You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
time to<br />
HORIZON<br />
Klaarstaan voor toekomstige groei<br />
BINNENLAND<br />
Ecologischer reizen met Railease<br />
DEsIRO, DE tREIN<br />
vAN mORgEN<br />
# 16 . <strong>september</strong> <strong>2012</strong><br />
Bestemming beter
Nieuw op Nmbs.tv<br />
Achter de schermen van tractiewerkplaats Oostende<br />
De tractiewerkplaatsen van NMBS zijn voor de meeste<br />
treinreizigers onbekend terrein. Maar daarom niet<br />
minder interessant! Ontdek onze nieuwste film op<br />
nmbs.tv voor een unieke blik op het onderhoudswerk<br />
in de tractiewerkplaats van Oostende.<br />
www.nmbs.tv<br />
Bestemming beter
De toekomst begint nu: een boutade die vaak<br />
open deuren intrapt. voor NmBs is de<br />
uitspraak zonder meer van toepassing. Als we<br />
nieuwe treinen bestellen, vraagt het drie tot<br />
vier jaar vooraleer het eerste stel effectief<br />
wordt geleverd. Dan zijn er al een aantal jaren<br />
verlopen voor het studiewerk, het opstellen<br />
van de lastenboeken en de aanbestedingspro-<br />
cedure. En dat is niet alles: treinen hebben<br />
een lange levensduur. Onze treinen blijven<br />
dertig tot veertig jaar in dienst, soms zelfs<br />
langer.<br />
De nieuwe Desiro-motorstellen waar het<br />
dossier in dit nummer aan gewijd is, moeten<br />
NmBs wapenen voor de komende decennia.<br />
We hebben er 305 van besteld, meteen het<br />
grootste order uit de geschiedenis van NmBs.<br />
Deze nieuwe generatie moet ons de moge-<br />
lijkheid bieden om de eerstkomende jaren de<br />
verwachte reizigersgroei op te vangen.<br />
NmBs werkt ook in andere opzichten aan de<br />
toekomst: we hebben de scenario’s voor de<br />
toekomstige groei bestudeerd (zie artikel<br />
rubriek “horizon”) en houden daar terdege<br />
rekening mee bij het uitwerken van de<br />
toekomstige vervoersplannen. Een eerste<br />
grote vernieuwing van de dienstregeling zal<br />
het vervoersplan 2013 zijn, maar we werken<br />
ondertussen voort aan de plannen voor de<br />
komende decennia.<br />
Onze toekomstige mobiliteit voorbereiden<br />
De komende jaren zal de rol van de trein nog<br />
toenemen, in het woon-werkverkeer en vooral<br />
in het woon-schoolverkeer. Door de uitbouw<br />
van het gewestelijk Express Net rond Brussel<br />
zal de capaciteit van het netwerk uitbreiden.<br />
De afwerking van andere projecten zoals de<br />
Diaboloverbinding met de luchthaven en de<br />
tunnel tussen schuman en Josaphat geeft<br />
eveneens nieuwe mogelijkheden en<br />
ademruimte aan het spoornet.<br />
Willen we daarna nog meer treinen inzetten,<br />
dan moet de infrastructuurbeheerder een<br />
oplossing vinden voor de flessenhals van de<br />
Brusselse Noord-Zuidverbinding. Ook de<br />
komende decennia zal Brussel immers het<br />
hart van het Belgische spoornet blijven.<br />
marc Descheemaecker<br />
gedelegeerd bestuurder
04<br />
> INHOUD<br />
> Engagement<br />
06 > BLIK Glenn elet<br />
10 > HORIzON Klaarstaan voor de toekomst<br />
14 > SAMENSPOREN Lezers op de foto<br />
> Actie<br />
16 > PRIKBORD<br />
22 > DOSSIER Desiro, de trein van morgen<br />
28 > binnenland - buitenland<br />
> Achtergrond<br />
30 > eXPeRtenWeRK tractieverdelers<br />
32 > de WeRKdaG Stéphane Lorge<br />
34 > tOen biJ nMbS 1981, de Breaks<br />
35 > MiJn tRein Dirk Draulans<br />
CoLoFoN eN daNk – Concept: NMBS / – teksten: Jacqueline Capier, bruno Van Calster, Vanessa Vandenbruwaene<br />
Foto’s: John deroo, denis Moinil, Reporters – opmaak: Kathleen Van Vaerenbergh – eindredactie: bruno Van Calster<br />
druk: Geers Offset – met de medewerking van Glenn elet, Geoffroy dotreppe, Stéphane lorge – met dank aan Dirk Draulans<br />
verantwoordelijke uitgever: Michaël Vanloubbeeck, Hallepoortlaan 40, 1060 brussel – info: infocorporate@nmbs.be
06<br />
> BLIK<br />
de WeReld Met een KniPOOG<br />
glenn Elet aanschouwt de wereld op<br />
eigengereide wijze, wetend dat hij hem<br />
niet kan veranderen. Zijn werk is nooit<br />
kwetsend of scherp, het is een vette,<br />
goedbedoelde knipoog. Zijn inspiratie<br />
haalt hij uit zijn onmiddellijke omgeving,<br />
de actualiteit of de wijde wereld.<br />
voor time to B grasduint glenn door<br />
de artikels. Zijn cartoons zijn een<br />
humoristische echo van al het nieuws<br />
dat NmBs te bieden heeft.<br />
glenn Elet<br />
glenn Elet is geboren in 1957 en werkt als cartoonist<br />
en illustrator voor kranten en magazines. Zijn<br />
cartoons ondermijnen de maatschappij niet, ze<br />
roepen nooit op tot revolutie. De werkjes wringen<br />
zich vrolijk in het brein van de argeloze lezer en<br />
nodigen hem met zwierige zwans uit tot een glimlach.<br />
Een moot mantelzorg voor de moegestreden man in<br />
de straat, een prikkende plaagstoot naar een politicus<br />
zonder pudeur, de wasem van een wolkje weemoed...<br />
glenn’s stift zift en schift. Hij biedt de lezer een<br />
lachertje met laagjes, een zinsbegoocheling die<br />
uitnodigt tot zelfreflectie. Meer màg dat niet zijn.<br />
www.glennelet.be
10<br />
> HORIzON<br />
KlaaRStaan VOOR<br />
tOeKOMStiGe GROei
In goed tien jaar tijd kan NMBS indrukwekkende groeicijfers voorleggen in het binnenlandse<br />
reizigersvervoer. tussen 2000 en 2010 is het aantal reizigers met 54% toegenomen. Ook in<br />
2011 zet deze trend zich voort en stijgt het aantal met 2,9% tot 221,3 miljoen.<br />
Volgens prognoses van het Federale Planbureau blijft het aantal treinreizigers met tenminste<br />
1,5% groeien tijdens de komende decennia. die groei opvangen en de kwaliteit van het aanbod<br />
opdrijven, vormen een dubbele uitdaging voor NMBS.<br />
indrukwekkende groeicijfers<br />
In een historisch perspectief is de groei van<br />
NMBS indrukwekkend te noemen. De im-<br />
mense terugval van het aantal reizigers, die<br />
verwachte groei volgens Federaal Planbureau<br />
(Langetermijnvooruitzichten voor transport in België: referentiescenario)<br />
