apr - Academisch Genootschap
apr - Academisch Genootschap
apr - Academisch Genootschap
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Column<br />
Da’s geen kunst!<br />
Met kinderen in de galerie<br />
“Juf, dat is toch<br />
geen kunst! Dat<br />
kan ik ook.<br />
Een beetje verf<br />
uitsmeren op de<br />
muur en klaar.”<br />
Het is maandagochtend,<br />
net 8.30<br />
uur geweest, en<br />
ik heb mijn eerste<br />
vraag binnen. We<br />
staan voor een<br />
groot en stemmig<br />
doek van Robbert Fortgens. Geen gemakke-<br />
lijk kunstwerk om mee te beginnen met<br />
deze groep uit het tweede leerjaar van de<br />
middelbare school. Net uit bed, geen zin<br />
in school en dan nog moeten beginnen<br />
met een bezoekje aan een galerie om: kunst te<br />
beschouwen. Hoe ‘hobbyloos’! Als ik ook maar<br />
een beetje de autoriteit van Charles Essche<br />
had, dan zou ik roepen: “Of course it’s art!”,<br />
om vervolgens iets interessants over de kleuren<br />
te vertellen. Maar zo werkt het niet bij deze<br />
doelgroep. Deze jonge mensen moet je zien<br />
te winnen voor het vak. En dat doe je niet<br />
met kennis, dat doe je met de trukendoos.<br />
Razendsnel schat ik mijn groepje in. Het zijn<br />
mannen, jong nog, maar mannen, dus: geld of<br />
naakt. Helaas zijn de werken van Fortgens voor-<br />
namelijk abstract, in ieder geval is er niets bloots<br />
te herkennen, dus het wordt geld. Subtiel wijs<br />
ik op het prijskaartje naast het doek. De jongens<br />
blijven er zowat in. Nou, voor zoveel geld<br />
willen ze graag de wanden vol komen schilderen.<br />
En dan kan de discussie beginnen.<br />
Voordat ze het in de gaten hebben, zijn we<br />
een uur verder en hebben we het uitsluitend<br />
over kunst gehad. We hebben het over figuratieve<br />
en abstracte kunst, over kleuren en<br />
gevoelens, over technieken in de kunst en<br />
over mooi en niet mooi. Ik geef ze handvatten<br />
om met kunst om te gaan, geen feitenkennis.<br />
En ben ik als leerkracht tevreden? Buitengewoon!<br />
Ik heb ze aan het denken gezet over<br />
kunst. En toch ben ik met deze manier van<br />
lesgeven volledig afgeweken van mijn oorspronkelijke<br />
opvattingen over kunsteducatie.<br />
Een typisch geval van voortschrijdend inzicht.<br />
Nog tijdens mijn studie ben ik, bijna als een<br />
zendeling, begonnen met lezingen over kunst.<br />
Wij leerden feiten verzamelen, deden technische<br />
kennis op en brachten dit geordend in een<br />
goed verhaal. Zo ging ik door, totdat ik met<br />
kinderen ging werken.<br />
Nou ja, werken? Een rondleiding voor je<br />
eigen kinderen is geen werk. Wel een behoor-<br />
lijke klus, want hoe lang houd je ze geboeid?<br />
Mijn eerste succes was een rondleiding<br />
in het oudheidkundig in Leiden.<br />
Mijn zoons waren respectievelijk 4 en 6.<br />
Niet mijn kennis van de Griekse vazen (ik kon<br />
ze op 5 jaar nauwkeurig dateren), Etruskische<br />
bronsjes en Romeinse beelden kon ze bezighouden.<br />
De Egyptische mummies! Dat was<br />
het. “Zit daar echt een lijk in, mam, wauw!<br />
En is dat een echte dode kat?” Zo ging het<br />
later ook in de prachtige kathedralen onderweg<br />
naar onze vakantiebestemming. “Hoe is<br />
die vrouw gemarteld, mam?” Gelukkig had<br />
ik altijd mijn best gedaan tijdens de colleges<br />
Christelijke Iconografie. Mijn kennis van de<br />
kruisribgewelven en de gotische roosventers<br />
was niet aan ze besteed. Hoe de heilige<br />
Ursula aan haar eind kwam des te meer.<br />
Het gevolg is geweest, dat ik mijn zoons uit-<br />
eindelijk redelijk wat heb mee kunnen geven<br />
op het gebied van kunst. Redden ze het daar<br />
mee in het leven? Nee, niet uitsluitend, maar<br />
het heeft er voor gezorgd, dat ze open staan<br />
voor nieuwe dingen, voor nieuwe mensen en<br />
voor nieuwe perspectieven. Dat kan kunst je<br />
meegeven. Kunst zet je aan het denken, leert<br />
je kijken en je blik te verruimen.<br />
En dat is de reden, waarom ik ben afgestapt van<br />
kennisoverdracht op een hoog niveau en me nu<br />
bezondig aan populaire leermiddelen. Want ik<br />
wil jongeren winnen voor de kunst.<br />
LS<br />
7