21.09.2013 Views

Seizoen 2013-2014 Lezingen en reizen Arjen van Prooijen

Seizoen 2013-2014 Lezingen en reizen Arjen van Prooijen

Seizoen 2013-2014 Lezingen en reizen Arjen van Prooijen

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Seizo<strong>en</strong></strong> <strong>2013</strong>-<strong>2014</strong><br />

<strong>Lezing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> reiz<strong>en</strong><br />

Arj<strong>en</strong> <strong>van</strong> Prooij<strong>en</strong>


Programma <strong>van</strong> lezing<strong>en</strong> <strong>en</strong> reiz<strong>en</strong> <strong>van</strong> Arj<strong>en</strong> <strong>van</strong> Prooij<strong>en</strong><br />

Arj<strong>en</strong> <strong>van</strong> Prooij<strong>en</strong> (D<strong>en</strong> Haag, 1960) woont <strong>en</strong> werkt als doc<strong>en</strong>t kunstgeschied<strong>en</strong>is<br />

<strong>en</strong> beeld<strong>en</strong>d kunst<strong>en</strong>aar in Maastricht.<br />

Hij geeft les op het Bonnefant<strong>en</strong>college Maastricht, De Academie <strong>van</strong> Tonger<strong>en</strong>,<br />

Arcuscollege in Heerl<strong>en</strong>, HOVO (Hoger Onderwijs voor Ouder<strong>en</strong> <strong>en</strong> Hogeschool<br />

Zuyd (Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>opleiding Academie voor Beeld<strong>en</strong>de Kunst<strong>en</strong> <strong>en</strong> Vormgeving)<br />

Maastricht.<br />

Arj<strong>en</strong> <strong>van</strong> Prooij<strong>en</strong><br />

Sionsweg 64<br />

6222EL Maastricht<br />

043 3638526<br />

<strong>van</strong>.prooij<strong>en</strong>@hetnet.nl<br />

www.arj<strong>en</strong><strong>van</strong>prooij<strong>en</strong>.nl<br />

Mijn werk is te zi<strong>en</strong> in Galerie Dabekauss<strong>en</strong>. Engel<strong>en</strong>kampstraat 21A in Sittard<br />

Verder is mijn werk te zi<strong>en</strong> in Galerie de Ch<strong>en</strong>e in Turnhout België. Data voor deze<br />

t<strong>en</strong>toonstelling word<strong>en</strong> nog bek<strong>en</strong>d gemaakt<br />

“Vanitas” acrylverf op zuurvrij karton


De laatste vier jaar schilder ik bloemstillev<strong>en</strong>s. Toch zijn het ge<strong>en</strong> gangbare<br />

schilderij<strong>en</strong>.<br />

De stillev<strong>en</strong>s moet<strong>en</strong> namelijk het spanningsveld verbeeld<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> wat toevallig is<br />

<strong>en</strong> wat <strong>van</strong> tevor<strong>en</strong> is bepaald. Mijn werkwijze is als volgt:<br />

Allereerst schilder ik, in onscherpe soft-focus techniek, <strong>en</strong>kele bloem<strong>en</strong>. Meestal kies<br />

ik voor orchideeën, lelies, wilde tulp<strong>en</strong> of andere bloem<strong>en</strong> met onregelmatige<br />

vorm<strong>en</strong>. De bloem<strong>en</strong> verwijz<strong>en</strong> naar hun eeuw<strong>en</strong>oude symboliek als het lev<strong>en</strong>, de<br />

dood, vergankelijkheid, onschuld of de lev<strong>en</strong>scyclus.<br />

In de vage onderschildering word<strong>en</strong> donkere vlekk<strong>en</strong> mee geschilderd.<br />

Deze vlekk<strong>en</strong> zijn de platte slagschaduw<strong>en</strong> <strong>van</strong> de gekleurde vorm<strong>en</strong> die ervoor<br />

lijk<strong>en</strong> te zwev<strong>en</strong>. Die vorm<strong>en</strong> lijk<strong>en</strong> in eerste instantie ook gewoon op bloem<strong>en</strong> of<br />

blader<strong>en</strong>. Bij nadere beschouwing zijn het abstracte vlekk<strong>en</strong> die meestal in één<br />

p<strong>en</strong>seelstreek zijn geschilderd. Soms zijn het echte klodders verf die gestold zijn in<br />

hun specifieke vorm. Hun positie in de compositie lijkt volledig willekeurig, maar door<br />

de schaduw<strong>en</strong> in de onderschildering blijkt dat niet het geval.<br />

Ik vind het verwonderlijk dat de abstracte vlekk<strong>en</strong> in mijn werk niet als stor<strong>en</strong>d<br />

ervar<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Ze vull<strong>en</strong> de figuratie in de onderschildering aan <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> het werk<br />

compleet. Zo verdwijnt het contrast tuss<strong>en</strong> abstractie <strong>en</strong> figuratie <strong>en</strong> ontstaat e<strong>en</strong><br />

esthetisch schilderij.<br />

“Vanitas” olieverf of doek 60x60cm


Griek<strong>en</strong>landreis<br />

In de herfstvakantie <strong>van</strong> zaterdag 12-10-<strong>2013</strong> tot <strong>en</strong> met vrijdag 18-10-<strong>2013</strong><br />

organiseer ik sam<strong>en</strong> met “HOVO-Limburg” <strong>en</strong> “Labrys Reiz<strong>en</strong>” e<strong>en</strong> reis naar<br />

Griek<strong>en</strong>land. Het betreft de zog<strong>en</strong>aamde Klassieke tour.<br />

