Je hebt de basiscursus 'Liedbegeleiding op Gitaar' - ga naar gitaarinfo

VERVOLGCURSUS LIEDBEGELEIDING OP GITAAR – OTTO HARMS – WWW.GITAARINFO.NL 

1. HOE GAAN WE VERDER? 

Je hebt de basiscursus ‘Liedbegeleiding op Gitaar’ met succes afgerond. Als het goed is, kun 

je nu een aantal akkoorden en slagjes spelen die in bekende nummers en ook in liedjes uit 

Eigenwijs voorkomen. Deze vervolgcursus gaat verder. We zullen ons intensiever met het 

grijpen en wisselen van akkoorden bezighouden. Andere aanslagmanieren van de rechterhand 

komen aan bod. We gaan leren hoe je de op noten gezette melodie uit Eigenwijs op de gitaar 

speelt, zonder deze eerste in tabulatuur te hoeven overzetten. En we gaan het hebben over de 

logica achter de akkoorden, hoe komt het dat zo veel nummers met maar drie akkoorden te 

begeleiden zijn… 

1.1 pak de gitaar weer op 

In de eerste oefeningen speel je bekende akkoorden. Je ziet in onderstaand voorbeeld een 

vierkwartsmaat met daarin telkens vier noten. Die noten zijn telkens de laagste noten van het 

akkoord. De akkoorden zijn naar deze noten genoemd. In de eerste maat hebben we vier keer 

de e, in de tweede maat vier keer de a, etc. 

Je hoeft op zich die noten nog niet te lezen, want het gaat om de al bekende tekens: het 

akkoordsymbool, het bijbehorende akkoorddiagram, en de tekens voor open neerslag. 

Hoe oefenen? 

! controleer of je de juiste vingerzetting voor een akkoord hebt aan de hand van de 

akkoordtabel die je al kent van de basiscursus en die aan het eind van deze les nog 

eens is weergegeven. 

! speel langzaam, maar ritmisch 

! speel elke oefening een paar keer achter elkaar. Wees in het begin niet al te kritisch op 

bijgeluiden. 

1.1.1 

1.1.2


1.1.3 

1.1.4 

1.1.5 

1.1.6


1.1.7 

1.1.8 

1.2 Trivia 

Paul Simon (Simon and Garfunkel) 

1. Welk akkoord denk je dat Paul hier grijpt? 

2. Heeft deze gitaar nylon of stalen snaren? 

3. Wat zijn dat voor randen rondom het klankgat?


1.3 M’n tantes bloes 

Aan het lied M’n tantes bloes (blz. 306) ligt een akkoordschema ten grondslag dat tot de 

meest populaire in de muziek hoort: het 12-maten bluesschema (vandaar: bloes). De blues is 

de oorsprong van een groot deel van de popmuziek. Het (uit het hoofd) kunnen spelen van een 

zgn. twelve-bar blues behoort tot de basisvaardigheden van elke gitarist. 

Voor ons doel is het bluesschema ook van belang omdat het zich leent voor het zelf schrijven 

van een tekst, waarbij het akkoordenschema vorm geeft aan de begeleiding. 

1.3.1 

Hoe veel maten tel je eigenlijk op blz. 306? 

1.3.2 

Speel en zing het lied, waarbij je elk akkoord vier keer strak in de maat speelt. Hoe veel 

‘ruimte’zit er nog tussen de akkoordwisselingen? Pas je tempo daar op aan. 

1.4 het meest standaard bluesschema 

Het meestgebruikte bluesschema wijkt maar weinig af van M’n tantes blues. Het is hieronder 

weergegeven. De laatste vier maten worden de turnaround genoemd, omdat het schema veel 

keer herhaald wordt (N.B. de leesrichting is A-D7-A etc) 

A D7 A A7 D7 D7 

A A7 E7 D7 A7 E7 

1.4.1 Speel het bluesschema op dezelfde manier als M’n Tantes bloes en probeer het uit je 

hoofd te leren.


1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken 

X = losse snaar die niet mag meeklinken. 

A Am A7 

*eigenlijk: Fmaj7 

B Bm B7 

C Cm C7 

D Dm D7 

E Em E7 

F* Fm F7 

G Gm G7 

www.gitaarinfo.nl


2. TECHNIEK, ELVIS, TRIVIA, ANGIE 

We steken wat tijd in het doen van een paar technische oefeningen. Dit zijn pure 

bewegingsoefeningen, trainingen voor de vingers van beide handen. Het zijn voor veel 

leerlingen meestal niet de meest favoriete bezigheden, maar je kunt ze heel goed tijdens het 

tv-kijken doen. 

2.1 linkerhand 

Voor de duidelijkheid: ik ga er hier van uit dat je een rechtshandige gitarist bent. Sla je met 

links aan, dan doe je deze oefeningen met de rechterhand. 

De volgende oefeningen staan in tabulatuur. Speel niet te snel, plaats de aangegeven vingers 

goed achter de fret. Speel elke oefening 5x achter elkaar. 

2.1.1 

2.1.2 

2.1.3 

2.1.4


2.2 Elvis in drie ronden 

2.2.1 

Eerste ronde: Speel de onderstaande tab. Hoe heet dit ook weer? 

2.2.2 

Tweede ronde: de tekst met de akkoorden: 

C D7 

Love me tender love me sweet 

G7 C 

Never let me go 

C D7 

You have made my life complete 

G7 

And I love you so 

slagvoorbeeld per maat (per akkoord twee maten) 

1 2 e 3 4 e 

C E7 

Love me tender love me true 

F C 

All my dreams fulfill 

C D7 

For my darling I love you 

G7 C 

And I always will


2.2.3 

Derde ronde: laat je creativiteit de vrije loop en schrijf een eigen tekst bij de bestaande 

melodie en akkoorden. Deze opdracht mag je met zijn tweeën doen. Uiteraard mag je je song 

de derde les ten gehore brengen! 

C D7 

…………………………………………………….. 

G7 C 

…………………………………………………….. 

C D7 

…………………………………………………….. 

G7 

…………………………………………………….. 

C E7 

……………………………………………………… 

F C 

……………………………………………………… 

C D7 

………………………………………………………. 

G7 C 

……………………………………………………….


2.3. meer techniek voor de linkerhand 

2.3.1 

In deze oefeningen speel je de tonen in de vakjes (posities) 1 t/m 12 per snaar. Doe dit meteen 

met de juiste vingerzetting: telkens wijsvinger-middelvinger-ringvinger-pink (1-2-3-4) van 

de linkerhand. Als je bij het vijfde vakje komt, begin je opnieuw: 1-2-3-4, en bij negende 

vakje nogmaals. 

2.3.2 

Gelijk aan 2.3.1, maar nu op de tweede snaar. 

2.3.3 

Nu op de derde snaar. 

2.3.4 

Nu doe je de oefening in de omgekeerde richting. Je begint met de pink in het twaalfde vakje 

en schuift die, nadat je het eerste rijtje 4-3-2-1 hebt afgemaakt, die door naar het achtste vakje.


2.4 Trivia 

1. Is dit een nylonsnarige of een staalsnarige gitaar? 

2. Waarom ontbreekt er een stuk aan de onderkant van de gitaar…..? 

2.5. Angie 

Prachtig nummer van de Rolling Stones om je akkoorden op te oefenen. 

Slagvoorstel 1: 

slagvoorstel 2:


[Am]Angie, [E]Angie [G]When will those [F]clouds all disap[C]pear? 

[Am]Angie, [E]Angie [G]Where were the [F]ladies from [C]here? 

