Rapport aan Gemeente Overbetuwe t.a.v. de heer H. Bos

Adviseurs voor bouw, industrie, verkeer, milieu en software
info@dgmr.nl
www.dgmr.nl
Rapport M.2010.0941.01.R001
Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente,
gemeente Overbetuwe
QRA H.J. Heinz B.V.
Status: DEFINITIEF
Van Pallandtstraat 9-11, Postbus 153
NL-6800 AD Arnhem
T +31 (0)26 351 21 41
F +31 (0)26 443 58 36
Eisenhowerlaan 112, Postbus 82223
NL-2508 EE Den Haag
T +31 (0)70 350 39 99
F +31 (0)70 358 47 52
Morra 2, Postbus 671
NL-9200 AR Drachten
T +31 (0)512 52 23 24
F +31 (0)512 52 25 19
Geerweg 11, Postbus 640
NL-6130 AP Sittard
T +31 (0)46 411 39 30
F +31 (0)46 411 39 31
DGMR Bouw B.V. Hr. 09142407 DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. Hr. 09142408 DGMR Software B.V. Hr. 09142409 DGMR Beheer B.V. Hr. 09142400 DGMR Raadgevende Ingenieurs B.V. Hr. 09052991

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Colofon
Rapportnummer: M.2010.0941.01.R001
Plaats en datum: Arnhem, 1 februari 2011
Versie: 002 Status: DEFINITIEF
Opdrachtgever: Gemeente Overbetuwe
Opdrachtnummer: -
Postbus 11
6660 AA ELST GLD
Contactpersoon: de heer H. Bos
Telefoon: +31 (0)481 36 23 00
Fax: +31 (0)481 37 24 82
E-mail: info@overbetuwe.nl
Uitgevoerd door: DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V.
Informatie: ir. R.J. (Robert) Bos
E-mail: rbo@dgmr.nl
Telefoon: +31 (0)26 351 21 41
Fax: +31 (0)26 443 58 36
Auteur(s):
Eindverantwoordelijke:
Voor deze:
ir. R.J. (Robert) Bos
ing. J.J.A. (Hans) van Leeuwen
ing. M.H.M. (Michel) van Kesteren
Verwerkt door: JKN|AMU|BR|SEN
©DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. Alle rechten voorbehouden. Wilt u (delen van) dit rapport kopiëren of
vermenigvuldigen, vraagt u dan schriftelijk toestemming daarvoor bij DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 2

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Samenvatting
In opdracht van de gemeente Overbetuwe heeft DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. een QRA
uitgevoerd voor H.J. Heinz B.V. Deze QRA is opgesteld ten behoeve van de onderbouwing van het
nieuwe Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente. Heinz beschikt over een
bovengrondse propaantank. Toekomstige aanwezigen door het bestemmingsplan zijn binnen het
invloedsgebied van Heinz gelegen.
Voor de QRA is aangesloten bij een QRA die in 2009 door Oranjewoud/Save voor Heinz is
opgesteld. De QRA is opnieuw uitgevoerd vanwege de in 2010 gewijzigde rekenmethodiek voor
propaantanks en anderzijds om specifiek de invloed van het voorliggende bestemmingsplan op het
groepsrisico in beeld te brengen.
Voor externe veiligheid zijn twee risico‟s van belang. Dit zijn het zogenoemde plaatsgebonden
risico (PR) en het groepsrisico (GR). Het plaatsgebonden risico is de kans op het overlijden van
een persoon die permanent, onbeschermd, op een bepaalde locatie aanwezig is. De bijbehorende
grenswaarde voor nieuwe situaties is 10 -6 per jaar. Het groepsrisico daarentegen beschrijft de
kans dat een groep mensen komt te overlijden. Voor het groepsrisico geldt de zogenaamde
oriëntatiewaarde, dit betreft een oriënterende grenswaarde die bij de onderbouwing van de
groepsrisicohoogte wordt gebruikt.
Nieuwe (beperkt) kwetsbare objecten, waar de kantoren binnen het Bestemmingsplan Elst
Centraal, Huis der Gemeente ook onder vallen, mogen niet binnen de genoemde PR-contour van
Heinz gerealiseerd worden. Voor wat betreft het groepsrisico zal afhankelijk van de hoogte en
toename van het groepsrisico een onderbouwing moeten worden opgesteld.
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de gemodelleerde 10 -6 -contour binnen de
inrichtingsgrens van Heinz is gelegen. Hiervoor treedt daarom geen knelpunt op voor het
bestemmingsplan. Het groepsrisico neemt ten gevolge van het bestemmingsplan toe, maar is
(ruim) onder de oriëntatiewaarde gelegen.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 3

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Inhoudsopgave Pagina
1. INLEIDING................................................................................................................... 5
2. TOETSINGKADER EXTERNE VEILIGHEID ....................................................................... 6
3. BESCHRIJVING VAN DE INRICHTING ............................................................................ 8
3.1 Situatieschets ....................................................................................................... 8
3.2 Bedrijfssituatie ...................................................................................................... 8
4. BESCHRIJVING VAN DE OMGEVING ............................................................................ 10
4.1 Situering ............................................................................................................ 10
4.2 Populatiemodellering ........................................................................................... 10
5. UITVOERING QRA ...................................................................................................... 14
5.1 Rekenmethodiek ................................................................................................. 14
5.2 Ongevalsscenario‟s.............................................................................................. 14
5.3 Risicoberekening ................................................................................................. 17
6. RESULTATEN ............................................................................................................. 18
6.1 Plaatsgebonden risico ......................................................................................... 18
6.2 Groepsrisico ....................................................................................................... 19
7. CONCLUSIES ............................................................................................................. 20
Bijlage 1: begrippenlijst
Bijlage 2: referenties
Bijlage 3: wijzigingen populatie
Bijlage 4: uitgangspunten modellering propaantank Heinz
Bijlage 5: uitgangspunten modellering propaantanks algemeen
Disclaimer: De resultaten van dit onderzoek geven een beeld Externe veiligheid volgens bij wet vastgestelde
modelleringen, zoals de „Handleiding Risicoberekening Bevi‟ versie 3.2 en daarmee samenhangende onderbouwingen en
rekenwijzes. Waar sprake is van modellering onder verantwoordelijkheid van DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. is dat
expliciet in het rapport aangegeven.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 4

