1604 door de
inwoners van Courthézon onthaald.
HAUT-VAUCLUSE
Dorp met grotwoningen Barry in Bollène
De naam Barry komt van de Keltische woord -
BARROS-, wat rotsachtige uitloper van een berg
betekent. In de natuur, in het bos, zijn deze
woonplaatsen uitgehouwen in dit zachte
sedimentegesteente uit het Mioceen dat kobaltkalk
wordt genoemd. Het is een zachte, kalkachtige
zandsteen die zonder moeite wordt uitgehold met
een schep of gewoon met een kleine bijl. Het dorp is
al vanaf de jonge steentijd bewoond en het erg
vervallen kasteel dateert uit de 11 e eeuw. In het laagst
gelegen deel van het dorp is een speciaal veilig circuit
uitgezet voor kleine kinderen. Gratis entree voor
kinderen tot en met 3 jaar. Groepen (minimum 20
personen) en rondleiding op afspraak.
Picknickplaats.
De vesting Mornas
(Zie pagina’s Kunst en Theater)..
T. 33 (0)4 90 37 01 26 - F. 33 (0)4 90 37 09 88
De tempelierstad Richerenches
De tempeliers hebben dit gebied in 1136 gekregen.
Het bestond toen uit heide en moerassen. Ze hebben

er een commanderij en wallen gebouwd. Het dorp is
in de 1335 verlaten en vanaf 1502 opnieuw bewoond
waarbij de wallen uitgebreid zijn.
MONT-VENTOUX
Tour Ferrande in Pernes-les-Fontaines
Gekanteelde toren uit de 16 e eeuw die hoorde bij het
huis van de hospitaalridders van St Johannes van
Jeruzalem. De binnenmuren zijn versierd met
plantenmotieven maar de vierde verdieping trekt
vooral de aandacht door de prachtige fresco’s uit de
13 e eeuw waarop de verovering van Sicilië door
Karel van Anjou, Hertog van de Provence, staat
afgebeeld. Men denkt dat deze schilderingen van de
hand van een ridder zijn die met de expedities is mee
geweest.
Entree tegen betaling.
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
LUBERON
Castrum, Vieux Mérindol en
het monument voor de waldenzen in Mérindol
Het Castrum, het oude dorp, wordt bereikt via de
Draille du Vieux Mérindol of via de Chemin de
Bénézet. (15 minuten te voet vanaf het Office de
Tourisme). Het Castrum staat op de aanvullende lijst
van de monumentenzorg als een gedenkwaardige
plek. Op de top staat een monument voor de
waldenzen, dat herinnert aan de vervolging waarvan
de waldenzen in de 16 e eeuw het slachtoffer waren.
Schitterend uitzicht over de Alpilles, de Sainte-Baume
en de Sainte-Victoire. Bij archeologische opgravingen
van 1992 en 1993 zijn sporen van de kasteelkapel, de
donjon, de wallen en de toegangspoorten blootgelegd.
Dit heeft een grote hoeveelheid van de inboedel
opgeleverd, keramiekscherven, muntstukken en
metalen voorwerpen die in het Office de Tourisme
staan tentoongesteld.
T. 33 (0)4 90 72 88 50
EEN ORIGINELE STIJL OP DE WEG VAN
ROME NAAR PARIJS
In de Vaucluse hebben alle grote kunststromingen
elkaar opgevolgd. Renaissance, barok en classicisme
hebben echter de gematigde vormen overgenomen
volgens de grote Attische en Toscaanse traditie. Het
natuurlijke decor maakt het mogelijk een te
opzichtige luxe uit te bannen en de waarde van de
architectuur wordt gemeten naar de harmonie van
het gebouw die een weerspiegeling vormt van de
kenmerkende milde levensstijl in de Vaucluse.
In de Renaissance verschenen in de Provence veel
burgerlijke gebouwen in de steden en dorpen en
Kasteeleigenaren besloten hun oude
middeleeuwse verblijven meer geschikt te maken
als vrijetijdsverblijf (zie de kastelen van de
Luberon). De kapel van La Tour d’Aigues vormt
hierop echter een uitzondering. In de volgende
periode, tengevolge van het concilie van Trente
waarbij tot de hervorming van het katholicisme
werd besloten, bloeiden de barokkerken dankzij
de Frankische talenten van een Pierre Mignard
of een Royer de la Valfenière die de scenografie
van de architectuur verbonden aan geestelijke
bezieling. Op het platteland beperkte men zich
meestal tot het toevoegen van decoratieve
elementen in barokstijl in de oude Romaanse
kerken. De interieurs werden echter vaak rijk
versierd. Uit de barok groeide de klassieke
architectuur “à la française”, maar onder
Italiaanse invloed, gemengd met een bepaalde
plaatselijke strengheid, veranderden de regels
van deze nieuwe architectuur. We kunnen
spreken van een Provençaalse stijl die zich
kenmerkt door evenwicht en soberheid, op één
lijn met de gematigde levenswijze in deze streek.
MONT-VENTOUX
Château du Barroux
Kasteel uit de 12 e eeuw met een indrukwekkende
donjon met dikke muren, dat voor de bescherming
van de vlakte van het Comtat moest zorgen. In 1538
werd het eigendom van Henri de Rovigliasc die aan
het pauselijk hof van Avignon was gekomen en aan
wie de verbouwing is te danken. Het kasteel werd zo
het mooiste woonhuis uit de Renaissance. Mooi
uitzicht over vlakte van het Comtat Venaissin.
‘s Winters gesloten. Entree tegen betaling.
Place du château
T. 33 (0)4 90 62 35 21 - F. 33 (0)4 90 60 45 91
HAUT-VAUCLUSE
Vroegere gasthuis van Gigondas
Het gasthuis is gebouwd op de plaats van een feodaal
kasteel met wallen. In de 17 e eeuw was het een
beroemd pelgrims- en gebedsoord. In deze periode of
iets later werd het ook ingericht als gasthuis. Er zijn
nog verschillende gewelfde zalen. Binnen de muren
hebben 3 of 4 zeer oude huizen nog delen van
deurlijsten, vensters, plafonds, enz. Gratis entree,
picknickplaats, tijdelijke exposities, boekhandel.
Bezoek onder leiding van een gids op de Journées
Nationales du Patrimoine (monumentendag)..
Les Hospices
T. 33 (0)4 90 65 80 76 - F. 33 (0)4 90 65 80 76
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De barokke Provence 71

LUBERON
Het kasteel van Gordes
Het kasteel is in 1525 herbouwd maar bestond al in
1031. Het is goed behouden, met zorg gerestaureerd
en combineert de middeleeuwse architectuur met de
nieuwe levenswijze van de Renaissance. De
monumentale schouw die de erezaal opmerkelijk
verfraait, valt sinds 1902 onder monumentenzorg en
het hele kasteel sinds 1931. Nadat het dertig jaar lang
plaats heeft geboden aan het werk van Victor
Vasarely, wordt nu in het kasteel werk van de
hedendaagse Vlaamse schilder Pol Mara geëxposeerd
(zie museumpagina’s). Bezoek aan het kasteel en de
kunstwerken. Gratis entree voor kinderen onder 10
jaar.
T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26
Kasteel van la Tour d’Aigues
Het bijzondere renaissancekasteel van la Tour
d’Aigues ligt aan de voet van de Monts du Luberon
(zie kastelen in de Luberon). Het terras biedt uitzicht
over de heuvels en de wijngaard. Het kasteel dient
tevens als theater en voor exposities. Iedere zomer
staan artiesten van hoog internationaal niveau op het
programma van het festival. Op het voorplein, het
grote terras en de gewelfde kelders worden
congressen, gala-avonden en recepties georganiseerd.
Entree tegen betaling.
BP 48
T. 33 (0)4 90 07 50 33 - F. 33 (0)4 90 07 35 91
72 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Kastelen van de Luberon
HOE HET RUSTIGE LEVEN WERD
UITGEVONDEN
Zoals op kindertekeningen hebben alle kastelen
een ophaalbrug, donjons en kantelen. Dit geldt
voor de kastelen uit de beginjaren van Europa en
uit de Middeleeuwen, gekenmerkt door conflicten
en oorlogen. Maar in de Renaissance waaide er
een rustiger wind. Er werden vensters
aangebracht, terrassen opengegooid en tuinen
aangelegd en men genoot er van het leven.
Driehonderd meter boven het dal van de Calavon
ligt Gordes; boven Gordes ligt het kasteel of
eigenlijk de vesting, de waakzame wachter,
tegenover de Luberon. Boven Ménerbes ligt
eveneens een citadel. Deze verbergt onderaardse
gangen, gegraven in de tijd van de
godsdienstoorlogen toen de katholieken de
hugenoten belegerden. Van het kasteel van Lacoste
zijn nog alleen wat resten over, maar dankzij deze
kunnen we de verwarrende persoonlijkheid van
de Marquis de Sade, de eigenaar, voor onze geest
halen. Hij meende daar veilig te zijn, maar omdat
hij geen weerstand kon bieden tegen zijn
uitspattingen, botste hij met justitie die het beter
achtte dat hij zijn dagen eindigde in de
beschutting van een andere, minder gastvrije
donjon. De drie bij elkaar horende kastelen van
het Pays d’Aigues waren een ander lot beschoren.
Onder invloed van de elegantie van de Renaissance
werden ze verbouwd. Ansouis, dat al sinds
duizend jaar aan de familie Sabran behoort, ziet er
aan de buitenkant nog middeleeuws uit, maar
tuinen en terrassen hebben al sinds lange tijd de
wallen vervangen. Het kasteel van La Tour
d’Aigues was de renaissanceparel van de Vaucluse.
Het is bekend dat het op het kasteel van Ecouen
leek, met een eclectische architectuur waarbij zich
de donjon en de middeleeuwse delen voegden met
daken, vensters en renaissance galerijen en
afgesloten door een monumentale deur
geïnspireerd door de oudheid. Nu zijn er nog de
bewaard gebleven ruïnes na de brand tijdens de
revolutie en rest ons slechts de droom van vergane
glorie. Lourmarin heeft meer geluk gehad. Het
oude en het nieuwe kasteel, door een serie
verbouwingen vergroot, zijn door de mecenas
Robert Laurent-Vibert gered. En sinds 1920
ontvangt het gerestaureerde kasteel van
Lourmarin niet alleen artiesten maar ook publiek
in het kader van talrijke exposities en culturele
manifestaties. Ten slotte zijn er nog de kleuren van
de verfplanten (van meekrap tot indigo),
beschermd door het kasteel van Lauris, waarvan
de terrassen en de tuinen boven de Durance
liggen.
Kasteel van Gordes
(zie hierboven en de museumpagina’s).
T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26
Kasteel van Lacoste
Oud kasteel van de familie de Sade. Resten van een
vesting uit de 12 e eeuw, verbouwd in de 17 e eeuw. Niet
opengesteld voor publiek. Elke jaar in de zomer wordt
hier het Festival van Lacoste gehouden.

Kasteel van Ansouis
Woning van de familie Sabran sinds de 11 e eeuw.
Oorspronkelijk was dit een fort in klassieke stijl,
maar tijdens de 12 e en d 13 e eeuw hebben
verbouwingen en de toevoeging van onder andere de
sierlijke zuidelijke gevel de strengheid van het
gebouw wat verzacht. De groepen bomen, tuinen en
terrassen die het kasteel met groen omringen dragen
nog bij aan de charme van het geheel. Meubilair uit
de 13 e tot de 18 e eeuw.
Toegang tegen betaling.
T. 33 (0)4 90 09 82 70 - F. 33 (0)4 90 09 94 83
Kasteel van La Tour-d’Aigues
Aardewerkmuseum
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
Kasteel van Lourmarin
Middeleeuwse en renaissance architectuur.
Concerten, exposities en lezingen.
Entree tegen betaling.
Avenue Raoul Dautry
T. 33 (0)4 90 68 15 23 - F. 33 (0)4 90 68 25 19
Kasteel van Lauris
Herbouwd in 1733 op de ruïnes van de oude
middeleeuwse vesting en volledig verbouwd in de 20 e
eeuw om het bewoonbaar te maken. Via de
monumentale ingang komt men op een binnenplaats
die veranderd is in een ruimte voor artiesten en
handwerklieden, die ligt boven tuinen met
“bancaoù” (terrassen van natuursteen), verfraaid met
vijvers en fonteinen uit de 18 e eeuw. In het kasteel is
de Le Jardin Conservatoire Régional des Plantes
Tinctoriales (Regionaal centrum voor verfplanten)
gevestigd (zie pagina’s Natuur, parken en tuinen).
T. 33 (0)4 90 08 40 48
www.lauris.com
SPIRITUELE VERHEFFING
In een kloostergang gaan zitten en je
gedachten laten dwalen. Het pad nemen met
de cipressen erlangs en naar boven lopen tot
aan de kapel, die daar afgelegen tussen de
wijngaarden staat, genieten van de stilte en
het licht. Genieten van de schemer en de
koelte van de kerk als de zomerzon het land
rondom verhit... De kerken van de Provence
geven vaak heel eenvoudig een geluksgevoel.
opduikende luchtige campaniles waar de klokken
maar nauwelijks op hun plaats gehouden lijken te
worden door het lichte, maar stevige smeedijzer.
HAUT-VAUCLUSE
Kathedraal Notre-Dame-de-Nazareth en de
bijbehorende kloostergang, Vaison-la-Romaine
Gebouwd op gallo-romeinse funderingen van een
gebouw uit de 1 e eeuw, de primitieve kathedraal zou uit
de 6 e eeuw stammen. In de aangrenzende kloostergang
staan de stenen overblijfselen bij elkaar, evenals een
christelijke sarcofaag. Bezoek georganiseerd door de
gediplomeerde gidsen van het Maison du Tourisme in
het hoogseizoen of op afspraak. Entree tegen betaling.
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
MONT-VENTOUX
Kathedraal Saint-Siffrein, Carpentras
De Kathedraal St-Siffrein is gebouwd tussen 1405 en 1519.
De bouw heeft dus meer dan honderd jaar geduurd, wat de
verschillende stijlen verklaart. De kathedraal staat op
Ze zijn prachtig, schitterend, majestueus, of
dezelfde plaats waar al eerder drie andere kerken hebben
eenvoudig, discreet en bescheiden. Alle bouwstijlen gestaan (we zien nog de overblijfselen van de romaanse
hebben invloed gehad op de kerken in de Vaucluse. kathedraal uit de 12
De pracht van de pausen wordt gecombineerd met
de gotiek, de barok spreidt zijn charmes ten toon in
een jubelende overvloed van decoraties. Maar op het
platteland en in de dorpen van de Provence had de
Romaanse kunst lang daarvoor al haar uitverkoren
land gevonden. De eenvoud van de lijnen is
voldoende om te spelen met het zo scherpe
meridionale licht. De soberheid vergezelt de
natuurlijke schoonheid van de stenen waaraan de
Vaucluse zo rijk is. De aanwezigheid van
voorbeelden uit de oudheid moedigde het maken
van harmonieuze versieringen aan. De
middeleeuwse spiritualiteit heeft het gezicht van de
Provence vorm gegeven. De mistral heeft zich er zelf
mee bemoeid en vormde de inspiratie voor de overal
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Kerken, Kloosters, Kapellen 73
e eeuw op de noordzijde van de
koorafsluiting). De architectuur is kenmerkend voor de
Zuid-Franse gotiek. We kunnen via twee portalen de kerk
binnengaan: via het zogenoemde “joodse” portaal, op het
zuiden, een heel mooi voorbeeld van flamboyante gotiek en
via de hoofdingang die zich in de klassieke gevel bevindt die
in de 17e eeuw is toegevoegd. Het interieur is rijk versierd
met een mooi geheel van smeedijzeren hekken, marmeren
altaren uit de 17e en 18e eeuw, schilderijen van Mignard,
Parrocel, Duplessis, een primitieve schildering van de school
van Avignon en vooral een geheel van vergulde
standbeelden, van de hand van de talentvolle beeldhouwer
uit de Comtat, Jacques Bernus (1650-1728). De schat van de
kathedraal bestaat uit religieus zilverwerk (12e-19e eeuw),
religieuze ornamenten (18e-19e eeuw) en St-Mors.
Place Général de Gaulle
T. 33 (0)4 90 63 08 33

Kerk Notre-Dame-de-Venasque en Baptisterium
(zie pagina’s met beschermde dorpsgezichten)
Place du Presbytère
T. 33 (0)4 90 66 62 01 - F. 33 (0)4 90 66 40 46
Routes ter verkenning van de kapellen van de
Ventoux, Bedoin
Schatten die ook gevonden kunnen worden door de
uitgezette paden te volgen. De dorpen waar u
doorheen komt zijn Brantes, Malaucène, Beaumont
du Ventoux, Monieux, Aurel, Bedoin, Entrechaux,
Le Barroux. Folder verkrijgbaar bij het Comité
Départemental du Tourisme van de Vaucluse en in
de Offices de Tourisme van Bedoin, Malaucène,
Monieux et Sault. Tarief: gratis, vrije wandeling.
Publiek: iedereen
LUBERON
Priorij van Saint-Hilaire, Ménerbes
Onder in een valleitje, met uitzicht op de Luberon,
staat een mooi romaans bouwwerk, gebouwd door de
karmelieten en regelmatig uitgebreid om te voorzien in
de behoeften van het kloosterleven en de
wisselvalligheden van de geschiedenis. We zien hier de
renaissancetrap, de kloostergang uit de 17 e eeuw en de
overblijfselen van duiventillen die tot de oudste van de
Provence behoren. In 1961 is de priorij particulier
eigendom geworden maar is opengesteld voor het
publiek (behalve in de winter). Sinds 1975 staat het
gebouw op de monumentenlijst. Entree tegen betaling.
Abdij Notre-Dame-de-Sénanque, Gordes
De abdij is één van de drie cisterciënzer abdijen in de
Provence. De kloostergemeenschap biedt de
mogelijkheid om tijdens een van rondleidingen die
er per week worden gegeven (in het Frans, duur 1
uur, beperkt aantal personen) de gebouwen uit de 12 e
eeuw te bezoeken: kloostergang, kerk, kapittelzaal,
dormter (slaapzaal), verwarmde opvangruimte, enz.
De bezichtigingen, die een
74 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Kerken, Kloosters, Kapellen
religieus karakter dragen, dienen te verlopen met
eerbied voor deze aan het gebed gewijde plaats
(kleding, stilte). Bezoekers worden ontvangen na
voorafgaande reservering.
Route de Murs
T. 33 (0)4 90 72 05 72 - F. 33 (0)4 90 72 15 70
PROVENÇAALSE ESCAPADE
KAPELLENROUTE IN DE DENTELLES DE MONTMIRAIL
Afstand: 54 km / Duur: halve dag
Tijdens de rit door het massief van de Dentelles de
Montmirail ontdekt u de mooiste kapelletjes en de
mooiste campaniles van dit deel van de Haut-Vaucluse.
1 - Vaison-la-Romaine: de kapel Saint-Quenin.
Romaanse kapel met een driehoekige apsis. Toegang
tot het interieur van de kapel tijdens rondleidingen
georganiseerd door het Office de Tourisme van
Vaison-la-Romaine (T. 33 (0)4 90 36 02 11).
2 - Saint-Marcellin-les-Vaison: in de kapel Ste-
Magdelaine is al het meubilair bewaard gebleven en is
in zeer goede staat. Om de kapel van binnen te bekijken
moet u de sleutels vragen bij het gemeentehuis.
3 - Lafare: de kapel Saint-Christophe, romaans
gebouw uit de 12 e eeuw.
4 - Beaumes-de-Venise: de kapel St-Roch, gebouwd
in 1586, de kapel St-Sébastien en de kapel Ste-Anne
verbouwd in de 19 e eeuw. Rondleidingen met een
gediplomeerde gids van het Office de Tourisme van
Beaumes-de-Venise (T. 33 (0)4 90 62 94 39). De kapel
Notre-Dame-d’Aubune met de campanile uit de 12 e
eeuw herinnert aan een overwinning die Karel de
Grote hier heeft behaald.
5 - Gigondas: de kapel Saint-Cosme et Saint-
Damien, uit de 12 e eeuw met zeer mooie
apsiskapellen. In Gigondas de kerk Sainte-Catherine.
De prachtige campanile, opgetrokken op een belfort,
staat dicht tegen de kerk aan.
6 - Sablet: de kapel St-Nazaire uit de 12 e eeuw.
7 - Séguret: de kapel Notre-Dame-de-Grâces,
versierd met fresco’s en oude schilderijen en de kapel
St-Thècle, nu expositieruimte, evenals een belfort met
slechts één wijzer. Bezoek aan de kapel Notre-Damedes-Grâces.
Inlichtingen op 33 (0)4 90 46 91 08.
CIRCUIT VAN DE CAMPANILES VAN DE LUBERON
Afstand: 115 km / Duur: 1 dag
De Provençaalse campaniles van smeedijzer met een
open structuur om de mistral geen houvast te geven,
zijn meestal geplaatst op de dorpsklokkentoren, op het
gemeentehuis, of op een poort van de vestingmuur, een
enkele keer ook op de kerktoren. Een Italiaanse
invloed is niet uit te sluiten. De meeste lijken echter in
de 17 e en 19 e eeuw te zijn gebouwd. Documentatie
verkrijgbaar bij het Office de Tourisme van Cadenet.
1 - Villelaure: belfort staat bij de kerk Saint-Marc.
De klokken dateren uit de 17 e of 19 e eeuw.
2 - Ansouis: de campanile staat op de halfronde
klokkentoren op de oude vestingwallen (16 e eeuw).
De oudste vermelding van dit gebouw in de
gemeentelijke archieven dateert uit de 17 e eeuw.
3 - Cucuron: op een oude stenen poort staat een
smeedijzeren campanile waarvan het windijzer als
bijnaam “la barbaroto” (Provençaals voor “snuitkever”)
heeft.
4 - La Bastide des Jourdans: op een zeer kleine
campanile staat een groot kruis. Het belfort uit de 17 e
eeuw is boven op een heuvel gebouwd.
5 - Grambois: het torentje van de klok zou tijdens
restauratiewerkzaamheden na de aardbeving van
1708 zijn gebouwd. In de Occitaanse klokkentorenfronton
hangt een klok uit 1584. Op de “faussure”
staat een kruis met rankenversiering, met op het
kruis de maan en de zon en een klein paneel met een
priester voor het altaar.
6 - Céreste: de campanile versiert de klokkentoren
van de kerk Saint-Michel (19 e eeuw).
7 - Apt: de Tour de la Bouquerie heeft een afgeplat
bolvormige campanile die dateert uit de tweede helft
van de 17 e eeuw.

