Waar plak ik mijn postzegel!

HOE EN WAAR PLAK JE EEN POSTZEGEL
LINKS OF RECHTS ?
Al jaren kom je de vraag tegen: Moeten we de postzegel (s) nu rechts of links plakken ?.
De verschillende meningen hierover zijn zeer verschillend.
Zo zullen er velen zijn die als commentaar geven " het maakt ons niets uit " of " ik heb van vele gevallen
wel diverse voorbeelden ".
Ooit heb ik eens gehoord " ik heb de postzegel aan de achterkant geplak, en toch is hij aangekomen ".
Kortom, je zou dus denken dat alles Mag. Toegegeven het is moeilijk op schrift te vinden of er ook regels
zijn voor het plakken van postzegels.
Vroeger ging men ervan uit dat de kijkrichting van de beeltenis van de postzegel naar het adres moest wijzen.
De postzegel kon dan linksboven of linksonder worden geplakt. Vooral bij de eeste emmissies van
Nederland was dit het geval. Men ging ervan uit dat als de beeltenis de andere kant op keek, dit een teken
van minachting naar de geadresserder was.
POSTZEGELS LINKSBOVEN POSTZEGEL LINKSBOVEN
POSTZEGEL LINKSONDER POSTZEGEL RECHTSBOVEN
Men denkt overigens dat de kijkrichtingvan de koning ( koningin ) op de postzegels wordt bepaald door hoe
deze is afgebeeld op de toen gangbare ( zilveren ) munten.
TOCH ZIJN ER WEL RICHTLIJNEN.
Deze zijn te vinden in de Algemene voorwaarden voor de universele Postdienst versie 2011.
Daarin staat het volgende artikel:
ARTIKEL 14: Frankering.
14-1.
Poststukken kunnen worden bezorgt indien de tarieven daarop volledig zijn verandwoord door Postzegels
of door Koninklijke TNT Post uitgegeven Pakketzegels. In het laatste geval mogen Poststukken alleen
door afgifte op Postvestigingen ter verzending worden aangeboden. Poststukken kunnen ook ter
frankeering op een Postvestiging worden aangeboden.
4

14-2.
Als voldoende gefrankeerd worden beschouwd Poststukken die ten minste voorzien zijn van het op grond
van de tarievenkaart ( laatste versie ) van de Koninklijke TNT Post verschuldigde bedrag aan ongebruikte
geldige Postzegels of Pakketzegels.
14-3.
De frankering met Postzegels dient te worden aangebacht in de reachter bovenhoek van de adreszijde
van het Poststuk. Indien Poststukken niet voldoen aan de vereisten van frankering is Koninklijke TNT Post
o.a gerechtigd maatregelen te nemen zoals vermeld in de algemene voorwaarden.
14-4.
Ongebruikte, geldige, door de Koninklijke TNT Post uitgegeven Postzegels worden niet teruggenomen.
Opmerking. Bij het vaststellen van dit artikel in januari 2011 was de officiele naam Koninklijke TNT Post.
Moderne sorteer en afstempelmachiene
En als je dit dan niet doet?
Dit staat niet zo duidelijk vermeld, maar dan gebeurt er in de praktijk zo ongeveer het volgende.
De stempel en sorteermachines bij de Post zijn ingesteld op het zoeken van de postzegel (s ) in de rechter
bovenhoek van het Poststuk. Wordt daar niets gevonden, dan wordt het Poststuk automatisch uit het
sorteerproces verwijderd. Het komt dan in de bak voor " handmatige controle " waar het verder wordt verwerkt.
Met andere woorden er moeten mensen aan te pas komen. En die mensen hebben het ontzetend druk, zij
hebben ook koffiepauzes, plaspauzes en slaappauzes. Het kan wel een dagje langer duren voordat is
vastgesteld of het Poststuk juist is gefrankeerd, maar dat de Postzegel ( s ) niet op de juiste plaats zit.
Na eventuele handafstempeling en als alles in orde is gaat het Poststuk alsnog in het sorteerproces.
Meestal zorgt dit voor enige vertraging en kan het Poststuk op een later ( dag ) tijdstip worden bezorgd.