miljoen reizigers-kilometer<br />
27.500<br />
25.500<br />
23.500<br />
21.500<br />
19.500<br />
17.500<br />
15.500<br />
13.500<br />
11.500<br />
9.500<br />
begon in de jaren zestig van vorige eeuw en<br />
zijn effect had tot het begin van het nieuwe<br />
millennium, is quasi volledig weggewerkt.<br />
Deze groei is bovendien gekoppeld aan een<br />
2011 2015 2019 2023 2027 2031 2035<br />
afname met meer dan 50% van het aantal<br />
personeelsleden, dat medio jaren zestig<br />
boven de 80.000 piekte.<br />
aanpassing groeiprognose<br />
door specifieke beperkingen<br />
oorspronkelijke prognose<br />
4,3% reizigers-kilometer/jaar<br />
(2,9% reizigers)<br />
verzadiging NZ-verbinding<br />
prognose Planbureau<br />
2,05% reizigers-kilometer/jaar<br />
(1,5% reizigers)<br />
aangepaste prognose Planbureau<br />
4,3% reizigers-kilometer/jaar vanaf 2024<br />
(2,9% reizigers)
In reizigers-kilometer uitgedrukt, bedraagt<br />
de reizigersgroei in de periode 2005 –<br />
2008 gemiddeld 4,9%, in de crisisjaren<br />
2009 – 2010 neemt dit af tot 1,6%. de<br />
groei (reizigers-km) over de periode 2000 –<br />
2010 (*) bedraagt in totaal 35,7%, wat ook<br />
in Europees opzicht indrukwekkend is. In<br />
dezelfde periode gaan de buurlanden heel<br />
wat minder sterk vooruit (SnCF met 22%,<br />
nS met 4,7% en db met 4,3%). in aantal<br />
reizigers groeit NMBS over dezelfde periode<br />
met 43,8% (SnCF met 26,9%, nS met 4,6%<br />
en db met 10,8%).<br />
(*) Europese vergelijking op basis van cijfers<br />
UIC: aantal reizigers en reizigers-km betreffen<br />
het aantal binnenlandse en internationale<br />
reizigers op nationaal territorium.<br />
Evolutie aantal reizigers en personeelsleden sinds 1960<br />
(mln. reizigers)<br />
de toekomstige groei voorbereiden<br />
Op basis van het referentiescenario van het<br />
Planbureau (Working Paper 12 08: Langeter-<br />
mijnvooruitzichten van transport in België:<br />
Referentiescenario en twee beleidsscenario’s)<br />
effectief mln. reizigers<br />
80.000<br />
70.000<br />
60.000<br />
50.000<br />
40.000<br />
30.000<br />
NmBs gaat uit van een gematigd scenario waarbij het aantal reizigers groeit met 1,5% per jaar.<br />
heeft NMBS de groeivoet van de mobiliteit<br />
per spoor berekend. In reizigers-kilometer<br />
zal het spoorvervoer met 2,05% per jaar<br />
groeien tot 2030, of een gecumuleerde groei<br />
met 39%. Het referentiescenario gaat uit<br />
Aantal reizigers bij Europese spoorwegoperatoren<br />
(groei in % 2000 - 2010)<br />
bron UIC<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
43,8%<br />
26,9%<br />
1960 1970 1980 1990 2000 2011<br />
NMBS SNCF<br />
DB<br />
230<br />
200<br />
170<br />
140<br />
110<br />
10,8%<br />
4,6%<br />
NS
van een ongewijzigd beleid. Bij een beleid<br />
dat duurzaam vervoer extra stimuleert (sce-<br />
nario 2 in de Working Paper 12 08), kan de<br />
groeivoet oplopen tot 4,3% per jaar!<br />
Om die groei te realiseren, moeten twee<br />
voorwaarden vervuld zijn. In de eerste plaats<br />
dient er een oplossing te komen voor de ver-<br />
zadiging van de Brusselse Noord-zuidverbin-<br />
ding. Een belangrijk deel van het treinver-<br />
keer gaat door deze flessenhals en met de<br />
bestaande infrastructuur is het onmogelijk<br />
om nog veel meer treinen in te leggen.<br />
In de tweede plaats moet NMBS over<br />
voldoende investeringsmiddelen kunnen<br />
beschikken. Binnen de huidige context, waar<br />
de overheid belangrijke inspanningen doet<br />
om de uitgaven te beheersen, legt de rege-<br />
ring budgettaire beperkingen op. Daarom<br />
gaat NMBS uit van het referentiescenario,<br />
waarbij het aantal reizigers-kilometer met<br />
2,05% aangroeit tot 2024 (1,5% reizigers-<br />
groei), daarna gaat NMBS uit van een groei<br />
met 4,3% (2,9% reizigersgroei). Met de<br />
instroom van de treinen die de jongste jaren<br />
besteld zijn, beschikt NMBS in principe over<br />
een voldoende groot zitplaatsenaanbod tot<br />
2023 - 2024.<br />
Nieuw vervoersplan binnenlands<br />
reizigersvervoer<br />
nMbS Mobility ontwikkelt momenteel een<br />
nieuw vervoersplan dat eind 2013 wordt<br />
ingevoerd. De krachtlijnen van dat plan<br />
zijn een verhoogde robuustheid, betere aan-<br />
sluitingen (ook met ander vervoer) en een<br />
duidelijke, klokvaste dienstregeling. Dit plan<br />
zal op korte tot middellange termijn soelaas<br />
bieden om de toenemende reizigersaantal-<br />
len op te vangen.<br />
Voor de langere termijn heeft nMbS een<br />
strategische oriëntatiestudie uitgevoerd die<br />
de toekomstige mobiliteitsvraag in kaart<br />
brengt en de hoofdlijnen uitzet voor een<br />
aanbod 2020 - 2030. De basisprincipes<br />
van het vervoersplan 2013 blijven gelden,<br />
maar krijgen een veel striktere invulling. Het<br />
plan gaat uit van een minimale bediening<br />
van twee treinen per uur en per richting<br />
voor alle stations en stopplaatsen (indien<br />
voldoende vraag). De treinen rijden om het<br />
half uur of om het kwartier, wat de nood aan<br />
extra piektreinen sterk vermindert. Momen-<br />
teel rijdt 31% van de treinen in de basis-<br />
dienstregeling niet volgens het klokvaste<br />
schema, zodat de risico’s op verstoringen<br />
in de treindienst verhogen en de stiptheid<br />
onder druk komt te staan.<br />
Andere aspecten van het toekomstige ver-<br />
voersplan concentreren zich op twee polen:<br />
meer duidelijkheid en comfort voor de klant<br />
en een beter en vlotter beheer van het<br />
treinverkeer. Een strak exploitatieschema<br />
biedt de reiziger een duidelijker zicht op het<br />
aanbod, maar vereenvoudigt ook het beheer<br />
in real time voor NMBS en Infrabel. In het<br />
nieuwe vervoersplan zal de klant bovendien<br />
ruimere overstaptijden krijgen, aangepast<br />
aan de reële omstandigheden.<br />
Het nieuwe vervoersplan van december 2013 mikt op een verhoogde stiptheid, betere<br />
aansluitingen en een duidelijkere dienstregeling.
