Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam - Gemeente Werkendam

Ontwerpbestemmingsplan
Kern Werkendam
Gemeente Werkendam

Ontwerpbestemmingsplan
Kern Werkendam
Gemeente Werkendam
Toelichting
Bijlagen
Regels
Bijlage
Verbeelding
Schaal 1:1.000
Datum:
15 maart 2011
Projectgegevens:
TOE01-WER00014-01C
REG01-WER00014-01D
TEK01-WER00014-01D
SVB01-WER00010-01A
Identificatienummer:
NL.IMRO.0870.01BP1008kernWKD-ON01
Postbus 435 – 5240 AK Rosmalen
T (073) 523 39 00 – F (073) 523 39 99
E info@croonen.nl – I www.croonen.nl

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Inhoud
1 Inleiding 1
1.1 Aanleiding 1
1.2 Doel 1
1.3 Ligging en begrenzing plangebied 1
1.4 Bij het plan behorende stukken 2
1.5 Leeswijzer 3
2 Beleidsaspecten 5
2.1 Rijksbeleid 5
2.2 Provinciaal beleid 8
2.3 Provinciaal beleid 8
2.4 Regionaal beleid 14
2.5 Gemeentelijk beleid 16
3 Beschrijving bestaande situatie 27
3.1 De huidige topografische situatie 27
3.2 De huidige functionele situatie 28
3.3 Ondergrond 28
3.4 Historische ontwikkeling/stedenbouwkundige geschiedenis 32
3.5 Landschappelijke situatie 39
4 Milieuhygiënische- en planologische aspecten 41
4.1 Geluid 41
4.2 Hinderlijke bedrijvigheid 44
4.3 Luchtkwaliteit 47
4.4 Externe veiligheid 49
4.5 Verkeer 52
4.6 Flora en fauna 54
4.7 Water 57
4.8 Kabels en leidingen 62
5 Het bestemmingsplan 63
5.1 Het juridische plan 63
5.2 Planregels 63
5.3 Bestemmingen 64
6 Haalbaarheid 71
6.1 Financieel 71
6.2 Maatschappelijk 71
7 Bronnen 73
7.1 Boeken en rapporten 73
7.2 Websites 74
Croonen Adviseurs

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Bijlage:
— Nota van inspraakreacties en wettelijk vooroverleg voorontwerpbestemmingsplan
‘Kern Werkendam’
Separate bijlage:
— Startnotitie herziening bestemmingsplannen kernen Werkendam en Nieuwendijk.
Croonen Adviseurs

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
1 Inleiding
1.1 Aanleiding
1.2 Doel
Het voorliggende bestemmingsplan vormt een integrale herziening van de kern Werkendam,
met uitzondering van het centrumgebied en de omliggende bedrijventerreinen.
In de kern geldt momenteel een groot aantal bestemmingsplannen: een aantal
grotere en een aantal kleinere herzieningen, wijzigingen en uitwerkingen op deze grotere
bestemmingsplannen.
De aanleiding voor de integrale herziening is drieledig. Ten eerste speelt de gedateerdheid
van alle vigerende bestemmingsplannen en de verschillende herzieningen, wijzigingen
en uitwerkingen een rol. In de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is geregeld dat
bestemmingsplannen niet ouder mogen zijn dan 10 jaar.
De tweede, niet minder belangrijke overweging, is het verkrijgen van eenduidige juridische
regels voor de gehele kern. Momenteel kent het grote aantal vigerende bestemmingsplannen
evenzoveel variaties in regels. Dit is niet consistent in relatie tot de toetsings-
en handhavingstaak van de gemeente en daarbij bovendien moeilijk –zo niet
onmogelijk– uit te leggen aan burgers.
De derde aanleiding heeft te maken met een beperkt aantal recente ontwikkelingen op
basis van eerder verleende vrijstellingen/ontheffingen. Deze ontwikkelingen worden
middels voorliggend plan geformaliseerd.
Het doel van voorliggend bestemmingsplan is het bieden van een actuele en eenduidige
juridische regeling voor het toegestane gebruik en de toegestane bouwwerken binnen
het plangebied. Onder actueel wordt hierbij verstaan een regeling gebaseerd op de
huidige ruimtelijke ontwikkelingen, op het huidige (ruimtelijke) rijks-, provinciaal/regionaal
en gemeentelijk beleid en op de thans aanwezige functionele en ruimtelijke
structuur van de kern. Tevens heeft het begrip actueel betrekking op het hanteren
van een plansystematiek, vormgegeven volgens de thans bestaande juridische inzichten.
Eenduidigheid van beleid houdt in dat voor het grondgebied van de gehele kern
eenzelfde regeling bestaat voor vergelijkbare situaties.
Deze regeling heeft overwegend een conserverend karakter. Nieuwe grootschalige
ontwikkelingen worden niet mogelijk gemaakt.
1.3 Ligging en begrenzing plangebied
Het plangebied is gelegen in de gemeente Werkendam en wordt gevormd door de bebouwde
kom van Werkendam. Het historisch centrum van Werkendam maakt geen
onderdeel uit van het plangebied. Dit geldt ook voor de buitendijkse bedrijventerreinen
en het bedrijventerrein ‘Bruine Kilhaven 1 t/m 5’.
Croonen Adviseurs
1

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Ten noorden van Werkendam stroomt de Boven-Merwede/Nieuwe Merwede. Op de
plaatsen waar vroeger het Steurgat en de Bakkerskil uitmondden in de Merwede, liggen
nu de Biesboschhaven, de jachthaven en de Beatrixhaven. Ten oosten van Werkendam
loopt de autosnelweg A27/E311.
Aan de zuidzijde wordt het plangebied begrensd door de Dijkgraaf den Dekkerweg. Aan
de noord- en westzijde vormen de Sasdijk en de Bandijk de begrenzing van het plangebied.
Aan de oostzijde komt de begrenzing van het plangebied overeen met de bebouwde
komgrens. De begrenzing van het plangebied is te zien op navolgende afbeelding.
Begrenzing van het plangebied
1.4 Bij het plan behorende stukken
Het bestemmingsplan ‘Kern Werkendam’ bestaat uit drie delen: een verbeelding, regels
en een toelichting. De verbeelding en de regels vormen het juridisch bindende
deel van het bestemmingsplan. De toelichting bevat een motivatie en verantwoording
van de keuzes die in het bestemmingsplan zijn gemaakt. Daarnaast zijn in de toelichting
onder andere het vigerende beleid en diverse milieuaspecten beschreven.
Croonen Adviseurs
2

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
1.5 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 van de toelichting wordt een samenvatting gegeven van het relevante
nationale, provinciale en gemeentelijke beleid. Hoofdstuk 3 bevat een beschrijving van
de huidige ruimtelijke functionele structuur van het plangebied.
In hoofdstuk 4 worden de milieuhygiënische en planologische randvoorwaarden uiteengezet.
De juridische opzet van het plan wordt toegelicht in hoofdstuk 5. In hoofdstuk
6 komt de economische en maatschappelijke haalbaarheid aan de orde.
Croonen Adviseurs
3

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Croonen Adviseurs
4

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
2 Beleidsaspecten
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de beleidsaspecten die van toepassing zijn op het
plangebied.
2.1 Rijksbeleid
2.1.1 Nota Ruimte
Op 27 februari 2006 is de Nota Ruimte ‘Ruimte voor ontwikkeling’ in werking getreden.
In de Nota Ruimte is het nationaal ruimtelijk beleid vastgelegd tot 2020, met een doorkijk
naar 2030. Hoofddoel van het nationaal ruimtelijk beleid is om op een duurzame
en efficiënte wijze ruimte te scheppen voor de verschillende ruimtevragende functies,
de leefbaarheid van Nederland te waarborgen en te vergroten en de ruimtelijke kwaliteit
van stad en platteland te verbeteren. Meer specifiek richt het kabinet zich hierbij
op vier algemene doelen:
— versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland;
— bevordering van krachtige steden en een vitaal platteland;
— borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden;
— borging van de veiligheid.
Deze vier doelen worden in onderlinge samenhang nagestreefd, met de algemene
wens om de economische, ecologische en sociaal-culturele waarden van de ruimte te
versterken en duurzaam te ontwikkelen. Hierbij wil het Rijk zich niet meer met alles
bemoeien, maar strategisch op hoofdlijnen sturen. Onder het motto: ‘decentraal wat
kan, centraal wat moet’ hebben decentrale overheden (provincies en gemeenten) meer
ruimte gekregen om hun eigen weg te gaan. Het accent verschuift daarmee van het
stellen van beperkingen naar het stimuleren van ontwikkelingen. Met andere woorden:
het Rijk legt meer de nadruk op ‘ontwikkelingsplanologie’ en minder op ‘toelatingsplanologie’.
In de Nota Ruimte zijn uitspraken opgenomen die een specifiek nationaal ruimtelijk belang
dienen of die zorgen voor een gegarandeerde basiskwaliteit voor alle bewoners
van Nederland. Deze (algemene) basiskwaliteit is de ondergrens voor alle ruimtelijke
plannen, dus datgene waar een ruimtelijk plan minimaal aan moet voldoen. Hiervoor
zijn in de Nota Ruimte generieke regels opgenomen, waaraan alle betrokken partijen
zijn gebonden.
Een belangrijke generieke regel is dat in iedere gemeente voldoende ruimte wordt geboden
om te voorzien in de natuurlijke bevolkingsaanwas en de lokaal georiënteerde
bedrijvigheid. Bundeling van verstedelijking (wonen, werken en voorzieningen) staat
hierbij voorop. Dat betekent dat nieuwe functies of bebouwing grotendeels geconcentreerd
tot stand moet komen: in bestaand bebouwd gebied, aansluitend op het bestaande
bebouwde gebied of in nieuwe clusters daarbuiten. De ruimte die in het bestaande
stedelijke gebied aanwezig is, moet door verdichting optimaal gebruikt worden.
Croonen Adviseurs
5

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Het onderhavige bestemmingsplan ‘Kern Werkendam’ is in grote lijnen een beheerplan.
Er slechts enkele nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt in bestaand bebouwd
gebied. De aandacht voor handhaving (conservering) en het creëren van intensivering
binnen de bebouwde kom, maken dat het bestemmingsplan conform het ruimtelijke
rijksbeleid is.
Behalve generieke regels, waaraan alle betrokken partijen zijn gebonden, creëert het
rijk voor ruimtelijke waarden van nationaal belang, de Nationaal Ruimtelijke Hoofdstructuur,
ook waarborgen om die te kunnen behouden en ontwikkelen. De Nationale
Ruimtelijke Hoofdstructuur omvat gebieden en netwerken, die voor de ruimtelijke
structuur en het functioneren van Nederland van grote betekenis zijn. Voor deze elementen
draagt het rijk dan ook in het algemeen een grotere verantwoordelijkheid dan
daarbuiten. Ze staan voor complexe en/of kostbare opgaven die rijksbemoeienis noodzakelijk
maken. Het gaat in de stedelijke sfeer om elementen en opgaven, die voortkomen
uit ontwikkelingen met betrekking tot de economie, de infrastructuur en de verstedelijking
en uit het onderlinge verband van deze drie ruimtevragende functies. In de
meer landelijke gebieden gaat het om elementen en opgaven, die voortkomen uit
waarden en ontwikkelingen met betrekking tot water, natuur, cultuurhistorie en landschap.
Het plangebied is niet gelegen binnen een van de gebieden en netwerken die vallen
onder de Nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur.
2.1.2 Nota Belvedère
De nota Belvedère is geformuleerd door de vier ministeries OC&W, VROM, LNV en V&W.
De voornaamste reden voor het in deze nota geformuleerde beleid is de ‘toenemende
landschappelijke vervlakking’. Om de vervlakking tegen te gaan moet cultuurhistorie
sterker richtinggevend worden voor de inrichting van de ruimte. Het Rijksbeleid zal
daarvoor goede voorwaarden scheppen.
In de nota worden gebieden gewaardeerd voor wat betreft hun cultuurhistorie. Er worden
twee soorten gebieden onderscheiden. Op de eerste plaats de Belvederegebieden:
‘hoge gecombineerde cultuurhistorische waarden’. Op de tweede plaats de
gebieden met ‘sectorale cultuurhistorische waarden en een lage ruimtelijke dynamiek’.
De gemeente Werkendam behoort tot de tweede soort gebieden. Het beleid richt zich
in die gebieden op het herkenbaar houden van de historisch gegroeide situatie en het
beschermen van waardevolle elementen. Er wordt vanuit gegaan dat er vele kleinschalige
ontwikkelingen plaats zullen vinden en deze moeten worden begeleid.
Voor het gebied waaronder de kern Werkendam wordt geschaard ziet de nota, provincie
en gemeente als verantwoordelijke. Het Rijk meet zichzelf een rol aan waarin ze
randvoorwaarden aangeeft en faciliteert. Het Rijk levert dan vooral kennis, informatie
en wetten en regels die de activiteiten van provincie en gemeenten ondersteunen.
Croonen Adviseurs
6

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
2.1.3 Panorama Krayenhoff - Linieperspectief’
Het plandocument ‘Panorama Krayenhoff - Linieperspectief’ is opgesteld als basis voor
de bescherming en ontwikkeling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Centraal staat
het bevorderen en ook het bewaken van de samenhang bij het werken aan de Linie.
Het Linieperspectief schetst een op cultuurhistorie gefundeerde ruimtelijke visie in de
vorm van drie kaarten (de Blauwe, Groene en Rode Kaart). De afweging in het integrale
ruimtelijke beleid moet nog gestalte krijgen in de provinciale streekplannen.
Blijkens de Blauwe Kaart vormde het gebied ten zuidoosten van de kern Werkendam in
het verleden een inundatievlak van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dit inundatievlak,
de kom van de Uppelsepolder, lag voor het Werk aan de Bakkerskil uit 1878 en het
Fort aan de Uppelse Dijk uit 1847 (fort Altena).
Belvedèrebegrenzing ‘Nieuwe Hollandse Waterlinie’
Als aanzet voor de planologische verankering in streekplannen heeft de visie op de
toekomst van de waterlinie een vertaling gekregen in drie planologische regimes. Dat
zijn de ‘open velden’, de ‘verdichtingsvelden’ en de ‘liniegezichten’. Het gebied ten
zuidoosten van de kern Werkendam is aangeduid als ‘open veld’. Het regime voor deze
gebieden is erop gericht de landschappelijke openheid te behouden en te versterken.
Factoren als rust, leegte, grondgebonden landbouw en vernatting staan er centraal.
Ten oosten van de kern bevindt zich een gebied dat is aangewezen als verdichtingsveld.
Deze gebieden behoren niet tot het eigenlijke militair-historische complex, maar
zijn van belang om de werking van de Linie in het terrein te verhelderen. Volgens de
lijnvisie bieden de verdichtingsvelden de mogelijkheid om het landschappelijk contrast
met de open inundatievlakken op te bouwen. Verschillende functies zijn daarbij denkbaar.
Kern Werkendam is gelegen buiten de begrenzing van het Belvedèregebied ‘Nieuwe
Hollandse Waterlinie’. Op bovenstaande afbeelding is de begrenzing weergegeven.
Croonen Adviseurs
7

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
2.1.4 Monumentenbeleid
Een deel van het culturele erfgoed wordt beschermd via de Monumentenwet (1988).
Deze wet geeft het Rijk de mogelijkheid om objecten met een leeftijd hoger dan 50 jaar
aan te wijzen als rijksmonument. Rijksmonumenten worden wettelijk beschermd via
het vergunningenstelsel en bij restauratie zijn financiële middelen beschikbaar. De
‘Monumentenwet’ geeft daarnaast de mogelijkheid tot aanwijzing van beschermde
stads- en dorpsgezichten. Onder stads- en dorpsgezicht worden groepen van onroerende
zaken bedoeld die een bijzondere eigenschap hebben en in welke zich een of meer
monumenten bevinden. De aanwijzing zorgt voor extra bescherming via aangepaste
bestemmingsplannen en het daarbij horende vergunningenstelsel. De leeftijdsgrens
van 50 jaar schuift steeds op, er komen daarom steeds meer gebouwen bij die rijksmonument
kunnen worden.
De Monumentenwet richt zich voornamelijk op bescherming. Wanneer het gewenst is
dat monumenten gebruikt worden voor het stimuleren van ontwikkelingen, zullen andere
instrumenten een rol moeten spelen. De Monumentenwet geeft aan gemeenten de
vrijheid om zelf monumenten aan te wijzen en een monumentenlijst op te stellen. Een
gemeentelijk monument mag jonger zijn dat 50 jaar, maar kan geen gebruik maken
van de middelen die het Rijk ter beschikking stelt.
Binnen het plangebied staan momenteel drie rijksmonumenten en een gemeentelijk
monument. De kern Werkendam is niet aangewezen als beschermd stads- of dorpsgezicht
in de zin van de Monumentenwet.
2.2 Provinciaal beleid
Binnen het plangebied staan momenteel drie rijksmonumenten en één gemeentelijk
monument. De kern Werkendam is niet aangewezen als beschermd stads- of dorpsgezicht
in de zin van de Monumentenwet.
2.3 Provinciaal beleid
2.3.1 Structuurvisie Ruimtelijke Ordening
Op 1 oktober 2010 is de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening (SVRO) vastgesteld door
Provinciale Staten. De SVRO bevat de hoofdlijnen van het provinciaal ruimtelijk beleid
tot 2025 (met een doorkijk naar 2040). De visie is bindend voor het ruimtelijk handelen
van de provincie Noord-Brabant en vormt de basis voor de wijze waarop de provincie
de instrumenten inzet die de Wet ruimtelijke ordening biedt. Eén van deze instrumenten
is de provinciale verordening. In de Verordening Ruimte zijn de kaderstellende
elementen uit de SVRO vertaald in concrete regels die van toepassing zijn op (gemeentelijke)
bestemmingsplannen.
De SVRO bevat de hoofdlijnen van het provinciaal ruimtelijk beleid tot 2025 (met een
doorkijk naar 2040). De visie is bindend voor het ruimtelijk handelen van de provincie
Noord-Brabant en vormt de basis voor de wijze waarop de provincie de instrumenten
inzet die de Wet ruimtelijke ordening biedt.
Croonen Adviseurs
8

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Eén van deze instrumenten is de provinciale verordening. In de Verordening Ruimte zijn
de kaderstellende elementen uit de SVRO vertaald in concrete regels die van toepassing
zijn op (gemeentelijke) bestemmingsplannen.
De SVRO gaat in op de ruimtelijke kwaliteiten van de provincie Noord-Brabant. Mens,
markt en milieu zijn binnen de provincie in evenwicht. Daarom kiest de provincie in
haar ruimtelijke beleid tot 2025 voor de verdere ontwikkeling van gevarieerde en aantrekkelijke
woon-, werk- en leefmilieus en voor een kennisinnovatieve economie met
als basis een klimaatbestendig en duurzaam Brabant. Het principe van behoud en
ontwikkeling van het landschap is in de structuurvisie de ‘rode’ draad die de ruimtelijke
ontwikkelingen stuurt. De provincie wil het contrastrijke Brabantse landschap herkenbaar
houden en verder versterken. Daarom wordt ingezet op de ontwikkeling van robuuste
landschappen, een beleefbaar landschap vanaf het hoofdwegennet en behoud
en versterking van aanwezige landschapskwaliteiten.
Binnen de stedelijke structuur worden twee ontwikkelingsperspectieven onderscheiden:
— Stedelijk concentratiegebied (stedelijke regio’s): in het stedelijk concentratiegebied,
inclusief de bijbehorende zoekgebieden voor verstedelijking, wordt de bovenlokale
verstedelijkingsbehoefte opgevangen. Enerzijds om de steden voldoende draagvlak
te geven voor hun functie als economische en culturele motor, anderzijds om het
dichtslibben van het landelijk gebied tegen te gaan.
— Overig stedelijk gebied (landelijke regio’s): het overig stedelijk gebied, met de bijbehorende
zoekgebieden voor verstedelijking, voorziet in de opvang van de lokale verstedelijkingsbehoefte.
Grootschalige verstedelijking is ongewenst en voor woningbouw
geldt het principe ‘bouwen voor migratiesaldo-nul’.
Het plangebied valt onder het overig stedelijk gebied. Bij de opvang van de verstedelijkingsbehoefte
wordt het accent sterker verlegd van nieuwe uitleg naar het bestaand
stedelijk gebied, door in te zetten op herstructurering en onderhoud. Beheer en
(her)ontwikkeling van de bestaande voorraad vragen specifieke aandacht. Er wordt ingezet
op zorgvuldig ruimtegebruik door de ruimte binnen het bestaand bebouwd gebied
zo goed mogelijk te benutten. Hierbij dient rekening te worden gehouden met de
gebiedskenmerken en kwaliteiten van de omgeving.
Voor heel Noord-Brabant zijn gebiedspaspoorten opgesteld. In de gebiedspaspoorten is
aangegeven welke landschapskenmerken bepalend zijn voor de kwaliteit van een gebied
of een landschapstype. Daarnaast zijn de provinciale ambities weergegeven voor
de ontwikkeling van de landschapskwaliteit. Nieuwe ontwikkelingen kunnen een bijdrage
leveren aan de ontwikkeling van nieuwe en gebiedseigen kwaliteiten. Voor de
gemeente Werkendam geldt het gebiedspaspoort Land van Heusden en Altena. Het
Land van Heusden en Altena maakt onderdeel uit van het jonge rivierkleilandschap
met hogere meer zandige oeverwallen langs de rivieren en lager gelegen open rivierkommen
in het binnenland.
Croonen Adviseurs
9

