Jaarverslag 2007 - Rode Kruis-vrijwilliger - Rode Kruis-Vlaanderen

Jaarverslag 2007 

Rode Kruis-Vlaanderen: efficiëntie met een hart

Jaarverslag 2007 

Rode Kruis-Vlaanderen 

een organisatie van vriJwilligers 7 

onze werking in vlaanderen 19 

onze werking wereldwiJd 47 

bloedvoorziening 67 

centraal ondersteunende diensten 83 

organisatie en beleids- en bestuursorganen 91 

een bedriJfsmatige aanpak voor maximale hulpverlening 101 

financieel verslag 111 

colofon en contactgegevens 122 

Surf naar jaarverslag.rodekruis.be voor een digitale versie van dit jaarverslag en extra informatie.

Efficiëntie met een hart 

Dat Rode Kruis-Vlaanderen een goed doel nastreeft, daar twijfelt niemand 

aan. Het hart van onze organisatie gaat uit naar de hulpbehoevenden. Menselijkheid 

en solidariteit behoren tot onze kernwaarden. 

Maar, naar interne organisatie, verschillen non-profitorganisaties in wezen 

niet van klassieke bedrijven. Beiden werken volgens de overbekende economische 

wetmatigheid ‘minimale input, maximale output’. Ook Rode Kruis- 

Vlaanderen zet de beschikbare middelen op een zo efficiënt mogelijke manier 

in. Alleen is ons doel niet het genereren van zoveel mogelijk winst, maar 

het helpen van zoveel mogelijk mensen in nood. 

‘Efficiëntie met een hart’, de titel van dit jaarverslag, verwoordt het belang 

dat Rode Kruis-Vlaanderen hecht aan efficiënte hulpverlening. Hoe efficiënter 

onze organisatie werkt, hoe meer mensen we kunnen helpen. Efficiëntie - 

snel, kwaliteitsvol en doeltreffend werken - is het middel dat onmisbaar is om 

onze missie maximaal in te vullen. 

Het hart van onze organisatie klopt vol enthousiasme. 14.000 vrijwilligers en 

1.300 werknemers zetten zich dagelijks in voor de hulpbehoevenden. Onze 

impact, het aantal mensen dat we helpen, stijgt ook ieder jaar. We mogen 

dan ook fier besluiten dat 2007 het beste jaar ooit was voor Rode Kruis- 

Vlaanderen. Als u dit jaarverslag doorbladert, zal u begrijpen waarom. 

Christ’l Joris 

Voorzitter Rode Kruis-Vlaanderen 

Prof. dr. Philippe Vandekerckhove 

Gedelegeerd bestuurder Rode Kruis-Vlaanderen

Waarvoor staan we? 

Menselijkheid, solidariteit, belangeloze inzet, ongebondenheid, non-discriminatie 

en integriteit zijn de vertaling van de zeven basisbeginselen van de 

Rode Kruisbeweging. Ze zijn de kern en de kracht van onze organisatie. Zij 

zijn de basis voor alles wat we doen. Ze worden dan ook weerspiegeld in 

alle acties en handelingen van Rode Kruisvrijwilligers, overal ter wereld. 

We staan voor deskundigheid, efficiëntie, teamwerk en correcte menselijke 

relaties. We beseffen dat deze mix essentieel is om steeds méér mensen te 

kunnen helpen en om onze solidariteit steeds verder uit te breiden.

Wie zijn we? 

Binnen het Belgische Rode Kruis is Rode Kruis-Vlaanderen de Vlaamse 

schakel van de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging. 

Onze 14.000 vrijwilligers en 1.300 personeelsleden zetten zich dagelijks in 

om kwetsbare mensen te helpen, in binnen- en buitenland. We zijn actief 

op gebied van preventie, bloedvoorziening, ontwikkelingssamenwerking, 

noodhulp en zorg. 

Als vrijwilligersorganisatie doen we een maximaal beroep op vrijwilligers. 

Zij staan dicht bij de bevolking en dat is belangrijk. Zo kunnen ze gemakkelijker 

noden opsporen in hun gemeente. Onze vrijwilligers staan centraal 

in onze organisatie. Zonder hen is er geen Rode Kruis.

Rode Kruis-Vlaanderen: efficiëntie met een hart

7 EEn oRganisatiE Van VRijWilligERs 

. Vrijwilligers met een passie | Rode Kruisvrijwilligers vertellen 8 

. Degelijke training | Opleiding en bijscholing voor kwaliteitsvolle hulpverlening 13 

. Stevige grondvesten | Fundamentele beginselen en missie 15 

19 onzE WERKing in VlaandEREn 

. Sociale activiteiten | Oog voor kwetsbaren 20 

. Mensen leren helpen | Eerstehulpopleidingen 28 

. Helpen | Actief bij rampen, preventief bij evenementen 36 

. Jeugd Rode Kruis | Jongeren leren eerste hulp 44 

47 onzE WERKing WEREldWijd 

. Noodhulp | Snelle hulp dankzij wereldwijde aanwezigheid 48 

. Overzichtskaart | Onze activiteiten wereldwijd 52 

. Structurele hulp | Rampen helpen voorkomen 54 

. Music for Life | Stille rampen in de spotlights 56 

. Tracing | Spoorloos? Het Rode Kruis helpt zoeken 58 

. Internationaal humanitair recht | Beschermer in oorlogstijd 60 

. Opvang voor Asielzoekers | Opvang, maar ook begeleiding en vorming 62 

67 BloEdVooRziEning 

. Vrijwillige donoren | De ruggengraat van de bloedvoorziening 68 

. Van donor tot laboratorium | De weg van bloedproducten 72 

. Optimale service voor ziekenhuizen | Accuraatheid, snelheid en beschikbaarheid 74 

. Efficiëntie voor optimale kwaliteit | De topprioriteiten van de Dienst voor het Bloed 76 

. Méér dan bloedafnames | Afname en bewaring van stamcellen 79 

. Hoogtechnologische labo’s | DNA-tests bij zeldzame bloedgroepen 80 

0 28 36 44

83 CEntRaal ondERstEunEndE diEnstEn 

. Personeelszaken | Talent met passie voor mensen 84 

. Communicatie & Werving | Informatiedoorstroming essentieel 86 

. ICT | Inhaalbeweging dankzij vijfjarenplan 88 

. Aankoop en Logistiek | Efficiënte aankoop voor maximale hulp 89 

91 oRganisatiE En BElEids- En BEstuuRsoRganEn 

. Rode Kruis-Vlaanderen binnen de Rode Kruisbeweging 92 

. De organisatiestructuur van Rode Kruis-Vlaanderen | Organogram 93 

. Organisatie van het stuur- en controleniveau 96 

. Organisatie van het operationele niveau 97 

101 EEn BEdRijfsmatigE aanpaK VooR maximalE hulpVERlEning 

. Strategie 2010 | Onze visie op een sterk en modern Rode Kruis-Vlaanderen 102 

. Efficiëntie | Waar kwalitatieve hulpverlening start 104 

. Meer en betere hulp | Een verhaal van 35 jaar groei 105 

. Win-win | Samenwerking en doen waar we goed in zijn 107 

. Uitdragen van expertise | Kennis delen is ook helpen 109 

111 finanCiEEl VERslag 

. Bedrijfsinkomsten Rode Kruis-Vlaanderen 112 

. Bedrijfskosten Rode Kruis-Vlaanderen 114 

. Resultatenrekening 121 

122 Colofon & ContaCtgEgEVEns 

56 60 68 83

Onmisbare 

inzet. 

EEn oRganisatiE Van VRijWilligERs 

. Vrijwilligers met een passie. Rode Kruisvrijwilligers vertellen 8 

. Degelijke training. Opleiding en bijscholing voor kwaliteitsvolle hulpverlening 13 

. Stevige grondvesten. Fundamentele beginselen en missie 15 

EEN ORGANISATIE VAN VRIJWILLIGERS 7

Vrijwilligers met een passie 

Rode Kruisvrijwilligers vertellen 

Overal ter wereld staan Rode Kruisvrijwilligers paraat. Samen vormen ze een netwerk van 

186 nationale Rode Kruisverenigingen en bijna 100 miljoen vrijwilligers. Hun inzet is onmisbaar 

bij het realiseren van de Rode Kruismissie: het helpen van de meest kwetsbare mensen. 

VRijWilligERs 

Om onze hulpverlening te blijven garanderen, zijn de vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen van levensbelang. 

Ze staan dag in, dag uit paraat om hulp te bieden, maar spelen ook een cruciale rol in het Rode Kruisbeleid. 

Eind 2007 telde Rode Kruis-Vlaanderen 14.180 vrijwilligers. Het overgrote deel van hen is actief in een 

plaatselijke afdeling. Eind 2007 waren er 256 plaatselijke afdelingen. 

aandEEl mannEn - VRouWEn in VRijWilligERsBEstand aandEEl VRijWilligERs pER lEEftijdsCatEgoRiE 

53,7 % 

aandEEl VRijWilligERs pER aCtiVitEit* 

46,3 % 

Man 

Vrouw 

* Het aantal vrijwilligers in dit cirkeldiagram is hoger dan het totale aantal vrijwilligers van 

Rode Kruis-Vlaanderen omdat sommige vrijwilligers meer dan één functie uitoefenen. 

135 

244 

1.064 

2.001 

648 

1.132 

2.699 

299 

8 EEN ORGANISATIE VAN VRIJWILLIGERS 

1.556 

7.235 

984 

1.983 

Hulpdienst 

Zorgbib 

2.563 

1.257 

Leergangen (eerstehulpopleidingen) 

Opvang voor asielzoekers 

Bloedinzamelingen 

Sociale hulpverlening 

Jeugd Rode Kruis 

Dringende Sociale Interventie (DSI) 

Internationale acties 

Communicatie & Werving 

Algemene zaken 

423 

2.500 

3.038 

2.416 

< 20 jaar 

20-29 

30-39 

40-49 

50-59 

60-70 

> 70 jaar

Nu ben je in goede handen 

Vrijwilliger Evelyn over preventieve hulpacties 

In 1994 startte de Rode Kruiscarrière van 

Evelyn Muylle (29) in Ieper. Als kind droomde 

ze ervan om verpleegkundige te worden en 

mensen te helpen. “Hulpverlener bij het Rode 

Kruis leek een stap in de goede richting.” Zowel 

op het terrein als achter de schermen zet 

ze zich vrijwillig in. 

“Vrijwilliger worden bij de Hulpdienst van Rode 

Kruis-Vlaanderen, dat was een bewuste keuze. Het 

Rode Kruis garandeert kwalitatieve hulpverlening. 

Ik wilde graag meedraaien in een professionele 

organisatie die investeert in goede opleidingen 

voor hulpverleners en in degelijk materiaal.” De 

weg naar het Rode Kruis moest Evelyn niet meer 

zoeken. “Mijn vader en een vriendin waren toen al 

Rode Kruisvrijwilliger”, vertelt ze. “Daarom volgde 

ik een eerstehulpcursus bij Rode Kruis-Ieper. Daar 

kreeg ik de smaak te pakken. Ik slaagde voor de 

opleiding en startte meteen als vrijwillige hulpverlener.” 

Evelyn werkt als psychiatrisch verpleegkundige, een 

voltijdse job met veel weekendwerk. De hulpacties op 

evenementen vinden vaak ook plaats in het weekend 

zodat het niet altijd gemakkelijk is om de twee te combineren. 

“Maar aan grote preventieve acties zoals de 

Rally van Ieper werk ik altijd mee. Verder kijk ik wat past 

in mijn werkplanning. De laatste jaren draai ik ook mee 

achter de schermen. Ik ben econoom van de afdeling 

en neem deel aan de afdelingsraad als ik vrij ben.” 

Hoe een preventieve hulpactie eruit ziet? “Telkens 

anders. De hulpverlening tijdens de Rally van Ieper 

is bijvoorbeeld erg onvoorspelbaar. Het kan heel 

rustig zijn, maar als er iets gebeurt, dan is het vaak 

ernstig. Daarom is het belangrijk om op voorhand 

de risico’s goed in te schatten. Er zit een hele organisatie 

achter zo’n preventieve hulpactie.” 

Omstaanders reageren vaak op het werk van Rode 

Kruishulpverleners, ontdekte Evelyn. “Ze spreken 

het slachtoffer moed toe als we aankomen: ‘nu ben 

je in goede handen’. Mensen hebben bewondering 

voor ons en laten dat merken: ‘je bent hier snel’ of 

‘je doet dat goed’. Al krijgen we soms ook harde 

reacties van mensen die denken dat ze beter weten 

hoe ze hulp moeten bieden. Maar van slachtoffers 

krijgen we alleen maar dankbare reacties. Dat is 

erg motiverend!” 

“Rode Kruis-Ieper heeft een goede reputatie, we zijn 

graag gezien bij de vele organisaties waar we hulp 

verlenen. Altijd paraat staan en altijd kwaliteit kunnen 

bieden, dat kenmerkt voor mij het Rode Kruis. 

We zijn dan wel vrijwilligers maar we gaan steeds 

professioneel tewerk”, zegt Evelyn beslist. “Wat ik 

zo leuk vind aan een hulppost bemannen, is dat ik 

écht hulp kan bieden en dat ik een slachtoffer kan 

ondersteunen. Daarvoor doe ik het uiteindelijk toch. 

Bovendien vind ik het tof om nieuwe Rode Kruisvrijwilligers 

te ontmoeten en hen te begeleiden bij 

het werk. Op het terrein leer je snel bij. Wat ook niet 

onbelangrijk is: de vrijwilligers van Rode Kruis-Ieper 

vormen een hechte groep, we zijn goeie vrienden.” 


Gebeten door de eerstehulpmicrobe 

Vrijwilliger Luk over Jeugd Rode Kruis, ongevallensimulatie en de Hulpdienst 

Vanaf 16 jaar kun je vrijwilliger worden bij Rode 

Kruis-Vlaanderen. Dat deed Luk ‘Mazzle’ Helsen 

(19): hij startte als jeugdleider bij Jeugd Rode 

Kruis-Mortsel, werd nadien Hulpdienstvrijwilliger 

en ongevallensimulant en besloot ten slotte om 

eerstehulplessen te geven aan kinderen en jongeren. 

Dat laatste bevalt hem het meest: “Het enthousiasme 

waarmee kinderen eerste hulp willen 

leren, is aanstekelijk.” 

“Als kleine gast ging ik elke week naar de activiteiten van 

Jeugd Rode Kruis. Daaraan heb ik veel goede herinneringen. 

Toen ik 10 was, volgde ik voor het eerst een eerstehulpopleiding. 

Sindsdien heeft de eerstehulpmicrobe me 

te pakken”, zegt Luk. Toen hij oud genoeg was om zelf 

als Rode Kruisvrijwilliger aan de slag te gaan, klopte Luk 

onmiddellijk aan bij Rode Kruis-Mortsel. 

“Toen ik 16 was, heb ik de cursus Helper gevolgd. Daarna 

ben ik bij de Hulpdienst aan de slag gegaan. Snel daarna 

volgde ik de opleiding tot ongevallensimulant. Ik leerde 

wonden simuleren en aandoeningen levensecht nadoen. 

Lesgevers gebruiken ons vaak in hun les: zo krijgen de 

deelnemers de kans om praktijkervaring op te doen.” 

Luk kwam als ongevallensimulant af en toe in een eerstehulpcursus 

voor kinderen en jongeren terecht. “Het enthousiasme 

waarmee kinderen eerste hulp leren, is aanstekelijk. 

Kinderen willen heel graag leren helpen, ze zijn 


erg geïnteresseerd. Toen begon het te kriebelen om zelf 

opleidingen te geven.” 

“Drie jaar geleden wilden enkele vrijwilligers Jeugd Rode 

Kruis opstarten in onze afdeling. Ik ben onmiddellijk mee 

op de kar gesprongen. Vandaag bestaat onze Jeugd Rode 

Kruiskern uit 10 jeugdleiders en 60 leden. Niet slecht! Gemiddeld 

besteed ik zo’n 5 tot 10 uur per week aan mijn vrijwilligerswerk. 

Nu zijn we gestart met de voorbereidingen 

voor het kamp: dat doen we dit jaar voor het eerst, dus dat 

is behoorlijk wat werk.” 

Jeugd Rode Kruis-Mortsel geeft twee eerstehulpcursussen 

per jaar. De cursus Helpertje leert 10- tot 12-jarigen eerste 

hulp en de cursus Junior Helper is gericht naar 13- tot 15- 

jarigen. Het zijn erg uitgebreide cursussen: de jongeren 

leren reanimeren, wonden verzorgen, correct reageren na 

een ongeval… “Waarom zouden kinderen dat niet kunnen 

leren? Hoe meer mensen iets kennen van eerste hulp, hoe 

meer slachtoffers correct verzorgd worden.” 

“Wat ik zo geweldig vind als Rode Kruisvrijwilliger? Dat ik 

iets voor anderen kan doen zonder dat ik er meteen iets 

voor terug verwacht. Al krijg ik er natuurlijk wel iets voor 

terug: ik amuseer me rot met die klein mannen. Ze geven 

me altijd eerlijke feedback! Je ziet het meteen aan hun 

gezicht als ze een activiteit leuk vonden. Die activiteiten 

begeleiden blijft natuurlijk het leukst: als onze gasten genieten 

van onze spelletjes of er verschijnt gewoon een 

glimlach op hun gezicht, dan zie je waarvoor al dat voorbereidende 

werk goed is geweest.”

Nu ben je in goede handen 

De bewoners kijken uit naar mijn bezoek 

Vrijwilliger Evelyn Ludwig over over preventieve sociale hulpverlening hulpacties 

In “Ik 1994 help de startte mensen de liever Rode dan Kruiscarrière dat zij mij moe- van 

Evelyn ten helpen”, Muylle vindt (29) Ludwig in Ieper. Andries Als kind (61). droomde Hij is 

ze al 21 ervan jaar om Rode verpleegkundige Kruisvrijwilliger te in Bornem worden en 

mensen startte 8 jaar te helpen. geleden “Hulpverlener met sociale bij activiteiten. het Rode 

Kruis Wekelijks leek bezoekt een stap hij in een de goede woon- richting.” en zorgcenZoweltrum op 

en 

het 

daarnaast 

terrein als 

houdt 

achter 

hij 

de 

de 

schermen 

uitleendienst 

zet 

draaiende. 

ze zich vrijwillig in. 

“Als uitleenconsulent zorg ik ervoor dat mensen 

“Vrijwilliger worden bij de Hulpdienst van Rode 

krukken, een rolstoel of een bed kunnen uitlenen 

Kruis-Vlaanderen, dat was een bewuste keuze. Het 

als ze dat tijdelijk nodig hebben. Wij leveren in de 

Rode Kruis garandeert kwalitatieve hulpverlening. 

eerste plaats een goede service. Andere uitleen- 

Ik wilde graag meedraaien in een professionele ordiensten, 

bijvoorbeeld de diensten van de mutualiganisatie 

die investeert in goede opleidingen voor 

teiten, zijn enkel open tijdens de kantooruren. Maar 

hulpverleners en in degelijk materiaal.” De weg 

je zal maar krukken nodig hebben op vrijdagavond! 

naar het Rode Kruis moest Evelyn niet meer zoe- 

Als ik om 9 uur ’s avonds telefoon krijg, dan kan ik 

ken. “Mijn vader was vroeger nog Rode Kruisvrijwil- 

dezelfde avond nog de nodige hulpmiddelen bij de 

liger geweest en een vriendin van me was het nog 

mensen thuis leveren”, vertelt Ludwig. 

steeds”, vertelt ze. “Daarom volgde ik een eerstehulpcursus 

bij Rode Kruis-Ieper. Daar kreeg ik de 

Zo bouwt Rode Kruis-Bornem een goede relatie 

smaak te pakken. Ik slaagde voor de opleiding en 

op met mensen die hulpmiddelen nodig hebben. 

startte meteen als vrijwillige hulpverlener.” 

“Onze gemeente is niet zo groot. Vaak zie ik de 

mensen nadien nog eens terug. ‘Seg, dat ging ge- 

Evelyn werkt als psychiatrisch verpleegkundige, een 

makkelijk’, hoor ik vaak. Onze klanten vertellen dat 

voltijdse job met veel weekendwerk. De hulpacties op 

ook door aan anderen. Door die mond-aan-mond- 

evenementen vinden vaak ook plaats in het weekend 

reclame draait onze uitleendienst goed. Daarnaast 

zodat het niet altijd gemakkelijk is om de twee te com- 

hebben we goede contacten met het ziekenhuis. 

bineren. “Maar aan grote preventieve acties zoals de 

Als een patiënt een hulpmiddel nodig heeft, stuurt 

Rally van Ieper werk ik altijd mee. Verder kijk ik wat past 

het ziekenhuis hem naar ons door.” 

in mijn werkplanning. De laatste jaren draai ik ook mee 

achter de schermen. Ik ben econoom van de afdeling 

en neem deel aan de afdelingsraad als ik vrij ben.” 

Hoe “Hoeveel een preventieve uur ik aan hulpactie de uitleendienst eruit ziet? spendeer? “Telkens 

anders. Dat varieert De hulpverlening sterk. Soms tijdens belt er de dagenlang Rally van Ieper nie- 

is mand, bijvoorbeeld op andere erg momenten onvoorspelbaar. krijg ik Het de ene kan tele- heel 

rustig foon na zijn, de maar andere”, als er legt iets Ludwig gebeurt, uit. dan “Maar is het ook vaak als 

ernstig. het plots Daarom erg druk is het is, probeer belangrijk ik om de nodige op voorhand hulp- 

de middelen risico’s snel goed te in leveren. te schatten. Als Er je zit je een been hele breekt, organisatie 

dan wil achter je toch zo’n geen preventieve drie dagen hulpactie!” wachten op een 

paar krukken?” 

Omstaanders reageren vaak op het werk van Rode 

Kruishulpverleners, “Drie jaar geleden vertelt ging ik Evelyn. op pensioen. “Ze spreken Daarom het 

slachtoffer besliste ik om moed mee toe te als draaien we aankomen: in het project ‘nu ben ‘Thuis je 

in mijn goede tehuis’. handen’. Wekelijks Mensen bezoek hebben ik bewoners bewondering van 

voor het woon- ons en en laten zorgcentrum dat merken: Onze ‘je bent Lieve hier Vrouw snel’ of in 

‘je Bornem. doet dat Elke goed’. maandag Al krijgen ga ik samen we soms met ook hen harde naar 

reacties de markt van en mensen op dinsdag die denken en donderdag dat ze beter help weten ik om 

hoe de cafetaria we hulp open moeten te houden. bieden. Maar De bewoners van slachtoffers genie- 

krijgen ten ervan we dat alleen ik hen maar mee dankbare naar buiten reacties. neem. Dat Als is erg ik 

motiverend!” 

toekom, dan zitten sommige bejaarden al uit het 

raam te kijken. Veel bewoners zijn niet zo goed te 

“Rode been, maar Kruis-Ieper mentaal heeft zijn een ze goede wel nog reputatie, goed. Het we zijn 

graag echt sympathieke gezien bij de mensen. vele organisaties Soms zeg waar ik hen we hulp wel 

verlenen. eens: als ik Altijd ooit paraat hier een staan kamer en nodig altijd kwaliteit heb, dan kun- wil 

nen ik graag bieden, naast dat jou kenmerkt komen wonen.” voor mij het Rode Kruis. 

We zijn dan wel vrijwilligers maar we gaan steeds 

professioneel “Ik ben heel wat tewerk”, uren zegt in het Evelyn rusthuis. beslist. Dat “Wat vind ik 

zo logisch: leuk vind ik heb aan die een vrijwilligerstaak hulppost bemannen, aangenomen, is dat ik 

écht dan kom hulp ik kan mijn bieden engagement en dat ik ook een na. slachtoffer Vroeger had kan 

ondersteunen. ik nooit een agenda Daarvoor nodig, doe maar ik het sinds uiteindelijk ik gepen- toch. 

Bovendien sioneerd ben, vind doe ik het ik zoveel tof om verschillende nieuwe Rode dingen Kruisvrijwilligers 

dat ik er nu te wel ontmoeten een nodig en heb.” hen te begeleiden bij 

het werk. Op het terrein leer je snel bij. Wat ook niet 

onbelangrijk is: de vrijwilligers van Rode Kruis-Ieper 

vormen een hechte groep, we EEN zijn ORGANISATIE goeie vrienden.” 

VAN VRIJWILLIGERS 11

Door anderen te helpen, groei je als mens 

Gemeenschapsvoorzitter Christ’l Joris over het Rode Kruisvrijwilligersschap 

Christ’l Joris (53) werd in 2006 lid van de Raad 

van Bestuur van Rode Kruis-Vlaanderen. In 

2007 werd ze gemeenschapsondervoorzitter en 

in 2008 voorzitter van Rode Kruis-Vlaanderen. 

Christ’l Joris is doctor in de sociale en culturele 

antropologie en is voorzitter van nv ETAP, Agoria 

Vlaanderen en Flanders Investment & Trade. Een 

bezige bij, en toch zet ze zich voor 100 % in als 

voorzitter van het Rode Kruis. 