Bronnen:
Filavaria
Postnl
Google
Samenstelling. J.J.P van der Vat
jjpvdvat@gmail.com Handmatige controle
5

UIT HET LEVEN VAN EEN POSTZEGELVERZAMELAAR
In het begin spaarde ik sigarenbandjes die ik met gluton in een schoolschriftje plakte. Toen ik 12 jaar was
kreeg ik van een oom de serie zomerzegels uit 1949 de nrs 513 tot 517. Vooral de 20 cent met de zeilbootjes
vond ik prachtig. Ik plakte ze in een nieuw schoolschriftje en zo begon mijn postzegelverleden.
Een jaar later vroeg een vriendje mij te helpen bij de verkoop van een selectie Nederland en Overzee, die van
een zwager was die er vanaf wilde. We deden dat op de woensdag en de zaterdagmiddagen op de postzegel
markt aan de Nieuwezijds Voorburgwal in Amsterdam. Voor mijn hulp mocht ik elke keer een niet te dure
serie uitzoeken voor mijn eigen verzameling. Inmiddels kreeg ik van een vriend van mijn ouders die
internationaal effecten makelaar was, buitenlandse zegels van allerlei landen die ik moest afweken, en deze
gingen weer in een ander schoolschriftje. Van mijn zakgeld kocht ik nu ook zegels op de markt en voor mijn
verjaardag kreeg ik een album Nederland. Niet veel later kocht ik een catalogus en ik rekende mij rijk.
Toen ik 15 jaar was ging een schoolvriendje naar Canada emigreren en ik nam een verzameling wereld over
in het totaal zo'n 2500 zegels. Er kwamen weer schriften bij en alles werd met plakkers ingeplakt.
Ik blonk op school uit in aardrijkskunde en geschiedenis en dit kwam mij goed van pas bij de postzegels.
Een neefje uit Bussum, net zo oud als ik verzamelde ook en we wisselde heel wat zegels onderling.
Dit ging door tot mijn 18e jaar. Daarna ging ik studeren en de rest volg vanzelf. Trouwen, kinderen krijgen
en van het verzamelen kwam niets meer terecht. Wel bewaarde ik de zegels die op brief binnenkwamen.
In 1978 belde een oud collega-tekenaar en deze vertelde mij dat zijn vader was overleden en dat bij het
opruimen van de zolder er een vuilniszak met blikjes en sigarendoosjes met postzegels was gevonden.
uitgifte 1853
1 peny rood 4 pence blauw
uitgifte 1861
Ik kocht een Yvert en Tellier 1976 - 1977 en begon met behulp van mijn zoon de verzameling uit te zoeken
en te catalogiseren. Hiervoor waren weer de nodige stockboeken nodig, de complete verzameling omvatte
een collectie van ± 15.000 zegels. Ik vroeg voor dit werk, 1 jaar de tijd, daarna belde ik hem en vertelde dat
ik het uitzoekwerk had beschreven en de dagwaarde in guldens bij de bank had opgevraagd en ik bracht
een bod uit van 1200 gulden. Hij zei direct dat dit goed was.
6

Mijn zoon Joost begon prompt een verzameling Nederland postfris. Ik stond toen voor het probleem om deze
verzameling en mijn verzameling in elkaar te passen, een hele uitzoekerij.
Ik besloot om mij te concentreren op gebruikte postzegels en een keuze uit de verschillende
landen te doen voor mijn definitieve verzamelgebieden. Bij mijn keuze speelt het uiterlijk van de
zegels een belangrijke rol, alsmede of zij echt gelopen hebben. Ik heb een uitgesproken voorkeur voor het
klassieke werk bv, Nederland nr 6 mooi van kleur, USA nr 81-96, de ontdekking van Amerika, Engeland
nr.153-156, het jubileum van George V, en de Kaapse Driehoek. Voor mijn verjaardag kreeg ik een leeg
Schwanenbeck Briefmarken Sammelboek uit 1896, bestemd voor 10875 verschillende postzegels.
Daar zitten inmiddels ruim 2000 dubbele zegels in. In de loop van de jaren heb ik inmiddels 10 verzamelaars
geadviseerd wat te doen met hun verzameling, meestel adviseer ik de verzameling zorgvuldig op te bergen
omdat er misschien later een van de kinderen of kleinkinderen er mee door wil gaan.