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Kenmerkend voor het Land van Heusden en Altena zijn de rationeel ingerichte grootschalige
en open rivierkleipolders en langgerekte meer besloten oeverwallen. Langs de
rivieren de Afgedamde Maas, de Bergsche Maas en de Nieuwe Merwede ligt een kralenketting
van (kerk)dorpen.
2.3.2 Verordening Ruimte
In de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is vastgelegd hoe de bevoegdheden op het gebied
van ruimtelijke ordening zijn verdeeld tussen rijk, provincies en gemeenten. De provincie
kan door middel van een planologische verordening regels formuleren waarmee
gemeenten bij het opstellen van ruimtelijke plannen rekening moeten houden. De provincie
Noord-Brabant heeft hiertoe de Verordening Ruimte opgesteld. De Verordening
Ruimte bestaat uit twee delen. Fase 1 van de verordening is vastgesteld op
23 april 2010 en is in werking getreden op 1 juni 2010. Fase 2 van de verordening is
deels een herziening van fase 1, waarbij de verordening op onderdelen wordt aangevuld
en gewijzigd. Fase 2 is vastgesteld op 17 december 2010 en treedt op 1 maart
2011 in werking.
In fase 1 van de Verordening Ruimte zijn regels opgenomen met betrekking tot stedelijke
ontwikkeling (onder andere op het gebied van wonen en werken), ecologische
hoofdstructuur (EHS), waterberging, intensieve veehouderij, glastuinbouw en Ruimtevoor-Ruimte.
Fase 2 bevat regels voor een groot aantal andere aspecten, waaronder
windturbines, bovenregionale detailhandel en leisure, grondwaterwinning en hoogwaterbescherming.
Daarnaast wordt een aantal regels uit fase 1 aangevuld/herzien. Zo
bevat fase 2 een regeling met betrekking tot compensatie bij wijzigingen van de EHSbegrenzing
en worden een zorgplicht voor ruimtelijke kwaliteit en investeringsregels
voor landschapsontwikkeling geïntroduceerd. De regels zijn een doorvertaling van het
provinciaal beleid zoals dat is opgenomen in de Ontwerp Structuurvisie Ruimtelijke Ordening.
De regels van de Verordening Ruimte zijn er, in lijn met het beleid van de SVRO, op gericht
om het leeuwendeel van de stedelijke ontwikkelingen plaats te laten vinden in de
stedelijke regio’s en in het bestaand stedelijk gebied. De begrenzingen van de stedelijke
en landelijke regio´s zijn vastgelegd in de kaarten behorende bij fase 1 van de Verordening
Ruimte. In de verordening zijn ook het bestaand stedelijk gebied, de zoekgebieden
voor stedelijke ontwikkeling en de ecologische hoofdstructuur begrensd.
Verordening Ruimte fase 1
Het grootste gedeelte van het plangebied is op de kaarten behorende bij de Verordening
Ruimte aangeduid als ‘bestaand stedelijk gebied’. Buiten het plangebied zijn het
gebied ten westen van de Borcharenweg, het gebied ten zuiden van de Draepkilweg en
de percelen ten noorden van de Lange Wiep aangemerkt als ‘zoekgebied voor stedelijke
ontwikkeling’.
Het Nationaal Park De Biesbosch, ten westen van de kern, maakt deel uit van de ecologische
hoofdstructuur net zoals de Merwede en de waterlopen het Steurgat, de Bruine
Kil en de Bakkerskil ten zuiden van de kern.
Croonen Adviseurs
10

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Daarnaast is in het zuiden ook het gebied tussen de Dijkgraaf en Dekkerweg, de Weerenweg
en de Grotewaardweg aangewezen als ecologische hoofdstructuur.
In de Verordening Ruimte is beschreven hoe deze gebieden moeten worden beschermd.
De gebieden aangewezen als ecologische hoofdstructuur maken geen onderdeel
uit van het plangebied.
Het agrarisch gebied rondom de kern is grotendeels aangewezen als verwevingsgebied.
Percelen in het noorden, oosten en zuiden van het plangebied maken onderdeel
uit van deze verwevingsgebieden. In verwevingsgebieden is sprake van een menging
van functies van ondermeer landbouw, wonen en natuur. In deze gebieden is nieuwvestiging
van intensieve veehouderijen niet wenselijk maar moet hervestiging en uitbreiding
wel mogelijk zijn op plaatsen waar de ruimtelijke kwaliteit of aanwezige functies
zich daar niet tegen verzetten. De Merwede en de waterlopen ten zuiden van het
plangebied zijn aangewezen als extensiveringsgebied. Extensiveringsgebieden zijn een
ruimtelijk begrensd gedeelte van een reconstructiegebied met het primaat wonen of
natuur, waar uitbreiding, hervestiging of nieuwvestiging van intensieve veehouderijen
niet is toegestaan.
Verordening Ruimte fase 2
Op de kaarten behorende bij fase 2 van de Verordening Ruimte is het gebied ten westen
van de kern Werkendam aangewezen als ‘winterbed’. Tussen het gebied aangewezen
als ‘winterbed’ en de kern loopt een primaire waterkering met beschermingszone.
De Bruine Kil en de Bakkerskil, die tevens aangewezen zijn als ‘ecologische hoofdstructuur’,
zijn ook aangewezen als ‘zoekgebied voor behoud en herstel watersystemen’
en als aardkundig en cultuurhistorisch waardevol gebied.
Het gebied ten noorden, oosten en zuiden van de kern valt onder het Nationaal Landschap
De Hollandse Waterlinie. Een deel van dit gebied is ook aangewezen als cultuurhistorisch
waardevol gebied, het gaat om de inundatiegebieden en forten van de Nieuwe
Hollandse Waterlinie.
Een deel van het gebied ten noorden, oosten en zuiden van de kern is aangewezen als
agrarisch gebied. Gebieden ten westen en zuiden van de kern zijn aangewezen als
groenblauwe mantel. In de groenblauwe structuur (ecologische hoofdstructuur en
groenblauwe mantel) is het beleid met name gericht op het behoud en de ontwikkeling
van natuurwaarden. In de agrarische structuur is de ontwikkeling van landbouw van belang,
en daarnaast de ontwikkeling van natuur, landschap, recreatie, wonen en werken.
2.3.3 Uitwerkingsplan Land van Heusden en Altena
De streekplanuitwerking van de landelijke regio Land van Heusden en Altena geeft voor
de gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem de nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen
aan voor de periode tot 2015 met een doorkijk naar 2020. In de landelijke regio is
vraag naar ongeveer 92 hectare bruto bedrijventerrein tot 2020, waarvan 65 hectare
bruto voor de periode tot 2015. Daarnaast dienen er ongeveer 2800 woningen gebouwd
te worden tot 2015.
Croonen Adviseurs
11

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Het Uitwerkingsplan Land van Heusden en Altena (vastgesteld door Gedeputeerde Staten
op 21 december 2004) wordt onder meer gebruikt als kader voor de beoordeling
en de ontwikkeling van ruimtelijke plannen, zoals bestemmingsplannen, die door de
gemeenten worden opgesteld. Bij de planvorming is rekening gehouden met de plannen
voor de Wijde Biesbosch van het project Revitalisering Landelijk Gebied.
De rust, kleinschaligheid en de openheid zijn volgens het uitwerkingsplan 'het goud'
van het gebied. De landelijke regio vormt daarmee een waardevol contrast met de verstedelijkte
gebieden aan de overzijde van de grote rivieren. Doelstelling van het uitwerkingsplan
is het duurzaam behouden en versterken van deze waarden. De drie gemeenten
concentreren het merendeel van nieuwe stedelijke ontwikkelingen in en bij
de kernen op de oeverwal. De gezamenlijke keuze de open ruimtes tussen de kernen
te behouden waardoor de kernen als aparte eenheden herkenbaar blijven, is een voorbeeld
van regionale afstemming.
De gemeenten in de landelijke regio Land van Heusden en Altena mogen ten minste
zoveel woningen bouwen als nodig is voor de eigen bevolkingsgroei. De locaties voor
woningbouw zijn verspreid in de regio gelegen en vrijwel bij iedere kern liggen zoekgebieden
voor verstedelijking. Gemiddeld wordt meer dan 50% van de te bouwen woningen
in de regio in het bestaande stedelijke gebied bijgebouwd.
De gemeente Werkendam zal tot 2015 ongeveer 400 woningen binnen het bestaand
stedelijk gebied bouwen. In het Uitwerkingsplan worden mogelijkheden voor inbreiding
en herstructurering aangegeven. Kansen voor herstructurering zijn er bij De Burcht en
op het terrein van het oude Goezate. Ook de herstructurering van een aantal oude wijken
biedt kansen voor verdichting.
Daarnaast zullen enkele nieuwe woon- en werkgebieden ontwikkeld worden. Door de
ontwikkeling van het woongebied Werkensepolder II (circa 185 ha.) wordt de kern aan
de noordzijde duurzaam afgerond. In het Uitwerkingsplan wordt aangegeven dat voor
het gebied tussen de sportvelden en de Binnenvliet een transformatie afweegbaar is.
Op deze locatie zouden stedelijke voorzieningen op het vlak van sport en recreatie
ontwikkeld kunnen worden. Voor de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein
wordt aan de zuidzijde van de kern circa 40 ha. bruto gereserveerd.
Op de plankaart van het Uitwerkingsplan zijn rond de bestaand kern enkele gebieden
aangeduid waarvoor transformatie tot woongebied afweegbaar is. Aan de westzijde zijn
twee gebieden aangewezen als potentiële woningbouwlocatie. Aan de zuidzijde van de
kern worden een bedrijventerrein ontwikkeld. Tevens wordt hier ruimte gereserveerd
voor een toekomstige uitbreiding van dit bedrijventerrein. Verder wordt op de plankaart
aangegeven dat centrumontwikkeling in de kern Werkendam plaats dient te vinden in
een zone aan weerszijden van de Hoogstraat. Volgens het Uitwerkingsplan liggen hier
kansen voor centrumondersteunende functies, stedelijk wonen en dergelijke.
Vitale centrumgebieden worden van grote betekenis geacht, omdat ze het hart vormen
van steden en dorpen.
Croonen Adviseurs
12

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Uitsnede uit de kaart behorende bij het Uitwerkingsplan (bron: Provincie Noord-Brabant)
Zones langs het Steurgat, de Bruine Kil en de Bakkerskil zijn bestemd voor het beheer
van het kreeksysteem. Deze onderdelen van het landschappelijk raamwerk van het gebied
vormen de structuurdrager van de landschapsstructuur. Het beleid voor deze gebied
krijgt verder inhoud in het kader van de revitalisering van het landelijk gebied,
door de waterschappen of wordt uitgewerkt in de kader van de Groene Hoofdstructuur.
Behalve de bestaande haven aan de Boven-Merwede is tussen de Bruine Kil en het
Steurgat een zoekgebied voor een nieuwe haven aangegeven.
Croonen Adviseurs
13

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
2.3.4 Cultuurhistorische Waardenkaart
Met het uitbrengen van de Cultuurhistorische Waardenkaart en het Kookboek Cultuurhistorie
wil de provincie Noord-Brabant een ‘handvat’ bieden voor het inpassen van cultuurhistorische
waardevolle elementen binnen de ruimtelijke ordening. Het uitgangspunt
is niet het bewaren van ‘monumenten’, maar het inpassen van cultuurhistorisch
waardevolle elementen in de landschappelijke structuur. De kaart bestaat uit een inventarisatie
van historische geografie, historische stedenbouw en bouwkunst, historische
groenstructuren en archeologie, waaraan een waardering is gekoppeld. De consequenties
voor het plangebied zijn beschreven in hoofdstuk 3.
2.3.5 Water in Beeld
In het Tweede Waterhuishoudingsplan en de Partiële Herziening Waterhuishoudingsplan
2003-2006 van de provincie Noord-Brabant heeft de provincie een aantal doelstellingen
geformuleerd, gericht op een impuls van verandering van de waterhuishouding.
Herstel van veerkracht van watersystemen, verminderen van verdroging van natuurgebieden,
vermindering van droogteschade voor de landbouw, weer laten meanderen
van beken, ruimte geven aan water, zijn enkele kenschetsen van deze verandering.
De ruimtelijke ordening is een belangrijke factor in het bereiken van waterdoelstellingen.
Door een ruimtelijke planning die wordt afgestemd op het watersysteem, kunnen
waterdoelstellingen ondersteund en versterkt worden. Belangrijk voor het maken van
een ruimtelijke vertaling van waterbeleid is de beschikbaarheid van kaarten. Uit de inventarisatiefase
van het project ‘Water als ordenend principe’ bleek dat de beschikbare
hydrologische informatie onbruikbaar was. Het bovenstaande heeft geleid tot het
opstellen van het rapport ‘Watersystemen in beeld’.
2.3.6 Aardkundige Waardenkaart
De provincie Noord-Brabant wil haar aardkundige waarden behouden. Aardkundige
verschijnselen zijn van grote betekenis voor zowel de belevingswaarde, als de natuurpotentie
van een landschap. Daarnaast zijn ze ons enige archief met betrekking tot de
oudere geschiedenis van het landschap, waardoor ze zowel wetenschappelijke als
educatieve betekenis hebben. In het streekplan waren de aardkundig waardevolle gebieden
als globaal begrensd opgenomen. Op 30 november 2004 hebben Gedeputeerde
Staten de Aardkundige Waardenkaart Noord-Brabant vastgesteld. Hierop zijn de
grenzen van de aardkundig waardevolle gebieden nauwkeurig vastgelegd. Wat een en
ander betekent voor het plangebied is aangegeven in paragraaf 3.3.3.
2.4 Regionaal beleid
2.4.1 StructuurvisiePlus ‘Land van Heusden en Altena’
De StructuurvisiePlus ‘Land van Heusden en Altena’, door de gemeenteraad van de
gemeente Werkendam vastgesteld op 27 september 2004, is opgesteld in opdracht
van de gemeenten Aalburg, Werkendam, Woudrichem en het Hoogheemraadschap Alm
en Biesbosch. Met het plan wordt beoogd om een aantal knelpunten gezamenlijk op te
lossen.
Croonen Adviseurs
14

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Oplossingen worden gezocht voor de allocatie van bedrijven, het waterbeheer binnendijks,
de ruimtevraag voor de waterafvoer in de benedenrivieren, de hinder voor bewoners
van de verkeerssituatie langs de A27 en de bouw van voldoende en goede woningen.
Met de samenwerking worden drie doeleinden nagestreefd:
— aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid;
— vernieuwing en afstemming van het ruimtelijk beleid van de gemeenten, het waterschap
en de provincie;
— het verkrijgen van een breed draagvlak door een breed, open en interactief planproces.
Een belangrijk vraagstuk dat in de StructuurvisiePlus aan bod komt, heeft betrekking
op woonwensen en leefbaarheid. Het streven is dat bewoners uit de afzonderlijke kernen
hun woonwensen kunnen realiseren en dat de beschikbaarheid van voorzieningen
daarop wordt afgestemd.
Uitsnede uit de StructuurvisiePlus ‘Land van Heusden en Altena’
Croonen Adviseurs
15

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Onderdeel van de StructuurvisiePlus is de plankaart. Op deze kaart zijn onder meer de
hoofdlijnen voor de ontwikkeling van de kernen aangegeven. Door middel van contouren
is per kern de afweegbare ruimte voor nieuwe stedelijke functies gedefinieerd. Voor
Werkendam zijn aan de oostzijde van de kern twee gebieden als zoekzone voor woonuitbreidingen
aangegeven. Uitbreiding van bedrijventerreinen vindt plaats aan de zuidzijde
van de kern. De StructuurvisiePlus voorziet geen grote ruimtelijke veranderingen
binnen het plangebied van onderhavig bestemmingsplan.
2.5 Gemeentelijk beleid
2.5.1 Kwalitatief Beleidskader woningbouw 2005-2015
De nota ‘Kwalitatief Beleidskader woningbouw 2005-2015’ bevat een verkenning ten
behoeve van het te voeren woningbouwbeleid van de gemeente Werkendam. De nota
vormt de basis voor het formuleren van kwalitatieve uitgangspunten voor het woningbouwprogramma.
Verschillende invalshoeken worden met elkaar in verband gebracht
om tot één samenhangend beleidskader te komen. Het betreft de volgende invalshoeken:
1 doelgroepen;
2 koop/huur;
3 woningtypen/kwaliteitseisen;
4 particulier opdrachtgeverschap;
5 toewijzingsbeleid.
Ten aanzien van de doelgroepen waarop het beleid zich in de gemeente Werkendam
dient te richten, worden in de notitie de volgende uitspraken gedaan:
‘Tot 2015 dienen in de woningproductie 118 ouderwoningen te worden gerealiseerd ten
behoeve van te realiseren woonzorgcomplexen en 15 zelfstandige ouderenwoningen.
Voor het zogenaamde clusterwonen en begeleid/beschermd wonen moet ruimtelijke re-
servering plaatsvinden. De in deze vorm te realiseren wooneenheden tellen echter niet
mee in het woningbouwcontingent.
Voor ouderen zonder zorgvraag al dan niet met een lichte functiebeperking en niet-
ouderen met zo’n functiebeperking moeten tot 2015 353 nieuwe levensloop woningen
worden gerealiseerd.
Aan het eind van iedere verhuisketen staat een starter. Starters zijn daarom het meest
geholpen met een dynamische woningmarkt waarbinnen veel wordt verhuisd. Vanwege
de op dit moment stagnerende economie wordt er minder verhuisd en daarom is er spe-
ciale aandacht voor starters nodig in Sleeuwijk en Werkendam. Het bouwen van direct
voor starters gelabelde nieuwbouw koopwoningen in Sleeuwijk is een oplossing. Voorts
dient zowel in Werkendam als Sleeuwijk een evenredig deel van de vrijkomende huurwo-
ningen te worden toegewezen aan starters (vastleggen in prestatieafspraken) Er is spra-
ke van een toenemende vraag naar passende huisvesting vanuit de doelgroepen (oude-
ren) en in het algemeen naar meer kwaliteit. Doorstromers zijn zeer belangrijk voor de
starters op de woningmarkt. Doorstroming is te stimuleren door in de nieuwbouwsector
de passende woningen te bouwen voor de doorstromers.
Croonen Adviseurs
16

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Vooral de bouw van ouderen woningen (zowel koop als huur) en overige koopwoningen in
midden en bovensegment stimuleert de doorstroming. Spelregels voor toewijzing van
woningen aan urgenten dienen te worden vastgelegd in prestatieafspraken’.
Blijkens het Kwalitatief Beleidskader Woningbouw 2005-2015 houdt gronduitgifte op
basis van particulier opdrachtgeverschap een inspanningsverplichting voor de gemeente
in. Uit het beleidskader komt naar voren dat voor de kern Werkendam in totaal 429
woningen worden geraamd, waarvan tweederde koopwoningen en een eenderde
huurwoningen zal moeten zijn. De aspecten van het kwaliteitskader zijn per kern cijfermatig
vertaald. Voor de kern Werkendam levert dit het volgende beeld op:
Tabel: Kwaliteitskader in cijfers voor de kern Werkendam
WoZoCo VZZ LLW Starter Overig Totaal
Huursector 29 47 66 143
Koopsector 95 191 286
WoZoCo=woningen in woonzorgcomplex
VZZ=Verspreid zelfstandig gelegen ouderenwoningen met zorg
LLW=levensloop woning
Starter=nieuwbouwwoning die uitsluitend bestemd is voor starter op de woningmarkt
Overig=alle nieuw te bouwen woningen die niet behoren tot een van de hiervoor genoemde categorieën.
Veelal zijn dat doorstroomwoningen die echter ook voor starters toegankelijk zijn. Alle woningen in koop-
en huursector zijn doorstroomwoningen met uitzondering van de direct gelabelde starterswoningen.
Onderhavig bestemmingsplan omvat het juridisch regelen van de bestaande situatie.
Het bestemmingsplan voorziet niet rechtstreeks in de oprichting van nieuwe woningen.
2.5.2 Groenstructuurplan
In 1998 is door de gemeente Werkendam een Groenstructuurplan vastgesteld. Dit plan
bevatte de hoofdlijnen van het ruimtelijk beleid voor het openbaar groen. Inmiddels is
in 2009 opnieuw een Groenstructuurplan vastgesteld. Immers, in de afgelopen periode
van tien jaar zijn er, bijvoorbeeld op het gebied van omgaan met het milieu en de relatie
met water, nieuwe inzichten ontstaan.
Voor de kern Werkendam geldt dat de gemeente de dragers van de groenstructuur
wenst te behouden en te versterken. Daartoe zijn in het Groenstructuurplan drie thema’s
geformuleerd. Het thema ‘Boomstructuur’ richt zich op het fasegewijs aanvullen/omvormen
van doorgaande boomstructuren, behoud en herstel parkzones met verspreide
bomen langs dorpsranden en het aanvullen van kleinere schakels. Het tweede
thema ‘Natuur het dorp in’ richt zich op het tot stand brengen van groene raamwerken
in de kern Werkendam, die ervoor moeten zorgen dat bepaalde flora- en faunasoorten
de ruimte krijgen. Gedacht kan worden aan het ontwikkelen van natuurlijke oevers en
natuurlijk bermbeheer op dijken en buitenwegen. Het laatste thema ‘spelen en wandelen’
richt zich onder andere op het koppelen van het centrum met de Cloppenwaard.
Navolgende afbeelding geeft een overzicht van de hoofdgroenstructuur, gebaseerd op
de thema’s van het Groenstructuurplan.
Croonen Adviseurs
17

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Uitsnede uit het Groenstructuurplan (bron: gemeente Werkendam)
In het groenstructuurplan is per kern aangegeven hoe aan de verschillende thema’s
van het structuurplan concreet invulling kan worden gegeven. Voor Werkendam zijn
concreet 27 aandachtspunten verwoord. Hiervan zijn de volgende punten van belang
voor het plangebied:
1 natuur in de Cloppenwaard verbinden met het dorp, kansen voor struinnatuur; laarzenpad;
2 accentueren van de aantakkingen van het dorp op de rivierdijk;
Croonen Adviseurs
18

