De vlindertheorie - Clavis

Lessuggesties
De vlindertheorie
De haat-liefdeverhouding tussen twee vriendinnen
Technische info
Doelgroep
vijfde en zesde klas middelbaar
Thema’s
vriendschap, haat-liefdeverhouding,
weddenschap, dood, schuld, spijt
Auteur
Tine Bergen
ISbn
978 90 448 1425 5
inhouD
1. Samenvatting
2. Voor het lezen
3. na het lezen
- Kringgesprek
- Leesopdrachten
- Zoekopdrachten
- Schrijfopdrachten
- Spreekopdrachten
4. Over de auteur
5. nuttige links
1 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie
Wij maken kinderdromen waar
www.clavisbooks.com

1. Samenvatting
Op een saaie zomerdag besluiten hartsvriendinnen Lien en Linn een weddenschap aan te
gaan. Elk moeten ze drie opdrachten vervullen en wie de opdrachten het best heeft uitgevoerd,
mag uitgaan met Tim, een jongen uit hun klas tot wie ze zich allebei aangetrokken voelen.
De vriendinnen kennen elkaars zwakke plekken maar al te goed en drijven elkaar tot het
uiterste. Het loopt mis wanneer Linn te pletter stort van een gebouw. Na de dood van Linn
moet Lien naar een instelling, omdat haar ouders zich geen raad weten. Ze zoekt weinig
contact met haar omgeving en praat noodgedwongen wel met een therapeute. Hoewel ze
niets lost, kan de lezer met behulp van die sessies de puzzel stukje bij beetje aanvullen. Via
flashbacks van Lien en gesprekken met Natasja, een ander meisje in de instelling die stukjes
van het verhaal lospeutert, krijg je als lezer meer inzicht in de bijzondere vriendschap tussen
Lien en Linn. Aanvankelijk voelt Lien zich totaal onbegrepen en weigert ze de muur om
zich heen te breken, maar gaandeweg komen er barsten in haar defensieve houding. Jens, de
buurjongen van Lien, komt haar heel vaak bezoeken en na een tijdje snauwt ze hem minder
af en laat ze hem voorzichtig dichterbij komen. Maar makkelijk wordt het niet. Lien weet
dat ze zonder haar beste vriendin en met het schuldgevoel zal moeten leren leven, tot ze weer
kan lachen naar het leven en vooral naar Jens, die stapel is op haar.
2 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie

2. Voor het lezen
Voor de leerlingen het boek gelezen hebben, kun je ze eventueel al kennis laten maken met het
boek en de thema’s die erin aan bod komen. Je kunt enkele literaire begrippen introduceren
die in je leerplan en handboek staan en die bij het boek passen. Op die manier kunnen leerlingen
goed voorbereid aan het boek beginnen en de opdrachten beter uitvoeren.
Bespreking van de titel, de cover en de flaptekst.
- Bekijk de cover van het boek. Wat zie je?
- Wat betekent de titel? Waarover zou het boek kunnen gaan?
- Is het een vrolijk boek? Waarom wel/niet?
- Komt dat overeen met wat er in de flaptekst staat?
Bespreking van de thema’s.
Eventueel kun je hierbij gebruik maken van muziek, beeld en film om de thema’s te introduceren
en de leerlingen te motiveren het boek te lezen.
- Wat betekent vriendschap voor jou?
- Welke eigenschappen moet een goede vriend(in) hebben?
- Zou jij voor je vriend(in) door het vuur gaan?
literaire Begrippen die voor dit Boek in aanmerking komen.
- vertelperspectief
- verteltijd versus vertelde tijd
- flashbacks en flashforwards
- round versus flat characters
- open versus gesloten einde
- ruimte
- motief
3 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie

3. na het lezen
Eerst kun je een kringgesprek houden om in te gaan op de persoonlijke ervaringen van de
leerlingen tijdens het lezen. Daarna volgen een aantal opdrachten om specifieke vaardigheden
te ontwikkelen. Deze analyse kan zowel individueel als in groep, en thuis of in de klas uit-
gevoerd worden.
1 kringgesprek
Bespreking van de leeservaring in groep.
- Vind je het een goed verhaal? Waarom wel/niet?
- Zou je het boek aanraden aan vrienden?
- Vanuit wiens perspectief wordt het verhaal verteld?
- Vind je Lien een sympathiek personage? Waarom wel/niet?
- Wat vind je van het einde? Is het open of gesloten?
- Welke boodschap wil de auteur overbrengen?
2 lees- en zoekopdrachten
LEESOpDrAcHTEN
1. a) Omcirkel vijf innerlijke eigenschappen van Lien. Vul eventueel het kader aan.
b) Bewijs iedere eigenschap met een tekstvoorbeeld uit het boek.
c) Is Lien een flat of een round character? Motiveer je antwoord.
Aanvaardend
Droevig
Lief
Schuldig
Verscheurd
Achterdochtig
Gebonden
Liefdeloos
Superieur
Verward
4 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie
Afhankelijk
Gekwetst
Minderwaardig
Schuw
Vredig
Alleen
Gelukkig
Sympathiek
Vrolijk
Beetgenomen
Geraakt
Teder
Verliefd
Belachelijk
Gevoelloos
Moedeloos
Tevreden
Verstandig
Bemind
Gezellig
Nieuwsgierig
Triomferend
Beschaamd
Hatelijk
Onbegrepen
Trots
Wispelturig
Bezorgd
Impulsief
Opstandig
Twijfelend
Woedend
Boos
Jaloers
rechtuit
Wraakzuchtig
Dierenlievend
Koppig
rusteloos
Zenuwachtig

