Nascholingsbrochure basisonderwijs 2013-2014 - Pedic

Nascholingsaanbod gewoon en buitengewoon basisonderwijs • programma 2013-2014 

INHOUDSOPGAVE 

SCHOLENGEMEENSCHAPPEN 

Teamnascholingen kunnen georganiseerd worden voor scholengemeenschappen in overleg met de nascholer 

NASCHOLiNGEN vOOr EEN tEAM 

Taal beschouwen... is dat moeilijk? ........................................................................................................................ 21 PN353BA/1314 

Wereldoriëntatie in de kleuterklas .......................................................................................................................... 22 PN338BA/1314 

Wero Horiverti in de lagere school .......................................................................................................................... 23 PN322BA/1314 

Een wero-methode kiezen? Het noorden niet verliezen! ....................................................................................... 24 PN333BA/1314 

We maken werk van Techniek ................................................................................................................................. 25 PN337BA/1314 

Wero goed evalueren – Nieuw in team! ................................................................................................................. 26 PN335BA/1314 

De geest van het leerplan wereldoriëntatie VVKBaO Nieuw in team! .................................................................. 27 PN334BA/1314 

Het nieuwe leerplan mediaopvoeding ................................................................................................................... 28 PN336BA/1314 

Aan de slag: Muzo – Doedag ................................................................................................................................... 29 PN360BA/1314 

Muzo – Vervolgsessies Duiding Doedag .................................................................................................................. 30 PN361BA/1314 

Muzo – En… ACTIE! Werken met de leerlijn. 

Algemene leerlijndoelen duiden met muzische activiteiten! ................................................................................ 31 PN362BA/1314 

Muzo – Hoe? ZO! Kijkwijzer en doelgericht werken ............................................................................................... 32 PN366BA/1314 

Muzo – Goed evalueren ........................................................................................................................................... 33 PN365BA/1314 

Muzo – Beeldopvoeding: voorstelling van materialen EN actief oefenen van creatieve technieken .................. 34 PN358BA/1314 

Dag TAAL, kom maar binnen! Geef je spreken een stem, ik luister ....................................................................... 35 PN359BA/1314 

Muzo - Taal: kleur!rijke verhalen: creatief vertellen .............................................................................................. 36 PN364BA/1314 

Bewegingsexpressie met swung .............................................................................................................................. 37 PN315BA/1314 

Dramatisch spel met swung .................................................................................................................................... 38 PN316BA/1314 

Kun je de mieren horen zingen? ............................................................................................................................. 39 PN303BA/1314 

Drama à la carte ...................................................................................................................................................... 40 PN306BA/1314 

Bodypercussie, muziek maken met je lichaam! ..................................................................................................... 41 PN308BA/1314 

Muzo – Beeldopvoeding: voorstelling van materialen en creatieve technieken .................................................. 42 PN357BA/1314 

Muizen in de kleuterklas? ........................................................................................................................................ 43 PN318BA/1314 

Haalbare voorstellen voor het realiseren van de ICT-eindtermen lagere school .................................................. 44 PN319BA/1314 

ICT in de les Frans? JA! ............................................................................................................................................. 45 PN355BA/1314 

Mindmappen met jonge kinderen .......................................................................................................................... 46 PN354BA/1314 

Leren leren in de kleuterschool .............................................................................................................................. 47 PN339BA/1314 

Leren Leren Lager Onderwijs ................................................................................................................................... 48 PN332BA/1314 

Kijk juf, samen lukt het! .......................................................................................................................................... 49 PN349BA/1314 

Wiskunde in de kleuterklas? Spelen met hoeveelheden en getallen .................................................................... 50 PN340BA/1314 

Wiskunde in de kleuterklas? Metend rekenen ....................................................................................................... 51 PN341BA/1314 

Wiskunde in de kleuterschool? Meetkunde ............................................................................................................ 52 PN342BA/1314 

Voorbereidend schrijven: uit de greep van de pen ................................................................................................ 53 PN343BA/1314 

Een maat(aan)pak voor kleuters – module 1: Help, ik heb geen tijd om te observeren ...................................... 54 PN344BA/1314 

Een maat(aan)pak voor kleuters – module 2: Na de observatie, de differentiatie ............................................... 55 PN345BA/1314 

Een maat(aan)pak voor kleuters – module 3: Spel en spelontwikkeling .............................................................. 56 PN346BA/1314 

Pesten, je kan er écht iets aan verhelpen! .............................................................................................................. 57 PN330BA/1314 

Differentiëren in wiskunde ..................................................................................................................................... 58 PN352BA/1314 

Differentiëren in taal: lezen en schrijven ............................................................................................................... 59 PN351BA/1314 

Curriculumdifferentiatie .......................................................................................................................................... 60 PN356BA/1314 

Leren werken met ZORGKOMPAS, een digitaal kindvolgsysteem 

dat handelingsgericht werken ondersteunt ........................................................................................................... 61 PN350BA/1314 

Elk kind “zijn” dag. Thema: Jarig zijn, feestbiggen in de gloria! ............................................................................ 62 PN363BA/1314 

Coöperatieve werkvormen ...................................................................................................................................... 63 PN321BA/1314 

Zorgzaam spreken met kinderen ............................................................................................................................ 64 PN327BA/1314 

Zorgzaam spreken met ouders ............................................................................................................................... 65 PN323BA/1314 

Belonen en straffen ................................................................................................................................................. 66 PN329BA/1314 

1


De kracht van je stem in communicatie ................................................................................................................. 67 PN301NI/1314 

Leer kinderen hun talenten en kwaliteiten kennen! ............................................................................................. 68 PN307BA/1314 

Help, ik verdrink in mijn denken! ........................................................................................................................... 69 PN302BA/1314 

Energizers: Introductie 2012! Nieuwe opkikkers, tussendoortjes, sfeermakers, 

doe- en rustmomenten voor de klas ....................................................................................................................... 70 PN310BA/1314 

Energizers: Een stap verder. Van tussendoortje tot volwaardig leermoment ....................................................... 71 PN311BA/1314 

Meervoudige Intelligentie. Bereik betere leerprestaties bij meer leerlingen 

door na te gaan hoe ze slim zijn ............................................................................................................................. 72 PN312BA/1314 

Snoezelen en het ervaren van zintuigen in gewoon en buitengewoon onderwijs ............................................... 73 PN304NI/1314 

Zorg voor jezelf met Mindfulness ........................................................................................................................... 74 PN305NI/1314 

Accio alohomora engorgio, het geheim van muzische hoekenverrijking ............................................................. 75 PN347BA/1314 

Omgaan met diversiteit ........................................................................................................................................... 76 PN326BA/1314 

Iedereen een etiket! ................................................................................................................................................. 77 PN324BA/1314 

De kracht van motivatie .......................................................................................................................................... 78 PN320BA/1314 

Weg met de stress! Doe Brain Gym® en de kinderen zijn weer mentaal fris 

voor de volgende brok leerstof ............................................................................................................................... 79 PN313BA/1314 

100% participatie in de klas en op school .............................................................................................................. 80 PN300BA/1314 

Contractwerk als krachtig middel om te differentiëren ......................................................................................... 81 PN325BA/1314 

Portfolio: een boek vol talenten ............................................................................................................................. 82 PN348BA/1314 

Hoera, ik mag in de hoek! ....................................................................................................................................... 83 PN317BA/1314 

Yoga in de klas ......................................................................................................................................................... 84 PN309BA/1314 

Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag van kinderen .......................................................................................... 85 PN328BA/1314 

iNdividuELE NASCHOLiNGEN 

Godly Play ................................................................................................................................................................ 89 PN076BA/1314 

Katholieke godsdienst geven in een multireligieuze klas?! .................................................................................. 90 PN073BA/1314 

Meertalige kleuters in mijn klas .............................................................................................................................. 91 PN119BA/1314 

Tassen, dozen en tafels vol verhalen? Aan de slag ermee! .................................................................................... 92 PN116BA/1314 

Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: “Taalbeschouwing” ............................................................................... 93 PN106BA/1314 

Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: “Beginnende geletterdheid” .................................................................. 94 PN108BA/1314 

Differentiëren in taal: lezen en schrijven ............................................................................................................... 95 PN081BA/1314 

Dag TAAL, kom maar binnen! Geef je spreken een stem, ik luister... .................................................................... 96 PN150BA/1314 

Muzo – Taal: kleur!rijke verhalen: creatief vertellen ............................................................................................. 97 PN151BA/1314 

In de hoek! Muzisch hoekenwerk in de lagere school! .......................................................................................... 98 PN154BA/1314 

Curriculumdifferentiatie: toepassing spelling ........................................................................................................ 99 PN135BA/1314 

Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar “Muzische brugactiviteiten” .................................................................. 100 PN146BA/1314 

Als zorgleerkracht, zorgco en blio muzisch aan de slag! ........................................................................................ 101 PN145BA/1314 

Mindmappen met jonge kinderen .......................................................................................................................... 102 PN136BA/1314 

Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: “Techniek” ............................................................................................ 103 PN107BA/1314 

De geest van het leerplan wereldoriëntatie ........................................................................................................... 104 PN102BA/1314 

Wero - goed evalueren ............................................................................................................................................. 105 PN100BA/1314 

Beeldopvoeding: creatief aan de slag met diverse herbruikbare materialen ....................................................... 106 PN004BA/1314 

Zumbatomic voor kleuters ...................................................................................................................................... 107 PN018BA/1314 

Kleuterdans .............................................................................................................................................................. 108 PN019BA/1314 

Kidshiphop ............................................................................................................................................................... 109 PN020BA/1314 

Muzikale vingerspelletjes ........................................................................................................................................ 110 PN010BA/1314 

Klankmassages ......................................................................................................................................................... 111 PN011BA/1314 

Gezellig SAMEN-spel................................................................................................................................................. 112 PN037BA/1314 

Muzo - Beeldopvoeding: voorstelling van materialen en creatieve technieken ................................................... 113 PN152BA/1314 

Muzo - Beeldopvoeding: voorstelling van materialen EN actief oefenen van creatieve technieken ................... 114 PN149BA/1314 

De directeur als muzo coach voor zijn team .......................................................................................................... 115 PN147BA/1314 

Muzo – En... ACTIE! Werken met de leerlijn. 

Algemene leerlijndoelen duiden met muzische activiteiten! ................................................................................ 116 PN156BA/1314 

Accio, Accio alohomora engorgio, het geheim van muzische hoekenverrijking ................................................... 117 PN153BA/1314 

Muzikale dialogen ................................................................................................................................................... 118 PN005BA/1314 

2


Kinderklanken in de kleuterschool ......................................................................................................................... 119 PN055BA/1314 

Kun je de mieren horen zingen? ............................................................................................................................. 120 PN068BA/1314 

Drama à la carte ...................................................................................................................................................... 121 PN035BA/1314 

Bodypercussie, muziek maken met je lichaam! ..................................................................................................... 122 PN036BA/1314 

Open de deur voor schrijven met het lichaam als wegwijzer ................................................................................ 123 PN003BA/1314 

Bewegen tot het klinkt ............................................................................................................................................ 124 PN008BA/1314 

Kom maar DICHTER-bij! Werken met poëzie in de klas ......................................................................................... 125 PN028BA/1314 

Creatieve stemspelletjes met jonge kinderen ......................................................................................................... 126 PN007BA/1314 

Muzikale kamishibai ............................................................................................................................................... 127 PN009BA/1314 

De rijkdom van poppen in de klas (popdidactiek en poppen maken) .................................................................. 128 PN012BA/1314 

De houding van leerkrachten ten opzichte van het rekenen in relatie met de 

rekenvaardigheid van kinderen .............................................................................................................................. 129 PN128BA/1314 

De kracht van motivatie .......................................................................................................................................... 130 PN125BA/1314 

Contractwerk als krachtig middel om te differentiëren ......................................................................................... 131 PN126BA/1314 

Iedereen een etiket! ................................................................................................................................................. 132 PN127BA/1314 

Contractwerk: onderaan tekenen alsjeblieft .......................................................................................................... 133 PN117BA/1314 

Maak je taakje.......................................................................................................................................................... 134 PN070BA/1314 

Auti-werking opstarten binnen een klas ................................................................................................................. 135 PN071BA/1314 

Je klas leefbaar maken voor een kind met ASS ...................................................................................................... 136 PN072BA/1314 

Hooggevoelige kinderen – Hoe herken je ze? Hoe ga je ermee om? .................................................................... 137 PN066NI/1314 

Kinderen met DCD of motorische coördinatieproblemen ..................................................................................... 138 PN067BA/1314 

Over groenten en leefvaardigheden. Het gat in de haag ....................................................................................... 139 PN053BA/1314 

Kennis of vaardigheden, wie wint het pleit? Leiden persoonlijke en 

sociale vaardigheden naar succes? ......................................................................................................................... 140 PN054BA/1314 

Werken aan bevestigen en begrenzen. Omgaan met regels .................................................................................. 141 PN056BA/1314 

Dyscalculie en dyslexie, wat hebben ze gemeen? Wat doe je er aan? ................................................................... 142 PN051BA/1314 

Rekenzwakke kinderen begeleiden in de rekenwereld tot 20 ............................................................................... 143 PN041BA/1314 

Rekenzwakke kinderen begeleiden in de rekenwereld tot 100 ............................................................................. 144 PN042BA/1314 

Rekenzwakke kinderen begeleiden in de rekenwereld tot 1000 ........................................................................... 145 PN043BA/1314 

Mandala’s ................................................................................................................................................................. 146 PN039NI/1314 

Yoga voor kleuters ................................................................................................................................................... 147 PN016BA/1314 

Ontspannings- en bewegingstussendoortjes .......................................................................................................... 148 PN017BA/1314 

100% participatie in de klas en op school .............................................................................................................. 149 PN014BA/1314 

Toeternietoe?! .......................................................................................................................................................... 150 PN112BA/1314 

Kijk juf, samen lukt het! .......................................................................................................................................... 151 PN120BA/1314 

Elk kind “zijn” dag. Thema: Jarig zijn, feestbiggen in de gloria! ............................................................................ 152 PN148BA/1314 

Als de zon schijnt... .................................................................................................................................................. 153 PN124BA/1314 

Hoera, ik mag in de hoek! ....................................................................................................................................... 154 PN133BA/1314 

Is Frans leuk? JA! ...................................................................................................................................................... 155 PN138BA/1314 

Humor in de klas? Laat me niet lachen! ................................................................................................................. 156 PN155BA/1314 

Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: “Gezelschapsspelen” ............................................................................. 157 PN110BA/1314 

Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: “Voor kinderen met zorgvragen” .......................................................... 158 PN109BA/1314 

Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: “Tijd en ruimte” ................................................................................... 159 PN103BA/1314 

Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: “Ontwikkelingskansen in verband met getallen en meten” ............... 160 PN104BA/1314 

Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: “Schrijfmotoriek” .................................................................................. 161 PN105BA/1314 

SOS! Mijn klas(se)restaurant! ................................................................................................................................... 162 PN111BA/1314 

Voorbereidend schrijven: uit de greep van de pen ................................................................................................ 163 PN115BA/1314 

Portfolio: een boek vol talenten ............................................................................................................................. 164 PN118BA/1314 

Curriculumdifferentiatie: theorie + toepassing wiskunde ..................................................................................... 165 PN139BA/1314 

Differentiëren in wiskunde ..................................................................................................................................... 166 PN140BA/1314 

De kracht van een rijke leeromgeving .................................................................................................................... 167 PN134BA/1314 

Tweedaagse opleiding: een maat(aan)pak voor kleuters ....................................................................................... 168 PN113BA/1314 

Een maat(aan)pak voor kleuters – module 1: Help, ik heb geen tijd om te observeren! ..................................... 169 PN114BA/1314 

Een maat(aan)pak voor kleuters – module 2: Na de observatie, de differentiatie ............................................... 170 PN121BA/1314 

Een maat(aan)pak voor kleuters – module 3: Spel en spelontwikkeling .............................................................. 171 PN122BA/1314 

3


Zorgzaam spreken met kinderen ............................................................................................................................ 172 PN129BA/1314 

Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag van kinderen .......................................................................................... 173 PN130BA/1314 

Zorgzaam spreken: een slechtnieuwsgesprek voeren ............................................................................................ 174 PN098BA/1314 

Zorgzaam spreken met ouders ............................................................................................................................... 175 PN092BA/1314 

Leren werken met ZORGKOMPAS, een digitaal kindvolgsysteem dat handelingsgericht 

werken ondersteunt ................................................................................................................................................ 176 PN080BA/1314 

Belonen en straffen ................................................................................................................................................. 177 PN131BA/1314 

Pesten, je kan er écht iets aan verhelpen! .............................................................................................................. 178 PN132BA/1314 

Leren Leren Lager Onderwijs ................................................................................................................................... 179 PN091BA/1314 

Leren leren in het kleuteronderwijs........................................................................................................................ 180 PN123BA/1314 

Nieuwe AVI-bepalingen en AVI-toetsen .................................................................................................................. 181 PN015NI/1314 

Een stressloze klas: pesten kennen wij niet! ........................................................................................................... 182 PN069BA/1314 

Breinvriendelijk leren: met de hersenen in gedachten voor de klas .................................................................... 183 PN062BA/1314 

Energizers: Introductie 2012! Nieuwe opkikkers, tussendoortjes, sfeermakers, 

doe- en rustmomenten voor de klas ....................................................................................................................... 184 PN063BA/1314 

Energizers: een stap verder. Van tussendoortje tot volwaardig leermoment ....................................................... 185 PN064BA/1314 

Meervoudige Intelligentie. Bereik betere leerprestaties bij meer leerlingen door na te gaan hoe ze slim zijn ............ 186 PN065NI/1314 

Rekenzwakke kinderen leren omgaan met kommagetallen ................................................................................. 187 PN048BA/1314 

Rekenzwakke kinderen leren omgaan met metend rekenen en meetkunde ....................................................... 188 PN049BA/1314 

Rekenzwakke kinderen leren omgaan met breuken ............................................................................................. 189 PN050BA/1314 

Begeleiden van leesmoeilijkheden doorheen de volledige lagere school ............................................................ 190 PN044BA/1314 

Begeleiden van spellingsmoeilijkheden doorheen de volledige lagere school .................................................... 191 PN045BA/1314 

Peuteryoga ............................................................................................................................................................... 192 PN040BA/1314 

Megajuf, supermeester over de aanpak van socio-emotionele en gedragsproblemen ........................................ 193 PN038BA/1314 

Ontdek de kracht van coachen ............................................................................................................................... 194 PN034NI/1314 

Zorg voor jezelf met Mindfulness ........................................................................................................................... 195 PN032NI/1314 

Help, ik verdrink in mijn denken! ........................................................................................................................... 196 PN029BA/1314 

Leer kinderen hun talenten en kwaliteiten kennen! ............................................................................................. 197 PN031BA/1314 

Hoogbegaafd? Een wonderkind! ............................................................................................................................. 198 PN013BA/1314 

Brain Gym®: bewegen is de poort tot leren! Basiscursus Brain Gym® 101: deel 1 ............................................... 199 PN027BA/1314 

Brain Gym®: bewegen is de poort tot leren! Basiscursus Brain Gym® 101: deel 2 ............................................... 200 PN001BA/1314 

Snoezelen en het ervaren van zintuigen in gewoon en buitengewoon onderwijs ............................................... 201 PN030NI/1314 

Yoga in de klas ......................................................................................................................................................... 202 PN006BA/1314 

De kracht van je stem in communicatie ................................................................................................................. 203 PN022BA/1314 

Tips & tricks voor Android tabletcomputers in de onderbouw ............................................................................. 204 PN141BA/1314 

Tips & tricks voor Android tabletcomputers in de bovenbouw ............................................................................. 205 PN142BA/1314 

Tips & tricks voor Ipad tabletcomputers in de onderbouw ................................................................................... 206 PN143BA/1314 

Tips & tricks voor Ipad tabletcomputers in de bovenbouw ................................................................................... 207 PN144BA/1314 

Actief lesgeven met digitale media ......................................................................................................................... 208 PN025BA/1314 

Kleuterneusjes gericht op de pc .............................................................................................................................. 209 PN026BA/1314 

Online media in de les ............................................................................................................................................ 210 PN033BA/1314 

Online huisregels - een sociaal mediabeleid .......................................................................................................... 211 PN052NI/1314 

ICT in de les Frans? Ja! ............................................................................................................................................. 212 PN137BA/1314 

In twee dagen van ICT-leek tot enthousiaste computergebruiker die in de klas 

ICT-eindtermen realiseert ........................................................................................................................................ 213 PN101BA/1314 

Muizen in de kleuterklas? ........................................................................................................................................ 214 PN093BA/1314 

Gratis software voor direct gebruik in de Lagere School ........................................................................................ 215 PN097BA/1314 

Gratis software voor de lagere school deel 2 .......................................................................................................... 216 PN099BA/1314 

PowerPoint voor de kleuter- en lagere school ........................................................................................................ 217 PN095BA/1314 

Digitale prentenboeken maken .............................................................................................................................. 218 PN096BA/1314 

Muzisch met digitale beelden in de lagere school ................................................................................................. 219 PN094BA/1314 

SMART Basisopleiding .............................................................................................................................................. 220 PN060BA/1314 

SMART Gevorderden Opleiding ............................................................................................................................... 221 PN061BA/1314 

SMART Lesson Activity Toolkit ................................................................................................................................. 222 PN059BA/1314 

4


Beste collega 

In deze brochure van de dienst nascholing van het vicariaat onderwijs bisdom Gent krijg je, net als de voorbije jaren, een 

uitgebreid, boeiend en swingend aanbod vormingsactiviteiten. 

Met een job in het onderwijs kun en mag je niet louter teren op de classics, op wat je meekreeg tijdens je opleiding. 

Je blijft een leven lang leren: je kijkt naar wat er beweegt in de maatschappij, je staat open voor nieuwe geluiden en 

geeft dat enthousiast door aan de jonge mensen bij je in de klas. Zo stoom je hen, samen met je collega’s, klaar tot fijne 

volwassenen met een wakkere geest. 

Klinkt dat je als muziek in de oren? Ga dan zeker grasduinen in ons uitgebreid aanbod en kijk op welk vlak je je blik 

wil verruimen. Heel wat vormingen kan je volgen vanuit je persoonlijke interesses en noden. Maar dat kan ook met je 

collega’s of zelfs binnen de scholengemeenschap. Hou daar als teamplayer zeker rekening mee. 

Je kunt vormingen combineren en op die manier een dynamische cluster binnen een focusthema maken. Maak op die 

manier je eigen hitlijst, waar uptempo en klassiek perfect naast elkaar kunnen staan. 

Voor professioneel advies bij de samenstelling van je lijst, kun je altijd terecht bij ons team. Op onze vernieuwde website 

www.pedic.be krijg je daarover alle nodige info, het hele aanbod digitaal naar de geschikte nascholing én de vernieuwde 

inschrijvingsprocedure. 

Op naar een schooljaar waar muziek in zit! 

Greet Mertens 

Directeur PEDIC 

PE-DIC-idee 

PE-DIC-initiatief 

PE-DIC-in orde! 

5


Interne nascholers PEDIC 

Administratieve medewerkers vzw VicOG, Nascholingsdienst PEDIC 

6 

Kathleen Vandenhaesevelde 

Nascholer 

kathleen.vandenhaesevelde@vsko.be 

0472 95 55 96 

s 

Dieter Bertin 

Nascholer 

dieter.bertin@vsko.be 

09 366 20 51 

s 

Greet Mertens 

Directeur 

greet.mertens@vsko.be 

0468 32 37 73 

09 269 14 80 

s 

Liesbet Van Geeteruyen 

Nascholer 

liesbet.van.geeteruyen@telenet.be 

052 52 43 23 

s 

s 

Lindsay De Cock 

lindsay.decock@vsko.be 

09 269 14 90 

Nancy De Meyer 

nancy.demeyer@vsko.be 

09 269 14 92 

Kevin Weytens 

kevin.weytens@vsko.be 

09 269 14 91 

pedic@vsko.be 

09 225 37 34 

Ivan Bauwens 

Nascholer 

ivan.bauwens@vsko.be 

09 366 27 10 

Ines Vandoorne 

Nascholer 

ines.vandoorne@vsko.be 

051 63 56 43 

s


Externe voordrachthouders PEDIC 

Art de Co Energizers: Introductie 2012! Nieuwe opkikkers, tussendoortjes, sfeermakers, doe- en rustmoment 

en voor de klas; Energizers: Een stap verder. Van tussendoortje tot volwaardig leermoment; 

Meervoudige Intelligentie. Bereik betere leerprestaties bij meer leerlingen door na te gaan hoe ze 

slim zijn; Breinvriendelijk leren: met de hersenen in gedachten voor de klas 

Inge BekAert Snoezelen en het ervaren van zintuigen in gewoon en buitengewoon onderwijs 

vzw BodymAp Een stressloze klas: pesten kennen wij niet! 

FIlIp BourgeoIs Actief lesgeven met digitale media; Online media in de les; Online huisregels – een sociaal 

mediabeleid 

CArloConI theAter Bewegingsexpressie met swung; Dramatisch spel met swung 

CBo Antwerpen BvBA Hoogbegaafd? Een wonderkind! 

CoAChIng4you Ontdek de kracht van coachen 

CompAgnIe de oorsprong Kun je de mieren horen zingen?; Drama à la carte 

de notenBoom vzw Kinderklanken in de kleuterschool 

krIstIen de sChuyter Kom maar DICHTER-bij! Werken met poëzie in de klas 

de sleutel vzw Over groenten en leefvaardigheden. Het gat in de haag; Kennis of vaardigheden, wie wint het 

pleit? Leiden persoonlijke en sociale vaardigheden naar succes?; Werken aan bevestigen en 

begrenzen. Omgaan met regels 

de spreekBuIs BvBA Dyscalculie en dyslexie, wat hebben ze gemeen? Wat doe je eraan? 

grIet dewItte Kinderen met DCD of motorische coördinatieproblemen 

eekhoutCentrum Gezellig SAMEN-spel; Masterclass: vertrouwenspersoon in het onderwijs; Bewegen tot het klinkt; 

Mandala’s; Peuteryoga 

klAAr hAmmeneCker Megajuf, supermeester over de aanpak van socio-emotionele en gedragsproblemen 

hIlde heunInCk Rekenzwakke kinderen begeleiden in de rekenwereld tot 20; Rekenzwakke kinderen begeleiden 

in de rekenwereld tot 100; Rekenzwakke kinderen begeleiden in de rekenwereld tot 1000; 

Rekenzwakke kinderen leren omgaan met kommagetallen; Rekenzwakke kinderen leren omgaan 

met metend rekenen en meetkunde; Rekenzwakke kinderen leren omgaan met breuken; 

Begeleiden van leesmoeilijkheden doorheen de volledige lagere school; Begeleiden van 

spellingsmoeilijkheden doorheen de volledige lagere school 

kAstAAr BvBA De kracht van je stem in communicatie 

grIet mIlh Kleuterneusjes gericht op de pc 

kAtrIen tonnArd Katholieke godsdienst geven in een multireligieuze klas?! 

vAnerum BelgIë nv SMART Basisopleiding; SMART Gevorderden Opleiding; SMART Lesson Activity Toolkit 

ruth vAn vlIerBerghe Maak je taakje; Auti-werking opstarten binnen een klas; Je klas leefbaar maken voor een kind met ASS 

kAtIe velghe Godly Play; 

somAyA verstyn Weg met de stress! Doe Brain Gym® en de kinderen zijn weer mentaal fris voor de volgende brok 

leerstof; Open de deur voor schrijven met het lichaam als wegwijzer; Brain Gym®: bewegen is 

de poort tot leren! Basiscursus Brain Gym®: deel 1; Brain Gym®: bewegen is de poort tot leren! 

Basiscursus Brain Gym®: deel 2 

vlAAmse verenIgIng voor 

hooggevoelIge personen vzw Hooggevoelige kinderen – Hoe herken je ze? Hoe ga je ermee om? 

vzw doedèskAden 100% participatie in de klas en op school 

vzw ItAm Zorg voor jezelf met Mindfulness 

vzw krIk De rijkdom van poppen in de klas (popdidactiek en poppen maken) 

vzw musICA Muzikale vingerspelletjes; Klankmassages; Muzikale dialogen; Creatieve stemspelletjes met jonge 

kinderen; Muzikale kamishibai 

vzw onderwIjsservICe Nieuwe AVI-bepalingen en AVI-toetsen 

vzw wAw Leer kinderen hun talenten en kwaliteiten kennen!; Help, ik verdrink in mijn denken! 

wAnnAdAnCe!? Bodypercussie, muziek maken met je lichaam!; Yoga in de klas; Zumbatomic voor kleuters; 

Kleuterdans; Kidshiphop; Yoga voor kleuters; Ontspannings- en bewegingstussendoortjes 

7


Inlichtingen en inschrijvingen 

wAAr vInd Ik InFormAtIe 

• In deze nascholingsbrochure die bij de affiche ophangt in je leraarslokaal 

• Maar vooral en zeer uitgebreid op onze interactieve website www.pedic.be 

• Telefonisch in PEDIC op het nummer 09 225 37 34 of rechtstreeks bij de directeur van PEDIC die daarvoor bereikbaar is op 

09 269 14 80 of op 0468 32 37 73 

hoe sChrIjF Ik In 

• Voor alle nascholingen schrijf je in via www.pedic.be. Kies voor het tabblad “Inschrijven” en via je account kan je inschrijven voor 

individuele nascholingen of nascholingen voor een team 

Inschrijvingen individuele nascholingen en dagen van 

• Na je inschrijving ontvang je een bevestiging op het e-mailadres waarmee je account is aangemaakt 

• Je krijgt een melding van zodra je attest van deelname beschikbaar is 

• Prik voor individuele sessies onmiddellijk de door jou gekozen data in jouw agenda of check je account om te zien voor welke 

nascholingen je bent ingeschreven 

• PEDIC verwittigt je via je account of telefonisch indien een sessie om één of andere reden toch niet kan plaatsvinden 

Inschrijvingen nascholingen voor een team 

• De betrokken nascholer zal contact met je opnemen om de data vast te leggen 

• Aan een nascholing voor een team kan een betalend intakegesprek vooraf gaan 

• Het attest van deelname wordt na afloop aan de school digitaal ter beschikking gesteld via het account 

krIjg Ik een BevestIgIng en kAn Ik Annuleren 

Individuele nascholingen 

• Na je inschrijving ontvang je een bevestiging op het e-mailadres waarmee je account is aangemaakt 

• Annuleren kan enkel door – uiterlijk 4 werkdagen voor aanvang van de nascholing – uit te schrijven via je account. Zo niet zal men 

verzocht worden de volledige bijdrage te betalen 

• Bij inschrijving voor een reeks worden de deelnemers verwacht voor alle sessies 

• Terugbetalingen kunnen niet gebeuren in geval van afwezigheid of verontschuldiging voor enkele sessies. De volledige bijdrage dient 

betaald te worden 

Nascholingen voor een team 

• Afspraken voor nascholingen voor een team worden in een contract vastgelegd en daarmee bevestigd door PEDIC. Je behoudt één 

exemplaar voor je nascholingsplan en zendt het andere voorzien van de schoolstempel én ondertekend terug aan PEDIC 

• Annuleren kan enkel door – uiterlijk 20 werkdagen (schoolvakanties niet meegerekend) voor aanvang van de nascholing – uit te 

schrijven via mail aan de directeur van PEDIC op greet.mertens@vsko.be. Zo niet zal de school verzocht worden om de volledige 

bijdrage te betalen 

hoe moet Ik BetAlen 

Na ontvangst van de digitale factuur via het account, schrijf je het aangegeven bedrag over op rekeningnummer 

IBAN: BE55 4487 6207 5144 – BIC: KREDBEBB, met vermelding van de gestructureerde mededeling 

hoeveel moet Ik BetAlen 

In de brochure wordt voor elk nascholingsaanbod in de rubriek “organisatie” informatie gegeven die toelaat exact te berekenen 

hoeveel die nascholing jou zal kosten. Die werkingskost omvat loonlasten, alle logistieke, materiële en administratieve kosten. Alle 

nascholingsprijzen worden jaarlijks aangepast aan de evolutie van de gezondheidsindex. 

De prijzen werden berekend op basis van de gezondheidsindex van februari 2012. 

gelden er voor BepAAlde omstAndIgheden BIjzondere BetAlIngsvoorwAArden 

Voor kleine scholen, met directeur met onderwijsopdracht, wordt er een bijzondere prijsregeling voorzien. Directies die daarvoor in 

aanmerking denken te komen, melden dat tijdens het inschrijvingscontact met de nascholer. 

hoe kAn Ik pedIC BereIken 

Raadpleeg www.pedic.be. Klik op de homepage links op de knop “Bezoek ons”. 

8


Agenda nemen en vlug noteren! 

Ook in het schooljaar 2013-2014 staan er een aantal “Dagen van…” gepland. Daarvoor kan pas ingeschreven worden van zodra 

de folder gepubliceerd wordt op de website www.pedic.be en verspreid via de digitale nieuwsbrief PEDIClicks. 

De Grote Peuterdag 

donderdag 3 oktober 2013 

of dinsdag 21 januari 2014 

Tweedaagse van de 

zorgcoööördinatoren 

donderdag 28 

én vrijdag 29 november 2013 

Dag van het ondersteunend personeel 

dinsdag 25 februari 2014 

Dag van het kleuteronderwijs 

donderdag 8 mei 2014 

Dag van de leerkracht 

bewegingsopvoeding 

vrijdag 25 oktober 2013 

Dag van het zesde leerjaar 

dinsdag 28 januari 2014 

9

Nascholingsaanbod gewoon en buitengewoon basisonderwijs • programma 2012-2013 2013-2014 

MUZO-aanbOd teaM 2013-2014 

10 

KLEUTERSCHOOL LAGERE SCHOOL 

TEAM TEAM 

Accio alohomora 

engorgio, geheim van 

muzische 

hoekenverrijking 

Pag. 75 

SCHEMA MUZO-aanbod TEAM 2012-2013 

Bodypercussie 

Pag. 41 

BASISSCHOOL 

Kleur!rijke verhalen 

Pag. 36 

Muzo goed evalueren 

Pag. 33 

Muzo – En... ACTIE! 

Werken met de 

leerlijn 

Pag. 31 

Bewegingsexpressie 

met swung 

Pag. 37 

Dag TAAL, kom maar 

binnen! 

Pag. 35 

Drama à la carte 

Pag. 40 

Het nieuwe leerplan 

mediaopvoeding 

Pag. 28 

TEAM 

Aan de slag: 

muzo-doedag 

Pag. 29 

Duiding doedag 

Pag. 30 

Muzo – Hoe? - zo! 

Leerlijn kijkwijzer 

Pag. 32 

Dramatisch spel met 

swung 

Pag. 38 

Kun je de mieren 

horen zingen 

Pag. 39 

Elk kind “zijn” dag: 

jarig zijn! 

Pag. 62 

BEELD: mat. + 

technieken voorstelling 

én actief oefenen 

Pag. 34 

BEELD: voorstelling 

mat. én creatieve 

technieken 

Pag. 42


MUZO-aanbOd individU 2013-2014 

KLEUTERSCHOOL LAGERE SCHOOL BASISSCHOOL 

INDIVIDU 

De rijkdom van 

poppen 

in de klas 

Pag. 128 

zumbatomic voor 

kleuters 

Pag. 107 

Kinderklanken in de 

kleuterschool 

Pag. 119 

Accio, Accio 

alohomora engorgio, 

het geheim van muzische 


Pag. 117 

Kleuterdans 

Pag. 108 

SCHEMA MUZO-aanbod INDIVIDU 2012-2013 

INDIVIDU INDIVIDU 

Beeldopvoeding: 

creatief aan de slag 

met herbruikbare 

materialen 

Pag. 106 

Muzo – En... ACTIE! 

Werken met de 

leerlijn 

Pag. 116 

Muzisch hoekenwerk 

Pag. 98 

Bodypercussie 

Pag. 122 

Kom maar 

DICHTERbij! 

Werken met 

poëzie in de klas 

Pag. 125 

Muzikale 

vingerspelletjes 

Pag. 110 

Creatieve 

stemspelletjes 

Pag. 126 

Bewegen tot het 

klinkt 

Pag. 124 


Pag. 121 

open de deur voor 

schrijven met het 

lichaam als wegwijzer 

Pag. 123 

Als zorgleerkracht, 

zorgco en blio 

muzisch aan de slag 

Pag. 101 

Brug Muzo: muzische 

brugactiviteiten 

Pag. 100 

Gezellig SAMEN-spel 

Pag. 112 

Kidshiphop 

Pag. 109 

En actie : 

werken met de 

leerlijn 

Pag. 116 

Muzikale dialogen 

Pag. 118 

Muzikale kamishibai 

Pag. 127 

Kun je de mieren 

horen zingen? 

Pag. 120 

Klankmassages 

Pag. 111 

De directeur muzocoach 

voor zijn team 

Pag. 115 

Beeld : 

mat.+technieken 

voorstelling 

Pag. 113 

BEELD mat. + technieken: 

voorstelling én 

actief oefenen 

Pag. 114 

Dag TAAL, kom maar 

binnen! Geef je 

spreken een stem, ik 

luister 

Pag. 96 

Muzo - Taal: 

kleur!rijke verhalen: 

creatief vertellen 

Pag. 97 

11


ZORG-aanbOd teaM 2013-2014 

12 


TEAM 

Leren Leren 

Pag. 47 

Kijk juf, 

samen lukt het! 

Pag. 49 

Wiskunde in de 

kleuterklas? 

Pag. 50 t.e.m. 52 

Belonen en straffen 

Pag. 66 

Een maat(aan)pak 

Module 1: 

help, ik heb geen tijd 

Module 2: 

differentiatie 

Module 3: spel en 

spelontwikkeling 

Pag. 54 t.e.m. 56 

uit de greep 

van de pen 

Pag. 53 

Accio alohomora 

engorgio: muzische 


Pag. 75 

Portfolio: 

een boek 

vol talenten 

Pag. 82 

Iedereen een etiket 

Pag. 77 

Contractwerk 

Pag. 81 

Leren leren 

Pag. 48 

Coöperatieve 

werkvormen 

Pag. 63 

Hoera, 

ik mag in de hoek 

Pag. 83 

De kracht van 

motivatie 

Pag. 78 

TEAM TEAM 

Differentiatie 

wiskunde 

Pag. 58 

Differentiatie taal – 

lezen en schrijven 

Pag. 59 

Curriculum- 


Pag. 60 

Mindmappen met 

jonge kinderen 

Pag. 46 

Leer kinderen hun 

talenten en 

kwaliteiten kennen! 

Pag. 68 

zorgzaam spreken 

met ouders 

Pag. 65 

zorgzaam spreken/ 

omgaan met kinderen 

Pag. 64 en 85 

Energizers 

Pag. 70-71 

Mindfulness 

Pag. 74 

De kracht van je stem 

in communicatie 

Pag. 67 

zoRGKoMPAS 

Pag. 61 

Meervoudige 

intelligentie 

Pag. 72 

Yoga in de klas 

Pag.84 

omgaan 

met diversiteit 

Pag. 76 

Help, ik verdrink in 

mijn denken! 

Pag. 69 

Snoezelen en het 

ervaren van zintuigen 

Pag. 73 

Pesten, je kan er écht 

iets aan verhelpen! 

Pag. 57 


jarig zijn! 

Pag. 62 

100 % participatie in 

de klas en op school. 

Pag. 80 


Pag. 36 

Weg met de stress! 

Pag. 79


ZORG-aanbOd individU 2013-2014 

KLEUTERSCHOOL LAGERE SCHOOL 

Een maat(aan)pak 

Module 1: 

help, ik heb geen tijd 

Module 2: 


Module 3: spel en 

spelontwikkeling 

Pag. 168 en 169 

t.e.m. 171 

uit de greep 

van de pen 

Pag. 163 

Contractwerk 2Ko 3Ko 

Pag. 133 

Toeternietoe 

Pag. 150 

Portfolio voor kleuters 

Pag. 164 

Meertalige kleuters 

Pag. 91 

INDIVIDU 

Het gat in de haag 

Pag. 139 

Leren leren 

Pag. 180 

Als de zon schijnt 

Pag. 153 

Peuteryoga 

Pag. 192 

Kijk juf, 

samen lukt het 

Pag. 151 

Yoga voor kleuters 

Pag. 147 

ontspannings- en 

bewegings- 

tussendoortjes 

Pag. 148 

Differentiëren 

wiskunde of taal 

Pag. 95 en 166 

Curriculum- 


wiskunde 

Pag. 165 

Curriculum- 


spelling 

Pag. 99 

Begeleiden van 

leesmoeilijkheden 

Pag. 190 

Begeleiden van spellingsmoeilijkheden 

Pag.191 

Megajuf, 

supermeester 

Pag. 193 

Nieuwe 

AVI-bepalingen en 

AVI-toetsen 

Pag. 181 

Houding van leerkrachten 

ten opzichte van 

rekenen in relatie tot 

rekenvaardigheid van 

kinderen - Pag. 129 

Contractwerk als 

krachtig middel om te 

differentiëren 

Pag. 131 

INDIVIDU 

Leren leren 

Pag. 179 

Hoera, 

ik mag in de hoek 

Pag. 154 

De kracht van een 

rijke leeromgeving 

Pag. 167 

Een stressloze klas: 

pesten kennen 

wij niet 

Pag. 182 

Kennis of 

vaardigheden 

Pag. 140 

Leer kinderen hun 

talenten en 

kwaliteiten kennen! 

