1 De Marke Hessum een oude enclave tussen ... - Beleef Dalfsen

De Marke Hessum een oude enclave tussen Rechteren en Vilsteren en begrenst door de Vecht
en de Tolhuisweg.
De buurtschap is een oude gemeenschap zoals meerdere buurtschappen langs de rivieren, in
dit geval de Vecht.
De grilligheid van de Vecht heeft vorm gegeven aan het landschap en de eerste loop van de
Vecht is nog duidelijk zichtbaar door de vele meanders en kolken .naast deze zijn er vele
slenken en zandkoppen en waar klei en ijzeroer ,afwisselend voorkomen.
Op oude kaarten kan men zien dat de bebouwing/boerderijen een kern vormden.
De Markegronden tot midden negentiende eeuw gemeenschappelijk bezit,werden daarna
verdeeld (kadaster 1835) en met een eigenaar geregistreerd.
Ondanks dat de gronden langs de Vecht niet bijzonder productief waren werd door landbouw
en veehouderij in het bestaan voorzien.
Sinds de jaren dertig-veertig is ook
Hessum meegegroeid met
ontwikkelingen die steeds sneller gingen tot
nu aan toe.
Toch heeft deze buurtschap lang moeten
wachten op voorzieningen die elders
al gewoon waren o.a electra-telefoon-gaswater
–verharde wegen, vaak onder het
argument ONRENDABEL.
De tijd na de tweede wereldoorlog werd
besteed om vooral meer landbouwproductie
ook op de mindere gronden,nu rijdt de trein
terug.
De eerdere beslotenheid van de
buurtschap trekt nu mensen aan die de
voorkeur geven aan deze omgeving,voor ruimte en rust.
Geboren en getogen in de buurtschap Hessum heb ik getracht,door het verzamelen van foto,s
en het schrijven van de bijlagen ,DE TIJD, die nooit stilstaat weer te geven.
Met dank aan Hr Ab Goutbeek o,a foto,s
Historische kring Dalfsen
Diverse particulieren/horigen van de Marke, ( foto,s).
Mei 2006
1

Bijlagen wandeling langs de Markeweg
Dalfsen bij hoog water 1983
Als we vanaf Dalfsen via de Rechterensedijk bij kasteel Rechteren komen dan ziet men een
kasteel waarvan een groot gedeelte vele eeuwen heeft overleeft.
Het kasteel is één van de weinige die nog door de eigenaresse wordt bewoond.
Bij het landgoed Rechteren hoort vele hectare,s grond, bestaande uit bos en cultuurgrond,wat
aan agrarische ondernemers is verpacht.
Aan de overkant van het kasteel heeft eerder uitspanning Madrid (van Pijkeren) gestaan,die
we straks aan de Tolhuisweg weer tegenkomen, de monumentale bomen groep getuigt nog
van dit verplaatste bouw werk.
Tevens was er op de naast liggende spoorlijn een halte plaats.
Nog even verder zien we het tuinbaas huisje waar de huisknecht/bewaarder woonde *butler*
Wat nu de Tolhuisweg is, was voor en in de oorlog 40-45 een grintweg die dan ook vaak
bestond uit kuilen gevuld met water, deze gaten werden dan meest al met grind opgevuld.
Verder op, (kasteelkant) zien we het parkbos waar beuken en eiken met rododendrons een
gevarieerd aanzicht geven en waar in het voorjaar de narcissen rijkelijk bloeien.
In een open plek ziet men een als monument uitziende, tuinvaas.
Links verderop het parkbos met rijkelijk veel Rododendrons die in de voorzomer zorgen voor
veel bloei.
Achter dit parkbos is een waterpartij ontstaan door de zandwinning dat nodig was voor de
dijkverhoging, Hessum.
Ook is daar de voormalige Eendenkooi, deze is niet meer in gebruik.
Aan het eind van het bos links de Markeweg,met daar tegenover één van de boerderijen
vanRechteren (zie luiken).
2