E<strong>en</strong> rondreis in zev<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> langs <strong>en</strong>kele hoogtepunt<strong>en</strong> <strong>van</strong> klassiek Griek<strong>en</strong>land. De<br />

reis voert langs Delphi, het meest gerespecteerde orakel uit de oudheid, <strong>en</strong> Olympia,<br />

de plaats <strong>van</strong> de beroemde Spel<strong>en</strong>. In Myk<strong>en</strong>e staat de burcht <strong>van</strong> Agamemnon, de<br />

Griekse legeraanvoerder in de Trojaanse oorlog. Het prachtige theater <strong>van</strong> Epidauros<br />

is het best bewaarde theater uit de Griekse oudheid. De tocht eindigt in Ath<strong>en</strong>e,<br />

waar we de beroemde Akropolis <strong>en</strong> het onovertroff<strong>en</strong> Akropolis Museum bezoek<strong>en</strong>.<br />

Onderweg g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> we <strong>van</strong> prachtige landschapp<strong>en</strong>.<br />

De reis kost € 1285,-. De toeslag voor e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>persoonskamer bedraagt € 150,-<br />

Inclusief lijnvlucht<strong>en</strong> met belasting<strong>en</strong> <strong>en</strong> toeslag<strong>en</strong>, alle vervoer ter plaatse, alle<br />

overnachting<strong>en</strong> op basis <strong>van</strong> logies <strong>en</strong> ontbijt, 4 diners, reisleiding <strong>en</strong> reisbegeleiding,<br />

lokale gids<strong>en</strong>, <strong>en</strong>trees <strong>en</strong> fooi<strong>en</strong>.<br />

Exclusief lunches, 2 diners, drankjes bij de diners, ev<strong>en</strong>tuele verzekering<strong>en</strong>,<br />

verplichte bijdrage Calamiteit<strong>en</strong>fonds <strong>van</strong> 2,50€ per dag. En 20€ boekingskost<strong>en</strong> per<br />

boeking.<br />

Reisleiding<br />

Ik begeleid de reis <strong>van</strong>uit mijn achtergrond als eerstegraads doc<strong>en</strong>t<br />

Kunstgeschied<strong>en</strong>is. Ik heb 10 jaar als doc<strong>en</strong>t Klassieke Culturele Vorming <strong>en</strong><br />

Culturele <strong>en</strong> Kunstzinnige Vorming <strong>en</strong> Kunstgeschied<strong>en</strong>is bij het Bonnefant<strong>en</strong>college<br />

in Maastricht lesgegev<strong>en</strong>. Sinds die tijd heb ik deze reis meerdere mal<strong>en</strong><br />

georganiseerd <strong>en</strong> als gids begeleid. Voor Hovo heb ik vorig jaar e<strong>en</strong> uitgebreide<br />

cursus over de Klassieke oudheid gegev<strong>en</strong>. Naast de inhoudelijke begeleiding is er<br />

ook nog e<strong>en</strong> Grieks sprek<strong>en</strong>de begeleider die zich ter plaatse aansluit bij de groep.<br />

Deze stud<strong>en</strong>t helpt met het vind<strong>en</strong> <strong>van</strong> de juiste hotels <strong>en</strong> restaurants. Ook<br />

bemiddelt hij/zij met de chauffeur <strong>en</strong> regelt de toegang op de sites <strong>en</strong> de verplichte<br />

plaatselijke gids<strong>en</strong>. Daar waar dat mogelijk is zull<strong>en</strong> we gebruik mak<strong>en</strong> <strong>van</strong> zg<br />

“sil<strong>en</strong>tgides” zodat ik u zelf kan rondleid<strong>en</strong> over de sites <strong>en</strong> in de musea. Gedur<strong>en</strong>de<br />

de reis krijgt u in ieder geval alle informatie in de bus.


Rampinruiter Nationaal museum Ath<strong>en</strong>e<br />

Programma<br />

Dag 1, za 12/10<br />

Directe lijnvlucht <strong>van</strong> Amsterdam naar Ath<strong>en</strong>e. Allereerst e<strong>en</strong> bezoek aan de tempel<br />

<strong>van</strong> Poseidon bij Kaap Sounion. Aansluit<strong>en</strong>d rit naar het hotel in Delphi. Diner <strong>en</strong><br />

overnachting aldaar.<br />

Dag 2, zo 13/10<br />

Met e<strong>en</strong> lokale gids bezoek aan de site <strong>en</strong> het museum <strong>van</strong> Delphi. Rit via het<br />

Byzantijnse klooster <strong>van</strong> Hosios Loukas naar de Peloponnesos met onderweg<br />

bootovertocht Andirio - Rio. Diner <strong>en</strong> overnachting in Olympia.<br />

Dag 3, ma 14/10<br />

Met e<strong>en</strong> lokale gids bezoek aan de site <strong>en</strong> het museum <strong>van</strong> Olympia. Rit door het<br />

binn<strong>en</strong>land <strong>van</strong> de Peloponnesos naar het gezellige hav<strong>en</strong>stadje Nafplio. Vanavond is<br />

het diner op eig<strong>en</strong> geleg<strong>en</strong>heid. Twee overnachting<strong>en</strong> in Nafplio.


