folderperkpldef.pdf [ pdf, (2015 kB) ]

Perkplanten, een kleine investering voor
een overrompelend zomergevoel!
Perkplanten geven een onbeperkte rente.
Bloem erop los!
TEKST EN COÖRDINATIE Ivo Pauwels
FOTO’ S Johan De Meester en Ivo Pauwels
VORMGEVING Whitespray bvba
Voor meer informatie: Vlam vzw
Vlaams promotiecentrum voor Agro- en Visserijmarketing
Leuvenseplein 4, B-1000 Brussel
T 02/501 62 50 - F 02/501 62 15
e-mail: vlam@vlam.be - e-mail: eric.devos@vlam.be
http://www.vlam.be en www.bloemenplanten.be
verantwoordelijke uitgever: Walter Vandepitte

loem erop los!
ONBEPERKT TUINIEREN MET PERKPLANTEN

[ 02 ]
PERKPLANTEN
/perkplanten
VOOR EEN MOOIE LENTE, EEN FEESTELIJKE ZOMER EN EEN CHARMANTE HERFST
MET VLAG EN WIMPEL
Een van de opvallendste verschijnselen van
de lente is de kleurrijke intocht van de perkplanten
in dorp en stad. Het begint al vroeg
met primula’s, violen en madeliefjes. En
wanneer in mei petunia’s, vlijtige liesjes,
pelargoniums, begonia’s en tal van andere
perkplanten bloembakken, tuinvazen, perken
en plantsoenen vullen, wordt de lente pas
echt warm en kleurrijk. Deze meestal eenjarige
perkplanten zijn sterke groeiers en
hun bloeikracht is ronduit overweldigend.
En als ze goed verzorgd worden, bloeien ze
tot diep in het najaar de vorst invalt. Geen
andere plantengroep brengt zoveel uitbundi-
Perkplanten geven uitstraling en maken de buurt aantrekkelijker.
ge vrolijkheid in de tuin en in het straatbeeld.
Gevels krijgen kleur en balkons
koketteren met een zoom van bloemen.
Geen andere planten bezingen even enthousiast
de zomer met zijn zonovergoten
vakantiedagen. Perkplanten zijn de vlaggen
en wimpels van de bruisende stad, van een
dorp dat zichzelf respecteert.
Perkplanten geven de gevel uitstraling, zijn
een kleurrijk visitekaartje van de bewoners,
maken het huis waardevoller en de buurt
aantrekkelijker. Bovendien accentueren ze
de seizoenen: de belofte die de lente
inhoudt, de sprankelende zomer en de
warme tinten van de herfst.
ONUITPUTTELIJKE BOUWSTENEN VOOR
DE FANTASIE
Het sortiment perkplanten is de jongste
jaren sterk uitgebreid. Naast klassiekers
als begonia, viooltje, petunia, Lobelia,
Ageratum, leeuwenbekje, Oost-Indische
kers, fuchsia, pelargonium, Sanvitalia,
afrikaantje, Verbena en portulak bieden de
tuincentra tal van minder bekende perkplanten
aan. Nieuwer in het courante sortiment
zijn onder meer Calibrachoa, Sutera
(Bacopa), Anagallis, Osteospermum,
Scaevola, nieuwe selecties van Nemesia en
Diascia, Bidens en Laurentia. Bovendien zijn
er vaak tientallen varianten per soort.
Zo bestaan er petunia’s met enkele en
dubbele bloemen in een groot aantal
kleuren en tinten. Voor ieder wat wils.
Ook het aantal bladplanten dat u in de tuin
en in potten, bakken en kuipen kunt
gebruiken, neemt voortdurend toe.
Het wit askruid en de bonte siernetels van
weleer hebben versterking gekregen van
basilicum met haast zwarte bladeren, van
bonte hondsdraf, goudkleurige Helichrysum
en zilverkleurige Calocephalus. De hoornviooltjes
met hun lieve kleine bloemetjes zijn
in opmars. En sierkolen schenken potten,
perken en bloembakken vooral in het najaar

een kleurenspel dat even verrassend als
subtiel is. De herfst is de glorietijd van de
chrysanten, perkplanten die duizendvoudig
kunnen bloeien en voor een nieuw
hoogtepunt in de tuin, op het balkon en op
het terras zorgen.
Niet alleen het aantal eenjarige planten, ook
het sortiment doorlevende perkplanten is
toegenomen. Van pelargonium, fuchsia’s en
andere niet-winterharde kuipplanten vindt u
een grotere verscheidenheid dan ooit.
Al deze planten zijn bouwstenen waarmee u
de mooiste combinaties kunt verzinnen.
Het zijn de ingrediënten van boeiende
gevels, fleurige perken, opbeurende straten
en plantsoenen, uitnodigende terrassen en
bloemrijke tuinen.
Pelargonium Laurentia axillaris Portulak Sierkool
[ 03 ]

[ 04 ]
NIEUW EN BETER?
De zoektocht naar nieuwe perkplanten gaat
onverminderd voort. Heel af en toe wordt er
in een ver en onherbergzaam land nog een
nieuwe soort ontdekt, maar de tijd van de
grote plantenontdekkingsreizen loopt op zijn
einde. Soms ziet men in dat een plantje dat
al lang gekend is ongekende eigenschappen
bezit en een uitmuntende perkplant blijkt te
zijn, maar ook dat zijn uitzonderingen.
Af en toe creëert een amateurplantenliefhebber
een nieuwe plant, maar verreweg
het grootste aantal nieuwigheden ontstaat in
professionele plantenveredelingsbedrijven.
Deze bedrijven steken een hoop energie in
het gericht kruisen en selecteren van
nieuwe hybriden, cultivars en selecties met
nog betere eigenschappen dan de gewone
soort of het vroegere sortiment.
Elk jaar stellen ze nieuwe introducties voor.
Die moeten aan strenge eisen voldoen. Een
gezonde groei, en voor planten waarvan u
bloemen verwacht, een vlotte, eindeloze
bloei zijn uiteraard de voornaamste eigenschappen
die een nieuwe cultuurvariëteit
van een perkplant moet bezitten. Bovendien
moet de nieuweling iets toevoegen aan het
sortiment. Goede eigenschappen kunnen
zijn: een compactere groei, anders getinte
bloemen, grotere bloemen die ongevoelig
zijn voor regen en zo meer.
Buiten deze meetbare kenmerken speelt
de mode een grote rol. Welke bloemtinten
PERKPLANTEN

