Milieubescherming in werkplaats en bedrijf

Milieubescherming in werkplaats en bedrijf
Begrippen en definities van brandbare en waterverontreinigende vloeistoffen
1. Gevarenklassen
Volgens de verordening inzake brandbare vloeistoffen (VbF) worden de brandbare vloeistoffen in 4 gevarenklassen
onderverdeeld.
De klassen verschillen qua vlampunt en de eventuele mengbaarheid met water.
Gevarenklasse K: vloeistoffen met een vlampunt van max. 100 °C.
Gevarenklasse K1: vloeistoffen met een vlampunt onder de 21 °C, bijv. benzine, oplosmiddelen.
Gevarenklasse K2: vloeistoffen met een vlampunt tussen de 21 °C en 55 °C.
Gevarenklasse K3: vloeistoffen met een vlampunt tussen de 55 °C en 100 °C, bijv. stookolie, diesel, afgewerkte olie
van bekende herkomst.
Gefahrklasse B: Flüssigkeiten mit einem Flammpunkt unter 21° C, die sich bei 15° C in jedem beliebigen Verhältnis mit
Wasser lösen oder deren brennbare flüssige Bestandteile sich bei 15° C in jedem beliebigen Verhältnis in Wasser lösen
z.B. Alkohole.
Vloeistoffen met een vlampunt van meer dan 100 °C worden tot de onbrandbare vloeistoffen gerekend, bijv. smeerolie.
Tijdens het transport hebben de verkeersrechtelijke voorschriften van de verordening inzake vervoer van gevaarlijke
goederen over de weg (GGVS) voorrang boven de voorschriften van de verordening inzake brandbare vloeistoffen (VbF).
2. Waterverontreinigingsklassen (WVK)
Volgens de wet op de waterhuishouding (WHG) § 19 g worden waterverontreinigende stoffen in de administratieve
bepaling inzake waterverontreinigende stoffen (VwVwS) in de volgende klassen ingedeeld:
WVK 3 erg waterverontreinigende stoffen bijv.
WVK 2 waterverontreinigende stoffen bijv. diesel, smeerolie
WVK 1 licht waterverontreinigende stoffen bijv. RME
Als aanvulling op de bepaling inzake waterverontreinigende stoffen (VwVws) verschijnt de catalogus
waterverontreinigende stoffen (KwS), waarin de afzonderlijke stoffen op basis van hun waterverontreinigende potentieel
worden ingedeeld.
Stoffen die daarin niet worden vermeld, kunnen door de fabrikant van de stof op eigen verantwoordelijkheid zelf worden
ingedeeld als er aangetoond kan worden dat er wordt voldaan aan de criteria van de waterverontreinigingsklasse. Dit
wordt over het algemeen in het blad met veiligheidsgegevens aangegeven.
Bij mengsels en oplossingen is conform KwS de component met de hoogste WVK van doorslaggevende betekenis. WVK 1
kan normaal gesproken bereikt worden door een stof met WVK 2 1 tot 2 d-potentie te verdunnen. Om WVK 3 te verlagen
tot WVK 2 dient de stof minstens 2 d-potentie verdund te worden. Om WVK 3 te verlagen tot WVK 1 dient de stof
minstens 4 d-potentie verdund te worden. Als er sprake is van een buitengewoon gevarenpotentieel, bijv.
cancerogeniteit, is het niet toegestaan de WVK te verlagen.
Voorbeelden WVK gevarenklasse
alcohol (ethanol), aceton 1 B
antivriesmiddel (glycol) 1 onbrandbaar
dieselbrandstof, stookolie 2 K3
normale benzine 2 K1
verse smeerolie 2 onbrandbaar
afgewerkte olie van bekende herkomst 3 K3*
afgewerkte olie van onbekende herkomst 3 K1*
koelsmeeremulsies 3 onbrandbaar
CKW (tri, per, etc.) 3 onbrandbaar
*Belangrijke tip: Hier kan een werkplaats moeite besparen als beide herkomstsoorten gescheiden worden en het mengen
met benzine of restanten van oplosmiddelen wordt vermeden.
3. Belangrijke wettelijke bepalingen
Wet op de waterhuishouding (WHG)
Wet van de deelstaat inzake waterhuishouding (LWG)
Verordening voor installaties met waterverontreinigende stoffen (VAwS)
Verordening inzake brandbare vloeistoffen (VbF)
Technische regels voor de omgang met brandbare vloeistoffen (TRbF)
Verordening inzake vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (GGVS)
Toepassingsgebieden en goedkeuringen van gvk-opvangbakken
Producten
Pallet-opvangbak
150 l van
glasvezelversterkte
kunststof (gvk)Goedkeuring
van de bouwinspectie Z-
40.12-227
Toepassingsgebied / toegestane stoffen
voor kleine emballages tot 60 l met stoffen,
waarbij polyesterhars minstens 3 maanden
bestendig is (zie bestendigheidslijst voor
opvangbakken van gvk); extra uitrusting:
vatenstelling voor kleine emballages en
vaten tot 60 l
Opstelling
op Europool-pallet 80 x 120
cm, in stellingen of op stevige,
vlakke ondergrond.

Gvk-opvangbak 220 l
van glasvezelversterkte
kunststof (gvk), met
verzinkt gvk-rooster.Type
220/2 voor 2 x 200 l vaten
Type 220/3 voor 3 x 200 l
vaten
Type 220/4 voor 4 x 200 l
vaten
Goedkeuring van de
bouwinspectie Z-40.12-227
Gvk-opvangbak 220 l
1100 l van gvk met verzinkt
rooster. Goedkeuring van de
bouwinspectie Z-40.12-227
Chemische bestendigheid van gvk-opvangbakken
voor emballages tot 200 l met stoffen,
waarbij polyesterhars minstens 3 maanden
bestendig is (zie bestendigheidslijst voor
opvangbakken van gvk); extra uitrusting:
vatenstellingen voor liggende vaten tot 200 l
voor tankcontainers en/of emballages tot
1000 liter met stoffen, waarbij polyesterhars
minstens 3 maanden bestendig is (zie
bestendigheidslijst voor opvangbakken van
gvk).
De onderstaande lijst geeft informatie over de jarenlange bestendigheid van de op deskundige wijze vervaardigde CHEMO
gvk-bakken van glasvezelversterke, onverzadigde polyesterhars tegen diverse stoffen bij kamertemperatuur en evt. in
diverse concentraties.