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
3 plein wordt binnenkort opnieuw ingericht; waarborgen voldoende aanplant van grote
bomen. Dit nu te functioneel ogende parkeerplein opnemen in de boomstructuur,
bomen toevoegen;
4 laantje: behoud monumentale kwaliteit. Boomstructuur met eerste grootte bomen
behouden/herstellen in geval van doorzetten van de Kastanjeziekte;
5 relatie van het dorp met de dijk, de aantakkingen zijn waardevolle plekken! Sfeer
versterken, aanzetten met bomen indien mogelijk;
6 snoeibeheer bomen intensief: niet in overeenstemming wijksfeer. Omvormen naar
nevenstructuur op termijn (zie tevens Kappenwaard);
7 behoud en herstel hoofdboomstructuur Sigmondstraat, koppeling maken richting
Van Randwijklaan;
8 knelpunt ruimtelijke kwaliteit: De Kwinter. Gebouw en terreininrichting sluiten niet
aan op sfeer omgeving. Oplossing RO. Kans: groener beeld bij het dijkje;
9 behoud en herstel hoofdboomstructuur; enkelzijdige laanstructuur Van Randwijklaan/Raadhuislaan;
10 kans: samenhang in deze ‘groene long’ verbeteren en behouden. Zichten en bomen;
11 ontwikkeling RO Postelstraat; bomen 1e of 2e grootte planten als nevenstructuur.
12 maken ontbrekende schakel in boomhoofdstructuur: Werkina;
13 dijkverzwaring (eigendom waterschap) aangrijpen om prettigere verblijfsruimte te
maken van dijk, aansluitend op plan Cloppenwaard; koppeling stedelijk-landelijk.
Het toevoegen van een mooi element (muurtje, hekje, voetpaden, nader uit te detailleren)
zal Werkendam een eigen gezicht aan het water geven;
14 ontoegankelijke groenstructuur aan de noordoostrand van de kern Werkendam.
Kans: rand aanzetten en ontsluiten. Aandacht voor koppelingen met de wijk. In
combinatie met de reeds vastgestelde maatregelen uit het waterplan. Toevoegen
van bruggetjes, ommetje, streefbeeld is Acacialaan Sleeuwijk. Mogelijkheden financiering
fonds rood-met-groen koppeling;
15 kans inrichting historisch dijklint; accentueren van kruisingen, kleinschalige sfeer
doorzetten;
16 entree zuidoost: aanzetten met bomen (boomweide) ter plaatse van voormalige rijbanen;
17 in verband met kastanjeziekte; behoud en herstel boomstructuur. Bijvoorbeeld jonge
kastanjes nu al weg halen, plant carré aan rond kerkhof in andere soort. Bij
eventueel toekomstig wegvallen van het ‘Laantje’ door ziekte is er dan in ieder geval
nog een groen kader voor de begraafplaats;
18 groene kwaliteit van Kerkewiel en Laantje doortrekken; Hertenkamp herinrichten
als wandelpark met het monument als centraal punt;
19 dokpark. Huidige inrichting gedateerd plus actuele kwestie sanering bodem. Voorstel:
integrale herinrichting met kansen voor verbeteren van sociale veiligheid en
overzicht;
20 zware laanstructuur beëindigen met accent (plaatsen kunstobject);
21 vanuit het waterplan worden natuurlijke oevers gemaakt waar dit praktisch gezien
mogelijk is. Groenstructuur hierbij waarborgen op termijn;
22 wijkgebonden planvoorstel Hofjes: parkeerproblematiek, snippergroen.
Croonen Adviseurs
19

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Bij de toekomstige ontwikkeling van de kern zal aan deze aandachtspunten (verbeterpunten)
invulling gegeven worden.
2.5.3 Waterplan Werkendam 2008-2015
Achtergrond
Bij de zorg voor het water zijn diverse afdelingen van de gemeente Werkendam en het
waterschap Rivierenland betrokken. Water trekt zich natuurlijk niets aan van de bestuurlijke
grenzen en de taakverdeling die tussen betrokken beheerders is overeengekomen.
Voor een goed en kosteneffectief waterbeheer (dat is afgestemd op de ruimtelijke
ontwikkelingen in de gemeente) is een goede afstemming en samenwerking tussen
de gemeente en het waterschap dan ook een absolute voorwaarde. Om deze samenwerking
vorm te geven hebben de gemeente Werkendam en het waterschap Rivierenland
een gemeenschappelijk waterplan ontwikkeld voor de vijf kernen in de gemeente
Werkendam: Werkendam, Sleeuwijk, Nieuwendijk, Hank en Dussen. Het Waterplan
Werkendam 2008-2015 is in november 2007 vastgesteld door de raad van de
gemeente Werkendam. Er is tevens een Uitvoeringsprogramma Waterplan 2008-2015
vastgesteld. Aan het einde van deze paragraaf wordt globaal op de inhoud van het uitvoeringsprogramma
ingegaan.
Doel
Het hoofddoel van het gemeentelijke waterplan is het realiseren van een gezond en
veerkrachtig watersysteem, dat voldoet aan de landelijke en Europese normen en dat
is gebaseerd op een gezamenlijke visie van gemeente en waterschap op een duurzame
waterhuishouding in de gemeente. In het waterplan worden concrete afspraken gemaakt
over de stedelijke wateropgave (kwantiteit en kwaliteit) en de vereiste inspanningen
om het watersysteem vóór 2015 op orde te brengen en te houden. Belangrijke
nevendoelstellingen zijn:
— Het afstemmen van waterbeleid binnen en buiten de gemeente, zodat de stedelijke
wateropgaven gerealiseerd worden tegen de laagst maatschappelijke kosten.
— Het vergroten van het maatschappelijk bewustzijn van water; daartoe worden bij de
uitvoering van het plan waar mogelijk bewoners betrokken.
— Het maken van concrete afspraken over ambities, maatregelen, de bekostiging en
de doorwerking daarvan in de ruimtelijke ordening en (meerjaren)begrotingen van
beide partijen. Kosteneffectiviteit en laagst maatschappelijke kosten zijn hierbij
voorwaarde.
Conclusies voor de kern Werkendam
In de kern van Werkendam voert het westelijke deel vrij af naar het lager gelegen oostelijke
deel, waar het overtollige water zich verzamelt. In het oostelijke deel kunnen
daardoor bij hevige neerslag flinke peilstijgingen optreden en is er een wateropgave
met een omvang van 0,8 ha. Vooral bij de kinderboerderij en bij het gemeentehuis op
de taluds vindt inundatie plaats.
Wanneer de afvoer vanuit de kern naar het landelijke gebied wordt begrensd (‘niet afwentelen’)
neemt de wateropgave fors toe. Een aantal duikers in de Voorstevliet is krap
en belemmert de afvoer, waardoor in het Kerkewiel en de Voorstevliet hoge waterstanden
kunnen voorkomen.
Croonen Adviseurs
20

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
De wateren in de kern worden gevoed door kwel, waardoor er geen watertekort is gedurende
drogere perioden. Er wordt geen water ingelaten in de kern. Het Nonnegatswiel
heeft een goede waterkwaliteit en ecologische kwaliteit en vormt daarnaast een
belangrijk ruimtelijke element in het stedelijk gebied. In het nabijgelegen Kerkewiel waren
regelmatig problemen met de waterkwaliteit, botulisme, algengroei en de ecologische
kwaliteit was laag. Dit kwam vooral door voedselrijke kwel en bagger en in mindere
mate door de (zeer kleine) overstort die erop uitkomt. In het verleden is er al beluchting
in het wiel geplaatst. Inmiddels zijn aanvullende maatregelen uitgevoerd: baggeren,
verflauwen van een deel van de oevers, aanplanten oever- en waterplanten en
aanleg van een vissteiger. De ontwikkeling tot een gezonder water(ecosysteem), dus
water- en ecologische kwaliteit, zal de komende jaren worden gevolg door gemeente en
waterschap. De situatie zou verder verbeterd kunnen worden door de verversing te
verbeteren door regenwater van afgekoppeld verhard oppervlak naar het Kerkewiel te
leiden. De inbreidingslocatie De Burcht biedt hier kansen voor.
De ecologische kwaliteit in de Voorstevliet is laag, de watergang is smal en er komt een
riooloverstort uit een bergbezinkbassin op uit. Het verontreinigde water uit de riooloverstort
op de watergang aan de Havenstraat -Hooftlanden blijft lang aanwezig in
de ontvangende watergang omdat er weinig doorvoer is. De vijver in het Oude Dokpark
biedt kansen voor natuurvriendelijke oevers en vernatting.
Concrete maatregelen Uitvoeringsprogramma Waterplan
In het Uitvoeringsprogramma van het Waterplan zijn verscheidene maatregelen met
betrekking tot de omgang met water in de kern Werkendam opgenomen. Een gedeelte
van deze maatregelen betreft het aanleggen van natuurvriendelijke oevers langs bestaande
waterlopen en vijvers (onder andere Werkensevliet, de Kooi). Daarnaast zijn
maatregelen geformuleerd die gericht zijn op het vergroten van de waterbergingscapaciteit
en afvoer van het water in het gebied. Tevens wordt aangegeven op welke wijze
de afkoppeling van water bij nieuwe locatieontwikkelingen ingepast kan worden in het
bestaande watersysteem (onder andere locatie De Burcht en Sigmondschool).
2.5.4 Welstandsnota
Sinds 1 juli 2004 kan welstandstoetsing van bouwplannen alleen nog maar plaatsvinden
als de gemeente beschikt over een welstandsnota, waarin de toetsingscriteria van
bouwplannen zijn opgenomen. De gemeente Werkendam beschikt over een dergelijk
nota. In de welstandsnota Werkendam zijn vier welstandsniveaus geformuleerd:
Niveau 1:
In de eerste plaats zijn die gebieden aangewezen die van cruciale betekenis zijn voor
het totaalbeeld van de kernen en het landschap.
Verder is niveau 1 toegekend aan gebieden met hoge cultuurhistorische, architectonische,
landschappelijke of stedenbouwkundige waarde. In een beschermd dorpsgezicht
met niveau 1 zal de welstandscommissie op meer beoordelingsaspecten adviseren en
de criteria bij deze beoordelingsaspecten ook nauwgezetter toepassen.
Croonen Adviseurs
21

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Voor individuele monumenten en de directe belendingen wordt altijd niveau 1 gehanteerd,
ongeacht het niveau van het gebied waarin ze liggen. Niveau 1 wordt ook toegekend
aan nieuw te ontwikkelen gebieden waarvoor een hoog ambitieniveau is vastgelegd
in het stedenbouwkundig plan of het beeldkwaliteitplan.
Niveau 2: regulier
Onder dit niveau vallen de gebieden die om een zorgvuldige afstemming vragen van
nieuwe bouwkundige ingrepen. Niveau 2 is van toepassing op de meeste coherente
woon- werk- en leefomgevingen. In de gemeente kunnen we globaal de volgende gebieden
onderscheiden die onder niveau 2 vallen:
— buurt- en ontsluitingswegen;
— dorps- en stadsranden;
— woonbuurten;
— bedrijventerreinen op prominente locaties;
— buitengebied.
Niveau 3: soepel
Niveau 3 geldt in principe alleen voor gebieden met een beperkte betekenis voor het
openbare ruimte, zoals industrieterreinen, of gebieden waar zeer bewust gekozen is
voor een grote mate van vrijheid. Deze gebieden kunnen afwijkingen van de bestaande
ruimtelijke structuur (voor zover aanwezig) zonder al te veel problemen verdragen. Er
zal bij de welstandstoetsing niet gedetailleerd op architectonische kwaliteiten worden
beoordeeld. Onder dit niveau vallen de volgende gebiedssoorten:
— op zichzelf gelegen gebieden die weinig invloed uitoefenen op de omgeving;
— bedrijventerreinen met een laag representatief gehalte;
— gebieden waar de beeldwaarde weinig prioriteit heeft.
Niveau 4: welstandsvrij
In gebieden met niveau 4 worden plannen niet getoetst aan redelijke eisen van welstand.
Wel geldt hier de excessenregeling. Niveau 4 kan gelden voor sommige nietopenbaar
toegankelijke gebieden, zoals kazerneterreinen, of voor een nieuw te ontwikkelen
gebied waarin, bij wijze van experiment, geen beperkingen worden gesteld aan
onderlinge afstemming en architectonische vormgeving. Bouwplannen worden in deze
gebieden overigens wel aan alle andere voorschriften getoetst, zoals het bouwbesluit
en het bestemmingsplan, waarin zaken als rooilijnen, goot- en nokhoogte kunnen worden
vastgelegd.
Croonen Adviseurs
22

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Binnen de kern Werkendam zijn verschillende typen deelgebieden te onderscheiden.
Zie navolgende afbeelding ter verduidelijking.
Uitsnede uit de Welstandsnota (bron: gemeente Werkendam)
H2 Gemengd woonlint: Sportlaan, Hooftlanden. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau
1
H3 Historisch stedelijke bebouwing: Hoogstraat e.o. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau
1
H4 Gemengde bebouwing: Zevenhuizen. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau
1
H5a Dijkbebouwing: Sasdijk, Bandijk, Vissersdijk, Zandwei. Voor dit gebied geldt een
welstandsniveau 1
H5b Dijkbebouwing: Werkensedijk. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 1
W3 Woongebied - Tuinwijk Bruigomstraat en omgeving. Voor dit gebied geldt een
welstandsniveau 2
W4 Woongebied - Sigmondstraat en omgeving - Wierinxwal en omgeving. Voor dit
gebied geldt een welstandsniveau 2
W5 Woongebied - Graaf van Hornelaan/De Graaff en omgeving - Hofstee en omgeving.
Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 2
W6 Woongebied - Pauwelsweer/Talingpad en omgeving - Zilverschoon/Klaproos en
omgeving. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 2
W8 Woongebied - Binnengriend e.o. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 2
W9 Individuele woningbouw. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 2
Croonen Adviseurs
23

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
W12 Bijzondere verkavelingsgebied/woningtypologie Fort. Voor dit gebied geldt een
welstandsniveau 2
B2 Bedrijventerrein. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 2
G1 Parken en groengebieden. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau 2
T4 Op zich zelf staande bebouwing: voorzieningen. Voor dit gebied geldt een welstandsniveau
2.
De gemeente verwacht in 2011 nieuw welstandbeleid vast te stellen. In het nieuwe beleid
is ervoor gekozen om een indeling te maken in gebieden met een welstandtoets en
welstandsvrije gebieden. Voor de gebieden in het plangebied die onder welstandsniveau
1 vallen, blijft een welstandstoets verplicht, de overige gebieden worden welstandsvrije
gebieden.
2.5.5 Vigerende bestemmingsplannen
De huidige juridisch-planologische basis voor het ruimtelijk beleid met betrekking tot
de kern Werkendam wordt gevormd door 8 bestemmingsplannen of herzieningen van
bestemmingsplannen van verschillende datum. Onderstaande tabel bevat een overzicht
van de vigerende bestemmingsplannen in het plangebied.
Tabel: Vigerende bestemmingsplannen kern Werkendam
Bestemmingsplan vaststelling goedkeuring
Kern Werkendam 24 juni 1997 20 januari 1998
Wijzigingsplan I bestemmingsplan Werkendam (per-
ceel Vissersdijk huisnrs. 77-79)
1 e herziening bestemmingsplan kern Werkendam
(perceel Laantje 2)
Wijzigingsplan II bestemmingsplan kern Werkendam
(perceel Zandwei)
Wijzigingsplan III bestemmingsplan kern Werkendam
(perceel Vissersdijk)
Croonen Adviseurs
24
19 januari 1999 n.v.t.
5 oktober 1999
5 september 2000 2 november 2000
29 juni 1999 24 augustus 1999
18 januari 2000 n.v.t.
Wijzigingsplan IV Oud Sas1 13 juni 2000 n.v.t .
13 juni 2000
Woongebied Werkense Polder 1 september 1992 5 maart 1993
De Werkense Polder 26 augustus 1986 12 december 1986
Cultureel Centrum 25 mei 1993 18 augustus 1993
Onderhavig bestemmingsplan vormt één integrale herziening van bovengenoemde bestemmingsplannen.
1 Bij besluit van 15 december 2005 hebben Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant voor onderhavig
bestemmingsplan vrijstelling verleend van de herzieningsplicht ingevolge artikel 33, lid 2 WRO, voor ten
hoogste 10 jaren na datum goedkeuring

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
2.5.6 Startnotitie herziening bestemmingsplannen kern Werkendam en Nieuwendijk
Door de afdeling Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting van de gemeente Werkendam
is de ‘startnotitie herziening bestemmingsplannen kernen Werkendam en Nieuwendijk’
opgesteld. In de notitie zijn de uitgangspunten voor de actualisering van beide
bestemmingsplannen geformuleerd. Deze startnotitie is als separate bijlage opgenomen
bij dit bestemmingsplan.
Croonen Adviseurs
25

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Croonen Adviseurs
26

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
3 Beschrijving bestaande situatie
Voor het opstellen van een bestemmingsplan is het van belang dat de uitgangssituatie,
de bestaande situatie in het plangebied, goed in beeld wordt gebracht. In dit hoofdstuk
volgt een beschrijving van deze bestaande situatie.
3.1 De huidige topografische situatie
De kern Werkendam is gelegen in het Land van Heusden en Altena. Ten oosten van de
kern loopt de snelweg A27. De Dijkgraaf den Dekkerweg vormt de hoofdweg die vanaf
knooppunt De Tol naar de kern Werkendam leidt. De Borcharenweg, Sportlaan en Van
Randwijklaan vormen de hoofdontsluitingsweg die door de bebouwde kom loopt. Ten
zuidoosten van de kern sluit de Borcharenweg aan op de Dijkgraaf den Dekkerweg.
De kern Werkendam ligt aan de Merwede, op de plaats waar vroeger het riviertje De
Werken uitmondde. Ten zuiden van Werkendam lopen de Bakkerskil, het Steurgat en
de Bruine Kil. De relatie met het water is in de loop der tijd bepalend geweest voor de
ontwikkeling van het dorp. Veel inwoners van Werkendam verdienden hun brood met
de visserij, dijkenbouw of griendproductie- en verwerking. Ook tegenwoordig heeft Werkendam
door middel van zijn binnenhavens nog een belangrijke binding met het water.
Het plangebied wordt globaal gevormd door de naoorlogse woonuitbreidingen van
Werkendam, inclusief de historische linten Vissersdijk en Werkensedijk. Het oude centrum
(Hoogstraat, Lijnbaan, Gedempte Haven) valt niet binnen het plangebied van dit
bestemmingsplan. Ook de havens en bedrijventerreinen aan de zuidzijde van de kern
vallen buiten de begrenzing.
Er zijn verschillende ruimtelijke dragers van het plangebied te onderscheiden. Allereerst
zijn er de historische dijklinten. Ten aanzien van de Vissersdijk geldt dat het patroon
van de omliggende wijken zich heeft geschikt naar de oriëntatie van deze dijk en
het oorspronkelijke verkavelingspatroon. De grillig kronkelende Werkensedijk ligt daarentegen
als het ware los van zijn omgeving. Door zijn herkenbare verschijningsvorm en
de aanwezige wielen, vormt deze dijk zowel een beeld- als structuurbepalend element
in het noordelijk deel van het plangebied. Een tweede categorie van ruimtelijke dragers
wordt gevormd door de wijkontsluitingswegen die door het plangebied lopen. Het betreft
(gedeelten van) de Borcharenweg, de Sportlaan, de Raadhuislaan, de Van Randwijklaan
en de Sigmondstraat. De laatste categorie ruimtelijke dragers wordt gevormd
door de restanten de Bakkerskil en de negentiende-eeuwse binnenhaven (zie paragraaf
3.3). Hoewel grote delen van deze watergangen gedempt of gewijzigd zijn, is hun
ligging in de plattegrond van het plangebied nog duidelijk afleesbaar.
Croonen Adviseurs
27

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Een bijzondere ruimtelijke situatie binnen het plangebied is te vinden in de omgeving ’t
Laantje, vanwaar zicht is op het Kerkewiel, de naastgelegen begraafplaats en de bebouwing
langs de Werkensedijk. Ook de omgeving van het Nonnewater heeft een sterk
afwijkend karakter van de rest van het plangebied en kan om die reden als bijzonder
worden gekarakteriseerd. Het wijkje Zevenhuizen in de omgeving van de oude Binnenhaven
vormt door de enigszins ongeplande structuur langs stegen een derde gebied
met een bijzondere ruimtelijke inrichting. Tot slot wordt ook het Raadhuisplein en omgeving
genoemd. Het betreft een clustering van publieke functies die centraal in de naoorlogse
woonwijken is gelegen. De schaal en maat van de aanwezige bebouwing en
de ruime opzet van de openbare ruimte wijken duidelijk af van de omliggende woonwijken.
3.2 De huidige functionele situatie
In het plangebied domineert de woonfunctie. Het overgrote deel van het plangebied
bestaat uit woonuitbreidingen uit de naoorlogse periode. Slechts op enkele plaatsen in
het plangebied komt detailhandel of bedrijvigheid voor. Verspreid komen maatschappelijke
doeleinden voor in het plangebied. Een clustering van publieke voorzieningen is
te vinden in de omgeving van het Raadhuisplein. Het merendeel van de centrumfunctie
bevindt zich in de omgeving van de Hoogstraat en daarmee buiten de begrenzing van
het plangebied.
Binnen het plangebied liggen enkele grote watergangen die met elkaar in verbinding
staan. In het zuidelijk gedeelte van het plangebied loopt een watergang langs de Bandijk,
Dijkgraaf den Dekkerweg en Borcharenweg. Deze watergang vervolgt langs de
Sportlaan en sluit aan op een gedeelte van de oude Vervoornsche Vliet. Een andere
grote watergang die door het plangebied loopt is een oude loop van De Bakkerskil.
3.3 Ondergrond
3.3.1 Geologische situatie
In de ondergrond bevindt zich op een diepte van zo’n 11 m-mv een pakket grindhoudend
grof zand dat in het Pleistoceen is afgezet door de Rijn. In het Holoceen is deze
laag bedekt met lagen veen, klei en zand. Door de invloed van de Maas en Rijn is het
veenvormingsproces verscheidene malen onderbroken. Dit heeft geresulteerd in een
ondergrond waarin lagen veen en klei in laagjes opeengestapeld is.
Blijkens de toelichting op de Bodemkaart van Nederland schaal 1:50.000, wordt de
geologische situatie in de omgeving van de kern Werkendam gekenmerkt door de
aanwezigheid van Holocene afzettingen. Aan de zuidzijde van de Werkensedijk is sprake
van stroom- en komafzettingen (Westland Formatie - Afzettingen van Tiel). Het betreft
fluviatiele afzettingen in een perimariene gebied. Aan de noordzijde van de Werkensedijk
komen zoetegetijdenafzettingen (Westland Formatie - Afzettingen van Tiel III)
voor. Deze afzettingen zijn vlak na de inbraak tijdens de St. Elisabethvloed van 1421
gevormd.
Croonen Adviseurs
28