8 - Saignon: een campanile met een complexe
structuur uit de eerste kwart van de 15 e eeuw. Op de
klokkentoren van de kathedraal Sainte Anne staat
een afgeplat bolvormige campanile, de mooiste
versieringen ervan zijn tijdens de Revolutie vernield.
De klok met een diameter van 1,15 m draagt deze
inscriptie op een enkele regel uit 1569: XRS VINCIT
XRS REGNAT XRS IMPERAT XRS AB
OMMALO NOS DEFENDAT
9 - Roussillon: in 1859 werd de toren van de nieuwe
klok boven een oude poort gebouwd. De campanile
heeft de vorm van een koepel.
10 - Goult: de campanile is bescheiden maar charmant.
11 - Oppède-le-vieux: de oude sier-campanile die in
de 18 e eeuw op het gemeentehuis is gezet, is het werk
van Jérôme Valade die daarvoor 28 Pond per
kwintaal gebruikt ijzer ontving. Het “werk” is hem
toegewezen per stemming in juni 1758.
12 - Ménerbes: op het pleintje van het gemeentehuis is
de afgeplat bolvormige campanile neergezet na de
verhoging van de klokkentoren, in het midden van de
17 e eeuw.
13 - Lacoste: de campanile met een complexe structuur is
in 1620 boven op het gemeentehuis gebouwd.
14 - Bonnieux: in campanile-stijl, zeer kunstig
bewerkt, staat op het gemeentehuis. In de
gemeentelijke archieven wordt melding gemaakt van
tien kwintalen ijzer voor dit werkstuk uit de 17 e eeuw.
15 - Het gemeentehuis van Vaugines, gebouwd in het
midden van de 19 e eeuw, draagt de klokkentoren waarop
een mooie kleine campanile en een windijzer staan.
16 - Puyvert: op de klokkentoren staat de
campanile, met architectonische structuur, 19 e eeuw
17 - Lauris: de campanile is bolvormig. De structuur
ervan is zeer fijn bewerkt, een echt kantwerk van
smeedijzer, ontworpen door Sollier uit Apt en
vervaardigd door de gebroeders Mousquet. Geen klok
in de ijzeren kooi die de bel van de gemeentelijke
klok bevat, de klok bevindt zich eronder.
18 - Cadenet: op de klokkentoren staat de campanile
uit 1876, met architectonische structuur. Op een
vierkant onderstel, dient als sokkel voor een
achthoekige toren en een spits met hogels. Op de plaats
van het oude kasteel staat een kleine belfort, eind 19 e
eeuw, met daarop een campanile, teruggebracht tot de
meest eenvoudige vorm.
verboden bepaalde beroepen uit te oefenen, zoals
barbier, chirurg of apotheker. Toch hebben de
Joodse gemeenschappen uit het Comtat een
zichtbaar erfgoed nagelaten, waarvan de synagogen
van Cavaillon en Carpentras de belangrijkste
voorbeelden zijn. In 1790 kende de Assemblée
Nationale de Joden, die in Frankrijk bekend
stonden als “Spaanse Joden, Portugese Joden en
Joden uit Avignon”, het recht toe het Franse
staatsburgerschap te verwerven.
“CARRIÈRES” EN SYNAGOGEN
De “Joden van de Paus” hebben in de Vaucluse
een rijk erfgoed nagelaten. U kunt er een route
volgen in aanvulling op de “Routes van het Joodse
AVIGNON
Synagoge (rue Bernheim-Lyon)
Deze werd gebouwd in het midden van de 19
erfgoed in Zuid-Frankrijk”.
De eerst Joden arriveerden in de Provence in 73, na
de val van Messala. In de middeleeuwen waren de
Joden tamelijk talrijk in de, ten opzichte van de
naburige koninkrijken, redelijk autonome
Provence; zij namen deel aan het economische
leven in de steden in het zuiden. Toen de Joden uit
Engeland (1290) en Frankrijk (1306 en 1394)
werden verbannen, kwamen zij naar de Provence.
Zodra de Provence echter deel van Frankrijk ging
uitmaken (1481) beperkte dat hun vrijheid van
vestiging. Zij vestigden zich dus in het Comtat
Venaissin onder bescherming van de Paus. In
Avignon, Cavaillon, Carpentras of in Pernes-les-
Fontaines getuigen de namen van straten en
pleinen van hun aanwezigheid. De Joden woonden
bij elkaar in een gemeenschap in een speciale wijk.
In de Provence werd die wijk “carrière” genoemd
(van het Provençaals carriera: straat). Zij stonden
onder sterke controle en genoten een vaak beperkte
vrijheid. Naar gelang de periodes was het hun
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Joods erfgoed 75
e eeuw en
verving een synagoge uit de Middeleeuwen. Het is de
enige synagoge in Frankrijk, gebouwd volgens een
ronde opzet. Openingstijden: van 10.00 tot 12.00 uur en
van 15.00 tot 17.00 uur, behalve op zaterdag en zondag.
De “carrières”
De “Place de Jérusalem” en de “rue Jacob” hebben
nog enkele overblijfselen uit het Joodse verleden
ondanks wijzigingen die in de 19e eeuw aan het
stadsbeeld werden aangebracht.
CARPENTRAS
Synagoge van Carpentras
De synagoge werd gebouwd in 1367 en is één van de
oudste van Frankrijk. De baden en de bassins (mikvé)
stemmen overeen met de Hebreeuwse riten, zoals ook
het primitieve bassin dat dateert uit de 14e eeuw. Zij
bevinden zich op de begane grond en in het souterrain,
net als de bakkerij voor het ongedesemd brood. De
godsdienstige ruimte uit de 18e eeuw bevindt zich op de
eerste verdieping. Deze is gerestaureerd in 1954. Andere
restauratiewerkzaamheden zijn aan de gang. Gesloten
op Joodse feestdagen en in het weekeinde.
BP 190 - Place Maurice Charretier
T. 33 (0)4 90 63 39 97 - F. 33 (0)4 90 34 69 72

CAVAILLON
Synagoge-Joods museum
Dit meesterwerk van kunst uit het comtat van de 18 e
eeuw is één van de opmerkelijkste Joodse
gebedshuizen die bekend zijn. De synagoge die
herbouwd werd in de 18 e eeuw, beslaat de eerste
verdieping en bevat meubilair in Lodewijk XV stijl
en een museum over de Joden uit het Comtat.
Rue Hébraïque
52, place Castil Blaze
T. 33 (0)4 90 76 00 34 - F. 33 (0)4 90 71 47 06
De “Rue Hébraïque” is vrijwel ongewijzigd met alle
bijzonderheden uit de voormalige “carrière”.
GEÏNVESTEERD IN STEEN
Om het land in de Vaucluse in cultuur te brengen
was het vaak nodig het van stenen te ontdoen. En
wat deed men met al die stenen? De vindingrijke
boeren bouwden er “bories” mee (stenen hutten),
“aiguiers” (waterreservoirs) en gebruikte ze voor
de “calades” (geplaveide straten). De kunst om
voordeel te halen uit een nadeel!
Een puntig hutje, ergens midden op het
platteland, handig gebouwd van droog
opgestapelde stenen zonder metselspecie: dat is
wat hier een “borie” wordt genoemd. Zij
werden gebouwd als schuilplaats of
opslagruimte voor gereedschap door boeren en
76 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Landelijk erfgoed
herders. Het Natuurpark van de Luberon heeft
er 1610 van geïnventariseerd, rond Gordes,
Bonnieux, op het Plateau des Clarapèdes en in
de streek van Viens tot Forcalquier. De twee
oudste daarvan dateren uit 1643 (dikwijls
graveerde de bouwer de datum boven de
ingang). In sommige bories vindt men een
“Ayguier”. Die naam komt van het
Provençaalse Aigo: water. De “Ayguier” (of
“aiguier”) is een waterreservoir, uitgehouwen in
de kalkrotsen. Hierin werd water opgevangen
om het vee en de mensen van drinkwater te
voorzien. De “restanques” (“bancau” in het
Provençaals) zijn karakteristiek in het
Provençaalse landschap. Zo heten de terrassen
tegen de hellingen, gestut door muren van
droog opgestapelde stenen. Zij dienden (en
dienen soms nog) voor de cultuur van gewassen.
“Caler” betekent “de natuurlijke neerwaartse
helling volgen, afdalen”. De “calado” is de steen
waarmee de paden worden geplaveid. De ronde
keien, afkomstig uit riviertjes worden minutieus
naast elkaar geplaatst en vormen zo een kunstig
plaveisel dat ook wel gebruikt wordt voor
binnenplaatjes.
LUBERON
Het boriedorp in Gordes
Het boriedorp dat werd gerestaureerd tussen 1969 en
1976 ziet er nog net zo uit als toen de laatste
inwoners het verlieten, zo’n 150 jaar geleden. Voor
groepen bejaarden stelt het gemeentehuis gratis een
pendeldienst ter beschikking (behalve op
zaterdagmiddag, zon- en feestdagen); reservering bij
het Gemeentehuis.
Toegang tegen betaling.
Les Savournins
T. 33 (0)4 90 72 03 48 - F. 33 (0)4 90 72 04 39
CAVAILLON
Circuit langs het Kanaal Saint-Julien
Tussen de oevers van de Durance en kanalen.
Rondtocht met gids in een busje. Reservering
verplicht, want het aantal plaatsen is beperkt. Dit
circuit leert u de geschiedenis van het oudste kanaal in
de Provence, het kanaal Saint-Julien. De oudste
getuigenissen omtrent de loop van het kanaal gaan
terug tot in 1171. Dit helpt de ontwikkeling van de
landbouw in de streek te begrijpen. De tocht voert
langs de laatste elektriciteitsfabriek die nog in werking
is aan het kanaal, het pompstation en het aquaduct “La
Canau”, gebouwd rond 1530. Elke donderdag van 9.00
tot 12.30 uur van half juni tot september. Vertrek vanaf
het Office de Tourisme van Cavaillon.
Place François Tourel
BP 176
T. 33 (0)4 90 71 32 01 - F. 33 (0)4 90 71 42 99
O.T.CAVAILLON@wanadoo.fr
PAYS DES SORGUES
De pestmuur in Lagnes/Cabrières d’Avignon
In 1721 werd een 25 km lange muur van droog
gestapelde stenen opgetrokken door de Monts de
Vaucluse om het Comtat Venaissin te beschermen tegen
de pestepdiemie die in 1720 in Marseille was uitgebroken.
Deze sanitaire barrière werd in 5 maanden tijd aangelegd
en stond onder bewaking van een duizendtal soldaten om
te voorkomen dat ook maar iemand deze grens zou
overschrijden. Maar de pest bereikte Avignon via de
Rhône en richtte in het hele Comtat verschrikkelijke
verwoestingen aan. De vereniging “Pierre Sèche” in de
Vaucluse heeft sinds enkele jaren de renovering van de
muur ondernomen, die weer bijna over zijn hele lengte
kan worden gevolgd (tekst ter beschikking gesteld door
het Office de Tourisme van Fontaine-de-Vaucluse). De
routebeschrijving van deze voettocht is te verkrijgen bij
het Maison du Tourisme in Fontaine-de-Vaucluse.
T. 33 (0)4 90 20 32 22 - F. 33 (0)4 90 20 21 37
officetourisme.vaucluse@wanadoo.fr

FONTEINEN- EN WASPLAATSENROUTE IN HET
PAYS DES SORGUES EN DE MONTS DE VAUCLUSE
1 - L’Isle-sur-la-Sorgue: langs de kanalen van de
Sorgue zijn talloze wasplaatsen te zien: Quai Jean
Jaurès, Bassin de Bouïgas, Esplanade Robert Vasse,
Quais de la Charité, Lices Berthelot, le Portalet,
Avenue Fabre de Sérignan U vindt er bovendien een
tiental schoepenraden die nog in werking zijn.
2 - Saumane: aan de ingang van het dorp, aan de
voet van het kasteel bevindt zich een overdekte
fontein waar nog helder, zuiver water opwelt.
3 - Fontaine-de-Vaucluse: na een bezoek aan de
beroemde “bodemloze put” is er een schitterende
fontein te zien op het Place de la Colonne.
4 - Le Thor: Op het Place du 11 Novembre is een
mooie fontein te bewonderen.
5 - Châteauneuf-de-Gadagne: wasplaats en fontein
onderaan het dorp en een schitterende overdekte
fontein bij de Renault garage. Vervolgens kunt u
langs de wallen lopen en door de smalle staatjes tot
aan het dorpsplein om de fontein en de wasplaats in
het bovenste deel van het dorp te bekijken.
MONT-VENTOUX
Het dorpje Pernes-les-Fontaines
40 fonteinen (de meeste uit de 18 e eeuw) verspreid
door het dorp. La Grand Font is 4 meter hoog. La
Fontaine du Cormoran heeft zijn naam te danken
aan de aalscholver die erop staat. Volgens de legende
maakt het water van de Fontaine de la Lune de
personen die er van drinken maanziek. Bekijk ook
zeker de Fontaine de l’Hospice en de Fontaine du
Gigot (die zijn naam heeft te danken aan zijn
gelijkenis met een schapenbout), de weelderige
Fontaine des Dauphins en de Fontaine Villeneuve
vlakbij de versterkte poort.
IDEE VOOR EEN UITSTAPJE
HET “AYGUIERS” CIRCUIT IN HET PAYS DE SAULT
(MET DE AUTO)
Afstand: 28 km
Duur: een halve dag
Deze tocht vanuit Villes-sur-Auzon voert over de
kronkelige weg tussen Sault en Carpentras, op
ontdekking naar de waterreservoirs of “aiguiers” en
het steile reliëf van de Gorges de la Nesque. Hij
eindigt bij Castelleras, waar zich een schitterend
uitzichtpunt bevindt.
1 - Villes-sur-Auzon: verlaat de plaats in de richting
van Monieux via de D942. Volg de richting van het
ravijn van Malaval. Parkeer uw auto en loop naar
het ravijn waar u de “aiguier” van la Veillère zult
zien, dichtbij de bedding van de Nesque.
2 - La Lauze: vervolg de weg in de richting van de
buurtschap La Lauze. Parkeer uw auto en loop 100
m verder om de “aiguier” van les Liquettes te
bekijken.
3 - Le Gîte: vervolg uw weg over de D942 en stop
bij de “gîte d’étape”. Hier zult u de “aiguier” van les
Annelles zien.
4 - L’Ancien Relais: rijd weer verder in de richting
van Monieux en stop bij de “ancien relais”, vroeger
een verplichte stopplaats op de weg naar Sault. Hier
ziet u de “aiguier” van Fayol, een voormalig dorp dat
tegenwoordig is verlaten.
5 - Combe de Puits Verrier: vervolg uw weg langs
de Nesque en stop dichtbij de Combe de Puits
Verrier (ravijn). Parkeer hier en loop iets verder door
om de “aiguier” van Puits Verrier te bekijken.
6 - Castelleras: rijd weer verder tot aan het
voormalige oppdium van Castelleras. Bekijk hier de
“aiguier”, een uitzichtpunt, de Rocher du Cire
(wassen rots) en de kathedraal. Rijd vervolgens terug
naar Villes-sur-Auzon of naar Carpentras.
MOLENCIRCUIT VIA AVIGNON, PAYS DES
SORGUES EN PETIT LUBERON
Afstand: 111 km
Duur: één dag
Vanuit Avignon volgt het circuit het netwerk van
riviertjes en meelmolens en voert u langs de mooiste
molens en bergdropjes van de Luberon. U maakt
kennis met het vakmanschap van de olijvenkwekers
die hun molens voor u openstellen en u versgeperste
olie laten proeven. Een wandeling temidden van de
schoepenraden in een schilderachtige straat, de Rue
des Teinturiers, in Avignon bekroont deze dag.
1 - Avignon: molen in het Chico Mendes park. Deze
molen uit de 18 e eeuw aan het kanaal van de
Vaucluse diende voor het fijnmalen van de meekrap
(verfstof); deze was onder andere eigendom van de
filantroop Sixte Isnard die een gedeelte van zijn
fortuin aan de stad Avignon vermaakte in 1845.
2 - Saint-Saturnin-les-Avignon: wanneer u St-
Saturnin uitrijdt ziet u aan de linker kant aan het
kanaal van de Vaucluse de meelmolen Tarascon.
Deze molen, gebouwd in 1859, bezit twee
schoepenraden. De hydraulische energie werd vanaf
1920 vervangen door elektrische energie.
3 - Gordes: rijd verder naar Gordes via Le Thor
(overblijfselen van de hydraulische molen Poussel die
meerkrap vermaalde, dichtbij de wijk la Garancine)
via l’Isle-sur-la-Sorgue (kanalen en schoepenraden)
en Coustellet. In Gordes: Caves du Palais St-Firmin,
bezichtiging van de olijfoliemolens, ondergronds
gevestigd in de kelders.
Inlichtingen: 33 (0)4 90 72 02 75.
Museum van de oliemolen van les Bouillons: pers en
werktuigen in een oliemolen gebouwd in 1762.
Inlichtingen: 33 (0)4 90 72 22 11.
4 - Goult: de molen van Jérusalem (windmolen voor
het malen van meel) bovenaan het dorp.
Panoramisch uitzicht over de vlakte van Calavon.
5 - Bonnieux: tussen Goult en Bonnieux aan de D36,
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Landelijk erfgoed 77

ezichtiging van de Pont Julien (brug). In Bonnieux
het bakkerijmuseum: bakkersoven, technologieën van
de graancultuur, de meelfabricage, en de bereiding
van brood. Inlichtingen 33 (0)4 90 75 88 34
6 - Oppède: oliemolen Mathieu. De familie Mathieu
bereidt al vier generaties lang olijfolie. De olijven
worden er nog net als vroeger door grote
molenstenen verbrijzeld. Van eind november tot het
einde van de maand. Vanaf 15 november t/m 30
december, kan men zien hoe de olie wordt gemaakt.
Inlichtingen 33 (0)4 90 76 90 66. Ook het dorpje
Oppède-le-Vieux is een bezoek waard.
7 - Les Taillades: de St-Pierre molen, gelegen aan
de D31 en aan het kanaal van Carpentras.
Watermolen en voormalige fabriek uit 1860 gebruikt
voor het malen van meerkrap, meel en leem. U kunt
de molen aan de buitenkant bekijken en een
wandeling maken langs het kanaal.
Bezienswaardigheden in de omgeving: een
gerestaureerd hydraulisch rad van een voormalige
dakpannen- en bakstenenfabriek aan het kanaal van
Carpentras in Cheval-Blanc.
8 - Terug naar Avignon: In de Rue des Teinturiers
(verversstraat) zijn nog vier schoepenraden over die
vroeger werden aangedreven door de Sorgue. In
1817 telde men 23 raden waarmee tot in 1894
fabrieken van bedrukte stoffen (de beroemde
“indiennes”), zijde en leerlooierijen werden
aangedreven. Deze straat staat sinds 1932 op de lijst
van “natuurmonumenten, van artistiek, historisch,
wetenschappelijk, legendarisch of schilderachtig
belang”.
IDEE VOOR EEN UITSTAPJE
Wandelpad van de molens van la Véroncle
Aan de D2 richting Joucas. Een bord geeft de
parkeerplaats aan en het begin van de wandeling. De
5 uur durende wandeling - met enkele sportieve
78 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Hoog gelegen dorpjes
passages - voert langs 10 meelmolens aan het riviertje
de Véroncle. Elk daarvan is voorzien van een bord
met informatie. De routebeschrijving is te koop bij
het Office de Tourisme van Gordes en te vinden in
de topogids FFRP “Le Luberon à pied”.
T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26
office.gordes@wanadoo.fr
www.gordes-village.com
Hoe hoger, hoe zuiverder de lucht. Hoog boven de
vlakte voelde men zich veiliger. Bovendien was
men er dicht bij het “castro”, de citadelle, het fort.
Door de eeuwen heen hebben de mensen zich
verzameld en voor de veiligheid dorpjes hoog tegen
de hellingen gebouwd. In veiliger tijden verlieten ze
deze om zich in de vlakte te vestigen om soms later
weer terug te keren. Deze dorpjes hebben het beeld
van de Provence bepaald.
Le Barroux ligt in concentrische cirkels onder het
kasteel gebundeld, terwijl de huizen van
Venasque de rotswand volgen en één lange straat
vormen. Le Crestet bestaat uit parallelle straten
terwijl het ontwerp van het kasteel is aangepast
aan het langgerekte reliëf. De vorm van het dorp
wordt bepaald door de topografie, maar de
motivering is overal eender: ontkomen aan het
moerassige laagland en aan de invallen van
vijandige bevolkingen. Hoe hoger gelegen echter,
hoe moeilijker te bevoorraden en hoe
geïsoleerder. Zo heeft men in Mornas, dat tegen
de voet van de helling ligt aangebouwd, een
combinatie proberen te zoeken van bescherming
door het kasteel en nabijheid van de Rhônevlakte.
Toen het platteland tijdens de vorige eeuw
ontvolkt raakte, werden de hooggelegen dorpjes
vaak verlaten. Nu herleven ze weer en krijgen
weer kleur. De smalle straatjes maken druk
verkeer onmogelijk, de schaduwrijke pleintjes en
gezellige caféterrasjes vragen erom rustig neer te
strijken en de fonteinen en oude wasplaatsen
zorgen voor een verfrissende noot.

Vier hooggelegen dorpjes in de Vaucluse
staan op de lijst van de mooiste dorpen
van Frankrijk ( ) en met Roussillon,
Lourmarin en Venasque komt hun aantal
op zeven.
Luberon
Mont-
Ventoux
Haut-
Vaucluse
Ansouis
Bonnieux
Buoux
Cadenet
Castellet
Cucuron
Gordes
La Motte d’Aigues
La Tour-d’Aigues
Lacoste
Ménerbes
Oppède-le-Vieux
Saignon
Aurel
Blauvac
Brantes
Crillon-le-Brave
Le Barroux
Le Beaucet
Méthamis
Monieux
Cairanne
Crestet
Gigondas
La Roque Alric
Rasteau
Séguret
Suzette
Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Hoog gelegen dorpjes 79

OP ONTDEKKING
NAAR HET
VERLEDEN
In de 19 e eeuw ontstonden musea om
archeologische ontdekkingen of privé
verzamelingen ten toon te stellen. Ook vandaag de
dag blijft het de rol van musea het geologische,
agrarische of artistieke verleden onder de aandacht
te brengen, tradities te tonen en de ontwikkeling
van de hedendaagse kunst. Wij presenteren hier 53
musea, gegroepeerd per thema, naar de aard van
hun verzamelingen.
80 Erfgoed en cultuur - Musea
Piolenc
Orange
Châteauneuf-du-Pape
Avignon
Rasteau
Valréas
Sérignan-du-Comtat
L’Isle-sur-la-Sorgue
Caromb
Mormoiron
Carpentras
St-Didier
Fontaine-de-
Vaucluse
Cavaillon
Vaison-la-Romaine
Pernes-les-Fontaines
Mérindol
Gordes
Cabrières
d’Avignon
Ménerbes
Roussillon
Apt
Archeologie
Kunst
Hedendaagse kunst
Decoratieve kunsten
Geschiedenis
Ambachten
Natuurwetenschappen
Tradities
Sault-en-Provence
Bonnieux
Cucuron
Cadenet
Ansouis
La Tour-d’Aigues

ARCHEOLOGIE
AVIGNON
Glyptotheek
De grote barokkapel van het Jezuïetenlyceum (17 e
eeuw) biedt plaats aan verzamelingen uit
opgravingen in Avignon en elders in het
departement en fraaie archeologische stukken:
Egyptische, Griekse, Etruskische, Gallo-Romeinse en
vroegchristelijke beelden; vazen, oud brons- en
glaswerk.
27, rue de la République
T. 33 (0)4 90 86 33 84 - F. 33 (0)4 90 14 62 45
www.fondation-calvet.org
CUCURON
Museum Marc Deydier
Het museum Marc Deydier werd gesticht in 1970 en is
gevestigd in een patriciërswoning uit de 17 e -18 e eeuw.
Het toont archeologische verzamelingen uit het
Neolithicum en de Bronstijd, met name een Iberische
zuil waarin een helm, een zwaard en een schild staan
gegraveerd. De Romeinse periode is vertegenwoordigd
met meubilair afkomstig uit een Romeinse villa
(graffito van een Romeinse boot) en uit een
mausoleum van een aristocratische Gallo-Romeinse
familie. De andere zalen zijn gewijd aan het leven in
Cucuron rond de jaren 1900, geïllustreerd met foto’s
gemaakt door Marc Deydier tussen 1903 en 1916 (meer
dan 3200 exemplaren zijn bewaard gebleven). Marc
Deydier was notaris en een autodidactisch fotograaf en
prehistoricus (1845-1920).
Rue de l’Église
T. 33 (0)4 90 77 20 82
ORANGE
Museum van Orange
Het museum is gevestigd in een voornaam herenhuis
uit de 17 e eeuw tegenover de ingang van het Romeinse
theater. Het doet de geschiedenis van Orange herleven
van de prehistorie tot op heden. U vindt er talloze
archeologische stukken, zoals friezen met een
afbeelding van amazones en centauren, afkomstig van
het theaterdecor, een grote mozaïek getiteld “Aux
Amphorettes” en het Romeinse kadaster uit de eerste
eeuw, gegraveerd in marmer. Het museum bezit ook
een verzameling schilderijen en tapijtwerk.
Culture Espace
1, rue Madeleine Roch
T. 33 (0)4 90 51 17 60 - F. 33 (0)4 90 51 74 70
SAULT
Gemeentemuseum van Sault
Dit museum bezit archeologische verzamelingen: uit
de prehistorie, de Egyptische oudheid (waaronder
een mummie die door een inwoner uit Sault uit
Egypte is meegenomen), de Gallo-Romeinse periode
en de Middeleeuwen. Verder heeft het een
verzameling wapens en mineralen en een serie
doeken van de plaatselijke schilder Evariste de
Valernes. In de zeer fraaie bibliotheek bevindt zich
een origineel exemplaar van de Encyclopedie van
Diderot en d’Alembert. (Zie Sault).
Rue du Musée
T. 33 (0)4 90 64 02 30 - F. 33 (0)4 90 64 08 59
VAISON-LA-ROMAINE
Archeologische museum Théo Desplans
Het archeologisch museum Théo Deplans biedt een
rijke verzameling imperiale beelden van marmer,
maquettes van huizen, fresco’s en de schitterende
mozaïek van de Pauw; talloze voorwerpen getuigen
van het dagelijks leven van de Gallo-Romeinen.
6, cours Taulignan
T. 33 (0)4 90 36 50 05 - F. 33 (0)4 90 36 50 29
KUNST
AVIGNON
Museum Calvet
Het Museum van schone kunsten van Avignon:
schilderijen, beelden en kunstvoorwerpen uit de 15 e tot
de 20 e eeuw, in het voormalige hotel Villeneuve-
Martignan, gebouwd in 1742. Het gebouw en de
verzameling vormen samen één van de meest poëtische
en historisch beladen plaatsen van Avignon. Toegang
tegen betaling.
65, rue Joseph Vernet
T. 33 (0)4 90 86 33 84 - F. 33 (0)4 90 14 62 45
www.fondation-calvet.org
Museum Angladon
De verzameling is bijeengebracht door een stel
artiesten, erfgenamen van Jacques Doucet, de beroemde
Parijse modeontwerper en verzamelaar. U vindt er
werken van Daumier, Degas, Cézanne, Van Gogh,
Sisley, Picasso, Modigliani, Manet en Foujita. De zalen
uit de 18 e eeuw zijn gesierd met meubilair en
kunstvoorwerpen. Rondleidingen op afspraak.
Toegang tegen betaling.
5, rue Laboureur
T. 33 (0)4 90 82 29 03 - F. 33 (0)4 90 85 78 07
www.angladon.com
Maison Jean Vilar
Het 17 e -eeuwe Hotel de Crochans bevat talloze
verzamelingen gewijd aan de toneelkunst, de
geschiedenis van het theater sinds 1945 en de
archieven van het toneelfestival van Avignon sinds
het begin. Gratis videotheek. Bibliotheek. Gratis
toegang met uitzondering van speciale
tentoonstellingen.
8, rue de Mons
T. 33 (0)4 90 86 59 64 - F. 33 (0)4 90 86 00 07
Erfgoed en cultuur - Musea - Archeologie, Kunst 81