De gegevens berusten op onderzoeken die BASF heeft uitgevoerd.
De lijst is niet van toepassing op stofmengsels voor zover deze niet uitdrukkelijk genoemd worden.'Bestendigheid'
betekent dat het materiaal minstens 3 maanden in de opvangbak opgeslagen kan worden zonder dat het door de bak
heendringt en dat de bak gedurende deze tijd statisch over voldoende draagvermogen beschikt.
Onder kamertemperatuur wordt een constante temperatuur van ca. 20 °C verstaan. Kortstondige verhogingen van de
temperatuur, bijv. door zonlicht bij opstelling buiten, hebben meestal geen ernstige consequenties.
Hogere of lagere constante temperaturen moeten bij de aanvraag of bestelling in elk geval gemeld worden.
Tekens:
+ = bestendig
O = tot op zekere hoogte bestendig (gelieve na te vragen, evt. speciale harsuitvoering)
= niet bestendig
. = behoort tot gevarenklasse K1 of K2.
Bakken moeten conform TRbF,
serie 100, uitgerust worden.
wL= waterige oplossing
ü = afvalstoffen die speciaal toezicht vereisen,
verklaring inzake afvalverkering vereist
X = giftig conform verordening inzake gevaarlijke stoffen, etiketteringsplichtig
Tl = deel/delen
T = temperatuur
Lettergreep 'bi' = 'hydrogeen' = 'di'
Waterverontreinigende stoffen, ingedeeld in waterverontreinigingsklassen volgens WHG
WVK 0: normaal gesproken niet waterverontreinigend, geen opvangbak
WVK 1: licht waterverontreinigend,
opvangbak vanaf 10000 l
WVK 2: waterverontreinigend, opvangbak van meer dan 1000 l
WVK 3: erg waterverontreinigend, principieel met opvangbak
Voor de opslag van waterverontreinigende stoffen dienen gvk-bakken over een constructiekeurmerk
van de DIBt of een bepaling van geschiktheid door het
waterschap te beschikken. Als er geen gegevens beschikbaar zijn, dient er van WVK 3
uitgegaan te worden.
Algemene instructies:
Bepalingen van geschiktheid zijn altijd van toepassing op zuivere stoffen of mengsels waarvan de samenstelling,
temperatuur en concentratie bekend zijn. Onze gegevens over de bestendigheid worden op basis van de algemene stand
van kennis en de gegevens van de grondstoffenfabrikant verstrekt.
Deze gegevens zijn daarom juridisch niet bindend.
Wisseling van het opslagmedium kan de levensduur verkorten of op korte termijn tot vernieling leiden.
Wettelijke bepalingen moeten door de exploitant van de opslagbak in acht genomen en nageleefd worden. In geval
van twijfel is het raadzaam, alvorens de bakken op te stellen, contact op te nemen met de verantwoordelijke instantie
(waterschap bij waterverontreinigende stoffen, bouwinspectie/districtskantoor bij brandbare vloeistoffen of
arbeidsinspectie).
Tekens:
+ = bestendig
O = tot op zekere hoogte bestendig (gelieve na te vragen, evt. speciale harsuitvoering)
= niet bestendig
op stevige, vlakke ondergrond,
in stellingen op pallets of op
stalen onderstel.De bakken
mogen direct op de grond
worden geplaatst, daarom
bijzonder lage constructie.
op stevige, vlakke ondergrond
of op stalen onderstel.-De
bakken mogen direct op de
grond worden geplaatst.

. = behoort tot gevarenklasse K1 of K2.
Bakken moeten conform TRbF, serie 100, uitgerust worden.
wL= waterige oplossing
ü = afvalstoffen die speciaal toezicht vereisen,
verklaring inzake afvalverkering vereist
X = giftig conform verordening inzake gevaarlijke stoffen, etiketteringsplichtig
Tl = deel/delen
T = temperatuur
Lettergreep 'bi' = 'hydrogeen' = 'di'
Brandbare vloeistoffen, ingedeeld in gevarenklassen volgens VbF (verordening voor brandbare vloeistoffen)
Gevarenklassen volgens VbF
B: wasserlöslich, Flammpunkt unter 21°C
K1: niet wateroplosbaar, vlampunt onder de 21 °C
K2: niet wateroplosbaar, vlampunt tussen de 21 °C en 55 °C
K3: niet wateroplosbaar, vlampunt tussen de 55 °C en 100 °C
n.b.: vlampunt boven de 100 °C
Voor gvk-bakken voor brandbare vloeistoffen is een goekeuringsverklaring van de arbeidsinspectie, een
constructiekeurmerk of een algemene goedkeuringsverklaring van de bouwinspectie voor deze stoffen vereist.
Waterverontreinigende stoffen, ingedeeld in waterverontreinigingsklassen volgens WHG
WVK 0: normaal gesproken niet waterverontreinigend, geen opvangbak
WVK 1: licht waterverontreinigend, opvangbak vanaf 10000 l
WVK 2: waterverontreinigend, opvangbak van meer dan 1000 l
WVK 3: erg waterverontreinigend, principieel met opvangbak
Voor de opslag van waterverontreinigende stoffen dienen gvk-bakken over een constructiekeurmerk
van de DIBt of een bepaling van geschiktheid door het waterschap te beschikken. Als er geen gegevens beschikbaar zijn,
dient er van WVK 3 uitgegaan te worden.