With no [G]loving in our souls and no [Dm]money in our [Am]coats 

[C]You can't [F]say we're satisf[G]ied 

[Am]Angie, [E]Angie [G]You can't [F]say we never [C]tried 

[Am]Angie, you're [E]beautiful...yes [G]but ain't it [F]time we said 

good[C]bye 

[Am]Angie, I still [E]love you [G]Remember [F]all those nights we [C]cried 

All the [G]dreams we held so close Seem to [Dm]all go up in [Am]smoke 

[C]Oh let me [F]whisper in your [G]ear 


Oh [G]Angie don't you weep 

All your [Dm]kisses still taste [Am]sweet 

[C]I hate that [F]sadness in your [G]eyes 

but [Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]time we said good[C]bye...ya 


[C]Oh you can't [F]say we're satis[G]fied 

but [Am]Angie, I still love you [E]baby [G]Every where I [F]look I see your 

[C]eyes 

[Am]There ain't a woman that comes [E]close to you 

[G]Come on [F]baby dry your [C]eyes 

[Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]good to be a[C]live 

[Am]Angie, [E]Angie [G]They can't [F]say we never [F]tr[E]ie[Dm]d [C]


3. AKKOORDSCHEMA’S MET BEGELEIDING 

Hieronder volgt een aantal akkoordschema’s, die je kunt oefenen met op de achtergrond een 

begeleidingsband (mp3). Probeer elk schema tenminste een keer compleet te kunnen spelen 

zonder dat dat noemenswaardige problemen oplevert, zoals het overpakken van bepaalde 

akkoorden. 

De mp3 begint met een paar tikken vooraf, zodat je exact op de tel kunt meespelen. 

Elke cel in de tabel stelt een maat van vier tellen voor. Het slagvoorstel kun je 

aanhouden,maar is niet verplicht, zolang je je maar aan het metrum van de 4/4 maat houdt. 

3.1. 

Am D7 Am D7 

Am D7 C E 

3.2. 

4x herhalen; slotmaat: Am 

A A D D 

A A E E 

3.3 (Bluesschema in A) 

4x herhalen; slotmaat: A 

A A A7 A7 

D D A A 

E D A A 

4x herhalen; slotmaat: A


3.4 

G G Em Em 

Am Am D7 D7 

3.5 

3.3 (Bluesschema in E) 

4x herhalen; slotmaat: G 

E7 A7 E7 E7 

A7 A7 E E7 

B7 A7 E7 E7 

3x herhalen 

Deze oefeningen komen uit een serie boeken (twee delen) van 

Michiel Merkies, genaamd ‘Slaggitaar’. Beslist een aanrader als je, 

buiten deze cursus om, verder wilt oefenen.


4. BARRE…..Imagine 

4.1 voorbereidende barré-oefening 

Het gebruik van barre-akkoorden betekent weliswaar het aanleren van een 

greep, die door velen als lastig, zo niet onmogelijk wordt ervaren, maar het 

opent ook nieuwe mogelijkheden waar het het grijpen en begrijpen van 

akkoorden betreft. 

4.1.1 

Speel onderstaande oefening een aantal keren. De vingerzetting voor de linkerhand is dezelfde als de 

aangegeven vakjes; losse snaar-wijsvinger-ringvinger. Speel de oefening ook afwaarts in dezelfde 

volgorde (0-1-3) 

4.1.2 

Deze oefening is gelijk aan de vorige, maar je begint in het derde vakje (de derde positie).


4.1.3 

Probeer nu het volgende akkoordenschema, waarbij je het G-akkoord in deze 

vorm gebruikt: 

Het schema is in een 4/4 maat. Gebruik om te beginnen een eenvoudige slag, probeer daarna het 

ritme zelf in te vullen 

C G D Em 

4.1.4 

etc….. 

Aansluitend de volgende oefening, die komt uit Slaggitaar deel 2. Let er weer op dat je het Gakkoord 

speelt zoals boven aangegeven. 

C G C G 

D Em C G 

Op de bijbehorende mp3 (414.mp3) wordt het schema 3x herhaald. 

4.1.5 

Nu kun je zien waar al deze oefeningen voor dienen: het verkrijgen van de juiste 

positie van de linkerhand om een barré te grijpen. Op het moment dat je een Gakkoord 

zoals boven goed kunt grijpen, hoef je alleen nog maar de wijsvinger 

‘neer te leggen’ , de druk iets te verhogen...........en je hebt een barré-akkoord.


4.2 John Lennon – Imagine 

nieuwe akkoorden: 

Cmaj7 Dm7 (twee mogelijke vingerzettingen) 

De zgn. slash-akkoorden Dm7/C en G/B betekenen dat het akkoord een andere bastoon krijgt. 

Handig voor de bassist om te weten, maar ook als gitarist kun je er rekening mee houden. Niettemin 

houden we nu gewoon het bekende akkoord (Dm7, G) aan.


5. Barré gebruiken, tokkelen, famous songs..... 

Het grijpen van een akkoord met een barré is voor de meesten niet gemakkelijk. Het duurt ook 

behoorlijk lang voordat je de techniek onder de knie hebt. Raak niet ontmoedigd doordat een akkoord 

met barré in het begin zo slecht klinkt. Je moet de positie van je wijsvinger en de hoeveelheid druk 

die je moet uitoefenen door veel experimenteren je eigen maken. 

Een combinatie van geduld, tijd en de juiste oefening kan binnnen een half jaar tot een redelijk 

functionele barré leiden, om je maar een indicatie van tijd te geven. 

5.1 echte barré-akkoorden 

5.1.1 

5.1.2 

Hiernaast een diagram van het F-akkoord met barré . Probeer Imagine nu eens 

met deze F. 

Van de barré-akkoorden is F nog een van de meest lastige, dat komt omdat de snaarspanning in het 

eerste vakje hoog is. Je moet daarom meer druk geven dan dat je dezelfde greep in het 7 e vakje 

speelt. 

Groot voordeel van barré-akkoorden is, dat ze opschuifbaar zijn, omdat er geen losse snaren meer in 

voorkomen. Als je het F-akkoord in zijn geheel twee vakjes zou verschuiven, waarbij dus de barré in 

het tweede vakje zou komen, zou je een akkoord krijgen dat de naam G draagt. Een vakje hoger (naar 

je toe) betekent namelijk dat je een halve toon hoger gaat spelen. Vergelijk dat met de piano: een 

halve toon hoger betekent daar: van de witte toets naar de ernaast liggende zwarte toets gaan. 

De eerste witte toets links is een c, de zwarte er direct naast is de cis. 

Daarnaast komt de d, dan de dis etc. 

F Fis G Gis A Ais B C Cis D Dis E 

Op de gitaar is de lage, losse snaar een E. De noot in het eerste vakje is een f, dan een fis, dan een g, 

etc. 

Grijp je een barré-akkoord, gelijk aan het F-akkoord in het 5 e vakje, dan heb je een A-akkoord.


Dit stukje theorie heeft het volgende praktische doel: Het b-akkoord en het bes-akkoord zijn berucht 

vanwege hun moeilijkheid. Er is eigenlijk geen mogelijkheid ze op een eenvoudige manier te spelen. 

In veel akkoordtabellen zie je ze onvolledig weergegeven. 

Als je het F-akkoord kunt, kun je ‘eenvoudig’ het b-akkoord spelen door de hele greep te verplaatsen 

naar het zevende vakje. En het bes-akkoord bevindt zich in het zesde vakje. 

Let in onderstaande diagrammen op het cijfer voor de barré, die het vakje aangeeft. 

5.1.3 

B 

Speel en benoem de F-greep: 

vak naam 

3 

5 

7 

8 

10 

5.1.4 

Welk bekend nummer hoor je als je achter elkaar F-greep in de volgende vakjes speelt? (de foto geeft 

een ‘kleine’ hint) 

1-4-6, 

1-4-7-6 

1-4-6 

4-1 

Bes


5.2. tokkelen 

…oftewel de benaming voor het met de vingers van de speelhand (rechterhand voor de meesten) 

achter elkaar aanslaan van de snaren, als je een akkoord speelt. 