CARPENTRAS
Musée Duplessis
Kunst, Schone Kunsten
Het Museum Duplessis presenteert de verzamelingen
schone kunst van de stad uit de 16 e tot de 19 e eeuw.
Deze zijn afkomstig uit het rariteitenkabinet van
Monseigneur d’Inguimbert en verrijkt met werken
van kunstenaars uit het Comtat Venaissin, zoals J.S.
Duplessis (1725-1802), Joseph Vernet, Pierre Parrocel.
Workshop en activiteiten voor volwassenen op speciale
dagen (“Printemps des Musées”, e.d.), gratis tot 12 jaar
en voor schoolklassen. Toegang tegen betaling.
234, boulevard Albin Durand
T. 33 (0)4 90 63 04 92 - F. 33 (0)4 90 63 19 11
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
F. Petrarca museum en bibliotheek
Verzameling originele prenten (16 e - 19 e eeuw). Oude
uitgeversfondsen van werken van Petrarca en
leerlingen van Petrarca. Kleine verzameling
moderne kunst rond René Char.
Linker oever van de Sorgue
T. 33 (0)4 90 20 37 20 - F. 33 (0)4 90 20 53 45
HEDENDAAGSE KUNST
5, rue Violette
T. 33 (0)4 90 16 56 20 - F. 33 (0)4 90 16 56 21
www.collectionlambert.com
GORDES
Museum Pol Mara
Sinds april 1997 herbergt het museum zo’n 200
werken van deze Vlaamse hedendaagse schilder
(1920 - 1998). Bekijk in het kasteel ook de
Renaissance schouw, de grootste van Europa, en de
trappen. Toegang tegen betaling.
Le Château
T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26
L’ISLE-SUR-LA-SORGUE
Museum Campredon - Maison René Char
Moderne / hedendaagse kunst
Het patriciërshuis uit de 19 e eeuw, gebouwd tussen
1773 en 1775 voor de Markies van Campredon telt
drie verdiepingen rond een binnenplaats die uitkomt
op een tuin met een prachtige fontein. Een van de
verdiepingen is gewijd aan de dichter René Char.
Het museum is sinds 1984 een kunstcentrum waar
tijdelijke tentoonstellingen worden gehouden.
Toegang tegen betaling.
20, rue du Docteur Tallet
T. 33 (0)4 90 38 17 41 - F. 33 (0)4 90 38 65 47
www.campredon-eypos.com
AVIGNON
Lambert Verzameling
De Lambert Verzameling is geopend in Avignon in
2000. Yvon Lambert wilde 850 werken tonen aan het SÉRIGNAN-DU-COMTAT
publiek, waarvan er 350 bij de stad Avignon in
Werner Lichtner museum atelier
bewaring zijn gegeven. De Lambert Verzameling is Deze schilder, geboren in Berlijn in 1939 en
een museum van hedendaagse kunst gesteund door overleden in München op de leeftijd van 48 jaar,
overheidsinstellingen (de stad Avignon, het Ministerie woonde in de jaren 70 in Sérignan. De gemeente had
van Cultuur en Communicatie, de Conseil Général hem een middeleeuws huis geschonken dat in slechte
van de Vaucluse, de Conseil Régional) en particuliere staat verkeerde in ruil voor zijn belofte het te
mecenaten (Stichting Cartier voor de Hedendaagse restaureren. Zijn atelier, waarvan nu een museum is
Kunst en LVMH).
gemaakt, vertoont schilderijen, beelden, tekeningen
Toegang tegen betaling.
en zo’n 260 lithografieën.
Rue Saint-Roch - Montée du Château
T. 33 (0)4 90 70 01 40
82 Erfgoed en cultuur - Musea - Hedendaagse kunst, Decoratieve kunsten
DECORATIEVE KUNSTEN
AVIGNON
Museum Louis Vouland
Deze fraaie patriciërswoning met een aangename
tuin herbergt de beroemde verzameling decoratieve
kunst van Louis Vouland, de voormalige eigenaar,
die deze zijn hele leven lang heeft aangelegd met een
uitgesproken voorkeur voor de 18 e eeuw. Commodes,
klein meubilair, stoelen uit de Lodewijk XV en XVI
periode, vervaardigd door bekende meubelmakers,
faïence- en porseleinwerk, edelsmeedkunst, klokken,
tapijtwerk, schilderijen en dagelijkse
gebruiksvoorwerpen geven de woning weer zijn
intieme, luxe en geraffineerde sfeer. Een nieuwe
verzameling werken van regionale kunstenaars, in
het bijzonder van de School van Avignon tot aan het
einde van de 19 e , begin van de 20 e eeuw geven dit
museum bovendien een Provençaalse tintje. Toegang
tegen betaling.
17, rue Victor Hugo
T. 33 (0)4 90 86 03 79 - F. 33 (0)4 90 85 12 04
www.vouland.com
CARPENTRAS
Sobirats museum
Het Sobirats musuem, gevestigd in een
patriciërswoning uit de 18 e eeuw, herschept met zijn
tapijtwerk, zijn meubilair en aardewerk, de
levenssfeer in een rijke stadswoning. Workshop en
activiteiten voor volwassenen op speciale dagen
(“Printemps des musées”, e.d.) Vrije bezichtiging of
rondleiding met gids in het Frans.
Toegang tegen betaling
112, rue du Collège
T. 33 (0)4 90 63 04 92 - F. 33 (0)4 90 63 19 11

LA TOUR-D’AIGUES
Faiencemuseum van La Tour-d’Aigues
Twee gewelfde zalen van het weelderige kasteel van
la Tour-d’Aigues hebben schitterende aardewerken
voorwerpen waarvan de meeste tussen 1750 en 1780
zijn vervaardigd in een huis vlakbij het kasteel. U
kunt er het servies van het kasteel zien, het witte,
onbeschilderde faience en beschilderd faience
waaronder een aardewerken schotel in verschillende
schakeringen oranje.
Château de La Tour-d’Aigues
BP 48
T. 33 (0)4 90 07 50 33 - F. 33 (0)4 90 07 35 91
www.chateau-latourdaigues.com
GESCHIEDENIS
APT
“Maison du Parc”
Het Huis van het natuurpark van de Luberon is
gevestigd in een 18 e -eeuwse patriciërswoning in het
oude centrum van Apt. De tentoonstelling “De
wording van een opmerkelijk gebied” vestigt de
aandacht op de specifieke kenmerken van de
Luberon; enerzijds het geologisch erfgoed, de
paleontologie, het natuurlijke milieu en anderzijds
de sporen van het leven van vroeger, de woonvormen
en de hooggelegen dorpjes. Er vinden ook tijdelijke
exposities plaats. (Interactieve zuil, videovertoningen)
Het Maison du Parc omvat ook een winkel met
boeken, kaarten, topogidsen en affiches. Elke dag
geopend (behalve zondags).
60, place Jean Jaurès
BP 122
T. 33 (0)4 90 04 42 00 - F. 33 (0)4 90 04 81 15
www.parcduluberon.com
AVIGNON
Pandjeshuis Museum - Archieven
Het oudste pandjeshuis (“Mont-de-Piété”) van
Frankrijk (17 e eeuw), archieven van de stad Avignon
en een verzameling met betrekking tot de
zijdecultuur.
6, rue Saluces
T. 33 (0)4 90 86 53 12 - F. 33 (0)4 90 27 98 38
“Musée de l’OEuvre” in het Pauselijk Paleis
De expositie “Monument de l’Histoire” in 2002
vormde het eerste hoofdstuk van dit omvangrijke
project. Eerder werd de geschiedenis van het
Pauselijk Paleis in drie delen gepresenteerd, hetgeen
een groot gedeelte van de rondleiding in beslag nam:
de bouw in de 14 e eeuw, de verbouwingen in de 15 e
en 18 e eeuw, de herbestemming en de restauratie in
de 10 e en 20 e eeuw. Het museum heeft tot doel vanaf
het begin van de bezichtiging een beter inzicht te
geven in het Pauselijk Paleis en zijn geschiedenis.
Zeldzame en waardevolle voorwerpen, fragmenten
van pauselijke bullen, maquettes, lutrijnen met
informatieborden en verlichting maken dit nieuwe
bezichtigingscircuit de moeite waard. Toegang tegen
betaling.
T. 33 (0)4 90 27 50 00 - F. 33 (0)4 90 27 50 88
www.palais-des-papes.com
CARPENTRAS
Museum van het Comtat
Dit museum brengt de geschiedenis en de cultuur van dit
gebied weer tot leven aan de hand van een verzameling
ex-voto’s in Notre-Dame-de-Santé, giften aan het
pandjeshuis en de diverse vormen van vakmanschap die
men in het Comtat beheerste. Workshops en activiteiten
voor volwassenen tijdens speciale dagen (“Printemps des
Musées”, e.d.). Gratis voor scholen en kinderen tot 12
jaar. Gesloten wegens renovatie. Toegang tegen betaling.
234, boulevard Albin Durand
T. 33 (0)4 90 63 04 92 - F. 33 (0)4 90 63 19 11
CAVAILLON
Joods museum - Rue Hébraïque
Het museum is gevestigd in de synagoge en doet de
geschiedenis herleven van de Joodse gemeenschap,
geïllustreerd met religieuze boeken en liturgische
voorwerpen.
52, place Castil Blaze
T. 33 (0)4 90 76 00 34 - F. 33 (0)4 90 71 47 06
Museum van het Hôtel-Dieu
Het museum is gevestigd in het toegangsgebouw en
de kapel van het Hôtel-Dieu (gasthuis) dat in 1907
werd aangekocht. Het bezit een indrukwekkende
verzameling getuigenissen met betrekking tot de
geschiedenis van Cavaillon en zijn grondgebied. Ook
het oude Hôtel-Dieu wordt weer voor de geest
geroepen. Filmprojectie op een groot scherm.
Porte d’Avignon
T. 33 (0)4 90 76 00 34 - F. 33 (0)4 90 76 00 34
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Geschiedkundig museum 39-45 “De roep van de
Vrijheid”
Het museum vertelt het dagelijks leven van de
Fransen onder de bezetting volgens een
multidisciplinaire benadering met historische, litteraire
en artistieke aspecten. Ook de geschiedenis van het
Verzet in de Vaucluse wordt belicht. Rondleidingen en
workshops voor scholen op afspraak.
Chemin du Gouffre
T. 33 (0)4 90 20 24 00 - F. 33 (0)4 90 20 53 45
MÉRINDOL
Museum La Muse
La Muse is zowel het hoofdkantoor van de
Vereniging voor Waldenzische en Historische
Studies van de Luberon als een (particulier)
Waldenzisch museum. U vindt er alle documentatie
over de geschiedenis van deze religieuze minderheid
in de wereld en in het bijzonder in de Luberon.
Erfgoed en cultuur - Musea - Geschiedenis 83

Rondleiding voor groepen (maximaal 50 personen)
op afspraak. Gratis bezichtiging voor individuelen.
Association d’Études Vaudoises Historiques - BP 4
T. 33 (0)4 90 72 91 64
PIOLENC
Museum van Rijksweg 7
Zoals de naam aangeeft is dit museum, gelegen in de
rustgevende omgeving van de Côtes du Rhône
wijngaarden, gewijd aan de legendarische rijksweg de
“Nationale 7”. Er vinden gerichte evenementen plaats
zoals de Rally van Oldtimers die deze weg volgt van
Parijs naar Menton. Het biedt een permanente expositie
van voorwerpen uit de jaren 1910 tot 1980 en om het
jaar of om de twee jaar een tijdelijke expositie.
Individueel te bezichtigen of met een groep
(groepstarief vanaf 10 personen).
Château Simian
T. 33 (0)4 90 29 57 89 - F. 33 (0)4 90 29 57 89
LA TOUR-D’AIGUES
Museum over de woonvorm op het platteland in
het Pays d’Aigues
Dit museum, gevestigd in een gewelfde kelder,
presenteert de woonvormen van de periode van de
holbewoners tot op heden, aan de hand van panelen,
maquettes en audiovisuele presentaties die de
traditionele en huidige bouwtechnieken toelichten.
Het museum is ontstaan op initiatief van het
Regionale Natuurpark van de Luberon.
BP 48
T. 33 (0)4 90 07 50 33 - F. 33 (0)4 90 07 35 91
www.chateau-latourdaigues.com
AMBACHTEN
ANSOUIS
Wijnmuseum op Château Turcan
De wijngaard van Château Turvan, gelegen tegen de
kalkhoudende, aan de wind blootgestelde hellingen
84 Erfgoed en cultuur - Musea - Ambachten
van het zuiden van de Luberon, is een voorbeeld van
perfecte harmonie. De oude wijnstokken hebben hun
volle rijpheid bereikt. Het museum toont een pers uit
de 16 e eeuw en biedt een overzichtstentoonstlling van
wijnbouw- en kuipersgereedschap en -werktuigen.
Het hele jaar geopend. Groepen op afspraak.
Toegang tegen betaling.
Château Turcan
Route de Pertuis
T. 33 (0)4 90 09 83 33 - F. 33 (0)4 90 09 83 33
APT
Museum van het Industriële Avontuur
Het museum is gevestigd in de voormalige fabriek van
gekonfijte vruchten Marliagues en beoogt de
verschillende etappes en de voornaamste aspecten van
de periode van de industrialisering te belichten die de
streek van Apt sinds de 18 e eeuw een ander gezicht
heeft gegeven. De eerste verdieping is gewijd aan de
“Allegorie van de Industrie” en doet de geschiedenis en
de techniek van de gekonfijte vruchten herleven. Ook
is er een boeiende tentoonstelling over de oker- en
zwavelwinning. De tweede verdieping biedt een
tentoonstelling van faience en keramiek uit Apt en een
pedagogische afdeling. Het museum heeft verder een
winkel met streekproducten. Toegang tegen betaling.
Place du Postel
T. 33 (0)4 90 74 95 30 - F. 33 (0)4 90 04 52 48
BONNIEUX
Bakkerijmuseum
Dit museum vertelt de geschiedenis van de technieken
van de verbouwing van graan, de vervaardiging en
handel van meel en de bereiding van brood door de
eeuwen heen. Mooie verzameling bakkerij attributen.
Het museum is gevestigd in een oud gebouw uit de
17 e eeuw waar een oven en gereedschap aanwezig
waren. Gratis voor kinderen onder de 12 jaar.
Rue de la République
T. 33 (0)4 90 75 88 34 - F. 33 (0)4 90 20 53 45
CABRIÈRES-D’AVIGNON
Lavendelmuseum
De familie Lincelé, producenten en distilleerders van
lavendel, stellen hun Provençaalse boerderij, temidden
van lavendelvelden, voor u open. De verzameling
koperen distilleerkolven doet de geschiedenis herleven
van de lavendel en de distilleermethodes sinds de 16 e
eeuw tot op heden. Een documentaire over het oogsten
en distilleren van lavendel wordt op een reuzenscherm
geprojecteerd. Van 1 juli tot 25 augustus kunt u
dagelijks deelnemen aan het distilleren in een
distilleerkolf uit de jaren 1900 en met een sikkel
lavendel oogsten op het veld. Uniek in de Provence!
Rechtstreekse verkoop van etherische lavendelolie
(AOC: gecontroleerde herkomstbenaming) en
natuurlijke cosmetica. Bezichtiging met audiogids
(Frans, Engels, Duits). Toegang tegen betaling.
Route de Gordes
Hameau de Coustellet - BP 16
T. 33 (0)4 90 76 91 23 - F. 33 (0)4 90 76 85 52
www.museedelalavande.com
CADENET
Mandenmakers museum
Het Mandenmakers museum van Cadenet maakt deel
uit van het netwerk van musea die betrekking hebben
op het hedendaagse economische leven. Het is gevestigd
op de plaats van het voormalige mandenmakers atelier
van la Glaneuse, in een gerenoveerd complex. Het heeft
een verzameling voorwerpen die getuigen van een
ambachtelijke, semi-industriële activiteit en van het
dagelijks leven van de bevolking die bij deze
activiteiten was betrokken. Er wordt tevens uitleg
gegeven over de fabricagetechnieken van manden en
toont een audiovisuele montage, getiteld “eerbewijs aan
de mandenmaaksters” Het hele jaar rondleidingen voor
groepen. Op afspraak. Toegang tegen betaling.
La Glaneuse
Avenue Philippe de Girard
T. 33 (0)4 90 68 24 44

CAROMB
Museum van Oude Gereedschappen
Museum van oude landbouwwerktuigen en
wijnbouwgereedschappen uit de 18 e eeuw tot op
heden. Tentoonstelling van mineralen.
Cave Saint-Marc
T. 33 (0)4 90 62 40 24 - F. 33 (0)4 90 62 48 83
CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE
Wijnmuseum/Cave Brotte/ Père Anselme
Het museum laat u kennismaken met de gebruiken en
gewoontes in de wereld van de wijnbouwers. U ziet er
een verzameling van 300 oude wijnbouwerswerktuigen:
persgereedschap, persen, waarvan één uit de 16 e eeuw,
middeleeuwse wijnvaten, materiaal, ploegen,
handploegen, kruiken... Het museum verschaft ook
informatie over de wijnen uit de Rhônevallei, de
druivensoorten, de wijnbouw en het proeven. Gratis
bezichtiging en wijnproeven, elke dag van de week.
Rechtstreekse verkoop.
Route d’Avignon
T. 33 (0)4 90 83 70 07 - F. 33 (0)4 90 83 74 34
MÉNERBES
Kurkentrekkersmuseum
Het kurkenstrekkersmuseum stelt meer dan 1000
exemplaren ten toon, uit de 17 e eeuw tot op heden.
Het is een unieke verzameling die dit
gebruiksvoorwerp toont door de eeuwen en landen
heen, van de eerste met de hand gesmede stalen
kurkentrekker tot een waar kunstvoorwerp van
massief goud, ivoor of zilver.
Domaine de la Citadelle
T. 33 (0)4 90 72 41 58 - F. 33 (0)4 90 72 41 59
www.domaine-citadelle.com
MORMOIRON
De Muziekmolen
Het museum biedt een uitgebreide, interessante
verzameling instrumenten: muziekdoos, pierementen,
draaiorgels, accordeons. U kunt er een heel scala van
instrumenten horen spelen zoals serinettes
(kanarieorgeltjes), muziekdozen, orkestrions en
carrouselorgels (Gasparini). De rondleiding met gids
duurt ongeveer 1 uur. Rondleidingen in het Duits en
Engels uitsluitend op afspraak.
Route de Carpentras
T. 33 (0)4 90 61 75 91 - F. 33 (0)4 90 61 75 90
RASTEAU
Wijnbouwersmuseum
Verzameling oude werktuigen en vinotheek (meer
dan 2000 flessen). Audiovisuele vertoning over de
Côtes du Rhône en Châteauneuf-du-Pape wijnen.
Proefkelder (gratis).
Domaine de Beaurenard
Route de Roaix
T. 33 (0)4 90 46 11 75 - F. 33 (0)4 90 83 78 06
ROUSSILLON
Conservatorium van Toegepaste Okers en
Pigmenten
In een oude okerfabriek, in 1871 opgezet door
pioniers in deze bedrijfstak, kunt u bassins, ovens,
gele en rode okermolens zien en een tuin met
verfplanten. De vereniging OKHRA ontvangt het
publiek en vakmensen voor rondleidingen,
cursussen, pedagogische workshops voor scholen en
voor iedereen (volwassenen en kinderen).
Gesproken talen: GB - D
Ancienne usine Mathieu
Route d’Apt - D104
T. 33 (0)4 90 05 66 69 - F. 33 (0)4 90 05 66 69
www.okhra.com
SAINT-DIDIER
Ecomuseum van lokfluitjes en van de fauna
Dit museum, uniek ter wereld, is gewijd aan
“appeaux” (lokfluitjes voor vogels). Naast een
verzameling van 200 lokfluitjes, zijn er opgezette
dieren uit de streek te zien. Vervaardiging en
rondleiding door de werkplaats. Toegang tegen
betaling.
Place Neuve
T. 33 (0)4 90 66 13 13 - F. 33 (0)4 90 66 17 92
VALRÉAS
Museum van de Kartonindustrie en de
Drukkunst
Dit departementale museum, uniek in Frankrijk laat
zien hoe kartonnen verpakkingen worden
vervaardigd en bedrukt. Het bezit een uitgebreide
verzameling originele dozen en verpakkingen, litho’s
en de reconstructie van een werkplaats. Elke jaar
wordt er een andere tijdelijke tentoonstelling
ingericht. Het museum beschikt tevens over een
winkel en boekwinkel. Toegang tegen betaling.
3, avenue Maréchal Foch
T. 33 (0)4 90 35 58 75 - F. 33 (0)4 90 35 32 51
NATUURWETENSCHAPPEN
ANSOUIS
“Musée Extraordinaire”
De middeleeuwse gewelven van het museum
herbergden vroeger het atelier van de schilder en
duiker Georges Mazoyer Nu zijn er fossielen van vissen
en dieren tentoongesteld uit alle wereldzeeën, maar ook
gevonden in het massief van de Luberon. Verder
presenteert het museum werken van de kunstenaar;
schilderijen, monumentale beelden, keramieken, glas in
loodwerk... en de sprookjesachtige blauwe grot versierd
met koralen, ook van de hand van de kunstenaar. Elke
middag geopend van 14.00 tot 19.00 uur (‘s winters 18
uur). Toegang tegen betaling.
Rue du Vieux Moulin
T. 33 (0)4 90 09 82 64 - F. 33 (0)4 90 09 82 64
Erfgoed en cultuur - Musea - Natuurwetenschappen 85

