Brochure Caritas over de campagne - Welzijnszorg

Armoede
verjaart niet
1 op 5 ouderen leeft in armoede

03 Colofon
04 Voorwoord
05 Campagnethema
09 promotie
05 de gelukskaarten voor ouderen
08 welzijnszorg eist een warme oude dag voor iedereen
09 publiciteit
10 actie
11 animatie
11 Voor bewoners
13 Voor medewerkers
15 Bezinnen en Bidden
15 Bezinningsteksten
16 gebeden
17 armoede in de Voorziening: een blijvend aandachtspunt
20 uitsmijter

Colofon
Bijlage bij Caritas Nieuwsbrief, nummer 68.
Alles wat in deze bijlage te lezen staat,
mag overgenomen worden,
mits vermelding van de bron.
oplage
2500 exemplaren
redactie
Thijs Smeyers
Caritas Vlaanderen vzw
thijs.smeyers@caritas.be
illustraties & afbeeldingen
Layla Aerts, Welzijnszorg
Isabelle Pateer, Otherweyes
grafisch ontwerp en druk
Licap cvba
www.licap.be
Verantwoordelijke uitgever
Dominic Verhoeven
Directeur Caritas Vlaanderen vzw
Maatschappelijke zetel Caritas Vlaanderen vzw
Guimardstraat 1 – 1040 Brussel
dominic.verhoeven@caritas.be
met dank aan
Welzijnszorg
www.welzijnszorg.be
Welzijnsschakels, Okra, Vlaamse Ouderenraad,
Familiehulp, Neos, Zorgnet Vlaanderen, Landelijke Gilden.
3
welzijnszorg vzw

4
oorwoord
armoede verjaart niet
met deze slagzin voert Welzijnszorg haar eindejaarscampagne in 2012. Eén op vijf
65-plussers ondervindt dit jaar in jaar uit: hoeveel kaarsjes ze ook mogen uitblazen met
hun verjaardag, het armoedeprobleem uitdoven lukt niet.
Caritas Vlaanderen schaart zich volmondig achter het thema van deze Welzijnszorgcampagne.
We willen deze campagne ook aanbod brengen in de Caritasvoorzieningen, vooral
in de woonzorgcentra waar de doelgroep van de campagne het zichtbaarst aanwezig is.
In een eerste luik kan je in deze brochure informatie terugvinden over het thema van de
campagne van Welzijnszorg. Welzijnszorg focust op vier beleidseisen, vier troeven in het
bestrijden van armoede: (1) een inkomensgarantie voor alle ouderen die er recht op hebben,
(2) een solidaire Vlaamse bescherming om ouderen met extra zorgnoden te helpen,
(3) een uitbreiding van de huursubsidies en (4) meer middelen voor lokale projecten die
het isolement van ouderen doorbreken.
Het tweede deel van dit katern, zet in op actie. Je vindt er een aantal concrete aanknopingspunten
waarrond in de voorziening gewerkt kan worden. Het gaat daarbij over een veelheid
aan tips: van voorstellen van teksten voor een bewoners- of personeelsblad, tips voor gebruik
van de adventskalender, over mogelijke animatie voor bewoners tot voorstellen om zelf,
samen met medewerkers, met het thema aan de slag te gaan.
In deze brochure konden enkele voorstellen tot bezinnig en gebed die verband houden
met het thema natuurlijk niet ontbreken. Een uitgebreide liturgiemap met uitgewerkte
vieringen is, net als een brochure voor korte bezinningen met groepen, in het campagneaanbod
van Welzijnszorg voorzien.
Tot slot vind je in de brochure enkele suggesties terug over blijvende initiatieven rond
armoede in de eigen voorziening. Hoe kan je ervoor zorgen dat armoede en armoedebeleid
een continue plaats krijgt in de voorziening, is de uitgangsvraag van dit deeltje.
We wensen u alvast veel leesgenot, en nog meer bezieling om er mee aan de slag te gaan.
En hou ons zeker op de hoogte: op armoede@caritas.be kan je terecht met praktijkverhalen,
die voor andere voorzieningen erg bruikbaar en nuttig kunnen zijn. Via onze Caritas Nieuwsbrief
en de website, kunnen we deze verder bekendmaken.
Caritas Vlaanderen vzw
thijs smeyers
projectmedewerker Armoede in de Zorgsector
Caritas Vlaanderen vzw

Een verjaardag is feest: mooie
wensen, warme gezelligheid, leuke
attenties … Dat jaartje extra
neem je erbij en stilaan schuif je
op van een veertiger naar een
vijftiger, medioren worden senioren,
gepensioneerden zeventigplussers.
Elke dag worden we een beetje
ouder. Ook mensen in armoede
blazen jaarlijks een kaarsje uit.
Campagnethema
De gelukskAArten
voor ouDeren
Hun feest heeft echter een bittere nasmaak want armoede ver-
jaart niet. Wie in armoede leeft, vecht dagelijks om de eindjes
aan elkaar te knopen… vaak vele jaren lang. Op hogere leeftijd uit
armoede geraken, is nog zoveel moeilijker.
Het risico op een leven in armoede ligt bij ouderen veel hoger
dan bij de rest van de bevolking en de gevolgen op latere leeftijd
zijn dramatisch: 1 op 5 ouderen wordt geraakt door armoede.
Gemiste kansen op de arbeidsmarkt, ziekte, faillissement of een
echtscheiding kunnen mensen de armoede induwen. En een leven
in armoede is altijd een leven met minder…
Met de campagne ‘Armoede verjaart niet’ wil Welzijnszorg samen
met en in naam van onze ouderen vier gelukskaarten trekken. Zodat
zij op een menswaardige wijze hun leven kunnen verderzetten.
een leefbaar inkomen
Om een menswaardig leven te kunnen leiden, heb je voldoende
financiële middelen nodig. Op latere leeftijd is het pensioen de belangrijkste
bron van inkomsten. Het kan het verschil maken tussen
een leven in armoede of niet. Je pensioen is namelijk gebaseerd
op je arbeidsverleden. Als daar iets is misgelopen, draag je dat je
hele leven mee. Je kan je niet meer ‘verbeteren’: een andere job,
een hoger loon… horen er niet meer bij. België heeft daarenboven
één van de laagste pensioenen van Europa. 3 op 10 Vlaamse ouderen
moeten rondkomen met een gezinsinkomen tussen de 500
en 1.000 euro per maand. Voor vele ouderen is het wettelijk pensioen
onvoldoende en niet in verhouding tot de reële levenskosten.
Voor mensen die geen pensioensrechten konden opbouwen of over
onvoldoende bestaansmiddelen beschikken, is de situatie nog nijpender.
Zij hebben recht op de InkomensGarantie voor Ouderen (IGO).
Mensen krijgen dan een toeslag bovenop het pensioen, zodat ze een
5
welzijnszorg vzw