Dag 4, di 15/10<br />

Per touringcar naar de site <strong>van</strong> Myk<strong>en</strong>e. Vervolg<strong>en</strong>s naar de site <strong>van</strong> Nemea met het<br />

gave stadion. Tot slot het theater, de overige opgraving<strong>en</strong> <strong>en</strong> het museum in<br />

Epidauros. Het diner is op eig<strong>en</strong> geleg<strong>en</strong>heid.<br />

Dag 5, wo 16/10<br />

Rit naar de site <strong>en</strong> het museum <strong>van</strong> oud-Korinthe. Via het kanaal <strong>van</strong> Korinthe naar<br />

het klooster <strong>van</strong> Daphni. Aansluit<strong>en</strong>d rit naar Ath<strong>en</strong>e. Gezam<strong>en</strong>lijke oriënter<strong>en</strong>de<br />

stadswandeling door de Plaka <strong>en</strong> in het wandelgebied rondom de Akropolis. Diner op<br />

eig<strong>en</strong> geleg<strong>en</strong>heid. De laatste twee overnachting<strong>en</strong> zijn in Ath<strong>en</strong>e.<br />

Dag 6, do 17/10<br />

Gehele dag Ath<strong>en</strong>e met e<strong>en</strong> lokale gids: bezoek aan de Griekse <strong>en</strong> Romeinse Agora,<br />

de Akropolis <strong>en</strong> het Akropolis Museum. Gezam<strong>en</strong>lijk diner.<br />

Dag 7, vr 18/10<br />

Vrije ocht<strong>en</strong>d. Per touringcar naar het Nationaal Archeologisch Museum. Aansluit<strong>en</strong>d<br />

transfer naar het vliegveld <strong>en</strong> directe lijnvlucht naar Amsterdam.<br />

Vervoer naar de bestemming<br />

We mak<strong>en</strong> gebruik <strong>van</strong> directe lijnvlucht<strong>en</strong> <strong>van</strong> Amsterdam naar Ath<strong>en</strong>e <strong>en</strong> vice<br />

versa per KLM. De vluchttijd<strong>en</strong> zijn (onder voorbehoud <strong>van</strong> wijziging<strong>en</strong>):<br />

12-10-<strong>2013</strong>: Amsterdam - Ath<strong>en</strong>e 12.10 - 16.25 uur<br />

18-10-<strong>2013</strong>: Ath<strong>en</strong>e - Amsterdam 17.20 - 19.55 uur<br />

G<strong>en</strong>oemde tijd<strong>en</strong> zijn plaatselijke tijd<strong>en</strong>. In Griek<strong>en</strong>land is het één uur later dan in<br />

Nederland.<br />

KLM-ruimbagage<br />

Deze reis is gebaseerd op directe lijnvlucht<strong>en</strong> per KLM. Voor het me<strong>en</strong>em<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />

ruimbagage rek<strong>en</strong>t KLM e<strong>en</strong> tarief <strong>van</strong> € 15,- per koffer per <strong>en</strong>kele reis voor 1 stuk<br />

ruimbagage tot 23 kilo. Deze kost<strong>en</strong> zijn niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de reissom. Voor Flying<br />

Blue-deelnemers is het me<strong>en</strong>em<strong>en</strong> <strong>van</strong> ruimbagage echter gratis. Er zijn ge<strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />

verbond<strong>en</strong> aan het aanmeld<strong>en</strong> voor het Flying Blue-programma via www.klm.nl.<br />

Deelnemers ont<strong>van</strong>g<strong>en</strong> hierover nadere informatie.


Het nieuwe Acropolismuseum Ath<strong>en</strong>e<br />

Vervoer ter plaatse<br />

De reis door Griek<strong>en</strong>land wordt uitgevoerd met e<strong>en</strong> comfortabele touringcar voorzi<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> airconditioning.<br />

Hotels <strong>en</strong> diners<br />

Het verblijf gedur<strong>en</strong>de deze reis zal in de regel plaatsvind<strong>en</strong> in driesterr<strong>en</strong>hotels. Alle<br />

kamers zijn uiteraard voorzi<strong>en</strong> <strong>van</strong> douche/bad <strong>en</strong> toilet.<br />

In Olympia loger<strong>en</strong> we in e<strong>en</strong> viersterr<strong>en</strong>hotel met zwembad <strong>en</strong> daar diner<strong>en</strong> we<br />

ook. De overige drie diners vind<strong>en</strong> plaats in sfeervolle restaurants met auth<strong>en</strong>tiek<br />

Griekse gerecht<strong>en</strong>.<br />

Zwaarte <strong>van</strong> de reis<br />

Onze reiz<strong>en</strong> zijn met zorg sam<strong>en</strong>gesteld <strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>aam tempo. Dit<br />

betek<strong>en</strong>t dat het programma goed gevuld is, maar dat er veel tijd wordt ingeruimd<br />

voor alle onderdel<strong>en</strong>. Het is wez<strong>en</strong>lijk - in de eerste plaats in uw eig<strong>en</strong> belang - dat u<br />

over e<strong>en</strong> goede conditie beschikt <strong>en</strong> goed ter be<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t. Indi<strong>en</strong> iemand namelijk<br />

slecht ter be<strong>en</strong> is, bemoeilijkt dit e<strong>en</strong> soepel verloop <strong>van</strong> de reis. Goed schoeisel is<br />

vereist, omdat veel bezi<strong>en</strong>swaardighed<strong>en</strong> te voet word<strong>en</strong> bereikt. Uiteraard is het<br />

mogelijk af <strong>en</strong> toe e<strong>en</strong> programmaonderdeel over te slaan <strong>en</strong> rust te nem<strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> u<br />

daar behoefte aan heeft. Indi<strong>en</strong> u eraan twijfelt of e<strong>en</strong> bepaalde reis voor u geschikt<br />

is, kunt u gerust telefonisch contact met mij of met Labrys Reiz<strong>en</strong> opnem<strong>en</strong>. We


zull<strong>en</strong> dan sam<strong>en</strong> de mogelijkheid <strong>van</strong> uw deelname besprek<strong>en</strong> met het oog op uw<br />

lichamelijke conditie <strong>en</strong> de specifieke zwaarte <strong>van</strong> de reis.<br />