“Waarom ik me inzet als Rode Kruisvrijwilliger? Ik vind dat je 

als mens ‘groter’ wordt door je voor anderen in te zetten. Dit 

kunnen doen in een georganiseerd en breder kader, in een 

beweging, maakt je een speler in een groter en nuttig geheel 

waarvan je de waarden mee kan uitdragen. ‘Helpen’ maakt 

je nuttig. Dit geeft persoonlijke voldoening en vaak krijg je er 

warme waardering voor terug. 

De kracht van Rode Kruis-Vlaanderen ligt voor mij in de unieke 

combinatie van onze missie en de zeven fundamentele 

beginselen. Die beginselen gelden in alle landen, altijd en 

overal, en dat maakt ze zo krachtig. Ik ben er trots op om ze 

mee te mogen uitdragen. Bovendien maakt de samenwerking 

tussen vrijwilligers en personeelsleden onze organisatie 

sterk: beiden kunnen hun gedrevenheid en deskundigheid 

aan elkaar koppelen om het geheel naar een hogere versnelling 

te brengen. 

Tot slot is het gewoon leuk om Rode Kruisvrijwilliger te zijn: ik 

heb al tientallen mensen leren kennen en vele boeiende gesprekken 

gehad. Bij het Rode Kruis leer je ook altijd iets bij. 


Als vrijwilliger kun je kiezen uit een hele waaier aan activiteiten 

waarvoor je je kunt inzetten. Er is altijd een functie 

die perfect past bij jouw capaciteiten en verwachtingen. 

Daardoor zijn er veel ‘soorten’ vrijwilligers. Die variatie is 

toch prachtig! Hulpdienstvrijwilligers zullen hoog scoren 

op discipline, actiegerichtheid en koelbloedigheid. Rode 

Kruisvrijwilligers die kiezen voor een engagement in de 

zorgverlening hebben bijvoorbeeld inlevingsvermogen, 

luisterbereidheid en geduld gemeen. Maar alle Rode 

Kruisvrijwilligers delen op z’n minst één belangrijke eigenschap: 

inzet. 

Die inzet wordt gewaardeerd op elk niveau. Rode Kruisvrijwilligers 

kunnen hun ervaring ook vertalen naar inspraak in 

het beleidsniveau, da’s waar ik voor gekozen heb. Ik voel 

mij als burger verantwoordelijk en daar hoort, vind ik, een 

maatschappelijke inzet bij. Ik ben actief in veel verschillende 

organisaties, professioneel of als vrijwilliger. Al die 

ervaring zet ik graag in voor het Rode Kruis. Ik hoop dat 

ze nuttig is. Bovendien verrijkt de ervaring die ik als Rode 

Kruisvrijwilliger opdoe, mij persoonlijk enorm. 

Eén ding wil ik nog graag kwijt. Ikzelf zit op het beleidsniveau, 

maar dat betekent niet dat ik alleen op eenzame hoogten 

zweef, gelukkig maar. Rode Kruis-Vlaanderen is een democratische 

organisatie waar plaats is voor de inbreng van alle 

vrijwilligers. En dat is maar goed ook, want iedere afdeling is 

dé plaats waar het grote publiek kennismaakt met het Rode 

Kruis. Iedere vrijwilliger is het gezicht van het Rode Kruis van 

zijn/haar omgeving. Zo draagt iedere Rode Kruisvrijwilliger 

een belangrijke verantwoordelijkheid.”

Degelijke training 

Opleiding en bijscholing voor kwaliteitsvolle hulpverlening 

Een kwaliteitsvolle vrijwilligerswerking is essentieel om onze missie te vervullen. Daarom 

hebben Rode Kruishulpverleners behoorlijk wat opleidingen achter de kiezen. 

Theorie wordt daarin afgewisseld met véél praktijk. Op bijscholingen kunnen niet alleen 

waardevolle ervaringen tussen vrijwilligers uitgewisseld worden, de deelnemers blijven 

zo ook op de hoogte van vernieuwingen in technieken, materiaal en vaardigheden. 

De opleidingscijfers op een rijtje… 

14.000 vrijwilligers opleiden en bijscholen: dat resulteert 

in indrukwekkende cijfers. In 2007 zorgden 

vrijwillige lesgevers ervoor dat hun collega-hulpverleners 

steeds de correcte hulp konden bieden. 

Dat is noodzakelijk, onze vrijwilligers zijn altijd in 

de weer met mensen. 

hulpdiEnst 

7.235 Hulpdienstvrijwilligers bemanden niet alleen 

duizenden hulpposten in 2007, ze volgden daarnaast 

ook heel wat opleidingen om hun kennis en 

vaardigheden op peil te houden. Samen volgden 

alle Hulpdienstvrijwilligers 39.537 uren opleidingen 

en 32.172 uren bijscholingen. 

soCialE WERKing 

Vrijwilligers die actief zijn bij Sociale Hulpverlening 

en Zorgbib volgden samen ongeveer 7.000 uur opleiding. 

Omgaan met bejaarden en dementerende 

bejaarden, kennis van meest recente technieken 

en hulpmiddelen, communiceren met hulpbehoevenden, 

omgaan met leermoeilijke kinderen…, het 

zijn maar enkele van de thema’s die grondig behandeld 

worden. 

jEugd RodE KRuis 

1.064 vrijwilligers volgden 8.860 uren vorming. 

Nieuwe jeugdleiders ontdekten hoe ze kinderen 

kunnen begeleiden en heuse Rode Kruisspelen 

in elkaar kunnen boksen, eerstehulplesgevers in 

spé leren hoe ze kinderen en jongeren eerste hulp 

kunnen bijbrengen en tijdens bijscholingen wordt 

deze kennis opgefrist. 

intERnationalE WERKing 

Vrijwilligers Internationale Samenwerking zijn actief 

in 87 plaatselijke Rode Kruisafdelingen en 

5 provinciale teams. Nieuwe vrijwilligers volgen de 

basisopleiding, meer doorwinterde vrijwilligers kunnen 

hun kennis bijschaven tijdens studiedagen of 

bijscholingen. In 2007 klokten onze vrijwilligers Internationale 

Samenwerking af op 1.182 opleidingsuren. 

soCialE VaaRdighEdEn 

De dienst Opleidingen organiseert open opleidingsdagen 

voor alle vrijwilligers. Deze vormingen bieden een 

ruime keuze aan thema’s rond sociale en communicatieve 

vaardigheden (conflicthantering, onderhandelen 

en zakelijk flirten, webcommunicatie voor beginners, 

omgaan met veranderingen, werken in groep, feedback 

geven en ontvangen). In 2007 breidde dit aanbod 

sterk uit. 140 vrijwilligers namen deel aan de open 

opleidingsdag in juni of in december. Dit komt overeen 

met 840 opleidingsuren. 

nieuwe vrijwilligers 

In 2007 klopten 1.680 nieuwe vrijwilligers aan bij Rode 

Kruis-Vlaanderen. Tijdens de instapsessie namen ze 

een duik in onze organisatie en ontdekten ze de uiteenlopende 

kanten van onze hulpverlening. Deze introductie 

in het Rode Kruis is verplicht voor elke nieuwe 

vrijwilliger en wordt traditioneel in een plaatselijke Rode 

Kruisafdeling gegeven. 


Evoluties in het opleiden van lesgevers 

Rode Kruis-Vlaanderen telt heel 

wat lesgevers in eigen rangen. Die 

staan niet alleen voor de klas om 

jongeren en volwassenen eerste 

hulp aan te leren. Ze verzorgen 

ook de opleidingen en bijscholingen 

van Rode Kruisvrijwilligers. 

KRijtlijnEn VooR lEsgEVERs 

in spE 

De didactische opleiding voor 

lesgevers werd in 2007 helemaal 

vernieuwd. De vernieuwde module 

‘Krijtlijnen voor lesgevers in spe’ 

bevat veel oefeningen en oefenmomenten. 

De opleiding wordt 

ondersteund met filmpjes, tekeningen 

en oefeningen. 

pRofiElEn 

Hoe ziet de ideale lesgever eruit? 

Om de kwaliteit van onze opleidingen 

te bewaken, is het belangrijk 

om vast te leggen waaraan onze 

lesgevers moeten voldoen. Daarom 

startten we in 2007 met het opstellen 

van competentieprofielen 

voor lesgevers van Jeugd Rode 

Kruis, Hulpdienst en Leergangen. 


Vrijwilligers van de drie verschillende 

diensten namen deel aan dit 

intensieve proces. Het resultaat: 

kant-en-klare profielen die vertellen 

hoe de ideale lesgever eruit 

ziet. Dit nieuwe instrument wordt 

ingezet bij de kwaliteitsbewaking 

van nieuwe en ervaren lesgevers. 

Nieuwe lesgevers zullen ermee 

opgeleid worden en zullen aan de 

hand van het profiel hun evolutie, 

hun sterktes en hun zwaktes kunnen 

vaststellen. 

talEnt WaaRdEREn 

Rode Kruis-Vlaanderen telt duizenden 

actieve, bekwame en gemotiveerde 

vrijwilligers. Zij vormen 

het onmisbare kapitaal van onze 

organisatie. Het aanwezige talent 

proberen we volop te benutten 

door vrijwilligers een aangename 

werkomgeving te bieden, maar 

ook goede begeleiding, doorgroeimogelijkheden, 

voldoende 

variatie en appreciatie voor hun 

vrijwilligerswerk te geven. Zo blijven 

ze zich graag inzetten voor het 

Rode Kruis.

Stevige grondvesten 

Fundamentele beginselen en missie 

De fundamentele beginselen van het Rode Kruis gelden wereldwijd, voor iedere Rode 

Kruisvrijwilliger en -medewerker. Ze vormen de basis van de Beweging en hebben slechts 

één doel: optimale hulp bieden aan kwetsbare mensen. Dankzij de beginselen weet 

iedere begunstigde met wie hij/zij te maken heeft. Elke partnerorganisatie weet dat ze op 

ons kan rekenen. 

Bovendien weten Rode Kruisvrijwilligers precies waaraan ze beginnen en welk engagement 

ze aangaan. Dat is de beste manier om kwaliteit te garanderen en om er zeker van 

te zijn dat onze missie gerealiseerd wordt. 

Fundamentele beginselen 

Zeven fundamentele beginselen vormen de 

kern en de kracht van de Rode Kruis- en 

Rode Halve Maanbeweging. De hele Beweging 

werkt overal ter wereld volgens deze 

principes. Ze bepalen ons handelen, ons 

doen en laten. Ze maken onze Beweging tot 

een wereldwijd gerespecteerde en gewaardeerde 

organisatie. Ze zijn de grote kracht 

van het Rode Kruis. 

mEnsElijKhEid 

Het Rode Kruis wil menselijk leed voorkomen 

en verlichten. Daarom zetten we ons in om 

leven, gezondheid en waardigheid van de 

bevolking te beschermen. We streven ook 

naar wederzijds begrip, vriendschap, samenwerking 

en blijvende vrede. 

onpaRtijdighEid 

Het Rode Kruis is er voor iedereen zonder 

onderscheid. Raciale verschillen, overtuiging, 

sociale klasse of nationaliteit spelen 

geen enkele rol. We gaan alleen uit van de 

bestaande noden. 

nEutRalitEit 

Alleen door neutraal te blijven, kunnen we het 

vertrouwen en het respect van iedereen blijven 

afdwingen en daadwerkelijk hulp blijven ver- 

lenen, zelfs in moeilijke omstandigheden. Daarom 

mengen we ons niet in debatten die politiek, raciaal, 

religieus of ideologisch gekleurd zijn. We kiezen ook 

geen partij tijdens conflicten. 

onafhanKElijKhEid 

Op humanitair vlak staan we de overheden bij in 

hun hulpverlening. Maar we bepalen zelf ons beleid 

en maken zelf onze keuzes. We zoeken ook 

zelf onze financiële bronnen bij de bevolking, bedrijven 

en overheden. Geen druk of invloed van 

buitenaf mag onze werking bepalen. 

VRijWillighEid 

Geen enkele vrijwilliger werkt mee om zich financieel 

of maatschappelijk te verbeteren. Alle binnengekomen 

middelen gaan naar hulpverlening, opleiding 

en uitrusting. In de totale werking streven 

we geen financiële winst na. 

EEnhEid 

In België is slechts één Rode Kruisvereniging actief: 

het Belgische Rode Kruis. Rode Kruis-Vlaanderen 

verzekert de Rode Kruiswerking in Vlaanderen en 

Brussel. 

uniVERsalitEit 

Binnen de Beweging zijn alle nationale verenigingen 

gelijkwaardig. Ze hebben dezelfde plichten 

om elkaar te helpen en dezelfde rechten om op 

steun van de anderen te rekenen. 


Rode KRuis-VlaandeRen telt Ruim 

14.000 VRijwilligeRs. Zij staan dagelijKs 

KlaaR om te helpen en Zijn actief 

op tal Van teRReinen. BedanKt, VRijwilligeRs, 

VooR je niet-aflatende inZet 

VooR KwetsBaRen! 


missie van 


De beginselen zijn onze basis en 

vormen het vertrekpunt van onze 

werking. Maar de maatschappij evolueert. 

Het Rode Kruis moet op deze 

veranderingen inspelen. Daarom 

vertalen we de fundamentele beginselen 

naar een concrete missie, die 

aangepast is aan de concrete noden 

in Vlaanderen en Brussel. 

• Rode Kruis-Vlaanderen vormt 

binnen het Belgische Rode 

Kruis de Vlaamse schakel van 

de Internationale Rode Kruisen 

Rode Halve Maanbeweging. 

• We komen in binnen- en buitenland 

op voor kwetsbare mensen. 

• We zijn, in woord en daad, actief 

op het gebied van preventie, 

noodhulp en zorg. 

• We doen maximaal beroep op 

vrijwilligers. 

• Solidariteit, belangeloze inzet, 

ongebondenheid, non-discriminatie 

en integriteit zijn onze 

vertaling van de fundamentele 

beginselen van het Rode Kruis. 

• Onze organisatie staat voor 

deskundigheid, teamwerk en 

correcte menselijke relaties. 

handVEst als Basis VooR 

onzE WERKing 

Rode Kruis-Vlaanderen schreef in 

2007 het Handvest. Dit nieuwe document 

vervangt het bestaande 

huishoudelijk reglement en legt 

vast hoe Rode Kruis-Vlaanderen 

georganiseerd wordt. Vrijwilligers 

in de tijdelijke werkgroep ‘Herziening 

huishoudelijk reglement’ 

bogen zich over de inhoud van 

dit omvattende document. Begin 

2008 keurde de Gemeenschapsraad 

het Handvest goed.

WaaRom hEt RodE KRuis mEER En mEER onmisBaaR is 

Een zakelijke benadering van diensten en producten waarvoor men op de goede wil van mensen 

moet rekenen, zoals bloed, is belangrijk, maar niet voldoende. Efficiëntie, maar dan met een hart: 

daar draait het om. 

In een recente internationale vergelijking van verschillende 

bloeddiensten uit Europa, de Verenigde 

Staten, Australië en Canada door de European 

Blood Alliance (EBA, zie ook blz. 76), scoorde Rode 

Kruis-Vlaanderen erg goed. Dit bewijst objectief dat 

Rode Kruis-Vlaanderen een uitermate goed georganiseerd 

geheel is. De samenwerking tussen vrijwilligers 

en personeelsleden leidt tot een resultaat dat 

wereldwijd gezien mag worden. 

Een nog belangrijkere vaststelling is dat de top 3-bloeddiensten 

uit de studie stuk voor stuk Rode Kruisverenigingen 

waren. Bloeddiensten die niet tot een Rode 

Kruisvereniging behoren, blijken niet alleen minder efficiënt 

te zijn, ze kampen ook meer dan Rode Kruisverenigingen 

met chronische tekorten aan bloed. 

Hoe komt dat? De sleutel ligt bij het inschakelen van 

vrijwilligers bij de rekrutering van bloeddonoren, bij 

de organisatie van de collecte zelf door de plaatselijke 

Rode Kruisafdelingen, en bij de opvolging en 

erkenning van de donoren nadien. 

Een mooi vergelijkingspunt is Canada, waar in de 

jaren 90 na een enorm besmettingsincident de 

Dienst voor het Bloed buiten het Rode Kruis werd 

getrokken en in een overheidsdienst werd omgevormd. 

Er werd enorm geïnvesteerd in kwaliteits- en 

veiligheidssystemen, waardoor de kostprijs uiteraard 

steeg. Ondanks die toegenomen middelen 

heeft de bloeddienst vandaag meer moeilijkheden 

dan vroeger om vrijwilligers op een goede manier in 

te schakelen. Er is ook vaker schaarste aan bloed 

dan vroeger, waardoor er meer en dure tv-campagnes 

noodzakelijk zijn. 

Een goede professionele organisatie en voldoende 

financiële middelen zijn dus duidelijk onvoldoende 

om op een succesvolle manier vrijwilligers in te zetten 

voor ‘niet-maakbare’ activiteiten (lees: die niet 

in een fabriek kunnen worden gemaakt). Precies 

op dit vlak zijn Rode Kruisverenigingen uniek: in de 

loop der jaren hebben zij een traditie van werken en 

een interne organisatie opgebouwd die andere organisaties, 

zelfs vrijwilligersorganisaties, (nog) niet 

bereikt hebben. 

Het Canadese voorbeeld toont objectief aan waarom 

Rode Kruisverenigingen meer en meer onmisbaar 

zullen zijn bij de bloedvoorziening. Dit geldt 

echter ook voor andere activiteiten waarbij nietmaakbare 

producten of diensten moeten geleverd 

worden waarvoor er schaarste is aan opgeleide 

dienstverleners. Ook deze gebeuren efficiënter door 

Rode Kruisverenigingen. Denken we maar aan de 

hulpposten op Rock Werchter: zij worden de klok 

rond bemand door adequaat opgeleide vrijwilligers, 

die de triage verrichten en eerste hulp bieden. Zo 

kunnen urgentieartsen, waarvan het aantal sowieso 

beperkt is, veel efficiënter ingezet worden. 

Het Rode Kruis is dus meer en meer onmisbaar. En 

dit ondanks de steeds efficiëntere bedrijven, die alles 

wat maakbaar is op de goedkoopste en best 

mogelijke manier produceren en die diensten waarvoor 

er genoeg personeel is, efficiënt aanbieden. 

Er is behoefte aan mensen die zich vrijwillig inzetten 

om niet-maakbare activiteiten te ‘produceren’. Het 

Rode Kruis is onmisbaar en onklopbaar wat betreft 

het efficiënt organiseren van diensten en producten 

waar men op goede wil van mensen moet rekenen. 

Niemand kan dit beter dan wij. Efficiëntie met een 

hart is dus terecht ons leidmotief. 

Bij de bevolking leeft duidelijk de nood om zich 

vrijwillig in te zetten. Dat blijkt o.a. uit het Tijdbankinitiatief, 

waaraan ook Rode Kruis-Vlaanderen participeert. 

Vele mensen hebben er interesse in of 

hebben er zelfs nood aan om zich als vrijwilliger uit 

te leven, zij het dat dit steeds vaker op een selectieve 

manier gebeurt: ‘à la carte’-vrijwilligersschap, 

eerder dan structureel vrijwilligersschap. Alle types 

vrijwilligers kunnen bij het Rode Kruis terecht. 


Onvoorwaardelijke 

hulp. 

onzE WERKing in VlaandEREn 

. Sociale activiteiten. Oog voor kwetsbaren 20 

. Mensen leren helpen. Eerstehulpopleidingen 28 

. Helpen. Actief bij rampen, preventief bij evenementen 36 

. Jeugd Rode Kruis. Jongeren leren eerste hulp 44 

WERKING IN VLAANDEREN 19

Sociale activiteiten 

Oog voor kwetsbaren 

Een saaie boel in een woon- en zorgcentrum? Niet in dat van Leontien! Op donderdagnamiddag 

komt een Rode Kruisvrijwilliger haar halen. Samen gaan ze op een terrasje een koffie 

drinken. Op vrijdag komt een andere Rode Kruisvrijwilliger langs met een boekenkar. En 

straks, in de zomer, gaat ze mee op aangepaste vakantie, met rolstoel en al. De vrijwilligers 

van het Rode Kruis bezorgen Leontien, en de andere bewoners, zo een leuke oude dag. 

20 WERKING IN VLAANDEREN 

Aangepaste vakanties 

Onze aangepaste vakanties zijn 

er voor mensen met een handicap 

die nood hebben aan een aangepaste 

vakantieaccommodatie 

en/of specifieke zorg. Ook hun 

partner of mantelzorger kan mee. 

Rode Kruis-Vlaanderen werkt voor 

deze vakanties samen met het Nederlandse 

Rode Kruis. 

indiViduElE gRoEpsVaKantiE 

Dat de vakanties in de smaak 

vallen, is duidelijk. De enquête 

bij de vakantiegangers na iedere 

trip wijst uit dat de tevredenheid 

steeds uitstekend is. De inschrijving 

van vakantiegangers loopt 

elke keer vlotter. 

Goed opgeleide vrijwilligers werken 

samen met vrijwillige verpleegkundigen 

en artsen om de 

vakantiegangers een vakantie op 

maat te bezorgen. Ze zorgen voor 

de verzorging, de begeleiding en 

voor een ontspannend programma, 

aangepast aan de wensen en 

mogelijkheden van de vakantiegangers. 

VRijWilligERsWERK in 

VaKantiEsfEER 

Vrijwilligers vormen de drijvende 

kracht achter deze vakanties. 

Voor iedere vakantie zetten we 

gemiddeld 37 vrijwilligers en 7 

personeelsleden in. De Vlaamse 

vrijwilligers werken samen met het 

Nederlandse vrijwilligersteam. We 

streven naar een evenwicht tussen 

ervaren en nieuwe vrijwilligers. 

Deze formule garandeert een perfecte 

dienstverlening aan de vakantiegangers. 

In 2007 gingen 96 personen met 

een handicap en 28 mantelzorgers 

mee op 3 vakanties. 76 Vlaamse 

en 37 Nederlandse vrijwilligers leidden 

alles in goede banen. In 2008 

organiseren we 6 vakanties.

Vrijwilligers Van de aangepaste Vakanties blijVen soms contact houden met een Vakantieganger 

die in de buurt woont. Zo springt anja af en toe bij jef binnen. Zo bouwt anja een 

brug tussen twee sociale projecten: de aangepaste Vakanties en spring eens binnen. 

Danspasjes in een rolstoel 

Anja haalt herinneringen op met vakantieganger Jef 

“Zonder twijfel, die aangepaste vakantie was 

zalig”, zegt Jef Goor (70). Hij steekt zijn twee 

duimen omhoog en zijn ogen glinsteren als 

hij terugdenkt aan de vakantieweek op het 

hotelschip Henry Dunant. “Ik voelde mij een 

prins. Anja was één van de vrijwilligers tijdens 

de vakantie. Ze heeft mij echt in de watten 

gelegd. En nu springt ze af en toe bij mij 

thuis binnen.” 

We treffen Anja bij Jef thuis, twee maanden na de 

bootvakantie. Ze heeft de vakantiefoto’s bij. Samen 

bekijken ze de foto’s en halen herinneringen op. 

Veel foto’s van het bootrestaurant (“Het eten was 

om je vingers van af te likken,” verzekert Jef), van 

een uitstap naar een Nederlands havenstadje en 

een authentieke Hollandse windmolen én van de 

avonden in het salon. 

Jef: “Mijn vaste stek was de zetel in het salon. Van 

daaruit kon ik – door het grote raam – naar bui- 

ten kijken. Wat een uitzichten! En als ’s avonds de 

dansvloer volstroomde, zat ik te genieten van al die 

danspasjes. Iedereen die wou, danste. Met een rolstoel 

of een looprek, of in de armen van een sterke 

vrijwilliger. Iedereen naar eigen mogelijkheden.” 

Als de laatste foto uitgebreid becommentarieerd is, 

slaakt Jef een zucht van voldoening. “Ik hoop echt 

dat ik volgend jaar weer mee kan”, zegt hij. Samen 

met Anja trekt Jef vervolgens de stad in, naar de 

apotheker. 

Anja: “Ik kende Jef niet, maar op de boot hebben 

we kennis gemaakt. Blijkt dat hij niet ver van mij 

thuis woont. Daarom spring ik af en toe eens binnen. 

Iedereen krijgt graag wat aandacht, en als je 

alleen thuis zit en niet goed te been bent, is die 

aandacht extra welkom.” 

En of Jef geniet! “Van een dag als vandaag, als 

Anja langskomt voor een babbeltje of als we er samen 

op uit trekken, geniet ik altijd volop. Het is een 

dag als geen andere!” 



Spring eens binnen 

Ouderen, zieken en mensen met 

een handicap die thuis wonen, 

krijgen via het project ‘Spring eens 

binnen’ een bezoekje van vrijwilligers. 