Pag. 197 

Muzisch hoekenwerk 

Pag. 98 

Iedereen een etiket! 

Pag. 132 

Rekenzwakke 

kinderen begeleiden 

Pag. 143 t.e.m. 145 en 

pag. 187 t.e.m. 189 

Werken aan 

bevestigen of 

begrenzen 

Pag. 141 

Pesten, je kan er echt 

iets aan verhelpen 

Pag. 178 

De kracht van 

motivatie 

Pag. 130 

Breinvriendelijk leren 

Pag. 183 

Humor in de klas? 

Laat me niet lachen! 

Pag. 156 

100 % participatie in 

de klas en op school 

Pag. 149 



Pag. 102 

De kracht van een 

rijke leeromgeving 

Pag. 167 

13


ZORG-aanbOd individU 2013-2014 

14 

Brugsessie K3-L1 

Pag. 157 t.e.m. 161 

zorgzaam spreken/ 

omgaan met kinderen 

Pag. 172-173 

zorgzaam spreken: 

een 

slechtnieuwsgesprek 

voeren 

Pag. 174 

zorgzaam spreken 

met ouders 

Pag. 175 


Ko + 1ste graad 

Pag. 177 

Mindfulness 

Pag. 195 

Energizers 

Pag. 184-185 

Brug muzische 

brugactiviteiten 

Pag. 100 

BASISSCHOOL 

Masterklas rond 

vertrouwenspersoon 

Pag. 17-18 

ontdek de kracht 

van coachen 

Pag. 194 

Je klas leefbaar 

maken voor een kind 

met ASS 

Pag. 136 

De kracht van je stem 

in communicatie 

Pag. 203 

zoRGKoMPAS 

Pag. 176 


Pag. 97 

Dag Taal 

Pag. 96 

INDIVIDU 

Mandala’s 

Pag. 146 

Hoogbegaafd, 

een wonderkind 

Pag. 198 

Hooggevoelige 

kinderen 

Pag. 137 

Meervoudige 

intelligentie 

Pag. 186 

Help, ik verdrink in 

mijn denken! 

Pag. 196 

Als zorgleerkracht, 

zorgco en blio 

muzisch aan de slag 

Pag. 101 

Maak je taakje 

Pag. 134 

Braingym® 

Pag. 199-200 

Kinderen met DCD 

Pag. 138 

Snoezelen en het 

ervaren van zintuigen 

Pag. 201 

Dyscalculie, dyslexie 

en cognitieve functies 

Pag. 142 


Pag. 202 

Auti-werking 

opstarten binnen 

een klas 

Pag. 135 


jarig zijn 

Pag. 152


iCt-aanbOd teaM en individU 2013-2014 


TEAM INDIVIDU TEAM INDIVIDU TEAM INDIVIDU 

Muizen in de 

kleuterklas 

Pag. 43 

Muizen in de 

kleuterklas 

Pag. 214 

Digitale 

prentenboeken 

maken 

Pag. 218 

Kleuterneusjes gericht 

op de pc! 

Pag. 209 

Haalbare voorstellen 

ICT-eindtermen 

Pag. 44 



Pag. 46 

ICT in de les Frans? 

JA! 

Pag. 45 

SCHEMA ICT-aanbod Basisonderwijs 2012-2013 

Muzisch met 

digitale beelden 

Pag. 219 

Gratis software 

voor direct gebruik in 

de lagere school 

Pag. 215 

Gratis software voor 

de lagere school 

deel 2 

Pag. 216 



Pag. 102 

ICT in de les Frans? 

JA! 

Pag. 212 

Tips en Tricks voor 

Ipad! 

Pag. 206-207 

Tips an Tricks voor 

android tablet 

Pag. 204-205 

Actief lesgeven met 

digitale media 

Pag. 208 



Pag. 28 

Van ICT-leek tot 

enthousiaste 

computergebruiker 

Pag. 213 

PowerPoint in de 

basisschool 

Pag. 217 

SMART 

basisopleiding 

Pag. 220 

SMART Gevorderden- 

opleiding 

Pag. 221 

SMART Lesson 

Activity Toolkit 

Pag. 222 

online huisregels - 

een sociaal 

mediabeleid 

Pag. 211 

online media in je les 

Pag. 210 

15


SUPPLeMentaiR-aanbOd teaM en individU 2013-2014 

16 


TEAM INDIVIDU TEAM INDIVIDU TEAM INDIVIDU 

Wereldoriëntatie in 

het kleuteronderwijs 

Pag. 22 

SoS! Mijn klas(se) 

restaurant! 

Pag. 162 

Taal beschouwen... 

is dat moeilijk? 

Pag. 21 

Wero Horiverti in de 

lagere school 

Pag. 23 

Een wero-methode 

kiezen? Het noorden 

niet verliezen 

Pag. 24 

Wero - goed evalueren 

Pag. 26 

De geest van 

het leerplan 

wereldoriëntatie 

VVKBao 

Pag. 27 


Pag. 105 

De geest van 

het leerplan 

wereldoriëntatie 

Pag. 104 

Is Frans leuk? 

JA! 

Pag. 155 

We maken werk 

van techniek 

Pag. 25 



Pag. 28 

Brug taalbeschouwing 

Pag. 93 

Brug beginnende 

geletterdheid 

Pag. 94 

Brug techniek 

Pag. 103 


Pag. 97 

Dag taal 

Pag. 96 

Godly play 

Pag. 89 

Katholieke godsdienst 

in een 

multireligieuze klas?! 

Pag. 90

doCenten 

• docent van ISW Limits (Spin-off KU Leuven) 

• Annemie Lagrain, preventieadviseur psychosociaal welzijn 

bij de Vlaamse Overheid 

doelgroep 

Alle pesonen actief in het onderwijs die de functie van 

vertrouwenspersoon (zullen) uitoefenen. 

dAtA en loCAtie 

donderdag 6 februari 2014 



telkens van 9.30 u. tot 16.30 u. 

Vicariaat onderwijs bisdom Gent, nascholingsdienst PEDIC 

Coupure Rechts 314, 9000 Gent 

09 225 37 34 of www.pedic.be 

vertrouwenspersoon 

in het onderwijs 

hoe ConFliCten en ongewenst gedrAg 

op sChool voorkomen en AAnpAkken? 

prijs 

De inschrijfprijs voor de drie opleidingsdagen bedraagt 

380 euro (incl. syllabus, digitale leeromgeving, catering en 

middaglunch). We aanvaarden opleidingscheques binnen de 

geldende regelgeving. 

Info op www.vdab.be/opleidingscheques 

isw limits 

inFo 

Dirk Debuysere 

Directeur Eekhoutcentrum 

KU Leuven Kulak Kortrijk 

056 24 61 82 

dirk.debuysere@kuleuven-kulak.be 

www.eekhoutcentrum.be 

insChrijven 

Online via www.eekhoutcentrum.be 

teAmgeriCht 

Deze MasterClass kan ook teamgericht aangevraagd 

worden. Contacteer Dirk Debuysere op 056 24 61 82 

masterClass niveauoverstijgend 

www.eekhoutcentrum.be 

17

18 

inhoud 

DAG 1 

Op de eerste dag staan we stil bij de wetgeving en de verschillende rollen 

en verantwoordelijkheden die de wet toewijst aan de verscheidene 

actoren. Hierbij besteden we ook aandacht aan de relatie tussen de 

preventieadviseur psychosociale aspecten en de vertrouwenspersoon. 

De taak van de vertrouwenspersoon wordt duidelijk omschreven. 

Verder geven we een duidelijke visie op conflicten en ongewenst 

gedrag die zich kunnen voordoen in relatie met collega’s, directie 

en externen. Zowel individuele, organisatorische als leidinggevende 

factoren spelen een rol in het begrijpen van probleemsituaties. Deze 

systematische bril is immers belangrijk vooraleer we de stap naar 

opvang en bemiddeling zetten. 

uitgAngspunt 

Het KB van 17 mei 2007 betreffende de voorkoming van 

psychosociale belasting veroorzaakt door het werk omschrijft 

de wettelijke vereisten met betrekking tot de preventie van 

geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. 

Naast de preventieadviseur pyschosociale aspecten, heeft de 

vertrouwenspersoon een belangrijke rol te vervullen in het 

voorkomen en aanpakken van problemen van psychosociale 

aard die zich kunnen voordoen in werkrelaties met collega’s en 

directieleden. 

Om deze taak goed te kunnen opnemen is een specifieke 

opleiding geen overbodige luxe. Deze driedaagse opleiding biedt 

(toekomstige) vertrouwenspersonen de nodige handvatten om 

aan de slag te kunnen gaan. 

Vanuit haar jarenlange ervaring met het Steunpunt Ongewenst 

Gedrag op School werkt ISW Limits met herkenbare situaties uit 

scholen. 

doelen oF Beoogde Competenties 

Deze driedaagse opleiding heeft als doelstellingen: 

• een duidelijk zicht te bieden op de dynamiek van conflicten en 

ongewenst gedrag onder medewerkers op school; 

• op interactieve wijze gesprekstechnieken en vaardigheden in te 

oefenen voor de opvang en bemiddeling; 

• steunpunten aan te reiken om een welzijnsbeleid op school te 

optimaliseren. 

DAG 2 

De centrale taak van een vertrouwenspersoon is echter een goede 

opvang verzekeren vanuit een neutrale positie. Aan de hand van 

concrete cases trainen we op de tweede dag de opvangvaardigheden 

en bespreken we aandachtspunten en valkuilen. Vanuit een gerichte 

probleemanalyse focussen we ons verder op het zoeken naar 

oplossingen. We bespreken de verschillen tussen de informele 

(bemiddeling) en formele aanpak (het intern onderzoek). 

methodiek / werkvormen 

• Kennisoverdracht via concrete cases en herkenbare probleemsituaties 

uit het werkveld. 

• Interactieve opleiding: deelnemers krijgen ruim de mogelijkheid 

tot vraagstelling en tot het inbrengen van eigen ervaringen. 

• Wisselwerking tussen ervaring/praktijk en theorie: we waken 

erover dat er een goede afwisseling is tussen theorie en 

praktijk. 

• Rollenspel: we laten de deelnemers vaardigheden inoefenen 

via rollenspelen. 

DAG 3 

De derde dag staat in het teken van het aanleren van specifieke 

gespreksvaardigheden in het kader van de informele aanpak. Zowel 

het gesprek met de andere partij als het gesprek met de directie 

worden onder de loep genomen en ingeoefend. Ook bespreken 

we kort enkele aandachtspunten voor het gesprek met beide 

partijen. Het strikte bemiddelingsgesprek vormt onderwerp van een 

aparte opleidingsmodule voor vertrouwenspersonen die reeds de 

basisopleiding hebben gevolgd. 

Ten slotte lichten we de verschillende mogelijkheden toe om 

een welzijnsbeleid op school vorm te geven. Daarbij bespreken 

we ook een aantal randvoorwaarden voor de rol en werking 

van vertrouwenspersonen: hoe verbeter je je bereikbaarheid 

en bekendheid? Hoe maak je een verslag op? Hoe bewaar je de 

neutraliteit?

NascholiNgeN voor eeN team eN 

voor scholeNgemeeNschappeN 

Scholen(gemeenschappen) die teamnascholing inhoudelijk clusteren als een langlopend traject 

van minimum drie sessies binnen één schooljaar – intake niet inbegrepen – krijgen een korting 

van 15% op de factuur voor die sessies. 

Geef meteen aan bij je inschrijving via www.pedic.be dat de scholen(gemeenschap) 

verschillende onderwerpen inhoudelijk wil clusteren.

KLEUTERONDERWIJS 

LAGER ONDERWIJS 

= Hier wil ik me verder in verdiepen 

= Hier heb ik ondersteuning bij nodig 

TEAM INDIVIDU 

Muizen 

in de kleuterklas 

Praktische opvolgsessie 

Haalbare voorstellen voor het 

realiseren van de ICT-ET 

Digitale prentenboeken maken 

PowerPoint 

in de Basisschool 


enthousiaste gebruiker 


voor de lagere school 

Muzisch met 

digitale beelden

TAAL 

Dieter Bertin 

Lager onderwijs 

Taal beschouwen... is dat moeilijk? 

PN353BA/1314 

Kinderen gebruiken niet alleen taal, ze denken er ook voortdurend over na. Taalgebruik en taalbeschouwing gaan 

dus hand in hand. Tijdens deze nascholing bieden we jullie een blik op het vernieuwde leerplan taalbeschouwing. 

Tevens krijg je praktijkvoorbeelden hoe je de doelen uit het leerplan kunt bereiken. 

Taalbeschouwing, een boeiende en plezierige opdracht! 

Doelstellingen • Inzicht krijgen in het vernieuwde leerplan taalbeschouwing 

• Ontdekken op welke manier taalbeschouwing een kans kan krijgen binnen onze lessen 

• Bekijken van enkele concrete materialen 

Reflecties • Een duidelijke en gestructureerde nascholing; zeer enthousiast met de nodige vakkennis. (Katrien P.) 

• Uit deze nascholing heb ik veel geleerd; op een aangename, interactieve manier. Jouw enthousiasme geef je 

door! (Ria F.) 

Organisatie Teamnascholing 

PS + PV (5 uur) of PV + PV 5 uur 

Basisprijs tot 20 deelnemers: 176,00 euro/uur 

Prijs vanaf de 21ste deelnemer: basisprijs + 22,00 euro/bijkomende deelnemer/sessie 

Voor een intake op school betaal je 64,00 euro 

Inschrijven via www.pedic.be 

nascholingen voor een team en voor scholengemeenschappen 

21

Kathleen VanDenhaeseVelDe 

Wereldoriëntatie in de kleuterklas 

PN338BA/1314 

22 

Kleuteronderwijs 

Zorgcoördinatoren 

In deze nascholing nemen we het leerplan onder de loep. Wat is de visie, wat zijn de krachtlijnen en hoe zijn de 

doelen opgebouwd? We leggen de link naar onze klaspraktijk en verwerken de dimensies in een thema. 

Graag je leerplan wero bij de hand. 

DOelstellingen • Herhalen van de krachtlijnen en de visie van het leerplan Wereldoriëntatie 

• Kennismaken met de verschillende dimensies in het leerplan 

• Ontdekken hoe de doelen in het leerplan zijn opgebouwd 

• De theorie concreet maken binnen een thema 

Reflecties • Ik kan nu duidelijk werken met de dimensies. (Hilde D.W.) 

• EUREKA! Praktijkgerichte nascholing. (Jessy P.) 

• Opfrissing van het leerplan en verdere uitwerking deed goed. (Veronique T.) 


Min. 2u30 PS/PV 





nascholingen voor een team en voor scholengemeenschappen

iVan Bauwens 

Buitengewoon onderwijs type 1, 8 

Directies 



Wero Horiverti in de lagere school 

PN322BA/1314 

In deze nascholing kan worden ingegaan op een keuze uit volgende vragen: 

– Gebruiken we nu best handboeken of niet? 

– Wat is “algemene kennis” binnen wero? 

– Waarom is het leerplan wat het is? 

– Hoe kunnen we vlot een verticale lijn opbouwen rond een thema? 

– Hoe krijgen we die lijn in onze bestaande thema’s? 

– Hoe kan je makkelijk de leerplandoelen bewaken? 

– Welke kaarten en tijdsaanduidingen hang je op in je klas? 

– Hoe kunnen we de schoolomgeving maximaal benutten? 

Doelstellingen • Herhalen van de krachtlijnen, de visie en de opbouw van het leerplan Wereldoriëntatie 

• Zichtbaar maken van de relatie tussen “mens en tijd”, “mens en ruimte” en de overige bestaansdimensies 

• De dimensies gebruiken om onze thema’s vanuit verschillende perspectieven te verrijken 

• Onderzoeken van verticale lijnen in thematische aanpak aan de hand van een concreet uitgewerkt voorbeeld 

of eigen materiaal 

• Nagaan in welke mate en hoe het aanleggen van een omgevingsboek kan bijdragen tot verticale en 

horizontale samenhang 

Reflecties • We zien het zitten om aan de slag te gaan. Iedereen weet nu goed hoe we kunnen verder werken. (Vera K.) 

• Goed dat alles eens duidelijk en overzichtelijk werd uitgelegd. Concrete vragen waar ik nog mee zat zijn nu 

allemaal beantwoord. (Maya P.) 

• Heldere uitleg en veel kans tot vragen en opmerkingen. (Koen D.) 


Intake op de school verplicht 

Timing af te spreken met de nascholer, afhankelijk van de noden van de school 






23

iVan Bauwens 

24 



Directies 


Een wero-methode kiezen? Het noorden niet verliezen! 

PN333BA/1314 

Verantwoord kiezen welk wero-materiaal bruikbaar is voor jouw school is niet eenvoudig. Op een gestructureerde 

manier zicht krijgen op wat je als team belangrijk vindt of hoort te vinden is een eerste stap. 

Daarna kan je ter plaatse horen en zien hoe het ruime wero-aanbod daarop een antwoord biedt. 

Doelstellingen • Inzien dat elke school een specifieke situatie heeft die een andere aanpak voor wereldoriëntatie vereist 

• Aan de hand van een overzichtelijke structuur met herkenbare vragen stilstaan bij met welk soort materiaal 

onze school het meest gebaat zou zijn voor wereldoriëntatie 

• Vernemen hoe het nieuwe aanbod van de verschillende uitgeverijen een antwoord kan bieden op onze 

specifieke vragen 

• De kans krijgen om al het nieuwe materiaal over de verschillende uitgeverijen heen in te kijken om zich een 

degelijk beeld te vormen van de diversiteit van het aanbod 

Reflecties • We kregen een beter beeld van wat de keuzemogelijkheden zijn waardoor we onze eigen keuze al wat konden 

beperken. (David V.) 

• We ondervonden dat we aan elke methode nog wel wat werk zullen hebben, maar dat geeft ons net de 

vrijheid. Een motiverende nascholing! (Rita D.) 


Min. 3 uur PS. Indien op voorhand besproken met de nascholer, is er mogelijkheid om na de nascholing het 

materiaal verder in te kijken 




Inschrijven via www.pedic.be


Directies 




iVan Bauwens en Kathleen VanDenhaeseVelDe 

We maken werk van Techniek 

PN337BA/1314 

Wil je echt eens werk maken van “techniek” in je klas, dan kan je in deze nascholing op zoek gaan naar doelen 

en werkvormen in het leerplan Wero en/of in het ontwikkelingsplan. Je verkent een boeiend aanbod dat je 

klasoverschrijdend kan gebruiken. 

Breng je leerplan (LS + KS) en/of ontwikkelingsplan (KS) mee. 

Doelstellingen • Precies kunnen omschrijven wat techniek (niet) is en waarom (niet) 

• De drie sporen van techniek kennen: begrijpen, hanteren en duiden 

• De vier benaderingswijzen van techniek kunnen hanteren: uitvoerend, ontwerpend, analyserend en 

evaluerend 

• De dimensie techniek in het leerplan grondiger verkennen 

• Horizontale en verticale samenhang zien in de dimensie techniek 

• Materiaal verkennen waarmee we de doelen van techniek kunnen realiseren 

• Zoeken naar mogelijkheden om in de eigen klas kinderen kansen te geven om meer “technisch geletterd” te 

worden 

reflecties • Ik heb een ruimere blik gekregen op techniek. Er zijn zoveel manieren om techniek door te trekken in de 

klaspraktijk vanuit de realiteit. (Isabelle D.) 

• We moeten het niet te ver zoeken of te moeilijk maken. Er werden duidelijke voorbeelden gegeven. Erg 

aangename, ongedwongen aanpak, getoetst aan de praktijk. (Werner V.B.) 


Nascholing kleuterschool en lagere school gescheiden; keuze uit: PV 2 of 2u30/PS 3 uur of PS + PV 5 uur 






25

iVan Bauwens 

26 

Directies 



Wero goed evalueren – Nieuw in team! 

PN335BA/1314 

Wat moeten leerlingen kunnen, weten, snappen, worden? Hoe kan je dat nagaan? En hoe en wie informeren we 

daarover? Wereldoriëntatie evalueren kan toch meer zijn dan een invulblaadje...? 

Je overdenkt verschillende mogelijkheden en past ze toe op concrete doelen. Aan de deelnemers wordt gevraagd om 

wat evaluatiemateriaal mee te brengen. 

Doelstellingen • Stilstaan bij het waarom van wereldoriëntatie evalueren 

• Nadenken over en nagaan wat binnen het leergebied wereldoriëntatie moet worden geëvalueerd 

• Criteria voor goede evaluatie toepassen op doelen van wereldoriëntatie 

• Alternatieve vormen van evaluatie in overweging nemen en de haalbaarheid ervan verkennen 


3 uur PS + 2 uur PV 






iVan Bauwens 


Directies 



De geest van het leerplan wereldoriëntatie VVKBaO 

Nieuw in team! 

PN334BA/1314 

Je vindt het leerplan een complex werkdocument. Je slaagt er moeilijk in om zicht te krijgen op wat concreet van 

jou wordt verwacht. Je worstelt met de veelheid aan doelen. Samen nemen we de tijd om dat lijvige leerplan wat 

bevattelijker te maken en na te gaan hoe dat echt een hulpmiddel kan zijn om jouw lessen wereldoriëntatie rijker, 

beter en leuker te maken. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om het leerplan mee te brengen. 

Doelstellingen • Per dimensie van het leerplan bondig en in begrijpelijke taal kunnen uitleggen wat je met je leerlingen moet 

trachten te bereiken 

• Doelen lezen en die nauwkeurig trachten te interpreteren 

• De negen dimensies gebruiken als handig middel om meer verscheidenheid in elk thema te brengen 

• De kans krijgen om vragen te stellen over zaken waar je in dit leerplan mee worstelt 


3 uur PS 






27

iVan Bauwens 

28 

Directies 

ICT-coördinatoren 




Het nieuwe leerplan mediaopvoeding – Nieuw! 

PN336BA/1314 

Je leert het nieuwe leerplan kennen en wordt meteen op je gemak gesteld wat de inhoud en het verwezenlijken 

ervan betreft. Aan de hand van concrete voorbeelden en kleine interactieve momenten raak je snel vertrouwd met 

de opbouw en de nodige inzichten om dat in je klas gerealiseerd te zien. 

Breng je nieuwe leerplan mee! 

DOelstellingen • Begrijpen waarom voor een nieuw leerplan mediaopvoeding werd gekozen 

• Het hoofddoel en de drie basiscompetenties van dat leerplan leren kennen 

• De krachtlijnen van het leerplan verkennen 

• Elk leerplandoel met praktische toepassingen kunnen verduidelijken 


2u30 PV of 3 uur PS 






ICT 

TAAL

ines VanDoorne 

Bewegingsopvoeding 

Buitengewoon onderwijs type 1, 2, 8 

Directies 

Kinderverzorging 



Aan de slag: Muzo – Doedag 

PN360BA/1314 

Samen met je collega’s word je ondergedompeld in een muzische wereld. Je zal gedurende de hele nascholing 

samen activiteiten DOEN, waardoor je zelf aan den lijve ondervindt wat “muzisch bezig” zijn kan betekenen. 

Tegelijkertijd krijg je ook ideeën om met je kinderen in de klas muzisch aan het werk te gaan. Iedereen krijgt al die 

uitgeschreven activiteiten en ideeën netjes samengebundeld mee. 

Op die manier kan je onmiddellijk in je eigen klas aan de slag. 

Doelstellingen • De vijf muzische talen in geïntegreerde activiteiten beleven 

• Ervaren wat het is om “muzisch” bezig te zijn en daarbij herkennen en erkennen wat dat betekent voor jezelf 

en voor de anderen 

• De doedag aanwenden als instrument voor teambuilding 

Reflecties • Heel inspirerend om zelf aan slag te gaan. Het is niet zo moeilijk! (Kathy J.) 

• Met de activiteiten die we beleefden kunnen we zelf concreet in de klas aan de slag. Maakt dat we dat nu ook 

durven. (Nadine R.) 

• Boeiende en hele plezante nascholing. Hier leerde ik mijn collega’s op een andere, leuke manier kennen. 

(Yolande P.) 


PV of PS min. 2u30 tot max. 4 uur 






29


Muzo – Vervolgsessies Duiding Doedag 

PN361BA/1314 

30 



Blio’s 


Directies 




Je krijgt een extra duiding bij de doedag. Je beleeft opnieuw een muzische activiteit. Een kijkwijzer voor muzische 

opdrachten legt je uit wat een muzische opdracht nu precies is. Je oefent het formuleren zodat je het muzischcreatieve 

in kinderen nog beter naar boven kan halen. In de tweede sessie sta je even stil bij de opbouw van de 

deelleerplannen MUZO. Je leert hoe de leerlijn te bewaken en je krijgt deze reeds uitgeschreven mee voor elke 

doelgroep. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om hun leerplannen MUZO mee te brengen. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in kenmerken en voorwaarden van goede Muzische Opvoeding 

• Kennismaken met “de kijkwijzer” van een muzische opdracht 

• Inzicht verwerven in de wijze waarop je het muzisch-creatieve uit kinderen kan halen 

• De leerlijn voor Muzische Opvoeding leren kennen 

• De structuur van de deelleerplannen Muzische Opvoeding verkennen 

reflecties • Heel duidelijke uiteenzetting. De kijkwijzer is een heel handig overzicht! Veel inzichten zijn nieuw maar je 

hebt ons “warm” gemaakt! (Veerle K.) 

• Ik heb geleerd dat er in de leerplannen veel concrete tips staan. Boeiend gebracht! (Dominique T.) 

• Je spreekt uit de praktijk en wat een enthousiasme! De tijd vloog voorbij! (Bea V.) 


PV of PS min. 2 uur en max. 3 uur 






Blio’s 


Directies 



Muzo – En… ACTIE! Werken met de leerlijn. 

Algemene leerlijndoelen duiden met muzische activiteiten! 

PN362BA/1314 

Leerlijndoelen? Hoe kan je ermee aan de slag? Door middel van welke activiteiten kan je werken aan deze doelen? 

Hier maak je kennis met de ALGEMENE doelen van Muzische Opvoeding en krijg je deze actief geïllustreerd met 

tal van voorbeelden. Wat betekenen de algemene doelen Muzische Opvoeding en wat houden ze in? Hoe kunnen 

de algemene doelen en de leerlijn concreet vorm krijgen in je klas en dat voor alle muzische domeinen? Na deze 

nascholing ben je er helemaal klaar voor! 

Om te kunnen deelnemen aan deze nascholing, is het van belang het Muzo-traject gevolgd te hebben: introductie, 

doedag, duiding kijkwijzer. 

DOelstellingen • De leerlijn van Muzische Opvoeding uitgebreid illustreren met concrete muzische ideeën en activiteiten 

• Verkennen hoe je Muzische Opvoeding doelgericht kan aanpakken 

• Inzicht krijgen in de doelen en actief enkele muzische activiteiten beleven, gelinkt aan deze doelen 

• De algemene doelen van Muzische Opvoeding begrijpen 

reflecties • Heel duidelijk! Boeiende manier en wat een enthousiasme voor doelen! (Jana F.) 

• Interactieve manier waardoor we geboeid zijn. Beelden verduidelijken het echt! Toffe werkvorm! (Martine D.) 

• Nu zijn de doelen echt duidelijk. Je kent ze echt door en door en de voorbeelden zijn tof! Vandaag veel 

geleerd, dank! (Gerda V.) 


PV of PS min. 2 uur, max. 4 uur 






31


32 


Blio’s 

Directies 




Muzo – Hoe? ZO! Kijkwijzer en doelgericht werken 

PN366BA/1314 

Aan de hand van een kijkwijzer “bekijk” je stapsgewijs wat een muzische opdracht nu precies is. Waaraan moet 

je activiteit voldoen om effectief van Muzische Opvoeding te kunnen spreken? Uiteraard ga je zelf met deze 

kijkwijzer aan het werk. Je focust op het doelgericht werken, waarbij je de leerlijn voor Muzische Opvoeding op een 

“plateautje” krijgt aangeboden. Je leert die kennen, krijgt te zien hoe je er efficiënt mee kan werken en hoe je de 

doelen op een eenvoudige manier (!) kan noteren en bijhouden. 

Het is belangrijk dat de deelnemers reeds eerder een actieve sessie van muzische opvoeding (bvb. Doedag Muzo) 

meegemaakt hebben. 

DOelstellingen • Inzicht verwerven in muzisch werken aan de hand van “een kijkwijzer” voor een muzische opdracht 

• Kennismaken met de leerlijn voor Muzische Opvoeding 

• Leren doelgericht werken en instrumenten hanteren die je daarbij helpen 

reflecties • Heel duidelijk uitgelegd - ook door kijkwijzer, wat muzische activiteiten nu écht zijn. Enthousiast en boeiend 

gebracht. Je voelt: je spreekt uit ervaring! (An G.) 

• Interessant en leerrijk dat je alles illustreert met voorbeelden uit de klaspraktijk, geen theorie maar een 

duidelijk concreet verhaal. (Frida H.) 


PV of PS, min. 2 uur, max. 4 uur 







Directies 

Kleuteronderwijs 3 


Muzo – Goed evalueren 

PN365BA/1314 

Je volgde reeds een traject rond MUZO. Je kan hier aan de hand van praktische tips en tal van concrete voorbeelden 

muzische activiteiten leren evalueren. Je leert hoe je open communicatie kan stimuleren zowel tussen kinderen als 

met hun ouders. Je verkent op interactieve wijze middelen om zelfreflectie bij jouw kinderen te stimuleren. 

Aan de hand van wegwijzers zet je samen met jouw team de bakens uit voor goed evalueren. 

Om deze nascholing te volgen, dien je een traject rond Muzo reeds gevolgd te hebben. 

DOelstellingen • Aan de hand van praktische voorbeelden inzicht krijgen in de “wegwijzers” voor “goed evalueren van 

muzische activiteiten” 

• Verkennen van mogelijkheden om communicatie over evaluatie van muzische processen te stimuleren met 

en tussen kinderen en hun ouders 

• Voor je team voldoende informatie krijgen om de bakens uit te zetten om “goed evalueren van Muzische 

Opvoeding” te concretiseren in je klas en school 

reflecties • Een boeiende nascholing met duidelijke voorbeelden. (Vera T.) 

• Heel interessant om de documenten en materialen op cd-rom mee te krijgen. (Karen T.) 








33


34 




Muzo – Beeldopvoeding: voorstelling van materialen EN actief 

oefenen van creatieve technieken 

PN358BA/1314 

Na de voorstelling van boeiende en vernieuwende ideeën krijg je in deze nascholing ook de kans om de vele nieuwe 

technieken zelf in te oefenen door de materialen te verkennen, ermee te experimenteren, te beschouwen en te 

creëren. Je krijgt daarbij extra ondersteuning en uitleg op jouw maat. De praktische tips, geïllustreerd met een zeer 

rijke waaier aan voorbeelden zorgen ervoor dat jij bij het beeldend werken in je eigen klas de weg van 

de “verschraling” zeker niet zal inslaan... 

DOelstellingen • De verrassende, boeiende en vernieuwende technieken zelf oefenen, de materialen verkennen en ermee 

experimenteren 

• Aan de hand van praktische tips leren hoe je creatief beeldend aan de slag kan gaan 

• Inzien hoe men muzisch beeldend aan de slag kan 

reflecties • Heel veel haalbare praktische tips. (Helga T.) 

• Boeiende uiteenzetting, leuke dynamische sfeer waarin we veel leerden. (Justin M.) 

• Laagdrempelig, inderdaad op maat van iedereen! Dank. (Julie R.) 


PS min. 4 uur 










Dag TAAL, kom maar binnen! 

Geef je spreken een stem, ik luister 

PN359BA/1314 

Taalspelen, rijke activiteiten en verrassende materialen die het creatief werken rond spreken en luisteren kunnen 

ondersteunen en verrijken. Daarbij denken we aan taalkoffers, uitdagende spelletjes en toffe ideeën... 

Een waaier vol boeiende tips en zeker ook voor anderstalige kinderen. ‘Dag taal. Ja, ge zijt welgekomen!’. 

DOelstellingen • Voor Spreken en Luisteren ideeën krijgen om je aanpak en aanbod voor de klaspraktijk te verrijken 

• Het belang en het nut inzien van een muzische aanpak 

• Creatieve en verrassende ideeën krijgen om aan een rijk aanbod en een rijk klasmilieu te werken 

reflecties • Voor mijn eigen praktijk heb ik geleerd dat je op 1001 manieren luisteren en spreken kan activeren! 1002 

nieuwe ideeën! Schitterend, na deze nascholing kan je niet blijven zitten. (Freya H.) 

• Met weinig materiaal en zo weinig mogelijk ingewikkelde voorbereiding kunnen we aan de slag. Leuk 

gebracht! (Els D. R.) 

• Heel veel leuke tips waar we eens mee op weg kunnen. (Karin I.) 


PV 2u30 of PS 4 uur 






35


36 





Muzo - Taal: kleur!rijke verhalen: creatief vertellen 

PN364BA/1314 

Zing, lach, huil, proef, spring, kijk en bewonder... taal. Dikwijls behoren vertellingen van de leerkracht tot de 

blijvende herinneringen aan school. Er zijn geboren vertellers maar creatief spelen met taal kan je ook leren... Over 

de vele mogelijkheden van het vertellen en het muzisch omgaan met verhalen en poëzie doen we in deze nascholing 

een boekje open. Misschien gaan we ons boekje wel helemaal te buiten?! ...En weet dat een verhaal 

heeft geboeid als de kinderen achteraf zeggen: ‘nog een keer!’. 

DOelstellingen • Kennismaken met verschillende manieren van vertellen, spelen met verhalen en poëzie 

• Aan de hand van vele concrete voorbeelden verkennen hoe muzische expressie het vertellen van verhalen en 

het voordragen van poëzie kan verdiepen en verrijken 

• Weten dat het muzisch omgaan met verhalen de betrokkenheid en de luistervaardigheid ten goede komt 

reflecties • Zeer toffe nascholing! Heel veel haalbare ideeën. Je brengt het met humor en met veel enthousiasme. 

TOF! (Greet N.) 

• We moeten het niet te “ver” zoeken! Leuke, erg creatieve activiteiten. (Karine B.) 







TAAL

Carlos DeCoene 

Buitengewoon onderwijs alle types 



Bewegingsexpressie met swung 

PN315BA/1314 

Je brengt wat meer swung in de leerlijnen van “bewegingsexpressie”. Een praktische syllabus begeleidt je op een 

muzische wijze naar speelse oefeningen. Je schept, herschept en stimuleert de verbeelding via de beweging. Je 

verruimt de geest via het lichaam en oefent de mentale articulatie. Je zoekt om op een “muzische” manier de 

beweging als menselijke essentie te herstellen en te herbeleven. 5 x 5 muzische tussendoortjes, en laat het product 

nu eens meer dan 25 zijn! Muzisch-zijn tussen de oortjes! Het uitgangspunt is steeds de “muzische mens”. 

Je dient voeling te hebben met “Bewegingsexpressie” en liefst de nascholing “Bewegingsexpressie is luidkeels 

zwijgen” gevolgd te hebben. 

DOelstellingen • Vanuit de onmiddellijke omgeving van het kind creatieve bewegingsmomenten kunnen uitbouwen 

• De verbeelding en het vormbewustzijn stimuleren via het “muzische” karakter van de beweging 

• Geënt op de leerlijnen van “bewegingsexpressie” en deze kunnen herkennen 

• Het “muzisch vermogen” stimuleren 

reflecties • Tijdens de nascholing ontdekte ik dat bewegingsexpressie vooral vanuit het lichaam begint en dat er vanuit 

verschillende lagen wordt gewerkt. Geleidelijk aangepakt en zeer laagdrempelig om mee te starten. (Liselotte 

V.D.) 

• Ik ontdekte heel wat bewegingstussendoortjes en hoe kort ook: op deze manier worden de kinderen zich op 

een snelle manier veel meer bewust van hun lichaam. Ik vond het een zeer geslaagde nascholing. (Els Y.) 

• Je moet het niet altijd te ver gaan zoeken. De ruimte hoeft ook niet altijd heel groot te zijn. Dit was een 

aangename en leerrijke nascholing. (Lut S.) 


3 uur PS of PV 






37

Carlos DeCoene 

Dramatisch spel met swung 

PN316BA/1314 

38 


Buitengewoon onderwijs type 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 



De leerlijnen worden geïllustreerd d.m.v. concrete voorbeelden en resulteren in “dramatische vorming”. Je verbetert 

de contactuele eigenschappen. Je ontwikkelt het concentratievermogen. Je stimuleert de fantasie. Je leert creatief 

omgaan met taal en beweging. Je oefent op de gedachte dat een toneeloefening ook een leeroefening moet zijn. Je 

koppelt de oefening aan een mondiale of maatschappelijke gebeurtenis. De oefening krijgt daardoor een sociaal, 

politiek en/of cultureel engagement. Hoe dan ook: het blijft een creatief experiment! Het uitgangspunt is steeds de 

“muzische mens”. 

Het is aan te raden om een nascholing “Dramatisch spel” of “Bewegingsexpressie” te hebben gevolgd. 

DOelstellingen • Totale concentratie: zowel op gedachten, wilskracht en emoties 

• Open stellen, flexibel en vrijgevig in je manier van spelen 

• Een oefening of rol kunnen beheersen 

• Via improvisatie verschillende wegen ontdekken binnen het “dramatisch spel” 

reflecties • Ik ontdekte dat ik bij drama moet werken met meer geluid en grote bewegingen. De inhoud van de 

nascholing werd goed aangebracht. (Natalie D.C.) 

• Het is belangrijk om de kinderen zelf te laten improviseren en zich te leren uiten. Hen daarin vrij te laten. 

(Veerle D.V.) 

• De ideeën die we meekregen om een schoolvoorstelling te maken, vond ik heel leuk. Een voorstelling kan 

verder gaan dan een aaneenschakeling van dansjes en toneeltjes. (Monica H.) 


3 uur PS of PV 





YVes BonDue 




Kun je de mieren horen zingen? 

PN303BA/1314 

Deze nascholing is onmisbaar voor al wie onbevangen met zijn kinderen in de tuin van de muziek wil wandelen. 

Je wordt ondergedompeld in een “muzikale jacuzzi”, zoekt de grenzen van de stilte op in het werken met 

instrumenten en beleeft een uur dolle pret met “zingen zonder zang”. Er is ook ruim inkijk op verschillende 

muzikale omgangsvormen voor de lagere school. Wandelen in de muziektuin is zalig, maar pas helemaal 

verrukkelijk als er ook boeketjes geplukt mogen worden: een zangstonde met zijn allen is de klinkende kers 

op de muzikale taart. 

DOelstellingen • Nieuwe werkvormen met instrumenten ontdekken 

• Zicht krijgen op de diversiteit waarmee muzikale opvoeding in de lagere school kan benaderd worden 

• Een aantal nieuwe liedjes kennen en kunnen zingen 

• Een aantal technieken leren om kinderen bewust te maken van een correcte ademhaling bij het spreken en 

zingen 

• Een aantal articulatie-oefeningen voor kinderen leren kennen 

reflecties • Ik zal meer naar het deelleerplan muziek moeten kijken. Spelen met klanken kan je ook als je weinig 

muzikaal bent. (Veerle S.) 

• Het is niet altijd nodig om het ver te zoeken. We doen al veel met muziek zonder er bij stil te staan. (Lien 

V.D.K.) 

• Met eenvoudige dingen kan je heel veel leuke dingen doen. Ik zoek het soms te ver. (Tess W.) 


3 uur PS 






39

YVes BonDue 


PN306BA/1314 

40 





In deze wervelende nascholing ontdek je technieken om met drama aan de slag te gaan: verhalen verzinnen, 

een “wereld ontwerpen” als decor voor een verhaal, een aantal publicaties vol technieken over dramatiseren met 

kinderen en natuurlijk: een pièce de résistance in de vorm van een keuzeruimte rond dramatechnieken: improvisatie 

of rollenspel, vertelpantomime of toneel, tableau-vivant en een pak opdrachten om met z’n allen 

in groep te doen... 

DOelstellingen • De basisbeginselen van het dramatiseren bij kinderen kennen 

• Nieuwe werkvormen rond dramatiseren ontdekken en uitvoeren 

• Inzicht krijgen in de manier waarop drama kan gestimuleerd worden in de dagelijkse klaspraktijk 

• Zijn eigen mogelijkheden en gevoeligheden ontdekken tijdens dramatisch spel en/of improvisatiespel 

reflecties • Ik ontdekte dat je met kleine kinderen tijdens verschillende activiteiten aan drama kan doen met weinig 

materiaal. Zeer goed gebracht, zeer enthousiast en we hebben leuke dingen bijgeleerd. (Els B.) 

• Ik heb de verschillende manieren van “drama” ontdekt om toe te passen. Leuke tips en ideeën gekregen. Het 

was een interessante en leerrijke nascholing. Tof! (Jaimy H.) 