5.2.1 

5.2.2 

Grijp nu een E-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. 

In dit stukje tab speel je achter elkaar losse snaren. De letter geeft 

de duim of een van de vingers van de speelhand aan. Probeer zo 

regelmatig mogelijk aan te slaan. 

5.2.3 

Grijp een Em-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. Hoor je eigenlijk verschil? Waarom 

niet? 

5.2.4 

5.2.5 

Grijp een C-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.4 

5.2.6 

Grijp een Am-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab 

links. Het enige verschil is de (bas-)snaar, welke je met de duim 

aanslaat. 

Grijp een D-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab links.


5.2.7 

De conclusie van deze oefeningen is: de naam van het akkoord bepaalt welke bassnaar je met de 

duim moet aanslaan. Bij een E-akkoord hoort de laagste (6e) snaar. Dat geldt trouwens voor alle Eakkoorden, 

dus ook Em, E7, E9, etc. 

Onderstaande tabel helpt je te bepalen welke snaar je met de duim moet aanslaan bij welk akkoord. 

snaar akkoorden 

E (6e) E, F, G 

A (5e) A, B, C 

D (4e) D, E, F 

Je ziet dat je bij E en F twee mogelijkheden hebt. Dat betekent dat je kunt kiezen. 

5.3 The House of the Rising Sun 

The House of the Rising Sun, oorspronkelijk van de Britse band The Animals (zie ook de mp3), maar 

door veel groepen gecovered, is een van de mooiste nummers om te tokkelen. We gaan eerst de 

akkoorden bekijken: 

5.3.1 

Speel de akkoorden achter elkaar, waarbij je elk akkoorden 6 tellen laat 

duren. Voor de F neem je het F-akkoord met de barré, als dat al gaat, of 

anders de al eerder gebruikte Fmaj7 ! 

5.3.2 

Oefen de aanslagmanier zoals de tab in 5.2.1, en bepaal welke bassnaar je moet aanslaan aan de hand 

van de tabel in 5.2.7. Schrijf eventueel boven het akkoord welke snaar dat moet zijn. Als dit lukt, kun 

je eens proberen mee te zingen.


5.4 famous songs.... 

Je hebt nu genoeg akkoordkennis om bekende nummers, waar de akkoorden boven de tekst staan, te 

spelen. De meeste nummers zijn op internet te vinden. Even googelen op bijvoorbeeld knocking on 

heavens door chords levert vrijwel altijd het gewenste resultaat op. 

We zullen het begin van die bekende nummers bekijken. 

5.4.1 Knockin’ on Heavens Door 

G D Am7 

.. Mama take this badge off of me 

G D C 

.. I can't use it any-more 

G D Am7 

. It's getting dark, too dark for me to see 

G D C (D) 

. I feel I'm knockin on heaven's door___ 

CHORUS: 

G D Am7 

.. Knock, knock, knockin' on heaven's door 

G D C (D) 

.. Knock, knock, knockin' on heaven's door___ 

G D Am7 


G D C (D) 


5.4.2 Let it Be 

Zie 4.2 voor uitleg over het slash-akkoord (C/e) 

C G Am F 

When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me 

C G F C/e Dm C 

Speaking words of wisdom, let it be 

C G Am F 

And in my hour of darkness, She is standing right in front of me 


Speaking words of wisdom, Let it be 

Am G F C 

Let it be, let it be, let it be, let it be 


Whisper words of wisdom, let it be 

5.4.3 Another Brick in the Wall 

Dm 

We don't need no education, 

Dm 

We don't need no thought control, 

Dm 

No dark sarcasm in the classroom. 

Dm G 

Teacher leave them kids alone. 

G Dm 

Hey, Teacher! Leave them kids alone. 

F C Dm 

All in all it's just an - other brick in the wall. 

F C Dm 

All in all it's just an - other brick in the wall.


6. Welke akkoorden, Waar en Wanneer 

Dit hoofdstuk kun je het beste zien als een uitdaging. Ik zal proberen een stukje theorie achter de 

akkoorden en het gebruik van akkoorden in muziek uit te leggen. Daarna komen een paar 

praktijkopdrachten. 

6.1 Row Row Row 

Hieronder drie versies van een bekend liedje. Probeer ze alle drie eens uit en bepaal welke de beste is 

en waarom 

A 

Row, row, row your boat 

Gently down the stream. 

Merrily, merrily, merrily, merrily 

C A 

Life is but a dream. 

A 




E A 


A 




D A 


6.2 Kleur 

Een muziekstuk staat altijd in een bepaalde toonsoort. Een toonsoort laat zich vergelijken met een 

kleur. 

Stel, je wordt gevraagd de kleuren te bepalen van het interieur van een kamer. Waarschijnlijk zul je 

kiezen voor één overheersende kleur, en enkele daarbij passende kleuren. Muziek werkt ook zo: je 

werkt met tonen en akkoorden die bij elkaar passen. Net als bij het inrichten van een kamer speelt je 

persoonlijke smaak daarbij een rol. Dat is dan ook de vrijheid die je hebt als bedenker van een een 

nieuw muziekstuk. 

6.2.1 

Welke combinatie spreekt jou het meeste aan? 

6.3 toonsoort vaststellen 

De toonsoort waarin een muziekstuk staat kun je vaststellen aan de hand van het begin- en het 

slotakkoord. Als je de bundel Eigenwijs op willekeurige plaatsen openslaat zul je vrijwel overal zien 

dat het begin- en het slotakkoord gelijk zijn. In al deze gevallen kun je met 99% zekerheid zeggen 

dat de toonsoort dezelfde naam draagt als deze akkoorden.


Voorbeelden: 

Lied begin- en slotakkoord toonsoort 

Floortje de Cavia (63) C C majeur 

Ris Ras Rijs (120) D D majeur 

Garnalenlied (222) Dm D mineur 

C majeur noem je gewoonlijk: ‘C’ ; in de klassieke muziek spreek je over ‘C grote terts, afgekort tot 

C gr.t. 

D mineur wordt gewoonlijk ook als zodanig genoemd; in klassieke muziek spreek je ook wel over d 

kleine terts, afgekort d kl.t 

6.3.1 Karakters verschillen: tonaliteit 

Het verschil tussen majeur-tonaliteit en mineur-tonaliteit is het karakter van de muziek. 

Majeur is ! 

Mineur is " 

De tonaliteit bepaalt het overheersende karakter van een muziekstuk. Dat betekent overigens niet dat 

in mineur-muziek alleen mineurakkoorden (Am, Em, Cm etc.) voorkomen (en omgekeerd evenmin: 

in majeur-muziek komen ook mineur akkoorden voor). 

6.3.2 Doe Maurice de Hond na 

Doe even je eigen onderzoek: sla willekeurig tien bladzijden open van Eigenwijs en bepaal welke 

tonaliteit in de meerderheid is in dit boek. Trek daaruit je conclusie: waarom is dit zo? 

6.4 Welke tonaliteit kies je? 

Straks ga je een lied maken. Daarbij hoort tekst, melodie en akkoorden. Bij het bepalen van de 

tonaliteit, majeur of mineur, ga je uit van de inhoud van het lied. 

6.4.1 

Bepaal aan de hand van de volgende titels welke tonaliteit er het best bij past: 

De dood van de cavia 

Vakantie aan zee 

Kerstmis 

Onderweg naar Morgen 

Schoonmoeder, kom op bezoek 

Je zult merken dat het lang niet altijd eenvoudig is het karakter van een stuk te bepalen. Maar daarbij 

moet je ook bedenken dat alle metaforen die we gebruiken (kleur, zonnetjes etc.) een beperkte 

waarde hebben. Muziek is nu eenmaal een ‘taal’ (weer zo’n vergelijking) zonder woorden.


6.5 Akkoorden kiezen: de toonsoort 

Goed, je hebt een tekst over vakantie aan zee, dat wordt een vrolijk lied, dat in majeur komt te staan. 