zullen inslaan? Laat de consument zich dit
jaar verleiden door een plantje met kleinere,
maar erg aardige bloemen en laat hij/zij de
grootbloemige violen in de rekken staan?
Of wil hij/zij de gevel met uitsluitend blauw
bloeiende planten in de bloemen zetten en
gaat in dat blauwe sortiment op zoek naar
iets heel exclusiefs? Zijn witte en grijze
tinten zijn niet in de mode? Met deze en vele
andere vragen moeten de plantenveredelaars
rekening houden. Mode is grillig en
lang niet alles is voorspelbaar.
In Vlaanderen zijn een aantal veredelingsbedrijven
en jonge-plantenbedrijven actief
die elk jaar nieuwe perkplanten op de markt
brengen, planten die nog beter zijn dan de
soorten en cultuurvariëteiten waaruit ze
voortkomen. Piepjonge zaailingen
vertrekken uit deze bedrijven naar
opkweekbedrijven die ze al met een eerste
bloempje naar de tuincentra brengen, waar
u uit het rijke sortiment uw keuze kunt
maken.
U geniet van de plantenliefde en het vakmanschap
van tal van Vlaamse kwekers en
veredelaars. En vertrekt uit uw tuincentrum
met het beste van het beste, perkplanten
die wanneer ze naar behoren verzorgd
werden uw stoutste verwachtingen zullen
overtreffen. Vanaf dan is het aan u om ze
de nodige zorg te geven en er met fantasie
en verbeeldingskracht prachtige potten,
kuipen, randen en perken mee te creëren.
PERKPLANTEN
We proberen u met deze brochure een aantal
mooie voorbeelden aan te reiken en u,
als u ze nog niet moest kennen, de kneepjes
van het vak te leren.
BEGONIA ‘ DRAGON WING’
We kunnen Begonia ‘Dragon Wing’ als voorbeeld
nemen. Het is slechts een van de vele
recente introducties. Wanneer u in het voorjaar
een kleine plant koopt, kunt u zich
nauwelijks voorstellen wat een pracht van
een begonia deze ‘Dragon Wing’ in de
zomer wordt. De donkergroene, glanzende
bladeren hebben de vorm van een vleugel
en de rode bloemen hebben de kleur van
drakenbloed. Begonia ‘Dragon Wing’ verdraagt
hitte, groeit vlot, ziektevrij en
gemakkelijk in zon en schaduw, wordt
ongeveer 35 cm hoog en ruim 40 cm en is
nooit zonder bloemen. Een sterke groeier
en bloeier heeft recht op een rijke voeding.
Wanneer de bladeren van Begonia ‘Dragon
Wing’ een bronskleur vertonen, is het hoog
tijd hem weer de allerbeste plantenvoeding
voor te schotelen.
Begonia ‘Dragon Wing’: de donkergroene
bladeren hebben de vorm van een vleugel, de
rode bloemen de kleur van drakenbloed.
[ 05 ]

[ 06 ]
BLOEIENDE BAKKEN, POTTEN EN KUIPEN
DE GRONDREGELS
Het vullen van perken en potten is een
beetje als koken en kokkerellen en elke tuinliefhebber
ontwikkelt net als elke kok na
verloop van tijd een eigen receptuur. Perken
of bloembakken moeten bloeien én vooral
boeien. Gelukkig bestaan er enkele basisregels
die u wanneer u ze bij het potten van
de planten in het achterhoofd houdt tot
steun kunnen dienen om een mooie zomerse
bloembak te creëren. Het zijn eenvoudige
regels. We zetten ze even op een rijtje.
EEN GOEDE POT, BLOEMBAK OF KUIP
Neem de pot niet te klein. Het materiaal
waarvan de pot of bloembak gemaakt is, is
van ondergeschikt belang. Of u nu cementen,
stenen, terracotta of kunststof potten
gebruikt, de meeste principes blijven gelijk.
Elke pot moet voorzien zijn van drainagegaten
in de bodem zodat het overtollige water
vlot kan wegvloeien. De meeste perkplanten
komen uit droge gebieden en hebben een
hartgrondige hekel aan natte voeten.
Om de drainage optimaal te laten verlopen
doet u er goed aan de potten een beetje
van de grond te houden door ze op houten,
terracotta of kunststof blokjes te plaatsen.
Ook bij het potten van de planten moet u
ervoor zorgen dat de afvoergaten niet verstopt
raken.
PERKPLANTEN
GEEF UW PLANTEN DE ALLERBESTE
POTGROND
Zelfs als u zuinig bent, mag u nooit
beknibbelen op de potgrond. Dat zou u en
de perkplanten zuur opbreken. Goede potgrond
heeft zijn prijs. De meeste potgrondleveranciers
brengen verschillende potgronden
op de markt, aangepast aan de planten
waarvoor ze gebruikt worden. De samenstelling
is uitgekiend en proefondervindelijk
getest. Deze, meestal voorbemeste potgronden
bevatten hoogwaardige substraten
en zogenaamde sporenelementen. Dat zijn
voedingsstoffen en mineralen die planten
absoluut nodig hebben, zij het in minuscule
hoeveelheden. Ontbreekt een sporenelement,
dan vertonen planten al gauw
gebreksverschijnselen en zijn ze bovendien
veel minder resistent tegen ziekten.
HET POTTEN VAN JONGE PLANTEN
In het voorjaar gaan de vingers kriebelen.
De warme dagen lokken u naar buiten en in
kwekerijen, bloemenwinkels en tuincentra
staan tal van perkplanten als jonge diva’s te
pronken. U kunt de verleiding gewoonweg
niet weerstaan. Viooltjes, primula’s en
madeliefjes kunt u al vroeg in de lente potten.
Laat u door de vorstgevoelige perkplanten
echter niet te vroeg op het jaar verleiden.
In mei kan het in de koude streken
van ons land nog vriezen. Over het algemeen
doet u er goed aan tot na de ijsheiligen
te wachten en pas vanaf half mei
planten te kopen en te potten.
Thuis haalt u de potten en bakken uit het
schuurtje. Maak ze, wanneer dat nodig
mocht blijken, met zuiver water schoon.
Kijk of de drainagegaten helemaal open zijn,
leg een potscherf over elk gat of gebruik
een vingerdik laagje gepofte kleikorrels om
een optimale drainage te verzekeren.
Breng een eerste laagje goede potgrond
aan. U kunt de potgrond zo u wilt vermengen
met een vochtbuffer, bijvoorbeeld
TerraCottem ®

