interview Verly Vandecasteele.pdf - Architectura

1
Tekst | Eduard Coddé
Arch. Verly-Vandecasteele
Bohez NV
Piano’s Maene :
een thuis
voor muziek
Constructie
Muziek heeft altijd al centraal gestaan
in het leven en werk van Chris Maene.
De passie voor muziek en de piano als
uitverkoren instrument, gaven al herhaald
aanleiding tot het bouwen van een nieuwe
en betere thuis.
Het meest recente bouwproject
van Chris Maene resulteerde in een
hartverwarmend drieluik, met royaal ruimte
voor de exclusieve eigen productie, de
pianoverkoop en niet te vergeten het
concerteren.
Piano’s Maene is één van die uitzonderlijke Belgische bedrijven
die vanuit een respect afdwingende bescheidenheid de wereld
veroveren en zo bijdragen de internationale reputatie van ons
landje toch nog een positieve weerklank te geven.
De geschiedenis gaat terug tot 1938, als Albert Maene
– organist en muziekleraar – met zijn echtgenote Zulma
Doutreloigne hun pianowinkel openen in Ruiselede. Eén van
de grote troeven was dat de pianoverkoop gepaard ging met
een deskundig atelier voor stemmen, onderhoud en restauratie.
Die expertise kreeg in de jaren zeventig een vervolg met de
bouw van replica’s van klavecimbels en pianoforte’s. Vandaag
verlaten jaarlijks een dozijn instrumenten deze manufactuur om
muziekliefhebbers over de ganse wereld te verblijden.
Vanaf 1984 nam huidig zaakvoerder Chris Maene de fakkel
over van zijn vader en bracht dit centrum voor het klavier op
wereldtopniveau. Het is bovendien het grootste pianobedrijf
binnen Europa.
Dat had ook verregaande gevolgen voor de accommodatie.
In 1989 werd het atelier van de winkel in het centrum van
Ruiselede afgesplitst en ondergebracht in een pand aan de
Industriestraat 5. Daar werd verder uitgebreid, om er in 1998
alle activiteiten te concentreren. Maar ook daar barstte Piano’s
Maene in geen tijd uit zijn voegen, zodat besloten werd tot de
bouw van een nieuwe thuis voor de muziek met 5.200 m² netto
vloeroppervlakte, aan de Industriestraat 42, waar vandaag 45
medewerkers aan de slag zijn.
2

3
Centralisatie dicteert programma
Het hele opzet voor de nieuwbouw werd gestuurd vanuit de wens
om alle activiteiten van het bedrijf te centraliseren: verkoop
en verhuur van piano’s (dagelijks zijn er drie vrachtwagens
onderweg voor leveringen), de bouw van klavecimbels en
pianoforte’s, alsook de bouw van replica’s van historische
klavierinstrumenten - bv. de ‘Steinway N°1’ uit 1836, waarmee
Chris Maene de internationale pers haalde - zonder de
noodzakelijke administratieve diensten te vergeten.
Het ontwerpproces heeft een drietal jaren geduurd. Dat kwam
enerzijds doordat het nieuwbouwproject erg kort volgde op een
vorige verhuis en anderzijds omdat het programma intern grondig
bestudeerd werd om tot een logisch opgebouwd organisatieplan
te evolueren.
‘Openheid’ is een opvallend kenmerk van dit project. Vanuit
de hoger gelegen inkomhal heeft de bezoeker een uitzicht op
alle afdelingen van het bedrijf. Zo biedt een groot venster een
panoramisch overzicht op het atelier, met doorkijk naar de
achterliggende schrijnwerkerij. Deze opvatting is ook stimulerend
voor de contacten en communicatie tussen de afdelingen.
Als kroon op dit bouwproject is er de eigen concertzaal. Ze is twee
bouwlagen hoog en voorzien van een akoestisch plafond. Op de
verdieping loopt een balkon rondom, waar zitplaatsen worden
neergezet tijdens manifestaties en waarlangs ook verschillende
toonzalen voor de instrumenten zijn uitgezet, gecompartimenteerd
per merk. Achter het podium en rondom het balkon zijn verticale,
verstelbare houten latten aangebracht, die zowel een decoratieve
als akoestisch-compenserende functie hebben.
De Hebel-cellenbetonplaten kregen langs buiten een
kwartsafwerking in 2 verschillende kleuren of een
metalen bardage. Langs binnen werden ze onafgewerkt
gelaten. De binnenmuren werden opgetrokken met Silka
vellingkantblokken, die een akoestische buffer vormen tussen
de verschillende ruimtes.
Architectenteam Yves Verly & Els Vandecasteele
Al meer dan 25 jaar een team in het dagelijkse en
beroepsleven, behandelen Yves Verly en Els Vandecasteele
dossiers met zeer uiteenlopende budgetten - van 50.000 tot
10 miljoen euro! Accenten liggen op industriebouw en de
zorgsector, met vooral RVT’s. Een hedendaagse stijlrichting
domineert hun projecten. Het voorontwerp wordt altijd samen
opgestart, maar beiden werken wel hun eigen voorstel uit.
Daarna worden beide visies samengevoegd en waar nodig helpt
de een de ander weer op dreef.
Zij nemen de volledige opdracht aan als bureau, maar
besteden gedeeltelijk uit naar studiebureaus voor wat speciale
technieken betreft. Als architecten voelen ze zich volledig
verantwoordelijk voor het concept, zowel wat exterieur als
interieur betreft. “Seriewerk is uit den boze; we richten ons
zo specifiek mogelijk op de wensen van de klanten”, luidt hun
filosofie. “Als klein bureau praat de klant gedurende het ganse
project tegen dezelfde contactpersoon. Wat we de eerste dag
van een samenwerking verkondigen, moet de laatste dag ook
waargemaakt zijn!”
Voor Piano’s Maene zijn zij al lang de vertrouwde
architectuurpartners. Zo verbouwden zij in Brussel-Zuid een
voormalige ambassade tot prachtige showroom.
Het ‘droomproject’ voor dit architectenduo? Bouwen zoals 20
jaar geleden, met menselijke afspraken, zonder administratieve
en juridische rompslomp, met creativiteit in de hoofdrol, kortom
vertrekkend met een blanco vel papier en een potlood!
4