Welke akkoorden ga je nu kiezen. Daarvoor moet je eigenlijk eerst een melodie hebben......of kan het 

ook andersom? Eerst de akkoorden, waarna de melodie ‘vanzelf’ komt? Dat is wat we moeten 

ontdekken in deze cursus. 

Bij het kiezen van de akkoorden is van doorslaggevende betekenis de hoogte waarop je, en de 

kinderen in de klas, het lied straks kunt zingen. Eigenwijs is weer een goede leidraad: nogal wat 

liedjes beginnen en eindigen met het G-akkoord, en staan dus in de toonsoort G (lees 6.3 nog een 

keer als je dit niet begrijpt) Dat is kennelijk goed zingbaar. 

Een toonsoort wordt vertegenwoordigd door een toonladder. Bij de toonsoort G hoort de toonladder 

van G: 

G A B C D E Fis G 

Al deze tonen vormen het kleurenpalet waarmee je mag werken. Ze zijn ook de namen van de 

akkoorden die je in de toonsoort G goed kunt gebruiken (goed ‘kleuren’): 

G Am Bm C D/D7 Em Fisº G 


6.5.1 akkoorden in de majeur-tonaliteit 

Wat voor akkoorden hebben we nu in de toonsoort G? 

Op de 1 e en 4 e plaats in de toonladder: majeurakkoorden 

Op de 2 e , 3 e , en 6 e plaats: mineurakkoorden 

Op de 5 e plaats: een dominantseptiemakkoord. Dit is een mix tussen majeur en mineur. 

Op de 7 e plaats: een verminderd akkoord. Dit bijzondere akkoord laten we in deze cursus buiten 

beschouwing. 

I II III IV V VI VII I 



6.6 Welke akkoorden worden veel gebruikt? 

De akkoorden op de 1 e , 4 e , en 5 e plaats (als je zegt: de 1 e , 4 e , en 5 e trap, klink je al bijna als een 

professional) worden heel veel gebruikt.


6.7 probeer het uit 

Speel eens de akkoorden in de toonsoort G in de volgende volgorde: 

! I-IV-V-I 

! I-II-V-I 

6.8 Analyse 

Zoek de volgende liedjes op in Eigenwijs en analyseer ze op de volgende punten: 

1. Bepaal in welke toonsoort het lied staat. 2. Schrijf boven de akkoorden op welke trap van de 

toonladder ze staan. 

! Ik heb een mooie grote bal (blz.30)| 

! Zie je de Kastanjes (blz 46) 

! De kermis (blz 85) 

! De krokodil (blz 72) 

6.9 Componeer je akkoorden 

Hier volgen een paar versjes . Bepaal je toonsoort en plaats akkoorden op geschikte plaatsen boven 

de tekst. 

1. 

Hoor! De bel gaat 

Kom, de klas uit 

Pak nu snel je jas 

En denk aan je tas 

Woensdagmiddag, we zijn vrij! 

2. 

Droom, droom, droom, 

Droom dat je groot bent! 


Droom dat je vrij bent! 


Droom dat je wakker bent 

Het is de hoogste tijd!


6.10 akkoorden in de mineur-tonaliteit 

Als voorbeeld nemen we de toonsoort Dm. Deze toonsoort wordt vertegenwoordigd door een mineur 

toonladder, beginnend op d. 

Op de 1 e ,2 e en 7 e plaats in de toonladder: mineurakkoorden 

Op de 3 e en 4 e plaats: majeurakkoorden 



beschouwing. 


Dm Em F G A7 bº Cism Dm 

d e f g a b cis d 

6.11 Versje in mineur 

3. 

Ik zag eens een meneertje lopen 

Hij ging vast een krantje kopen 

Plotseling lag hij in de goot 

En in ’t krantje stond: meneertje is dood 

Als je de akkoorden hebt bedacht, speel ze dan terwijl je zelf het versje hardop opzegt. Komt er al 

iets van een melodie bovendrijven?


7. Wat je zou moeten kunnen 

7.1 De eisen voor het afsluitende tentamen van deze vervolgcursus zijn: 

! Het spelen en zingen van een bekend nummer, dat we hebben behandeld in de vervolgcursus, 

of een lied uit Eigenwijs. Je mag zang en begeleiding verdelen in je groep, maar zorg er voor, 

dat het goed ingestudeerd overkomt. Streef naar kwaliteit, ook in de presentatie. 

! The House of the Rising Sun, getokkeld. 

! Een eigen lied voordragen. Schrijf een eigen tekst van minimaal 8 regels. Plaats akkoorden. 

Een melodie is mooi, maar niet verplicht. 

7.2 Terugkijken 

Als we kijken naar de gevolgde lijn in de begincursus en de vervolgcursus kun je de volgende 

opbouw zien: 

gitaar stemmen/houding 

akkoorden lezen,symbolen herkennen 

aanslagmanieren 

de akkoorden spelen bij een lied uit Eigenwijs 

weten welke akkoorden je kunst verwisselen (A voor A7 bijv.) 

weten welke akkoorden je kunt weglaten 

bluesschema’s spelen 

speciale oefeningen voor de linkerhand 

barré 

meespelen met een CD 

arpeggio-bgeleiding (tokkelen) 

kleine harmonieleer 

een eigen lied maken 

7.3 Vooruitkijken 

Hoewel deze cursussen nu zijn afgerond, is het ook een ‘open einde’, zoals ik in de eerste regels van 

de begincursus schreef. Ik hoop dat je doorgaat met gitaarspelen. Er zijn veel goede methodes 

waarmee je zelf aan de slag kunt. De methode Slaggitaar heb ik al genoemd. Wil je goed barré leren 

spelen, gebruik dan deel 2.


7.4 Je raakt nooit uitgespeeld 

Tot slot geef ik je de tekst mee, waarmee ik op mijn website mensen antwoord op de vraag: hoe leer 

ik gitaarspelen? 

Er zijn drie manieren om gitaar te leren spelen. De eerste twee: je leert het jezelf of je neemt les. Nu zou je 

verwachten dat ik hier alle nadelen van het jezelf aanleren van de gitaar ga opsommen om je toch maar vooral 

ervan te overtuigen les te nemen, maar dat doe ik niet. Ik sta niet negatief tegenover autodidactiek. Het gaat 

vaak gepaard met veel enthousiasme en plezier. Meestal heb je een groot voorbeeld voor ogen, een idool. Je 

wilt net zo goed worden als je idool. Een dergelijke idolatrie (in de positieve zin van het woord uiteraard), is 

volgens mij van onschatbare waarde. 

In praktische zin leidt de autodidactiek ook vaak tot een goede gehoortraining. Je luistert naar muziek die je 

wilt naspelen en via de methode van trial-and-error kom je vaak (niet altijd) tot de juiste combinaties op de 

gitaar. 

Als je les neemt, zal je leraar je, afgaande op zijn (haar) ervaring, warm maken voor de gitaar en het beste uit 

je halen door, over een langere periode, je muzikaliteit, je technische capaciteit en je aanleg voor de gitaar te 

peilen. Een leraar kan dingen voordoen, je uitleggen hoe muziek in elkaar zit en tips en trucs aan je 

doorgeven. 

In een goede lessituatie kun je op je leraar vertrouwen als het gaat om het bespreken van muzikale 

voorkeuren, je voortgang en eventuele factoren die het oefenen tijdelijk belemmeren (te veel (huis)werk 

bijvoorbeeld). Er wordt naar je geluisterd. 

De eerste twee manieren om gitaar te leren spelen hebben beide veel positieve aspecten, en ik geloof dan 

ook dat de 'derde weg' bestaat uit een combinatie van zelf doen en geinstrueerd worden, begeleid worden 

voor kortere of langere duur door een leraar, of noem het een coach, of een trainer.....Wat je ook verwacht van 

gitaarspelen en van een gitaarleraar, je zult het uiteindelijk toch voor een groot deel zelf moeten doen. 

