Bovine Virus Diarree (BVD) - Dierenarts Zutphen- Laren

BVD aantonen bij jonge kalveren
Voor het aantonen van BVD-virus bij jonge kalveren zijn
de volgende punten van belang:
• jonger dan 4 maanden, wel biest gehad:
PCR, in verband met de mogelijke interferentie van
maternale afweerstoffen;
• jonger dan 4 maanden, precolostraal:
PCR of antigeen-ELISA, want het dier heeft nog geen
maternale afweerstoffen opgenomen;
• ouder dan 4 maanden:
PCR of antigeen-ELISA. Uit kostenoverweging wordt
meestal gekozen voor de ELISA.
Volwassen runderen
Een primaire infectie bij volwassen runderen
wordt aangetoond met gepaard serologisch
onderzoek met 2 dagen tussentijd.
Dragers worden opgespoord met herhaald aantonen
van virus, in combinatie met afwezigheid
van afweerstoffen.
Abortus
Bij abortus kan de diagnose worden gesteld door
middel van virologisch en serologisch onderzoek
van de vrucht en/of van het moederdier.
De uitslag van het bloedonderzoek van het moederdier
wordt als volgt beoordeeld:
• geen afweerstoffen aangetoond:
dit sluit BVD als oorzaak van het verwerpen
uit. Een moederdier zonder BVD-afweerstoffen
in het bloed kan wel BVD-virusdrager zijn. In
geval van abortus is dat echter meer uitzondering
dan regel.
• afweerstoffen aangetoond:
dit is moeilijk te interpreteren aangezien het
tijdstip van het ontstaan van de anti-lichamen
niet bekend is.
Gepaard serologisch onderzoek van het moederdier
is weinig zinvol aangezien de infectie
in de meeste gevallen al een tijd geleden heeft
plaatsgevonden en de dieren al afweerstoffen
hebben op het moment van verwerpen.
Beoordeling van het virologisch onderzoek van
de verworpen vrucht is als volgt:
• virus aangetoond: duidt op een intra-uteriene
infectie (bij niet-vers materiaal kunnen bij de
antigeen-ELISA vals-positieve reacties voorkomen);
• geen virus aangetoond, dit kan betekenen:
a. BVD speelt geen rol;
b. vrucht heeft infectie overwonnen en het
virus geëlimineerd. In dit geval heeft
het kalf afweerstoffen als gevolg van een
actieve infectie die in het laatste, derde
deel van de dracht heeft plaatsgevonden
4 BVD
juni 2008
(meestal is bij een verworpen vrucht het
serum ongeschikt voor dit onderzoek);
c. virus kan niet worden aangetoond door bijvoorbeeld
autolyse of rotting van de vrucht.
Status
Nederland
Uit onderzoeken blijkt dat zeventig tot tachtig
procent van de Nederlandse runderen ouder dan
zes maanden een besmetting met BVD heeft
doorgemaakt. Eén à twee procent van deze
leeftijdsgroep is BVD-virusdrager. Op dertig tot
veertig procent van de melkveebedrijven zijn
BVD-dragers aanwezig. Op basis van deze cijfers
wordt aangenomen dat drie tot vijf procent van
de kalveren als BVD-virusdrager wordt geboren.
Vijftig tot tachtig procent daarvan sterft binnen
een jaar. Negentig procent van de dragers sterft
voor het tweede levensjaar.
Buitenland
Gezien de grote economische verliezen die
BVD-infecties veroorzaken, zijn verschillende
Europese landen gestart met bestrijdings- en
certificeringsprogramma's. Deze zijn gericht op
het opsporen en verwijderen van virusdragers uit
de rundveepopulatie.
Finland is BVD-virusvrij. Noorwegen, Zweden en
Denemarken verwachten binnenkort BVD-virusvrij
te zijn. In deze landen is vaccineren tegen
BVD verboden. Oostenrijk heeft de Zweedse
aanpak overgenomen. In Duitsland worden per
deelstaat verschillende vrijwillige programma’s
aangeboden. Op januari 2007 gaat een landelijk
bestrijdingsprogramma van start. Men heeft
gekozen voor een scenario met het elimineren
van dragers in combinatie met vaccinatie. In
Frankrijk wordt naast het opsporen van persistent
geïnfecteerde dragers, vaccinatie geadviseerd.
In België wordt bij aankoop testen op
dragerschap geadviseerd.
BVD-aanpak op het bedrijf
De eerste stap in de aanpak van BVD op bedrijfsniveau
is nagaan of de ziekte voorkomt op
het bedrijf en het bepalen van het risico van
insleep. Speelt de ziekte geen rol, dan is het
van belang deze gunstige situatie te bewaken.
Hiervoor bestaan verschillende onderzoeksmogelijkheden.
De keus van het onderzoekspakket
is afhankelijk van het risico van insleep en de
zekerheid die de veehouder wenst. Komt BVD wel
op het bedrijf voor, dan is het van belang de
dragers systematisch op te sporen en af te voe-
Praktijkmap Herkauwers