• Ik heb veel ideeën mee die ik zeker zal uitproberen. (Marleen V.H.) 


PS 3 uur 





Chantal Bols 



Begeleiders kinderopvang 

Bodypercussie, muziek maken met je lichaam! – Nieuw! 

PN308BA/1314 

In deze praktijkgerichte nascholing krijg je kant-en-klare combinaties aangeleerd die je direct kan uitproberen 

met je kinderen. Vanuit haar ervaring als klasleerkracht en dansdocente, geeft de lesgever je bruikbare tips om de 

geziene stof vlot over te brengen naar jouw leerlingen. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om gemakkelijk zittende kledij te dragen. 

DOelstellingen • Kennismaken met ritmegevoel, coördinatie en plezierbeleving 

• Ontdekken van bewegingsmogelijkheden 

• Ontdekken van geluiden die worden gemaakt met en door je eigen lichaam 

• Kennismaken met kant-en-klare combinaties, direct te gebruiken bij de doelgroep 


PS/PV van 3 uur 






41


42 


Buitengewoon onderwijs type 1, 2, 3, 8 




Muzo – Beeldopvoeding: voorstelling van materialen en 

creatieve technieken 

PN357BA/1314 

Je maakt hier kennis met materialen en eenvoudige maar “nieuwe” creatieve technieken. Aan de hand van 

praktische tips, geïllustreerd met een honderdtal concrete voorbeelden, leer je hoe je creatief beeldend aan de slag 

kan gaan. 

Er is een mogelijkheid tot een vervolgsessie: “Voorstelling van materialen en actief oefenen van creatieve technieken”. 

DOelstellingen • Kennismaken met materialen en “nieuwe” creatieve technieken 

• Aan de hand van praktische tips, geïllustreerd met tal van concrete voorbeelden, zien hoe je creatief beeldend 

aan de slag kan gaan 

reflecties • Heel veel verschillende technieken. Met kosteloos materiaal toffe experimenten. (Valérie T.) 

• Je hebt niet altijd veel materiaal nodig. Ik kan niet wachten om er weer tegenaan te gaan! (Marita N.) 


PV min. 2 uur of PS max. 4 uur 





ICT 

iVan Bauwens 



Muizen in de kleuterklas? 

PN318BA/1314 

Zowel de mogelijkheden als de beperkingen van de computer in de kleuterklas worden geïllustreerd aan de hand 

van een presentatie met tal van praktijkvoorbeelden. Je ziet hoe eenvoudig en hoe verrijkend de computer kan 

zijn als onderdeeltje van alles wat in de kleuterklas te beleven valt. 

DOelstellingen • Inzien wat voor onze kleuters haalbaar is en wat onze rol daarin kan zijn 

• Leren kennen van de mogelijkheden en de beperkingen van de computer in de kleuterklas 

• Verzamelen van ideeën en websites die bruikbaar kunnen zijn 

• Op het spoor komen van onze eigen vaardigheden en noden om de computer optimaal in ons klasje te laten 

renderen 

reflecties • Niet gedacht dat de pc zoveel mogelijkheden biedt in de kleuterklas. (Nancy V.) 

• Veel eenvoudige toepassingen geleerd. Je hoeft het vaak niet ver te zoeken. Goede voorbeelden om de 

computer in onze BC’s te integreren. (Karen V.) 


PS 3 uur of PV 2u30/praktische vervolgnascholing indien gewenst in overleg met de nascholer 






43

iVan Bauwens 

44 



Directies 




Haalbare voorstellen voor het realiseren van de 

ICT-eindtermen lagere school 

PN319BA/1314 

Een waaier aan haalbare mogelijkheden wordt opengevouwen voor elke eindterm. Nadat je hebt beluisterd en 

bekeken wat je met de pc in je klas of de computerklas kan aanvangen, krijg je ook de kans om in 

actieve werkwinkels wat vaardigheden aan te leren of aan te scherpen zodat je snel aan de slag kan. 

DOelstellingen • Zich van elke eindterm een duidelijk en concreet beeld kunnen vormen 

• Tal van ideeën verzamelen die onmiddellijk in de klas kunnen worden toegepast 

• Op het spoor komen van de eigen ICT-noden en dat aangeleerd krijgen op aangepast niveau 

reflecties • Duidelijk gebracht. Er was veel mogelijkheid om te ventileren, vragen te stellen en overleg te plegen. 

(Veronique D.K.) 

• Ik leerde dat ik nog veel meer kan doen en nog grotere, gedurfde projecten kan opzetten! De stress van het 

bereiken van de eindtermen is eigenlijk overbodig, want met alle kleine aspecten die we in de klas doen, 

worden die echt al nagestreefd. Ik vond het zeer interessant en leerzaam! (Hilde D.) 


Timing af te spreken met de nascholer, afhankelijk van de noden van de school 





TAAL 

ICT

ICT 

Dieter Bertin 

Lager onderwijs 5, 6 

ICT in de les Frans? JA! 

PN355BA/1314 

Na onderzoek in Vlaanderen blijkt dat jongeren vanaf negen jaar online zijn. Het internet is veruit het belangrijkste 

medium voor het opzoeken van informatie. Het effectief werken met de pc scoort bij hen hoger dan zomaar wat 

rondsurfen op internet. Tijdens twee sessies verken je sites die je leerlingen kunnen helpen om Frans onder de 

knie te krijgen. Je kan die ook gebruiken in een werkvorm in je klas. 

DOelstellingen • Sites kritisch onder de loep nemen om die te gebruiken in de les Frans 

• ICT integreren volgens leerplan als hulpmiddel om leerlingen Frans te leren leren 

• Interactieve werkvormen ontdekken met ICT-materiaal 

• Zelf een aanzet doen tot het ontwikkelen van werkvormen met gebruik van ICT 

reflecties • Interactief, erg aangenaam en veel zelf doen! (Annelore C.) 

• Zeer veel bruikbaar materiaal. (Anne H.) 

• Op een enthousiaste manier werden we “warm” gemaakt om te werken met ICT maar ook gerustgesteld. 

(Dirk G.) 


PS 3 uur 






45

Dieter Bertin 

Mindmappen met jonge kinderen 

PN354BA/1314 

46 


Wil je je leerlingen leren leren met visuele ondersteuning? Dan stap je hier in de wereld van - digitale - mindmaps. 

Hoe werkt die? Wat zijn de voordelen? Welke programma’s komen in aanmerking? Je ontdekt praktische voorbeelden 

in laagdrempelige ICT-programma’s. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om een inhoud mee te brengen waarrond je wil werken. Bijvoorbeeld een les 

rekenen, een les taal, een les wero. 

DOelstellingen • Kennismaken met de principes van “mindmapping” 

• Zelf aan de slag gaan met mindmaps op papier 

• De voordelen van mindmapping ontdekken aan de hand van voorbeelden 

• Programma’s verkennen om kinderen mindmap te laten gebruiken bij het leren 

• Voor een zelf gekozen thema aan de slag gaan met mindmapprogramma’s 

reflecties • Bruikbaar en realistisch haalbaar in de les. (Stan L.) 

• Zeer praktijkgericht en inspirerend. (Danny H.) 

• Met veel geduld werden de ICT-vaardigheden aangebracht voor dit onderwerp. (Lies K.) 


PS 3 uur 






ICT




Leren leren in de kleuterschool 

PN339BA/1314 

Je gaat op zoek naar een antwoord op een aantal vragen rond leren leren in de kleuterklas. Hoe leren kleuters? 

Hoe kunnen we in onze klas het leren van kleuters beïnvloeden? Je verdiept je in ontwikkelingsaspecten die 

verwijzen naar leren leren. Je gaat op zoek naar mogelijkheden om jouw kleuters aan het denken te zetten. 

DOelstellingen • Ontdekken wat leren is - ontdekken wat leren leren is 

• Nadenken en reflecteren over eigen klaspraktijk 

• Inzicht verwerven rond de samenhang tussen ontwikkelingsaspecten en de eindtermen “leren leren” 

• Verkennen van mogelijkheden om het leerproces van kinderen te stimuleren 

reflecties • Ik kreeg nieuwe impulsen. (Ann C.) 

• We blijven leren, hoe oud (jong) we ook zijn. (Kathy S.) 

• De eindtermen zijn me eindelijk duidelijk. (Lieve D.S.) 


2x PV met tussenopdracht of PS min. 3 uur 






47

iVan Bauwens 

Leren Leren Lager Onderwijs 

PN332BA/1314 

48 

Directies 



Leren “leren” is niet gelijk aan leren “studeren”. Dat laatste maakt er slechts deel van uit. Je verwerft inzichten om 

van kinderen betere leerders te maken en hoe je daar als begeleider van lerenden rekening mee kan houden. 

De essentie van de job eens onder de loep gelegd. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de aspecten die eigen zijn aan “leren leren” 

• Nadenken over hoe we door onze aanpak “leren leren” bij kinderen kunnen ondersteunen 

• De eindtermen herbekijken vanuit de behandelde inzichten 

• Onze eigen klaspraktijk onder de loep nemen om na te gaan wat er al gebeurt en waar verbetering mogelijk is 

• Optioneel: het verband kunnen leggen tussen “leren leren”, meervoudige intelligentie en coöperatief werken 

• Optioneel: aan de hand van de inhouden en documenten uit het eerste deel, samen werken om te komen tot 

een schooleigen verticale leerlijn voor “leren leren” 

reflecties • Ik ontdekte dat het belangrijk is om kinderen veel te laten verwoorden hoe ze tot een oplossing komen. 

(Sabine S.) 

• Zeer duidelijke nascholing, dankzij de vele concrete voorbeelden wordt de inhoud meer duidelijk. (Stefan E.) 

• Het is belangrijk om de tijd te nemen om tot een goed rendement te komen. Gebruik verschillende 

werkvormen. Zorg dat er een rijke leeromgeving is. Goede, aangename voorstelling in duidelijke taal. 

(Greet K.) 


Min. 2u30 PS/PV + optioneel: werken aan een leerlijn min. 2 uur 









Kijk juf, samen lukt het! 

PN349BA/1314 

We gaan op zoek naar de betekenis van coöperatief leren in de kleuterschool. Hoe draagt coöperatief leren bij aan 

de sociale vaardigheden van mijn kinderen? Kan ik bij mijn jonge kleuters met deze werkvorm aan de slag? 

Van wat is het, naar zo doe ik het! 

DOelstellingen • Kennismaken met de basiskenmerken van coöperatief leren 

• Inzicht krijgen in de plaats die coöperatief leren kan hebben in mijn klas en hoeken 

• Rijkdom van coöperatieve spelen ontdekken 

• Rijkdom van een prentenboek ontdekken binnen coöperatief leren 

reflecties • Heel veel praktische ideeën opgedaan, bedankt. Ik ben opgeladen om er werk van te maken. (Sandrine L.) 

• Ik ontdekte ook heel wat mogelijkheden voor de kleinste kleuters. (Myriam V.O.) 

• Ik ben heel blij met de nieuwe kijk op wat ik in mijn hoeken allemaal kan doen. (Julie P.) 








49


50 



Wiskunde in de kleuterklas? 

Spelen met hoeveelheden en getallen 

PN340BA/1314 

Je wil stilstaan bij de ontwikkeling van kleuters in verband met wiskunde. Je wil weten wat er daarrond van jou 

als leerkracht verwacht wordt. Hoe laat je kleuters ervaringen opdoen rond hoeveelheden en getallen? 

DOelstellingen • Opfrissen wat het leerplan bedoeld met wiskunde in de kleuterklas 

• Kennismaken met de wiskundige ontwikkeling bij kleuters 

• Ontdekken hoe we onze kleuters op een goede manier kunnen stimuleren in de ontwikkeling van 

hoeveelheden en getallen 

• Bespreken van materialen rond hoeveelheden en getallen 

reflecties • Ik ontdekte dat we in veel meer activiteiten rond getallen en hoeveelheden werken! (Hilde D.) 

• Heel veel materialen kunnen gebruikt worden om rond hoeveelheden en getallen te werken. (Nele D.H.) 

• Heel leuk materiaal. (Karen V.D.V.) 











Wiskunde in de kleuterklas? Metend rekenen 

PN341BA/1314 


als leerkracht verwacht wordt. Hoe laat je kleuters ervaringen opdoen rond metend rekenen? 



• Ontdekken hoe we onze kleuters op een goede manier kunnen stimuleren in de ontwikkeling van metend 

rekenen 

• Bespreken van materialen rond metend rekenen 

reflecties • Met kosteloos materiaal kan je heel wat bereiken. (Katrien G.) 

• Het was goed om even stil te staan bij de doelen uit het leerplan. (Christel L.) 

• Terug leuke ideeën om mee te nemen naar de klas. (Ellen V.V.) 








51


52 



Wiskunde in de kleuterschool? Meetkunde 

PN342BA/1314 


als leerkracht verwacht wordt. Hoe laat je kleuters ervaringen opdoen rond meetkunde? 



• Ontdekken hoe we onze kleuters op een goede manier kunnen stimuleren in de ontwikkeling van meetkunde 

• Bespreken van materialen rond meetkunde 

reflecties • Je kan met hele eenvoudige dingen al heel wat bereiken. (Eline D.R.) 

• Ik heb heel wat leuke ideetjes gezien. (Celine I.) 

• Wiskunde kan echt in alle hoeken aan bod komen. (Charlynn V.) 












Voorbereidend schrijven: uit de greep van de pen 

PN343BA/1314 

In deze nascholing krijg je zicht op de ontwikkeling van schrijfmotorische en schrijftechnische vaardigheden 

van kinderen. Je bekijkt dat vanuit de totale ontwikkeling van het kind. Zowel de psychomotorische, dynamischaffectieve 

als cognitieve ontwikkeling komt aan bod. Je zoekt naar activiteiten en materialen die aansluiten bij 

het ontwikkelingsniveau van de kinderen die je begeleidt. Zo kom je tot een gradatie doorheen de kleuterklas. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de ontwikkeling van schrijfvaardigheden 

• Werken rond schrijven in de klashoeken 

• Kennismaken met concrete materialen 

• Stilstaan bij de doelen uit het leerplan 

reflecties • Met hele eenvoudige materialen kan je heel veel doen. (Brigitte C.) 

• De doelen uit het leerplan zijn terug opgefrist. Soms is dat wel eens nodig. (Els D.P.) 

• Heel veel materialen gezien! (Christine S.) 








53


54 



Een maat(aan)pak voor kleuters – module 1: 

Help, ik heb geen tijd om te observeren 

PN344BA/1314 

Kleuterleid(st)ers hebben steeds ogen en handen te kort om tijdens de drukke activiteiten kinderen goed te kunnen 

volgen. En toch kan het anders... Het gegeven “tijd maken” om te observeren nemen we heel letterlijk. 

DOelstellingen • Het belang van goede observatie inzien 

• Het belang van meespelen ontdekken 

• Bespreken hoe je je observaties de juiste richting kan geven 

• Nadenken en reflecteren over je eigen klaspraktijk 

reflecties • Ik kreeg een nieuwe kijk op het uitwerken van een thema vanuit dominante ontwikkelingsaspecten en wat die 

in mijn observaties kunnen teweegbrengen. (Sybille M.) 

• Ik ga onmiddellijk aan de slag! (Lotte T.) 

• Duidelijke opbouw met veel praktische uit te proberen tips om ook echt tijd te maken. (Sakina B.) 












Na de observatie, de differentiatie 

PN345BA/1314 

Je hebt de tijd gevonden om mee te spelen en te observeren? Dan ben je helemaal klaar om de volgende stap te 

zetten. Wat doe je met je observaties? Hoe komen we tot een goede differentiatie in onze klas op maat van onze 

kleuters? 

Kies je als team voor de pedagogische studiedag, breng dan een kinddossier mee. 

DOelstellingen • Kennismaken met de soorten differentiatie 

• Ontdekken hoe je kan differentiëren met materialen en in je speelwerkplekken 

• Bespreken hoe je je observaties gericht kan inzetten bij differentiatie 


reflecties • Er ging een wereld voor me open als ik denk aan de vele mogelijkheden van materialen! (Valerie E.) 

• De balans vind ik een heel bruikbaar document. (Sofie J.) 

• Hoe eenvoudig kan het allemaal zijn! Ik voelde mij bevestigd in mijn job, in wie ik als kleuterleidster ben. 

(Sabine K.) 


2 x PV met tussenopdracht of PS min. 3 uur 






55


56 




Spel en spelontwikkeling – Nieuw! 

PN346BA/1314 

Je hebt met je team module 1 en module 2 reeds gevolgd. Dan ben je klaar voor de laatste stap in dit traject. 

Tijdens deze nascholing gaan we dieper in op spel en spelontwikkeling bij jouw kleuters. We leggen de link naar 

hoekenfiches. 

Indien jullie dit hebben op school: hoekenfiches bij de hand. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op het spel van kleuters 

• Zicht krijgen op het belang van jouw inbreng binnen spelontwikkeling 

• Ontdekken hoe je een hoekenfiche kan opbouwen 









liesBet Van GeeteruYen 



Directies 






Pesten, je kan er écht iets aan verhelpen! 

PN330BA/1314 

Pesten kan op veel manieren en het blijft vaak lange tijd verborgen voor de school en voor de ouders. Wat pesten 

inhoudt en hoe je met pestproblemen kan omgaan op school-, klas- en individueel niveau wordt in deze 

nascholing geduid. Liesbet is naast ervaren leerkracht ook psychologe. 

DOelstellingen • Het onderscheid kunnen maken tussen plagen en pesten 

• Soorten pesten kunnen onderscheiden 

• De eigen leerkrachtenstijl bespreken 

• Verkennen van een mogelijke school-, klas- en individuele aanpak bij een pestprobleem 

• Oefenen van soorten gesprekken die gebruikt worden om een pestprobleem op te lossen 

• Tips hoe je ouders bij een “pestprobleem” kan betrekken 

reflecties • De werkvormen waren gevarieerd en aantrekkelijk. Veel interactie! (Ann V.) 

• Goed dat je ons zelf situaties laat aanbrengen en die dan bespreekt. Staat veel dichter en we hebben er iets 

aan. (Karen T.) 


Min. 5 uur of 2 x PS/PV 






57

Dieter Bertin 

Differentiëren in wiskunde 

PN352BA/1314 

58 



Directies 



Binnenklasdifferentiatie is dé weg bij uitstek om onderwijs op maat te garanderen. Hoe je als leerkracht in dat 

perspectief een wiskundeles kan organiseren, welke werkvormen je daarbij kan hanteren, kom je in deze nascholing 

op het spoor. Je maakt ook kennis met een aantal materialen die je kan gebruiken om voor wiskunde 

te differentiëren in je klas. Tevens kan je kiezen om in een nazorgsessie te reflecteren over je eigen klaspraktijk. 

DOelstellingen • Binnenklasdifferentiatie plaatsen binnen de zorgpiramide 

• Zicht krijgen op aanpak, mogelijkheden en voordelen van binnenklasdifferentiatie voor wiskunde 

• Bekijken van concrete materialen 

• Exemplarisch een les wiskunde gedifferentieerd uitwerken 

• Reflecteren op eigen klaspraktijk (nazorg) 

reflecties • Leerplan vergelijken met werkboek is zeer belangrijk. Bedankt voor de inzichten. (Luc C.) 

• Zeer praktisch gerichte nascholing en beschikbaarheid uitgewerkt materiaal rond leerplandoelen. (Ann V.) 



PS 3 uur + PV 2 uur 





TAAL 

Dieter Bertin 



Differentiëren in taal: lezen en schrijven 

PN351BA/1314 

Binnenklasdifferentiatie is dé weg bij uitstek om onderwijs op maat te garanderen. Hoe je als leerkracht in dat 

perspectief lezen en creatief schrijven kan organiseren, welke werkvormen je daarbij kan hanteren, 

kom je in deze nascholing op het spoor. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op aanpak, mogelijkheden en voordelen van binnenklasdifferentiatie voor lezen en schrijven 


• Uitwisselen van ervaringen en ideeën 

• Zicht krijgen op verschillende soorten van differentiatie 

reflecties • Het is leuk een theoretische basis te krijgen maar zeker ook heel veel praktische tips. (Marita V.) 

• Veel leuke ideetjes opgedaan om schrijf- en leesoefeningen in de klas te brengen. Leuk en haalbaar. (Kris Z.) 


PS + PV (5 uur) of PV + PV 5 uur 






59

Dieter Bertin 

Curriculumdifferentiatie 

PN356BA/1314 

60 

Directies 



Je loopt spijts alles wat je ondernam in je didactische aanpak vast met bepaalde kinderen. Voor hen is een 

remediërende aanpak aangewezen. Als ook dat geen soelaas biedt, kan het aangewezen zijn om te differentiëren 

in het aanbod voor die kinderen. Bepaalde doelen worden voor hen op een lager niveau geplaatst of soms wel 

weggelaten. Hoe je dat aanpakt, wat de mogelijkheden en de beperkingen zijn, op welke wijze je daarover in je team 

en met ouders afspraken maakt, verneem je tijdens deze nascholing. We proberen de doelen concreet toe 

te passen voor wiskunde OF spelling. 

DOelstellingen • Inzien wat curriculumdifferentiatie is 

• Mogelijkheden en beperkingen van curriculumdifferentiatie bespreken 

• Mogelijkheden verkennen om ouders gepast te informeren 

• Instrument leren hanteren om de curriculumdifferentiatie per kind te kunnen volgen 

• Wiskundeles OF spellingles bekijken door de bril van curriculumdifferentiatie 

reflecties • Curriculumdifferentiatie is een weg die je samen in open communicatie aflegt alvorens je aan toepassen kan 

beginnen. (Els V.S.) 

• Enorm gericht op klaspraktijk uitgaande vanuit vragen van de leerkrachten. Deze vorm van differentiatie zie 

ik als een haalbare kaart. (Paul M.) 

• Direct toepasbaar, bruikbare tips. (Kim R.) 



Minimum 5 uur PS/PV 






Dieter Bertin 

Directies 




dat handelingsgericht werken ondersteunt 

PN350BA/1314 

De beleidsmakers van de school verkenden ZORGKOMPAS reeds tijdens een tweedaagse individuele opleiding. Tijd 

om met het team aan de slag te gaan. Deze nascholing ondersteunt de beleidsmakers om de transfer naar de eigen 

school te realiseren. Tijdens een pedagogische studiedag wordt het startschot gegeven om het team uitgebreider 

kennis te laten maken met ZORGKOMPAS. Je leert als teamlid inloggen, registreren, gegevens raadplegen... 

De leerkrachten leren effectief werken met ZORGKOMPAS vanuit enkele door de school vooraf gestelde prioriteiten. 

Vanuit dat prioriteitenplan neem je een volgende stap in het leren registreren in ZORGKOMPAS. 

DOelstellingen • Als leerkracht zorgbreed werken vanuit de principes van handelingsgericht werken 

• Als leerkracht ervaren dat ZORGKOMPAS een antwoord is op de noden die hij ervaart op vlak van kinddossiers 

• Als leerkracht inloggen op ZORGKOMPAS en weten hoe en waar je de beschikbare gegevens (kinddossiers) 

kunt raadplegen 

• Als leerkracht kunnen registreren: een voorbereiding van een MDO, van een oudercontact, van een 

dossieroverdracht, een overleg. Bvb. oudercontact, kindcontact 

reflecties • Je kunt de werkdruk verminderen via een goed pakket (= geen dubbel werk). Boeiend gebracht. (Inge V.) 

• Ik ontdekte dat ik nu al veel van deze dingen doe op papier, terwijl dit nu op computer bij elkaar komt te 

staan. (Ingrid V.E.) 

• Ik ontdekte dat dit een handig instrument is. Je kan op gelijk welk moment enorm veel gegevens oproepen! 

Doe zo verder! (Ilse V.D.) 


PS 3 uur of PS 6 uur 






61


62 





Elk kind “zijn” dag. Thema: Jarig zijn, feestbiggen in de gloria! 

PN363BA/1314 

Je verkent spetterende ideeën die ervoor kunnen zorgen dat het verjaardagsfeest of “dé dag van het kind”, er elke 

keer anders uitziet. Voor elk “feestvarken-big” zijn droomfeest! Vuurwerk voor kleuters en eerste graad! 

In een uitgebreide syllabus krijg je al deze ideeën én interessante afbeeldingen mee. 

DOelstellingen • Uitgebreid kennismaken met concrete muzische ideeën en initiatieven, om kinderen “hun dag” als een feest 

te laten ervaren 

• Concreet kennismaken met tal van leuke nieuwe materialen, activiteiten om dat keuzeproces te ondersteunen 

• Allerlei ideeën verkennen om de betrokkenheid en het welbevinden van de jarige te bemoedigen 

• Materialen verkennen om het creatieve proces van “vieren” te stimuleren 

reflecties • Heel veel haalbare praktische tips. (Tania F.) 

• Voor mijn eigen praktijk heb ik geleerd dat je op heel veel manieren elk kind “zijn” dag kan geven! (Bea V.) 

• Schitterend, na deze nascholing heb je zin om er direct aan te beginnen, zeer toffe haalbare ideeën. 

(Nathali G.) 


PV of PS van min. 2 uur, max. 4 uur 





iVan Bauwens 


Directies 



Coöperatieve werkvormen 

PN321BA/1314 

Door met het team die werkvormen uit te voeren rond diverse inhouden, gespreid over allerlei leerdomeinen, 

leer je ze kennen. Na elke uitgeteste werkvorm, volgt een moment van reflectie over de concrete 

toepassingsmogelijkheden in jouw klas. 

DOelstellingen • Begrijpen wat coöperatieve werkvormen zijn en wat de voordelen zijn van het hanteren ervan 

• Verkennen van een waaier aan praktische werkvormen die onmiddellijk in de klas kunnen worden 

gehanteerd 

• Zelf ervaren wat hun sterktes en zwaktes zijn door ze actief samen te verkennen 

• Reflecteren over de brede toepassingsmogelijkheden doorheen verschillende leerdomeinen 

reflecties • Door tijdens de nascholing de werkvormen uit te proberen, zie je dat veel vlugger zitten om het ook in je klas 

te gebruiken. Klaar om onmiddellijk aan de slag te gaan. (Annemie B.) 

• Het was heel interessant en ik heb veel bijgeleerd. Ik kan bijna niet wachten om erin te vliegen en ik ben er 

zeker van dat de leerlingen even enthousiast zullen zijn als hun juf! (Els P.) 

• We hebben ons geen moment verveeld. Zelfs leerkrachten die er heel terughoudend tegenover stonden, 

ontdooiden en gaan nu met veel enthousiasme werkvormen uitproberen. (Karin D.) 


PS 3 uur + PV 2 uur 






63


Zorgzaam spreken met kinderen 

PN327BA/1314 

64 

Je hoort het tegenwoordig wel vaker zeggen: ‘kinderen kunnen zo lastig doen. Ze zijn veel mondiger geworden. We 

dringen steeds minder tot hen door’. Maar… is dat wel zo? Ontbreekt het ons niet veelal aan tijd en moed om MET 

kinderen te praten en niet OVER kinderen? Welke stappen kunnen we zetten om echt te spreken met kinderen? 

Welke valkuilen moeten we vermijden? In deze nascholing gaan we samen op zoek. 

Liesbet is naast ervaren leerkracht ook psychologe. 

DOelstellingen • Leren luisteren naar wat kinderen zeggen, voelen, denken, “er zijn” voor kinderen 

• Bewust worden van de eigen verbale reacties die aanleiding geven tot communicatieblokkades 

• Een manier van omgaan gebruiken om samen met kinderen aan een oplossing te werken en daarbij 

spiegelend leren luisteren 

• Aandacht leren geven aan een “bemoedigende aanpak” 

reflecties • Zo’n nascholing is altijd wat een bezinning, een reflectie over ons eigen handelen. Het werd gebracht op een 

begeesterde manier; niet vanuit een ivoren toren. (Dirk H.) 

• Het was zeer leerrijk en best wel confronterend met mijn eigen aanpak. Ik zal zeker de tips leren toepassen in 

mijn eigen klaspraktijk. (Joke D.M.) 

• Het is zinvol om af en toe naar jezelf te kijken en even stil te staan bij hoe het gaat. Het was fijn dat we veel 

zelf mochten doen. (Tineke W.) 










Directies 





Zorgcoördinatoren

iVan Bauwens 



Directies 






Zorgzaam spreken met ouders 

PN323BA/1314 

Je zoekt tijdens interactieve cases mee naar alternatieven voor een gesprek “hier en nu”, want dat werkt zelden. 

Je leert de complexiteit van een gesprek in te schatten en denkt na over hoe één en ander kan worden voorbereid. 

Tijdens deze nascholing kom je erachter dat spreken met ouders, spreken is met het hele gezin. Je leert actief 

luisteren en jezelf in te leven. Je probeert goede vragen te stellen, dóór te vragen en lichaamstaal te begrijpen. 

Deze nascholing kan een vervolg zijn op “De 5 I’s van goede contacten met ouders”. 

DOelstellingen • Inzien dat en hoe je een oudergesprek goed kan voorbereiden 

• Aspecten van “actief luisteren” verkennen 

• Spreken met ouders zien als spreken met het hele gezin 

• De juiste vragen leren stellen aan ouders en doorvragen waar dat nodig is 

• Onderscheid inzien tussen een moeilijk gesprek en een slechtnieuwsgesprek 

• Persoonlijke werkpunten aanduiden in een lijst van aandachtspunten voor een zorgzaam oudergesprek 

reflecties • Veel bruikbare tips geleerd waardoor ik oudergesprekken beter zal kunnen laten verlopen. De filmpjes waren 

verhelderend. (Vera D.) 

• Vlotte aanpak. Men staat open voor de verschillende meningen binnen de groep. (Nele D.M.) 


Min. 2u30 PS of PV 






65



PN329BA/1314 

66 



Dagdagelijks kom je in je klaspraktijk in aanraking met belonen en straffen. In deze nascholing leer je enerzijds de 

klemtoon leggen op belonen en anderzijds het straffen niet uit de weg te gaan. Je verkent samen waaraan een goede 

beloning en een straf moeten voldoen om effect te hebben op het gedrag van het kind. 


DOelstellingen • Kennismaken met soorten straffen en belonen 

• Nagaan wat de voordelen zijn van positieve feedback 

• Stilstaan bij de criteria waaraan een goede beloning en straf moeten voldoen 

• Mogelijkheden verkennen om gedrag planmatig en op lange termijn te veranderen via belonen 

reflecties • Tijdens de nascholing besefte ik dat je meer moet verwoorden wat je ziet. Kinderen niet te vlug gaan helpen. 

Met hun gedrag willen ze misschien iets anders aantonen. (Elsie B.) 

• Voordat ik reageer met een straf/beloning, even nadenken, bespreken, oplossingen laten zoeken door de 

kleuters zelf. Bij het geven van straf/beloning belangrijk om correct te blijven. (Kathleen D.B.) 

• We kregen leuke ideeën om preventief mee aan de slag te gaan op de speelplaats en ik zie nu het nut van 

belonen in. (Julie B.) 


3 uur PS/PV 






Martine Van Gorp 


Blio’s 


Directies 






De kracht van je stem in communicatie 

PN301NI/1314 

Vermoeide stem? Heesheid? Niet genoeg draagkracht? Onderwijs is een zwaar stemberoep! Praten kunnen we 

allemaal maar voor een groep heeft je stem net dat extraatje nodig. Wat komt aan bod? 

– Gebruik ik mijn stem wel goed? 

– Praat ik wel op de juiste toonhoogte? 

– Hoe werk ik aan draagkracht en luidheid? 

– Hoe breng ik rust door mijn stem? 

– Hoe kan ik nog meer expressie in mijn stem leggen? 

– Hoe verzorg ik mijn stem? 

Door oefeningen en inzichten creëren we een stem die gehoord wordt. Een aangenaam timbre en een dynamische 

intonatie bepalen mee of je boodschap impact heeft. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in de werking van het stemapparaat 

• Bewust worden van het eigen stemgebruik 

• Inzicht krijgen in het belang van stem in communicatie 

• Notie hebben van stemverzorging en stemhygiëne als preventie voor stemproblemen 

reflecties • Heel toffe nascholing met pas op het einde de syllabus: perfect! (Maria C.) 

• Ik ontdekte tijdens de nascholing dat ik rustiger moet praten. Ik ben me bewust geworden van wat ik fout 

doe door inzicht te krijgen in het stemapparaat. (Ingrid D.B.) 

• Ik leerde het belang van de lage toon waarmee je meer bereikt dan een hoge toon te gebruiken, ook dat de 

houding belangrijk is en dat je moet letten op je ademhaling alvorens de klank te produceren. Heel boeiend 

gebracht! (Nele C.) 


Min. 3 uur PV. Niet mogelijk op woensdagnamiddag. 






67

ann De wispelaere 

68 


Blio’s 

Buitengewoon onderwijs type 8 

Directies 


Zorgcoördinatoren ` 

Leer kinderen hun talenten en kwaliteiten kennen! 

PN307BA/1314 

Je ervaart zeker ook al de groeiende aandacht voor talentontwikkeling binnen ons basisonderwijs. Je leert hoe dat 

gezien wordt in ons onderwijs van de 21ste eeuw. Ook vanuit “Handelingsgericht werken” wordt extra aandacht 

van jou als leerkracht verwacht voor de talenten van je leerlingen. Je ontdekt hier de juiste betekenis van talenten, 

kwaliteiten en competenties. Via bruikbare instrumenten die we samen uitproberen, ervaar je hoe de talenten 

en kwaliteiten van de kinderen bespreekbaar worden en samen ontdekt kunnen worden. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in definiëring en achtergronden van talentontwikkeling in onderwijs 

• Kennismaken met enkele methodieken en literatuur over talentontwikkeling binnen basisonderwijs 

• Deze inzichten duiden binnen handelingsgericht werken 

• Uitproberen van enkele instrumenten om talenten en kwaliteiten te ontdekken bij kinderen 

reflecties • Ik ontdekte dat het mogelijk is om binnen de klas te werken aan het ontdekken van talenten. De spellen zijn 

zeer bruikbaar en hanteerbaar. (Mieke D.) 

• De kaartspelen kunnen meer dingen losmaken bij kinderen dan telkens een gespreksmoment te houden. 

(Bart D.) 

• Ik leerde tijdens de nascholing dat er meer talenten bestaan dan we denken. Vaak denken we daar te beperkt 

over. (Bo M.) 


Min. 3 uur PV/PS 





$


Blio’s 


Directies 




Help, ik verdrink in mijn denken! 

PN302BA/1314 

‘Denk eens goed na!’ …Maar hoe doe je dat? In deze nascholing worden eenvoudige denktechnieken aangebracht 

via korte, praktische oefenmomenten. Vanuit deze introductie van de zes denkhoeden ga je dieper in op het gebruik 

van de techniek met kinderen in de klas. Je richt vooral je aandacht naar de noden van de zorgkinderen in de klas, 

in kleine groepjes of bij individuele zorgen. Daarbij krijg je tal van voorbeelden uit de eigen praktijk over hoe je 

allerhande zorgen in goede banen kan leiden door het denken van de kinderen adequaat te structureren. 

Dat wordt onderbouwd met ideeën van het VVKBaO over “Leren leren”. 

DOelstellingen • Kennismaken met de basisprincipes van de zes denkhoeden – methode van Edward de Bono 

• Zicht krijgen op het gebruik van de zes denkhoeden 

• Ervaren van de didactische mogelijkheden van de zes denkhoeden binnen de klaspraktijk 

• Ervaren van de didactische mogelijkheden van de zes denkhoeden binnen de zorgwerking 

• Nadenken over ruimere mogelijkheden van het toepassen van deze techniek als hulpmiddel binnen de 

zorgwerking 

reflecties • Ik ontdekte tijdens de nascholing dat kinderen op verschillende wijzes kunnen denken en dat ik ze daar ook 

bewuster moet voor maken. Ik heb heel veel bijgeleerd en het was toepasselijk voor iedereen: vooral voor 

het welbevinden van alle kinderen. (Gwen D.) 

• Wat is denken juist… we kunnen er een structuur aan geven en elk domein ook apart bekijken. Het is 

niet vanzelfsprekend dat kleuters daarvan op de hoogte zijn, dus daarop moet ik meer de nadruk leggen. 

Superveel voorbeelden gekregen, enthousiast verteld, op de hoogte van kleuter én lager. Grote inleving door 

de nascholer. Proficiat! (Joke G.) 

• Veel van wat we nu al doen en zeggen in de klas hoort reeds onder één van de zes hoeden. Mits kleine 

aanpassingen in verwoording, aanpak, … kunnen de 6 denkhoeden ingepast worden in de klaspraktijk. 

Ik heb veel bijgeleerd! (Catherine V.R.) 


Min. 6 uur PV/PS, te spreiden zoals de school het wil op die dag 




$ 



69

een MeDewerKer Van art De Co 

70 





Energizers: Introductie 2012! Nieuwe opkikkers, tussendoortjes, 

sfeermakers, doe- en rustmomenten voor de klas 

PN310BA/1314 

Onder de noemer “energizers” vallen diverse soorten oefeningen waarmee je o.a. een groep op een actieve manier 

laat kennismaken, (nieuwe) leerlingen in de groep integreert, een nieuw thema inzet of een les afrondt. Je zorgt 

voor een spontane sfeer en je leert de leerlingen met iedereen omgaan. Door samen te werken, door te streven naar 

hetzelfde doel, door te zoeken naar gelijkenissen en verschillen, ontdekken de leerlingen elkaars kwaliteiten 

en groeit wederzijds respect. Sedert 2012 gaan we aan de slag met een lading nieuwe oefeningen. 

DOelstellingen • Kennismaken met energizers 

• Ontdekken wanneer je welke energizers kan inzetten 

• Inzien welke vaardigheden je nodig hebt om energizers te hanteren 

• Verkennen van 15 oefeningen 

reflecties • Ik kreeg heel veel bruikbare ideeën en met weinig materialen kun je leuke dingen doen. Het werd enorm leuk 

aangebracht! Fijn om te luisteren en tof om de dingen te doen, veel variatie daarin! (Kathy C.) 

• Energizers zijn nodig en leerrijk om in je klas te doen en ze dragen bij tot de klassfeer. (Mieke S.) 

• Energizers kunnen echt fijn en leerrijk zijn. Het was een heel toffe nascholing en alles werd duidelijk 

uitgelegd. (Sara V.D.A.) 


PS/PV min. 3 uur, max. 6 uur 









Energizers: Een stap verder. 

Van tussendoortje tot volwaardig leermoment 

PN311BA/1314 

Uiteraard leer je enkele nieuwe energizers kennen. Die werkvormen blijven immers het best hangen wanneer je ze 

eens hebt uitgeprobeerd. Je gaat in op ervaringen uit je klas. Waar loop je tegen aan? Welk soort energizers zoek je 

nog? Waar wil je vaardiger in worden? Je gaat aan de slag met die vragen en je probeert actief nieuwe energizers uit. 

Via gerichte feedback creëer je een kans om te groeien in je vak. Een nascholing voor doeners! 

DOelstellingen • Actief en ervaringsgericht leren 

• Uitproberen van energizers met de groep 

• Reflectie en koppeling aan de praktijk 

• Bedenken van eigen varianten om de oefening in elke klas haalbaar te maken 


Min. 3 uur PS/PV 






71


72 





Meervoudige Intelligentie. Bereik betere leerprestaties bij 

meer leerlingen door na te gaan hoe ze slim zijn 

PN312BA/1314 

Ons onderwijs doet vooral beroep op de verbaal-linguïstische en de logisch-mathematische intelligentie. Leerlingen 

bezitten echter meer intelligenties. Leerlingen leren het best en het meest als leerkrachten hun instructies en 

werkvormen afstemmen op die diversiteit aan intelligenties. We presenteren een aanpak van meervoudige 

intelligentie die zich eenvoudig laat inpassen, zonder dat daar complexe veranderingen in de school voor 

nodig zijn, zonder veel testwerk en zonder ingewikkelde organisatie. Zeg dus niet “hoe slim ben je?” maar wel “hoe 

ben je slim?”. 

DOelstellingen • De acht intelligenties leren kennen 

• De intelligenties door concrete toepassingen ervaren 

• Leren hoe je M.I. in de klas kunt implementeren 

• Inzicht in het “matchen”, “stretchen” en “vieren” 

reflecties • Ik maakte kennis met verschillende werkvormen (met telkens verschillende intelligenties) om in de klas mee 

aan het werk te gaan. In alle lessen, van WO tot Frans en wiskunde, kan M.I. aan bod komen. Het was leuk dat 

we de werkvormen zelf konden uitproberen. (Sofie D.) 

• Je kan via veel tussendoortjes de kleuters op verschillende vlakken laten bijleren. De nascholing werd vlot 

gebracht en het was aangenaam om te luisteren en geboeid te blijven! (Tine V.) 

• Er bestaan veel didactische structuren die we een persoonlijke invulling kunnen geven om zo het leren van 

elk kind te optimaliseren én aangenamer te maken. Zeer goed en aangenaam gebracht! (Daisy V.) 