We gaan nu de Markeweg op, links nog steeds het parkbos (het Engelse Werk).
Hierin is de grafkelder van de familie Van Rechteren,die gebouwd is in 1875 op de plaats
waar de voormalige Rechterense molen heeft gestaan en die in 1872 is afgebroken (uit Kleine
Monumenten reeks kasteel Rechteren).
Toen de Markeweg nog zandweg was werd er vanuit Hessum vanaf het jachthuis door het
Engelse werk gefietst naar Dalfsen, het was weer iets korter en het was toch allemaal
zandweg.
Rechts van de weg zien we een aardig stuk weiland waar een koppel melkvee, in de zomer
het landschap accentueert.
Op dit terrein is vrij recent nog een nederzetting uit ????? ontdekt.
De weg volgend, rechts het jachthuis, het witte schuurtje is het restant van het eerder er naast
staand woonhuis van de Jachtopziener, een vierkant gepleisterd gebouw.
Vanuit dit huis had de jachtopziener een uitzicht ook over een gedeelte van het Veerland.
De jachtopziener Harthoorn was een bekende verschijning in het landschap en slaagde erin
om ongemerkt bij je te komen.
Dat kan men zich nu bijna niet meer voorstellen, maar er was zoveel wild van allerlei soort
dat stropers (vakmensen) soms grote partijen wild konden bemachtigen,voor sommigen
broodwinning en anderen een hobby.
De Hr Harthoorn was dan niet alleen bij mooi weer in het veld maar in de winter bij ijs en
regen of in de nacht was hij actief.
Motorisch vervoer heeft hij niet gekend,met de fiets de hond en het geweer was hij in staat om
zich verdekt en ongemerkt door het veld te verplaatsen.
Even verder op de heuvel een bungalow, die is gebouwd voor de laatste fulltime jachtopziener
Roding, dit is de plaats waar eerder de ijskelder (ieskelder) was, in deze heuvel was de
ijskelder ,een koelhuis voor diverse producten ,maar ook het vele wild dat er werd geschoten
werd hierin bewaard.
De ingang was aan de noordkant,logisch de koude kant.
Deze ijskelder is in de jaren vijftig gesloopt (dichtgegooid), het zou nu zeker een beschermd
object zijn .
Links kunnen we kijken, bij helder weer tot aan Dalfsen, de bomen plant heeft of zal
binnenkort het zicht op Dalfsen vanaf de Markeweg doen verdwijnen.
Voor de jaren veertig was dit een drassig gebied met soms zandkoppen ,het was dan ook als
landbouwgrond zeer marginaal.
De Graaf van Rechteren was een man die het voor zijn pachters zo wilde hebben dat zij goed
konden BOEREN.
Hij heeft dan ook gebruik gemaakt van de
mogelijkheden om grond te
verbeteren,in die tijd werd dat ook door de
overheid gestimuleerd,nu wil men
stimuleren om het terug te brengen.
Het werk werd allemaal uitgevoerd als
handwerk en velerlei werkers hebben dit zware
werk hier gedaan, soms vrijwillig maar
velen gedwongen.
O,a. arbeidsdienst – gevangen joden die na verloop van tijd allen zijn weggevoerd !!!!!!!
Na de oorlog politieke delinquenten -Psychopaten en later Dienst uitvoering werken, (DUW).
Heide Mij.
3

De Markestee een boerderij gebouwd midden jaren vijftig op deze grond die bijna allemaal
door ontginning geschikt was gemaakt om er een bedrijf op te beginnen,eerst leek het wel een
kippenbedrijf te worden maar geleidelijk werd het door hard werken een volwaardig
melkveebedrijf.
De Markestee is gebouwd op de plek waar vroeger de kwekerij van Rechteren was en het
plantmateriaal voor de bossen werd gekweekt, de laatste jaren was deze verwilderd.
Ook lag er een weg over vanuit de Veerweg die verder weinig werd gebruikt, maar Gait Jan
de Emmer bakker (Schuurman) was nog lang de enige gebruiker van deze weg,als hij
s,avonds laat van zijn laatste klanten (Lohuus en van Leusen naar Emmen (Dalfsen) toog.
Bij hoog water staat het water aan de Markeweg en de boerderij ligt dan schilderachtig aan
het water.
Na de onoverzichtelijke bocht in de weg zien we links en rechts grasland,rechts vóór de
ontginning eiken hakhoutbos en links vanaf de natuurlijke hoogte, zicht op Dalfsen en het
Vechtdal.
In oostelijke richting zien we een paar zomerhuisjes,één ervan was de eerste in Hessum.
Op de achtergrond De Belt, een plek die niet door hoog water werd overspoeld.
Het gebouwtje is een voormalige melkstal.
We komen na een open stukje cultuurgrond (rechts) bij een aardig vennetje of misschien wel
een restant uit de tijd dat de Vecht zijn loop aan het zoeken was.
In ieder geval een aardig stukje ongeschonden natuur in de buurtschap bekend onder de naam
het MARLEGAT.
Weer iets verder, rechts de Hessumseweg eerder Venneweg , deze was oorspronkelijk
belangrijk voor de Hessummers omdat meerderen eigenaar waren van een perceel in het
Hessummerveld, o,a. Veltien – De Meijer- Blikkert –Wilms- De Pauwel en daar de plaggen
voor de stal en de schadden voor het vuur weghaalden.
De Hessumse Esch een relatief kleine Esch,maar eerder hadden daar een aantal boeren één of
meerdere akkers in eigendom, waar verschillende gewassen werden verbouwd o,a. roggehaver-aardappelen-spurrie-stoppelknollen
en soms ook koolraap of wat rode wortels.
In het voorjaar of in de zomer was het een drukte van belang o,a.opbrengen van stalmestploegen-zaaien
en in de zomer het maaien van het graan,met de zicht en later met de machine
met aflegapparaat,soms was het een gezellige drukte op het land,want wanneer er één begon,
wou de ander niet achterblijven.
4