min of meer leefbaar inkomen hebben. Het aanvragen
en de opvolging van de IGO vraagt echter wel wat
administratieve vaardigheden. Mensen ervaren dit als
een zware last en verantwoordelijkheid.
Dankzij de IGO hebben de meeste ouderen een inkomen
dat ongeveer de armoedegrens benadert. Maar
daarmee zijn de financiële zorgen niet van de baan.
De kans op extra kosten omwille van zorg of gezondheid
nemen toe naarmate je ouder wordt. Een grote
groep ouderen loopt daardoor voortdurend een risico
op armoede. Zij moeten hopen dat ze gezond blijven
of er geen onverwachte kosten opduiken, bijvoorbeeld
aan hun woning. Om armoede bij ouderen te vermijden
moeten we dus niet alleen zorgen voor een leefbaar inkomen
maar ook voor betaalbare zorg en huisvesting.
6
geen zorgen om de (extra) zorg
Naarmate mensen ouder worden, neemt de zorgbehoefte
toe. Voor wie regelmatig, langdurig of chronisch
ziek is, kunnen de doktersbezoeken, ziekenhuisopnames,
onderzoeken, revalidatie en geneesmiddelen
de gezondheidskosten hoog doen oplopen. Bovendien
stellen onderzoeken duidelijk vast dat hoe armer je
bent, hoe slechter je gezondheid wordt. In armoede
leven, brengt immers veel stress met zich mee, wat
een rol speelt op iemands lichamelijke en geestelijke
gezondheid. Maar ook een woning van slechte kwaliteit
en ongezonde voeding dragen bij tot gezondheidsproblemen.
Wie geen private hospitalisatieverzekering
bezit, mag zich bovendien aan een hoger kostenplaatje
verwachten. In België kunnen 41% van de 65-plussers
hun uitgaven voor gezondheidszorgen maar moeilijk
betalen. Daarbij zorgen ook niet-medische zorgkosten,
zoals poetshulp, dat ouderen niet rondkomen.
Caritas Vlaanderen vzw
Voor ouderen die in armoede leven blijft de betaalbaarheid
van de zorg een serieus knelpunt, maar ook
eenzaamheid speelt een belangrijke rol. Vanwege het
wegvallen van familie en vrienden ervaren ouderen
onvoldoende hulp en bijstand. Hierdoor zijn zij meer
aangewezen op de formele zorg, die voor hen opnieuw
een extra kost betekent.
Voor wie thuiszorg niet langer de beste oplossing is,
is er het woonzorgcentrum. Ook daar weegt de voortdurende
afhankelijkheid van zwaar hulpbehoevende
ouderen op hun privéleven. Er wacht hen vaak een
krappe kamer met open deur. Het kostenplaatje van
deze zorgomgeving, maakt het bovendien extra zwaar.
een gezonde, veilige
en betaalbare woning
Drie op vier ouderen beschikken over een eigen woning.
Toch is het hebben van een eigen huis, geen garantie
om niet in armoede terecht te komen. Het huis is vaak
oud en verbouwings- of onderhoudswerken zijn te duur
voor mensen met een laag inkomen. Veel woningen
van ouderen zijn dan ook van mindere kwaliteit, slecht
geïsoleerd en 50.000 woningen van ouderen hebben
geen basiscomfort. Er bestaan nog steeds woningen
zonder stromend water in de keuken en de badkamer,
met een toilet buiten. 1 op 4 ouderen heeft ook geen
centrale verwarming.
Niet alle ouderen zijn eigenaar: 1 op 5 huurt een
woning. Wie met een beperkt budget afhankelijk is
van de huurmarkt is er nog slechter aan toe. Wie
niet terechtkan op de sociale huurmarkt, zoekt zijn
woning op de private markt. Een te groot deel van het
inkomen gaat dan op aan de huur van de woning, die
vaak van mindere kwaliteit is. Naast de maandelijkse
huurprijs zijn er nog andere kosten zoals elektriciteit,
water, verwarming… Ouderen hebben niet altijd een
duidelijk zicht op deze extra woonkosten. Ze zijn onzeker
over de grootte van kosten voor onderhoud en
eventuele herstellingswerken. Maar ook de grootte
van de sociale huisvestingsmaatschappijen schrikt af.
Voor verschillende diensten worden andere mensen
ingezet: techniekers, maatschappelijk werkers, concierges…
Bewoners voelen dat de kloof met hun eigen
leefwereld steeds groter wordt.
Wonen op het platteland kan ook schrijnende gevolgen
hebben op latere leeftijd. Armoede zit daar vaak

verborgen in oudere boerderijen, weg van de dorpskern.
1 op 4 landbouwhuishoudens heeft het vandaag
financieel bijzonder moeilijk. Ouderen worden er met
verschillende problemen geconfronteerd: de kwaliteit
van de woning is zeer laag, er zijn weinig of geen sociale
woningen en de mogelijkheden van het openbaar
vervoer zijn beperkt. Verhuizen kost bovendien altijd
veel geld en de huurwaarborg overbruggen is tijdelijk
zeer duur. Ook al is de woning niet meer aangepast
aan de noden van de bewoners, wil het merendeel
van de ouderen het liefst zo lang mogelijk in zijn vertrouwde
omgeving blijven want zoals men zegt: “Een
oude boom verplant men niet”.
Kunnen meetellen én meedoen
Naast de drie materiële knelpunten (inkomen, zorg
en wonen) schuiven ouderen nog pijnpunten naar
voren. Ze ondervinden verschillende drempels om
te kunnen deelnemen aan het sociale leven. Zo legt
de financiële drempel heel wat beperkingen op. Uit
angst om niet rond te komen, gaan ouderen besparen
op hun ontspanningsmogelijkheden, het verenigingsleven
én vervoer. Mobiliteit speelt immers ook
een belangrijke rol. Wanneer men zelf niet langer
mobiel is of onvoldoende gebruik kan maken van het
openbaar vervoer, worden mensen als het ware gedwongen
om thuis te blijven. Het aanbod van vrijetijdsactiviteiten
is bovendien niet altijd aangepast aan
de verschillende leeftijden binnen de grote groep van
ouderen. Wandelingen zijn te ver, fietstochten te vermoeiend,
activiteiten te laat geprogrammeerd. De
digitale kloof zorgt er bovendien voor dat mensen
niet geïnformeerd of ingeschreven geraken.
Naast deze drempels speelt er nog een minder zichtbaar
element mee. Eenzaamheid is één van de meest
in het oog springende knelpunten die ouderen ervaren
en voor velen het zwaarst om dragen. Armoede
is de bijkomende factor die ervoor zorgt dat ouderen
sociaal uitgesloten worden in onze maatschappij.
Mensen zijn getekend door deze uitsluiting en trachten
hun armoede zo goed mogelijk te verbergen uit
schaamte of uit angst voor reacties. Mensen dragen
de last van een zwaar en moeilijk leven. De gevoelens
van uitsluiting en schaamte zitten zo diep dat mensen
niet altijd de nodige levensmoed en fut hebben
om te kunnen deelnemen aan het verenigingsleven.
Mensen voelen zich niet aanvaard en niet welkom
in de groep. Zonder extra ondersteuning wordt het
heel moeilijk om ouderen met een beperkt budget
warm te krijgen voor uitstapjes, culturele bezoeken
of sportactiviteiten. Mensen die het (financieel) moeilijk
hebben, raken zo in isolement op hun kamer, in
hun huis of appartement. Nochtans heeft iedereen
recht op ontspanning en vakantie. De spanning en
de stress die een leven in armoede met zich meebrengt,
zorgen ervoor dat mensen met een beperkt
inkomen nood hebben aan een rustpauze. Een vakantie
of uitstap kunnen mensen sterker maken en hen
in contact brengen met anderen.
7
welzijnszorg vzw