Lezende reizigers op de foto<br />
eind juni, vlak voor de start van de grote vakantie, konden treinreizi-<br />
gers in de stations van Gent-sint-pieters, antwerpen-Centraal,<br />
oostende en brussel-Nationaal-Luchthaven op de foto met hun<br />
favoriete boek. een fotograaf, professionele fotolampen, honderden<br />
enthousiaste lezers en het overweldigende decor maakten van de<br />
treinstations een verrassende fotostudio.<br />
De zomervakantie is traditioneel de periode waarin mensen de meeste<br />
boeken lezen. Om die enthousiaste groep van lezers in het zonnetje te<br />
zetten én om de leeszomer in te luiden, sloegen Stichting Lezen en<br />
nMbS de handen in elkaar. treinreizigers met een boek konden op de<br />
foto tijdens vier glamoureuze fotoshoots en maakten kans om NMBS-<br />
tickets of boekenpakketten te winnen. Het initiatief kon op heel wat<br />
bijval rekenen: “Schitterende actie. Ook heel zomers! Dit nodigt zo<br />
uit om een boekenwinkel of bibliotheek binnen te stappen”,<br />
vertelt a. Oyen uit antwerpen. alle foto’s zijn te bekijken op<br />
www.iedereenleestindetrein.be.<br />
Iedereen Leest is een project van Stichting Lezen i.s.m. NMBS.<br />
Foto: Julie Feyaerts
mobility Deal tijdens de Week van de mobiliteit<br />
NMBS heeft ook dit jaar de schouders gezet<br />
onder de Week van de Mobiliteit. Zo was er een<br />
speciaal biljet beschikbaar: met de Mobility<br />
Deal konden reizigers tegen een forfaitaire prijs<br />
van 9,9 euro sporen in 2de klas tussen twee<br />
Belgische stations. In Brussel deelden trein-<br />
begeleiders in het station Delta 200 ontbijten<br />
trein rijmt op zomerfestival<br />
Het is ondertus-<br />
sen een klassiek<br />
gegeven: met de trein naar een zomerfestival.<br />
Elk jaar doet NMBS heel wat inspanningen<br />
om de bezoekers vlot en veilig van en naar de<br />
belangrijkste zomerfestivals te brengen. Heel<br />
wat jongeren voelen zich aangesproken door<br />
uit aan de treinreizigers. Bedrijven en scholen<br />
die deelnamen aan de actie “Naar school/naar<br />
het werk zonder auto” konden rekenen op 200<br />
weekabonnementen voor de trein.<br />
in Vlaanderen ondersteunt nMbS de nieuwe<br />
mobiliteitswebsite Smove (www.s-move.be), wat<br />
het extra aanbod van NMBS: ze vermijden de<br />
verkeersdrukte en kunnen na een soms slo-<br />
pende meerdaagse veilig huiswaarts.<br />
Dit jaar heeft NMBS speciale treinen ingezet<br />
voor een aantal grote festivals zoals tW Classic,<br />
tW boutique, Graspop, Pukkelpop en Franco-<br />
folies. Voor dour waren dan weer extra haltes<br />
15<br />
> SAMENSPOREN<br />
staat voor “Smart Move”, in haar zoektocht naar<br />
originele nieuwtjes over duurzaam vervoer. Ook<br />
werkte de spoorwegmaatschappij mee aan de<br />
fotowedstrijd, georganiseerd naar aanleiding<br />
van de autovrije zondag (zie www.weekvan-<br />
demobiliteit.be), waarbij treinreischeques<br />
gewonnen kunnen worden ter waarde van<br />
25 euro per stuk. Daarnaast werden op zondag<br />
16 <strong>september</strong> in de treinen tussen Antwerpen-<br />
Centraal en antwerpen-berchem teksten en<br />
gedichten over mobiliteit voorgelezen.<br />
voorzien. Ook een aantal “kleinere” evenemen-<br />
ten kunnen in aanmerking komen. Het gaat dan<br />
bijvoorbeeld om laundry day in antwerpen of<br />
Openfields in Charleroi. Openfields doet bijzon-<br />
dere inspanningen om zo ecologisch mogelijk<br />
te werk te gaan, zodat vervoer per trein een<br />
evidente keuze is.
ecologische en efficiënte<br />
treinwasinstallatie<br />
De trainwash van Oostende bespaart tot 80% leidingwater.<br />
HOE WERKt EEN tRAINWAsH?<br />
1<br />
Sproeistand<br />
1. Het treinstel wordt nat gemaakt in<br />
de sproeistand. In de winter, bij<br />
temperaturen onder de 5°C,<br />
wordt hier water gebruikt van 60°C,<br />
zodat het waswater niet aanvriest.<br />
2<br />
Inzetstand zuur<br />
2. De trein rijdt aan 5km/u<br />
verder door de trainwash.<br />
Aan de inzetstand zuur<br />
wordt het wasproduct<br />
aangebracht.<br />
3<br />
Borstels<br />
3. Borstels met een licht<br />
schurend effect (met<br />
siliciumcarbide korrels in<br />
verwerkt) reinigen de<br />
kast.<br />
treinen wassen is geen eenvoudige zaak:<br />
het vergt veel water en moet het hele jaar<br />
door gebeuren. Om in alle seizoenen te<br />
kunnen werken is een overdekte treinwas-<br />
installatie de oplossing. En om het water-<br />
verbruik binnen de perken te houden, is<br />
hergebruik de oplossing. Liefst met respect<br />
voor het milieu, uiteraard.<br />
4<br />
Spoelstand<br />
4. Het treinstel wordt<br />
afgespoeld. Voor de<br />
ramen wordt zachter<br />
water gebruikt.
De tractiewerkplaats van Oostende be-<br />
schikt sinds 2005 over een overdekte<br />
trainwash. Het vervuilde waswater wordt<br />
opgevangen, gezuiverd en daarna opnieuw<br />
gebruikt om de treinen te reinigen. Op die<br />
manier wordt per rijtuig tot 80% leiding-<br />
water bespaard! Om een rijtuigkast te was-<br />
sen, is er ongeveer 800 liter water nodig.<br />
Dankzij de waterzuivering is er slechts een<br />
effectief verbruik van 210 liter (ongeveer<br />
1/3 daarvan is regenwater en 2/3 is leiding-<br />
water). De overige 590 liter is gerecuper-<br />
eerd, gezuiverd water.<br />
5<br />
Blaasstand<br />
5. In de blaasstand wordt het<br />
materieel al gedeeltelijk<br />
drooggeblazen.<br />
NIEUW tRAvEL CENtRE<br />
BRUssEL-NOORD<br />
eind april opende nMbS een nieuw travel<br />
Centre in het station brussel-noord.<br />
Het bevat 5 loketten voor binnenlands<br />
treinverkeer. Het gaat om een met glazen<br />
wanden afgesloten ruimte die het omge-<br />
trappenklimmer voor reizigers<br />
met beperkte mobiliteit<br />
Momenteel zijn 114 van de 209<br />
belgische stations toegankelijk voor<br />
rolstoelgebruikers, mits assistentie.<br />
Om die toegankelijkheid nog te<br />
verbeteren, kocht nMbS 23 trappenklimmers.<br />
dat toestel zorgt ervoor<br />
dat, bij defecte liften, bij werken in het<br />
station of in uitzonderlijke omstandigheden<br />
de reizigers met beperkte<br />
mobiliteit toch zonder problemen de<br />
trein kunnen nemen.<br />
17<br />
> PRIKBORD<br />
vingsgeluid sterk vermindert, zodat klanten<br />
in alle rust tickets kunnen aankopen of<br />
informatie kunnen vragen. Het is de eerste<br />
fase van een grondige opfrisbeurt voor<br />
Brussel-Noord.