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
1. Inleiding
In opdracht van de gemeente Overbetuwe heeft DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. een
kwantitatieve risicoanalyse (QRA) uitgevoerd voor het bedrijf H.J. Heinz B.V. (hierna genoemd:
Heinz). De aanleiding van het onderzoek is het nabijgelegen nieuwe bestemmingsplan Elst
Centraal, Huis der gemeente. Het bestemmingsplan is gelegen binnen het (voor externe
veiligheid) invloedsgebied van Heinz. Om het nieuwe bestemmingsplan mogelijk te maken, dienen
de gevolgen van het plan op de risico‟s in beeld te worden gebracht.
Het doel van het onderzoek is het in beeld brengen van het plaatsgebonden risico (PR) en
groepsrisico (GR). Op basis van de ligging van de 10 -6 contour en de hoogte van het groepsrisico
kan de gemeente een beoordeling maken over de inpasbaarheid van het bestemmingsplan.
Als basis voor het onderzoek dient de vigerende milieuvergunning van Heinz
(veranderingsvergunning d.d. 22 oktober 2005). Voor het onderzoek is verder aangesloten bij de
gegevens uit een door Oranjewoud/Save opgestelde QRA uit 2009 [O/S2009]. Ondanks deze
recente QRA is toch opnieuw een berekening uitgevoerd. De reden hiervoor is tweeledig: ten
eerste is in 2010 een gewijzigde rekenmethodiek voor propaantanks gepubliceerd, ten tweede
wordt specifiek de invloed van het bestemmingsplan op het groepsrisico in beeld gebracht.
Aangezien voorliggend onderzoek zich baseert op de documenten die bij de vigerende vergunning
behoren en dat dit onderzoek wordt opgesteld in het kader van een ruimtelijke ontwikkeling in de
omgeving van het bedrijf wordt in dit onderzoek geen volledige bedrijfsomschrijving van Heinz
gegeven. Enkel de noodzakelijke gegevens voor de QRA worden vermeld.
Achter in dit rapport zijn bijlagen met nadere details opgenomen. Verwijzingen daarheen zijn in de
tekst zonder nadere aanduidingen (als bijlage #) opgenomen of als [referentie].
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 5

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
2. Toetsingkader externe veiligheid
Het externe veiligheidsbeleid is gericht op een verantwoordelijke situering van kwetsbare
bestemmingen en activiteiten, waarbij ongevallen met effecten op de omgeving niet kunnen
worden uitgesloten. Dit betreft het uitsluiten van ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken
zijn. Het normatieve begrip veiligheid is in dit beleid geoperationaliseerd door het te kwantificeren
met behulp van het begrip „risico‟. Risico bestaat uit twee elementen: kans en effect. De
vermenigvuldiging van deze twee elementen resulteert in het risico.
De omvang van de risico‟s voor de omgeving wordt aangeduid met de begrippen groepsrisico (GR)
en plaatsgebonden risico (PR, voorheen individueel risico genaamd). Het verschil tussen de
normen is dat het GR rekening houdt met het aantal aanwezige personen, terwijl bij het PR
uitgegaan wordt van de permanente onbeschermde aanwezigheid van één persoon. Voor deze
mate van aanvaarbaarheid van risico zijn op nationaal niveau normen vastgesteld in het Besluit
externe veiligheid inrichtingen (Bevi) [1]. Hierin is voor het PR een puur kwantitatieve methode
gehanteerd en voor het GR een mix van kwalitatief en kwantitatief.
Doel van het Bevi is zowel individuele burgers als groepen burgers te beschermen tegen een
ongeval met gevaarlijke stoffen. Het bevoegd gezag neemt bij inrichtingen voor het PR, de norm
in acht van 10 -6 doden per jaar (10 -6 /jr) (art. 7 lid 1, Bevi) voor kwetsbare objecten. Alle nieuwe,
beperkt kwetsbare objecten dienen eveneens buiten de 10 -6 /jr-contour van een risicovolle
inrichting te liggen. Aangezien hier echter sprake is van een richtwaarde, mag van deze norm
uitsluitend in geval van gewichtige redenen worden afgeweken.
Voor het GR bestaat geen harde grenswaarde, maar een oriënterende grenswaarde. Het bevoegd
gezag in kwestie mag in bijzondere gevallen van deze oriënterende grenswaarde afwijken, mits
het daarvoor een onderbouwing geeft (art. 12 Bevi). De oriëntatiewaarde voor het GR is een lijn
door de volgende punten:
10 -5 voor een ongeval met ten minste 10 dodelijke slachtoffers;
10 -7 voor een ongeval met ten minste 100 slachtoffers;
10 -9 voor een ongeval met ten minste 1000 slachtoffers;
enz. (een lijn door deze punten bepaalt de oriëntatiewaarde).
De beoordeling van het groepsrisico (GR) vindt niet plaats door middel van een vaste norm maar
door middel van het afleggen van een verantwoording. Krachtens artikel 12 van het Bevi moet
elke verandering van het GR gemotiveerd worden (de verantwoordingsplicht).
Deze verantwoordingsplicht geldt ook als het groepsrisico toeneemt, maar onder de
oriëntatiewaarde blijft.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 6

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Volgens de Regeling externe veiligheid inrichtingen [2], in samenhang met het Bevi, is een bedrijf
met een propaantank met een inhoud van meer dan 13 m 3 een zogenaamde niet-categoriale
inrichting. Voor deze inrichtingen kan uitsluitend met een berekening aan de normen worden
getoetst. De propaantank van Heinz heeft een inhoud van 20 m 3 . Een berekening is daarom
noodzakelijk.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 7

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
3. Beschrijving van de inrichting
3.1 Situatieschets
Heinz is gelegen aan de Stationsstraat 50 in de kern Elst. Het bedrijf is op circa 20 meter van de
bestemmingsvlakken uit het Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der gemeente gelegen. De
opslagtank en het vulpunt zijn op respectievelijk circa 140 meter van het geprojecteerde kantoor
gelegen en circa 180 meter van het geprojecteerde gemeentehuis. In figuur 1 is een overzicht van
de situatie weergegeven.
Figuur 1: detail Verbeelding (rechtsboven) en ligging bestemmingsvlakken ten opzichte van Heinz (bron: Google Earth).
3.2 Bedrijfssituatie
De opslagtank, welke bovengronds is gelegen, heeft een inhoud van 20 m 3 . Het LPG wordt
gebruikt als brandstof voor negentien heftrucks die gebruikt worden voor intern transport.
De doorzet van LPG is afgeleid uit het aantal heftruckbewegingen uit het akoestisch onderzoek dat
behoort bij de vigerende vergunning. Hieruit is een doorzet van 126 ton LPG per jaar bepaald.
Dit betekent dat gemiddeld 14 keer per jaar LPG gelost wordt (uitgaande van een tankwagen van
51 m 3 ).
tank
vulpunt
gemeentehuis
kantoor
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 8

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Voor een aantal andere uitgangspunten die noodzakelijk zijn voor de QRA, is aangesloten bij de
QRA van Oranjewoud/Save [O/S2009]. De losduur bedraagt 0,5 uur. De verblijfstijd bedraagt twee
keer de losduur en bedraagt daarom 1 uur.
Exacte gegevens omtrent de installatie vanaf de opslagtank tot het vulpunt van de
heftruckreservoirs zijn ook niet in de genoemde QRA vermeld, en blijven onbekend. In verhouding
tot de tankauto en de opslagtank zullen de effecten van mogelijke ongevallen bij dit deel van de
installatie beperkt zijn. Vanwege het gebrek aan gegevens is gekozen om in dit onderzoek uit te
gaan van mogelijke ongevallen met de pomp en de afleverleiding. Dit wordt nader besproken in
paragraaf 5.2.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 9