Welzijnszorg eist
een WArMe ouDe
DAg voor ieDereen
Met deze campagne gaat Welzijnszorg de uitdaging
aan om elke oudere te laten genieten van een warme
oude dag zodat ook hun verjaardag een feest kan zijn.
Welzijnsschakels en OKRA ijveren als partners mee
en ondersteunen de campagne van Welzijnszorg.
Met en in naam van onze ouderen trekken we vier gelukskaarten,
zodat zij op een menswaardige wijze hun
leven kunnen verder zetten. We stelden hiernaast
ook vier beleidseisen op, die we met vuur zullen verdedigen
bij de beleidsverantwoordelijken.
1. De inkomensgarantie voor ouderen
voor iedereen die er recht op heeft
Wie een laag of geen pensioen heeft kan een beroep
doen op de Inkomensgarantie voor Ouderen
(IGO). De IGO bedraagt € 973 voor een alleenstaande,
wat net evenveel is als de armoedegrens. Maar
niet iedereen met een laag pensioen krijgt de IGO.
Tegenwoordig onderzoekt de pensioendienst automatisch
of je recht hebt op een IGO wanneer je met
pensioen gaat. Dat is goed. Vroeger gebeurde dit
echter niet. Daarom eist Welzijnszorg dat de pensioendiensten,
binnen de twee jaar, dit onderzoek ook
uitvoert voor alle oudere gepensioneerden, zodat
iedereen krijgt waar hij recht op heeft.
2. geen zorgen om zorg:
een solidaire vlaamse sociale bescherming
Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans dat je extra
zorgen nodig hebt. Vlaanderen heeft al systemen
om zorg meer betaalbaar te maken, zoals de
Vlaamse zorgverzekering. De huidige regering wil
deze regeling samenbrengen met andere, nieuwe
bevoegdheden in de ‘Vlaamse sociale bescherming’.
Heel wat ouderen zullen in de toekomst een beroep
kunnen en moeten doen op deze bescherming.
8
Welzijnszorg eist dat de Vlaamse sociale bescherming
een sociaal gecorrigeerd verzekeringssysteem
wordt. Niemand mag zorgen hebben om zorg!
Daarom zullen de sterkste schouders de zwaarste
lasten moeten dragen. De Vlaamse sociale bescherming
moet herverdelend werken en er mee
voor zorgen dat ouderen met extra zorgnoden niet
in armoede belanden.
Caritas Vlaanderen vzw
3. uitbreiding van de
huursubsidie voor alle lage inkomens
Wonen neemt een belangrijke hap uit het gezinsbud-
get. Wie met een laag inkomen moet rondkomen heeft
nood aan een betaalbare, kwaliteitsvolle, energiezuinige
woning. Niet iedereen heeft een goede eigen woning
of kan beroep doen op een sociale huurwoning. Bijna
100.000 mensen wachten op een sociale woning,
20.000 van hen zijn 65-plussers. Zij huren nu een vaak
dure woning op de privémarkt, waarvan de kwaliteit
soms te wensen over laat.
Wie al 5 jaar of langer wacht op een sociale woning én
een laag inkomen heeft, ontvangt sinds kort een huurpremie.
Welzijnszorg eist dat iedereen met een laag
inkomen die op de wachtlijst staat een huursubsidie
krijgt. De voorwaarde om 5 jaar te moeten wachten
maakt de armoede dieper en moet afgeschaft worden.
4. Middelen voor lokale projecten
die het sociaal isolement van
ouderen in armoede doorbreken
Armoede bij ouderen is een belangrijke oorzaak van
sociaal isolement bij deze groep. Om dit isolement te
doorbreken eist Welzijnszorg dat er middelen worden
voorzien om lokale projecten te steunen waarbij
verenigingen, organisaties en lokale overheden samen
dit isolement doorbreken. Deze projecten moeten
rekening houden met de armoedeproblemen en
specifiek aandacht hebben voor de knelpunten die
deze ouderen ondervinden.
© Isabelle Pateer, Otherweyes

Hét sleutelwoord van een geslaagde
campagne is natuurlijk ‘publiciteit’.
Wie wil kan dit korte artikel gewoon
overnemen in een bewoners- en/
of personeelsblad, eventueel met
als aanvulling de concrete gegevens
over eigen acties binnen het WZC
(of andere voorziening).
promotie
© Isabelle Pateer, Otherweyes
PubliCiteit
Een verjaardag is feest: mooie wensen, warme gezelligheid,
leuke attenties … Dat jaartje extra neem je erbij en stilaan
schuif je op van een veertiger naar een vijftiger, medioren
worden senioren, gepensioneerden zeventigplussers. Elke
dag worden we een beetje ouder. Ook mensen in armoede
blazen jaarlijks een kaarsje uit.
Hun feest heeft echter een bittere nasmaak want armoede
verjaart niet. Wie in armoede leeft, vecht dagelijks om de
eindjes aan elkaar te knopen… vaak vele jaren lang. Op hogere
leeftijd uit armoede geraken, is nog zoveel moeilijker.
Het risico op een leven in armoede ligt bij ouderen veel hoger
dan bij de rest van de bevolking en de gevolgen op latere
leeftijd zijn dramatisch: 1 op 5 ouderen wordt geraakt door
armoede. Gemiste kansen op de arbeidsmarkt, ziekte, faillissement
of een echtscheiding kunnen mensen de armoede induwen.
En een leven in armoede is altijd een leven met minder.
Armoede in ons eigen land, in ons eigen dorp of straat, is
jammer genoeg nog steeds realiteit. Daartegen wil Welzijnszorg
élk jaar in de advent actie voeren. Het kan toch niet langer
dat in onze wereld van welvaart en overvloed, mensen uit
de boot vallen? Dat mensen die zich jarenlang hebben ingezet
voor onze welvaart, uitgesloten worden? Dat oudere mensen
in isolement raken, in een oude en ongezonde woning? Dat
oudere mensen geen mogelijkheden hebben om extra zorgkosten
te dragen en hierdoor alsmaar zieker worden?
De armoede uitsluiten en aan alle mensen hoop en toekomst
geven, dat is waar Welzijnszorg naar streeft. Dit jaar
ligt de focus van de adventscampagne op een thema dat
ook ons heel nauw aan het hart ligt: armoedeproblemen bij
ouderen. Eén op de vijf 65-plussers leeft in armoede: hoeveel
kaarsjes ze ook mogen uitblazen met hun verjaardag,
het armoedeprobleem uitdoven lukt niet. Daar willen wij,
samen met jou, iets aan doen.
We hopen op jou steun te mogen rekenen en wensen je
alvast een gelukkig en gezond 2013!
9
welzijnszorg vzw