Diabolo: vlot van trein op vliegtuig<br />
In juni <strong>2012</strong> is de Diabolo-verbinding<br />
met de luchthaven in gebruik genomen.<br />
De ondergrondse verbinding tussen het<br />
station Brussel-Nationaal-Luchthaven en<br />
mechelen maakt de nationale luchthaven<br />
rechtstreeks toegankelijk vanuit het<br />
noorden van het land. De opening van de<br />
treintunnel onder het tarmac is een<br />
eerste grote stap in een veel ruimer<br />
project dat op termijn van de luchthaven<br />
één van de best bereikbare luchthavens<br />
van Europa zal maken, zowel voor<br />
binnenlands als internationaal treinverkeer.<br />
Aanzienlijke tijdswinst<br />
vanuit het noorden<br />
treinreizigers vanuit Mechelen en antwerpen<br />
zullen maximaal voordeel hebben<br />
bij de diabolo. Wie van antwerpen naar<br />
de luchthaven spoorde, was 51 minuten<br />
Kalender grote infrastructuurwerken rond Brussel<br />
6/<strong>2012</strong><br />
Diabolo-verbinding<br />
Noord van de luchthaven<br />
12/2015<br />
Diabolo-verbinding op L26<br />
tunnel Schuman-Josaphat<br />
bypass Mechelen<br />
Dankzij de Diaboloverbinding winnen treinreizigers 20 tot 30 minuten tijd op hun<br />
traject naar de luchthaven.<br />
onderweg omdat tot Brussel-Noord diende<br />
gereden en dan overgestapt. Dankzij de Diabolo<br />
wordt dat 34 minuten zonder overstap.<br />
Ook reizigers uit Neerpelt (104 minuten<br />
tegenover 121), Beveren (52 minuten in<br />
plaats van 87), Lier (nu 38 minuten, voordien<br />
54) en Noorderkempen (68 minuten in<br />
plaats van 103) winnen heel wat tijd, al die-<br />
12/2016<br />
Diabolo-verbinding op L25<br />
4 sporen op<br />
L161 Ottignies – Brussel<br />
4 sporen op L50A<br />
St-Kat-Lombeek – Brussel<br />
nen deze reizigers wel nog over te stappen.<br />
Sinds 10 juni rijdt om het uur een trein tussen<br />
Antwerpen en de luchthaven, die verder<br />
richting Leuven en Landen rijdt. Mechelen<br />
krijgt daar nog een tweede trein per uur<br />
bovenop omdat de trein vanuit Gent zal verder<br />
rijden via de nieuwe lijn. Antwerpen zal<br />
in december een tweede trein krijgen.<br />
12/2017<br />
Vierhoek Oost<br />
Vierhoek West<br />
12/2020<br />
4 sporen op L124<br />
tussen Linkebeek<br />
en Nijvel
Dendermonde<br />
Denderleeuw<br />
Jette<br />
Brussel-<br />
West<br />
2 sporen l161/1<br />
12/2016<br />
Vierhoek West<br />
12/2017<br />
Brugge<br />
Gent<br />
4 sporen l50A<br />
12/2016<br />
Brussel-<br />
Noord<br />
Brussel-<br />
Zuid<br />
12/2016<br />
Halle<br />
Antwerpen<br />
Doornik<br />
hsl 1<br />
Bergen<br />
Nieuwe infrastructuur<br />
Het indrukwekkendste onderdeel van de<br />
Diabolo is de tunnel onder de luchthaven,<br />
maar dat is slechts een deel van het project.<br />
Om aan te sluiten op de sporen richting<br />
Antwerpen heeft de infrastructuurbeheerder<br />
Infrabel ook een nieuwe spoorlijn aangelegd<br />
tussen Schaarbeek en Mechelen<br />
op de middenberm van de E19. Ook het<br />
stationsgebouw is volledig vernieuwd, met<br />
meer ruimte voor de loketten.<br />
missing links<br />
Om de voordelen van de Diabolo maximaal<br />
te benutten, ontbreken nog twee belangrijke<br />
schakels: een verbinding in Mechelen<br />
met de bestaande lijn naar Antwerpen (lijn<br />
25) voorbij het station van Mechelen-Nekkerspoel<br />
en een aansluiting op diezelfde<br />
By-Pass Mechelen<br />
12/2015<br />
Mechelen<br />
Moensberg<br />
Charleroi<br />
Nijvel<br />
6/<strong>2012</strong><br />
12/2015<br />
Brussel-<br />
Schuman<br />
Diabolo<br />
6/<strong>2012</strong><br />
Vierhoek Oost<br />
12/2017<br />
Tunnel Schuman-<br />
Josaphat<br />
12/2015<br />
4 sporen l124<br />
12/2020<br />
Zaventem<br />
Meiser<br />
Zaventem<br />
(Brussels Airport)<br />
Louvain-la-Neuve<br />
Namen<br />
Leuven<br />
4 sporen l161<br />
12/2016<br />
lijn ter hoogte van Schaarbeek. Die zouden<br />
respectievelijk einde 2015 en einde 2016 in<br />
dienst komen.<br />
Ook andere projecten hebben een invloed<br />
op het treinverkeer naar de luchthaven: een<br />
19<br />
> PRIKBORD<br />
verbinding met de oostelijke ringlijn rond<br />
Brussel (lijn 26), de realisatie van de tunnel<br />
Schuman – Josaphat en de uitbreiding naar<br />
4 sporen van de spoorlijnen richting Gent,<br />
Charleroi en namen.<br />
Diabolotoeslag<br />
Doordat de Diabolo-infrastructuur nu grotendeels<br />
afgewerkt is en het treinaanbod<br />
naar de luchthaven verbetert voor een<br />
belangrijk deel van de klanten, verhoogt de<br />
Diabolo-toeslag: 4,33 euro i.p.v. de huidige<br />
2,16 euro. De toeslag kadert in een regeringsbeslissing<br />
met betrekking tot de financiering<br />
van de infrastructuur. NMBS stort<br />
deze integraal door aan Northern Diabolo<br />
nv, de PPS-constructie (privaat-publieke samenwerking)<br />
die instaat voor de bouw van<br />
de Diabolo-tunnel.<br />
Het station Brussel-Nationaal-Luchthaven kreeg gloednieuwe, ruimere loketten.
Operationeel resultaat NmBs<br />
beter dan verwacht<br />
Het eerste semester van <strong>2012</strong> heeft Nmbs<br />
haar bedrijfskasstroom (ebitda*) fors<br />
opgekrikt. voor gedelegeerd bestuurder<br />
marc descheemaecker het bewijs dat het<br />
besparingsplan, gelanceerd in oktober 2011,<br />
werkt.<br />
(*) Inkomsten voor aftrek van interest, belastingen,<br />
afschrijvingen en amortisatie of ‘Earnings Before<br />
Interest, Tax, Depreciation and Amortization’.<br />
Nmbs doet het blijkbaar heel wat beter dan<br />
voorzien?<br />
marc descheemaecker: “Onze kasstroom voor<br />
het eerste semester van dit jaar bedraagt -8,5<br />
evolutie ebitda 1ste semester (miljoen euro)<br />
0<br />
-50<br />
-100<br />
2011<br />
-65,9<br />
<strong>2012</strong><br />
-8,5<br />
-47,6<br />
(gebudgetteerd)<br />
De kasstroom bedraagt -8,5 miljoen euro<br />
tijdens -150 het eerste semester van <strong>2012</strong>, tegen<br />
65,9 miljoen euro in 2011. Een meevaller in<br />
vergelijking met de begrote -47,6 miljoen euro.<br />
NmBs is erin geslaagd haar exploitatiekosten sterk te verminderen.<br />
miljoen euro, waar we -47,6 miljoen gepland<br />
hadden. Veel beter dan verwacht dus. nMbS<br />
komt uit een diep dal. Onze kasstroom op<br />
jaarbasis was in 2009 gezakt tot -288 miljoen<br />
euro, vooral vanwege de economische crisis<br />
en de sterke stijging van een aantal kosten,<br />
zoals de energiekost.”<br />
Heeft Nmbs de kosten beter onder controle?<br />
md: “Onze exploitatiekosten zijn gedaald in<br />
vergelijking met vorig jaar. De kosten voor<br />
tractie-energie dalen met 22% tot 25% voor<br />
het reizigersverkeer. Andere exploitatiekosten<br />
verminderen met gemiddeld 4,5%.<br />
Het besparingsplan dat we in 2011 hadden<br />
uitgewerkt om tegen 2015 opnieuw een positief<br />
ebitda te bereiken, blijkt goed te werken.<br />
De semestriële resultaten bevestigen dat we<br />
vooruitgaan. Er was ook een niet-recurrente<br />
impact van 25 miljoen euro.”<br />
is er ook op andere vlakken vooruitgang?<br />
md: “Ons actieplan stiptheid bewijst zijn<br />
nut. We tellen nu 87,9% treinen op tijd ten<br />
opzichte van 87% voor dezelfde periode vorig<br />
jaar. De stiptheid na neutralisatie bedraagt<br />
nu 92,8% in <strong>2012</strong> ten opzichte van 91,7% in<br />
2011.”<br />
en wat met de maatregelen voor een hogere<br />
veiligheid?<br />
md: “We hebben ons geëngageerd om het<br />
automatische remsysteem tbl1+ versneld te<br />
installeren op onze treinen. Eind juni <strong>2012</strong><br />
beschikte al 80% van het materieelpark over<br />
tbl1+, of iets meer dan 800 voertuigen. in<br />
2013 zullen alle locomotieven en motorstellen<br />
uitgerust zijn.”<br />
blijft het aantal reizigers groeien?<br />
md: “We vervoerden sinds begin dit jaar<br />
meer dan 119 miljoen reizigers, een lichte<br />
stijging van 0,5% ten opzichte van diezelfde<br />
periode vorig jaar. Ook voor de komende jaren<br />
verwachten we dat de steile groeicurve van<br />
het jongste decennium wat afvlakt.”