A
O afvalwater, gemeentelijk
O afvalwater, industrieel
acetaldehyde, WVK 1
acetanhydride: zie azijnzuuranhydride
O aceton tot 5 % wL of geconc., WVK 0, ü, X, (= dimethylketon)
acetonitril, WVK 2
+ Acronal-D-merken
O Acronal, ammoniakhoudend
acrylonitril, K1, WVK 3, X
acrylzuur, K2, WVK 1
acrylzuurmethylester, K1, WVK 2
O acrylzuurtertiairbutylester, K2, WVK 1 (slechts ca. 1 jaar houdbaar)
+ adipinezuur, wL, WVK 0
O adipinezuurdinitril, WVK 1
affgas: zie petroleum
+ accuzuur: zie zwavelzuur, 37 %, WVK 1
+ aluin, wL
+ Alipur (herbicide)
alkalihydroxide, wL, of alkalilogen: zie natron- en kaliloog
alkanen bijv. hexaan, heptaan, octaan
O alkaansulfonaat, WVK 2
alcohol (= ethanol, ethylalcohol): zie ethanol
+ (vet-)alkylaminepolyglycolether
+ alkylarylammoniumzout
O alkylbenzeenammoniumzout
O alkylarylsulfonzuur, WVK 2, bijv. alkylbenzeen-sulfonzuren (= alkylbenzeensulfonzuur natrium),
alkylnaftalinesulfonzuur, WVK 2
O alkylarylsulfonaat, wL, WVK 2 of alkylbenzeen-sulfonaat
WVK 2, wL, of alkylnaftolsulfonaat, wL: zie alkylarylsulfonzuur
+ alkylnaftolpolyglycolether
+ alcoholalkoxylaat
+ alkylethersulfaat, WVK 2
+ alkyletherfosfaat met bijbehorende zouten, wL
+ alkylsulfaat met bijbehorende zouten, wL
+ alkylfenolpolyglycolether, WVK 2 (= alkyl-fenol, geëthoxyleerd)
+ alkylfenolpolyglycolethersulfaten met bijbehorende zouten, wL
+ alkylsulfonzuur, -sulfonaat, wL
+ afgewerkte olie, K3, WVK 2 of 3, ü
aluminiumzouten, zuur
aluminiumchloride, wL, WVK 1: zie zoutzuur, verdund
aluminiumsulfaat, wL, WVK 1: zie zwavelzuur, verdund
aluminiumzouten, alkalisch en aluminaten: zie kali- en natronloog, verdund
+ mierenzuur, 30 % wL, WVK 1 (= zure reiniger)
O mierenzuur, 85 % wL, WVK 1
mierenzuur, 100 % wL, K3, WVK 1
+ aminosulfonzuur (= sulfonamide, sulfaminezuur)
ammoniak, wL, ü, WVK 2 (= ammoniakoplossing, salmiakgeest, wL)

O ammoniumhydroxide, wL, verdund en geconc. (25 %)
+ ammoniumzouten, wL (-chloride [WVK 1, ü], [WVK 1], -perchloraat [WVK 1], -
fosfaat)
[WVK 1], -perchloraat [WVK 1], -fosfaat)
O ammoniumthiosulfaat, wL, WVK 1
+ ammon(ium)carbonaat (= bakpoeder), -hydrogeencarbonaat, -carbamaat, -bicarbonaat
+ ammonium(hydrogeen)fluoride, wL, WVK 1,
(= ammonium(bi)fluoride, wL, ü)
+ ammoniumhydrogeensulfaat, wL, WVK 1,
(= ammoniumbisulfaat, wL)
+ ammonsalpeter (= ammoniumnitraat, springstof), WVK 1
O ammon(ium)sulfide, 40 % wL, WVK 2
+ Amollan A, geconc.
+ amylacetaat, K2, WVK 1, (= azijnzuuramylester)
O amylalcohol, K1, WVK 1
O aniline, K3, WVK 2, X
O anon: zie cyclohexanon, K2, WVK 1
O anolyt
+ appelsap
+ aqua dest(illata): zie water
ethanol: zie ethanol
ether: zie ether
ethyl(een)-: zie ethyleen-
O Atomal: siehe ontwikkelaar
bijtende kali(-), bijtende soda(loog): zie kali- en/of natronloog
B
+ bariumchloride, -nitraat, wL, WVK 1, ü, X: zie neutrale zoutoplossingen
O bariumhydroxide, wL
+ barietsalpeter (= bariumnitraat), WVK 1, ü, X
+ benzaldehyde, K3, WVK 1
+ benzine zonder aromaten en/of alcohol, K1, WVK 2, ü
+ benzine, met aromaten (= superbenzine), K1, WVK 2, ü
benzine, alcoholhoudend, K1, WVK 2, ü
+ benzoëzuur, WVK 1
+ benzeen, K1, WVK 3, ü, X
benzeen met diffunderende zuren (bijv. chloorwaterstof)
+ benzotrichloride, WVK 1
+ benzoylchloride
benzoylperoxide (-pasta, -poeder), (dibenzoylperoxide)
+ benzylalcohol, WVK 1
+ benzylbenzoaat
O benzylchloride, K3, WVK 2
+ benzyloctyladipaat
+ barnsteenzuur, wL, WVK 0
+ bier
+ blauwzuur: zie cyaanwaterstof, WVK 3
+ loodzouten, wL, (-acetaat, -chloride, -nitraat [WVK 2])
bleekloog: zie chloorbleekloog
O bleekbad (voor kleurenfotografie)
+ loodtetraethyl, 5 %, in benzine, K1, WVK 3
+ borax, wL, WVK 1, ü, (= natriumtetraboraat)
+ boorzuur, wL, WVK 1
boor(tri)fluoride-fenol
O remvloeistof (alkalisch), WVK 1, ü
brandspiritus: zie spiritus, WVK 0
Brindi-zuur: zie zoutzuur, geconc.
