Inventarisatie wonen en zorg - Woningstichting Buitenlust

Inventarisatie Wonen en
Zorg
14 maart 2011
Wst Buitenlust
Ruud Leugering
Hélène van den Broek

Inventarisatie Wonen en Zorg
Inleiding
Senioren en mensen met een functiebeperking blijven tegenwoordig langer zelfstandig wonen. Soms
is dit een eigen keuze, soms is dit een gevolg van het overheidsbeleid. Dit vraagt om aanpassingen in
het aanbod van woningen en zorg.
Corporaties, zorgaanbieders en gemeenten zijn elkaars partner bij het oplossen van zorg- en
huisvestingsvraagstukken. De wijzigingen op de woningmarkt samen met de bezuinigingen op de
WMO en AWBZ, maken het belang van deze samenwerking nog urgenter.
In onderstaande notitie wordt aangegeven waar Woningstichting Buitenlust zich binnen het thema
‘Wonen en Zorg’ op richt. We gaan in op:
- Levensloopbestendige appartementen/woningen
- Het project ‘Lokaal loket’,
- Het zorgsteunpunt Narcissenlaan,
- Het project KWDOO,
- Monitor Wonen - Zorg en Welzijn.
Aanleiding
Het aantal ouderen groeit. Mensen worden ouder, zijn mobieler en zelfstandiger. De groep van 55-
jarigen en ouder, die hoofdzakelijk uit één- en twee persoonshuishoudens bestaat, neemt de
komende jaren aanzienlijk in omvang toe en zal in 2020 een aandeel binnen de bevolking gaan
innemen van 35%. De samenstelling van deze doelgroep is erg gevarieerd wat terug te voeren is op
verschillen in levensfase, inkomenssituatie, levensstijl en de mate waarin men aangewezen is op
zorgverlening.
Het is een open deur dat ouderen, maar ook mensen met een functiebeperking, zo lang mogelijk
zelfstandig willen blijven wonen. Dat gaat voor hen op onder voorwaarde dat zij op het moment,
waarop dat nodig is, kunnen terugvallen op uiteenlopende vormen van ondersteuning en zorg.
Wanneer dat in de huidige woonsituatie niet (meer) mogelijk is, zal men pas een beroep doen op
passende woonruimte. Uit ervaringscijfers blijkt dat 70% van de ouderen - ook op latere leeftijd - in
de huidige eengezinswoning blijft wonen. (bron Woningmarktanalyse van FM advies voor Wst
Buitenlust en de gemeente Oegstgeest)
Op grond van de toenemende (dubbele) vergrijzing wordt verwacht dat het percentage ouderen dat
op termijn wil verhuizen naar een passende woning in de toekomst zal toenemen tot circa 20%. Deze
veronderstelling wordt ook gestaafd door een onderzoek naar woonvoorkeuren en
woningmarktgedrag, dat in april 2008 door Timpanen is uitgevoerd onder 55-plussers in de
gemeente Oegstgeest.
2

Levensloopbestendige appartementen/woningen
Onder passende woningen worden woningen verstaan, die minimaal voldoen aan het
sterrensysteem en in de directe nabijheid zijn gelegen van (centrum) voorzieningen op het gebied
van zorg en welzijn. Het kan dan gaan om zelfstandige woonvoorzieningen (levensloopbestendige
woningen en appartementen), maar ook om vormen van verzorgd wonen. Hierin zijn niet inbegrepen
vormen van intramuraal verblijf.
Wst Buitenlust komt graag aan deze wensen tegemoet en bouwt daarom waar mogelijk
levensloopbestendige woningen. Reeds in 2002 is een intentieverklaring ondertekend door
Zorgcentrum Rustenborch, inmiddels onderdeel van Stichting WMV( WWZ-Mariënstaete-Valent) en
Woningstichting Buitenlust. Hierin is de intentie vastgelegd om te onderzoeken hoe diensten aan
elkaar worden geleverd voor wat betreft de technische dienstverlening. De mogelijkheden zijn
onderzocht en er is gekozen voor verdere samenwerking met de Stichting WMV.
Wij hebben in samenwerking met deze stichting, binnen het kader van het vervangen van het
bestaande verzorgingshuis Rustenborch, een plan ontwikkeld voor een groot aantal
levensloopbestendige woningen. De bouw van deze woningen op de locatie Rustenborch is in 2007
gestart en in 2010 afgerond. Naast deze appartementen met zorgmogelijkheden zijn er ook een
huisartsenpraktijk, mondzorgpraktijk, fysiotherapiepraktijk en een buitenschoolse opvang in het
gebouw gevestigd. Het totale complex biedt tevens onderdak aan 215 woningen en 72 zorgplaatsen.
Zorgloket ofwel ‘Lokaal loket’
In het kader van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) heeft de gemeente in
samenwerking met een aantal zorginstellingen en de woningstichting een zorgloket opgezet. Het
loket is gesitueerd in de openbare bibliotheek en per 1 januari 2006 geopend. Wij participeren hierin
door het beschikbaar stellen van een financiële bijdrage. Verder participeren onder andere de GGD,
AMW, Brijder, Radius, de gemeente, GGZ, en de politie in dit netwerk.
In 2007 is dit initiatief geëvalueerd en er is tevens in september 2007 een evaluatierapport
verschenen. Op basis van de daarin genoemde ervaringen en resultaten, hebben alle betrokken
partijen besloten het zorgloket in zijn huidige vorm voort te zetten. In 2010 is het netwerk door de
deelnemers zelf geëvalueerd en daaruit blijkt dat het netwerk nog steeds naar tevredenheid
functioneert. Bij ingewikkelde casuïstiek kunnen op uitnodiging hulpverleners aanschuiven,
bijvoorbeeld van jeugdzorg, of GGZ ouderen.
Zorgsteunpunt
Sedert 2004 is een zorgsteunpunt gevestigd in het seniorencomplex Heemwijck. Bewoners uit de
Bloemenbuurt kunnen hier terecht voor aanvragen rondom zorg etc. Dit zorgsteunpunt voldoet aan
de wensen van de bewoners uit de directe omgeving en zal daarom ook in de toekomst worden
gecontinueerd. Ook Stichting Radius (een organisatie op het terrein van het welzijn voor ouderen)
participeert in dit steunpunt en houdt spreekuur in het seniorencomplex.
3

