Docentenreader 2004 - Boektoppers

Kijk voor nog meer informatie achter in het boek.
Genre, thema
Het grote verlangen is een filosofische roman over de zoektocht
van drie weeskinderen naar een thuis, nu ze bijna volwassen
zijn geworden. Ze proberen een veilige plek te vinden in een
moreel verwilderde, onverschillige maatschappij. Maar de
roman gaat op een hoger plan ook over de onbereikbaarheid
van andere mensen, van de alles verzoenende liefde, van het
verleden.
Personages/vertelsituatie
Sam van Dijk, zijn tweelingzus Lisa en hun twee jaar oudere
broer Raph hebben hun ouders verloren door een verkeersongeluk
toen zij twaalf, respectievelijk veertien jaar waren. Dat
gebeurde in 1969, het jaar waarin Neil Armstrong de eerste
man op de maan was, het jaar dus van de zogenaamde ‘grote
stap voor de mensheid’. Na jaren afzonderlijk bij pleeggezinnen
te zijn ondergebracht, komen ze, als ze volwassen zijn (Sam en
Lisa zijn 21, Raph is 23 jaar), weer bij elkaar om een los-vast driemanschap
te vormen. Ze delen hun thuisloze bestaan met
elkaar, omdat ze het met niemand anders kunnen delen.
Sam is de hoofdpersoon en ik-verteller. Hij ontdekt dat hij veel
volgzamer, afwachtender en emotielozer is dan zijn broer en
zus. Hij ziet en voelt de dingen het scherpst van hen drieën. Hij
is ook de meest stuurloze. Hij is een grijs kind: hij heeft de
lusten en lasten van de puberteit overgeslagen, hij is nuchter
en wijs geworden vóór zijn tijd, hij is geneigd om achter ideeën
en idealen belangen te zoeken. Zijn obsessie is zijn slechte
geheugen. Hij denkt dat hij geen enkele herinnering heeft aan
de tijd vóór het ongeluk.
Sam houdt zich in leven met het doen van archiefwerk en het
schrijven van rapporten over een boortoren die opeens is weg-
H ET BOEK IN HET KORT
Doordat hun ouders bij een verkeersongeluk om het leven komen, worden
de tweeling Lisa en Sam en hun broer Raph wees. Ze komen terecht
in een ander pleeggezin en verliezen elkaar uit het oog. Negen jaar
later, als ze volwassen zijn, zoeken ze elkaar weer op. Sam en Raph
weten tot hun spijt bijna niets meer van hun jeugd; Lisa des te meer.
Tijdens de etentjes met haar broers rakelt zij alle herinneringen weer
op.
Winnaar van de AKO Literatuurprijs en genomineerd voor de
International IMPAC Dublin Literary Award.
Het grote verlangen
MEER INFORMATIE OVER DIT BOEK
34 boektoppers docentenreader 2004
gezakt in de bodem. Niet omdat hij zich daarvoor interesseert,
maar omdat het werk hem op een dag is aangeboden.
“Onderwerpen doen mij niets. Het gaat om het spoorzoeken,
het langzame doordringen in een onbekende wereld waar ik na
verloop van tijd de paden, de sluiproutes en de geheime kamers
leer kennen.” Op dezelfde manier zoekt Sam naar herinneringen
aan de tijd vóór het ongeluk en aan de juiste toedracht van
het ongeluk. Die herinneringen zijn weggezakt in zijn geest,
maar dankzij Lisa en haar uitstekende geheugen weet hij ze
gaandeweg de roman weer op te diepen. “Alleen de herinnering
is gebleven,”zegt Lisa,”‘en de herinnering is niet genoeg, de
herinnering is een groot verlangen.”
Dat Sam zo’n slecht geheugen heeft, geeft structuur aan de
roman, omdat het ook zijn obsessie is. Hoe minder Sam zich
herinnert, hoe meer hij zijn ouders mist. Het blijft in het
midden of Sam zijn herinneringen verdrongen heeft of dat hij
ze gewoon niet heeft. Dat zorgt ervoor dat de lezer in spanning
gelaten wordt: hij wacht op een doorbraak bij Sam. Zelf denkt
Sam dat hij in een wereld leeft die niet de echte is (dat hij in
Plato’s grot leeft), en dat hem de echte wereld nog moet worden
onthuld. Marcel Möring is een meester in het uitstellen,
maar het wachten van de lezer wordt uiteindelijk beloond.
