prof.dr. Madelon Peters
prof.dr. Madelon Peters
prof.dr. Madelon Peters
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
De rol van optimisme<br />
(en andere beschermende factoren)<br />
voor lichamelijke klachten<br />
madelon peters
“de overtuiging dat men over het algemeen<br />
goede uitkomsten zal ervaren in het leven”<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
Scheier & Carver, 1985
“de overtuiging dat men over het algemeen<br />
goede uitkomsten zal ervaren in het leven”<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
Scheier & Carver, 1985<br />
positieve stemming/emoties<br />
“self – efficacy”
I: dispostioneel optimisme & pijn<br />
II: geinduceerd optimisme & pijn<br />
III. fysiologische reactiviteit<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience
I: dispostioneel optimisme & pijn<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience
correlationele studies in chronische pijnpatiënten<br />
minder depressie / groter welbevinden<br />
meer acceptatie van pijn<br />
grotere “flexibiliteit”<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme<br />
dagboek studies (fluctuaties binnen/over dagen)
pijn<br />
optimisme<br />
positief affect<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme<br />
dagboek studies (fluctuaties binnen/over dagen)<br />
depressie<br />
inactiviteit<br />
opgeven van doelen<br />
optimisme en positief affect beschermen tegen de negatieve<br />
gevolgen van toename in pijn<br />
Zautra, Smith, Affleck & Tennen. J Consult Clin Psychol, 2001<br />
Affleck, Tennen, Zautra, Urrows, Abele, Karoly, J Consult Clin Psychol 2001
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme<br />
cohort studies (longitudinaal/ prospectief)
cohort studies (longitudinaal/ prospectief)<br />
• prospectieve cohort studie naar WAD, 12 maanden na aanrijding<br />
• prospectieve cohort studie naar chronisch postoperatieve pijn<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
1-4 wkn<br />
catastroferen (pcs)<br />
depressie (ces-d)<br />
optimisme (lot)<br />
pijn/beperkingen<br />
(demografische factoren)<br />
N=275 N=166 N=145<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
6 maanden<br />
dispositioneel optimisme<br />
12 maanden<br />
pijn intensiteit (vas)<br />
beperkingen (ndi)
pijn 12 mnd<br />
t0 predictors β<br />
pijn .57**<br />
leeftijd .12<br />
sex .12<br />
catastroferen .14*<br />
<strong>Peters</strong>, Vangronsveld, Goossens & Vlaeyen, in prep.<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme<br />
beperkingen 12 mnd<br />
t0 predictors β<br />
beperkingen .70**<br />
leeftijd .07<br />
sex .09<br />
optimisme -.11*
operatie<br />
pre-operatieve<br />
metingen<br />
(o.a. optimisme)<br />
acuut<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
lange termijn follow-up<br />
6 maand<br />
pijn<br />
subjectief herstel<br />
kwaliteit v leven<br />
dispositioneel optimisme<br />
12 maand<br />
pijn<br />
subjectief herstel<br />
kwaliteit v leven
pre-operatieve psychologische factoren<br />
angst voor de operatie<br />
pijn catastroferen<br />
optimisme<br />
self-efficacy<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
operatie<br />
preoperatieve<br />
metingen<br />
acuut<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
follow-up<br />
6 maanden<br />
1490 patienten 625 patienten<br />
dispositioneel optimisme<br />
12 maanden
meer pijn bij follow-up<br />
meer functionele beperkingen bij follow up<br />
subjectief herstel (0 – 100%)<br />
kwaliteit van leven (SF36)<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
pijn herstel<br />
pre-op predictors OR<br />
duur operatie 2.0<br />
acute post-op pijn 3.2<br />
angst voor operatie 1.9<br />
optimisme -<br />
<strong>Peters</strong>, Sommer. De Rijke, Kessels, et al. Annals of Surgery, 2007<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme<br />
pre-op predictors OR<br />
duur operatie 2.5<br />
acute post-op pijn 2.6<br />
angst voor operatie 2.0<br />
optimisme 0.6
operatie<br />
preoperatieve<br />
meting<br />
acuut<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
follow-up<br />
6 maanden<br />
1490 patienten 625 patienten<br />
dispositioneel optimisme<br />
12 maanden<br />
401 patienten
meer pijn bij follow-up<br />
meer functionele beperkingen bij follow up<br />
subjectief herstel<br />
kwaliteit van leven (SF36)<br />
fysiek functioneren, emotioneel functioneren<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
fysiek functioneren emotioneel functioneren<br />
pre-op predictors<br />
duur operatie<br />
acute post-op pijn<br />
angst voor operatie<br />
optimisme -<br />
<strong>Peters</strong>, Sommer, van Kleef, Marcus. Br J of of Surgery, 2010<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
pre-op predictors<br />
duur operatie -<br />
acute post-op pijn -<br />
angst voor operatie -<br />
optimisme<br />
dispositioneel optimisme
experimentele pijn studie<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
experimentele pijn studie<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme
experimentele pijn studie<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
dispositioneel optimisme<br />
meer optimisme<br />
minder pijn
I: dispostioneel optimisme & pijn<br />
II: geinduceerd optimisme & pijn<br />
III. fysiologische reactiviteit<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience
Optimism manipulatie: best possible self manipulation<br />
<strong>Peters</strong>, Flink, Boersma, Linton. J Pos Psychol, 2010<br />
Meevissen, <strong>Peters</strong>, Alberts. J Behav Ther Exp Psychiatry, 2011<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
long life<br />
friends health healthy chil<strong>dr</strong>en<br />
hapinness kids<br />
good happiness job<br />
carrier<br />
geïnduceerd optimisme
Faculty of Psychology and Neuroscience
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
positieve stemming<br />
pre post<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
7<br />
6<br />
5<br />
4<br />
positieve toekomst verwachtingen<br />
pre post<br />
control<br />
optimism
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
positieve stemming<br />
pre post<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
7<br />
6<br />
5<br />
4<br />
positieve toekomst verwachtingen<br />
pre post<br />
control<br />
optimism
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
geïnduceerd optimisme
optimisme<br />
32<br />
31<br />
30<br />
29<br />
28<br />
pre 1 week 2 weeks<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
geïnduceerd optimisme<br />
control<br />
optimism
79 deelnemers<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
best possible self<br />
controle<br />
geïnduceerd optimisme
60<br />
55<br />
50<br />
45<br />
optimisme<br />
pre post<br />
bps<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
controle<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
geïnduceerd optimisme<br />
pijn intensiteit
uitputten van zelf-regulatie vermogen<br />
(ego-depletion)<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
geïnduceerd optimisme
uitputten van zelf-regulatie vermogen<br />
(ego-depletion)<br />
26 + 33 + 46<br />
2 + 3 + 2<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
geïnduceerd optimisme
uitputten van zelf-regulatie vermogen<br />
(ego-depletion)<br />
26 + 33 + 46<br />
2 + 3 + 2<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
optimisme<br />
inductie<br />
controle<br />
inductie<br />
geïnduceerd optimisme
depletion<br />
geen<br />
depletion<br />
Meevissen, Alberts, <strong>Peters</strong>, 2012<br />
neutraal<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
optimisme<br />
geïnduceerd optimisme<br />
1 e zelf controle taak<br />
2 e zelf controle taak
lopend onderzoek<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
geïnduceerd optimisme<br />
• invloed op negatieve gevolgen pijntaak op cognitief functioneren?
lopend onderzoek<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
geïnduceerd optimisme<br />
• invloed op negatieve gevolgen pijntaak op cognitief functioneren?<br />
• klinisch trial (herhaalde N=1 en RCT) naar positieve interventie<br />
en welbevinden
I: dispostioneel optimisme & pijn<br />
II: geinduceerd optimisme & pijn<br />
III. fysiologische reactiviteit<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience
cortisol cortisol<br />
interventie<br />
baseline lang termijn<br />
effecten<br />
wk1 wk2 wk3 wk4 wk5 wk6 3 maanden<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
fysiologische reactiviteit
cortisol cortisol<br />
baseline interventie<br />
lang termijn<br />
effecten<br />
wk1 wk2 wk3 wk4 wk5 wk6 3 maanden<br />
stress taak stress taak stress taak<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
fysiologische reactiviteit
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
fysiologische reactiviteit<br />
dag patroon cortisol & cortisol ochtend piek (2 dagen pre – post interventie)<br />
cortisol respons op stresstaak<br />
hartslag en hartslagvariabiliteit tijdens stressor<br />
huidgeleiding tijdens stressor
controle optimisme<br />
Pre-intervention<br />
Post-intervention<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
cortisol reponse op stressor<br />
TSST TSST<br />
fysiologische reactiviteit<br />
Pre-intervention<br />
Post-intervention
conclusie<br />
optimisme (positiviteit) speelt een rol in het beleven van<br />
en omgaan met fysieke klachten<br />
niet alleen correlationeel, ook aanwijzingen<br />
vanuit prospectieve en experimentele studies<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience
Johan Vlaeyen<br />
Linda Vancleef<br />
Marjolein Hanssen<br />
Yvo Meevissen<br />
Elke Smeets<br />
Maurice Theunissen<br />
Karoline Vangronsveld<br />
Hugo Alberts<br />
Marielle Goossens<br />
Bedankt:<br />
The Netherlands Organization of Scientific Research<br />
Faculty of Psychology and Neuroscience<br />
Steven Linton<br />
Ida Flink<br />
Sofia Bergbom<br />
Katja Boersma<br />
Maarten van Kleef<br />
Marco Marcus<br />
Hans Gramke<br />
Micha Sommer
Change language