tweets #nmbs<br />
Bericht aan de @nmbs: ZEt DIE AIRCO AF, mijn<br />
eicellen hoeven nu nog niet ingevroren te worden.<br />
Sunday, July 29, <strong>2012</strong>, 12:29:25<br />
by Sabriniski<br />
Leve gratis #wifi in de treinen in #finlande<br />
Ideetje voor de #nmbs?<br />
tuesday, July 31, <strong>2012</strong>, 13:08:05<br />
by buryha<br />
In een half uur van Leuven naar Luik, dankzij de<br />
hogesnelheidslijn van de #NmBs. toch een nuttige<br />
investering, blijkbaar.<br />
Monday, July 30, <strong>2012</strong>, 10:54:57<br />
by Coasterboy76<br />
treinen naar de kust<br />
2.200.000<br />
In de zomermaanden<br />
vervoerde NMBS<br />
2,2 miljoen reizigers<br />
naar de kust.<br />
Aantal reizigers per dag<br />
op topdagen woensdag 25<br />
en donderdag 26 juli.<br />
Airco en tot mijn grote verwondering nog vrije<br />
plaatsen op de trein richting zee. thank you @<br />
NmBs! #NmBs<br />
Sunday, august 19, <strong>2012</strong>, 11:41:59<br />
by Yurikuse<br />
sympathiek van de #nmbs: gratis water en suikerwafels<br />
in Knokke door problemen met trein<br />
naar Brugge.<br />
Monday, July 23, <strong>2012</strong>, 17:25:40<br />
by bram_vdp<br />
@JanvdE bij #nmbs kan je ticket uploaden op<br />
je eID, geen print nodig. Email als bevestiging.<br />
#handig<br />
Monday, July 23, <strong>2012</strong>, 13:24:59<br />
by Olimaes<br />
Aantal extra treinen<br />
per week naar de kust<br />
in het zomerseizoen<br />
NmBs elke<br />
weekavond in<br />
primetime op Eén<br />
21<br />
> PRIKBORD<br />
“Iedereen beroemd”, de opvolger van<br />
“Man bijt hond”, is eind augustus van<br />
start gegaan. Het programma opent met<br />
“de pendelquiz”, een quiz in de trein. een<br />
aantal willekeurige treinreizigers moet<br />
drie vragen proberen te beantwoorden.<br />
Beantwoorden ze de eerste vraag juist<br />
dan krijgen ze 50 euro, voor de tweede<br />
krijgen ze 100 euro en voor de derde 150<br />
euro. Geven ze echter een fout antwoord,<br />
dan moeten ze in het volgende station de<br />
trein verlaten. NMBS wint hoe dan ook:<br />
ze komt immers elke avond in beeld.<br />
45 kilometer file naar de<br />
kust op 25 juli, rampdag<br />
voor het wegverkeer met<br />
verscheidene ongevallen.
DEsIRO,<br />
DE tREIN vAN mORgEN
23<br />
> DOssIER<br />
In 2008 plaatst NMBS een order om 305 motorstellen<br />
aan te kopen. Kostprijs 1.425 miljoen<br />
euro, meteen de grootste aankoop uit de geschiedenis<br />
van de spoorwegonderneming. De nieuwe<br />
treinen zijn broodnodig om de fors toenemende reizigersaantallen<br />
een comfortabele reis te garanderen. ze<br />
zullen ook ingezet worden op het toekomstige Gewestelijk<br />
expresnet (Gen) rond brussel. de moderne, lichte motorstellen<br />
krijgen de naam Desiro. Sinds enkele maanden rijden de eerste<br />
stellen op het spoornet. Welkom in de trein van morgen.
Om het in- en uitstappen gemakkelijk en snel te laten verlopen, zijn de<br />
rijtuigen uitgerust met brede zwenkschuifdeuren.<br />
sprinten tussen stations<br />
de desiro (officieel MS08) is gemaakt voor interregio- en omnibus-<br />
diensten. dat betekent frequente stops en een doelgroep van<br />
pendelaars die zo snel mogelijk in en uit moeten kunnen stappen. De<br />
trein heeft daarom de allures van een sprinter. Hij trekt veel sneller op<br />
dan andere treinen op het net, zodat ondanks de haltes een traject<br />
toch met een hoge gemiddelde snelheid kan gereden worden. Ander<br />
voordeel: de trein beschikt over een ruimere marge om vertragingen<br />
in te halen, wat de stiptheid ten goede komt.<br />
Om het in- en uitstappen gemakkelijk en snel te laten verlopen, zijn<br />
de rijtuigen uitgerust met brede zwenkschuifdeuren. De motorstellen<br />
bestaan uit drie rijtuigen en bieden 280 zitplaatsen. In nood kunnen<br />
nog eens 300 extra staande reizigers worden vervoerd. tot vier<br />
motorstellen kunnen aan elkaar worden gekoppeld, goed voor 1.120<br />
plaatsen.<br />
Klantgericht ontwerp<br />
Desiro’s kunnen massa’s mensen vervoeren. Mocht de huidige<br />
capaciteit niet volstaan, als de volgende jaren het aantal reizigers nog<br />
sterk zou groeien, dan bestaat de mogelijkheid gemakkelijk een extra<br />
rijtuig tussen te plaatsen. Alle bekabeling is reeds voorzien.<br />
Het massagegeven doet niets af aan het comfort. De klimaatregeling is<br />
standaard ingesteld op 22° C, maar kan door de treinbegeleider<br />
aangepast worden in functie van de buitentemperatuur. Elk rijtuig<br />
beschikt over 8 stopcontacten, zodat bijvoorbeeld een laptop met<br />
platte batterij toch kan gebruikt worden.<br />
Informatie aan reizigers verloopt via grote lcd-panelen en via het<br />
omroepsysteem. een bijkomend systeem van infoschermen maakt het<br />
mogelijk extra informatie te verschaffen of nMbS-producten in de<br />
kijker te zetten.<br />
veiligheid troef<br />
De 305 Desiro-stellen bieden<br />
samen 84.500 zitplaatsen<br />
De Desiro beschikt over een indrukwekkend arsenaal veiligheidsuit-<br />
rustingen. de treinen zijn zowel met het veiligheidssysteem tbl1+ als<br />
etCS1 uitgerust, zodat het risico op het voorbijrijden van een rood<br />
sein minimaal is.<br />
Onderaan de deuren is een optische sensor geplaatst die de deuren<br />
sluit als er gedurende 10 seconden geen beweging wordt gedetec-<br />
teerd. Bovendien beschikken de deuren over gevoelige boorden<br />
bekleed met vingerbeschermend rubber, die automatisch openen als<br />
ze een hindernis waarnemen. Van zodra de trein 5 km/u rijdt, sluiten
de deuren automatisch. zowel binnen als buiten aan het motorstel<br />
zijn er noodopeningen die door NMBS-personeel kunnen bediend<br />
worden.<br />
Voorts zijn in de rijtuigen en in het toilet SOS-alarmknoppen<br />
geplaatst. Elk rijtuig beschikt over consoles die aangeven welke<br />
alarmknop werd ingedrukt, zodat de treinbegeleiders meteen de<br />
juiste richting kunnen uitgaan. De Desiro’s beschikken uiteraard over<br />
een uitgebreide brandbeveiliging, met manuele brandmelders en<br />
rookdetectoren. tussen de verschillende compartimenten bevinden<br />
zich brandwerende deuren die sluiten bij brandalarm (maar steeds<br />
