Congres van Leraars Wetenschappen - Provinciaal Onderwijs ...

12de Vlaams Congres van
Leraars Wetenschappen
Zaterdag 18 november 2006 - Katholieke Universiteit Leuven
Campus Arenberg III - Celestijnenlaan 200 - 3001 Heverlee
G Parking
Inrit parking
C
B A
Bushalte
INRIT
D P Onthaal
K Didactische beurs
Hapje Tapje
M S L
Dit congres is een actie die wordt ondersteund binnen het actieplan Wetenschapsinformatie en Innovatie, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap. Met de
medewerking van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (Afdeling Wetenschappen en Departement Onderwijs), de Katholieke Universiteit Leuven en
onder de auspiciën van de VeLeWe en de VOB.
Trein
- Vanuit Leuven Station vertrekt bus 2 om 8.20 uur en verder elke 15 minuten naar Heverlee Campus Arenberg. De rit duurt 21
minuten. De bus van 9.05 uur komt nog op tijd om u aan te melden en dan naar uw lezing te gaan.
- Vanuit Heverlee Campus Arenberg vertrekt bus 2 (Kessel-Lo) om 17.49 uur en verder elke 15 minuten naar Leuven Station.
Auto
- Vanaf de ring rond Leuven via de Koning Boudewijnlaan (N 264 - richting E 40). Aan het eerste kruislicht links afslaan.
- Van de autostrade E 40 (Brussel - Leuven - Luik) afslaan naar Leuven. Via afrit 15 richting Leuven Centrum nemen. Aan het
tweede kruislicht rechts afslaan.

PROGRAMMA (Meld u eerst aan bij het onthaal!)
Vanaf 9.00 uur Onthaal en koffie
9.00 uur tot 17.00 uur Didactische beurs
9.45 uur U kiest een lezing
DNA-FINGERPRINTING:
FORENSISCHE EN ANDERE
TOEPASSINGEN
Dieter Deforce
Universiteit Gent
B C F A
DE CHEMIESHOW VAN
PROFESSOR A. TOOM
Luc Van Meervelt
Koen Robeyns
K.U.Leuven
NEUTRINO'S VANGEN
OP ANTARCTICA
Francis Halzen
University of Wisconsin
UITDAGINGEN VOOR DE
ENERGIEVOORZIENING IN 2030
J.M. Van Roost
Exxon Mobil Benelux
B DNA-fingerprinting: forensische en andere toepassingen
DNA-fingerprinting of typering in het veld van de forensische wetenschappen, aantonen van de identiteit, afstamming, verwantschap.
Nucleaire DNA-analyse, mitochondriaal, STH, Y-STR.
C De chemieshow van professor A. Toom
Spectaculaire experimenten met gekleurde vlammen, een onbrandbare vod, verbrandingsreacties en professor A. Toom die onder stroom
komt te staan.
F Neutrino's vangen op Antarctica
Neutrino’s zijn de meest ongrijpbare deeltjes die Moeder Natuur kent. Het contrast tussen de onooglijke deeltjes en de gigantische
detectoren die je nodig hebt om ze te vangen kan niet groter. In barre Antarctische omstandigheden gebruiken wij een wel heel
bovenmaatse detector: het continent zelf.
A Uitdagingen voor de energievoorziening in 2030
De wereldenergievraag zal in 2030 met de helft toenemen. Een groot deel daarvan zal nog van olie en gas komen. Met z’n allen zoeken
we naar nieuwe technologieën die zuinige energie leveren en ook het klimaatsprobleem aanpakken. Het wereldwijde GCEP
onderzoeksproject gaat deze uitdaging aan en houdt alle opties open, van ‘hoe laat je bacteriën waterstof aanmaken’ over ‘hoe sla je CO2
op in de grond’ tot ‘hoe maak je renderende goedkope zonnecellen’?
Vanaf 11.15 uur Werkgroepen. Het tijdstip waarop u uw gekozen werkgroepen zult kunnen volgen en van uw
maaltijd hangt af van de keuzen van al de andere deelnemers.