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
4. Beschrijving van de omgeving
4.1 Situering
De ligging van Heinz en de directe omgeving is weergegeven in figuur 2. De omgeving van Heinz
in de huidige situatie kan als volgt getypeerd worden:
Westzijde: kern Elst;
Noordzijde: kern Elst;
Oostzijde: aangrenzend bedrijventerrein en verderop buitengebied;
Zuidzijde: aangrenzend lintbebouwing en verderop buitengebied.
Figuur 2: overzicht ligging Heinz en directe omgeving (bron: Google Earth).
4.2 Populatiemodellering
4.2.1 Populator
De hoogte van het groepsrisico hangt naast de gemodelleerde ongevallen af van de aanwezigen in
het invloedsgebied van Heinz. Het invloedsgebied wordt min of meer bepaald door het grootste
ongeval. Deze afstand bedraagt circa 300 meter.
Heinz
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 10

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
De populatie in het gebied circa 500 meter rondom Heinz is meegenomen in de berekeningen. Om
het groepsrisico te bepalen, moeten alle aanwezigen in het invloedsgebied bekend zijn en worden
gemodelleerd in het rekenpakket.
Voor de inventarisatie van de bevolking is gebruik gemaakt van het Populatiebestand
Groepsrisicoberekeningen (kortweg “Populator”). De Populator berekent uit meerdere bestanden
in klassen het aantal aanwezigen binnen het gevraagde gebied ten behoeve van
groepsrisicoberekeningen. Zo moet onderscheid gemaakt worden tussen de populatie in de dag en
de nacht, en is ook de fractie buiten/binnen van belang.
De applicatie is in opdracht van het ministerie van VROM ontwikkeld door Bridgis in samenwerking
met Atos Origin. Het doel van het populatiebestand is om de eenduidigheid in
groepsrisicoberekeningen te bevorderen door een landelijk uniform basisbestand voor
groepsrisicoberekeningen beschikbaar te stellen [POP10]. Daarnaast hoopt men dat op deze wijze
geprojecteerde populatie, waarmee op basis van vastgestelde bestemmingsplannen al rekening
moet worden gehouden, daadwerkelijk wordt meegenomen in het representatieve groepsrisico,
Op deze wijze zou men ook steeds over de meest actuele informatie beschikken omtrent (beperkt)
kwetsbare objecten in de omgeving, die voor toetsing minstens zo relevant zijn als het
groepsrisico. Voor het rekenpakket bestaat de mogelijkheid om de aldus verkregen populatie
geautomatiseerd in te voeren.
4.2.2 Huidige situatie
Uit ervaringen met de Populator is gebleken dat de populatiegegevens niet altijd actueel zijn. De
gemeente Overbetuwe heeft ervoor gekozen om de data uit de Populator te beheren, dit betekent
dat data projectgewijs gecontroleerd wordt en daarnaast ook actueel is. In een separate
rapportage is de beheerssystematiek nader beschreven (zie rapport M.2010.0941.00.R002
d.d. 17 december 2010).
In het kader van het Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente wordt ook voor het
bedrijf Formuchem B.V. een QRA uitgevoerd. Voor deze QRA heeft reeds een actualisatie van de
populatie uit de Populator plaatsgevonden. Deze geactualiseerde gegevens zijn in het zojuist
genoemde rapport opgenomen. Voor Heinz geldt dat het invloedsgebied binnen het
invloedsgebied van Formuchem valt, en daardoor alle bekende gegevens al zijn verwerkt.
Op basis hiervan is geen aanvullende controle plaatsgevonden. In bijlage 3 zijn de relevante
wijzigingen van de populatie opgenomen. In figuur 3 is een overzicht gegeven van de, na de
wijzigingen, door de Populator gegenereerde polygonen.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 11

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Figuur 3: overzicht gegenereerde bevolkingsvlakken door de Populator.
Status objecten directe omgeving Heinz
Met uitzondering van de oost- en zuidoostelijke zijde zijn rondom Heinz woningen gelegen welke
te kwalificeren zijn als kwetsbare objecten. Op het bedrijventerrein ten oosten van Heinz zijn
enkele verspreid liggende bedrijfswoningen gelegen. Deze woningen kunnen als beperkt
kwetsbaar object geclassificeerd worden. Kloosterboer is één van de bedrijven met een
bedrijfswoning. Voor de bedrijven die nabij Heinz zijn gelegen geldt dat deze qua grootte beperkt
zijn dat deze gezien kunnen worden als beperkt kwetsbaar object. Overigens geldt voor
omliggende bedrijven die ook onder het Bevi vallen dat deze niet als (beperkt) kwetsbaar object
worden aangemerkt. Dit betreft de ten oosten van Heinz gelegen bedrijven Formuchem en
Kloosterboer.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 12

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
4.2.3 Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente
Binnen het bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente zijn de volgende voorzieningen
geprojecteerd:
het nieuwe Huis der Gemeente van Overbetuwe met een fietsenstalling en parkeerterrein op
maaiveld;
een P+R bestaande uit maximaal 5 bouwlagen;
kantoren (circa 6.200 m2) rondom de P+R met parkeren op maaiveld;
infrastructuur om bovenstaande voorzieningen te ontsluiten.
Voor externe veiligheid zijn de personen die in de kantoren aanwezig zullen zijn van belang.
Hierbij gaat het dus om het nieuwe gemeentehuis en het kantorencomplex. Het bvo bedraagt
respectievelijk 11.000 m 2 en 6.500 m 2 . Op basis van kengetallen uit de Handreiking
verantwoording groepsrisico [8] is hierbij een aantal aanwezigen van respectievelijk 367 en 217
gehanteerd. De bijbehorende dag/nachtfractie bedraagt 100/0. Aangezien echter het nieuwe
gemeentehuis mogelijk een multifunctioneel karakter krijgt, is voor de nacht een fractie van 20%
aangehouden.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 13

