Layout 4 - paint-online.de

More documents

Recommendations

Info

Van Kranenburg naar Nijmegen is het tien minuten. Met de auto. Geen afstand, zou je denken. Maar de weg naar het hart van de verzamelaar is lang. Als je over een kunstenaar schrijft, schrijf je over de kunst die hij maakt. Schrijf je over een verzamelaar, dan beschrijf je niet per sé een verzameling. Je wordt kurkentrekker. Je hebt een doel: het verzamelaarshart. Zoektocht naar het motief. Spoorzoeken. Waardoor wordt iemand verzamelaar? Een reporter vroeg ooit aan John Ford: hoe bent u bij de film gekomen? Fords antwoord was: met de trein. Een eerste vraag: wordt iemand verzamelaar of is hij het? Begin je bij de kip of het ei? Zit het in de genen of is het het noodlot? Een eerste poging om te komen tot een antwoord: kip of ei is niet belangrijk. Het gaat niet om het begin. Het gaat om het doel. Jos is be - gonnen met boeken. Jos kwam van het platteland. Niets duidde op kunst. Het gezin: eenvoudige mensen. Gericht op overleven. Op de natuur. Het eerste contact met kunst: een zwart-wit televisie. Een film over Picasso. Het moet midden 50er jaren zijn ge - weest. Jos’ buurman zag de schilderijen van Picasso. Het oordeel: dat kan mijn dochter ook. Er kwam een vermoeden in Jos op dat die opmerking niet kon kloppen. Jos’ uiteenzetting met het zien was begonnen. 06 | 07 Gazelle Leven is zien. Je ziet wat je weet. Weet je meer, dan zie je meer. Toch is zien meer dan kijken. Jos’ zien is al lang een ervaren. Jos studeerde biologie. Hij ging naar Nijmegen. Nijmegen was de stad. Kip en ei overlappen elkaar. Het was eind 60er jaren. Er begon een ander leven voor Jos. Een nieuw leven met nieuwe thema’s. Er ontwikkelden zich dingen. Een man met baard pikte in de eierschil van Jos’ wereldbeeld. Hij leek een beetje op Marx. Maar niet iedere man met baard heet Marx. Een andere baardige man heette Darwin. Charles Darwin. Dat is één van mijn helden, zegt Jos. Hij wijst op de buste die in zijn zolderkamer staat. Darwin past hier. Marx zou ook passen. Ietsje verderop: een aap. In zijn hand heeft hij een mensenschedel. “God schiep de mens naar zijn evenbeeld” staat op de sokkel. Jos is iemand die gedreven wordt door nieuwsgierigheid. Als je motor nieuwsgierigheid is, zijn er twee mogelijke doelen: de we - tenschap en de kunst. Uit Jos de bioloog werd Jos de bibliothecaris. Het verzamelen begon met boeken. Boeken zijn nieuwsgierigheidsbevredigingsapparaten. Schilderijen zijn dat ook. Je ziet wat je weet. Soms weet je wat je ziet. Jos is een gecontroleerde chaoot. Hij wil zich niet vastleggen. Het verzamelaarshart is een
Het hart van de verzamelaar gazelle. Gazelles worden niet ouder. Altijd bereid te springen of ongeschikt voor de savanne. Stopverf De weg naar het verzamelaarshart loopt via de ogen. Schilderijen willen ergens heen. Ze worden naar de verzamelaar getrokken. Van het één komt het ander. Terwijl anderen zich opmaken voor een derde vakantie aan zee, houdt Jos vakantie met het schilderij. In het schilderij te zijn is de begin-, wens- en eindtoestand. Het gaat niet om de buitenkant. Het gaat om de kunst. Goede kunst openbaart haar inhoud niet direct aan de hoofdingang. Schilderijen zijn voor Jos deel van het samenleven. Richtlijnen voor een levenswaardigere wereld. Je ziet elkaar ‘s morgens – direct na het opstaan en ‘s avonds voor het slapen gaan. In de tussentijd leer je elkaar kennen. Je leert jezelf kennen. Rond een verzameling ontstaat geschiedenis. Er ontstaan ge schie - denissen. Verzamelen is het bereiken van evenwicht met andere middelen. Middel komt van midden. Jos’ midden zijn de schilderijen. Jos’ midden is de kunst. Jos’ zijn is met de kunstwerken verbonden. Met de verzameling. Ze vloeit als bloed door zijn aderen. De verzameling is de bloeddruk. In het verzamelaarshart vormt de kunst de stopverf die het glas met het kozijn verbindt. Een beschut doorkijkje. Hartslag. Jos beweert dat hij een chaoot is. Hij is een chaoot van de beminnelijke soort, beheerst door een onverzadigbaarheid als die van een kind. Hier zit iemand in een nest met de snavel wijd geopend. Ingebrand Waar het om gaat? Moeilijk te zeggen. Niet om schoonheid in ieder geval. Schilderijen kunnen niet spreken, zegt Jos. Als je stemmen wilt horen moet je een geluidsband aan de muur hangen, zegt hij. En heeft het mis. Natuurlijk vertellen schilderijen verhalen. Maar die verhalen zijn een toegift aan het eind van het bezeten zijn van zien. Boeken spreken ook niet. Ze vinden pas een stem in de lezer. Schilderijen zijn een geheime boodschap voor de verzamelaarsziel. Sommige schilderijen blijken levenspartners. Andere bedriegen. Jos zegt niet dat de schilderijen be - driegen. Jos formuleert het preciezer. Je maakt fouten als