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Door zeer hoge rivierstanden in 1421 en 1422 drong het water van de Merwede via
geulen die tijdens de St. Elisabethvloed waren ontstaan het gebied in. Vanuit de bestaande
stroomsystemen werden grofzandig zavel en klei gesedimenteerd. Plaatselijk
bedekte deze nieuwe laag veengronden en eerder afgezette zoete-getijdenafzettingen.
Door inklinking van het veen liggen deze gronden tegenwoordig laag. De hoog gelegen
stroomruggronden van het riviertje De Werken verhinderde dat het vloedwater ten zuiden
van de huidige Werkensedijk werd afgezet.
Behalve aan de noordzijde van de Werkensedijk zijn ook zoetwatergetijdeafzettingen
langs het Steurgat en de Bruine Kil afgezet. Nadat het gebied ten oosten van de Werkensedijk/Kornssche
Dijk in 1461 was omdijkt ging het sedimentatieproces in het westen
door. Dit verklaart de hogere ligging van het gebied ten westen van deze dijk. Door
overstromingen vanuit killen als het Steurgat en de Bakkerskil werd nog lange tijd materiaal
afgezet.
Op de hoogtekaart is duidelijk zichtbaar dat het gebied ten westen van de kern Werkendam
door de rivierafzettingen een hogere ligging heeft gekregen. De lagere ligging
van het gebied ten noorden van de Werkensedijk is mede te verklaren door de inklinking
van overspoelde veenlagen.
Op de hoogtekaart is zichtbaar dat de gronden ten noorden van de Werkensedijk lager zijn gelegen. Door
overstromingen in de jaren na de St. Elisabethvloed (1421) is daar bovenop de aanwezige veengronden en
fluviatiele afzettingen een nieuw sedimentatiepakket afgezet. De stroomruggronden langs het riviertje De
Werken zijn de hoger gelegen gronden die langs de Werkensedijk liggen. Werkendam ligt op deze hogere rug.
Het gebied ten zuiden van Werkendam ligt hoger doordat het sedimentatieproces na het gereedkomen van de
Werkensedijk/Kornschedijk in 1461 nog enkele eeuwen is doorgegaan.
Croonen Adviseurs
29

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
3.3.2 Bodemkundige situatie
Blijkens de Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000 worden de gronden in het
plangebied gekenmerkt door de aanwezigheid van vaaggronden. Bodemvorming heeft
hier plaatsgevonden onder natte omstandigheden. In de bodem heeft zich geen duidelijk
profiel gevormd (vaaggronden). In de poldervaaggronden kunnen zowel diepe als
ondiepe winter- en zomergrondwaterstanden voorkomen.
Aan de oostzijde van het plangebied betreft het zeekleigronden: materiaal is afgezet
onder invloed van getijdenbewegingen. Sedimentatie van zeeklei heeft hier plaatsgevonden
in een zoet milieu (op de bodemkaart aangegeven met de toevoeging e…). Aan
de westzijde van het plangebied treft men rivierkleigronden. Deze gronden bestaan
overwegend uit (zware) zavel en lichte klei. De volgende typen poldervaaggronden komen
binnen het plangebied voor:
Rivierkleigronden - Kalkloze poldervaaggronden (Rn67C, zavel en lichte klei)
De gronden ter hoogte van de Werkensedijk vallen onder deze eenheid. Het gaat om
zogenaamde stroom-op-kom-op-stroom gronden. De bovenlaag bestaat voornamelijk
uit lichte klei. Tussen de 40 en 80 cm diepte gaat de lichte klei over in compacte kalkloze
zware klei.
Rivierkleigronden - Kalkhoudende poldervaaggronden (Rn52A, zavel)
De gronden van deze soort die liggen tussen Werkendam en Sleeuwijk zijn ontstaan als
gevolg van oeverwaldoorbraken onder invloed van hoge waterstanden in de Merwede.
Rivierkleigronden - Kalkhoudende poldervaaggronden (eRn66A, zavel en lichte klei)
Deze bodemsoort komt voor langs de randen van kommen. De kalkrijke toplaag bestaat
uit zoetegetijdenafzettingen. Ten zuiden van Werkendam is de kalkrijke kleibovengrond
afgezet vanuit de Merwede. Aan de noordzijde heeft sedimentatie plaatsgevonden
in de jaren na de St. Elisabethsvloed, waarbij veen is overspoeld (toevoeging
v…). Een veenlaag bevindt zich onder Door de inklinking van het veen hebben deze
gronden een lage ligging.
Rivierkleigronden - kalkhoudende poldervaaggronden (Rn95A, zware zavel en lichte
klei)
De gronden in de noordwestelijke punt van het plangebied vallen onder de kalkhoudende
poldervaaggronden. Dit zijn gronden die met name voorkomen langs de randen
van de stroomruggen, op de overgang van de zware komkleigebieden. De bovengrond
is enigszins ontkalkt.
Croonen Adviseurs
30

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Rivierkleigronden - kalkhoudende poldervaaggronden (associatie Rn52A/Rn15A, zavel)
Deze gronden liggen in een smalle strook langs de Bakkerskil ten zuiden van de kern
Werkendam. Na de St. Elisabethsvloed is langs de Bakkerskil een bovenlaag van kalkrijke
zavel afgezet die plaatselijk op een diepte tussen de 60cm en 80 cm overgaat in
matig fijn zand.
Uitsnede uit de bodemkaart
Croonen Adviseurs
31

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Zeekleigronden - Kalkrijke poldervaaggronden (eMn25A, zware zavel)
Deze gronden hebben een homogene profielopbouw. Vanaf 100 a 140 cm komt dikwijls
zware kalkloze rivierklei voor. Deze gronden hebben een relatief hoog siltgehalte,
waardoor de capillaire opstijging van water in de bodem groot is. De gronden van deze
eenheid die zich ten noorden van de Werkensedijk bevinden zijn afgezet als gevolg van
een dijkdoorbraak ter hoogte van het Nonnegatswiel.
Zeekleigronden - Kalkrijke poldervaaggronden (associatie eMn22A/eMn25A, zware
zavel)
Deze associatie ligt langs de Bruine Kil en Bakkerskil ten zuiden van Werkendam. Het
betreft perimariene afzettingen die na de St. Elisabethsvloed afgezet zijn. In dit gebied
komen smalle banen voor waar zand ondieper dan 80 cm begint (eMn22A) naast gedeelten
waar zand dieper dan 80 cm begint of zelfs binnen 120 cm niet voorkomt
(eMn25A). Het zand is overwegend zeer fijn tot matig fijn, plaatselijk zelfs matig grof,
en bevat veelal enkele dunne humeuze bandjes.
3.3.3 Bijzondere aardkundige objecten en structuren
Blijkens de Aardkundige Waardenkaart van de provincie Noord-Brabant zijn er in het
plangebied geen aardkundig waardevolle gebieden gelegen. Ten zuidwesten van de
kern Werkendam ligt de Biesbosch. Dit gebied is op de Aardkundige Waardenkaart
aangeduid als aardkundig waardevol gebied.
3.4 Historische ontwikkeling/stedenbouwkundige geschiedenis
3.4.1 Naam - toponymie
Aan het begin van de twaalfde eeuw wordt het riviertje de Werken aangeduid als Wirkene(munde).
De nederzetting Werkendam wordt voor het eerst in 1230 vermeld als
Werkine. Het toponiem Werkendam betekent ‘waterkering (op de stroom)’ in de Werkine.
3.4.2 Archeologie
Archeologische verwachtingswaarde
Blijkens de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden is de kern Werkendam grotendeels
gelegen in een gebied met een lage archeologische verwachtingswaarde. Dit betekent
dat de kans op het aantreffen van archeologische sporen bij bodemingrepen gering
is. Ter hoogte van de Werkensedijk loopt een zone met een hoge archeologische
verwachtingswaarde. De hoge verwachtingswaarde hangt samen met ligging van de
stroomrug van het riviertje de Werken.
Beschermde archeologische monumenten
Binnen de grenzen van het plangebied liggen twee archeologische monumenten die
van rijkswege beschermd zijn. Het eerste betreft een laatmiddeleeuws kloostercomplex
aan de Voorstevliet. In de bodem bevinden zich restanten van een omgracht klooster of
hofstede (Uithof Floreffe).
Croonen Adviseurs
32

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Het tweede terrein, dat gedeeltelijk binnen het plangebied is gesitueerd, bevat restanten
van een burcht uit de Late Middeleeuwen. De laatste bovengrondse restanten van
deze Burcht van Werkendam zijn in 1841 verdwenen. Pas in de twintigste eeuw is de
slotgracht gedempt.
Op het bestemmingsplan zijn beide archeologische monumenten voorzien van een
dubbelbestemming.
Uitsnede uit de Archeologische verwachtingskaart
3.4.3 Historisch-geografische ontwikkeling
Historisch watersysteem en ontginningsgeschiedenis
Al kort na de St. Elisabethsvloed in 1421 werden om delen van het Land van Heusden
en Altena dijken aangelegd. De Kornschedijk/Werkensedijk werd in 1461 aangelegd.
Verscheidene wielen in deze dijk herinneren nog aan de overstromingen die plaatsvonden
als gevolg van hoge waterstanden in de Merwede, waarbij het water via de toen
nog open verbindingen (Steurgat, Bruine Kil en Bakkerskil) het land binnendrong. Het
gebied ten zuiden van Werkendijk bleef lange tijd onbedijkt. Pas in 1739 zou de Sasdijk
of Nieuwe Dijk worden opgeworpen om de Killen in de Biesbosch af te sluiten. Uitzondering
vormden de Bakkerskil en het Steurgat, die een open verbinding tussen de
Merwede en de Biesbosch bleven vormen.
Werkendam lag omstreeks 1900 in het boezemgebied ‘Nieuwland van Altena’, dat
werd gevormd door de Werkensche Polder, de Vervoorne Polder en de Uppelsche Polder.
Ontwatering van dit gebied vond plaats middels de Werkense Boezem, een gegraven
watergang langs de Schenkeldijk en Nieuwe Dijk. Elke polder werd daarbij bemalen
door één windmolen. In kades en dijken bevonden zich sluisjes om de waterstand te
reguleren.
Croonen Adviseurs
33

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Ter hoogte van Nieuwendijk kwam de Werkensche Boezem uit. Samen met de boezems
van de Alm en de Gantel werd deze boezem bemalen door het stoomgemaal te
Nieuwendijk. Op deze plek bevonden zich ook drie uitwateringssluizen: De Almsluis, de
Werkense Sluis en de Zevenbansesluis. Met name na het graven van de Bergse Maas
in 1902-1903 vormde het gemaal ‘Drie Sluizen’ een belangrijke schakel in de afwatering
van de polders in het Land van Heusden en Altena naar de Biesbosch.
Navolgende afbeelding geeft een beeld van het oude watersysteem in de omgeving van
Werkendam.
Historisch watersysteem in de omgeving van Werkendam omstreeks 1900 (bron: Adviesbureau Cuijpers)
Blijkens de toenmalige topografische kaart waren de gronden in de directe omgeving
van het dorp omstreeks 1900 voornamelijk in gebruik als weiland. Langs de Werkensedijk,
op de hogere gronden van de stroomrug van de Werken liggen akkerlanden.
Ook bevindt zich in de directe omgeving van de aanwezige dijkbebouwing in veel gevallen
een kleine boomgaard.
Croonen Adviseurs
34

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
In de minder goed ontwaterde kom van de Werkense Polder komen naast graslanden
ook grienden voor. Langs de randen van de killen en boezems en de Merwede bevonden
zich grienden en rietgorzen. De griendproductie vormde na de St. Elisabethsvloed
een belangrijke bedrijfstak in Werkendam. Van het rijshout werden onder meer zinkstukken
gemaakt die gebruikt werden bij de aanleg van dijken. In Werkendam ontstonden
ook mandenmakerijen als toeleverancier van de visserij. Veel bewoners van het
dorp verdienden hun brood als griendwerker in de Biesbosch.
Plangebied omstreeks 1900 (bron: Adviesbureau Cuijpers)
Militair landschap
Het Land van Altena vormde het zuidelijkste deel van de Oude Hollandse Waterlinie.
Tijdens oorlogshandelingen in 1672 is het gebied geïnundeerd. Met de invoering van
de Vestingwet in 1874 ging het gebied ten zuiden en zuidoosten van Werkendam als
inundatiegebied onderdeel uitmaken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
In de periode 1878-1882 werd het bestaande fort aan de Uppelsche Dijk versterkt. Tevens
werden nieuwe forten aangelegd aan het Steurgat en aan de Bakkerskil. Laatstgenoemd
verdedigingswerk diende ter verdediging van de in 1815 gebouwde inundatiesluis
(de Papsluis).
Croonen Adviseurs
35

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
3.4.4 Stedenbouwkundige ontwikkeling
De nederzetting Werkendam is ontstaan op de plek waar omstreeks 1230 het riviertje
De Werken, die een verlandende zijtak van de Alm vormde, werd afgedamd. De oudste
woongebieden in de kern lagen aan weerszijden van de dam. De Kruisstraat en
Hoogstraat werden als eerste bebouwd, later volgde de Vissersdijk. De T-vormige aansluiting
van deze dijken vormde één van de bepalende onderdelen van de stedenbouwkundige
structuur van het dorp. Een tweede kenmerk van de structuur is de vertakking
van de dijken in de kern. Meerdere dijken (Sasdijk, Werkensedijk, Vissersdijk)
komen in Werkendam samen.
Een bijzonder gebied was Zevenhuizen, waar de woonhuizen zich bevonden langs stegen.
In de negentiende eeuw werd tussen de Hoogstraat en Zevenhuizen een binnenhaven
gerealiseerd. Een groot deel van de laag gelegen huizen was toen via het water
toegankelijk. Aan het eind van de negentiende eeuw verdichte de bestaande structuur
zich.
Vanaf het begin van de twintigste eeuw vonden enkele uitbreidingen op een planmatige
wijze plaats. De in 1913 opgericht woningbouwvereniging ‘Werkendam vooruit’
speelde hierin een belangrijke rol. In de jaren ’30 werd bijvoorbeeld nabij ’t Laantje een
kleine tuinwijk gerealiseerd (omgeving Bruigomstraat). De structuur van de oude kern
werd voor de Eerste Wereldoorlog al gewijzigd door het dempen van een deel van de
binnenhaven dat parallel en direct ten westen van de Visserdijk lag. In 1957 werd het
noordelijk gedeelte bij de wijk Zevenhuizen gedicht. De ruimtes tussen de lineaire wegen
werden opgevuld.
Pas na de Tweede Wereldoorlog is sprake van een planmatige uitbreiding van de kern
op een meer omvangrijke schaal. In de periode 1945-1965 werden de woongebieden
Sigondstraat en omgeving en Wierinxwal en omgeving gerealiseerd. Kenmerkend zijn
de (half)open bouwblokken, een stedenbouwkundige patroon waarbij zich aan alle zijden
van een rechthoekig bouwblok bebouwing bevindt. De woningen hebben een traditionele
verschijningsvorm. Met name de oudere woningen zijn voorzien van details en
ornamenten die typerend zijn voor de Wederopbouwstijl. Tussen 1960 en 1975 is het
woongebied dat zich in het zuidoostelijk gedeelte van het plangebied bevindt ontwikkeld.
Het gaat om de woongebieden De Graaf en omgeving en Hofstee en omgeving.
Het stedenbouwkundig patroon van deze wijk is ontworpen vanuit de gedachte van de
Forum-beweging. Direct ten zuiden van de Sportlaan is sprake van een eenvoudig patroon
van strokenbouw: een stedenbouwkundig patroon van rechte en parallel lopende
straten waarlangs de woningen in één rooilijn staan. Aan de rand van het gebied zijn
stedenbouwkundige stempels toegepast.
Croonen Adviseurs
36

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Het patroon van woningen die met de achterzijde gegroepeerd zijn rond een parkeerterrein,
wordt in Wittingsweer, Loonsweer en Eemkerck herhaald.
In de Eemkerck zijn de woningen met de achterzijde gegroepeerd rondom een parkeerterrein. Hetzelfde pa-
troon is toegepast bij Wittingsweer en Loonsweer (stedenbouwkundige stempel)
De woongebieden Zilverschoon/Klaproos en Pauwelsweer/Talingpad zijn in de periode
1975-1985 gerealiseerd. Kenmerkend is het patroon van woonerven en woonpaden.
Het woongebied Binnengriend en omgeving, dat ten noordoosten van de Werkensedijk
is gelegen, werd in de jaren ’90 van de vorige eeuw ontwikkeld. Per straat is een onderscheid
in architectuur toegepast, waardoor binnen de wijk een gevarieerd beeld is
bestaat. Van recente datum is de omgeving van het Raadhuisplein. Op de plaats van
een sportveldencomplex is rond het begin van deze eeuw heringericht waarbij naast
woningbouw ook diverse openbare gebouwen (gemeentehuis, school) gerealiseerd zijn.
3.4.5 Monumenten
In hoofdstuk twee is aangegeven dat zich binnen het plangebied drie rijksmonumenten
bevinden. Op de begraafplaats aan de Kerkstraat bevindt zich een grafmonument van
de familie Sigmond, dat omstreeks 1872 is opgetrokken in eclectische stijl. In de
noordwestelijke hoek van de begraafplaats bevindt zich een tweede grafmonument dat
de status van rijksmonument is toegewezen. Het betreft het grafmonument van de familie
Van Houweninge dat omstreeks 1851 in neogotische stijl is opgetrokken. Het
derde rijksmonument binnen het plangebied is de Joodse begraafplaats aan De Kooi.
De begraafplaats is in 1852 op particulier initiatief aangelegd, ten zuidoosten van de
toenmalige kern Werkendam.
In het plangebied is één gemeentelijk monument aanwezig. Dit betreft het Groene
Kruis gebouw op Plein 13. Op de verbeelding zijn zowel het gemeentelijke monument
als de rijksmonumenten voorzien van een aanduiding.
Croonen Adviseurs
37

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
3.4.6 Bijzondere relicten en structuren, ruimtelijke karakteristiek
Twee bijzondere relicten in de kern van Werkendam zijn het Nonnegatswiel en het Kerkewiel.
Deze zijn ontstaan als gevolg van doorbraken in de Werkensedijk. Als gevolg
van de enorme kracht van het binnenstromende water werd de grond weggespoeld,
waardoor grote waterplassen ontstonden. In beide gevallen is het tracé van de dijk bij
herstelwerkzaamheden om het ontstane wiel gelegd.
Door zijn omvang en de aanwezige beplanting rondom het water is het Nonnegatswiel een bijzondere plek
binnen het plangebied. Daarnaast geldt dat het dijktracé een grote slinger om de plas maakt, hetgeen bij-
draagt aan de karakteristiek van deze plek
Dat de aanwezigheid van het Kerkewiel van invloed is geweest op de ruimtelijke structuur van Werkendam is
zichtbaar vanaf ’t Laantje. De Werkensedijk is als het ware om de waterplas heen gekruld. Door de aanwezige
bebouwing heeft dit wiel een ander karakter dan bovengenoemde Nonnegatswiel. Aan de westelijke zijde
(links op de foto) bevindt zich een begraafplaats
Tussen beide wielen bevindt zich in de dijk nog een slinger. Blijkens de toenmalige topografische
kaart van omstreeks 1900 lag er nog een klein wiel aan de noordzijde van
de dijk, ter hoogte van de vloedakkers. Dit wiel is in de loop van de twintigste eeuw gedempt.
Croonen Adviseurs
38