Succes verder! 

December 2006, Otto Harms

1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken X = losse snaar die 

niet mag meeklinken. 

A Am A7 


B Bm B7 

C Cm C7 

D Dm D7 

E Em E7 

F* Fm F7 

G Gm G7 



1. HOE GAAN WE VERDER? 

Je hebt de basiscursus ‘Liedbegeleiding op Gitaar’ met succes afgerond. Als het goed is, kun 

je nu een aantal akkoorden en slagjes spelen die in bekende nummers en ook in liedjes uit 

Eigenwijs voorkomen. Deze vervolgcursus gaat verder. We zullen ons intensiever met het 

grijpen en wisselen van akkoorden bezighouden. Andere aanslagmanieren van de rechterhand 

komen aan bod. We gaan leren hoe je de op noten gezette melodie uit Eigenwijs op de gitaar 

speelt, zonder deze eerste in tabulatuur te hoeven overzetten. En we gaan het hebben over de 

logica achter de akkoorden, hoe komt het dat zo veel nummers met maar drie akkoorden te 

begeleiden zijn… 

1.1 pak de gitaar weer op 

In de eerste oefeningen speel je bekende akkoorden. Je ziet in onderstaand voorbeeld een 

vierkwartsmaat met daarin telkens vier noten. Die noten zijn telkens de laagste noten van het 

akkoord. De akkoorden zijn naar deze noten genoemd. In de eerste maat hebben we vier keer 

de e, in de tweede maat vier keer de a, etc. 

Je hoeft op zich die noten nog niet te lezen, want het gaat om de al bekende tekens: het 

akkoordsymbool, het bijbehorende akkoorddiagram, en de tekens voor open neerslag. 

Hoe oefenen? 

! controleer of je de juiste vingerzetting voor een akkoord hebt aan de hand van de 

akkoordtabel die je al kent van de basiscursus en die aan het eind van deze les nog 

eens is weergegeven. 

! speel langzaam, maar ritmisch 

! speel elke oefening een paar keer achter elkaar. Wees in het begin niet al te kritisch op 

bijgeluiden. 

1.1.1 

1.1.2


1.1.3 

1.1.4 

1.1.5 

1.1.6


1.1.7 

1.1.8 

1.2 Trivia 

Paul Simon (Simon and Garfunkel) 

1. Welk akkoord denk je dat Paul hier grijpt? 

2. Heeft deze gitaar nylon of stalen snaren? 

3. Wat zijn dat voor randen rondom het klankgat?


1.3 M’n tantes bloes 

Aan het lied M’n tantes bloes (blz. 306) ligt een akkoordschema ten grondslag dat tot de 

meest populaire in de muziek hoort: het 12-maten bluesschema (vandaar: bloes). De blues is 

de oorsprong van een groot deel van de popmuziek. Het (uit het hoofd) kunnen spelen van een 

zgn. twelve-bar blues behoort tot de basisvaardigheden van elke gitarist. 

Voor ons doel is het bluesschema ook van belang omdat het zich leent voor het zelf schrijven 

van een tekst, waarbij het akkoordenschema vorm geeft aan de begeleiding. 

1.3.1 

Hoe veel maten tel je eigenlijk op blz. 306? 

1.3.2 

Speel en zing het lied, waarbij je elk akkoord vier keer strak in de maat speelt. Hoe veel 

‘ruimte’zit er nog tussen de akkoordwisselingen? Pas je tempo daar op aan. 

1.4 het meest standaard bluesschema 

Het meestgebruikte bluesschema wijkt maar weinig af van M’n tantes blues. Het is hieronder 

weergegeven. De laatste vier maten worden de turnaround genoemd, omdat het schema veel 

keer herhaald wordt (N.B. de leesrichting is A-D7-A etc) 

A D7 A A7 D7 D7 

A A7 E7 D7 A7 E7 

1.4.1 Speel het bluesschema op dezelfde manier als M’n Tantes bloes en probeer het uit je 

hoofd te leren.


1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken 

X = losse snaar die niet mag meeklinken. 

A Am A7 


B Bm B7 

C Cm C7 

D Dm D7 

E Em E7 

F* Fm F7 

G Gm G7 



2. TECHNIEK, ELVIS, TRIVIA, ANGIE 

We steken wat tijd in het doen van een paar technische oefeningen. Dit zijn pure 

bewegingsoefeningen, trainingen voor de vingers van beide handen. Het zijn voor veel 

leerlingen meestal niet de meest favoriete bezigheden, maar je kunt ze heel goed tijdens het 

tv-kijken doen. 

2.1 linkerhand 

Voor de duidelijkheid: ik ga er hier van uit dat je een rechtshandige gitarist bent. Sla je met 

links aan, dan doe je deze oefeningen met de rechterhand. 

De volgende oefeningen staan in tabulatuur. Speel niet te snel, plaats de aangegeven vingers 

goed achter de fret. Speel elke oefening 5x achter elkaar. 

2.1.1 

2.1.2 

2.1.3 

2.1.4


2.2 Elvis in drie ronden 

2.2.1 

Eerste ronde: Speel de onderstaande tab. Hoe heet dit ook weer? 

2.2.2 

Tweede ronde: de tekst met de akkoorden: 

C D7 

Love me tender love me sweet 

G7 C 

Never let me go 

C D7 

You have made my life complete 

G7 

And I love you so 

slagvoorbeeld per maat (per akkoord twee maten) 

1 2 e 3 4 e 

C E7 

Love me tender love me true 

F C 

All my dreams fulfill 

C D7 

For my darling I love you 

G7 C 

And I always will


2.2.3 

Derde ronde: laat je creativiteit de vrije loop en schrijf een eigen tekst bij de bestaande 

melodie en akkoorden. Deze opdracht mag je met zijn tweeën doen. Uiteraard mag je je song 

de derde les ten gehore brengen! 

C D7 

…………………………………………………….. 

G7 C 

…………………………………………………….. 

C D7 

…………………………………………………….. 

G7 

…………………………………………………….. 

C E7 

……………………………………………………… 

F C 

……………………………………………………… 

C D7 

………………………………………………………. 

G7 C 

……………………………………………………….


2.3. meer techniek voor de linkerhand 

2.3.1 

In deze oefeningen speel je de tonen in de vakjes (posities) 1 t/m 12 per snaar. Doe dit meteen 

met de juiste vingerzetting: telkens wijsvinger-middelvinger-ringvinger-pink (1-2-3-4) van 

de linkerhand. Als je bij het vijfde vakje komt, begin je opnieuw: 1-2-3-4, en bij negende 

vakje nogmaals. 

2.3.2 

Gelijk aan 2.3.1, maar nu op de tweede snaar. 

2.3.3 

Nu op de derde snaar. 

2.3.4 

Nu doe je de oefening in de omgekeerde richting. Je begint met de pink in het twaalfde vakje 

en schuift die, nadat je het eerste rijtje 4-3-2-1 hebt afgemaakt, die door naar het achtste vakje.


2.4 Trivia 

1. Is dit een nylonsnarige of een staalsnarige gitaar? 

2. Waarom ontbreekt er een stuk aan de onderkant van de gitaar…..? 

2.5. Angie 

Prachtig nummer van de Rolling Stones om je akkoorden op te oefenen. 

Slagvoorstel 1: 

slagvoorstel 2:


[Am]Angie, [E]Angie [G]When will those [F]clouds all disap[C]pear? 