In de herfst werden de aardappelen gestoken of gekrapt wat bij een mooie zonnige herfst wel
gezellig kon zijn,deze werden in rijen over het land gelegd om te drogen en tegen de avond
aan de hoop gelegd en afgedekt met loof.
De stoppel knol was een belangrijk gewas voor de koeien die wilden er goed melk van
geven,daarom sprak men in het voorjaar van grasboter en in de herfst van boterknol.
Maar bij het plukken van die knollen (moeder en de grotere kinderen gingen mee) werd wel
eens kou geleden,als het vroeg winter werd met sneeuw en regen,maar er werd zolang
mogelijk doorgeplukt want men ging er prat op als je met de Kerstdagen kon doorvoeren.
1959 er werd nog een nieuwe boerderij gebouwd aan de Markeweg eerder E 28 b,
Een betonnnen zolder inplaats van de slieten en de stalreppel vervangen door de stalketting
was al een hele ingreep en verandering.
In 1961 is weg verhard met klinkers en heeft de naam MARKEWEG gekregen, eerder was
het resp,Eschweg-Oostweg -Baarslagweg.
In de S-bocht gaan we links de Veerweg op die eerder begon aan de watersteeg( nu
gedeeltelijk bebouwd).
De Veerweg was de weg naar het veer(overzetplaats over de Vecht).
Om verschillende redenen ging men gebruik maken van deze gelegenheid, bedenk dat lopen
vaak het vervoermiddel was,arbeiders die gingen werken in de rechterense bossen maakten
gebruik van dit veer, ook Hessummers maakten gebruik hiervan o,a. familie bezoek of
boodschappen doen naar het dorp.
De bewoners van deze boerderij waren bereid om de overtocht te verzorgen,vandaar de naam
HESSUMSE SCHIPPER,
Een harde schreeuw was nodig om contact te maken met de schipper voor een overtocht.
De Hessumse Schipper leent zich voor een verhaal (Zie uitgave Historische kring Dalfsen
Nr 19)
De Fam Van Leusen- Pierik moest in de winter altijd rekening houden met een snelle opkomst
van hoog water, men moest snel handelen ,daarom gebeurde het wel dat de Firma Feijen
s,avonds laat nog voer moest brengen voor de dieren omdat ze de volgende morgen
onbereikbaar waren.
Hoog water was er vaak snel en kon lange tijd blijven staan en met een strenge vorstperiode
kwam er nog een probleem bij.
5

