Vader en Zoon - Keridwen

Vader en Zoon
Verhaal van de Maand
mei 2012
Voor een jonge vader. Het is lente en zijn eerste
kind is op komst. Elke geboorte is weer een echo
van een scheppingsverhaal (in dit geval: Shawnee).
“Hé jij daar! Jij, die voor de eerste keer vader
is geworden, hoe lang duurt het, denk je,
voordat je met je zoon een goed gesprek kunt
voeren? Voordien brengt hij immers enkel
nog willekeurige kreetjes voort, zinloze klanken,
redeloos gebabbel.
Vergis je echter niet.
Voordat onze ingewikkelde
grotemensentaal
bij hem al het oude
heeft verdrongen, kent
je zoon nog de taal van
Kokomthena, Onze
Grootmoeder. Uiteraard
spreekt Kokomthena
alle aardse talen:
Nederlands, Hindi,
Urdu, Kiswahili, Papiamento, Fries, Arabisch,
Hebreeuws, Maya, Maleis... Noem maar op.
Maar vroeger, toen zij nog geen mensen had
gemaakt, toen sprak zij vooral haar eigen taal.
Luister maar naar je zoon. Misschien herken
je, herinner je je nog iets van je eigen vroege
jeugd en versta je een heel klein beetje van
wat jouw zoon en Kokomthena samen te
bespreken hebben.
Misschien praten ze wel over de verhalen van
heel vroeger, die je hoofd vullen met heldere
luchten en eindeloze wateren, met reuzen,
ronde mannen en kleimensen, met Grote
Slangen met Hoorns of de Grote Dondervogel,
de goede maar afschrikwekkende macht, die
de hemelpoort bewaakt. Als hij met zijn ogen
knippert weerlicht het aarde. Zijn vleugelslag
brengt de donder voort. Misschien, heel misschien
vullen zijn hoofd zich wel met verhalen
over Washemoneto, de Grote Goede Geest,
de Meester van het Leven, over hoe hij de
Grote Schildpad schiep en de aarde op zijn rug
plaatste. En omdat Washemoneto de aarde
mooi vond, maar wat leeg wendde hij zich tot
Kokomthena, Onze Grootmoeder.
Kokomthena kreeg de opdracht de mens te
schapen en zij kweet zich uitermate serieus
van haar taak. Gadegeslagen door haar achterneefje
Kogelrond vulde zij haar handen met
zwarte klei, kneedde, boetseerde en vormde
zij haar eerste probeersels. Kokomthena knikte,
ze was redelijk tevreden. Hier echter nog
een kilo spieren, daar nog een paar pondjes
schoonheid, wat durf, waardigheid en vindingrijkheid
..... Uit de volgende klompen klei
ontstond langza merhand het echte werk.
Kokomthena blies de levensadem in de neus
en zie, de eerste stamoudsten van de Shawnee-Indianen
kwamen tot leven. Vervolgens
kneedde, boetseerde en vormde zij een jonge
man en een jonge vrouw. Tevreden glimlachend
blies zij ook hen het leven in de neus
en leunde moe achterover. Mensen scheppen
was toch vermoeiender dan zij dacht. Met een
flauw gebaar stuurde zij Jonge Man en Jonge
Vrouw weg.
"Kom, ga spelen en kindertjes maken, opdat
de Shawnee een groot volk worden."
Besmuikt keek Kogelrond toe, hoe Kokomthena,
Onze Grootmoeder, zich opmaakte om
naar haar huis achter de maan te gaan.
"Eh... Kokomthena... Denkt u niet, dat.... eh...