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Een andere bijzondere karakteristiek van de kern Werkendam is de lintbebouwing
langs de Werkensedijk en de Vissersdijk. Door de afwijkende, veelal historische bebouwing
is de oorspronkelijke stedenbouwkundige structuur van het dorp nog goed
herkenbaar.
3.4.7 Molenbiotoop
Ter bescherming van de windvang van functionerende historische windmolens heeft de
Vereniging tot behoud van molens in Nederland De Hollandsche Molen een handleiding
uitgegeven die aanbevelingen en richtlijnen voor de inrichting van de omgeving van molens
bevat. Een van de richtlijnen betreft de bouwhoogte van gebouwen in de omgeving
van molens. Om windvang te garanderen kan er in de omgeving van windmolens niet
onbeperkt gebouwd worden. Ook de Kroon heeft in het verleden de windvang rondom
molens in bescherming genomen.
Ten oosten van de kern Werkendam bevindt zich aan de Schenkeldijk de achtkantige
poldermolen ‘Vervoorne Polder’. Deze maalvaardige molen uit circa 1700 ligt op een
afstand van zo’n 590 m van de plangrens. Aangezien de molenbiotoop van deze historische
windmolen 400 m bedraagt, valt het plangebied niet binnen deze beschermingszone.
3.5 Landschappelijke situatie
De volgende beschrijving van het landschappelijk raamwerk rond de kern Werkendam
is opgenomen in het Uitwerkingsplan Land van Heusden en Altena:
‘De kern Werkendam is georiënteerd op de Merwede. De oude dijk langs de Merwede
en de uitwatering van enkele riviertjes op de Merwede waren de oorsprong van Wer-
kendam. Het landschappelijk raamwerk wordt in het noordoosten bepaald door het
open en laag gelegen landschap van de polder de Werken.
In het oosten van Werkendam is er tussen de Schans en de ontsluitingsweg naar de Tol
op de uitloper van een hoger gelegen oeverwal nog ruimte voor een verdere ontwikke-
ling van de kern. Aan de noordwestzijde wordt Werkendam hard begrensd door de Bo-
ven-Merwede. Dit water vormt ook een natuurgebied. Aan de zuidzijde van Werkendam
is een fraai kreken- en dijkenlandschap gelegen. Daarnaast wordt de zuidzijde geken-
merkt door het bedrijventerrein Bruine Kilhaven. Het landschappelijk raamwerk in dit
deel is enerzijds gelegen ten westen van de Bruine Kil en beslaat de Verrezen Polder,
het Steurgat en de polders richting de Biesbosch, anderzijds ten oosten van de Bak-
kerskil.’
Croonen Adviseurs
39

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Croonen Adviseurs
40

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4 Milieuhygiënische- en planologische
aspecten
4.1 Geluid
Op grond van het bepaalde in het Besluit ruimtelijke ordening is het bij het opstellen
van een bestemmingsplan verplicht om inzicht te bieden in de relevante planologische
en milieuhygiënische aspecten.
4.1.1 Wegverkeerslawaai
Een nieuwe situatie als bedoeld in de Wet geluidhinder omvat de oprichting van nieuwe
geluidsgevoelige bestemmingen (zoals woningen, scholen, kleuterdagverblijven) of de
aanleg van nieuwe wegen of de reconstructie van bestaande wegen.
Op een afstand van zo’n 1,5 km ten oosten van het plangebied loopt de autosnelweg
A27/E311. Ten zuiden van het plangebied loopt de Dijkgraaf den Dekkerweg, die een
belangrijke ontsluitingsfunctie voor de kern Werkendam vervult. Op deze weg geldt een
maximumsnelheid van 80 km/h. In de kern lopen enkele wegen met een stroomfunctie.
Het betreft de Borcharenweg, Sportlaan, Raadhuislaan, Van Randwijklaan, Sigmondstraat,
Amerscamp, Nieuweweg, Bandijk en de Sasdijk. Voor deze wegen geldt
binnen de bebouwde kom een maximumsnelheid van 50 km/h. Op de overige wegen
binnen de bebouwde kom geldt een 30 km/h- regime.
De breedte van de geluidszone langs wegen is geregeld in artikel 74 Wgh en is gerelateerd
aan het aantal rijstroken van de weg en het type (binnenstedelijk of buitenstedelijk).
De betreffende zonebreedtes zijn in tabel 4 weergegeven.
Tabel: Zonebreedtes Wet geluidhinder (bron: art. 74 Wet geluidhinder)
Aantal rijstroken
Croonen Adviseurs
41
Zonebreedte (M)
Stedelijk gebied Buitenstedelijk gebied
5 of meer - 600
3 of meer 350 -
3 of 4 - 400
2 200 250
Op navolgende afbeelding zijn de geluidszones van de verschillende wegen weergegeven.

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Geluidzoneringskaart voor de kern Werkendam
Het onderhavige bestemmingsplan omvat het juridisch regelen van de bestaande situatie.
Het bestemmingsplan voorziet niet in de oprichting van nieuwe gevoelige bestemmingen
of de aanleg of reconstructie van wegen. Er is dus geen sprake van een
nieuwe situatie. Daarom bestaat er bij de opstelling van dit bestemmingsplan geen onderzoeksplicht
naar wegverkeerslawaai. Op grond daarvan is er afgezien van de opstelling
van een akoestische rapportage wegverkeerslawaai.
4.1.2 Industrielawaai
Ten noorden en westen van de kern van Werkendam bevinden zich de bedrijventerreinen
Biesboschhaven/Beatrixhaven en Steurgat. Op deze terreinen zijn diverse bedrijven
gevestigd die op grond van de Wet geluidhinder worden aangemerkt als geluidszoneringsplichtige
inrichtingen. Het betreft voornamelijk scheeps(af)bouwbedrijven.
Op grond van de Wet geluidhinder dient rondom een terrein waarop zich volgens het
bestemmingsplan geluidszoneringsplichtige bedrijven kunnen vestigen, een geluidszone
te worden vastgesteld. In 2006 heeft Schoonderbeek en Partners Advies b.v. een
akoestisch onderzoek uitgevoerd naar de akoestische effecten van deze bedrijven.
Croonen Adviseurs
42

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Dit onderzoek laat zien dat een deel van de geluidszone binnen het plangebied ligt. De
ligging van de geprojecteerde zone is gelijk aan die van de geluidszone die is opgenomen
in het bestemmingsplan Kern Werkendam, zoals vastgesteld in 1997.
Geluidzonering bedrijventerreinen
4.1.3 Spoorweglawaai
Op een afstand van zo'n 2.000 m van het plangebied ligt de spoorlijn Dordrecht-
Gorinchem (traject nummer 671). Ingevolge het Besluit geluidhinder spoorwegen bedraagt
de zonebreedte ter hoogte van dit traject 1.000 m. Het plangebied ligt ruim
daarbuiten.
Croonen Adviseurs
43

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.1.4 Stiltegebieden
Blijkens de kaarten, behorend bij het Streekplan Noord-Brabant 2002, is het plangebied
niet gelegen in of nabij een stiltegebied. Het natuurgebied De Biesbosch, dat ten
westen van de kern Werkendam ligt, is gedeeltelijk aangewezen als stiltegebied.
4.2 Hinderlijke bedrijvigheid
4.2.1 Niet-agrarische bedrijvigheid
In het nieuwe bestemmingsplan ‘Kern Werkendam’ wordt de huidige bedrijfsactiviteit
positief bestemd. Bij ingrijpende verandering van de bedrijfsvoering of verkoop van de
bedrijfsruimte behoort een aanpassing van het bestemmingsplan tot de mogelijkheden.
In april 2009 is een nieuwe VNG-uitgave van ‘Bedrijven en milieuzonering’ uitgebracht.
Daarin wordt een vernieuwde systematiek voor de beoordeling van de aanvaardbaarheid
van milieubelastende functies geïntroduceerd. Ten opzichte van de vorige publicatie
zijn naast de gewenste richtafstanden ten opzichte van rustige woongebieden, ook
gewenste richtafstanden in gebieden met functiemenging opgenomen.
Voor het plangebied geldt dat het bovengenoemde onderscheid in omgevingstype niet
van toepassing is. Er zijn geen zones waar veel functiemenging voor komt. Om die reden
valt het gehele plangebied te typeren als rustige woonwijk.
Omgevingtype ‘rustige woonomgeving’
De categorie-indeling voor dit omgevingstype gaat uit van tien milieucategorieën. In het
plangebied is een aantal niet-agrarische bedrijven, bedrijfjes en instellingen gevestigd,
waarvan allen geen onevenredige hinder voor de omgeving teweegbrengen. Het betreft
bedrijven in de milieucategorie 1, 2 en 3.1 uit de categorie-indeling volgens de publicatie
‘Bedrijven en Milieuzonering’, uitgave 2009. In onderstaande tabel zijn deze bedrijven
weergegeven.
Tabel: Niet-agrarische bedrijven en instellingen in ‘rustige woonomgeving’
nr. Adres Soort bedrijf Cat. *)
1 Binnengriend 27
2 Bruigomstraat 1
3 Elzengriend
4 Floreffestraat 26
5 Graaf van Hornelaan 1
Kerkgebouwen e.d.
Chr. Gereformeerde Kerk Werkendam
Kerkgebouwen e.d.
Gereformeerde Gemeente
Rioolgemalen
Bergbezinkbasin
Supermarkten, warenhuizen
Albrecht Culemborg b.v. - supermarkt
Tennisbanen met verlichting
Tennisvereniging Werkendam
Croonen Adviseurs
44
2
2
2
1
3.1

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
6 Graaf van Hornelaan 44
7
Hooftlanden ong.
8 Hooftlanden ong.
9 Hooftlanden 1
10 Hooftlanden 15
11 Kerckelant 3
12 Kruisstraat 56
13 Oudsas 11
14 Raadhuislaan 2
15 Raadhuislaan 2
16 Raadhuislaan 2
17 Raadhuislaan 4
18 Raadhuislaan 17
19 Raadhuislaan 19
20 Raadhuislaan 19
21 Raadhuisplein 1
22 Raadhuisplein 1
23 Raadhuisplein 1
24 Sasdijk 66
25 Sportlaan 4
26 Sportlaan 42
Buurt- en clubhuizen
Muziekvereniging ‘Irene’
Rioolgemalen
Bergbezinkbasin
Gasdukregel- en meetruimte, categorie B en C
Gasreducer Intergas
Buurt- en clubhuizen
Stichting Cultureel Centrum
Dierenartsenpraktijk
Strikkers
Verpleeghuis
Stichting Christelijk Protestants Bejaardenhuis
Bouwbedrijven algemeen ≤ 2.000 m²
Gebr. Ritmeester b.v.
Overige zakelijke dienstverlening: kantoor
Hakkers Werkendam b.v. (aannemer in waterbouw)
Artsenpraktijk, kliniek, dagverblijf
B.A. Baggerman-Tandarts
Artsenpraktijk, kliniek, dagverblijf
Yvel tandartsen
Artsenpraktijk, kliniek, dagverblijf
Doctershoek
Verpleeghuis
Verzorgingstehuis Stichting Stromenland
Brandweerkazernes
Brandweerkazerne gemeente Werkendam
Cafés, bars
Sportcafé Up en Down
Sporthallen
Sporthal De Crosser
Rioolgemaal
Diverse gemalen
Rioolgemalen
Diverse gemalen
Openbaar bestuur (kantoren e.d.)
Gemeentehuis
Hotels en pensions met keuken
Bed & Breakfast Het Sashuis
Scholen voor basis- en algemeen voortgezet onder-
wijs
DS Groenenwegenschool
Benzineservicstations zonder LPG
Total Nederland b.v.
Croonen Adviseurs
45
2
2
2
2
1
2
3.1
1
1
1
1
2
3.1
1
3.1
2
2
1
1
2
2

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
27 Sportlaan/Vissersdijk
28 Talingpad 54
29 Van Randwijklaan 47
30 Van Randwijklaan 49
31 Werkensedijk 45
32 Werkensedijk 47
33 Werkina 1
34 Werkina 1
35 Werkina 1
36 Wilgenlaan 2a
Rioolgemalen
Hoogheemraadschap Alm & Biesbosch
Hondendressuurterreinen
Hondenvereniging ‘t Klaske
Artsenpraktijk, kliniek, dagverblijf
Tandartsenpraktijk R.W. Kort
Banken, verzekeringsmaatschappijen, beurzen
Van der Straaten Assurantiekantoor
Detailhandel voor zover n.e.g.
B. Beumer
Akkerbouwbedrijf
G. van den Steenhoven
Sporthallen
Beachsportvereniging Werkendam
Gasdukregel- en meetruimte, categorie B en C
Gasreducer intergas
Zwembaden niet overdekt
Zwembad Werkina
Switchhouses
Telefooncentrale PTT
*) categorie-indeling volgens de publicatie ‘Bedrijven en Milieuzonering’, uitgave 2009
Bij milieuzonering geldt dat ook gekeken dient te worden naar bedrijven in de nabijheid
van het plangebied. Met name aan de westelijke en zuidwestelijk kant van het plangebied
bevinden zich bedrijven die voor milieuhinder kunnen zorgen. Betonmortelcentrale
Werkendam, Sasdijk 71 a.
4.2.2 Agrarische bedrijvigheid
De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) vormt vanaf 1 januari 2007 het toetsingskader
voor de milieuvergunning, als het gaat om geurhinder vanwege dierenverblijven van
veehouderijen.
De Wet geurhinder en veehouderij geeft normen voor de geurbelasting die een veehouderij
mag veroorzaken op een geurgevoelig object (bijvoorbeeld een woning). De
geurbelasting wordt berekend en getoetst met het verspreidingsmodel V-Stacks vergunning.
Dit geldt alleen voor dieren waarvoor geuremissiefactoren zijn opgenomen in
de Regeling geurhinder en veehouderij. Voor dieren zonder geuremissiefactor gelden
minimaal aan te houden afstanden. De Regeling geurhinder en veehouderij is gepubliceerd
op 18 december 2006.
Ingevolge artikel 4, eerste lid van de Wet geurhinder en veehouderij dient de afstand
tussen een veehouderij en een geurgevoelig object ten minste 100 meter (indien een
geurgevoelig object binnen de bebouwde kom is gelegen) of 50 meter (buiten de bebouwde
kom te bedragen).
Croonen Adviseurs
46
2
3.1
1
1
1
2
3.1
2
4.1
2

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Deze afstand wordt gemeten op dezelfde wijze waarop de afstand volgens de oude
stankregelgeving (de Richtlijn veehouderij en stankhinder 1996) bepaald moest worden.
In de directe omgeving van het plangebied zijn drie intensieve veehouderijen gelegen.
Voor de betreffende bedrijven is een milieuvergunning verleend. De directe omgeving
van de bedrijven is op grond van de geldende regelgeving aan te merken als een voor
stank gevoelig object behorende tot categorie I (de bebouwde kom). Op grond hiervan
zouden zich in een nieuwe situatie, bepaalde afstanden moeten worden aangehouden
tussen de veehouderijen en de bebouwde kom (de zogenaamde geurcontouren, voorheen
stankcirkels genoemd). Deze afstanden worden onder de huidige omstandigheden
niet altijd gehaald. Het nieuwe bestemmingsplan ‘Kern Werkendam’, waar voorliggende
toelichting bij hoort, heeft evenwel betrekking op bestaande situaties. Voor
nieuw te realiseren woningen en andere gevoelige bestemmingen moeten de afstanden
wel aangehouden worden.
4.3 Luchtkwaliteit
Hoofdstuk vijf van de Wet milieubeheer vormt het kader voor de beoordeling van de
luchtkwaliteit in de buitenlucht. De Wet milieubeheer spreekt van grenswaarden en
plandrempels. Grenswaarden zijn normen waaraan in een bepaald jaar voldaan dient
te worden. Plandrempels zijn normen die jaarlijks strenger worden en langzaam groeien
naar het nivo van de uiteindelijk te bereiken grenswaarde.
De milieukwaliteitseisen voor luchtkwaliteit hebben tot doel het beschermen van de
mens en het milieu tegen de schadelijke effecten van vervuilende stoffen in de buitenlucht.
Voor diverse stoffen zijn grenswaarden opgenomen. Voor de Nederlandse situatie
zijn op dit moment fijnstof (PM10) en stikstofdioxide (NO2) de meest kritische vervuilingen.
De luchtkwaliteit wordt bepaald door de aanwezige stoffen in de achtergrondconcentratie,
bijdrage vanwege industriële en agrarische activiteiten en de bijdrage vanwege
emissies van het verkeer.
Vanaf de inwerkingtreding van het Besluit luchtkwaliteit in 2001 is gebleken dat op
veel plaatsen in Nederland niet aan de normstelling voor luchtkwaliteit kon worden
voldaan. Als gevolg daarvan zijn vele ontwikkelingen komen stil te liggen.
Op basis van ervaringen in het verleden blijkt dat kleinschalige plannen vrijwel geen invloed
hebben op de lokale luchtkwaliteit. Anderzijds betekent dit ook dat met kleinschalige
ingrepen nauwelijks een verbetering van de lokale luchtkwaliteit te realiseren
is. Doordat in grote gebieden van ons land niet aan de normstelling kan worden voldaan
is het zaak om grootschalige verbeteringen door te voeren die een significant effect
hebben op de landelijke luchtkwaliteit.
Deze grootschalige maatregelen zijn samengebracht in het Nationaal Samenwerkingsprogramma
(NSL). In dit NSL zijn alle ‘grote’ projecten ondergebracht die een duidelijke
invloed hebben op de luchtkwaliteit.
Croonen Adviseurs
47

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Daarnaast zijn hier ook de gezamenlijk te nemen maatregelen in opgenomen. Het ligt
in de planning dat het NSL in de loop van 2009 formeel wordt vastgesteld.
Met de komst van het NSL komt er ook een eind aan het individueel toetsen van elk
nieuw plan aan de normen voor luchtkwaliteit. Dit op basis van de ervaring waaruit
blijkt dat kleine plannen geen of een verwaarloosbare invloed hebben op de lokale
luchtkwaliteit.
Op basis van artikel 5.16 van de Wet milieubeheer is het ‘Besluit niet in betekenende
mate bijdragen’ van kracht. In dit besluit wordt geregeld welke nieuwe ontwikkelingen
van een dermate beperkte omvang zijn dat de invloed van deze plannen op de lokale
luchtkwaliteit niet meer individueel getoetst hoeft te worden. Als norm is hierbij aangehouden
dat plannen waarvan de invloed op de lokale luchtkwaliteit minder is dan 3%
van de grenswaarde voor PM10 en NO2 als niet significant worden aangemerkt. De
plannen worden niet relevant geacht voor de lokale luchtkwaliteit.
Omdat het NSL op dit moment nog niet formeel is vastgesteld, is in het ‘Besluit niet in
betekenende mate bijdragen’ een overgangsregeling opgenomen tot het moment dat
het NSL formeel is vastgesteld. Gedurende deze termijn wordt een striktere grens aangehouden
waaronder plannen als niet significant worden beoordeeld. Tot aan het van
kracht worden van het NSL geldt dat de invloed op de lokale luchtkwaliteit minder dan
1% van de grenswaarde voor PM10 en NO2 dient te zijn om het plan als niet significant
aan te merken.
Op basis van artikel 4 van het ‘Besluit niet in betekenende mate bijdragen’ is een ministeriële
regeling van kracht geworden (‘Regeling niet in betekenende mate bijdragen’).
In deze regeling wordt voor de bouw van woningbouwlocaties de concrete omvang
benoemd waarmee aan de 1% norm van het ‘Besluit niet in betekenende mate
bijdragen’ wordt voldaan.
Woningbouwlocaties vallen onder deze 1% norm indien via één ontsluitingsweg niet
meer dan 1.500 nieuwe woningen worden ontsloten of maximaal 3000 nieuwe woningen
via twee ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling.
Kantoor locaties vallen onder deze 1% norm indien via een ontsluitingsweg niet meer
dan 33.333 m² bruto vloeroppervlak wordt ontsloten of maximaal 66.666 m² vloeroppervlak
via twee ontsluitingswegen met een gelijkmatige verdeling.
Onderhavige bestemmingsplan omvat het juridisch regelen van de bestaande situatie.
Het bestemmingsplan voorziet niet rechtstreeks in de oprichting van nieuwe gevoelige
bestemmingen. Het verrichten van een onderzoek naar de luchtkwaliteit is in dit stadium
derhalve niet vereist. Mochten zich in de toekomst evenwel nieuwe woningbouwontwikkelingen
voordoen, wat slechts mogelijk is na een nadere besluitvormingsprocedure,
dan zal de luchtkwaliteit alsnog in de overwegingen moeten worden betrokken.
Croonen Adviseurs
48

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.4 Externe veiligheid
4.4.1 Beleidsvisie externe veiligheid Werkendam
De gemeente Werkendam heeft de ‘Beleidsvisie externe veiligheid Werkendam’ (mei
2010) laten opstellen door Oranjewoud. De beleidsvisie geeft een overzicht van de externe
veiligheidssituatie in gemeente Werkendam door middel van een signaleringskaart.
Op grond daarvan is een beleidslijn opgesteld voor het omgaan met de consequenties
van externe veiligheid (plaatsgebonden risico’s en groepsrisico’s) op de ruimtelijke
inrichting.
4.4.2 Transport van gevaarlijke stoffen
Met betrekking tot de routering van gevaarlijke stoffen is de Wet vervoer gevaarlijke
stoffen van belang. Gemeenten mogen voor de zogenaamde routeplichtige stoffen binnen
hun grenzen gemeentelijke wegen aanwijzen, waarover deze gevaarlijke stoffen
mogen worden vervoerd (en daarbuiten dus niet).
Redenen voor routering zijn bijvoorbeeld kwetsbare situaties zoals dichte bebouwing,
de aanwezigheid van een ziekenhuis of de ligging van een waterwingebied. De gemeente
kan vervolgens ook vrijstelling verlenen aan bedrijven als deze hiertoe een verzoek
indienen. Alle rijkswegen (enkele tunnels onder belangrijke vaarwegen daargelaten)
en de meeste provinciale wegen zijn aangewezen als route voor gevaarlijke stoffen.
Voor het vervoer van gevaarlijke stoffen in nieuwe situaties is de grenswaarde voor het
Plaatsgebonden Risico (de kans per jaar dat een persoon, die daar permanent aanwezig
is en onbeschermd is, op die plaats overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval
bij een risicovolle activiteit) gesteld op een niveau van 10 -6 per jaar. Voor de bescherming
tegen ontwrichting van de samenleving wordt gebruik gemaakt van het
Groepsrisico. Het Groepsrisico geeft aan wat de kans is op een ongeval met tien of
meer dodelijke slachtoffers in de omgeving van de beschouwde bron.
Blijkens de ‘Risicoatlas wegtransport gevaarlijke stoffen’ heeft de autosnelweg A27
geen PR 10 -6 -contour. De autosnelweg A15 kent voor het deel van het tracé dat een PR
10 -6- contour dat is gelegen nabij de gemeente Werkendam (aan de overzijde van de
Merwede). Ten aanzien van het groepsrisico kan op basis van gegevens uit de Risicoatlas
geconcludeerd worden dat van een overschrijding van de oriënterende waarde geen
sprake is. Dit bestemmingsplan heeft een formeel-juridische betekenis, in die zin dat
de bestaande situatie in het plangebied wordt voorzien van bestemmingsregels. Er is
dan ook geen sprake van een toename van het groepsrisico.
Op de kaart ‘Individueel risico gevaarlijke stoffen weg op rijkswegen in 2002’ (zie navolgende
afbeelding) is het individueel risico weergegeven. Het individueel risico van
een bepaalde activiteit is de kans per jaar op een bepaalde plaats, dat een continu
daar aanwezig gedacht persoon die onbeschermd is, komt te overlijden als gevolg van
een mogelijk ongeluk met die activiteit. De activiteit is in dit geval het vervoer van gevaarlijke
stoffen op rijkswegen.
Croonen Adviseurs
49