De Veerweg geeft ook de toegang tot het Hessumse
land waar vele percelen met een eigennaam
worden aangeduid bvb,Stienbrink-de Caamp-
HogeLange-Langsriet- Schipperstukken –Koeslag-
Oelenslag en andere.
Maar ook hier zijn vele percelen samengevoegd
en zijn meer in cultuur gebracht
Het gebied was vroeger rijk aan flora en fauna veel wilde planten en heel veel wild (stopers).
In de lage zgn,slenken groeide een grassoort (shag-gras)die door boeren die cobalt gebrek
hadden bij hun dieren (Teeuw)zeer gewild was.
Die lage natte slenken konden niet met de machine worden gemaaid,maar werden graag door
de (teeuw) boeren, met de zeis gemaaid,vanuit NieuwLeusen kwamen ze met paard en wagen
s,morgens vroeg om te maaien en om s,avonds een vrachtje van dit heerlijk ruikend hooi mee
te nemen naar huis.
We gaan weer terug naar de Markeweg en gaan richting het BANKIE centrum van de Marke
rechts Wilms (oude boerderij).
De Driehoeksweg was vroeger de Tip, ook genaamd op de Brink,een perceel grasland waar
een weg rondom liep.van daar de Tip, nog heel lang stond op de oude kaarten Marke-grond
aangegeven.
We bevinden ons wel in de meest oude kern van Hessum.
Onze Dalfser oudheidkundige Hr Ab Goutbeek vertelde eens, zo,n groepje boerderijen had
een dorp kunnen worden.
Als dit was gebeurd had Hessum nu misschien wel cultuurhuus gehad.!!!!.
Het eenvoudige zit-praat-picknik-bankie,is met enige fantasie te gebruiken voor Markeoverleg.
Bij het Bankie links, De Weidemars,deze geeft toegang naar de Hessumse Hooimars ,een
weids uitzicht over een gedeelte van het Vechtdal.
We kijken in de Olde Vechte en het zgn,eilandje en kunnen nog meer water zien (Bosch zien
kolk).
We kijken op Stokte (overkant van de Vecht).
De Vecht heeft ook hier oorspronkelijk zijn weg gezocht en veel daarvan is nog zichtbaar.
6

Dit gebied was een weidevogelplaats bij uitstek met een grote verscheidenheid,kievit-gruttoscholekster-wulp-tureluur-veldleeuwerik-en
bij mijn weten op de Weerd, de Kemphaan.
Dat veel van die Ouderwetse natuur er niet meer is kan men verschillend denken en
sommigen kunnen er een reden voor aangeven,maar het beheer door dure organisatie's is niet
reddend.
In oostelijke richting vanaf de dijk de
Hessumse Hooimars,meest nog in gebruik
als cultuur grond.
Er ligt nog een perceel van Den Aalshorst met
de naam paardestal en grootheer, die
vroeger veel werd gebruikt, waar deze van
is afgeleid heb ik niet kunnen achterhalen.
Om kievietseieren te vinden is een
perceel bouwland daar het meest geschikt.
Bij hoogwater was de dijkdoorgang een zwak punt, de dijkdoorgang moest dan met eigen
middelen worden dichtgemaakt de eerste aanzet werd door Baarslag gedaan,maar als het
dreigend werd hielp de buurt,na de dijkverhoging is dit niet meer nodig.
Ik heb geprobeerd gewaar te worden wanneer de oude dijk is aangelegd maar is niet gelukt.
Op de meest oude kaarten staat al de dijk aangegeven (hoefijzer vorm).
We wandelen of fietsen over de ringdijk met naastliggend
grasland en misschien loopt er nog een koppel vee, wat
toch nog meer natuurlijk is dan bordjes niet
betreden etc,etc.
Achterop kan men vaak het verkeer over de Hessenweg die
aan de overkant van de Vecht ligt zien.
Dit gebied was een vrij intensief weidevogel verblijfplaats,
met diverse soorten.
Een strook langs de Vecht die in overheidbeheer is heeft de teruggang van de weidevogels
niet kunnen tegenhouden.
De dijk volgend komen we in de Watersteeg, die ons weer brengt op Markeweg en gaan links
om.
Onze weg vervolgend zien we rechts een doorsteek in een stuifwal met achterliggend zicht op
de Hessumse Esch
7