Weer<br />

Oktober is zeer geschikt voor e<strong>en</strong> culturele reis door Griek<strong>en</strong>land. De temperatuur is<br />

doorgaans zeer aang<strong>en</strong>aam; de zomerhitte is inmiddels voorbij. We mog<strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

op e<strong>en</strong> gemiddelde dagtemperatuur rond 23 ˚C. Uiteraard kan de temperatuur hoger<br />

of lager uitvall<strong>en</strong> afhankelijk <strong>van</strong> de dan heers<strong>en</strong>de weersomstandighed<strong>en</strong>.<br />

Gr<strong>en</strong>sdocum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

Voor reiz<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> Europa di<strong>en</strong>t uw paspoort of id<strong>en</strong>titeitskaart geldig te zijn tot <strong>en</strong><br />

met de datum <strong>van</strong> terugkeer.<br />

NB: Het vernieuw<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeitsbewijs duurt minimaal vijf werkdag<strong>en</strong>.<br />

Geld<br />

Griek<strong>en</strong>land maakt deel uit <strong>van</strong> de EMU; u kunt dus overal met euro's terecht.<br />

Pinautomat<strong>en</strong> zijn op e<strong>en</strong> groot aantal plaats<strong>en</strong> aanwezig. Tev<strong>en</strong>s kunt u in veel<br />

winkels <strong>en</strong> hotels met de gangbare creditcards betal<strong>en</strong>. In kleinere winkels <strong>en</strong><br />

restaurants kunt u alle<strong>en</strong> contant betal<strong>en</strong>.<br />

Entrees<br />

De <strong>en</strong>treeprijz<strong>en</strong> zijn bij de reissom inbegrep<strong>en</strong>. In Griek<strong>en</strong>land hebb<strong>en</strong> person<strong>en</strong><br />

bov<strong>en</strong> 65 jaar recht op korting bij e<strong>en</strong> aantal musea <strong>en</strong> opgraving<strong>en</strong>. Labrys Reiz<strong>en</strong><br />

br<strong>en</strong>gt die korting bij boeking aan de betreff<strong>en</strong>de reizigers op de factuur in<br />

mindering. De korting bedraagt voor deze reis € 36,50.<br />

Inschrijving<br />

U kunt zich voor deze reis aanmeld<strong>en</strong> door het inschrijfformulier op de website <strong>van</strong><br />

“Labrys Reiz<strong>en</strong>” geheel in te vull<strong>en</strong> <strong>en</strong> te z<strong>en</strong>d<strong>en</strong> naar Labrys Reiz<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> papier<strong>en</strong><br />

inschrijfformulier stur<strong>en</strong> we u op verzoek graag toe. Vervolg<strong>en</strong>s ont<strong>van</strong>gt u <strong>van</strong> ons<br />

e<strong>en</strong> boekingsbevestiging/factuur, waarop staat gespecificeerd hoe u de betaling kunt<br />

verricht<strong>en</strong>. Circa twee wek<strong>en</strong> voor vertrek ont<strong>van</strong>gt u de reisbescheid<strong>en</strong>, waaronder<br />

e<strong>en</strong> deelnemerslijst, e<strong>en</strong> hotellijst <strong>en</strong> praktische informatie.<br />

Inmiddels is bek<strong>en</strong>d dat de reis zeker doorgaat. We hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>aam kleine<br />

groep <strong>van</strong> 15 tot 20 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.


HOVO Rome <strong>en</strong> de vroege middeleeuw<strong>en</strong><br />

Cursus <strong>van</strong> 6 bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>van</strong> 2 klokur<strong>en</strong><br />

Deze cursus is het logisch vervolg op de cursus over de kunst <strong>van</strong> de klassieke<br />

oudheid maar is ook goed zonder voork<strong>en</strong>nis te volg<strong>en</strong>. In het eerste deel <strong>van</strong> de<br />

cursus staan de beeld<strong>en</strong>de kunst <strong>en</strong> de bouwkunst in het oude Rome c<strong>en</strong>traal. We<br />

besprek<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele beroemde gebouw<strong>en</strong> <strong>van</strong> de oude stad <strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong> de<br />

schildering<strong>en</strong> uit Herculaneum <strong>en</strong> Pompeii. In het begin <strong>van</strong> de vierde eeuw ver<strong>en</strong>igt<br />

het Romeinse rijk zich met het Christ<strong>en</strong>dom. We bekijk<strong>en</strong> de opkomst <strong>van</strong> de Vroeg<br />

Christelijke kerk. Met de stichting <strong>van</strong> Constantinopel door Constantijn de Grote<br />

verschuift het acc<strong>en</strong>t <strong>van</strong> het Romeinse rijk naar het oost<strong>en</strong>. In de handelsstad<br />

Rav<strong>en</strong>na, ooit de hoofdstad <strong>van</strong> het West Romeinse rijk, ontdekk<strong>en</strong> we betrekkelijk<br />

zuivere voorbeeld<strong>en</strong> <strong>van</strong> Vroeg Christelijk <strong>en</strong> Byzantijnse kunst. Als het West-<br />

Romeinse rijk valt, bloeit het oude Constantinopel. In West Europa brek<strong>en</strong> dan de<br />

“duistere eeuw<strong>en</strong>” aan. De bijzondere gebruiksvoorwerp<strong>en</strong> uit die tijd <strong>van</strong> de<br />

Germaanse dierstijl verwonder<strong>en</strong> door verfijning <strong>en</strong> precisie. De rondtrekk<strong>en</strong>de<br />

volker<strong>en</strong> in Europa hebb<strong>en</strong> weinig op met bouwkunst. Pas in de tijd <strong>van</strong> Karel de<br />