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Voor bestaande situaties geldt dat die kans maximaal 10 -5 per jaar mag zijn, ofwel 1 op
100.000. Voor nieuwe situaties is deze kans 10 -6 per jaar, ofwel 1 op 1.000.000.
Het IR heeft betrekking op een jaar en wordt veelal weergegeven in de vorm van zogenaamde
(iso)-risicocontouren. Dit zijn lijnen op een topografische kaart die punten met
hetzelfde risico met elkaar verbinden. Aan het gebied tussen de weg en de verschillende
risicocontouren zijn verschillende ruimtelijke consequenties verbonden. Blijkens de
kaart bezit de rijkssnelweg A27 een 10 -7 -contour van 50 meter en meer. Een deel van
de rijkssnelweg A15 nabij Werkendam kent een 10 -6 -contour tot 25 meter. Het plangebied
is ruim (circa 2 km) buiten deze zone gelegen. Daarmee wordt de wettelijke
grenswaarde niet overschreden.
Blijkens de signaleringskaart die onderdeel uitmaakt van de ‘Beleidsvisie externe veiligheid
Werkendam’ kent ook de Dijkgraaf den Dekkerweg een risicocontour vanwege
het transport van gevaarlijke stoffen. Daarnaast ligt ten noorden van de kern de Merwede.
Aan het transport van stoffen over de Merwede zijn in principe veiligheidsrisico’s
verbonden. Het risicogebied ligt tot aan de wal, omdat deze brandbare stoffen zich niet
door de lucht maar over het wateroppervlak verspreiden.
4.4.3 Risicovolle inrichtingen
Blijkens de RisicoKaart Noord-Brabant komt in het plangebied geen instelling (bedrijf)
voor dat vanwege de opslag van gevaarlijke stoffen een risico veroorzaakt voor de omgeving.
Wel komt in de omgeving van het plangebied één bedrijf voor als bedoeld in het
Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen (Bevi). Het gaat om de A. Kieboom en ZN. B.V.
aan de Biesboschhaven Zuid 30. Op het terrein van deze instelling bevindt zich een
LPG-opslag.
Croonen Adviseurs
50

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
In het plangebied komen enkele kwetsbare objecten voor. Het gaat daarbij om onderwijsinstelling
De Regenboog en peuterspeelzaal Dombo.
Uitsnede Risicokaart Noord-Brabant. In het plangebied komen geen bedrijven voor die vanwege de opslag van
gevaarlijke stoffen een risico veroorzaken voor de omgeving. Ten zuidwesten van het plangebied bevindt zich
een bedrijf (A. Kieboom en Zn. B.V.) waarvoor enkele risicocontouren gelden
Op de signaleringskaart die onderdeel uitmaakt van de ‘Beleidsvisie externe veiligheid
Werkendam’ staan geen risicovolle inrichtingen aangeduid die binnen het plangebied
vallen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de risicovolle inrichtingen in de omgeving
van het plangebied.
Tabel: Risicovolle inrichtingen in de directe omgeving van het plangebied
Nr. Eigenaar Adres
12 Maropol Holding Velsenstraat 2
13 Polyproducts Bruningsstraat 10
15 Van den Heuvel Hulsenboschstraat 2
20 Anne Goes beheer Vierlinghstraat 12d
24 Deltabrug beheer Leeghwaterstraat
26 Kieboom Biesboschhaven Z 20
27 V&W Biesboschhaven N
28 Tankstation A. Kieboom Biesboschhaven Z 30a
Bron: Gemeente Werkendam
Croonen Adviseurs
51

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
In de ‘Beleidsvisie externe veiligheid Werkendam’ wordt ten aanzien van plaatsgebonden
risico’s die verband houden met stationaire risicobronnen opgemerkt, dat zich
geen urgente saneringssituaties voordoen (peildatum november 2006). Wel zijn er situaties
waar niet urgente sanering van toepassing is. Het gaat daarbij om enkele tankstations.
4.4.4 Consequenties voor bestemmingsplan
Dit bestemmingsplan heeft een formeel-juridische betekenis, in die zin dat de bestaande
situatie in het plangebied wordt voorzien van bestemmingsregels. Er is dan
ook geen sprake van een toename van het groepsrisico. Wel wordt middels de voorschiften
van dit bestemmingsplan uitgesloten dat kwetsbare objecten binnen bestaande
risicocontouren gerealiseerd kunnen worden.
4.5 Verkeer
4.5.1 Wegenstructuur
Bij een functionele indeling van wegen en straten wordt een onderscheid gemaakt tussen
wegen met een stroomfunctie, die van belang zijn voor de verkeerscirculatie, en de
straten met een woon- en verblijfsfunctie.
Op basis van de verschijningsvorm, zoals de rijbaanbreedte, de verkeersbelasting en
de plaats binnen het totale wegen- en stratenpatroon hebben de volgende (gedeelten
van) wegen een belangrijke stroomfunctie:
— Dijkgraaf Den Dekkerweg;
— Borcharenweg;
— Sportlaan;
— Raadhuislaan;
— Van Randwijklaan;
— Sigmondstraat;
— Amerscamp;
— Nieuweweg;
— Bandijk;
— Sasdijk.
Gezien hun beperkte belang voor de verkeerskundige structuur van de kern Werkendam,
zijn de overige wegen geclassificeerd als wegen met een woon- en verblijfsfunctie.
Op navolgende afbeelding is de verkeerskundige structuur in de kern van Werkendam
aangegeven.
Croonen Adviseurs
52

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Verkeerskundige structuur
Voor de meeste wegen in de kern Werkendam is een maximumsnelheid van 30 km/h
vastgesteld. Uitzondering zijn bovengenoemde wegen met een stroomfunctie. Op deze
wegen geldt een maximumsnelheid van 50 km/h. Op de Dijkgraaf den Dekkerweg, die
gedeeltelijk binnen het plangebied valt, geldt een maximumsnelheid van 80 km/h.
4.5.2 Parkeren
Het parkeerbeleid van de gemeente Werkendam is erop gericht om de balans tussen
behoefte en aanbod in evenwicht te houden. Vanuit de realiteit dat de mogelijkheden
in bepaalde gebieden beperkt zijn, is soms maatwerk vereist.
Een deel van de woningen in de kern beschikt over parkeergelegenheid op eigen terrein.
In de woonstraten vindt het parkeren ook op de rijbaan plaats. Concentratie van
parkeerplaatsen zijn onder meer te vinden op het Raadhuisplein, het Plein en bij de
sportgelegenheden aan de Graaf van Hornelaan.
4.5.3 Langzaamverkeersroutes
In de kern Werkendam liggen meerdere langzaamverkeersroutes. Het gaat daarbij
voornamelijk om korte verbindingspaden in en tussen de woongebieden. Met name in
de woonwijken ten zuiden van de Sportlaan en Hooftlaan bevinden zich veel langzaamverkeersroutes.
Croonen Adviseurs
53

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.6 Flora en fauna
4.6.1 Standaardrapportage prioritaire soorten
Blijkens de opgaven van Het Natuurloket komen er binnen de kilometerhokken waarin
het plangebied gelegen is verscheidene beschermde diersoorten voor. Onderstaande
tabel geeft hiervan een overzicht.
Tabel: Overzicht beschermde diersoorten
Kilometervlak FFlijst 1 FFlijst 2/3 Habitat/Vogelrichtlijn Rode Lijst
x:120/y:424 3 vaatplantsoorten
3 zoogdiersoorten
2 amfibiesoorten
x:120/y:425 4 vaatplantsoorten
3 amfibiesoorten
x:121/y:423 3 vaatplantsoorten
3 amfibiesoorten
38 watervogelsoorten
1 vissoort
38 watervogelsoorten
1 vissoort
1 libellensoort
21 watervogelsoorten
2 vissoorten
x:121/y:424 4 amfibiesoorten 36 broedvogelsoorten
x:121/y:425 3 vaatplantsoorten
1 zoogdiersoort
4 amfibiesoorten
15 watervogelsoorten
34 broedvogelsoorten
1 vissoort
1 libellensoort
Croonen Adviseurs
54
27 watervogelsoorten
1 vissoort
31 watervogelsoorten
1 vissoort
1 libellensoort
5 watervogelsoorten
2 vissoorten
4 watervogelsoorten
23 watervogelsoorten
1 vissoort
1 libellensoort
1 vaatplantsoort
2 vissoorten
3 vaatplantsoorten
1 vissoort
2 libellensoorten
1 vissoort
2 vaatplantsoorten
3 broedvogelsoorten
8 vaatplantsoorten
1 vissoort
Voor soorten van FFlijst 1 geldt een vrijstelling: bij het uitvoeren van ruimtelijke ingrepen
is het voor deze soorten niet meer noodzakelijk een ontheffing aan te vragen. Indien
er als gevolg van een ruimtelijk plan effecten optreden ten aanzien van soorten
die op FFlijst 2 en 3 staan, dan dient ontheffing voor de werkzaamheden aangevraagd
te worden. Ook voor soorten die op de Rode lijst staan of die door die middel de Habitatrichtlijn
of Vogelrichtlijn beschermd zijn, dient een ontheffing aangevraagd te worden
bij verstorende werkzaamheden.
Het gebied binnen de vijf kilometerhokken (zie afbeelding 21) wordt gekenmerkt door
de aanwezigheid van bebouwing. Rondom de kern Werkendam bevinden zich akker- en
weilanden. Aan de noordzijde van de kern loopt de Boven Merwede, aan de zuidzijde
bevinden zich een gedeelte van de Bakkerskil. Een gedeelte van het gebied is bebouwd.
Ter plaatse van het plangebied komt vrijwel uitsluitend bebouwing voor. In het
plangebied lopen enkele watergangen.
2 libellensoorten

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.6.2 Habitatrichtlijn- en natuurbeschermingsgebieden
Het plangebied is niet aangewezen als Habitatrichtlijngebied, Vogelrichtlijngebied of
Natuurbeschermingswetgebied. Ten westen en ten zuiden van de kern Werkendam bevinden
zich enkele Habitatrichtlijn- en Vogelrichtlijngebieden. Het gaat om een zone
langs de Bakkerskil (Habitatrichtlijn), een zone langs de Bruine Kil (Habitatrichtlijn),
een zone langs het Steurgat (Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn) en een zone langs de
Merwede. Deze zones maken allen onderdeel uit van de Biesbosch, het natuurgebied
waarvoor een ontwerp-aanwijzingsbesluit geldt in het kader van Natura 2000 gebieden.
Kilometerhokken Natuurloket
Croonen Adviseurs
55

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.6.3 Habitatrichtlijnsoorten in Noord-Brabant
Door de provincie Noord-Brabant is een handleiding opgesteld voor het omgaan met
Habitatrichtlijnsoorten (die thans beschermd zijn middels de Flora- en faunawet van
2002). Daarbij is het zaak om in een vroeg stadium te inventariseren of in het plangebied
beschermde soorten aanwezig zijn.
De betreffende nota geeft een stappenplan voor het omgaan met Habitatrichtlijnsoorten.
Door het stappenplan te doorlopen, kan voorkomen worden dat een reeds lopend
project wordt stilgezet vanwege de aanwezigheid van een Habitatrichtlijnsoort.
Stap 1 De verspreidingskaarten van de soorten raadplegen om te zien of het plangebied
ligt binnen de aangegeven (mogelijke) verspreidingscontouren van de Habitatrichtlijnsoorten.
Stap 1 is doorlopen. Blijkens de verspreidingskaarten
komt de rivierrombout ter hoogte van het plangebied (vrijwel) zeker voor. De
volgende soorten komen mogelijk voor: de heikikker, de poelkikker, de rugstreeppad,
de groene glazenmaker, de bever en diverse vleermuissoorten.
Stap 2 Is dit het geval dan de toelichting bij de betreffende kaarten nader bestuderen.
Een soort zal namelijk niet overal binnen het aangegeven gebied voorkomen,
maar alleen op plaatsen die geschikt zijn als leefgebied voor die soort.
Rivierrombout De Rivierrombout is een specialist van stromend water. Veel libellen van
stromend water komen voor in kleine rivieren, beken of nog kleinere stro-
mende wateren. De Rivierrombout is de enige libellensoort die uitsluitend
voorkomt in de benedenloop van grote rivieren, op plaatsen met een zandige
bodem en schoon en zuurstofrijk water. De larven hebben warme, minder
snel stromende delen nodig. Het is niet precies bekend waarom de Rivier-
rombout is teruggekeerd in de Nederlandse rivieren.
Heikikker De Heikikker is een soort van vochtige heide en hoogveen, schrale graslan-
den en allerlei moerassige, venige gebieden. Op vrijwel alle vindplaatsen van
de soort is sprake van veenvorming. De voortplantingswateren zijn voedsel-
arm tot matig voedselrijk en vaak licht zuur. Omdat de voortplantingswateren
van nature al enigszins zuur zijn, is de soort zeer kwetsbaar voor verzuring.
Poelkikker De Poelkikker wordt vooral aangetroffen in kleine en relatief voedselarme wa-
teren op zandgrond zoals drinkpoelen, vennen, hoogveenwateren en slootjes.
In voedselrijkere wateren in bijvoorbeeld het rivierengebied, komt de soort al-
leen voor in wateren met een uitbundige oever- en watervegetatie.
Rugstreeppad Rugstreeppadden zijn typische pioniers die zich ook in tijdelijke wateren zoals
overstromingsvlakten van beken en rivieren kunnen voortplanten. In Noord-
Brabant komt de soort vooral in vennen voor. Ook op opgespoten terreinen
voor nieuwbouwprojecten en industrieterreinen kan zich binnen korte tijd een
populatie ontwikkelen.
Groene Glazenmaker De Groene Glazenmaker is een karakteristiek soort van petgaten, meren,
plassen, oude rivierlopen met dichte Krabbescheervelden, omgeven door
houtwallen, ruigtes en moerasbossen. Ook sloten en andere watergangen
kunnen een geschikt leefgebied vormen, indien er Krabbescheervegetaties
Croonen Adviseurs
56

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
voorkomen en een geschikt beheer wordt toegepast. De Groene Glazenmaker
is één van de weinig libellensoorten die strikt gebonden is aan een bepaalde
plantensoort in dit geval Krabbescheer. Krabbescheervegetaties moeten voor
de Groene Glazenmaker homogeen zijn van karakter en mogen niet te oud en
niet te jong zijn. Krabbescheer komt in Noord-Brabant meestal voor op plaat-
sen waar grondwater opkwelt. Het jaarlijks schonen van sloten is schadelijk
voor deze soort.
Het plangebied betreft een bebouwde kom, waarin enige watergangen voorkomt. De
kans op aanwezigheid van beschermde soorten is klein, maar niet uitgesloten.
Blijkens de Dassenkaart van de provincie Noord-Brabant, ligt het plangebied niet in een
voor deze beschermde diersoort belangrijk gebied.
4.6.4 Consequenties voor het bestemmingsplan
Het onderhavige bestemmingsplan legt de bestaande situatie in het plangebied vast.
Er zijn geen bouwwerkzaamheden of andere werken gepland die het leefgebied van
eventueel in het plangebied aanwezige beschermde soorten kunnen aantasten. Er is
daarom afgezien van een nader onderzoek naar deze soorten.
4.7 Water
4.7.1 Regelgeving en bevoegdheid
Het plangebied van dit bestemmingsplan valt binnen het beheersgebied van Waterschap
Rivierenland. Het beleid van het waterschap is vastgelegd in het Waterbeheerplan
2010 - 2015 ‘werken aan een veilig en schoon Rivierenland’. Het Waterbeheerplan
betreft omvat alle watertaken van het waterschap: waterkwantiteit, waterkwaliteit,
waterkering en waterketen. Het plan bouwt voort op bestaand beleid, waaronder het
Nationaal Bestuursakkoord Water en de Kaderrichtlijn Water. Het Waterschap Rivierenland
heeft in samenwerking met de gemeente Werkendam gemeenschappelijk waterplan
ontwikkeld (zie paragraaf 2.4.3).
Waterschap Rivierenland zorgt voor het beheer van de waterkwaliteit en –kwantiteit, de
vaarwegen, de primaire en secundaire waterkeringen en de rioolwaterzuiveringsinstallaties.
Het waterschap hanteert een aantal uitgangspunten met betrekking tot de watertoets
die op grond van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) in ieder geval in een bestemmingsplan
opgenomen moet worden. Ruimtelijke ingrepen mogen geen negatieve
gevolgen hebben voor de waterhuishouding. Waterdoelen moeten worden gediend en
het is van belang dat ook rekening wordt gehouden met het beheer en het onderhoud
van het watersysteem en de dijken. Bij de watertoets wordt aandacht besteedt aan de
volgende vier thema’s:
1 Waterneutraal inrichten: waterbergingscompensatie indien het verhard oppervlak
toeneemt.
2 Schoon inrichten: ten behoeve van de waterkwaliteit moet hemelwater van nieuwbouwprojecten
niet worden afgevoerd via de riolering, maar worden afgekoppeld.
Croonen Adviseurs
57

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
3 Veilig inrichten: negatieve effecten van ingrepen op de waterkeringen moeten voorkomen
moeten worden.
4 Bijzondere wateren en voorzieningen: oppervlaktewateren of speciale waterhuishoudkundige
infrastructurele voorzieningen moeten goed meegenomen worden in
het ruimtelijke plan.
In onderstaande paragrafen met betrekking tot de waterhuishouding komen de genoemde
thema’s aan bod.
4.7.2 Gebiedsbeschrijving
De kern Werkendam is gelegen aan de Boven-Merwerde. De nederzetting is ontstaan
aan de monding van het riviertje de Werken. Later is een haven aan de monding van
de Bakkerskil ontstaan. Hoewel de haven in het historisch centrum van Werkendam in
de twintigste eeuw is gedempt, telt de kern tegenwoordig enkele binnenhavens: de
Biesboschhaven, de jachthavens Bruinekil en Steurgat en de Beatrixhaven. Eerstgenoemde
havens bevinden zich aan de monding van het Steurgat. Op deze plaats bevindt
zich eveneens een schutsluis.
Het grootste deel van het plangebied wordt aan vier zijden omgeven door waterkeringen.
Aan de zijde van de Merwede (west) ligt de Bandijk/Sasdijk.
Dit is een primaire waterkering. Aan de noordzijde loopt de Werkensedijk, aan de oostzijde
de Schenkelsedijk en aan de zuidzijde een meer recent gerealiseerde dijk (gedeeltelijk
ter vervanging van de Vervoornse kade) die min of meer parallel loopt aan de
Dijkgraaf den Dekkerweg.
In de omgeving van de kern Werkendam liggen enkele gebiedjes met natte natuurwaarden.
Ten noorden van de kern, langs de rivier de Boven-Merwede, liggen de Cloppenwaard
en Kwellingen. Ten zuiden van de kern zijn met name de zones van het
Steurgat, de Bakkerskil en de Bruine Kil ecologisch waardevol vanwege de natte omstandigheden.
4.7.3 Bodemopbouw
Blijkens de Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000 worden de bodemopbouw
gekenmerkt door de aanwezigheid van vaaggronden (Rn95A, Rn52A, Rn67C eRn66Av
en eMn25A). Bodemvorming heeft hier plaatsgevonden onder natte omstandigheden.
In de bodem heeft zich geen duidelijk profiel gevormd (vaaggronden). In de poldervaaggronden
kunnen zowel diepe als ondiepe winter- en zomergrondwaterstanden
voorkomen.
4.7.4 Grondwater
De gegevens ten aanzien van het grondwater zijn afgeleid van de bodemkaart. Ter
plaatse van het plangebied worden grondwatertrappen IV, VI en VII aangetroffen. Blijkens
tabel 8 bedraagt de gemiddelde hoogste grondwaterstand bij watertrap VI 40-
80 cm onder peil.
Croonen Adviseurs
58

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
De watertrappen IV en VII hebben betrekking op een gemiddeld hoogste grondwaterstand
van meer dan 40, respectievelijk meer dan 80 cm onder peil. De gemiddelde
laagste grondwaterstand bedraagt in alle drie gevallen in ieder geval meer dan 80 cm
onder peil.
Tabel: Indeling grondwatertrappen
grondwatertrap I II III IV V VI VII
gemiddelde hoogste
grondwaterstand in
cm beneden maaiveld
gemiddelde laagste
grondwaterstand in
cm beneden maaiveld
- - 40 80
120 >120 >120