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
5. Uitvoering QRA
5.1 Rekenmethodiek
Voor een propaantank wordt het extern veiligheidsrisico met name bepaald door ongevalscenario‟s
van de bovengrondse tank en van de tankauto aanwezig tijdens de bevoorrading.
De berekening van het risico wordt uitgevoerd volgens de voorschriften opgenomen in de
Handleiding risicoberekeningen Bevi [HRB3.2]. Verder is aansluiting gezocht bij de Concept
rekenmethode van 29 maart 2010 voor Inrichtingen waar meer dan 13 m 3 propaan of meer dan
13 m 3 acetyleen in een insluitsysteem aanwezig is als bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdeel d
van het Bevi [RIVM10]. Deze rekenmethode is opgesteld door het Centrum Externe Veiligheid (van
het RIVM). Ook al heeft deze rekenmethode nog een conceptstatus, het document bevat wel de
meest recente inzichten met betrekking tot de risicoanalyse van propaantanks. Door het RIMV
wordt eveneens geadviseerd om in onderzoeken bij deze rekenmethodiek aan te sluiten. In het
kader van dit onderzoek is geen noodzaak gezien om van deze rekenmethode af te wijken.
In de onderstaande subparagrafen worden alle beschouwde scenario‟s nader beschouwd.
Gedetailleerde uitgangspunten omtrent de propaantank van Heinz zijn opgenomen in bijlage 4.
Algemene uitgangspunten aangaande de modellering van propaantanks zijn opgenomen in
bijlage 5.
5.2 Ongevalsscenario’s
In [RIVM10] zijn een aantal ongevalsscenario‟s opgenomen. Dit betreffen hoofdzakelijk twee type
ongevallen, te weten ongevallen die tijdens de opslag kunnen optreden en ongevallen die tijdens
de verlading kunnen optreden. Voor het eerste geval zijn scenario‟s voor ongevallen (instantaan
falen, breuken) met de opslagtank en de leidingen gedefinieerd. Voor het tweede geval gaat het
om ongevallen met de tankauto, de pomp en de losslang. Tot slot worden ook scenario‟s
meegenomen voor de afleverleiding.
Met de bovengenoemde scenario‟s wordt het systeem zoals weergegeven in figuur 4 beschouwd.
Zoals aangegeven in paragraaf 3.2 is voor Heinz niet bekend hoe het systeem vanaf de opslagtank
is opgebouwd. Hierom is gekozen om de standaard scenario‟s van de afleverleiding in het
onderzoek mee te nemen en daarnaast aanvullend scenario‟s voor een falende pomp te
beschouwen. Overige scenario‟s die mogelijk optreden bij het vullen van de reservoirs van de
heftrucks worden niet beschouwd. Hiervan wordt uitgegaan dat deze niet relevant zijn ten
opzichte van de ongevalsscenario‟s met de tankauto en de opslagtank. In de onderstaande
subparagrafen worden alle beschouwde scenario‟s nader beschouwd. Gedetailleerde
uitgangspunten omtrent de propaantank van Heinz zijn opgenomen in bijlage 4. Algemene
uitgangspunten aangaande de modellering van propaantanks zijn opgenomen in bijlage 5.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 14

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
5.2.1 Ongevalscenario’s bovengronds drukvat
Het drukvat heeft een inhoud van 20 m 3 . Uitgegaan wordt van een maximale vulgraad van 90%.
Tabel 1 toont de frequentie en bronsterkte voor de ongevalscenario‟s. Voor deze tank wordt ervan
uitgegaan dat bij instantane uitstroming het scenario vuurbal kan optreden. Voor de faaldruk
wordt uitgegaan van 19.1 bar (overdruk).
Tabel 1
Ongevalscenario‟s voor het bovengrondse drukvat
scenario frequentie [/jr] toelichting
drukvat 5.0 x 10 -7 maximale inhoud
continu 10 min 5.0 x 10 -7 maximale inhoud in 600 s
continu 10 mm 1.0 x 10 -5 continue vloeistofuitstroming uit gat van 10 mm
5.2.2 Ongevalscenario’s tankauto en vulsysteem
Voor de berekening wordt uitgegaan van de in [O/S2009] genoemde jaarlijkse doorzet van 126
ton per jaar. Uitgaande van een dichtheid van het LPG van 510 kg/m 3 bedraagt de jaarlijkse
doorzet circa 250 m 3 per jaar. Aangenomen is dat de lostijd een half uur bedraagt en de totale
verblijfstijd van een tankauto tijdens een bezoek één uur bedraagt. Met 14 verladingen per jaar
bedraagt de totale aanwezigheidsduur daarom 14 uur. Dit is 0,16% van het jaar.
De exacte dimensionering van de tankauto is onbekend, daarom is analoog aan de Concept
rekenmethode uitgegaan een tankinhoud van 60 m 3 en een maximale belading van 90%. Niet
bekend is wanneer bevoorrading van de opslagtank plaatsvindt. Als uitgangspunt is gehanteerd
dat de tank gedurende het gehele etmaal kan worden bevoorraad.
De initiële faalfrequentie per jaar van de ongevalscenario‟s voor het instantaan falen van de
tank(auto) en het vrijkomen van de gehele inhoud worden vermenigvuldigd met de aanwezigheid
van 0.16% om te komen tot de ongevalsfrequentie. Deze ongevalsfrequenties zijn weergegeven in
tabel 2.
Het instantaan falen van de tankauto kan ook veroorzaakt worden door externe factoren.
Standaard worden de externe factoren brand in de omgeving en mechanische impact beschouwd.
Deze factoren zijn echter afhankelijk van de plaatselijke situatie. Indien afdoende maatregelen zijn
getroffen, mag verondersteld worden dat deze scenario‟s niet op zullen treden. Deze aanname is
in het onderzoek van Oranjewoud/Save gehanteerd. Navraag bij het bevoegde gezag hierover
heeft geen uitsluitsel gegeven of deze aanname gerechtvaardigd is. In dit onderzoek is hierom
gekozen om de worst-case situatie te beschouwen en zijn BLEVE‟s ten gevolge van brand in de
omgeving en externe beschadigingen wel meegenomen.
Voor de pompscenario‟s geldt dat de faalfrequentie van de pomp gelijk is aan die voor centrifugaal
pompen met pakking. Conform de Handleiding Risicoberekeningen Bevi is deze faalfrequentie
1,0 * 10 -4 /jr. Voor de pomp gelden drie scenario‟s: het lekken van de pomp en een breuk van de
pomp waarbij de doorstroombegrenzer al dan niet sluit.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 15