PERKPLANTEN
Maak de potten of bakken met zuiver water schoon. Kijk of de drainagegaten helemaal open zijn,
leg een potscherf over elk gat of gebruik een vingerdik laagje gepofte kleikorrels om een optimale
drainage te verzekeren.
Breng een eerste laagje goede potgrond aan. Klop de plantjes uit de potjes zonder
te kluit te kwetsen en plaats ze op het eerste laagje potgrond.
De perkplanten die u gekocht hebt zijn nog
klein. Ze zullen de volgende maanden sterk
gaan groeien. Houd bij het potten en combineren
van perkplanten rekening met die
explosieve groei. Klop de plantjes uit de
potjes zonder te kluit te kwetsen en plaats
ze op het eerste laagje potgrond. Nu moet
u uw fantasie aanspreken en proberen te
voorzien hoe de bloembak er over enkele
maanden uit zal zien. Door stijf opgaande
planten met hangende planten te combineren
krijgt u een ongedwongen compositie.
Zorg ervoor dat de bloemtinten bij
elkaar passen, al zal iedereen daar een
verschillend idee over hebben; gelukkig
maar. Wanneer de planten op hun plaats
staan, vult u de bloembak met de potgrond.
Voor de meeste planten mag u de grond
redelijk aandrukken. Zorg ervoor dat er
bovenaan een gietrand van ongeveer 2 cm
overblijft. Geef overvloedig water. Vul de pot
na deze eerste watergift eventueel nog aan
met enkele handjes potgrond.
[ 07 ]

[ 08 ]
Vlijtig liesje
Pantoffeltje
Fuchsia
ZON OF SCHADUW
PERKPLANTEN
Het is een misvatting dat eenjarige planten
enkel en alleen in de zon gedijen.
Vlijtig liesje, pantoffeltje, fuchsia, knolbegonia
en allerhande bladsierplanten zullen
zelfs op een schaduwrijk balkon het beste
van zichzelf geven. Ook potchrysanten
zullen in de schaduw blijven doorbloeien.
Maak van elke bloembak een kleurrijk
schilderij!
GIETEN, EEN KUNST
Vooral op hete zomerse dagen neemt het
gieten van bloembakken, potten en kuipen
op balkons en terrassen veel tijd in beslag.
De kluit is dan meestal volledig doorworteld
en de planten hebben hun volle wasdom
bereikt. Op de heetste dagen van het jaar
is het vaak nodig tweemaal per dag te
gieten, ’s ochtends en ’s avonds. Als de
potkluit heel erg is uitgedroogd, kunt u
kleine tot middelgrote potten in een emmer
water dompelen. Wanneer het opborrelen
van luchtbellen ophoudt, is de kluit
verzadigd. De eenjarige potplanten leven
ervan op wanneer u ’s avonds ook de terrastegels
of het balkon nat sproeit.
De planten komen dan een tijdje in een
zuil van langzaam verdampend water te
staan. Uiteraard zal het gebruik van
vochtbuffers het al te snel uitdrogen van
de kluit voorkomen en het aantal gietbeurten
verminderen.
OOK OP REGENDAGEN
Zelfs op regendagen en bij felle wind kan
een potkluit uitdrogen. Dat is voornamelijk
het geval bij weelderig groeiende planten
met grote bladeren die het regenwater over
de potrand leiden. Omdat de regen in onze
streken vaak vanuit het westen en het zuidwesten
komt, zullen bloembakken die op
een vensterbank op het oosten of het noorden
staan, vaak geen druppeltje regen ontvangen.
Controleer daarom potten, bakken
en kuipen geregeld en houd de gieter of de
tuinslang zelfs bij regenweer bij de hand.

U Utip!
WATER TEGEN ONGEDIERTE
Planten als engelentrompet
(Brugmansia), camelia, Lantana en
andere planten met gladde bladeren
zullen er baat bij hebben wanneer u ook
het blad besproeit. Doe dat bij voorkeur
’s avonds. Op die wijze voorkomt u dat
de planten aangetast worden door spint,
witte vlieg en bladluis. Zijn uw planten al
aangetast, dan is het vaak voldoende de
planten een paar avonden achter elkaar
overvloedig te besproeien.
PERKPLANTEN
VERLENG DE BLOEI
Petunia’s en andere eenjarige bloembakplantjes
investeren ongelooflijk veel energie in
de bloei en vaak ook in de zaadvorming.
Daarom is het nodig de verwelkte bloemen
en het eronder liggende vruchtbeginsel te
verwijderen, zodat er geen zaad gevormd
kan worden. Eens er zaad wordt gevormd,
neemt de bloeikracht van vele eenjarigen af.
Ze voltooien dan immers hun levenscyclus.
Wanneer u de vruchtbeginsels uit de planten
knipt of nijpt, blijven tal van planten einde-
Engelentrompet, Brugmansia aurea
Camelia
Lantana
[ 09 ]

[ 10 ]
loos lang nieuwe bloemen schenken.
U begrijpt dat deze ijverige planten voedsel
nodig hebben. Na een week of zes begint de
potgrond in bloembakken en potten uitgeput
te raken. Daarom zult u moeten bijmesten.
Dat kan op verschillende manieren. Onder
andere door een ommantelde (gecoate)
meststof toe te voegen. Een speciaal
waslaagje zorgt ervoor dat de planten
slechts uit de korrels halen wat ze nodig
hebben. Ook kunt u vloeimest toedienen.
Geef tot eind augustus elke veertien dagen
vloeimest in de gewone concentratie.
Daarbij moet u op het NPK-getal letten.
Dat geeft de verhouding aan tussen stikstof
(N), fosfor (P) en kalium (K). Stikstof doet de
planten groeien. Dat gaat in principe ten
koste van de bloei.
PERKPLANTEN
Fosfor bevordert de bloei. Voor pot-, kuip-,
en perkplantjes kiest u dus vloeibare plantenvoeding
met een hoog fosforgehalte.
Het tweede getal, het P-getal moet dan het
hoogste zijn: bijvoorbeeld 10-15-10.
Kalium maakt de planten stevig en hardt
ze af. Vooral houtige gewas-sen, struiken en
bomen zijn daarmee gebaat.
De twijgen rijpen af en gaan gesterkt de
winter in. Er zijn tal van goede meststoffen
en combinaties van waterbuffers en meststoffen
in de handel die speciaal zijn samengesteld
voor bloembakken en die samen
met de andere maatregelen als het verwijderen
van de verwelkte bloemen en
het oordeelkundig gieten een lange bloei
garanderen.
U Utip!
EEN SNUIFJE EXTRA
Gecoate meststoffen bevatten een
voorraadbemesting. Naarmate de
groei vordert, zal het in vele gevallen
nuttig en nodig zijn deze gecoate
meststoffen aan te vullen met een
lichte dosis snel opneembare
plantenvoeding.

