Felicitaties namens de ouderraad voor alle geslaagden ... - Dunamare

“Verloochening van de middelbare school”
Vier rijen banken en een donker bord,
vier witte muren rond een hoog lokaal,
(en voor de ramen hangt een zindelijk gordijn):
hier leren kindren ieder uur een taal.
De wijsheid trekt in optocht aan Uw oog voorbij,
in kale hoofden en in dorre boeken opgetast,
waarin geen plaatjes van een filmster prijken
maar slechts een bleke foto past
van een Romeinse bouwval.
Na afloop van het uur gaat steeds een bel,
dan volgt er weer een uur,
na afloop van dit uur gaat steeds een bel,
dan volgt er weer een uur.
De leraar staat nu voor de klas,
en wat hij zegt acht hij heel erg gewichtig,
ik meen te mogen twijflen aan zijn woord:
zijn zwak betoog is zeer doorzichtig.
Nee heus nu weet ik dat ik hier niet vind,
wat sommigen geloven hier te kunnen vinden,
ik zal vanmiddag diep behaaglijk zwemmen gaan
en neem me voor me nergens over op te winden.
Een gedicht waarin Gerard Reve van zijn herinnering aan school een prachtige
sfeertekening geeft. Een ouderwetse school natuurlijk in een heel andere tijd, heel anders
dan die van jullie. Het cynisme in dit gedicht laat zich plaatsen in de crisisjaren voor de
Tweede Wereldoorlog – de middelbare schooltijd van Gerard Reve - . Toen moest kennis
het afleggen tegen de druk van een ideologie waarin ‘anders zijn’ tot uitstoting leidde. En
dat moet voor een jongen als Gerard zijn geloof in de inzichten van de volwassenen wel
hebben aangetast. Gerard Reve was een kind van zijn tijd. Gelukkig zijn jullie kinderen
van deze tijd, waarin kennis er wel toe doet en een gefundeerde mening wordt
gewaardeerd. Maar dat gevoel soms toch liever buiten te willen zijn, lekker te gaan
zwemmen, is dacht ik, van alle tijden.
De ouderraad blijft een beetje in de ouderwetse sfeer met het aandenken dat wij jullie
willen meegeven. Een pennenset met inscriptie. Geen digitaal wonder dus. Deze
pennenset levert geen lappen tekst, tenzij je ze zelf schrijft, en geen kant-en-klare
boekbesprekingen.
Het is maar een klein doosje dus je kunt het in een hoekje van je kamer bewaren, als
aandenken. Een nostalgische herinnering aan school, iets van vroeger zoals ook
woorden als pennenlikker, pennenvrucht en meester Pennewip (als prototype van de
schoolfrik voor wie Woutertje Pieterse nog heeft gelezen) niet meer in de mode zijn.