Grote zal het bouw<strong>en</strong> opnieuw tot lev<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> mooi voorbeeld hier<strong>van</strong> is de<br />

beroemde Palzkapel in Ak<strong>en</strong>. Het verhaal <strong>van</strong> deze cursus eindigt bij de opkomst <strong>van</strong><br />

de romaanse bouwstijl in de hoge middeleeuw<strong>en</strong><br />

Marcus Aurelius


Koepel <strong>van</strong> de Aja Sophia<br />

Romaanse <strong>en</strong> gotische kunst in de hoge middeleeuw<strong>en</strong><br />

Cursus <strong>van</strong> 6 bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

Deze cursus is het vervolg op de cursus <strong>van</strong> het najaar. Het verhaal is gericht op de<br />

ontwikkeling <strong>van</strong> de bouw <strong>van</strong> de kerk <strong>van</strong> de 9 de tot <strong>en</strong> met de 15 de eeuw. De<br />

zog<strong>en</strong>aamde hoge middeleeuw<strong>en</strong>. De verschuiving <strong>van</strong> de Romaanse kerk naar de<br />

Gotische kathedraal was e<strong>en</strong> bouwkundige revolutie. We zull<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat deze<br />

verschuiving niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> innovatieve ontwikkeling was, die werd ingegev<strong>en</strong> door<br />

voortschrijd<strong>en</strong>de technologische ontwikkeling, maar dat dit meer te mak<strong>en</strong> had met<br />

e<strong>en</strong> diep religieus besef. De beeldhouwkunst was in de hoge middeleeuw<strong>en</strong> sterk<br />

afhankelijk <strong>van</strong> de kerk. Er war<strong>en</strong> st<strong>en</strong><strong>en</strong> kolombeeld<strong>en</strong>, timpaan-reliëfs,<br />

kapiteelbeeld<strong>en</strong> <strong>en</strong> nis-beeld<strong>en</strong> die allemaal e<strong>en</strong> plaats in de kerk kreg<strong>en</strong>. Toch<br />

war<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook beeld<strong>en</strong> <strong>van</strong> hout die soms werd<strong>en</strong> gebruikt voor privé-devotie. In de<br />

veerti<strong>en</strong>de eeuw kwam de paneelschilderkunst op. Voor die tijd werd er geschilderd<br />

in boek<strong>en</strong> (miniatur<strong>en</strong> uit de scriptoria <strong>van</strong> kloosters) <strong>en</strong> war<strong>en</strong> er (geschilderde)<br />

voorstelling<strong>en</strong> in de gekleurde glas <strong>en</strong> loodram<strong>en</strong>.


P<strong>en</strong>tagoon Academie in Tonger<strong>en</strong><br />

Less<strong>en</strong> kunstgeschied<strong>en</strong>is voor de Academie <strong>van</strong> Tonger<strong>en</strong>. De less<strong>en</strong> zijn op<br />

dinsdagmiddag <strong>van</strong> 14.00 uur tot 17.00 uur. De less<strong>en</strong> word<strong>en</strong> onderbrok<strong>en</strong> door<br />

e<strong>en</strong> pauze. Als u e<strong>en</strong> les wilt volg<strong>en</strong> kunt u dat ter plaatse aangev<strong>en</strong>. De kost<strong>en</strong><br />

daarvoor bedrag<strong>en</strong> 15€ per les <strong>van</strong> 3 klokur<strong>en</strong>.<br />

Data:<br />

1 oktober <strong>2013</strong><br />

8 oktober <strong>2013</strong><br />

19 november <strong>2013</strong><br />

10 december <strong>2013</strong><br />

14 januari <strong>2014</strong><br />

4 februari <strong>2014</strong><br />

11 maart <strong>2014</strong><br />

22 april <strong>2014</strong><br />

9 mei <strong>2014</strong><br />

10 juni <strong>2014</strong><br />

Het idee is om dit studiejaar de less<strong>en</strong> te koppel<strong>en</strong> aan de kunst <strong>en</strong> cultuur <strong>van</strong><br />

Europese Sted<strong>en</strong>. Het zou geweldig zijn als u, geïnspireerd door mijn verhal<strong>en</strong>, de<br />

sted<strong>en</strong> daadwerkelijk gaat bezoek<strong>en</strong>. Dat is echter niet noodzakelijk om te kunn<strong>en</strong><br />

g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> <strong>van</strong> de less<strong>en</strong> over kunst <strong>en</strong> architectuur. Ik ga de belangrijke stijl<strong>en</strong> in de<br />

beeld<strong>en</strong>de kunst behandel<strong>en</strong> die, los <strong>van</strong> de sted<strong>en</strong>, zeer de moeite waard zijn. Wat<br />

er te zi<strong>en</strong> is in Parijs, Rome <strong>en</strong> Berlijn vormt echter wel het uitgangspunt.<br />

Les 1,2 <strong>en</strong> 3<br />

op 1 oktober op 8 oktober <strong>en</strong> op 19 november: Rome.<br />

Deze drie less<strong>en</strong> staat de stad Rome c<strong>en</strong>traal. Ik neem u eerst mee naar het oude<br />

Rome. We bekijk<strong>en</strong> de archeologische sites <strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> de bouwkunst <strong>en</strong> de<br />

schilderkunst. Ook bekijk<strong>en</strong> we de ontwikkeling <strong>van</strong> de (Vroeg-Christelijke) kerk. We<br />

besprek<strong>en</strong> de bloei <strong>van</strong> de kerkelijke kunst in de r<strong>en</strong>aissance <strong>en</strong> de Barok. Beroemde<br />

r<strong>en</strong>aissancekunst<strong>en</strong>aars als Bramante, Michelangelo <strong>en</strong> Rafael hebb<strong>en</strong> gewerkt aan<br />

de St Pieterskerk, de belangrijkste kerk ter wereld. Leonardo da Vinci <strong>en</strong> later<br />