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.7.5 Oppervlaktewater
In het plangebied bevinden zich meerdere watergangen. Van noemenswaardige omvang
is onder meer een restant van het voormalige ‘Gat van het hoofd’, een uitloper
van de Bakkerskil. Ook delen van de Vervoornse Vliet zijn nog aanwezig. Aan de zuidzijde
van het plangebied, grenzend aan de Dijkgraaf den Dekkerweg, bevindt zich een
grote watergang.
Binnen de kern Werkendam liggen tegenwoordig nog twee wateren die gevormd zijn als
gevolg van een dijkdoorbraak: het Nonnegatswiel en het Kerkewiel. Onderdeel van het
Waterplan Werkendam 2008-2010 is een uitvoeringsprogramma. Een kort overzicht
van de concrete maatregelen die zijn voorgesteld ten aanzien van het watersysteeem
in de kern Werkendam is opgenomen in paragraaf 2.4.3 van deze toelichting.
Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de bestaande oppervlaktewateren
binnen het plangebied.
Watergangen en waterleidingen binnen het plangebied
Alle A-, B- en C-watergangen in het plangebied zijn op de verbeelding opgenomen binnen
de bestemming ‘Water’. Ten behoeve van de A-watergangen, die zich in het zuidoosten
van het plangebied bevinden, is een vrijwaringszone van 5 meter opgenomen.
Croonen Adviseurs
60

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.7.6 Beschermingszones primaire en regionale waterkeringen
Volgens de Overzichtskaart waterkeringen (artikel 37 Keur van het Waterschap Rivierenland)
is de Bandijk/Sasdijk een primaire waterkering. De Werkensedijk, Schenkeldijk
en de dijk direct ten zuiden van de Dijkgraaf den Dekkerweg zijn regionale waterkeringen.
Het waterschap onderscheidt de volgende drie zones waarop de Keur van het waterschap
van toepassing is:
— kernzone: de waterkering zelf (inclusief een aanwezige steun-/pipingberm) met aan
weerszijden een strook van 4 m, gerekend vanuit de teen van de waterkering;
— beschermingszone: een strook van 20 m aan weerszijden van de kernzone;
— buitenbeschermingszone:
– buitendijks: de strook gelegen tussen de beschermingszone en het zomerbed
van de rivier;
– binnendijks: een strook van 100 m gerekend vanaf de beschermingszone.
Voor de primaire waterkeringen zijn deze zones vastgesteld. De regionale waterkeringen
kennen standaard echter alleen een kernzone en beschermingszone.
Een groot deel van de bestaande bebouwing ligt in de kernzone of beschermingszone
van de Werkensedijk. Ten aanzien van de andere genoemde dijken geldt dat slechts
een gering aantal woningen binnen de kernzone ligt, echter wel binnen de beschermingszone.
Op grond van de Keur van het Waterschap Rivierenland is het verboden om, zonder
goedkeuring van het bestuursorgaan, werkzaamheden te verrichten in, op, onder en
boven de kern- en beschermingszones van waterstaatswerken. Voor activiteiten in de
keurzones van primaire en regionale waterkeringen geldt een vergunnings- en ontheffingsplicht
op grond van de Keur.
In het kader van het thema ‘veilig inrichten’ is ter bescherming van de waterkeringen
de dubbelbestemming ‘Waterstaat – Waterkering’ opgenomen.
4.7.7 Riolering
Het plangebied is gelegen in het rioleringsgebied Werkendam. Het betreft een gemengd
stelsel. Voor de nieuwbouwwijken geldt, dat een gescheiden stelsel aanwezig is.
De rioolwatertransportleiding in het plangebied is, inclusief beschermingszone, op de
verbeelding opgenomen en voorzien van de dubbelbestemming ‘Leiding – Riool’.
4.7.8 Geplande veranderingen
Het onderhavige bestemmingsplan heeft tot doel de bestaande situatie van een juridische
regelgeving te voorzien. Er zijn geen veranderingen gepland die van invloed zouden
kunnen zijn op de watersituatie in het plangebied of daarbuiten. Met betrekking tot
de thema’s ‘waterneutraal inrichten’ en ‘schoon inrichten’ kan dan ook gesteld worden
dat het verhard oppervlak niet toeneemt en er ook geen maatregelen getroffen hoeven
te worden met betrekking tot het hemelwaterafvoer.
Croonen Adviseurs
61

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
4.7.9 Watertoets
Sinds 1 november 2003 is de zogenaamde Watertoets verplicht. Dat wil zeggen dat in
elk ruimtelijk plan (dus ook bestemmingsplan) gemotiveerd moet worden aangegeven
hoe met het water in het gebied wordt omgegaan en wat de ruimtelijke veranderingen
voor het water betekenen. Ook is het overleg met de waterbeheerder(s) onderdeel van
deze watertoets.
De gemeente heeft het voorontwerp bestemmingsplan ‘Kern Werkendam’ ter advies
aan het waterschap voorgelegd. Ten aanzien van dit voorontwerpbestemmingsplan
heeft het waterschap een aantal opmerkingen gemaakt. Deze opmerkingen zijn verwerkt
in voorliggend ontwerpbestemmingsplan.
4.8 Kabels en leidingen
Er zijn in en nabij het plangebied geen hoogspanningsleidingen, hogedrukleidingen,
andere ondergrondse leidingen, straalpaden of invliegfunnels aanwezig waarvan de
aanwezigheid van invloed kan zijn op de ontwikkelingen in het plangebied. Wel ligt binnen
het plangebied een rioolwatertransportleiding. Voor een beschrijving hiervan wordt
verwezen naar paragraaf 4.7.7.
Croonen Adviseurs
62

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
5 Het bestemmingsplan
5.1 Het juridische plan
Het bestemmingsplan is het instrument bij uitstek voor de gemeentelijke ruimtelijke
ordening. Afhankelijk van het beleid kan een bestemmingsplan een meer of minder
globaal karakter dragen. Veelal wordt in relatie tot globaliteit in één adem ook het begrip
flexibiliteit genoemd. Het betreft hier echter verschillende begrippen. In een globale
regeling zijn veel activiteiten zonder nadere toetsing toegelaten. Alleen die activiteiten
zijn verboden waarvan zeker lijkt dat deze uit een oogpunt van goede ruimtelijke
ordening in het betreffende plangebied niet kunnen worden toegelaten. Het betreft dus
een regeling die veel ruimte biedt.
Een flexibele regeling daarentegen biedt in beginsel minder ruimte en laat zonder nadere
toetsing alleen die activiteiten toe, waarvan zeker is dat die uit een oogpunt van
goede ruimtelijke ordening geen bezwaar ontmoeten. Andere activiteiten zijn verboden
maar kunnen, als er in het concrete geval geen bezwaar tegen bestaat alsnog worden
toegelaten aan de hand van een nadere beoordeling. Overigens kan zowel met globaliteit
als flexibiliteit uiteindelijk tot hetzelfde resultaat worden gekomen. Er zijn namelijk
allerlei tussen- en mengvormen mogelijk.
Het onderhavige bestemmingsplan heeft tot doel een juridisch-planologische regeling
te scheppen voor het plangebied. Het juridische gedeelte van het bestemmingsplan
bestaat uit de regels en de verbeelding (plankaart). Voor wat betreft de systematiek
van de regels en de verbeelding (plankaart) is aansluiting gezocht bij de SVBP (Standaard
Vergelijkbare BestemmingsPlannen) 2008. Hieronder worden de in het plangebied
voorkomende bestemmingen beschreven.
5.2 Planregels
Hoofdstuk 1: Inleidende regels
Dit hoofdstuk bevat twee artikelen. In het eerste artikel zijn de begrippen opgenomen
die van belang zijn voor de toepassing van het plan. Het tweede artikel betreft de wijze
van meten, waarin wordt aangegeven hoe bij de toepassing van de bestemmingsregels
wordt gemeten.
Hoofdstuk 2: Bestemmingsregels
In dit hoofdstuk worden planregels gegeven voor de binnen het plangebied toegestane
functies. Per bestemming zijn de toegelaten gebruiksvormen van de gronden aangegeven.
In beginsel is iedere vorm van bebouwing die past binnen de desbetreffende bestemming
tot een bepaalde omvang rechtstreeks toegestaan.
In paragraaf 5.3 wordt nader ingegaan op de verschillende artikelen van hoofdstuk 2.
Croonen Adviseurs
63

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Hoofdstuk 3: Algemene regels
Dit hoofdstuk bevat de volgende algemene regels:
— Een anti-dubbeltelregel.
— Algemene bouwregels: hierin is een regeling voor bestaande maatvoeringen opgenomen.
— Algemene gebruiksregels: hierin worden alle vormen van gebruik, die in strijd zijn
met de aan de grond gegeven bestemming, verboden. Ook wordt de maximale omvang
van een ondergeschikte functie geregeld.
— Algemene aanduidingsregels: hierin worden regels gegeven voor de gronden ter
plaatse van de aanduidingen ‘geluidzone – industrie’ en ‘vrijwaringszone - watergang’.
— Algemene afwijkingsregels: hierin wordt geregeld in welke gevallen burgemeester
en wethouders ontheffing kunnen verlenen.
— Overige regels: hierin worden regels gesteld met het oog op de uitsluiting van de
aanvullende werking van de Bouwverordening en voor verwijzing naar andere wettelijke
regelingen.
Hoofdstuk 4: Overgangs- en slotregels
Dit hoofdstuk bevat:
— Het overgangsrecht: hierin is bepaald dat bouwwerken, die op het moment van de
tervisielegging van het plan aanwezig zijn, mogen blijven bestaan, ook al is er strijd
met de bouwregels. Het gebruik van grond en opstallen, dat afwijkt van de regels op
het moment van inwerkingtreding van het plan, mag worden gehandhaafd.
— De slotregel.
5.3 Bestemmingen
Agrarisch
De voor ‘Agrarisch’ aangewezen gronden zijn bestemd voor agrarisch grondgebruik, extensief
(dag)recreatief medegebruik, en voor behoud, herstel en ontwikkeling van de
specifieke bij het gebied behorende landschappelijke-, ecologische- en cultuurhistorische
waarden.
Er mogen uitsluitend gebouwen ten behoeve van agrarisch grondgebruik worden gebouwd.
Voor het bouwen van deze gebouwen en voor het bouwen van bouwwerken,
geen gebouwen zijnde, zijn regels opgenomen. Burgemeester en wethouders kunnen
nadere eisen stellen aan de plaats en omvang van bouwwerken.
De specifieke gebruiksregels geven aan waar de gronden in ieder geval niet voor gebruikt
mogen worden. Ter bescherming van de landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische
waarden is een is een omgevingsvergunning vereist voor het uitvoeren
van bepaalde werken en werkzaamheden.
Croonen Adviseurs
64

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Bedrijf
De voor ‘Bedrijf’ aangewezen gronden zijn bestemd voor bedrijven in de milieucategorieën
1 en 2 van de bij deze planregels behorende Staat van bedrijfsactiviteiten (bijlage
1), al dan niet in combinatie met ondergeschikte kantoorvoorzieningen en productiegebonden
detailhandel. De volgende functies zijn aangeduid op de verbeelding: een
nutsvoorziening, een nutsbedrijf, een verkooppunt van motorbrandstoffen zonder lpg,
een bedrijfswoning, en een aannemersbedrijf, ten hoogste tot en met categorie 3.1 van
de bij deze planregels behorende Staat van bedrijfsactiviteiten.
Er zijn bouwregels opgenomen voor het bouwen van bedrijfsgebouwen, gebouwen ten
behoeve van nutsvoorzieningen, bedrijfswoningen en bijbehorende aan- en uitbouwen
en bijgebouwen, en voor bouwwerken, geen gebouwen zijnde. Met uitzondering van
aan- en uitbouwen en bijgebouwen mogen gebouwen alleen binnen het bouwvlak worden
gebouwd. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de
plaats en omvang van bouwwerken.
Het bevoegd gezag kan, indien aan de genoemde voorwaarden wordt voldaan, een
omgevingsvergunning verlenen voor het bouwen van een grotere nutsvoorziening, voor
een afwijkende situering voor de bouw van bijbehorende bouwwerken en voor bijgebouwen
vanuit medisch-sociale noodzaak.
De specifieke gebruiksregels geven aan waar de gronden in ieder geval niet voor gebruikt
mogen worden. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning verlenen voor
het afwijken van de gebruiksregels voor een bedrijf dat niet in de Staat van bedrijfsactiviteiten
voorkomt, voor het gebruik van een bijgebouw als afhankelijke woonruimte
ten behoeve van mantelzorg en voor een aan-huis-verbonden beroep of bedrijf.
Detailhandel
De voor 'Detailhandel' aangewezen gronden zijn bestemd voor detailhandel, uitsluitend
op de begane grond, al dan niet in combinatie met ondergeschikte kantoorvoorzieningen.
Er zijn regels opgenomen voor het bouwen van gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen
zijnde. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de
plaats en omvang van bouwwerken. De specifieke gebruiksregels geven aan waar de
gronden in ieder geval niet voor gebruikt mogen worden.
Dienstverlening
De voor 'Dienstverlening' aangewezen gronden zijn bestemd voor dienstverlening.
Er zijn regels opgenomen voor het bouwen van gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen
zijnde. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de
plaats en omvang van bouwwerken. De specifieke gebruiksregels geven aan waar de
gronden in ieder geval niet voor gebruikt mogen worden.
Croonen Adviseurs
65

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Groen
De voor ‘Groen’ aangewezen gronden zijn bestemd voor groenvoorzieningen, bermen,
overige beplantingen, (dag)recreatief medegebruik en voor evenementen. Ter plaatse
van de betreffende aanduidingen zijn een hondentrainingsveld, een onderdoorgang en
een verhard sportveld toegestaan.
Op of in deze gronden mogen uitsluitend gebouwen voor het hondentrainingsveld worden
gebouwd. Er zijn bouwregels opgenomen voor het bouwen van deze gebouwen en
voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde. Het bevoegd gezag kan een
omgevingsvergunning verlenen voor het bouwen van gebouwen voor beheer en onderhoud.
Horeca
De voor 'Horeca' aangewezen gronden zijn bestemd voor horeca(bedrijven) categorie 2.
Ter plaats van de betreffende aanduidingen zijn horeca categorie 3 en maatschappelijke
voorzieningen toegestaan.
Er zijn regels opgenomen voor het bouwen van gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen
zijnde. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de
plaats en omvang van bouwwerken. De specifieke gebruiksregels geven aan waar de
gronden in ieder geval niet voor gebruikt mogen worden.
Kantoor
De voor 'Kantoor' aangewezen gronden zijn bestemd voor kantoren en voor wonen, uitsluitend
ter plaatse van de aanduiding 'wonen'.
Er zijn regels opgenomen voor het bouwen van gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen
zijnde. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de
plaats en omvang van bouwwerken.
De specifieke gebruiksregels geven aan waar de gronden in ieder geval niet voor gebruikt
mogen worden. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning verlenen voor
het afwijken van de gebruiksregels voor het gebruik van een bijgebouw als afhankelijke
woonruimte ten behoeve van mantelzorg en voor een aan-huis-verbonden beroep of
bedrijf.
Maatschappelijk
De voor 'Maatschappelijk' aangewezen gronden zijn bestemd voor het uitoefenen van
activiteiten gericht op sociale, maatschappelijke, educatieve, (para)medische en openbare
dienstverlening, waaronder begrepen: gezondheidszorg, onderwijs, religie, jeugd-
en kinderopvang, verenigingsleven en overheidsinstellingen. Ter plaatse van de betreffende
aanduidingen zijn toegestaan: een bedrijfswoning, een begraafplaats, een kinderboerderij,
de instandhouding en bescherming van Rijksmonumenten, en de instandhouding
en bescherming van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing.
Croonen Adviseurs
66

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Er zijn bouwregels opgenomen voor het bouwen van gebouwen, bedrijfswoningen en
bijbehorende aan- en uitbouwen en bijgebouwen, en voor bouwwerken, geen gebouwen
zijnde. Met uitzondering van aan- en uitbouwen en bijgebouwen mogen gebouwen
alleen binnen het bouwvlak worden gebouwd. Burgemeester en wethouders kunnen
nadere eisen stellen aan de plaats en omvang van bouwwerken.
Het bevoegd gezag kan, indien aan de genoemde voorwaarden wordt voldaan, een
omgevingsvergunning verlenen voor een afwijkende situering voor de bouw van bijbehorende
bouwwerken en voor het bouwen van een grotere oppervlakte aan aan- en uitbouwen
en bijgebouwen vanuit medisch-sociale noodzaak.
De specifieke gebruiksregels geven aan waar de gronden in ieder geval niet voor gebruikt
mogen worden. Het bevoegd gezag kan, indien aan de genoemde voorwaarden
wordt voldaan, een omgevingsvergunning verlenen voor het gebruik van een (vrijstaand)
bijgebouw als afhankelijke woonruimte ten behoeve van mantelzorg en voor
een aan-huis-verbonden beroep of bedrijf.
Sport
De voor 'Sport' aangewezen gronden zijn bestemd voor het uitoefenen van sportactiviteiten
in de open lucht en/of binnen, al dan niet in combinatie met ondergeschikte horeca
categorie 2 en kantoorvoorzieningen.
Er zijn regels opgenomen voor het bouwen van gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen
zijnde. Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de
plaats en omvang van bouwwerken. De specifieke gebruiksregels geven aan waar de
gronden in ieder geval niet voor gebruikt mogen worden.
Tuin
De voor ‘Tuin’ aangewezen gronden zijn bestemd voor tuinen, gazons of open terreinen,
behorende bij de op de aangrenzende gronden gelegen hoofdgebouwen.
Er mogen uitsluitend uit- en aanbouwen behorende bij de op aangrenzende gronden
gelegen hoofdgebouwen worden gebouwd. Voor het bouwen van deze uit- en aanbouwen
en voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, zijn bouwregels opgenomen.
Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en
omvang van bouwwerken.
Verkeer
De voor ‘Verkeer’ aangewezen gronden zijn bestemd voor verkeer-, verblijf- en parkeervoorzieningen,
gericht op verblijf en afwikkeling van het doorgaande verkeer, voor evenementen
en voor een onderdoorgang ter plaatse van de betreffende aanduiding.
Op of in deze gronden mogen uitsluitend gebouwen ten behoeve van nutsvoorzieningen
worden gebouwd.
Croonen Adviseurs
67

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Voor het bouwen van deze gebouwen en voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen
zijnde, zijn bouwregels opgenomen. Burgemeester en wethouders kunnen nadere
eisen stellen aan de plaats en omvang van bouwwerken.
Water
De voor ‘Water’ aangewezen gronden zijn bestemd voor het ontvangen, bergen en/of
afvoeren van water, (ondergrondse) waterbergings- en infiltratievoorzieningen, waterhuishoudkundige
voorzieningen en voor (dag)recreatief medegebruik.
Op of in deze gronden mogen geen gebouwen worden gebouwd. Er zijn bouwregels opgenomen
voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde. Burgemeester en
wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en omvang van bouwwerken.
Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning verlenen voor het bouwen van gebouwen
voor beheer en onderhoud.
Wonen
De voor ‘Wonen’ aangewezen gronden zijn bestemd voor het wonen. Ter plaatse van de
betreffende aanduiding zijn de gronden bestemd voor: garageboxen, dienstverlening,
kantoor, maatschappelijk, aan-huis-verbonden beroep of bedrijf, bed & breakfast, de
instandhouding en bescherming van gemeentelijke monumenten, en de instandhouding
en bescherming van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing.
Hoofdgebouwen mogen uitsluitend binnen het bouwvlak worden gebouwd. De toegestane
bebouwingstypologie is op de verbeelding weergegeven. De bestaande goot- en
bouwhoogte mag niet verhoogd worden. Er zijn bouwregels opgenomen voor het bouwen
van aan- en uitbouwen en bijgebouwen, voor het bouwen van garageboxen, en
voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde. Burgemeester en wethouders
kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en omvang van bouwwerken.
Het bevoegd gezag kan, indien aan de voorwaarden wordt voldaan, een omgevingsvergunning
verlenen voor diepere hoofdgebouwen, voor een afwijkende situering of oppervlakte
voor de bouw van bijbehorende bouwwerken en voor het bouwen van een
grotere oppervlakte aan aan- en uitbouwen en bijgebouwen vanuit medisch-sociale
noodzaak.
De specifieke gebruiksregels geven aan waar de gronden in ieder geval niet voor gebruikt
mogen worden. Het bevoegd gezag kan, indien aan de genoemde voorwaarden
wordt voldaan, een omgevingsvergunning verlenen voor een aan-huis-verbonden beroep
of bedrijf, voor het gebruik van een (vrijstaand) bijgebouw als afhankelijke woonruimte
ten behoeve van mantelzorg en voor een bed and breakfast.
Leiding - Riool
De voor ‘Leiding – Riool’ aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende
bestemmingen, mede bestemd voor een rioolpersleiding ter plaatse van de
aanduiding ‘hartlijn leiding – riool’.
Croonen Adviseurs
68

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Op deze gronden mogen alleen bouwwerken worden gebouwd ten behoeve van het beheer
en onderhoud van de rioolpersleiding en ter vervanging vernieuwing of verandering
van bestaande bouwwerken. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning
verlenen voor de bouw van bouwwerken ten dienste van de andere geldende bestemmingen,
mits geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de functie van de rioolpersleiding
en alvorens de beheerder van de rioolpersleiding is gehoord.
Ter bescherming van de rioolpersleiding is voor het uitvoeren van bepaalde werken en
werkzaamheden een omgevingsvergunning vereist.
Waarde – Archeologie 1
De voor 'Waarde - Archeologie' aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar
voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor de bescherming van het AMKterrein.
Op deze gronden mogen alleen bouwwerken worden gebouwd ter vervanging van bestaande
bouwwerken, met grondwerkzaamheden tot maximaal 0,3 m. Het bevoegd gezag
kan een omgevingsvergunning verlenen voor het afwijken van dit verbod nadat archeologisch
onderzoek is uitgevoerd.
Ter bescherming van archeologische waarden is voor het uitvoeren van bepaalde werken
en werkzaamheden een omgevingsvergunning vereist.
Burgemeester en wethouders zijn bevoegd het plan te wijzigen door deze dubbelbestemming
geheel of gedeeltelijk te verwijderen indien op basis van archeologisch onderzoek
is aangetoond dat ter plaatse geen archeologische waarden (meer) aanwezig
zijn.
Waarde – Archeologie 2
De voor 'Waarde - Archeologie' aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar
voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor de bescherming van de aanwezige
archeologische waarden.
Op deze gronden mogen alleen bouwwerken worden gebouwd ter vervanging van bestaande
bouwwerken, of bouwwerken met een oppervlakte van maximaal 50 m², beide
met grondwerkzaamheden tot maximaal 0,3 m. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning
verlenen voor het afwijken van dit verbod nadat archeologisch onderzoek
is uitgevoerd.
Ter bescherming van archeologische waarden is voor het uitvoeren van bepaalde werken
en werkzaamheden een omgevingsvergunning vereist.
Croonen Adviseurs
69