geopend kunnen worden om eventuele evacuatie niet te hinderen).<br />
Om het algemene veiligheidsgevoel te verhogen en potentiële<br />
agressors af te schrikken, zijn de Desiro’s uitgerust met camerabewa-<br />
king. Ook het open concept verhoogt de sociale controle. In tegen-<br />
Desiro’s hebben minder tussenschotten zodat een zeer ruimtelijke<br />
indruk ontstaat.<br />
vlot toegankelijk voor personen<br />
met een beperkte mobiliteit<br />
De Desiro heeft een lage instapdrempel en brede deuren en beschikt<br />
ook over een laadbrug voor personen in een rolstoel. In de multifunc-<br />
tionele ruimte zijn twee plaatsen gereserveerd voor rolstoelen. Ook het<br />
toilet is toegankelijk voor personen met een beperkte mobiliteit. Een<br />
SOS-alarm onderaan moet mensen die per ongeluk vallen en niet<br />
zelfstandig kunnen rechtstaan, soelaas bieden.<br />
stelling tot de huidige motorstellen zijn er namelijk veel minder<br />
tussenschotten. De Desiro heeft in dat opzicht meer weg van een<br />
metrostel.<br />
Beter voor het leefmilieu<br />
De Desiro weegt een stuk minder dan vergelijkbare treinen bij NMBS<br />
(146,8 ton tegenover 156 ton voor een motorstel MS96) en heeft dus<br />
minder energie nodig dan een klassieke trein. Hij kan ook zelf een<br />
deel energie opwekken via de elektrische rem, die als generator werkt.<br />
Het globale energieverbruik daalt zo met 15%. nog andere elemen-<br />
ten maken van de desiro een groenere trein: efficiënte isolatie, getinte<br />
ruiten en de automatisch sluitende deuren.<br />
(uitgebreider artikel, zie Time to B nr. 11)<br />
Ergonomie voor de treinbestuurder<br />
De treinbestuurder heeft een grote verantwoordelijkheid. Ergonomie<br />
en comfort zijn daarom belangrijke aandachtspunten. De stuurposten<br />
van de Desiro bieden op dat vlak het neusje van de zalm. De
Uitgebreid computergestuurd diagnosesysteem<br />
Het diagnosesysteem van de MS08 herkent, registreert en meldt<br />
storingen in het treinstel. Alle relevante functionele beperkingen van de<br />
systemen, zoals aandrijving, boordnet, koppeling, remmen, klimaatrege-<br />
ling en deuren worden aan de treinbestuurder gemeld. Het onderhouds-<br />
personeel kan via computer specifieke storingsmeldingen met<br />
gedetailleerde informatie opvragen.<br />
technische gegevens<br />
treintype elektrisch drieledig motorstel<br />
Netspanning • 95 meerspanningsstellen 3 kV gelijkstroom / 25 kV wisselstroom<br />
• 210 enkelspanningsstellen 3 kV gelijkstroom<br />
max. snelheid 160 km/h<br />
Lengte 79,9 meter<br />
Inhoud waterreservoir toilet 400 liter<br />
max. vermogen 2.200 kW 1 Desiro = 27,5 auto’s *<br />
gewicht leeg 146,8 ton 1 Desiro = 112 auto’s *<br />
Aantal zitplaatsen 280<br />
(248 2<br />
1 Desiro = 70 auto’s *<br />
de klas, 32 1ste klas)<br />
stuurtafel met de diverse bedieningsinstrumenten en panelen is<br />
rondom de bestuurder gebouwd, zodat hij een goed overzicht heeft.<br />
een bestuurdersdisplay geeft alle nuttige info over de toestand van de<br />
trein. Heel wat zaken gebeuren, in tegenstelling tot oudere treinen,<br />
computergestuurd. De treinbestuurder kan zich zo nog beter concen-<br />
treren op het rijden zelf. Bovendien beschikt de bestuurder over een<br />
zeer comfortabele zetel, klimaatregeling in de stuurpost en een<br />
koelvak voor voeding en drank.<br />
* vergelijking op basis van middenklasse auto
Waar rijden de Desiro’s?<br />
Momenteel beschikt NMBS over 18 motorstellen. ze rijden voornamelijk<br />
als omnibustrein op de verbindingen Dinant – Libramont, Libramont –<br />
Aarlen, Eigenbrakel – Aalst en Brussel – Leuven via de luchthaven.<br />
samenstelling<br />
8<br />
8<br />
1<br />
1 Stuurpost uiteinde 2<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
1 ste klas-afdeling<br />
2 de klas-afdeling<br />
Plaats PBM-laadhelling<br />
Sanitaire ruimte - WC<br />
Enkele stellen rijden als IR-trein tussen Antwerpen en Nijvel. Op termijn<br />
zullen de Desiro’s over heel het land sporen. In totaal zullen 95 van de<br />
305 stellen specifiek ingezet worden op het toekomstige Gewestelijk<br />
Express Net rond Brussel.<br />
2 3 4<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
5<br />
6<br />
7<br />
Klapzetels in de multifunctionele ruimte<br />
Plaats rolwagen reizigers<br />
Brandwerende deur<br />
Stuurpost uiteinde 1<br />
2<br />
9
28<br />
> BINNENLAND<br />
Een combinatie van firmawagen en trein, dat is<br />
het opzet waarmee NmBs in 2008 Railease op<br />
de markt bracht. met deze handige oplossing<br />
kunnen werknemers steeds het geschiktste<br />
vervoermiddel van het moment uitkiezen.<br />
wat is Railease?<br />
Railease richt zich op bedrijven met een<br />
wagenpark. Het bestaat uit een pakket dagreizen<br />
die werknemers kunnen gebruiken wanneer ze<br />
maar willen. ze dienen enkel de juiste reisdatum<br />
in te vullen om een hele dag onbeperkt te reizen<br />
op het belgische spoornet. Flexibiliteit en<br />
gebruiksgemak staan hierbij centraal.<br />
Hoe werkt Railease?<br />
Elke werknemer die van Railease gebruik wil<br />
maken, krijgt een persoonlijke moederkaart.<br />
Daarnaast kan het bedrijf een aantal strippenkaarten<br />
kopen voor 20, 40 of 60 reisdagen. Die<br />
zijn niet op naam en kunnen dus uitgewisseld<br />
worden onder alle personeelsleden die in het<br />
bezit zijn van een moederkaart. Op de strippen-<br />
Evolutie aantal gebruikers<br />
3.000<br />
2.000<br />
1.000<br />
0<br />
969<br />
1.515<br />
2008 2009<br />
2.222<br />
2010<br />
Meer ecologische professionele<br />
verplaatsingen met Railease<br />
2.623<br />
2011<br />
Railease bespaart tot 1 ton CO 2 per auto/per jaar<br />
90 bedrijven gebruiken Railease<br />
1 gecentraliseerde factuur per bestelling<br />
kaart dient enkel de datum van de reisdag<br />
ingevuld te worden. Gedurende heel die dag kan<br />
de gebruiker vrij reizen op het binnenlandse<br />
spoornet, eventueel aangevuld met ander<br />
openbaar vervoer (de lijn, MiVb, teC).<br />
voordelen voor het bedrijf?<br />
• Kostenbesparend:<br />
• daling van het aantal gereden km, dus<br />
minder kosten voor brandstof, leasing… ;<br />