Caravaggio, Bernini <strong>en</strong> Borromini kom<strong>en</strong> ook uitvoerig aan bod. Bijzonder is dat de<br />

kunstwerk<strong>en</strong> in Rome vaak voor e<strong>en</strong> specifieke plaats in e<strong>en</strong> bepaalde setting zijn<br />

gemaakt. U kunt deze werk<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> “in situ” bekijk<strong>en</strong>. Dat maakt e<strong>en</strong> bezoek <strong>van</strong> de<br />

kunstwerk<strong>en</strong> zo speciaal. Naast de oudheid, de r<strong>en</strong>aissance <strong>en</strong> de Barok bekijk<strong>en</strong> we<br />

ook de beeld<strong>en</strong> <strong>van</strong> Canova uit de 19 de eeuw.<br />

Er is aandacht voor de schilderkunst <strong>van</strong> de Futurist<strong>en</strong> uit het begin <strong>van</strong> de 20 ste<br />

eeuw. Tot slot besprek<strong>en</strong> we ook naar de moderne kunst in de stad. Het nieuwe<br />

Maxxi museum voor moderne kunst <strong>van</strong> de 21 ste eeuw <strong>van</strong> ZahaHadid is wat dat<br />

betreft zeer de moeite waard.


Santa Maria della victoria “de extase <strong>van</strong> Teresa”<br />

De oudheid:<br />

De romein<strong>en</strong> war<strong>en</strong> innovatieve bouwmeesters. Ze ontdekt<strong>en</strong> nieuwe constructieprincipes<br />

<strong>en</strong> ging<strong>en</strong> gebruik mak<strong>en</strong> <strong>van</strong> de rondboog, het tongewelf <strong>en</strong> het<br />

kruisgewelf <strong>en</strong> de koepel. Dat leverde fantastische gebouw<strong>en</strong> op. In de ti<strong>en</strong> boek<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> Vitruvius wordt de Romeinse bouwkunst uitvoerig beschrev<strong>en</strong>. Ook de invloed<br />

<strong>van</strong> het oude Griek<strong>en</strong>land is daarbij <strong>van</strong> belang. Tijd<strong>en</strong>s deze eerste les zull<strong>en</strong> we de


nieuwe Romeinse constructie-principes besprek<strong>en</strong>. Enkele beroemde gebouw<strong>en</strong> die<br />

nog steeds in Rome te bezoek<strong>en</strong> zijn staan daarbij c<strong>en</strong>traal.<br />

Naast de bouwkunst is er natuurlijk ook aandacht voor de beeldhouwkunst <strong>en</strong> de<br />

schilderkunst uit het oude Rome. De invloed <strong>van</strong> de beeld<strong>en</strong>de kunst is ook zichtbaar<br />

in de latere periodes. Zo is Romeinse invloed te herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> in de r<strong>en</strong>aissance, de<br />

barok, het neo-classicisme <strong>en</strong> het postmodernisme.<br />

De kerk:<br />

De vroeg Christelijke kerk ontwikkelde zich, wat betreft de vorm <strong>van</strong> het gebouw, uit<br />

de Romeinse basilica. We besprek<strong>en</strong> de ontwikkeling <strong>van</strong> de Vroeg Christelijke kerk<br />

na 313. Van buit<strong>en</strong> war<strong>en</strong> deze vroege kerk<strong>en</strong> vrij sober, maar <strong>van</strong> binn<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />

de mur<strong>en</strong> bekleed met mozaïek<strong>en</strong>. Het is erg interessant om te bekijk<strong>en</strong> hoe m<strong>en</strong> in<br />

de vroege middeleeuw<strong>en</strong> kwam tot e<strong>en</strong> verhal<strong>en</strong>de manier <strong>van</strong> afbeeld<strong>en</strong>. We zull<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>kele belangrijke mozaïek<strong>en</strong> besprek<strong>en</strong>. In Rome zijn nog vele voorbeeld<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />

vroege kerk<strong>en</strong> te bewonder<strong>en</strong>. Interessant is om ook te kijk<strong>en</strong> naar de unieke<br />

voorbeeld<strong>en</strong> uit Rav<strong>en</strong>na <strong>en</strong> de Oost Romeinse kerk Hagia Sophia in Constantinopel.<br />

Vervolg<strong>en</strong>s besprek<strong>en</strong> we de grote nam<strong>en</strong> uit de r<strong>en</strong>aissance <strong>en</strong> de barok. U zult<br />

ontdekk<strong>en</strong> waarom kunst<strong>en</strong>aars als Bramante, Michelangelo, Rafael, Leonardo Da<br />

Vinci, Caravaggio, Borromini <strong>en</strong> Bernini terecht behor<strong>en</strong> tot de canon <strong>van</strong> de<br />

kunstgeschied<strong>en</strong>is. In onze voorbeeld<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> we dicht in de buurt <strong>van</strong> Rome.<br />

Moderne kunst in Rome:<br />

In de twintigste eeuw zijn de Italiaanse futurist<strong>en</strong> actief. De drang <strong>van</strong> deze schilders<br />

naar vooruitgang <strong>en</strong> beweging heeft grote invloed op de kunst op andere plekk<strong>en</strong> in<br />

Europa. Op hun beurt war<strong>en</strong> de futurist<strong>en</strong> zelf schatplichtig aan de kubist<strong>en</strong>, de<br />

orfist<strong>en</strong> <strong>en</strong> de divisionist<strong>en</strong> uit Parijs. We besprek<strong>en</strong> deze interessante kunststroming.<br />

Daarnaast is er aandacht voor het museum voor moderne <strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daagse kunst<br />