‘Spring eens binnen’ wil duidelijk 

het verschil maken met bestaande 

thuiszorgvoorzieningen. 

Daarom moedigen we onze vrijwilligers 

aan om met de mensen die 

ze bezoeken, naar buiten te gaan: 

naar de markt, uitstapjes maken, 

op vakantie gaan, enzovoort. 

EEn BRug tussEn soCialE 

pRojECtEn 

Het is niet vanzelfsprekend om een 

onbekend iemand toe te laten in je 

woning of een onbekend iemand 

thuis te gaan opzoeken. Daarom 

promoten we ‘Spring eens binnen’ 

sterk bij onze aangepaste vakanties. 

Op de aangepaste vakantie 

leren vrijwilligers en hulpbehoevenden 

elkaar kennen, waarna 

vertrouwen kan groeien. Vrijwilligers 

en vakantiegangers die in elkaars 

buurt wonen, kunnen na de 

vakantie in contact blijven. 

isolEmEnt dooRBREKEn 

Uit verhalen van alle afdelingen 

blijkt dat de nood aan vrijwilligers 

die mensen thuis bezoeken, groot 

is. Omdat ouderen of mensen met 

een handicap vaak geïsoleerd leven, 

krijgen ze niet altijd de hulp 

die ze nodig hebben. De vrijwilligers 

kunnen deze zorgnoden opsporen 

en er een oplossing voor 

zoeken. 

Thuis in m’n tehuis 

Rode Kruisvrijwilligers van het project 

‘Thuis in m’n tehuis’ gaan op 

bezoek bij bewoners van woon- en 

zorgcentra en in ziekenhuizen. In 

2007 startten vijf afdelingen het 

project op. Dat brengt het totale 

aantal projecten op 76. 

mEt dE RolstoEl naaR dE 

fRituuR 

De vrijwilligers bepalen zelf hun 

engagement en benaderen de bejaarden 

vanuit hun eigen interesses. 

Ze nemen de bewoners vaak 

mee naar buiten. Zo behouden zij 

contact met de buitenwereld. 

Afdeling Brugge neemt de bewoners 

van een tehuis bijvoorbeeld 

mee naar de frituur. Een hele belevenis 

voor de bejaarden: er zijn 

zelfs wachtlijsten om mee te kunnen 

op deze uitstap. 

Vrijwilligers van afdeling Tielt gaan 

met bejaarden naar de markt, 

waar ze de inkopen doen voor 

het personeel. En zo worden er in 

Vlaanderen tal van activiteiten georganiseerd: 

stuk voor stuk activiteiten 

die de bewoners nooit zouden 

kunnen doen zonder de inzet 

van Rode Kruisvrijwilligers. 

Vakantiekampen voor 

kansarme kinderen 

Kinderen die in armoede leven, 

kunnen met het Rode Kruis op vakantie. 

Een week lang kunnen ze 

zich uitleven en genieten van de 

individuele aandacht van de Rode 

Kruisbegeleiders. 

CapaCitEitsopBouW 

Een vakantie voor kansarme kinderen 

begeleiden, is niet eenvoudig. 

Nieuwe monitoren moeten leren 

hoe ze de kinderen best benaderen 

en hoe ze correct omgaan 

met fout gedrag. Via een grondige 

opleiding en een goede ondersteuning 

door ervaren monitoren 

leren ze het gedrag van kansarme 

kinderen te kaderen. 

Door de sterke groei (van 6 kampen 

in 2006 naar 12 in 2007), hadden 

we het in 2007 moeilijk om 

voldoende ervaren monitoren te 

vinden. Daarom besloten we om 

de groei van de kampen in 2008

In 2003, toen deze activiteit 

startte, organiseerden we zes 

kampen. In 2007 waren dat er 

al 12. In totaal konden 481 kinderen 

mee op kamp. 23 hoofdmonitoren, 

161 monitoren en 

61 logistieke medewerkers 

leidden alles in goede banen. 

even te vertragen en te investeren 

in de opleiding van onze monitoren. 

Zo kunnen we in 2009 hun 

ervaring inzetten in de bijkomende 

kampen en kunnen nieuwe monitoren 

rekenen op een goede ondersteuning. 

gloEdniEuW matERiaal 

In 2007 investeerden we sterk in 

nieuw materiaal. Dankzij de goede 

samenwerking met de vrijwilligers 

van de Logistieke Eenheid van het 

Rode Kruis raakte al het materiaal 

goed ter plaatse. 

EEn WEEKjE loslatEn 

Voor de ouders is het een grote 

stap om hun kinderen een weekje 

los te laten. Daarom maken de 

Rode Kruisafdelingen veel werk 

van het contact met de ouders. 

Vòòr de kinderen op kamp vertrekken, 

gaan de afdelingen op bezoek 

bij het gezin en geven ze uitleg. Ze 

laten foto’s zien en beantwoorden 

de vragen van de ouders. 

Na de vakanties koppelen de vrijwilligers 

even terug. Hoe was het 

kamp voor het kind? Hoe hebben 

de ouders de vakantie ervaren? 

Deze nazorg krijgt steeds meer 

aandacht. Het betrekt het hele 

gezin bij de Rode Kruiswerking en 

maakt het mogelijk om eventuele 

hulpvragen op te vangen. 

VooR mEER CijfERs oVER 

onzE soCialE aCtiVitEitEn: 

jaaRVERslag.RodEKRuis.BE 

alle kinderen die op kamp waren 

aan zee, werden getrakteerd op een 

zeiltochtje op de noordzee met een 

écht zeilschip. Voor de 240 kinderen die 

in het binnenland op kamp waren, was 

er een uitstap naar het paardencircus 

caValia. talrijke rode kruisafdelingen 

spanden zich in om de kinderen én hun 

ouders naar de heizel in brussel te 

brengen. 

NATIONALE WERKING 23

Brugfigurenproject 

136 Brugvrijwilligers van het Rode 

Kruis helpen kinderen met schoolmoeilijkheden. 

Ze bouwen mee 

aan de - soms moeilijke - brug 

tussen thuis en school. Daarbij 

werken ze samen met een professionele 

kracht in kleuter- en basisscholen. 

De vrijwilligers bepalen zelf hun 

engagement. Zelfs één uurtje per 

week maakt al een groot verschil 

voor een kind. Ze begeleiden de 

kinderen thuis of op school en kiezen 

voor de begeleiding van één 

kind of van een groep kinderen. 

Op de ‘Dag van de Brugvrijwilliger’, 

die in 2007 voor het eerst 

georganiseerd werd, konden de 

vrijwilligers ervaringen uitwisselen 

en ideeën opdoen. 


“Kinderen hebben vaaK gewoon een beetje extra aandacht nodig en die Krijgen ze thuis niet altijd. 

iK ben blij dat iK hen Kan helpen om mee te Kunnen op school.” (vrijwilliger griet) 

gRotE intEREssE 

Maar liefst 15 afdelingen startten 

in 2007 het project op, waaronder 

ook verschillende afdelingen die 

voorheen nog geen sociale activiteiten 

hadden uitgebouwd. Iedere 

vrijwilliger van een opstartende 

afdeling krijgt een diepgaande opleiding 

en ondersteuning bij zijn of 

haar taak. 

We merkten in 2007 een grote interesse 

voor dit project bij de Centra 

voor Leerlingenbegeleiding 

(CLB’s). Zij zijn vragende partij 

voor een Rode Kruisbrugfigurenwerking 

in hun scholen. 

spElEn is ooK lEREn 

Sinds 2007 is onze Brugfigurenwerking 

niet meer beperkt tot de 

lagere school. We richten ons nu 

ook op kleuters. Hoe vroeger kin- 

deren geholpen kunnen worden, 

hoe beter dit is voor hun verdere 

schoolloopbaan. 

De activiteiten die onze vrijwilligers 

met de kinderen doen, zijn zeer 

verscheiden. Vroeger was het project 

toegespitst op taal, maar sinds 

2007 kunnen ook rekenproblemen 

aangepakt worden. De vrijwilligers 

leren de kinderen al spelend hun 

moeilijkheden overwinnen. 

Uitleendienst 

Wie een rolstoel, loophulp of krukken 

nodig heeft, kan bij de uitleendienst 

van het Rode Kruis terecht. 

Al het materiaal is van topkwaliteit 

en wordt alleen aangekocht na 

een positief advies van de techni-

sche commissie die bestaat uit experts (kine- en 

ergotherapeuten, technici, onderzoekers en vrijwilligers). 

Tweejaarlijks worden alle hulpmiddelen 

bovendien onderzocht en gecontroleerd op hun 

kwaliteit. 

Ook in de opleiding van onze vrijwilligers wordt 

veel geïnvesteerd. Zij volgen bijscholingen om op 

de hoogte te blijven van de meest recente technieken 

en materialen. Ze worden opgeleid om de 

‘klant’ met raad en daad bij te staan bij de keuze 

van een hulpmiddel. 

pRomotiECampagnE 

In 2007 werkten we hard aan de verdere bekendmaking 

van onze dienstverlening. Daarvoor sloten 

afdelingen, provinciale zetels en de centrale diensten 

van Rode Kruis-Vlaanderen de rangen om 

een heuse promocampagne op poten te zetten. 

Onze vrijwilligers brachten promomateriaal naar 

de ziekenhuizen en stelden er onze dienstverlening 

voor. De ziekenhuizen reageerden zeer positief op 

ons aanbod, dat ze als een zeer goede aanvulling 

zien op de uitleendiensten van de mutualiteiten. 

Ziekenhuizen appreciëren de grote bereikbaarheid 

van onze uitleendiensten, die ook ’s avonds 

en in het weekend open zijn. Ook de snelle service 

en snelle levering van de hulpmiddelen (zelfs aan 

huis) zijn een sterk pluspunt. We merkten een grote 

interesse van de ziekenhuizen in ons aanbod 

elektrische hoog-laagbedden en matrassen tegen 

doorligwonden. 

Zorgbib 

In een ziekenhuis of verzorgingstehuis kan een 

boek wonderen doen. Rode Kruisvrijwilligers gaan 

daarom ter plaatse boeken uitlenen en geven de 

patiënten en bewoners individuele aandacht: elk 

boek is immers ook een bezoek. 

lEzEn of VooRlEzEn? 

Romans, strips, gedichtenbundels, kookboeken, 

informatieve boeken… het is er allemaal. De vrijwilligers 

brengen de boeken naar de bewoners of 

patiënten en slaan een praatje. 

In meerdere rusthuizen voor ouderen zijn ook 

voorlezers van het Rode Kruis actief: vrijwilligers 

mEER info oVER dE zoRgBiB op: jaaRVERslag.RodEKRuis.BE 

die een boek of de krant voorlezen. Op 18 kinderziekenhuisafdelingen 

zijn leesouders actief. Zij lezen 

kinderboeken voor en brengen de kinderen zo 

even naar een fantasiewereld. 

De boekencollectie van de Zorgbib groeide 

aan met 10.017 stuks tot 159.485 boeken en 

we konden 22 nieuwe werkingen opstarten. 84 

nieuwe vrijwilligers werden aangetrokken. In 

totaal is de Zorgbib in 208 instellingen actief. 

De Daisy-speler dringt steeds dieper door in onze 

werking. Daisy is de afkorting van ‘Digital Accessible 

Information System’ of ‘digitaal toegankelijk 

informatiesysteem’. Met een Daisy-speler kunnen 

gesproken boeken beluisterd worden. 

22 talEn VooR EnoRmE lEEshongER 

Sinds 2006 hebben we ook een bibliotheekwerking 

in de opvangcentra voor asielzoekers van Rode 

Kruis-Vlaanderen. In 2007 leenden we boeken uit 

in acht opvangcentra. De collectie anderstalige 

boeken werd uitgebreid met woordenboeken en 

boeken om Nederlands te leren. We stelden het 

aanbod telkens samen op basis van de behoeften 

van het opvangcentrum. 

toREn Van BaBEl 

Vandaag kunnen vrijwilligers van de Zorgbib de 

leeshonger van hun lezers stillen in 22 talen: Albanees, 

Arabisch, Armeens, Borana (Ethiopië), 

Bosnisch, Engels, Farsi (= Perzisch), Frans, Koerdisch, 

Kroatisch, Lingala, Nederlands, Pashto (of 

Dari, Afghanistan), Portugees, Russisch, Servisch, 

Slovaaks, Tibetaans, Tigrinya (Eritrea), Tsjechisch, 

Turks, Yoruba (Nigeria). 

niEuWE WERKingEn, niEuWE VRijWilligERs 

Gewapend met een nieuwe rekruteringsfolder en 

-affiche trokken we 84 nieuwe vrijwilligers aan in 

2007. Hiermee bereiken we een totaal van 891 vrijwilligers. 

In 2007 sloten 22 nieuwe werkingen aan. De 

meeste kwamen er op vraag van de afdeling of 

van de instelling. We hadden ook enkele vragen 

van openbare bibliotheken die ons ondersteuning 

vroegen bij het leveren van groteletterboeken. 


Geef mij maar een liefdesverhaal 

Op ronde met de Zorgbib 

In Zele gaan Rode Kruisvrijwilligers 

wekelijks op ronde in twee rusthuizen. 

“Op onze boekenkar staan 

zo’n 330 boeken. Elke 6 maanden 

vernieuwen we de collectie. Als iemand 

een bepaald boek aanvraagt, 

dan zorgen we ervoor dat het in 

onze boekenkar belandt. Vooral 

groteletterboeken en kijkboeken 

zijn populair, maar ook lectuur over 

Zele kan rekenen op trouwe uitleners”, 

vertelt José Coppieters. Zij 

is sinds 1994 verantwoordelijk voor 

de Zorgbib bij de plaatselijke afdeling 

van Zele. 

In rusthuis Beukenhof zijn vrijwilligers 

Gaby en Rita op maandag 

van de partij. Bij het begin van hun 


ronde ontdekken ze de versierde 

deur van Eugenie die vandaag 94 

geworden is. “Geef mij maar een 

schone liefdesroman, dat mogen 

we toch nog lezen, he”, glimlacht 

Eugenie een beetje ondeugend. 

Met looprek of kruk schuifelen zelfs 

bewoners die niet meer zo goed te 

been zijn richting boekenkar. Trouwe 

lezers zitten vaak al te wachten 

tot de rijdende bibliotheek van het 

Rode Kruis langskomt. Norbert is 

een van hen: elke week verslindt 

hij meerdere detectiveverhalen en 

hij is dan ook erg tevreden als hij in 

nieuwe verhalen kan duiken. “Jullie 

doen echt mooi werk, want hoe 

kan een mens van mijn leeftijd nu 

nog zelf naar een bibliotheek wandelen?” 

“Kom even binnen”, zegt bewoonster 

Erna als de boekenkar langs 

haar kamer passeert. Voor een 

praatje maken Rita en Gaby graag 

tijd en dat waarderen de bewoners 

nog meer dan de boeken 

zelf. Gaby leest de achterflap voor 

van het boek dat ze uitkiest. “Dit 

boek zal je graag lezen, het is een 

schoon verhaaltje”, maakt ze Erna 

warm voor het exemplaar in haar 

handen. En nadien vertelt ze: “Erna 

heeft nog geen enkel boek uitgelezen, 

denk ik. Maar als we langskomen, 

dan wil ze dat wij een boek 

voor haar uitkiezen.”

SociAlE AcTiViTEiTEn ‘BoomEn’! 

Meer dan 2900 Rode Kruisvrijwilligers zijn dagelijks actief binnen één van onze sociale activiteiten. Meer dan 

ooit tevoren! Deze vrijwillige hulpverlening vormt een steeds belangrijkere aanvulling op het werk van het personeel 

van de instellingen. Dankzij de Rode Kruisvrijwilligers krijgen de bewoners van meer dan 300 Vlaamse 

zorginstellingen de persoonlijke aandacht die ze verdienen. 

aantal VRijWilligERsuREn VooR dE VERsChillEndE soCialE aCtiVitEitEn in 2007 

5.279 

26.981 

EVolutiE Van aantal KansaRmE KindEREn op 

RodE KRuisVaKantiE 

500 

450 

400 

350 

300 

250 

200 

2003 

192 

2004 

Het aantal kansarme kinderen op onze vakanties 

stijgt jaarlijks. Het aantal kinderen is sinds 

2003 meer dan verdubbeld. 

240 

2005 

252 

2006 

388 

2007 

481 

EVolutiE Van aantal pERsonEn mEt EEn handiCap 

op aangEpastE VaKantiE 

150 

125 

100 

75 

50 

2006 

92 


We startten pas recent, in 2006, met het aanbieden 

van vakanties aan mensen met een handicap. In 

2008 voorzien we een verdubbeling van het aantal 

vakantiegangers ten opzichte van 2007. 

EVolutiE Van hEt aantal ontlEEndE BoEKEn dooR dE VRijWilligERs Van dE zoRgBiB 

330.000 

320.000 

310.000 

300.000 

290.000 

280.000 

270.000 

37.205 

59.802 

2003 

334.050 

2004 

322.770 

2005 

14.956 

290.532 

35.263 

2006 

98.503 

293.984 


309.366 

Aangepaste vakanties voor 

mensen met een handicap 

Thuis in m’n tehuis 

Spring eens binnen 

Vakantiekampen voor 

kansarme kinderen 

Uitleendiensten voor 

hulpmiddelen 

Brugfigurenproject 

Zorgbib 

Totaal: 277.989 uur 

De vrijwillige inzet is zeer 

waardevol. Niet alleen is het 

voor zorginstellingen moeilijk 

om voldoende personeel aan 

te trekken, de vele uren die 

vrijwilligers jaarlijks presteren 

zijn ook onbetaalbaar voor de 

instellingen. 

In 2003 en 2004 viel het aantal ontleningen sterk terug. 

De gehalveerde verblijfduur in ziekenhuizen en de opmars 

van de daghospitalisatie hadden een sterke invloed 

op de ontleningen in ziekenhuizen. Vanaf 2006 

steeg het aantal ontleningen weer door nieuwe werkingen 

op te zetten in rust- en verzorgingsinstellingen. 

Hier zullen door de vergrijzing steeds meer mensen (en 

lezers) verblijven. Ook het aantal gevoerde gesprekken 

door vrijwilligers met patiënten en bewoners stijgt. Een 

boek betekent immers ook een bezoek. In 2007 telden 

we 59.123 bezoeken. Tegen 2013 verwachten we een 

stijging met 5 %. 

124 



mensen leren helpen 

Eerstehulpopleidingen 

Veel mensen willen eerste hulp leren om niet met de mond 

vol tanden te staan bij huis-, tuin- en keukenongelukjes. Helpen 

bij levensbedreigende situaties, schrikt af. Dat bleek uit 

een onderzoek dat we in 2006 uitvoerden. Om hierop in te 

spelen, reorganiseerde Rode Kruis-Vlaanderen zijn eerstehulpopleidingen 

in 2007. 

Eerstehulpopleidingen voor de bevolking 

EErSTE hUlp: poEpSimpEl! 

Eerste hulp leren: het is poepsimpel. 

Met die boodschap lanceerden 

we onze nieuwe, praktijkgerichte 

opleidingen op maat van de 

bevolking. Niet alleen de opleidingen, 

ook de eerstehulphandboeken 

kregen een serieuze restyling 

in 2007. Daarvoor baseerden we 

ons op EFAM (European First Aid 

Manual), dat de nieuwe Europese 

eerstehulprichtlijnen bundelt die 

door Rode Kruis-Vlaanderen ontwikkeld 

werden (zie blz. 31). 

niEuWE oplEidingEn 

Wie een eerstehulpopleiding volgt 

bij het Rode Kruis, start voortaan 

met een basiscursus ‘Eerste hulp’ 

van 12 uur. Het nieuwe ‘Oefenboek 

Eerste hulp’ is hierbij de leidraad. 

Dit oefenboek is het allereerste 

boek dat 100 % gebaseerd is op 

de Europese richtlijnen. 

Wie nog meer eerste hulp wil leren, 

kan de vervolgcursus ‘Helper’ volgen, 

die ook 12 uur duurt. Het boek 

‘Help! Eerste hulp voor iedereen’ 

is de leidraad bij deze cursus. 

CuRsistgEstuuRd 

Niet alleen de inhoud, ook de vorm 

van de cursussen is gloednieuw. 

Omdat elk individu op eigen tempo 

en volgens eigen interesses leert, 

stapten we over van lesgevergestuurd 

naar cursistgestuurd onderwijs. 

Van de cursist wordt dus 

verwacht dat hij het leerproces in 

eigen handen neemt. De lesgever 

wordt meer en meer coach. 

Alle niet-essentiële theorie is 

overboord gegooid in de nieuwe 

cursussen en huis-, tuin- en keukenongelukken 

krijgen veel aandacht. 

Daarnaast leren cursisten 

reanimeren en omgaan met levensbedreigende 

situaties. 

Er is veel tijd voorzien om te oefenen. 

Om meer cursisten vaker te 

laten oefenen, kochten onze plaatselijke 

afdelingen heel wat nieuwe 

reanimatiepoppen aan: 76 Rode 

Kruisafdelingen bestelden samen 

262 poppen. 

VRijWilligERs opgElEid 

Meer dan 900 lesgevers eerstehulpverlening, 

jeugdmonitoren, 

ongevallensimulanten en verantwoordelijken 

volgden in 2007 een 

bijscholing over de nieuwe eerstehulprichtlijnen. 

Ze leerden werken 

met het nieuwe materiaal en met 

de nieuwe lesvormen.

naslagWERK EERstE hulp VolgEns 

niEuWE RiChtlijnEn 

In 2007 lanceerde Rode Kruis-Vlaanderen ‘Help! 

Eerste hulp voor iedereen’, een compleet eerstehulpnaslagwerk. 

525 pagina’s met 382 foto’s en 

202 tekeningen leggen stap voor stap uit hoe je 

correct reageert bij meer dan 300 letsels, ziektes 

en aandoeningen. Bij het boek hoort bovendien 

een dvd waar 36 technieken in detail gedemonstreerd 

worden. 

Het boek is een succes: al bijna 20.000 exemplaren 

van ‘Help! Eerste hulp voor iedereen’ gingen 

de deur uit. Het naslagwerk is niet enkel te koop 

tijdens een eerstehulples in onze afdelingen, maar 

ook in de boekhandel. Zo is de eerstehulpkennis 

bereikbaar voor iedereen. 

thEmalEssEn 

Wie specifieke eerstehulpkennis wil opdoen, kan 

bij het Rode Kruis ook terecht voor een korte themales. 

In 2007 ontwikkelden we er twee: ‘Eerste 

hulp bij verkeersongevallen’ en ‘Eerste hulp bij alcohol- 

en drugsincidenten’. Voor deze laatste les 

werkten we samen met de Vereniging voor Alcohol- 

en andere Drugproblemen (VAD). 

5dE EuRopEEs CongREs 

Van 13 tot 16 september 2007 organiseerde Rode 

Kruis-Vlaanderen in Oostende het 5e Europees 

Congres over reanimatie, dringende geneeskundige 

hulpverlening en preventie. 

Een zeer gevarieerd programma rond eerste hulp, 

rampenmanagement en ongevallenpreventie 

boeide 1219 deelnemers, afkomstig uit 38 landen. 

Bijna 100 sprekers lichtten een interessant thema 

toe. Hoogtepunt van het congres was de voorstelling 

van de nieuwe eerstehulprichtlijnen en het 

boek ‘Help! Eerste hulp voor iedereen’. 

30 standhouders stelden de nieuwigheden voor op 

het vlak van life support, ziekenwagenuitrusting, 

eerstehulpmateriaal, preventiemateriaal, didactische 

hulpmiddelen en technologische evoluties. 

Non-profitorganisaties stellen hun onderwijs- en 

sensibiliseringsprogramma’s voor. 

EVolutiE in aantal lEsuREn EERstE hulp VooR 

dE BEVolKing 

14.000 

12.000 

10.000 

8.000 

6.000 

4.000 

2.000 

0 

2002 

11.621 

2003 

11.601 

2004 

11.157 

11.379 

11.234 

Het aantal vormingsuren daalde in 2007 omdat de 

duur van de cursus ingekort werd van 32 uur naar 

twee maal 12 uur. Bovendien hebben heel wat 

afdelingen in 2007 minder opleidingen georganiseerd 

omdat ze de nieuwe cursussen afwachtten. 

Gemiddeld wordt iedere cursus bijgewoond door 

12 personen. 

2005 

2006 


8.410 


Actie en reactie in de eerstehulples 

Vrijwilliger Tine over de nieuwe eerstehulpopleidingen 

In 2007 reorganiseerde Rode 

Kruis-Vlaanderen zijn eerstehulpopleidingen. 

Niet alleen 

de inhoud wijzigde drastisch, 

ook de manier van lesgeven 

onderging een metamorfose. 

Door het nieuwe cursistgestuurde 

onderwijs leert elke 

cursist op eigen tempo. “De 

speelse werkvormen lokken 

verraste reacties uit”, vertelt 

vrijwilliger Tine Willems (27) uit 

Rode Kruis-Boechout-Vremde. 