broom
+ broomwaterstofzuur, wL tot 47 %, WVK 1
+ butaan (gasvormig) K1, WVK 0
+ butandiol/butyleenglycol
+ butanol (butylalcohol), K2, WVK 1, ü
2-butanon: zie methylethylketon
O butindiol, 50 % wL, halffabricaat +
boterzuur, wL, WVK 1
+ boterzuur, geconc., K3, WVK 1
O boterzuuranhydride (n- en i-), K3
+ butylacetaat, K2, WVK 1, ü, (= azijnzuurbutylester)
+ butylalcohol, K2, WVK 1, ü: zie butanol
O tert.-butylchloride
butylacrylaat: zie acrylzuurtertiairbutylester, WVK 1
butylamine: zie mono-n-butylamine, WVK 1
O butylchloorkoolzuurester
O butyldiglycol, K3, WVK 1
+ butylglycol, K3, WVK 1

utyraldehyde, K1, WVK 1
O butyrolacton, K3
C
+ calciumcarbonaat, WVK 0, wL, slurry: als water
+ calciumchloraat, wL, WVK 2
+ calciumchloride, wL, ü, WVK 0
+ calciumformiaat, wL
+ calciumhydrogeensulfiet, wL
O calciumhydroxide, wL, WVK 1, (= kalkmelk, gebluste kalk, wL)
O calciumhypochloriet, wL (= chloorkalkslurry)
+ calciumnitraat, wL, WVK 1: zie calciumchloride, wL
O caprolactam, wL 40 tot 80 %, WVK 1
+ chloorbenzeen, K2, WVK 2, ü
O chloorbleekloog tot 16 % actief chloor, n.b. WVK 2
O chloorazijnzuur tot 85 %, WVK 2
O chloordioxide
chloorethaan: zie ethylchloride
chloorethanol: zie ethyleenchloorhydrine
O chloorgas, droog, WVK 2
O chloorgas, vochtig, neutraal
O chloorkalk, wL, n.b., WVK 0, ü: zie calcium-hypochloriet
O 2-chloor-2-methylpropaan: zie tert. butylchloride
+ chloornatrium: zie natriumchloride, WVK 0
chloroform, WVK 3, ü (= trichloormethaan)
O -chloorpropionzuur, WVK 1
O -chloorpropionzuur, 50 % wL, WVK 1
chloorsulfonzuur, WVK 2
O chloorwater, alkalisch
chloorwater, zoutzuur
chloorwaterstof: zie zoutzuur
O cholinechloride, wL
O 'chroombad' (= galvanobad, chroom- en zwavelzuur)
chroomzwavelzuur, WVK 3, ü
+ chroomzuur, wL, .40 %, WVK 3
CKW: gechloorde koolwaterstof, bijv. per-chloorethyleen, trichlooretheen, trichloorethaan
kobaltzouten, wL, bijv. -chloride (WVK 2), -nitraat (WVK 2), zie zouten, wL
Corial-verdunners
crotonaldehyde, K1, WVK 3
O cyaankali(um), wL, WVK 3, (= kaliumcyanide)
+ cyaanwaterstof, wL, WVK 3, X, (= blauwzuur)
cyaanwaterstof, gefluïdiseerd
+ cyclohexaan, K1, WVK 1, ü
O cyclohexanol, K3, WVK 1
O cyclohexanon, K2 (= CHN), WVK 1
+ cyclohexylamine, K2, WVK 1
D
+ decaline, K2, ü, (=decahydronaftaline)
+ decaline, K2, ü, (=decahydronaftaline)
desinfecterende middelen, bijv. formaldehyde, chloor, fenol, ü
+ dextrine, wL
diëthyl- : zie diëthyl
O di-n-butylamine, K2, WVK 1
+ dibutylftalaat
+ dichloorbenzeen, K3, WVK 2
dichloorbutaan-(1,4), K2
dichloorethaan, K1, WVK 3, ü, (= ethyleenchloride)
dichloorethyleen, K1, (= vinylideenchloride)
dichloormethaan: zie methyleenchloride
+ 2,4-dichloorfenoxyazijnzuur (= '2,4D')
+ 2,4-D-zout
+ 2,4-DP = 2,4-D-propylester
+ dieselolie, K3, WVK 2, ü
O diëthanolamine, WVK 1
O diëthanolaminezout, WVK 1: zie alkylaryl-sulfonzuur
diëthylamine, geconc., WVK 1
O diëthylamine, 50 % wL
O diëthylaniline
diëthylether, K1, WVK 1, ü, (= ether)
diëthyleenglycol, WVK 0: zie glycol
diëthyleenglycolmonobutylether: zie butyldiglycol
diëthyleentriamine (DETA), K3

diëthylketon, K1, als aceton: zie aceton
+ diëthylftalaat, WVK 2
O diglycol- tot -chloorkoolzuuresters
+ di-isobutyleen, K1
di-isobutylketon: zie methylisobutylketon
O di-isopropylamine geconc. o. wL, K1, WVK 2
dimethylamine, WVK 2
dimethylamine, geconc.
O dimethylamine met zwavelzuur, neutraal
dimethylamine met zoutzuur, geneutraliseerd
O dimethylaniline, K3, WVK 2
dimethylformamide, geconc. (DMF), K3, WVK 1, ü
O dimethylformamide (DMF) met water .50 % H2O)
dimethylketon: zie aceton
+ dimethylftalaat
+ 2,2 dimethyl-1,3 propandiol: zie neopentylglycol
O dimethylsulfaat, K3 (alleen bij uitstoot van water en
luchtvochtigheid)
O dimethylsulfide: zie zwavelkoolstof, WVK 2
+ dinonylftalaat: zie diëthylftalaat
O di-n-butylamine, WVK 1, en propylamine: zie di-isopropylamine
+ dioctylftalaat (en -adipaat): zie diëthylftalaat
dioxaan, WVK 2
+ dispersies van kunststoffen in water, ü: ph 8,5
O dispersies van kunststoffen in water, ü: ph > 8,5
divinylsulfon: zie vinylsulfonaat
+ dodecylbenzeensulfonzuur, geconc.
O dodecylbenzeensulfonzuur, wL, met bijbehorende zouten,
bijv. dodecylbenzeenlsulfonaat, WVK 2
E
Eau de Javelle: zie chloorbleekloog
Eau de Labarraque: zie chloorbleekloog
O EDTA: zie ethyleendiaminetetra-azijnzuur, WVK 2
+ ijzerzouten, zoals -aluin, -sulfaat, wL
+ ijzerzouten, zoals ijzer-III-chloride, WVK 1, ü,
ijzer-III-chloridesulfaat, wL
O ijzer-III-chloride, in tank vers opgelost (bevat
actief chloor), wL
+ ijzer-III-sulfaat, ü, (= groen zout)
ijsazijn (= azijnzuur 99-100 %), WVK 1, ü
O ontwikkelaar voor foto′s, geconc. (z/w en kleur),
K1 tot n.b., wL, ü (bijv. Selectiplast of Atomal)
epichloorhydrine, K2 WVK 3, X
+ epoxyharsen (zonder oplosmiddelen)
+ aardolie (ruwe olie): zie oliën, minerale; WVK 1:
basisoliën ongelegeerd; WVK 2: basisoliën gelegeerd
azijnester, K1, WVK 1, ü, (= azijnzuurethylester of ethylacetaat)
+ azijnzuur, tot 10 % wL (keukenazijn), WVK 1
+ azijnzuur, voor techn. doeleinden tot 40 % wL
O azijnzuur, (tot) 80 % wL
azijnzuur, 98 % wL/geconc., WVK 1, ü
+ azijnzuuramylester: zie amylacetaat
azijnzuurhydride, K2, WVK 1
+ azijnzuurbutylester: zie butylacetaat
ester: zie bijv. butylacetaat, ethylacetaat, etc.