U Utip!
SNOEI ZE IN BLOEI
U gaat op vakantie en uw hangpetunia’s
staan er schitterend bij. U hebt
echter de ervaring dat ze er bij uw
terugkomst drie weken later jammerlijk
uit zullen zien, ondanks de goede
zorgen van uw buurman die helaas
geen groene vingers heeft. Dan kunt
u voor even van uw hart een steen
maken en de planten drastisch terugsnoeien.
Enkele weken later bloeien ze
dan weer even uitbundig. Het kan
trouwens nooit kwaad bij Surfinia’s ® en
andere Jamboree hangpetunia’s af en
toe een aantal stengels in te korten.
Dat geeft ze een nieuw elan en versterkt
hun bloeikracht.
Pelargonium
PERKPLANTEN
ECHTE EN VALSE EENJARIGEN
Bij echte eenjarige planten voltrekt de groeicyclus
van zaad tot zaad zich, breed
geschat, tussen twee winters. Ze hebben
er hooguit enkele maanden voor nodig.
Een eigenschap die deze snelle planten
vaak ook wel nodig hebben om in een
woestijn- en steppeklimaat te overleven.
Echte eenjarigen zijn planten die in alle
omstandigheden eenjarig zijn en in de herfst,
na de bloei afsterven. Anderzijds zijn er
planten die in zich in ons klimaat eenjarig
gedragen, maar in hun gebied van oorsprong,
in de tropen of de substropen,
doorlevend zijn. Osteospermum, pelargonium
(in de volksmond geranium) en Felicia
behoren daartoe. Een treffend voorbeeld
van een gelegenheidseenjarige is de wonderboom,
Ricinus communis. In de tropen
kan deze plant een heuse boom worden,
tot 15 m hoog. Strikt genomen is een aantal
tweejarige planten ook eenjarig.
Dat is zo wanneer je afstapt van het kalenderjaar.
Tweejarigen overwinteren immers;
vaak met een bladrozet. Ze zaaien zich in
de zomer of de nazomer uit en komen tot
bloei in het daarop volgende voorjaar of in
de zomer: de cyclus van zaad tot zaad
voltrekt zich dus in vele gevallen eveneens
binnen 12 maanden.
De meeste tweejarigen, zoals het gewone
vingerhoedskruid, zijn wat men noemt
monocarp. Na de bloei sterven ze af.
Bontbladig blauw madeliefje
Wonderboom, Ricinus communis
[ 11 ]

[ 12 ]
Calibrachoa
Zinnia
Siertabak
PERKPLANTEN
PLANTEN GESCHIKT VOOR POTTEN
EN BAKKEN
Over het algemeen zijn het de lage,
gedrongen, goed vertakte eenjarige
perkplanten en enkele zogenaamde
‘valse eenjarigen’ als pelargonium en
fuchsia die het meest geschikt zijn voor
pot en kuip. Ook planten die een beetje
afhangen zijn goed in potten en kuipen
te gebruiken.
Ageratum (mexicaantje), Antirrhinum
(leeuwenbekje), Begonia semperflorens,
Brassica oleracea (sierkool), Calendula
(goudsbloem), Calibrachoa en de daarvan
afgeleide Million Bells ® , Celosia
argentea (pluimhanenkam), Clarkia
unguiculata, Convolvulus tricolor
(dagschone), Diascia, Dimorphoteca
(satijnbloem), Dorotheanthus bellidiformis
(ijskruid), Gazania, Impatiens (vlijtig
liesje), Lobelia erinus, Nicotiana alata
(siertabak), Nemesia, Oxalis, petunia
(en Surfinia ® ), Persicaria capitata,
Portulaca grandiflora (portulak), Reseda
odorata (wouw), Salvia farinacea, Salvia
splendens (vuursalie), Senecio (wit
askruid), Solenostemon (vroeger Coleus,
siernetel) Tagetes (afrikaantje), Ursinia,
Verbena canadensis (Canadees ijzerhard)
en allerlei Verbena-hybriden, zinnia.
EENJARIGE KLIMPLANTEN VOOR
DURVERS EN DOE- HET-ZELVERS Vaak zijn eenjarige klimplanten in pot verrassend
mooi. Ook deze klimplanten
groeien snel. Ze hebben in pot uiteraard
ook een steun nodig. Klimmende Oost-
Indische kers en kanariekers (Tropaeolum
peregrinum) hechten zich met de bladsteeltjes
aan gaas of bamboe. Ipomoea
(pronkwinde), Ipomoea lobata (vroeger Mina
lobata), Asarina, Eccremocarpus, pronkboon
en Thunbergia alata (Suzanna-met-demooie-ogen)
slingeren zich langs stokken
omhoog. Pronkappel en lathyrus of reukerwt
hechten zich met hechtranken aan gaas,
stokken en rijshout. Vaak kunnen aan de
voet andere eenjarigen worden geplant
zodat de kuip een fraai en rijkbloeiend
geheel vormt. Deze klimplanten worden
minder courant aangeboden. Zaad ervan
vindt u wel bij uw tuincentrum. Een klein
aantal bedrijven biedt ook voorgekiemde
jonge planten van deze klimplanten aan.
Met een beetje zorg echter kunt u deze eenjarige
klimplanten zelf ter plaatse zaaien.