.
Links naar de Olde Mars,een gebied met veel natuur.
Het gebied bestaat uit smalle lange percelen (slagen) en was eigendom van verschillende
eigenaren, nu meest in beheer en eigendom van de overheid. (staatsbos)
Vroeger werd er in de winter vaak hout gekapt voor gerief of brandhout.
Het perceel wat nu nog als grasland in gebruik is door de toen eigenaar, HvPijkeren (madrid)
in eigen beheer geégaliseerd en verbeterd.
Achter op de Olde Mars hebben in de jaren zestig veel groepen padvinders (scouting)
gebivakkeerd.
Het Naoberswater is zoals vele van deze wateren een restant van de eerste loop van de Vecht
en geeft bij verschillende jaargetijden prachtige plaatjes,ook is daar de ijsvogel gezien.
Even links de Wienkolk, vroeger gingen we daar vissen, maar kregen de boodschap mee,
denk erom, want deze is onmeunig diepe.!!!!
Er zijn meer verhalen over deze kolk, bvb,er zou een kanon, getrokken door acht paarden in
zijn verdronken.!!!!
Een ander zegt dat deze is uitgegraven voor klei-winning, voor het verharden van de
deel(delle).
Terug op de Markeweg rechts de Bosweg, eerder de Zandstege genoemd.
Sinds de bouw van een vrij groot aantal vakantiehuisjes is het vroegere bosgebied een bijna
woongebied geworden.
Het Beltenpad wat nu niet meer op zijn eerdere plaats ligt was een weg die recht toe recht aan
over de Zwarte Belt,achter Huis Hessum langs,over de Markeweg door het zgn,Hinkepot bij
de Koetsier(bakkerij Logtenberg ) op de weg naar Vilsteren uitkwam.
Toen de fiets nog een luxe was, was lopen naar kerk en school heel gewoon.
Als we over de Markeweg verder gaan blijft rechts, het overwegend bosgebied met daarin
een woonboerderij.
Links de Oostermoat een open stuk cultuurgrond, door een mislukte lancering van de V2
kwam hier de raket die de verkeerde kant op ging naar beneden, wat een grote krater maakte.
8

Het zgn zwarte schuurtje is uit de tijd dat Fredy von Martels op een droge, de koeien kon
melken,
Het voormalige boerderijtje achterop was bij hoog water, alleen met de boot bereikbaar.
De Baarslagweg, vernoemd naar het gebied De Baarslag,is een gebied die getekend is door de
vechtdal contoeren.
Hr Ab Goutbeek zegt, waarschijnlijk is de Baarslag vroeger ook net als de Hessumse schipper
een aanleg/rustplaats geweest voor de schippers.
Een hoge kamp valt op in het overigens lage gebied.
Voorbij de boerderij kijkt men op de BRON een groot conferencieoord ,het is mogelijk om
wandelend bij de stuw Vilsteren te komen.
Bij hoog water kan ook deze boerderij in problemen komen.
Terug naar de Markeweg en de weg volgend, rechts bos en links een paar boerderijen .
Ook zien we door het jonge beukenbos Huis HESSUM die aan deze kant door een gracht is
ingesloten.
We komen over een waterkering zoals we al vaker deze zijn tegengekomen op de Markeweg
Het eerder genoemde Beltenpad kruist de weg en gaat onder de naam Hinkepot verder.
Recht voor ons een opvallend wit huis aan de overkant van de Tolhuisweg, vroeger bekend
onder de naam (bie de schoemaker), volgens Huub Von Martels was het toen ook een
schoenmaker vandaar die naam.
Nu op de Tolhuisweg even naar links richting Vilsteren, het recreatiebedrijf DE MOAT.
Eerder één van de drie bakkerijen, met een onderlinge afstand van ruim één
kilometer,KlompVilsteren-DeKoetsier- Van Piekeren en daarnaast nog venters uit Dalfsen
oa,bakker Schuurman ,Rientjes en Goutbeek (senior) met tabaksartikelen.
Daarnaast bij gelegenheid nog andere oa,kleding-huishoudelijke artikelen- groente en
fruit,maar het is verleden tijd, (wat een service !!!!)alleen mooi om er eens op terug te kijken.
Zoals al die bakkers in die tijd stookten ze de bakoven met rieze (takhout) wat vaak door
henzelf uit de bossen werd verzameld in bundels gebonden en aan de hoop werd gezet,
(riezemiete)
Bij de Koetsier was het vaak ook een soort trefkoele waar de de nieuwtjes werden verteld,na
Meiers Mine was Marie van de Koetsier ook baakster in de buurt.
9