PS/PV min. 3 uur, max. 6 uur 





inGe BeKaert 


Directies 




Opvoeders 

Ouders 

Snoezelen en het ervaren van zintuigen in gewoon en 

buitengewoon onderwijs 

PN304NI/1314 

Het ervaren via de zintuigen, snoezelen... is geïntegreerd in het buitengewoon onderwijs. Wat houdt dat 

juist in in het buitengewoon onderwijs en kan het gewoon onderwijs daar iets van leren? Zijn er noden van 

kinderen met een handicap die eigenlijk hetzelfde zijn als die van kinderen in het gewoon onderwijs? Moeten 

we in het gewoon onderwijs meer oog hebben voor de basiservaringen en hoe? In deze nascholing ga je op 

zoek naar de gemeenschappelijke noden (bvb. je lichaam ervaren, tot rust kunnen komen,...) en ontdek je via 

ervaringsoefeningen wat de doelen kunnen zijn. Je ontdekt hoe je het “ervaren via de zintuigen en snoezelen” kunt 

integreren in een klas in het gewone basisonderwijs in de grote groep/in kleine groepjes, in een snoezel. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de gemeenschappelijke noden van mensen met en zonder handicap 

• Via ervaringsoefeningen zicht krijgen op de impact van een aanbod rond de zintuigen bij jezelf en wat dat bij 

je kinderen kan teweeg brengen 

• Een beeld van wat snoezelen is: het hoe en waarom 

• Via het aanreiken van ideeën en brainstorming word je warm gemaakt om het geleerde in de praktijk te 

gaan toepassen na de nascholing 

reflecties • Vlotte en bruikbare info. Het zal zeker bruikbaar zijn. (Evelien K.) 

• Ik voel me gestimuleerd om wat nieuwe dingen anders uit te proberen. (Myriam V.) 

• Het was een aangename nascholing die op een leuke en boeiende manier werd gegeven. (Eveline D.B.) 


PS van een 6-tal uur, enkel mogelijk op een vrijdag 






73

luC roMBaut 

Zorg voor jezelf met Mindfulness 

PN305NI/1314 

74 





Een krachtige leeromgeving staat of valt met een leerkracht die aandacht heeft voor elke leerling. Hoe breng je dat 

in de praktijk? In een zorgzame school zorgen we ook voor onszelf, zodat we kunnen zorgen voor elkaar. Durf jij tijd 

te nemen voor jezelf? Mindfulness is een wetenschappelijk onderbouwde aandachtstraining die mensen helpt om 

beter om te gaan met stress en depressie. Door meer aandacht te geven aan het hier en nu, word je je beter bewust 

van je gedachten, emoties en lichaam. Dat leidt tot meer rust en ontspanning. 

DOelstellingen • Kennismaken met wat Mindfulness inhoudt 

• Zich meer bewust worden van eigen lichaam, gevoelens en gedachten 

• Ervaren van het effect van Mindfulness d.m.v. concrete oefeningen 

• Uitwisselen van persoonlijke Mindfulness-ervaringen 

reflecties • Ik leerde minder te focussen op problemen maar er afstand van te nemen. Eerder stilstaan bij mezelf en 

minder snel oordelen zodat ik kan ervaren wat er NU is!! (Ellen H.) 

• Ik ontdekte tijdens de nascholing dat je niet direct in de aanval moet gaan maar dat het best is van eens terug 

te keren naar het NU, wat wel rust kan brengen. (An M.) 

• Tijdens deze nascholing ontdekte ik dat je jezelf tijd mag geven om even stil te staan bij bepaalde 

situaties zodat je dan ook op een andere manier kan reageren. Het was een zeer leerrijke, aangename en 

humoristische nascholing. (Dominique D.W.) 


3 uur PS/PV 







Kathleen VanDenhaeseVelDe en/of ines VanDoorne 

Accio alohomora engorgio, het geheim van muzische 

hoekenverrijking - Nieuw! 

PN347BA/1314 

Muzisch in de hoeken van mijn kleuterklas: waarom zou ik mijn hoeken muzisch verrijken? En hoe doe ik dat dan? 

Welke ontwikkelingsaspecten en doelen wil ik daarmee bereiken? We zoeken een antwoord op deze vragen. 

DOelstellingen • Kennismaken met concrete ideeën en materialen om kleuters in de hoeken muzo te laten beleven 

• Verkennen hoe we de hoeken kunnen verrijken om de kleuters uit te dagen tot muzisch werken in de hoeken 

• Verdiepen van de ontwikkelingsaspecten die bij onze hoekenverrijking aan bod komen 

• Samen met collega’s concrete ideeën bedenken en uitwisselen om je hoeken muzisch te verrijken 


2 x PV met tussenopdracht of PS min. 3 uur 






75


Omgaan met diversiteit – Nieuw! 

PN326BA/1314 

76 




Directies 






Onze steeds verder groeiende multiculturele samenleving zorgt ervoor dat de aanwezigheid van verschillende 

groepen en individuen ook in het onderwijs niet meer te negeren is. Diversiteit is de norm, ermee omgaan de 

uitdaging. Om gelijke leerkansen te scheppen voor elkeen is het daarom belangrijk het effect van deze diversiteit op 

ons onderwijs en zo ook op ons lesgeven ten volle te begrijpen. Deze nascholing wil een start vormen om met het 

gehele schoolteam het belang in te zien van de uitwerking van een efficiënt diversiteitsbeleid. 


DOelstellingen • Het begrip diversiteit in al zijn diversiteit begrijpen 

• Zicht hebben op de impact van diversiteit op onder andere het lesgeven 

• De betekenis van diversiteit voor de eigen school omschrijven 

• Het belang inzien van het uitwerken van een efficiënt diversiteitsbeleid in de school 

• Mogelijke doelstellingen naar de toekomst omtrent diversiteit kunnen formuleren met het gehele schoolteam 


3 uur PS/PV 








Directies 






Iedereen een etiket! – Nieuw! 

PN324BA/1314 

Ontwikkelings- en gedragsstoornissen… Vandaag de dag krijgen steeds meer leerlingen een etiket toebedeeld. Hoe 

ga je daarmee om? Wat houdt deze ontwikkelings- en/of gedragsstoornis ook alweer in? Wat kan je concreet doen 

in jouw klas? Dyslexie, dysorthografie, dysgrafie, agrafie, dyscalculie, dyspraxie, DCD, NLD, AD(H)D, ASS, ODD, HSP, 

syndroom van Gilles de la Tourette, … 


DOelstellingen • Dieper en functioneel inzicht verwerven in de gekozen ontwikkelings- en/of gedragsstoornissen 

• Reflecteren over moeilijkheden binnen de eigen klaspraktijk 

• Mogelijkheden verkennen binnen de eigen klaspraktijk die tegemoet komen aan het individu met een 

stoornis 

• De aanpak van verschillende stoornissen binnen één klas zo goed mogelijk op elkaar afstemmen 


Intake op de school verplicht om ontwikkelings- en gedragsstoornissen te bepalen die aan bod zullen komen 

tijdens de nascholing 

Min. 5 uur of 2 x PV/PS 






77


De kracht van motivatie – Nieuw! 

PN320BA/1314 

78 




Directies 




‘Motivatie helpt om tot betere prestaties te komen!’. Voorgaande zin klinkt heel vanzelfsprekend. Toch is de 

aanwezigheid van deze motivatie in het klasklimaat, bij de leerling soms ver te zoeken. Tijdens deze nascholing 

verwerf je diepgaander inzicht in het belang van deze motivatie en krijg je handvatten aangereikt om jouw kracht 

als leer-kracht aan te wenden om de motivatie te bevorderen. 


DOelstellingen • Diepgaander inzicht verwerven in het belang van motivatie tijdens het leerproces 

• Mogelijke oorzaken kunnen achterhalen voor het gebrek aan motivatie tijdens de les bij de leerling(en) 

• Nadenken en reflecteren over de eigen klaspraktijk 

• Aanbod van en zoeken naar mogelijkheden om de motivatie te versterken bij de leerling(en) 


3 uur PS/PV 





soMaYa VerstYn 




Weg met de stress! Doe Brain Gym® en de kinderen zijn weer 

mentaal fris voor de volgende brok leerstof - Nieuw! 

PN313BA/1314 

Brain Gym® bestaat uit 26 eenvoudige en leuke bewegingen die het mogelijk maken om verbeteringen aan te 

brengen op vlak van welbevinden, leervaardigheden, concentratie, faalangst, … Met Brain Gym® leer je opnieuw 

aandacht schenken aan de manier waarop jouw lichaam informatie opneemt. Je leert stresssignalen herkennen 

en via oefeningen verzachten. In deze nascholing leer je de oefeningen om in jouw eigen leerritme te komen en je 

ervaart de drie dimensies van jouw lichaam met daaraan gekoppeld een Brain Gym®-oefening. 

Het is aan te raden om gemakkelijke en losse kledij te dragen. 

DOelstellingen • Signalen van onevenwicht in het lichaam leren voelen en observeren (bij jezelf en de ander) 

• Bewust worden van de relatie tussen lichaam en leervaardigheden 

• Kunnen uitvoeren van de 4 oefeningen om in jouw eigen leerritme te komen 

• Ervaren van de drie dimensies van het lichaam en per dimensie een oefening kunnen uitvoeren 


PS 6 uur 






79

Jan Van DiJCK 

80 

Beleidsondersteuners 

Directies 


Opvoeders 


100% participatie in de klas en op school – Nieuw! 

PN300BA/1314 

Leerlingenparticipatie kan je op heel veel verschillende manieren vormgeven, zowel in de klas als op school. In 

deze nascholing kijken we verder dan de “leerlingenraad” of andere vormen van formele participatie (meestal 

“vergaderen”). We houden daarbij rekening met de eigenheid van jouw school en jouw leerlingen. Je ervaart zelf 

speelse methodieken en laagdrempelige werkvormen die 100% participatie garanderen. De uitgevers van het 

handboek “Oprechte deelneming” begeleiden deze dag. 

Het handboek “Oprechte deelneming” is gratis downloadbaar. We verwijzen daarnaar tijdens de nascholing. 

DOelstellingen • Inzien en ervaren hoe je participatie op diverse manieren kan vormgeven 

• Ervaringen uitwisselen met collega’s van andere scholen (indien ingericht door scholengemeenschappen) 

• Ervaren hoe ALLE leerlingen kunnen participeren op klas- en op schoolniveau 

• Nadenken over je begeleidersstijl bij participatieprocessen 

• Inzien dat participatie als middel het doel (welbevinden, aangenaam leer- en leefklimaat) kan dienen 

• Op maat van de school de participatie mee vorm geven 


PS 3 uur of PV 2u30 à 3 uur 








Directies 




Contractwerk als krachtig middel om te differentiëren – Nieuw! 

PN325BA/1314 

Contractwerk opstellen zonder allerlei extra materialen te moeten zoeken en aan te maken, het kan! Bovendien 

vinden leerlingen het leuk en kan je als leerkracht sterk differentiëren. In deze nascholing bekijk je hoe je kan 

groeien in deze manier van werken. Contractwerk wordt dan niet meer een manier van werken die je om de zoveel 

tijd eens toepast, maar het wordt geïntegreerd in de dagelijkse klaspraktijk. 

Mee te brengen: weekplanning van de volgende volledige lesweek + eventuele werkboek/handleiding van de te 

geven lessen. 

DOelstellingen • De verschillende mogelijkheden verkennen van contractwerk als differentiatiemiddel 

• Inzicht verwerven in het groeiproces dat nodig is om contractwerk als werkmethode toe te passen in de 

klaspraktijk 

• Een contractwerk opstellen vanuit de gegevens van de eigen klas 

• Bespreken van mogelijke knelpunten tijdens het contractwerk 


2 x PS/PV 






81


82 



Portfolio: een boek vol talenten – Nieuw! 

PN348BA/1314 

Je wil als team graag de talenten van kleuters in beeld brengen? Heb je het gevoel dat je de ontwikkeling van je 

kleuters anders in beeld wil brengen? Wil je kleuters daarbij actief betrekken? Dan is een portfolio misschien iets 

voor jullie. In deze nascholing ontdek je wat een portfolio in de kleuterklas kan zijn en hoe je daarmee aan de 

slag kan. 

DOelstellingen • Ontdekken wat een portfolio kan betekenen in onze school 

• Belang van reflecteren/evalueren met kleuters ontdekken 

• Werkvormen ontdekken om tot reflectie met kleuters te komen 

• Samen op zoek gaan naar een haalbare manier om een portfolio op te starten in jullie school 










Directies 




Hoera, ik mag in de hoek! 

PN317BA/1314 

Hoekenwerk zorgt ervoor dat kinderen op een speelse en actieve manier leerstof kunnen verwerken of nieuwe 

dingen kunnen uitproberen. Daarmee kun je binnen je klas differentiëren. Je kan de kinderen opdrachten 

aanbieden die op hun niveau afgestemd zijn en aansluiten bij hun interesse. In deze nascholing ga je op weg 

om functioneel hoekenwerk op te zetten. 

DOelstellingen • Bespreken van het doel van hoekenwerk 

• De voor- en nadelen van hoekenwerk nagaan 

• Verkennen van verschillende werkvormen binnen hoekenwerk 

• Concrete materialen verkennen 

• De kracht van hoekenwerk als middel tot differentiatie nagaan 

reflecties • Heb wel zin om het te proberen; was leerrijk en bruikbaar. Toffe ideeën opgedaan! (Katrien D.C.) 

• Ik vond het heel interessant en ga met veel ideeën naar huis. Ik heb al zin om bepaalde zaken in mijn klas 

uit te proberen. (Miek W.) 


Min. 5 uur PS/PV 






83

Chantal Bols 


PN309BA/1314 

84 





Je neemt deel aan een praktijkgerichte nascholing die werd uitgewerkt vanuit de kennis en ervaring die de lesgever 

heeft opgedaan in verschillende domeinen. Eenvoudige (spel)momenten en inzichten die direct toepasbaar zijn in 

de (klas)praktijk, worden je aangereikt. Alle momenten zijn erop gericht om tot rust te komen en zelfbewuster te 

worden. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om een matje mee te brengen en gemakkelijk zittende kledij te dragen. Er wordt 

gewerkt zonder schoenen, dus op sokken of blote voeten. 

DOelstellingen • Kennismaken met technieken om jezelf tot rust te brengen 

• Eigen lichaam en bewegingsmogelijkheden ervaren 

• Een gezonde geest in een gezond lichaam 

• Ervaren van algemene rust 

reflecties • Ik ontdekte dat je op een eenvoudige manier relaxatieoefeningen kan integreren tijdens de dag. De nascholer 

zorgt voor een heel rustige invloed: de ideale yoga-juf! (Veerle M.) 

• We kregen veel tussendoortjes aangereikt om onmiddellijk in de klas te gebruiken. (Helga D.B.) 

• Ik heb veel ontspanningsmomenten geleerd en ben bewuster geworden van mijn eigen lichaam. (Veerle V.H.) 


PS/PV van 3 uur 









Directies 






Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag van kinderen 

PN328BA/1314 

Je verkent oorzaken van probleemgedrag. Je maakt een onderscheid tussen moeilijk gedrag en een gedragsstoornis. 

Je zoekt naar mogelijkheden om gepast om te gaan met probleemgedrag door een goed basisklimaat te creëren, 

gedrag proberen te veranderen, opvoedingsvaardigheden in te zetten en toezicht te houden. Je denkt na over 

kansen als je vanuit een positieve betrokkenheid versterkers inzet, problemen helpt oplossen, grenzen trekt en 

structuur biedt. 


DOelstellingen • Explosief gedrag van kinderen eerder trachten te begrijpen als gevolg van een achterblijvende ontwikkeling 

dan als aangeleerd, gepland, opzettelijk of doelgericht 

• Inzien dat flexibiliteit en frustratietolerantie vaardigheden zijn die je kan oefenen met kinderen 

• Een manier van omgaan verkennen om samen met kinderen aan een oplossing te werken van een probleem 

of een niet ingeloste verwachting 

• Eigen verbale reacties die je gebruikt, leren herkennen als kinderen bij je komen met emoties of problemen 

• Onderscheid kunnen maken tussen moeilijk gedrag en een gedragsstoornis 

• Mogelijkheden verkennen om gepast om te gaan met moeilijk gedrag door opvoedingsvaardigheden in te 

zetten en toezicht te houden 

• Mogelijkheden verkennen om gepast om te gaan met moeilijk gedrag door een goed basisklimaat te creëren 

en gedrag planmatig te proberen veranderen 

• Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag van kinderen door vanuit een positieve betrokkenheid versterkers in 

te zetten, hen problemen te leren oplossen, voor hen grenzen te trekken en structuur te bieden 

reflecties • Zeer goed dat uzelf ook in de klas hebt gestaan. Dat maakt alles geloofwaardiger, realiseerbaarder. (Kim V.) 

• Goed gebracht. Het verveelde niet! Leerrijk! Ik kan nu bepaalde signalen beter plaatsen. (Els V.) 








85

OPEN LEERCENTRUM PEDIC 

Opzet van het Open Leercentrum 

De educatieve uitgevers bieden hier hun meest recente 

publicaties ter inzage aan. Wat is er vandaag op de markt 

beschikbaar om op een eigentijdse wijze met recent 

materiaal mee te werken aan de realisatie van eindtermen en 

ontwikkelingsdoelen? Dat materiaal kan in het leercentrum 

worden ingekeken én vergeleken door individuele of groepen 

leraren en directies die daar interesse voor hebben. 

Het Open Leercentrum werd volledig ingericht met kwaliteitsvol 

meubilair door de firma Vanerum. 

Bovendien beschikt het over een SMARTBoard en een 

computerhoek. Schoolteams of vakgroepen kunnen het 

Open Leercentrum reserveren om daar hun vergadering te 

houden. Ze beschikken er over de meest recente educatieve 

materialen! 

Doelstellingen 

✗ Kansen bieden aan de individuele bezoeker van PEDIC om 

inspirerende ideeën op te doen tijdens een persoonlijke 

verkenning van de meest recente educatieve publicaties, 

leermethodes, tijdschriften en software 

✗ Kansen bieden aan de bezoeker om van verschillende 

educatieve uitgevers de meest recente publicaties en 

materialen voor een bepaald leergebied te kunnen inkijken 

en met elkaar te kunnen vergelijken 

✗ Kansen bieden aan bezoekers om vrij te experimenteren met een digitaal leerbord, SMARTBoard, met het oog op het 

interactiever maken van de eigen lesactiviteiten 

✗ De mogelijkheid bieden om zich onder leiding van deskundige trainers tijdens verschillende sessies te laten opleiden in 

het didactisch gebruik van een digitaal leerbord 

✗ De mogelijkheid bieden om met een groep onderwijsmensen te vergaderen in een comfortabel ingerichte ruimte die 

tegelijk gepaste educatieve methodes en materialen ter beschikking stelt 

✗ De mogelijkheid bieden aan scholen en scholengemeenschappen om met groepen directies of leraren op eigen vraag 

rond een bepaald educatief thema van gedachten te kunnen wisselen, desgevallend ondersteund met educatieve 

materialen van verschillende uitgeverijen 

✗ Kansen bieden aan onderwijsondersteuners om zich persoonlijk of in groep te (laten) informeren over educatieve thema’s, 

leermiddelen en materialen in dienst van leraren, scholen en scholengemeenschappen 

Wens je meer informatie? 

Raadpleeg dan onze website www.pedic.be 

of contacteer ons via 

pedic@vsko.be of 09 225 37 34

PARKEERPROBLEMEN VERMIJDEN? 

NEEM DE TREIN EN TRAM! 

iNdividuele NascholiNgeN 

Neem aan het Sint-Pietersstation, tram 4 en stap af halfweg van de Coupure Rechts 

(langs het water, ter hoogte van het Koninklijk Technisch Atheneum, net voor de voetgangersbrug). 

Om de 10 minuten vertrekt er een tram richting PEDIC. 

Je bent op 20 meter van PEDIC. 

Aan het Station Gent Dampoort zijn er verschillende (combinatie)mogelijkheden om met de bus/tram naar 

PEDIC te komen. Raadpleeg voor jouw gepersonaliseerde route www.delijn.be – routeplanner. 

Voor de meest recente informatie over de wegenwerken en bereikbaarheid raadpleeg onze website 

www.pedic.be – bezoek ons

KLEUTERONDERWIJS 

LAGER ONDERWIJS 

= Hier wil ik me verder in verdiepen 

= Hier heb ik ondersteuning bij nodig 

TEAM INDIVIDU 

Muizen 

in de kleuterklas 

Praktische opvolgsessie 

Haalbare voorstellen voor het 

realiseren van de ICT-ET 


PowerPoint 

in de Basisschool 


enthousiaste gebruiker 


voor de lagere school 

Muzisch met 

digitale beelden

Katie VelGhe 

Godly Play - Nieuw! 

PN076BA/1314 




Godly Play wil kinderen en volwassenen helpen om de christelijke taal beter te verstaan, om parabels en 

Bijbelverhalen, stilte en liturgische handelingen beter te leren aanvoelen. Het is niet de bedoeling dat de leerkracht 

aan de kinderen vertelt wat ze moeten weten. Godly Play gaat niet over “weetjes” en evenmin over de moraal van 

het verhaal of het vermaken van kinderen. Godly Play nodigt uit om in een verhaal binnen te komen en het mee te 

beleven. De verteller spreekt de nieuwsgierigheid en verbeelding van kinderen aan om zo samen met hen een rijkdom 

van betekenissen te ontdekken in de verhalen. Kinderen mogen leren en ontdekken hoe alle verhalen van God en 

mensen op één of andere manier verbonden kunnen zijn met hun eigen levensverhalen en hun relatie met God. 

DOelstellingen • De spirituele openheid van kinderen/jongeren ontdekken 

• Durven vertrouwen in de kracht van Bijbelse verhalen 

• Kinderen/jongeren helpen om de christelijke taal beter te verstaan, om parabels en evangelieverhaal, stilte 

en liturgische handeling beter te leren aanvoelen 

• Kinderen/jongeren begeleiden in het verbinden van verhalen over Gods volk met hun eigen levensverhaal en 

hun relatie met God 

Organisatie Individuele nascholing 

Reeks 1 in Sint-Paulusseminarie, Beekstraat 1, 9030 Mariakerke op woensdag 23 oktober 2013 van 09.00 uur 

tot 16.00 uur 

De deelnameprijs bedraagt 30,00 euro per deelnemer 

In de deelnameprijs is een broodjesmaaltijd voorzien 


individuele nascholingen 

89

Katrien tonnarD 

90 





Katholieke godsdienst geven in een multireligieuze klas?! 

Nieuw! 

PN073BA/1314 

Je werkt in een katholieke school en je hebt een interessante multireligieuze klasgroep in een kleuter- of lagere 

school of een school voor buitengewoon onderwijs. Als klastitularis geef je godsdienst maar je hebt wel vragen. Moet 

je dat wel doen? Hoe kan je samen bidden? Kan je nog wel gelovig vieren? Je bent op zoek naar bruikbaar materiaal 

want de handleidingen reiken je niet voldoende aan? Je wil visie opbouwen over hoe je godsdienst kan geven aan 

moslimkinderen, uitwisselen met collega’s, materialen verkennen? We gaan samen zoeken naar wat voor jouw 

lespraktijk mogelijk is. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om bij de 2de sessie het leerplan/werkplan/raamplan godsdienst voor 

lager/kleuter/buitengewoon onderwijs mee te brengen. 

DOelstellingen • Visie opbouwen rond godsdienst geven aan moslimkinderen 

• De term “interreligieus leren” verkennen 

• Materiaal verkennen dat bruikbaar is om godsdienst te geven in multireligieuze klassen 

• Uitwisseling met collega’s van gelijkaardige klasgroepen over dat onderwerp 

• Verkennen hoe je samen kan bidden en vieren in een katholieke school 


Reeks 1 in Sint-Paulusseminarie, Beekstraat 1, 9030 Mariakerke op dinsdag 11 maart en donderdag 20 maart 

2014 van 14.00 uur tot 16.30 uur 



TAAL 




Meertalige kleuters in mijn klas - Nieuw! 

PN119BA/1314 

Je hebt in je klas kleuters met een andere thuistaal. Je wilt deze kleuters zoveel mogelijk ontwikkelingskansen 

geven, maar weet niet goed hoe je dat het beste kan doen. Deze nascholing kan je op weg zetten. 

DOelstellingen • Kennismaken met de taalontwikkeling van een kleuter 

• De kracht van boeken en hun werkvormen ontdekken 

• Op zoek gaan naar mogelijke manieren om ouders te betrekken in het taalproces 

• Kennismaken met enkele materialen die kinderen kunnen stimuleren in hun taalontwikkeling 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 4 februari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 13 februari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





91


92 



Lager onderwijs 1,2 


Tassen, dozen en tafels vol verhalen? Aan de slag ermee! 

PN116BA/1314 

Er was eens een verteltas, een verteldoos en een verteltafel en ze leefden nog lang en gelukkig in je klas. Ben je op 

zoek om je kinderen meer en “anders” actieve taal aan te bieden? In deze nascholing ontdek je de verschillen tussen 

de werkvormen. Je bekijkt sprekende voorbeelden en onderzoekt de mogelijkheden in jouw klas. Je krijgt startklare 

scenario’s mee om direct aan de slag te gaan. In de namiddag ga je aan de hand van prentenboeken zelf op zoek 

naar mogelijkheden op maat van jouw kleuters. 

Breng je favoriete prentenboek mee. 

DOelstellingen • Kennismaken met de werkvormen verteltas, verteldoos en verteltafel 

• De rijkdom aan ontwikkelingskansen ontdekken in deze werkvormen 

• Ontdekken hoe je met deze werkvormen aan de slag kan in jouw school 

• Aan de hand van prentenboeken zelf op zoek gaan naar mogelijkheden voor een werkvorm naar keuze 

reflecties • Ik heb echt zin gekregen om zelf verteltassen te maken! (Inge H.) 

• Boeiend gebracht met veel praktijkvoorbeelden. (Cindy D.C.) 

• Ik ontdekte een grote meerwaarde naar taalontwikkeling. (Annemie P.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 23 september 2013 van 09.00 uur tot 

15.30 uur 




TAAL

TAAL 


Lager onderwijs 1 



Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: “Taalbeschouwing” 

PN106BA/1314 

Taalbeschouwing is ingaan op allerlei kansen die kinderen ons aanbieden om te spelen met taal, na te denken over 

taal en te experimenteren met taal. In deze nascholing maak je kennis met materialen die je klasoverschrijdend kan 

inzetten. Je krijgt de kans om een aantal materialen zelf aan te maken. 

Om deze “brug” in je school ingang te doen vinden, is het aan te raden per duo’s in te schrijven (K3-L1). 

DOelstellingen • Zicht krijgen op wat onder taalbeschouwing wordt verstaan 

• Materialen verkennen die werken aan taalbeschouwing kunnen versterken 

• Zelf enkele materialen aanmaken 

• Samen op zoek gaan naar mogelijkheden binnen een brugactiviteit taalbeschouwing 

reflecties • Leuk dat we zelf aan de slag mochten gaan. (Karlien B.) 

• Ik kon ontdekken dat meerdere materialen dienstbaar zijn om de kinderen op een leuke manier 

taalbeschouwend aan het werk te zetten. (Jacques D.B.) 

• Hele leuke, aangename en leerrijke nascholing. (Els P.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 12 december 2013 van 09.00 uur tot 

15.30 uur 





93


94 





Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: 

“Beginnende geletterdheid” 

PN108BA/1314 

Dagdagelijks komen kinderen in aanraking met schriftelijk taalgebruik. In deze nascholing krijg je enerzijds de groei 

naar lezen en schrijven geduid en anderzijds verken je enkele leuke ideeën om kleuters en leerlingen uit het eerste 

leerjaar op een zinvolle manier in contact te brengen met geschreven en gedrukte taal. 


DOelstellingen • Inzien wat onder beginnende geletterdheid wordt verstaan 

• Ontdekken op welke manier beginnende geletterdheid een kans kan krijgen binnen klasoverschrijdende 

activiteiten 

• Kennismaken met materialen rond beginnende geletterdheid 

• Zelf enkele materialen aanmaken 

reflecties • Leuk dat het een doe-namiddag was! (Katja D.S.) 

• Je kan met hele eenvoudige materialen hele toffe dingen maken. (Veerle R.) 

• Fijne afwisseling tussen theorie en praktijk. (Bernadette V.S.) 

TAAL 






Dieter Bertin 


Directies 



Differentiëren in taal: lezen en schrijven 

PN081BA/1314 

Binnenklasdifferentiatie is de weg bij uitstek om onderwijs op maat te garanderen. Hoe je als leerkracht in dat 

perspectief lezen en creatief schrijven kan organiseren, welke werkvormen je daarbij kan hanteren, kom je in deze 

nascholing op het spoor. 

Breng materialen die eigen ervaringen en ideeën illustreren mee a.u.b.! 

DOelstellingen • Zicht krijgen op aanpak, mogelijkheden en voordelen van binnenklasdifferentiatie voor lezen en schrijven 

• Zicht krijgen op verschillende vormen van differentiatie 


• Uitwisselen van ervaringen en ideeën 

reflecties • Met vrij eenvoudige aanpassingen en ideeën kan je makkelijk differentiëren. (An M.) 

• Heel veel concrete voorbeelden. Bij sommige dingen stond ik gewoon niet stil! (Lieve P.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 23 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





95


Dag TAAL, kom maar binnen! 

Geef je spreken een stem, ik luister... 

PN150BA/1314 

96 





Taalspelen, rijke activiteiten en verrassende materialen die het creatief werken rond spreken en luisteren kunnen 

ondersteunen en verrijken. Daarbij denk je aan een taalkoffer, uitdagende spelletjes en toffe ideeën... Een waaier 

vol boeiende tips en zeker ook voor anderstalige kinderen. ‘Dag taal. Ja, ge zijt welgekomen!’. Een toffe nascholing 

waar je ook de kans krijgt actief aan de slag te gaan. Je zal namelijk ook materiaal maken! Je gaat naar huis... en je 

spreken... zal nooit meer hetzelfde zijn... 

DOelstellingen • Voor Spreken en Luisteren ideeën krijgen om onze aanpak en aanbod voor de klaspraktijk te verrijken 

• Het belang en het nut inzien van een muzische aanpak 

• Creatieve, verrassende ideeën krijgen om aan een rijk aanbod en een rijk klasmilieu te werken 

• Uitgebreid kennismaken met concrete muzische ideeën en initiatieven 

Reflecties • Schitterend, na deze nascholing kan je niet stil blijven zitten. Ik heb geleerd dat je op 1001 manieren luisteren 

en spreken kon activeren. 1002 nieuwe ideeën! (Frida R.) 

• Heel veel leuke tips waar we weer eens mee op weg kunnen (met weinig materiaal en zo weinig mogelijk 

ingewikkelde voorbereiding). (Wendy V.) 

• Doe zo verder! Leuk gebracht! Tof om tijdens deze dag zelf iets te maken. (Sabine N.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 13 september 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 24 april 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 




TAAL





Muzo – Taal: kleur!rijke verhalen: creatief vertellen 

PN151BA/1314 

TAAL 

Over de vele mogelijkheden van het vertellen en het omgaan met verhalen en poëzie doen we in deze nascholing 

een boekje open. Je krijgt heel veel ideeën om creatief met boeken, verhalen en taal om te gaan. Laat kinderen 

zingen, lachen, huilen, proeven, springen, kijken en “het” bewonderen ...als je vertelt. Dikwijls behoren vertellingen 

van de leerkracht tot de blijvende herinneringen aan school. Er zijn geboren vertellers, maar creatief vertellen... kan 

je ook leren. 

Indien je leuke ervaringen of tips hebt rond vertellen, kan je foto’s of illustrerend materiaal meebrengen. Ook 

kinderboeken die je boeiend vindt, mag je meebrengen. 

DOelstellingen • Kennismaken met verschillende manieren van vertellen 

• Aan de hand van vele concrete voorbeelden verkennen hoe muzische expressie het vertellen van verhalen 

kan verdiepen en verrijken 

• Weten dat het muzisch omgaan met verhalen de betrokkenheid en de luistervaardigheid ten goede komt 

• Spelen met verhalen verkennen 

reflecties • Hele boeiende nascholing! Vertellen kan je dus op zoveel manieren. Leuke link ook met poëzie. (Inge R.) 

• Haalbare activiteiten, zeer bruikbare ideeën. Super! Interessante tips om met anderstaligen aan de slag te 

gaan. Inderdaad, we zoeken het soms te ver! (Karine V.) 

• Leuke nascholing. Je kan ons boeien en enthousiasmeren! Warm gemaakt om direct aan de slag te gaan! Ik 

maak zeker een vertelkoffer! (Nadine R.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 16 september 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 25 april 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





97

ines VanDoorne en Koen Crul 

98 




In de hoek! Muzisch hoekenwerk in de lagere school! 

PN154BA/1314 

Maak actief kennis met muzisch hoekenwerk. Aan de hand van concrete voorbeelden in de verschillende muzische 

talen ontdek je hoe je via deze werkvorm creativiteit kan stimuleren. Een dramahoek waar leerlingen personages 

verzinnen, een beeldhoek waarin ze experimenteren met vormen, een taalprethoek waarin ze verhalen verzinnen, 

een muziekhoek waar ze een klankverhaal ontwerpen, een mediahoek met fotografie en een danshoek waar ze 

spelen met bewegingen. Je verkent hoeken voor jongere en/of voor oudere kinderen. 

DOelstellingen • Uitgebreid kennismaken met concrete muzische ideeën en activiteiten, om kinderen in hoekenwerk muzo te 

laten beleven 

• Verkennen hoe we muzisch hoekenwerk kunnen organiseren en doelgericht aanpakken 

• Bronnen en materialen verkennen 

• Actief muzische activiteiten beleven in hoekenwerk op maat van je doelgroep 

reflecties • Ik ontdekte dat muzisch hoekenwerk heel wat voordelen heeft! Kinderen kunnen echt hun eigen talenten 

verfijnen. Dank voor de hoekenfiches met alle info. Direct uitproberen, denk ik dan! (Nadia T.) 

• Ik vernam tal van nieuwe mogelijkheden om kinderen op hun eigen tempo te laten werken. Leuk dat we zelf 

de hoeken mogen uitproberen! (Karine B.) 

• Zeer toffe nascholing. Ik leerde hoe je muzisch hoekenwerk organiseert. Welke hoeken ik kan aanbieden? 

Ik ben er klaar voor om dit uit te proberen. (Tess R.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 4 november 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 




ICT 

TAAL

Dieter Bertin 


Directies 

Lager onderwijs 2, 3, 4, 5, 6 


Curriculumdifferentiatie: toepassing spelling 

PN135BA/1314 



in het aanbod voor die kinderen. Bepaalde doelen worden voor hen op een lager niveau geplaatst of soms 

wel weggelaten. Hoe je met de doelen voor spelling omgaat, ontdek je in deze nascholing. Je dient de theorie 

curriculumdifferentiatie te hebben gevolgd. 

DOelstellingen • Belang en plaats kennen van technisch schrijven in de lagere school 


• Spellingles bekijken door de bril van curriculumdifferentiatie 

reflecties • Bedankt voor de boeiende uiteenzetting. De microbe (curriculum) is overgebracht. (Marlies M.) 

• Bedankt voor je rijke kennisoverdracht. (Melissa V.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 10 december 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




99


100 





Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: 

“Muzische brugactiviteiten” 

PN146BA/1314 

In deze nascholing maak je kennis met tal van muzische brugactiviteiten. Je verkent verschillende initiatieven en 

materialen die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van je kinderen om klasoverschrijdend muzische activiteiten 

te beleven. 

Graag in duo komen met de leerkracht van het kleuteronderwijs en de leerkracht van het eerste leerjaar. Materialen 

die eigen ervaringen en ideeën illustreren meebrengen a.u.b.! 

DOelstellingen • Uitgebreid verkennen en beleven van klasoverschrijdende momenten die leiden tot een intensere 

samenwerking derde kleuterklas - eerste leerjaar 

• Verkennen van didactische werkvormen om klasoverschrijdende muzische activiteiten te organiseren 

• Uitwisselen van ervaringen en ideeën voor de derde kleuterklas - eerste leerjaar 

• Muzische activiteiten verkennen 

reflecties • Toffe materialen, leuke voorbeelden, erg concreet, daar komen we voor! Super! De dag vloog voorbij! (Sara V.) 

• Ik ontdekte dat kort en vaker samenwerken de nieuwe insteek kan zijn! Dank voor zoveel ideeën! (Ingrid G.) 

• Dat noemen ze bruggen bouwen en banden smeden! Zeer fijn! (Greet N.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 28 februari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





Blio’s 


Als zorgleerkracht, zorgco en blio muzisch aan de slag! 

PN145BA/1314 

Hier maak je kennis met tal van voorbeelden hoe een muzische aanpak concreet vorm kan krijgen in de 

ondersteunende rol als zorgleerkracht voor de kinderen, leerkrachten en ouders. Het takenpakket link je aan tal van 

muzische ideeën en muzische opdrachten. Je werkt namelijk vanuit succeservaringen met een hoge betrokkenheid 

en daar biedt Muzische Opvoeding je heel veel kansen. 

DOelstellingen • Uitgebreid kennismaken met concrete muzische ideeën en initiatieven, om kinderen hun aandacht te 

trekken, hen te bemoedigen en hen extra te motiveren 

• Verkennen hoe je de betrokkenheid van leerkrachten en ouders via een muzische invalshoek kan 

bemoedigen 

• Muzische activiteiten verkennen om preventief en remediërend te werken zowel individueel, in groepjes of 

op klas- en schoolniveau 

• Takenpakket linken aan de muzische grondhouding en aan een muzische omgang met kinderen die 

zorgvragen stellen 

reflecties • Een supertoffe nascholing, met zeer veel leuke gemakkelijk toe te passen ideeën. 

Zorgjas, koffers, en allerlei muzische haalbare tips! Dank je wel! (Veerle D.) 

• Wat een enthousiasme, je hebt ons echt bezield om het muzisch aan te pakken met eenvoudige materialen! 

Tof. (Nele H.) 

• Ik hoop ook mijn collega’s te bezielen om meer creatief aan de slag te gaan. Leuke aanpak! De dag vloog 

voorbij. (Barbara V.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 23 mei 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





101

Dieter Bertin 

Mindmappen met jonge kinderen 

PN136BA/1314 

102 



Wil je je leerlingen leren leren met visuele ondersteuning? Dan stap je hier in de wereld van - digitale - mindmaps. 

Hoe werkt die? Wat zijn de voordelen? Welke programma’s komen in aanmerking? Je ontdekt praktische voorbeelden 

in laagdrempelige ICT-programma’s. 

Breng een inhoud mee waarrond je wil werken, bvb. een les rekenen, een les taal, een les wero. 

DOelstellingen • Kennismaken met de principes van “mindmapping” 

• Zelf aan de slag gaan met mindmaps op papier 

• De voordelen van mindmapping ontdekken aan de hand van voorbeelden 

• Programma’s verkennen om kinderen mindmap te laten gebruiken bij het leren 

• Voor een zelf gekozen thema aan de slag gaan met mindmapprogramma’s 

reflecties • Bruikbaar en realistisch haalbaar in de les. (Stan L.) 

• Zeer praktijkgericht en inspirerend. (Danny H.) 

• Met veel geduld werden de ICT-vaardigheden aangebracht voor dit onderwerp. (Lies K.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 17 oktober 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





ICT





Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: “Techniek” 

PN107BA/1314 

Techniek, een nieuwe uitdaging binnen het klasoverschrijdend werken met kinderen? Vanuit het inzicht in 

ontwikkelingsaspecten en doelen van het leerplan “Mens en Techniek”, ga je op zoek naar en maak je kennis met, 

zinvolle klasoverschrijdende activiteiten. 


DOelstellingen • Voeling krijgen met “techniek” 

• Zicht krijgen op de 9 invalshoeken van wero en wat ze kunnen betekenen 

• “Techniekmaterialen” verkennen 

• Klasoverschrijdende activiteiten zoeken vanuit een prentenboek 

reflecties • Leuk gebracht, veel info, toffe én bruikbare ideeën. (Annelies S.) 

• Goede opbouw van de nascholing met rijk aanbod en afwisseling tussen theorie en praktijk. (Nele V.D.K.) 

• Veel bijgeleerd en toch niet overdonderend, goed overzicht tussen de praktijk en de theorie. (Marissa M.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 23 januari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





103

iVan Bauwens 

104 



Directies 



De geest van het leerplan wereldoriëntatie 

PN102BA/1314 

Je vindt het leerplan een complex werkdocument. Je slaagt er moeilijk in om zicht te krijgen op wat er concreet 

van jou wordt verwacht. Je worstelt met de veelheid aan doelen. Samen nemen we de tijd om dat lijvige leerplan 

wat bevattelijker te maken en na te gaan hoe dat echt een hulpmiddel kan zijn om jouw activiteiten van 

wereldoriëntatie rijker, beter en leuker te maken. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om het leerplan mee te brengen. 