Ipomoea coerulea
Thunbergia alata
Lathyrus of pronkerwt
PERKPLANTEN
DE POTCHRYSANT, EEN PLANT APART
Potchrysanten, vooral die met kleine bloemen,
zijn de toppers onder de perkplanten
voor nazomer en herfst. Nauwelijks lijkt de
bloei van de zomerse eenjarigen een beetje
af te nemen en ze zijn daar, vaak vele honderden
knoppen rijk. Bijna alle kleuren van
de regenboog behalve zuiver blauw komen
in het sortiment van onze kwekers voor en
staan vanaf de nazomer tot ver in de herfst
ter beschikking van de consument. Strikt
genomen zijn deze planten niet eenjarig.
Na de explosieve, overweldigende bloei is
het beste er echter af en vaak verdwijnen
ze dan ook in het compostvat of in de
groencontainer. Als potplanten zijn ze
onovertroffen. Geen plant vertolkt de herfst
met zijn typisch kleurenpalet beter dan de
moderne potchrysant.
COMBINATIES
Eenjarigen en perkplanten zijn dankbare
planten die spetterende, feestelijke, exotische
en zomerse kleuren naar de tuin
kunnen brengen, maar ook ingetogen tinten
zoals het zachte groen van de bloemen
van Nicotiana langsdorffii en Nicotiana
‘Lime Green’.
Over smaken en kleuren kunnen we niet
discussiëren. Felle kleuren zullen sommige
mensen minder aanspreken, vooral als
ermee overdreven wordt. Dan wordt het
geheel schreeuwerig en onrustig. Wie deze
[ 13 ]

[ 14 ]
kleurtoetsen echter met overleg weet toe te
passen, krijgt vrolijke bloembakken, gevels
en tuinen. Heel wat eenjarige en tweejarige
perkplanten zijn echte lieverdjes: Nemesia,
madeliefjes, viooltjes, vergeet-mij-nietjes,
Heliophila, Lobelia erinus, Phlox drummondii
en Phacelia viscida, Linanthus, Limnanthus,
Nolana en het bosliefje, Nemophila menziesii,
zijn vertederende kleine plantjes.
/01
Calibrachoa, petunia, Sanvitalia, knolbegonia, Lantana, Verbena, Pelargonium,
Brachyscome en de gele cultivar van het penningkruid, Lysimachia nummularia
‘Goldii’
/02
Sanvitalia, Begonia ‘Dragon Wings’ en Lysimachia nummularia ‘Goldii’
PERKPLANTEN
/03
Bonte hondsdraf, Lysimachia nummularia ‘Goldii’, siernetel en petunia

HANGMANDEN
GEEF UW GEVEL EEN GLIMLACH
Sinds de ‘hanging baskets’ uit Engeland
naar onze streken zijn komen overwaaien,
is tuinieren in hangmanden ook bij ons een
ware rage geworden. Met een beetje aandacht,
kennis, ijver en uiteraard met de
juiste planten kunt u ook bij ons prachtige
manden en korven vullen. Hangmanden zijn
uitermate geschikt voor het opvrolijken van
gevels. Ze hebben een grote invloed op het
straatbeeld en worden om die reden ook
vaak aan lantaarnpalen gehangen.
Een goede mand is gepuntlast en zwaar
geplastificeerd. Duurdere manden zijn van
bandsmeedijzer. Er zijn ook trendy wilgentenen
korven; zij zijn al fraai nog voor de
planten de mand helemaal hebben
ingepalmd. Verder kunt u kiezen uit manden
met een ronde of met een platte bodem.
Manden met een platte bodem hebben het
voordeel dat ze op de werktafel zonder
hulpconstructie blijven staan. De manden
moeten uiteraard voorzien zijn van stevige
kettingen. Vaak wordt ook een draagstel
bijgeleverd dat aan een muur bevestigd kan
worden.
Voor de ‘bepleistering’ van de mand wordt
traditioneel sfagnum of veenmos gebruikt.
Ander mos, uit de tuin bijvoorbeeld, kan
ook. Mos houdt vocht vast. Een alternatief
zijn de inlegvellen van kokos. Kokos houdt
PERKPLANTEN
echter geen vocht vast.
De inhoud van de mand is niet erg groot.
Daarom moet de gebruikte potgrond van
prima kwaliteit zijn. Voeg er wat klei aan toe
en een paar eetlepels van een vochtbuffer,
samen met een traagwerkende organische
meststof of een gecoate meststof.
De planten in een hanging basket moeten er
zich een half jaar in kunnen handhaven.
U Utip!
HANGPOTTEN MET WATERRESERVOIR
Uiterst gebruiksvriendelijk zijn de
hangpotten met een waterreservoir
die u in goed gesorteerde tuincentra
vindt. Dat waterreservoir kan tot 2 liter
water bufferen, zodat u op hete dagen
niet voor onaangename verrassingen
komt te staan wanneer u van uw
dagtaak thuis komt.
EN HANGMAND BEPLANTEN
In een hangmand horen onder meer hangplanten
of planten met slappe stengels.
Koop kleine plantjes met een kleine kluit
anders zijn ze moeilijk door de mazen van
de mand te planten. Wanneer u zelf eenjarigen
hebt gezaaid, kunt u ze er als kleine
planten in zetten.
[ 15 ]

[ 16 ]
Een hangmand beplant u niet alleen bovenaan.
Hij is het mooist wanneer u ook planten
langs de zijkanten plant.
Bovenaan kunt u laagblijvende omhoog
groeiende planten gebruiken. Die zorgen
ervoor dat de beplanting van een volgroeide
hanging basket mooi bolrond komt te staan.
Prettig zijn de echte slappe afhangers zoals
de bonte hondsdraf die lange slierten
naar beneden laten hangen, terwijl de
Oost-Indische kers en de kanariekers zowel
naar beneden groeien als langs de kettingen
omhoog kronkelen zodat u een ongedwongen
en luchtig sfeertje verkrijgt.
U kunt de hangmand ook met slechts één
soort beplanten. Alleen met oranje vlijtige
liesjes bijvoorbeeld of pastelkleurige
surfinia’s. Ook dat kan een zeer geslaagd
effect opleveren.
Hanging baskets zijn blikvangers en
daarom kiezen de meeste mensen voor
sterk contrasterende bloemkleuren.
Maar ook de bladkleuren en de grootte en
de vorm van de bladeren mogen hun niet te
onderschatten rol spelen. Gebruikt u echter
te veel planten met kleine blaadjes en
bloemen dan wordt het geheel een beetje
zeemzoet.
Zorg daarom voor een grote afwisseling in
bladtextuur. Naarmate de planten groeien,
is er kans dat één of meer soorten de overhand
krijgen. Daarom zult u af en toe in
moeten grijpen.
PERKPLANTEN
GIETEN EN VOEDEN
Meer nog dan kuipen zullen hanging baskets
frequent en regelmatig gegoten moeten
worden: de grond in hangmanden is
extreem gevoelig voor uitdroging. Van alle
kanten heeft de wind vat op de hangmand
en de uitgegroeide planten verdampen
vooral op warme zomerdagen erg veel
vocht. U mag de grond nooit laten uitdrogen
want een volledig droge kluit neemt geen
water meer op. In dat geval kunt u de mand
in een kuip water proberen te dompelen,
maar gezien de planten de mand helemaal
begroeid hebben, is dat zonder de beplanting
te beschadigen bijna niet mogelijk. Geef
tijdens een warme periode op zijn minst
elke avond water. Dan hebben de planten
rustig de tijd zich helemaal vol te zuigen.
Als het vochtig weer is moet u die
avondlijke watergift vermijden omdat anders
gemakkelijk smeul en rot optreden. Om die
reden is het echt nodig een product te
gebruiken dat de waterhuishouding van de
kluit regelt en voor een vochtbuffer zorgt.
Ook voor hanging baskets zijn gecoate
meststoffen aangewezen, dat zijn meststofkorrels
die van een deklaagje voorzien
zijn en hun voedingsstoffen langzaam maar
voortdurend ter beschikking van de plantenwortels
stellen. Door het veelvuldig water
geven en het feit dat er veel doorstroming
is, zullen meststoffen echter snel uitspoelen.
Bijmesten zal af en toe nodig zijn.

