1 INHOUD Onze jeugd aan de Kapel in 't Zand ... - Bausch

Onze belevenissen
Harde voetstappen op straat.
Opnieuw zijn Duitse soldaten op zoek naar onderduikers.
Mijn vader rent naar het dressoir.’ Dicht doen, ‘ kreunt hij en vouwt zich samen, zijn neus bij de
gaatjes aan de achterkant van de kast, zijn piepende adem wordt rustig. Mijn broertje Jan drukt de
deur dicht en op mijn beurt draai ik de sleutel om en kieper deze in een vaas. Dan spelen wij
verder met onze damstenen afwachtend op de alarmemmer, geplaatst op een stoel bij de deur.
Gelukkig valt deze niet, het blijft stil.
Het geluid van wegmarcherende soldaten verstomt.
Wij zijn een onderdeel van een primitief alarm systeem dat eenmaal bijna fout afliep toen wij al
spelende mijn vader vergaten. Foei, hij moet, toen een begin veertiger, wel heel gekreukeld uit
het piepkleine kastje gekropen zijn toen mijn moeder hem na een paar uur verloste.
Dagelijks is zij samen met buurvrouw Vlak op zoek naar voedsel en brandhout.
Alle mannen zijn ondergedoken.
Het is Razzia Zondag, 8 Oktober 1944. Er wordt in Roermond en omstreken massaal gezocht
naar mannen tussen de 16 en 60 jaar. Zij zijn verplicht zich te melden voor dwangarbeid.
Schansen, zo wordt het graven van verdedigingswerken in de volksmond genoemd. Maar
ondanks de Duitse waarschuwingen duikt Roermond massaal onder. Duizenden Oekraïense
vrouwen uit Rusland zijn aangevoerd om anti tankgreppels te graven. De Duitsers hebben haast,
de vijand zit hun in de Ardennen op de hielen. Weer pakken zij het groots aan in een laatste
poging de totale ondergang te voorkomen!
Hoe anders zag het er op 5 September uit, toen de Duitsers massaal op de vlucht sloegen. Maar
na 3 dagen kwamen ze terug! Vlak over de grens zijn ze weer gehergroepeerd en er komen
Fallschirmjagers en de gevreesde Grüne Polizei met de beruchte commandant Mathias voor
terug. Het wrede militaire regime dat zij brengen zijn wij in de afgelopen oorlogsjaren niet
gewend. De geallieerden blijven op 15 kilometer van Roermond steken.
Onze rivieren de Roer en Maas zijn natuurlijke obstakels van jewelste.
Het bisschopstadje zal het 7 maanden voor haar kiezen krijgen.
Iedere avond slaan nu granaten in, brullen kanonnen en schiet afweergeschut witte wolkjes de
lucht in. Elf november wordt Roermond gebombardeerd en er vallen 33 doden. Onophoudelijk
loeien de sirenes, dat vergeten wij nooit meer. Bij elke duikvlucht vallen bommen, brandlucht,
overal stenen, granaatschilfers beschadigen de daken. Alles wordt nat maar toch is er nog stof in
onze kelder bij al weer een ontploffing. Wij wonen in de Scheidingsweg en duiken bij elk alarm
de kleine kelder in. Onder de trap is een soort bed voor de familie gemaakt.
Met ons vieren schuilen wij er, altijd in de nacht.
Onafgebroken vliegen enorme formaties bommenwerpers over ons huis met bestemming ” het
Ruhr gebied” . Stiekem klimmen wij naar de zolder en zien de horizon rood oplichten van
brandende Duitse steden. Ook horen wij Duitse V2,s , de eerste raketten ter wereld , op weg
naar Londen. Zij maken een vreemd sissend geluid.
Een verloren bom slaat een grote krater aan de overkant van de straat, bij de schoenmaker
Schmids. Ondanks de zandzakken die als afdichting op ons kolengat liggen wordt de kelder
zwart en de explosie is zo hard dat de luchtdruk ons de adem beneemt. Nog steeds hoor ik het
gerinkel van wekflessen met voornamelijk bonen. Deze proviand, afkomstig uit moeders familie
tuinderij in Schiebroek, heeft ons de oorlog doorgeholpen.
8