+ ethanol tot 20 % wL, WVK 0, (= ethylalcohol, alcohol om te drinken)
O ethanol, 50 % wL, (= spiritus)
O ethanol, 50 % wL, (gedenatureerd), voor techn. doeleinden, (gedenatureerd), 96 %, WVK 0, ü
O ethanolamine: zie mono-ethanolamine
ether (= diëthylether)
+ etherische oliën, ü
ethylacetaat: zie azijnester
ethylamine: zie mono-ethylamine
O ethylaniline: zie mono-ethylaniline
+ ethylbenzeen, K1, WVK 1
ethylchloride, gasvormig
ethyleenchloorhydrine, K2, WVK 3
ethyleenchloride, K1, WVK 3, ü
ethyleendiamine, meer dan 70 %, K2, WVK 2
O ethyleendiaminetetraazijnzuur, WVK 2, (= EDTA,
ethyleendinitrilazijnzuur)
+ ethyleenglycol (ook wL), WVK 0, ü, (= glycol)
+ ethyleenglycolacetaat
+ ethyleenglycolmonobutylether: zie butylglycol

O ethyleenglycolmonomethylether: zie methylglycol
+ ethyleentetrachloride: zie perchloorethyleen
+ etylglycol, ethoxyethanol, K2, ü, (= ethyleenglycol-mono-ethylether)
+ ethylhexanol, K3, WVK 2
+ ethyltoluïdinezuur
+ Eukesol-plasticbinder
F
ferri-, ferrozouten: zie ijzerzouten
+ 'vetalcoholethoxylaat/-laten': zie alcoholalkoxylaat
+ vetten (plantaardige oliën, traan) tot 50 °C
+ vetzuren, WVK 0 of WVK 1, hogere (vanaf ca.
C12 ): zie vetten
+ vetzuurchloride
O vetzuurdiëthanolamide
O vetzuurdiëthanolamide-aminezeep
O vetzuurdiëthanolamide-vetzuuramidepoly-glycolether- alkylfenolethoxylaat-mengsel
O vetzuurpolyglycolether
+ fixeerbaden (fotografie), ü, (= natriumthiosulfaat)
brandvertragers: zie ammoniumfosfaat
+ 'vloeibare mest', wL [ook ten onrechte 'vloeibare stikstof' genoemd = ammoniumnitraat-ureum- oplossing
(AHL), of stikstof-fosfaat-oplossing
(NPL)], WVK 1
fluorgas, vochtig: zie vloeizuur
O fluorboorzuur, wL (= boorfluorwaterstofzuur,
tetrafluorboorzuur)
O fluorwaterstofgas of vloeizuur, tot 10 % wL, WVK 1
vloeizuur, 40 % wL
+ formaldehyde, max. 50 % wL (kan tot 12 % methanol ter stabilisering bevatten),
bijv. formaline, K2, WVK 2
+ 85 delen formaldehyde, 20 % wL, 15 delen zoutzuur,
38 % wL
+ formamide, vast
O foto-ontwikkelaar: zie ontwikkelaar voor foto′s
+ foto-fixeerbaden, (= natriumthiosulfaat, wL): zie natriumzouten, neutrale
O foto-fixeerbaden: zie ammoniumthiosulfaat
freon°, frigeen°, WVK 2, (= dichloormethaan),
halogeen-kool(water)stofverbinding:
polair
+ apolair
antivriesmiddel, bijv. ethyleenglycol, ethanol
+ vruchtensappen
furfurol, K3, WVK 2, X, (= furfural)
furfurylalcohol, K3, WVK 1
G
O beitsbad (= salpeterzuur-zwavelzuur-mengsel, 40 % wL
+ looizuur, wL: zie tannine, wL
+ cardanoliën, WVK 2, ü
+ glans-cadmium-, -zilver- en nikkelbad
+ glauberzout: zie natriumsulfaat + glucose, wL (-siroop)
+ glutaardialdehyde, WVK 2
+ kampferolie
+ katalysatoren voor UP-harsen
+ kerosine, K3, WVK 2, (= turbinebrandstof) of WVK 1 (= petroleum)
+ huishoudzeep: zie zeep
+ kiezelzuur, wL, ü, (slurry) indien alkalisch: zie waterglas
+ kiezelfluorwaterstofzuur, wL, WVK 2, (= hexafluorokiezelzuur)
kobaltzouten, wL (-chloriet, -nitraat): zie kobaltzouten
O koningswater, WVK 0
+ kokosvet(zuur)
O kooldisulfide: zie zwavelkoolstof
cresol, K3, WVK 2, ü, X: zie fenol
+ koelvloeistof, antivries: zie ethyleenglycol
koelsmeermiddelen, koelsmeeremulsies (=
smeeroliën, gelegeerde, emulgeerbare): zie olie-emulsies
O vloeistof met laag vriespunt, bij T< 0 °C
kunststofdispersies: zie dispersies van kunststoffen
+ 'koperbad', zuur of cyaankalisch
H

+ ureum, wL, WVK 1
O ureum, ammoniakhoudend, wL
+ ureum-formaldehyde-hars
+ stookolie (EL), K3, WVK 2
onderscheidingsvloeistof voor stookolie (= furfurol), 3 normale dosering 10 g/m
, stookolie is ongevaarlijk
+ heptaan, K1, WVK 1
+ hexafluorokiezelzuur: zie kiezelfluor-waterstofzuur
+ hexaan, K1, WVK 1
+ hexaandiol: zie glycol/glycerine
+ hexyleenglycol, K3: zie 2-methyl-2,4-pentadiol en/of ethyleenglycol
+ hertshoornzout, wL: zie ammoniumcarbonaat, wL
O houtgeest, K1: zie methanol
+ humus
+ hydraulische olie, WVK 2
O hydrazinehydraat, max. 50 % wL, WVK 3,
(= hydraziniumhydroxide)
O hydroxylamine
+ hydroxylaminesulfaat , 10 % wL
IO imidazoline, diëthylgesulfoneerd (80 % in isopropanol)
iso: evt. op het volgende woorddeel zoeken
+ isoamylacetaat: zie amylacetaat (isopentylacetaat)