Bidens ferulifolia
Fuchsia
PERKPLANTEN
PLANTEN VOOR HANGMANDEN
Goede planten voor hangmanden zijn vlijtig
liesje, Lantana, sommige viooltjes, hangfuchsia’s,
pantoffelplantje (Calceolaria),
klimop, aardbeiplantjes, zenegroen (Ajuga
reptans), bonte hondsdraf (Glechoma
hederacea ‘Variegata’), gevlekte dovenetel
(Lamium maculatum), penningkruid
(Lysimachia nummularia), tandzaad (Bidens
ferulifolia), Brachyscome, Convolvulus
sabatius, Helichrysum petiolare, Lobelia
erinus, Lysimachia congestiflora,
Plectostachys serpyllifolia, bacopa (Sutera
cordata), Sanvitalia procumbens,
Persicaria capitata, schildzaad (Lobularia
maritima), Oost-Indische kers, kanariekers,
petunia (Surfinia en Jamboree) en Verbena.
PERKEN, PLANTSOENEN EN BORDERS
De meeste perkplanten bloeien overvloedig
en het overgrote deel van de cultivars doet
dat vaak meer dan een zomer lang.
Ze vullen perken en plantsoenen en u kunt er
schitterende langdurig bloeiende en kleurrijke
borders mee creëren. Ook als gatenvullers in
vaste-plantenborders spelen ze een rol van
betekenis. En er zijn nog tal van toepassingen
die misschien minder voor de hand
liggen, maar een prachtig resultaat kunnen
geven. Zo kunnen ze in formele tuinen de
parterres van buxus kleur geven of zelfs
als bodembedekker hoge ogen gooien.
En daarmee zijn we bij de Carpet Bedding
aangeland, want tal van lage eenjarige perkplanten
lenen zich wonderwel voor het
vormen van bloeiende tapijten, met kleurrijke
en subtiele motieven.
U Utip!
COMPOST EN POTGROND
Compost is een beste humus, een
prima grondverbeteraar die het
bodemleven bevordert en zowel de
voedingstoestand, de zuurgraad (pH)
als het vochthoudende vermogen van
uw tuingrond op peil brengt. U mag
compost echter niet verwarren met
potgrond. Aan potgrond worden heel
andere eisen gesteld. Compost kan
goede potgrond nooit vervangen.
[ 17 ]

[ 18 ]
IN FORMELE PERKEN
Van oudsher werden perken in formele
Franse tuinen met eenjarigen en soms zelfs
met eenjarige groenten als kolen beplant. In
Engeland was Carpet Bedding erg populair.
Niet alleen de kleur van de bloemen, maar
ook de bladkleuren spelen een rol in de
formele perken en in Carpet Bedding.
Eenjarigen die hiervoor in aanmerking
komen moeten een perfect voorspelbare
groei bezitten, laag en compact blijven, een
keurig tapijt vormen en langdurig staan te
pronken met bloemen van dezelfde tint.
Voor deze geometrische en strakke perken
hebt u de keuze uit Begonia x semperflorens-hybriden,
verschillende vormen van
sierkool, de mooie siernetels die vroeger
Coleus en tegenwoordig Solenostemon
heten, Lobelia erinus, lage dahlia’s en lage
vormen van duizendschoon, vlijtig liesje,
goudsbloemen, petunia (en Surfinia), Salvia
splendens, Senecio bicolor, Tagetes, Silene
pendula, Verbena-hybriden en lage vormen
van zinnia. Ook het tweejarige vergeet-menietje,
het gevuldbloemig madeliefje en de
Viola x wittrockiana-hybriden doen het
er prima.
De hier genoemde planten kunnen ook als
bodembedekker gebruikt worden. Af en toe
zien we er een mooi voorbeeld van. Een
tapijt van petunia’s bijvoorbeeld dat zich
tussen de andere planten weeft of een pad
met een randje van goudsbloemen.
PERKPLANTEN