[C]You can't [F]say we're satisf[G]ied 

[Am]Angie, [E]Angie [G]You can't [F]say we never [C]tried 

[Am]Angie, you're [E]beautiful...yes [G]but ain't it [F]time we said 

good[C]bye 

[Am]Angie, I still [E]love you [G]Remember [F]all those nights we [C]cried 

All the [G]dreams we held so close Seem to [Dm]all go up in [Am]smoke 

[C]Oh let me [F]whisper in your [G]ear 


Oh [G]Angie don't you weep 

All your [Dm]kisses still taste [Am]sweet 

[C]I hate that [F]sadness in your [G]eyes 

but [Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]time we said good[C]bye...ya 


[C]Oh you can't [F]say we're satis[G]fied 

but [Am]Angie, I still love you [E]baby [G]Every where I [F]look I see your 

[C]eyes 

[Am]There ain't a woman that comes [E]close to you 

[G]Come on [F]baby dry your [C]eyes 

[Am]Angie, [E]Angie [G]Ain't it [F]good to be a[C]live 

[Am]Angie, [E]Angie [G]They can't [F]say we never [F]tr[E]ie[Dm]d [C]


3. AKKOORDSCHEMA’S MET BEGELEIDING 

Hieronder volgt een aantal akkoordschema’s, die je kunt oefenen met op de achtergrond een 

begeleidingsband (mp3). Probeer elk schema tenminste een keer compleet te kunnen spelen 

zonder dat dat noemenswaardige problemen oplevert, zoals het overpakken van bepaalde 

akkoorden. 

De mp3 begint met een paar tikken vooraf, zodat je exact op de tel kunt meespelen. 

Elke cel in de tabel stelt een maat van vier tellen voor. Het slagvoorstel kun je 

aanhouden,maar is niet verplicht, zolang je je maar aan het metrum van de 4/4 maat houdt. 

3.1. 

Am D7 Am D7 

Am D7 C E 

3.2. 

4x herhalen; slotmaat: Am 

A A D D 

A A E E 

3.3 (Bluesschema in A) 

4x herhalen; slotmaat: A 

A A A7 A7 

D D A A 

E D A A 

4x herhalen; slotmaat: A


3.4 

G G Em Em 

Am Am D7 D7 

3.5 

3.3 (Bluesschema in E) 

4x herhalen; slotmaat: G 

E7 A7 E7 E7 

A7 A7 E E7 

B7 A7 E7 E7 

3x herhalen 

Deze oefeningen komen uit een serie boeken (twee delen) van 

Michiel Merkies, genaamd ‘Slaggitaar’. Beslist een aanrader als je, 

buiten deze cursus om, verder wilt oefenen.


4. BARRE…..Imagine 

4.1 voorbereidende barré-oefening 

Het gebruik van barre-akkoorden betekent weliswaar het aanleren van een 

greep, die door velen als lastig, zo niet onmogelijk wordt ervaren, maar het 

opent ook nieuwe mogelijkheden waar het het grijpen en begrijpen van 

akkoorden betreft. 

4.1.1 

Speel onderstaande oefening een aantal keren. De vingerzetting voor de linkerhand is dezelfde als de 

aangegeven vakjes; losse snaar-wijsvinger-ringvinger. Speel de oefening ook afwaarts in dezelfde 

volgorde (0-1-3) 

4.1.2 

Deze oefening is gelijk aan de vorige, maar je begint in het derde vakje (de derde positie).


4.1.3 

Probeer nu het volgende akkoordenschema, waarbij je het G-akkoord in deze 

vorm gebruikt: 

Het schema is in een 4/4 maat. Gebruik om te beginnen een eenvoudige slag, probeer daarna het 

ritme zelf in te vullen 

C G D Em 

4.1.4 

etc….. 

Aansluitend de volgende oefening, die komt uit Slaggitaar deel 2. Let er weer op dat je het Gakkoord 

speelt zoals boven aangegeven. 

C G C G 

D Em C G 

Op de bijbehorende mp3 (414.mp3) wordt het schema 3x herhaald. 

4.1.5 

Nu kun je zien waar al deze oefeningen voor dienen: het verkrijgen van de juiste 

positie van de linkerhand om een barré te grijpen. Op het moment dat je een Gakkoord 

zoals boven goed kunt grijpen, hoef je alleen nog maar de wijsvinger 

‘neer te leggen’ , de druk iets te verhogen...........en je hebt een barré-akkoord.


4.2 John Lennon – Imagine 

nieuwe akkoorden: 

Cmaj7 Dm7 (twee mogelijke vingerzettingen) 

De zgn. slash-akkoorden Dm7/C en G/B betekenen dat het akkoord een andere bastoon krijgt. 

Handig voor de bassist om te weten, maar ook als gitarist kun je er rekening mee houden. Niettemin 

houden we nu gewoon het bekende akkoord (Dm7, G) aan.


5. Barré gebruiken, tokkelen, famous songs..... 

Het grijpen van een akkoord met een barré is voor de meesten niet gemakkelijk. Het duurt ook 

behoorlijk lang voordat je de techniek onder de knie hebt. Raak niet ontmoedigd doordat een akkoord 

met barré in het begin zo slecht klinkt. Je moet de positie van je wijsvinger en de hoeveelheid druk 

die je moet uitoefenen door veel experimenteren je eigen maken. 

Een combinatie van geduld, tijd en de juiste oefening kan binnnen een half jaar tot een redelijk 

functionele barré leiden, om je maar een indicatie van tijd te geven. 

5.1 echte barré-akkoorden 

5.1.1 

5.1.2 

Hiernaast een diagram van het F-akkoord met barré . Probeer Imagine nu eens 

met deze F. 

Van de barré-akkoorden is F nog een van de meest lastige, dat komt omdat de snaarspanning in het 

eerste vakje hoog is. Je moet daarom meer druk geven dan dat je dezelfde greep in het 7 e vakje 

speelt. 

Groot voordeel van barré-akkoorden is, dat ze opschuifbaar zijn, omdat er geen losse snaren meer in 

voorkomen. Als je het F-akkoord in zijn geheel twee vakjes zou verschuiven, waarbij dus de barré in 

het tweede vakje zou komen, zou je een akkoord krijgen dat de naam G draagt. Een vakje hoger (naar 

je toe) betekent namelijk dat je een halve toon hoger gaat spelen. Vergelijk dat met de piano: een 

halve toon hoger betekent daar: van de witte toets naar de ernaast liggende zwarte toets gaan. 

De eerste witte toets links is een c, de zwarte er direct naast is de cis. 

Daarnaast komt de d, dan de dis etc. 

F Fis G Gis A Ais B C Cis D Dis E 

Op de gitaar is de lage, losse snaar een E. De noot in het eerste vakje is een f, dan een fis, dan een g, 

etc. 

Grijp je een barré-akkoord, gelijk aan het F-akkoord in het 5 e vakje, dan heb je een A-akkoord.


Dit stukje theorie heeft het volgende praktische doel: Het b-akkoord en het bes-akkoord zijn berucht 

vanwege hun moeilijkheid. Er is eigenlijk geen mogelijkheid ze op een eenvoudige manier te spelen. 

In veel akkoordtabellen zie je ze onvolledig weergegeven. 

Als je het F-akkoord kunt, kun je ‘eenvoudig’ het b-akkoord spelen door de hele greep te verplaatsen 

naar het zevende vakje. En het bes-akkoord bevindt zich in het zesde vakje. 

Let in onderstaande diagrammen op het cijfer voor de barré, die het vakje aangeeft. 

5.1.3 

B 

Speel en benoem de F-greep: 

vak naam 

3 

5 

7 

8 

10 

5.1.4 

Welk bekend nummer hoor je als je achter elkaar F-greep in de volgende vakjes speelt? (de foto geeft 

een ‘kleine’ hint) 

1-4-6, 

1-4-7-6 

1-4-6 

4-1 

Bes


5.2. tokkelen 

…oftewel de benaming voor het met de vingers van de speelhand (rechterhand voor de meesten) 

achter elkaar aanslaan van de snaren, als je een akkoord speelt. 

5.2.1 

5.2.2 

Grijp nu een E-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. 

