informatieblad beschermde dier- en plantensoorten bonaire
informatieblad beschermde dier- en plantensoorten bonaire
informatieblad beschermde dier- en plantensoorten bonaire
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
INFORMATIEBLAD BESCHERMDE DIER- EN<br />
PLANTENSOORTEN BONAIRE<br />
Eilandsverord<strong>en</strong>ing natuurbeheer Bonaire<br />
Inleiding<br />
Het toerisme is e<strong>en</strong> belangrijke pijler van onze economie. En ons toerisme steunt voor e<strong>en</strong> belangrijk<br />
deel op onze natuur. We dank<strong>en</strong> onze welvaart <strong>en</strong> ons welzijn voor e<strong>en</strong> groot deel aan<br />
onze natuur. Daarom moet<strong>en</strong> we er zorgvuldig mee omgaan. Nos naturalesa ta nos teroso! De<br />
nieuwe Eilandsverord<strong>en</strong>ing natuurbeheer Bonaire maakt bescherming van onze natuur mogelijk.<br />
Dit <strong>informatieblad</strong> legt uit welke <strong>dier</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong> op ons eiland word<strong>en</strong> beschermd <strong>en</strong> waarom.<br />
Beschermd door verdrag<strong>en</strong><br />
In onze regio, dus ook op Bonaire, zijn<br />
sommige <strong>dier</strong><strong>en</strong> beschermd door verdrag<strong>en</strong>.<br />
Dat geldt bijvoorbeeld voor de lora, maar<br />
ook alle zeeschildpadd<strong>en</strong>, dolfijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> walviss<strong>en</strong>.<br />
Het gaat hierbij om soort<strong>en</strong> die wereldwijd<br />
of in het Caribische gebied met uitsterv<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> bedreigd.<br />
De bescherming van deze <strong>dier</strong>- <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>soort<strong>en</strong><br />
wordt geregeld in de Eilandsverord<strong>en</strong>ing<br />
natuurbeheer Bonaire. Volg<strong>en</strong>s artikel<br />
11, lid 1 word<strong>en</strong> alle <strong>dier</strong>- <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>soort<strong>en</strong><br />
beschermd die zijn g<strong>en</strong>oemd in:<br />
• bijlage 1 van het CITES-Verdrag (Conv<strong>en</strong>tion<br />
on International Trade in Endangered<br />
Species of Wild Fauna and<br />
Flora);<br />
• bijlage 1 van de Bonn-Conv<strong>en</strong>tie (Verdrag<br />
inzake de bescherming van migrer<strong>en</strong>de<br />
wilde <strong>dier</strong>soort<strong>en</strong>);<br />
• bijlag<strong>en</strong> 1 <strong>en</strong> 2 van het SPAW-Protocol<br />
(Protocol concerning Specially Protected<br />
Areas and Wildlife in the Wider<br />
Caribbean Region);<br />
• bijlage 1 van het Zeeschildpadd<strong>en</strong>verdrag.<br />
Beschermd door het eilandgebied<br />
Met de nieuwe Eilandsverord<strong>en</strong>ing natuurbeheer<br />
kan het bestuurscollege zelf ook<br />
<strong>dier</strong>- <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>soort<strong>en</strong> aanwijz<strong>en</strong> die bescherming<br />
verdi<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
(artikel 11, lid 2). Dat is belangrijk, want op<br />
ons eiland kan de situatie voor bepaalde<br />
soort<strong>en</strong> anders zijn dan in de regio of wereldwijd.<br />
Voor het sam<strong>en</strong>stell<strong>en</strong> van de lijst van te<br />
bescherm<strong>en</strong> soort<strong>en</strong> die per 1 september<br />
2010 van kracht is geword<strong>en</strong> zijn de volg<strong>en</strong>de<br />
voorwaard<strong>en</strong> gehanteerd. De soort<strong>en</strong> op<br />
de lijst<br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong> aan één of meer voorwaard<strong>en</strong> te<br />
voldo<strong>en</strong>.<br />
• Rode lijst soort<strong>en</strong>. Vermelding op de<br />
rode lijst van bedreigde soort<strong>en</strong> van de<br />