KWDOO
Op 22 september 2010 is een intentieverklaring voor het project ‘Kleinschalig Wonen voor
Dementerende Ouderen in Oegstgeest’ (KWDOO) ondertekend. De betrokken partijen zijn Stichting
KWDOO, Woningstichting Buitenlust en Stichting WMV. Op het huidige ASC terrein is grond
beschikbaar voor dit initiatief. Initiatiefnemers voor het kleinschalig wonen is de stichting Kleinschalig
Wonen Dementerende Ouderen Oegstgeest (KWDOO). Aanvankelijk werd gedacht aan 2 huizen met
elk 6 bewoners, maar naar de huidige maatstaven blijkt dit geen haalbare exploitatie te zijn. De
komende tijd wordt onderzocht of 3 huizen met elk 7 bewoners wel voor een haalbare exploitatie
kunnen zorgen. De gemeente heeft de combinatie KWDOO,Wst Buitenlust & Stichting WMV verzocht
om de haalbaarheid van het project te onderzoeken. Met de herziene intentieverklaring hebben de
partijen zich uitgesproken om dit onderzoek gezamenlijk te doen.
Woningstichting Buitenlust stelt middelen beschikbaar ter voorbereiding van realisatie van de
woonvorm en stelt daartoe een ruimtelijk en technisch programma van eisen op en een ontwerp
voor het beoogde object.
Stichting WMV werkt (als beoogde zorgleverancier) een zorgvisie en zorgexploitatie uit.
Stichting KWDOO, als aanjager van het project en bewaker van het gedachtegoed, zal proberen extra
fondsen te werven zodat het project gerealiseerd kan worden conform de visie. Woningstichting
Buitenlust is de beoogde ontwikkelaar en exploitant van de levensloopbestendige woningen en
Stichting WMV is de beoogde zorgleverancier.
Monitor Wonen - Zorg en Welzijn
Wst Buitenlust werkt mee aan de regionale ‘Monitor Wonen - Zorg en Welzijn’. Dit instrument is
ontwikkeld door de Regionale Gezondheidscommissie. In deze monitor worden de actuele aantallen
‘geschikte’** en ‘beschermde’* wooneenheden voor zorgbehoevende ouderen en gehandicapten in
de regio in kaart gebracht, en daarnaast – voor zover bekend en beschikbaar - ook de bouw- en
verbouwplannen in de nabije toekomst.
Deze cijfers worden verzameld bij alle woningcorporaties en zorgaanbieders in de regio Zuid-Holland
Noord. Al de verkregen cijfers aan 'beschermde' en 'geschikte' wooneenheden worden vervolgens
afgezet tegen de bevolkingsprognoses voor de komende decennia. Op basis van die bevolkingsprognoses
wordt de verwachte woonzorgbehoefte in de toekomst berekend. Hiervoor worden de
ramingsgrondslagen gebruikt uit het ‘Ramingsmodel voor Wonen met Zorg’ (Tympaan Instituut,
2008).
**Geschikte wooneenheden: zelfstandig wonen in een geschikte woning en zo nodig met zorg en dienstverlening. Voor de
doelgroep lichamelijk gehandicapten en ouderen gaat het in deze categorie om aangepaste woningen.
*Beschermd wonen is: onzelfstandig wonen met 24-uurs zorg en/of begeleiding.
4

Na het verzamelen van de gegevens zal voor iedere afzonderlijke gemeente, alsmede voor de regio
Zuid-Holland Noord als geheel, een rapportage worden opgesteld. In deze rapportage zal op basis
van de verkregen cijfers duidelijk zijn wat de actuele (en geplande) voorraad aan geschikte en
beschermde woonvormen is, alsmede de toekomstige behoefte daaraan. Op basis daarvan kunnen
aanbieders, woningcorporaties en gemeenten, vanuit een gezamenlijk cijfermatig vertrekpunt beleid
maken rond de nog te plegen nieuw- en verbouw. Op basis van de uitkomsten kan Wst Buitenlust
bepalen of er voor ons nog een opgave ligt wat betreft de toekomstige zorgbehoefte van de
genoemde doelgroep. Wanneer de cijfers beschikbaar zijn zullen wij deze notitie aanvullen met de
benodigde gegevens en tevens zullen we dan bepalen of er voor ons nog een opgave ligt of dat we al
voldoende hebben ondernomen voor deze doelgroep.
Conclusie
Uit bovenstaande informatie kan worden geconcludeerd dat Woningstichting Buitenlust zich waar
mogelijk inzet om de doelgroep die het hier betreft, op het terrein van Wonen en Zorg zoveel
mogelijk te faciliteren. Zij pakt haar rol in de keten van Wonen en Zorg zo op dat de (toekomstige)
huurder die nu - of in de toekomst - zorg nodig heeft, zo lang als dat mogelijk is en zij dat wil
zelfstandigheid behoudt en de regie in eigen leven zo lang mogelijk kan voeren.
5