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Aangezien de doorstroombegrenzer in de tankwagen zit en het bedrijf geen invloed heeft op de
juiste afstelling van deze doorstroombegrenzer is aangenomen dat de doorstroombegrenzer niet
juist is afgesteld. Hiermee vervalt het scenario dat bij een breuk de doorstroombegrenzer sluit.
Hetzelfde geldt voor de scenario‟s waarbij de losslang lekt of breekt. De overblijvende scenario‟s
worden gecorrigeerd voor de jaarlijkse duur van het verladen.
Tabel 2
Ongevalsscenario‟s tankauto
scenario frequentie [/jr] Toelichting
BLEVE door brand tijdens verlading – vulgraad 100% 4.1 x 10 -9 BLEVE
BLEVE door brand in de omgeving - vulgraad 100% 1.8 x 10 -8 BLEVE
BLEVE door brand in de omgeving - vulgraad 67% 4.3 x 10 -8 BLEVE
BLEVE door brand in de omgeving - vulgraad 33% 6.7 x 10 -8 BLEVE
BLEVE door externe beschadiging – vulgraad 100% 1.1 x 10 -8 BLEVE
BLEVE door externe beschadiging – vulgraad 67% 1.1 x 10 -8 BLEVE
BLEVE door externe beschadiging – vulgraad 33% 1.1 x 10 -8 BLEVE
breuk pomp – doorstroombegrenzer sluit niet 4.4 x 10 -7 vloeistofuitstroming maximale inhoud
lekkage pomp 4.4 x 10 -7 vloeistofuitstroming maximale inhoud
losslang breuk – doorstroombegrenzer sluit niet 1.8 x 10 -5 vloeistofuitstroming maximale inhoud
losslang lekkage 1.8 x 10 -4 vloeistofuitstroming maximale inhoud
5.2.3 Ongevalscenario’s aftapleiding
De parameters van de aftapleiding (diameter, lengte, locatie (bovengronds, ondergronds) zijn niet
bekend. Hierom is gekozen om aan te sluiten bij de default waarden uit de basis QRA [RIVMPSU].
(Het betreft hier een zogenoemde PSU van het RIVM met daarin een voorbeeldmodellering voor
propaantanks.) Dit voorbeeld betreft een bovengrondse leiding van 20 meter met een interne
diameter van 32 mm. Wel is bekend dat het LPG in de vloeistoffase aan de voorraadtank
onttrokken wordt. De faalfrequentie is gegeven per meter per jaar.
Zoals aangegeven op pagina 13 wordt voor de aftapzijde van het systeem ook de scenario‟s voor
een falende pomp meegenomen. Hiervoor is gekozen om uit te gaan van dezelfde uitgangspunten
als voor de pomp zoals beschreven in paragraaf 5.2.3.
Tabel 3
Ongevalscenario‟s aftapleiding
scenario frequentie [/jr] toelichting
breuk 2.0 x 10 -5 guillotinebreuk
lekkage 1.0 10 -4 gasuitstroming 32 mm gat
breuk pomp – doorstroombegrenzer sluit niet 4.4 x 10 -7 vloeistofuitstroming maximale inhoud
lekkage pomp 4.4 x 10 -7 vloeistofuitstroming maximale inhoud
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 16

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
5.3 Risicoberekening
In deze paragraaf is een samenvatting gegeven van de verschillende parameters die specifiek voor
het voorliggende tankstation van toepassing zijn. Voor nadere details wordt verwezen naar bijlage
4.
Ongevalslocaties
De opgegeven scenario‟s zijn gekoppeld aan een ongevallocatie. In de modellering zijn de
scenario‟s behorende bij de opslag op één locatie gelegd, te weten de locatie van de opslagtank.
De scenario‟s behorende bij verlading zijn op twee locaties gesitueerd; te weten een locatie voor
de ongevalscenario‟s van de tankauto en een locatie voor de scenario‟s behorende bij het vulpunt.
Representatieve doorzet
In het onderzoek is voor de doorzet van 250 m 3 per jaar uitgegaan, middels 14 verladingen per
jaar. Zoals in [RIVMVB] is aangegeven is de meest eenvoudige manier om een andere jaarlijkse
doorzet door te rekenen het aanpassen van de factoren in run rows (en niet het aanpassen van de
frequenties van de verladingscenario‟s). Dit is toegepast voor de jaarlijkse doorzet van 250 m 3 per
jaar.
Faalfrequenties
In bijlage 4 is een ten opzichte van tabel 1 t/m 3 uitgebreider overzicht opgenomen van de
scenario‟s en de voor deze propaantank van toepassing zijnde faalfrequenties. Hierbij zijn de
gehanteerde uitgangspunten nader toegelicht.
Ontstekingsmodellering
Voor de ontstekingsmodellering is een kleinere inrichtingsgrens (“plant boundary”) aangehouden
dan de daadwerkelijke inrichtingsgrens van Heinz. Voor details omtrent deze modellering wordt
verwezen naar bijlage 5.
Ruwheidslengte
Voor de ruwheidslengte is de defaultwaarde van 0,3 meter gehanteerd.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 17

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
6. Resultaten
6.1 Plaatsgebonden risico
De waarde 10 -6 van het plaatsgebonden risico ligt modelmatig ongeveer 50 meter van het
vulpunt/de opslagtank. De ligging van de contour is in onderstaande figuur weergegeven.
Figuur 4: ligging PR-contour (rode lijn).
De PR-contour is binnen de inrichtingsgrens van Heinz gelegen. Er is daarom geen sprake dat de
contour over de bestemmingsvlakken van het Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente
zijn gelegen.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 18

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
6.2 Groepsrisico
In figuur 5 is het berekende groepsrisico weergegeven. Het groepsrisico is weergegeven voor
zowel de situatie met als zonder het nieuwe Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente.
Frequentie [/jaar]
1E-03
1E-04
1E-05
1E-06
1E-07
1E-08
1E-09
1E-10
Figuur 5: groepsrisico zonder (blauw) en met (rood) planontwikkeling.
Uit figuur 5 blijkt dat het groepsrisico toeneemt ten gevolge van de planontwikkeling. De kans op
slachtofferaantallen tussen de 10 en 30 personen neemt licht toe en daarnaast kunnen grotere
groepen slachtoffers vallen. Zowel voor als na de planontwikkeling is het groepsrisico onder de
oriëntatiewaarde gelegen.
1 10 100 1000 10000
Aantal slachtoffers
Orientatiewaarde Excl plan Incl plan
Het groepsrisico (inclusief plan) wijkt in enige mate af van de QRA van Oranjewoud/Save.
Dit betreft de hoogte van het groepsrisico bij de diverse slachtofferaantallen (hoogte y-as). Dit is
te wijten aan het verschil tussen de gehanteerde scenario‟s.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 19

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
7. Conclusies
Het plaatsgebonden risico is nagenoeg cirkelvormig met een straal van circa 50 meter rondom de
tank (en het vulpunt). De PR-contour is binnen de inrichtingsgrens van Heinz gelegen. Daarom
bevinden zich geen (beperkt) kwetsbare objecten binnen de contour. Het PR geeft geen
belemmeringen voor de vaststelling van Bestemmingsplan Elst Centraal, Huis der Gemeente.
Het groepsrisico neemt ten gevolge van het bestemmingsplan toe, maar is (ruim) onder de
oriëntatiewaarde gelegen. Wel is ten opzichte van de huidige situatie een stijging van het
groepsrisico waarneembaar. Dit uit zich met name ook in de hoogte van het maximum aantal
slachtoffers. De gemeente dient het groepsrisico in haar planonderbouwing te verantwoorden.
Arnhem, 1 februari 2011
DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011 20