AVIGNON
Museum Requien
“Musée de France”, centrum voor onderzoek, studie,
documentatie en pedagogie op het gebied van
natuurlijke historie; Expositie van fossielen, mineralen,
opgezette dieren. Openbare bibliotheek met
studiemateriaal. Alleen raadpleging te plaatse, geen
uitleen. Vrije toegang.
67, rue Joseph Vernet
T. 33 (0)4 90 82 43 51
museum.requien@wanadoo.fr
www.museum-avignon.org
CARPENTRAS
Apotheek Hôtel-Dieu
Een 18 e -eeuwse apotheek in zijn oorspronkelijke staat
met stopflessen van aardewerk uit Italië, Montpellier
en Moustier. De ruimte is versierd met panelen
beschilderd door Duplessis, hofschilder van Lodewijk
XVI. Toegang tegen betaling.
Hôtel-Dieu
Place Aristide Briand
T. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Speleologiemuseum - Norbert Casteret
In een decor op ware grootte vertoont het museum
de resultaten van onderzoek en verkenning van de
Fontaine de Vaucluse en andere speleologische
plaatsen (afgrond, waterval, onderaardse rivier,
prehistorische fresco’s en sporen, stalactieten). Een
expositie van 400 stalactieten verzameld door
Norbert Casteret gedurende 50 jaar onderzoek sluit
de bezichtiging af. Rondleiding in het Frans, ca. 40
minuten, toegankelijk voor jong en oud. Groepen op
afspraak. Toegang tegen betaling.
Chemin du Gouffre
T. 33 (0)4 90 20 34 13 - F. 33 (0)4 90 20 34 13
86 Erfgoed en cultuur - Musea - Natuurwetenschappen, Tradities
MORMOIRON
Museum van Mormoiron
In dit museum komt u alles te weten over gips, de
pleisersteen uit Mormoiron, van de winning en de
verwerking tot de toepassing, aan de hand van oude
foto’s, panelen met veel interessante informatie,
documenten en een groot aantal monsters van
verschillende vormen gips. Het museum herbergt ook
het skelet van een fossiel zoogdier (uit het
paleotherium), zo’n 38 miljoen jaar oud, opgegraven
in één van de groeven van Mormoiron in 1904. Het is
één van de zeldzame volledige skeletten die tot nu toe
zijn gevonden. Voorwerpen afkomstig uit diverse
verzamelingen geven een beeld van de archeologie
van het bekken van Mormoiron, van het Midden-
Paleolithicum tot de Gallo-Romeinse periode.
Toegang tegen betaling.
Rue de la Mairie
T. 33 (0)4 90 61 96 35
SAULT
Centrum voor de Ontdekking van de Natuur -
Huis van het Milieu en de Jacht
Bezoekerscentrum voor klein en groot op zoek naar
informatie over de natuur. Permanente en tijdelijke
exposities over thema’s zoals De Grote Zoogdieren
van de Ventoux… Conferenties, educatieve
activiteiten en sportactiviteiten, themadagen,
informatiedagen en cursussen. Interactieve zuil,
computers, video’s. Permanente exposities: De grote
zoogdieren van de Mont-Ventoux, Beelden van
Enrique Picot, Kleine sedentaire fauna van de vlakte,
Het bos van gisteren en vandaag, Bij mijn boom, Het
bos in de Vaucluse, water in de Vaucluse en Lijsters
en traditionele jacht. Gratis tot 8 jaar.
Avenue de l’Oratoire
T. 33 (0)4 90 64 13 96
SÉRIGNAN-DU-COMTAT
Jean-Henri Fabre Harmas museum
De beroemde entomoloog Jean-Henri Fabre (1823-1915)
vestigde zich in 1879 in zijn huis in Sérignan waar hij in
alle rust de flora, de insecten van de streek kon
bestuderen en onderzoek kon doen. Van een
braakliggend stuk grond, eeen “harmas”, maakte hij een
schitterende botanische tuin met meer dan 800 soorten
planten. Jean-Henri Fabre had een zeer brede
belangstelling: voor natuurwetenschappen, scheikunde,
natuurkunde en astronomie. Schitterende verzamelingen
insecten, fossielen, mineralen en 300 aquarellen met
afbeeldingen van paddestoelen. Bij zijn dood werd het
huis door de staat aangekocht (1922) en verbonden aan
het Nationaal Museum van Natuurlijke Historie.
Wegens werkzaamheden gesloten tot eind 2006.
Route d’Orange
T. 33 (0)4 90 70 00 44
www.museum-paca.org/harmas-collection.html
TRADITIES
CAVAILLON
Museum van de santon en van de Povençaalse
kerststal
Het museum heeft een indrukwekkende verzameling
santons en beschrijft de Provençaalse kersttradities.
Route de Robion (Les Taillades)
T. 33 (0)4 90 71 25 97 - F. 33 (0)4 90 71 47 46
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Santonmuseum
Een verzameling van meer dan 2000 santons in alle
maten en grootten. Gratis tot 5 jaar.
Place de la Colonne
T. 33 (0)4 90 20 20 83 - F. 33 (0)4 90 22 36 62
www.musee-du-santon.org

L’ISLE-SUR-LA-SORGUE
Oude Poppen- en Speelgoedmuseum
Op initiatief van Huguette Jeanselme, geboren in
L’Isle-sur-la-Sorgue, werd dit museum met
speelgoed en oude poppen uit haar privé-collectie een
feit. Het museum toont originele stukken uit de
periode tussen 1880 en 1920: poppen, speelgoed en
oude automaten. De voorwerpen zijn opmerkelijk
door hun authentieke karakter, hun zeldzaamheid,
de kwaliteit van het materiaal, de goede staat van
bewaring en niet te vergeten de kleding en de dozen
(die allemaal ooorspronkelijk zijn) en de accessoires.
Het hele jaar geopend, ook tijdens de
schoolvakanties. Groepen op afspraak.
26, rue Carnot
T. 33 (0)4 90 20 97 31 - F. 33 (0)4 90 20 97 31
PERNES-LES-FONTAINES
Museum van de klederdracht in het Comtat
Tentoonstelling, in een voormalige 19 e -eeuwse
winkel, van klederdracht uit het Comtat en
volkstradities in verband met textiel.
Magasin Drapier
Rue de la République
T. 33 (0)4 90 61 61 93 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
Maison Fléchier - Museum van tradities uit het
Comtat
Reconstructie van het atelier van de laatste
santonmaker uit Pernes en een beschrijving van de
tradities in het Comtat Venaissin en van tradities
rond Kerstmis in de Provence.
Place Fléchier
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
Het Oude Schoolmuseum
Dit museum roept ongetwijfeld nostalgische
gevoelens op. U betreedt er een klaslokaal met oude
lessenaars, schoolbord en inktpotten en allerlei
ongebruikelijke voorwerpen die vrijwel volledig in
de vergetelheid zijn geraakt.
Gemeentehuis Valayans
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
Erfgoed en cultuur - Musea - Tradities 87

KUNST EN
VOORSTELLINGEN
Als u houdt van toneel, dans, opera en allerlei
soorten muziek, houdt u ongetwijfeld van de
Vaucluse. De muzen zijn hier in hun element, want
in de Vaucluse worden het hele jaar door
voorstellingen georganiseerd waarvan de kwaliteit
de prachtige omgeving naar de kroon steekt.
88 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag
Bollène
Mondragon
Mornas
Camaret-sur-Aygues
Orange
Richerenches
Châteauneuf-du-Pape
Ste-Cécile-les-Vignes
Cairanne
Grillon
Valréas
Visan
Gigondas
Beaumes-de-Venise
Jonquières
Sarrians
Monteux
Pernes-les-Fontaines
Vaison-la-Romaine
St-Marcelin-les-Vaisons
Séguret
Sablet
Carpentras
Bedoin
Mormoiron
Venasque
Voorstellingen en festivals
Theater
Nachtleven
Sault-en-Provence
Avignon Le Thor L’Isle-sur-la-
Sorgue Gordes
Gargas Viens
Châteauneuf-de-Gadagne
Roussillon Apt
Fontaine-de- Cabrière d’Avignon
Caumont-sur-Durance Vaucluse
Saignon
Goult
Maubec
Cavaillon
Bonnieux
Ménerbes Lacoste
Lourmarin
Pertuis

RIJKDOM EN OVERVLOED
De levenskunst in de Vaucluse is ook af te lezen aan
de culturele rijkdom. Het jaarlijkse programma is
altijd overvol en zeer eclectisch hetgeen aantoont hoe
levendig de kunst hier is.
Aan de top staat het festival van Avignon, met
naast het officiële progamma (het “In” festival)
dat ten uitvoer wordt gebracht op een twintigtal
locaties in de stad, het “randfestival” (“Off”
festival) met zo’n 450 voorstellingen; het
operafestival “les Chorégies” maakt van het
Romeinse theater in Orange één van de mooiste
lyrische podia van de zomer. Beide evenementen
zijn inmiddels internationaal een must. Ook
andere festivals krijgen elk jaar steeds meer
bekendheid zoals het zomerfestival “les Estivales
des Taillades” of het muziek- en toneelfestival van
Carpentras. In het Romeinse theater van Vaisonla-Romaine
schitteren choreografische sterren en
ook in de Luberon en de Pauselijke enclave
worden podiumkunstenaars met open armen
ontvangen.
WINTER
Festival van de Lach - Zygomatic…Tac
Januari, Apt
Drie dagen lang non-stop vrolijkheid. Humoristen,
jonge talenten, publiek en jury zijn de voornaamste
ingrediënten om een goed beeld te krijgen van de
humor in onze streken.
Office de Toursime
T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30
www.ot-apt.fr
“Cheval Passion”
Januari, Avignon
Het festival “Passie voor Paarden” vindt plaats in het
Parc des Expositions van Avignon. Het trekt jaarlijks
meer dan 100 000 bezoekers. Het Gala van de gouden
manen, concours hippique, pedagogische activiteiten,
fokkerijshows, paardencabaret, e.d. Cheval Passion, het
tweede evenement van Avignon na het Festival
International de Théâtre, behoort tot de allermooiste
paardenevenementen van Europa, samen met grote
evenementen als dat van Essen in Duitsland en het
Fiera Cavalli van Verona in Italië.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
avignonorganisation@free.fr
www.cheval-passion.com
“Les Hivernales de la danse”
Februari, Avignon
Dit festival van hedendaagse dans viert binnenkort zijn 30
jarig bestaan. Naast voorstellingen die de vitaliteit van de
moderne danskunst in Europa aantonen, biedt het “winters
dansfestival” cursussen voor beginners, gevorderden of
beroepsdansers, films, bijeenkomsten en exposities.
T. 33 (0)4 90 82 33 12 - F. 33 (0)4 90 14 00 29
hivernales2@wanadoo.fr
www.hivernales-avignon.com
VOORJAAR
“Printemps Baroque”
April, Vaison-la-Romaine
De “Printemps Baroque” gaat alweer het zesde seizoen
in: theater- en muziekvoorstellingen Commedia
dell’Arte, vocale en instumentale uitvoeringen van
Italiaanse opera’s uit de 17 e en 18 e eeuw.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
www.vaison-la-romaine.com
“Les Floraisons Musicales”
Mei - juni in Châteauneuf-du-Pape,
Venasque en Valréas
Een mooie naam voor dit internationale
muziekfestival! Het muziekprogramma is zeer
gevarieerd, aantrekkelijk en rijk met klassieke en
romantische werken geïnterpreteerd door gevestigd
en jong talent.
Office de Tourisme de Châteauneuf-du-Pape
T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 50 34
JazzFestival in de Luberon
Mei, Sault, Goult, Saint-Saturnin-les-Apt, Cavaillon,
Roussillon, Saignon, Bonnieux, Gargas, Viens
Jazz betekent feest! Van 18.00 uur tot ver in de nacht
ontmoet het publiek de swingende muzikanten op
straten, pleinen en marktplaatsen. De concerten
worden gevolgd door jam-sessions, dansfeesten en
improvisaties. De meeste evenementen zijn gratis en
de kwaliteit krijgt u op de koop toe!
Office de Tourisme d’Apt
T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30
contacts@jazzluberon.net
www.jazzluberon.net
Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals 89

“La Valse des As”
Mei, Valréas
Meer dan zomaar een wals, is dit een werveling! Een
festival met meer dan 50 straatvoorstellingen. Een
“must” op het gebied van nationaal en internationaal
straattheater!
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60
www.ot-valreas.info
Antiek- en curiosamarkt in L’Isle-sur-la-Sorgue
April
In het voorjaar ontspringen overal weer antiek- en
curiosamarkten, of vlooienmarkten. De bekendste en
de meest indrukwekkendste is beslist die van L’Isle-surla-Sorgue,
die elk jaar met Pasen wordt gehouden. Een
must voor liefhebbers van bijzondere, eigenaardige of
mooie voorwerpen, voor snuffelaars, voor slimme
verzamelaars of gewoon nieuwsgierigen. Deze markt
werd voor het eerste gehouden in augustus 1966 met 14
stands. Tegenwoordig telt hij meer dan 500 exposanten
die door de hele stad heen hun waren uitstallen. Al
deze “grotten van Ali Baba” vormen een aanvulling op
de 7 wijken (“dorpen” genaamd) met 300 permanente
antiquairswinkeltjes die elk weekend open zijn.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43
islesurlasorgue@oti-delasorgue.fr - www.oti-delasorgue.fr
ZOMER
Het “In” en “Off” toneelfestival van Avignon
Juli
Dit festival, in het leven geroepen door Jean Vilar in
1947, is één van de oudste en beroemdste toneelfestivals
ter wereld. Het festival presenteert drie weken lang in
juli het neusje van de zalm van Europa op het gebied
van theaterproducties. Het is zowel een avant-garde
gebeurtenis als een referentie. Op het programma van
het officiële “In” festvial staan zo’n 40 voorstellingen die
90 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals
op een twintigtal locaties ten gehore worden gegeven,
variërend van een kapel met 150 zitplaatsen tot de
binnenplaats van het Pauselijk Paleis dat plaats biedt
aan 2000 personen. Het “Off” festival neemt de hele
stad in met meer dan 150 voorstellingen.
Kantoor van het “In” festival
T. 33 (0)4 90 14 14 14
info-doc@festival-avignon.com - www.festival-avignon.com
Kantoor van het “Off” festival
T. 33 (0)1 48 05 01 19
festoff@wanadoo.fr - www.avignon-off.org
ALFA
T. 33 (0)6 86 72 63 55
info@avignon-alfa.org - www.avignon-alfa.org
Watercorso
Juli, L’Isle-sur-la-Sorgue
‘s Nachts ter afsluiting van het Festival van la Sorgue
vindt een watercorso plaats met een stoet van versierde,
verlichte praalboten en een bloemengevecht.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43
www.oti-delasorgue.fr
De “Polymusicales” van Bollène
Juli
Deze “polymusicales” worden gekenmerkt door een
verscheidenheid aan stijlen met veel aandacht voor
nieuwe werken, nieuwe ontwikkelingen en hulp aan
jong talent. De straten van Bollène, het plein voor
het gemeentehuis en de tuinen van de collegiale kerk
zijn het decor van deze evenementen.
T. 33 (0)4 90 40 51 17 - F. 33 (0)4 90 40 51 47
g.simon@ville-bollene.fr - www.bollene.com
“Les Estivales de Carpentras”
Juli
Het zomerfestival “Les Estivales” staat open voor alle
takken van kunst, muziek, dans, toneel en variété.
Het programma biedt voorstellingen van grote
kwaliteit en beroemde artiesten. Het
zomerevenement in het Comtat Venaissin!
Kaaartverkoop: T. 33 (0)4 90 60 46 00
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 63 57 88 - F. 33 (0)4 90 60 41 02
www.ville-carpentras.fr
“Les Chorégies” van Orange
Juli - augustus
De eerste operavoorstelling vond plaats in 1869. Het
muziek- en operafestival vindt plaats in het schitterende
Romeinse theater van Orange en geldt tegenwoordig als
één van de grote lyriekevenementen. De grootste namen
op het gebied van opera en symfonische muziek trekken
jaarlijks vele muziekliefhebbers overal vandaan.
T. 33 (0)4 90 34 24 24 - F. 33 (0)4 90 11 04 04
adm.choregies@wanadoo.fr - www.choregies.asso.fr
Festival van Vaison-la-Romaine
Juli
Het Festival van Vaison wordt al meer dan 70 jaar gehouden
in het bijzondere Romeinse theater van de stad. De afgelopen
jaren hebben Philippe Noël en zijn team ervoor gekozen de
nadruk te leggen op dans en beweging, de basis expressie van
het leven die alle vormen van kunst omvat. Zij bieden een
brede, eclectische visie op de hedendaagse schepping.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
www.vaison-festival.com
Internationaal strijkkwartetfestival in Gordes
Van juli tot september
Fontaine-de-Vaucluse, Roussillon, Goult,
L’Isle-sur-la-Sorgue, Cabrières d’Avignon
De hele zomer door kunnen muziekliefhebbers
genieten van een serie mooie concerten op de mooiste
plaatsen. Het festival is vooral bijzonder omdat het
wordt georganiseerd door vrijwilligers die met de
musici de ambitie delen van elk concert een feest en een
moment van perfecte harmonie te willen maken.

Ondanks het gewilde bescheiden karakter, begint het
festival internationale bekendheid te krijgen.
quatuors.luberon@wanadoo.fr
www.festival-quatuors-luberon.com
“Les Musicales du Luberon”
Van mei tot juli in Cavaillon, Ménerbes, les
Taillades. Ogenblikken van geluk en emotie
verzorgd door artiesten die allen door dezelfde
klanken worden geïnspireerd.
Office de Tourisme de Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 32 01 - F. 33 (0)4 90 71 42 99
Zomermuziek op het Kasteel van Lourmarin
Van juni tot september
Dit muziekfestival, gehouden in de intieme sfeer van de
zalen van het kasteel of in de open lucht op de terrassen,
biedt zowel klassieke muziek als jazz of cabaretavonden.
Office de Tourisme
T./F. 33 (0)4 90 68 10 77
chateaulourmarin@wanadoo.fr
Historische reconstructie
Van april tot juni in Mornas
Op zaterdagen, zon- en feestdagen: 5 voorstellingen
per dag op vaste tijden. Juli, augustus en september:
elke dag 5 voorstellingen op vaste tijden. Meer nog
dan een historische reconstructie is dit een reis terug
naar de 13 e eeuw om kennis te maken met het
dagelijks leven in het fort van Mornas. Een wachter
vangt de bezoeker op bij de Porte de la Barbacane en
vertelt over de geschiedenis van de plaats. Vervolgens
voert hij hem naar de kasteelheer die hem in de
wapenzaal en de keukens inwijdt in de wapenkunst
en de kunst van het tafelen, alvorens hem uit te
nodigen in zijn slaapkamer waar legendes en
historische feiten worden verteld.
Vrienden van Mornas
T. 33 (0)4 90 37 01 26 - F. 33 (0)4 90 37 09 88
amisdemornas@wanadoo.fr
Middeleeuwse markt
Eerste zondag van juli in Mornas (Haut Vaucluse) Elk
jaar, sinds 12 jaar, staat de tijd stil in Mornas. Paarden,
jonkvrouwen en jonkers, onverschrokken soldaten en
troubadours nemen de stad over. De straten liggen
bezaaid met stro, de verkeersborden zijn verborgen
onder takken en bloemen, tenten worden opgeslagen
en marktkraampjes met kooplieden in middeleeuws
kostuum vullen de straten, terwijl in de schaduw van
de platanen wordt gebrast.
Vrienden van Mornas
T. 33 (0)4 90 37 01 26 - F. 33 (0)4 90 37 09 88
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 37 00 97
Theatrale en Muzikale Nachten van de Enclave
Eind juli - half augustus
Valréas, Richerenches, Grillon, Visan Een dynamisch
en levendig programma kenmerkt het festival “de
Nachten van de Pauselijke Enclave” met een
evenwichtige combinatie van toneel, muziek en
beeldende kunst. Dit regionale festival, met
populaire, klassieke en eigentijdse werken, brengt
het publiek in vervoering in het schitterende decor
gevormd door Valréas en de Pauselijke Enclave.
Office de Tourisme van Valréas
T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60
www.ot-valreas.info
Zomeravonden van Gordes
Eerste twee weken van augustus in Gordes
Een festival in een intieme sfeer met muziek en
theater in een magische omgeving met grote namen
op het programma...
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26
office.gordes@wanadoo.fr
Culturele Dienst
T. 33 (0)4 90 72 01 52
De Boekendagen
Juli, Sablet
Dit boekenfeest viert al bijna zijn 20 e verjaardag.
Een honderdtal schrijvers doen mee aan dit
weekend dat is gewijd aan het boek. Zij
presenteren er hun boeken en signeren ze. Wijn is
ook van de partij want de auteurs dragen een
speciale kuip wijn, de “cuvée du livre” ten doop.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 46 82 46
Muziek in de wijngaarden
Juli - augustus
Sainte-Cécile-les-Vignes, Bollène, Cairanne,
Jonquières, Camaret, Vaison-la-Romaine, Séguret,
Gigondas
Concerten en recitals van grote kwaliteit op
zomeravonden in één van onze wijndorpen. Een
proeverij van de beste wijn van het dorp besluit de
avond. Een festival voor het oor en voor het
gehemelte!
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 30 90 78
“Tréteaux de Nuit” (nachtelijk openluchtpodium)
Derde en vierde week van juli in Apt
In het Cour Jean Giono vindt een veelzijdig festival
plaats met, jazz, wereldmuziek, toneel en humor, een
ware enscenering van woord en muziek.
Geestverrijkende en vermakelijke avonden in de
zwoele zomernacht.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30
www.ot-apt.fr
Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals 91

“Féria des Fontaines”
Juli in Pernes-les-Fontaines
Het dorpje Pernes, in het hartje van het Comtat
Venaissin, leeft 3 dagen lang op het ritme van tradities
uit Spanje en de Camargue rond stieren en paarden.
In de arena vinden een ruitergala en een stierenfestival
plaats en in het dorp allerlei gratis festiviteiten als de
abrivado, Sevilliaaanse en flamenco dansavonden,
peña en bandas (Provençaalse fanfarekorpsen) en een
grote ruiteroptocht op zondag.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
Festival van Joodse muziek
Eind juli - begin augustus in Carpentras
In de synagoge en in het Hôtel-Dieu. Concerten met
muziek uit landen rond de Middellandse Zee
(Spanje, Noord-Afrika, Griekenland, Italië…)
T. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02
www.ville-carpentras.fr
Feest van de rijpende druiven (“Véraison”)
Augustus, Châteuneuf-du-Pape
Het dorpje leeft weer als in de Middeleeuwen. Tegen
het vallen van de avond wordt er een groot
middeleeuws banket gehouden bij kaarslicht in tenten
die zijn versierd met pauselijke wapenschilden.
T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 50 34
http://perso.wanadoo.fr/ot-chato9-pape
De Nacht van de Legendes
Augustus, Pernes-les-Fontaines
Vanaf 21.00 uur worden de toeschouwers bij het licht
van fakkels door de straten van het oude
dorpscentrum geleid. Op een pleintje, dichtbij de
wasplaats, one een mooie poort van een patriciërshuis
of in de 18 e -eeuwse markthal doen vertellers hun
verhaal. Wanneer de klok middernacht slaat zorgen
straatartiesten ervoor dat de magische sfeer blijft
hangen. Later komt iedereen bijeen om een heerlijke
92 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals
“soupe au pistou” (groentesoep met basilicum) te eten
aan de oever van de Nesque. Muzikale omlijsting.
Reservering verplicht.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
www.ville-pernes-les-fontaines.fr
Font'Arts - festival voor straattheater en -muziek
Augustus, Pernes-les-Fontaines
Font’Arts, het festival voor straattheater en -muziek,
wordt langzaam bekend dankzij mond-tot-mond
reclame. Tijdens het festival verandert het oude
centrum van Pernes-les-Fontaines in een podium met
volledig gratis voorstellingen. Ongeveer dertig groepen
bezetten alle plaatsen, pleinen, fonteinen,
binnenplaatsen en straten. Het is een mengeling van
circus, acrobatie, muziek, toneel, marionetten, jongleurs
en dansers en bewijst eer aan alle straatkunst.
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23
www.ville-pernes-les-Fontaines.fr
Festival voor piano en kamermuziek van de
Ventoux
Augustus, Bedoin, Mormoiron en Sault.
Muziek van Alabieff, Glinka, Prokofiev, Rubinstein,
Shostakovich en Moussorgski op dit festival. De concerten
vinden plaats in kerken en kapellen van de dorpen.
Musique et amitiés à Mormoiron
T. 33 (0)4 90 61 92 41
Kunstmarathon in L’Isle-sur-la-Sorgue
Juli
Een uitdaging! 24 uur non-stop creativiteit door
ongeveer dertig beeldende kunstenaars, schilders,
beeldhouwers, grafische kunstenaars, ontwerpers van
recyclekunst en fotografen, allen aan het werk midden
in L’Isle sur la Sorgue, in de tuinen langs de Sorgue die
als een reusachtig atelier zijn ingericht. Van vrijdag
17.00 uur tot zaterdag einde namiddag laten de
kunstenaars hun inspiratie de vrije loop onder de blik
van liefhebbers die soms de hele nacht bij hen blijven.
Tijdens deze 24 uur worden al samenwerkend een
serie spectaculaire projecten gerealiseerd. De marathon
wordt afgesloten en de expositie geopend met een groot
aperitief voor iedereen.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43
www.oti-delasorgue.fr
Festival van Lacoste
Juli - augustus
Bij het festival dat is opgezet door de couturier Pierre
Cardin en wordt geleid door Eve Ruggiéri, draait alles
alleen om het allermooiste. Opera met als decor de
steengroeven van Lacoste, ontmoetingen met jonge
internationale kunstenaars, en vervolgens maakt
zangkunst plaats voor toneel, dans en lied.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 75 93 12
Festival de l’Enclos
Juli in Pertuis
Ragga, reggae, rock en wereldmuziek, daar gaat het om tijdens
dit kwaliteitsfestival voor ieder publiek midden in de stad.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 79 15 56
tourisme.pertuis@wanadoo.fr
Big Band Festival
Augustus in Pertuis
Een zomerse week vol jazz.
T. 33 (0)4 90 79 15 56
tourisme.pertuis@wanadoo.fr
Tréteaux de Nymphée
Augustus in Vaison-la-Romaine
Toneelfestival geïnspireerd door de Shakespeariaanse
traditie.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
www.vaison-la-romaine.com