ONVERWACHTE TOEPASSINGEN
En ten slotte zijn er planten met een uitgesproken
bladtint of zelfs met bijna zwarte
bladeren. Denk aan Perilla frutescens met
paarse bladeren en aan de rode tuinmelde.
Ook de bijna zwarte blaadjes van basilicum,
Ocimum basilicum ‘Dark Opal’ zorgen evenals
de grovere zwarte bladeren van de
sierbiet, Beta vulgaris ‘MacGregor’s
Favourite’, voor een spectaculair effect in
moestuinen, kruidentuin, perkjes en formele
tuinen.
EENJARIGENBORDERS EN PLUKTUINEN
We zijn in het moderne tuinieren eerder
vertrouwd met borders van vaste planten en
gemengde borders van vaste planten en
struiken dan met een bloeiende zee van
eenjarige planten. En toch leent het groot-
Rode basilicum, Ocimum basilicum
‘Dark Opal’
PERKPLANTEN
ste deel van de eenjarigen en perkplanten
zich prima voor fantastisch mooie en lang
bloeiende borders. Niet alleen lage perkplanten
komen er voor in aanmerking, maar
gewoonweg alle soorten eenjarigen van
eenjarige grasjes als kwispelgerst, Hordeum
jubatum en hazenstaartje, Lagurus ovatus,
tot reuzegrote een- en tweejarigen. Lage
perkplanten vormen dan de voorste rijen
van zo een bloemenzoom. Halfhoge en
hoge eenjarigen zoals amarant, siernetel,
Lavatera trimestris, klaproos, slaapbol,
Convolvulus, zonnebloemen, Cosmos zijn
slechts enkele van de talrijke ingrediënten
van een eenjarigenborder. Deze planten
groeien over het algemeen goed in een vrij
schrale, goed doorlatende bodem. U hoeft
ze in normale tuingrond echt niet te voeden.
Daar kunnen ze, anders dan in potten,
bloembakken en kuipen, naar hartelust
wortelen. U kunt een aantal van deze eenjarigen
ter plekke zaaien of in een kasje
voorzaaien en later verspenen. Een groot
aantal ervan is in het voorjaar ook als jonge
plant in tuincentra te koop.
Een prettig gevolg van de enorme
bloeikracht van deze eenjarigen en perkplanten
is dat u er voortdurend bloemen van
kunt snijden. U kunt er dan ook een apart
snijbloemenhoekje van maken. Die speelse
eenjarige bloemen kunt u in boeketten aanvullen
met de statige bloemen van vaste
planten uit de borders en met rozen uit uw
eigen tuin.
Hazestaartje, Lagurus ovatus Siernetel, Solenostemon Dagschone, Convolvulus tricolor
[ 19 ]

[ 20 ]
Rudbeckia hirta
Zinnia
Lavatera trimestris
PERKPLANTEN
GEEF DE WIND GEEN KANS
In een eenjarigenborder en een snijbloemenperkje
is de wind de grootste spelbreker.
U snijdt hem het best de adem af door om de
meter bamboestokken van 100 tot 120 cm
lang ongeveer 40 cm diep in de grond te slaan
en ze op een hoogte van een halve meter met
dun maar stevig touw, kriskras, vierkant en diagonaal
te verbinden. In dat web van touw vinden
de stengels van de zomerbloemen voldoende
steun. Zorg ervoor dat de bamboestokken
boven-aan recht zijn afgeknipt en niet schuin en
scherp, en plaats er een klein bloempotje of zo
bovenop, zodat u geen gevaar loopt u er bij het
plukken aan te verwonden.
EENJARIGEN DIE EINDELOOS
SNIJBLOEMEN LEVEREN
Gemakkelijke eenjarigen die goede snijbloemen
geven en waarvan het zaad gemakkelijk
te vinden is, zijn: Amaranthus, korenbloemen,
hoge leeuwenbekken, dille, zomerasters
(Callistephus), Clarkia, cosmos, eenjarige
ridderspoor (Consolida), Lavatera, vlas, Ierse
klokken, siertabak, Rudbeckia hirta, eenjarige
Scabiosa, zinnia en zonnebloem. Zaai
zonnebloemen van de soort Helianthus debilis.
Dat is een vertakkende soort die eindeloos
veel bloemen geeft. En ook Oost-Indische
kers mag in het snijbloemenhoekje niet ontbreken,
al was het maar om met de pikante,
eetbare bloemen en blaadjes zomerslaatjes
te verfraaien.
U Utip!
BLADGEURPELARGONIUMS IDEALE
TERRASPLANTEN
De populariteit van
bladgeurpelargoniums
neemt
hand over hand
toe. Het zijn inderdaad
erg
fraaie en boeiende planten en uw neus
zal u niet tegenspreken, behalve wanneer
u aan een zeldzame allergie lijdt.
Was pakweg 30 jaar geleden alleen
de citroengeranium (officieel citroenpelargonium)
genoegzaam bekend,
dan kunt u nu kiezen uit een sortiment
van ruim 50 cultivars, elk met een
specifieke bladgeur. Het aardige is
dat bladgeurpelargoniums echte
geurkameleons zijn en tal van bloemengeuren,
specerijen en andere van
oorsprong plantaardige parfums, zoals
chocolade, kunnen nabootsen. In pot
op een zonnig terras zullen ze nooit
teleurstellen. Bovendien verjagen de
citroenpelargonium en andere
bladgeurpelargoniums muggen en
ander vervelend ongedierte.

EENJARIGEN IN VASTE- PLANTEN-
BORDERS
Eenjarigen zijn bovendien uitermate geschikt
om open plekken in een gemengde border
en een vaste-plantenborder op te vullen.
De meeste vaste-borderplanten bloeien in
de periode van begin mei tot half juli. Dan
valt de bloei meestal stil. Daarvoor is onder
meer de zomerhitte verantwoordelijk. In die
periode laten veel vaste planten vooral hun
zaden rijpen. In de nazomer zien we dat
veel vaste planten een tweede bloei kennen,
/01
Begonia, afrikaantje, Rudbeckia hirta, siernetel
PERKPLANTEN
andere laten het afweten. De meeste eenjarigen
zullen zich, gezien hun afkomst, juist
ten volle ontplooien in de zomerse warmte.
Ze bloeien dan volop en doen dat vaak tot
de zon in het najaar getemperd wordt en de
eerste vorst toeslaat. Om die reden zijn eenjarigen
in een border van groot nut.
Ze zorgen voor een uitbundige bloei in de
warmste periode van het jaar.
Pas ingeplante vaste-plantenborders hebben
een jaar of twee, drie nodig om tot volle
wasdom te komen. In het begin zijn er open
/02
Siernetel, afrikaantje, Rudbeckia hirta
plekken. Daarom is het goed eenjarigen
tussen de vaste planten te laten groeien en
bloeien. De border lijkt goed gevuld en is
het eerste jaar al mooi. Dat geeft moed.
Wanneer u de wat vermoeide eenjarigen in
de nazomer uitrukt, geeft u de vaste
planten de kans zich in de nazomer en het
najaar stevig te ontwikkelen.
[ 21 ]