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Begrippenlijst
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
Bijlage 1

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
BEGRIP / AFKORTING OMSCHRIJVING / KORTE UITLEG
1% letaliteit (grens) De afstand van de bron waarop 1 van 100 blootgestelden dodelijk
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
getroffen wordt als gevolg van een incident, gegeven het scenario
en weerklasse.
BLEVE Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion: de snelle (overwegend
adiabatische) verdamping van een vrijkomende oververhitte
(kokende) vloeistof. Bij brandbare stoffen en directe ontsteking
ontstaat een vuurbal (een tc- of “warme” BLEVE).
Bronmaatregel Maatregel die erop gericht is de gevaren weg te nemen of terug te
dringen aan de zijde van de bron.
Bronterm De hoeveelheid of debiet (uitstroomsnelheid) van een vrijkomende
stof.
CEV Centrum voor Externe veiligheid (voorheen: centrum EV en
Vuurwerk), afdeling van het RIVM vrijwel exclusief adviseur voor
de rekenmethodiek in Nederland
Continu vrijkomen Uitstroming uit een gat in een installatie(onderdeel) die in ieder
geval enkele minuten duurt. Uitstromingen korter dan 2 á 3
minuten worden in het algemeen gemodelleerd alsof het
instantane uitstromingen betreft.
Contour Lijnen die punten met een gelijke waarde, bijvoorbeeld PR, met
elkaar verbinden.
Discretionair Bevoegdheid van een lager bestuursorgaan een afweging te
maken, zoals bij het toepassen van de oriënterende waarde voor
het GR.
Effectmaatregel Maatregelen die erop gericht zijn de gevaren weg te nemen of
terug te dringen aan de zijde van de blootgestelde.
Gevi-nummer Gevaars indentificatie nummer.
Gevaar De intrinsieke eigenschap van een stof of van een fysische situatie
in een bedrijf, die potentieel tot schade voor mens en milieu leidt.
Grenswaarde Milieukwaliteitsnorm die het minimaal te realiseren beschermings-
niveau aangeeft.

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
GR Groepsrisico: Het groepsrisico is de kans per jaar dat ten minste
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
een groep van een bepaalde grootte het slachtoffer is van een
ongeval. Het GR wordt meestal weergegeven in een grafiek
waarin op de horizontale as het aantal doden staat en op de
verticale as de cumulatieve kans F(N) per jaar op een ongeval
waarbij N of meer doden vallen.
Intrinsiek (falen) Het falen van een spoorketelwagon tijdens verblijf, als gevolg van
corrosie, verkeerd geladen stof, overvulling, vermoeidheids-
breuken, en soortgelijke begingebeurtenissen die van buiten de
wagon komen.
Instantaan vrijkomen Uitstroming van de gehele inhoud van een installatie(onderdeel) in
zo korte tijd (hooguit enkele minuten), dat het tijdsaspect niet in
beschouwing wordt genomen.
LOC Loss of containment.
LCx Letale concentratie, bijvoorbeeld de waarde waarbij x% van de
blootgestelden overlijdt.
LPG Liquified Petroleum Gas
Ongevalkans De beginkans op een incident, in dit verband meestal per
OW Oriëntatiewaarde.
wagonpassage of per installatiejaar.
PR Plaatsgebonden risico: Het plaatsgebonden risico is de
plaatsgebonden kans op overlijden per jaar ten gevolge van een
ongeval met een bepaalde activiteit, die een (fictief) persoon loopt
die zich continu en onbeschermd op een plaats bevindt. Het PR
wordt weergegeven in risicocontouren.
QRA Kwantitatieve risicoanalyse: Systematisch onderzoek naar de
kansen op en gevolgen van ongevallen bij activiteiten met
gevaarlijke stoffen. Kans en gevolg worden gecombineerd tot het
begrip risico.
Richtwaarde Milieukwaliteitsnorm met de status van een uiteindelijk te bereiken
grenswaarde, doch waarvan het bevoegd gezag om zwaar
wegende redenen, bij gemotiveerde besluit, van mag afwijken
Risico Risico is een maat voor de omvang van de ongewenste gevolgen
van een activiteit verbonden met de kans dat deze gevolgen zich
zullen voordoen.
STID zie VN-nummer.

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Stofcategorie Specifieke indeling bijvoorbeeld voor externe veiligheid van stoffen
die soortgelijke risico‟s geven.
Toorts (fakkel) De uitstroming van een direct ontstoken (dus brandende) stof die
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
met kracht (onder druk) uit een gat stroomt.
Vervolgkans Een kans gegeven een voorafgaande serie gebeurtenissen
bijvoorbeeld de vervolgkans op uitstroming gegeven een
ontsporing
Weertype Representatieve combinatie van stabiliteitklasse volgens Pasquil
Wm Wet milieubeheer.
en windsnelheid. Bijvoorbeeld D5 (neutraal weer, windsnelheid 5
m/s) en F1.5 (stabiel weer, windsnelheid 1.5 m/s).
Wolkbrand Snelle verbranding van een brandbare gaswolk na vertraagde
ontsteking zonder drukopbouw.
Woonbebouwing Objecten voor permanente bewoning, waartoe behoren
flatgebouwen, woonwijken en incidentele woningen.
Z0 (SRP) Ruwheidslengte (surface roughness parameter), nodig in een
dispersieberekening. Een hoge Z geeft veel verdunning en kortere
risico-afstanden.

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Referenties
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
Bijlage 2

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
BEVI10
Besluit van 27 mei 2004, houdende milieukwaliteitseisen voor externe veiligheid van inrichtingen
milieubeheer (Besluit externe veiligheid inrichtingen). AMvB van 1/7/2008, laatst verwerkte
wijziging 25/3/2010, Stb.144
HRB3.2
Uijt de Haag, P.A.M., e.a. Handleiding Risicoberekeningen Bevi (4 delen). RIVM-CEV i.o.v. VROM
(vh. Directie Veiligheid), versie 3.2, 1/7/2009. Verkregen juni 2009 via
http://www.rivm.nl/milieuportaal/images/Handleiding-Risicoberekeningen-Bevi-versie-3-2.pdf
HVG07
Handreiking verantwoording groepsrisico. Commissie verantwoordingsplicht groepsrisico i.o.v.
Ministerie van VROM, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Interprovinciaal
Overleg. Versie 1.0, november 2007.
O/S2009
Externe veiligheid H.J. Heinz B.V. te Elst; Toets aan het Besluit externe veiligheid inrichtingen
(Bevi). Oranjewoud/Save, projectnr. 198071 091079 – HA84, 30 oktober 2009
POP10
Herkomst en gebruik van Nederlandse populatiegegevens ten behoeve van
groepsrisicoberekeningen. www.populatiebestandgr.nl
REVI10
Regeling van 8 september 2004, houdende regels met betrekking tot afstanden en de wijze van
berekening van het plaatsgebonden risico en het groepsrisico ter uitvoering van het Besluit
externe veiligheid inrichtingen. AMvB van 07/10/2004, laatste wijziging 10/06/2010, Stb.231
RIVM10
Inrichtingen waar meer dan 13 m3 propaan of meer dan 13 m3 acetyleen in een insluitsysteem
aanwezig is als bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdeel d van het Bevi. Concept rekenmethode
van 29 maart 2010, RIVM-CEV.
[RIVMPSU]
PSU-file: vb-studie-propaanreservoirs-29mrt10.zip. Beschikbaar gesteld door en op de website van
het RIVM, www.rivm.nl. Bestand gedownload op 24 december 2010.
[RIVMVB]
Toelichting PSU-file: Voorbeeld risicoberekeningen propaanreservoirs. Toelichting behorende bij
[RIVMPSU], 29 maart 2010.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Wijzigingen populatie
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
Bijlage 3