Stijl
Typerend voor de stijl van Het grote verlangen is het feit dat er
veel verhalen in het verhaal zijn opgenomen. Het verhaal is rijk
aan beelden en beschrijvingen van details die alle samenwerken
om het idee achter het verhaal vorm te geven.
Tijd/plaats/ruimte
In het verhaalheden van de roman verstrijken een paar maanden.
In deze periode zoeken de broers en de zus elkaar afwisselend
op en voeren zij gesprekken over hun gemeenschappelijke
KRITIEKEN
“Het grootste compliment dat je Möring
kunt maken is: hij heeft een boek
geschreven dat dwingt tot meedenken
én meevoelen.” (Gertjan van
Schoonhoven in Nieuwsblad van het
Noorden)
Marcel Möring
verleden.
De ruimtes en de buurten waarin zij leven, worden nauwkeurig
beschreven. Hun eenzame en verwaarloosde behuizing en leefomgeving
zijn symbolisch voor hun positie in het leven. Sam
woont in een ‘uit steen gehakte schoenendoos’, Raph in een
‘uit steen gehakte spelonk’ en Lisa woont in een loods op een
vervallen industrieterrein.
VOOR IN DE LES: VERWERKINGSOPDRACHTEN
“Dat is wat Mörings werk in vergelijking
met zijn generatiegenoten Connie
Palmen en Joost Zwagerman zo bijzonder
maakt: anders dan het hunne is het
geen demonstratie van de ambitie een
hedendaagse of filosofische roman te
schrijven, maar het is er een.” (Michael
Zeeman in de Volkskrant).
●1 In Het grote verlangen probeert hoofdpersoon Sam de belangrijkste gebeurtenis
uit zijn leven, het fatale auto-ongeluk van zijn ouders, te herinneren. Hij
wordt daarbij geholpen door zijn tweelingzus Lisa, die een veel beter geheugen
heeft. Probeer je drie belangrijke gebeurtenissen uit je vroege jeugd te herinneren.
Beschrijf ze. Laat ze lezen aan getuigen van die gebeurtenissen (familieleden,
buren, kennissen). Vraag of ze hun visie op diezelfde gebeurtenissen willen
opschrijven. Vergelijk die versie met de jouwe.
●2 Lees twee van de volgende recensies van Het grote verlangen van Marcel
Möring:
(Je vindt ze op de cd-rom Literom in de openbare bibliotheek.)
- Gertjan van Schoonhoven, Marcel Mörings slopende verlangen. In: Nieuwsblad
van het Noorden, 20 maart 1992
- Carel Peeters, Het zuivere verlangen. In: Vrij Nederland, 21 maart 1992
- Michaël Zeeman, In de bodemloze put. In: De Volkskrant, 13 maart 1992
Beantwoord nu de volgende vragen:
a. Noem uit elke recensie drie opmerkingen over Het grote verlangen die je verrassen.
b. Noem uit elke recensie een beoordelingsargument waarmee je het volledig
eens of juist oneens bent.
c. Vergelijk je eigen oordeel over Het grote verlangen met dat van die twee recensenten.
Met wie ben je het het meeste eens? Waarom?
d. Schrijf vervolgens je eigen recensie van Het grote verlangen. Gebruik daarin
literaire argumenten om het boek te beoordelen. Verwijs naar de recensies
waarmee je het eens of oneens bent.
Andere boeken van deze auteur
Marcel Möring schreef o.a. ook:
Mendels erfenis [roman]
Bederf is de weg van alle vlees [novelle]
In Babylon [roman]
Nachtzwemmen [novelle]
geen handelseditie
Modelvliegen [novelle]
Kijk voor een complete bibliografie
achter in het boek of op
www.boektoppers.nl.
kijk ook op: www.boektoppers.nl 35