DOelstellingen • Per dimensie van het leerplan bondig en in begrijpelijke taal kunnen uitleggen wat je met je leerlingen moet 

trachten te bereiken 

• Doelen lezen en die nauwkeurig trachten te interpreteren 

• De negen dimensies gebruiken als handig middel om meer verscheidenheid in elk thema te brengen 

reflecties • Zeker haalbaar en bruikbaar. Ik kreeg een duidelijk zicht op het leerplan wero en kan er nu, dankzij de 

duidelijke en overzichtelijke uitleg, mijn weg in vinden. Eindelijk! (Annemie D.B.) 

• Het lijkt me nu makkelijker om het leerplan te gebruiken. Ik zie nu dat de doelen bereiken best haalbaar kan 

zijn. Zeer enthousiaste en leuke aanpak. De wero-microbe wordt overgedragen! (Lieselot V.D.) 

• Ik maak me nu niet meer zoveel zorgen. Ik vind nu rust in het leerplan dankzij deze prachtige nascholing. 

(Martine T.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 26 september 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 



iVan Bauwens 

Directies 

Lager onderwijs 2, 3, 4, 5, 6 



PN100BA/1314 

Wat moeten leerlingen kunnen, weten, snappen, worden? Hoe kan je dat nagaan? En hoe en wie informeren we 

daarover? Wereldoriëntatie evalueren kan toch meer zijn dan een invulblaadje...? Je overdenkt verschillende 

mogelijkheden en past ze toe op concrete doelen. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om wat evaluatiemateriaal van wero mee te brengen. 

DOelstellingen • Nadenken over en nagaan wat binnen het leerdomein wereldoriëntatie moet worden geëvalueerd 

• Stilstaan bij waar goede evaluatie aan moet voldoen 

• Criteria voor goede evaluatie toepassen op doelen van wereldoriëntatie 

• Alternatieve vormen van evaluatie in overweging nemen en de haalbaarheid ervan nagaan 

reflecties • Na deze nascholing zie ik het helemaal zitten om met onze school aan de slag te gaan. Een heel concrete, 

enthousiaste aanpak! (Katleen P.) 

• Het was bijzonder interessant. Ik heb zelf veel bijgeleerd en zin gekregen om er aan te werken, zowel in mijn 

klas als samen met de collega’s op school. (Sabine D.B.) 

• Aangenaam om naar te luisteren, motiverend en doorspekt met klaservaringen en haalbare suggesties voor 

de eigen klaspraktijk. (Christa V.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 8 oktober 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





105

eVa panneCouCKe 

106 



Beeldopvoeding: creatief aan de slag met diverse herbruikbare 

materialen - Nieuw! 

PN004BA/1314 

Je beschouwt en oefent zelf allerlei assemblage- en verbindingstechnieken. Je leert driedimensionaal werk op een 

authentieke manier te creëren. Je krijgt de kans om vanuit je intuïtie en gevoel op een vrije manier te werken. 

Door deze ervaring en een waaier van ideeën kan je voortaan eens “anders” muzisch aan de slag! Driedimensionaal 

werken? Voortaan vanuit een andere dimensie! 

DOelstellingen • Je leert de vormgevingsmogelijkheden en beperkingen van materialen onderzoeken 

• Je ontdekt hoe bepaalde kunstenaars en hoe men in sommige culturen, met afvalmateriaal nieuwe objecten 

creëert 

• Je leert creatief verschillende verbindingstechnieken toepassen 

• Doorheen het samen experimenteren onderzoeken we de hulpmiddelen: dragers, verbindingswijzen en 

werktuigen 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 25 september 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 5 mei 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 




Chantal Bols 




Zumbatomic voor kleuters - Nieuw! 

PN018BA/1314 

Sinds de komst van Zumba is er ook een speciaal ontworpen programma voor kinderen. In een praktijkgerichte 

nascholing krijg je kant en klare danscombinaties aangeboden die je direct kan gebruiken in de (klas)praktijk. 

Vanuit haar ervaring als klasleerkracht, dans-en zumbadocente, geeft de docente je tips om de geziene stof op een 

ludieke wijze aan te leren, zodat de kinderen uit jouw doelgroep een dansante en amusante Zumbatomic les mogen 

beleven. 

OPGELET: na het volgen van deze nascholing ben je GEEN gediplomeerde Zumbatomic docente. Deze nascholing is 

enkel ter inspiratie en kennismaking. 

Het is aan te raden om gemakkelijk zittende kledij te dragen. 


• Ervaren hoe je aangepast op niveau van de kleuters de oefenstof kan aanreiken 

• Ervaren, inoefenen en herhalen van elke dans in het programma 

• Tips & tricks om een les amusant en dansant te maken 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 2 april 2014 van 14.00 uur tot 17.00 uur 




107

Chantal Bols 

Kleuterdans - Nieuw! 

PN019BA/1314 

108 





In deze praktijkgerichte nascholing ontdek je zelf hoe een les kleuterdans kan opgebouwd worden. Vertrekkende 

vanuit een verhaal, thema of expressiemoment worden eenvoudige dansmomenten of danscombinaties opgebouwd 

voor zowel de jongste als oudste kleuters. De docente werkt als klasleerkracht en dansdocente dagelijks met 

kinderen en kan je vanuit deze ervaring ruim voldoende tips meegeven om alles met jou doelgroep haalbaar te 

maken. 

Het is aan te raden om makkelijk zittende kledij te dragen. 


• Ervaren hoe je aangepast op niveau van de kleuters de oefenstof kan aanreiken 




Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 14 mei 2014 van 14.00 uur tot 17.00 uur 



Chantal Bols 




Kidshiphop - Nieuw! 

PN020BA/1314 

In deze praktijkgerichte nascholing ontdek je zelf hoe een les kidshiphop kan opgebouwd worden. Kant-en-klare 

danscombinaties die je direct kan uitproberen. Voor elke graad van de lagere school is er oefenstof voorzien. 

De docente werkt als klasleerkracht en dansdocente dagelijks met kinderen en kan je vanuit deze ervaring ruim 

voldoende tips meegeven om alles met jouw doelgroep haalbaar te maken. 

Het is aan te raden om gemakkelijk zittende kledij te dragen. 


• Ervaren hoe je aangepast op niveau van de kinderen de oefenstof kan aanreiken 




Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 12 februari 2014 van 14.00 uur tot 17.00 uur 




109

sarah Verhulst 

Muzikale vingerspelletjes - Nieuw! 

PN010BA/1314 

110 




Van vingerspelletjes is geweten dat ze de motorische vaardigheden van jonge kinderen helpen ontwikkelen. In 

deze nascholing ontdek je ook hun muzikale waarde. Die koppel je aan de eigen expressie en het gebruik van een 

levendige intonatie die zo cruciaal is in het werk met jonge kinderen. Daarnaast experimenteren we met nog andere 

muzikale parameters zoals ritme, tempo, kleur en dynamiek in een bewegingsspel met vingers en tenen. Deze 

nascholing brengt een repertoire van traditionele vingerspelletjes opnieuw in herinnering en reikt er nieuwe aan. 

DOelstellingen • Muzikale waarde van vingerspelletjes leren kennen 

• Repertorium van spelletjes ontdekken 

• Het gebruik van vingerspelletjes in de ritmische en melodische ontwikkeling van het kind 

• Ontwikkeling van fijne motoriek door muzische spellen leren kennen 





paK Yan lau 

Lager onderwijs 3, 4, 5, 6 

Klankmassages - Nieuw! 

PN011BA/1314 

Waar beweging is, is geluid. En waar geluid is, is beweging, hoe klein ook... Klank bevat een schat aan informatie 

over het materiaal dat klinkt, de richting van waaruit hij komt, de afstand, de intensiteit waarmee het materiaal 

tot klinken gebracht wordt, en niet in het minst de aard van het materiaal. Neem plaats op een eenvoudige stoel, 

ontspan, en ontdek de rijke, verborgen wereld van klanktexturen. Een intiem concert door één persoon voor één 

persoon? Wellness voor trommelvliezen? Onderga een persoonlijke klankmassage en ervaar wat klank met je doet. 

Na afloop luister je met andere oren. 

DOelstellingen • Je bewust worden van de extreme gevoeligheid en fragiliteit van het menselijk gehoor 

• Je bewust worden van de rijkdom aan klanken om je heen 

• Intenser leren luisteren en genieten van klank 

• Kennismaken met een originele, zeer hanteerbare educatieve tool met een weldadig effect op je leerlingen 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 10 februari 2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




111

Vanessa DeMeuleMeester 

Gezellig SAMEN-spel - Nieuw! 

PN037BA/1314 

112 





Bij coöperatief spel staat samenwerking centraal. We spelen mét elkaar en niet tegen elkaar. Kinderen leren 

overleggen, rekening houden met elkaar en samen beslissingen nemen. Dit is een doe-, ervaar- en ontdeknascholing 

met een grote variatie aan coöperatieve spelmogelijkheden. Zowel bordspellen als groepsspellen komen aan bod. 

DOelstellingen • Nieuwe spelvormen leren kennen 

• Een andere kijk op spel krijgen 

• Ervaren wat samenspelen kan betekenen 

• Ervaren van het plezier van spelen 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 20 november 2013 van 09.00 uur tot 

12.00 uur 







Muzo - Beeldopvoeding: voorstelling van materialen en 

creatieve technieken 

PN152BA/1314 

Dit is een halve dagsessie waarbij je kennismaakt met materialen en eenvoudige maar “nieuwe”creatieve 

technieken. Het is een VOORSTELLING! Je ziet een honderdtal concrete voorbeelden en krijgt heel veel ideeën 

om creatief beeldend aan de slag kan gaan. Opgelet! Parallel met deze nascholing is er ook een nascholing: 

“Voorstelling van materialen EN actief oefenen van creatieve technieken”. Deze is qua aanbod hetzelfde maar dan 

kan je de aangeboden technieken ook oefenen en uitproberen. 

DOelstellingen • Kennismaken met materialen en “nieuwe” creatieve technieken 

• Aan de hand van praktische tips, geïllustreerd met tal van concrete voorbeelden, zien hoe je creatief 

beeldend aan de slag kan gaan 

• Toepassingen verkennen 

• Materialen en technieken intens waarnemen 

reflecties • Hele interessante nascholing. Bijzonder leerrijk! (Tania D.) 

• Zoveel ideeën, echt honderd en één voorbeelden die heel erg interessant zijn, om direct aan de slag te gaan. 

(Greet D.) 

• Zéér veel ideeën. Eenvoudig en toch zo leuk. Boeiend verteld! Je stimuleert ons om dat allemaal ook uit te 

proberen. Tof tof tof! (Veerle G.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 18 december 2013 van 09.00 uur tot 

12.00 uur 





113


114 






Muzo - Beeldopvoeding: voorstelling van materialen EN actief 

oefenen van creatieve technieken 

PN149BA/1314 

Dit is een hele dagsessie! Tijdens en na de voorstelling van boeiende vernieuwende ideeën krijg je in deze 

nascholing ook de kans om de vele nieuwe technieken zelf in te oefenen door materialen te verkennen, ermee te 

experimenteren, te beschouwen en te creëren. Je krijgt daarbij extra ondersteuning en uitleg op jouw maat. De 

praktische tips, geïllustreerd met een zeer rijke waaier aan voorbeelden, zorgen ervoor dat jij bij het beeldend 

werken in je eigen klas de weg van de “verschraling” zeker niet zal inslaan. 

Het kan handig zijn om een schort mee te brengen. 

DOelstellingen • De verrassende, boeiende en vernieuwende technieken zelf oefenen, de materialen verkennen en ermee 

experimenteren 

• Aan de hand van praktische tips leren hoe je creatief beeldend aan de slag kan gaan 

• Concreet oefenen van de aangeboden technieken 

• Inzien dat beeldend werken kan met eenvoudige materialen 

reflecties • Fantastisch. We hebben ook van elkaar geleerd. Een nascholing die ik voor altijd kan gebruiken. Zeer veel tips! 

(Brigitte D.) 

• Heel inspirerend om zelf aan slag de gaan. Heel concreet! Super om het zelf te mogen uitproberen. (Dorine R.) 

• Deze nascholing is iets wat men in de opleiding zou moeten geven! 100 en één ideeën, duidelijk en met 

eenvoudige materialen. Ik zal nog heel lang moeten werken om dit allemaal eens uit te proberen! (Gerda F.) 



Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 29 april 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





Directies 

De directeur als muzo coach voor zijn team 

PN147BA/1314 

Muzo geeft “vleugels aan de geest” en “kracht aan de prestatie”. Hoe kan jouw muzische aanpak concreet vorm 

krijgen in de ondersteunende rol als directeur waardoor je verbondenheid creëert? Hoe kan je de school met 

een speels, creatief en verrassend aanbod verrijken, waardoor deze een eigen identiteit uitstraalt? Je verkent ook 

een kijkwijzer waardoor je je team kan coachen om muzisch te werken. Je maakt kennis met een leerlijn voor 

muzische expressie en ontdekt hoe je deze met je team kan aanwenden... geen extra planlast maar duidelijkheid en 

efficiëntie staan daarbij voorop. 

Breng je leerplannen muzische opvoeding mee a.u.b.! 

DOelstellingen • Ontdekken hoe jouw muzische aanpak concreet vorm kan krijgen in de ondersteunende rol als directeur, 

waardoor je verbondenheid creëert 

• Een KIJKWIJZER verkennen waardoor je je team kan coachen om muzisch te werken 

• Ontdekken hoe je de school als “krachtige leeromgeving” met een speels, creatief en verrassend aanbod kan 

verrijken waardoor deze een eigen muzische identiteit uitstraalt 

• Muzische ideeën, geïllustreerd met foto’s verkennen 

• Ontdekken hoe je de leerlijn voor Muzische Opvoeding samen met het team kan aanwenden waardoor de 

muzisch expressieve ontwikkeling met betrekking tot alle muzische talen aan bod kan komen 

reflecties • Interessant en boeiend. Je bezit de materie bijzonder goed. Duidelijk gestructureerde uitleg. Vandaag erg veel 

geleerd! (Johan V.) 

• Ik vernam waar ik voor gekomen was. Nog een hele weg voor het team! (Hilde V.) 

• Concreet, duidelijk verhelderend! (Dirk G.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 24 september 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





115


116 


Directies 



Muzo – En... ACTIE! Werken met de leerlijn. Algemene 

leerlijndoelen duiden met muzische activiteiten! 

PN156BA/1314 

Leerlijndoelen? Hoe kan je ermee aan de slag? Door middel van welke activiteiten kan je werken aan deze doelen? 

Hier maak je kennis met de ALGEMENE doelen van Muzische Opvoeding en krijg je deze actief geïllustreerd met 

tal van voorbeelden. Wat betekenen de algemene doelen Muzische Opvoeding en wat houden ze in? Hoe kunnen 

de algemene doelen en de leerlijn concreet vorm krijgen in je klas en dat voor alle domeinen van het leergebied 

Muzische Opvoeding. Een aanbod muzische activiteiten waar er veel ruimte is voor de creativiteit van de kinderen. 

Met open opdrachten waarin er plaats is voor hun eigen inbreng. Concreet weten hoe te werken met de leerlijn? 

Na deze nascholing ben je er helemaal klaar voor! 

DOelstellingen • De leerlijn van Muzische Opvoeding uitgebreid illustreren met concrete muzische ideeën en activiteiten 

• Verkennen hoe je Muzische Opvoeding doelgericht kan aanpakken 

• Inzicht krijgen in de doelen en actief enkele muzische activiteiten beleven, gelinkt aan deze doelen 

• De algemene doelen van Muzische Opvoeding begrijpen 

reflecties • Dank voor de goede uitleg. Alles stapsgewijs, je spreekt met kennis van zaken! (Greet J.) 

• Vandaag heb ik meer geleerd dan in vele voorbije nascholingen en je bracht het super boeiend. (Bea S.) 

• Eindelijk een realistisch verhaal en leuk gebracht. Super! (Trui G.) 



Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 14 maart 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





Kathleen VanDenhaeseVelDe en/of ines VanDoorne 

Accio, Accio alohomora engorgio, het geheim van muzische 


PN153BA/1314 

Muzisch in de hoeken van mijn kleuterklas. Hoe en waarom zou ik mijn hoeken verrijken zodat de muzische 

talen aan bod kunnen komen? Muzisch aan de slag in mijn hoeken heeft heel wat voordelen: kleuters leren van 

elkaar, kunnen eigen talenten verfijnen, ontdekken nieuwe mogelijkheden op hun eigen tempo en ontwikkelen 

hun creatief denken in een sfeer van veiligheid. Meteen rijzen een aantal vragen: hoe organiseer je dat muzisch 

hoekenwerk? Welke materialen kan je aanbieden? Welke ontwikkelingsaspecten en (muzische) doelen kan je 

bereiken? “Accio alohomora engorgio!”. Na deze nascholing ben je er helemaal klaar voor! 

DOelstellingen • Kennismaken met concrete ideeën en materialen om kleuters in hoeken muzo te laten beleven 

• Verkennen hoe we de hoeken kunnen verrijken om de kleuters uit te dagen tot muzisch werken in de hoeken 

• De ontwikkelingsaspecten en de doelen van Muzische Opvoeding die aan bod komen, leren kennen 

• Samen met collega’s concrete ideeën bedenken en uitwisselen om je hoeken muzisch te verrijken 

reflecties • Zeer nuttige nascholing, zeer veel praktische informatie gekregen. Zeker de moeite. (Jessica H.) 

• Heel enthousiast gebracht. Ik ga meteen aan de slag in mijn klas met alle ideeën die ik vandaag meekreeg. 

(Ann R.) 

• Zeer goed gedaan, het was zeer interessant. Zeer toffe nascholing, leuk dat we al iets konden maken. Heb zin 

om het nog meer uit te breiden. (Maaike V.D.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 13 december 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 31 januari 2014 van 09.00 tot 16.00 uur 





117


Muzikale dialogen 

PN005BA/1314 

118 




Deze nascholing is geïnspireerd op de “Music Learning Theory” van Edwin Gordon, een invloedrijk onderzoeker, 

docent en auteur omtrent de muzikale ontwikkeling in de vroege kindertijd. Hij ontwikkelde een muziekmethode 

die start vanaf de geboorte en inspeelt op de bijzondere ontvankelijkheid voor muziek bij jonge kinderen. Het 

basisprincipe is dat het jonge kind een muzikale taal verwerft analoog met het verwerven van de moedertaal. 

Volgens Gordon heeft elk kind het potentieel om muziek te leren. De aanpak bestaat erin muzikaal te “praten” 

met het jonge kind. Het kind wordt ondergedompeld in de muzikale taal van zijn omgeving en geraakt intuïtief 

vertrouwd met melodie, ritme, dynamiek, beweging, ...Vanuit dat wederzijdse communicatieve spel bouwt het een 

“muzikaal vocabulaire” op en dat laat toe creatief om te gaan met muziek. 

DOelstellingen • De eigen muzikaliteit en die van elk kind (opnieuw) als vanzelfsprekend leren beschouwen 

• Toegankelijke en plezierige manieren leren hanteren om kinderen van hun muzikaliteit bewust te maken 

• Verwerven van een muzikaal basisrepertoire om op verder te bouwen 

• Kennismaken met de kernideeën uit de “Music Learning Theory” van Edwin Gordon 

reflecties • Een kind is muzikaal heel makkelijk te bereiken. Ik leerde leuke muzikale en ritmische spelletjes die 

onmiddellijk in de praktijk kunnen uitgeprobeerd worden. (Jessie V.C.) 

• Ik heb heel veel verschillende ideeën en variaties geleerd. Super! (Mieke D.M.) 





hilDe Van BeVeren 



Ouders 

Kinderklanken in de kleuterschool 

PN055BA/1314 

Met Kinderklanken maak je kennis met lied- en spelmateriaal dat tegemoet komt aan de motorische, spraak/taal, 

sociale, emotionele, zintuiglijke, verstandelijke en muzikale ontwikkelingsfase van de peuter/kleuter. Geen saaie 

theorie want alle informatie wordt onmiddellijk verduidelijkt met praktische voorbeelden. Je gaat aan de slag met 

eenvoudig spelmateriaal, simpele muziekinstrumenten en keert naar huis met een rugzak vol liedjes, muziekjes en 

versjes. 

DOelstellingen • Aanleren van nieuwe liedjes en versjes met bijpassende activiteiten 

• Inzicht verwerven in de muzikale ontwikkelingsfasen van de peuter/kleuter 

• Aanzetten tot het creëren van een muzikale klascultuur 

• Promoten van muziek als middel tot het bevorderen van de algemene ontwikkeling van de peuter/kleuter 

reflecties • Het is superfijn om te zingen met kleine, eenvoudige materialen. We moeten niet bang zijn om te zingen 

en we mogen ook zelf veel improviseren. Dit was een toffe nascholing. Goede aanpak met leuke doemomentjes. 

(Hilde V.W.) 

• Je kan zingen doorheen de dag, bij het uitdelen en ophalen van materialen. Zingen is heel belangrijk, ik 

deed het al maar ik ga het nu nog meer doen. Tijdens de nascholing heb ik nieuwe versjes en liedjes geleerd. 

Het was een super nascholing! We zijn enthousiaster geworden om nog meer te zingen, eventueel aangevuld 

met materialen. (Caroline V.D.B.) 

• Het is zeer interessant om een grote “rugzak” met liedjes bij de hand te hebben om daarmee de kleuters 

muzikaal te betoveren. Ik heb leuke, nieuwe liedjes bijgeleerd om zelf rond verder te “brouwen”. Ik deed hier 

veel leuke ideeën op met eenvoudig materiaal. Alles is heel goed haalbaar bij peuters. (Veerle V.T.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 26 maart 2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




119

YVes BonDue 

Kun je de mieren horen zingen? 

PN068BA/1314 

120 





Deze nascholing is onmisbaar voor al wie onbevangen met zijn kinderen in de tuin van de muziek wil wandelen. Je 

wordt ondergedompeld in een “muzikale jacuzzi”, zoekt de grenzen van de stilte op in het werken met instrumenten 

en beleeft een uur dolle pret met “zingen zonder zang”. Er is ook ruim inkijk op verschillende muzikale 

omgangsvormen voor de lagere school. Wandelen in de muziektuin is zalig, maar pas helemaal verrukkelijk als er 

ook boeketjes geplukt mogen worden: een zangstonde met zijn allen is de klinkende kers op de muzikale taart. 

DOelstellingen • Nieuwe werkvormen met instrumenten ontdekken 

• Zicht krijgen op de diversiteit waarmee muzikale opvoeding in de lagere school kan benaderd worden 

• Een aantal nieuwe liedjes kennen en kunnen zingen 

• Een aantal technieken leren om kinderen bewust te maken van een correcte ademhaling bij het spreken en 

zingen 

• Een aantal articulatie-oefeningen voor kinderen leren kennen 

Reflecties • Het “spreekkoor” is een leuk idee en haalbaar met jonge kinderen. Je hebt een uitnodigende aanpak; 

iedereen deed spontaan mee! (Martine D.) 

• Ik heb me geen moment verveeld en zin gekregen om zulke dingen te gaan doen in de klas. (Hilde B.) 

• Je kan door vele kleine dingen sterk muzisch bezig zijn. Het verhaal met instrumenten was zeer knap! Je hebt 

een leuke en spontane aanpak. (Ruth D.K.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 14 oktober 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 



YVes BonDue 


PN035BA/1314 




In deze wervelende nascholing ontdek je technieken om met drama aan de slag te gaan: verhalen verzinnen, 

een “wereld ontwerpen” als decor voor een verhaal, een aantal publicaties vol technieken over dramatiseren 

met kinderen... En natuurlijk een pièce de résistance in de vorm van een keuzeruimte rond dramatechnieken: 

improvisatie of rollenspel, vertelpantomime of toneel, wagenspel, tableau-vivant en een pak opdrachten om met z’n 

allen in groep te doen... 

DOelstellingen • De basisbeginselen van het dramatiseren bij kinderen kennen 

• Nieuwe werkvormen rond dramatiseren ontdekken en uitvoeren 

• Inzicht krijgen in de manier waarop drama kan gestimuleerd worden in de dagelijkse klaspraktijk 

• Zijn eigen mogelijkheden en gevoeligheden ontdekken tijdens dramatisch spel en/of improvisatiespel 

reflecties • Ik ontdekte dat drama ook in kleine dingen/activiteiten zit en niet noodzakelijk een echt “toneel” hoeft te 

zijn. (Anja K.) 

• Ik leerde vandaag een aantal leuke, eenvoudige activiteiten om aan de slag te gaan in de klas. (Nele D.G.) 

• Dit was een heel realistische en vooral haalbare nascholing! Ik ontdekte dat er heel wat haalbare en leuke 

activiteiten zijn. (Mercedes W.) 






121

Chantal Bols 

122 





Bodypercussie, muziek maken met je lichaam! 

PN036BA/1314 

In deze praktijkgerichte nascholing krijg je kant-en-klare combinaties aangeleerd die je direct kan uitproberen 

met je kinderen. Vanuit haar ervaring als klasleerkracht en dansdocente, geeft de lesgever je bruikbare tips om de 

geziene stof vlot over te brengen naar jouw leerlingen. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om gemakkelijk zittende kledij te dragen. 


• Ontdekken van bewegingsmogelijkheden 

• Ontdekken van geluiden die worden gemaakt met en door je eigen lichaam 

• Kennismaken met kant-en-klare combinaties, direct te gebruiken bij de doelgroep 

reflecties • Met je eigen lichaam, zonder materiaal, kan je heel veel. ’t Was superleuk en enorm bruikbaar! Je kan er 

direct mee aan de slag. (Elga V.) 

• Prima uitleg en superleuke oefeningen! Heel leuke oefeningen en leuke ideetjes voor de klaspraktijk 

gekregen. (Kim V.) 

• We kregen verschillende mogelijkheden om in de verschillende graden te gebruiken. Hier zaten toffe 

opdrachten en nuttige tips bij. (Imke L.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 11 december 2013 van 14.00 uur tot 

17.00 uur 







Ergotherapeuten 

Kinesitherapeuten 

Logopedisten 


Zorgleerkrachten 

Open de deur voor schrijven met het lichaam als wegwijzer 

PN003BA/1314 

Heeft jouw kind in de klas het moeilijk met: knutselwerkjes, binnen de lijnen kleuren, automatiseren van de 

lettervorming, een goede zithouding aannemen, vloeiend schrijven, …? In deze nascholing leer je inzien hoe een 

zwakke integratie van primaire reflexen van invloed kan zijn op het schrijven en het aannemen van een goede 

lichaamshouding. Je leert observeren op welke manier jouw lichaam en handen informatie verwerken. Met deze 

kennis in het achterhoofd, ontdek je hoe je het schrijfproces nieuw leven kan inblazen. 

DOelstellingen • Begrijpen hoe primaire reflexen van invloed kunnen zijn op het schrijven 

• Inzicht hebben in het belang van een goede lichaamshouding 

• Leren observeren hoe jouw lichaam en handen informatie verwerken 

• Inzicht hebben in de oefeningen om het schrijfproces verder te stimuleren 

reflecties • Ik heb tijdens de nascholing ontdekt dat via eenvoudige oefeningen de schrijfmotoriek kan verbeterd 

worden. (Hanne L.) 

• De verschillende stappen werden duidelijk uitgelegd. Ontspanning van het lichaam is belangrijk. (Els V.) 

• Ik leerde dat er meer observatie nodig is omtrent de reflexen! Het is belangrijk om dieper naar de kern terug 

te gaan en blijven herhalen. Niet te snel overgaan naar het schrijven. (Joke D.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 11 december 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




123


Bewegen tot het klinkt 

PN008BA/1314 

124 




Danst je neus wel eens alleen? Wat kunnen je tenen met een ritme en je navelbuik met een melodietje? Voelen je 

vingers ook muziek en kunnen je ellebogen samen dansen? Muziek laat geen enkel jong kind onbewogen. Klank 

en muziek zetten hen aan tot expressie met het hele lichaam. Hoe beïnvloeden de muzikale parameters onze 

bewegingen? Maar ook andersom: welke invloed heeft beweging op klank? Wat is het klinkend resultaat van snelle 

voeten of zwierende armen? Hoe klinkt een melodietje bij dansende ogen of oren of… Kan je dans ook tekenen of is 

die tekening nu net muziek? Deze nascholing is gebaseerd op ideeën van Rudolf Laban en Edwin Gordon. 

DOelstellingen • Kennismaken met verschillende expressieve aspecten van beweging 

• De relatie onderzoeken tussen beweging en klank 

• De bewegingen van kinderen leren “lezen” en remediëren in relatie tot klank 

• Kennismaken met de Music Learning Theory van Edwin Gordon 

reflecties • Ik leerde heel veel leuke, praktische oefeningen kennen die ik kan gebruiken als tussendoortje of in een les. 

(Ann L.) 

• We kregen veel voorbeelden rond diverse materialen, metrum, … Heel leuk! (Kathleen M.) 

• Spelen met muziek vraagt niet veel voorbereiding en je kan het gemakkelijk toepassen in de klas. (Evelyne C.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 4 oktober 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 



Kristien De sChuYter 


Kom maar DICHTER-bij! Werken met poëzie in de klas 

PN028BA/1314 

Poëzie spreekt kinderen aan. Het helpt kinderen “anders” naar de wereld kijken. In deze nascholing leer je een 

aantal gedichten “van binnen” kennen. Je ontdekt hoe je met poëzie muzisch aan de slag kan gaan in je klas. Een 

nascholing om te “grasduinen”, weg te dromen of opgekikkerd te worden… En… misschien schuilt er wel een 

dichter in jou! Kom dan maar DICHTER-bij! 

Breng je deelleerplan muzisch taalgebruik mee a.u.b.! 

DOelstellingen • Een aantal gedichten leren kennen en daarbij de muzische verwerkingsmogelijkheden ontdekken 

• Ideeën verzamelen om met poëzie aan de slag te gaan in je klas 

• Het deelleerplan “muzisch taalgebruik” verkennen 

• Kennismaken met een aantal gedichtenbundels voor kinderen 

reflecties • Ik ontdekte dat er talloze supertoffe manieren zijn om rond poëzie te werken! Ik heb zin om er vandaag 

al mee te starten. Ideeën zat voor meer dan een schooljaar. Als kinderen op zo’n manier poëzie niet gaan 

appreciëren, dan weet ik het ook niet meer :) (Els D.R.) 

• Het kriebelt om er mee verder te gaan en ik moet het niet te ver gaan zoeken… Prachtige meeneemideeën 

gekregen. (Christel C.) 

• Proficiat! Er werden heel veel praktische tips gegeven voor in de klas. Ik kan zeker verder. Bedankt! (Sara S.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 20 november 2013 van 14.00 uur tot 

17.00 uur 




125


126 




Creatieve stemspelletjes met jonge kinderen 

PN007BA/1314 

Via creatieve spelletjes (her)ontdek je de mogelijkheden van de eigen stem. Lachoefeningen, ademtechniek en 

stembeheersing zitten slim verpakt in leuke liedjes die onbewust inspelen op goed stemgebruik. Je ontdekt hoe je 

muzikale spelletjes inzet om rust te brengen of aandacht te vragen. Denk je van jezelf dat je niet (goed) kan zingen? 

Deze nascholing overtuigt je onvermijdelijk van het tegendeel. 

DOelstellingen • De mogelijkheden van je stem (her)ontdekken 

• Je stem goed leren gebruiken 

• Ontdekken dat zingen diverse vormen kan aannemen 

• Inzien hoe plezier maken en musiceren samen kunnen gaan 

• Via stemspelletjes de aandacht en rust binnen de klasgroep leren reguleren 

reflecties • De beste nascholing ooit omdat die zo praktijkgericht is. Proficiat! (Lien D.M.) 

• Ik leerde veel nieuwe dingetjes die zeer leuk zijn om te doen in de klas. (Freya H.) 

• Er zijn heel wat mogelijkheden om op een plezante manier om te gaan met stem en klanken. Deze 

nascholing was heel bruikbaar. (Nancy P.) 








Muzikale kamishibai 

PN009BA/1314 

Kamishibai is een vorm van Japans verteltheater. Letterlijk betekent het papieren theater. Fascinerende 

A3-tekeningen geven scènes weer uit een verhaal. Beschouw het als een voorloper van televisie of animatiefilm. De 

magie van het kleine theater en de vaak felle kleuren van de tekeningen sporen kinderen aan om muziek te maken. 

Zo ontstaat een verhaal waarbij klank en kleur elkaar wederzijds beïnvloeden. Schilderijen zoals die van Mondriaan 

met hun contrasterende kleuren en vlakken vormen de concrete inspiratie. Maar de deelnemers stellen ook zelf 

“een Mondriaan” samen en brengen hem tot klinken. Een unieke werkvorm die veel inspiratie biedt om ook thuis 

met kinderen muziek te maken bij prentenboekjes. 

DOelstellingen • De muzikaliteit van het jonge kind aanspreken binnen een breder muzisch kader 

• Muziek als tool om het jonge kind in zijn totaliteit aan te spreken 

• Een buitenmuzikaal gegeven gebruiken als stramien voor een muzikale compositie 

• De link tussen klank en abstracte beelden en vormen vertalen naar kinderen 

reflecties • Heel veel interessante ideeën om te gebruiken in de praktijk. Het zet aan tot creativiteit!! (Jasmien R.) 

• Ik kreeg veel leuke, bruikbare tips en verhalen. Leuk dat we samen ideeën konden uitwerken. (Christel L.) 

• Tijdens de nascholing ontdekte ik dat er meer mogelijkheden zijn om met de kamishibai te werken dan 

alleen maar te vertellen. De verschillende domeinen kunnen aan bod komen (beeld, drama, muziek, 

beweging) en dat zeker in de eerste graad. Heel goede nascholing. (An G.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 17 januari 2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




127

Martin niCa 

De rijkdom van poppen in de klas 

(popdidactiek en poppen maken) 

PN012BA/1314 

128 




In deze drempelverlagende nascholing neem je een duik in de verscheidenheid van poppen. Je bekijkt welke 

stimulans een pop kan zijn binnen de algemene ontwikkeling (taalstimulering, zelfsturing, …). Je overloopt hoe je 

concreet aan de slag kan gaan met poppen bij de jongste tot de oudste kleuters. Je leert er trucs en speelmethodes 

en ziet hoe je je aanbod met poppen kan verrijken. In een tweede deel ga je specifiek aan de slag om een 

bladmousse (foto) of latexpop te maken. Je leert er de knepen van de poppenmaker. Je gaat dus niet alleen naar 

huis! Zowel mensen die een grote drempelvrees hebben om te spelen met poppen als ervaren poppenspelers kunnen 

hier terecht. 

Breng je schort en een plastiek zak mee a.u.b.! 

DOelstellingen • Verkennen van mogelijkheden tot het hanteren van poppen 

• Verkennen van het inlevingsvermogen bij jongere en oudere kleuters 

• Bekijken hoe je de pop kan gebruiken als taalstimulans 

• Zelf aan de slag gaan en basistechnieken kunnen hanteren bij het maken van poppen (met de nadruk op 

bladmousse) 

reflecties • Je kan poppen voor zoveel zaken gebruiken tijdens het klasgebeuren. Het was zeer aangenaam om te 

luisteren en ervaringen te horen uit de klaspraktijk! (Ellen C.) 

• Poppen kan je met de meest eenvoudigste dingen maken. Fantasie mag, het hoeft geen perfect afgewerkte 

pop te zijn. Je moet vooral durf hebben om poppen te gebruiken. Er was een leuke, losse sfeer waardoor je 

veel dingen kan vragen en uitproberen. Deze nascholing was zeer bruikbaar naar de praktijk, heel goede 

voorbeelden. (Inge V.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 20 maart 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 


In de deelnameprijs is de kostprijs van het materiaal inbegrepen en een broodjesmaaltijd voorzien 



Directies 



De houding van leerkrachten ten opzichte van het rekenen in 

relatie met de rekenvaardigheid van kinderen - Nieuw! 

PN128BA/1314 

Het klinkt als een cliché dat de mate waarin leerlingen plezier beleven aan het rekenen en dus een positieve 

attitude hebben ten opzichte van het rekenen, dat een belangrijke factor blijkt te zijn voor het goed presteren voor 

rekenen. De vraag daarbij is natuurlijk hoe deze leerlingen tot plezier komen en een positieve attitude kunnen 

ontwikkelen? Uit onderzoek komt naar voor dat de rol van de leerkracht er echt toe doet. Waar hebben we als 

leerkracht aandacht aan te schenken tijdens het rekenonderricht? Hoe kan onze didactische aanpak ervoor zorgen 

dat meer leerlingen met plezier rekenen? Welke organisatievormen zijn belangrijk tijdens het rekenen? 


DOelstellingen • Bewustwording van de eigen houding ten opzichte van het rekenen en het effect daarvan op de 

rekenvaardigheden van kinderen 

• Mogelijkheden verkennen om aspecten van de eigen leerkrachtenstijl in te zetten om zo de rekenvaardigheid 

van kinderen te bevorderen 

• Mogelijke organisatiebronnen bespreken die een positieve invloed hebben op de rekenvaardigheid van 

kinderen 

• Knelpunten in de eigen klaspraktijk bespreken 






129


De kracht van motivatie - Nieuw! 

PN125BA/1314 

130 




Directies 




‘Motivatie helpt om tot betere prestaties te komen!’. Voorgaande zin klinkt heel vanzelfsprekend. Toch is de 

aanwezigheid van deze motivatie in het klasklimaat, bij de leerling soms ver te zoeken. Tijdens deze nascholing 

verwerf je diepgaander inzicht in het belang van deze motivatie en krijg je handvatten aangereikt om jouw kracht 

als leer-kracht aan te wenden om de motivatie te bevorderen. 


DOelstellingen • Diepgaander inzicht verwerven in het belang van motivatie tijdens het leerproces 

• Mogelijke oorzaken kunnen achterhalen voor het gebrek aan motivatie tijdens de les bij de leerling(en) 

• Nadenken en reflecteren over de eigen klaspraktijk 

• Aanbod van en zoeken naar mogelijkheden om de motivatie te versterken bij de leerling(en) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 26 maart 2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




Directies 




Contractwerk als krachtig middel om te differentiëren - Nieuw! 

PN126BA/1314 

Contractwerk opstellen zonder allerlei extra materialen te moeten zoeken en aan te maken, het kan! Bovendien 

vinden leerlingen het leuk en krijg je als leerkracht de kans sterk te differentiëren. In deze nascholing bekijk je hoe 

je kan groeien in deze manier van werken. Contractwerk wordt dan niet meer een werkvorm die je om de zoveel tijd 

eens toepast, maar wordt geïntegreerd in de dagelijkse klaspraktijk. 

Mee te brengen: weekplanning van de volgende volledige schoolweek + eventuele werkboek/handleiding van de te 

geven lessen. 

DOelstellingen • De verschillende mogelijkheden verkennen van contractwerk als differentiatiemiddel 

• Inzicht verwerven in het groeiproces dat nodig is om contractwerk als werkmethode toe te passen in de 

klaspraktijk 

• Een contractwerk opstellen vanuit de gegevens van de eigen klas 

• Bespreken van mogelijke knelpunten tijdens het contractwerk 


Reeks 1 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 25 september 2013 van 09.00 uur 

tot 12.00 uur, woensdag 6 november 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




131


Iedereen een etiket! - Nieuw! 

PN127BA/1314 

132 



Directies 




Ontwikkelings- en gedragsstoornissen... vandaag de dag krijgen steeds meer leerlingen een etiket toebedeeld. Hoe 

ga je daarmee om? Wat houdt deze ontwikkelings- en/of gedragsstoornis ook alweer in? Wat kan je concreet doen in 

jouw klas? Hoe werk ik op maat van dit kind? Dyslexie, dysorthografie, dysgrafie, agrafie, dyscalculie, dyspraxie, DCD, 

NLD, AD(H)D, ASS, ODD, HSP, syndroom van Gilles de la Tourette, ... 


Gelieve bij inschrijving in het veld “Opmerkingen” drie gedrags- en/of leerstoornissen op te geven die jij zeker aan 

bod wil zien komen. 

DOelstellingen • Dieper en functioneel inzicht verwerven in de gekozen ontwikkelings- en/of gedragsstoornissen 

• Reflecteren over moeilijkheden binnen de eigen klaspraktijk 

• Mogelijkheden verkennen binnen de eigen klaspraktijk die tegemoet komen aan het individu met een 

stoornis 

• De aanpak van verschillende stoornissen binnen één klas zo goed mogelijk op elkaar afstemmen 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 5 december 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 




Kleuteronderwijs 2, 3 



Contractwerk: onderaan tekenen alsjeblieft - Nieuw! 

PN117BA/1314 

Contractwerk ja, maar hoe begin ik er aan? Wat zou het kunnen zijn? Wat zou het moeten zijn? Wat zou het niet 

mogen zijn? We gaan op zoek naar de ontwikkelingskansen die we kunnen creëren voor onze kleuters binnen deze 

werkvorm. 

Heb je een contract in je klas? Breng dan, indien mogelijk, foto’s mee. 

DOelstellingen • De kracht van contractwerk ontdekken in de klas 

• Contractwerk kritisch bekijken 

• Ontdekken wat een contractwerk wel is en wat het niet is 

• Zelf een contractwerk maken binnen een thema 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 25 maart 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





133

uth Van VlierBerGhe 

Maak je taakje - Nieuw! 

