o - Thomas Instituut te Utrecht

- J5 -
Wanneer Ik opper, dat Thomas dan bij Leo XI II weloffIcieel gewor­
den is, maar dat er loch eigenlijk altijd wel wat te doen geweest
is over Thomas, verwijst Chenu naar de periode onmiddellijk na Tho­
mas. In de eerste vijftig jaar na Thomas begint zich al dat onbe­
weeglijke systeem te ontwikkelen in de scholastieke traditie, la­
ter nog verergerd door commentatoren als CdprEolus en Cdjetdnus.
Nu zijn commentatoren welonvermijdelijk, maar het is nodig de
beperkingen te zien en de commentatoren mogen ons niet afhouden
van het lezen van de tekst zelf, die een intuïtie in zich bergt
en een dynamiek, wat in de hoofdstuk voor hoofdstuk werkende com­
mentaar dikwijls verloren gaat. [0 bovendien wordt het bekende
commentaar van Cajetanus helemaal bepaald door de afwijzing van
het Scotisme. Cajetanus leest Thomas tégen Scotus.
Het blijkt dus, dat Thomas zelden omwille van zichzelf is ge­
lezen, maar altijd in confrontatie met anderen: tegen Scotus, te­
gen Luther en de Reformatie en tegen het 1ge-eeuwse sciëntisme.
Chenu gaat er dan verder op in, dat in de 1ge eeuw Thomas door
Leo XIII vooral gezien werd als een rationele theoloog en niet als
een mystieke.Leo XIII was zelf helemaal niet mystiek. Hij was een
apologeet en een wetenschapper en zo verdwijnt bij hem heel het
mystieke aspect van Thomas. Thomas is verwezen naar de geschiede­
nis vao de theologie en binnen de spiritualiteit is hij nooit ge­
lezen. Zo is er, volgens Chcnu, een deplorabel schisma ontstaan
tussen de theologie, die geacht werd speculatief te zijn en de
spiritualiteit/ascese, die geacht werd mystiek te zijn, en voor
deze splitsing is Thomas ook gebruikt.
In Chenu's jonge jaren werden de geschiedenis van de theologie
en van de spiritualiteit en ascese gescheiden gedoceerd en dat was
catastrofaal. Voor een groot deel is dit de schuld van Leo XIII,
sinds wie ook het mystieke aspect van Thomas helemaal verdwenen
is. Dit wordt nu wel weer enigszins hersteld, want als je Thomas'
teksten leest, zie je welk cen gevoeligheid Thomas heeft voor het
mysterie. Dat blijkt bijzonder in zijn theologie van het geloof.
Maar gebleven is de dwaling, dat Thomas thuis hoort in het domein
van de theologie en Bondventurd in dRt van de spirirualiteit.