ACtie
teken Mee voor
een WArMe ouDe DAg
Je las ze al eerder in dit katern: de vier beleidseisen die
Welzijnszorg en de campagnepartners opstelden zodat
ook ouderen in armoede op een menswaardige wijze
hun leven verder kunnen zetten. Vanuit verschillende
hoeken kwam al steun voor onze eisen. Maar ook jij kan
onze eisen ondersteunen door een symbolisch kaarsje
aan te steken. Met dit kaarsje geef je immers een signaal
van protest aan de betrokken beleidsmakers.
Steek een symbolisch kaarsje aan en zet er je naam bij.
En vraag collega’s en bewoners om hetzelfde te doen.
Petitie-affiches met plaats voor dertig kaarsjes, kan je
bestellen via www.welzijnszorg.be. Je kan je kaarsjes
voor 14/01/2013 bezorgen aan (de regionale diensten
van) Welzijnszorg of digitaal insturen via www.armoedeverjaartniet.be.
Eind januari bezorgen wij al deze
warme steun samen met onze beleidsvoorstellen aan
de betrokken ministers.
Doe een Duit in het zAkje
Wist je dat Welzijnszorg slechts voor 12% gesubsidieerd
wordt? Maar liefst 68% van de inkomsten
zijn particulieren giften, die Welzijnszorg verwerft via
fondsenwerving.
Met deze giften doet Welzijnszorg het volgende:
− 40% gaat rechtstreeks naar regionale en
lokale armoedebestrijding
− 39% gaat naar educatieve projecten. Dat
omvat ondermeer de jaarlijkse campagne en
alle educatieve materialen.
− 4% wordt besteed aan samenwerkingsprojecten.
Daaronder zitten de projecten
Armoede Inzicht en Decenniumdoelen 2017.
− 2% gaat naar beleidswerk. Hieronder ver-
staan we het politiek lobbywerk.
− 9% gaat naar fondsenwerving. Elke euro
die we aan fondsenwerving besteden, moet
minstens 9 euro opbrengen.
− 1% besteden we aan communicatie om onze
organisatie bekend te maken
− 5% gaat ten slotte naar het algemene beheer
Overtuigd?
Je kan een gift doen via BE21 0000 0000 0303.
Denk er aan, giften vanaf € 40 zijn fiscaal aftrekbaar!
10 Caritas Vlaanderen vzw
Drink een tAs soeP, ofzo
Wil je met de hele voorziening een actie op poten
zetten? Dat kan zeker!
De meest bekende actie, is natuurlijk Soep op de
Stoep. Het recept is meer dan bekend: organiseer
een Soep op de stoep en verkoop soep in de medewerkersruimten,
in de inkomhal, de eetzaal of gewoon
op straat… overal is goed!
Welzijnszorg stuurt je graag een gratis promopakket
en je kan aan de slag. Vraag collega’s, bewoners en
voorbijgangers om in ruil voor een dampende beker
soep een vrije bijdrage te leveren. Elke ‘Soep op de
stoeper’ helpt zo mensen in hun strijd tegen armoede.
De opbrengst van je actie maak je over het rekeningnummer
BE21 0000 0000 0303 van Welzijnszorg.
Om de actie extra te laten opvallen, roepen we op
om tijdens de decembermaand Soep op de soep te
serveren. Maar als december niet lukt, mag je ook in
een andere maand je Soepactie organiseren.
Jouw inzet is goud waard en het doel blijft hetzelfde.
Samen tegen armoede!
Je kan de Soep op de Stoep actie registreren,
of gewoon meer informatie opzoeken, op de
website www.soepopdestoep.be.
© Isabelle Pateer, Otherweyes

Welzijnszorg beschikt ook
dit jaar over een
uitgebreid assortiment,
boordevol handige
en leuke werkvormen.
Wij maakten een selectie
uit het vele materiaal,
zodat jij snel aan de slag kan.
Alle materialen kan je, ofwel
gratis ofwel bijzonder goedkoop,
downloaden of bestellen
via Welzijnszorg.be.
(Te koop via Welzijnszorg.be,
prijs kaartspel: € 5,
prijs kaartspel + brochure: € 10)
animatie
voor beWoners
gebruik vAn De ‘ADventskAlenDer’
Plaats de adventskalender en affiche op zichtbare plaatsen, bijvoorbeeld
op elke afdeling en bij de ingang van de kapel. Het is
een mooi gebruik om een bewoner aan te duiden die verantwoordelijk
is voor één kalender om telkens de blaadjes af te scheuren.
Praktisch: noteer de naam van de verantwoordelijke bewoner op
de achterkant van de kalender. Zo kan het personeel, wanneer ze
zien dat de kalender niet up-to-date is, de bewoner in kwestie aanspreken,
in plaats zelf (ongezien) de blaadjes te scheuren. Trouwens,
de afgescheurde blaadjes kan je gebruiken in een gespreksgroepje.
Hou ze dus zeker bij en gebruik ze als impuls tijdens een
gespreksmoment.
Op een aantal plaatsen worden ook op de ruiten van het WZC, zichtbaar
vanaf de straat, campagneaffiches aangebracht. Op die manier
maak je duidelijk dat het WZC deel uitmaakt van de parochie, waar
dezelfde actie ook loopt. Deze verbondenheid is belangrijk, zowel
voor onze bewoners als voor de parochianen!
kAArtsPel ‘ArMoe troef’
Welzijnszorg ontwikkelde ter ondersteuning van de campagne een
speciaal kaartspel. Je kan deze kaarten gebruiken als gewoon
kaartspel en een partijtje hartenjagen of klaverjassen spelen met
je vrienden. Maar misschien durven jullie de uitdaging aan om
open kaart te spelen. Ouderen in armoede ondervinden namelijk
verschillende drempels om te kunnen deelnemen aan het sociale
leven. Hoe kijk je als bewoner, zorgverlener, kaderlid,… naar
armoede? Zijn mensen in armoede welkom bij jou? En op welke
manier kunnen wij drempels slopen?
In dit kaartspel komen drie thema’s aan bod:
− Waar worden ouderen in
armoede mee geconfronteerd?
− Welke drempels ervaren ouderen
in armoede om deel te nemen
aan socio-culturele activiteiten?
− Wat kunnen wij als bewoner,
zorgverlener of zorgvoorziening doen?
Bij het kaartspel hoort een begeleidende brochure
met verwerkingsmodellen, tips en extra informatie.
11
welzijnszorg vzw