Mijn verzameling omvat inmiddels Nederland en Overzeese gebieden, Scandinavië inc. Groenland, Noord-
West Europa, de USA, Zuid Afrika, Australië en Nieuw Zeeland.
Het nieuwste onderwerp is " Toerisme ", een verzameling zegels, waar ik ben geweest, losse zegels en
zegels op prentenbriefkaarten. Mijn vrouw verzameld " Schrijvers ".
Verder vind ik dat een goede website van de vereniging voor nieuwe, jonge leden zou moeten kunnen zorgen.
Men kan ook in zijn omgeving proberen kinderen te enthousiasmeren, deel dus postzegels uit.
Ouderen zo rond de 65 kunnen ook worden geworven, immers postzegels verzamelen is een pracht van een
hobby waar men niet op uitgeken raakt.
Bob Dogger Bewerking: Jacques van der Vat
jjpvdvat@gmail.com
7

1. WAARDE
WAT IS EEN POSTZEGEL NU EIGENLIJK WAARD ?
De waarde van een postzegel hangt af van verschillende factoren.
A. De graad van zeldzaamheid. In het algemeen zijn schaarse zegels meer waard dan zegels
die in grote hoeveelheden aanwezig zijn. De oplage kunnen groter of kleiner zijn geweest,
ook het aantal verkochte exemplaren is van belang.
2. PRIJS
B. De ouderdom. Oude "klassieke" postzegels zijn in de regel meer waar dan jongere uitgifte,
waarbij de aanschafwaarde van de zegel zeker meespeelt.
C. De kwaliteit.. Bij de moderne zegels wordt een onberispelijke kwaliteit verwacht, zonder
beschadigingen en gebreken. Bij de klassieke zegels, waar iets aan mankeert, blijven deze
toch enigszins waardevol. Sommige bestaan niet eens onbeschadigd.
POSTFRIS GEBRUIKT TE KORT GEKNIPT
De prijs van de postzegel, d.w.z. de waarde hiervan in geld uitgedrukt hang af van.
A. De frankeerwaarde. Zolang de postzegel tegen de nominale warde zonder beperkingen een
het postloket wordt gekocht, is de handelsprijs slechts weinig boven de frankeerwaarde.
Dit geld in het bijzonder voor ongebruikte zegels. Kwaliteit hierbij speelt geen rol, maar
wel of hij postfris is. In dit geval is hij nog bruikbaar voor frankeering.
B. De aanvangsprijs. Soms worden postzegels niet tegen de nominale waarde verkrijgbaar
gesteld, maar tegen een hogere prijs en dan dikwijls in beperkte aantallen. B.v de "Sperrwerte"
van de oost Europese landen. De koppel verkoop van bepaalde uitgifte, tentoonstellingzegels
alleen verkrijgbaar gekoppeld aan een toegangsbewijs, dan zijn de prijzen aanzienlijk hoger.
C. De populariteit van een land of verzamelgebied. In het land van herkomst zijn de zegels
duurder dan die uit andere landen, zij worden meer verzameld, de vraag in eigen land is dus
het grootst. Bepaalde landen of gebieden rondom het eigen land zijn ook zeer in trek, terwijl
landen die ver weg zijn minder aantrekkelijk zijn. Het verzamelen van motiefzegels zijn een
goede reden om verder te kijken dan de landen rondom het eigen land.
D. De mode. Bepaalde landen of gebieden kunnen om een of andere reden plotseling in de
belangstelling staan en kunnen dan na enige tijd uit de gratie komen, De prijzen zullen dus
eerst sterk stijgen en in een later stadium sterk terug vallen. B.v Vaticaanstad.
E. De ouderdom. Klassieke zegels, voor 1900 uitgegeven zijn in het algemeen hoger in prijs
dan later uitgegeven zegels, bij overige gelijke omstandigheden. Enerzijds komt dit door de
schaarste aan materiaal (de oplage waren vaak veel kleiner), anderzijds doordat veel klassieke
zegels zich bevinden in bestaande vaak grote en gespecialiseerde verzamelingen, die slechts
na het overlijden van een verzamelaar op de markt komen. Trouwens zal praktisch iedere
oudere postzegel in waarde stijgen met het verloren gaan bijzonder materiaal.