O isoamylalcohol, K2, WVK 1
+ isobutanol, K3, WVK 1, (= isobutylalcohol): zie butanol
isobutylmethylketon, (= methylisobutylketon)
+ isocyanaat (MDI, TDI), zonder oplosmiddelen
+ isopropylalcohol, WVK 1, (= isopropanol): zie propanol
J
O jodium, vast, WVK 1
jodiumtinctuur, bijv. in ethanol, K1
KO kaliumhydroxide, 20 % wL, (kaliloog) verzadigd, n.b., WVK 1
+ kaliumzouten, neutraal: kaliumbromaat, -bromide,
chloraat (WVK 2), -chloride (WVK 0), -chromaat,
ferri- en -ferrocyanide (WVK 1), -fluoride (WVK 1),
nitraat (WVK 1), -nitriet (WVK 2), -perchloraat
(WVK 1), -persulfaat, -fosfaat, -sulfaat (WVK 0)
+ kaliumpermanganaat
kaliumzouten, zuur:
+ kaliumaluin, WVK 1
O kaliumbifluoride
+ kaliumbichromaat, WVK 3, -bifosfaat, -bisulfaat
O kaliumbisulfiet
O kaliumzouten, alkalisch: kaliumaluminaat, -bicarbonaat,
carbonaat (WVK 1), -cyanide (WVK 3)
+ kali(um)-waterglas (= waterglas), kalk, slurry: zie water/calciumcarbonaat, of kalkmelk
kalkoplossers: zie azijn-, mier- of zoutzuur
O kalkmelk =
kalk, gebrand, waterige slurry
L
+ latex-dispersie in water, EGK 1, ü
loog: zie bijv. kaliumhydroxide en natrium-hydroxide, wL
+ laurylethersulfaat: zie alkylethersulfaat
O lijm, wL (beender-, meubellijm, beenderlijm in tabletvorm)
+ lijnolie (vetzuur)
O ligninesulfozuur: zie sulfietafvalloog
O ligninesulfonzuur natrium, wL: zie natriumligninesulfonaat, wL (natriumverbindingen, speciale)
ligroïne (= wasbenzine): zie benzine
lithiumzouten, wL: zie zouten, wL
O lithiumhydroxide, wL
M
magnesiumzouten, wL: zie zouten, wL
+ magnesiumcarbonaat, wL, slurry: als water magnesiumchloride, WVK 0, ü: zie zouten
O magnesium(hydr)oxide, wL, slurry
(magnesia usta): zie calciumhydroxide, wL
+ maleïnezuur , wL, WVK 1
mangaanzouten, wL: zie zouten, wL, (bijv. mangaansulfaat en -chloride, WVK 1)
+ margarine
+ machineolie: zie oliën, mineralische

+ MDI: zie isocyanaat
+ zeewater: zie water
O melaminehars, wL
+ melasse
MEK: zie methylethylketon
MEKP (= methylethylketonperoxide)
+ messingbad, cyaankalisch
meta- (afgekort: m-): evt. op het volgende woorddeel zoeken
methacrylzuurmethylester = methylmethacrylaat = MMA, K1, WVK 1
methylacrylaat, K1, WVK 2
O methanol = methylalcohol = houtgeest (diffunderend medium), WVK 1, ü, X
+ methylchloorfenoxyazijnzuur (= MCPA)
+ methylchloorfenoxypropionzuur (= MCPP)
methyleenchloride, n.b., WVK 2, ü
O methyleenchloroform: zie trichloorethaan
methylethylketon (= MEK), K1, WVK 1, ü
O methylglycol (methoxyethanol), K2, WVK 1
methylglycolacetaat (= methoxyethylacetaat), K2
methylisobutylketon, K2, WVK 1, ü
+ 2-methylpentaandiol-(2,4), K3: zie ethyleenglycol
+ -methylstyreen, K3: zie styreen
+ melk(-producten)
+ melkzuur, tot 80 % wL
+ minerale olie: zie oliën, mineralische
+ mineraalwater: zie water
MMA: zie methacrylzuurmethylester
mono: evt. op het volgende woorddeel zoeken
O mono-ethanolamine, K3, WVK 1
O mono-ethylamine, 35 % wL
mono-ethylamine, 70 % wL, WVK 1
O mono-ethylaniline, n.b., WVK 2
O mono-n-butylamine, 50 % wL, WVK 1
O mono-n-butylamine, geconc., K1, WVK 1
mono-iso-en-n-propylamine: zie mono-n-butylamine
O monofenylglycol, n.b.
+ monostyreen, K2, WVK 2
+ motorolie: zie oliën, mineralische
N
O naftabenzine: zie petroleumether
+ nafteenzuur
natriumzouten, alkalisch, wL
O bijv. natriumaluminaat
+ -acetaat, WVK 1
O -(hydrogeen)sulfide, WVK 2
O -carbonaat, WVK 0; -cyanide, WVK 3
O -silicaat
hypochloriet: zie chloorbleekloog
O -sulfiet, WVK 1
+ natriumzouten, neutrale wL, bijv. natriumbromaat,
bromide, WVK 1, ü; -boraat, WVK 1; -chloraat, WVK 2;
chloride (= keukenzout), WVK 0; -chloriet, WVK 2;
chromaat, -fluoride, WVK 1; -jodide, WVK 1; -nitraat,
WVK 1; -nitriet, WVK 2; -perboraat, -perchloraat,
WVK 1; -fosfaat WVK 1, ü; -sulfaat, WVK 0, ü;
thiosulfaat (= fixeerbaden voor fotogr. doeleinden), WVK 0
natriumzouten, zure wL
O natriumbichromaat, WVK 3, (= -hydrogeenchromaat)
O -bifluoride, WVK 1, (= -hydrogeenfluoride)
+ -bisulfaat, WVK 1, (= -hydrogeensulfaat)
O -bisulfiet, (= -hydrogeensulfiet)
O natriumaminezout, zie alkylarylsulfonzuur
natriumfenolaat, wL, 10 %, WVK 2
+ natriumthiosulfaatpentahydraat, wL, n.b.
