Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Verlaat het hol, zoek actie<br />
APOCALYPS – Burgeroorlogen, invasies van mutanten,<br />
totalitaire regimes: in de jongerenliteratuur scoort het<br />
afschrikwekkende toekomstbeeld als nooit tevoren.<br />
Waarom lezen pubers daar zo graag over?<br />
DOOR BAS MALIEPAARD<br />
Doemdenkers kunnen de laatste trend in de jongerenlitera -<br />
tuur beter aan zich voorbij laten gaan. Sinds het succes van<br />
De Hongerspelen van Suzanne Collins wordt de boekwinkel<br />
overspoeld door dystopische romans die zich meestal afspelen<br />
in een postapocalyptische tijd en decor.<br />
Dat type boek bestaat al langer, ook voor jongeren. Denk<br />
alleen al aan Morgen toen de oorlog begon van John Marsden<br />
en Gewist van Marco Kunst. Veel tieners lezen bovendien<br />
de klassiekers voor volwassenen, zoals Heer der Vliegen van<br />
William Golding of George Orwells 1984.<br />
Maar Collins heeft een ongekende hype ontketend. In haar<br />
trilogie is uit de as van Noord-Amerika een nieuw land verrezen:<br />
Panem, twaalf districten die vanuit een welvarend Capitool met<br />
harde hand worden geregeerd. De jaarlijkse Hongerspelen, een<br />
televisieshow waarin twaalf kinderen elkaar moeten uitmoorden<br />
tot de winnaar overblijft, moeten de bevolking eraan herinneren<br />
dat ze aan de genade van het Capitool is overgeleverd.<br />
In Collins’ kielzog behalen ook andere series wereldwijd hoge<br />
verkoopcijfers. Natuurlijk, lezers zijn dol op meer van hetzelfde,<br />
maar waarom spreekt het heilloze toekomstperspectief juist<br />
nu miljoenen tieners aan?<br />
To t a l i t a i r e s t a a t<br />
‘Deze boeken passen in een bredere sociologische “no hopetrend”,’<br />
stelt Huub Nelis, co-auteur van Puberbrein binnenstebuiten<br />
(Kosmos). ‘Ook in games zie je steeds meer apocalyptische<br />
werelden. Dat heeft alles te maken met het pessimistische<br />
tijdsbeeld – crisis, jeugdwerkloosheid – en de onzekerheid of<br />
het allemaal weer goed komt. Een dystopische roman, waarin<br />
het worstcasescenario wordt geschetst, appelleert daaraan.’<br />
Die onzekerheid over de toekomst is in de puberteit sowieso<br />
al huiveringwekkend. Alle opties liggen open; je hebt nog geen<br />
beroep, echtgenoot of kinderen, geen hypotheek of uitgebalanceerde<br />
politieke voorkeur. Laat staan een antwoord op<br />
abstracte vragen als ‘hoe je in het leven staat’.