Tine Willems geeft al vier jaar eerstehulples 

bij Rode Kruis-Vlaanderen. 

Ze is erg enthousiast over 

de nieuwe manier van lesgeven. 

“Vroeger speelde mijn PowerPointpresentatie 

een centrale rol tijdens 

de les. In 2007 heb ik de cursisten 

zélf aan het werk gezet met parallel 

groepswerk, kruiswoordraadsels, 

casussen, een brainstorm… Dat 

lokte verraste reacties uit: cursisten 


verwachten die activerende werkvormen 

niet. Plots belanden ze in 

een les waar ze niet meer mogen 

stilzitten, krijgen ze kleurrijke stiften 

in hun handen en moeten creatief 

gaan denken. De motivatie van 

alle deelnemers is dezelfde: mensen 

willen hulp kunnen bieden na 

een ongelukje of een ongeval. Als 

de cursisten bekomen zijn van de 

verbazing, vliegt iedereen erin. 

Doordat de deelnemers moeten 

samenwerken en elkaar zo beter 

leren kennen, krijg je meteen een 

goede groepssfeer!” 

Iedereen kan een cursus ‘Eerste 

hulp’ volgen bij Rode Kruis-Vlaanderen. 

Dat maakt een cursistgestuurde 

opleiding erg geschikt, volgens 

Tine. “In mijn les zitten zowel 

metsers als kaderleden, maar ook 

jongeren, anderstalige nieuwkomers… 

Het niveauverschil in zo’n 

gemengde groep is groot. Toen 

ik overschakelde op activerende 

werkvormen, ontdekte ik dat niet 

iedereen even vlot meekon. Daar 

speel ik op in door verschillende 

moeilijkheidsgraden in te bouwen 

in de opdrachten. Door die actieve 

aanpak weet je zeker dat iedereen 

de eerstehulptips onder de knie 

heeft.” 

“De overstap naar deze nieuwe 

lesmethode vraagt behoorlijk wat 

voorbereidingswerk”, zegt Tine. 

“Gelukkig kon ik gebruik maken 

van de nieuwe handleiding voor 

Rode Kruislesgevers. Bovendien 

kreeg ik een goede bijscholing 

over de nieuwe werkwijze.” Waarom 

ze regelmatig een avond vrijmaakt 

om als Rode Kruisvrijwilliger 

eerstehulplessen te geven? “Na 

een eerstehulpopleiding van Rode 

Kruis-Vlaanderen kan je de eerste 

zorgen toedienen bij elk ongeval 

en weet je hoe je correct reageert. 

Iedereen zou dat moeten kunnen! 

Ik wil graag mijn kennis doorgeven. 

Zo zorg ik ervoor dat meer mensen 

correct geholpen zullen worden 

als dat nodig is.”

Europese eerstehulprichtlijnen 

Onder leiding van Rode Kruis-Vlaanderen werden 

in 2006 Europese eerstehulprichtlijnen ontwikkeld. 

Het doel was om de meest effectieve, de meest 

veilige en de meest eenvoudige eerstehulprichtlijnen 

te bepalen en ze te standaardiseren over heel 

Europa. 

EVidEnCE BasEd 

De richtlijnen zijn ‘evidence based’. Dit houdt in 

dat ze volledig gebaseerd zijn op wetenschappelijke 

studies, advies van specialisten en ervaringen 

van mensen op het terrein. 

EuRopEan fiRst aid manual 

Nieuwe richtlijnen vragen om een aanpassing van 

bestaand lesmateriaal. Daarom ontwikkelde Rode 

Kruis-Vlaanderen EFAM (European First Aid Manual). 

Met EFAM hebben eerstehulpverantwoordelijken 

een instrument in handen om efficiënt 

eerstehulpcursussen aan te passen volgens de 

laatste Europese eerstehulprichtlijnen. 

EFAM bevat ook de nieuwste richtlijnen van de European 

Resuscitation Council over reanimatie en 

het gebruik van de automatisch externe defibrillator. 

EFAM biedt daardoor een volledig overzicht 

van de allernieuwste richtlijnen op het vlak van 

eerste hulp. 

24 buitenlandse verenigingen ontvingen tot op 

vandaag een licentie om EFAM te gebruiken als 

basis voor hun eigen eerstehulpopleidingen. 

Steeds meer eerstehulpverenigingen kiezen ervoor 

om gebruik te maken van ons materiaal. 

niEuWE RiChtlijnEn halEn EditoRiaal 

Dat de Europese eerstehulprichtlijnen innovatief 

zijn, erkende ook het gerenommeerde wetenschappelijke 

tijdschrift Resuscitation. Het wijdde er in februari 

2007 zijn editoriaal aan. Een bijzondere eer 

voor een nieuwe wetenschappelijke publicatie. Het 

artikel stond bovendien geruime tijd in de top 3 van 

meestgelezen artikels van het tijdschrift. 

lEEs hEt aRtiKEl oVER dE RiChtlijnEn, dat 

in rESUSciTATion gEpUBlicEErD wErD! 

suRf naaR jaaRVERslag.RodEKRuis.BE. 

VERdER ondERzoEK 

Eerste hulp staat niet stil. Daarom werkt Rode 

Kruis-Vlaanderen nu reeds aan een vernieuwing 

en uitbreiding van de richtlijnen. 

In 2007 voerden we een studie uit naar de effectiviteit 

van eerstehulponderwijs. Op basis van de resultaten 

hiervan zullen we in 2008 veldonderzoek 

doen naar de effectiviteit van onze eigen eerstehulptraining. 

lEEs dE samEnVatting Van dE studiE naaR dE 

EffECtiVitEit Van EERstEhulptRaining op 

jaaRVERslag.RodEKRuis.BE. 

VolgEndE VEREnigingEn KREgEn EEn 

liCEntiE VooR Efam 

• Croix-Rouge de Belgique – Communauté 

francophone 

• UZ Gent 

• Uitgeverij Plantijn 

• Franse Rode Kruis 

• Bulgaarse Rode Kruis 

• Zweedse Rode Kruis 

• Nederlandse Rode Kruis 

• Servische Rode Kruis 

• Surinaamse Rode Kruis 

• Nepalese Rode Kruis 

• Kroatische Rode Kruis 

• Turkse Rode Halve Maan 

• Deense Rode Kruis 

• Estse Rode Kruis 

• IJslandse Rode Kruis 

• Litouwse Rode Kruis 

• Poolse Rode Kruis 

• vzw DATS Senegal 

• Britse Rode Kruis 

• Tsjechische Rode Kruis 

• Ierse Rode Kruis 

• Portugese Rode Kruis 

• Roemeense Rode Kruis 

• Albanese Rode Kruis 

Nog 6 licenties zijn in behandeling. 

Rode Kruis-Vlaanderen gebruikt EFAM bovendien 

bij zijn bedrijfseerstehulpproject in Mozambique 

(zie blz. 55) 


Bedrijfseerstehulp 

Onze eerstehulpcursussen voor 

bedrijven hebben steeds meer 

succes. In 2007 volgden 16.217 

personen een bedrijfsgerichte 

eerstehulpopleiding, een bijscholing 

of een individuele les. 

Dat is een stijging met 1,4 % ten 

opzichte van 2006. 14 beroepslesgevers 

en 113 vrijwillige lesgevers 

gaven in 1.869 sessies 

het beste van zichzelf. 

niEuW oEfEnBoEK, niEuWE 

didaCtiEK 

De nieuwe wind die doorheen de 

eerstehulpopleidingen voor de 

bevolking waait, veroverde ook 

onze eerstehulpcursussen in bedrijven. 

Er werd een gloednieuw 

oefenboek op maat van bedrijven 

ontwikkeld, conform de nieuwe 

eerstehulprichtlijnen en de nieuwe 

lesvorm. Onze lesgevers werden 

opgeleid in deze nieuwe materie. 

32 NATIONALE WERKING 

Bedrijfseerstehulpverleners 

kunnen sinds 2007 de cursus 

‘reanimeren en defiBrilleren’ 

volgen. daarin leren ze 

Bij de reanimatie geBruik te 

maken van een automatische 

externe defiBrillator (aed) 

(zie Blz. 35). 

EVolutiE Van hEt aantal dEElnEmERs aan BEdRijfsEERstE- 

hulpCuRsussEn 

21.000 

18.000 

15.000 

12.000 

9.000 

6.000 

3.000 

0 

2001 

8.017 

2002 

11.249 

2003 

EERstE hulp in zaKfoRmaat 

Speciaal voor bedrijven ontwierp 

Rode Kruis-Vlaanderen een ‘Minigids 

Eerste Hulp voor Bedrijven’. 

Dit overzichtelijke kleinood bevat 

een leidraad bij kleine en grote 

verwondingen, compleet met de 

13.494 

2004 

14.404 

2005 

14.373 

2006 

15.991 


16.217 

inhoud van de bedrijfsapotheek 

en noodnummers. Ook de folder 

met het aanbod voor bedrijven 

werd onder handen genomen en 

herwerkt. In 2008 maken we extra 

werk van het bekendmaken van 

ons aanbod bij bedrijven.

Meer bewegen is dé reMedie tegen vallen. rode Kruis-vlaanderen proMoot daaroM 

valpreventie bij senioren. 

ongevallenpreventie 

samEnWERKing 

Om ongevallenpreventie te promoten, werkt Rode 

Kruis-Vlaanderen voor verschillende projecten 

nauw samen met tal van partners zoals het VIG 

(Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie), 

LOGO (Lokaal Gezondheids Overleg), OOK (Ouderen 

Overleg Komitee), MMK (Medische Milieukundigen), 

PVI (Provinciaal Veiligheidsinstituut) en 

de K.U.Leuven. 

Het project BOEBS (‘Blijf op eigen benen staan’) 

is een project van het VIG en wil preventie van valongevallen 

bij ouderen op de agenda plaatsen. 

Via trajectbegeleiding zetten gemeentes hun eigen 

valpreventieproject op. Het Rode Kruis biedt 

zijn expertise in ongevallenpreventie aan, leidt lesgevers 

op en geeft voordrachten. We treden ook 

adviserend op en bieden hulp bij activiteiten die 

door gemeentes georganiseerd worden (sportdagen 

voor senioren, voordrachten, evenementen, 

markten, infotentoonstelling…). 

Het Rode Kruis nam in 2007 het voortouw bij de 

ontwikkeling van een vormingspakket rond COvergiftiging, 

samen met het VIG, MMK en andere 

partners. Dit wordt in 2008 gepubliceerd. Met de 

K.U.Leuven werkten we o.a. aan een folder en een 

vorming rond primaire en secundaire ongevallenpreventie 

bij ouderen. 

tERug Kind in hEt REuzEnhuis 

Het Reuzenhuis, een project van de Gezinsbond, 

laat volwassenen de woonomgeving door de ogen 

van een peuter bekijken. Rode Kruis-Vlaanderen 

bemande er een infostand waarin we ‘Thuis Pluis’, 

onze preventiesessie, voorstelden en preventietips 

gaven. Meer dan 41.000 mensen ontdekten er 

met welke gevaren een kind kan geconfronteerd 

worden en hoe ze ongevallen kunnen voorkomen. 

De Gezinsbond promoot ons aanbod bovendien 

naar haar plaatselijke afdelingen. 

Ook op tal van andere beurzen rond gezondheid 

en ongevallenpreventie waren we aanwezig met 

een infostand. Ongevallenpreventie vormde één 

van de grote thema’s op het 5e Europese Congres 

dat Rode Kruis-Vlaanderen organiseerde in 

Oostende (zie blz. 29). Ook hier werkten we samen 

met het VIG. 

In 2007 gaven onze gespreksleiders een sessie 

ongevallenpreventie bij ouderen (BOEBS) 

aan 2459 deelnemers. 130 bewoners van een 

rusthuis kwamen meer te weten over valpreventie 

in hun rusthuis tijdens de sessie ‘Vaste voet 

in het rusthuis’. We telden 946 deelnemers aan 

de sessie Thuis Pluis en 196 thuisverzorgenden 

volgden een sessie over ongevallenpreventie bij 

ouderen thuis. 



Eerste hulp in het onderwijs 

Om de eerstehulpcapaciteit van 

de bevolking te versterken, richt 

het Rode Kruis zich ook op het 

onderwijs. Daarom bieden we een 

heel gamma aangepaste opleidingen 

voor leerkrachten en leerlingen 

aan. Dankzij de expertise van 

Rode Kruis-Vlaanderen in opleidingen 

voor jongeren en volwassenen, 

zijn we de ideale partner voor 

het onderwijs. 

EERstE hulp op sChool 

Het Rode Kruis helpt leerkrachten 

om de nodige competenties op 

het vlak van eerste hulp te verwerven. 

In een opleiding op de 

school zelf leren leerkrachten hoe 

zij hun leerlingen zelf correct kunnen 

verzorgen als dat nodig is. In 

2007 hebben we 410 leerkrachten 

opgeleid. 

Sinds januari 2007 werden 127 

leerkrachten opgeleid tot ‘lesgevers 

eerste hulp onderwijs’, 

waaronder 97 docenten uit de lerarenopleiding 

(zie hieronder). Zij 

hebben de bevoegdheid om als 

lesgever eerstehulpverlening aan 

het werk te gaan binnen het onderwijs. 

Ze mogen eerstehulplessen 

geven, examens afnemen en 

het Europees erkende eerstehulpbrevet 

afleveren aan geslaagde 

leerlingen of collega’s. 

Deze eerstehulpopleidingen voor 

leerlingen en leerkrachten vormen 

een parallel circuit naast de gratis 

opleidingen voor het grote publiek 

in de plaatselijke Rode Kruisafdelingen. 

EERstE hulp in dE lERaREnoplEiding 

Elke lerarenopleiding in de Vlaamse 

hogescholen beschikt vandaag 

over minstens één docent die de 

studenten, toekomstige leerkrachten, 

kan opleiden in eerste hulp. 

Deze docent werd daartoe opge- 

leid door Rode Kruis-Vlaanderen. 

In 2007 volgden 97 docenten deze 

opleiding. 

Iedere student die vanaf juni 2009 

in de hogeschool afstudeert als 

leerkracht, heeft bijgevolg de mogelijkheid 

gehad om een Rode 

Kruisbrevet te behalen tijdens zijn 

opleiding. In sommige hogescholen 

is de eerstehulpcursus verplicht, 

andere scholen organiseren 

de cursus als keuzevak of als 

vrijblijvende opleiding na de uren. 

samEnWERKingsoVEREEn- 

Komst 

Op 16 mei 2007 ondertekende 

Rode Kruis-Vlaanderen een samenwerkingsovereenkomst 

met 

het GO!-onderwijs van de Vlaamse 

Gemeenschap (het vroegere 

Gemeenschapsonderwijs). GO! 

wil haar leerlingen en personeel 

een betere kennis van eerste hulp 

en meer sociaal engagement voor 

binnenlandse en buitenlandse 

hulpacties bijbrengen. Hiervoor 

doet zij een beroep op de expertise 

van Rode Kruis-Vlaanderen. 

Het Rode Kruis zal GO! actief 

adviseren omtrent het gezondheidsbeleid 

op de scholen en zal 

de GO!-leerkrachten opleiden in 

eerste hulp via hun nascholingsinstituut. 

Zo zullen de leerkrachten 

hun leerlingen eerste hulp kunnen 

aanleren. Alle Centra voor Leerlingenbegeleiding 

(CLB) van GO! 

kochten de eerstehulppakketten 

van Rode Kruis-Vlaanderen aan en 

stellen ze beschikbaar aan scholen 

en leerkrachten. 

De onderhandelingen met de drie 

andere onderwijskoepels over de 

integratie van eerste hulp in het 

onderwijs zijn lopende. Eind 2008 

zal met elke onderwijskoepel een 

samenwerkingsovereenkomst afgesloten 

zijn.

Vlaanderen hartveilig 

‘Steden en Gemeenten Hartveilig’ is een project 

van Rode Kruis-Vlaanderen dat zoveel mogelijk 

mensen wil leren omgaan met automatische externe 

defibrillatoren (AED’s). Een AED is een volledig 

computergestuurd toestel waarmee een 

elektrische schok kan worden toegediend tijdens 

de reanimatie. Met deze schok kan het abnormale 

hartritme van een slachtoffer met een hartstilstand 

gecorrigeerd worden. Het toestel leidt de eerstehulpverlener 

met gesproken instructies door het 

reanimatieproces. 

sinds 2007 mogEn ooK lEKEn dEfiBRillEREn 

Vroeger was het gebruik van een defibrillator uitsluitend 

de bevoegdheid van artsen en paramedici. 

Daar is echter verandering in gekomen: het Belgische 

parlement keurde in april 2007 een Koninklijk 

Besluit (KB) goed dat ook leken toelaat om een defibrillator 

te bedienen. Het KB is van kracht sinds 

28 mei 2007. 

Sindsdien heeft Rode Kruis-Vlaanderen 1.767 vrijwilligers 

opgeleid. In de hoofdzetel van het Rode 

Kruis te Mechelen hangt een AED-toestel, net als in 

de 4 bloedtransfusiecentra, de 5 provinciale zetels 

en de 4 donorcentra. 165 personeelsleden leerden 

reanimeren en defibrilleren en in 2008 volgen er 

nog 50. 

In Vlaamse steden en gemeenten kregen ongeveer 

2.500 mensen een opleiding reanimeren en defibrilleren. 

Dit aantal zal in 2008 nog veel hoger liggen. 

RodE KRuis-VlaandEREn hElpt EEn gEmEEntE 

haRtVEilig maKEn 

Rode Kruis-Vlaanderen wil de reanimatiecapaciteit 

van de bevolking vergroten. Dat is nodig, want in 

België worden elk jaar naar schatting 10.000 mensen 

getroffen door een plotselinge hartstilstand 

buiten het ziekenhuis: op straat, thuis, op het 

werk, onderweg, tijdens het sporten... Nu overleeft 

slechts 5 tot 10 % van hen. 

Wie kan reanimeren, kan al aardig helpen. Maar 

wie ook een AED kan gebruiken bij de reanimatie, 

kan nog meer het verschil maken. Uit wetenschappelijk 

onderzoek en uit de dagelijkse praktijk 

blijkt immers dat het gebruik van een AED bij de 

reanimatie de overlevingskans van een slachtoffer 

met een hartstilstand fors doet toenemen tot 

75 %. Per minuut later dat de AED bij het slachtoffer 

wordt aangelegd, is er een verlies van 10% 

overlevingskans. 

Daarom hebben we een programma opgezet 

waarbij AED-toestellen niet alleen beschikbaar 

zijn voor hulpverleners, maar ook voor leken. Dit 

programma, dat ‘Steden en Gemeenten Hartveilig’ 

gedoopt werd, wil AED’s plaatsen op zo veel mogelijk 

strategische plekken in de openbare ruimte 

(winkelcentra, bedrijven, sportterreinen, openbare 

gebouwen, evenementenhallen, horecagelegenheden, 

seniorencomplexen, huisartsenposten, 

luchthavens…) en leidt leken op om ze te gebruiken. 

Alle informatie over dit project is gebundeld 

op www.hartveilig.be. 

samEn mEt plaatsElijKE afdElingEn En 

gEmEEntEn 

Rode Kruis-Vlaanderen werkt voor dit programma 

nauw samen met de Vlaamse steden en gemeenten. 

Samen met de gemeente maken we een plan 

op, stellen we AED’s ter beschikking en zorgen we 

voor de logistiek. 

Uiteraard bieden we ook de bijbehorende cursussen 

aan. De plaatselijke afdelingen hebben 200 

lesgevers paraat om in de gemeenten de cursus 

‘Reanimeren en defibrilleren’ te geven. 

AED’S in VlAAnDErEn 

Eind 2007 waren volgens de overheid 300 automatische 

externe defibrillatoren geregistreerd en 

zaten nog zo’n 100 dossiers in de pijplijn. In tal van 

gemeenten en steden werden in het kader van het 

programma ‘Steden en Gemeenten Hartveilig’ AEDtoestellen 

geplaatst. Vele gemeenten en steden 

namen de aankoop van één of meerdere AED’s 

bovendien op in de begroting voor 2008. Ook alle 

100-ambulances zijn uitgerust met een AED. 

WaaRom aEd-toEstEllEn VEilig zijn 

AED’s geven nooit ten onrechte een shock. Het 

toestel voert een analyse van het hartritme uit en 

interpreteert het. Afhankelijk van het resultaat zal 

het toestel schokken of niet. Het toestel begeleidt 

de eerstehulpverlener bovendien doorheen de 

hulpverlening met duidelijke gesproken instructies: 

de stem adviseert de hulpverlener om de 

hulpdiensten te bellen, om de elektroden van de 

AED te kleven, om te beademen en om hartmassages 

te geven. 


helpen 

actief bij rampen, preventief bij evenementen 

Genieten van muziek op Werchter? Dat kan met een gerust hart, want het Rode Kruis staat er 

paraat als er iets gebeurt. Ook bij tal van evenementen in het Sportpaleis van Antwerpen of 

tijdens de Dodentocht in Bornem stonden vrijwilligers tijdens de hele duur van het evenement 

gereed om hulp te bieden. Naast preventieve hulpacties zijn onze vrijwilligers paraat bij rampen. 

Het Rode Kruis is er immers een erg belangrijke schakel bij de medische hulpverlening. 

rampenparaatheid: dag en nacht voorbereid op het ergste 

Een kettingbotsing tijdens de 

ochtendfile, een brand in een appartementsgebouw, 

een gaslek 

op een bedrijventerrein of een 

overstroming die een woonwijk 

blank zet. Gemiddeld gebeurt er 

in Vlaanderen om de vijf dagen 

een ramp. Rode Kruis-Vlaanderen 

staat iedere keer klaar om hulp te 

bieden. Gelukkig is de schade en 

het aantal slachtoffers bijna altijd 

beperkt. 

RuggEngRaat Van dE 

mEdisChE hulpVERlEning 

Elke ramp betekent chaos: slachtoffers 

zijn in paniek en willen zo 

snel mogelijk geholpen worden. 

Hulpverleners, urgentieartsen, 

ambulanciers en spoedverpleegkundigen 

komen uit alle hoeken 

aanwaaien en hebben geen overzicht 

over de hele situatie. 

hoE WERKt hEt? 

Vaak alarmeert een betrokkene of 

een voorbijganger het hulpcentrum 

100 na een ramp. Het hulpcentrum 

contacteert vervolgens 

de dispatching van Rode Kruis- 

Vlaanderen en geeft de belangrijkste 

info door. De dispatching 

zet de Rode Kruishulpverlening in 

gang en beslist welke Rode Kruismiddelen 

ingezet worden. 


Rode Kruis-Vlaanderen neemt 

een unieke positie in tijdens de 

rampenhulpverlening: we vormen 

de ruggengraat van de medische 

hulpverlening. Bij een ramp zorgen 

we met ons materiaal en onze 

expertise voor een goede omkadering 

voor de medische hulpverlening, 

we zorgen voor structuur 

in de chaos, zowel voor hulpverleners 

als voor slachtoffers. 

Als er een ramp gebeurt, levert 

Rode Kruis-Vlaanderen eerst en 

vooral logistieke ondersteuning 

voor de medische hulpverlening: 

we zetten een hulppost op en leveren 

snel medisch materiaal aan. 

In een vooruitgeschoven hulppost 

worden alle gekwetsten 

geëvalueerd. Interventie- en verzorgingsploegen, 

bemand door 

Rode Kruisvrijwilligers, zijn snel 

ter plaatse en staan in voor brancardage 

en voor de verzorging 

van de licht gekwetsten. Het Rode 

Kruis stelt ook ziekenwagens ter 

beschikking die gewonden naar 

het juiste ziekenhuis vervoeren als 

dat nodig is. 

Vrijwilligers van de Rode Kruisdienst 

Dringende Sociale Interventie 

(zie ook blz. 42) controleren de 

lijsten met slachtoffers en rijden 

onmiddellijk naar de omliggende 

ziekenhuizen om de stand van za- 

ken van de slachtoffers op de voet 

te volgen en door te geven aan familieleden. 

intERVEntiEs in 2007 

In 2007 kreeg Rode Kruis-Vlaanderen 

80 alarmeringen. In driekwart 

van de gevallen moesten we ook 

echt uitrukken. De SIT (Snelle Interventie 

Teams, zie blz. 37) rukte 

22 keer uit. Enkele voorbeelden: 

• 20 maart: busongeval te Poelkapelle 

met 16 slachtoffers; 

• 26 april: treinongeval in 

Izegem; 

• 7 juni: oorlogsbom bij Leuven 

met evacuatie van de buurt; 

• 8 juni: chloordampen in een 

bedrijf in Dilsen-Stokem; 

• 10 juni: busongeval met Engelse 

kinderen in Slijpe (Middelkerke); 

• 2 provinciale oefeningen in 

Oost-Vlaanderen: opleidingsoefening 

voor directeurs medische 

hulpverlening in Gent en 

Seveso-oefening in Wetteren 

voor de hulpdiensten uit de 

wijde regio; 

• 2 juli: voedselvergiftiging van 

scouts op kamp in Fraipont; 

• 20 november: gaslek in Halle; 

• 30 december: appartementsbrand 

in Blankenberge.

inVEstEREn in RampEnpaRaathEid 

Onze rol in de rampenparaatheid kunnen we enkel 

waarmaken door regelmatig te investeren in vernieuwingen 

van materiaal en werkwijze. 2007 was 

een cruciaal jaar voor onze rampenhulpverlening: 

we legden de basis voor investeringen in rampenhulpverlening. 