09.45 - 11.00 11.15 - 12.15 12.30 - 13.30 13.45 - 14.45 15.00 - 16.00 16.15 - 17.15 17.15…
Beurs
Lezing B, C,
F of A
Beurs of
werkgroep
Werkgroep 2 uur
Beurs of
werkgroep
of maaltijd
Beurs of
werkgroep
of maaltijd
Beurs of
werkgroep
Werkgroep 2 uur
Beurs of
werkgroep
Hapje-tapje
Keuzemogelijkheden:
- 3 werkgroepen van 1 uur + didactische beurs + maaltijd (4 x 1 uur is niet mogelijk):
- 1 werkgroep van 2 uur + 1 werkgroep van 1 uur + didactische beurs + maaltijd (1 x 2 uur + 2 x 1 uur is niet mogelijk);
- 2 werkgroepen van 2 uur + maaltijd (en dus geen didactische beurs).
B1
WIKI'S: SAMEN EEN TEKST MAKEN
Rik Palmans
B2
BEDORVEN OF LEKKER
An Quagebuer - Romain Decambray
B3
GENETISCH WIJZIGEN VAN ORGANISMEN
IN DE KLASPRAKTIJK
Vic Casteels
B4
ALLERGIE IN OPMARS
Sarah De Bock - Charlotte Rigaux
Sara Veldeman
B5
DE NIER ONDER DE MICROSCOOP
Frank Van Campen
B6
BIODIVERSITEIT
Marc Peeters - Jacky Van Goethem
B7
NME-INVENTARIS VLAANDEREN
Viviane Cleeren - Vanessa De Pelecijn
A1
DE DOOS VAN BORROMINI
Lut De Jaegher - John De Poorter
C1
KUNSTSTOFFEN
Wim Dehaen - Geert Van Orshaegen
C2
BAANBREKEND CHEMIEONDERWIJS
Luk Wuestenbergs
C3
ONTDEK WETENSCHAP EN CHEMIE
VANUIT KUNSTSTOFFEN
Bruno Philippe
C4
NIEUWE CD'S VOOR HET
CHEMIEONDERWIJS
Leo Bergmans - Julien Van Paemel
C5
DRANKEN FENOMENOLOGISCH
EN ANALYTISCH BEKEKEN
Karien Van Royen - Mario Smet
C6
VOORKENNIS CHEMIE EN REMEDIËRING
Carolien Dirix - Ine Esters
C7
PROEVEN VAN
CHEMIE-EXPERIMENTEN
Marie-Josée Janssens - Myriam Thomas
Annie Wellens - Paul Degreef
F1
ELEKTROSTATICA
An Knaepen - Hans Bekaert - Renaat Frans
F2
WEERSTANDSLADDER
Sim Daems
F3
GELEIDING EN MAGNETISME
MEDIA-ACTIEF: SUPERCOMET
Wim Peeters
F4
GELUID
Nathalie Geerinck
F5
DE GASWETTEN
Tina Croes
F6
STRALING
Christel Balck
F7
EUREKAS
Annemie Van Gompel - Frans Nys
F8
ZAVO PHYSICS
Patrick Walravens
A2 A3 A4

EDUSPACE: AARDOBSERVATIE IN DE
KLAS, WERKEN MET LEOWORKS
Luc Zwartjes
Vanaf 17.15 uur Hapje-tapje
UITVINDERS VAN DE TOEKOMST:
EEN LESSENPAKKET OVER TOEGEPASTE
WETENSCHAP
Katrien Michiels
DATALOGGER
Kees Klaassen - Dimitri Meuwis
B1 Wiki's: samen een tekst maken
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Leerlingen en/of leraren moeten vaak samen werken aan één tekst. Een wiki is dan het ideale instrument: hij maakt echt
constructivistisch leren - samen kennis opbouwen - mogelijk.
B2 Bedorven of lekker
DOELGROEP: 2DE EN 3DE GRAAD - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Bedorven of lekker; een spel van bacteriën en schimmels. Eenvoudige labo- en microscopieoefeningen om micro-organismen of hun
effect aan te tonen.
B3 Genetisch wijzigen van organismen in de klaspraktijk
DOELGROEP: 3DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 22
"Genetic engeneering" in de klaspraktijk? Het kán! Met prachtige, duidelijk interpreteerbare resultaten.
B4 Allergie in opmars
DOELGROEP: 2DE EN 3DE GRAAD TSO EN BSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Allergie op een speelse, didactische wijze benaderd. Dit gebeurt via ICT, woordenzoeken, interactieve PowerPoint,… verwerkt in een
spel.