esPrekingsMoDel
‘kAArt het AAn’
Heel wat mensen en groepen zijn begaan met armoedebestrijding.
Als groep kan je heel wat doen
om armoede weg te werken. Je kan een symbolisch
kaarsje aansteken tegen armoede en zo onze politieke
eisen steunen, je kan fondsen werven met een
Soep op de stoep of andere actie, een warme babbel
organiseren… Maar je kan ook tijd maken om samen
te discussiëren over het thema.
Het besprekingsmodel ‘Kaart het aan’ dat bestaat uit
kaarten met uitspraken van ouderen in armoede is
hiervoor een instrument. Binnen de zorgvoorzieningen
is dit model zeker een aanrader. Zowel zorgverleners
als bewoners worden zich er bewust van dat
ook in de eigen kring armoede een feit is. Voor bewoners
die het financieel niet makkelijk hebben, kan het
model een aanleiding zijn om hier over te spreken.
(‘Kaart het aan’ is gratis te downloaden op Welzijnszorg.be)
CAMPAgnebezinning
“gA je Met Me Mee?”
In het boekje “Bezinningen voor groepen”, werden enkele
uitgebreide bezinningsmethodieken opgenomen.
Elke methodiek bestaat uit het lezen van teksten, maar
steeds is er ook aandacht voor concrete acties: een
uitwisseling, stellingen of een concrete stellingname.
Voor de WZC is de “Campagnebezinning ‘Ga je met me
mee?’” een bijzonder interessante werkvorm.
Doorheen de bezinning worden de deelnemers opgeroepen
uit een lijst met acties één concreet engagement
te kiezen. Eventueel kunnen zij er ook zelf
bedenken en deze toevoegen. Achteraan in het boekje
zijn de acties opgenomen in de vorm van speelkaarten.
Zo kan je ze makkelijk kopiëren. Wanneer
de deelnemers gekozen hebben, kunnen zij dit engagement
op een ‘Verklaring’ kleven, die zij zichtbaar
omhoog hangen. Dit kan op de kamer, aan de deur of
op een andere zichtbare plaats. Zo worden zijzelf en
de andere bewoners, tijdens de adventsperiode aan
hun eigen engagement herinnerd.
(De ‘Verklaring’ is gratis te downloaden via Welzijnszorg.be.
Het boekje ‘Bezinning voor groepen’ is te koop via de website
en kost € 1)
12 Caritas Vlaanderen vzw
WAt•is•er•AAn•De•hAnD|krAnt
over ouDer WorDen
CEDES geeft een vierde editie van de WAT•IS•ER•
AAN•DE•HAND|KRANT uit naar aanleiding van de
campagne van Welzijnszorg. Onder de titel OUDER
WORDEN wil de krant denk- en gespreksstof geven
aan mensen in armoede zelf en aan hun medestanders
op een manier die voor zoveel mogelijk mensen
toegankelijk is. Korte artikels, rake zinnen. Verstaanbare
woorden, die diepgaand denken en met elkaar
spreken stimuleren. Enkele cartoons die ons wakker
schudden. De krant is geschreven in samenwerking
met mensen die zelf ouder worden en ervaring met
armoede(risico) hebben. Het dialoogproces dat CE-
DES in opdracht van Welzijnsschakels begeleidde in
2011 gaf inspiratie.
Bij de krant is een gespreksmodel uitgewerkt om
op eigen kracht met de krant aan de slag te gaan
tijdens een of meerdere groepsbijeenkomsten met
ouder wordende personen. Gratis te downloaden via
www.cedes-ed.org.
(Te koop via Welzijnszorg.be, prijs krant: € 0,75)
© Isabelle Pateer, Otherweyes

Ook medewerkers kunnen
met elkaar in gesprek gaan
over de armoedeproblematiek
binnen de eigen voorziening.
Je kan hiervoor de verschillende
werkvormen gebruiken die hiervoor
al besproken werden, of één
van de onderstaande gebruiken.
Eventueel kan dit gesprek
aanleiding geven tot de oprichting
van een Aandachtscel voor
armoede en sociale uitsluiting.
Meer informatie hierover
vind je verderop in dit katern.
voor MeDeWerkers
CAMPAgneDvD 2012
(Te koop via Welzijnszorg.be,
prijs DVD € 7,5)
In deze dvd getuigen enkele ouderen
in armoede over de knelpunten die
zij dagelijks ervaren. Je krijgt ook enkele
frappante cijfers te zien en we
bieden je een inkijk in een armoedeproject.
Op een 20-tal minuten wordt
de campagneboodschap duidelijk en
worden mensen aangezet om mee te
tekenen voor aan warme oude dag!
Deze dvd bevat ook ‘Och arme?!, een
jongerenreportage over armoede in
Vlaanderen’ (2006). Een jonge reporter
trekt door Vlaanderen en spreekt
met mensen die in armoede leven.
itunes –
rijke verhAlen over leven en overleven
In ‘Rijke Verhalen. Over leven en overleven.’ krijgen mensen die in
armoede leven de kans om hun verhaal te brengen. Hebben ze
het zelf gezocht? Zijn ze te lui om te werken? De realiteit is vaak
pijnlijker dan de vooroordelen.
Bij ieder audiofragment werd een verwerkingsmodel voorzien,
aangepast aan verschillende doelgroepen. Deze verwerkingsmodellen
zijn te downloaden via www.welzijnszorg.be.
Via iTunes kan je de negen persoonlijke armoedeverhalen downloaden.
De opbrengst gaat naar Welzijnszorg.
(Te koop via iTunes, prijs per verhaal: € 0,99)
13
welzijnszorg vzw