natriumverbindingen, speciale
O natrium-ligninesulfonaat, wL
+ natrium-monomethyldithiocarbamaat
O natrium-peroxide, wL, WVK 1
O m-nitrobenzeensulfozuur natrium
+ natriumtetraboraat: zie borax
+ natron, wL, WVK 0, (natriumbi- resp. hydrogeen-carbonaat)
O natronloog, WVK 1, ü (= natriumhydroxide, wL, 50 % of bijtende soda, wL)
+ natronwaterglas: zie waterglas natuurlatex: zie latex
+ neopentylglycol
nikkelzouten, wL, bijv. nikkelchloride, -nitraat, -nitriet, WVK 2: zie zouten, wL

+ nitrilotriazijnzuur, wL, WVK 1
O nitrobenzeen, K3, WVK 2, X
nitroverdunning
+ nonylfenol (= natriumzout van de geëthoxyleerde zwavelzuurester), WVK 2
O
O octaan, octeen, K1, WVK 1: zie benzine
+ oliën, mineralische, ü, WVK 0 tot WVK 2 plantaardige, ü dierlijke (= oliën, niet emulgeerbaar)
O (boor-)olie-emulsies, WVK 3, ü, (= oliën, emulgeerbaar)
+ oliezuur, WVK 1
+ oleïne (= zouten van oliezuur): zie oliezuur+ oleoylsarcosine
oleum, WVK 2, (= rokend, hooggeconcentreerd zwavelzuur)
ortho (afk.: o-): evt. op het volgende woorddeel zoeken
+ oxaalzuur, wL, WVK 1
O ozon
+ glycerine (= glycerol), WVK 0, ü
+ glycerine + glycol: antivriesmiddel, bijv. Glycoshell, Glymine, Glysantine, Antifrogen N
+ glycerinetriacetaat, n.b.
+ glycol: zie ethyleenglycol
+ glycol, alkalisch gestabiliseerd
+ glycolmono-ethylether: zie ethylglycol
+ glyoxaal, 40 % wL
+ groenzout: zie ijzersulfaat
O guanidine 'wL'
P
+ palmitinezuur, WVK 0: zie oliezuur
+ palmitinezuurchloride: zie vetzuurchloride
para (afk.: p-): evt. op het volgende woorddeel zoeken
+ paraffine(-olie, -was), WVK 0, ü, (= witte olie)
paraldehyde, K2, WVK 2: zie formaldehyde
+ perchloorethyleen (= 'per'), n.b., WVK 3, ü
O perchloorethyleen: -nbutanol = 9:1, WVK 3
+ perchloorzuur, wL, tot 70 %, WVK 1
peroxideverharder voor UP/VE-harsen, ü: zie benzoyl-peroxide
O petroleumether, K1, WVK 1, (= petroleumbenzine)
+ petroleum, K3, WVK 1, ü
+ plantaardige oliën: zie oliën, plantaardig
+ pesticiden, wL, ü
+ fenol, wL, ü, X .1 %, evt. WVK 1
fenol, wL, ü, X > 1 %, WVK 2
+ fenolsulfonzuur, wL
+ fenylethylalcohol, K3, (= fenyletanol)
O fenylglycol (mono-), n.b.
fosforoxychloride (= fosforylchloride)
+ fosforzuur, wL, .30 %, ü
O fosforzuur, wL, > 30 % tot 95 %, WVK 1, ü
fosfortrichloride, n.b.
foto : zie foto
+ ftaalzuur, wL, WVK 0
+ ftaalzuuresters (weekmakers), bijv. dimethyl-ftalaat, sommige WVK 2
+ pikrinezuur, wL, WVK 2
+ pekelzouten, wL: zie natriumnitraat, -nitriet
+ polyamidoamine
+ polyesterharsen (oplossingen met styreen), lichtondoorlaatbaar verven
+ polyaminoimidazoline
+ polyol/-en(e), zonder oplosmiddelen, WVK 0, (= polyethyleen-glycolen)
'polyvinylverbindingen', polymeerdispersies, WVK 1, in water: zie dispersies van kunststoffen
+ (iso-)propanol, (iso-)propylalcohol, WVK 1
propanon: zie aceton
propionaldehyde, K1
propionzuur, geconc., WVK 1
propionzuur, verdund: zie azijnzuur
pyridine, K1, WVK 2, ü
Q
+ kwikzilver (alleen verstevigde bakken), WVK 3
+ kwikzilver-II-chloride, wL, WVK 3
R

+ 'Reference Fuel C', K1, (= iso-octaan: tolueen = 1:1)
+ ricinusolie: zie oliën, plantaardig
+ ruwe olie, K1 tot K3, dikvloeibare WVK 1, dunvloeibare WVK 2
+ sucrose
O rum: zie ethanol
Sv
+ salicylaatdehyde, K3, WVK 2
+ salicylzuur, wL, WVK 1
+ salmiak: zie ammoniumchloride, WVK 2, ü
O salpeterzuur < 50 % wL, WVK 1
salpeterzuur meer dan 50 % wL
salpeterzuur - mengsels met vloeizuur
zouten, wL (voorbeelden zie onder kalium- en natriumzouten)
+ alkalisch reagerend
+ neutraal reagerend
zouten, wL, zuur reagerend: zie voorbeelden onder kalium- en natriumzouten, zuur:
O -bichromaat, -bifluoride, -bisulfiet
+ aluin, -bisulfaat, -bifosfaat
+ zoutzuur, alle concentraties, n.b., WVK 1, ü (chloorwaterstof)
Opgelet bij de opslag van zoutzuur: schade aan het materiaal en lekken kunnen optreden als er
1. na de opslag van zoutzuur met water gespoeld en/of water opgeslagen wordt
2. eerst geconcentreerd zoutzuur en vervolgens minder geconcentreerd zoutzuur opgeslagen wordt.