[ 22 ]
U Utip!
DE KATTENSNOR HOUDT VAN WARMTE
Een heel interessante plant die zomaar
tussendoor in een border en ook in
plantsoenen hoge ogen gooit, is de
kattensnor, Cleome hassleriana.
Het is een plant die het beste warm
in een kas wordt voorgezaaid. Op een
zonnige plek groeit hij uit tot een
mooie verschijning. Niet alleen de
bloemen maar ook de kleverige peulen
zijn decoratief. Zoals de meeste
eenjarigen bloeit de kattensnor tot
het vriest. Er is recent ook een compacte
versie van de kattensnor op de
markt gekomen. Cleome hassleriana
‘Sparkler’ is beschikbaar in vier verschillende
kleuren. Deze kattensnor
wordt ook in kleinere tuinen ongetwijfeld
een succes.
IN OPENBAAR GROEN
PERKPLANTEN
Een bloemenakker midden in de stad of op
een rotonde. Dat kan. Er zijn echter meer
voor de hand liggende toepassingen voor
eenjarigen in openbaar groen van stad en
dorp. Zo bestaan er tegenwoordig in elkaar
passende bloembakken die een heuse
bloemenmuur of bloemenzuil maken op
pleinen, langs parkings en in straten.
Vanwege hun overvloedige bloei lenen eenjarigen
zich voor het in de bloemen zetten
van gevels van openbare gebouwen en voor
het beplanten van vluchtheuvels, perken en
plantsoenen. Worden zowel de wijken als de
mensen niet vrolijker van de uitbundige bloemenpracht
van eenjarigen in de zomermaanden?
Terwijl de binnenstad vol eenjarigen
planten een feestelijk aanzien krijgt.
Want gul zijn eenjarigen en de stad van
steen en beton kan een kleurtje gebruiken.
Zo ziet u hier en daar hoe de boomspiegels
met perkplanten zijn beplant. Vaak merk je in
die straten dat een groter aantal huiseigenaars
veel meer aandacht besteedt aan het
in de bloemen zetten van hun gevel.
Voorbeelden strekken…
En lenen eenjarige planten met hun voorspelbare
bloemkleuren zich niet voor
bloementapijten en voor allerlei leuks voor
de kindertjes? Sprookjesfiguren en striphelden
kunnen uitgebeeld worden en maken
de koekenstad ook voor de jongsten onder
ons aantrekkelijker.
In de inleiding zeiden we het al: perkplanten
zijn de vlaggen en wimpels van de stad.
En met het huidige sortiment kunnen die
vlaggen en wimpels van de prille lente tot
de herfst wapperen.
ECOLOGISCH VERANTWOORD
Eenjarigen verwelken. In het najaar gaan ze
naar het compostvat of worden meegegeven
met de GFT-container. In beide gevallen worden
ze gecomposteerd, een natuurlijk proces waarbij
plantaardig materiaal wordt omgezet in
hoogwaardige humus, compost. Zo baart het
dode materiaal opnieuw leven, want compost
bevat tal van gunstige micro-organismen die de
bodem en de potgrond gezond houden.
Ervaren tuiniers zullen zelfs enkele handjes
compost aan de goede potgrond toevoegen
wanneer ze hun bakken en potten beplanten.
Misschien werpt u op dat de perkplanten in
bloembakken in droge tijden wel heel veel
water nodig hebben. Door vochtbuffers als
TerraCottem ® te gebruiken kunt u de hoeveelheid
water beperken. En als het regent, zorgt
de hemel zelf voor het broodnodige water,
waarvan een deel door de polymeren van de
vochtbuffer wordt opgeslagen om het mondjesmaat
weer vrij te geven wanneer de kluit
begint te drogen.Ook kunt u gebruik maken
van hangpotten met een waterreservoir dat het
uitspoelende water gedeeltelijk bijhoudt zodat
u ook met deze methode minder frequent
water moet geven.

PERKPLANTEN
EN WAT ALS U PROFESSIONELE HULP
WENST?
Niet iedereen heeft de tijd of de ervaring
om zelf zijn bloembakken of tuinperken te
beplanten met perkplanten. Uw hovenier of
tuinaannemer staat als vakman klaar om u
te adviseren en om de klus voor u te klaren.
Hij of zij kan alle grondbewerkingen uitvoeren
en potgrond, perkplanten en
terrasplanten leveren. Hij kan creatieve en
seizoensgebonden plantencombinaties
uitwerken. Ook de ervaring en de visie van
een tuinarchitect kan een oplossing bieden
om uw dromen om te toveren in kleurrijke en
harmonieuze composities met perkplanten.
De bloemist of het personeel van het tuincentrum
in uw buurt zal u graag inlichtingen
verstrekken over het plantensortiment en de
verzorging van uw perkplanten.
U Utip!
AUTOMATISCHE DORSTLESSERS
INSCHAKELEN
Het gieten van perkplanten en tuinplanten
is belangrijk maar soms
lastig. Een tijdelijk of een permanent
waterbevloeiingssysteem
maakt het u een stuk gemakkelijker.
In de handel vindt u alle benodigdheden
voor een efficiënt
bevloeiingssysteem. U kunt daarbij
beroep doen op de vakman, uw
hovenier of tuinaannemer, die deze
bevloeiing volgens de regels van de
kunst kan installeren, eventueel met
een betaalbaar volautomatisch
besturingssysteem.Terwijl u uitrust
en geniet van uw kleurrijke tuin
zal het beregeningssysteem
automatisch de dorst van uw
planten lessen. Met een druk op
de knop of met een automatische
tijdsregeling is alles mogelijk:
druppelbevloeiing, bloembakbevloeiing,
sproei- en vernevelinstallatie,
al dan niet met afstandsbediening
en computerbesturing.
KINDERSPEL
Het componeren van een eenjarigenborder
vraagt al een beetje inspanning. U moet de
grond plantklaar maken en doorlevende
onkruiden als haagwinde, zevenblad, kweekgras
en akkerpaardenstaart verwijderen.
Gelukkig is het beplanten van bloembakken
helemaal geen lastig karwei. Het is een aangenaam
werkje waarbij u zelfs de kleuters
kunt betrekken. De kleurrijke plantjes geven
snel resultaat. En daar houdt een mens wel
van. Bovendien hebben de meeste perkplanten
kleuren en tinten die kinderen tof en
cool vinden. Jong geleerd is oud gedaan.
En als u van experimenteren houdt dan
kunt u dat gemakkelijk en met een klein
budget met eenjarigen en perkplanten.
U kunt het resultaat snel beoordelen en
lessen trekken uit het goede en het slechte.
Onze leefomgeving zal er mooier en
aangenamer van worden.
BLOEM EROP LOS!
[ 23 ]