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Burgemeester en wethouders zijn bevoegd het plan te wijzigen door deze dubbelbestemming
geheel of gedeeltelijk te verwijderen indien op basis van archeologisch onderzoek
is aangetoond dat ter plaatse geen archeologische waarden (meer) aanwezig
zijn.
Waarde – Archeologie 3
De voor 'Waarde - Archeologie' aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar
voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor de bescherming van de hoge archeologische
verwachtingswaarden.
Op deze gronden mogen alleen bouwwerken worden gebouwd ter vervanging van bestaande
bouwwerken, of bouwwerken met een oppervlakte van maximaal 100 m², beide
met grondwerkzaamheden tot maximaal 0,3 m. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning
verlenen voor het afwijken van dit verbod nadat archeologisch onderzoek
is uitgevoerd.
Ter bescherming van archeologische waarden is voor het uitvoeren van bepaalde werken
en werkzaamheden een omgevingsvergunning vereist.
Burgemeester en wethouders zijn bevoegd het plan te wijzigen door deze dubbelbestemming
geheel of gedeeltelijk te verwijderen indien op basis van archeologisch onderzoek
is aangetoond dat ter plaatse geen archeologische waarden (meer) aanwezig
zijn.
Waterstaat – Waterkering
De voor ‘Waterstaat – Waterkering’ aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere
daar voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor voorzieningen voor de directe
en indirecte kering van het water, en voor aanleg, instandhouding en/of bescherming
van de waterkering.
Op of in deze gronden mogen uitsluitend bouwwerken, geen gebouwen zijnde, worden
gebouwd. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning verlenen voor het bouwen
van bouwwerken ten dienste van de andere geldende bestemming.
Ter bescherming van de functie van de waterkering is voor het uitvoeren van bepaalde
werken en werkzaamheden een omgevingsvergunning vereist.
Croonen Adviseurs
70

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
6 Haalbaarheid
6.1 Financieel
Het bestemmingsplan ‘Kern Werkendam’ is grotendeels een beheerplan, waarin de
bestaande situatie is vastgelegd. Het plan betreft een herziening van een aantal verouderde
bestemmingsplannen, waarbij het juridisch-planologisch regime is geactualiseerd.
De bestaande (legale) situatie is positief bestemd.
Het bestemmingsplan bevat geen nieuwe directe bouwmogelijkheden. De ontwikkelingen
die mogelijk worden gemaakt in voorliggend bestemmingsplan, zijn overgenomen
uit het vigerende bestemmingsplan voor de kern. Realisering van nieuwe woningen is
slechts mogelijk gemaakt door middel van een wijzigingsbevoegdheid. Het opstellen
van een exploitatieplan dan wel het sluiten van anterieure overeenkomsten met ontwikkelende
partijen is dan ook niet aan de orde. Geconcludeerd kan worden dat voorliggend
bestemmingsplan financieel uitvoerbaar is.
6.2 Maatschappelijk
6.2.1 Vooroverleg en inspraak
Het voorontwerpbestemmingsplan ‘Kern Werkendam’ is conform artikel 10 van het
Besluit ruimtelijke ordening in vooroverleg gezonden naar de betreffende personen en
instanties. Daarnaast heeft het voorontwerpbestemmingsplan overeenkomstig de gemeentelijke
inspraakverordening van 15 februari 2010 tot en met 1 maart 2010 ter inzage
gelegen.
Naar aanleiding van het vooroverleg zijn adviezen van het Waterschap Rivierenland,
Provincie Noord-Brabant en de VROM-Inspectie regio Zuid ontvangen. Alleen de reactie
van het waterschap heeft geleid tot aanpassing van het voorontwerpbestemmingsplan.
Daarnaast zijn in de genoemde periode twee inspraakreacties bij de gemeente binnen
gekomen. Één van deze reacties heeft geleid tot een aanpassing van het bouwvlak op
de verbeelding.
De resultaten uit het vooroverleg en de inspraak zijn in de nota ‘Inspraak ruimtelijke
plannen’ samengevat. In deze nota, die als separate bijlage is toegevoegd, is aangegeven
of de ingediende vooroverleg- en inspraakreacties hebben geleid tot aanpassing van
het voorliggende bestemmingsplan.
6.2.2 Vaststelling
Na vooroverleg en inspraak zal het plan de procedure van artikel 3.8 en verder van de
Wet ruimtelijke ordening doorlopen.
De resultaten van deze procedures zullen te zijner tijd in deze toelichting worden vermeld.
Croonen Adviseurs
71

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
Croonen Adviseurs
72

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
7 Bronnen
7.1 Boeken en rapporten
— Adviesgroep AVIV: Risicoatlas wegtransport gevaarlijke stoffen, Enschede, 24 maart
2003.
— Gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem en het Waterschap Hoogheemraadschap
Alm en Biesbosch: StructuurvisiePlus Land van Heusden en Altena, z.p.,
2004.
— Gemeente Werkendam: Groenstructuurplan Werkendam 1998, Werkendam, 28
april 1998.
— Gemeente Werkendam: Welstandsnota Werkendam, Werkendam, december 2003.
— Gemeente Werkendam: Kwalitatief Beleidskader woningbouw 2005-2015, Werkendam,
2004.
— Gemeente Werkendam: Kadernota Milieu 2005-2009 - Werkendam, Duurzaam en
Leefbaar, Werkendam, 2005.
— Gemeente Werkendam: Startnotitie herziening bestemmingsplannen kernen Werkendam
en Nieuwendijk, Werkendam, juni 2007.
— Gemeente Werkendam & Waterschap Rivierenland: Waterplan Werkendam 2008-
2015, Werkdam, 2007.
— Gemeente Werkendam: Beleidsvisie externe veiligheid Werkendam (concept). Werkendam,
februari 2007.
— Groenedijk, T.: Nederlandse plaatsnamen. Hoogeveen, 2000.
— Hollandsche Molen, de: Handleiding Molenbiotoop, Amsterdam, z.d. (1996).
— Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu: Besluit geluidhinder
spoorwegen, Den Haag, 2003.
— Ministerie van Volkhuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu: Nota Ruimte, Den
Haag, 2004.
— Ministeries van OC&W, LNV, VROM & V&W: Belvedere - beleidsnota over de relatie
cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting, Den Haag, 1999.
— Provincie Noord-Brabant: Monumenten Inventarisatie Project - gemeente Werkendam,
’s-Hertogenbosch, 1990.
— Provincie Noord-Brabant: Streekplan Noord-Brabant, ‘s-Hertogenbosch, 1992.
— Provincie Noord-Brabant: Dassen in Noord-Brabant - Verspreidingsgebieden van de
das in Noord-Brabant, ’s-Hertogenbosch, 1998.
— Provincie Noord-Brabant: Kookboek cultuurhistorie en Cultuurhistorische Waardenkaart,
‘s-Hertogenbosch, 2000.
— Provincie Noord-Brabant: Watersystemen in Beeld - een beschrijving en kaarten van
de grond- en oppervlaktewatersystemen van Noord-Brabant, ‘s-Hertogenbosch,
2001.
— Provincie Noord-Brabant: Brabant in Balans - Streekplan Noord-Brabant,
‘s-Hertogenbosch, 2002-1.
— Provincie Noord-Brabant: Rekening houden met Habitatrichtlijnsoorten in Noord-
Brabant (CD-ROM), ‘s-Hertogenbosch, 2002-2.
Croonen Adviseurs
73

Ontwerpbestemmingsplan Kern Werkendam Gemeente Werkendam
— Provincie Noord-Brabant: Uitwerkingsplan Land van Heusden en Altena,
’s-Hertogenbosch, 2004-1.
— Provincie Noord-Brabant: Aardkundige Waardenkaart Noord-Brabant,
‘s-Hertogenbosch, 2004-2.
— Provincie Noord-Brabant: Gebiedsplan Wijde Biesbosch, ’s-Hertogenbosch, 2005.
— Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek: Indicatieve Kaart van Archeologische
Waarden (IKAW), CD-ROM, 2000-1;
— Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek: Archeologische Monumenten
Kaart (AMK), CD-ROM, 2000-2;
— Staring Centrum: Bodemkaart van Nederland schaal 1:50.000, blad 44 Oost Oosterhout,
Wageningen, 1990.
— Stuurgroep Nationaal Project Nieuwe Hollandse Waterlinie: Panorama Krayenhoff -
Linieperspectief, Utrecht, 2004.
— Vereniging Nederlandse Gemeenten: Bedrijven en Milieuzonering, Den Haag, 2007.
— Waterschap Rivierenland: Keur voor waterkeringen en wateren in Waterschap Rivierenland,
Tiel, 3 januari 2005.
7.2 Websites
— www.kich.nl
— www.natuurloket.nl
Croonen Adviseurs
74

Bijlage 1
Nota van inspraakreacties en reacties
wettelijk vooroverleg voorontwerpbestemmingsplan
‘Kern Werkendam’

Nota van inspraakreacties en reacties wettelijk
vooroverleg voorontwerpbestemmingsplan “Kern
Werkendam”
1

1. Inleiding
Toelichting
Vanaf 15 februari 2010 heeft het voorontwerpbestemmingsplan “Kern Werkendam”
gedurende 2 weken ter inzage gelegen. Tijdens deze termijn kon iedereen een
schriftelijke inspraakreactie kenbaar maken. Verder is er een inloopavond geweest op
17 februari 2010 waarbij tevens gebruik gemaakt kon worden van
inspraakformulieren. Het gaat om een nieuw bestemmingsplan voor de kern van
Werkendam. De volgende bestemmingsplannen worden vervangen:
• “Kern Werkendam” (1998);
• “Wijzigingsplan Vissersdijk huisnrs. 77-79” (1999);
• “1 e herziening bestemmingsplan Kern Werkendam, perceel Laantje 2” (2000);
• “Wijzigingsplan II, perceel Zandwei”, (1999);
• “Wijzigingsplan III, perceel Vissersdijk”, (2000);
• “Wijzigingsplan IV, Oud Sas 1”, (2000);
• “Woongebied Werkense Polder” (1993);
• “De Werkense Polder” (1986);
• “Cultureel Centrum” (1993).
Doel
Het gaat om een actualisatie van bovenstaande bestemmingsplannen. Het doel van
voorliggend bestemmingsplan is het bieden van een actuele en eenduidige juridische
regeling voor het toegestane gebruik en de toegestane bouwwerken binnen het
plangebied. Het bestemmingsplan heeft overwegend een conserverend karakter.
Nieuwe grootschalige ontwikkelingen worden niet mogelijk gemaakt. Om het
bestemmingsplan mogelijk te maken is voorafgaand aan de
bestemmingsplanprocedure ex artikel 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening, het
bestemmingsplan voorbereid conform 1.3.1. Besluit ruimtelijke ordening.
Inspraakreactie
Het voorontwerpbestemmingsplan “Kern Werkendam” heeft vanaf 15 februari 2010
gedurende 2 weken ter inzage gelegen. In deze periode stond voor een ieder de
mogelijkheid open om een inspraakreactie over het voorontwerpbestemmingsplan bij
het college van burgemeester en wethouders kenbaar te maken. Hierop zijn 2
inspraakreacties binnengekomen:
3

Opzet
Een uitwerking van de inspraakreacties en de gemeentelijke beantwoording treft u in
hoofdstuk 2 aan. Per inspraakreactie is de inhoudelijke strekking daarvan zakelijk
weergegeven. Vervolgens wordt per inspraakreactie de inhoudelijke beantwoording
van de gemeente weergegeven. In hoofdstuk 3 wordt op een zelfde wijze de reacties
die binnengekomen zijn in het kader van het wettelijk voorverleg en het gemeentelijk
beantwoording weergegeven. Tenslotte geeft hoofdstuk 4 inzicht in de onderdelen die
zijn gewijzigd. Het betreft wijzigingen die voortkomen uit de ingebrachte
inspraakreacties, het wettelijk vooroverleg en ambtelijke wijzigingen.
4

2. Beantwoording inspraakreacties
1.Inspraakreactie inspreker 1
Ontvangstdatum 26 februari 2010
Inhoud inspraakreactie Beantwoording gemeente
Reclamant verzoekt tot het vergroten van het
bestemmingsvlak ‘Wonen’ met 2 m aan de
zijgevel van zijn perceel (evenals Werkina
11). Hij geeft aan dat er vanuit
verkeerstechnisch oogpunt geen
belemmeringen zijn te verwachten.
2. Inspraakreactie inspreker 2
Ontvangstdatum 26 februari 2011
Inhoud inspraakreactie Beantwoording gemeente
Reclamanten verzoekt om de bestaande
bestemmingen uit het geldende
bestemmingsplan te handhaven. Volgens hen
is de situering op de plankaart niet juist. Een
gedeelte van het bouwblok staat nu op het
terrein van de buurman.
Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is het onwenselijk
om het bestemmingsvlak ‘Wonen’ uit te breiden. De
huidige rooilijn bevordert een regelmatige ligging van
de gevels van de woningen en beschermt het
bestaande straatbeeld en openbaar gebied. Door een
extra bouwmogelijkheid te creëren wordt deze
rooilijn overschreden en kan een rommelig karakter
ontstaan. Het perceel Werkina 11 is niet gelegen aan
openbaar gebied en is om die reden geen
vergelijkbare situatie.
Conclusie: inspraakreactie is ongegrond
De opmerking van reclamant is juist. Abusievelijk is
het bouwvlak niet juist aangegeven. De verbeelding is
aangepast aan zijn verzoek.
Conclusie: inspraakreactie is gegrond
5

3. Beantwoording reacties wettelijk vooroverleg
1. Reactie wettelijk vooroverleg Prv Noord Brabant
Ontvangstdatum 15 december 2009
Inhoud reactie Beantwoording gemeente
Geen opmerkingen Niet van toepassing
2. Reactie wettelijk vooroverleg Waterschap Rivierenland
Ontvangstdatum 16 december 2009
Inhoud reactie Beantwoording gemeente
1) Het hoofdstuk over waterrelevant beleid De waterparagraaf is aangepast en geactualiseerd.
(H. 3.9.1) in de waterparagraaf van het
bestemmingsplan is onvoldoende actueel. Het
Waterschap verzoekt om de waterparagraaf
hierop aan te passen.
Conclusie: de reactie is gegrond
2) De paragraaf over primaire en regionale
waterkeringen (H. 3.9.7) is inhoudelijk niet
geheel correct. Het Waterschap onderscheidt
drie zones waarop de Keur van toepassing is:
de kernzone, beschermingszone en
buitenbeschermingszone. Voor de primaire
waterkering zijn deze zones vastgesteld.
Verzocht wordt om de tekst ‘dat zowel
primaire als regionale waterkeringen een
kernzone, beschermingszone en
buitenbeschermingszone kennen’ aan te
passen.
3) Verzocht wordt de overgangsbepaling
voor waterkeringen waarvoor geen legger
werd vastgesteld (art. 37 Keur) te
verwijderen. De tekst is hier niet van
toepassing. Verder wordt verzocht om in te
gaan op relevant beleid en beheer van de
waterkeringen.
4) Afb. 30 met de ligging van de
De afbeelding is verwijderd.
waterkeringen volgens de Keur is niet meer
actueel. Verzocht wordt de figuur uit de tekst
te verwijderen.
5) Verzocht wordt om paragraaf H. 3.9.10
aan te vullen met de wijze waarop het
Waterschap inhoudelijk en procesmatig vorm
wil geven aan de watertoets. Informatie
hierover kan worden gevonden in de
brochure ‘Partners in Water’ en het
bijbehorende achtergronddocument.
6) De rioolwatertransportleiding van het Het riool is op de verbeelding aangeduid conform
waterschap moet worden beschermd in het opmerking.
bestemmingsplan. Verzocht wordt dan ook
om de rioolleiding met een aparte
dubbelbestemming op te nemen op de
plankaart.
7) Verzocht wordt om de Keurzones van de Is dit aangepast?
waterkeringen met een aparte
dubbelbestemming ‘Waterstaat –
Waterkering’ op te nemen op de plankaart.
8) De B- en C-watergangen hebben onterecht Is dit aangepast?
een vrijwaringszone van 5 m breed gekregen.
Voor A-watergangen geldt een zone van 5 m,
6

maar voor de overige waterkeringen geldt dit
niet. Verder wordt er op gewezen dat alleen
de A-watergangen primair als ‘Water’
moeten worden bestemd. B- en Cwatergangen
mogen wel de bestemming
‘Water’ krijgen, maar dit is niet vereist.
9) Verzocht wordt om de Keurzone van de
A-watergang langs de Den Dekkerweg in het
zuidoosten van het plangebied met een
dubbelbestemming ‘Vrijwaringszone
watergang’ op te nemen op de plankaart. De
A-watergang ligt buiten het plangebied, maar
de Keurzone ligt binnen de bestemming
‘Maatschappelijk’.
10) In de bestemmingsomschrijving van
artikel 15 ‘Water’ zijn water en
waterhuishoudkundige doeleinden niet als
primaire bestemming opgenomen. Hierdoor
wordt de waterhuishoudkundige functie van
de A-watergangen onvoldoende
veiliggesteld. Verzocht wordt om in de
bestemmingsomschrijving op te nemen dat de
gronden met de bestemming ‘Water’ in
hoofdzaak bedoeld zijn voor:
- waterhuishoudkundige doeleinden;
- voorzieningen ten behoeve van de
waterhuishouding, waterafvoer en
waterberging;
- kunstwerken, bruggen en
waterstaatswerken.
Alle overige bestemmingsomschrijvingen
(zoals recreatief medegebruik, steigers en
landschappelijke waarden) zijn volgens het
waterschap ‘ondergeschikt’ en moeten als
zodanig worden opgenomen.
11) In artikel 15 worden een ontheffing van
de bouwregels en een
aanlegvergunningstelsel geregeld. In beide
gevallen wordt ten onrechte geen rekening
gehouden met het waterstaatkundige belang
en de noodzaak om vooraf advies in te
winnen bij de waterbeheerder. Verzocht
wordt om de artikel 15.4 en 15.6 aan te
passen naar het meegezonden voorbeeld.
12) Verzocht wordt om gronden met de
dubbelbestemming ‘Waterstaat –
Waterkering’ primair te bestemming voor het
‘waterkeren’. Alle overige
bestemmingsomschrijvingen zijn volgens het
waterschap ‘ondergeschikt’ en dienen als
zodanig te worden opgenomen. Een
voorbeeld is meegezonden.
Op de verbeelding is conform verzoek op de locatie
de aanduiding ‘vrijwaringszone – watergang’
opgenomen.
De planregels zijn aangepast conform opmerkingen.
De planregels zijn aangepast conform opmerkingen.
De bestemmingsomschrijving is aangepast conform
opmerkingen.
3. Reactie wettelijk vooroverleg Inspectie VROM Regionale Afdeling Zuid
Ontvangstdatum
Inhoud reactie Beantwoording gemeente
Geen opmerkingen Niet van toepassing
7

4. Aanpassingen voorontwerpbestemmingsplan
Als gevolg van de inspraakreacties, het wettelijk voorverleg en ambtelijke
wijzigingen is het voorontwerpbestemmingsplan op onderdelen gewijzigd. Hierna is
een overzicht gegeven van de wijzigingen.
Wijzigingen n.a.v. inspraakreacties
Nr. Wijziging
1 Kruisstraat 56: het bouwvlak is conform geldend bestemmingsplan aangepast.
2
3
Wijzigingen n.a.v. reacties wettelijk vooroverleg
Nr. Wijziging
1 Waterschap Rivierenland: alle opmerkingen zijn verwerkt in het bestemmingsplan.
2
3
Ambtelijke wijzigingen
Nr. Wijziging
1 Oud Sas 11: het bouwvlak is vergroot en aangepast aan de bestaande bebouwing.
2 Sportlaan 4: de toegestane hoogte is aangepast aan de vergunde situatie.
3 Wilgenlaan 35: conform de eigendomssituatie is het bestemmingsvlak aangepast.
4 De Burcht: de plangrens is aangepast aan het bestemmingsplan voor deze locatie.
5 Havenstraat 52: een gedeelte is in gebruik voor parkeren en fietsenhok. Dit gedeelte is bestemd
als ‘Maatschappelijk’.
6 Werkensedijk 45: conform de verleende ontheffing zijn de bestemmingen ‘Wonen’ en ‘Tuin’
opgenomen.
7 Sleeuwijksedijk 62: op deze locatie is conform verzoek een bouwvlak opgenomen voor een
woning. Het gaat om de vervanging van een bestaande woning.
8 Binnengriend 27: de contouren van het bouwvlak zijn aangepast en verruimd.
9 Planregels: waar nodig zijn de planregels aangepast aan de Wet algemene bepalingen
omgevingsrecht (Wabo) en bijbehorende besluiten.
10 Verbeelding: het plangebied is opnieuw geïnventariseerd op bestaande goot- en bouwhoogtes
van gebouwen. De bestaande afmetingen zijn vastgelegd op de verbeelding.
11 Overige aanpasssingen: het gehele bestemmingsplan is waar nodig aangepast en geactualiseerd
aan de hand van nieuwe beleidsstukken dan wel wetgeving.
12
13
14
15
16
17
8