Definitief maart 2013 - R.K. Parochie St. Joris

Hun voorvrouw, zuster Valdete, maakt vrijwel dagelijks hartverscheurende situaties mee als
ze op het vliegveld teruggestuurde migranten opvangt. Zusters Scalabrinianas Dit zijn de
kille feiten. Maar wat betekent dat voor de mensen die het betreft? Om dat te ervaren, maken
we kennis met zuster Valdete en haar medezusters Scalabrinianas. De congregatie heeft
centra langs de hele route die de migranten volgen, dus in Honduras, Guatemala, Mexico en
de VS. De priesters en zusters ontfermen zich over migranten die onderweg stranden of door
de VS worden teruggestuurd. Samen met tientallen vrijwilligers en twee medezusters is
zuster Valdete in Honduras een bron van hoop voor de duizenden teruggestuurde migranten.
Zelf spreekt ze overigens van ‘gedeporteerden’: “Ik vind dat de problemen van deze mensen
zich beter laten begrijpen in dit woord,” zegt ze. Want wie in de hoofdstad Tegucigalpa of in
San Pedro Sula uit het vliegtuig stapt, is letterlijk beroofd van alles. Beroofd van geld en
bezittingen, maar bovenal van menselijke waardigheid. Zuster Valdete: Wij bidden voor hen,
dat zij de hoop vasthouden en niet wegglijden in hopeloosheid en de gevaren van de bendes
en de straat.” Vaak verwelkomt ze de diep teleurgestelde en gefrustreerde migranten met
een grapje: “Welkom in ons vijfsterren land!” Dat breekt de sfeer, vertelt ze: “Het maakt de
mensen wakker. In de Hondurese vlag staan vijf sterren en ik wil ze eraan herinneren dat
Honduras een prachtig land is, dat alles heeft om een goed leven te kunnen opbouwen.”
Zuster Valdete maakt vrijwel dagelijks hartverscheurende situaties mee, ze hoort
dramatische verhalen en ontmoet gebroken mensen. Ze wanhoopt echter nooit en zegt: “Ik
kan niet aan economie en geweld denken als ik deze mensen in hun ogen kijk. Ik wil hen
hoop geven, want ik zie kinderen van God”
Het verhaal van Evelyn Mendez: Op weg naar het Beloofde Land
Evelyn Mendez is een alleenstaande moeder van 23. In 2011 besloot ze haar zoontje achter
te laten bij zijn vader en haar geluk te beproeven in Amerika. Ze bereikte na een
traumatische reis haar beloofde land, maar ze werd opgepakt en teruggestuurd. De zusters
Scalabrinianas vingen haar op het vliegveld van Tegucigalpa op.
“Ik had wel een opleiding, maar ik had geen werk. Ik zag geen toekomst en wist niet hoe ik
voor mijzelf en mijn zoontje een goed leven moest opbouwen in Honduras. Ik zat in een
uitzichtloze situatie.” Zo verklaart Evelyn Mendez haar stap om haar kind achter te laten en
naar de Verenigde Staten te vertrekken.
Evelyn stopte al haar geld bij zich en nam de bus richting Guatemala. Dat ging nog goed,
maar al te snel had ze geen geld meer voor eten: “Ik kwam onderweg slechte mensen tegen.
Ze bedreigden me en deden me kwaad.” Gelukkig waren er ook goede mensen onderweg,
mensen die haar water gaven of wat eten en soms zelfs onderdak. Maar meestal was er
niets. In Mexico werd het erger. Wat er precies is gebeurd, daar wil Evelyn niet over praten.
“Het was heel erg,” is het enige dat ze – bijna fluisterend – kwijt wil.
Kooi Soms reisde Evelyn met andere mensen samen, maar meestal was ze alleen. De
angst onderweg was het ergste, zegt ze: “Niet te weten hoe het zou aflopen, of ik het zou
halen en zou blijven leven.” Ze vond een coyote, een gids die haar langs de moeilijke punten
loodste en bereikte Amerika. In San Antonio, slechts één dag verwijderd van haar eindpunt,
werd ze echter opgepakt. “De politie greep me, sloeg me en stopte me als een wild dier in
een kooi. Het was er koud en er was geen eten of drinken.”
Op haar blote voeten en met weinig kleren aan heeft ze er uren moeten zitten. “Het was nog
erger dan in Mexico,” zegt Evelyn. “Je bent er bijna, je bent in Amerika, je denkt dat je het
hebt gehaald. Eindelijk begin je je veiliger te voelen, maar dan draait alles om en spat je
droom in één keer uit elkaar.
Vervolgens wordt je menselijke waardigheid je ook nog ontnomen: je wordt geduwd en
geslagen in het land waarvan je dacht dat het je redding zou zijn.”
Evelyn werd twee keer verplaatst naar een andere locatie, voordat ze werd teruggestuurd
naar Honduras. Daar werd ze opgevangen door de zusters. Ze was zwaar getraumatiseerd
en kreeg na de eerste fysieke en medische zorg, therapie van een psycholoog. Ze kreeg een
kamer voor haar en haar zoontje: “Ik was zo dankbaar hem weer in mijn armen te kunnen
sluiten, maar ik was tegelijkertijd zo teleurgesteld dat het niet onder betere omstandigheden
was.”
Drempelpost maart 2013 13