In elke provincie staan meerdere Snelle Interventie 

Teams (SIT’s) klaar om uit te rukken als dat nodig 

is. Vrijwilligers zorgen voor permanentie van 

deze SIT’s en kunnen binnen het half uur in actie 

schieten. Rode Kruis-Vlaanderen zal in 2008 

zo’n 900.000 euro investeren in de vernieuwing 

en uitbouw van de SIT’s in elke provincie. Dat is 

de grootste investering in rampenhulpverlening in 

tientallen jaren en wellicht zullen er de volgende 

jaren nog meer initiatieven volgen. 

Eind 2008 komen er in elke provincie twee nieuwe 

mEER CijfERgEgEVEns oVER onzE hulp Bij RampEn op: 


SIT-wagens bij. Eén wagen zal medisch materiaal 

bevatten, de andere zal alle logistiek materiaal vervoeren 

dat nodig is om de medische hulpverlening 

bij een ramp te ondersteunen. 

De voordelen van deze forse investering? 

• De nieuwe wagens zijn volledig conform de bestaande 

regelgeving. 

• De nieuwe wagens zijn uitgerust met de modernste 

materialen. Elke logistieke SIT-wagen 

zal bijvoorbeeld een opblaasbare tent bevatten 

die op 40 seconden recht staat. Zo besparen 

hulpverleners kostbare tijd bij de opbouw van 

een vooruitgeschoven hulppost. 

• Standaardisering: elke SIT-wagen bevat dezelfde 

materialen. Zo verloopt de hulpverlening in 

elke provincie op dezelfde manier. Bovendien 

kunnen wagens bij grote rampen ook in andere 

provincies ingezet worden en is iedereen vertrouwd 

met de inhoud. 


stRuCtuREEl oVERlEg 

Om de rampenparaatheid te verhogen 

en beter voorbereid te zijn 

op een ramp, is er overleg nodig 

met alle betrokken hulpdiensten. 

Ook bij rampen zijn concrete afspraken 

belangrijk om de omvang 

van de ramp zo beperkt mogelijk te 

houden. Zowel de medische diensten, 

de brandweer, de politie, het 

hulpcentrum 100 en de overheden 

die al deze diensten coördineren, 

moeten op elkaar afgestemd zijn. 

In 2007 onderhandelde Rode 

Kruis-Vlaanderen met de overheid 

(FOD Volksgezondheid) over 

een conventie die de rol van Rode 

Kruis-Vlaanderen beter vastlegt en 

bepaalt dat de overheid de investering 

en operationele kost van de 

rampenhulpverlening (SIT’s) financieel 

ondersteunt. 


Altijd een rode Kruispost in de buurt 

Maar liefst 184.000 uren lang stonden 

onze Rode Kruishulpverleners 

in 2007 in herkenbare uniformen 

langs de zijlijn van het voetbalveld 

of op een hoek van het festivalterrein. 

Hun goed uitgeruste eerstehulppost 

garandeert een snelle en 

correcte eerstehulpverlening. Als 

er iets gebeurt, kunnen ze onmiddellijk 

ter hulp snellen. 

6.535 goed opgeleide vrijwilligers 

verzorgden in 2007 meer dan 

50.000 slachtoffers met vooral kleine, 

maar soms ook grote verwondingen 

op 8.300 evenementen. 

aantal gEREgistREERdE VRijWilligERsuREn pER sooRt hulpaCtiE 

2.019 

13.116 

45.988 

4.115 

4.878 

24.657 

56.794 

12.463 

20.815 

Balsporten 

Atletiek 

Wielersport 

Evenementen 

Motorsporten 

Gevechtssporten 

Paardensport 

Watersporten 

Overige 

Totaal: 184.844 uur 

mEER CijfERgEgEVEns oVER onzE pREVEntiEVE hulpVERlEning op: 

jaaRVERslag.RodEKRuis.BE.

“Nooit meer”, zuchteN vele waNdelaars als ze de rode KruisteNt biNNeNstrompeleN. maar 

Nadat oNze vrijwilligers huN pijNlijKe voeteN hebbeN verzorgd eN huN stijve spiereN 

hebbeN gemasseerd, zieN de waNdelaars het opNieuw volledig zitteN. 

100 kilometer blaren 

Rode Kruishulpverleners in actie op de Dodentocht in Bornem 

Duizenden sportievelingen overrompelen midden 

augustus de gemeente Bornem om er deel 

te nemen aan de Dodentocht. Een wandeltocht 

van 100 km: dat levert gegarandeerd blaren, stijve 

spieren en uitdrogingsverschijnselen op, en een 

hele reeks kleinere en grotere kwaaltjes. Daarom 

staat het Rode Kruis over het hele parcours paraat 

om de wandelaars eerste hulp én morele steun te 

bieden. 

De Rode Kruisposten zijn goed voorbereid: bedjes 

staan netjes uitgestald aan weerszijden van een ta- 

fel vol verzorgingsmateriaal en massageolie. Aan 

het onthaal scant een vrijwilligster de wandelaars 

op zoek naar verzorging en toont hen de weg naar 

de voetbadjes. Daar ontfermt een Rode Kruisvrijwilliger 

zich over de uitgeputte wandelaar. 

Het Rode Kruis diende in 2007 in alle hulpposten 

samen 3.500 verzorgingen toe. 372 Hulpdienstvrijwilligers 

bemanden 11 hulpposten en 11 ziekenwagens, 

daarvoor kwamen vrijwilligers uit 4 provincies 

inspringen. De centrale commandowagen 

coördineerde de hulpverleningsactie. 


105: naar een centrale Ziekenwagendienst 

Al eens meegemaakt? Je moet naar 

het ziekenhuis, maar je geraakt er 

zelf niet. Vaak is er geen dringende 

reden om het nummer 100 te bellen, 

maar heb je wel nood aan de 

hulp van opgeleide ambulanciers 

en een aangepast voertuig om er 

te geraken. Dan bel je 105. Op dat 

nummer bereik je de ambulanciers 

die instaan voor het niet-dringend 

liggend ziekenvervoer van Rode 

Kruis-Vlaanderen. 

hoE hEt BEgon 

Tot begin 2007 was de 105-ziekenwagendienst 

erg versnipperd. 

In totaal verzorgden 39 afdelingen 

ziekenvervoer. De grootte van de 

diensten was echter zeer verschillend: 

16 afdelingen en afdelingsgroeperingen 

(PHE’s en CAP’s) 

waren verantwoordelijk voor 80 % 

van het ziekenvervoer. Sommige 

delen van Vlaanderen werden 

bovendien helemaal niet bediend 

door de 105-dienst. Voornamelijk 

de kleinere diensten hadden moeite 

om de nodige vervangingsinvesteringen 

te doen. Een hervorming 

drong zich op. 

dE hERVoRming 

Na een financiële analyse in 2006 

volgde de eerste fase van de reorganisatie 

van het 105-ziekenvervoer 

in 2007: de oprichting van 

een Centrale Ziekenwagendienst. 

Het uiteindelijke doel is een kwaliteitsvolle 

ziekenwagendienst tot in 

alle uithoeken van Vlaanderen. 

In 2007 werden vijf grote ziekenwagendiensten 

in deze Centrale Ziekenwagendienst 

ondergebracht: 

Provinciale Hulpeenheid (PHE) 

Antwerpen, PHE Oost-Vlaanderen, 

Centrale Ambulancepost (CAP) 

Boom-Rupel, CAP Zuid-West-Brabant 

en CAP Dijleland. Zij zijn samen 

goed voor 50 % van de omzet 

en van de personeelsleden. Ook 

500 Rode Kruisvrijwilligers zijn als 

ambulancier verbonden aan de 


Centrale Ziekenwagendienst. 

In 2008 volgt fase twee van de 

hervorming en worden aangrenzende 

diensten opgenomen. Verwacht 

wordt dat 13 afdelingen zullen 

toetreden. Op dat moment zal 

de Centrale Ziekenwagendienst 

80 % van de omzet van het 105ziekenvervoer 

in Vlaanderen voor 

zijn rekening nemen. 

VERVoERsplatfoRm gaRandEERt 

REChtEn patiëntEn 

Samen met de mutualiteit Euromut 

zette Rode Kruis-Vlaanderen 

in 2007 een vervoersplatform op. 

Patiënten die de centrale dienst 

van dit platform bellen, vinden 

automatisch de meest geschikte 

vervoersvorm voor hun noden. 

Rekening houdend met de mogelijkheden 

en beperkingen van de 

patiënt, regelt het platform niet alleen 

een rit met de ziekenwagen, 

maar ook een taxi, vrijwilligersvervoer, 

rolwagenvervoer en zelfs het 

openbaar vervoer voor de patiënt. 

EVolutiE in hEt aantal RittEn mEt dE 105-ziEKEnWagEns 

80.000 

70.000 

60.000 

50.000 

40.000 

30.000 

20.000 

10.000 

2002 

73.649 

2003 

75.823 

2004 

76.522 

2005 

VooRdElEn Van dE CEntRalE 

ziEKEnWagEndiEnst: sChaalVERgRoting 

• Vernieuwd wagenpark: de 

nieuwe Centrale Ziekenwagendienst 

zorgt op nationaal 

niveau voor de aankoop van 

nieuwe auto’s. Die zijn uitgerust 

met kwalitatief en gestandaardiseerd 

materiaal. 

• Overzichtelijke kostenstructuur: 

het wagenpark van de 

Centrale Ziekenwagendienst 

wordt regelmatig vervangen 

om kosten voor herstellingen 

en onderhoud tot een minimum 

te herleiden. De boekhouding 

van de Centrale Ziekenwagendienst 

gebeurt bovendien centraal. 

• Efficiëntere inzet van vrijwilligers, 

personeel en middelen. 

81.107 

2006 

76.948 


78.221

Het gevoel dat ik iets goeds gedaan heb 

Vrijwilliger Eddy over de Centrale Ziekenwagendienst 

“Eigenlijk is dit mijn kinderdroom die uitkomt. 

Iedere jongen wil toch later, als hij groot is, 

mensenlevens redden? Nu kan ik dat in mijn 

vrije tijd doen!” Toen Rode Kruis-Deinze in 

2007 startte met niet-dringend ziekenvervoer, 

sprong Eddy Gailliaert (50) meteen op de kar. 

“Ik volgde zo snel mogelijk de nodige opleidingen 

om als vrijwillige ambulancier mee te 

draaien.” 

Van maandag tot donderdag zorgen betaalde 

ambulanciers van Rode Kruis-Deinze voor het 

niet-dringend ziekenvervoer, op vrijdag en in het 

weekend nemen vrijwilligers het werk over. Eddy: 

“Ik probeer om de twee weken op vrijdag mee te 

rijden. Soms neem ik daarvoor een dagje vrij. Gelukkig 

is mijn werkgever erg flexibel.” 

Een degelijke opleiding is essentieel voor elke ambulancier, 

maar niet voldoende. Daarom volgen 

vrijwilligers regelmatig bijscholingen en ze nemen 

ook de tijd om ervaringen uit te wisselen. “Die nabesprekingen 

verbeteren onze vrijwilligerswerking. 

Problemen gooien we onmiddellijk op tafel en worden 

uitgepraat. Onze verantwoordelijke staat ook 

steeds klaar: we kunnen hem dag en nacht bellen 

met een vraag. De sfeer is prima, en dat verklaart 

waarom zoveel mensen hun uren vrijwillig afstaan 

om patiënten te vervoeren. We zijn pas gestart en 

toch telt onze afdeling al 12 vrijwillige ambulanciers.” 

“Als ambulancier doe je veel meer dan patiënten 

vervoeren, je probeert hen ook op hun gemak te 

stellen. Want het is best angstaanjagend om in een 

ziekenwagen vervoerd te worden. Sommige mensen 

willen met rust gelaten worden, anderen hebben 

nood aan een babbeltje. Ik breng regelmatig 

kankerpatiënten naar het ziekenhuis voor bestralingen. 

Dan snijd ik altijd luchtige gespreksonderwerpen 

aan. Ze worden dagelijks met hun ziekte geconfronteerd 

en op weg naar de bestraling willen 

ze het liever over iets anders hebben. Als mensen 

opgewekt babbelen over koetjes en kalfjes, dan 

heb ik het gevoel dat ik iets goeds gedaan heb. Ik 

heb ervoor gezorgd dat ze zich even geen zorgen 

maakten.” 

Eddy startte drie jaar geleden als Hulpdienstvrijwilliger. 

“Ik nam me voor om twee preventieve hulpdiensten 

per maand te bemannen. Dat vond ik 

toen een behoorlijke tijdsinvestering. Maar tegenwoordig 

neem ik er vaak een extra shift bij. Ik doe 

het gewoon graag. Stel je voor dat jij hulp nodig 

hebt, dan ben je toch blij als je geholpen wordt? Ik 

vind het fijn om me vrijwillig in te zetten bij het Rode 

Kruis en de dankbare reacties van patiënten bewijzen 

dat dit een zinvolle vrijetijdsbesteding is.” 


Dringende sociale interventie 

Tijdens de zomervakantie trekt 

een groep jongeren met de jeugdbeweging 

naar Tsjechië. Een fantastisch 

kamp… tot die ene dag: 

één van de jongeren verongelukt 

tijdens een spel. De groep is in 

shock, de dienst Dringende Sociale 

Interventie van het Rode Kruis 

wordt onmiddellijk verwittigd. Twee 

vrijwilligers vliegen meteen naar 

Tsjechië om de groep te begeleiden. 

In België zorgen vrijwilligers 

ondertussen voor de begeleiding 

van de wachtende ouders. 

zElfREdzaamhEid Bij jEugd- 

VEREnigingEn VERhogEn 

Jeugdbewegingen vinden de weg 

naar de dienst Dringende Sociale 

Interventie (DSI) met de vraag 

voor psychosociale hulp na een 

ongeluk op kamp of tijdens een 

weekendactiviteit. DSI verleent 

psychosociale ondersteuning aan 

de verantwoordelijken en aan de 

groep. Daarnaast geeft de dienst 

ook opleidingen aan jeugdbewegingen 

zodat zij zelf de eerste opvang 

kunnen organiseren. 

In 2007 organiseerde DSI, samen 

met Jeugd Rode Kruis, een vorming 

voor 20 verantwoordelijken 

uit het jeugdwerk. In deze opleiding 

is aandacht voor de noden 

van de slachtoffers: de kinderen, 

de monitoren en de familieleden. 

De verantwoordelijken leren wat ze 

zelf kunnen doen, maar ook hoe 

DSI ondersteuning kan bieden. 

De ondersteuning door DSI kan 

bestaan uit telefonische coaching. 

De dienst kan echter ook bijstand 

ter plaatse verlenen. In dit geval 

zorgt DSI voor ‘defusing’ en psycho-educatie. 

Dit houdt in dat DSIhulpverleners 

de groep opvangen 

en hen uitleggen wat er precies 

gebeurd is en wat de logische reacties 

op een schok zijn. Ze praten 

met de deelnemers over de dingen 


waarmee zij worstelen. 

DSI neemt de hulpverlening nooit 

over, maar staat de verantwoordelijken 

bij en overlegt met de verantwoordelijke 

begeleiders over 

de beste gang van zaken. 

oplEiding in gEVangEnissEn 

Een gijzeling of een vechtpartij 

waarbij een bewaker betrokken 

raakt: na incidenten in gevangenissen 

hebben de bewakers soms 

psychologische problemen. Daarom 

organiseert DSI ook opleidingen 

in gevangenissen zodat collega’s 

de betrokkenen goed kunnen 

opvangen na een incident. 

In 2007 leidde Rode Kruis-Vlaanderen 

in 17 gevangenissen 170 

personeelsleden (penitentiaire 

beambten en anderen) op. Zij 

leerden alle kneepjes van de eerstelijnshulpverlening: 

ze weten 

wat de aandachtspunten zijn bij 

psychologische hulpverlening en 

wanneer het zinvol is om een collega 

door te verwijzen naar gespecialiseerde 

hulpverleners. Deze 

mensen vormen in hun gevangenis 

een Collegiaal Opvangteam 

(COT). 

EmERgEnCy CaRE tEam VooR 

dE Raad Van EuRopa 

De Raad van Europa stelde, samen 

met DSI, een rampenplan op. 

Daarvoor werden 360 werknemers 

van de Raad door DSI opgeleid. 

Zij zullen zorgen voor de telefonische 

ondersteuning van een internationaal 

crisiscallcenter. 

Na een ramp wordt er onmiddellijk 

een callcenter geopend. De 

medewerkers van het Emergency 

Care Team verzamelen op rendezvouspunten 

en worden door een 

shuttledienst naar het callcenter 

gebracht. Het taalgebonden tele- 

foonnummer wordt via de lokale 

media van elke lidstaat bekend 

gemaakt. 

Het team, dat bestaat uit telefonisten 

die samen 23 talen spreken, 

bemant het crisiscentrum van 

waaruit informatie over de ramp 

en de identiteit van de mogelijke 

slachtoffers verzameld en doorgegeven 

wordt. 

ondERstEuning Van RodE 

KRuishulpVERlEnERs 

De Hulpdienstvrijwilligers van het 

Rode Kruis komen vaak als eerste 

ter plaatse na een ongeval. Tijdens 

een preventieve hulpactie bieden 

ze hulp, maar soms kan hulp niet 

meer baten. Vrijwilligers kunnen na 

zo’n gebeurtenis dezelfde bijstand 

gebruiken als alle andere betrokkenen 

bij een ongeval. Daarom 

kan een psychologische debriefing 

na een ongeluk aangewezen 

zijn. Ook andere vormen van opvang 

zijn mogelijk: DSI-vrijwilligers 

begeleiden een groepsgesprek of 

praten individueel met de betrokken 

hulpverleners. 

goEdE VRijWilligERsWERKing 

DSI telt 148 hooggespecialiseerde 

kernvrijwilligers. Zij zijn getraind 

om in een korte tijdspanne een 

onthaalcentrum voor honderden 

mensen op te richten, om 

slachtoffers en familieleden af te 

schermen van pers, om mensen 

psychosociale ondersteuning te 

bieden… Deze hoge specialisatiegraad 

vraagt een intensieve opleiding 

van de vrijwilligers. Omwille 

van deze grote investering is het 

belangrijk dat de vrijwilligers ruime 

tijd meedraaien in de werking. De 

motivatie van vrijwilligers is daarom 

een belangrijk aandachtspunt 

van DSI.

intERVEntiEs in 2007 

In 2007 kwamen DSI hulpverleners 

in 37 gevallen ook 

effectief ter plaatse. In totaal 

werden 159 vrijwilligers ingezet. 

Enkele voorbeelden: 

• 14 januari: voetballer van 

14 jaar overlijdt 

• 28 januari: busongeval in 

Wurtzburg (Duitsland) 

• 23 februari: gevel stort in 

bij bouwwerkzaamheden 

• 26 april: trein rijdt in op 

trein in Izegem 

• 4 juli: brand in de Carnotstraat 

in Antwerpen 

• 8 juni: chloordampen in 

Dilsen 

• 26 juni: interventie op 

school in Hofstade 

• 2 juli: kinderen op kamp 

worden ziek nadat ze 

besmet water dronken in 

Fraipont 

• 20 augustus: jongere 

overlijdt op kamp in Tsjechië 

• 20 november: evacuatie 

na gaslek in Geraardsbergen 

VoRming En adViEs aan dERdEn (naaR tijdsinVEstERing) 

DSI wil bijdragen aan de zelfredzaamheid van bedrijven tijdens 

en onmiddellijk na een ramp. Daarom geven we opleidingen en 

advies. We begeleiden organisaties bij het opmaken van een 

intern noodplan en het organiseren van oefeningen. 

21 % 

9 % 

3 % 

8 % 

oEfEning BaaRt Kunst 

DSI organiseerde in 2007 vijf rampoefeningen voor het Emergency Care 

Team van de Raad van Europa. Telkens namen 300 hulpverleners deel 

aan de oefening. Er werden 350 gepersonaliseerde situatieschetsen 

opgesteld, die de situatie van één ongerust familielid, op zoek naar een 

werknemer uit de Raad van Europa, bevatten. De helft van de hulpverleners 

vertolkte de rol van hulpverlener, de andere helft speelde een 

ongerust familielid. In een tweede deel van de oefening werden de rollen 

omgedraaid. Ook voor de coördinatoren van de hulpverleners was 

dit hun vuurdoop. 

59 % 

Overheden, Collegiale 

Opvangteams, leger 

Jeugdwerk 

Banken 

Europese instellingen 

Bedrijven (voornamelijk 

Brussels Airport) 

NATIONALE WERKING 43

jeugd Rode Kruis 

Jongeren leren eerste hulp 

Pats, een bal tegen haar neus, in het midden van de speelplaats. 

Hanne verbijt haar tranen. Geen paniek: haar beste 

vriendinnetjes weten raad. Ze leerden net als Hanne alles 

over eerste hulp tijdens de initiatie Wonde®kids. Hanne is 

dus in goede handen. Tien minuutjes neus dichtknijpen in 

leeshouding en die bloedneus is alweer verleden tijd. 

niEuWE 

EERstEhulppuBliCatiEs 

In september lanceerde Rode 

Kruis-Vlaanderen nieuwe eerstehulprichtlijnen. 

Jeugd Rode Kruis 

paste daarom al zijn eerstehulpcursussen 

voor kinderen en jongeren 

aan. Met succes: in 2007 gingen 

meer dan 16.000 eerstehulppakketten 

over de toonbank. Dat is 

tweemaal zoveel als in 2006. 

Nieuw aan de eerstehulppakketten 

en -initiaties is dat er een extra luikje 

werd toegevoegd over omgaan 

met verkeersslachtoffers. Hiervoor 

werkten we samen met Zebra vzw. 

in ‘t niEuW 

In september 2007 pakte Jeugd 

Rode Kruis uit met een nieuw 

logo. Het vernieuwde logo bracht 

een nieuwe uitstraling mee: Jeugd 

Rode Kruis blijft de missie van het 

Rode Kruis uitdragen, maar doet 


dit op een eigen, speelse manier. 

Het nieuwe logo bracht een vernieuwde 

folderlijn en een frisse 

look voor de website mee. Ook 

heel wat promotiemateriaal en 

een kledinglijn zagen het levenslicht. 

De verkoopscijfers spreken 

voor zich. Met meer dan 1.500 

verkochte T-shirts, 700 sweaters 

en 110 vlaggen is het nieuwe logo 

al helemaal ingeburgerd bij onze 

vrijwilligers en zorgt het voor een 

grote zichtbaarheid van Jeugd 

Rode Kruis. 

Al deze nieuwigheden kregen 

de Jeugd Rode Kruisvrijwilligers 

voorgeschoteld op de jaarlijkse 

Startdag. 250 Jeugd Rode Kruisvrijwilligers 

zakten hiervoor op 8 

september af naar het militair domein 

in Hechtel-Eksel. Dat zijn er 

100 meer dan vorig jaar. 

naamBEKEndhEid 

Jeugdbewegingen maken steeds 

meer gebruik van ons didactisch 

materiaal en contacteren ons voor 

eerstehulpinformatie. Jeugd Rode 

Kruis wordt binnen het jeugdwerk 

duidelijk beschouwd als een referentie 

in eerste hulp. In 2008 

bouwen we verder aan deze rol en 

vernieuwen we onze eerstehulpini- 

tiatie voor jeugdleiders en zullen 

we onze expertise promoten naar 

het jeugdwerk. 

Naambekendheid verwierven we 

ook als nationale trekker van de 

Dag van de Jeugdbeweging en 

door deel te nemen aan talrijke 

evenementen. Zo bemanden we 

o.a. op Mano Mundo een Bizarre 

bib (een bib met levende boeken). 

12.000 kinderen leerden Jeugd 

Rode Kruis kennen op de kinderrechtendorpen. 

Die dorpen kon 

je bewonderen op vijf kinderfestivals: 

naast coole optredens en te 

gekke attracties maken kinderen 

er kennis met ‘kinderrechten’. Ze 

ontdekten via onze speelse stand 

‘Gezondheid? Proost!’ hoe kinderen 

in Namibië elke dag kilometers 

moeten lopen om drinkbaar water 

te halen. 

sCholEn in dE Ban Van WatER 

4 miljoen mensen sterven jaarlijks 

door een gebrek aan drinkwater. 

Jeugd Rode Kruis wilde kinderen 

en jongeren bewust maken van 

deze waterproblematiek en nodigde 

daarom op 20 december 

scholen uit tijdens Music for Life. 