hoe zit het bij ons?
Armoede binnen een voorziening met tientallen, of zelfs meer dan honderd bewoners: het is niet altijd makkelijk op
het spoor te komen. En, als je er weet van hebt, wat kan jij er dan aan doen? Aan de hand van enkele vragen en
stellingen, nodigen we jou uit om hier met je collega’s over in gesprek te gaan. Wissel van gedachten en ontdek wat
je zelf concreet kan doen in je eigen voorziening.
1 op 5
− Eén op de vijf ouderen woont in armoede, hoeveel
bewoners zouden dit bij ons zijn?
− Weet ik zelf of er bewoners zijn die in armoede
leven?
− Hoe merk je dat een bewoner het financieel
moeilijk(er) heeft?
Beleid
− Bestaat er in onze voorziening een duidelijk beleid
rond armoede?
− Wat moet ik doen als ik merk dat iemand, omwille
van financiële redenen, niet deelneemt
aan een activiteit?
− Zijn er manieren om medische kosten van bewoners
te dekken, als zij dit zelf niet kunnen?
− Bij wie kan ik terecht als ik armoede bij een
bewoner vermoed?
wat doe ik?
− Wat doe ik om, binnen de voorziening, armoede
aan te pakken?
− Zou ik zelf in de bres springen om iemand
financieel te steunen wanneer een bewoner
niet kan deelnemen aan een activiteit?
− Is er een financiële actie binnen de voorziening,
die ik kan ondersteunen?
− Kunnen we een hulpfonds opstarten, zodat
mensen die het met minder moeten doen,
toch een warme oude dag kunnen beleven?
14 Caritas Vlaanderen vzw
alles kan beter
− Als er geen armoedebeleid is binnen de voorziening,
hoe komt dit dan?
− Zouden we zelf een aanzet kunnen geven voor
een duidelijk armoedebeleid?
− Zo een aandachtscel voor armoede en sociale
uitsluiting (zie verder in dit katern), wil ik daar
mijn schouders onder zetten?
stellingen
geen (bekenD) ArMoeDebeleiD?
− Armoede is niet het belangrijkste doel van
onze voorziening, daar hoeven wij geen tijd in
te steken.
− Bewoners in een zorginstelling kunnen niet
vereenzamen, er is immers altijd wel iemand
aanwezig.
− Het is mijn taak om mee te denken of te werken
aan een armoedebeleid, we kunnen dit alleen
samen doen.
− De prijzen van WZC zijn veel te hoog: gemiddeld
kost dit meer dan 1200 euro per maand,
terwijl 3 op 10 ouderen moet rond komen met
500 à 1000 euro per maand.
− Als het ouderen ten goede kan komen, geef ik
graag twintig euro per maand aan een sociaal
fonds binnen onze voorziening.
grijp de campagne aan om, samen met mensen met goesting,
een armoedebeleid uit te werken.
hoe je dit kan aanpakken, lees je vanaf pagina 17.

Bezinnen en Bidden
Wil je één dag met me
ruilen?
even wonen waar
ik woon.
De rekeningen betalen
die ik krijg.
Je zal versteld staan!
geen comfort,
vochtige koude
en slechte isolatie.
ik kan er niet van slapen,
ben voortdurend ziek,
ik ben beschaamd
over zoveel ellende,
ik ben bang
en trek me terug
in mijn isolement.
Bezinningsteksten
Hij klopte aan,
kom je één dag met me
meeleven?
Misschien begrijp je
dan beter
wie ik was
en wie ik geworden ben.
ik kon wel jouw opa
of oma zijn ...
spoor zes 2012 , Welzijnszorg
spoor zes 2012 , Welzijnszorg
Angstaanjagend is
de schoppenboer.
Onheilspellend zwart.
niemand wil hem.
iedereen haat hem.
speel hem kwijt.
Laat hem los.
geef hem door.
Pak hem niet meer aan.
Hij komt vanzelf terug.
Je geraakt hem nooit
meer kwijt.
Je blijft ermee zitten.
Ongeluk
levenslang.
ongenode gast.
Armoezaaier
van formaat.
zonder leefloon.
zonder rustpensioen.
Hij heeft zich in je
bestaan genesteld,
gesetteld
voor altijd.
Waarom ik?
Waarom jij niet?
is dat gerechtigheid?
een heel leven lang aan de zijlijn.
niet kunnen werken.
niet mogen werken.
Wie niet meespeelt ,
verdient het niet.
ik moest dankbaar zijn
voor een veel te lage uitkering.
nu hoef ik niet meer te werken.
Het spel is gespeeld
(zonder mij).
en heb ik het nu verdiend?
Mag ik nu met opgeheven hoofd
mijn pensioen ontvangen ?
Of ben ik veroordeeld
tot levenslange dankbaarheid?
spoor zes 2012 , Welzijnszorg
15
welzijnszorg vzw

Heb erbarmen, HeeR,
want ik verkeer in nood,
mijn ogen zijn gezwollen van verdriet,
mijn ziel en mijn lichaam verkwijnen,
mijn leven verloopt in ellende,
zuchtend slijt ik mijn dagen,
door eigen schuld slinken mijn krachten,
tot op mijn botten teer ik weg.
Bij allen die mij belagen
wek ik de lachlust,
bij mijn buren nog het meest.
Wie mij kennen zijn verbijsterd,
wie mij zien aankomen op straat
wenden zich af en ontvluchten mij.
Vergeten ben ik als een dode, weg uit het hart,
afgedankt als gebroken aardewerk.
ik hoor de mensen over mij fluisteren,
van alle kanten dreigt gevaar.
ze steken de hoofden bijeen
en smeden plannen om mij te doden.
Maar ik vertrouw op u, Heer,
ik zeg: U bent mijn god.
16 Caritas Vlaanderen vzw
geBeDen
Dominic Verhoeven,
Psalm 31, 10-15
goede god,
Het kan nooit Uw bedoeling geweest zijn
dat zoveel van Uw mensen in de puree zouden zitten.
Daarom willen we U bidden om kracht voor hen
die hun situatie willen aanpakken.
We willen U ook bidden voor alle hulpverleners,
voor allen die het tot hun dagtaak maken
om een uitgestoken hand te zijn naar noodlijdenden.
Daarom willen we U bidden om kracht
en doorzettingsvermogen
voor hen, zodat ze hun engagement kunnen volhouden.
We willen U bidden voor alle helderziende mensen,
die met hun buitengewone begaafdheid
zien en aanvoelen wanneer iemand in de problemen zit.
ze zijn niet paranormaal
maar hebben tijd en aandacht voor hun medemensen..
We bidden U opdat hun heldere blik anderen mag aansteken
om even attent en bezorgd door het leven te gaan
en om elkaar te blijven dragen
en zo echt levende kerkgemeenschap te mogen vormen!
Amen.
directeur Caritas Vlaanderen vzw
goede en genadige god,
We bidden u om uw steun,
om de pijn en het nodeloze lijden
van mensen in nood rondom ons te verlichten.
elke mens heeft recht op een menswaardige woning,
op voldoende voedsel, op gezondheidszorg
en op economische zekerheid.
Met uw genade en samen met elkaar
willen we hier mee werk van maken.
Liefdevolle god,
we weten dat wat we ook vragen in uw naam,
het aan ons zal gegeven worden.
Help ons dan in ons streven om armoede uit te bannen
en laat onze inspanningen een teken zijn van uw Rijk.
Amen
Catholic Charities, UsA
gebed tot het bestrijden van armoede.