Industriebouw Bohez
Het bedrijf werd in 1924 opgericht in het centrum van Waregem
door Remi Bohez. Binnen ‘the group Vanloot’ is Bohez nv het
bedrijf dat zich hoofdzakelijk toespitst op de markt van de
industriebouw. Gezien de aanwezige knowhow en capaciteit om
grote hoeveelheden staal te verwerken, wordt Bohez dikwijls
aangesproken als toeleverancier aan derden of als onderaannemer
bij grotere projecten.
Polyvalentie is een van de grote troeven van Bohez, zowel metaal–
als betonstructuren behoren tot de mogelijkheden. Bohez laat de
vrije keuze aan de bouwheer of architect. Een ervaren studiedienst
staat paraat met advies vanaf de ontwerpfase.
Het actieterrein bestrijkt gans Belgie en Noord-Frankrijk tot aan
de Parijse rand. Zo zijn er momenteel lopende projecten als
AZ-Damiaan te Oostende, Toyota te Valenciennes (Frank-rijk),
Recticel te Wevelgem en een nieuwe tribune Blaarmeersen te Gent.
Met terechte trots wordt verwezen naar het VCA-attest.
“Veiligheid, orde en een hoge afwerkingsgraad zijn permanente
aandachtspunten op al onze werven”, benadrukt Wim Bossant,
directeur van Bohez nv.
Bouwen tot de essentie herleid
Het gegeven terrein was ongunstig voor de bouw van dit project,
wat aanleiding was tot grondverbetering voor het verzekeren van de
nodige draagkracht en het toepassen van putfunderingen die 7 m
diep zitten.
Staalskeletbouw kwam het best tegemoet aan de verwachtingen
naar flexibiliteit voor wat de indeling, latere uitbreiding en eventuele
doorverkoop van het gebouw betreft, wanneer het bedrijf later toch
weer met plaatsgebrek zou kampen. De staalstructuur is gedicht met
20 cm dikke Hebel-wandplaten, die horizontaal zijn aangebracht.
Voor het hoofdgebouw kregen ze een rood-oranje kwartsafwerking.
Het gedeelte waarin de ateliers zijn ondergebracht is afgewerkt met
bardageplaten waartussen een 4 cm dikke isolatielaag gevat zit.
In het gebouw zijn alle binnenmuren opgetrokken met Silka
Vellingkantblokken; verlijmd en zichtbaar gelaten zonder bijkomende
afwerking. “De opgelegde budget- en bouwtijdbeperkingen gaven
extra argumentatie voor deze keuze, terwijl ook in de vorige vestiging
al Silka werd toegepast”, merkt architect Yves Verly op, die al twee
decennia lang vertrouwd is met de Xella-bouwmaterialen. “Ook
de vocht en temperatuurbalans in het gebouw voldoet zonder
bijkomende technieken aan de verwachtingen voor de toch bijzonder
gevoelige muziekinstrumenten die hier staan.” De vloerplaten
zijn uit beton; het dak is opgebouwd uit steeldeck en 8 cm dikke
powerdeck-isolatieplaten.
Het geheel voldoet aan de EPB-regelgeving, al was die op het
ogenblik van de bouwaanvraag nog niet van kracht. Dankzij
de uitstekende isolatie-eigenschappen van Hebel volstaat een
beperkte CV-installatie (gascondensatieketel). Aan de voorgevel is
zonnewering aangebracht.
Dit huis vol muziek geniet inmiddels wereldfaam en de grootste
pianovirtuozen uit alle windrichtingen stappen hier af om een
instrument uit te kiezen, een recital te geven, of gewoon uit liefde
voor hun instrument.
Architektenteam
Verly & Vandecasteele
Brugse Baan 2
8470 Gistel
T +32 59 27 68 94
verly.vandecasteele@3CA.be
5 6
Bohez NV
Jan Borluutstraat 15
8790 Waregem
T +32 56 60 11 73
F +32 56 60 67 29
info@bohez.be