F. De kwaliteit. Onberispelijke exemplaren vooral van de klassieke zegels brengen een hogere
prijs op dan de doorsnee exemplaren. De aankoop is uiteraard duurder. Van de moderne zegels
wordt verwacht dat zij onbeschadigd zijn. Van de ongebruikte zegels postfris en met ten
hoogste maar met een plakker. Tegenwoordig worden de postfrisse zegels bewaard in klemstroken
die doorzichtig zijn. Gebruikte zegels moeten een goede niet te vette afstempeling
hebben het liefst met een duidelijke datum aanduiding.
9

G. De vorm. Men kan de zegels in paren zowel horizontaal als vertikaal verzamelen, ook zijn er
verzamelaars die de zegels in blokken van 4 verzamelen. Verder komen we zegels op briefstukken
tegen, op hele brief, 1e dag enveloppen en in speciale boekjes. Tegenwoordig komen
de zegels in velletje van 5 of 10 uit waarbij alle zegels gelijk of verschillend zijn. Kortom er
zijn nog meer vormen voor het verzamelen van postzegels. De waarde van deze verzameling of
van deze zegels zullen een veelfout van de enkele zegels zijn.
enige voorbeelden
H. Speculatie. Soms worden er door speculanten dadelijk na uitgifte grote hoeveelheden van een
bepaalde serie of een waarde uit een serie aangekocht. Dit veroorzaakt een tijdelijke schaarste
waardoor er een bepaalde prijsstijging optreedt. Deze zegels worden dan tegen een dagprijs
verkocht, die vaak vele malen hoger ligt dan de nominale waarde. Na enige tijd normaliseert
zich dit en worden de prijzen weer normaal.
Niet al deze factoren spelen altijd een rol.
In het algemeen kunnen we zeggen, dat de prijs van een postzegel wordt bepaald door vraag en
aanbod tezamen. Maar vraag en aanbod beïnvloeden niet alleen de prijs, ook omgekeerd is elk
van de twee afhankelijk van het aanbod. Lage prijzen trekken kopers en deze doen het aanbod
afnemen, waardoor de prijzen weer stijgen, het aanbod wordt groter en de prijzen dalen enz.
3. CATALOGUSWAARDE.
Wanneer wij een catalogus bekijken blijkt dat de prijzen een compromis zijn tussen de verschillende
factoren die de prijs bepalen. In het algemeen zijn in de grote catalogi de zegels lager genoteerd
dan in de landelijke catalogi. De handelaarprijs ligt meestel onder de catalogusprijzen. De
catalogus geeft niet de absolute waarde van de zegels.
Is de catalogus door de handelaar samengesteld, kan hij de prijzen soms moedwillig laag houden
om een voordelige inkoop te bedingen.
De Michel catalogus geeft met nadruk aan, dat de noteringen in de allereerste plaats als
vergelijkingsprijzen tussen de zegels onderling moeten worden beschouwd.
4. ALGEMENE OPMERKINGEN.
A. Wij moeten proberen alleen postzegels van prima kwaliteit in onze verzameling te nemen.
B. Wij moeten trachten de postzegels voor onze verzameling zoveel mogelijk in complete series
bij elkaar te krijgen. Niet complete serie zijn vaak onverkoopbaar, vooral ongebruikt.
C. Bij verkoop van postzegels aan een handelaar zal deze allereerst nagaan welke topwaarden
in de verzameling aanwezig zijn. Bij zijn prijsbepaling worden de overige zegels niet meegeteld.
D. Tenslotte, voor een echte verzamelaar zijn alle zegels die hij bijeen heeft gebracht "Waardevol".
Voor hen gaat het om het plezier van het verzamelen en niet om de waarde of de winst die
hij er eventueel op kan maken.
Bronnen: abc van het postzegelverzamelen Samenstelling: Jacques van der Vat
Google jjpvdvat@gmail.com
zegels en poststukken uit eigen verzameling
10