verzamelaar, zegt hij. Je moet leren, zegt hij. De schilderijen zelf zijn onschuldig. Draai je een schilderij de rug toe, dan is het weg. Als je er niet naar kijkt is er geen schilderij. Toch wel. Een goed schilderij brandt in. Het leeft in je. Maakt je leven completer. Daar ligt het motief. Leven zonder schilderijen is geen leven. Jos’ leven: de schilderijen. Zijn vrouw. Zonder volgorde. Er is geen rangorde. In het verzamelaarshart ontstaat de wonderbaarlijke gelijktijdigheid van het zijn. Wie verzamelt, slaat af vóór de oppervlakkigheid en vind de weg naar de hartstocht. De ziel zoekt naar overeenkomsten. Jos vult zichzelf met leven. Als hij over de schilderijen vertelt, speelt zijn leven zich af: lachen, tranen, vertwijfeling en puur geluk huizen naast elkaar. Het één bestaat niet zonder het ander. Zwerver De gedachte over het schilderij is niet gekoppeld aan de gedachte over de eigen eindigheid. Als het leven ophoudt, eindigt ook het zich bewust zijn van bezit. Nee, het gaat niet om bezitten. Het zou geen verschil maken, wanneer Jos de schilderijen slechts te leen zou hebben. Kunst zwerft sowieso. Ze overleeft en kan dus eigenlijk alleen maar geleend worden. Zij maakt de mens aan het andere einde van de verzameling tot levensfase-begeleider. Het is omgekeerd: de schilderijen zoeken een plek. Ze vinden er één. Ze trekken verder wanneer het nodig is. Jos heeft dat be - grepen. Of vermoedt hij het alleen maar? Schilderijen zijn reizende dialogen. Dat moet je begrijpen. Het gaat niet om analyse. Schilderijen zoeken hun weg naar de ziel. Niet dat ze om de hersens heen willen sluipen. Ze vinden andere wegen. De weg van de liefde is niet de weg van het hoofd. En toch gaat het om kennis. Je ziet wat je weet. Je weet niet altijd wat je ziet. Iemand als Jos verzamelt niet voor de kluis. Niet voor dividenden. Een schilderij in de kast is een schilderij op de verkeerde plek. Als een dichtgemetselde bioscoop. De mechanica van het verzamelen schept haar eigen fysische verbanden. Er ontstaat een gesloten referentiekader. Jos zegt dat ie niet verzamelt om te tonen. Hij vormt een kosmos met zijn schilderijen, die niet bang hoeft te zijn voor de wereld. In het rijk van de schilderijen heerst een bijzondere geborgenheid. In het bijzijn van de verzameling ontstaat een vergroot gevoel van innerlijke vrede. Verbinding door ontkoppeling. Toekomst Jos stelt een trein samen waarmee hij door het leven reist. Ieder schilderij is een venster. Een verklaring. Een argument. Ze zitten tegenover elkaar als een in wederzijds inzicht vergrijsd echtpaar, dat al lang niet meer leeft van de snelle sex van vroeger, maar van het rustgevende besef overeenkomsten gevonden te hebben in het leven tegenover hem of haar. Kun je spreken van blind be - grip? Misschien beter van niet. Je kunt een verzamelaar veel toewensen. Blindheid hoort daar niet bij. Een Jos, die morgen blind wordt, zou niets missen. Hij kent zijn schilderijen. Zijn schil de - rijen kennen hem. En toch zou er sprake zijn van verlies: het verzamelaarshart is onverzadigbaar. Thuis Verzamelen is niet terugkijken. Verzamelen is het eeuwig jong blijvende verlangen naar de volgende kennismaking. Verzamelen is de voorbereiding op de toekomst door middel van het heden. Jos is een Robinson die zijn eiland voorziet van schilderijen, die hem erbij helpen niet weg te zakken in de middelmaat. Het prachtige daarbij is: niemand hoeft plaats te maken. Geen schilderij neemt de plaats van een ander schilderij in. We hebben het over zieleruimte. Verzamelen laat een schijnbaar paradoxe toestand ontstaan, waarbinnen ieder nieuw ding de ruimte voor het volgende ding doet groeien – waarbinnen één film de volgende genereert, waaruit deze zichzelf dan weer met terugwerkende kracht schept. De tijdassen zijn verschoven. Opgeheven. Het verzamelaarsuniversum: een maag die alles verteert zonder zichzelf te verteren. Jos is aan niets en niemand rekenschap verschuldigd. Zijn schilderijen hebben een thuis. Als hij gaat, zoeken de schilderijen een nieuw thuis. Boven, in de zolderkamer: Darwin. Alles ontwikkelt zich. Heiner Frost paint: vol.04/2011
Page 1 and 2: Schutzgebühr 2,- Euro paint: v o l
Page 3 and 4: Editorial. Sammeln ist geben. Anges
Page 5: physikalische Zusammenhänge. Da en
Page 9 and 10: Umlaufbahn Mag sein, dass der Urkna
Page 11 and 12: Wilhelm Lehmbruck: Geneigter Frauen
Page 13 and 14: „Uitspraken Als we de hedendaagse
Page 15 and 16: sprühter Denkanstoß: HAVE & TAKE
Page 17 and 18: paint: vol.04/2012
Page 19 and 20: 10. Het nieuwe thuisland van de ver
Page 21 and 22: Stephan Fritsch: an Sturm denken, 2
Page 23 and 24: Da Angelo Delicatezza & Trattoria P

Layout 4 - paint-online.de

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?