Festival Durance Luberon
Augustus in verschillende dorpen in het zuiden van
de Luberon
Iedere plaats waar een voorstelling plaatsvindt draagt de
sporen van vroegere tijden en biedt een rijk decor (barok,
klassiek, gewijde dansen, muziekcircus, chansons).
U kunt eventueel een Pass'festival aanschaffen.
Office de Tourisme van Lauris
T. 33 (0)4 90 08 39 30 - F. 33 (0)4 90 08 28 86
www.festival-durance-luberon.com
NAJAAR
Parcours de l’art
Oktober in Avignon
Een kunstwandeling waarvan het succes van jaar tot jaar
groeit. Er worden werken tentoongesteld van ongeveer
zestig hedendaagse kunstenaars (schilderijen, beelden,
foto’s, video, installaties, enz.) uit de streek en van elders
op ongeveer veertig zeer gevarieerde plekken. Er staan
vernissages van exposities, films, lezingen en discussies
op het programma. Gratis toegang.
Espace Gaillanne
T. 33 (0)4 90 85 11 05 - F. 33 (0)4 90 82 25 76
www.espacegaillanne.com
Internationale denksporttoernooien
Oktober - november, Avignon
Bridge, scrabble, schaken, go, pyramide (denksport
met woorden en taal), dammen. 1500 deelnemers uit
heel Europa staan in ieder van de disciplines
verschillende dagen tegenover elkaar. De
sportbonden laten u kennismaken met hun sport en
organiseren activiteiten. Deze manifestatie die elk
jaar meer bezoekers trekt, is bedoeld voor leden van
sportbonden maar de vrije toernooien zijn
toegankelijk voor iedereen.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
Festival voor de korte film “Cinambule”
November in Cabrières-d’Avignon
Voor liefhebbers van de 7 e kunst.
Gemeentehuis
T. 33 (0)4 90 76 92 04
“Rencontre de Musiques et saveurs de terroir”
(muziek en streekgastronomie)
November in Mondragon
Een herfstfestival gewijd aan instrumentale en vocale
traditionele muziek, elk jaar uit een andere Franse
streek. Tijdens een groot volksmaal maakt u kennis
met de gastronomie van de streek die in de
spotslights staat.
Comités des Fêtes
T./F. 33 (0)4 90 30 19 41
comitedesfetesmondragon@wanadoo.fr
“Les Automnales de l’Orgue” (festival van
orgelmuziek)
November in Avignon
Al 13 jaar bieden de Automnales een serie concerten
en recitals in kapellen en kerken, maar ook
masterclasses, lezingen en kennismakingen. Goede
smaak en kwaliteit spelen een grote rol bij deze
manifestaties waarvoor het publiek steeds
enthousiaster wordt.
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
Festival voor amateurtheater “les Dyonisies”
November in Pertuis
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 79 15 56
tourisme.pertuis@wanadoo.fr
Feest van het Boek en het Stripverhaal
November in Pertuis
Er vinden ontmoetingen plaats tussen publiek en
auteurs, boeken worden gesigneerd en van een
opdracht voorzien, een forum voor lezingen en waar
auteurs voorlezen, literaire cafés en concerten.
Maison de la Culture
T. 33 (0)4 90 09 07 05
Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals 93

Talrijke
theatergezelschappen
animeren het hele jaar door
het culturele leven in de
Vaucluse. Avignon alleen al
heeft een twintigtal zalen
met een constant wisselend
programma.
APT
Vélo Théâtre
Toneel- en
muziekvoorstellingen
Avenue des Bories
T. 33 (0)4 90 04 85 25
AVIGNON
Compagnie
Sylvie Boutley
Salle Roquille
3, rue Roquille
T. 33 (0)4 90 85 43 68
Compagnie
Saliéri Pagès
13, rue Louis Pasteur
T. 33 (0)4 90 27 02 03
F. 33 (0)4 90 18 98 99
Les Amis du
Théâtre Populaire
Salle Benoît XII
12, rue des Teinturiers
T. 33 (0)4 90 27 66 50
Opéra Théâtre d’Avignon et
des Pays de Vaucluse
Place de l’Horloge
T. 33 (0)4 90 82 42 42
33 (0)4 90 82 81 40
F. 33 (0)4 90 82 81 41
Théâtre de l’Auzé/ Théâtre
Le Cabestan
15, rue du 58 e Régiment
d’Infanterie
T. 33 (0)4 90 85 41 02
Théâtre des Carmes
6, place des Carmes
T. 33 (0)4 90 82 20 47
F. 33 (0)4 90 86 52 28
http://perso.wanadoo.fr/
forum.theatre
Théâtre de l’Etincelle
Cie La Tarasque
14, place des Études
T./F. 33 (0)4 90 85 43 91
Théâtre des Doms
1bis, rue Escaliers Sainte-
Anne
T. 33 (0)4 90 14 07 99
F. 33 (0)4 90 85 53 95
www.lesdoms.org
94 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Théâtres, Nachtleven
Théâtre du Balcon
38, rue Guillaume Puy
T. 33 (0)4 90 85 00 80
F. 33 (0)4 90 82 94 83
Théâtre du Bourg Neuf
5bis, rue du Bourg Neuf
T. 33 (0)4 90 85 17 90
F. 33 (0)4 90 82 97 11
Théâtre du Chêne Noir
8bis, rue Sainte-Catherine
T. 33 (0)4 90 86 58 11
F. 33 (0)4 90 85 82 05
www.theatreduchenenoir.asso.fr
Théâtre des Halles
Rue Noël Biret
T. 33 (0)4 90 85 52 57
www.theatredeshalles.com
Théâtre du Bélier
Cie Théâtrale André Morel
51, rue du Portail Magnanen
T./F. 33 (0)4 90 82 51 83
Théâtre du Chien qui Fume
75, rue des Teinturiers
T. 33 (0)4 90 85 25 87
F. 33 (0)4 90 86 80 68
www.chienquifume.com
Théâtre La Luna
1, rue Séverine
T. 33 (0)4 90 86 86 28
F. 33 (0)4 90 14 65 85
BEAUMES-
DE-VENISE
T.R.A.C.
Rondtrekkend theater.
Place du Marché
T. 33 (0)4 90 65 05 85
CAVAILLON
Théâtre de Cavaillon
Rue du Languedoc
T. 33 (0)4 90 78 64 64
www.theatredecavaillon.com
LE THOR
Auditorium de Vaucluse
Gehoorzaal voor het hele
departement.
971, chemin Estourans
T. 33 (0)4 90 33 97 32
ORANGE
Théâtre du Sablier
37, cours Aristide Briand
T. 33 (0)4 90 51 14 03
VALRÉAS
Théâtre du Rond-Point
Toneelstukken, concerten,
voordrachten.
32, rue des Cordeliers
T. 33 (0)4 90 37 44 94
www.theatredurondpoint.org
Théâtre Rex
Toneelstukken, operettes,
zangers, cabaretiers.
T. 33 (0)4 90 28 11 07
Het nachtleven speelt zich af
in de levendige en warme
sfeer van clubs, bars en
discotheken.
APT
Dakota
Discotheek, biljarttafels.
Les Peyrolières
T. 33 (0)6 88 48 78 11
33 (0)6 88 81 34 81
AVIGNON
Corto Maltese
Diner met voorstelling in het
weekend.
Les Peyrolières
T. 33 (0)6 88 48 78 11
33 (0)6 88 81 34 81
MOM’S 799
Discotheek.
Avenue de Lançon
T. 33 (0)4 90 74 58 84

A.J.M.I La Manutention
4, rue Escaliers Sainte-Anne
T. 33 (0)4 90 86 08 61
F. 33 (0)4 90 86 40 87
www.jazzalajmi.com
L’Amazonia
Discotheek.
120, avenue de Tarascon
T. 33 (0)4 90 87 45 60
Les Ambassadeurs
Cabaret, discotheek.
27, rue Bancasse
T. 33 (0)4 90 86 31 55
Bokao’s
9bis, boulevard
Quai Saint-lazare
T. 33 (0)4 90 82 47 95
Cadillac Café
11bis, route de Lyon
T. 33 (0)4 90 86 99 57
The Cage (gay)
5, avenue Monclar
T. 33 (0)4 90 27 00 84
L’Esclave Bar (gay)
12, rue du Limas
T. 33 (0)4 90 85 14 91
SUNRAY 455
Rue JM Tjibaou
C.C. Courtine
T. 33 (0)4 90 14 92 39
Le 5-5 1
Discotheek.
Rue Rempart Saint-Roch
T. 33 (0)4 90 82 61 32
Le Pingo
After night café.
23, route de Montfavet
T. 33 (0)4 90 89 77 02
Le Sholmes
Discotheek.
Chemin de Vaujus
Rochefort du Gard
T. 33 (0)4 90 31 73 43
Le Blues
Piano bar, karaoké.
25, rue Carnot
T. 33 (0)4 90 85 79 71
Le Cid (gay)
Entertainment met DJ.
11, place de l’Horloge
T. 33 (0)4 90 82 30 38
La Comedie
Revues, dancing met orkest,
concerten.
Courtine
178, rue de l’Aulanière
T. 33 (0)4 90 85 33 02
Cubanito Café
Muziek uit Latijns Amerika,
salsa.
52, rue Carnot
T. 33 (0)4 90 27 90 59
Délirium
Bar, concerten.
Periodiek geopend.
23, rue de la République
T. 33 (0)4 90 85 44 56
Le Lounge
Concerten, DJ…
Cie des comptoirs
83, rue J. Vernet
T. 33 (0)4 90 85 99 04
L’Opera Café
Elke avond D.J., enkele
thema-avonden.
24, place de l’Horloge
T. 33 (0)4 90 86 17 43
Les Passagers du Zinc
Regelmatig concerten.
Programma verkrijgbaar bij
het Office de Tourisme.
23, route de Montfavet
T. 33 (0)4 90 89 45 49
Pub O’Neill’s
Elke dinsdag een
muziekband, Eerste zondag
van de maand Ierse
muziekgroepen.
Cours Jean Jaurès
T. 33 (0)4 32 76 33 40
The Red Lion
2 x per week concert, 2 x per
maand thema-avond.
21, rue Saint-Jean-le-Vieux
T. 33 (0)4 90 86 40 25
Red Zone
Bar concert.
25, rue Carnot
T. 33 (0)4 90 27 02 44
Belle Arti
Napolitaanse muziek.
19, rue des Lices
T. 33 (0)4 90 27 30 24
La Croisière s’amuse
23, route de Montfavet
T. 33 (0)4 32 75 02 51
D’Ici et d’Ailleurs
Concerten op vrijdag- en
zaterdagavond.
4, rue Galante
T. 33 (0)4 90 14 63 65
L’Empreinte
Vertellingen, filosofisch café.
33, rue des Teinturiers
T. 33 (0)4 32 76 31 84
Les Fers Ailleurs
Concerten.
8, route de Lyon
T. 33 (0)4 90 27 00 99
Jardin de la Tour
Elke donderdagavond jazz of
Braziliaanse muziek.
Diners met voostelling alleen
op verzoek.
9, rue de la Tour
T. 33 (0)4 90 85 66 50
La Mirande
Piano bar, concerten.
4, place de l’Amirande
T. 33 (0)4 90 14 20 20
La Mangrove
Zomers.
La Barthelasse
Chemin des vignes
T. 33 (0)4 90 86 52 08
Le Mireio
Restaurant-boot. Boottochten
met diner en voorstelling,
Braziliaanse avonden, diners
met dansavond.
Allées de l’Oulle
T. 33 (0)4 90 85 62 25
Au Plan d’eau
Elke vrijdag en zaterdag
avond met DJ. Zomers
avonden rond het zwembad.
3, rue du Confluent
ZI Courtine
T. 33 (0)4 90 86 80 50
Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Nachtleven 95

Le Rouge Gorge
Cabaret diner met show (vrij - za),
rock-, blues concerten en lichte
muziek.
10, bis rue Peyrolerie
T. 33 (0)4 90 14 02 54
La Régence
Karaoké.
32, cours Jean Jaurès
T. 33 (0)4 90 82 67 16
Tache d’Encre
Theater en muziek.
22, rue des Teinturiers
T. 33 (0)4 90 85 97 13
La Tarasque
Muziekavonden.
18, rue des Teinturiers
T. 33 (0)4 90 14 98 44
La Treille
Jazzavonden.
Chemin de l’île Piot
T. 33 (0)4 90 16 46 20
VALLI restaurants du soleil
Muzikale omlijsting van oktober tot
juni.
C.C. Cap Sud - Route de Marseille
T. 33 (0)4 90 87 66 54
F. 33 (0)4 90 87 17 78
Le Woolloomooloo
16, rue des Teinturiers
T. 33 (0)4 90 85 28 44
La Table des Agassins
Pianobar rond het zwembad
lieu dit le Pigeonnier.
Le Pontet
T. 33 (0)4 90 32 42 91
F. 33 (0)4 90 32 08 29
BOLLÈNE
Equinoxe Café
Discotheek
Route Lapalud
T. 33 (0)4 90 30 11 11
CAMARET-SUR-AIGUES
Le Winston
Discotheek.
Route de Travaillan
T. 33 (0)4 90 37 72 21
CAUMONT-SUR-DURANCE
96 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Nachtleven
Dancing Le Bataclan
85, route de L’Isle-sur-La-Sorgue
T. 33 (0)4 90 23 07 25
Just’B
Discotheek.
19, rue Boscodomini
T. 33 (0)4 90 78 99 10
CHÂTEAUNEUF-DE-GADAGNE
Akwaba
Voorstellingen, exposities...
Chemin des matouses
T. 33 (0)4 90 22 55 54
L’ISLE-SUR-LA-SORGUE
Wheel River - Provençau & Irish
Pub
Talrijke thema-avonden.
15, rue Danton
T. 33 (0)4 90 38 00 46
MAUBEC
La Gare
Open podium voor hedendaagse
muziek.
Place du Marché
T. 33 (0)4 90 76 84 38
http://avec.lagare.free.fr
MONTEUX
Dancing Roaljorero
Route d’Avignon
T. 33 (0)4 90 66 24 04
ORANGE
Le Boomerang
Discotheek.
38, chemin Colline
T. 33 (0)4 90 69 53 07
PERTUIS
Le Prestige
Discotheek.
Rue Roserval
T. 33 (0)6 21 42 49 37
SAINT-MARCELLIN-LES-VAISON
Le Java
Discotheek.
Avenue de l’Ouvèze
T. 33 (0)4 90 28 74 96
SARRIANS
Le Ramses
Discotheek.
Route de Vacqueyras
T. 33 (0)4 90 65 48 20
VAISON-LA-ROMAINE
Le César
Discotheek.
Rue Villedieu
T. 33 (0)4 90 36 29 88

:
Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag 97

LANDSCHAPPEN EN
BUITENACTIVITEITEN:
DE NATUUR IS IDEAAL
VOOR SPORT EN SPEL
Het eerste wat opvalt in de Vaucluse is de grote
afwisseling van landschappen. Van de top van de
Ventoux tot aan de kammen van de Luberon, van de
hoogvlakte van het Pays de Sault tot aan de Gorges de
la Nesque, tussen de rivieren van het Pays des Sorgues
en de garrigue van de Monts du Vaucluse, gaat er een
wereld open van natuurlijke recreatiemogelijkheden.
Bovendien is deze voor iedereen toegankelijk:
langzaam aan, in alle rust, op uw gemak, of in volle
vaart, sportiever, waarbij men zijn grenzen tot het
uiterste verlegt.
Natuur en recreatie 99

DE ROEP OM TE
WANDELEN
Er zijn in een jaar van die ogenblikken waarop je
zin hebt weg te gaan, ontspanning te zoeken of
gewoon een luchtje te scheppen en jezelf te zijn
tijdens een wandeling door een park. Dan is er
gewoon de Vaucluse, natuurlijk, ongerept en
gastvrij.
100 Natuur en recreatie - Bergen en heuvels
Bollène
Cairanne
Piolenc
Gigondas
Orange
Beaumes-de-Venise
Caderousse Courthézon
Entraigues-sur-Sorgue
Avignon
Loriol-du-Comtat
Entrechaux
Carpentras
St-Didier Venasque
Le Baucet
L’Isle-sur-la-Sorgue
Malaucène
Bedoin
Crillon-le-Brave
Mazan
Caumont-sur-Durance
Robion
Cavaillon Les Taillades
Lauris
Joucas
Lacoste
Uitstapjes en voettochten
Fietstoerisme
Ruitertochten
Mechanische sporten
Monieux
St-Saturnin-les-Apt
Apt
Buoux
Cucuron
St-Martin-de-Castillon
La Bastidonne

De Ventoux beklimmen, met het hele gezin door de
okergroeven van Roussillon zwerven, fietsen langs
de hellingen van de Luberon, slenteren over de
hoogvlakte van Sault en wandelen door de
wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape… Met
4 000 km uitgestippelde wandelpaden, 700 km
ruiterpaden en 236 km fiets-en mountainbikeroutes
alleen al in de Luberon nodigt de Vaucluse
tot het maken van tochten.
Het Comité départemental de randonnée
pédestre en het Comité départemental du
Tourisme hebben een selectie van 10
uitgestippelde wandelingen voor u klaarliggen.
Ze duren 1 tot 4 ½ uur en zijn gemakkelijk te
doen voor het hele gezin. Deze trajecten zijn
geïntegreerd in het toeristische netwerk en zijn
aangegeven met gemakkelijk te herkennen
tekens.
Comité départemental de
randonnée pédestre du Vaucluse (voettochten)
1, rue Bourguet
84000 Avignon
T./F. 33 (0)4 90 85 65 04
rando84@wanadoo.fr
http//rando84.fr
GIDSEN
AVIGNON
Transhumance
Rondwandelingen met deskundige begeleiding.
Met veel mogelijke thema’s.
52, boulevard Saint-Roch
T. 33 (0)4 90 95 57 81 - F. 33 (0)4 90 95 66 41
transvoy@wanadoo.fr
Attitude Nature - Marielle Soumille
100, avenue de la Trillade
T. 33 (0)6 83 79 73 38
mariellesoumille@wanadoo.fr
Walk Inn Provence - Yann Delord
30, boulevard Paul Floret
T. 33 (0)4 90 87 70 66 - F. 33 (0)4 90 87 70 55
info@walkinnprovence.com
www.walkinnprovence.com
Joël Fabreguettes
7, boulevard André Delorme
T. 33 (0)6 11 97 62 81
www.rando-guide.com - info@rando-guide.com
BEAUMES-DE-VENISE
Agarrus
Maison des Dentelles
place du Marché
T. 33 (0)6 80 43 12 12 - F. 33 (0)4 90 22 10 35
www.agarrus.com - agarrus@wanadoo.fr
BEDOIN
Jean-Pierre Bianco - (Natuurgids)
Chalet Reynard
T. 33 (0)6 62 50 95 14 - F. 33 (0)4 90 60 48 25
jpbianco@club-internet.fr
Passe Montagne
Route de Carpentras
T. 33 (0)4 90 65 60 25
jpbianco@club-internet.fr
BUOUX
Améthyste
La Baume - Quartier Combe
T./F. 33 (0)4 90 74 05 92
amethyste1901@hotmail.com
http://amethyste1901.free.fr
GIGONDAS
Régis Leroy
Gids voor de Dentelles de Montmirail
Le Village
T. 33 (0)4 90 65 80 85 - F. 33 (0)4 90 65 63 44
outdoor@club-internet.fr
LACOSTE
Martine Tempier - Pascal
Chemin de Saint-Hilaire (gids van de streek)
T./F. 33 (0)4 90 75 82 82 - 33 (0)6 80 65 34 96
LA BASTIDONNE
Cèdres
Claude Lopez
Natuurtochten door de Luberon
T./F. 33 (0)4 90 07 54 02 - 33 (0)6 20 39 80 75
cedres-luberon@free.fr
VENASQUE
Paroles de Végétaux
Jeanne-Marie Pascal
Fonssagourle
T./F. 33 (0)4 90 66 00 58 - 33 (0)6 22 93 55 31
jeanne-marie.pascal@wanadoo.fr
www.mas-des-lavandes.com
Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Uitstapjes en voettochten 101

De fiets is het middel bij uitstek om kennis te
maken met het fietsparadijs, de Vaucluse.
De 12 circuits die het Comité départemental de
cyclotourisme du Vaucluse en het Comité
départemental du Tourisme aanbieden, liggen
verspreid over het hele departement. Een tocht
dwars door landschappen heeft vaak een thema
(lavendel, wijngaarden, hooggelegen dorpen,
enz.). De clubs uit de Vaucluse bieden ook
thematochten en verblijven aan.
Comité départemental de cyclotourisme du
Vaucluse
(fietstoerisme) Hôtel de Ville - BP 27
84420 Piolenc
T./F. 33 (0)4 90 29 64 80
ffct.provencealpes@wanadoo.fr
http//perso.wanadoo.fr/cyclo-provence-alpes
TOERTOCHTEN OF ATB
AVIGNON
Transhumance
Tochten met deskundige begeleiding.
Met veel mogelijke thema’s.
52, boulevard Saint-Roch
T. 33 (0)4 90 95 57 81 - F. 33 (0)4 90 95 66 41
transvoy@wanadoo.fr
BEDOIN
Serge Froissart
Begeleider van mountainbike-tochten
Rue Eymard
T./F. 33 (0)4 90 60 90 08
CAVAILLON
Vélo Roc Cavaillon
Begeleider van mountainbike-tochten
Place Paul Gauguin
T. 33 (0)4 90 71 32 41 - 33 (0)6 16 56 59 08
F. 33 (0)4 32 50 10 28
veloroc@wanadoo.fr
LES TAILLADES
Jean Louis Delpian
Begeleider van fiets- en mountainbike-tochten
353, route du Stade
T. 33 (0)6 80 06 25 08
jeanlouis_sports@yahoo.fr
PIOLENC
Club Cyclo Piolenc
Begeleider van fiets- en mountainbike-tochten
Chemin des Passadoires
T. 33 (0)4 90 29 62 10 - F. 33 (0)4 90 29 71 87
rgabert.ffct@wanadoo.fr
ROBION
Club VTT Robion
Begeleider van fiets- en mountainbike-tochten
Route des Taillades
T. 33 (0)4 90 76 55 20
Walk Inn Provence
Sébastien Laurent
30, boulevard Paul Floret
T. 33 (0)4 90 87 70 66 - F. 33 (0)4 90 87 70 55
info@walkinnprovence.com
www.walkinnprovence.com
SAINT-DIDIER
Christine Grosjean
Begeleider van fiets- en mountainbike-tochten
25, rue du Four
T. 33 (0)6 18 05 84 36
102 Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Fietstoerisme, Ruitertochten
SAINT-SATURNIN-LES-APT
Club Cyclo Aptésien
Begeleider van fiets- en mountainbike-tochten
Route de Rustrel
T. 33 (0)4 90 75 41 90
VILLENEUVE-LES-AVIGNON
C.T. Avignon
Begeleider van fietstochten
58, avenue du Général Leclerc
T. 33 (0)4 90 25 15 26 - F. 33 (0)4 90 28 77 47
Eveneens op www.provenceguide.com: ideeën
voor tochten, maar ook adressen van
reparateurs van toerfietsen, mountainbikes,
hybridefietsen, tandems, enz
OP DE FIETS DOOR DE LUBERON
Een uitgestippelde tocht van 236 km die u laat
kennismaken met het plateau van de Luberon
met al zijn rijkdom. Bij elke etappe krijgt u bij
‘relais information service’ (informatiepunten)
informatie over accommodatiemogelijkheden,
winkels en dienstverlening en over andere
routes in de omgeving.
De Vaucluse biedt tochten en verblijven voor
ervaren ruiters. Er zijn uitgezette paden en de
routes gaan van de ene gîte équestre naar de
andere waar ruiter en paard welkom zijn.