PN070BA/1314 

134 






In deze nascholing zal je, vertrekkende vanuit de theorie rond ASS, aantonen waar kinderen met ASS problemen 

kunnen hebben met het “normale” schoolse aanbod (werkvormen, werkboeken,...) én welke oplossingen je als 

leerkracht daarop kan geven. Je ontdekt hoe je een taak/werkblaadje maakt voor iemand met ASS zodat die weet wat 

van hem verwacht wordt en zelfstandig aan de slag kan. Na de theorie komt dan ook de praktijk en zal je zelf een 

taak concreet uitwerken, die taak kan je meenemen naar de klas. Breng dus zeker een idee/materiaal mee dat je wilt 

uitwerken. Je krijgt ook de kans om te snuisteren in vele voorbeelden. 

Om deze nascholing te kunnen volgen is het hebben van een basiskennis autisme een pluspunt, maar geen must. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om de volgende basismaterialen mee te brengen: schaar, lijm, papier, zachte en 

harde velcro, schoendoos, sorteermateriaal,… voor het uitwerken van hun taakje. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op wat autisme is 

• Zicht krijgen op welke problemen een kind met ASS kan kampen 

• Kennismaken met een flexibel basisconcept waaruit je steeds kan vertrekken om taken aan te passen 

• Concreet uitwerken van een eigen idee/vraag dat bruikbaar is in je klas 










Auti-werking opstarten binnen een klas - Nieuw! 

PN071BA/1314 

Tijdens deze nascholing ontdek je wat de noden zijn van kleuters en kinderen met ASS. Hoe kun je daar als 

leerkracht aan tegemoet komen? Hoe kun je je klaslokaal aanpassen met een beperkt budget en kun je daarbij 

rekening houden met elk kind individueel bij die aanpassingen? Je gaat ook na hoe je activiteiten/lessen en sociale 

momenten kunt organiseren binnen een autiwerking. In deze nascholing is er eveneens tijd voorzien voor concrete 

en praktische vragen. 

Om deze nascholing te kunnen volgen is het hebben van een basiskennis autisme een pluspunt, maar geen must. 

Doelstellingen • Een basiszicht krijgen op de noden van een kind met ASS 

• Zicht krijgen op de criteria waaraan een klas met een autiwerking moet voldoen 

• Door middel van concrete voorbeelden, ervaren en zien dat aanpassingen nodig zijn 

• Aan de hand van vele tips en voorbeelden een starterspakket krijgen om een autiwerking uit te werken in je 

klas 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 23 mei 2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




135


136 





Je klas leefbaar maken voor een kind met ASS - Nieuw! 

PN072BA/1314 

Je gaat van start met een kind met ASS in je klas. Welke aanpassingen moet en/of kan je maken? Met wat moet 

je allemaal rekening houden? Moet je dat meedelen aan de andere kinderen en/of aan hun ouders? Krijgt dat 

kind extra ondersteuning in de klas en krijg jij extra ondersteuning? Waar kan je terecht met je vragen? In deze 

nascholing krijg je antwoorden, veel concrete voorbeelden en praktische tips. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op wat autisme is en met welke problemen een kind met ASS kan kampen 

• Aan de hand van enkele ervaringsoefeningen een beeld krijgen op de impact die deze problemen kunnen 

hebben op het kind 

• Door middel van concrete voorbeelden, ervaren en zien dat aanpassingen nodig zijn 

• Door vele voorbeelden en praktische tips, een basispakket aan mogelijkheden krijgen waaruit je kan putten 

om je klas aan te passen 





ilse Van Den Daele 

Blio’s 

Directies 




Ouders 

Therapeuten 


Hooggevoelige kinderen – Hoe herken je ze? 

Hoe ga je ermee om? – Nieuw! 

PN066NI/1314 

Hooggevoeligheid is zoveel meer dan enkel gevoelig zijn. De impact van hooggevoeligheid op het dagelijks 

functioneren is groot. Deze kinderen zijn immers veel gevoeliger aan stress, wat kan leiden tot onnodige gedrags- 

en leerproblemen. Met deze nascholing krijg je een beter beeld van wat hooggevoeligheid zo allemaal inhoudt. 

Een gerichtere aanpak zorgt voor meer succeservaringen voor zowel het kind als de leerkracht, met een positieve 

wending in de relatie en de resultaten tot gevolg. Er worden praktische handvatten aangereikt, voorbeelden 

besproken, … 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om voor aanvang van de nascholing een bezoek te brengen aan de website 

www.hspvlaanderen.be voor specifieke info over kinderen en activiteiten voor kinderen. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in wat hooggevoeligheid juist inhoudt 

• Omgaan met de aparte denkwijze en logica (o.m. beelddenken) 

• Concentratie en aandacht blijven vatten 

• Omgaan met perfectionisme, faalangst en uitstelgedrag van het kind 

• Bewust worden van het belang van authentieke communicatie 

• Inzicht verwerven in de grotere sociale gevoeligheid van het kind 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 20 november 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 





137

Griet Dewitte 

138 





Kinderen met DCD of motorische coördinatieproblemen 

Nieuw! 

PN067BA/1314 

In deze nascholing krijg je een uitgebreide omschrijving van kinderen met DCD. Je leert ook aan de lijve ondervinden 

wat het is om DCD te hebben. Je focust niet alleen op de motorische problemen maar ook evenzeer op de 

emotionele en sociale problemen die deze kinderen ondervinden. We eindigen met heel wat praktische tips om in de 

klas of ruimere omgeving toe te passen. 

DOelstellingen • Kennismaken met de betekenis van DCD 

• Aan de lijve ondervinden wat het is om DCD te hebben 

• Inzoomen op zowel motorische als sociale problemen die deze kinderen ondervinden 

• Krijgen van praktische tips om in de klas mee aan te slag te gaan 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 26 september 2013 van 13.30 uur tot 

16.30 uur 




Directies 



een MeDewerKer Van De sleutel 

Over groenten en leefvaardigheden. Het gat in de haag 

Nieuw! 

PN053BA/1314 

30 herkenbare verhalen, 90 kleurrijke kijkplaten, meer dan 360 boeiende activiteiten. Dat is het nieuwe en voor 

Vlaanderen eerste pakket dat sociale vaardigheden koppelt aan de inzichten van meervoudige intelligentie op het 

niveau van het kleuteronderwijs. Bij elk verhaal staat één belangrijke sociale vaardigheid centraal. De verschillende 

oefeningen trainen deze vaardigheid. We maken daarvoor gebruik van de acht verschillende intelligenties bij 

de kinderen. De thema’s van de verhalen sluiten nauw aan bij de belangstellingscentra van elke kleuterklas. Het 

materiaal bestaat uit 3 boeken en is aangepast aan het niveau van elke kleuterklas. Tijdens de nascholing maak je 

niet alleen kennis met de verhalen en de oefeningen, je verkent ook de achtergrond van het materiaal. We reiken je 

handvatten aan om dat materiaal zo efficiënt mogelijk te integreren in de dagdagelijkse praktijk. 

DOelstellingen • Kunnen werken met de methode “Het gat in de haag” 

• De sociale vaardigheden van jouw kleuters stimuleren aan de hand van de opgegeven methodiek 

• Over een reeks activiteiten beschikken om te werken vanuit Meervoudige Intelligentie 

• Het belang van persoonlijke en sociale vaardigheden kunnen opsommen 







139


140 


Beleidsmedewerkers zorg 


Directies 

GOK-leerkrachten 


Kennis of vaardigheden, wie wint het pleit? Leiden 

persoonlijke en sociale vaardigheden naar succes? - Nieuw! 

PN054BA/1314 

Met de regelmaat van de klok krijgen we voer voor discussie over waar nu de klemtoon moet liggen in het onderwijs. 

Hoeveel belang hechten we aan het trainen van persoonlijke en sociale vaardigheden bij onze kinderen? En welke 

vaardigheden zijn voor onze kinderen belangrijk? Of zweren wij bij het overdragen van kennis? Vanuit onze expertise 

van gezondheidsopvoeding weten we dat het trainen van persoonlijke en sociale vaardigheden van groot belang is 

voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Dat hoeft geen afbreuk te doen aan de belangrijke opdracht van 

de school namelijk het overdragen van kennis. We vertrekken van de eindtermen sociale vaardigheden en zijn drie 

domeinen (relatiewijzen, gespreksconventies en samenwerking). Daarna tonen we aan de hand van internationale 

literatuur het belang aan van persoonlijke en sociale vaardigheden als basisvoorwaarden voor algemene preventie. 

We tonen aan waar de sociale vaardigheden reeds impliciet aan bod komen en geven je kapstokken om ze “extra in 

de verf” te zetten binnen de gewone lessen. Daarnaast onderstrepen we het belang van specifieke lessen en sociale 

vaardigheden en geven daar concrete voorbeelden van. 

DOelstellingen • Het belang van persoonlijke en sociale vaardigheden benoemen in de gezondheidsopvoeding en preventie 

• In jouw klaspraktijk een reeks oefeningen toepassen die deze vaardigheden trainen 

• De principes van het “good behavior game” kennen 

• Van vijf energizers de persoonlijke en sociale vaardigheden aangeven die met deze energizers geoefend 

worden 






Beleidsmedewerkers zorg 


Directies 

GOK-leerkrachten 




Werken aan bevestigen en begrenzen. 

Omgaan met regels - Nieuw! 

PN056BA/1314 

Opvoeden is praten, aanmoedigen, voordoen, kijken, luisteren, ondersteunen, belonen maar ook grenzen aangeven 

en eisen stellen. Leerkrachten geven ruimte en richtlijnen. Ze bepalen (samen met hun leerlingen) de grenzen 

van wat kan en wat niet kan. Die grenzen heeft elke leerling nodig om zich te ontwikkelen, om te weten wat 

gewenst en ongewenst gedrag is. Bevestigen en begrenzen door opvoeders helpt de leerling zich aan te passen aan 

regels en afspraken. Een consequentie of straf is soms noodzakelijk. Soms lijkt het of straffen geen effect heeft en 

voelen leerkrachten zich gefrustreerd. In deze nascholing staan we stil bij de eigen houding bij het bevestigen en 

begrenzen. Verder zoeken we naar onze eigen kracht en troeven bij het lesgeven. Hierbij maken we gebruik van 

onze eigen didactische pakketten “het gat in de haag” en “contactsleutels”. Werken aan persoonlijke en sociale 

vaardigheden bij kinderen en het positief beïnvloeden van het klimaat zijn belangrijke preventieve acties. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op jouw eigen opvoedingsstijl 

• Je eigen kracht en troeven kennen in verband met omgaan met regels 

• Enkele werkkaders voor omgaan met belonen en straffen van leerlingen leren kennen 

• De principes van het “good behavior game” kennen 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 7 november 2013 van 09.00 uur tot 

12.00 uur 




141

luDo Kenens 

142 


Blio’s 


Directies 


Logopedisten 

Taakleerkrachten 


Dyscalculie en dyslexie, wat hebben ze gemeen? Wat doe je er 

aan? - Nieuw! 

PN051BA/1314 

Dyscalculie en dyslexie hebben inderdaad raakvlakken, vooral op het cognitieve vlak. Dat uit zich in 

automatiseringsproblemen voor lezen en hoofdrekenen (tafels), koppelingsproblemen (letterkennis) en visuoruimtelijke 

problemen. In deze nascholing leidt de lesgever je doorheen de cognitieve vaardigheden die nodig zijn 

om rekensommen en andere rekenvaardigheden te kunnen automatiseren en die tevens ook de oorzaak zijn van 

de problemen met diezelfde rekenvaardigheden. Deze nascholing is bedoeld voor elkeen die geïnteresseerd is in 

kinderen met ernstige leerproblemen en kinderen met ernstige rekenproblemen wil helpen. 

DOelstellingen • Ontdekken hoe de kwaliteit van de communicatie tussen de leerkracht en de leerling kan verhoogd worden 

• Trainen van de leerkracht/therapeut en begeleiden in het aannemen van een vernieuwde leerkrachtenstijl 

• Oefenen in het onderzoeken van de rekenen denkmogelijkheden van een kind 

• Leren om rekenstrategieën uit te schrijven in functie van de denkmogelijkheden van het kind 

• Leren op welke wijze deze rekenstrategieën moeten uitgevoerd worden bij een effectieve behandeling van 

kinderen met rekenproblemen 

• Aangeleerd krijgen hoe “cognitierijke” materialen kunnen ontwikkeld worden 

• Kennismaken met de wijze waarop een cognitief behandelingsplan kan uitgeschreven worden 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 22 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 




hilDe heuninCK 



Taakleerkachten 

Therapeuten 


Rekenzwakke kinderen begeleiden in de rekenwereld tot 20 

Nieuw! 

PN041BA/1314 

Kleuters die richting lagere school gaan, zijn ervan overtuigd… ze zullen leren lezen, schrijven en rekenen. 

Leerkrachten weten dat dat niet voor alle kinderen evident is. Je bekijkt waarom sommige kinderen het tellen, 

het aanvankelijke getalbegrip, de eerste rekenopdrachten niet onder de knie krijgen en hoe je hen kunt 

helpen. Je vertrekt vanuit de observatie en een ondersteunend denkkader om te komen tot concrete, speelse 

inoefensuggesties. Dit is een herwerking van de eerste dag van de vroegere driedaagse nascholing “Opleiding tot 

rekenbegeleider”. 

Bedoeld voor het team van 1ste t.e.m. 2de leerjaar. Teams van oudere leerjaren kunnen ook aansluiten wanneer de 

noodzaak voor het remediëren van de aanvankelijke rekenmoeilijkheden aanwezig is. 

DOelstellingen • Het driestappenplan “inzicht, inoefenen en automatiseren” begrijpen in de besproken leersituaties 

• Observatieresultaten kunnen interpreteren en linken aan handelingsstappen 

• In staat zijn de denkweg achter rekenfouten te herkennen 

• In staat zijn rekenzwakke kinderen inzicht in de besproken rekenitems te bieden 

• Oefen- en materiaalsuggesties voor handen hebben om inzichtelijk verworven rekenaspecten speels in te 

oefenen 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 22 november 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





143


144 




Therapeuten 



Nieuw! 

PN042BA/1314 

In de rekenwereld tot 100 komen de eerste principes van de getal-opbouw, het vermenigvuldigen en delen en de 

eerste rekenverhaaltjes aan bod en wordt het optellen en aftrekken uitgebreid. Onderzoeken we kinderen met 

rekenmoeilijkheden, dan vinden we bijna altijd hiaten binnen deze rekenmaterie terug. We vertrekken vanuit de 

observatie van het rekenen om van daaruit te zien hoe je gericht met dat kind aan de slag kunt. En voor ieder nieuw 

verworven inzicht bespreken we speelse inoefensuggesties zodat de motivatie voor het herhalen vanuit het kind 

zelf komt. Deze dag is een herwerking van de tweede dag van de vroegere driedaagse nascholing “Opleiding tot 

rekenbegeleider”. 






oefenen 









Taakleerkrachten 

Therapeuten 




Nieuw! 

PN043BA/1314 

In de rekenwereld tot 1000 zien we echte procedures verschijnen. De basisbewerkingen worden met elkaar 

gecombineerd, de rekenverhalen worden uitgebreid en het cijferend rekenen komt aan bod. Ook nu helpt het 

observeren om te begrijpen hoe dit specifieke rekenzwakke kind aan de slag kan gaan. Uit de aard van de fouten 

of aan de plaats waar hun procedure ontspoort, kun je vaak afleiden waarom het zo moeilijk loopt en hoe je 

het kind tot inzicht in deze rekenaspecten kunt brengen. Speels inoefenen van verworven inzichten is ook hier 

onontbeerlijk. Deze dagsessie is een herwerking van de derde dag van de vroegere driedaagse nascholing “Opleiding 

tot rekenbegeleider”. 






oefenen 







145

Vanessa De MeuleMeester 

Mandala’s - Nieuw! 

PN039NI/1314 

146 





Mandala is Sanskriet voor cirkel. De cirkel als uitgangspunt voor tekeningen, beeldhouwwerken en vensters vinden 

we in veel oude culturen. De cirkel is het symbool van heelheid, bij het tekenen is het een veilige plek. Mandala’s 

hebben een positief effect bij jong en oud, ze brengen rust, harmonie en evenwicht. Overal in onze eigen omgeving 

kom je cirkels of mandala’s tegen, zowel in de natuur als cultureel: een zonnebloem, een slakkenhuis, het 

zonnestelsel, een CD, een wiel, ... Vanuit eenvoudige opdrachten ga je in deze nascholing “ervaren”. Je gaat actief 

aan de slag. Het gaat om de beleving van het tekenen en al bezig zijnde ontstaan vaak de mooiste dingen. Dit is een 

doe-, ervaar- en ontdeknascholing met een grote variatie aan tekenen kleurmogelijkheden waarbij je ontdekt hoe 

je de kinderen de kans geeft om bij zichzelf te komen… 

DOelstellingen • Ervaren dat mandala’s tekenen en inkleuren de concentratie bevordert 

• De rust en het naar binnen gekeerd karakter van werken met mandala’s ervaren 

• Ontdekken dat mandala’s meer is dan alleen maar kleuren 

• Ontdekken dat creativiteit gestimuleerd wordt 





Chantal Bols 




Yoga voor kleuters - Nieuw! 

PN016BA/1314 

Speciaal voor de allerkleinsten werkte de lesgever, die ervaring en kennis heeft opgedaan in verschillende 

domeinen, een aangepast programma uit voor kleuters. Eenvoudige (spel)momenten en inzichten die direct 

toepasbaar zijn in de (klas)praktijk, worden je aangereikt. Alle momenten zijn erop gericht om tot rust te komen en 

zelfbewuster te worden. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om een matje mee te brengen en gemakkelijk zittende kledij te dragen. 

Er wordt gewerkt zonder schoenen, dus op sokken of blote voeten. 

DOelstellingen • Ervaren hoe je via eenvoudige (spel)momenten ook de allerkleinsten tot rust kan brengen 

• Kennismaken met technieken om jezelf tot rust te brengen 





Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 26 februari 2014 van 14.00 uur tot 17.00 uur 




147

Chantal Bols 

148 





Ontspannings- en bewegingstussendoortjes - Nieuw! 

PN017BA/1314 

Vanuit haar ervaring in het onderwijs, haar kennis en ervaring als yoga/dansdocente en eutoniepedagoog, werkte 

de docente een praktijkgerichte vorming uit. Kinderen moeten zich steeds meer concentreren en worden overladen 

met prikkels. De tussendoortjes reiken hen hulpmiddelen aan om zich te focussen in de hoeveelheid aan informatie. 

De tussendoortjes zijn erop gericht om via korte spelmomenten de aandacht van de kinderen opnieuw te wekken 

of om hen tot rust te brengen. De tussendoortjes kunnen gebruikt worden in de klaspraktijk, maar evenzeer in de 

kinderopvang of dansstudio. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om een matje mee te brengen en om gemakkelijk zittende kledij te dragen. 

We werken zonder schoenen, dus op sokken of blote voeten. 

DOelstellingen • Ervaren hoe je via eenvoudige (spel)momenten bij kinderen de aandacht terug kan wekken 

• Ervaren hoe je via eenvoudige (spel)momenten de kinderen tot rust kan brengen 

• Ideeën opdoen over hoe je tussendoortjes integreert in de klaspraktijk 

• Leren aanvoelen wanneer welk tussendoortje het meeste nut heeft 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 22 januari 2014 van 14.00 uur tot 17.00 uur 





Directies 


Opvoeders 


een MeDewerKer Van Vzw DoeDèsKaDen 

100% participatie in de klas en op school - Nieuw! 

PN014BA/1314 

Leerlingenparticipatie kan je op heel veel verschillende manieren vormgeven, zowel in de klas als op school. In 

deze nascholing kijken we verder dan de “leerlingenraad” of andere vormen van formele participatie (meestal 

“vergaderen”). We houden daarbij rekening met de eigenheid van jouw school en jouw leerlingen. Je ervaart zelf 

speelse methodieken en laagdrempelige werkvormen die 100% participatie garanderen. De uitgevers van het 

handboek “Oprechte deelneming” begeleiden deze dag. 

Het handboek “Oprechte deelneming” is gratis downloadbaar. We verwijzen daarnaar tijdens de nascholing. 

DOelstellingen • Inzien en ervaren hoe je participatie op diverse manieren kan vormgeven 

• Ervaringen uitwisselen met collega’s van andere scholen 

• Ervaren hoe ALLE leerlingen kunnen participeren op klas- en op schoolniveau 

• Nadenken over je begeleidersstijl bij participatieprocessen 

• Inzien dat participatie als middel het doel (welbevinden, aangenaam leer- en leefklimaat) kan dienen 







149


Toeternietoe?! 

PN112BA/1314 

150 




Hoe kan je als kleuterleerkracht zicht krijgen op de schoolrijpheid van je kleuters? Wat kan een schoolrijpheidstest 

je daarrond vertellen? Hoe kan je naar ouders en naar je collega’s eerste leerjaar een duidelijk beeld overbrengen? 

Biedt een kindvolgsysteem de informatie die je nodig hebt? In deze nascholing proberen we een antwoord te vinden 

op deze vragen. 

Indien men een schoolrijpheidstest gebruiken op school is het handig deze mee te brengen. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op het begrip “schoolrijpheid” 

• Een schoolrijpheidstest kritisch leren bekijken 

• Kennismaken met de voorwaarden van schoolrijpheid 

• Kennismaken met 8 voorwaarden van goede evaluatie 

reflecties • Schoolrijpheid eens vanuit een andere hoek bekeken. Goede nascholing in een ontspannen sfeer. (Joke V.) 

• Ik heb opnieuw moed gekregen verder te doen. Ik kreeg bevesting en bijsturing. (Veronique A.) 

• Ik durfde dingen die op ons afkomen te relativeren en kritisch te reflecteren. (Isabelle D.K.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 16 december 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 7 januari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 







Kijk juf, samen lukt het! 

PN120BA/1314 

In deze nascholing ga je op zoek naar wat coöperatief leren in de kleuterschool kan betekenen. Hoe draagt 

coöperatief leren bij aan de sociale vaardigheden van mijn kinderen? Kan ik bij mijn jonge kleuters met deze 

werkvorm aan de slag? Van wat is het, naar zo doe ik het! 

DOelstellingen • Kennismaken met de basiskenmerken van coöperatief leren 

• Inzicht krijgen in de plaats die coöperatief leren kan hebben in mijn klas 

• Verkennen van de ontwikkelingskansen van coöperatief leren 

• Samen op zoek gaan naar mogelijkheden van coöperatief leren in de hoeken 

reflecties • Er was een fijne afwisseling tussen praktijk en theorie. (Joyce P.) 

• Een prentenboek als uitgangspunt was voor mij nieuw en heel inspirerend. (Marianne L.) 

• Het theoretisch kader helpt mij beter na te denken over wat ik in mijn klas binnenbreng. (Karlien V.N.) 







151


152 




Elk kind “zijn” dag. Thema: Jarig zijn, feestbiggen in de gloria! 

PN148BA/1314 

Je verkent spetterende ideeën die ervoor kunnen zorgen dat het verjaardagsfeest of “dé dag van het kind” er elke 

keer anders uitziet. Voor elk “feestvarken-big” zijn droomfeest! Vuurwerk voor kleuters en eerste graad! In een 

uitgebreide syllabus krijg je al deze ideeën én interessante afbeeldingen mee. 

DOelstellingen • Uitgebreid kennismaken met concrete muzische ideeën en initiatieven, om kinderen “hun dag” als een feest 

te laten ervaren 

• Concreet kennismaken met tal van leuke nieuwe materialen, activiteiten om dat keuzeproces te ondersteunen 

• Allerlei ideeën verkennen om de betrokkenheid en het welbevinden van de jarige te bemoedigen 

• Materialen verkennen om het creatieve proces van “vieren” te stimuleren 

• Kennismaken met de specifieke ontwikkelingsaspecten (OWP) en doelen bij het “vieren” van een jarige 

Reflecties • Dank voor alle materialen en ideeën! Toffe nascholing. (Dominique V.) 

• Super veel ideeën gekregen. Inderdaad: jarig zijn zal nooit meer hetzelfde zijn in mijn klas. Zo leuk! (Karen B.) 

• Boeiend en grappig gebracht! Geen moment verveeld! Super veel ideeën! Dank. (Julie N.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 13 januari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 14 januari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 







Als de zon schijnt... 

PN124BA/1314 

Alles ziet er anders uit als de zon schijnt. Zet stoelen en tafels aan de kant, gooi ramen en deuren open en geniet 

van elke zonnestraal! Deze nascholing helpt je op weg om creatief om te gaan met je buitenspeelruimte op school. 

Hoe kunnen we ervaringskansen bieden aan onze kleuters in hun buitenspel? Je krijgt ideeën aangereikt die je op 

weg kunnen helpen. 

Doelstellingen • Belang van buitenspel inzien 

• Ontdekken wat mijn rol als leerkracht kan zijn tijdens het buitenspel 

• Nadenken en reflecteren over eigen klaspraktijk 

• Kennismaken met de vier speelstijlen van onze kinderen 

Reflecties • Met eenvoudige dingen kan je heel wat kansen bieden aan kleuters. (Carla R.) 

• Ik ben geïnspireerd om aan de slag te gaan. (Katrien D.S.) 

• Ik wist niet dat er zoveel mogelijkheden waren om buitenspel leuker te maken. (Geert D.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 17 maart 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





153


Hoera, ik mag in de hoek! 

PN133BA/1314 

154 



Directies 




Hoekenwerk zorgt ervoor dat kinderen op een speelse en actieve manier leerstof kunnen verwerken of nieuwe 

dingen uit kunnen proberen. Daarmee kun je binnen je klas differentiëren. Je kan de kinderen opdrachten 

aanbieden die op hun niveau afgestemd zijn en aansluiten bij hun interesse. In deze nascholing ga je op weg om 

functioneel hoekenwerk op te zetten. 

DOelstellingen • Het doel van hoekenwerk bespreken 

• De voor- en nadelen van hoekenwerk nagaan 

• De verschillende werkvormen binnen hoekenwerk verkennen 

• Verkennen van concrete materialen 

• Nagaan van de kracht van hoekenwerk als middel tot differentiatie 

reflecties • Ik heb zicht gekregen op hoe ik in mijn klas aan hoekenwerk kan doen. Veel concreet materiaal gezien en 

veel praktische tips uitgewisseld met collega-leerkrachten. (Nele D.G.) 

• Ik ontdekte dat het opstarten van hoekenwerk niet moeilijk hoeft te zijn. Er zijn verschillende werkvormen en 

ik kan de werkvorm kiezen waar ik me het best bij voel! (Sofie D.B.) 

• In hoekenwerk kan er veel, maar niets moet! Er bestaan heel veel bruikbare materialen en ik heb er veel aan 

gehad om te kunnen neuzen in de aangeboden leermiddelen. Motiverende nascholing! (Kris B.) 






Dieter Bertin 


Is Frans leuk? JA! 

PN138BA/1314 

Ga mee op verkenning tijdens deze ontdeksessie: spelletjes, liedjes, boekjes... waar je je Franse les nog attractiever 

mee kan maken in de vijfde en zesde klas. 

DOelstellingen • Kennismaken met het Frans Documentatiecentrum voor Vlaanderen – Mediatheek 

• Kennismaken met spelletjes om leerplandoelen voor Frans te realiseren 

• Kennismaken met boekjes om leerplandoelen voor Frans te bereiken 

• Ontdekken van materialen om je Franse les attractiever te maken 

reflecties • Nascholing die laagdrempelig werd gebracht. (Koen W.) 

• Veel concrete materialen gezien die nieuwe input aan mijn lessen zullen geven. (Ingrid P.) 

• Een schat aan informatie en materialen gezien in dit Documentatiecentrum. Hier kom ik terug! (Sofie R.) 


Reeks 1 in Frans Documentatiecentrum voor Vlaanderen, Krijgslaan 20-22, 9000 Gent op woensdag 

20 november 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 

Reeks 2 in Frans Documentatiecentrum voor Vlaanderen, Krijgslaan 20-22, 9000 Gent op woensdag 12 maart 

2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 




155


156 




Humor in de klas? Laat me niet lachen! 

PN155BA/1314 

Deze nascholing is een inspiratiebron voor al wie op de één of de andere manier én in mindere of meerdere mate, 

humor een plaats wil geven in zijn klasgebeuren. In deze nascholing krijg je een massa ideeën, tips, oefeningen en 

spelletjes waarmee je in verschillende situaties en met verschillende doelgroepen aan de slag zal kunnen. Humor als 

structureel onderdeel van je aanbod en aanpak… het is geen grap! 

Deelnemers die over materialen beschikken die deze inhoud kunnen illustreren i.v.m. humor in de klas, wordt 

gevraagd om die mee te brengen naar de nascholing. 

DOelstellingen • Inzien dat humor voor kinderen en volwassenen een belangrijke plaats inneemt in de omgang met zichzelf, 

de andere en de wereld rond zich 

• Inzien dat humor de creativiteit stimuleert, moeilijke situaties ontwapent en sociale vaardigheden verfijnt 

• Ideeën, tips, oefeningen en spelletjes leren kennen om humor in aanbod en aanpak te integreren in je klas 

• De kans krijgen om ideeën uit te wisselen 

reflecties • Goed gebracht! Leuke tips en ideeën! Je hebt ons geïnspireerd én maakte ons enthousiast om humor te 

integreren in aanpak! (Geertrui B.) 

• Bewust humor gebruiken is een uitdaging. Leuke spelletjes, leuke tussendoormomenten! Doen is inderdaad 

de boodschap! (Linda N.) 

• Heel interessante duiding. Leuke spelletjes gedaan, toffe ideeën. (Laura E.) 











“Gezelschapsspelen” - Nieuw! 

PN110BA/1314 

Een spel spelen is gewoon leuk om te doen. Maar naast het “gewoon leuk” is er veel meer dat onze kinderen kunnen 

leren tijdens het spel. In deze nascholing ontdek je de mogelijkheden binnen een brugactiviteit. We gaan samen aan 

de slag om het “ideale” spel te maken. 

Om deze “brug” in je school ingang te doen vinden, is het aan te raden per duo’s in te schrijven (K3-L1). Indien 

mogelijk: breng een gezelschapsspel mee uit je klas. 

DOelstellingen • De kracht in een gezelschapsspel ontdekken 

• Gezelschapsspelen linken aan doelen en ontwikkelingsaspecten 

• Zelf een gezelschapsspel maken 

• Mogelijkheden ontdekken van gezelschapsspelen in een brugactiviteit 







157


158 





Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: 

“Voor kinderen met zorgvragen” 

PN109BA/1314 

Kleuters uit de derde kleuterklas kijken uit naar hun eerste dag op de “grote school”. Toch is voor sommige kleuters 

die stap heel groot. Het is een belangrijke opdracht om de overgang voor die kinderen zo geleidelijk mogelijk te 

laten verlopen. En wat als je daarbij problemen ontdekt? In deze nascholing proberen we daar een handelingsgericht 

antwoord op te vinden. 

Om deze “brug” in je school ingang te doen vinden, is het aan te raden per duo’s in te schrijven (K3-L1). Indien 

mogelijk: breng een kinddossier mee. 

DOelstellingen • Stilstaan bij de verschillende mogelijkheden voor onze zorgenkinderen 

• Mogelijkheden verkennen om het overleg over die kinderen extra aandacht te geven 

• Aandachtspunten verkennen bij het doorgeven van leerlingengegevens tussen het kleuter- en het lager 

onderwijs 

• Ontdekken dat een gelijkgerichte en gezamenlijke aanpak/visie voor kinderen met zorgvragen noodzakelijk is 

reflecties • We kregen de kans om samen te overleggen en te bespreken... Bedankt! (Charlotte Q.) 

• Ik vond het leerrijk om na te denken en te reflecteren om mijn eigen praktijk. (Lieve D.B.) 

• Fijne zinvolle nascholing! (Caroline V.) 










Brug derde kleuterklas – eerste leerjaar: “Tijd en ruimte” 

PN103BA/1314 

Tijd en ruimte - met deze begrippen kunnen we vele kanten uit: levenstijd, kosmische tijd, lineaire tijd, ...objectieve 

ruimte, meetruimte, ... Deze nascholing geeft je zicht op de mogelijkheden om rond tijd en ruimte te werken en stil 

te staan bij de uitbouw van een verticale leerlijn. 


DOelstellingen • Zicht krijgen op de inhoud van de begrippen tijd en ruimte 

• Kennismaken met materialen die het werken aan deze begrippen kunnen ondersteunen 

• Ontdekken op welke manier je een leerlijn voor tijd en ruimte kan uitbouwen 

• Zelf materiaal aanmaken 

reflecties • Fijn dat we zelf aan de slag mochten. (Marianne V.D.) 

• Er was ruimte om te overleggen met elkaar en dat was zinvol. (Carol L.) 

• Leuke ideeën gezien om mee aan de slag te kunnen gaan, we zoeken het vaak veel te ver. (Myriam V.Z.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 19 september 2013 van 09.00 uur tot 

15.30 uur 





159


160 






“Ontwikkelingskansen in verband met getallen en meten” 

PN104BA/1314 

Tijdens deze nascholing staan we stil bij de groei in ontwikkeling van kinderen op het vlak van getallen en meten. 

Daarnaast krijg je ook een waaier van materialen te zien waarmee je klasoverschrijdend aan de slag kan gaan. In de 

namiddag ga je aan het werk met de materialen en prentenboeken. 


DOelstellingen • Zicht krijgen op de ontwikkeling van kinderen rond meten en getallen 

• Materialen koppelen aan doelen 

• Prentenboeken aanwenden als uitgangspunt om een “brug getallen en meten” samen voor te bereiden 


reflecties • Het heropfrissen van de doelen rond getallen en meten “deed deugd”. (Griet R.) 

• Ik deed heel veel leuke ideeën op om te maken voor de klas. (Eveline D.D.) 

• Het werken met prentenboeken vond ik aangenaam en verrijkend. (Kathleen T.) 










Brug derde kleuterklas - eerste leerjaar: “Schrijfmotoriek” 

PN105BA/1314 

Deze nascholing geeft je zicht op het ontwikkelen van schrijfmotorische en schrijftechnische vaardigheden van 

kinderen. Je komt op het spoor van activiteiten en materialen die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van je 

kinderen en die je kansen bieden om klasoverschrijdend te werken. In de loop van de dag is er kans om materiaal 

aan te maken. 


DOelstellingen • Zicht krijgen op de ontwikkeling van schrijfontwikkeling 

• Materialen bespreken die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van de kinderen 

• Zicht krijgen op linkshandigheid bij kinderen 

• Samen materiaal aanmaken 

reflecties • Opnieuw een pak ideeën opgedaan om mijn hoeken doelbewuster te verrijken. (Silvie D.P.) 

• Fijn dat we tijd kregen om effectief een brugactiviteit in elkaar te steken. (Inge V.D.) 

• Afwisselend en leuke dag met heel veel concrete ideeën. (Veroniek D.S.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 19 november 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





161


SOS! Mijn klas(se)restaurant! 

PN111BA/1314 

162 



Wat staat er op de menukaart van je klas? Welke rijke ingrediënten bevatten huishoudelijke activiteiten? Hoe stel 

je de menukaart samen? Wie is de chef, souschef, maître en komen er sterren aan te pas? In deze nascholing bekijk 

je de mogelijkheden van huishoudelijke activiteiten met kleuters en stel je samen met collega’s een “Gault Millau” 

samen om alles op smaak brengen. 

Indien mogelijk: breng een fototoestel, laptop, Ipad en/of USB-stick mee. 

DOelstellingen • De mogelijkheden van huishoudelijke activiteiten ontdekken om het leerproces van kleuters te stimuleren 

• Aan de hand van praktijkvoorbeelden de mogelijkheden ontdekken van huishoudelijke activiteiten 

• De rijkdom aan ontwikkelingskansen ontdekken in een huishoudelijke activiteit 

• Samen aan werkkaarten of stappenplannen werken om met huishoudelijke activiteiten aan de slag te gaan 

reflecties • Voldoende praktisch, zeer uitnodigend om deze nascholing te volgen. Zeer familiale sfeer. (Sophie R.) 

• Mits goede voorbereiding en organisatie is het niet zo moeilijk om een huishoudelijke activiteit te geven in de 

klas. (Heidi H.) 

• Koken is echt leuk en hoeft niet moeilijk te zijn, kinderen kunnen zelfs alleen aan de slag. (Ellen S.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 13 januari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





Directies 




Voorbereidend schrijven: uit de greep van de pen 

PN115BA/1314 

In deze nascholing krijg je zicht op de ontwikkeling van schrijfmotorische en schrijftechnische vaardigheden 

van kinderen. Je bekijkt dat vanuit de totale ontwikkeling van het kind. Zowel de psychomotorische, dynamischaffectieve 

als cognitieve ontwikkeling komt aan bod. Je zoekt naar activiteiten en materialen die aansluiten bij het 

ontwikkelingsniveau van de kinderen die je begeleidt. Zo kom je tot een gradatie doorheen de kleuterklas. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de ontwikkeling van schrijfontwikkeling 


• Werken rond schrijven in de klashoeken 

• Kennismaken met concrete materialen 

reflecties • Ik deed nieuwe, leuke ideeën op om mijn hoeken te verrijken. (Angelique T.) 

• Kleine dingen in de hoeken kunnen heel wat bij de kleuters ontwikkelen, prikkelen en stimuleren. (Joke H.) 

• Er zijn 1000 en 1 manieren om schrijfmotoriek te oefenen. (Sofie R.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 17 september 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





163


Portfolio: een boek vol talenten 

PN118BA/1314 

164 


Directies 



Wil je graag je kleuters hun talenten in beeld brengen? Heb je het gevoel dat je de ontwikkeling van je kleuters 

anders in beeld wil brengen? Wil je kleuters daarbij actief betrekken? Dan is een portfolio voor je kleuters misschien 

iets voor jou. In deze nascholing ontdek je wat een portfolio in de kleuterklas kan zijn en hoe je ermee aan de slag 

kan. 

DOelstellingen • Ontdekken wat een portfolio kan betekenen in de kleuterklas 

• Belang van reflecteren/evalueren met kleuters ontdekken 

• Werkvormen ontdekken om te reflecteren en evalueren met kleuters 

• Op zoek gaan naar een haalbare manier om een portflio op te starten in je klas 

reflecties • Er zijn meerdere manieren om te reflecteren met kleuters. Leuke manier om het aan te pakken. (Leen D.W.) 

• Als je aandacht schenkt aan het kind zelf, zijn talenten, dan kan je het kind laten “bloeien”. (Christelle D.L.) 

• Ik kreeg een goede basis om dit naar ons team te brengen. (Elke G.) 





Dieter Bertin 

Directies 



Curriculumdifferentiatie: theorie + toepassing wiskunde 

PN139BA/1314 



in het aanbod voor die kinderen. Bepaalde doelen worden voor hen op een lager niveau geplaatst of soms zelfs 

weggelaten. Hoe je dat aanpakt binnen wiskunde, wat de mogelijkheden en de beperkingen zijn, op welke wijze je 

daarover in je team en met ouders afspraken maakt, verneem je tijdens deze nascholing. 

Gelieve een les wiskunde (handleiding en werkboek) mee te brengen a.u.b.! 

DOelstellingen • Inzien wat curriculumdifferentiatie is 

• Mogelijkheden en beperkingen van curriculumdifferentiatie bespreken 

• Mogelijkheden verkennen om ouders gepast te informeren 


• Wiskundeles bekijken door de bril van curriculumdifferentiatie 

reflecties • Curriculumdifferentiatie is/wordt zeer belangrijk om elk kind met zijn mogelijkheden zo ver mogelijk te 

brengen. (Carine V.H.) 

• Gebracht met heel veel enthousiasme, duidelijk en met goede concrete voorbeelden. Veel kans tot inbreng. 

(Wim K.) 

• Nu weet ik hoe een goede aanpak uit te bouwen. (Marlies D.) 







165

Dieter Bertin 

Differentiëren in wiskunde 

PN140BA/1314 

166 


Directies 



Binnenklasdifferentiatie is dé weg bij uitstek om onderwijs op maat te garanderen. Hoe je als leerkracht in 

dat perspectief een wiskundeles kan organiseren, welke werkvormen je daarbij kan hanteren, kom je in deze 

nascholing op het spoor. Je maakt ook kennis met een aantal materialen die je kan gebruiken om voor wiskunde te 

differentiëren in je klas. 

Gelieve je leerplan wiskunde en een les wiskunde (werkboek en handleiding) mee te brengen a.u.b.! 

DOelstellingen • Zicht krijgen op aanpak, mogelijkheden en voordelen van binnenklasdifferentiatie voor wiskunde 


• Exemplarisch een les wiskunde gedifferentieerd uitwerken 

• Binnenklasdifferentiatie duiden binnen de zorgwerking 

reflecties • Ik leerde dat er verschillende vormen van differentiatie zijn en niet alleen niveaudifferentiatie. (Katrien V.P.) 

• Dat je lessen grondiger moet bekijken naar basisdoelen. (Johan V.) 

• Differentiëren hoeft niet ingewikkeld te zijn. Je gaf me “kriebels” om er verder mee te gaan! (Isabelle D.) 