Ze zijn niet helemaal...."
Kokomthena, die haar achterneefje door en
door kende, snoerde hem kortaf de mond.
"Kom mee naar huis en houd je eeuwige commentaar
eens voor je. Je moet ook altijd en
overal met iedereen de draak steken. Die
mensen bestaan nog maar nauwelijks en dan
begin je alweer!"
In haar huis achter de maan strekte Kokomthena
zich uit op haar slaapmat en wenste,
dat ze de komende jaren niet gestoord zou
behoeven te worden. Maar Kogelrond? Wat
ging hij doen? De mensen beneden liet hij
toch wel met rust!? Quasi-verontwaardigd
antwoordde Kogelrond, dat hij als Kokomthena
sliep slechts op jacht ging en uiteraard de
mensen beneden met rust zou laten. Waarom
zou hij zich met hen bemoeien. Alles was toch
perfect!?
Kokomthena geloofde haar achterneefje nauwelijks,
maar ze was te moe en te bezorgd om
haar schepsels om veel aandacht aan hem te
schenken. Ze had nu wel mensen gemaakt,
maar hoe moesten ze zich zelf in leven houden.
Wisten ze wel hoe ze aan eten konden
komen, hoe ze zich tegen ziektes moesten
wapenen? In een langzaam opkomende
hoofdpijn sloot Kokomthena de ogen en zakte
weg in een diepe en langdurende sluimering.
Zodra Kogelrond zag dat
Kokomthena niet langer
haar ogen open kon houden,
sloop hij op zijn tenen
naar buiten en haastte
zich naar de aarde.
Van verre zag hij al, dat
Jonge Vrouw en Jonge
Man hun uiterste best
deden om -overigens
zonder resultaat- de opdracht van Kokomthena,
Onze Grootmoeder, naar behoren uit te
voeren.
"Lukt het niet zo?", vroeg Kogelrond spottend.
"Hebben jullie niet jullie best gedaan. Hebben
jullie alle mogelijkheden wel geprobeerd?"
Ja, knikten beide jonge mensen driftig, hun
hoofden nog rood van de vele inspanningen.
Ze hadden alle spelletjes, die ze maar konden
bedenken, gespeeld.
Kinderen!?
Nee, geen kinderen.
Toen herinnerden de jonge mensen zich op-
eens, dat Kokomthena om hen te scheppen
klei had gebruikt. Ze renden naar de rivier,
groeven grote hompen klei op, kneedden,
boetseerden en vormden tientallen kleine
kleimensjes. Vervolgens bogen zij zich over
hen heen en bliezen in hun neusjes. Het enige
wat echter gebeurde was, dat hun lippen
plakkerig werden en hun eigen neus zich vulde
met klei. Teleurgesteld wierpen zij de kleifiguurtjes
in een grote boog in het water.
Schaterlachend legde Kogelrond zijn hoofd in
zijn nek, want hij had al lang gezien, dat
Grootmoeder Kokomthena bij het scheppen
en kleinigheidje bij beide jonge mensen was
vergeten, bij Jonge Vrouw een ‘massih' en bij
Jonge Man een ‘passah-tih'. En hij stookte hen
op verder te zoeken. Misschien kwamen de
kindertjes wel uit de grond.
Jonge Man en Jonge
Vrouw groeven gaten,
onderzochten
gangen. Toen plantten
ze bomen in de
aarde, verzamelden
en onderzochten
noten en vruchten,
kweekten pompoenen
en maïs. Zelfs uit
de maïs kwamen geen kindertjes.
"Stop maar !", riep Kogelrond opeens. "Dit
wordt niks. Kijk, zo moet het..."
In een handomdraai schiep Kogelrond nog een
paar Indianen-stammen, terwijl Jonge Man en
Jonge Vrouw met open monden en gefrustreerde
harten toekeken.
Twee jaar had Kokomthena nodig om het op
te kunnen brengen weer aandacht te besteden
aan haar schepsels. Ze was lekker uitgerust
en vol goede moed de mensen te leren
voor zich zelf te zorgen. Ze verliet haar huis
achter de maan en daalde af naar de aarde.
Ze werd verrast door de activiteiten van Kogelrond,
maar was ook niet geheel ontevreden
met zijn scheppingsdrift. Ze had toch al
wat genoeg van het mensen maken. Ze zocht
Jonge Man en Jonge Vrouw op en introduceerde
bij hen Pompoen-vrouw en Maïs-
-vrouw, scheppingen van Washemoneto zelf
om de mens te helpen hun voedsel te verbouwen
[Oh... daarvoor diende dus die maïs--

planten!]. Zij leerde hen jagen met respect
voor de dieren. Kokomthena vertelde hen
ook hoe ze huizen moesten bouwen om zich
te beschermen tegen weer en wind. Zij toonde
hen hoe en waar ze Geest-Helpers konden
vinden en hoe ze zieken konden beter maken.
Zij leerde hen welke ceremonies belangrijk
waren, welke dansen ze moesten dansen en
welke muziek ze moesten maken, om haar te
vermaken en te eren. En om er voor te zorgen
dat dit alles zouden onthouden en niet vergeten,
gaf ze hen (evenals aan alle andere stammen)
een eigen stamlied:
"Kweh-tele-tih-weh-nah".
Oh ja, voordat Kokomthena terug ging naar
haar huis achter de maan, bracht ze bij Jonge
Man en Jonge Vrouw een kleine verbetering
aan. Sindsdien lukte het hen hen om kinderen
te maken en het Shawnee-volk tot een groot
Marcel van der Pol www.keridwen.nl
volk te laten uitgroeien. En ze beleefden er
veel plezier aan."
- Vrij naar het Shawnee scheppingsverhaal
- opnieuw verteld door Marcel van der Pol
- afbeeldingen: internet