Maxxi in Rome. Dit unieke museum <strong>van</strong> sterarchitecte ZahaHadid is <strong>van</strong> groot belang<br />

voor de rec<strong>en</strong>te kunstgeschied<strong>en</strong>is.<br />

Maxxi <strong>van</strong> ZahaHadid


Les 4 op 10 december: Parijs in de middeleeuw<strong>en</strong><br />

Deze les behandelt de opkomst <strong>van</strong> de gotiek zoals dat zichtbaar is in Parijs. We<br />

besprek<strong>en</strong> de ontwikkeling <strong>van</strong> het zog<strong>en</strong>aamde kruisribgewelf in de gotische<br />

kathedraal <strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong> de schildering<strong>en</strong> in gekleurd glas. Ook zal er aandacht zijn<br />

voor de beeldhouwkunst in het Romaans <strong>en</strong> de Gotiek<br />

In Parijs kunn<strong>en</strong> we de middeleeuw<strong>en</strong> goed zi<strong>en</strong> in de<br />

De St D<strong>en</strong>is<br />

De Notre dame<br />

La Chapelle<br />

Ook de kathedraal <strong>van</strong> Reims als tuss<strong>en</strong>stop op weg naar de stad Parijs<br />

Romaanse <strong>en</strong> gotische beeld<strong>en</strong> in de vele musea.<br />

Notre Dame<br />

Les 5 op 14 januari: Architectuur in Parijs in de 19 de <strong>en</strong> 20 ste eeuw<br />

Deze les gaat over het Parijs <strong>van</strong> de 19 de eeuw. Napoleon had grootse plann<strong>en</strong> met<br />

de stad. De empirestijl is goed zichtbaar in de vele gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die hij<br />

in Parijs liet opricht<strong>en</strong>.<br />

We zull<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat in de 19 de eeuw ijzer <strong>en</strong> glas als bouwmateriaal ook weer nieuwe<br />

stijl<strong>en</strong> oplevert.<br />

De Franse presid<strong>en</strong>t François Mitterand zal met zijn grandstravaux weer teruggrijp<strong>en</strong><br />

op de voltooiing <strong>van</strong> de VoieTriomphale <strong>van</strong> Napoleon. Ook besprek<strong>en</strong> we de<br />

moderne wijk la Def<strong>en</strong>se.


Napoleon <strong>en</strong> de architectuur<br />

Ijzer <strong>en</strong> glas. (Ook de Eiffeltor<strong>en</strong>)<br />

De aanleg <strong>van</strong> de VoieTriomphale<br />

De Grand Arche de la Def<strong>en</strong>se <strong>en</strong> de Piramide <strong>van</strong> Pei<br />

La Def<strong>en</strong>se<br />

Institut du Monde Arabe <strong>van</strong> ZahaHadid<br />

Les 6 op 4 februari: Schilderkunst in Parijs in de 19 de eeuw<br />

Inleiding in de verschill<strong>en</strong>de stijl<strong>en</strong> <strong>van</strong> de schilderkunst uit de 19 de eeuw zoals die te<br />

zi<strong>en</strong> zijn in het beroemde museum Gare d’Orsay. We zull<strong>en</strong> beroemde voorbeeld<strong>en</strong><br />

besprek<strong>en</strong> <strong>van</strong> kunst<strong>en</strong>aars als Courbet, Manet, Monet <strong>en</strong> R<strong>en</strong>oir. Daarnaast is er ook<br />

aandacht voor de Salon als instituut <strong>van</strong> de traditionele schilderkunst waarteg<strong>en</strong> de<br />

a<strong>van</strong>t-garde zich afzette.<br />

De volg<strong>en</strong>de schilderstijl<strong>en</strong> word<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong>:<br />

Neoclassicisme<br />

Romantiek<br />

Salonschilderkunst <strong>en</strong> academisme<br />

Realisme<br />

Impressionisme<br />

Neo-impressionisme<br />

Post-impressionisme


Les 7 op 11 maart: de kunst <strong>en</strong> cultuur <strong>van</strong> Berlijn<br />

Inleiding <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is <strong>van</strong> de stad. E<strong>en</strong> reis <strong>van</strong> west naar oost. Tijd<strong>en</strong>s deze les<br />

maakt u e<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kbeeldige reis naar Berlijn. Wat is er te zi<strong>en</strong> onderweg <strong>en</strong> wat is <strong>van</strong><br />

belang als je west-Berlijn binn<strong>en</strong>rijd. U zult ontdekking<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong> interessante<br />

gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunstwerk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>.<br />

Op onze fictieve reis zi<strong>en</strong> we de volg<strong>en</strong>de bezi<strong>en</strong>swaardighed<strong>en</strong><br />

Gr<strong>en</strong>sovergang Mari<strong>en</strong>born- Helmstedt<br />

De Avus<br />

Checkpoint Bravo<br />

Funkturm<br />

Messegelande<br />

Theodoor-Heuss-platz<br />

Hausdezrundfunks<br />

Het Germania <strong>van</strong> Albert Speer<br />

West-oost-as <strong>en</strong> Noord-zuid-as<br />

Ernst-Reuter-platz<br />

Het nieuwe bouw<strong>en</strong> rond het Hansaviertel<br />

Strasse des 17 juni<br />

Siegesaule<br />

Haus der kultur<strong>en</strong> der welt<br />

H<strong>en</strong>ry Moore<br />

De nieuwe regeringsgebouw<strong>en</strong><br />

De Ambassadewijk<br />

De architectuur rond de Kudamm<br />

De Kaiser Wilhelm-Gedachtnis-kirche<br />

Reichstag


Les 8 op 22 april: e<strong>en</strong> fictieve wandeling in de stad<br />

E<strong>en</strong> wandeling <strong>van</strong> Kreuzberg naar Mitte ( <strong>van</strong> het Joods museum naar de<br />