Leerlingen konden er een educatief 

programma doorlopen met 

twee interactieve watertentoonstellingen, 

een waterparcours en een 

electrokwis per fiets. Daarnaast 

boden we drie gratis lespakketten 

rond water voor verschillende 

leeftijden aan op onze site. Hiervoor 

werkten we samen met Protos 

(www.protos.be).

EERstE hulp op sChool 

Jeugd Rode Kruis brengt eerste hulp binnen de 

klaslokalen. We zetten een stafmedewerker op onderwijs 

en waren aanwezig op vijf onderwijsbeurzen 

in 2007. Daar stelden we ons onderwijsaanbod 

voor het lagere en secundaire onderwijs voor. 

Een eerstehulpteam op school? In Duitsland is dit 

al helemaal ingeburgerd. Dat kan in Vlaanderen 

ook, dacht Jeugd Rode Kruis. En dus lanceerde 

het in 2007 het nieuwe eerstehulpproject JOS – 

Jongerenhelper Op School - voor het onderwijs. 

samEnWERKing 

In 2007 ondernamen we heel wat initiatieven om 

Jeugd Rode Kruis intern en extern bekend te maken. 

Zo organiseerden we een Europees uitwisselingsweekend 

voor Jeugd Rode Kruispersoneelsleden 

en -vrijwilligers uit 30 landen en namen we 

deel aan het 5e Europese Congres over reanimatie, 

medische hulpverlening en preventie in Oostende. 

Samen met onze collega’s van het Duitse 

en Oostenrijkse Jeugd Rode Kruis verzorgden we 

hier het luik rond eerste hulp naar kinderen en jongeren 

toe. 

2007: jEugd RodE KRuis in CijfERs 

• Aantal Jeugd Rode Kruiskernen: 97 

• Totale eerstehulpbereik: 17.074 kinderen en 

jongeren 

• Aantal verspreide infofolders: 36.378 

• Aantal unieke bezoekers op onze website: 

32.400 

• Aantal jeugdmonitoren (opgeleide eerstehulplesgevers): 

160 

• Aantal initiatoren (opgeleide lesgevers voor 

de eerstehulpinitiaties): 84 

• Aantal Jeugd Rode Kruisvrijwilligers: 1.078 

lEuK WEEtjE 

Op het congres in Oostende ontmoetten we het 

Jeugd Rode Kruis van Malta. Ze waren erg onder 

de indruk van onze eerstehulppakketten. In 2008 

komen ze naar Vlaanderen om ons eerstehulpaanbod 

te bekijken om zich hierop te baseren voor 

hun eigen aanbod. 

mEER infoRmatiE oVER jEugd RodE KRuis: 


EERstEhulppuBliCatiEs in niEuW KlEEdjE 

WondE®Kids 

Een korte kennismaking 

met eerste hulp 

voor 6- tot 9-jarigen. 

hulpKiCK 

Een initiatie voor 

kinderen van 10 tot 

12 jaar 

BRoodjE gEWond 

Jongeren van 13 

tot 16 leren wat ze 

moeten doen bij een 

ongeval. 

hElpERtjE 

Een uitgebreide eerstehulpcursus 

voor 

10- tot 12-jarigen. 

junioR hElpER 

Voor jongeren tussen 

13 en 15 die het tot 

eerstehulpexpert willen 

schoppen. 


wATEr UiT EEn pomp… hET wAS EErST EEn BEETjE gEK, mAAr 

hEt is WEl VEEl handigER dan altijd naaR dE BRon tE moEtEn 

lopEn. hEt WatER smaaKt ooK VEEl BEtER.

Wereldwijde 

solidariteit. 

onzE WERKing WEREldWijd 

. Noodhulp. Snelle hulp dankzij wereldwijde aanwezigheid 48 

. Overzichtskaart. Onze activiteiten wereldwijd 52 

. Structurele hulp. Rampen helpen voorkomen 54 

. Music for Life. Stille rampen halen spotlights 56 

. Tracing. Spoorloos? Het Rode Kruis helpt zoeken 58 

. Internationaal Humanitair Recht. Beschermer in oorlogstijd 60 

. Opvang voor asielzoekers. Opvang, maar ook begeleiding en vorming 62 

WERKING WERELDWIJD 47

noodhulp 

Snelle hulp dankzij wereldwijde aanwezigheid 

Het Rode Kruis biedt hulp aan getroffenen van rampen overal 

ter wereld. We zijn al ter plaatse nog voor een ramp slachtoffers 

maakt: dat is de sterkte van ons wereldwijde netwerk 

van zusterverenigingen. Na een ramp schiet het Internationale 

Rode Kruis onmiddellijk in actie om de plaatselijke Rode Kruisvereniging 

tijdelijk te ondersteunen bij de hulpverlening. 

hoe biedt het rode Kruis noodhulp? 

Een voorbeeld uit mozambique 

In januari en februari 2007 overstroomden 

grote delen van Mozambique 

na dagen van hevige 

regen. Huizen, scholen, gezondheidscentra 

en landbouwgewassen 

werden vernield. 163.045 

mensen verloren hun huis. Op 22 

februari woedde de tropische cycloon 

Favio over het al getroffen 

gebied. 6.000 huizen werden vernield, 

20.800 hectare landbouwgewassen 

raakten verwoest. 133.670 

bijkomende mensen werden getroffen 

door dit natuurgeweld. Het 

Internationale Rode Kruis reageerde 

onmiddellijk en onderzocht ter 

plaatse welke hulp de getroffen 

bevolking het meest dringend nodig 

had. 

hoE BEpaaldE hEt RodE KRuis 

WElKE hulp noodzaKElijK is? 

Het FACT (Field Assessment and 

Coordination Team) van het Internationale 

Rode Kruis bracht, 

samen met het Mozambikaanse 

Rode Kruis en de lokale overheid, 

de behoeften van het getroffen gebied 

in kaart. 120.000 ontheemde 

Mozambikanen hadden dringend 

nood aan tijdelijk onderdak, ba- 

48 WERKING WERELDWIJD 

sishulpgoederen, zuiver water en 

sanitaire voorzieningen. Vervolgens 

stuurde het Internationale 

Rode Kruis een hulpvraag uit naar 

de zusterverenigingen, waaronder 

Rode Kruis-Vlaanderen. 

WElKE hulpgoEdEREn stuuRdE 

RodE KRuis-VlaandEREn? 

Rode Kruis-Vlaanderen zamelde 

1.002.672 euro in. Daarmee konden 

we 4.000 kooksets, 5.000 dekens, 

2.500 plastic zeilen, 300.000 

stuks lichaamszeep, 21.000 kg 

waszeep en 1.200 familietenten 

aankopen. Daarbij deden we zoveel 

mogelijk een beroep op de 

lokale economie of op lokale voorraden. 

De zeep kochten we bij lokale leveranciers. 

Een afgevaardigde van 

Rode Kruis-Vlaanderen voerde het 

aankoopproces ter plaatse en in 

eigen beheer uit. Kooksets, dekens 

en plastic zeilen kochten we 

aan uit de beschikbare voorraden 

van het Internationale Rode Kruis 

in Nairobi. Voor de familietenten 

konden we geen beroep doen op 

de lokale economie of regionale 

noodhulp in 10 landEn 

Rode Kruis-Vlaanderen bood in 

2007 noodhulp in Bangladesh, 

Indonesië, Mexico, Mozambique, 

Nepal, Pakistan, Rwanda, Soedan, 

Sri Lanka en Togo. Waar preciesverleende 


noodhulp? En waaruit bestond die 

hulp? Kijk op de uitklapbare wereldkaart 

op blz. 52. 

voorraden. Op basis van een internationale 

offerte bestelde Rode 

Kruis-Vlaanderen de tenten bij een 

Pakistaans bedrijf. 

hoE VERdEEldE hEt RodE 

KRuis hulpgoEdEREn? 

Het Rode Kruis besliste, in nauw 

overleg met de plaatselijke overheid 

en andere hulporganisaties, 

in welke tijdelijke kampen het de 

hulpgoederen zou leveren. Twee 

afgevaardigden van Rode Kruis- 

Vlaanderen, leden van de Emergency 

Response Unit (ERU) van 

het Internationale Rode Kruis hielpen 

het Mozambikaanse Rode 

Kruis om informatie over het terrein 

te verzamelen en te verwerken. 

Ze hielp ook bij de verdeling van 

hulpgoederen. Dankzij de plaatselijke 

Rode Kruisvrijwilligers werden 

die goederen ook verdeeld in afgelegen 

en moeilijk toegankelijke 

gebieden.

Efficiëntie troef, ook bij noodhulp. 

Een voorbeeld uit Zuidoost-Azië. 

Op 26 december 2007 was het precies drie jaar 

geleden dat een zware tsunami 10 landen rond 

de Indische Oceaan trof. De treurige eindbalans: 

meer dan 226.000 doden en honderdduizenden 

ontheemde slachtoffers. Dankzij de aanwezigheid 

en de paraatheid van Rode Kruisvrijwilligers in de 

getroffen landen kon het Rode Kruis al tijdens de 

eerste uren en dagen na de ramp bijstand verlenen 

aan ruim 1,7 miljoen mensen. 

Ook vandaag nog is Rode Kruis-Vlaanderen actief 

in Zuidoost-Azië. Onze projecten kaderen binnen 

de hulpverlening van het Internationale Rode 

Kruis. Eind 2007 had Rode Kruis-Vlaanderen bijna 

80 % van de fondsen die beschikbaar waren voor 

de slachtoffers van de tsunami besteed. Daarmee 

liggen we perfect op koers: de heropbouw van de 

getroffen landen is immers een hulpverleningsproject 

op langere termijn. De resterende 20 % van de 

ontvangen middelen is toegewezen aan projecten 

in 2008 en 2009. 

Van elke 100 euro die Rode Kruis-Vlaanderen 

ontving om hulp te bieden na de tsunami, ging 

94 euro naar het terrein. Dit betekent dat slechts 

6 % van de geschonken gelden niet voor directe 

hulp werd gebruikt, maar voor de noodzakelijke 

ondersteunende diensten van Rode Kruis-Vlaanderen 

(zoals werkingskosten in Vlaanderen en 

kosten voor fondsenwerving). 

Deze efficiënte resultaten kunnen we boeken 

omdat we de projecten in de getroffen landen 

rechtstreeks opvolgen en uitvoeren, samen met 

plaatselijke Rode Kruisafdelingen en hun vrijwilligers. 

Dit maakt van het Rode Kruis ook één van 

de koplopers tussen de NGO’s op het vlak van 

kostenefficiëntie. 


hEt RodE KRuis is dE spECialist in noodhulp 

Al 15 jaar bundelt het Wereldrampenrapport 

van het Internationale 

Rode Kruis jaarlijks de belangrijkste 

cijfers en evoluties in natuurrampen. 

Het Wereldrampenrapport 

2007 bracht de cijfers van 2006 in 

kaart en werd op 13 december 

2007 aan de Vlaamse pers voorgesteld. 

Het rapport kan gedownload 

worden op www.ifrc.org. 

In 2006 troffen 427 natuurrampen 

de wereld. Dat is een opmerkelijke 

toename: 10 jaar geleden werden 

‘maar’ 236 rampen genoteerd. 

Hoewel het aantal rampen toenam, 

Klimaatsverandering en het Rode Kruis 

In 2002 richtte het Nederlandse Rode Kruis een 

klimaatscentrum op in Den Haag. Dat centrum 

bouwt een brug tussen de klimaatwetenschap en 

de hulpverlening na rampen. De strijd tegen de klimaatsverandering 

kan immers op twee manieren 

gevoerd worden. Veel organisaties bestrijden de 

oorzaken, bijvoorbeeld door de uitstoot van CO 2 te 

beperken. Het Rode Kruis focust bijna uitsluitend 

op de andere kant: we bestrijden de gevolgen voor 

de meest kwetsbaren. 

De hittegolven in 2003 en 2006 en herhaaldelijke 

overstromingen in Roemenië en Bulgarije toonden 

dat de gevolgen van klimaatsveranderingen nu 

al voelbaar zijn in Europa. Toch staat vast dat de 

ontwikkelingslanden het zwaarst getroffen zullen 

worden. Plaatselijke gemeenschappen zijn er sterk 

afhankelijk van sectoren zoals landbouw, veeteelt 

en visvangst die heel gevoelig zijn voor klimaatsverandering. 

Bovendien leven mensen in ontwikkelingslanden 

vaak in gebieden die gevoelig zijn voor 

natuurrampen. Vaak kampen ze nu al met problemen 

zoals een tekort aan drinkbaar water, malaria 

en droogte. Deze problemen zullen door de global 

warming alleen maar toenemen. 

Rode Kruisvrijwilligers op het terrein, die hulp bieden 

na overstromingen, droogtes, hittegolven en 

hevige orkanen, moeten de laatste jaren steeds va- 


daalde het aantal slachtoffers. De 

voorbije tien jaar kwamen jaarlijks 

gemiddeld 120.000 mensen om bij 

rampen. In 2006 lag dat aantal een 

pak lager: 33.733 doden. 

ExpERtisE in huis 

Rode Kruis-Vlaanderen bezit een 

grote expertise op het vlak van 

noodhulp. Die kennis wordt doorgegeven 

aan studenten geneeskunde 

en verpleegkunde tijdens 

gastcolleges in het Instituut voor 

Tropische Geneeskunde en aan 

studenten die een aanvullende 

opleiding volgen in het CIMIC 

(Centrum voor Intercultureel Management 

en Interculturele Communicatie). 

B-Fast (Belgian First Aid and Support 

Team), de snelle interventiestructuur 

van de overheid, garandeert 

dringende hulpverlening in 

het buitenland. Rode Kruis-Vlaanderen 

beheert een deel van het 

materiaal en zorgt voor logistieke 

ondersteuning. Daarnaast stonden 

Rode Kruismedewerkers in voor 

een deel van de opleiding en training 

voor kandidaat-hulpverleners 

van B-FAST. 

ker optreden. Het belang van rampenparaatheidsprogramma’s, 

die een gemeenschap voorbereiden 

op de gevolgen van een ramp, neemt daarom toe. 

Tijdens de cycloon Sidr in Bangladesh boden de 

cycloonschuilplaatsen, die vooraf door het Rode 

Kruis en de Rode Halve Maan werden opgetrokken, 

een veilig onderdak. Tienduizenden mensen 

danken hun leven aan deze schuilplaatsen. 

In gebieden die het meest gevoelig zijn voor de 

gevolgen van de klimaatsverandering zullen deze 

rampenparaatheidsprogramma’s sterk uitgebreid 

moeten worden. 

Tijdens de vierjaarlijkse Internationale Rode Kruisconferentie 

die in november te Genève plaatsvond, 

kwamen de regeringen van nagenoeg alle landen 

ter wereld overeen dat rampenparaatheid een essentieel 

element is van noodhulp en engageerden 

zij zich ertoe om degradatie van het milieu en aanpassing 

aan klimaatsverandering, waar relevant, te 

integreren in hun beleid gericht op de vermindering 

van het risico van rampen en in de rampenplannen 

zelf. 

Alle actoren betrokken in humanitaire hulp en ontwikkelingssamenwerking 

moeten bij het opzetten 

van hun langetermijnplanning samenwerken om 

de mogelijke gevolgen van klimaatsverandering 

voor de meest kwetsbaren op te vangen.

Elk Rode Kruisbericht brengt zoveel geluk 

Interview met afgevaardigde Gail Van Hoever 

Begin 2007 ruilde Gail Van Hoever, bekend van het tv-programma Kijk uit!, haar job als politiecommissaris 

in voor een humanitaire missie bij het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC). Ze 

ging aan de slag als protection delegate in Ethiopië. “Het mooie is dat ik mensen écht kan helpen: 

als ik bij hen over de vloer kom, dan zal hun leven er alleen maar mooier op worden.” 

je bent ‘protection delegate’. wat houdt dat precies in? 

gail Van hoever: “Het ICRC helpt Ethiopiërs 

die willen terugkeren naar hun vaderland nu 

het conflict er voorbij is. Als protection delegate 

- of beschermingsafgevaardigde - organiseer 

ik hun repatriëring. Samen met een team 

van Rode Kruismedewerkers kijk ik erop toe 

dat mensen veilig kunnen terugkeren en goed 

opgevangen worden. Daarnaast neemt het 

bezoeken van gevangenen een belangrijk deel 

van mijn tijd in.” 

waarom hebben deze mensen hulp nodig van het 

Rode Kruis? 

“Niet-begeleide minderjarigen, ouderen en 

zieken zijn kwetsbaar. Zij kunnen niet zonder 

meer terugkeren naar hun land van herkomst. 

Vooraleer we starten met een repatriëring, 

zoek ik de ‘welcoming family’ op. Dat is een 

hele uitdaging: in Ethiopië zoek je niet zomaar 

een adres op in een telefoonboek. Je moet 

mensen persoonlijk gaan opzoeken om er zeker 

van te zijn dat je hen kan bereiken. Als de 

familie opgespoord is en als die bereid is hun 

familielid op te vangen, dan zetten we de repatriëring 

in gang. We zetten dus nooit mensen 

de grens over zonder er zeker van te zijn dat ze 

goed zullen opgevangen worden.” 

Sommigen leven al erg lang gescheiden van hun 

familie. hoe verloopt het eerste contact? 

“Vaak hebben mensen jarenlang geen contact 

meer gehad: ze weten niet eens of hun 

familieleden nog leven. Een Rode Kruisbericht, 

dat via Tracingvrijwilligers bezorgd wordt aan 

de ‘welcoming family’, is dan het eerste teken 

van leven. Het is zo mooi om te zien hoe een 

eenvoudig Rode Kruisbericht zo veel geluk 

kan brengen. Mijn haar komt ervan overeind 

als ik zie hoe intens gelukkig we mensen kunnen 

maken met het werk dat we hier dagelijks 

doen.” 

waarom koos je voor een job als hulpverlener bij 

het rode Kruis? 

“Het ICRC is een organisatie die ik al sinds 

mijn studententijd bewonder. Ik maakte de 

juiste keuze om voor het ICRC te gaan werken: 

dagelijks voel ik de kracht die uitgaat van de 

Rode Kruisbeweging. Als we mensen de grens 

over brengen, voel je gewoon de bescherming 

van het Rode Kruisembleem. Het embleem, 

en de organisatie die het vertegenwoordigt, 

wordt erkend door de autoriteiten. Grenswachten 

respecteren ons werk. De voldoening die 

ik krijg door elke dag het verschil te kunnen 

maken, is de belangrijkste reden waarom ik dit 

werk doe.” 

wat zal je altijd bijblijven van je missie in Ethiopië? 

“De relativiteit van onze dagelijkse problemen 

in Vlaanderen! Als je dat vergelijkt met de 

problemen waarmee mensen hier in Ethiopië 

te kampen hebben… Regelmatig ontmoet ik 

kinderen die jaren geleden hun familie verloren 

door het conflict. Ze zijn helemaal alleen naar 

een ander land getrokken waar ze niemand 

kennen. En ze trekken hun plan, ze slagen erin 

om te overleven! Het is onvoorstelbaar hoe 

weerbaar die jongeren zijn.” 



overzichtskaart 

Onze activiteiten wereldwijd 

noodhulp 

Bij oorlogen, aardbevingen, overstromingen 

of andere rampen komt 

eerst het Rode Kruis van het getroffen 

land in actie. Maar soms zijn 

de gevolgen van een ramp zo erg 

dat de plaatselijke Rode Kruisvereniging 

de situatie niet aankan. In 

dat geval springen de Rode Kruisverenigingen 

van andere landen 

bij, ook Rode Kruis-Vlaanderen. 

Afhankelijk van de noden sturen 

we dan hulpgoederen, materiaal of 

mensen ter plaatse. Vaak worden 

internationale noodhulpacties ook 

financieel ondersteund door Rode 

Kruis-Vlaanderen. 

stRuCtuRElE hulp 

Rode Kruis-Vlaanderen blijft de 

plaatselijke Rode Kruisvereniging 

steunen als de acute noodsituatie 

voorbij is. Na de noodhulp moet er 

immers gezorgd worden voor wederopbouw. 

We wachten natuurlijk niet op een 

ramp om klaar te staan. We bieden 

ook hulp op lange termijn. Dit doen 

we in landen waar de bevolking 

erg kwetsbaar is door armoede 

of ziektes. Verschillende projecten 

wereldwijd worden financieel of 

materieel door Rode Kruis-Vlaanderen 

gesteund. 

afgEVaaRdigdEn En ExpERtEn 

Afgevaardigden zijn professionele 

medewerkers. Ze verlenen noodhulp 

of werken samen met Rode 

Kruisverenigingen in het Zuiden 

aan het structureel verbeteren van 

de leefsituatie van de meest kwetsbaren. 

Op het terrein werken chauffeurs, 

verpleegkundigen, kinesisten, 

architecten, (water)ingenieurs 

en specialisten in projectbeheer, 

financiën en human resources. 

Experten zijn (vrijwillige) medewerkers 

die uitgestuurd worden naar 

een projectland in het Zuiden om 

een bepaalde (veelal korte) opdracht 

te vervullen (bijvoorbeeld 

over eerste hulp) waarin ze een grote 

expertise opgebouwd hebben. 

iCRC 

ifRC 

RK-V 

VRijW. 

NOODHULP 

STRUCTURELE HULP 

AFGEVAARDIGDEN 

AFGEVAARDIGDEN IN DIENST VAN HET INTERNA- 

TIONALE COMITé VAN HET RODE KRUIS 

AFGEVAARDIGDEN IN DIENST VAN DE INTERNA- 

TIONALE FEDERATIE VAN RODE KRUIS- EN RODE 

HALVE MAANVERENIGINGEN 

BILATERALE PROJECTEN (UITGEVOERD DOOR 

RODE KRUIS-VLAANDEREN IN SAMENWERKING 

MET EEN PARTNERVERENIGING IN HET ZUIDEN) 

ExPERTISEMISSIES DOOR VRIJWILLIGERS

Leren onafhankelijk zijn van ontwikkelingshulp 

Vrijwilliger Ivo leert Mozambikaanse Rode Kruismedewerkers hoe ze de Rode 

Kruiswerking kunnen financieren met bedrijfseerstehulp. 

In Nepal en Mozambique ondersteunde Rode 

Kruis-Vlaanderen de plaatselijke Rode Kruisvereniging 

bij het opzetten van eerstehulpcursussen voor 

bedrijven. Dankzij de inkomsten die de bedrijfslessen 

genereren, kan het Rode Kruis een deel van 

zijn eigen werking bekostigen. 

Yvo Van Werde, voorzitter van Rode Kruis-Ham, 

begeleidde het Mozambikaanse Rode Kruis bij de 

uitbouw van bedrijfseerstehulp. Yvo Van Werde: 

“Vooraleer het Rode Kruis een aanbod aan bedrijven 

kan gaan voorstellen, moet je aan tal van 

vereisten voldoen. Het Mozambikaanse Rode Kruis 

geeft bijvoorbeeld niet alleen eerste hulp aan lokale 

bedrijfjes, maar ook aan multinationals. En die 

stellen hoge kwaliteitseisen.” 

“Samen met de Mozambikaanse medewerkers 

zorgde Rode Kruis-Vlaanderen voor een kwaliteitsvolle 

eerstehulpopleiding, goed opgeleide 

lesgevers, degelijk lesmateriaal en een goede 

administratieve ondersteuning. We leerden onze 

partnervereniging ook om commercieel te denken 

(promotie maken voor opleidingen, hoe omgaan 

met klachten...). Vandaag is het Mozambikaanse 

Rode Kruis actief bezig met bedrijfseerstehulplessen 

op basis van ‘onze’ EFAM.” 

Bedrijfseerstehulp kan winstgevend zijn als je je 

aanbod goed verkoopt, weet Yvo. “Met die opbrengsten 

versterkt de Rode Kruisvereniging vervolgens 

de rest van haar werking. Fondsen werven bij de 

bevolking of de overheid is voor ontwikkelingslanden 

niet evident. Bedrijfseerstehulp is daarom een 

structurele inkomstenbron voor hen en maakt hen 

onafhankelijker van ontwikkelingshulp. 

”Bedrijfseerstehulp is bovendien een geschikt kanaal 

om de Rode Kruisgedachte uit te dragen. “In 

Mozambique heeft het project er zelfs toe geleid 

dat er spontaan hulp kwam van bedrijven na de 

overstromingen en een zware ontploffing in de 

hoofdstad Maputo.” 


music for life 

Stille rampen in de spotlights 

De wereld schreeuwt 

om drinkwater 

Music for Life: dat zijn 3 dj’s van Studio 

Brussel die zich 6 dagen en 5 

nachten opsluiten om onafgebroken 

een verzoekprogramma te presenteren. 

Iedereen kon telefonisch, via 

de website of bij de glazen studio 

in Leuven, een liedje aanvragen en 

geld geven. 

Editie 2007 stond volledig in het teken 

van water. Het ingezamelde geld 

ging dan ook integraal naar de waterprojecten 

van Rode Kruis-Vlaanderen. 