In de maneges kunt u in een halve of een hele
dag kennismaken met de rijkunst.
LAURIS
Comité départemental de tourisme équestre
de Vaucluse de la FFE (CDTE
84)(ruitertoerisme)
Mas de Recaute
T. 33 (0)4 90 08 41 44 - F. 33 (0)4 90 08 41 37
MANEGES
APT
L’École du Cheval (rijschool)
Roquefure
T/F. 33 (0)4 90 74 37 47
BEDOIN
Les Cavaliers de la Louvière
La Talène - Route de Flassan
T. 33 (0)6 73 37 99 40
BOLLÈNE
Manege Camping la Simioune
Quartier Guffiage
T. 33 (0)4 90 30 44 62 - F. 33 (0)4 90 30 44 77
la-simioune@wanadoo.fr
www.la-simioune.fr
CADEROUSSE
Manege Les Écuries de Caderousse
Route de Saint-Michel
T. 33 (0)4 90 51 91 77
CAIRANNE
Les Écuries du Muzet
Quartier le Muzet
T. 33 (0)4 90 46 12 99 - 33 (0)6 09 88 38 14
F. 33 (0)4 90 30 68 50
CARPENTRAS
Manege Saint-Ponchon
Route de Saint-Didier
T. 33 (0)4 90 60 08 40
CAUMONT-SUR-DURANCE
AAE Pégase
13, chemin de Picabrier
T. 33 (0)6 16 56 52 88 - F. 33 (0)4 90 23 15 23
COURTHÉZON
Manege SCA Ranch La Rebousse
Chemin Saint-Laurent
T./F. 33 (0)4 90 70 88 42
Cheval et Provence
1448, Chemin du Plan
T. 33 (0)4 90 70 79 80
CUCURON
Les Cavaliers du Luberon
Le Vabre
T./F. 33 (0)4 90 77 22 19
ENTRAIGUES-SUR-SORGUE
Ranch de l’Étalon Blanc
Chemin Sève
T. 33 (0)4 90 83 17 68 - F. 33 (0)4 90 83 23 58
ranch.etalon.blanc@wanadoo.fr
ENTRECHAUX
Les Trois Rivières
La Jonche
T. 33 (0)4 90 46 01 72
L’ISLE-SUR-LA-SORGUE
PoneyClub van Mousquety
Quartier Mousquety
T./F. 33 (0)4 90 20 30 86
JOUCAS
Manege van Joucas
T. 33 (0)4 90 05 80 11 - 33 (0)6 07 60 04 18
F. 33 (0)4 90 05 80 09
elevage.shetland@tiscali.fr
LAURIS
Cap Rando
Chemin de Recaute
T. 33 (0)4 90 08 41 44 - F. 33 (0)4 90 08 41 37
caprando@caprando.com
www.caprando.com
LES TAILLADES
Ranch El Dorado
Route de Cavaillon
T. 33 (0)4 90 71 03 04
ORANGE
Écuries du Plan d’eau
Quartier Russamp - Chemin de Veysonne
T. 33 (0)4 90 29 64 53 - F. 33 (0)4 90 29 67 47
jppiolenc@aol.com
PERTUIS
Les Écuries de la Durance
Quartier de Croze
T./F 33 (0)4 90 79 53 07
mob. 33 (0)6 18 11 63 97
ecurie.durance@wanadoo.fr
Cheval et Soleil
La Castellane
T. 33 (0)4 90 79 13 63 - F. 33 (0)4 90 79 62 11
Les Piboules
Route de Villelaure
T. 33 (0)4 90 09 92 95
Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Ruitertochten 103

SAINT-MARTIN-DE-CASTILLON
Manege Par Monts et par Chevaux
Le Griffon
T. 33 (0)4 90 75 13 16 - 33 (0)6 80 42 82 40
F. 33 (0)4 90 75 12 49
christian.tchechovitch@wanadoo.fr
www.luberon-news.com/par-monts-et-par-chevaux
SAINT-TRINIT
Paardenboerderij Les Bayles
Les Bayles
T. 33 (0)4 90 75 00 91 - F. 33 (0)4 90 75 00 91
lesbayles@free.fr
http//: lesbayles.free.fr
SARRIANS
Les Sabots d’Éole
La Bastide du Grand Chêne
T./F 33 (0)4 90 65 31 57
mob. 33 (0)6 03 73 69 87
www.la-bastide-du-grand-chene.com
VELLERON
Le Relais des Murets
Chemin des Murets
T. 33 (0)4 90 20 01 53
TOCHTEN MET PAARD EN WAGEN
VENASQUE
Ranch de la Vallée Verte
La Ferme du Bresquet
Route de Saint-Didier
T. 33 (0)4 90 66 04 29 - 33 (0)6 09 58 23 93
104 Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Ruitertochten, Mechanische sporten
EZELTOCHTEN MET BEGELEIDING
MAZAN
Le Mas des Tuilières
Uitstapjes en trektochten met paard en wagen.
722, chemin de Mormoiron
T./F. 33 (0)4 90 69 77 91
h.jacquet@wanadoo.fr
www.guideweb.com/provence/bb/mas-des-tuilieres
BEDOIN
La Petite Ferme
Domaine de Bélézy
T. 33 (0)6 77 56 63 49
LE BEAUCET
Ezelboerderij van Devens (GB)
Le Fraischamp
T./F 33 (0)4 90 66 14 53
asidudevens@free.fr
http://asidudevens.free.fr
MALAUCÈNE
Ezelboerderij Provenc’Ane
Plaine de Piochier
T. 33 (0)6 88 72 39 64
MONIEUX
Les Ânes des Abeilles
Les Isnards
T. 33 (0)4 90 64 01 52
SAINT-MARTIN-DE-CASTILLON
Vivre au pas des Ânes (GB)
(leven in het tempo van een ezel)
Le petit Jas - N100
T./F 33 (0)4 90 75 12 49
mob. 33 (0)6 84 07 04 61
patricia.carreaux@free.fr
www.vivre-au-pas-des-anes.com
LORIOL-DU-COMTAT
L’Âne Rit
Chemin le Mourre-des-Puits
T. 33 (0)4 90 65 36 72 - 33 (0)6 24 75 75 67
F. 33 (0)4 90 65 36 72
thierry.betton@wanadoo.fr
Liefhebbers van de autosport laten hun machines
graag los op de pistes op zoek naar een vleugje
raid en avontuur
QUAD
ORANGE
Quad Evasion 84
Verhuur van quads voor volwassenen en kinderen
(vanaf 4 jaar) op pistes. Quadtochten van 1 uur tot
een dag op verzoek.
Quartier Haut Albrian
T. 33 (0)6 60 89 16 22 - 33 (0)4 32 81 15 04
CRILLON-LE-BRAVE
Ventoux Quad
Kennismaking op circuit (kinderen vanaf 10 jaar en
volwassenen) en op tochten op de hellingen van de
Mont-Ventoux.
Route de la Madeleine
T. 33 (0)6 19 06 05 92
www.ventoux-quad.com

:
Natuur en recreatie - Bergen en heuvels 105

ONTSPANNEN IN
STROMEND WATER
Water, water en nog eens water! Dit is in de hele
Provence iets bijzonders. In de zomerse hitte over
de vredige en koele Sorgue in een kano. Of liever
over de Rhône die als het ware vraagt om
boottochten per groep of om eenzame peddelaars
onder de bogen van de brug van Avignon. Voor
zwemmers, surfers en waterliefhebbers zijn hier
meren en plassen in overvloed. En in de gorges kunt
u het genot van een tocht combineren met
zwemmen in een rivier. Of misschien bent u liever
die onbeweeglijke, oplettende visser die een
hengeltje uitwerpt om een forel of een grondeling
te vangen.
106 Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren
Lapalud
Bollène
Piolenc
Avignon
Caderousse
Châteauneuf-du-Pape
Pernes-les-Fontaines
Mormoiron
Velleron
Fontaine-de-Vaucluse
L’Isle-sur-la-Sorgue
Lagnes
Lauris
Recreatieplassen
Kano - kajak, roeien, surfen
Vissen
Apt
Cadenet
Cabrières-d’Aigues

Een duik in het koele water geeft het sein tot het
begin van de vakantie. Vervolgens kan men naar
eigen keuze in de zon luieren of het zeil hijsen op
zoek naar nieuwe avonturen
AVIGNON
Recreatieplas van Courtine
Zeilen, surfen
T. 33 (0)4 32 74 32 74
APT
Watersportcentrum la Riaille
Zeilschool FFV (Franse zeilfederatie), zeilbootjes,
surfplanken, zeilen voor gehandicapten,
mountainbike, boogschieten, enz.
Plan d’eau de la Riaille
T. 33 (0)4 90 04 85 41 - 33 (0)4 90 74 00 34
F. 33 (0)4 90 74 28 13
service.sport.apt@free.fr
BOLLENE
Recreatieplas van ‘Trop Long’
Zeilschool FFV (Franse zeilfederatie),
zwaardbootjes, windsurfen
T. 33 (0)4 90 40 82 18
CABRIERES D’AIGUES
Meer van la Bonde
Zwemmen onder toezicht, zeilen, surfen
T. 33 (0)4 90 77 61 84
CADENET
Meer van de Camping Val de Durance
Zwemmen onder toezicht
Les Routes
T. 33 (0)4 90 68 37 75 - F. 33 (0)4 90 68 16 34
info@homair-vacances.fr
www.homair-vacances.fr/francais/cadenet/index.html
CADEROUSSE
Meer van Revestidou
Zeilen, surfen
T. 33 (0)4 90 51 90 69
ville.caderousse@free.fr
LAPALUD
Recreatieplas ‘Les Girardes’
Zeilschool FFV (Franse zeilfederatie), zeilcursus in
bootjes met spinnaker van april tot oktober
T. 33 (0)4 90 40 21 74 - 33 (0)6 79 22 47 77
F. 33 (0)4 75 50 55 14
pnantier@eurodif-pro.fr
MORMOIRON
Recreatieplas van les Salettes
Zwemmen onder toezicht, windsurfen,
avonturenparcours
T. 33 (0)4 90 61 80 17
PERNES-LES-FONTAINES
Prato Plage
Zwemmen onder toezicht, bar, restaurant
534, chemin Prato Plage
T. 33 (0)4 90 61 37 75 - F. 33 (0)4 90 61 41 78
hotel@pratoplage.com
www.pratoplage.com
Voor informatie over zwemwater:
Direction Départementale des Affaires
Sanitaires et Sociales (DDASS)
T. 33 (0)4 90 27 70 94
www.baignades.sante.gouv.fr
De rivier de Sorgue is geschikt voor kano- of
kajakvaren; de Rhône en de Durance voor roeien.
Meren en plassen voor surfen. Er zijn clubs die
stages voor beginners organiseren. U kunt ook
materiaal huren voor individueel gebruik.
Comité départemental des sociétés d’aviron de
Vaucluse (roeiverenigingen)
19, rue Sainte-Catherine - 84000 Avignon
T. 33 (0)6 78 26 89 71
cdaviron84@free.fr - www.cdaviron84.free.fr
Comité départemental de Vaucluse - Fédération
française de Canoë-kayak (Franse
kano/kajakfederatie)
1, rue Bourguet - 84000 Avignon
T./F. 33 (0)4 90 27 90 63
www.canoe-alpeprovence.com
Comité départemental de voile de Vaucluse
(zeilcomité)
408, chemin des Muraillettes - 84840 La Palud
T. 33 (0)6 79 88 47 77 - F. 33 (0)4 75 50 55 14
pnantier@eurodif-pro.fr
Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren - Recreatieplassen, Kano - kajak, roeien, surfen 107

KANO- EN KAJAKVAREN
AVIGNON
Canoë Vaucluse (Comité Départemental de la
FFCK - kano/kajakfederatie) - Alain Moutte
Afzakken van rivieren, cursussen en organisatie
activiteiten
1, rue Bourguet
T./F. 33 (0)4 90 27 90 63
cd84@canoe-alpesprovence.com
www.canoe-alpesprovence.com
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Kayak Vert
Verhuur en afzakken van de Sorgue onder
begeleiding. Afzakken van het kanaal van
Carpentras.
Quartier de la Beaume
T. 33 (0)4 90 20 35 44 - F. 33 (0)4 90 20 20 28
kayakvert@aol.com
www.canoefrance.com/sorgue
L’ISLE-SUR-LA-SORGUE
Canoë Evasion - BP 23
Verhuur en afzakken van de Sorgue onder
begeleiding.
T./F. 33 (0)4 90 38 26 22
www.canoe-evasion.com
LAURIS
A.F.D.A. Kano- en kajakvaren “Au Fié de
l’Aigo”
Ornithologische tochten onder begeleiding. 2 tochten
over de Durance van 8 km en 18 km.
T. 33 (0)6 86 88 50 76
ROEIEN
AVIGNON
Société Nautique d’Avignon
(watersportvereniging)
Ile de la Barthelasse
T. 33 (0)4 90 82 02 54
snavigation@online.fr
www.snavignon.com
CADEROUSSE
Société Nautique de Caderousse
(watersportvereniging)
Quartier Les Mians
T. 33 (0)4 90 34 36 98
In de jaarlijks verschijnende gids “La pêche en
Vaucluse” (vissen in de Vaucluse) staan de
reglementen en de visgebieden. Deze is
verkrijgbaar bij de vereniging. Voor vissers die op
doorreis of vakantie zijn in de Vaucluse zijn
vakantie- of dagkaarten beschikbaar op
verkooppunten van viskaarten.
Fédération de Vaucluse pour la Pêche et
la Protection du Milieu Aquatique (Federatie
voor visserij en bescherming van het watermilieu)
5, boulevard Champfleury
84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 86 62 68 / 33 (0)4 90 86 11 90
fede.peche.vaucluse@wanadoo.fr
www.unpf.fr
www.club-halieutique.com
108 Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren - Kano - kajak, roeien, surfen, Vissen
GIDSEN EN VISCENTRA
CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE
Glen Grapinet
Cursussen, visvakanties.
BP 54
T./F. 33 (0)4 90 83 55 34
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Pêche à la truite de l’Aqueduc (forelvissen)
Vissen per stuk (geschikt voor groepen), in het
seizoen dagelijks, buiten het seizoen in het weekend.
T. 33 (0)4 90 20 35 44 - F. 33 (0)4 90 20 20 28
kayakvert@aol.com
www.canoefrance.com/sorgue
L’ISLE-SUR-LA-SORGUE
École de Pêche (Visschool)
Vissen met de vlieg.
34, route de Fontaine-de-Vaucluse
T./F. 33 (0)4 90 38 23 02
mob. 33 (0)6 08 98 98 98
LAPALUD
Laurent Paoloni
Cursussen vissen op vleesetende vissen met aas.
5, rue des Barrinques
T. 33 (0)6 30 70 60 56
LAGNES
Le Sorguett
Viscircuit, vissen per stuk, op forel en zalm.
Domaine de Mousquety
T./F. 33 (0)4 90 38 23 02
mob. 33 (0)6 08 98 98 98

VELLERON
(CDIPE) Centre Départemental d’initiation
Pêche et Environnement (hengelsport en milieu)
Kennismaking met en in praktijk brengen van de
hengelsporttechniek en ontdekking van het milieu.
Route du Thor
T./F. 33 (0)4 90 20 09 57
mob. 33 (0)6 19 12 41 35
jerome.marin4@wanadoo.fr
Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren - Vissen 109

DE VAUCLUSE
VERTICAAL GEZIEN
Tussen twee siësta’s door, languit gelegen in een
hangmat, kom je al snel in de verleiding de
Vaucluse verticaal te gaan bekijken. Begin met de
beklimming van de Dentelles de Montmirail, de
Mourre-Nègre of de steile rotsen van Buoux. Of
misschien kiest u voor een luchtballon, een
zweefvliegtuig of parapente om de lucht in te gaan.
Ondergronds spoort de geologische rijkdom van de
Vaucluse aan tot speleologie. En tussen hemel en
aarde nodigen de bomen in Mormoiron, Rustrel of
Buoux u uit tot avonturen in een acrobatisch
avonturenparcours.
110 Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht
Gigondas
Beaumes-de-Venise
Vedène
Visan
Monteux
Carpentras
Pernes-les-Fontaines
Morières-les-Avignon
Avignon
Montfavet
Saumane
Gordes Joucas
Lagnes Fontaine-de-
Vaucluse
Robion
St-Hippolyte-le-Graveyron
Bedoin
Puget-sur-Durance
Beaumont-du-Ventoux
Mormoiron
Klimmen
Luchtsporten
Speleologie
Acrobatisch avonturenparcours
in het bos
Omnisportcentra
Golfbanen
Sault-en-Provence
Saint-Saturnin-les-Apt
Apt
Buoux
St-Christol-d’Albion
Rustrel

Bergbeklimmers zijn gek op de kalkrotsen van de
Provence. Ze bieden kwaliteit, afwisseling, alle
mogelijke moeilijkheidsniveaus en veilige
voorzieningen. Dankzij het mediterrane klimaat
van de Vaucluse is het bovendien mogelijk het
hele jaar door te klimmen (in de winter op de
zuidelijke hellingen en in de zomer op de
noordelijke hellingen). De klimplekken van Buoux
in de Luberon en de Dentelles de Montmirail zijn
wereldwijd erkend.
Comité départemental F.F.M.E. du Vaucluse
(Franse federatie bergbeklimmen)
54, route de Morières - Les Aubépines A1
84000 Avignon.
T. 33 (0)4 90 71 05 23
T./F. 33 (0)4 90 14 06 10
roger.maurel@wanadoo.fr ou
pierre.duret@wanadoo.fr
www.ffme.fr
APT
Aptitudes
Plan d’Eau - 140, avenue de Viton
T. 33 (0)6 81 46 19 73 - T./F. 33 (0)4 90 04 85 41
f.lepron@ffme.fr
Compagnie Lézards Bleus
Cursussen en workshops klimmen op rotsen of in een zaal.
Eveneens voorstellingen en cursussen verticale dans.
248, avenue Philippe de Girard
T. 33 (0)4 90 74 17 23
lemenestrel@wanadoo.fr
AVIGNON
André Charmetant
98, avenue de Tarascon
T. 33 (0)4 90 82 20 72 - F. 33 (0)4 90 65 03 08
andre@charmetant.org - www.charmetant.org
Olivier Gaude
18ter, rue Ledru Rollin
T. 33 (0)6 11 99 04 06
Alain Hantz - Sport et Nature
50, rue Carnot
T. 33 (0)4 90 85 61 45 - F. 33 (0)4 90 85 51 41
Le Pan d’Avignon
Klimzaal (600 m²), uitstapjes, arrangement met
bergbeklimmen canyoning
82, route de Monfavet
T. 33 (0)4 90 88 19 92 - F. 33 (0)4 90 88 19 92
lepandavignon@aol.com - www.lepandavignon.com
BEAUMES-DE-VENISE
Bureau des Moniteurs du Ventoux (instructeurs)
c/o Jean-Luc Bonnefon - Saint-Véran
T. 33 (0)4 90 65 07 53 - 33 (0)6 09 65 47 23
luclimb@yahoo.fr
BUOUX
Améthyste
La Baume - Quartier Combe
T. 33 (0)4 90 74 05 92 - F. 33 (0)4 90 74 05 92
http://amethyste1901.free.fr
amethyste1901@hotmail.com
GIGONDAS
Régis Leroy
Gîte des Dentelles de Montmirail
Le Village
T. 33 (0)4 90 65 80 85 - F. 33 (0)4 90 65 83 44
outdoor@club-internet.fr
GORDES
Thierry Nief
Quartier le Poulety - Le Touron
T. 33 (0)4 90 72 06 23
MORMOIRON
Sophie Bocher
Villa Borel
T. 33 (0)6 08 68 01 28
ROBION
André Eutrope
55, rue D. Bertrand
T. 33 (0)4 90 76 66 73 - F. 33 (0)4 90 76 62 65
andre.eutrope@wanadoo.fr
SAINT-HIPPOLYTE-LE-GRAVEYRON
Fan de Lune
Chemin de la Roque-Alric
T. 33 (0)6 16 86 68 45
fandelune@free.fr
Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Klimmen 111

De Mont-Ventoux, de Monts du Vaucluse of de
Luberon zijn fantastische vertrekpunten om de
Vaucluse vanuit de lucht te verkennen.
De Vaucluse telt zes vliegclubs,verschillende
clubs voor deltavliegen en parapente en clubs
voor ballonvaarten. Op de Mont-Ventoux
worden cursussen met verblijf georganiseerd
om de grondbeginselen van parapente te leren.
Comité départemental de vol à voile
(zweefvliegen)
Valla d’Hubert - 84360 Mérindol
T. 33 (0)4 90 60 08 17 - F. 33 (0)4 90 72 87 97
Comité départemental de vol libre de Vaucluse
(vrij vliegen)
La Lause - Route de Suzette - 84330 Le Barroux
T. 33 (0)4 90 62 36 18 - 33 (0)6 87 73 68 39
roche.fred@free.fr
ULV
CARPENTRAS
Association Alcove
Kennismakingsvluchten en vliegschool.
Vliegveld van Carpentras nr. 4
T. 33 (0)4 90 67 06 11
LUCHTBALLONNEN
JOUCAS
Provence Ballooning (GB, D, NL)
Rondvlucht in een luchtballon over de vallei van de
Calavon.
Le Mas Fourniquière
112 Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Luchtsporten
T. 33 (0)4 90 05 76 77 - 33 (0)4 90 05 79 21
F. 33 (0)4 90 05 74 39
montgolfiere@infonie.fr
www.montgolfiere-provence-ballooning.com
SAINT-SATURNIN-LES-APT
Montgolfière Vol-Terre
Ballonvaart van een uur over de okergroeves. Iedere
ochtend.
Hameau des Goubauds
T./F. 33 (0)4 90 05 60 93 - mob. 33 (0)6 03 54 10 92
montgolfiere@vol-terre.com - www.vol-terre.com
ZWEEFVLIEGEN
PUGET-SUR-DURANCE
Le Luberon sous le Vent
Kennismakingsvluchten en cursussen
Mairie (gemeentehuis)
T./F. 33 (0)4 90 57 43 86
PARAPENTE
BEDOIN
Club “Fan de Lune”
T. 33 (0)4 90 04 96 53 - 33 (0)6 87 73 68 39
roche.fred@free.fr - fandelune@free.fr
RUSTREL
Rustr’aile Colorado
Le Stade
T./F. 33 (0)4 90 04 96 53
mob. 33 (0)6 09 40 05 74
Voler au Pays
Kennismakingsvluchten, uitstapjes met deltavliegers
en parapente.
Rue du Barry
T. 33 (0)6 80 40 23 42
www.voler-au-pays.com
TOCHTJES IN EEN VLIEGTUIG - LUCHTDOOP
PERNES-LES-FONTAINES
Ventoux Air Club
Vliegschool, vluchten in een zweefvliegtuig,
luchtdoop en kennismakingsvluchten.
Aérodrome E. Soumille
T. 33 (0)4 90 63 16 00 - 33 (0)4 90 60 32 61
acdcv@libertysurf.fr
MONTEUX
Air Ventoux
Vluchten rond de Mont-Ventoux, luchtdoop, vertrek
vanaf de vliegvelden van Avignon en Carpentras.
115, chemin du Soultadou
T./F. 33 (0)4 90 66 35 81
mob. 33 (0)6 77 86 87 95
airventoux@hotmail.com
http://monsite.wanadoo.fr/airventoux
MONTFAVET
Aéro club Vauclusien
Vliegschool
Vliegveld Avignon-Caumont
T. 33 (0)4 90 84 17 17 - F. 33 (0)4 90 84 17 28
aeroclubvauclusien@wanadoo.fr
VISAN
Aéroclub du Haut-Comtat
Luchtdoop, vliegschool, cursussen stuntvliegen.
Vliegveld Valréas-Visan
T./F. 33 (0)4 90 41 91 71
mob. 33 (0)6 14 33 70 03
achc@free.fr
http://achc.free.fr

