Bijna een jaar geleden werd aan de Nieuwe Willemshaven in ...

Hoewel de financiering tot aan het eind van de rit nog niet rond is, werd al wel voldoende geld vergaard
om een begin te maken met de bouw. Op 22 oktober 2010 was het zo ver: met kanongebulder en onder
toeziend oog van tal van prominenten vond de officiële kiellegging plaats.
BOUW VAN HET SCHIP
Het voorjaar kende een aantal droge en zonnige weken, waardoor vanaf maart voortvarend met de
bouw van het schip kon worden begonnen. Opzet was zo snel mogelijk een geraamte te maken dat een
idee moet geven van de vorm: voor- en achtersteven, hekbalk met
rantsoenhouten, enkele leggers en het grootspant. Tussen de twee
oplangers van het grootspant werd provisorisch een balk gemonteerd.
Deze dient niet alleen als versteviging van de twee staken, maar
markeert ook de hoogte van het eerste dek. Omstanders zijn vaak
verbaasd over de grootte (of liever: kleinheid) van het schip waarmee
toch zo’n avontuurlijke tocht werd ondernomen. Met ruwweg 25 bij
ruim 5 meter (l-b) is het in wezen niet meer dan een groot jacht.
Verder liepen de reacties uiteen van “mooie lijn” tot “net een ui’ of
“een waterdruppel”. Bedacht moet worden dat de hekbalk nog maar de halve hoogte aangeeft van het
achterschip.
De meeste vrijwilligers hebben dit soort werk niet eerder bij de hand gehad. Voor hen is het bouwen
van het schip een avontuur. Voordurend geeft bouwmeester De Weerdt zijn leerling-gezellen dan ook
tekst en uitleg: over de invloed van de kromming van de voorsteven op de vaareigenschappen en de
consequenties van iets meer of minder ‘bolling’ van het grootspant
voor de stabiliteit. Maar ook bij het gewone werk, zoals het uitzagen
van spanten, stevens en rantsoenhouten. Het selecteren van de
eikenhouten ‘plaggen’ op de juiste kromming en loop van nerven is
een leerzame ervaring. Het team is nu begonnen met het aanbrengen
van de huidgangen. Opnieuw een boeiend en (in)spannend proces om
negen meter lange en vier centimeter dikke planken door drenken,
branden en buigen in de juiste ’zwei’ (draaiing) te wringen. De eerste
stroken zijn intussen aan de kielbalk geklonken.
DE SPEELFILM NOVA ZEMBLA
Toeval of misschien ook niet, curieus is het wel dat vrijwel gelijktijdig met de start van het Barentszproject
filmmaatschappij Eyeworks een historische dramafilm Nova Zembla aankondigde. De film, de
tweede onder regie van Reinout Oerlemans en de eerste Nederlandse
in 3D, vertelt het geromantiseerde verhaal van de avontuurlijke reis
van Willem Barentsz.
Contacten tussen Eyeworks en de Stichting volgden. Bij de productie
maakte de filmmaatschappij gebruik van adviezen en materialen van
het Barentsz-project. Zoals van de replica van de Barentsz-sloep,
normaal te bewonderen op Terschelling, die in de film dienst doet als
een van de twee bootjes waarmee de overlevenden na de barre overwintering
terugkeerden naar het Europese vasteland.
De bouw van het schip liep ook enige weken vertraging op doordat het Barentsz-team ‘als tussendoortje’
22 zware eikenhouten balken produceerde die in het filmdecor
dienen als onderliggers voor het bovenste dek (verdek). Normaal
zijn deze balken pas over een jaar of twee nodig bij de bouw van het
echte schip. Dat extraatje was een lucratieve deal met Eyeworks. De
maatschappij leverde het hout en het Barentsz-team zorgde voor het
verzagen tot balken. De sloep en de dekbalken zijn intussen weer op
de werf in Harlingen.
Nova Zembla, waarin Doutzen Kroes meespeelt als de dochter van de
dominee-cartograaf Plancius, gaat op 24 november 2011 in première.
(foto Joachim de Ruijter)
BARENTSZ JOURNAAL SEPTEMBER 2011 • 1 2