• minder parkeerplaatsen nodig;<br />
• recuperatie btW (6%).<br />
• Verhoogde productiviteit van werknemers:<br />
• steeds de best mogelijke reistijd;<br />
• de werknemer kan in de trein werken.<br />
• eenvoudige administratie:<br />
• eenvoudige bestelprocedure;<br />
• één centrale factuur.<br />
• ecologie:<br />
• gebruik van meer ecologisch vervoer<br />
(trein, tram, bus);<br />
• dalende CO -uitstoot.<br />
2<br />
voordelen voor de werknemer?<br />
• Gebruiksvriendelijk:<br />
• geen biljet vooraf aankopen;<br />
• datum invullen volstaat.<br />
• Minder stress tijdens de verplaatsingen<br />
• Mogelijkheid om te werken tijdens de rit<br />
meer weten over Railease?<br />
Contacteer het Businesscenter van NmBs mobility:<br />
B-MO.072 s.13/8, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel<br />
02/528.25.28, business@nmbs.be
eurostar vervoert 2% meer passagiers<br />
Eurostar, de snelle treinverbinding tussen het<br />
europese vasteland en het Verenigd Konink-<br />
rijk, heeft in de eerste helft van dit jaar 4,8<br />
miljoen passagiers vervoerd, 2 procent meer<br />
dan in dezelfde periode vorig jaar.<br />
De groei is volgens Eurostar te danken aan<br />
de omzet van thalys is in vergelijking met de<br />
eerste helft van 2011 gestegen met 3,2%. Zoals<br />
meerdere spelers op de markt kent ook thalys<br />
een lichte daling van het aantal reizigers (-0,5%)<br />
voor het eerste semester van <strong>2012</strong>. Deze daling<br />
is tekenend voor de globale economische<br />
vertraging. Op de drukke verbinding Brussel -<br />
Parijs gaat het aantal reizigers met 3,6%<br />
achteruit. De extra treinen naar Nederland<br />
missen hun doel niet: op die verbinding stijgt<br />
het aantal reizigers met 13,8%.<br />
thalys blijft grote inspanningen doen om haar<br />
aanbod nog aantrekkelijker te maken voor de<br />
diverse doelgroepen. Zakelijke en zeer frequente<br />
een toenemend aantal toeristen aan beide<br />
zijden van het Kanaal. Het jubileumfeest van<br />
Koningin Elizabeth II in juni trok bijvoorbeeld<br />
veel toeristen naar Londen.<br />
Vooral zakenlui doen minder beroep op de<br />
hogesnelheidstrein, waarschijnlijk door de<br />
HalFJaaRReSultaten tHalYS:<br />
StiJGinG OMZet, liCHte dalinG ReiZiGeRS<br />
thalys verbeterde de<br />
stiptheid met 4%<br />
reizigers krijgen nog meer voordelen via theCard<br />
PlatiniuM+. Voor vrijetijdsreizigers is een nieuw<br />
promotietarief gelanceerd: dankzij het 1ste<br />
minuten-tarief kost een rit Brussel-Parijs nog<br />
slechts 22 euro.<br />
Half juli heeft thalys de kaap gerond<br />
van 2 miljoen Wifi-gebruikers aan<br />
boord. Sinds maart <strong>2012</strong> is<br />
Wifi ook gratis voor<br />
reizigers met een<br />
Semi-Flex ticket in<br />
Comfort 2.<br />
De stiptheid verbeterde<br />
met 4%:<br />
29<br />
> buitenland<br />
financiële crisis in de eurozone. bedrijven<br />
voorzien kleinere reisbudgetten ten gevolge<br />
van het onzekere economische klimaat.<br />
89,5% van de treinen reed op tijd (internationale<br />
normen, 15 minuten marge). Om haar doelstelling<br />
van 90% van de treinen op tijd te bereiken<br />
tegen het einde van het jaar, zet thalys in op een<br />
extra onderhoudsprogramma.
Geoffroy dotreppe, sinds 2005 tractiever-<br />
deler, legt uit: “Wij beheren alle locomo-<br />
tieven, motorstellen en rijtuigen. Een<br />
De tractieverdelers<br />
werken met behulp<br />
van geavanceerde<br />
informatica-<br />
toepassingen<br />
De tractieverdelers:<br />
centraal beheer van de treinen<br />
Om het treinverkeer in goede banen te leiden, is een dienstregeling nodig die bepaalt wanneer<br />
en waar een trein circuleert. Dat is een enorme opdracht. maar het is slechts één aspect van het<br />
treinverkeer: vooraleer de treinen kunnen rijden, moeten ze rijklaar aan de start verschijnen.<br />
Dat is de taak van de ploeg “tractieverdelers” die vanuit Brussel het volledige materieelpark beheren.<br />
eerste taak is ervoor zorgen dat de<br />
treinen uit het juiste aantal rijtuigen<br />
bestaan: op een drukke verbinding in de<br />
piek hebben we immers behoefte aan<br />
langere treinen dan op landelijke lijn. Al<br />
die treinen moeten ’s avonds op de goede
plek staan zodat ze de volgende ochtend<br />
meteen van start kunnen. Wij ‘verdelen’<br />
dus al het rollend materieel over het<br />
volledige Belgische net en soms zelfs tot<br />
net over de grenzen.“<br />
Dat is niet alles. De verdelers volgen ook<br />
de onderhoudsplanning op. Alle treinen<br />
moeten immers regelmatig, op basis van<br />
het aantal gereden kilometer of kalender-<br />
dagen, in onderhoud. Geoffroy vervolgt:<br />
“En wij moeten er, samen met de eige-<br />
naarswerkplaats, voor zorgen dat dit<br />
onderhoud op tijd kan plaatsvinden. Lukt<br />
dat niet dan wordt de trein uit circulatie<br />
gehaald. Wat natuurlijk een negatieve<br />
invloed heeft op de stiptheid en de<br />
samenstelling van de treinen.“<br />
Voor die taken maken de verdelers<br />
gebruik van atlas (advanced train<br />
location and administration System),<br />
een complexe informaticatoepassing die<br />
continu de exacte locatie van al het<br />
tractiematerieel doorgeeft (dankzij GPS).<br />
En ook de staat van het materieel,<br />
bijvoorbeeld afgelegde kilometers, wordt<br />
bijgehouden.<br />
stressbestendig werken<br />
De verdelers werken in een 3x8 regime.<br />
Elke verdeler is verantwoordelijk voor<br />
één of meerdere treintypes en beschikt<br />
over een goede technische kennis van<br />
het rollend materieel en een goede<br />
kennis van het spoornet. Verdelers<br />
moeten ook stressbestendig zijn en<br />
31<br />
> eXPeRtenWeRK<br />
Ook de onderhoudsplanning speelt een<br />
rol bij het verdelen van het materiaal<br />
proactief kunnen handelen. Als er<br />
technische problemen zijn met een trein<br />
moeten zij immers de oplossing vinden.<br />
Dat gaat van technische assistentie tot<br />
het voorzien van een vervangingstrein. In<br />
de ochtend- of avondpiek is dat een<br />
bijzondere uitdaging.<br />
Geoffroy Dotreppe is sinds 2005 tractieverdeler: een uitdagende en boeiende job.