Music for Life slaagde erin 

Vlaanderen massaal warm te maken 

voor een ‘vergeten ramp’ die anders 

nauwelijks media-aandacht krijgt. 


Op kerstavond 2007 klokte de tweede 

editie van Music for Life af op een 

ongelofelijke 3.353.568 euro. 

BEstEdingEn 

• 600.000 euro van de Music for 

Life-opbrengst is bestemd voor 

de bestaande structurele projecten 

van Rode Kruis-Vlaanderen 

in Namibië, Mozambique, 

Burundi en Rwanda. 

• 900.000 euro (inclusief de bijdrage 

van de Vlaamse overheid) 

wordt besteed aan de 

aankoop van watergerelateerde 

noodhulpgoederen en gespecialiseerde 

waterkits. In januari 

2008 gebruikten we al een deel 

van het geld om hulp te bieden 

aan meer dan 9.000 families na 

de overstromingen in Mozambique. 

• Meer dan 1,5 miljoen euro (inclusief 

de bijdragen van de federale 

overheid en de Vlaamse 

minister van Leefmilieu) gaat 

naar nieuwe projecten in Malawi, 

Nepal, Zuid-Soedan en 

Ivoorkust. 

30 miljoen landmijnen, 

daar kan je niet om heen. 

Eind 2006 zamelde Music For 

Life 2,7 miljoen euro in. Deze opbrengst 

ging integraal naar Rode 

Kruisprojecten voor slachtoffers 

van landmijnen. 

Verzorging, rehabilitatie en re-integratie 

van landmijnslachtoffers is 

een belangrijke bekommernis van 

het Rode Kruis. Via langetermijnprogramma’s 

krijgen de slachtoffers 

van antipersoonsmijnen blijvende 

steun. 

Het geld werd overgemaakt aan 

het wereldwijde Mine Action Programme 

en het Special Fund for 

the Disabled van het Internationale 

Rode Kruiscomité. 

Het ‘Mine Action Programme’ omvat 

fysische rehabilitatie (prothesen, 

ortheses, krukken, rolstoelen, 

fysiotherapie) en preventie (informatie 

over gevaarlijke sites, risico 

op mijnongevallen verminderen, 

sensibilisering).

Het ‘Special Fund for the Disabled’ biedt hulp op 

lange termijn. Het geeft financiële steun om de 

hulpverlening na het einde van een gewapend 

conflict voort te zetten en biedt expertise voor het 

opzetten van rehabilitatiecentra. 

mEER dan 46.000 mEnsEn gEholpEn in 2007 

In 2007 werden meer dan 46.000 mensen in 

26 landen geholpen dankzij de giften van het publiek 

voor Music for Life. Met de bijdrage van de 

federale regering voor het ‘Mine Action Programme’ 

in Afghanistan werden in totaal 15.561 mensen 

geholpen. Meer cijfers worden gepubliceerd 

in het jaarverslag 2007 van het Internationale Rode 

Kruiscomité: www.icrc.org. 

Detailinformatie over inkomsten en uitgaven van 

Music for Life: zie blz. 119. 

Een nieuw leven voor landmijnslachtoffers 

Werking in Cambodja uitgebreid dankzij Music for Life 

Inge Franki is kinesiste voor het Internationale 

Rode Kruiscomité (ICRC) in Cambodja en helpt 

landmijnslachtoffers bij hun revalidatie. Dankzij Music 

for Life ontving het project - via het Mine Action 

Programme - zo’n 235.000 euro. 

In Cambodja komen slachtoffers van ver om een 

nieuwe prothese te laten aanmeten, of om te revalideren. 

Inge Franki: “Jammer genoeg zijn er nog 

steeds slachtoffers van landmijnen die niet tot in 

ons centrum raken, uit angst of omwille van de 

afstand. Een paar maanden geleden ontmoette ik 

een moeder van een slachtoffertje van 5 jaar die 

niet op consultatie wou komen. Pas na lang aandringen 

en nadat ik een lokale sociaal werker had 

ingeschakeld, stond ze opeens aan ons centrum… 

tot grote opluchting van ons team natuurlijk!” 

Het team wordt vaak geconfronteerd met dit soort 

problemen en kon, dankzij Music for Life, de capaciteit 

van het ‘field team’ verdubbelen. Dat team 

VERdRag VECht tEgEn antipERsoonsmijnEn 

Op 3 december 1997 werd, in het Canadese Ottawa, 

het antipersoonsmijnenverdrag voor ondertekening 

opengesteld. Het verdrag voerde een totaalverbod 

in op antipersoonsmijnen. 

Het Ottawaverdrag is in meerdere opzichten erg 

succesvol geweest. 156 landen hebben het verdrag 

geratificeerd. Van de 50 staten die ooit antipersoonsmijnen 

produceerden, zijn er 34 partij bij 

het verdrag. Bijna 42 miljoen landmijnen zijn vernietigd 

en de wereldwijde handel in de ‘stille doders’ is 

praktisch tot stilstand gekomen. Het aantal nieuwe 

mijnenslachtoffers loopt daardoor ieder jaar terug. 

Op 9 mei 2007 organiseerde het ministerie van 

Buitenlandse Zaken het symposium ‘Nieuwe vooruitzichten 

voor een wereld zonder mijnen’. Rode 

Kruis-Vlaanderen nam hieraan deel en bracht er getuigenissen 

over de campagne ‘Music for Life’. 

werkt als een mobiel centrum dat patiënten thuis 

opzoekt en tot in de verst gelegen dorpen gaat. 

“Ter plaatse nemen ze de maten op van de slachtoffers. 

In onze werkplaatsen maken we vervolgens 

de protheses op maat. Da’s belangrijk, want een 

slechtzittende prothese kan enorm schrijnen waardoor 

zelfs wonden kunnen ontstaan. Ten slotte 

brengt het field team de protheses tot bij de patiënten 

thuis.” 

De nieuwe investeringen zijn een hele vooruitgang, 

maar er is nog een lange weg te gaan. Inge: “De 

mijnen worden beetje bij beetje geruimd, maar dit 

jaar alleen al passeerden 350 nieuwe patiënten in 

ons centrum. Het is een heel droog seizoen waardoor 

mensen veel verder de velden intrekken die 

nog niet ontruimd zijn. Met nare gevolgen... Gelukkig 

is onze werking flink uitgebreid met de extra 

middelen die we ontvingen. Aan alle StuBru-luisteraars, 

een dikke merci voor de gulle giften! Die 

komen hier ongelofelijk goed van pas!” 


Tracing 

Spoorloos? Het Rode Kruis helpt zoeken 

De vijftienjarige Youssef is samen met zijn ouders, broertje en zus het onveilige Irak moeten 

ontvluchten. Tijdens de zware en gevaarlijke vlucht wordt hij gescheiden van zijn familie. 

Youssef komt uiteindelijk terecht in Vlaanderen… Van de andere gezinsleden: geen spoor. 

“Wat is er met hen gebeurd? Waar zijn ze terecht gekomen?” Youssef is hulpeloos en alleen. 

Wat nu? Youssef klopt aan bij de dienst Tracing van Rode Kruis-Vlaanderen. Die herenigt al 

70 jaar gezinnen en spoort vermisten op. Dat kan dankzij het wereldwijde Rode Kruisnetwerk. 


Europese databank 

voor vermisten 

Tijdens hun vlucht naar Europa 

raken families vaak van elkaar gescheiden. 

Het Rode Kruis helpt dan 

om de vermiste familieleden terug 

te vinden. Totnogtoe werden Rode 

Kruiscollega’s in de landen waar 

de gezochte familieleden zouden 

kunnen verblijven, elk afzonderlijk 

gecontacteerd. Elke Rode Kruisorganisatie 

startte dan de zoektocht 

naar de gezochte personen. Deze 

werkwijze heeft al vele gezinnen 

kunnen herenigen. 

Om de opsporingskansen aanzienlijk 

te vergroten, ontwikkelde Rode 

Kruis-Vlaanderen de eerste centrale 

Europese databank voor vermiste 

personen. In deze ‘Red Cross Tracing 

Application’ registreren de Tracingdiensten 

de namen van personen 

die via het Rode Kruis op zoek 

zijn naar hun verwanten. 

De voordelen van deze databank? 

Meer accurate gegevens, snellere 

toegang tot alle gegevens door de 

verschillende nationale Rode Kruisverenigingen 

in Europa, en een 

zoekactie die over een veel langere 

termijn actief blijft. Een zeer grote 

stap voorwaarts in het opsporen 

van vermiste familieleden. 

Deze databank treedt in werking in 

februari 2008. 

Tevredenheidsenquête 

bij Tracingklanten 

Om onze dienstverlening te verbeteren, 

onderzocht een onafhankelijk 

bureau in 2007 de tevredenheid 

over onze werking bij 500 mensen 

die bij ons hebben aangeklopt 

voor een familiehereniging of voor 

een opsporing. Op basis van de 

resultaten kunnen we beter inspelen 

op de behoeften en ons beter 

kenbaar maken bij de doelgroep. 

De ex-klanten bleken erg positief 

over de dienstverlening. Dat blijkt 

uit de gemiddelde tevredenheidsscore 

van 7,5 op 10 op drie domeinen: 

het bereiken van de dienst, 

de behandeling van het dossier en 

het oplossen van het probleem. 

gEVoEligE pRoBlEmatiEK 

Mond-aan-mondreclame door 

kennissen, familieleden, landgenoten 

en advocaten is een vaak 

vermelde manier waarop klanten 

onze werking leren kennen. Omdat 

het probleem van familiehereniging 

en opsporing weinig bespreekbaar 

en gevoelig is, bevelen 

tevreden klanten ons niet altijd aan 

anderen aan. Instellingen zoals 

het Commissariaat-Generaal voor 

vluchtelingen en Staatslozen, spelen 

een belangrijke rol als doorverwijzende 

instantie.

dE aCtiVitEitEn Van tRaCing in 2007 in CijfERs 

500 

400 

300 

200 

100 

0 

2002 

2003 

VERmistE familiElEdEn opspoREn 

Het aantal aanvragen voor opsporingen van vermiste 

familieleden blijft constant. Enkel in 2004 

daalde het aantal mensen dat bij Tracing aanklopte. 

Rode Kruis-Vlaanderen verhuisde in dat 

jaar, waardoor mensen minder makkelijk de weg 

vonden naar de dienst Tracing. 

In 2007 opende de dienst Tracing van Rode Kruis- 

Vlaanderen 243 nieuwe opsporingsdossiers. We 

sloten 336 dossiers af, waarvan 98 met een positief 

resultaat. 

familiEs hEREnigEn 

2004 

Het aantal aanvragen van familiehereniging stijgt 

jaarlijks. Daarvoor zijn twee redenen. Enerzijds 

krijgt Tracing meer bekendheid, waardoor mensen 

sneller de weg vinden naar onze dienstverlening. 

Anderzijds wordt de wettelijke procedure voor familiehereniging 

steeds ingewikkelder en heeft de 

aanvrager, vooral een vluchteling, meer dan ooit 

ondersteuning nodig bij de procedure. Het aantal 

gelukte familieherenigingen stijgt parallel met het 

aantal aanvragen. 

Tracing startte in 2007 235 nieuwe dossiers tot 

gezinshereniging en kon 98 gezinnen (221 personen) 

herenigen. 

2005 

2006 


Aantal personen die informatie vroegen aan Tracing 

Aantal aanvragen tot opsporing 

Aantal verzonden Rode Kruisberichten 

Aantal aanvragen voor familiehereniging 

Aantal dossiers vrijwillige repatriëring 

RodE KRuisBERiChtEn VERstuREn 

Rode Kruisberichten zijn korte, persoonlijke en 

neutrale boodschappen die door Rode Kruisvrijwilligers 

tot in afgelegen gebieden en buitenlandse 

gevangenissen kunnen worden gebracht. Het 

aantal Rode Kruisberichten dat Rode Kruis-Vlaanderen 

verstuurt, daalt sterk door de opkomst van 

andere communicatiekanalen zoals internet en 

gsm. Vooral voor een eerste contact wordt nog gebruik 

gemaakt van een Rode Kruisbericht, nadien 

verloopt de communicatie op een andere manier. 

In 2007 gaf Rode Kruis-Vlaanderen 167 Rode 

Kruisberichten door. 

VRijWilligE REpatRiëRing BEgElEidEn 

De dienst Tracing begeleidt uitgeprocedeerde 

asielzoekers die ons land vrijwillig verlaten. Het 

aantal begeleidingen daalde de laatste jaren. Dat 

komt in de eerste plaats omdat het aantal asielaanvragen, 

en dus ook het aantal uitgeprocedeerde 

asielzoekers, sterk afnam. Het aantal begeleidingen 

daalde ook omdat Tracing vooral de 

repatriëringen van ex-asielzoekers uit onze eigen 

opvangcentra behandelt en minder spontane aanvragers 

aankloppen voor deze hulp. 

Tracing behandelde in 2007 85 repatriëringsdossiers. 


internationaal humanitair recht 

Beschermer in oorlogstijd 

Het internationaal humanitair recht (IHR) biedt een juridische 

basis om in gewapende conflicten het menselijke leed zoveel 

mogelijk te verzachten. Het beschermt personen die niet of 

niet langer aan de vijandelijkheden deelnemen en beperkt ook 

het recht van de conflictpartijen om middelen en methoden 

van oorlogsvoering te kiezen. Het Rode Kruis speelt wereldwijd 

een belangrijke rol in de ontwikkeling en promotie van het 

IHR, en in het toezicht op het naleven ervan. 

RodE KRuis lEERt spElREgEls 

in ooRlogstijd aan 

Rode Kruis-Vlaanderen organiseerde 

in 2007 heel wat opleidingen 

om de regels voor de 

bescherming van slachtoffers en 

de burgerbevolking in oorlogstijd 

bekend te maken. Daarmee zijn 

we de belangrijkste aanbieder van 

vorming in IHR in Vlaanderen. Een 

overzicht... 

Voor hulpverleners - Rode Kruis- 

Vlaanderen organiseert jaarlijks 

een driedaagse opleiding voor 

hulpverleners van organisaties en 

instanties die werken in conflictgebieden. 

Voor diplomaten – In 2007 namen 

100 mensen deel aan de 

tweedaagse opleiding voor (stagiair)diplomaten 

die werken voor 

het ministerie van Buitenlandse 

Zaken. 

Voor journalisten - In 2007 volg- 


den 310 studenten journalistiek 

uit 8 opleidingen in Vlaanderen 

een module over internationaal 

humanitair recht. Wat moeten 

journalisten weten over de regels 

in oorlogstijd en hoe beschermt 

het internationaal humanitair recht 

journalisten? Samen met het Fonds 

Pascal Decroos organiseerden we 

in november de debatavond ‘Pers 

in oorlog: objectief waarnemer of 

betrokken partij’. 140 aanwezigen 

gingen in discussie met 3 ervaren 

oorlogsjournalisten. 

Voor jongeren - Het lespakket 

‘Grenzen aan oorlog’ maakt het 

internationaal humanitair recht 

begrijpelijk voor jongeren. In 2007 

verscheen een nieuwe module 

over vermiste personen in oorlogstijd. 

Voor geïnteresseerden - Daarnaast 

organiseerde het Rode Kruis 

ook de jaarlijkse lessenreeks van 

vijf avonden aan de VUB waarin 

actuele thema’s binnen het huma- 

nitair recht aangesneden worden. 

Aan de cursus namen zo’n 100 

mensen deel uit NGO’s, overheidsinstellingen, 

universiteiten, 

advocatuur en het Rode Kruis. 

humanitaiR RECht onlinE En 

op papiER 

Op http://ihrverdragen.rodekruis.be 

vind je sinds 2007 alle humanitairrechtelijke 

verdragen en aanvullende 

protocollen vertaald in 

het Nederlands. Je kan er zelfs 

het Eerste Verdrag van Genève 

uit 1864 lezen! Regelmatig worden 

aanvullingen en een actuele 

opvolging van discussies online 

geplaatst. Daardoor vormt onze 

website de meest uitgebreide Nederlandstalige 

internetstek over 

oorlogsrecht. 

Op onze website zijn ook de 

nieuwsbrieven raadpleegbaar, die 

het hele jaar door aan onze 820 lezers 

worden verstuurd. Deze IHRberichten 

volgen de actualiteit op 

de voet. In 2007 werden 37 berichten 

uitgestuurd. Belangstelling om 

de IHR berichten te ontvangen? 

Schrijf je in op www.rodekruis.be. 

Rode Kruis-Vlaanderen geeft ook 

elk jaar de publicatie ‘Internationaal 

Humanitair Recht in de kijker’ 

uit. Daarin zetten specialisten een 

actueel onderdeel van het humanitair 

recht uiteen.

intERnationalE RodE KRuisConfEREntiE 

Van 26 tot 30 november 2007 vond in Genève de 

Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanconferentie 

plaats. De 186 nationale Rode Kruisverenigingen, 

het Internationale Rode Kruiscomité, de 

Rode Kruisfederatie én regeringen van 194 landen 

die partij zijn bij de Verdragen van Genève waren op 

deze vierjaarlijkse vergadering aanwezig. 

Tijdens deze conferentie buigen staten, de internationale 

gemeenschap en het Rode Kruis zich over 

de hedendaagse humanitaire uitdagingen. Samenwerking 

tussen staten, internationale organisaties, 

private organisaties en lokale gemeenschappen 

wordt steeds belangrijker om het toenemende aan- 

tal kwetsbare personen ten gevolge van rampen en 

gewapende conflicten te beschermen en hulp te 

bieden. 

paRtnERsChap mEt dE oVERhEid 

Ook in België wordt samenwerking tussen de overheid 

en het Rode Kruis steeds belangrijker. Naast 

de resoluties die tijdens de conferentie werden 

goedgekeurd, gingen de Belgische overheid en het 

Rode Kruis een aantal concrete engagementen aan 

om de naleving van het internationaal humanitair 

recht te verbeteren en de samenwerking tussen het 

Rode Kruis en de overheid in het humanitaire domein 

te versterken. 


opvang voor asielzoekers 

Opvang, maar ook begeleiding en vorming 

Miljoenen mensen zijn op de vlucht voor oorlog, honger, 

vervolging of natuurgeweld. Het merendeel van hen verblijft 

in derdewereldlanden. Maar ook in België komen mensen 

toe op zoek naar een nieuwe thuis en een veilige haven. 

Wie vreest voor vervolging om politieke of religieuze redenen 

vraagt hier het statuut van vluchteling aan. Op vraag van 

de overheid vangt het Rode Kruis asielzoekers op terwijl zij 

wachten op de uitkomst van hun procedure. 

niEuWE asiElpRoCEduRE 

In juni 2007 ging de nieuwe asielprocedure 

in voege. Die werd door 

de overheid uitgewerkt om de achterstand 

bij de Raad van State weg 

te werken, Europese richtlijnen toe 

te passen en een meer kwaliteitsvolle 

procedure te garanderen. 

De asielprocedure verloopt nu 

sneller en het aantal mensen dat 

nog effectief naar de Raad van 

State stapt is sterk verminderd. De 

asielprocedure voor EU-onderdanen 

is specifiek en verloopt zeer 

snel. 

Voor de medewerkers in de Rode 

Kruiscentra betekende de nieuwe 

procedure een hele omschakeling. 

Zij moesten zich inwerken in een 

grondig gewijzigde materie. Hieraan 

werden veel vormingsuren besteed. 

Omdat de procedure sneller 

gaat en een meer juridische 

grondslag heeft, moeten onze 

medewerkers de bewoners van de 

centra zeer consequent en onmiddellijk 

bij hun aankomst in het centrum 

informeren. Daarbij moeten 

ze anticiperen op de stappen die 

moeten worden gezet. 

niEuWE opVangWEt 

Behalve een nieuwe asielprocedure 

trad er in 2007 ook een nieuwe 


opvangwet in werking. De opvangwet 

zet een Europese richtlijn 

om in Belgisch recht en legt de 

minimumnormen voor de opvang 

van asielzoekers in de lidstaten 

vast. De wet beschrijft welke asielzoekers 

onder het opvangsysteem 

vallen, wat hun rechten en plichten 

zijn en hoe het opvangsysteem 

georganiseerd wordt. 

De twee voornaamste veranderingen 

zijn dat asielzoekers nu materiële 

steun krijgen tijdens de hele 

dE niEuWE asiElpRoCEduRE: 

Wat VERandERdE ER? 

1. De ontvankelijkheidsfase is 

afgeschaft, wat de rol van de 

Dienst Vreemdelingenzaken in 

de procedure drastisch inperkt. 

2. Er is een administratieve rechtbank 

opgericht bevoegd voor 

vreemdelingenzaken: de Raad 

voor Vreemdelingenbetwistingen. 

3. Het subsidiaire beschermingsstatuut 

werd ingevoerd, naar 

een Europese richtlijn, waardoor 

personen die niet onder 

de Conventie van Genève vallen 

maar toch nood hebben aan internationale 

bescherming, een 

volwaardig statuut krijgen. 

Reeds 18 jaar vangt Rode Kruis- 

Vlaanderen asielzoekers op in 

opdracht van de overheid. In 11 

Vlaamse en 2 Brusselse opvangcentra 

verbleven in totaal 4.193 

asielzoekers in 2007. We verwelkomden 

2.858 nieuwe asielzoekers 

en 2.756 mensen verlieten 

onze centra. Daarnaast waren er 

53 geboortes. De grootste groep 

asielzoekers was afkomstig uit 

Rusland, Irak en Slowakije. In 

totaal kregen we mensen van 78 

verschillende nationaliteiten over 

de vloer. 

asielprocedure en dat ze alleen tijdens 

de eerste vier maanden in een 

collectieve opvangstructuur moeten 

verblijven en daarna naar een individuelere 

opvang kunnen doorstromen 

(‘opvang in stappen’). 

Deze opvang in stappen heeft een 

grote impact op de werking van de 

centra. Vroeger verbleven asielzoekers 

soms twee tot drie jaar in een 

opvangcentrum, nu krijgen ze de 

kans om gemiddeld na een periode 

van 6 tot 8 maanden uit de centra te 

vertrekken. Dit betekent een groter 

verloop in de centra en maakt het 

dagelijkse werk intensiever: nieuwe 

asielzoekers moeten immers intensief 

begeleid worden. 

Het doorschuiven naar een meer 

individuele woonvorm blijkt in de 

praktijk niet steeds haalbaar omwille 

van een tekort aan opvangplaatsen. 

Rode Kruis-Vlaanderen ijvert 

voor overheidsmaatregelen om dit 

probleem structureel aan te pakken 

in 2008. 

niEuWE doElgRoEpEn 

In de loop van 2007 startte Rode

Kruis-Vlaanderen met de opvang van illegaal verblijvende 

families in de opvangcentra van Wingene 

en Overpelt. Beide centra kunnen 100 personen opvangen. 

Sinds de uitspraak van het Arbitragehof in 2004 dat 

behoeftige minderjarigen die met hun ouders illegaal 

in België verblijven, opvang moeten krijgen, 

nam het aantal illegale families sterk toe in de federale 

opvangcentra. Daarop vroeg de overheid of 

Rode Kruis-Vlaanderen plaatsen voor de opvang 

van deze doelgroep wou voorzien. 

Rode Kruis-Vlaanderen stemde hier voorwaardelijk 

mee in: het gaat om een proefperiode van 2 jaar 

waarna de relevantie van deze opvangactiviteit geevalueerd 

zal worden in functie van een duurzaam 

overheidsbeleid ten aanzien van deze groep. 

Het Rode Kruis neemt bovendien het voortouw om 

de meest gepaste opvang voor deze doelgroep te 

helpen ontwikkelen. De families met kinderen in illegaal 

verblijf hebben immers nood aan een aangepaste 

begeleiding. Begeleiders moeten samen met 

hen een traject uittekenen om hen een toekomstperspectief 

te geven. Is er procedurematig nog iets mogelijk? 

Kunnen ze vorming volgen? Ook de terugkeer 

naar land van herkomst bespreekbaar maken, 

is een belangrijke taak voor de begeleiders. 

psyChosoCialE gRoEpsgEspREKKEn mEt 

KindEREn 

Vluchtelingenkinderen hebben in hun jonge jaren 

al veel meegemaakt. Hun leven is een opeenstapeling 

van stressvolle situaties. Naast ervaringen 

met oorlog en geweld, vlucht en verlies van familie 

en land zijn er de gevolgen van migratie en de onzekerheid 

van het leven als asielzoeker in België. 

Via psychosociale groepsgesprekken krijgen kinderen 

de kans hun verhaal te vertellen en hun 

gevoelens te uiten. Dit project is een succes: de 

kinderen leren opener te communiceren en kunnen 

gemakkelijker contacten aangaan met andere 

bewoners en kinderen op school. In 2008 zullen 

we de groepsgesprekken met kinderen regelmatig 

organiseren. Ook in de opvangcentra van FedAsil 

zullen deze gesprekken overgenomen worden. 

tWEE studiEdagEn 

Met ondersteuning van het Europees Vluchtelingenfonds 

organiseerde Rode Kruis-Vlaanderen in 

november 2007 voor de vierde keer een studiedag 

met het thema ‘Begeleiding op vreemde maat - 

psychosociale hulpverlening aan asielzoekers’. 