B5 De nier onder de microscoop
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Tijdelijke preparaten: pluk- en pletpreparaat van nierschors (nierlichaampjes); gemacereerd nierweefsel; handgesneden coupes van
gehard nierweefsel.
B6 Biodiversiteit
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: ONBEPERKT
Biodiversiteit in België; het belang van biodiversiteit; leselementen; ondersteunende, didactische hulpmiddelen; m.a.w. alle nodige info
en verwijzingen naar bronnen om een goed gedocumenteerde les(senreeks) over biodiversiteit te geven.
B7 NME-inventaris Vlaanderen
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: ONBEPERKT
De NME-inventaris is het startpunt voor wie op zoek is naar Natuur- en MilieuEducatie in Vlaanderen. Het is een permanente online
database waarin het NME-aanbod op een actuele en zo volledig mogelijke manier gebundeld is. Men kan gericht op zoek gaan voor
specifieke doelgroepen (zoals onderwijs), naar bepaalde materialen, activiteiten, onderwerpen, infrastructuren, organisaties en centra.
C1 Kunststoffen
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Invloed van de structuur van de kunststoffen op hun eigenschappen. Demonstratieproeven over synthese en eigenschappen van
kunststoffen.
C2 Baanbrekend chemieonderwijs
DOELGROEP: 2DE GRAAD ASO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
"Niet ondergaan, maar doen!" is de drijfveer om motivatie en prestatie in de klassen met 1 lesuur chemie per week te verhogen. Na
een korte toelichting van de methode geven leerlingen een demo.
C3 Ontdek wetenschapen chemie vanuit kunststoffen
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Kunststoffen zijn dagdagelijkse materialen die wij constant gebruiken. Met behulp van enkele eenvoudige keukentoestellen en
experimenten kun je via kunststoffen zelfs bij leerlingen van de eerste graad een boeiende kennismaking organiseren met de essentie
van de wetenschappelijke methode: experimenteren, observeren, analyseren, concluderen.
Polystyreen wordt in de klas opgeschuimd en gerecycleerd. Met dit materiaal (piepschuim) bestuderen we verschillende typische
eigenschappen (bv. schokdempende en warmte-isolerende eigenschappen).
Daarnaast zullen wij de 2de versie van de "kunststoffen kit" demonstreren. Deze bevat in een farde de kant-en-klare producten om zelf
mee te experimenteren.
C4 Nieuwe cd's voor het chemieonderwijs
DOELGROEP: 2DE EN 3DE GRAAD - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: ONBEPERKT (Deze werkgroep duurt 2 uur)
Voorstelling en demonstratie van Elementaire Chemie 2.0, Chemielexicon, Chemie Interactief en Didac-CD.
C5 Dranken fenomenologisch en analytisch bekeken
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 30
Aan de hand van eenvoudige hulpmiddelen (basischemicaliën, zintuigen…) wordt het verband geïllustreerd tussen analytische en
organoleptische eigenschappen van dranken.

C6 Voorkennis chemie en remediëring
DOELGROEP: 3DE GRAAD ASO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 40
Heterogene groepen - Elektronische voorkennistest - Remediëringspakketten - Opvolging
C7 Proeven van chemie-experimenten
DOELGROEP: 2DE EN 3DE GRAAD - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 24
Leraren kunnen ter plaatse zelf chemie-experimenten uitvoeren en evalueren naar benodigdheden, bruikbaarheid als demoproef of als
leerlingenpracticum. De aandacht gaat vooral naar minder courante en inspirerende voorbeelden van demo-experimenten en
leerlingenproeven, gekenmerkt door een boeiend karakter en een eenvoudige uitvoering met eenvoudig en courant materiaal.
F1 Elektrosttaica
DOELGROEP: 3DE GRAAD - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 25
Rond elektrostatica brachten een aantal leerkrachten (van de werkgroep Fys@Lim) beeldmateriaal, artikelen en internetsites bijeen.
We brengen een selectie hieruit. En tonen ook een aantal proefjes (gemaakt met eenvoudig materiaal).
F2 Weerstandsladder
DOELGROEP: 3DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: ONBEGRENSD
De weerstandsladder is een synthese van theoretische fysica, experimentele fysica, leerprocessen, fibonaccigetallen en de gulden
snede.