World Conservation Union, IUCN, categorie<br />
CR (critically <strong>en</strong>dangered), categorie<br />
EN (<strong>en</strong>dangered) of categorie VU<br />
(vulnerable).<br />
• Endemisch (niet elders voorkom<strong>en</strong>d) <strong>en</strong><br />
daarnaast zeldzaam, bedreigd of andere<br />
overweging<strong>en</strong>.<br />
• Lokaal bedreigd of zeldzaam.<br />
• Ecologisch belang (sleutelsoort<strong>en</strong>).<br />
• Onderhevig aan grote exploitatie druk.<br />
• Toeristische waarde (vlaggeschip soort<strong>en</strong>).<br />
• (Pot<strong>en</strong>tieel) verzamelobject.<br />
• Handhavingsoverweging<strong>en</strong>. De verschill<strong>en</strong>de<br />
soort<strong>en</strong> zijn door lek<strong>en</strong> niet uit elkaar<br />
te houd<strong>en</strong>, daarom wordt de hele<br />
groep beschermd.<br />
Overig<strong>en</strong>s is het los van de bescherming<br />
van soort<strong>en</strong> ook verbod<strong>en</strong> om zonder vergunning<br />
van het bestuurscollege lev<strong>en</strong>de of<br />
dode <strong>dier</strong><strong>en</strong> of plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> del<strong>en</strong> of product<strong>en</strong><br />
hiervan uit e<strong>en</strong> natuurpark mee te nem<strong>en</strong>.<br />
Dit geldt niet voor de traditionele visserij<br />
in het onderwaterpark voor zover dit is<br />
toegelat<strong>en</strong>.<br />
1
Beschermde <strong>dier</strong>- <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>soort<strong>en</strong> op Bonaire<br />
op grond van de Eilandsverord<strong>en</strong>ing natuurbeheer Bonaire<br />
Latijnse naam<br />
Zeezoog<strong>dier</strong><strong>en</strong><br />
Papiam<strong>en</strong>tse naam Nederlandse<br />
naam<br />
Engelse naam<br />
Bala<strong>en</strong>optera acutorostrata bay<strong>en</strong>a dwergvinvis minke whale <br />
Bala<strong>en</strong>optera ed<strong>en</strong>i bay<strong>en</strong>a tompoes, topo Brydevinvis<br />
Brydewalvis<br />
Brydes whale <br />
Bala<strong>en</strong>optera physalis bay<strong>en</strong>a vinvis fin whale <br />
Delphinus delphis dòlfein gewone dolfijn common dolphin <br />
Globicephala macrorhynchus kabes di keshi Indische gri<strong>en</strong>d<br />
kortflippergri<strong>en</strong>d<br />
shortfin pilot whale <br />
Grampus griseus grijze dolfijn<br />
gramper<br />
grey dolphin <br />
Kogia breviceps dwergpotvis pygmy sperm whale <br />
Kogia simus kleinste potvis dwarf sperm whale <br />
Lag<strong>en</strong>odelphis hosei sarawakdolfijn<br />
dolfijn van Fraser<br />
Frasers dolphin <br />
Megaptera novaeangliae bay<strong>en</strong>a bultrug humpback whale <br />
Mesoplodon europaeus spitssnuitdolfijn van Gervais<br />
Gervaiss beaked whale <br />
Orcinus orca orka<br />
zwaardwalvis<br />
orca, killer whale <br />
Peponocephala electra witlipdolfijn, witlipgri<strong>en</strong>d,<br />
veeltandgri<strong>en</strong>d, elektradolfijn<br />
melon-headed whale <br />
Physeter catodon kachalote potvis great sperm whale <br />
Pseudorca crassid<strong>en</strong>s zwarte zwaardwalvis false killer whale <br />
St<strong>en</strong>ella att<strong>en</strong>uata dòlfein slanke dolfijn, pantropische<br />
gevlekte dolfijn<br />
pantropical spotted dolphin <br />
St<strong>en</strong>ella clym<strong>en</strong>e clym<strong>en</strong>edolfijn Atlantic spinner dolphin <br />
St<strong>en</strong>ella coeruleoalba gestreepte dolfijn striped dolphin <br />
St<strong>en</strong>ella frontalis Atlantische vlekdolfijn Atlantic spotted dolphin <br />
St<strong>en</strong>ella longirostris toniwa langsnuitdolfijn, spinnerdolfijn<br />
spinner dolphin <br />
Tursiops truncatus dòlfein grote tuimelaar bottl<strong>en</strong>ose dolphin <br />
Ziphius cavirostris<br />
Haaiachtig<strong>en</strong><br />