In 2007 publiceerde
Caritas Vlaanderen het Cahier
Armoede en sociale uitsluiting.
Het Cahier ging uit van
de rol die voorzieningen
kunnen spelen in het
wegwerken van sociale uitsluiting.
In 2007 las Richard Timmerman,
directeur van het Koninklijk
Orthopedagogisch Centrum
Antwerpen (KOCA),
in het Cahier over het oprichten
van een “aandachtscel armoede”
in elke voorziening.
Vandaag bestaat de Aandachtscel
Armoede en Uitsluiting (AAU)
in KOCA vijf jaar.
Aan de hand van het verhaal
in het KOCA, grijpen we de
campagne van WZZ aan om te
pleiten voor een Aandachtscel in
elke voorziening in Vlaanderen.
armoede in
de voorziening
een Blijvend aandaChtspunt
Met vuile kleren in De klAs
Natuurlijk bestond er in 2007 al een werking rond armoede in KOCA,
zo vertellen Richard Timmerman, algemeen directeur en Paul Boutsen,
directeur projectwerking. Er was een sociaal fonds dat probleemdossiers,
die vaak te maken hadden met onbetaalde facturen,
bekeek en openstaande schulden kwijtschold. “Maar we wilden de
armoedeproblematiek in onze voorziening anders aanpakken”, klinkt
het vandaag. “We wilden het kaderen, er een visie rond ontwikkelen
die verder ging dan het beoordelen van losstaande gevallen. We
wisten dat één op de vier van onze leerlingen, misschien nog meer,
thuis opgroeit in armoede. Daar wilden we mee aan de slag”.
De keuze voor een gefundeerd armoedebeleid in KOCA, wat toch
geen topprioriteit is van een doorsnee school, ligt in de behoeftepiramide
van Maslow. “Maslow gaat ervan uit dat je eerst elementaire
behoeften moet invullen, alvorens je kan werken aan
zelfontplooiing”, legt Boutsen uit. “Kinderen die met vuile kleren in
de klas zitten of die met honger naar school komen, zijn tijdens
de lessen veel minder gefocust en leren veel minder makkelijk dan
kinderen die deze problemen niet ervaren. Het is dan wel niet onze
core business, het is zo randvoorwaardelijk dat we er niet buiten
kunnen. Onze taak is het niet, onze zorg des te meer. Wanneer
we aan die problemen werken, merken we dat de betrokken leerlingen
plots veel beter presteren op de schoolbanken.”
Mensen Met goesting
Opmerkelijk is ook de wijze waarop de AAU tot stand is gekomen. Er
werd niet vertrokken vanuit een visietekst of vanuit een specifieke
beleidsopdracht, vertelt Timmerman. “In de eerste plaats wilden we
een plek creëren waar vrijuit kan nagedacht worden over armoedeproblematiek
binnen KOCA. Nog steeds is de agenda een mix
tussen visie, beleidsontwikkeling en vrijplaats. Zo blijft de AAU een
denktank, die zelf geen beleid uitstippelt. De AAU doet voorstellen,
die meegenomen worden door de directie. Daar heb je mensen met
goesting voor nodig. Geen mensen die gedwongen een engagement
in een werkgroep opnemen, wel mensen die uit interesse komen en
hun eigen praktijk meenemen en zo binnenbrengen”.
17
welzijnszorg vzw

Richard Timmerman zit zelf de vergaderingen voor,
wat de AAU een zeker gewicht geeft in de structuur
van KOCA. Via hem, Paul Boutsen en Karin Paeschuyzen,
de coördinator van de sociale dienst, worden
voorstellen meegenomen naar hogere niveaus.
“Die werkwijze hanteren we voor alle ondersteunende
vergaderingen. De AAU staat daarmee op hetzelfde
niveau als bijvoorbeeld het diversiteitscomité of zelfs
het financieel comité.”
oPen Cel
Naast geïnteresseerde medewerkers vanuit KOCA, nemen
ook partners van buiten de voorziening deel aan
de bijeenkomsten. Partners zoals De Link, RechtOp,
de provincie of de stad zijn steeds welkom. “De AAU is
een open cel, waar ieder eigen praktijkervaringen mee
naar toe kan nemen. Dat draagt bij aan de diversiteit
van agendapunten. Soms nemen ook sponsors deel
aan de vergadering. Zij komen dan voor één specifiek
agendapunt, maar blijven de hele vergadering aanwezig.
Zo leren ze onze werking van binnenuit kennen én
horen wij eens een heel andere stem in de zaken waar
we alle dagen mee bezig zijn”, legt Timmerman uit.
Dit werkmodel geven Timmerman en Boutsen graag
mee aan al wie met een Aandachtscel wil starten.
“Je hebt mensen nodig vanuit de eigen voorziening
die interesse hebben in de thematiek. Misschien wel
mensen met ervaring rond armoede, vanuit eigen
leefgroepen of afdelingen. Zoek daarnaast ook partners,
samenwerking met stad en provincie zijn heel
belangrijk. Een degelijke en duidelijke ondersteuning
van het beleid tenslotte is ook heel belangrijk. Door
de aanwezigheid van een directielid geef je aan dat
armoedebeleid een terecht prioriteit is. Wij bieden op
elke studiedag trouwens ook een vorming aan rond
armoede. Continu aandacht schenken aan het probleem
is immers noodzakelijk om het thema levend
te houden, zowel bij medewerkers als bij de directie.”
geen borDje in De gAng
Het belangrijkste doel van de Aandachtscel Armoede
en Uitsluiting, is natuurlijk het wegwerken van de armoede
in de eigen omgeving. Om dat te realiseren, wil
KOCA snel en efficiënt kunnen te werk gaan. Richard
Timmerman vertelt: “Wanneer er voor het bestaan
van de AAU een probleem werd opgemerkt, stuurde
de leerkracht of opvoeder een vraag aan het sociaal
fonds. Dat fonds kwam regelmatig, maar zeker niet
wekelijks samen. Uiteindelijk was het fonds dat een
18 Caritas Vlaanderen vzw
beslissing nam, waarna gekeken moest worden op
welke manier er hulp geboden kon worden. Een lang
en omslachtig proces.” Vandaag gaat dit even anders.
Via de Opgeleide Ervaringsdeskundige (OED), wordt er
vrij direct ingegrepen. Wanneer een probleem opgemerkt
wordt, wordt dit gesignaleerd aan de OED of
aan Timmerman of Boutsen. Dan wordt meteen gekeken
hoe het probleem opgelost kan worden. De OED
neemt contact op met de ouders en beluistert, vanuit
haar eigen achtergrond, de problemen.
Soms volstaat het om een voedselpakket aan de kinderen
te geven om het weekend door te komen, af en
toe wordt aan de ouders geld gegeven, voor bijvoorbeeld
dringende aankopen of huishuur. “Dat doen we
enkel als we weten dat het geld goed besteed wordt.
Anders zorgen we zelf voor de noodzakelijke oplossingen:
we laten een douche installeren, of plaatsen
een extra bed.” De rol van de OED is hier zeker niet
te onderschatten. “Eigenlijk is zij een soort tolk naar
de familie van de leerlingen toe. Het is slechts dankzij
de OED dat we de familie kunnen bereiken en de
kinderen kunnen verder helpen. Zij spreekt hun taal,
zij ziet vaak sneller dan wij wat er eigenlijk allemaal
speelt en kan dan ook sneller inschatten wat écht
dringend is en waarmee we de kinderen écht kunnen
verder helpen. Het is de OED die ervoor zorgt
dat ons armoedebeleid meer is dan enkel een bordje
in de gang. Zo een bordje lopen de mensen gewoon
voorbij, je moet hen op hun eigen manier en in hun
eigen taal kunnen aanspreken.”
Richard Timmerman (links) en Paul Boutsen