Directies 



De kracht van een rijke leeromgeving 

PN134BA/1314 

Onderwijs is: elk kind de houvast en de uitdaging bieden die het nodig heeft. Het uitbouwen van een krachtige 

leeromgeving kan daarbij helpen. In deze nascholing ontdek je de elementen van een krachtige leeromgeving en 

hoe je ze kan integreren in je klaspraktijk. 


DOelstellingen • Weten dat een krachtige leeromgeving deel uitmaakt van een goed zorgbeleid 

• Kennismaken met de kenmerken van een krachtige leeromgeving 

• Activiteiten bespreken die ervoor zorgen dat de leeromgeving krachtig wordt 

• De eigen klaspraktijk integreren binnen de gedachte van een krachtige leeromgeving 

reflecties • Ik ontdekte dat je heel veel verschillende werkvormen kan toepassen en daardoor op andere manieren ook 

dezelfde doelstellingen kan realiseren. (Audrey C.) 

• Tijdens de nascholing leerde ik hoe je kan omgaan met zwakkere kinderen, hoe je hen kan stimuleren en 

activeren. (Krisha B.) 

• Je moet durven en doen! Ik neem een aantal werkvormen erbij en probeer ze uit. De uitwisseling over 

werkmethodes en materialen waren bijzonder boeiend! (Juanita D.) 







167


168 


Directies 



Tweedaagse opleiding: een maat(aan)pak voor kleuters 

PN113BA/1314 

Omdat theorie zelden gelijk is aan de praktijk gaan we op zoek naar wat handelingsgericht werken met kleuters 

dan wel kan betekenen als het gaat over observeren en differentiëren. Het gegeven “tijd maken” om te observeren 

nemen we heel letterlijk. Wanneer is één, hoe is twee. De tweede stap is: wat doe ik met mijn observaties? Tijdens 

deze tweedaagse opleiding krijg je de drie modules van maat(aan)pak. Op die manier leggen we de transfer naar de 

concrete interventies. 

Aan deze tweedaagse is een opdracht gekoppeld. 


• Kennismaken met soorten differentiatie 

• Uitproberen van een mogelijke handelingsgerichte aanpak 

• Transfer leggen van theorie naar eigen praktijk 

reflecties • Op een rustige en doordachte manier gebracht met veel afwisseling. (Dina V.H.) 

• Ik ben helemaal mee in het verhaal en wil nog beter aan de slag gaan met observeren en handelen. (Leen S.) 

• Observeren en differentiëren hoeft niet moeilijk te zijn! (Naïma A.) 


Reeks 1 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 10 oktober 2013 van 09.00 uur tot 

15.30 uur, vrijdag 10 januari 2014 van 09.00 uur tot 15.30 uur 




Directies 





Help, ik heb geen tijd om te observeren! 

PN114BA/1314 

Kleuterleid(st)ers hebben steeds ogen en handen te kort om tijdens de drukke activiteiten kinderen goed te kunnen 

volgen. En toch kan het anders... Het gegeven “tijd maken” om te observeren nemen we heel letterlijk. 


• Het belang van meespelen ontdekken 

• Een thema uitwerken aan de hand van dominante aspecten 

• Tijdens deze nascholingsdag nadenken en reflecteren over je eigen klaspraktijk 

reflecties • Hele fijne tips om tijd te maken. (Lotte N.) 

• Spontane leuke en leerrijke nascholing. (Kim D.L.) 

• Ik ga hier zeker mee aan de slag! (Sabrina V.D.B.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 14 oktober 2013 van 09.00 uur tot 15.30 uur 





169


170 





Na de observatie, de differentiatie 

PN121BA/1314 

Je hebt de tijd gevonden om mee te spelen en te observeren via module 1? Dan ben je helemaal klaar om de 

volgende stap te zetten. Wat doe je met je observaties? Hoe komen we tot een goede differentiatie in onze klas op 

maat van onze kleuters? 

Je kan deze module alleen maar volgen als je module 1: “Help, ik heb geen tijd om te observeren”, hebt gevolgd. 

Indien mogelijk een kinddossier meebrengen. 

DOelstellingen • Kennismaken met de soorten differentiaties 

• Doorheen deze nascholingsdag nadenken en reflecteren op je eigen klaspraktijk 

• Ontdekken hoe je kan differentiëren met materialen 

• Ontdekken hoe je kan differentiëren in je speelwerkplekken 

reflecties • Ik zoek het vaak veel te ver, met één basismateriaal kan je meer dan je denkt. (Liesbet V.C.) 

• Ik heb heel veel kunnen nadenken over visie, het deed deugd. (Katrien S.) 

• Hoekenwerk en omgaan met materialen is belangrijker dan ik dacht bij het opvolgen van kleuters. (Kaat D.R.) 










Spel en spelontwikkeling - Nieuw! 

PN122BA/1314 

Je hebt module 1 en module 2 reeds gevolgd. Dan ben je klaar voor de laatste stap in dit traject. Deze halve dag 

gaan we dieper in op spel en spelontwikkeling van jouw kleuters. We leggen de link naar hoekenfiches. 

Je kan deze sessie alleen maar volgen als je module 1: “Help, ik heb geen tijd om te observeren” en module 2: “Na 

de observatie, de differentiatie”, hebt gevolgd. Graag meebrengen: hoekenfiches (indien je deze hebt). 

DOelstellingen • Zicht krijgen op het spel van kleuters 

• Tijdens deze sessie nadenken en reflecteren op eigen klaspraktijk 

• Zicht krijgen op het belang van jouw inbreng binnen spelontwikkeling 

• Ontdekken hoe je een hoekenfiche kan opbouwen 






171


Zorgzaam spreken met kinderen 

PN129BA/1314 

172 




Directies 






Je hoort het tegenwoordig wel vaker zeggen: ‘kinderen kunnen zo lastig doen. Ze zijn veel mondiger geworden. We 

dringen steeds minder tot hen door’. Maar... is dat wel zo? Ontbreekt het ons veelal niet aan tijd en moed om MET 

kinderen te praten en niet OVER kinderen? Welke stappen kun je zetten om echt te spreken met kinderen? Welke 

valkuilen moet je vermijden? In deze nascholing gaan we samen op zoek. 


DOelstellingen • Leren luisteren naar wat kinderen zeggen, voelen, denken, “er zijn” voor kinderen 

• Bewust worden van de eigen verbale reacties die aanleiding geven tot communicatieblokkades 

• Een manier van omgaan gebruiken om samen met kinderen aan een oplossing te werken en daarbij 

spiegelend leren luisteren 

• Aandacht leren geven aan een “bemoedigende aanpak” 

reflecties • Zo’n nascholing is altijd wat een bezinning, een reflectie over ons eigen handelen. Het werd gebracht op een 

begeesterde manier; niet vanuit een ivoren toren. (Dirk H.) 

• Het was zeer leerrijk en best wel confronterend met mijn eigen aanpak. Ik zal zeker de tips leren toepassen in 

mijn eigen klaspraktijk. (Joke D.M.) 

• Het is zinvol om af en toe naar jezelf te kijken en even stil te staan bij hoe het gaat. Het was fijn dat we veel 

zelf mochten doen. (Tineke W.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 7 november 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 







Directies 






Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag van kinderen 

PN130BA/1314 

Je verkent oorzaken van probleemgedrag. Je maakt een onderscheid tussen moeilijk gedrag en een gedragsstoornis. 

Je zoekt naar mogelijkheden om gepast om te gaan met probleemgedrag door een goed basisklimaat te creëren, 

gedrag proberen te veranderen, opvoedingsvaardigheden in te zetten en toezicht te houden. Je denkt na over 

kansen als je vanuit een positieve betrokkenheid versterkers inzet, problemen helpt oplossen, grenzen trekt en 

structuur biedt. 


DOelstellingen • Explosief gedrag van kinderen eerder trachten te begrijpen als gevolg van een achterblijvende ontwikkeling 

dan als aangeleerd, gepland, opzettelijk of doelgericht 

• Inzien dat flexibiliteit en frustratietolerantie vaardigheden zijn die je kan oefenen met kinderen 

• Een manier van omgaan verkennen om samen met kinderen aan een oplossing te werken van een probleem 

of een niet ingeloste verwachting 

• Eigen verbale reacties die je gebruikt, leren herkennen als kinderen bij je komen met emoties of problemen 

• Onderscheid kunnen maken tussen moeilijk gedrag en een gedragsstoornis 

• Mogelijkheden verkennen om gepast om te gaan met moeilijk gedrag door een goed basisklimaat te creëren 

en gedrag planmatig te proberen veranderen 

• Mogelijkheden verkennen om gepast om te gaan met moeilijk gedrag door opvoedingsvaardigheden in te 

zetten en toezicht te houden 

• Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag van kinderen door vanuit een positieve betrokkenheid versterkers in 

te zetten, hen problemen te leren oplossen, voor hen grenzen te trekken en structuur te bieden 

reflecties • Goed gebracht. Het verveelde niet! Leerrijk! Ik kan nu bepaalde signalen beter plaatsen. (Els V.) 

• Zeer goed dat u zelf ook in de klas hebt gestaan. Dat maakt alles geloofwaardiger, realiseerbaarder. (Kim V.) 







173

iVan Bauwens 

174 




Directies 






Zorgzaam spreken: een slechtnieuwsgesprek voeren 

PN098BA/1314 

Je leert het onderscheid te maken tussen een moeilijk gesprek en een slechtnieuwsgesprek. Je krijgt zicht op de 

belangrijke opbouw van een slechtnieuwsgesprek. Je leert wat de valkuilen zijn in de diverse fasen. Je bereidt zelf 

een gesprek voor en je leert dat ook voeren tijdens interactieve cases. 

DOelstellingen • Het onderscheid inzien tussen een moeilijk gesprek en een slecht nieuwsgesprek 

• De opbouw van een slecht nieuwsgesprek verkennen 

• Inschatten van de valkuilen bij de diverse fasen van een slecht nieuwsgesprek 

• Zelf een slecht nieuwsgesprek voorbereiden 

• Een slecht nieuwsgesprek leren voeren tijdens een interactieve case 

reflecties • Concrete en praktische cursus. Realiseerbaar en bruikbaar. Eenvoudig en goed opgebouwd. Gebruik van 

realistische voorbeelden. (Géraldine B.) 

• Rustige opbouw waardoor theorie en praktijk goed tot hun recht komen. (Joachim L.) 






iVan Bauwens 



Directies 





Zorgzaam spreken met ouders 

PN092BA/1314 

Je zoekt tijdens interactieve cases mee naar alternatieven voor een gesprek “hier en nu”, want dat werkt zelden. 

Je leert de complexiteit van een gesprek in te schatten en denkt na over hoe één en ander kan worden voorbereid. 

Tijdens deze nascholing kom je erachter dat spreken met ouders, spreken is met het hele gezin. Je leert actief 

luisteren en jezelf in te leven. Je probeert goede vragen te stellen, dóór te vragen en lichaamstaal te begrijpen. 

DOelstellingen • Inzien dat een gesprek “hier en nu” niet werkt en dat je het maar beter goed kan voorbereiden 

• Tijdens interactieve cases aspecten van “actief luisteren” verkennen 

• Spreken met ouders zien als spreken met het hele gezin 

• De juiste vragen leren stellen aan ouders en doorvragen waar dat nodig is om een scherper beeld te krijgen 

op wat zij werkelijk bedoelen 

• Onderscheid inzien tussen een moeilijk gesprek en een slechtnieuwsgesprek 

• Persoonlijke werkpunten aanduiden in een lijst van aandachtspunten voor een zorgzaam oudergesprek 

reflecties • We leerden gesprekken met ouders degelijk voorbereiden. Het was een heel aangename en boeiende 

nascholing. (Sylvie E.) 

• We kregen veel concrete voorbeelden en tips werden uitvoerig aangereikt. (Griet D.V.) 







175

Dieter Bertin 

176 


Directies 




dat handelingsgericht werken ondersteunt 

PN080BA/1314 

Je focust op brede zorg, zoals ook in het zorgvademecum wordt aangegeven, om als school een handelingsgerichte 

aanpak verder te kunnen uitbouwen. Je ontdekt hands-on en vanuit concrete casussen de brede waaier aan 

mogelijkheden en registreert gegevens, acties en handelingsplannen. Via het navigatiekaartensysteem vind je vlot 

je weg in ZORGKOMPAS. Je werkt als beheerder met ZORGKOMPAS en leert hoe je je collega’s kunt begeesteren en 

begeleiden in het werken met het digitaal kindvolgsysteem. 

DOelstellingen • Vaststellen waar de meerwaarde van het registreren in ZORGKOMPAS ligt voor de eigen school 

• Vertrouwd worden met de mogelijkheden, de inhouden en het navigeren in ZORGKOMPAS 

• Weten hoe en waarin ZORGKOMPAS ondersteuning biedt in de uitbouw van brede zorg vanuit een 

handelingsgerichte aanpak 

• De collega’s als groep stap voor stap kunnen meenemen in het ZORGKOMPAS-verhaal vanuit een goed 

uitgebalanceerd implementatieplan 

reflecties • Dit was een zéér boeiende en praktische nascholing met heel veel mogelijkheden tot “zelf” doen. (Hilde M.) 

• Deze nascholing zet ons aan tot nadenken over “zorgbeleid”, om mee te nemen naar school... (Geert D.) 



16.00 uur, donderdag 7 november 2013 van 09.00 tot 16.00 uur 

Reeks 2 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 13 maart 2014 van 09.00 uur tot 

16.00 uur, donderdag 20 maart 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 

Reeks 3 (2 sessies) in SYNTRA Limburg - Campus Hasselt, Gouverneur Verwilghensingel 40, 3500 Hasselt (ingang via 

Trichterheideweg) op donderdag 10 oktober 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur, vrijdag 11 oktober 2013 van 

09.00 uur tot 16.00 uur 

Reeks 4 (2 sessies) in SYNTRA Limburg - Campus Hasselt, Gouverneur Verwilghensingel 40, 3500 Hasselt (ingang via 

Trichterheideweg) op donderdag 30 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur, vrijdag 31 januari 2014 van 

09.00 tot 16.00 uur 





Directies 






PN131BA/1314 

Dagdagelijks kom je in je klaspraktijk in aanraking met belonen en straffen. In deze nascholing leer je enerzijds 

de klemtoon leggen op belonen en anderzijds het straffen niet uit de weg te gaan. Je verkent samen waaraan een 

goede beloning en een straf moeten voldoen om effect te hebben op het gedrag van het kind. 


DOelstellingen • Kennismaken met soorten straffen en belonen 

• Nagaan wat de voordelen zijn van positieve feedback 

• Stilstaan bij de criteria waaraan een goede beloning en straf moeten voldoen 

• Mogelijkheden verkennen om gedrag planmatig en op lange termijn te veranderen via belonen 

reflecties • Ik ontdekte dat positieve bevestiging wel heel belangrijk is. De nascholing werd goed gebracht. Veel eigen 

inbreng kunnen hebben. (Ann C.) 

• Het blijft belangrijk om telkens het positieve trachten te vinden. Ook nagaan bij het strafen of het een straf is 

die werkt. De nascholing was duidelijk en concreet. (Lutgarde D.C.) 

• Ik kreeg hier ideetjes om onmiddellijk te gebruiken in de klaspraktijk en maakte kennis met 

beloningssystemen. (Inge V.D.S.) 







177


178 




Directies 



Pesten, je kan er écht iets aan verhelpen! 

PN132BA/1314 

Pesten kan op veel manieren en het blijft vaak lange tijd verborgen voor de school en voor de ouders. Wat pesten 

inhoudt en hoe je met pestproblemen kan omgaan op individueel, klas- en schoolniveau wordt in deze nascholing 

geduid. 


DOelstellingen • Het onderscheid kunnen maken tussen plagen en pesten 

• Soorten pesten onderscheiden 

• De eigen leerkrachtenstijl bespreken 

• Verkennen van een mogelijke school-, klas- en individueel gerichte aanpak bij een pestprobleem 

• Oefenen van soorten gesprekken die gebruikt worden om een pestprobleem op te lossen 

• Tips hoe je ouders bij een “pestprobleem” kan betrekken 

reflecties • Ik leerde vandaag hoe je pesten kan voorkomen. Zeer leuke dingen voor positief klasklimaat. (Ann D.S.) 

• Heel interessante nascholing: toffe en duidelijke aanpak van de nascholer. (Chris C.) 






iVan Bauwens 

Directies 



Leren Leren Lager Onderwijs 

PN091BA/1314 

Leren “leren” is niet gelijk aan leren “studeren”. Dat laatste maakt er slechts deel van uit. Je verwerft inzichten om 

van kinderen betere leerders te maken en hoe je daar als begeleider van lerenden rekening mee kan houden. De 

essentie van de job eens onder de loep gelegd. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de aspecten die eigen zijn aan “leren leren” 

• Nadenken over hoe we door onze aanpak “leren leren” bij kinderen kunnen ondersteunen 

• Onze eigen klaspraktijk onder de loep nemen om na te gaan wat er al gebeurt en waar verbetering mogelijk 

is 

• De eindtermen herbekijken vanuit de behandelde inzichten 

reflecties • We kregen een positief gevoel in verband met het werk in onze klas. Tegelijk werden we gemotiveerd om 

verder te werken. (Marleen V.) 

• De theorie wordt concreet gemaakt met voorbeelden op een rustige en aangename manier. (Marleen D.) 







179


Leren leren in het kleuteronderwijs 

PN123BA/1314 

180 




Je gaat samen met collega’s op zoek naar een antwoord op volgende vragen: 

- Hoe leren kleuters? 

- Hoe kan je als leid(st)er dat leren beïnvloeden? 

Je verdiept je in de eindtermen en de ontwikkelingsaspecten die hiermee te maken hebben. Je denkt na over 

concrete acties in je klas die kinderen leren leren... 

DOelstellingen • Inhoud geven aan de zes eindtermen leren leren 

• Verkennen van mogelijkheden om in je klas het leerproces bij kleuters te stimuleren 

• Leren leren bekijken vanuit het kader van meervoudige intelligentie en talenten van kinderen 


reflecties • Ik zoek het vaak veel te ver, leren leren kan soms heel eenvoudig zijn. (Tessa V.D.) 

• De eindtermen kregen een mensentaal. (Els H.) 

• Leuke ideeën opgedaan van collega’s! (Tanja V.S.) 






lieVen Coppens 


CLB-medewerkers 

Directies 


Pedagogisch begeleiders 

Nieuwe AVI-bepalingen en AVI-toetsen 

PN015NI/1314 

In deze nascholing maak je grondig kennis met de vernieuwde AVI-procedure. Je leert hoe je ze kunt gebruiken bij 

het opzetten van een individueel begeleidingstraject. 

DOelstellingen • Kennismaken en verduidelijking krijgen bij de volledige AVI-procedure 

• Aanzet om de resultaten op de AVI-procedure te kunnen vertalen naar een individueel begeleidingstraject 

• Antwoorden leren formuleren op eventuele vragen van collega’s over de nieuwe AVI-procedure 

• Het belang van een gestandaardiseerde afname van de AVI-procedure inzien en onderschrijven 

reflecties • De nieuwe AVI-methode is duidelijker geworden. Een goede ondersteuning bij het zelf gebruiken van de 

handleiding. (Veerle D.B.) 

• Een zeer verhelderende nascholing en aangenaam gebracht. (Lieve T.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 21 mei 2014 van 09.00 uur tot 12.30 uur 




181

een MeDewerKer Van Vzw BoDYMap 

182 



Een stressloze klas: pesten kennen wij niet! 

PN069BA/1314 

Onderlinge kindermassage is ondertussen een vaststaand onderdeel van het curriculum in Scandinavische landen. 

Via onderlinge kindermassage ontwikkelen kinderen meer zelfvertrouwen en een sterke band met elkaar. Dat brengt 

een rustige sfeer, meer verdraagzaamheid en minder pestgedrag als resultaat. 

DOelstellingen • Kennis verwerven rond hormoon oxytocine 

• Spel- en oefenvormen kunnen toepassen in de eigen klassituatie 

• Rustgevende klassfeer kunnen creëren 

• Rijk aanbod aan bronmateriaal leren kennen 

reflecties • Massage per twee kan inderdaad rust brengen. Preventief aanpakken is belangrijk. De nascholing werd 

aangenaam en duidelijk gebracht en er werd aangevuld met concrete zaken! (Els T.) 

• Ik leerde dat we stress als een belangrijke factor moeten zien. Met massage leerlingen rust kunnen geven en 

elkaar wat liever zien. (Veroniek B.) 

• Kinderen worden veel te vaak onder druk gezet en dat bepaalt vaak hun gedrag. Het is belangrijk om hen tot 

rust te laten komen. Deze nascholing zal me bijblijven, heel goed gedaan! (Katrien E.) 








Breinvriendelijk leren: 

met de hersenen in gedachten voor de klas 

PN062BA/1314 

Er raakt meer bekend over de werking van onze hersenen. We gebruiken deze kennis bij breinvriendelijk leren. 

Bij BVL wordt je stijl afgestemd op de manier waarop de hersenen werken en de informatieverwerking door 

de lerende gebeurt. We leren je hoe je open kan staan voor de wijze waarop een kind informatie verwerkt en 

ontdekt de verschillende vormen van BVL. A.d.h.v. mindmappen, vormen waar je beide hersenhelften beter benut, 

verbeeldingstraining, geheugentechnieken, CLS en vormgevers die aanzetten tot gericht denken, beleef je hoe BVL 

haar intrede kan vinden in het lesgebeuren. 

DOelstellingen • Weten wat “breinvriendelijk leren” kan betekenen 

• Een kader aangeboden krijgen voor het creëren van een “breinvriendelijke” klas 

• Krijgen van voorbeelden van “breinvriendelijk” werken 

• Kennismaken met een project uit de dagelijkse praktijk 

• Proeven van een aantal dingen die hopelijk uitdagen tot … 

reflecties • Ik leerde hier creatieve manieren om het lesgeven aangenamer te maken en tot zelfstandig leren te komen. 

Ik kreeg een uitgebreid aanbod van mogelijkheden. Er werd ook visie op onderwijs meegegeven en ik weet 

nu dat we moeten “durven durven”. (Ria V.) 

• Tijdens de nascholing besefte ik dat ik goed bezig ben maar ik heb toch ook een aantal nieuwe uitdagingen 

gezien en ervaren. Ik heb me geen moment verveeld. Prima aanpak van de nascholer. Doe zo verder! 

(Kathleen B.) 

• De visie die mij zeer aanspreekt is verduidelijkt, geïllustreerd en verrijkt. Breinvriendelijk leren kan een grote 

meerwaarde hebben binnen mijn manier van werken. Er was een zeer goede uitwerking van BVL. Proficiat!! 

(Ingrid A.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 23 september 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





183


184 


Blio’s 


Directies 





Energizers: Introductie 2012! Nieuwe opkikkers, 

tussendoortjes, sfeermakers, doe- en rustmomenten voor de 

klas 

PN063BA/1314 

Onder de noemer “energizers” vallen diverse soorten oefeningen waarmee je o.a. een groep op een actieve manier 

laat kennismaken, (nieuwe) leerlingen in de groep integreert, een nieuw thema inzet of een les afrondt. Je zorgt voor 

een spontane sfeer en je leert de leerlingen met iedereen omgaan. Door samen te werken, te streven naar hetzelfde 

doel of te zoeken naar gelijkenissen en verschillen, ontdekken de leerlingen elkaars kwaliteiten en groeit wederzijds 

respect. We zijn sinds vorig schooljaar aan de slag met een lading gloednieuwe oefeningen. 

DOelstellingen • Kennismaken met energizers 

• Ontdekken wanneer je welke energizers kan inzetten 

• Inzien welke vaardigheden je nodig hebt om energizers te hanteren 

• Verkennen van 15 oefeningen 

reflecties • Ik ontdekte dat energizers zeer waardevol zijn en dat je er veel mee kan bereiken. Ik maakte ook kennis met 

verschillende soorten energizers. De nascholing werd zeer goed gebracht. (Annie V.) 

• Je verliest geen tijd wanneer je energizers doet. Kinderen zijn er weer bij met hun aandacht en daardoor 

krijg je meer rendement. Ook voor de klassfeer is dit heel positief. De kinderen leren elkaar beter kennen en 

er is meer verdraagzaamheid. Super aanpak tijdens de nascholing. Ik voelde me veilig! Heel praktijkgerichte 

nascholing! (Lieselot D.) 

• Ik doe dit veel te weinig, maar heb nu wel leuke en frisse ideeën gezien om ermee aan de slag te gaan. 

Ik heb er zin in gekregen. Het was tof dat het een actieve nascholing was en dat blijft beter hangen dan de 

saaie theorie. (Ingrid F.) 









Energizers: een stap verder. Van tussendoortje tot volwaardig 

leermoment 

PN064BA/1314 

Uiteraard leer je enkele nieuwe energizers kennen. Die werkvormen blijven immers het best hangen wanneer je ze 

eens hebt uitgeprobeerd. Je gaat in op ervaringen uit je klas. Waar loop je tegen aan? Welk soort energizers zoek je 

nog? Waar wil je vaardiger in worden? Je gaat aan de slag met die vragen en je probeert actief nieuwe energizers uit. 

Via gerichte feedback creëer je een kans om te groeien in je vak. Een nascholing voor doeners! 

DOelstellingen • Actief en ervaringsgericht leren 

• Uitproberen van energizers met de groep 

• Reflectie en koppeling aan de praktijk 

• Bedenken van eigen varianten om de oefening in elke klas haalbaar te maken 






185


186 





Meervoudige Intelligentie. Bereik betere leerprestaties bij 

meer leerlingen door na te gaan hoe ze slim zijn 

PN065NI/1314 

Ons onderwijs doet vooral beroep op de verbaal-linguïstische en de logisch-mathematische intelligentie. Leerlingen 

bezitten echter meer intelligenties. Leerlingen leren het best en het meest als leerkrachten hun instructies en 

werkvormen afstemmen op die diversiteit aan intelligenties. We presenteren een aanpak van meervoudige 

intelligentie die zich eenvoudig laat inpassen, zonder dat daar complexe veranderingen in de school voor nodig zijn, 

zonder veel testwerk en zonder ingewikkelde organisatie. Zeg dus niet “hoe slim ben je?” maar wel “hoe ben je slim?”. 

DOelstellingen • De acht intelligenties leren kennen 

• De intelligenties door concrete toepassingen ervaren 

• Leren hoe je M.I.in de klas kunt implementeren 

• Inzicht krijgen in het “matchen”, “stretchen” en “vieren” 

reflecties • Intelligentie die leerlingen nog niet zo goed bezitten kan je stretchen. Heel interessant! 

Heel goede nascholing. (Liesbet M.) 

• Het is belangrijk om ruimer te leren zien, de intelligenties vanuit meerdere invalshoeken bekijken. Proberen 

de lessen meer te variëren om minder intelligente leerlingen de leerstof aan te bieden met een werkvorm die 

past bij een intelligentie waarin zij sterk zijn. Heel goede, rustige en gevarieerde aanpak. Heel aangenaam 

gebracht! (Patricia L.) 

• Het is heel goed doenbaar om regelmatig/dagelijks een werkvorm toe te passen en het vraagt weinig 

voorbereiding. De nascholing werd heel spontaan gebracht. Door het “zelf doen” was het heel aangenaam. 

(Imke K.) 









Therapeuten 


Rekenzwakke kinderen leren omgaan met kommagetallen 

PN048BA/1314 

Tijdens deze nascholing bekijken we concreet hoe je rekenzwakke kinderen kunt begeleiden in het verwerven 

van dit inzicht. Wat vertelt “de komma” ons, hoe kan je vatten dat de plaats van een cijfer binnen het getal zijn 

waarde bepaalt… Je staat eerst stil bij het lezen, schrijven en visualiseren van kommagetallen om nadien de 4 

hoofdbewerkingen door te werken. Voor iedere stap die je zet, krijg je voorbeelden van speelse inoefenvormen. 

Vorig jaar zat deze dag vervat in de “Opleiding tot rekenbegeleider, uitbreiding”. Er is dan ook een belangrijke 

overlapping met vorig schooljaar. 

Deelnemers kunnen facultatief kiezen om een CD-rom aan te kopen waarop al het niet-commerciële materiaal 

staat dat bij de cursus hoort. Daarin wordt het materiaal beschikbaar gesteld dat binnen de logopediepraktijk van 

de lesgeefster op maat gemaakt werd voor de kinderen die daar komen. De kostprijs bedraagt 15,00 EUR. Indien je 

deze wenst aan te kopen, vragen we jou daarvoor gepast cash geld mee te brengen en de betaling te regelen via het 

secretariaat van PEDIC. 


• In staat zijn de denkweg te zien achter rekenfouten bij kommagetallen, metend rekenen en breuken 

• In staat zijn rekenzwakke kinderen inzicht te geven in de besproken rekenitems 


oefenen 

• Verkennen van de opbouw van een denkkader rond rekenmoeilijkheden op het besproken niveau 

reflecties • Ik heb inzicht gekregen in het efficiënt aanbrengen van en werken met kommagetallen zodat 

rekenproblemen vermeden kunnen worden. Zeer bruikbaar!! (Christine V.) 

• Ik ontdekte tijdens de nascholing dat alle leerstof rekenen voor het lager onderwijs kan gevisualiseerd 

worden. Er zijn ook veel hulpmiddelen om meer preventief i.p.v. remediërend te werken. Bedankt voor alle 

informatie. (Ninja D.B.) 







187


188 




Therapeuten 


Rekenzwakke kinderen leren omgaan met metend rekenen en 

meetkunde 

PN049BA/1314 

De verbondenheid met de realiteit maakt dat niemand op volwassen leeftijd ontsnapt aan het berekenen van 

omtrekken, oppervlakten, gewichten of tijdsduur. Voor rekenzwakke kinderen is dat bijna steeds een struikelblok. 

Eerst bekijk je hoe je kinderen het inzicht in de enkelvoudige maateenheden en met het complexe gegeven van de 

tijd kunt bijbrengen. Vervolgens bespreek je de gecombineerde oppervlakte en inhoudsmaten. Binnen het domein 

van meetkunde werk je ook met rekenzwakke kinderen de complexe woordenschat rond lijnen, vlakke figuren en 

lichamen door. Uiteraard krijg je ook in deze nascholing tips om de inzichten speels in te oefenen. 










oefenen 


reflecties • Ik ga met heel veel bruikbare informatie naar huis. Dank je wel!! (Lut G.) 

• Het is van belang om in grote klassen vooral ook te werken vanuit inzicht. Proficiat om zoveel kennis, inzicht 

en enthousiasme om moeilijke materie begrijpbaar te maken. (Hilde V.B.) 









Therapeuten 


Rekenzwakke kinderen leren omgaan met breuken 

PN050BA/1314 

Sinds enkele jaren werken we ook met breuken volgens een driestappenplan: eerst inzichtelijk werken, direct 

daarop aansluitend dat inzicht consolideren in een speelse oefenfase en vervolgens zo ver mogelijk evolueren 

naar automatisering. Je bekijkt hoe materiaal het kind kan helpen om de breuken te visualiseren, hoe het met de 

basisvaardigheden vereenvoudigen en gelijknamig maken kan omgaan en op welke wijze het de bewerkingen met 

breuken kan begrijpen. Daarna ga je in op breukgerelateerde rekenitems: procenten, de link met kommagetallen 

en het verhoudingsdenken. Vorig schooljaar zat deze inhoud vervat in de nascholing “Opleiding tot rekenbegeleider, 

uitbreiding”. Er is dan ook een belangrijke overlapping met vorig schooljaar. 










oefenen 


reflecties • Tijdens de nascholing ontdekte ik dat kleine verschillen in aanpak een groot positief gevolg kunnen hebben! 

De aanpak van de nascholer werkte zeer motiverend! (Wendy M.) 

• Hier kreeg ik inzicht in het efficiënt aanbrengen van en werken met breuken zodat rekenproblemen kunnen 

vermeden worden. (Christine V.) 







189


190 


Blio’s 




Begeleiden van leesmoeilijkheden doorheen de volledige 

lagere school 

PN044BA/1314 

Lezen is bijzonder belangrijk in onze maatschappij. Informatie- en kennisverwerving hangt er in sterke mate 

van af. We maken ons dan ook terecht ongerust als een kind in de lagere school op dat domein achterop loopt. 

Gelukkig leidt een zwakke start niet noodzakelijk tot een blijvende problematiek. Tijdens deze nascholing, bekijk 

je de volgende aspecten: moeilijkheden in kaart brengen; aanvankelijke leesontwikkeling; techniciteitsversterking; 

begrijpend lezen; omgaan met dyslexie. Je richt je op de zorg aan kinderen die met de klassikale leesmethode niet 

tot lezen komen. Delen kunnen zeker in hoekenwerk toegepast worden. 

Deelnemers kunnen bij deze opleiding facultatief kiezen om een CD-rom aan te kopen waarop al het nietcommerciële 

materiaal staat dat bij de cursus hoort. Daarin wordt het materiaal beschikbaar gesteld dat binnen de 

logopediepraktijk van de lesgeefster op maat gemaakt werd voor de kinderen die daar komen. De kostprijs van die 

CD-rom bedraagt 20,00 EUR. Indien je deze wenst aan te kopen, vragen we jou daarvoor gepast cash geld mee te 

brengen en de betaling te regelen via het secretariaat van PEDIC. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in de moeilijkheden en de oorzaken die zich in het totale leesproces kunnen voordoen 

• Notie hebben van aanvullend test- en observatiemateriaal om moeilijkheden in kaart te brengen 

• Kennismaken met hulpmiddelen om deze moeilijkheden aan te pakken 

• Ontdekken van speels oefenmateriaal 

• Verkennen van de opbouw van een denkkader rond leesmoeilijkheden 

reflecties • Ik heb een zicht gekregen op de concrete aanpak van leesproblemen in de klaspraktijk. We kregen tijdens 

de nascholing heel veel ideeën om kinderen te motiveren. Ik heb veel zin gekregen om ermee aan de slag te 

gaan. (Hilde D.C.) 

• Ik kreeg een zicht op leesproblemen en kreeg daarbij veel oefenmateriaal aangeboden. Ik heb zin gekregen 

om ermee aan het werk te gaan. (Veerle D.W.) 

• Ik heb ontdekt dat een stapje terugzetten naar het auditieve zeer belangrijk is. Dit was een zeer verrijkende 

en boeiende nascholing! (Katelijne M.) 







Blio’s 




Begeleiden van spellingsmoeilijkheden doorheen de volledige 

lagere school 

PN045BA/1314 

Spellingsmoeilijkheden belemmeren in belangrijke mate de ontwikkelingskansen van kinderen. Het kunnen 

formuleren en in tekstuele vorm weergeven van je eigen gedachten, is in onze maatschappij een belangrijke 

vaardigheid. Kinderen met deze moeilijkheden hebben dan ook recht op onze kwaliteitsvolle ondersteuning. 

Tijdens deze nascholing bekijk je de volgende aspecten: moeilijkheden in kaart brengen; aanvankelijke 

ontwikkeling van het spellen; omgaan met spellingsregels; omgaan met dysorthografie en creatief schrijven. 

De besproken items kunnen specifiek toegepast worden binnen zorg, maar ook in hoekenwerk. 

Deelnemers kunnen bij deze opleiding facultatief kiezen om een CD-rom aan te kopen waarop al het nietcommerciële 

materiaal staat dat bij de cursus hoort. Daarin wordt het materiaal beschikbaar gesteld dat binnen de 

logopediepraktijk van de lesgeefster op maat gemaakt werd voor de kinderen die daar komen. De kostprijs van die 

CD-rom bedraagt 20,00 EUR. Indien je deze wenst aan te kopen, vragen we jou daarvoor gepast cash geld mee te 

brengen en de betaling te regelen via het secretariaat van PEDIC. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in de moeilijkheden en de oorzaken die zich in het totale spellingsproces kunnen voordoen 

• Notie hebben van aanvullend test- en observatiemateriaal om moeilijkheden in kaart te brengen 

• Kennismaken met hulpmiddelen om deze moeilijkheden aan te pakken 

• Ontdekken van speels oefenmateriaal 

• Verkennen van de opbouw van een denkkader rond spellingsmoeilijkheden 

reflecties • Heel concreet, onmiddellijk bruikbare materialen en inzicht in de materie! (Hilde D.C.) 

• Tijdens de nascholing ontdekte ik dat spellingsregels nog eenvoudig kunnen uitgelegd worden. Ik kreeg veel 

goede tips. Dit was een zinvolle nascholing. (Katrien D.) 

• Ik maakte kennis met speelse materialen en heb een beter inzicht gekregen in oorzaken en problematieken 

van spellingsmoeilijkheden. (Els D.T.) 







191

Vanessa DeMeuleMeester 

Peuteryoga 

PN040BA/1314 

192 



Peuterleid(st)ers 

Peuters ontdekken heel actief en bewegelijk de wereld. Naast de vele inspanningen en prikkels hebben ze ook 

ontspanning en rust nodig. Het zou dus vanzelfsprekend moeten zijn peuters ook ontspanning aan te bieden. 

Inspanning en ontspanning horen elkaar af te wisselen, dat brengt een peuter in balans. Naast alle voordelen gaat 

het vooral om het plezier in het ontdekken en ervaren. Peuters vinden het heerlijk allerlei lichaamshoudingen te 

onderzoeken, met de adem te spelen of hun zintuigen te gebruiken. Daarom is yoga zo geschikt voor peuters. 

Dit is een doe-, ervaar- en ontdeknascholing. 

DOelstellingen • Zelf ervaren en voelen wat peuteryoga met je doet 

• Ervaren dat peuters het heerlijk vinden om allerlei lichaamshoudingen te onderzoeken, met de adem te 

spelen of hun zintuigen te gebruiken 

• Vanuit deze ervaring in staat zijn om yoga-elementen in te zetten om de energie en groepsdynamiek in 

balans te brengen 

• Spelenderwijs inzichten rond yoga en kinderen verwerven 

reflecties • Yoga zijn niet enkel stille, langzame bewegingen. Je kan ook heel korte momentjes als yoga-oefening geven. 

(Ann V.D.H.) 

• Ik heb een totaal ander beeld gekregen van yoga. Het werd tof, leuk en speels aangebracht, je wordt volledig 

ontspannen en komt tot rust. Doe zo verder! (Stéphanie B.) 

• Ik besef nu dat peuters hier echt nood aan hebben! Zeker in de “haastige” maatschappij waarin ze leven. 

(Roos V.) 





Klaar haMMeneCKer 



Megajuf, supermeester over de aanpak van socio-emotionele 

en gedragsproblemen 

PN038BA/1314 

Leren en presteren, kennen en kunnen zijn dé voornaamste ontwikkelingstaken van je leerlingen. Maar soms 

lukt het niet want leren is een socio-emotioneel gebeuren: het verschil tussen “kunnen” en “aankunnen”. Op die 

momenten zie je dat de ene leerling (faal)angstig is en blokkeert en dat de ander storend en ongepast gedrag 

vertoont. Dan hebben je leerlingen nood aan een megajuf of een supermeester. In deze nascholing leer je specifieke 

vaardigheden en bruikbare methodieken om daarmee om te gaan. Mogelijke valkuilen en struikelblokken komen 

eveneens aan bod. 

DOelstellingen • Verdiepen in de specifieke kenmerken van de lagere schoolleeftijd 

• Kunnen situeren van het socio-emotionele binnen de klas- en lesopdracht 

• Leren en inoefenen van specifieke methodieken en vaardigheden 

• Verdiepen van de eigen rol en functie als leerkracht in dat gebeuren 

reflecties • Ik ontdekte dat je probleemgevallen vanuit een andere invalshoek kan bekijken, dat werd duidelijk gemaakt 

aan de hand van concrete voorbeelden. Dit was een zeer concrete nascholing. Dikke pluim! (Sarah D.) 

• De praktijkvoorbeelden waren heel erg sprekend! (Marijke G.) 

• Ik kreeg hier veel tips, een andere visie en een schat aan informatie en ervaringen. (Karolien V.) 







193

saBine KeerMan 

Ontdek de kracht van coachen 

PN034NI/1314 

194 



Coachende functies 

Directies 




Dat coachen niet hetzelfde is als de baas spelen weet iedereen. Maar wat betekent coachen dan wel? Als coach wil je 

mensen in beweging krijgen, je wil er uit halen wat er in zit. Je hebt de intentie mensen in hun volle kracht te zetten. 

Maar hoe doe je dat? Een kwestie van vertrouwen opbouwen en bedachtzaam communiceren… Hoe voer je een 

goed coachingsgesprek? Welke communicatieve vaardigheden zijn daarbij cruciaal? Deze nascholing zet je op weg. 

DOelstellingen • Bewust worden van de essentie van de coachende begeleidingsstijl 

• Bewust worden van de meerwaarde van de coachende begeleidingsstijl 

• Inzicht in de coachende begeleidingsstijl 

• Oefenen van essentiële vaardigheden o.a. vraagstelling 

reflecties • Ik maakte kennis met de verschillende stappen om tot een goed en functioneel gesprek te komen. (Hilde L.) 