Domplatz). Deze wandeling duurt in werkelijkheid e<strong>en</strong> hele dag. Wij belev<strong>en</strong> deze<br />

fictieve wandeling doordat we alle interessante gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunstwerk<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> die zich onderweg aan ons op<strong>en</strong>bar<strong>en</strong>. Ook hier zult u bijzondere<br />

ontdekking<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />

We zull<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de plaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebouw<strong>en</strong> aando<strong>en</strong><br />

Het Joodsmuseum <strong>van</strong> Daniel Libeskind<br />

Kunst in de Berlinische Galerie<br />

De wijk <strong>van</strong> Aldo Rossi<br />

Het GSW-gebouw <strong>van</strong> Sauerbruch <strong>en</strong> Hutton<br />

De G<strong>en</strong>darmemarkt<br />

De Architectuur <strong>van</strong> Schinkel <strong>en</strong> het neo-classicisme<br />

Topografie des terrors <strong>en</strong> de plann<strong>en</strong> <strong>van</strong> Peter Zumthor<br />

Martin Gropiusbau<br />

De Bebelplatz<br />

De FriedrichwerderscheKirche <strong>en</strong> het Schinkelmuseum<br />

De Bau-akademie <strong>van</strong> Schinkel<br />

De NeueWache <strong>van</strong> Schinkel<br />

Het Zeughaus <strong>en</strong> de ingang <strong>van</strong> Pei<br />

Unter d<strong>en</strong> Lind<strong>en</strong><br />

De Schlossbrucke <strong>van</strong> Schinkel<br />

De Schlossplatz <strong>en</strong> de Lustgart<strong>en</strong> met de Berliner Dom<br />

De architectuur <strong>van</strong> het Altes museum <strong>van</strong> Schinkel<br />

De Radisson<br />

Zeughaus <strong>van</strong> Pei


Les 9 op 13 mei: e<strong>en</strong> fictieve wandeling rond de Pariserplatz<br />

Deze les neem ik u mee naar het gebied rondom de Pariser Platz. Ook hier mak<strong>en</strong><br />

we e<strong>en</strong> fictieve wandeling <strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong> de kunst <strong>en</strong> gebouw<strong>en</strong> in dit interessante<br />

gebied<br />

We zull<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaats<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong><br />

Pariser Platz<br />

Brand<strong>en</strong>burger Tor<br />

Hotel Adlon<br />

Akademie <strong>van</strong> Behnisch <strong>en</strong> Behnisch<br />

DZ-bank <strong>van</strong> Frank O Gehry<br />

Ambassades <strong>van</strong> Frankrijk, Rusland, Engeland <strong>en</strong> Amerika<br />

Joods Holocaustmunum<strong>en</strong>t<br />

Homomonum<strong>en</strong>t<br />

Monum<strong>en</strong>t voor de Sinti <strong>en</strong> de Roma<br />

Reichstag <strong>van</strong> Foster<br />

Dit verhaal kan ev<strong>en</strong>tueel word<strong>en</strong> aangevuld met<br />

De Nederlandse ambassade <strong>van</strong> Koolhaas<br />

De architectuur <strong>van</strong> de potsdamerplatz ( Hans Kollhoff, Richard Rogers,<br />

AratoIsosaki, R<strong>en</strong>zo Piano, Helmut Jahn)<br />

Het Haubtbahnhof<br />

Pariser Platz


Les 10 op 10 juni: Kunst in Berlijn<br />

In dit verhaal neem ik u mee naar de Musea <strong>van</strong> Berlijn. U krijgt e<strong>en</strong> selectie uit het<br />

<strong>en</strong>orme aanbod <strong>van</strong> kunst in de musea <strong>van</strong> de stad. De belangrijkste musea <strong>en</strong><br />

collecties zull<strong>en</strong> aan bod kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> natuurlijk zal ik <strong>en</strong>kele kunstwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

kunst<strong>en</strong>aars verdiep<strong>en</strong>d besprek<strong>en</strong><br />

Het gaat om de volg<strong>en</strong>de musea <strong>en</strong> collecties:<br />

Het Museumsinsel<br />

Neues museum (klassieke oudheid)<br />

Altesmuseum (Egypte <strong>en</strong> klassieke oudheid, Troje)<br />

Pergamonmuseum (klassieke oudheid, Pergamon, Babylon <strong>en</strong> Islam)<br />

Bodemuseum ( beeld<strong>en</strong> uit de vroege middeleeuw<strong>en</strong> tot de 19 de eeuw.<br />

Byzantijns, romaans, gotiek, r<strong>en</strong>aissance , barok)<br />

Alte National Galerie (schilderkunst uit de 19 de eeuw. Neo-classicisme,<br />

Romantiek, Realisme, Impressionisme <strong>en</strong> Post-impressionisme)<br />

Kulturforum<br />

Gemalde galerie (schilderkunst <strong>van</strong> de gotiek tot <strong>en</strong> met de barok)<br />

Kupferstichkabinet (grafiek)<br />

Neu<strong>en</strong>ationalgalerie <strong>van</strong> Mies <strong>van</strong> der Rohe (kunst uit de twintigste eeuw)<br />

Bauhausarchief (jar<strong>en</strong> 20)<br />

Overige musea<br />

Borosbunker (moderne <strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daagse kunst)<br />

Hamburger Bahnhof (moderne <strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daagse kunst)<br />

Galerie<strong>en</strong> in Mitt<strong>en</strong>ord<br />

Berggru<strong>en</strong>ncollectie (Picasso <strong>en</strong> Matisse)<br />

ScharfGerst<strong>en</strong>berg collectie (Surrealisme)<br />

Museumsinsel Berlijn

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!