In dit stukje tab speel je achter elkaar losse snaren. De letter geeft 

de duim of een van de vingers van de speelhand aan. Probeer zo 

regelmatig mogelijk aan te slaan. 

5.2.3 

Grijp een Em-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.1. Hoor je eigenlijk verschil? Waarom 

niet? 

5.2.4 

5.2.5 

Grijp een C-akkoord en speel exact de volgorde zoals in 5.2.4 

5.2.6 

Grijp een Am-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab 

links. Het enige verschil is de (bas-)snaar, welke je met de duim 

aanslaat. 

Grijp een D-akkoord en gebruik de aanslagmanier zoals de tab links.


5.2.7 

De conclusie van deze oefeningen is: de naam van het akkoord bepaalt welke bassnaar je met de 

duim moet aanslaan. Bij een E-akkoord hoort de laagste (6e) snaar. Dat geldt trouwens voor alle Eakkoorden, 

dus ook Em, E7, E9, etc. 

Onderstaande tabel helpt je te bepalen welke snaar je met de duim moet aanslaan bij welk akkoord. 

snaar akkoorden 

E (6e) E, F, G 

A (5e) A, B, C 

D (4e) D, E, F 

Je ziet dat je bij E en F twee mogelijkheden hebt. Dat betekent dat je kunt kiezen. 

5.3 The House of the Rising Sun 

The House of the Rising Sun, oorspronkelijk van de Britse band The Animals (zie ook de mp3), maar 

door veel groepen gecovered, is een van de mooiste nummers om te tokkelen. We gaan eerst de 

akkoorden bekijken: 

5.3.1 

Speel de akkoorden achter elkaar, waarbij je elk akkoorden 6 tellen laat 

duren. Voor de F neem je het F-akkoord met de barré, als dat al gaat, of 

anders de al eerder gebruikte Fmaj7 ! 

5.3.2 

Oefen de aanslagmanier zoals de tab in 5.2.1, en bepaal welke bassnaar je moet aanslaan aan de hand 

van de tabel in 5.2.7. Schrijf eventueel boven het akkoord welke snaar dat moet zijn. Als dit lukt, kun 

je eens proberen mee te zingen.


5.4 famous songs.... 

Je hebt nu genoeg akkoordkennis om bekende nummers, waar de akkoorden boven de tekst staan, te 

spelen. De meeste nummers zijn op internet te vinden. Even googelen op bijvoorbeeld knocking on 

heavens door chords levert vrijwel altijd het gewenste resultaat op. 

We zullen het begin van die bekende nummers bekijken. 

5.4.1 Knockin’ on Heavens Door 

G D Am7 

.. Mama take this badge off of me 

G D C 

.. I can't use it any-more 

G D Am7 

. It's getting dark, too dark for me to see 

G D C (D) 

. I feel I'm knockin on heaven's door___ 

CHORUS: 

G D Am7 


G D C (D) 


G D Am7 


G D C (D) 


5.4.2 Let it Be 

Zie 4.2 voor uitleg over het slash-akkoord (C/e) 

C G Am F 

When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me 


Speaking words of wisdom, let it be 

C G Am F 

And in my hour of darkness, She is standing right in front of me 


Speaking words of wisdom, Let it be 

Am G F C 

Let it be, let it be, let it be, let it be 


Whisper words of wisdom, let it be 

5.4.3 Another Brick in the Wall 

Dm 

We don't need no education, 

Dm 

We don't need no thought control, 

Dm 

No dark sarcasm in the classroom. 

Dm G 

Teacher leave them kids alone. 

G Dm 

Hey, Teacher! Leave them kids alone. 

F C Dm 

All in all it's just an - other brick in the wall. 

F C Dm 

All in all it's just an - other brick in the wall.


6. Welke akkoorden, Waar en Wanneer 

Dit hoofdstuk kun je het beste zien als een uitdaging. Ik zal proberen een stukje theorie achter de 

akkoorden en het gebruik van akkoorden in muziek uit te leggen. Daarna komen een paar 

praktijkopdrachten. 

6.1 Row Row Row 

Hieronder drie versies van een bekend liedje. Probeer ze alle drie eens uit en bepaal welke de beste is 

en waarom 

A 




C A 


A 




E A 


A 




D A 


6.2 Kleur 

Een muziekstuk staat altijd in een bepaalde toonsoort. Een toonsoort laat zich vergelijken met een 

kleur. 

Stel, je wordt gevraagd de kleuren te bepalen van het interieur van een kamer. Waarschijnlijk zul je 

kiezen voor één overheersende kleur, en enkele daarbij passende kleuren. Muziek werkt ook zo: je 

werkt met tonen en akkoorden die bij elkaar passen. Net als bij het inrichten van een kamer speelt je 

persoonlijke smaak daarbij een rol. Dat is dan ook de vrijheid die je hebt als bedenker van een een 

nieuw muziekstuk. 

6.2.1 

Welke combinatie spreekt jou het meeste aan? 

6.3 toonsoort vaststellen 

De toonsoort waarin een muziekstuk staat kun je vaststellen aan de hand van het begin- en het 

slotakkoord. Als je de bundel Eigenwijs op willekeurige plaatsen openslaat zul je vrijwel overal zien 

dat het begin- en het slotakkoord gelijk zijn. In al deze gevallen kun je met 99% zekerheid zeggen 

dat de toonsoort dezelfde naam draagt als deze akkoorden.


Voorbeelden: 

Lied begin- en slotakkoord toonsoort 

Floortje de Cavia (63) C C majeur 

Ris Ras Rijs (120) D D majeur 

Garnalenlied (222) Dm D mineur 

C majeur noem je gewoonlijk: ‘C’ ; in de klassieke muziek spreek je over ‘C grote terts, afgekort tot 

C gr.t. 

D mineur wordt gewoonlijk ook als zodanig genoemd; in klassieke muziek spreek je ook wel over d 

kleine terts, afgekort d kl.t 

6.3.1 Karakters verschillen: tonaliteit 

Het verschil tussen majeur-tonaliteit en mineur-tonaliteit is het karakter van de muziek. 

Majeur is ! 

Mineur is " 

De tonaliteit bepaalt het overheersende karakter van een muziekstuk. Dat betekent overigens niet dat 

in mineur-muziek alleen mineurakkoorden (Am, Em, Cm etc.) voorkomen (en omgekeerd evenmin: 

in majeur-muziek komen ook mineur akkoorden voor). 

6.3.2 Doe Maurice de Hond na 

Doe even je eigen onderzoek: sla willekeurig tien bladzijden open van Eigenwijs en bepaal welke 

tonaliteit in de meerderheid is in dit boek. Trek daaruit je conclusie: waarom is dit zo? 

6.4 Welke tonaliteit kies je? 

Straks ga je een lied maken. Daarbij hoort tekst, melodie en akkoorden. Bij het bepalen van de 

tonaliteit, majeur of mineur, ga je uit van de inhoud van het lied. 

6.4.1 

Bepaal aan de hand van de volgende titels welke tonaliteit er het best bij past: 

De dood van de cavia 

Vakantie aan zee 

Kerstmis 

Onderweg naar Morgen 

Schoonmoeder, kom op bezoek 

Je zult merken dat het lang niet altijd eenvoudig is het karakter van een stuk te bepalen. Maar daarbij 

moet je ook bedenken dat alle metaforen die we gebruiken (kleur, zonnetjes etc.) een beperkte 

waarde hebben. Muziek is nu eenmaal een ‘taal’ (weer zo’n vergelijking) zonder woorden.


6.5 Akkoorden kiezen: de toonsoort 

Goed, je hebt een tekst over vakantie aan zee, dat wordt een vrolijk lied, dat in majeur komt te staan. 

Welke akkoorden ga je nu kiezen. Daarvoor moet je eigenlijk eerst een melodie hebben......of kan het 

ook andersom? Eerst de akkoorden, waarna de melodie ‘vanzelf’ komt? Dat is wat we moeten 

ontdekken in deze cursus. 