+ zoutzuur + alifatische koolwaterstoffen (KW) (bijv. octaan, hexaan): zie zoutzuur
zoutzuur + aromatische KW-stoffen (bijv. benzeen)
zoutzuur + methanol (o.i.d) bijv. zoutzuur
+ 0,75 % ethanol: K1
+ pesticiden, wL, ü
O schuimmiddel voor brandblusdoeleinden
slijpolie: zie olie-emulsies
+ smeeroliën, basisoliën, niet gelegeerd, WVK 1
+ smeeroliën, gelegeerde, niet emulgeerbaar, n.b., WVK 2, ü: zie oliën, mineralische
O smeeroliën, emulgeerbaar, n.b. WVK 3, ü: zie olie-emulsies
groene zeep: zie zeep
+ zwaveldioxide gasvormig (diffunderend medium)
O zwaveldioxide, wL (= zwavelig zuur), WVK 1
zwaveldioxide, gefluïdiseerd
O zwavelkoolstof, K1, WVK 2, ü, X
+ zwavelzuur, tot 50 % wL, WVK 1, ü
O zwavelzuur, tot 70 % wL, WVK 1, ü
zwavelzuur, meer dan 70 % wL, ü
zwaveltrioxide, n.b., WVK 2
+ zwavelwaterstof, wL, WVK 2
O zwavelig zuur: zie zwaveldioxide, wL
zware benzine: zie benzine
O Sedipur KA
zeewater: zie water
+ zeep, wL, WVK 2
Selectiplast: zie ontwikkelaar
+ zilvernitraat, wL, WVK 3
+ silage
+ silicone(n) (-olie, -vet, -was), WVK 1
O soda, wL, n.b., WVK 1, ü, (= natriumcarbonaat, wL): zie natriumzouten, alkalisch zout: zie
zoutoplossingen en/of vloeistof met laag vriespunt
Solvenon M
+ sorbiet, wL: analoog natriumzouten, neutraal
+ spermolie: zie oliën, dierlijke
O spiritualiën (30 % alcohol; distillaten), WVK 0
O spiritus (brand-), (gedenatureerde alcohol), K1, WVK 0
+ glucose, wat. slurry
+ glucosestroop
+ stearine, stearinezuur, n.b., WVK o
+ stearinezuurchloride, n.b.
+ styreen, K2, WVK 2
O sulfhydraat, wL
O sulfietafvalloog (celstofproductie), ü
O 'sulfosuccinaat-diëster'
sulfurylchloride, n.b.
+ superbenzine, K1: zie benzine, met aromaten
T

O beenderlijm in tabletvorm, meubellijm: zie lijm
+ talk: zie oliën, dierlijke
+ talkvetzuurchloride: zie vetzuurchloride
+ tannine, wL (als ftaalzuur)
+ TDI, WVK 2: zie isocyanaat (= toluyleen-2,4- di-isocyanaat)
+ terpentijn(olie), K2, ü: zie oliën, plantaardige
testbenzine: zie benzine
+ tetrachloorethyleen (= tetrachlooretheen, perchloor-ethyleen), n.b., WVK 3, ü, X
+ tetrachloorkoolstof ('tetra'), n.b., WVK 3, ü, X
tetrahydrofuraan (= THF), K1, WVK 1, ü
tetraline (= tetrahydronaftaline), K1, ü: zie benzine
O thioglycolzuur, 80 % wL, WVK 1
thionylchloride, n.b.
+ tolueen, K1, WVK 2, ü: zie benzeen
O (p-)tolueensulfonzuur, 65 %, WVK 2: zie alkylarylsulfonzuur
O transformatoroliën, ü
+ triacetine (= glycerinetriacetaat), n.b.
O tri(-n-)butylamine, K3, WVK 2
O trichloorazijnzuur, max. 85 % wL, n.b., WVK 1
1,1-trichloorethaan (= methylchloroform, chlorotheen), n.b., WVK 3, ü
trichloorethyleen (= trichloretheen, tri), n.b., WVK 3, ü, X
+ trichloorethylfosfaat
trichloormethaan (= chloroform), n.b., WVK 3, ü
+ triëthanolamine, n.b., WVK 1
O triëthylamine, geconc. of verd., K1, (= TEA), WVK 1
O triëthyleentetramine (= TETA)
+ trikresylfosfaat, n.b.
O trimethylamine (gediffund. medium), WVK 2
O trimethylaminehydrochloride, n.b., WVK 1, (= trimethylammoniumchloride)
trimethylpentaan: tolueen = 1:1: zie benzeen (testbenzine), K2
+ trinatriumzout, wL, WVK 2 of WVK 1: zie nitrilotriazijnzuur, wL
O tri(-n-)propylamine, K2
+ titriplex, WVK 1: zie nitrilotriazijnzuur, wL
U
+ U 46 MT-esters
overchloorzuur, n.b., WVK 1: zie perchloorzuur
+ urine, vers, WVK 1
O urine, ontbonden (bij opslag van meer dan 10 jaar)
V
verdunning: mengsel van methanol, tolueen, butanol
vinylchloride (= VC), gasvormig, X, WVK 2
vinylideenchloride (= 1,1-dichloorethyleen), K1
vinylesterharsen (VE-harsen): zie polyesterharsen
vinylpropionaat
O vinylsulfonaat, 25 %, wL, (= divinylsulfon), n.b.
vitriol (= zwavelzuur)
W
+ wasbenzine, K1, ü: zie benzine
+ water (gedeïoniseerd, gedistilleerd, gedemineraliseerd,
volledig ontzout, zeewater, mineraalwater,
bronwater, etc.)
+ water, gechloord (= drinkwater)
+ waterglas (= kali(um)-, natrium- resp. natron-waterglas)
O waterstof(su)peroxide (= perhydrol), wL, n.b., WVK 0
+ weekmakers: zie ftaalzuuresters
+ wijn: zie ethanol tot 20 % wL
+ wijnsteenzuur
+ witte olie (voor medische doeleinden), WVK 0
X
+ xyleen, K2, WVK 2, ü: zie benzeen
Z

+ kaneelaldehyde, n.b.
zinkzouten, wL: zie zouten, wL (de meeste zijn licht zuur),
bijv. zinkarsenaat, -arseniet en -cyanide, WVK 3
zinkchloraat, WVK 2
zinkchloride, - nitraat, WVK 1
zinksulfaat, WVK 1
tin-II-zouten (stanno- ), wL: zie zouten, wL (de meeste zijn licht zuur), tin-II-chloride, WVK 1
tin-IV-zouten (stanni- ) (bijv. tin-IV-chloride = tintetrachloride = tinboter)
+ citroenzuur, wL, WVK 0: zie wijnsteenzuur
+ suiker, wL, analoog zouten, wL, neutraal