De PDF downloaden. - Immoweb

tekst: Dan Strikowski
Fossiele energie
stookolie, gas,
elektriciteit en steenkool
beschikbare energie
Bij de keuze van je
verwarmingssysteem
speelt de
energiebron een
belangrijke rol.
De drie fossiele
energiebronnen die
bij ons het meest
gebruikt worden, zijn
stookolie, aardgas en
elektriciteit. Samen
met kernenergie
worden ze als
‘voorraadenergie’
beschouwd. Met
andere woorden:
ze zijn uitputtelijk.
Ze zijn momenteel onmisbaar,
want ze dekken maar liefst
85 % van de wereldbehoeften
aan primaire energie. Ook vertegenwoordigen
ze zware economische
belangen. Verder
biedt fossiele energie quasi
geen enkel ander voordeel dan
de continue en onmiddellijke
beschikbaarheid.
België, dat over geen enkele
olie- of gasbron beschikt, is op
dat vlak totaal afhankelijk van
zijn bevoorrading. Over het
algemeen is dat het geval voor
heel West-Europa (op enkele
olie- en gasvindplaatsen in de
Noordzee na). De olieproducerende
landen worden momenteel
echter, voor het overgrote
merendeel, geconfronteerd
met een permanente politieke
instabiliteit (Irak, Libië,…), wat
de (toekomstige) bevoorradingen
onzeker maakt.
Mag
71

Stookolie
Informazout, het informatiecentrum over het
verwarmen van gebouwen met mazout, is niet
te spreken over de voorkeursbehandeling die de
concurrentie krijgt (hier: aardgas). Stookolie zou
vervuilender zijn? Sinds enige tijd wordt stookolie
voor verwarming veel beter geraffineerd dan
voordien. dat maakt er weliswaar geen ecologische
brandstof van – verre van – maar er wordt wel
minder stikstofoxide, koolstofoxide en zwavel
uitgestoten. “Het zwavelpercentage in de stookolie
werd in het begin van de jaren 2000 herleid van
0,8% tot 0,2%. en die trend zet zich door, sinds 2008
is dit percentage nog met de helft verminderd en
bedraagt nu nog slechts 0,1%”, aldus Informazout.
dat voorkomt eveneens dat ketels en branders te
snel vuil worden.
72
Voordelen
• Het is een energie die
bijna op alle continenten
verkrijgbaar is.
• Het transport verloopt
gemakkelijk en goedkoop
per boot.
• Dankzij aardolie kan men
afgeleiden bekomen:
gassen zoals methaan,
propaan en butaan, brandstoffen
zoals benzine,
kerosine, dieselolie en
stookolie, en aromatische
verbindingen.
nadelen
• De zoektocht naar een
nieuwe aardolievindplaats
wordt een steeds moeilijkere
en steeds duurdere
activiteit.
• Het transport en de ontginning
veroorzaken veel
vervuiling, zoals de ‘olievlekken’.
• Net als bij steenkool en gas
produceert de verbranding
ervan koolmonoxide dat,
vrijgekomen in de atmosfeer,
bijdraagt tot een
Begin 2010 werden in België 1,7 miljoen woningen
met stookolie verwarmd, precies hetzelfde aantal
als in 2001. Terwijl in diezelfde periode het aantal
woningen dat met gas werd verwarmd bijna
verdubbelde. dat komt neer op 43% van de zowat 4
miljoen eengezinswoningen in ons land.
Wat de spreiding van stookolieketels betreft, zijn
er zowat 720.000 in Vlaanderen, 100.000 in het
Brussels Gewest en 875.000 in Wallonië (waar de
aansluiting op aardgas in landelijke gebieden nog
problematisch is).
Stookolie was lange tijd de hoofdrolspeler op het
vlak van verwarming, maar moest de laatste 10 jaar
sterk inleveren. Vandaag bedraagt het marktaandeel
nog slechts 37% (tegenover 52% voor aardgas).
versterking van het broeikaseffect.
• Net als de andere fossiele
brandstoffen (gas,
steenkool, uranium) is
het niet hernieuwbaar. Al
verschillen de gegevens
hieromtrent naargelang
de bron, men voorziet een
aardolietekort binnen 30
à 60 jaar. Op amper een
nanoseconde op de schaal
van de geschiedenis van
de mensheid zou deze
energiebron dus uitgeput
zijn.
• Je hebt natuurlijk een tank
nodig om de stookolie op te
slaan en daar is uiteraard
een meerkost aan verbonden.
In sommige omstandigheden
kan dit nadeel
echter een voordeel worden,
want het is mogelijk
om stookolie in te slaan op
het moment dat de prijzen
het laagst zijn, in de zomerperiode
bijvoorbeeld.