dolfijn van Cuvier Cuviers beaked whale <br />
Aetobatus narinari chuchu águila gevlekte adelaarsrog spotted eagle ray <br />
Dasyatis Americana chuchu ròk Amerikaanse pijlstaartrog<br />
southern stingray <br />
Manta birostris manta mantarog manta ray <br />
Selachimorpha (Euselachii)<br />
Zeereptiel<strong>en</strong><br />
tribon haai<strong>en</strong> sharks <br />
Caretta caretta kawama dikkopzeeschildpad loggerhead <br />
Chelonia mydas tortuga blanku gro<strong>en</strong>e zeeschildpad gre<strong>en</strong> seaturtle <br />
Dermochelys coriacea drikil lederrugzeeschildpad leatherback <br />
Eretmochelys imbricata karet karetschildpad hawksbill <br />
Lepidochelys olivacea (kempi)<br />
Zeeviss<strong>en</strong><br />
bastardo warana olive ridley <br />
Balistes vetula pishiporko rabu di gai koningstrekkervis que<strong>en</strong> triggerfish <br />
Dermatolepis inermis olitu marbled grouper <br />
Epinephelus itajara djukvis itajara Goliath grouper, jewfish <br />
Epinephelus striatus jakupepu Nassau tandbaars Nassau grouper <br />
Lachnolaimus maximus hokfis everlipvis hogfish <br />
Lutjanus analis kapitán snapper mutton snapper <br />
2
Latijnse naam Papiam<strong>en</strong>tse naam Nederlandse<br />
naam<br />
Engelse naam<br />
Lutjanus cyanopterus karaña pretu cubera snapper cubera snapper <br />
Pagrus pagrus dj<strong>en</strong>ti maishi rode zeebrasem red porgy <br />
Scaridae gutu papegaaiviss<strong>en</strong> parrotfishes <br />
Thunnus obesus<br />
Ongewervelde zee<strong>dier</strong><strong>en</strong><br />
buni wowo grandi grootoogtonijn bigeye tuna <br />
Panulirus argus kref kreeft Caribbean spiny lobster <br />
Panulirus guttatus kref gevlekte kreeft spotted spiny lobster <br />
Panulirus laevicauda<br />
Koraalachtig<strong>en</strong><br />
kref kreeft smoothtail spiny lobster <br />
Antipatharia koral pretu zwarte koral<strong>en</strong> black corals <br />
Gorgoniacea waaierkoral<strong>en</strong> gorgonians <br />
Milleporidae brandkoral<strong>en</strong> fire corals <br />
Scleractinia ste<strong>en</strong>koral<strong>en</strong> stony corals <br />
Stylasteridae<br />
Zeeschelp<strong>dier</strong><strong>en</strong><br />
kantkoral<strong>en</strong> lace corals <br />
Strombus gigas<br />
Zeegrass<strong>en</strong><br />
karkó roze vleugelhoorn<br />
grote kroonslak<br />
que<strong>en</strong> conch <br />
Syringodium filiforme (Cymodocea<br />
manitorum)<br />
zeegras manatee grass <br />
Thalassia testudinum<br />
Zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong><br />
yerba di kaña zeegras turtle grass <br />
Chiroptera<br />
Vogels<br />
raton di anochi vleermuiz<strong>en</strong> bats <br />
Amazona barbad<strong>en</strong>sis lora geelvleugelamazone yellow-shouldered amazon <br />
Aratinga pertinax xanthog<strong>en</strong>ius prikichi West Indische parkiet brown-throated parakeet <br />
Buteo albicaudatus gabilan di seru, falki witstaartbuizerd white tailed hawk <br />
Caracara cheriway warawara kuifcaracara crested caracara <br />
Falco peregrinus falki peregrino slechtvalk peregrine falcon <br />
Margarops fuscates bonair<strong>en</strong>sis chuchubi Spaño<br />
palabrua boka duru<br />
witoogspotlijster pearly eyed trasher <br />
Pandion haliaetus gabilan piskadó visar<strong>en</strong>d osprey <br />
Pelecanus occid<strong>en</strong>talis ganshi bruine pelikaan brown pelican <br />
Pho<strong>en</strong>icopterus ruber chogogo Caribische flamingo Caribbean flamingo <br />
Tryngites subruficollis blonde ruiter buff-breasted sandpiper <br />
Tyto alba<br />
Reptiel<strong>en</strong><br />
palabrua kerkuil barn owl <br />
Iguana iguana<br />
Zoetwater<strong>dier</strong><strong>en</strong><br />
yuana gro<strong>en</strong>e leguaan gre<strong>en</strong> iguana <br />
Typhlatya monae<br />