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Binnen het invloedsgebied van Heinz zijn een aantal populatiegegevens uit de Populator gewijzigd.
Dit betreft (een deel van) de wijk Westeraam, een tweetal zorginstellingen en het nieuwe
kantorencomplex op het voormalige Nestlé terrein. Deze wijzigingen zijn samengevat op de
volgende pagina‟s.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Uitgangspunten modellering propaantank Heinz
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
Bijlage 4

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Specifieke uitgangspunten voor de onderzochte propaantank
Door de gemeente Overbetuwe is de volgende informatie c.q. uitgangspunten voor het onderzoek
aangeleverd. Onderstaand worden de relevante punten voor dit onderzoek opgenoemd:
Heinz beschikt over een bovengrondse opslagtank met een capaciteit van 20 m 3 . De maximale
vulgraad bedraagt 90%;
de vergunde doorzet per jaar bedraagt 250 m 3 ;
voor het lossen van het LPG is geen sprake van venstertijden;
LPG wordt uit het reservoir onttrokken uit de vloeistoffase.
Standaardscenario’s
In tabel 4 zijn voor de propaantank van Heinz de gehanteerde scenario‟s opgenomen, met uit de
basisfrequenties de voor dit tankstation specifieke factoren en uitkomsten.
Tabel 4
Scenario's en faalfrequenties
Sc scenarionaam f basis eenheid naar /j factor reductie @ ref f scenario [/j]
R.1 opslagvat - catastrofaal 9.2ton 5.0E-07 /jaar 1 5.00E-07
R.2 opslagvat - 10 minuten 5.0E-07 /jaar 1 5.00E-07
R.3 opslagvat - 10 mm gat 1.0E-05 /jaar 1 1.00E-05
A.1 breuk vloeistoffase – 32 mm 1.0E-06 /m/jaar 20 2.0E-05
A.2 lekkage vloeistoffase – 3,2 mm 5.0E-06 /m/jaar 20 1.0E-04
P.2 pomp breuk falen bgz - 3" 1.0E-04 /jaar 0.5/8766 14 1 8.0E-08
P.3 pomp lek - 0.3" 4.4E-03 /jaar 0.5/8766 14 1 3.5E-06
L.2 losslang - breuk falen bgz 2" 4.0E-06 /uur 0.5 14 2.8E-05
L.3 losslang - lek 0.2'' 4.0E-05 /uur 0.5 14 2.8E-04
T.1 ta 100% intrinsiek - catastrofaal 5.0E-07 /jaar 1/8766 14 1, 2 8.0E-10
T.2 ta 100% intrinsiek - 10 minuten 5.0E-07 /jaar 1/8766 14 1, 2 8.0E-10
B.1 ta 100% verladen - BLEVE 5.8E-10 /uur 0.5 14 1, 2 4.06E-09
B.2 ta 100% andere brand - B 26.7ton 2.0E-08 /verlading 0.333 14 2 x 0.19 2, 3 1.8E-09
B.3 ta 67% andere brand - BLEVE 2.0E-08 /verlading 0.333 14 2 x 0.46 2, 3 4.3E-08
B.4 ta 33% andere brand - BLEVE 2.0E-08 /verlading 0.333 14 2 x 0.73 2, 3 6.7E-08
B.5 ta 100% impact - BLEVE 26.7ton 2.3E-09 /verlading 0.333 14 2 1.1E-08
B.6 ta 67% impact - BLEVE 2.3E-09 /verlading 0.333 14 2 1.1E-08
B.7 ta 33% impact - BLEVE 2.3E-09 /verlading 0.333 14 2 1.1E-08
P.2a pomp breuk falen bgz - 3" 1.0E-04 /jaar 0.5/8766 14 1, 4 8.0E-08
P.3a pomp lek - 0.3" 4.4E-03 /jaar 0.5/8766 14 1, 4 3.5E-06
@ Doorwerking van vaste factoren en aannames:
1 dimensie en waarde gegeven ta aan het lossen, altijd 0,5 uur aangegeven
2 de veronderstelde aanwezigheidstijd is aangegeven als twee keer de lostijd, 1 uur
3 reductie is vanwege vulgraad
4 pompscenario‟s twee keer meegenomen voor aftapleiding
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Terreingrens
De inrichtingsgrens is ingevoerd in het rekenpakket. Hierbij is een rechthoekig gebied rondom de
opslagtank en het vulpunt ingevoerd. De afmetingen hiervan bedragen circa 30 bij 20 meter. Zie
verder bijlage 4 voor verdere details omtrent de terreingrens.
Leiding tussen vulpunt en propaanreservoir
In de standaard scenario‟s zoals zijn opgesteld door het RIVM is de leiding tussen het vulpunt en
het reservoir verwaarloosd. Als basis hiervoor wordt gesteld dat de lengte van de leiding kleiner
dan 10 meter is. Voor Heinz geldt dat deze leiding circa 20 meter bedraagt. Ondanks deze grotere
lengte is aangenomen dat ongevallen met de leiding verwaarloosbaar klein zijn ten opzichte van
de overige ongevalsscenario‟s.
Default parameters voorbeeld psu
In de voorbeeld psu van het RIVM zijn een aantal uitgangspunten gehanteerd welke in het geval
van Heinz niet zijn aangepast:
op het reservoir is een veiligheidsventiel aanwezig met een openingsdruk van 15,6 barg;
de lospomp heeft een nominale lossnelheid van 500 liter/minuut (4,3 kg/s);
geen stalling van propaantankwagens op het terrein anders dan voor verlading;
grootste aansluiting van de tankwagen (T.2) is 3‟‟ (76,2 mm).
Doorzet van 250 m 3 per jaar
Tabel 4 is opgesteld voor een doorzet van 100 m 3 per jaar. Een andere jaardoorzet kan het
makkelijkst als een correctiefactor op alle overslagscenario‟s in het rekenpakket worden
doorgevoerd (de zogenoemde run rows in SNL). Voor de jaarlijkse doorzet van 250 m 3 per jaar
zijn de factoren in run rows voor de verladingscenario‟s van de standaard 0,44 en 0,56 aangepast
naar 1,1 en 1,4 voor respectievelijk de dag- en nachtperiode.
Vulinstallatie reservoirs heftrucks
Zoals in hoofdstuk 5 vermeld zijn gegevens omtrent wijze waarop de reservoirs van de heftrucks
van Heinz worden gevuld onbekend. Als aanname zijn de defaultscenario‟s uit de psu van het
RIVM voor de afleverleiding en een aanvullend scenario van een falende pomp in het onderzoek
meegenomen. Hiermee wordt verwacht dat een representatief beeld van de risico‟s wordt
gegeven.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Uitgangspunten modellering propaantanks algemeen
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011
Bijlage 5