2. Schets de vriendschap tussen Lien en Linn. Hoe verandert die doorheen de tijd? Illustreer
met tekstvoorbeelden uit het boek.
3. Als lezer moet je het verhaal zelf reconstrueren aan de hand van de flashbacks van Lien.
Wat is de verhouding tussen de verteltijd en de vertelde tijd in dit boek? Schets de periode
waarover Lien vertelt aan de hand van een aantal tekstvoorbeelden.
4. Ook door de gesprekken van Lien met haar therapeut en Nastasja kom je als lezer meer te
weten. Zo roepen verschillende elementen in het psycho-medisch centrum herinneringen op
bij Lien. Zoek in het boek een aantal voorbeelden en beschrijf die fragmenten.
5. Het boek start met een fragment uit ‘Twee meisjes’ van raymond van het Groenewoud.
Waarom past dit lied goed bij het boek? Vind je in de rest van het lied nog elementen die bij
het verhaal passen? Leg uit waarom wel/niet.
LEES- EN ZOEKOpDrAcHTEN
De bronnen kunnen zowel op het internet als in de bibliotheek gezocht worden.
1. De vlindertheorie wordt ook wel het vlindereffect genoemd.
a) Zoek meer informatie over dit effect.
b) Leg uit waarom het van toepassing is op dit verhaal en geef voorbeelden uit de tekst.
2. Na het noodlottige ongeval gaat Lien in therapie.
a) Beschrijf wat haar therapie in het psycho-medisch centrum inhoudt.
b) Er bestaan verschillende vormen van psychotherapie. Som drie vormen op en leg uit
wat ze inhouden.
3. Lien wordt geconfronteerd met een verpletterend schuldgevoel.
a) Hoe gaat ze daarmee om? Zoekt ze haar toevlucht in het geloof?
b) De verschillende godsdiensten gaan anders om met schuld en vergeving. Zoek informatie
over deze thematiek in twee godsdiensten.
5 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie

ZOEKOpDrAcHTEN
Laat leerlingen recensies opzoeken en bespreken (schriftelijk of mondeling).
Zoek één of meerdere recensies over De vlindertheorie en vergelijk ze met je eigen mening.
Ben je het eens met de beoordeling? Waarom wel/niet? raadpleeg je handboek en het leesboek
om je argumenten te onderbouwen.
3. schrijfopdrachten
1. Stel dat Lien een pleidooi schrijft om het psycho-medisch centrum te verlaten. Welke
argumenten zou ze dan kunnen aanhalen?
2. Schrijf een krantenartikel waarin je verslag uitbrengt over het ongeluk van Linn.
3. En daar staat het dan, in grote, zwarte letters: Herdenkingsplechtigheid voor Linn. Op 27
augustus. Haar verjaardag. (…) Ik moet iets doen. (…) Ik open Word en begin te typen.
(p.110) Schrijf de afscheidstekst die Lien voor Linn wil voorlezen op de plechtigheid.
4. spreekopdrachten
1. Fragment voorlezen
Laat de leerlingen een fragment uit het boek kiezen of een gedicht dat bij het verhaal past. Geef
op voorhand enkele aandachtspunten over expressief voorlezen mee: articulatie, intonatie,
tempo … Tip! Laat leerlingen elkaar beoordelen aan de hand van een evaluatieformulier.
2. Stellingenspel in groep
De leerlingen worden verdeeld in groepjes en krijgen een aantal kaarten met daarop een
stelling. Een leerling kiest een kaart, leest de stelling voor en geeft argumenten voor of tegen.
Dit spel kan ook klassikaal gespeeld worden.
6 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie

- Lien is schuldig aan de dood van Linn.
- Als tiener is het moeilijk om de juiste keuze te maken.
- Echte vriendschap vind je tegenwoordig niet meer.
- Ik ga voor mijn vriend(in) door het vuur.
- Het is moeilijk om nee te zeggen.
- In liefde en oorlog is alles toegestaan.
7 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie

4. Over de auteur
8 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie
Tine Bergen is een Vlaamse jeugdauteur en journaliste.
Ze heeft altijd graag gelezen en droomde ervan om zelf
ook een boek te schrijven. Na haar studie Germaanse
talen en Antropologie in Leuven belandde ze opnieuw
in haar geboortestad Aarschot, waar ze niet alleen veel
leest en schrijft, maar ook graag tijd maakt voor alles
wat het leven mooier maakt, zoals vrienden, poëzie
en marsepein. Tine heeft al verschillende jeugdboeken
geschreven, waaronder Verwachtingen, Zilt, Gaijin,
Spijt en De vlindertheorie. Haar eerste roman voor
volwassenen is Crème brûlée.
Meer informatie over Tine Bergen en haar boeken vind je op www.tinebergen.be. Je kunt
de auteur ook uitnodigen voor een boeiende lezing over haar werk. Daarvoor kun je mailen
naar tine@tinebergen.be.

5. nuttige links
Stichting Lezen Vlaanderen: www.stichtinglezen.be
Stichting Lezen Nederland: www.lezen.nl
recensies vind je op de volgende websites:
www.lees-wijzer.be
www.pluizer.be
www.pluizuit.be
www.jaapleest.nl
www.leestafel.info
De leeswelp, Vlaams blad dat zich wijdt aan boeken voor jonge mensen, van peuters tot
adolescenten: www.vlabinvbc.be/?navigatieid=11
Leesgoed, Nederlands blad over kinder- en jeugdliteratuur en leesbevordering:
www.leesgoedplus.nl
Heb je wat gehad aan deze lessuggesties of heb je vragen, opmerkingen of tips? Laat het ons
dan weten:
info@clavisbooks.com
www.clavisbooks.com
www.facebook.com/clavis.uitgeverij
9 LESSUGGESTIES
De vlindertheorie
Marleen Neyens en clavis Uitgeverij