DE WERKDAg vAN<br />
StéPHane lORGe<br />
10:15 mengen en doseren<br />
De doseringen worden minutieus<br />
afgemeten om daarna de diverse<br />
componenten goed te mengen,<br />
volgens de normen weergegeven op<br />
de technische fiches.<br />
SCHildeR<br />
Stéphane Lorge<br />
Stéphane studeert af aan het technisch instituut Henri-Maus van Namen in 1993,<br />
in de afdeling schilder- en plaatwerk. Hij werkt 11 jaar in verschillende garages<br />
(bMW, Mercedes, Renault en Ford) vooraleer als contractueel werknemer aan<br />
de slag te gaan in de centrale werkplaats van Salzinnes in 2006. Hij is statutair<br />
personeelslid sinds 2009.<br />
07:20<br />
Planning<br />
van de dag<br />
Bij aanvang wordt<br />
een opdracht<br />
ingescand, zodat<br />
de exacte tijd die<br />
aan een onderdeel<br />
besteed is, kan<br />
berekend worden.<br />
10:40<br />
Bescherming<br />
Vooraleer het schilderwerk te<br />
beginnen, doet Stéphane zijn<br />
beschermpak aan, met masker<br />
en handschoenen.
07:25<br />
schuren van een treindeur<br />
Om te schuren moet Stéphane<br />
een stofmasker en beschermhandschoenen<br />
dragen. Het schuren zelf<br />
dient uiterst secuur te gebeuren om<br />
een goed resultaat te krijgen.<br />
10:45 schilderwerk<br />
Na het afplakken van de delen<br />
die niet geschilderd dienen te<br />
worden, brengt Stéphane de verf<br />
aan met behulp van een spuitbus.<br />
Het spuiten gebeurt in een<br />
afgeschermde spuitcabine.<br />
07:05 Begin van de werkdag<br />
Stéphane en zijn collega’s krijgen een briefing over<br />
de programma’s, de planning en de doelstellingen<br />
die ze dienen te halen.<br />
15:30 Einde werkdag<br />
Na reiniging en onderhoud<br />
van het schildersmateriaal<br />
zit de goedgevulde<br />
werkdag er op.<br />
33<br />
> de WeRKdaG<br />
10:00<br />
Keuze van de producten<br />
Stéphane gaat naar het<br />
magazijn om de verf te halen<br />
en kijkt na of de kleurcode de<br />
juiste is voor het onderdeel dat<br />
hij moet schilderen.
34<br />
> tOen biJ nMbS<br />
De oorspronkelijke tweeledige Breaks in Bordeaux-rood<br />
waren krachtige motorstellen, geschikt voor snelheden tot<br />
160 km/u, die meer ruimte boden en beter rijcomfort dan de<br />
oudere motorstellen.<br />
Break anno 1992, met derde tussenrijtuig.<br />
1981<br />
MS Break: breuk met het verleden<br />
tot in de jaren 1980 hadden motorstellen<br />
van NMBS doorgaans hetzelfde uiterlijk, al<br />
kon de techniek verschillen. De komst van de<br />
tweeledige Break-motorstellen in 1981<br />
vertegenwoordigde een breuk met het<br />
verleden. ze leken in niets meer op de oude<br />
stellen. ze beschikten bovendien over een<br />
volautomatische koppeling. ze konden<br />
daarom niet worden gekoppeld aan oudere<br />
motorstellen, waar dat nog handmatig<br />
gebeurde. De Breaks waren ook de eerste<br />
treinen die een elektrodynamische rem<br />
hadden, die bij het remmen energie pro-<br />
Break jaargang 2009, volledige vernieuwingsoperatie.<br />
duceert. NMBS nam in de eerste helft van de<br />
jaren tachtig in totaal 140 Break-treinstellen<br />
in gebruik. Producent was La Brugeoise et<br />
Nivelles.<br />
In april 1992 besliste de toenmalige<br />
NMBS-directie de motorstellen uit te rusten<br />
met een derde tussenrijtuig. Die oplossing<br />
had een dubbel voordeel: er kwam extra<br />
capaciteit om het groeiende aantal reizigers<br />
op te vangen en ze was bovendien goedkoper<br />
dan de aankoop van nieuwe treinen. Om<br />
hetzelfde aantal zitplaatsen te bieden<br />
zouden 62 dubbeldeksmotorstellen moeten<br />
besteld worden, wat zo’n 40% duurder zou<br />
uitvallen als de uitrusting van de Breaks met<br />
een derde rijtuig.<br />
Het extra rijtuig tweede klas gaf al aan waar<br />
NMBS met haar nieuwere treinen naar toe<br />
wilde. Het was uitgerust met individuele<br />
zetels in een opstelling 2+2, terwijl de versie<br />
1981 nog over een 2+3 opstelling beschikte<br />
met zitbanken. tijdens de vernieuwing<br />
kregen de Breaks ook een volledig nieuwe<br />
beschildering. Sinds 2009 ondergaan ze<br />
opnieuw een complete moderniseringsoperatie<br />
zodat ze weer helemaal bijdetijds zijn.
Wat als NmBs een dier was?<br />
de bladsnijdermier of parasolmier. trekt eindeloos langs een<br />
dubbel spoor van het nest naar de eindbestemming (en weer<br />
terug) om blaadjes te gaan halen. Soms reizen kleine miertjes op<br />
de stukjes blad van de grotere mee. En omdat de miertjestrein<br />
nooit stopt, kan er nooit vertraging zijn. Alleen als een catastrofe,<br />
zoals een met lompe voeten passerende mens, het mierentreintje<br />
verstoort, is er een probleem.<br />
Een stad?<br />
Je hebt van die afrikaanse stadjes die echt op het kruispunt van<br />
wegen liggen, waar veel mensen langs de ene kant binnenkomen en<br />
langs de andere kant weer vertrekken, als in een station. Stadjes als<br />
Morogoro in tanzania, Ruhengeri in Rwanda of Mambassa in Congo.<br />
treinstadjes zonder trein.<br />
Een film?<br />
er zijn films, zoals enkele van de beroemde spaghettiwesterns van<br />
Sergio leone, genre Once upon a time in the West, die geconcentreerd<br />
zijn rond het leven in de trein of langs het spoor. Héél NMBS!<br />
(Maar misschien daardoor wat te voor de hand liggend als keuze).<br />
Een kleur?<br />
Bordeauxrood, de kleur waar ik in mijn kinderlijke fantasie<br />
treinen mee associeer, omwille van de zachte zetels van héél<br />
vroeger (maar misschien hadden die zetels wel een andere<br />
kleur, of komt de connectie tussen kleur en trein in mijn<br />
hoofd uit een film – die moeilijke associaties toch altijd).<br />
Een beroemde persoon?<br />
Wel, laten we het grappig maken. ik vind het altijd<br />
ergerlijk als mensen te laat komen, en aangezien de<br />
stiptheid van de treinen toch op zijn minst in de<br />
perceptie van veel reizigers een heikel punt blijft, is<br />
een van de toppers uit mijn lijstje van gepatenteerde<br />
telaatkomers: ex-politicus luc Van den brande.<br />
Dirk Draulans<br />
35<br />
> MiJn nMbS<br />
Dirk Draulans is bekend als wetenschappelijk redacteur van Knack en<br />
tot de rang van Bv opgeklommen door zijn deelname aan het<br />
tv1-programma De Laatste show en ander televisiewerk. Zo deed hij<br />
in 2010 de reis van Darwin over met de Beagle voor Canvas. Deze<br />
doctor in de wetenschappen is daarnaast actief als schrijver van<br />
fictie en non-fictiewerken, waaronder een vijftigtal publicaties in<br />
wetenschappelijke vakbladen, romans en reisverhalen. Als ornitholoog<br />
nam hij deel aan tal van wetenschappelijke expedities, vooral<br />
naar Afrika, maar ook, bijvoorbeeld, naar het Canadese poolgebied.