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
VOORSCHRIFTEN QRA PROPAANTANKS
Onder de Revi (Wijziging Regeling externe veiligheid inrichtingen, Stc 3 april 2007, nr. 66) zijn
propaantanks met een inhoud groter dan 13 m 3 één van de typen inrichtingen met gevaarlijke
stoffen waarvoor de rekenmethodiek Bevi (Besluit externe veiligheid inrichtingen, Stb 2004, 250)
verplicht is gesteld (aangewezen in artikel 2.1 onder h Bevi).
Die rekenmethodiek bestaat uit Safeti-NL („SNL‟, versie 6.54) en de
Handleiding Risicoberekeningen Bevi („HRB‟, versie 3.2 sinds 1 juli 2009). De HRB bevat naast een
algemeen deel, een Module C voor specifieke Bevi-categorieën. Voor propaantanks is echter door
het RIVM vastgelegd middels de publicatie “Rekenmethodiek propaanreservoirs” [RIVM10] welke
scenario‟s een QRA moet bevatten.
Tussen het gestelde in de recentste RIVM-instructie (standaard scenario‟s) en de werkelijke
situatie kunnen verschillen optreden. Onderstaand worden deze verschillen met de algemeen
veronderstelde situatie toegelicht en de keuzes voor een aangepaste modellering nader toegelicht.
Ongevalslocaties
Bij een QRA voor een propaantank zijn twee ongevalslocaties van belang, te weten de locatie van
het vulpunt en de locatie van de opslagtank Deze locaties hoeven noodzakelijkerwijs niet op één
plek te liggen. De scenario‟s (modellen) zijn gelegen bij het vulpunt (ongevallen met de tankauto)
en bij de voorraadtank (ongevallen met de tank zelf).
Voor de leidingen is gekozen om de bijbehorende scenario‟s eveneens op één van de
bovenstaande locaties te leggen. Dit betekent voor leidingen van enige lengte dat lokaal een
overschatting van de risico‟s optreedt en langs de overige lengte van de leiding een
onderschatting.
Leidingen
Voor de afleverleiding wordt door het RIVM standaard uitgegaan van 20 meter. Dit betekent dat
bij kortere of langere leidingen hier een over- of onderschatting optreedt. DGMR kiest ervoor om
deze lengtes indien van toepassing aan te passen aan de daadwerkelijke leidinglengtes.
Externe factoren voor BLEVE
Voor de scenario‟s B.2 t/m B.7 (domino-effecten tankauto tijdens de verlading) is voor de
faalfrequenties, scenario‟s en de veiligheidsmaatregelen aangesloten bij de modellering van LPG-
tankstations [9]. De faalfrequenties voor de scenario‟s B.2 t/m B.4 zijn afhankelijk van de afstand
van het vulpunt tot nabijgelegen brandgevaarlijke objecten. Voor de scenario‟s B.5 t/m B.7 zijn de
faalfrequenties afhankelijk van de uitvoering van de opstelplaats van de tankauto.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011

M.2010.0941.01.R001
QRA H.J. Heinz B.V., gemeente Overbetuwe
Als hiervoor geen specifieke, met die voor LPG-stations vergelijkbare, maatregelen bekend zijn,
wordt voor de modellering van propaantanks uitgegaan van een conservatieve benadering.
Dit houdt in dat de worst-case scenario‟s uit de verschillende varianten voor LPG-tankstations
worden gehanteerd, dus de hoogste van de vermelde faalfrequenties voor die scenario‟s.
LPG-convenant
Aflevering door gecoate tankauto‟s, zoals voorzien voor LPG-tankstations, is vooralsnog niet
voorgeschreven voor propaantanks. De bijbehorende kansverlagingen zijn daarom niet toegepast,
tenzij anders vermeld.
Lostijd en aanwezigheid tankauto
De doorzet van een LPG-tankstation en de (bijbehorende) lostijd werkt door in de scenario‟s
T.1-T.2, B.1-B.7, P.1-P.3 en L.1-L.3, oftewel alle verladingscenario‟s (zie voor scenarionummers de
tabel in bijlage 4). Bij een andere doorzet kunnen de scenariofrequenties worden aangepast, maar
kan ook worden gekozen om de fracties bij run rows aan te passen.
Voor de lostijd sluit DGMR aan bij het voor LPG-tankstations voorgeschreven 0,5 uur. Voor de
aanwezigheidsduur van een tankauto wordt, op basis van het grote aantal handelingen dat een
tankautochauffeur voor en ook na het lossen moet verrichten, uitgegaan van twee keer de lostijd,
oftewel 1 uur. Bij een langere aanwezigheidsduur neemt de ongevalskans toe, dit uit zich in de
diverse verladingscenario‟s.
Venstertijden: samenloop met populatie, dag/nacht fractie
Wanneer sprake is van venstertijden voor de levering van het LPG is een andere dag/nacht fractie
van toepassing. Als in een vergunning bijvoorbeeld staat voorgeschreven dat niet gedurende
winkeluren mag worden gelost, vanwege de nabijheid van een grote bouwmarkt, levert dit een
aanzienlijke reductie van het groepsrisico op. Als geen venstertijden van toepassing zijn is de
standaard dag/nacht fractie van 0.44/0.56 van toepassing.
Terreingrens
In de recentste RIVM-instructie wordt niets gezegd over de modellering van de terreingrens. Bij de
scenario‟s voor de opslagtank treedt binnen SNL als vervolgeffect wel de vorming van
(afdrijvende) wolken op (dit is voor de tankauto, via de modellering “roadtanker” volgens het CEV
niet van toepassing, wel resteren nog die van de opslagtank). Hierom is de keuze van de plant
boundary vanwege vertraagde ontsteking van belang. In de modellering wordt gekozen om een zo
klein mogelijke grens rondom de locaties vulpunt, voorraadtank en tankstation te leggen.
De minimale grootte bedraagt 10 meter.
k:\doc\m\2010\094101\m2010094101r001v002.docx 01-02-2011