AArDGAS
In België geldt aardgas als eerste energiebron voor
de verwarming van woningen. Het marktaandeel
stijgt nog dagelijks ten opzichte van dat van
stookolie. Meer dan 2,4 miljoen woningen (dat
is meer dan 50% van de bevolking) worden
tegenwoordig met aardgas verwarmd. onder de
niet-hernieuwbare energiebronnen wordt aardgas
vaak voorgesteld als de minst vervuilende (25%
minder Co2 dan stookolie en aanzienlijk minder fijne
stofdeeltjes), wat verklaart waarom je premies krijgt
voor de vervanging van een oude stookolieketel
door een nieuwe condensatieketel op aardgas.
Voordelen
• Het is een energie die continu
beschikbaar is (je kan
niet zonder vallen).
• Het gas wordt nagenoeg
niet verwerkt, men kan het
bijna in zijn primaire vorm
verbruiken.
• Het is de minst vervuilende
fossiele brandstof, die
de minste koolmonoxide
afgeeft.
• Men kan het zeer gemakkelijk
transporteren via
gaspijpleidingen.
nadelen
• Het is gevaarlijk, want het
kan tot ontploffing komen
in bepaalde concentratieentemperatuuromstandigheden.
• Kleurloos en geurloos als
het is, is het elk jaar de
oorzaak van talrijke overlijdens
ten gevolge van
een defecte ketel.
• Net als de andere fossiele
brandstoffen (stookolie,
steenkool, uranium) is het
niet hernieuwbaar.
beschikbare energie
Gevolg: 81% van alle ketels die in 2011 verkocht
werden, waren gascondensatieketels (+ 7% ten
opzichte van 2010) en 61% van vroegere gebruikers
van stookolie die aan het aardgasnet konden worden
aangesloten, hebben die overstap gemaakt toen ze
hun installatie moesten vervangen.
ondanks het feit dat de verkoop van gasketels sterk
gestegen is, daalde volgens Synergrid, de federatie
van de netbeheerders elektriciteit en aardgas in
België, vorig jaar het globaal aardgasverbruik in ons
land met 15% ten opzichte van 2010. de reden: het
succes van hernieuwbare energieën…
Mag
73