SAINT-RÉMY-DE-PROVENCE
De Provence gezien vanuit een vliegtuig (vertrek
Avignon)
5, rue Carnot
T. 33 (0)6 14 81 34 85 - 33 (0)4 90 92 22 84
F. 33 (0)4 90 54 44 00
contact@provence-vue-avion.com
www.provence-vue-avion.com
HELIKOPTERVLUCHTEN
AVIGNON - MONTFAVET
Vliegveld Avignon
Michel Félix
T. 33 (0)4 90 81 51 36 - 33 (0)6 89 33 96 24
F. 33 (0)4 90 81 51 07
info@provencehelicoptere.com
www.provencehelicoptere.com
De liefhebbers van karst, holen, onderaardse
gangen en spelonken vinden in de Vaucluse de
ondergrondse uitstapjes die ze zoeken. Maar let
op! Speleologie is geen solitaire sport.
10 clubs en verenigingen ontvangen de liefhebbers
‘onder’ het gehele departement.
Comité Départemental de Spéléologie de
Vaucluse (FFS)
Informatie over clubs, plaatsen om de sport te
beoefenen en evenementen.
6, rue Julien de la Rovère - 84000 Avignon
T. 33 (0)6 70 75 72 20 - 33 (0)4 90 70 88 98
didier.delabre@free.fr
SAINT-CHRISTOL-D’ALBION
Accueil spéléologique du Plateau d’Albion
(ASPA: speleologie op de hoogvlakte van Albion)
Centrum om kennis te maken met allerlei sporten,
uitstapjes, speleologiearangementen, gîte d’étape ter plaatse.
Rue de l’Église
T. 33 (0)4 90 75 08 33
contact@aspanet.net - www.aspanet.net
Tijdens een avonturenparcours maakt u kennis met de
natuur en het bos van tak tot tak, van boom tot boom.
Er zijn verschillende niveaus voor kinderen en
volwassenen. De begeleiding wordt verzorgd door
een gids met een staatsdiploma.
AVONTURENPARCOURS IN HET BOS
MORMOIRON
Ventoux Aventure (GB)
Meertje van Salettes
T. 33 (0)4 90 61 98 67 - 33 (0)6 14 02 46 77
lfonker@aol.com
www.ventouxaventure.com
LAGNES
Passerelle des Cîmes (GB)
4 parcours in de lucht voor kinderen en volwassenen,
in het bos.
Les Cadenières - RD 24
T. 33 (0)4 90 38 56 87 - 33 (0)4 90 20 29 94
passerelles.cimes@caramail.com
RUSTREL
Colorado Aventures (GB)
Avonturenparcours in de bomen voor kinderen en
volwassenen
Forêt Notre-Dame des Anges
T. 33 (0)6 78 26 68 91
JUNGLEPARCOURS
BUOUX
Améthyste (GB)
Uitstapjes en verblijf met bergbeklimmen, jungleparcours
La Baume - Quartier Combe
T./F. 33 (0)4 90 74 05 92
amethyste1901@hotmail.com
http://amethyste1901.free.fr
FONTAINE-DE-VAUCLUSE
Centre Départemental de Plein Air et de Loisirs
(recreatiecentrum)
Bergbeklimmen, mountainbike, fietstoerisme,
oriëntatieloop, wandeltochten, kano-kayak.
Cursussen voor groepen - Verblijfsmogelijkheid
(maximaal 75 pers.). Uitsluitend voor verenigingen.
T. 33 (0)4 90 20 32 33 - F. 33 (0)4 90 20 22 13
cdpal@cg84.fr
Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Speleologie, Acrobatisch avonturenparcours in het bos, Omnisportcentra 113
...

SAULT
Centre Départemental de Plein Air et de Loisirs
(recreatiecentrum)
Bergbeklimmen, ATB, fietstoerisme, oriëntatietocht,
wandeltocht, speleologie, canyoning.
Verblijfsmogelijkheid voor maximaal 60 pers
T. 33 (0)4 90 20 32 33 - F. 33 (0)4 90 20 22 13
cdpal@cg84.fr
BEAUMONT-DU-VENTOUX
Chalet d’Accueil du Mont-Serein
Zomer- en wintervakantieoord: skiën en langlaufen,
snowboard, paden voor sneeuwschoenwandelingen,
wandel- en mountainbike tochten, devalkart (kleine
kart zonder motor), trottin’herbe (step-piste in het
gras), enz
Mont-Serein
T. 33 (0)4 90 63 42 02 - F. 33 (0)4 90 60 78 58
info@stationdumontserein.com
www.stationdumontserein.com
SAINT-CHRISTOL
ASPA Accueil Spéléologique du Plateau d’Albion
Bergbeklimmen, mountain bike en wandeltochten,
speleologie, afdaling in canyons, boomwandelen,
oriëntatietochten, klimparcours.
Verblijfsmogelijkheid
Place de l’Église
T. 33 (0)4 90 75 08 33
contact@aspanet.net
www.aspanet.net
BEAUMES-DE-VENISE
Agarrus - Sports Nature en Provence
Allerlei soorten tochten, bergbeklimmen, parapente,
ATB, enz.
Place de l’Église
T. 33 (0)6 80 43 12 12 - F. 33 (0)4 90 62 93 25
agarrus@wanadoo.fr
www.agarrus.com
114 Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Golfbanen
Met de “Golf Pass de Provence” heeft u toegang
tot 5 golfbanen in de Provence; 3 ervan bevinden
zich in de Vaucluse.
MORIERES-LES-AVIGNON
Golf Club van Châteaublanc
1 internationale 18-holes baan (6070 m par 72) 1 9-holes
oefenbaan, Practice.
Route de Châteaublanc - Les Plants
T. 33 (0)4 90 33 39 08 - F. 33 (0)4 90 33 43 24
info@golfchateaublanc.com
www.golfchateaublanc.com
SAUMANE
Provence Country Club
Practice, 9-holes compact (1100 m par 28) 18-holes
(6045 m par 72)
Route de Fontaine-de-Vaucluse
T. 33 (0)4 90 20 20 65 - F. 33 (0)4 90 20 32 01
golfprovence@wanadoo.fr
VEDENE
Golf du grand Avignon
Practice on water, 9-holes compact course (961 m) 18holes
baan (6046 m par 72)
Les Chênes verts
T. 33 (0)4 90 31 49 94 - F. 33 (0)4 90 31 01 21
contact@golfgrandavignon.com
http://www.golfgrandavignon.com

:
Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht 115

IN EEN TUIN HET
LIEVE LEVEN ZIEN
ONTLUIKEN
De natuur opnieuw ontdekken betekent ook planten
herkennen en ze bij hun naam noemen. In de
Vaucluse, de tuin van Frankrijk en een paradijs voor
aromatische planten die 1500 plantensoorten
herbergt, wil de wandelaar graag botanicus zijn. Hij
loopt door de tuinen van een kasteel, over de in
cultuur gebrachte terrassen en over de bergpaadjes
in de voetsporen van Jean-Henri Fabre. Op het
platteland van de Haut-Vaucluse zijn talrijke
botanische paden uitgezet en natuurlijk ook op de
Mont-Ventoux en in het Regionaal Natuurpark van
de Luberon, die beide op de lijst staan van het
werelderfgoed van de UNESCO als
biosfeerreservaat.
116 Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora
Uchaux
Sérignan-du-Comtat
Piolenc
Sorgues
Avignon
Caumont-sur-Durance
Beaumont-du-Ventoux Savoillans
Mormoiron
St-Didier
Robion
Mérindol
Bedoin
Venasque
Oppède
Goult
Parken en tuinen
Botanische paden
Musea en observatoria
Sault-en-Provence
Monieux
Bonnieux
Lauris
Apt
St-Christol
Ansouis
Pertuis

AVIGNON
AVIGNON
Jardin et Allée de la Queyrelle
Gratis voor studenten en onderzoekers.
T. 33 (0)4 90 88 13 90
Museum Requien
Zie de pagina’s over musea
SORGUES
De tuin van het kasteel van Brantes
Florentijnse tuin in bloei in een park met platanen.
De in 1780 geplante magnolia is de oudste van
Europa. Bezoek op afspraak, dagelijks.
Domaine de Brantes
T. 33 (0)4 90 39 23 91 - F. 33 (0)4 90 39 23 36
HAUT-VAUCLUSE
SÉRIGNAN-DU-COMTAT
Museum Harmas Jean-Henri Fabre
De beroemde insectenkenner Jean-Henri Fabre
(1823-1915) ging in 1879 in zijn huis in Sérignan
wonen waar hij in alle rust de flora en de insecten
van de streek kon bestuderen en zijn onderzoek
kon voortzetten. Van een braakliggend terrein (in
het Provençaals “harmas”) maakte hij een
prachtige botanische tuin, met meer dan 800
plantensoorten. Jean-Henri Fabre was overal in
geïnteresseerd: natuurwetenschappen, scheikunde,
natuurkunde en astronomie. Prachtige
verzamelingen insecten, fossielen, mineralen en
300 aquarellen van paddenstoelen. Bij zijn dood
werd de Harmas door de staat gekocht (1922) en
veranderd in een museum verbonden aan het
Muséum National d’Histoire Naturelle. Wegens
werkzaamheden gesloten tot eind 2006
Route d’Orange
T. 33 (0)4 90 70 00 44
Botanisch pad van Sérignan du Comtat
Met groene bewegwijzering, vertrek Route de
Lagarde-Paréol, links in de bocht ter hoogte van de
boerderij Ratoneau. Ongeveer 1 uur.
Zomerwandelingen georganiseerd door de
Association Plantes Rares et Jardin Naturel
(vereniging voor zeldzame planten en natuurlijk
tuin)
Van mei tot augustus, 2 of 3 data per maand.
Plantkundigen organiseren botanische themauitstapjes
voor kleine groepen van 15 tot 18 personen
van een halve dag of langer. In april komen in
Sérignan boomkwekers, sprekers, liefhebbers van
planten en tuinen bijeen tijdens de manifestatie
“Plantes Rares et Jardin Naturel” (plantenmarkt,
activiteiten, workshops voor kinderen en
volwassenen, uitstapjes en wandelingen, enz.).
T. 33 (0)6 30 24 45 31
www.plantes-rares.com
UCHAUX
Botanisch pad van Uchaux
Vertrek vanaf de parkeerplaats van de begraafplaats
van Uchaux; neem de weg ten noorden ervan, de
“Voie romaine” (Romeinse weg) genoemd, en volg
het botanische pad.
PIOLENC
Het Massief van Uchaux
Tussen Sérignan-du-Comtat en Uchaux strekt zich een
bosrijk massief uit over verschillende honderden
hectaren. Dit bos is zo bijzonder omdat het groeit op
een kalk- en kiezelhoudend terrein; dat bevordert de
aanwezigheid van de kermeseik, de witte cistus of de
Zuid-Europese jenerverbes en de ontwikkeling van een
flora die goed op kiezel gedijt, met heide en
aardbeibomen, cistusroos, zeeden en andere soorten
bomen en planten die op zuurhoudende grond groeien.
Een gebied om doorheen te trekken over de
bewegwijzerde paden (langs wijngaarden, botanische
paden) in de voetsporen van de beroemde
insectenkenner Jean-Henri Fabre.
T. 33 (0)4 90 29 46 10
www.ccayguesouveze.com
MONT-VENTOUX
BEAUMONT-DU-VENTOUX
Circuit Jean-Henri Fabre
Op de Mont-Ventoux valt veel te ontdekken.
2 luswandelingen van 1 uur of 2 ½
uur in de voetsporen van de beroemde
insectenkenner. Uitgezette routes met
informatieborden over fauna en flora. Vertrek vanaf
de Bergerie de l’Avocat. Routebeschrijving
verkrijgbaar bij het Office de Tourisme van
Malaucène
Chalet d’accueil du Mont-Serein
T. 33 (0)4 90 63 42 02 - F. 33 (0)4 90 60 78 58
BEDOIN
Het Labyrinthe de l’Aube
Van eind juni tot half september.
Het Labyrint van l’Aube is een reuzendoolhof van
1,7 ha in een maïsveld, waarin klein en groot het
leuk vinden te verdwalen. Een verhaal, met ieder
jaar een nieuw thema, is de rode draad bij de tocht
door de doolhof. Er worden eveneens raadsels
opgegeven om de goede richting te vinden in deze
maïsdoolhof.
Duur van het bezoek: tussen 1 en 1 ½ uur
Route de Crillon-le-Brave
T. 33 (0)6 83 75 48 74 - 33 (0)4 90 61 93 87
philetval@aol.com
Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora 117

MONIEUX
Botanisch pad van Saint-Hubert
Het Syndicat Mixte d’Aménagement et
d’Equipement du Mont-Ventoux (samenwerkende
verenigingen voor inrichting en uitrusting van de
Mont-Ventoux) en de gemeente Monieux hebben de
wandeling over het botanische pad van Saint-Hubert
georganiseerd. U kunt hier met de belangrijkste
plantensoorten kennismaken, die karakteristiek zijn
voor deze regio: bomen, struiken en vaste planten.
Over dit pad trokken vroeger de kudden of er werd
kreupelhout gehakt, dat in de omtrek van de
boerderijen Lausemolan en Saint-Hubert groeide.
De plantengroei mag zich hier nu al weer jarenlang
op natuurlijke wijze ontwikkelen waardoor een
grote variëteit aan planten is ontstaan en
verschillende milieus naast elkaar voorkomen.
Lengte: 4 ½ km, duur: 2 ½ uur.
Route de Méthamis
T. 33 (0)4 90 64 14 14
MORMOIRON
Le Jardin des Peyrollets
“De natuur kennen en begrijpen om haar beter in
ere te houden”. Deze tuin van 5000 m² heeft een
educatief doel, gericht op milieuvoorlichting. De tuin
bestaat uit delen met ieder een thema: twee delen
laten het verschil zien tussen planten in een vochtige
en in een droge omgeving; in een ander deel groeien
verschillende medicinale planten en wordt het
gebruik ervan uitgelegd, weer andere delen hebben
een experimenteel karakter. Activiteiten en
workshops voor scholen, organisatie van
verschillende workshops en ludieke activiteiten voor
kinderverjaardagen, kennismaking en cursussen op
zaterdagochtend over tuinieren. Rondleiding of vrij
bezoek van de tuin van mei tot eind september (fruit,
groente, planten, bloemen en vijvers).
T. 33 (0)4 90 61 76 10
118 Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora
SAINT-CHRISTOL
Botanisch pad van Saint-Christol
Route van ongeveer 1 km met de verschillende
soorten bomen in het Grand Bois de Saint-Christol
T. 33 (0)4 90 60 68 38
SAINT-DIDIER
Ecomuseum over lokvogels en fauna
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
SAULT
De Jardin Conservatoire de la Lavande
Collectie van 102 variëteiten van de Lavandula, op
nationaal niveau goedgekeurd door het
Conservatoire Français des Collections Végétales
Spécialisées (Franse overheidslichaam ter
bescherming van speciale plantencollecties).
Programma: bezoek van het bedrijf, presentatie van
de lavendelcollectie en themaworkshops rondom
tuinieren, geur, gastronomie en ambachtskunst.
La Ferme aux Lavandes
Route du Mont-Ventoux
T. 33 (0)4 90 64 13 08 - F. 33 (0)4 90 64 13 08
Centre de Découverte de la Nature (centrum voor
het ontdekken van de natuur) -
Maison de l’environnement et de la Chasse (huis
voor milieu en jacht)
(meet informatie in het hoofdstuk Musea)
SAVOILLANS
Botanisch pad van Saint-Agricol
Het Syndicat Mixte d’Aménagement et d’Equipement
du Mont-Ventoux (samenwerkende verenigingen voor
inrichting en uitrusting van de Mont-Ventoux) en de
gemeente Savoillans hebben een wandeling
georganiseerd over het botanische pad van Saint-Agricol
dat over de helling van de heuvel van Roche Guérin
slingert, waarbij u al wandelend met de belangrijkste
soorten van de Provençaalse vegetatie kennismaakt:
eiken, jeneverstruiken, dennen, enz. Het pad werd
vroeger bebouwd, begraasd door kudden of gebruikt
voor de kap van hakhout. De plantengroei mag zich
hier nu alweer jarenlang op natuurlijke wijze
ontwikkelen waardoor een grote variëteit aan planten is
ontstaan en verschillende milieus naast elkaar
voorkomen. Lengte: 2 ½ km, duur: ongeveer 2 uur.
Vertrek vanaf de boerderij, volg de bewegwijzering
(geen rondleiding).
Het gebied is beschermd of ingeschreven bij de
DRAC (regionaal directoraat voor culturele zaken)
T. 33 (0)4 75 28 80 97
VENASQUE
Mas des Lavandes - Etnobotanisch pad
Botanische wandelingen o.l.v. een gids, van april tot
september. Iedere vrijdag in juli van 18.30 u. tot
19.30 u., legenden, tradities, geneeskrachtige
eigenschappen en anekdotes over lavendel.
Reserveren verplicht. Verblijfsmogelijkheid.
Gesproken taal: GB
Fonsargoule
T. 33 (0)4 90 66 00 58
www.mas-des-lavandes.com
LUBERON
ANSOUIS
Tuin van het Château d’Ansouis
In het zuiden van de Luberon. De opeenhoping van
groepjes bomen, tuinen en terrassen rondom het kasteel
uit de 12 e en 13 e eeuw vormt misschien wel de grootste
charme van Ansouis.
T. 33 (0)4 90 09 82 70 - F. 33 (0)4 90 09 94 83
APT
Botanisch pad van Bosque
Een wandeling van ongeveer een uur om kennis te
maken met mediterrane planten. Vertrek vanaf het
Centre de Loisirs van Bosque aan de uitvalsweg van

Apt, Route d’Avignon aan de RN100. Vrije toegang.
20, avenue Philippe de Girard
T. 33 (0)4 90 74 03 18
BONNIEUX
Het cederbos van Bonnieux
Op 700 meter hoogte, boven Bonnieux, strekt zich
een bos van honderdjarige ceders uit over 10 km. Via
de wandelpaden en het fietspad kan men het bos
doorkruisen en genieten van het schouwspel dat elk
seizoen verandert. Verschillende informatieborden
over de typische plantensoorten van de Luberon
wijzen op dit ontdekkingspad de weg.
Betaald parkeren.
CAUMONT-SUR-DURANCE
Botanisch pad van Piecaud
Op de Saint-Jacques heuvel, die zijn naam dankt aan
de Italiaanse route van de pelgrims naar Santiago de
Compostella, ontdekt u langs een botanisch pad
talrijke soorten van de Provençaalse flora (volg de
borden). Vanaf de oriëntatietafel op de top is er
uitzicht over de Mont-Ventoux, de Alpilles, de
Luberon en de Monts de Vaucluse.
Jardin du Clos-de-Serre
Chemin des Plaines - Croix Saint-Jacques
T. 33 (0)4 90 01 20 16
GOULT
De terrassen voor de verbouw van gewassen van
Goult
Het landelijke weggetje leidt naar het Conservatoire
des Terrasses de Culture (vereniging tot behoud van de
terrassen voor verbouw van gewassen). Op de hellingen
van de heuvels vinden we bories (stenen hutjes),
buitenhuisjes en “zwevende trappen” op de plek waar
men olijfbomen en amandelbomen kweekte voordat
iedereen naar de stad trok en vóór de ontwikkeling van
landbouwtechnieken. Informatieborden wijzen de weg.
Rue de la République
T. 33 (0)4 90 72 38 58 - F. 33 (0)4 90 72 38 58
LAURIS
De Jardin conservatoire régional des plantes
tinctoriales (regionale tuin met verfplanten)
Deze tuin ligt op de terrassen van het kasteel van
Lauris. U ontdekt er 100 planten die traditioneel
worden gebruikt voor de fabricage van verf, inkt en
voor het verven van textiel. Tijdens het zomerseizoen
is de tuin geopend voor publiek voor rondleidingen en
activiteiten rond het thema plantaardige verfstoffen
(voor kinderen en volwassenen). Rondleidingen
dagelijks om 18.00 u. van half mei tot eind september
(behalve op dinsdag). Groepen op afspraak.
Association couleur Garance
Le château - 84360 Lauris
T. 33 (0)4 90 08 40 48
http://couleur-garance.filensoie.com
MÉRINDOL
Observatoire Ornithologique de la Durance
(vogelobservatorium van de Durance)
Oever van de Durance. Met een verrekijker en met
behulp van informatieborden ontdekt u, verstopt in
een hut, fauna en flora in een natuurlijke milieu, in
het wild. Voor meer informatie over fauna en flora
van de Luberon kunt u terecht bij het Maison du
Parc du Luberon in Apt
Maison du Parc
T. 33 (0)4 90 04 42 00
www.parcduluberon.com
OPPÈDE
De Jardin Paysager d’Oppède (landschapstuin)
De Terrasses Sainte-Cécile. Een siertuin van 3 ha
aangelegd op de oude terrassen van Ste-Cécile waar
men zowel met de flora als met oude fruitsoorten uit de
streek kennismaakt. Een leuk tochtje voor kinderen.
In het seizoen kunt u vanaf een grote parkeerplaats
naar het oude dorp lopen waar geen auto’s mogen
komen.
T. 33 (0)4 90 76 90 06
PERTUIS
De tuin van het kasteel Val Joanis
In het zuiden van het Regionaal Natuurpark van de
Luberon ligt het kasteel Val Joanis op de plaats van
een oude Romeinse villa. De Franse tuin, aangelegd
in 1978, bestaat uit terrassen met een groentetuin,
boomgaard en bloemen. De tuin heeft een
Provençaals karakter en herbergt eveneens een
olijfgaard (sommige olijfbomen komen van de berg
Athos, in Griekenland), een vijver en een grote
vierkante binnenplaats. Wijn van het landgoed en
olijfolie proeven, rondleiding door de wijnkelder en
de tuinen, iedere donderdag om 16.00 u. van april tot
eind oktober; donderdag, dinsdag en zaterdag in juli.
De mogelijkheid bestaat ter plaatse een lichte
maaltijd te gebruiken in juli en augustus.
Rondleidingen eveneens in het Engels.
De vereniging van journalisten voor tuinen en
tuinbouw heeft met 12 andere tuinen in Frankrijk de
tuin van het kasteel Val Joanis geselecteerd voor de
“grand prix” voor tuinen 2004.
Route de Cavaillon
T. 33 (0)4 90 79 20 77 - F. 33 (0)4 90 09 69 52
ROBION
Botanisch pad van Robion
Kennismaking met mediterrane planten met als
vertrekpunt het Théâtre de Verdure
(openluchttheater).
Gratis toegang
Gemeentehuis Robion
T. 33 (0)4 90 76 60 44
Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora 119