F3 Geleiding en magnetisme media-actief: SUPERCOMET
DOELGROEP: 3DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 30
Het Europees project SUPERCOMET2 beoogt de vervolmaking van het leraarsberoep: door middel van vorm (multimedia en proeven)
en inhoud (geleiding en magnetisme tot supergeleiding). Een reeks nascholingen wordt aangekondigd.
F4 Geluid
DOELGROEP: 2DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
In het project wordt geluid in al zijn facetten uitgewerkt als concrete toepassing op het deeltjesmodel. Vakoverschrijdend en leerling-
gestuurd heeft het als doel leerlingen conceptueel inzicht te geven in het natuurkundig en biologisch verschijnsel geluid.
Leerlingen krijgen een antwoord op vragen zoals: "Kunnen we alle geluiden horen? Waarom kan geluid schadelijk zijn? Klinken
voorbijrijdende auto’s anders. …?"
F5 De gaswetten
DOELGROEP: 2DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
In het project verwerven leerlingen begeleid zelfstandig inzicht in de gaswetten. De omkadering bestaat uit een website en een
werkboek. Vertrekkende van preconcepten rond gassen ontwerpen leerlingen zelf een experiment om hypotheses te toetsen.
Simulaties worden gebruikt om het experiment in een gewijzigde beginsituatie te simuleren.
F6 Straling
DOELGROEP: 2DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Vertrekkende van een conceptcartoon rond straling gebruiken leerlingen de wetenschappelijke methode om inzicht te krijgen in het
begrip straling. Er worden optimale linken gelegd naar het leerplan van de tweede graad.
F7 Eurekas (Deze werkgroep duurt 2 uur)
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 40
Het project Eurekas heeft de bedoeling om meisjes te motiveren voor een wetenschappelijke loopbaan. Via een genderonderzoek
werd gezocht naar de factoren die een les wetenschappen fijn maken voor meisjes. De resultaten hiervan worden gepresenteerd; In
kleine groepjes worden zelfstandige onderzoekjes uitgevoerd die deze kennis staven.
F8 Zavo Physica
DOELGROEP: 2DE EN 3DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 30
Demonstratie van experimenten met eenvoudig en goedkoop materiaal zoals de zwevende magneet, geleidend glas, one-loop-motor,
omgekeerde thermometer…
A1 De doos van Borromini (Deze werkgroep duurt 2 uur)
DOELGROEP: 3DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 25
Interactieve DVD over de relatie tussen wetenschap en kunst, of het wiskundige en het visuele.
A2 Eduspace: aardobservaties in de klas. Werken met LEOworks
DOELGROEP: 3DE GRAAD - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Eduspace is een educatieve website van ESA, gericht naar aardobservatie Met de gratis tool LEOworks kunnen satelietbeelden
geanalyseerd worden.
A3 Uitvinders van de toekomst: een lessenpakket over toegepaste wetenschap
DOELGROEP: 2DE EN 3DE GRAAD ASO EN TSO - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 20
Hier wordt een cd voorgesteld waarop de wetenschap achter allerdaagse dingen wordt behandeld a.d.h. van beeldmateriaal, taken en
oefeningen en eenvoudige proefjes. De cd bevat volledig uitgewerkte lessen maar het materiaal kan ook worden gebruikt als startpunt
voor meer uitgebreide (eventueel vakoverschrijdende) projecten.
A4 Datalogger
DOELGROEP: IEDEREEN - AANTAL DEELNEMERS PER SESSIE: 30
Praktische experimenten met dataloggers voor fysica, biologie en scheikunde. Zeer gebruiksvriendelijk: Windows omgeving; met USB
en/of draadloos (bluetooth) doorsturen van gegevens naar de computer; plug & play.

INSCHRIJVINGSFORMULIER (Formulier in drukletters invullen a.u.b.)
12de Vlaams Congres van Leraars Wetenschappen – Leuven, 18 november 2006
BELANGRIJK!!! Lees deze tekst a.u.b. aandachtig.
♦ Gebruik dit formulier (of een kopie) uitsluitend voor één persoon en scheur er geen stukken af.
♦ Wij sturen géén factuur op: u krijgt uw betalingsbewijs op het congres. Uw inschrijvingsgeld en uw verplaatsingsonkosten
kunnen/mogen door uw school van het nascholingsbudget terugbetaald worden.