Meneer De Minister
“Het belangrijkste wat we in de voorbije vijf jaar be-
reikt hebben – en waar we écht trots op zijn, is dat
kinderen in armoede snel en efficiënt geholpen kunnen
worden, op een manier die structureel ingebed is in
onze organisatie”, zegt Boutsen. “We zijn in staat om
de negatieve gevolgen van een leven in armoede te
couperen, zodat de jongeren zich kunnen focussen op
hun eigen ontwikkeling. Zo zorgen we er voor dat zij,
dankzij een degelijke opleiding, een plaats in de samenleving
kunnen innemen.” Timmerman en Boutsen
hopen dat de visie van KOCA rond armoede nog verder
ingebed raakt in het dagelijkse leven in de school.
“Eigenlijk zou er automatisch een reflex moeten ontstaan
die zoekt wat áchter het gedrag van een leerling
schuilgaat. Wat speelt er mee in de houding van de
leerling? Waarom is hij plots zo rebels? Waarom is zij
niet in orde? Elke leerkracht, opvoeder of medewerker
zou de weg naar de OED en de AAU moeten kennen.
Als die verregaande bewustwording er is, dan pas zit
het werk van de Aandachtscel er op.”
Maar voor het zo ver is, zijn er nog bijkomende uitdagingen.
De grootste schuilt in het vinden van de nodige
middelen om de werking te blijven ondersteunen.
Zowel de ervaringsdeskundige als het snel ingrijpen
in families, vraagt immers een grote opoffering van
beleidsmiddelen. “We hebben geluk dat de Raad van
Bestuur achter het project staat”, zegt directeur Timmerman.
“Zonder hun steun zou het echt onbegonnen
werk zijn. Zeker nu we minder subsidies krijgen
als gevolg van besparingsmaatregelen van de overheid,
wordt het moeilijk. We hopen op steun van het
VAPH en zoeken ook actief middelen bij sponsors,
zoals enkele grote bedrijven.”
Geloof, hoop en liefde staan centraal binnen KOCA.
“Toch blijven we hopen op de overheden. Stad, provincie,
gewest, federaal, het maakt eigenlijk niet zoveel
uit. Allemaal zeggen ze armoede als prioriteit te hebben.
Allemaal willen ze er ‘iets aan doen’. Maar vaak
gaat dat niet verder dan een zoveelste campagne, die
gepaard gaat met hoge drukkosten. We krijgen vaak
brochures en affiches toegestuurd, over campagnes
van één of andere overheid. We hoeven dat drukwerk
niet, geef ons liever het geld dat je er in stopt. Dat
kunnen wij dan wel op een andere manier besteden.
Want, meneer de minister, wij hebben geen campagne
over het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting
nodig. Bij ons gebeurt het gewoon.”
stAPPenPlAn voor
De oPriChting vAn een
AAu in De eigen instelling
1. Grijp de campagne van Welzijnszorg aan
om binnen de voorziening na te denken en
uit te wisselen over armoede.
2. Vorm een groep geïnteresseerde en geengageerde
medestanders (mensen met
goesting). Probeer uit zoveel mogelijk niveaus
iemand te betrekken, ook vanuit de
directie.
3. Ga na waar de voorziening in contact komt
met armoede. Hoe groot is de nood? Op
welke manier manifesteert zich die?
4. Kom regelmatig samen met de cel. Bespreek
een brede agenda: zowel brainstorming als
concrete problematiek kunnen aan bod komen.
Nodig af en toe iemand van buiten af
uit, om nieuwe impulsen te geven. Zo kan je,
gedurende een langere periode, werken aan
een eigen visie rond armoede.
5. Leg de visietekst voor aan de directie,
eventueel via het deelnemend directielid.
Geef het armoedebeleid een structurele
inbedding in de voorziening.
6. Blijf spelen op verschillende velden: concrete
armoedebestrijding, sensibilisering,
vorming, fondsenwerving,…
7. Laat regelmatig iets weten aan armoede@
caritas.be. Zo kunnen jullie ervaringen dienen
als voorbeeld voor anderen!
19
welzijnszorg vzw

uitsMijter
En daar zit je dan,
je hele leven lang gewroet in de grond
om een klein huisje op den buiten te betalen.
Maar op je oude dag
geen cent meer over om het deftig te onderhouden.
Het dak lekt.
De wc is nog altijd de plank met een gat, buiten.
En de douche moet dingend gelijkvloers komen,
want naar boven geraak je niet meer.
De thuiszorgers zijn fantastisch,
de was en de plas wordt goed gedaan.
Een extra steun die veel betekent.
De buren en familie doen de rest.
Bijna een serviceflat.
Maar allemaal samen
helpen ze ons inkomen niet vooruit.
Straks is het echt te laat en moeten we eruit.
Een echte serviceflat is onbetaalbaar.
En een tehuis zien we niet zitten.
Laat ons hier nog maar wat zitten.
‘Steen voor steen’, 2004, Spoor ZeS
Deze Caritasbrochure is gedrukt op papier gecertificieerd door de Forest Steward Council (FSC).
Deze organisatie promoot en waarborgt een verantwoord bosbeheer dat economisch leefbaar,
milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig is.
CU-COC-811200
© Isabelle Pateer, Otherweyes