• Ik ontdekte hier dat het belangrijk is om niet onmiddellijk oplossingsgericht te werken maar vooral te 

beluisteren, uitdiepen en samen tot oplossingen te komen. Het was een hele fijne dag! (Els D.L.) 

• Het is belangrijk om je bij het coachen in te leven, empathie en respect te tonen voor de andere. Het helder 

krijgen van het doel via vraagstelling. (Ann D.C.) 






luC roMBaut 




Zorg voor jezelf met Mindfulness 

PN032NI/1314 

Een krachtige leeromgeving staat of valt met een leerkracht die aandacht heeft voor elke leerling. Hoe breng je dat 

in de praktijk? In een zorgzame school zorgen we ook voor onszelf, zodat we kunnen zorgen voor elkaar. Durf jij tijd 

te nemen voor jezelf? Mindfulness is een wetenschappelijk onderbouwde aandachtstraining die mensen helpt om 

beter om te gaan met stress en depressie. Door meer aandacht te geven aan het hier en nu, word je je beter bewust 

van je gedachten, emoties en lichaam. Dat leidt tot meer rust en ontspanning. 

DOelstellingen • Kennismaken met wat Mindfulness inhoudt 

• Zich meer bewust worden van eigen lichaam, gevoelens en gedachten 

• Ervaren van het effect van Mindfulness d.m.v. concrete oefeningen 

• Uitwisselen van persoonlijke Mindfulness ervaringen 

reflecties • Ik leerde minder te focussen op problemen maar er afstand van te nemen. Eerder stilstaan bij mezelf en 

minder snel oordelen zodat ik kan ervaren wat er NU is!! (Ellen H.) 

• Ik ontdekte tijdens de nascholing dat je niet direct in de aanval moet gaan maar dat het best is van eens 

terug te keren naar het NU, wat wel rust kan brengen. (An M.) 

• Tijdens deze nascholing ontdekte ik dat je jezelf tijd mag geven om even stil te staan bij bepaalde 

situaties zodat je dan ook op een andere manier kan reageren. Het was een zeer leerrijke, aangename en 

humoristische nascholing. (Dominique D.W.) 






195


Help, ik verdrink in mijn denken! 

PN029BA/1314 

196 


Blio’s 


Directies 





‘Denk eens goed na!’ …Maar hoe doe je dat? In deze nascholing worden eenvoudige denktechnieken aangebracht 

via korte, praktische oefenmomenten. Vanuit deze introductie van de zes denkhoeden ga je dieper in op het gebruik 

van de techniek met kinderen in de klas. Je richt vooral je aandacht naar de noden van de zorgkinderen in de klas, 

in kleine groepjes of bij individuele zorgen. Daarbij krijg je tal van voorbeelden uit de eigen praktijk over hoe je 

allerhande zorgen in goede banen kan leiden door het denken van de kinderen adequaat te structureren. Dat wordt 

onderbouwd met ideeën van het VVKBaO over “Leren leren”. 

DOelstellingen • Kennismaken met de basisprincipes van de zes denkhoeden – methode van Edward de Bono 

• Zicht krijgen op het gebruik van de zes denkhoeden 

• Ervaren van de didactische mogelijkheden van de zes denkhoeden binnen de klaspraktijk 

• Ervaren van de didactische mogelijkheden van de zes denkhoeden binnen de zorgwerking 

• Nadenken over ruimere mogelijkheden van het toepassen van deze techniek als hulpmiddel binnen de 

zorgwerking 

reflecties • Ik ontdekte hier dat het systeem van denkhoeden een aanvulling/verrijking kan zijn voor de optimale 

ontwikkeling van kinderen. Er was veel materiaal ter inzage met veel voorbeelden uit de praktijk en veel 

begeestering van de nascholer. (Katrien S.) 

• Ik heb bijgeleerd dat je de kinderen in de klas echt kan leren en doen beseffen hoe ze kunnen denken. Het 

werd goed uitgelegd, duidelijk en met heel veel praktijkvoorbeelden. (Caroline D.) 

• Ik heb heel veel bijgeleerd. Het was heel toepasselijk voor iedereen: vooral voor het welbevinden van alle 

kinderen. (Gwen D.) 






$


Blio’s 


Directies 




Leer kinderen hun talenten en kwaliteiten kennen! 

PN031BA/1314 

Je ervaart zeker ook al de groeiende aandacht voor talentontwikkeling binnen ons basisonderwijs. Je leert hoe dat 

gezien wordt in ons onderwijs van de 21ste eeuw. Ook vanuit “Handelingsgericht werken” wordt extra aandacht 

van jou als leerkracht verwacht voor de talenten van je leerlingen. Je ontdekt hier de juiste betekenis van talenten, 

kwaliteiten en competenties. Via bruikbare instrumenten die we samen uitproberen ervaar je hoe de talenten en 

kwaliteiten van de kinderen bespreekbaar worden en samen ontdekt kunnen worden. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in definiëring en achtergronden van talentontwikkeling in onderwijs 

• Kennismaken met enkele methodieken en literatuur over talentontwikkeling binnen basisonderwijs 

• Uitproberen van enkele instrumenten om talenten en kwaliteiten te ontdekken bij kinderen 

• Samen reflecteren over bruikbaarheid van deze materialen bij verschillende leeftijdsgroepen 

reflecties • Ik heb kennis gemaakt met interessante en bruikbare spelvormen. (Stefan H.) 

• We moeten tijd maken voor kwaliteiten! Ik heb door de nascholing ideeën gekregen om concreet aan de slag 

te gaan in de klas. (Elly V.) 

• Ik ontdekte hier dat het belangrijk is dat kinderen zichzelf kunnen en durven uiten. Je moet kinderen positief 

benaderen om nog onderliggende dingen naar boven te halen. (Hilde V.) 




$ 



197

tessa KieBooM 

Hoogbegaafd? Een wonderkind! 

PN013BA/1314 

198 


CLB-hulpverleners 



Ouders 

Tijdens deze nascholing maak je kennis met een juist beeld van hoogbegaafdheid. Er wordt komaf gemaakt 

met bestaande vooroordelen. Bovendien wordt duidelijk dat hoogbegaafdheid meer is dan een score op een 

intelligentietest. Hoogbegaafde leerlingen zitten op elke school en daarom wordt in deze nascholing de nadruk 

gelegd op de aanpak van deze leerlingen. Praktische handvatten worden aangereikt voor gerichte differentiatie in 

de klas alsook voor de uitbouw van een kangoeroeklas op school. Kenmerken van hoogbegaafde leerlingen zijn een 

belangrijk aandachtspunt om de zorg die ze nodig hebben op een efficiënte manier in te zetten. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in de foto van hoogbegaafdheid 

• Zich een concreet beeld kunnen vormen van een hoogbegaafde leerling 

• Aanwijzingen krijgen voor een gerichte differentiatie naar boven toe 

• Kennis nemen van een aantal materialen die voor deze leerlingen wenselijk zijn 

• Weten wat de doelstellingen inhouden van een kangoeroeklas 

reflecties • Ik leerde dat differentiatie naar boven toe dezelfde weg moet afleggen als die naar beneden. We moeten 

leerlingen uit de “hangmat” halen door heel consequent te blijven. (Magda V.C.) 

• Kinderen die ondanks de differentiatie in de klas nog steeds op hun leerhonger blijven zitten kunnen 

eventueel naar de kangoeroeklas. Heel duidelijk, goede voorbeelden!! (Sofie D.K.) 








Huiswerkbegeleiders 




Logopedisten 

Ouders 


Brain Gym®: bewegen is de poort tot leren! 

Basiscursus Brain Gym® 101: deel 1 

PN027BA/1314 

Brain Gym® is een “must” bij het leren van schoolse vaardigheden! Tevens kan je het levenslang toepassen. In 

deze nascholing leer je 26 eenvoudige, leuke en efficiënte oefeningen om het innerlijk potentieel van jezelf en de 

kinderen naar buiten te brengen - zelfs bij stressvolle situaties! Brain Gym® helpt je om jou doeltreffend voor te 

bereiden op specifieke activiteiten zoals lezen, schrijven, onthouden, concentratie, coördinatie, organisatie, zich 

aanpassen aan veranderende situaties, examens afleggen,… 

De startsessie moet in elk geval gevolgd worden, wil men kunnen deelnemen aan de drie toepassingssessies. Alle 

sessies (Brain Gym ® deel 1 en deel 2) moeten gevolgd worden, wil de deelnemer het certificaat van Brain Gym® 

ontvangen van Brain Gym® International. Draag losse, makkelijke kledij en breng op lesdag 2 een matje en een 

kussen mee a.u.b.! 

DOelstellingen • Leren voelen en observeren van jouw lichaam wat met gemak verloopt en wat moeilijk is 

• Bewust worden van de relatie tussen lichaam en leervaardigheden 

• Signalen van onevenwicht in het lichaam leren kennen 

• De oefeningen leren toepassen in actieplannen van schrijven, luisteren, zien en positieve attitude 

reflecties • Ik leerde dat bepaalde bewegingen je kunnen helpen om terug in je leerritme te komen. (Natasja D.) 

• Kinderen kunnen geen nieuwe vaardigheden aanleren door blokkades in het lichaam. Dat kan verholpen 

worden door Brain Gym®. (Ann M.) 

• Onze hersenen zijn tot meer in staat dan we zelf denken. Door te bewegen kunnen we bepaalde “schoolse” 

vaardigheden vlotter laten verlopen. (Nico D.) 


Reeks 1 (4 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op woensdag 18 september 2013 van 08.45 uur 

tot 12.00 uur, woensdag 9 oktober 2013 van 08.45 uur tot 12.00 uur, woensdag 6 november 2013 van 08.45 

uur tot 12.00 uur, woensdag 27 november 2013 van 08.45 uur tot 12.00 uur 


In de deelnameprijs is het handboek inbegrepen 



199


200 



Directies 


Huiswerkbegeleiders 




Logopedisten 

Ouders 



Brain Gym®: bewegen is de poort tot leren! 

Basiscursus Brain Gym® 101: deel 2 

PN001BA/1314 

In deel 2 van Brain Gym® 101 leer je het lichaam te integreren in zijn drie dimensies (lateraliteit, centering en focus) 

met als doel de communicatie, organisatie en het begrijpen te verbeteren, alsook je manier van leren in het algemeen. 

Per dimensie leer je de signalen van onevenwicht herkennen en hoe je deze opnieuw in evenwicht kan brengen. Verder 

komt ook de expansiebalans met de driedimensionele repatterning aan bod waarbij je evenwichtsherstel in het lichaam 

op een diepe en structurele manier mogelijk maakt. 

Deelnemers dienen de basiscursus Brain Gym® 101 deel 1 gevolgd te hebben. Gelieve het handboek van Brain Gym® 

mee te brengen a.u.b. Alle sessies moeten gevolgd worden, wil de deelnemer het certificaat van Brain Gym® ontvangen 

van Brain Gym® International. Draag losse, makkelijke kledij en breng een matje en een kussen mee a.u.b.! 

DOelstellingen • Signalen van onevenwicht leren observeren en herkennen 

• De 5 stappen per actiebalans vlot kunnen benoemen 

• Inzicht krijgen waarvoor een actiebalans voor communicatie staat en linken aan de groep oefeningen 

• Inzicht krijgen waarvoor een actiebalans voor organisatie staat en linken aan de groep oefeningen 

• Inzicht krijgen waarvoor de actiebalans voor begrijpen staat en linken aan de groep oefeningen 

• Kunnen uitvoeren van een actiebalans voor communicatie, organisatie en begrijpen 

• Begrijpen en kunnen uitvoeren van de balans voor het dagelijks leven, snelle balans en expansiebalans 

reflecties • Deel 2 van de cursus was voor mij nodig om deel 1 beter te begrijpen, om het geheel te zien en om bewuster 

en grondiger in de klas aan de slag te gaan. Deel 2 is noodzakelijk voor de totale integratie. (Griet V.D.B.) 

• Deel 2 is een noodzakelijke verdieping. Het is een heel boeiende materie waarbij je heel wat kan gebruiken 

en bereiken in de eigen klaspraktijk, maar ook voor jezelf. Als je goed voor jezelf zorgt, kan je dat ook 

doorgeven aan de kinderen. (Kristin S.) 

• Deel 2 brengt meer inzicht in de cursus. Je ziet het geheel, begrijpt alles beter. Je kan dat ook beter toepassen 

zowel voor jezelf als persoon, in je beroepsleven en thuissituatie. (Nina M.) 


Reeks 1 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op maandag 20 januari 2014 van 09.00 uur tot 

16.30 uur, maandag 27 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.30 uur 




inGe BeKaert 


Directies 




Opvoeders 

Ouders 

Snoezelen en het ervaren van zintuigen in gewoon en 

buitengewoon onderwijs 

PN030NI/1314 

Het ervaren via de zintuigen, snoezelen... is geïntegreerd in het buitengewoon onderwijs. Wat houdt dat 

juist in in het buitengewoon onderwijs en kan het gewoon onderwijs daar iets van leren? Zijn er noden van 

kinderen met een handicap die eigenlijk hetzelfde zijn als die van kinderen in het gewoon onderwijs? Moeten 

we in het gewoon onderwijs meer oog hebben voor de basiservaringen en hoe? In deze nascholing ga je op 

zoek naar de gemeenschappelijke noden (bvb. je lichaam ervaren, tot rust kunnen komen,...) en ontdek je via 

ervaringsoefeningen wat de doelen kunnen zijn. Je ontdekt hoe je het “ervaren via de zintuigen en snoezelen” kunt 

integreren in een klas in het gewone basisonderwijs in de grote groep/in kleine groepjes, in een snoezelruimte, 

maar zeker ook in de klas zelf. 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de gemeenschappelijke noden van mensen met en zonder handicap 

• Via ervaringsoefeningen zicht krijgen op de impact van een aanbod rond de zintuigen bij jezelf en wat dat bij 

je kinderen kan teweeg brengen 

• Een beeld van wat snoezelen is: het hoe en waarom 

• Via het aanreiken van ideeën en brainstorming word je warm gemaakt om het geleerde in de praktijk te 

gaan toepassen na de nascholing 

reflecties • We hebben mooie materialen gezien! (Carmen M.) 

• Dit was een leerzame en vooral rustgevende nascholing. (Carla V.D.B.) 

• Goede uiteenzetting met veel bruikbare tips voor de praktijk. (Ruth T.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 13 december 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





201

Chantal Bols 


PN006BA/1314 

202 






Je neemt deel aan een praktijkgerichte nascholing die werd uitgewerkt vanuit de kennis en ervaring die de lesgever 

heeft opgedaan in verschillende domeinen. Eenvoudige (spel)momenten en inzichten die direct toepasbaar zijn in 

de (klas)praktijk, worden je aangereikt. Alle momenten zijn erop gericht om tot rust te komen en zelfbewuster te 

worden. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om een matje mee te brengen en gemakkelijk zittende kledij te dragen. Er wordt 

gewerkt zonder schoenen, dus op sokken of blote voeten. 

DOelstellingen • Kennismaken met technieken om jezelf tot rust te brengen 




reflecties • Ik ontdekte dat je op een eenvoudige manier relaxatieoefeningen kan integreren tijdens de dag. De nascholer 

zorgt voor een heel rustige invloed: de ideale yoga-juf! (Veerle M.) 

• We kregen veel tussendoortjes aangereikt om onmiddellijk in de klas te gebruiken. (Helga D.B.) 

• Ik heb veel ontspanningsmomenten geleerd en ben bewuster geworden van mijn eigen lichaam. (Veerle V.H.) 





Martine Van Gorp 




De kracht van je stem in communicatie 

PN022BA/1314 

Vermoeide stem? Heesheid? Niet genoeg draagkracht? Onderwijs is een zwaar stemberoep! Praten kunnen we 

allemaal maar voor een groep heeft je stem net dat extraatje nodig. Wat komt aan bod? 

– Gebruik ik mijn stem wel goed? 

– Praat ik wel op de juiste toonhoogte? 

– Hoe werk ik aan draagkracht en luidheid? 

– Hoe breng ik rust door mijn stem? 

– Hoe kan ik nog meer expressie in mijn stem leggen? 

– Hoe verzorg ik mijn stem? 

Door oefeningen en inzichten creëren we een stem die gehoord wordt. Een aangenaam timbre en een dynamische 

intonatie bepalen mee of je boodschap impact heeft. 

DOelstellingen • Inzicht krijgen in de werking van het stemapparaat 

• Bewust worden van het eigen stemgebruik 

• Inzicht krijgen in het belang van stem in communicatie 

• Notie hebben van stemverzorging en stemhygiëne als preventie voor stemproblemen 

reflecties • Ik ontdekte dat luid spreken niet steeds nodig is en dat door de buikademhaling te gebruiken, je meer 

zuurstof hebt en meer kracht. Heel toffe nascholing! (Maria C.) 

• Rond stemgebruik wordt nog te weinig aandacht besteed zowel bij leerkrachten zelf als bij studenten. Ik ben 

me bewust geworden van wat ik fout doe door inzicht te krijgen in het stemapparaat. (Ingrid D.B.) 

• Ik leerde technieken om de stem op te warmen en hoe je stemproblemen kan voorkomen. (Stijn C.) 






203

Dieter Bertin 

204 


Directies 


Lager onderwijs 1, 2, 3 

Tips & tricks voor Android tabletcomputers in de onderbouw 

Nieuw! 

PN141BA/1314 

Je ziet ze tegenwoordig overal… bij mensen thuis, op vakantie, dagdagelijks in het straatbeeld... de Tabletcomputer! 

Dat wonderlijke “plankje” is voor heel wat mensen niet meer uit hun leven te bannen. Maar kan dat technisch 

hoogstandje ook in je school, in je klas een meerwaarde zijn en je helpen bij het ondersteunen van activiteiten 

die je aan je leerlingen aanbiedt? Tijdens deze nascholing ga je daar dieper op in en leer je heel wat praktische 

toepassingen, hands on, gebruiken. 

Enige voorkennis is niet vereist. 

DOelstellingen • Je leert de tabletcomputer kennen en de basishandelingen in de vingers krijgen 

• Je maakt kennis met enkele toepassingen die het mogelijk maken om met behulp van tablets samen te leren 

• Je ervaart de meerwaarde van een aantal apps, bruikbaar in je school en/of klascontext 

• Je leert welke apps je kan inzetten in bepaalde werkvormen in je klaswerking 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 14 november 2013 van 09.00 uur tot 16.00 

uur 





ICT

ICT 

Dieter Bertin 

Directies 



Tips & tricks voor Android tabletcomputers in de bovenbouw 

Nieuw! 

PN142BA/1314 

Je ziet ze tegenwoordig overal... bij mensen thuis, op vakantie, dagdagelijks in het straatbeeld... de Tabletcomputer! 











Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 21 november 2013 van 09.00 uur tot 16.00 

uur 






205

Dieter Bertin 

206 


Directies 



Tips & tricks voor Ipad tabletcomputers in de onderbouw 

Nieuw! 

PN143BA/1314 













Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 24 april 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 




ICT

ICT 

Dieter Bertin 

Directies 



Tips & tricks voor Ipad tabletcomputers in de bovenbouw 

Nieuw! 

PN144BA/1314 













Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 15 mei 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





207

filip BourGeois 

208 



Actief lesgeven met digitale media - Nieuw! 

PN025BA/1314 

In deze nascholing gaan we er van uit dat de leerlingen gebruik kunnen maken van computer, smartphone of 

tablet. In deze nascholing wordt gewerkt met niet-vakspecifieke toepassingen. Daarbij wordt voorrang gegeven 

aan platformonafhankelijke toepassingen (= die op elk toestel werken). Je mag je eigen toestel meebrengen. De 

sessieleider gebruikt zelf Apple-producten. 

Van de deelnemers wordt verwacht dat zij een algemene basiskennis hebben van het werken met een computer en 

hun eigen toestel. 

DOelstellingen • Weten waarvoor je digitale media kunt inzetten in je les 

• De band zien tussen de doelstelling van je les en de toepassing/app die je hiervoor kunt inzetten 

• Weten hoe je geschikte toepassingen/apps kunt selecteren 

• Enkele toepassingen/apps kunnen inzetten in de les 





ICT

Griet Milh 

ICT 



Ouders 

Kleuterneusjes gericht op de pc – Nieuw! 

PN026BA/1314 

Computers zijn overal. Ook in de kleuterklas kan de pc zijn intrede doen, zij het op een leuke en speelse manier. 

Te moeilijk voor onze kleinsten? Dat dacht je maar. In deze nascholing kan je 101 ideetjes opdoen in verband 

met hoe de computer een echte meerwaarde kan bieden aan onze activiteiten. Je zal versteld staan van de vele 

mogelijkheden! 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de mogelijkheden die een pc heeft om de klasactiviteiten te verrijken 

• Ontdekken hoe je met eenvoudige middelen aan de slag kan gaan 

• Kennismaken met enkele nuttige websites voor peuters en kleuters 

• Kennismaken met enkele nuttige websites voor de kleuterleid(st)er 

Organisatie • Individuele nascholing 





209


Online media in de les - Nieuw! 

PN033BA/1314 

210 





Hoe een blog, tweets, meme, portfolio, social media, curation media, … inzetten voor je eigen lesdoelen? In deze 

nascholing gaan we er van uit dat de leerlingen gebruik kunnen maken van computer, smartphone of tablet. Je mag 

je eigen toestel meebrengen. 


hun eigen toestel. 

DOelstellingen • Weten waarvoor je online media kunt inzetten in je les 

• De band zien tussen de doelstelling van je les en de online toepassing die je daarvoor kunt inzetten 

• Weten hoe je geschikte online toepassingen kunt selecteren 

• Enkele online toepassingen kunnen inzetten in de les 





ICT

ICT 




Directies 



Online huisregels - een sociaal mediabeleid - Nieuw! 

PN052NI/1314 

We vertrekken vanuit de positieve/negatieve ervaringen met sociale media en bekijken of en hoe schooleigen 

afspraken de schoolleden kunnen helpen in het verstandig omgaan met sociale media. Op het einde van de 

nascholing beschik je over een visie op een social mediabeleid en concrete voorbeelden voor online huisregels voor 

de school. 


browser. 

DOelstellingen • Inzicht hebben in de facetten van een sociaal mediabeleid 

• De relatie zien tussen een sociaal mediaprotocol en de visie van de school op haar onderwijs en 

communicatie 

• Een eigen standpunt hebben over welke huisregels nuttig kunnen zijn voor de school 

• De gewenste afspraken over de omgang met sociale media kunnen vastleggen in een sociaal mediaprotocol 






211

Dieter Bertin 

ICT in de les Frans? Ja! 

PN137BA/1314 

212 



Na onderzoek in Vlaanderen blijkt dat jongeren vanaf negen jaar online zijn. Het internet is veruit het belangrijkste 

medium voor het opzoeken van informatie. Het effectief werken met de pc scoort bij hen hoger dan zomaar wat 

rondsurfen op internet. Tijdens twee sessies verken je sites die je leerlingen kunnen helpen om Frans onder de knie 

te krijgen. Je kan die ook gebruiken in een werkvorm in je klas. 

DOelstellingen • Sites kritisch onder de loep nemen om die te gebruiken in de les Frans 

• ICT integreren volgens leerplan als hulpmiddel om leerlingen Frans te leren leren 

• Interactieve werkvormen ontdekken met ICT-materiaal 

• Zelf een aanzet doen tot het ontwikkelen van werkvormen met gebruik van ICT 

reflecties • Interactief, erg aangenaam en veel zelf doen! (Annelore C.) 

• Zeer veel bruikbaar materiaal. (Anne H.) 

• Op een enthousiaste manier werden we “warm” gemaakt om te werken met ICT maar ook gerustgesteld. (Dirk G.) 


Reeks 1 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 24 september 2013 van 09.00 uur tot 

12.00 uur, dinsdag 15 oktober 2013 van 09.00 uur tot 12.00 uur 

Reeks 2 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 4 februari 2014 van 09.00 uur tot 

12.00 uur, dinsdag 11 februari 2014 van 09.00 uur tot 12.00 uur 



ICT

ICT 

iVan Bauwens 






In twee dagen van ICT-leek tot enthousiaste 

computergebruiker die in de klas ICT-eindtermen realiseert 

PN101BA/1314 

Men heeft je al enkele keren de basis uitgelegd of je volgde een cursus, maar het ging te snel of het was te veel. Of 

je blijft je onzeker voelen. Of je vergeet belangrijke toepassingen steeds weer. ICT is niet je ding. Je hebt dus nood 

aan een eenvoudige, beknopte uitleg op jouw tempo, met concrete toepassingen naar je werkdomein. Je krijgt hier 

eenvoudige uitleg en ondersteuning op maat om de mogelijkheden van de computer al doende te leren kennen. 

Onderstaande doelen beheers je nog steeds niet (goed). 

DOelstellingen • Snel bruikbare prenten zoeken op het net 

• Gevonden en gebruikt materiaal opslaan in mapjes 

• Een heldere structuur van mapjes en submapjes aanmaken 

• Teksten en werkblaadjes maken met tabellen, eenvoudige bladindelingen en insprongen 

• Goede websites zoeken en kunnen gebruiken 

• Presentaties maken 

• Verkennen van fotobewerking en de mogelijkheden voor de klas 

• De link tussen deze vaardigheden en de ICT-eindtermen leren leggen in je klas 

reflecties • Eindelijk wat meer duidelijkheid over computertermen, ordenen… Dit was de basis die ik nodig had om 

verder te gaan. Er kon op elke individuele vraag worden ingespeeld. (Geert S.) 

• Ik heb nu een veiliger gevoel inzake computergebruik en kan mijn lessen nu boeiender en concreter maken. 

Tof en interessant. (Katelijne V.) 

• Alles werd eenvoudig en begrijpbaar uitgelegd voor ons, ICT-leken. We kregen ook didactische tips die zeker 

toepasbaar zijn in de klas. (Lieve D.) 


Reeks 1 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 20 september 2013 van 09.00 uur tot 

16.00 uur, dinsdag 1 oktober 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 


16.00 uur, maandag 21 oktober 2013 van 09.00 uur tot 16.00 uur 

Reeks 3 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 7 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur, 

donderdag 16 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 

Reeks 4 (2 sessies) in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 14 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur, 

vrijdag 24 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





213

iVan Bauwens 

Muizen in de kleuterklas? 

PN093BA/1314 

214 




Zowel de mogelijkheden als de beperkingen van de computer in de kleuterklas worden geïllustreerd aan de hand 

van een presentatie met tal van praktijkvoorbeelden. Je ziet hoe eenvoudig en hoe verrijkend de computer kan zijn 

als onderdeeltje van alles wat in de kleuterklas te beleven valt. 

DOelstellingen • Leren kennen van de mogelijkheden en de beperkingen van de computer in de kleuterklas 

• Verzamelen van ideeën en websites die bruikbaar kunnen zijn 

• Inzicht krijgen in wat voor onze kleuters haalbaar is en wat onze rol daarin kan zijn 

• Op het spoor komen van onze eigen vaardigheden en noden om de computer optimaal in ons klasje te laten 

renderen 

• Zelf materiaal maken en/of verzamelen voor de eigen klas 

reflecties • Heel wat ideeën opgedaan om nieuwe activiteiten aan te bieden. Het enthousiasme waarmee alles werd 

gebracht prikkelde me om direct te gaan uitproberen. (Silvie L.) 

• Het is echt niet moeilijk om je computer meer in het BC te integreren. We kregen veel voorbeelden van in de 

klaspraktijk. Veel bijgeleerd! (Lies V.) 

• Alles werd zeer goed uitgelegd en getoond. Theorie en praktijk was goed verdeeld. (Astrid C.) 







ICT

ICT 

iVan Bauwens 



Gratis software voor direct gebruik in de Lagere School 

PN097BA/1314 

Je beschikt over wat basiskennis en -vaardigheden op de computer en durft al wat aan in je klas. Je wil echter een 

stapje verder gaan en wat gratis software verkennen die voor je klas bruikbaar kan zijn. In deze nascholing verken je 

een tiental pakketten. Je leert hoe en waar ze te downloaden en te installeren en krijgt tips over waar deze in je klas 

hun diensten kunnen bewijzen. 

Je dient een basiskennis ICT te hebben. Een e-mailadres dat ter plaatse kan geraadpleegd worden, is aan te raden. 

DOelstellingen • Foto’s verkleinen zodat ze makkelijk kunnen worden doorgestuurd, bewerkt of gepubliceerd 

• Digitale woordvelden maken om makkelijker leerstof te structureren en te leren 

• Schermafbeeldingen nemen en gebruiken in stappenplannen voor de leerlingen 

• Foto’s en teksten publiceren via een weblog 

• Bestanden hernoemen, groeperen en klasseren 

• Geluidsfragmenten opnemen met microfoon en opslaan 

• Digitale, beveiligde werkblaadjes maken 

• Gratis babbelen en bellen met leerlingen van andere scholen 

• Het nieuws in de klas 

reflecties • Knappe aanpak met eenvoudige, bruikbare stappenplannen. (Martine B.) 

• Ik heb veel nieuwe mogelijkheden geleerd en nieuwe programma’s durven verkennen. (Paul F.) 








215

iVan Bauwens 

216 




Gratis software voor de lagere school deel 2 - Nieuw! 

PN099BA/1314 

In deze nascholing kan je enkele gratis softwarepakketten leren kennen die makkelijk te gebruiken zijn en die in 

je vierde, vijfde of zesde leerjaar kunnen ingeschakeld worden ter verwerking van leerstof of als hulpmiddel. We 

nemen ook wat tijd om didactische mogelijkheden hieromtrent en nuttige websites uit te wisselen. 

DOelstellingen • Je eigen website maken in een handomdraai 

• Je eigen klastijdschrift digitaal opbouwen 

• Je eigen portaalsite maken 

• Prezi als alternatief voor PowerPoint kunnen gebruiken 

• Je eigen digitale puzzels en memoryspelen aanmaken 

• Bruikbare websites verkennen 







ICT

ICT 

iVan Bauwens 





PowerPoint voor de kleuter- en lagere school 

PN095BA/1314 

De basistoepassingen van de computer zijn je niet vreemd. Met Word kan je voldoende overweg. PowerPoint heb 

je echter niet of nauwelijks onder de knie. In deze nascholing krijg je de tijd om de vele mogelijkheden van dat 

programma te verkennen door alles zelfstandig uit te voeren. De eindeloze toepassingsmogelijkheden voor in de 

klas komen aan bod zodat je ter plaatse zelf iets kan maken dat onmiddellijk bruikbaar is. 

Basisvaardigheden om met de computer te werken zijn wenselijk om deze nascholing te volgen. 

DOelstellingen • Vlot een PowerPointpresentatie kunnen maken met oog voor toepassingen in de klas 

• Interactieve presentaties leren maken die als differentiatiemateriaal kunnen worden ingeschakeld 

• Geluiden en/of links naar andere bestanden of websites leren toevoegen 

• Een brede waaier aan voorbeelden verkennen waar PowerPoint ons onderwijs kan ondersteunen 

• Eventueel: mogelijkheden in combinatie met fotobewerking 

reflecties • We konden zelf veel oefenen en bruikbare PowerPoints maken met voldoende hulp. (Sofie B.) 

• Leerrijke nascholing en bruikbaar in de klaspraktijk. (Sara V.) 

• Er werd goed aangesloten bij de beginsituatie van elke leerkracht. (Anja M.) 


Reeks 1 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 17 september 2013 van 09.00 tot 16.00 uur 

Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op donderdag 27 februari 2014 van 09.00 tot 16.00 uur 

Reeks 3 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op dinsdag 6 mei 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





217

iVan Bauwens 


PN096BA/1314 

218 






Je verkent de mogelijkheden en voordelen van het werken met digitale prentenboeken zowel voor klassikaal gebruik 

als voor gebruik in de hoeken. Je begint zonder voorkennis en je doorloopt met een eigen prentenboek (mee te 

brengen!) het proces van A tot Z om dat naar jouw wens om te zetten in een digitale versie. 

Breng zeker een prentenboek (bij voorkeur met weinig tekst) en een memorystick mee! 

DOelstellingen • Zicht krijgen op de mogelijkheden en voordelen van het werken met digitale prentenboeken 

• Op een eenvoudige wijze foto’s verkleinen en bewerken met gratis software 

• Opnemen en opslaan van geluiden 

• Samenvoegen van beeld en geluid in een presentatie 

reflecties • Er wordt goed stap voor stap gewerkt, ook voor beginners. Dankzij de degelijke en gebruiksvriendelijke 

syllabus kan ik zelf aan de slag. (Veerle L.) 

• Goed dat we met een afgewerkt product naar huis gaan! (Hilde B.) 



Reeks 2 in PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent op vrijdag 31 januari 2014 van 09.00 uur tot 16.00 uur 





ICT

ICT 

iVan Bauwens 


Directies 



Muzisch met digitale beelden in de lagere school 

PN094BA/1314 

Digitale fotografie biedt je een ruim gamma aan nieuwe mogelijkheden om de verschillende muzische talen 

geïntegreerd aan te pakken. Je verzamelt in deze nascholing allerlei creatieve vondsten en je voert er zelf 

onmiddellijk eentje uit. Dat is dé aangewezen manier om die ideeën achteraf ook in jouw klas te kunnen realiseren. 

DOelstellingen • Digitaal fotograferen vanuit originele perspectieven 

• Digitaal fotograferen en deze foto’s digitaal creatief bewerken 

• Creatief zijn met presentatiesoftware 

• Foto’s tot bewegende beelden samenvoegen 

reflecties • Prima manier van werken door in de voormiddag een reeks ideeën aangeboden te krijgen en in de namiddag 

ze kunnen toe te passen. Zo kregen we meteen de kans om vragen te stellen waar nodig. (Michèle O.) 

• Er zijn heel wat mogelijkheden en veel zaken zijn ook in mijn klas zeker haalbaar. De nascholing wordt 

enthousiast gebracht en zet aan tot zelf uitproberen. (Elke B.) 

• Heel veel bruikbare ideeën om muzo en ICT in elkaar te integreren. Bruikbare keuze. (Dirk V.G.) 









219

sarah laMMers 

SMART Basisopleiding 

PN060BA/1314 

220 


Blio’s 


Directies 





Tijdens deze basistraining krijg je als leerkracht te zien hoe het SMART Board werkt met de digitale inktlaag, de Inkaware 

functie en Notebook 10 en wat de basisfuncties zijn in de les. 

DOelstellingen • Basisgebruik van het SMART Board (opstarten, hardware, pennenbak, oriënteren…) 

• Transparante laag leren gebruiken op andere toepassingen 

• Ink-Aware functies leren gebruiken in Word, Excel en PowerPoint 

• SMART Notebook 10 (tabbladen, werkbalk, gebruik van objecten, enz.) 

reflecties • De (handige) mogelijkheden van een SMART Board zijn nog veel ruimer dan ik had gedacht! (Jan G.) 

• Ik ontdekte dat het SMART Board heel functioneel is voor het voorbereiden van je lessen. Heel duidelijke 

nascholing! (Liselotte V.) 

• Er zijn meer toepassingen mogelijk en de interactiviteit met de kinderen kan ook verhoogd worden. Bedankt 

voor de enthousiaste aanpak! (Dirk G.) 






ICT

ICT 

sarah laMMers 

Blio’s 


Directies 





SMART Gevorderden Opleiding 

PN061BA/1314 

Je volgt een training waarbij je alle ins en outs en meer toepassingen van het SMART Board te horen en te zien 

krijgt. Na deze nascholing kan je ook zelf een les voor het SMART Board ontwikkelen gebruik makende van SMART 

Notebook. Tijdens deze nascholing ga je ook zelf concreet aan de slag. 

Aan de deelnemers wordt gevraagd om hun eigen laptop mee te brengen voorzien van de SMART Notebook 

Software. Vereiste voorkennis: basiskennis SMART Notebook, minimum 6 maanden met het SMART Board werken in 

de klas. Ideaal indien je reeds een SMART Basisopleiding volgde. 

DOelstellingen • Herhaling basisgebruik SMART Board 

• Uitgangspunten van een interactieve les bespreken 

• Structuur brengen in je SMART Notebookles 

• Een eigen stijl geven aan je SMART Notebookles 

• Gebruik maken van interactieve media 

reflecties • Ik heb heel veel bijgeleerd wat betreft het gebruik van het SMART Board en de toepassingen ervan. Vlotte, 

gezwinde aanpak, heel leerrijk en toepasbaar! (Jan D.V.) 

• De interactiviteit met behulp van SMART Notebook kan vergroot worden. Ik kreeg hier een nieuwe insteek 

om mijn lessen te verfraaien! Dankjewel voor de enthousiaste aanpak! (Dirk G.) 

• Tijdens de nascholing ontdekte ik dat ik ongelooflijk veel meer met mijn bord kan doen! Een uitdaging om 

ermee aan de slag te gaan. Het was fijn dat we de kans kregen om het in te oefenen! (Kristel V.W.) 







221

sarah laMMers 

SMART Lesson Activity Toolkit 

PN059BA/1314 

222 


Blio’s 


Directies 





Een nascholing waarbij de volledige Lesson Activity Toolkit uit de galerij van de SMART Notebook Software besproken 

wordt. Dankzij praktische oefeningen krijg je de gelegenheid vertrouwd te raken met de inhoud van deze Lesson 

Activity Toolkit. 

Het is belangrijk om een basiskennis van SMART Notebook te hebben om te kunnen deelnemen aan deze nascholing. 

Je dient min. 6 maanden met het SMART Board te werken in de klas. Ideaal is om reeds een SMART Basisopleiding te 

hebben gevolgd. Gelieve jouw eigen laptop voorzien mét SMART Notebook Software + Lesson Activity Toolkit mee te 

brengen. 

DOelstellingen • Herhaling basisgebruik SMART Board 

• Uitgangspunten van een interactieve les bespreken 

• Structuur brengen in je SMART Notebookles 

• Een eigen stijl geven aan je SMART Notebookles 

• Gebruik maken van interactieve media 

reflecties • Ik ontdekte veel praktische “tools” om dagelijks toe te passen! Duidelijke, overzichtelijke en vlotte aanbreng! 

(Jan-Pieter V.) 

• Het werken met Toolkit kan heel handig zijn om de lessen meer vorm en creativiteit te geven. (Ann R.) 

• Tijdens de nascholing leerde ik dat er heel veel mogelijkheden zijn om je lessen interactiever te maken. We 

kregen heldere, transparante praktijkvoorbeelden. Alles werd levendig en leuk gebracht. (Kristof N.) 






ICT


Aanvraagformulier gratis opleidingsbonnen 

individuele nascholing PEDIC 2014-2015 

Met dit document kan je gratis opleidingsbonnen aanvragen op basis van deelname aan individuele nascholingen gevolgd in 2013-2014. 

Dit gratis aanbod wordt bepaald op basis van het aantal uren individuele nascholing dat door eenzelfde individuele deelnemer tijdens 

de periode 1 april 2013 tot en met 31 maart 2014 werd gevolgd met een minimum van 6 halve dagsessies die werden gefactureerd 

door PEDIC. 

Die bonnen kan je gebruiken om deel te nemen aan individuele nascholingen tijdens het schooljaar 2014-2015. 

Hoe ga je te werk? 

1. Vul in DRUKLETTERS het aanvraagformulier in, telkens op basis van attesten van deelname 2013-2014 van één leerkracht 

2. Voeg steeds de kopieën van de attesten van deelname van die leerkracht toe aan dat formulier 

3. Stuur jouw aanvraagdossier voor 1 mei 2014 naar vzw VicOG, nascholingsdienst PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent 

4. Vanaf 1 juni 2014 ontvang je – op basis van de goedgekeurde aanvragen – de opleidingsbonnen op het hieronder vermelde adres 

Naam van de school ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

Adres van de school .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

(straat + postnummer + gemeente) ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 

Naam van de contactpersoon ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 

Telefoonnummer van de contactpersoon ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 

E-mailadres van de contactpersoon .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

Hoe die opleidingsbon gebruiken in 2014-2015 

Vul op de opleidingsbon het codenummer van de nascholing in en de naam van de deelnemer die daarmee gratis nascholing zal 

volgen. 

De deelnemer geeft de ingevulde bon af bij aanvang van de opleiding. 

VAK BESTEMD VOOR PEDIC 

Datum 

Handtekening directeur PEDIC voor akkoord .................….. x halve dagsessie


postGraDuaat MuzoCoaCh 

Misschien wil jij wel muzocoach worden! 

voor wie? 

Je werkt in de basisschool of in de eerste graad secundair onderwijs. 

Je hebt een sterke interesse voor een muzische, interculturele aanpak. 

Je werkt graag in team en je wil je collega’s begeleiden. 

iNhoud vaN de opleidiNg 

Je leert muzische opvoeding coachen in je team. 

Je verdiept je muzisch denken en werken. 

Je verwerkt de inhoud van de opleiding in een persoonlijke muzische portfolio. 

Je participeert aan netwerking met je eigen muzoblog. 

meer iNformatie 

Neem contact op met KaHo Sint-Lieven, campus Waas of mail naar 

PEdagogisch 

DIdactisch 

Centrum 

Gertjan De Smet, campusdirecteur gertjan.desmet@kahosl.be PEDIC - Bisdom Gent

Nascholingsbrochure basisonderwijs 2013-2014 - Pedic

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?