Mangrovesoort<strong>en</strong><br />
blinde garnaal Mona cave shrimp <br />
Avic<strong>en</strong>nia germinans mangel blanku witte mangrove black mangrove <br />
Conocarpus erectus mangel, mangel blanku<br />
grijze mangrove buttonwood <br />
Laguncularia racemosa mangel blanku mangrove white mangrove <br />
Rhizophora mangle<br />
Bom<strong>en</strong><br />
mangel tan rode mangrove mangrove <br />
Amyris ignea (A. simplicifolia) <br />
Capparis t<strong>en</strong>uisiliqua <br />
Celtis iguanaea <br />
Clusia sp. tam machu <br />
Crateva tapia ishiri <br />
Euphorbia cotinifolia manzaliña bobo <br />
Ficus brittonii palu di mahawa, mahòk<br />
di mondi<br />
<br />
Geoffroea spinosa (G. superba) palu di taki <br />
3
Latijnse naam Papiam<strong>en</strong>tse naam Nederlandse<br />
naam<br />
Engelse naam<br />
Guaiacum officinale wayaká pokhout lignum-vitae <br />
Guaiacum sanctum wayaká shimaron pokhout roughbark lignum-vitae <br />
Guapira fragrans (Pisonia fragans) <br />
Guapira pacurero (Pisonia bonair<strong>en</strong>sis)<br />
mafobari, mushi bari <br />
Krugiod<strong>en</strong>dron ferreum kaobati <br />
Manihot carthagin<strong>en</strong>sis marihuri <br />
Mayt<strong>en</strong>us tetragona (M. sieberiana)<br />
palu di kolebra (A) <br />
Mayt<strong>en</strong>us versluysii bèshi di yuana <br />
Phorad<strong>en</strong>dron trinervium <br />
Sabal cf. causiarum (Sabal sp.) kabana sabalpalm sabal palm <br />
Salicornia per<strong>en</strong>nis <br />
Schoepfia schreberi mata combles (A) <br />
Spondias mombin hoba <br />
Strumpfia maritima <br />
Xim<strong>en</strong>ia americana kashu di mondi <br />
Zanthoxylum flavum (Fagara flava) kalabari West Indian satinwood <br />
Zanthoxylum monophyllum (Fagara<br />
monophylla)<br />
Plant<strong>en</strong><br />
bosùa, koubati <br />
Bromelia humilis (B. lasiantha) teku bromelia bromeliad <br />
Cereus repandus (Subpilocereus<br />
repandus)<br />
kadushi boomcactus candle cactus <br />
Melocactus macracanthus bushi, kabes di indjan,<br />
melon di seru<br />
bolcactus Turks cap cactus <br />
Opuntia caracassana<br />
(Opuntia w<strong>en</strong>tiana)<br />
infrou, tuna Spaanse juffer prickly pear <br />
Orchidaceae orkidia orchideeën orchids <br />
Pilosocereus lanuginosus (Cepha- kadushi di pushi, zuilcactus candle cactus <br />
locereus lanuginosus)<br />
kadushi spaño<br />
St<strong>en</strong>ocereus griseus<br />
(Lemaireocereus griseus,<br />
Ritterocereus griseus)<br />
yatu, datu zuilcactus candle cactus <br />
Tillandsia flexuosa<br />
teku di palu bromelia bromeliad <br />
Varnes var<strong>en</strong>s ferns <br />
Leg<strong>en</strong>da<br />
= Beschermde <strong>dier</strong>- of plantsoort op grond van verdrag<strong>en</strong>.<br />
= Beschermde <strong>dier</strong>- of plantsoort op bijlage 2 van het CITES-Verdrag. Deze soort<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> niet<br />
zomaar word<strong>en</strong> uitgevoerd naar andere land<strong>en</strong>.<br />
= Beschermde <strong>dier</strong>- of plantsoort aangewez<strong>en</strong> op grond van de Eilandsverord<strong>en</strong>ing natuurbeheer<br />
Bonaire.<br />
= Beschermde <strong>dier</strong>- of plantsoort aangewez<strong>en</strong> op grond van de Eilandsverord<strong>en</strong>ing natuurbeheer<br />
Bonaire waarvoor ook beheersmaatregel<strong>en</strong> geld<strong>en</strong>.<br />
Colofon:<br />
Informatieblad Natuur <strong>en</strong> Milieu no. 0810 06 N<br />
augustus 2010<br />
Eilandgebied Bonaire<br />
Di<strong>en</strong>st Ruimtelijke Ontwikkeling <strong>en</strong> Beheer<br />
Afdeling Milieu- <strong>en</strong> Natuurbeleid<br />
Kaya Amsterdam 23<br />
Kral<strong>en</strong>dijk<br />
Tel: 717 - 8130<br />
Fax: 717 - 6980<br />
www.<strong>bonaire</strong>gov.an<br />
4
Change language