Weer terug,Tolhuisweg richting Dalfsen.
Rechts ,een oprijlaan met monumentale eikenbomen met op de achtergrond Huize
HESSUM,een kleiner landgoed tussen Vilsteren en Rechteren.
De graslanden rond om het Huis zijn in gebruik bij de boerderij van Huis Hessum.
Opvallend is de boerderij, die hier nog actief is en op andere landgoederen al lang is
verdwenen.
Sinds kort zijn de koets en paardenstallen omgebouwd tot riante vakantie verblijven
Op de achtergrond De ROEKAMP oorspronkelijk ook behorend bij Huize Hessum.
Fazantenbosweg gaf in het verleden toegang aan twee boerderijen met een bouw kampje nu
een woonboerderij en loonwerkbedrijf.
Het voormalige bouwkampje is nu bebouwd met vakantie-woningen of permanente
bewoning.
Madrid, een centraal punt in Hessum nu als zalencomplex –speeltuin en camping.
Van Piekeren eerder een bakkerij-café-boerderij- venterswagen-klompenverkoopgasdepót(butagas)en
toen de buurt nog geen telefoon had kon men daar bellen en niet alleen
overdag maar ook in de nacht (roepen naar de bovenverdieping), dus een servicepunt alla
direkt en de dokter kwam ook nog als het nodig was (Dr Te Rae)in de nacht.
De Marke vergadering die nog jaarlijks word gehouden (plaatselijkbelang) is hier meer
comfortabel dan vroeger bij één van de hoorigen op de Delle.
In de oorlog toen achter Madrid de V2 lanceerplaats werd ingericht moest de familie de zaak
verlaten en de Duitsers namen hun intrek.
De V2 lanceerplaats achter Madrid werd heel ongemerkt ingericht totdat alle bewoning
rondom bericht kreeg, om te moeten vertrekken, voor de veehouders was dit moeilijk maar
bevel is bevel, de koeien werden bij boeren buiten die kring ingeschuurd.
De eerste lancering in de nacht van oud op nieuwjaar 1944 zullen de ouderen zich nog
herinneren, daarna gingen er regelmatig raketten de lucht in met bestemming Londen,het
grootste gevaar voor de omgeving was, dat niet elke lancering lukte en sommigen zijn kortbij
geéxplodeerd .
Na de verplaatsing naar de Mataram, hebben ze een geruïneerd en stinkend (brandstofkerosine)
bos achtergelaten.
Vanaf Madrid de Bosweg in links een camping, rechts de Witte Belten het bosgebied is vrij
intensief bebouwd met bungalows tot aan de Markeweg.
Bij de bouw van kamp Hessum (jaren 41-42) (Arbeidsdienst) is een gedeelte van de witte Belt
afgegraven om het kampterrein op te hogen
Met een diesel lorrie over smalspoor is veel zand dwars over Tolhuisweg verplaatst naar het
kampterrein.
Een bungalow staat nu in de goed zichtbare afgraving,tevens is hier achter het hoogste punt
van Dalfsen 16,30 boven NAP.
10

Tegenover Madrid heeft kort na de oorlog Arnold Veltmaat een kleine smederij gebouwd,hij
was hoefsmid en alle voorkomende werken uit die tijd werden daar uitgevoerd,oa,smidswerk
–kachels-maaimessen-deurbeslag etc,
Tolhuisweg afgeleid van de echte tol die Hessum voor de oorlog had, de laatste tolgaarder
Bats Mulder is bij sommigen nog bekend,zij kunnen zich nog voorstellen dat men om ging
fietsen om twee cent uit te sparen.
Ook de Hessumse school is opgeheven velen hebben toch aardige herinneringen aan die
buurtschool, toen Vilsteren nog geen school had ging men naar de Hessumseschool, de
Schoelbelten was een binnendoorweg.
Links oude boerderij waar nu Tolhuisweg Nr 10 is.
Rechts daar zijn restanten van oude nederzetting gevonden.(1978)
We zijn weer bij de Markeweg en hebben het gebied wat nader beschouwd, de veranderingen
gaan snel, ook in Hessum.
Zoals eerder al gezegd Hessum was lange tijd een onrendabel (super) gebied.
Dat zeil (vracht)schepen dagen lang te zien waren in de zeer kronkelende Vecht en bij laag
water bleven hangen is niet meer!
Dat bij elke woning/boerderij tenminste één koe was is niet meer!
Het veelzijdige wildbestand is niet meer!
En de wilde bloemen pracht is niet meer!
En de vaak onbegaanbare zandweg is er ook niet meer!
En de schadden en de petroleumkan is er ook niet meer!
En de waterputte is er ook niet meer!
En, IS NIET MEER, is er ook niet meer!
In tegen deel, Hessum is rendabel,het deelt volop , in alle moderne ontwikkelingen met als
laatste dat het HUUSSIE ook is aangesloten op een moderne riool hogedrukleiding.
.
11