elektriciteit
In tegenstelling tot een heersende opvatting is
elektriciteit verre van een marginale energiebron in
de residentiële woningmarkt. Men kan nog zoveel
zeggen dat deze oplossing veruit de duurste is – wat
effectief zo is, al bestaan er verschillende tarieven
naargelang het moment van de dag (één tarief,
dag- en nachttarief, enkel nachttarief) – elektrische
verwarming blijft talrijke bewoners verleiden door
de grote flexibiliteit in het gebruik, de efficiëntie,
het weinige onderhoud en de onbeduidende
investering in materiaal. de leveranciers hebben ook
de gewoonte om hun product aan de man te brengen
door te beweren dat het om “propere” energie gaat.
Wat niet helemaal klopt: al veroorzaakt elektriciteit
geen vervuiling in de woning, de uitstoot van onder
meer Co2 op de productieplaats is aanzienlijk. en dit
maakt elektriciteit tot een van de meest vervuilende
energiebronnen van alle courant gebruikte
74
Voordelen
• Zeer gemakkelijk te
gebruiken.
• De initiële investering is
kleiner dan voor systemen
op stookolie of aardgas.
• Geen behoefte aan
opslagmateriaal en geen
leveringsproblemen.
nadelen
• Als de woning onvoldoende
geïsoleerd is, kan de
elektriciteitsfactuur hoog
oplopen.
• Wanneer je gebruikmaakt
van elektrische
verwarming, kun je bij de
elektriciteitsleverancier
in een hogere schijf van
het abonnement terechtkomen.
• Het klassieke verwijt aan
het adres van elektrische
verwarming is dat de
energiebronnen voor huishoudelijke verwarming. In
België, waar elektriciteit voornamelijk van nucleaire
oorsprong is, moet men ook rekening houden met de
mogelijke gevaren, inherent aan de veroudering van
de centrales en de problematiek van de verwerking
van het kernafval.
In België worden 303.000 huishoudens verwarmd
met elektriciteit (alle toestellen bij elkaar geteld),
wat neerkomt op een marktaandeel van 7%.
warmte droog en minder
aangenaam is (dat is vooral
het geval bij elektrische
convectoren, minder bij
stralingspanelen).

SteeNkool
Voordat gas en aardolie de energienorm werden,
werden de meeste van onze woningen verwarmd
met steenkool. België beschikte over verschillende
vindplaatsen, en streken zoals limburg en
oost-Henegouwen hebben hun welvaart op de
steenkoolmijnen opgebouwd voordat die hun
deuren sloten.
Steenkool blijft echter de meest gebruikte fossiele
brandstof ter wereld. Het produceert meer dan
40% van de totale elektriciteit ter wereld en
talrijke landen gebruiken het nog als belangrijkste
energiebron, onder meer Polen (94%), Zuid-afrika
(92%), China (77%) en australië (76%). In België
gebruiken nog 103.000 huishoudens steenkool
als verwarming, wat het marktaandeel voor deze
brandstof op 2% brengt.
de bewezen wereldreserves van steenkool
worden geschat op meer dan 984 miljard ton.
als het verbruik constant zou blijven, zouden de
Voordelen
• Het is in veel landen verkrijgbaar.
• De gekende vindplaatsen
zijn zeer groot.
• Het maakt het mogelijk
om kolengas en een groot
aantal koolstof- of waterstofhoudende
producten
te produceren.
nadelen
• Je moet telkens voldoende
kolen inslaan.
• Het is een uitermate
vervuilende fossiele energiebron
(meer nog dan
aardgas en stookolie).
Tijdens de verbranding
geeft steenkool zwavel- en
stikstofoxide af, die de
lucht verzuren, alsook
roet en andere giftige elementen,
zoals cadmium,
arsenicum of kwik. Omdat
steenkool hoofdzakelijk
beschikbare energie
gekende steenkoolreserves minstens twee eeuwen
aanhouden, terwijl de aardolie- en aardgasreserves
binnen twee generaties verdwenen zouden zijn.
VerWarMen oP STeenKool
als je een steenkoolkachel koopt, kun je best een
toestel met het Benor-kwaliteitslabel kiezen, met
een dubbele mantel en automatische regeling van
de luchtinstroom. Het vermogen van het toestel
moet berekend worden in functie van verschillende
parameters, zoals de gemiddelde temperaturen die
opgetekend worden in de streek, de blootstelling
van het vertrek, de oppervlakte van de ramen en het
isolatieniveau van de muren.
Informeer je vooraf welk type steenkool je moet
gebruiken voor jouw toestel, alsook de meest
geschikte grootte ervan. Sommige steenkoolsoorten
op basis van petroleumbitumen kunnen snel de
roosters beschadigen.
uit koolstof bestaat, stoot
het eveneens enorm veel
koolstofdioxide uit (CO2).
• De winning van steenkool
in mijnen is vaak een
gevaarlijk werk (mijngasontploffingen,vergiftigingen,
instortingen) en
kan een negatieve impact
hebben op de flora en
fauna. ■
Mag
75