Een mooie innovatieve varkensstal.pdf

Een mooie innovatieve varkensstal
Het project ‘Stalontwerp: een mooie innovatieve varkensstal’ is een initiatief van de Rijksadviseur
voor het Landschap, Yttje Feddes, in samenwerking met de Regiegroep van de Uitvoeringsagenda
Duurzame Veehouderij.
Het project levert concrete voorbeelden van stalontwerpen op die voor de ondernemer betaalbaar
zijn en concurreren met de huidige standaardstallen. In het project werken architecten samen met
een adviseur voor stallenbouw aan een mooie en betaalbare stal voor varkens met een 1-ster Beter
Leven kenmerk.
De volgende provincies doen mee aan dit project: Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Overijssel,
Utrecht en Noord-Holland.
Doel:
Het project heeft twee doelen:
Het stimuleren van de algemene kwaliteit van de agrarische bebouwing in het landelijk
gebied en daarmee ook het imago van de sector intensieve veehouderij te verbeteren.
Het toepasbaar maken van innovatieve en duurzame oplossingen in de landbouw in het
ontwerp voor een stal.
Aanleiding:
Ondanks diverse stimuleringsregelingen die op papier (en een enkel uitgevoerd project) tot goede
voorbeelden hebben geleid voor de inrichting van erf en bedrijfsbebouwing, zijn in het veld echter
vooral laagwaardige kwaliteit van bebouwing en weinig zorgvuldige erfinrichting zichtbaar. Dit
bleek ook uit de veldverkenning die de Rijksadviseur voor het Landschap heeft laten doen naar de
landbouwontwikkelingsgebieden, de resultaten hiervan zijn te vinden in het LOGboek. Ook
innovaties in de ‘binnenkant’ van het stalsysteem zijn vaak niet zichtbaar aan de ‘buitenkant’.
Dat is zorgelijk vanuit de landschappelijke kwaliteit, maar ook voor het imago van de sector zelf.
De oppositie tegen de intensieve veehouderij, die op dit moment weer zeer actueel is, komt meer
voort uit zorg voor dierwelzijn en volksgezondheid dan uit zorg over lelijkheid, maar de aantasting
van het landschap en gebrek aan transparantie van de bedrijven doen de zaak zeker geen goed.
Opzet :
Architecten worden gekoppeld aan een adviseur in stallenbouw, die hen kan adviseren over
haalbaarheid en technieken. Er worden ook ondernemers betrokken bij het proces. Zij leveren
input voor het programma van eisen en worden betrokken bij de beoordeling en het vervolg.
Om een realistisch ontwerp te krijgen kiezen de deelnemende provincies een voorbeeldlocatie, die
representatief is voor de ontwerpopgave. Dit kan eraan bijdragen dat het project per provincie een
streekeigen ontwerp oplevert.
De Rijksadviseur voor het Landschap is in november 2010 gestart met het verzamelen van goede
voorbeelden van gebouwde stallen. Deze goede voorbeelden worden gebundeld en dienen ter
inspiratie voor de ontwerpers maar ook als voorbeeld voor ondernemers. Tegelijkertijd is een
literatuurlijst opgesteld met relevante literatuur over stalontwerp en inrichting van het agrarisch
erf.
Resultaten:
Het project levert concrete voorbeelden van stalontwerpen op die voor de ondernemer betaalbaar
zijn en concurreren met de huidige standaardstallen. In het project werken architecten samen met
een adviseur voor stallenbouw aan een mooie en betaalbare stal voor varkens met minimaal een 1ster
Beter Leven kenmerk.
Na afloop van het project worden de VO’s gebundeld in een publicatie (de catalogus). Ook zullen de
goede gebouwde voorbeelden gebundeld worden in een publicatie. De zoektocht naar goede
voorbeelden zal ook na de start van het ontwerptraject doorgaan. Er wordt nog nagedacht over de
vorm van deze publicatie.

Duur van het project:
De voorbereiding van het project is gestart op 1 november 2010. Vanaf november zijn goede
voorbeelden van gebouwde stallen verzameld. Het PvE is opgesteld in concept, de provincies en
architectenbureaus zijn benaderd en er zijn oriënterende gesprekken geweest met diverse partijen.
Ook is de literatuurlijst opgesteld.
Het project start op 1 maart 2011 met de bijeenkomst met de provincies.
Het project eindigt half september 2011 met de jurering van de plannen en de aankondiging van
de start van het vervolgtraject.
Organisatie:
De Rijksadviseur voor het Landschap organiseert de prijsvraag in samenwerking met de
Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij. Daarnaast zijn MDV en VarkensNET betrokken. Via de
UDV zijn de afzonderlijke provincies benaderd met het verzoek aan de ontwerpopgave mee te
doen. Per provinciale pilot worden de deelnemende partijen nader gespecificeerd.
Vervolg:
Er wordt een catalogus gepubliceerd met de ontwerpen. Daarnaast worden ondernemers gezocht
die de ontwerpen willen uitvoeren. De ontwerpen worden aangepast op de eisen en wensen van de
ondernemer en de ondernemer zal begeleid worden tijdens het bouwproces van de proefstal. Het
doel is om in ieder geval één van de stallen daadwerkelijk te bouwen.
Het beste (winnende) ontwerp wint, onder voorwaarde dat er een ondernemer is die het plan wil
uitvoeren:
- 25.000 euro (excl. BTW) beschikbaar vanuit RvL voor honorarium architect en
landschapsarchitect voor uitwerking naar DO.
- Begeleiding vanuit de provincie en begeleidingscommissie UDV (?) voor aanvragen
vergunningen etc.
Ondernemers die hun ontwerp willen realiseren krijgen hiervoor begeleiding van een
begeleidingsgroep onder auspiciën van de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij. Passende
deskundigheid en bestuurskracht worden via deze begeleidingsgroep ingezet om ondernemers te
helpen met het realiseren van draagvlak bij de bevolking, de financiering en vergunningverlening.
Als zich er nog niet direct een ondernemer is die het ontwerp wil laten bouwen krijgt de betrokken
provincie tot het eind van het jaar de tijd om te zoeken naar een ondernemer.