Bij het kiezen van de akkoorden is van doorslaggevende betekenis de hoogte waarop je, en de 

kinderen in de klas, het lied straks kunt zingen. Eigenwijs is weer een goede leidraad: nogal wat 

liedjes beginnen en eindigen met het G-akkoord, en staan dus in de toonsoort G (lees 6.3 nog een 

keer als je dit niet begrijpt) Dat is kennelijk goed zingbaar. 

Een toonsoort wordt vertegenwoordigd door een toonladder. Bij de toonsoort G hoort de toonladder 

van G: 


Al deze tonen vormen het kleurenpalet waarmee je mag werken. Ze zijn ook de namen van de 

akkoorden die je in de toonsoort G goed kunt gebruiken (goed ‘kleuren’): 



6.5.1 akkoorden in de majeur-tonaliteit 

Wat voor akkoorden hebben we nu in de toonsoort G? 

Op de 1 e en 4 e plaats in de toonladder: majeurakkoorden 

Op de 2 e , 3 e , en 6 e plaats: mineurakkoorden 



beschouwing. 




6.6 Welke akkoorden worden veel gebruikt? 

De akkoorden op de 1 e , 4 e , en 5 e plaats (als je zegt: de 1 e , 4 e , en 5 e trap, klink je al bijna als een 

professional) worden heel veel gebruikt.


6.7 probeer het uit 

Speel eens de akkoorden in de toonsoort G in de volgende volgorde: 

! I-IV-V-I 

! I-II-V-I 

6.8 Analyse 

Zoek de volgende liedjes op in Eigenwijs en analyseer ze op de volgende punten: 

1. Bepaal in welke toonsoort het lied staat. 2. Schrijf boven de akkoorden op welke trap van de 

toonladder ze staan. 

! Ik heb een mooie grote bal (blz.30)| 

! Zie je de Kastanjes (blz 46) 

! De kermis (blz 85) 

! De krokodil (blz 72) 

6.9 Componeer je akkoorden 

Hier volgen een paar versjes . Bepaal je toonsoort en plaats akkoorden op geschikte plaatsen boven 

de tekst. 

1. 

Hoor! De bel gaat 

Kom, de klas uit 

Pak nu snel je jas 

En denk aan je tas 

Woensdagmiddag, we zijn vrij! 

2. 


Droom dat je groot bent! 


Droom dat je vrij bent! 


Droom dat je wakker bent 

Het is de hoogste tijd!


6.10 akkoorden in de mineur-tonaliteit 

Als voorbeeld nemen we de toonsoort Dm. Deze toonsoort wordt vertegenwoordigd door een mineur 

toonladder, beginnend op d. 

Op de 1 e ,2 e en 7 e plaats in de toonladder: mineurakkoorden 

Op de 3 e en 4 e plaats: majeurakkoorden 



beschouwing. 


Dm Em F G A7 bº Cism Dm 

d e f g a b cis d 

6.11 Versje in mineur 

3. 

Ik zag eens een meneertje lopen 

Hij ging vast een krantje kopen 

Plotseling lag hij in de goot 

En in ’t krantje stond: meneertje is dood 

Als je de akkoorden hebt bedacht, speel ze dan terwijl je zelf het versje hardop opzegt. Komt er al 

iets van een melodie bovendrijven?


7. Wat je zou moeten kunnen 

7.1 De eisen voor het afsluitende tentamen van deze vervolgcursus zijn: 

! Het spelen en zingen van een bekend nummer, dat we hebben behandeld in de vervolgcursus, 

of een lied uit Eigenwijs. Je mag zang en begeleiding verdelen in je groep, maar zorg er voor, 

dat het goed ingestudeerd overkomt. Streef naar kwaliteit, ook in de presentatie. 

! The House of the Rising Sun, getokkeld. 

! Een eigen lied voordragen. Schrijf een eigen tekst van minimaal 8 regels. Plaats akkoorden. 

Een melodie is mooi, maar niet verplicht. 

7.2 Terugkijken 

Als we kijken naar de gevolgde lijn in de begincursus en de vervolgcursus kun je de volgende 

opbouw zien: 

gitaar stemmen/houding 

akkoorden lezen,symbolen herkennen 

aanslagmanieren 

de akkoorden spelen bij een lied uit Eigenwijs 

weten welke akkoorden je kunst verwisselen (A voor A7 bijv.) 

weten welke akkoorden je kunt weglaten 

bluesschema’s spelen 

speciale oefeningen voor de linkerhand 

barré 

meespelen met een CD 

arpeggio-bgeleiding (tokkelen) 

kleine harmonieleer 

een eigen lied maken 

7.3 Vooruitkijken 

Hoewel deze cursussen nu zijn afgerond, is het ook een ‘open einde’, zoals ik in de eerste regels van 

de begincursus schreef. Ik hoop dat je doorgaat met gitaarspelen. Er zijn veel goede methodes 

waarmee je zelf aan de slag kunt. De methode Slaggitaar heb ik al genoemd. Wil je goed barré leren 

spelen, gebruik dan deel 2.


7.4 Je raakt nooit uitgespeeld 

Tot slot geef ik je de tekst mee, waarmee ik op mijn website mensen antwoord op de vraag: hoe leer 

ik gitaarspelen? 

Er zijn drie manieren om gitaar te leren spelen. De eerste twee: je leert het jezelf of je neemt les. Nu zou je 

verwachten dat ik hier alle nadelen van het jezelf aanleren van de gitaar ga opsommen om je toch maar vooral 

ervan te overtuigen les te nemen, maar dat doe ik niet. Ik sta niet negatief tegenover autodidactiek. Het gaat 

vaak gepaard met veel enthousiasme en plezier. Meestal heb je een groot voorbeeld voor ogen, een idool. Je 

wilt net zo goed worden als je idool. Een dergelijke idolatrie (in de positieve zin van het woord uiteraard), is 

volgens mij van onschatbare waarde. 

In praktische zin leidt de autodidactiek ook vaak tot een goede gehoortraining. Je luistert naar muziek die je 

wilt naspelen en via de methode van trial-and-error kom je vaak (niet altijd) tot de juiste combinaties op de 

gitaar. 

Als je les neemt, zal je leraar je, afgaande op zijn (haar) ervaring, warm maken voor de gitaar en het beste uit 

je halen door, over een langere periode, je muzikaliteit, je technische capaciteit en je aanleg voor de gitaar te 

peilen. Een leraar kan dingen voordoen, je uitleggen hoe muziek in elkaar zit en tips en trucs aan je 

doorgeven. 

In een goede lessituatie kun je op je leraar vertrouwen als het gaat om het bespreken van muzikale 

voorkeuren, je voortgang en eventuele factoren die het oefenen tijdelijk belemmeren (te veel (huis)werk 

bijvoorbeeld). Er wordt naar je geluisterd. 

De eerste twee manieren om gitaar te leren spelen hebben beide veel positieve aspecten, en ik geloof dan 

ook dat de 'derde weg' bestaat uit een combinatie van zelf doen en geinstrueerd worden, begeleid worden 

voor kortere of langere duur door een leraar, of noem het een coach, of een trainer.....Wat je ook verwacht van 

gitaarspelen en van een gitaarleraar, je zult het uiteindelijk toch voor een groot deel zelf moeten doen. 

Succes verder! 

December 2006, Otto Harms

1=wijsvinger 2=middelvinger 3= ringvinger 4 = pink; O = losse snaar die mag meeklinken X = losse snaar die 

niet mag meeklinken. 

A Am A7 


B Bm B7 

C Cm C7 

D Dm D7 

E Em E7 

F* Fm F7 

G Gm G7

Je hebt de basiscursus 'Liedbegeleiding op Gitaar' - ga naar gitaarinfo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?