Kamerstuk 29843, nr. 1 - Eerste Kamer der Staten-Generaal

1 Kamerstukken II, 1995/96, 24 023, nr. 16.
2 Zie noot nr. 2, blz. 6.
De Bezwarencommissie Veiligheidsonderzoeken heeft zich in enkele
adviezen uitgesproken over de situatie dat een belanghebbende zonder
een verklaring van geen bezwaar reeds een vertrouwensfunctie bekleedt.
De commissie heeft geoordeeld dat een belanghebbende aan het feit dat
hij gedurende enige tijd een vertrouwensfunctie heeft kunnen vervullen
zonder in het bezit te zijn van een verklaring van geen bezwaar, geen
gerechtvaardigd vertrouwen kan ontlenen dat hem een dergelijke verklaring
te allen tijde zal worden verleend.
Artikel 6
(In de gevallen als bedoeld in artikel 4 en 5 beslist Onze Minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zo spoedig mogelijk, doch
uiterlijk binnen acht weken, omtrent het afgeven van een verklaring.)
Het oorspronkelijke wetsvoorstel kende geen wettelijke termijn waarbinnen
de verklaring moest worden afgegeven. De memorie van toelichting
wees op het toepasselijk zijn van de regeling in afdeling 4.1.3 van de
Algemene wet bestuursrecht (AWB). Bij amendement is het huidige artikel
6 ingevoerd. In de toelichting bij dit amendement wordt het gewenst
geacht in de wet een maximale termijn op te nemen waarbinnen de
minister moet beslissen, zodat daarna de weg naar de rechter openstaat. 1
De wettelijke termijn van acht weken begint te lopen als de werkgever
betrokkene heeft aangemeld bij de AIVD dan wel de MIVD. Voorafgaand
aan deze aanmelding dient betrokkene, na door de werkgever te zijn ingelicht
over de betekenis en de rechtsgevolgen van de aanmelding, schriftelijk
zijn instemming te hebben gegeven. Deze termijn blijkt in de praktijk
met name bij de a-onderzoeken 2 niet gehaald te worden. De behandeltijd
van de a-onderzoeken is aanzienlijk groter dan die van b- en
c-onderzoeken. Voor deze zwaarste categorie verrichten de diensten én de
meest uitgebreide administratieve onderzoeken én veldonderzoeken,
waarbij o.m. gesprekken gevoerd worden.
Deze categorie onderzoeken kan uitlopen als het niet lukt met betrokkene,
de door hem of haar opgegeven referenten of de door de diensten
gekozen informanten tijdig een afspraak te maken, bijvoorbeeld in vakantietijd.
In sommige gevallen blijkt tijdens het onderzoek dat aanvullende
informatie van bijvoorbeeld de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) of
van parketten of rechtbanken (processen verbaal) nodig is. Als betrokkene
in de periode voorafgaand aan het veiligheidsonderzoek langere tijd in het
buitenland heeft gewoond, wordt nagegaan of bij de betreffende zusterdienst
van de diensten iets over betrokkene bekend is.
Ook in deze gevallen zal met een overschrijding van de wettelijke termijn
rekening moeten worden gehouden. Dat is ook het geval als de gegevens
die over betrokkene binnenkomen van zodanige aard zijn dat weigering
van de verklaring wordt overwogen. In dat geval vergt de hoor- en
wederhoorprocedure een aantal weken extra. De beoordeling van de uit
die procedure aanvullend ontvangen gegevens vergt ook extra tijd. Tot
slot leidt het grote werkaanbod en de pieken daarin tot overschrijding van
de achtwekentermijn. De beschikbare capaciteit van de AIVD voor het
uitvoeren van veiligheidsonderzoeken is weliswaar sinds 2000 toegenomen,
maar heeft nimmer volledig gelijke pas kunnen houden met de
stijging van het werkaanbod. De overschrijding kan ook worden veroorzaakt
door spoedaanvragen om veiligheidsonderzoeken uit te voeren. In
uitzonderlijke situaties kan de AIVD dergelijke verzoeken honoreren, dat
kan evenwel ten koste gaan van de doorlooptijd van de overige
verzoeken.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2004–2005, 29 843 , nr. 1 12