♦ Stuur uw inschrijvingsgeld en dit formulier liefst tegelijk op! Geld en formulier moeten vóór 15 oktober 2006 toegekomen zijn bij
Congres Wetenschappen, Jan van Rijswijcklaan 277, 2020 Antwerpen.
Wanneer uw geld of uw formulier te laat of helemaal niet toekomt krijgt u van ons slechts bericht na 15 oktober.
♦ ALLEEN UW NAAM EN VOORNAAM als reden van betaling op het stortings- of overschrijvingsformulier (laten) invullen, dus
geen lidnummer en/of geen andere mededelingen.
♦ Als uw school/scholengroep voor u betaalt moeten UITSLUITEND UW NAAM EN VOORNAAM (geen andere mededelingen) op
het overschrijvingsformulier worden vermeld. CONTROLEER ZELF GOED of uw school/scholengroep OP TIJD en snel
BETAALT en of uw inschrijvingsformulier ook werd TERUGGESTUURD! Sommige betalingsadministraties vergeten uw
naam in te vullen! CONTROLEER!
♦ Als de school meer dan 3 collega’s tegelijk inschrijft moet voor elke collega afzonderlijk betaald worden opdat de mededeling
juist en duidelijk zou toekomen.
♦ Schrijf zo vlug mogelijk in want het aantal deelnemers is om organisatorische redenen beperkt tot 800: de betalingsdatum en de
betalingsvolgorde bepalen uw plaats in de rangschikking voor de gekozen werkgroepen vanaf het ogenblik dat dit
formulier (geen fax of e-mail!) ook bij ons binnengekomen is.
♦ Geen nieuws is goed nieuws: als u niets van ons hoort bent u geldig ingeschreven en is alles in orde. (Tenzij men VERGETEN
heeft u in te schrijven en zo iets gebeurt ELK JAAR! CONTROLEER!)
Naam en voornaam: …………………………………………………………………………………………………………………………….……..
Straat: ………………………………………………………………………..……………………………………….. Nr.: ………. Bus: …………
Postcode: ………… Gemeente: ………..………………………………………………………… Tel.: …………………………………………
E-mail: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Het inschrijvingsgeld wordt betaald door mijzelf / mijn echtgeno(o)t(e) / een collega / mijn scho(o)l(engroep).
Naam, adres en telefoonnummer van de betalende echtgeno(o)t(e), collega / scho(o)l(engroep).
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…. ………..
Omcirkel de code van de lezing die u wilt volgen ………………………………………………………
Keuze werkgroepen
Schrijf de code van de 3-2* werkgroependie u wilt volgen (voorbeeld: B2, C1, F3) ……..…...…..
Reservekeuze werkgroepen
Schrijf 3 codes van werkgroependie u wilt volgen als uw eerste keuze(n) volgeboekt is/zijn. …...
Wenst u een vegetarisch middagmaal? Omcirkel uw antwoord. ……………………………………..
Neemt u deel aan het hapje-tapje om 17.15 uur? Omcirkel uw antwoord. ………………………….
* 3 werkgroepen = 3 x 1 uur ofwel 2 werkgroepen = 1 x 1 uur + 1 x 2 uur ofwel 2 werkgroepen = 2 x 2 uur
Stort € 45 voor deelneming aan het congres op rekening
404-1081871-82, Congres Wetenschappen, Jan van Rijswijcklaan 277, 2020 Antwerpen
Het inschrijvingsgeld omvat de deelneming aan het congres, het congresboek, de lunch, koffie en hapje-tapje.
B C F A
Indien u persoonlijk lid bent van
ofwel VOB (lidnummer ………………..) ofwel VeLeWe (lidnummer ………………..)
dan wordt met deze inschrijving uw lidmaatschap voor 2007 verlengd.
(Duid a.u.b. enkel het lidnummer van VeLeWe aan indien u lid bent van beide verenigingen)
U bent nog geen lid, maar wordt door deze inschrijving lid voor 2007. Van welke vereniging wenst u lid te worden?
VOB: Vereniging voor het Onderwijs in de Biologie, de Milieuleer en de Gezondheidseducatie
VELEWE: Vereniging van Leraars in de Wetenschappen
(Kruis de vereniging van uw keuze aan a.u.b.)
ja neen
Indien u niet op het congres aanwezig bent wordt het inschrijvingsgeld niet terugbetaald maar het congresboek en het betalingsbewijs
worden u wel toegestuurd. POV
ja
neen