Offices de Tourisme (o.t.) - VVV’s (s.i.)
120 Nuttige informatie
Avignon
Avignon (84000) - O.T. ••••
41, cours Jean Jaurès
T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03
Elke dag geopend. Ontvangstruimte Saint-
Bénezet van april tot oktober
www.avignon-tourisme.com / www.ot-avignon.fr
information@ot-avignon.fr
Châteauneuf-du-Pape (84230) - O.T. ••
Place du Portail
T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 50 34
perso.wanadoo.fr/ot-chato9-pape
tourisme-chato9-pape@wanadoo.fr
Courthézon (84350) - O.T. •
1, place Nassau
T./F. 33 (0)4 90 70 26 21
ot-courthezon@axit.fr
Haut-Vaucluse
Beaumes-de-Venise (84190) - O.T. ••
Maison des Dentelles - Place du Marché
T. 33 (0)4 90 62 94 39 - F. 33 (0)4 90 62 93 25
Toeristische balie - Cours Jean Jaurès
otbeaumes@wanadoo.fr
Bollène (84500) - O.T. ••
Place Reynaud de la Gardette - BP 51
T. 33 (0)4 90 40 51 45 - F. 33 (0)4 90 40 51 44
www.bollenetourisme.com
info@bollenetourisme.com
Gigondas (84190) - O.T. ••
Place du Portail
T. 33 (0)4 90 65 85 46 - F. 33 (0)4 90 65 88 42
office.tourisme@gigondas-les-dentelles-de-montmirail.fr
Orange (84100) - O.T. •••
5, cours A. Briand
T. 33 (0)4 90 34 70 88 - F. 33 (0)4 90 34 99 62
www.ville-orange.fr
officetourismeorange@wanadoo.fr
Sablet (84110) - S.I.
Rue du Levant
T. 33 (0)4 90 46 82 46
Vacqueyras (84190) - S.I.
Place de la Mairie
T. 33 (0)4 90 12 39 02 - F. 33 (0)4 90 65 83 28
www.vacqueyras.tm.fr
tourisme.vacqueyras@wanadoo.fr
Vaison-la-Romaine (84110) - O.T. ••
Place du Chanoine Sautel
T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04
www.vaison-la-romaine.com
ot-vaison@axit.fr
Valréas (84601 Cedex) - O.T. ••
Avenue du Maréchal Leclerc - BP 28
T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60
www.ot-valreas.info
info@ot-valreas.info
Mont-Ventoux
Aubignan (84810) - O.T. •
Bld Louis Guichard - Route de Caromb
T. 33 (0)4 90 62 65 36 - F. 33 (0)4 90 62 75 15
ot-aubignan@wanadoo.fr
Bedoin (84410) - O.T. ••
Espace M.-L. Gravier - Place du Marché
T. 33 (0)4 90 65 63 95 - F. 33 (0)4 90 12 81 55
www.bedoin.org
office.tourisme.bedoin@wanadoo.fr
Caromb (84330) - O.T. •
64, place du Cabaret
T. 33 (0)4 90 62 36 21 - F. 33 (0)4 90 62 36 22
otcaromb@wanadoo.fr
Carpentras (84200) - O.T. ••
Hôtel-Dieu - Place Aristide Briand
Tél. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02
www.tourisme.fr/carpentras/
tourist.carpentras@axit.fr
Malaucène (84340) - O.T. ••
Place de la Mairie
T. 33 (0)4 90 65 22 59 - F. 33 (0)4 90 65 22 59
ot-malaucene@wanadoo.fr
Mazan (84380) - O.T. ••
83, place du 8 Mai
T. 33 (0)4 90 69 74 27 - F. 33 (0)4 90 69 66 31
officetourisme-mazan@wanadoo.fr
Monieux (84390) - O.T. •
Place Léon Doux
T. 33 (0)4 90 64 14 14 - F. 33 (0)4 90 64 14 15
Monteux (84170) - O.T. ••
Parc du Château d’Eau
T. 33 (0)4 90 66 97 18 - F. 33 (0)4 90 66 97 19
ot-monteux@axit.fr
Mormoiron (84570) - S.I.
Les Terrasses du Ventoux
T. 33 (0)4 90 61 89 73

Pernes-les-Fontaines (84210) - O.T. ••
Place Gabriel Moutte
T. 33 (0)4 90 61 31 04 - 33 (0)4 90 66 47 27
F. 33 (0)4 90 61 33 23
www.ville-pernes-les-fontaines.fr
ot-pernes@axit.fr
Sarrians (84260) - S.I.
Place Jean Jaurès
T. 33 (0)4 90 65 56 73 - F. 33 (0)4 90 65 41 12
sarrians.syndicat.initiative@wanadoo.fr
Sault (84390) - O.T. ••
Avenue de la Promenade
T. 33 (0)4 90 64 01 21 - F. 33 (0)4 90 64 15 03
www.saultenprovence.com
info@saultenprovence.com
Venasque (84210) - O.T. • Intergemeentelijk
Grand’Rue
T. 33 (0)4 90 66 11 66 - F. 33 (0)4 90 66 11 66
Luberon
Ansouis (84240) - O.T. •
Place du Château
T. 33 (0)4 90 09 86 98 - F. 33 (0)4 90 09 86 98
ot-ansouis@axit.fr
Apt (84400) - O.T.
20, avenue Philippe de Girard
T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30
www.ot.apt.fr
ot.apt@fr
Bonnieux (84480) - O.T. • Intergemeentelijk
(Bonnieux, Buoux, Lacoste, Ménerbes, Oppède,
Sivergues)
7, place Carnot
T. 33 (0)4 90 75 91 90 - F. 33 (0)4 90 75 92 94
www.bonnieux.com
ot-bonnieux@axit.fr
Cadenet (84160) - O.T. •
Place du Tambour d’Arcole
T. 33 (0)4 90 68 38 21 - F. 33 (0)4 90 68 24.49
ot-cadenet@axit.fr
Cavaillon (84305) - O.T. •••
Place François Tourel - BP 176
T. 33 (0)4 90 71 32 01 - F. 33 (0)4 90 71 42 99
www.cavaillon.com
o.t.cavaillon@wanadoo.fr
Cucuron (84160) - O.T. •
Rue Léonce Brieugne
T. 33 (0)4 90 77 28 37 - F. 33 (0)4 90 77 17 00
ot-cucuron@axit.fr
Gordes (84220) - O.T. ••
Le Château
T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26
office.gordes@wanadoo.fr
Grambois (84240) - S.I.
Rue de la Mairie
T. 33 (0)4 90 77 96 29 - F. 33 (0)4 90 77 94 68
www.grambois-provence.com
otsi-grambois@wanadoo.fr
Lauris (84360) - O.T. ••
12, place de l’Église
T. 33 (0)4 90 08 39 30 - F. 33 (0)4 90 08 28 86
ot-lauris@axit.fr
Lourmarin (84160) - O.T. ••
9, avenue Philippe de Girard
T. 33 (0)4 90 68 10 77 - F. 33 (0)4 90 68 11 01
ot-lourmarin@axit.fr
Mérindol (84360) - O.T. ••
Rue du Four
T. 33 (0)4 90 72 88 50 - F. 33 (0)4 90 72 88 95
ot-merindol@axit.fr
Pertuis (84120) - O.T. ••
Le Donjon, Place Mirabeau
T. 33 (0)4 90 79 15 56 - F. 33 (0)4 90 09 59 06
www.vivreleluberon.com
tourisme.pertuis@wanadoo.fr
Roussillon (84220) - O.T. ••
Place de la Poste
T. 33 (0)4 90 05 60 25 - F. 33 (0)4 90 05 63 31
ot-roussillon@axit.fr
La Tour-d’Aigues (84240) - O.T. ••
Le Château - BP 48
T. 33 (0)4 90 07 50 29 - F. 33 (0)4 90 07 35 91
ot-lavalleedaigues@free.fr
Pays des Sorgues
L’Isle-sur-la-Sorgue (84800) - O.T. ••
Place de l’Église
T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43
www.oti-delasorgue.fr
islesurlasorgue@oti-delasorgue.fr
ANNEXES
Fontaine-de-Vaucluse (84800)
“Maison du Tourisme”
Chemin du Gouffre
T. 33 (0)4 90 20 32 22 - F. 33 (0)4 90 20 21 37
officetourisme.vaucluse@wanadoo.fr
Le Thor (84250) - Maison du Tourisme
Place du 11 Novembre - BP 80
T. 33 (0)4 90 33 92 31 - F. 33 (0)4 90 33 92 31
ot-lethor@axit.fr
Nuttige informatie 121

Verblijfsaccommodaties
in
de Vaucluse per
gemeente
122 Nuttige informatie
Althen-les-Paluds M. 33 (0)4 90 62 01 02
Ansouis O.T. 33 (0)4 90 09 86 98
Apt O.T. 33 (0)4 90 74 03 18
Aubignan O.T. 33 (0)4 90 62 65 36
Aurel M. 33 (0)4 90 64 00 76
Auribeau M. 33 (0)4 90 75 20 65
Avignon O.T. 33 (0)4 32 74 32 74
Beaumes-de-Venise O.T. 33 (0)4 90 62 94 39
Beaumont-de-Pertuis M. 33 (0)4 90 08 01 05
Beaumont-du-Ventoux M. 33 (0)4 90 65 21 13
Bédarrides M. 33 (0)4 90 33 01 48
Bedoin O.T. 33 (0)4 90 65 63 95
Blauvac M. 33 (0)4 90 61 81 41
Bollène O.T. 33 (0)4 90 40 51 45
Bonnieux O.T. 33 (0)4 90 75 91 90
Brantes M. 33 (0)4 75 28 09 46
Buisson M. 33 (0)4 90 28 90 20
Buoux O.T. 33 (0)4 90 75 91 90
Cabrières-d’Aigues M. 33 (0)4 90 77 61 84
Cabrières d’Avignon M. 33 (0)4 90 76 92 04
Cadenet O.T. 33 (0)4 90 68 38 21
Caderousse M. 33 (0)4 90 51 90 69
Cairanne M. 33 (0)4 90 30 82 12
Camaret-sur-Aigues M. 33 (0)4 90 37 22 60
Caromb O.T. 33 (0)4 90 62 36 21
Carpentras O.T. 33 (0)4 90 63 00 78
Caseneuve M. 33 (0)4 90 75 20 01
Castellet M. 33 (0)4 90 75 21 66
Caumont-sur-Durance M. 33 (0)4 90 01 20 20
Cavaillon O.T. 33 (0)4 90 71 32 01
Châteauneuf-de-Gadagne M. 33 (0)4 90 22 41 10
Gemeentes Activiteiten en
Bioscoop - Theater
Discotheek
Toeristisch
treintje
Voorzieningen Openluchtrecreatie Verblijfsaccommodaties
Zwembad
Tennisbaan
Golf - Mini Golf
Activiteiten en Verblijfsaccommodaties
IJsbaan - Bowling
Recreatieplas met
voorzieningen
Zwemgelegenheid
Hengelsport
Zeilen - Windsurfen
Kano- en kajakvaren
Circuit
wandeltocht
Fietscircuit
Mountainbike
circuit
Ruitercircuit
Botanisch pad -
Tuin
Klimmen - Ski
Parapente -
Deltavliegen
U.L.V. - Vliegclub -
Ballonvaart
Hotel
Camping
Servicehaven voor
campers
Vakantiewoningen
Chambre d’hôtes
(Bed & Breakfast)
Groepsaccommodaties
Gîte de France

Verblijfsaccommodaties
in
de Vaucluse per
gemeente
Châteauneuf-du-Pape O.T. 33 (0)4 90 83 71 08
Cheval-Blanc M. 33 (0)4 90 71 01 17
Courthézon S.I. 33 (0)4 90 70 26 21
Crestet M. 33 (0)4 90 36 06 72
Crillon-le-Brave M. 33 (0)4 90 65 60 61
Cucuron O.T. 33 (0)4 90 77 28 37
Entraigues-sur-Sorgues M. 33 (0)4 90 83 17 16
Entrechaux M. 33 (0)4 90 46 00 11
Faucon M. 33 (0)4 90 46 40 25
Flassan M. 33 (0)4 90 61 81 22
Fontaine-de-Vaucluse O.T. 33 (0)4 90 20 32 22
Gargas M. 33 (0)4 90 74 12 70
Gignac M. 33 (0)4 90 74 20 74
Gigondas O.T. 33 (0)4 90 65 85 46
Gordes O.T. 33 (0)4 90 72 02 75
Goult M. 33 (0)4 90 72 38 58
Grambois S.I. 33 (0)4 90 77 96 29
Grillon M. 33 (0)4 90 35 00 81
L’Isle-sur-la-Sorgue O.T. 33 (0)4 90 38 04 78
Jonquerettes M. 33 (0)4 90 22 42 69
Jonquières M. 33 (0)4 90 70 59 00
Joucas M. 33 (0)4 90 05 78 00
La Bastide-des-Jourdans M. 33 (0)4 90 77 81 04
La Bastidonne M. 33 (0)4 90 09 63 95
La Motte d’Aigues M. 33 (0)4 90 77 62 09
La Roque-Alric M. 33 (0)4 90 62 96 71
La Roque-sur-Pernes M. 33 (0)4 90 66 53 33
La Tour-d’Aigues O.T. 33 (0)4 90 07 50 29
Lacoste O.T. 33 (0)4 90 75 91 90
Lafare M. Fax 04 90 62 96 17
Lagarde d’Apt M. 33 (0)4 90 75 00 93
Gemeentes Activiteiten en
Bioscoop - Theater
Discotheek
Toeristisch
treintje
Voorzieningen Openluchtrecreatie Verblijfsaccommodaties
Zwembad
Tennisbaan
Golf - Mini Golf
Activiteiten en Verblijfsaccommodaties
IJsbaan - Bowling
Recreatieplas met
voorzieningen
Zwemgelegenheid
Hengelsport
Zeilen - Windsurfen
Kano- en kajakvaren
Circuit
wandeltocht
Fietscircuit
Mountainbike
circuit
Ruitercircuit
Botanisch pad -
Tuin
Klimmen - Ski
Parapente -
Deltavliegen
U.L.V. - Vliegclub -
Ballonvaart
Hotel
Camping
Servicehaven voor
campers
Vakantiewoningen
Chambre d’hôtes
(Bed & Breakfast)
Groepsaccommodaties
Gîte de France
Nuttige informatie 123

Verblijfsaccommodaties
in
de Vaucluse per
gemeente
124 Nuttige informatie
Lagarde-Paréol M. 33 (0)4 90 30 81 91
Lagnes M. 33 (0)4 90 20 30 19
Lamotte-du-Rhône M. 33 (0)4 90 30 20 32
Lapalud M. 33 (0)4 90 40 30 73
Lauris O.T. 33 (0)4 90 08 39 30
Le Barroux M. 33 (0)4 90 62 43 11
Le Beaucet M. 33 (0)4 90 66 00 23
Le Pontet M. 33 (0)4 90 31 66 00
Le Thor O.T. 33 (0)4 90 33 92 31
Les Beaumettes M. 33 (0)4 90 72 22 60
Les Taillades M. 33 (0)4 90 71 09 98
Lioux M. 33 (0)4 90 05 61 64
Loriol-du-Comtat M. 33 (0)4 90 12 91 10
Lourmarin O.T. 33 (0)4 90 68 10 77
Malaucène O.T. 33 (0)4 90 65 22 59
Malemort-du-Comtat M. 33 (0)4 90 69 71 11
Maubec M. 33 (0)4 90 76 92 09
Mazan O.T. 33 (0)4 90 69 74 27
Ménerbes O.T. 33 (0)4 90 75 91 90
Mérindol O.T. 33 (0)4 90 72 88 50
Méthamis M. 33 (0)4 90 61 81 02
Mirabeau M. 33 (0)4 90 77 00 04
Modène M. 33 (0)4 90 62 41 89
Mondragon M. 33 (0)4 90 40 82 51
Monieux S.I. 33 (0)4 90 64 03 09
Monteux O.T. 33 (0)4 90 66 97 18
Morières-les-Avignon M. 33 (0)4 90 83 87 12
Mormoiron S.I. 33 (0)4 90 61 89 73
Mornas M. 33 (0)4 90 37 00 97
Murs M. 33 (0)4 90 72 60 00
Oppède M. 33 (0)4 90 76 90 06
Gemeentes Activiteiten en
Bioscoop - Theater
Discotheek
Toeristisch
treintje
Voorzieningen Openluchtrecreatie Verblijfsaccommodaties
Zwembad
Tennisbaan
Golf - Mini Golf
Activiteiten en Verblijfsaccommodaties
IJsbaan - Bowling
Recreatieplas met
voorzieningen
Zwemgelegenheid
Hengelsport
Zeilen - Windsurfen
Kano- en kajakvaren
Circuit
wandeltocht
Fietscircuit
Mountainbike
circuit
Ruitercircuit
Botanisch pad -
Tuin
Klimmen - Ski
Parapente -
Deltavliegen
U.L.V. - Vliegclub -
Ballonvaart
Hotel
Camping
Servicehaven voor
campers
Vakantiewoningen
Chambre d’hôtes
(Bed & Breakfast)
Groepsaccommodaties
Gîte de France

Verblijfsaccommodaties
in
de Vaucluse per
gemeente
Orange O.T. 33 (0)4 90 34 70 88
Pernes-les-Fontaines O.T. 33 (0)4 90 61 31 04
Pertuis O.T. 33 (0)4 90 79 15 56
Peypin d’Aigues M. 33 (0)4 90 77 76 01
Piolenc M. 33 (0)4 90 29 63 66
Puget-sur-Durance M. 33 (0)4 90 08 21 96
Puyméras M. 33 (0)4 90 46 40 90
Puyvert M. 33 (0)4 90 08 38 24
Rasteau M. 33 (0)4 90 46 10 47
Richerenches M. 33 (0)4 90 28 02 00
Roaix M. 33 (0)4 90 46 11 46
Robion M. 33 (0)4 90 76 60 44
Roussillon O.T. 33 (0)4 90 05 60 25
Rustrel M. 33 (0)4 90 04 91 09
Sablet S.I. 33 (0)4 90 46 82 46
Saignon M. 33 (0)4 90 74 16 30
Saint-Christol-d’Albion M. 33 (0)4 90 75 01 05
Saint-Didier M. 33 (0)4 90 66 01 39
Saint-Hippolyte-le-GraveyronM. 33 (0)4 90 62 41 73
Saint-Léger-du-Ventoux M. 33 (0)4 75 28 02 27
Saint-Marcellin-les-Vaison M. 33 (0)4 90 36 04 08
Saint-Martin-de-Castillon M. 33 (0)4 90 75 20 08
Saint-Martin-de-la-Brasque M. 33 (0)4 90 77 61 02
Saint-Pantaléon M. 33 (0)4 90 72 23 08
Saint-Pierre-de-Vassols M. 33 (0)4 90 62 41 10
Saint-Romain-en-Viennois M. 33 (0)4 90 46 41 98
Saint-Roman-de-Malegarde M. 33 (0)4 90 28 92 28
Saint-Saturnin-les-Apt M. 33 (0)4 90 75 43 12
Saint-Saturnin-les-Avignon M. 33 (0)4 90 22 63 00
Saint-Trinit M. 33 (0)4 90 75 01 85
Sainte-Cécile-les-Vignes M. 33 (0)4 90 30 80 17
Gemeentes Activiteiten en
Bioscoop - Theater
Discotheek
Toeristisch
treintje
Voorzieningen Openluchtrecreatie Verblijfsaccommodaties
Zwembad
Tennisbaan
Golf - Mini Golf
Activiteiten en Verblijfsaccommodaties
IJsbaan - Bowling
Recreatieplas met
voorzieningen
Zwemgelegenheid
Hengelsport
Zeilen - Windsurfen
Kano- en kajakvaren
Circuit
wandeltocht
Fietscircuit
Mountainbike
circuit
Ruitercircuit
Botanisch pad -
Tuin
Klimmen - Ski
Parapente -
Deltavliegen
U.L.V. - Vliegclub -
Ballonvaart
Hotel
Camping
Servicehaven voor
campers
Vakantiewoningen
Chambre d’hôtes
(Bed & Breakfast)
Groepsaccommodaties
Gîte de France
Nuttige informatie 125

Verblijfsaccommodaties
in
de Vaucluse per
gemeente
126 Nuttige informatie
Sannes M. 33 (0)4 90 77 62 29
Sarrians S.I. 33 (0)4 90 65 56 73
Sault O.T. 33 (0)4 90 64 01 21
Saumane M. 33 (0)4 90 20 32 79
Savoillans M. 33 (0)4 75 28 80 97
Séguret M. 33 (0)4 90 46 91 06
Sérignan-du-Comtat M. 33 (0)4 90 70 00 03
Sivergues M. 33 (0)4 90 74 02 93
Sorgues M. 33 (0)4 90 39 71 00
Suzette M. 33 (0)4 90 62 96 39
Travaillan M. 33 (0)4 90 37 24 01
Uchaux M. 33 (0)4 90 40 62 40
Vacqueyras S.I. 33 (0)4 90 12 39 02
Vaison-la-Romaine O.T. 33 (0)4 90 36 02 11
Valréas O.T. 33 (0)4 90 35 04 71
Vaugines M. 33 (0)4 90 77 25 08
Vedène M. 33 (0)4 90 23 76 76
Velleron M. 33 (0)4 90 20 00 71
Venasque O.T. 33 (0)4 90 66 11 66
Viens M. 33 (0)4 90 75 20 02
Villars M. 33 (0)4 90 75 40 01
Villedieu M. 33 (0)4 90 28 92 50
Villelaure M. 33 (0)4 90 09 83 83
Villes-sur-Auzon M. 33 (0)4 90 61 82 05
Violès M. 33 (0)4 90 70 92 11
Visan M. 33 (0)4 90 28 50 90
Vitrolles M. 33 (0)4 90 77 82 01
Gemeentes Activiteiten en
Bioscoop - Theater
Discotheek
Toeristisch
treintje
Voorzieningen Openluchtrecreatie Verblijfsaccommodaties
Zwembad
Tennisbaan
Golf - Mini Golf
Activiteiten en Verblijfsaccommodaties
IJsbaan - Bowling
Recreatieplas met
voorzieningen
Zwemgelegenheid
Hengelsport
Zeilen - Windsurfen
Kano- en kajakvaren
Circuit
wandeltocht
Fietscircuit
Mountainbike
circuit
Ruitercircuit
Botanisch pad -
Tuin
Klimmen - Ski
Parapente -
Deltavliegen
U.L.V. - Vliegclub -
Ballonvaart
Hotel
Camping
Servicehaven voor
campers
Vakantiewoningen
Chambre d’hôtes
(Bed & Breakfast)
Groepsaccommodaties
Gîte de France

Nuttige informatie
UMIH - Union des Métiers et des Industries de l’Hôtellerie
12, rue Collège-de-la-Croix - BP 364 - 84073 Avignon Cedex 4
T. 33 (0)4 90 86 15 17 - F. 33 (0)4 90 85 25 83
Association des Logis de France du Vaucluse
12, rue Collège-de-la-Croix - BP 364 - 84073 Avignon Cedex 4
T. 33 (0)4 90 86 29 16 - F. 33 (0)4 90 85 25 16
Direction Départementale de la Concurrence,
de la Consommation et de la Répression des Fraudes
13, rue Neuve Saint-Charles - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 14 71 71
Compagnie des Circuits Touristiques de Provence
(Excursions SNCF)
T. 33 (0)4 90 86 36 75
Maison du Parc Naturel Régional du Luberon
60, place Jean Jaurès - BP 122 - 84404 Apt Cedex
T. 33 (0)4 90 04 42 00 - F. 33 (0)4 90 04 81 15
Inter Rhône: Interprofession des Vins AOC
Côtes-du-Rhône et Vallée du Rhône :
Maison des Vins - 6, rue des 3 Faucons - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 27 24 00 - F. 33 (0)4 90 27 24 13
Automobile Club Vauclusien
185, route des Rémouleurs
Z.I. de Courtine - 84000 Avignon
T. 33 (0)4 90 86 28 71
Gedrukt in januari 2005 door drukkerij Rimbaud in 80 000 exemplaren op offset PrintSpeed.
Ontwerp en redactie: Les Frères de la Côte.
Fotoverantwoording: © E. Laurin.
Reserveringsdiensten
Avignon
- : “1 of 2 sterren rond het Paleis”
T. 33 (0)4 90 85 07 00 - F. 33 (0)4 90 27 16 58
en meer: “Club Destination Vaucluse”
T. 33 (0)4 90 82 21 21 - F. 33 (0)4 90 86 22 72
Bollène
Office de Tourisme
T. 33 (0)4 90 40 51 45 - F. 33 (0)4 90 40 51 44
“HORECA” (Hotels, Restaurants, Campings)
T./F. 33 (0)4 90 40 45 16
Vaison-la-Romaine
Hôtel le Beffroi
T. 33 (0)4 90 36 04 71
Pays des Sorgues
Hostellerie la Grangette
T. 33 (0)4 90 20 00 77 - F. 33 (0)4 90 20 07 06
www.degrifprovence.com
www.provencedeals.com
De hotels in de Vaucluse
heten u het hele jaar welkom
tegen verlaagde prijzen…
Aan u de keuze!

LE VAUCLUSE
LIEUX RENOMMÉS
ART DE VIVRE
PATRIMOINE
ET CULTURE
NATURE
ET LOISIRS
INFORMATIONS
PRATIQUES
COMITÉ DÉPARTEMENTAL DU TOURISME DE VAUCLUSE : 12, rue Collège de la Croix - BP 147 -F -84008 Avignon Cedex 1
T. 33 (0)4 90 80 47 00 - F. 33 (0)4 90 86 86 08 - www.provenceguide.com - www.degrifprovence.com - info@provenceguide.com