Het recht op leren voor asielzoekers is recent opgenomen 

in de nieuwe opvangwet. Een kans om 


een opleidingsaanbod uit te bouwen 

op maat van asielzoekers! In 

de studiedag ‘Right 2 Learn: recht 

op leren, nieuwe opleidingkansen 

voor asielzoekers’, deelden we 

onze ervaringen over opleidingen 

voor asielzoekers (zie kader). 

Op de studiedag ontvingen we bezoekers 

uit de opvangcentra en de 

Lokale Opvanginitiatieven (LOI), 

lesgevers en directies van Centra 

voor Volwassenenonderwijs (CVO) 

en Centra voor Basiseducatie, vormingswerkers 

van Vormingplus, 

beleidsmakers … 

VoogdEn VooR niEt-BEgElEidE 

mindERjaRigEn 

Sinds januari 2007 worden nietbegeleide 

minderjarige vreemdelingen 

die in België aankomen, 

niet langer vastgehouden in gesloten 

centra, maar worden zij binnen 

de 24 uur overgebracht naar een 

observatie- en oriëntatiecentrum, 

waar ze een voogd krijgen toegewezen 

die hun dossier opvolgt. 

Rode Kruis-Vlaanderen stelt 5 

voogden tewerk. Zij volgden in 

2007 samen 251 jongeren op. 

Vaak hebben onze voogden te 

maken met dossiers van ‘humanitaire 

smokkel’, een verdoken vorm 

van familiehereniging. 


ContaCt mEt dE omgEVing 

De opvangcentra van Rode Kruis- 

Vlaanderen bevinden zich meestal 

in een woonbuurt. De integratiemedewerkers 

van de centra focussen 

daarom steeds meer op de samenwerking 

met lokale diensten, 

verenigingen en scholen. We willen 

het opvangcentrum naar de buurt 

brengen… en de buurt naar het 

opvangcentrum. Doordat asielzoekers 

en Vlamingen samen deelnemen 

aan activiteiten leren ze elkaar 

kennen en respecteren in een informele 

setting. 

Ook binnen de eigen organisatie 

haalden we in 2007 de banden 

aan. Afdelingen en centra werden 

aangemoedigd om versterkt samen 

te werken en kregen samenwerkingsvoorstellen 

aangereikt. Via 

het bestaande aanbod van sociale 

zorgactiviteiten van Rode Kruis- 

Vlaanderen moedigen we onze 

plaatselijke afdelingen aan om de 

kennis en expertise met de opvang 

van asielzoekers te gebruiken ten 

voordele van asielzoekers, vluchtelingen 

en kwetsbaren in het algemeen. 

In de verwachting dat dit binnenkort 

wettelijk toegelaten zal zijn, 

wil Rode Kruis-Vlaanderen asielzoekers 

en erkende vluchtelingen aanmoedigen 

tot vrijwilligerswerk. 

afKomst Van dE asiElzoEKERs diE in dE CEntRa Van RodE KRuis-VlaandEREn VERBlEVEn in 2007 

lEREn als tijdVERdRijf: 

Right2lEaRn 

Via het Right2Learnproject van 

Equal volgden 170 asielzoekers 

van Rode Kruis-Vlaanderen een 

initiatie in een beroepsopleiding, 

zoals een opleiding haarkapper, 

automechanica, kinderverzorging, 

informatica of ouderenzorg. Dat is 

een klein aantal in vergelijking met 

het aantal asielzoekers die Rode 

Kruis-Vlaanderen opvangt, maar 

de financiële kost zorgt voor een 

drempel. Beroepsopleidingen zijn 

immers duur. 

Rode Kruis-Vlaanderen vindt het 

belangrijk dat asielzoekers aangepaste 

opleidingen volgen, gericht 

op een verblijf in België of op een 

terugkeer. Daarom ondersteunt het 

dit project en ijvert het voor een opleidingsbeleid 

voor asielzoekers. 

Asielzoekster Maria Dissa Calisto 

(38) uit Angola volgde een opleiding 

‘Kinderverzorging’. “k heb veel 

geleerd, onder meer over babymassage, 

kinderziektes en allerhande 

spelletjes. Wat ik leerde, komt goed 

van pas bij de opvoeding van mijn 

eigen kinderen, maar ze kan ook 

nuttig zijn voor later, wanneer ik een 

échte beroepsopleiding zou volgen 

(lacht). Naar de les gaan is alleszins 

interessanter dan me te vervelen!” 

ZUID-AMERIKA: 0,5 % 

AFRIKA: 18,6 % 

RUSLAND EN EUROPA: 46 % 

AZIë: 33,5 % 

ONBEKEND: 1,4 %

Alles is zo goed georganiseerd! 

Interview met een asielzoeker uit Irak 

F. vluchtte in 2007 uit Irak. Na een lange tocht belandde hij in oktober in België. De dienst 

Vreemdelingenzaken verwees hem door naar het Rode Kruisopvangcentrum van Lanaken. 

Begin 2008 krijgt hij goed nieuws: zijn asielprocedure is afgerond en F. krijgt een verblijfsvergunning. 

hoe voelde je je toen je aankwam in het opvangcentrum? 

f: “De eerste dag liep ik helemaal verloren in 

het gebouw. Het centrum is zo groot! Ik vond 

mijn kamer zelfs niet meer terug. Maar ik werd 

goed opgevangen door de begeleiders. Ik 

leerde snel hoe het systeem in elkaar zat en 

aan welke regels ik me moest houden. Daar is 

echt goed over nagedacht! Er zijn bijvoorbeeld 

maar een tiental wasmachines, dus heeft iedereen 

een vast moment om te wassen. In Irak 

zijn mensen niet zo stipt als hier, dus het was 

even wennen om altijd op het afgesproken uur 

aanwezig te zijn. Dat valt me trouwens overal 

in België op. In Irak vertrekt een bus als hij vol 

zit. Hier komt de bus altijd op tijd én hij doet 

een vaste route. Heel handig!” 

Duurde het wachten tijdens je asielprocedure 

lang? 

“De Rode Kruisbegeleiders in het opvangcentrum 

legden me uit hoe mijn procedure zou 

verlopen, wanneer ik op interview naar Brussel 

moest en hoe ik daar moest geraken. Ze 

zorgden ervoor dat mijn procedure vlot verliep. 

Wachten is vervelend, maar het centrum organiseert 

heel wat activiteiten. Fitnessen, dat was 

mijn manier om alle zorgen even te vergeten. 

Daarnaast volgde ik een teken- en een schrijfcursus. 

Voor iedereen is er wel iets te doen.” 

Valt het mee om in een opvangcentrum te wonen? 

“Het is niet eenvoudig. Je leeft met heel ver- 

schillende mensen onder een dak en je schiet 

niet met iedereen even goed op. Maar ik heb 

mijn land verlaten om mijn problemen achter 

me te laten, dus probeer ik hier zo goed mogelijk 

met iedereen overweg te kunnen. Als elke 

bewoner zijn best doet, dan is het hier aangenaam 

om te wonen.” 

wat zal je je altijd herinneren? 

“De begeleiders. Ik heb erg veel respect voor 

hen. In Irak werkte ik in de bouwsector. Dat 

was zwaar, maar het stelde niets voor in vergelijking 

met het werk van de begeleiders hier. Zij 

hebben pas een moeilijke job! De begeleiders 

zorgen ervoor dat alle bewoners de huisregels 

begrijpen en volgen. Ze moeten steeds vriendelijk 

en beleefd blijven. Niet eenvoudig, maar 

ze slagen erin om iedereen rustig te laten samenleven. 

Ik heb alleen maar goede ervaringen 

met de begeleiders.” 

je hebt net een verblijfsvergunning gekregen. hoe 

voelde het toen je hoorde dat je hier mocht blijven? 

“Fantastisch! Ik heb vreselijke dingen meegemaakt 

in Irak, maar ik ben blijven geloven in 

het goede. Ik wil mijn leven hier opnieuw opbouwen. 

Nu ik een verblijfsvergunning heb, wil 

ik een huisje en werk zoeken. Dat kon allemaal 

niet voor ik een verblijfsvergunning kreeg, je 

mag dan niet werken. Daarna wil ik dolgraag 

een gezin opbouwen en kinderen krijgen.” 


Bloed 

BloEdVooRziEning 

geven doet leven. 

. Vrijwillige donoren. De ruggengraat van de bloedvoorziening 68 

. Van donor tot laboratorium. De weg van bloedproducten 72 

. Optimale service voor ziekenhuizen. Accuraatheid, snelheid en beschikbaarheid 74 

. Efficiëntie voor optimale kwaliteit. De topprioriteiten van de Dienst voor het Bloed 76 

. Méér dan bloedafnames. Afname en bewaring van stamcellen 79 

. Hoogtechnologische labo’s. DNA-tests bij zeldzame bloedgroepen 80 

BLOEDVOORZIENING 67

Vrijwillige donoren 

De ruggengraat van de bloedvoorziening 

Bijna 180.000 mensen gaven in 2007 één of meerdere keren bloed, plasma of bloedplaatjes. 

Jong en oud, man en vrouw: de typische donor bestaat niet. Gemiddeld geven 3 Vlamingen 

op 100 bloed, plasma of bloedplaatjes. Het belang van hun gift is uitermate groot, want maar 

liefst 70 Vlamingen op 100 hebben ooit in hun leven bloed nodig. 

VERstERKtE donoRWERVing 

Ongeveer 80 % van alle bloedgiften 

worden ingezameld op mobiele 

collectes. Deze vinden driemaandelijks 

plaats in de gemeenten en 

gebeuren in nauwe samenwerking 

met plaatselijke Rode Kruisafdelingen 

en vriendenkringen. In de vier 

donorcentra (Aalst, Genk, Jette, 

Turnhout) en de vier bloedtransfusiecentra 

(Antwerpen, Brugge, 

Gent, Leuven) kunnen bloed, 

plasma en bloedplaatjes afgenomen 

worden. 

miljoEnstE donoR 

Rode Kruis-Vlaanderen zette op 

13 november 2007 zijn miljoenste 

bloeddonor sinds 1972 (de oprichting 

van Rode Kruis-Vlaanderen) 

in de bloemetjes. Het ging om Fabienne 

Van Mierlo, een 19-jarige 

studente. Tegelijk vierden we de 11 

miljoenste bloedgift sinds 1972. 

In 2007 kwamen 179.098 mensen 

naar een inzameling om bloed, 

plasma of bloedplaatjes te geven. 

Onder hen verwelkomden we 

29.194 nieuwe donoren. Deze vernieuwing 

van het donorenbestand 

is belangrijk om de bloedvoorraad 

op peil te houden. Ieder jaar stoppen 

immers mensen met bloed, 

plasma of bloedplaatjes geven, 

omdat ze de leeftijdsgrens van 66 

bereikten of omdat ze tijdelijk of 

68 BLOEDVOORZIENING 

definitief niet meer in aanmerking 

komen. 

In april 2007 werd de campagne 

‘Bloed geven doet leven’ gelanceerd. 

Via humoristische tv-spots 

werd een grote groep (nieuwe) donoren 

bereikt en gesensibiliseerd 

voor de nood aan bloed en bloedproducten. 

Aan de spot was een 

gratis 0800-nummer gekoppeld 

en een online inschrijvingsformulier 

(www.bloedgevendoetleven. 

be). Hier kunnen (nieuwe) donoren 

zich snel en gratis aanmelden om 

bloed te geven. Het gratis nummer 

en de website blijven ook in de 

toekomst de kern van de ‘Bloed 

geven doet leven’-campagne. 

gEEn noodopRoEpEn 

Rode Kruis-Vlaanderen levert elke 

dag op een pro-actieve manier inspanningen 

in zijn donorwerving. 

Daarbij worden verschillende communicatietechnieken 

ingeschakeld. 

In 2007 werkten we aan een verfijning 

van onze oproepmethode 

voor donoren. 

Iedere bloeddonor krijgt ongeveer 

een week voor de volgende 

bloedinzameling in zijn/haar woonplaats 

een per post verstuurde uitnodiging. 

Alle bloedgevers die ons 

hun gsm-nummer bezorgden, kregen 

bovendien een sms’je op de 

ochtend van een bloedinzameling. 

Dankzij deze ‘reminder’-sms ligt de 

effectieve opkomst van donoren 

dichter dan vroeger bij de verwachte 

opkomst. In 2007 verstuurden 

we in totaal 260.782 sms’jes. 

Bijna dagelijks verstuurden we bovendien 

een sms naar gekende 

donoren met een bloedgroeptype 

waarvan de voorraad op dat 

moment laag was. Bij tekorten 

aan bepaalde bloedgroepen voor 

bloedplaatjes of plasma belden we 

donoren op met de vraag een gift 

te komen doen. 

Het gevolg van deze wervingsmethode, 

gekoppeld aan de inspanningen 

van de plaatselijke Rode 

Kruisafdelingen voor het vinden 

van nieuwe donoren, is een bloedvoorraad 

die, zeker in vergelijking 

met onze buurlanden, slechts zelden 

een tekort vertoont. In 2007 

heeft Rode Kruis-Vlaanderen geen 

enkele noodoproep moeten doen 

in de media wegens tekorten in de 

bloedvoorraad. 

samEnWERKing mEt 

BEdRijVEn 

Tal van bedrijven zien het als hun 

maatschappelijke verantwoordelijkheid 

om hun werknemers de 

kans te geven om tijdens de werkuren 

bloed te geven. Initiatieven 

zoals Solidaritest ® , de enquête die 

bedrijven bevraagt naar hun maatschappelijke 

solidariteit (zie blz. 

107), moedigen hen hier toe aan.

Rode Kruis-Vlaanderen krijgt vaak de vraag van 

bedrijven om een bloedinzameling te organiseren 

op de site van het bedrijf. Een vereiste hiervoor is 

dat een minimumopkomst van 75 donoren gegarandeerd 

is. Als het organiseren van een bloedinzameling 

niet mogelijk was, maakten we afspraken 

om via interne bedrijfskanalen medewerkers 

te overtuigen om naar een bloedinzameling in hun 

woonplaats te gaan. In 2007 organiseerden we 

201 bedrijfsinzamelingen. 

BloEdsERiEus 

De universiteitsstudenten van Antwerpen, Brussel, 

Gent en Leuven kwamen massaal opdagen 

tijdens de actieweek ‘Bloedserieus’, een samenwerkingsverband 

tussen enkele studentenkringen 

en Rode Kruis-Vlaanderen. De actie in maart 

en november bracht in Leuven in totaal 4.121 

studenten naar een bloedinzameling. Antwerpen 

kreeg 203 studenten over de vloer en Gent kon 

2.305 studenten overtuigen. Het donorcentrum 

van Jette mocht 71 studenten ontvangen. 

Het in 2006 gestarte initiatief om driemaandelijks 

op zaterdag de deuren van de bloedtransfusiecentra 

en het donorcentrum Genk te openen, 

werd in 2007 voortgezet. Dankzij een hoge 

aandacht in de media konden we veel nieuwe 

donoren bereiken. Op de vier open-zaterdagen 

kwamen 1.724 donoren opdagen, waarvan 15 % 

nieuwe. 

mEER CijfERs oVER diEnst VooR hEt BloEd: 


nood aan plasma stijgt 

In 2005 kondigde Rode Kruis-Vlaanderen een daling 

van de plasma-afnamen aan omwille van een 

verlaagde vraag. Daarom werden enkele donorcentra 

gesloten. 

Door recente medische toepassingen stijgt de 

nood aan plasma weer. Deze tendens zal zich 

in de toekomst waarschijnlijk verderzetten door 

nieuwe behandelingen van veelvoorkomende 

ziektes, zoals de ziekte van Alzheimer. Daarom 

is het belangrijk dat we kunnen blijven rekenen 

op voldoende plasmadonoren. In 2008 zal Rode 

Kruis-Vlaanderen acties opstarten om de plasmavoorraad 

op peil te houden. Donoren kunnen 

voor een plasmagift terecht in de donorcentra van 

Genk, Jette, Turnhout en Aalst en in de vier bloedtransfusiecentra. 

EERlijKE gEsChEnKEn 

In december 2007 werd een samenwerkingsovereenkomst 

ondertekend tussen Rode Kruis-Vlaanderen 

en Oxfam Wereldwinkels. Vanaf 1 april 2008 

kunnen donoren kiezen voor Oxfamgeschenken of 

een Oxfam-Wereldwinkelbon als symbolische bedanking 

voor een gift. Het huidige geschenkenaanbod 

blijft nog even parallel bestaan en verdwijnt op 

1 januari 2009. Dan schakelen we volledig over 

naar Oxfamproducten. De cinema- en pretparktickets 

blijven wel bestaan. 

BLOEDVOORZIENING 69

Een zot als ik kan iemands leven redden 

Bloedplaatjesgever Alex vertelt. 

Vier keer per jaar een kwartiertje tijd afstaan om bloed te geven: 

het is een kleine inspanning om een leven te redden. 

Alex Theus (56) vond dat niet voldoende. Daarom werd hij 

11 jaar geleden bloedplaatjesgever. “Als het nodig is, dan 

mag het Rode Kruis me uit mijn bed bellen.” 

hoe lang geef je al bloed? 

Alex Theus: “Als kind ging ik 

met mijn ouders mee naar de 

bloedinzameling. Toen ik 18 

jaar was, werd ik zelf bloedgever. 

Jaren later vroeg een Rode 

Kruismedewerker me of ik 

bloedplaatjes wilde geven. Dat 

mag je veel vaker geven dan 

bloed: ik kan er dus méér zieke 

mensen mee helpen. Toen ik 

dat hoorde, ben ik onmiddellijk 

gestart. Al 11 jaar geef ik 24 

keer per jaar bloedplaatjes: ik 

ben daar heel fanatiek in, net 

als in alle andere dingen die ik 

doe.” 

Tweewekelijks neem je anderhalf 

uur lang plaats op een afnamezetel. 

Een grote tijdsinvestering! 


“Mij kost het niets, en ik kan er 

het leven van andere mensen 

mee helpen. Ik heb voldoende 

bloed, waarom zou ik het dan 

niet doen? Natuurlijk moet iedereen 

dat voor zichzelf beslissen, 

maar vanuit menselijk 

standpunt is de keuze voor mij 

snel gemaakt! Het is al eens 

gebeurd dat iemand me een 

zot noemde, omdat ik zo vaak 

bloedplaatjes geef. Wel, antwoord 

ik dan, als er ooit iets 

met je gebeurt, dan hoop ik 

maar dat je blij zult zijn dat een 

zot zoals ik je leven redt.” 

En je wordt er niet voor betaald… 

“Ah nee, ik geef vrijwillig bloedplaatjes. 

Na elke gift krijg ik 

wel een cadeaubonnetje, maar 

daarvoor doe ik het natuurlijk 

niet. Ook zonder bedanking 

zou ik plaatjes blijven geven. 

Zolang ik gezond ben, blijf ik 

graag helpen.” 

Bloedplaatjes geef je op afspraak. 

Kies je een vast moment uit? 

“Ik werk op onregelmatige 

uren. Van zodra ik mijn uurrooster 

ken, maak ik een afspraak 

met het bloedtransfusiecentrum. 

Bloedplaatjes kan 

je maar vijf dagen bewaren. 

Het is dus belangrijk dat het 

Rode Kruis goed kan inschatten 

of de voorraad op tijd aangevuld 

kan worden.” 

weet je wat er gebeurt met jouw 

bloedplaatjes? 

“Ik weet dat ik bloedplaatjes 

geef voor mensen die erg ziek 

zijn. Vaak werk ik ’s nachts en 

dan slaap ik overdag. Twee 

mensen mogen me dan wakker 

bellen: mijn vrouw en het 

Rode Kruis. Af en toe is er dringend 

nood aan een bepaald 

type bloedplaatjes. Als ik het 

leven van iemand kan redden 

door snel te reageren, dan laat 

ik daarvoor graag mijn slaap.”

Meer dan 410.000 giften deden alle donoren samen in de loop van 2007. Bloed, plasma en bloedplaatjes 

geven is voor iets minder dan 180.000 donoren een tweede natuur. 

EVolutiE Van hEt aantal afnamEn 

300.000 

200.000 

100.000 

0 

2000 

351.661 

122.518 

7.768 

2001 

346.036 

120.653 

8.623 

2002 

344.370 

128.727 

8.884 

2003 

BloEdgEVERs VolgEns gEslaCht in 2007 

47 % 

53 % 

Man 

Vrouw 

344.145 

118.700 

7.403 

2004 

353.337 

115.898 

13.662 

2005 

353.017 

100.654 

13.489 

EVolutiE Van hEt aantal niEuWE BloEd- En plasmadonoREn 

30.000 

25.000 

20.000 

15.000 

10.000 

5.000 

0 

2004 

29.534 

3.474 

2005 

28.419 

3.335 

2006 

29.901 

2.235 

25.791 

2006 

Plasma 

2007 Bloed 

EVolutiE Van hEt totalE aantal BloEd- En plasmadonoREn 

250.000 

200.000 

150.000 

100.000 

50.000 

10.000 

0 

2004 

168.129 

21.028 

2005 

169.832 

16.761 

2006 

171.405 

13.669 

2.412 

164.062 

11.876 

Plasma 

2007 Bloed 

20,4 % 

349.483 

72.167 

12.512 

29,6 % 


4,7 % 

337.246 

60.962 

13.107 

Bloed 

Plasma 

Bloedplaatjes 

BloEdgEVERs VolgEns lEEftijd in 2007 

6,8 % 

18,7 % 

19,8 % 

18-20 jaar 

20-29 jaar 

30-39 jaar 

40-49 jaar 

50-59 jaar 

60-66 jaar 

De Dienst voor het Bloed levert 

enkel die producten die de ziekenhuizen 

nodig hebben. Niet meer, 

maar ook niet minder. Het verbruik 

door de ziekenhuizen daalt zachtjes. 

Om aan die, vaak schommelende 

vraag, te kunnen voldoen 

heeft Rode Kruis-Vlaanderen nood 

aan donoren. Naast de zeer trouwe 

donoren is er ook nood aan 

een pool van beschikbare donoren, 

die vlot opgeroepen kunnen 

worden wanneer de vraag van de 

ziekenhuizen plots stijgt. Die pool 

aan donoren moet groter worden 

dan hij vandaag is, terwijl de evolutie 

net het omgekeerde is (zie 

grafiek). Er is dus blijvend werk 

aan de winkel wat de rekrutering 

van nieuwe donoren betreft. 

BLOEDVOORZIENING 71


Van donor tot laboratorium 

De weg van bloedproducten 

Een kwartiertje duurt het ongeveer, bloed geven. Maar wat is 

dat nieuwe apparaat naast het afnamebed? En wat gebeurt 

er met de bloedproducten na de afname? En stel nu dat het 

centrale labo van Rode Kruis-Vlaanderen een ernstige panne 

krijgt en een tijdje buiten werking is. Wie zal de bloedstalen 

dan testen op besmettingen? 

VERstERKtE automatisERing 

Bij afnamE 

In de bloedtransfusiecentra was 

de weger-menger al in 2006 een 

ingeburgerd toestel. In 2007 werd 

het ook in alle vaste afnameplaatsen 

van de Dienst voor het Bloed 

in gebruik genomen. Het wegermengertoestel 

laat toe dat een 

bloedgift in optimale omstandigheden 

verloopt. Het controleert het 

afnamevolume, de juistheid van 

de etikettering en het alarmeert bij 

afwijkende omstandigheden. Het 

mengt het donorbloed ten slotte 

ook continu met het antistollingsmiddel 

dat in het afnamezakje zit. 

De afnameassistenten op de 

bloedafnames ondervinden de 

invoering van het toestel als een 

belangrijke stap naar nog meer 

kwaliteit en veiligheid. Voor de laboratoriumtechnologen 

is de weger-menger 

ook een belangrijke 

vooruitgang: zij ontvangen bloedzakjes 

met een gestandaardiseerd 

volume, wat tot meer gestandaardiseerde 

bloedproducten leidt. De 

donor zelf merkt weinig van de 

weger-menger. Voor hem of haar 

komt de bloedafname professioneler 

over doordat hij/zij tijdens de 

volledige bloedgift ‘bewaakt’ wordt 

door het toestel. 

Rode Kruis-Vlaanderen zet de 

invoering van de weger-menger 

verder in 2008. Eind 2008 zullen 

alle mobiele collecteplaatsen van 

de Dienst voor het Bloed met een 

weger-menger werken. 

optimalisatiE Van CEntRaal 

laBoRatoRium 

Rode Kruis-Vlaanderen beschikt 

over één centraal laboratorium 

voor het uitvoeren van tests op het 

donorbloed. Alle donaties worden 

er getest op de aanwezigheid van 

het hiv 1- en hiv 2-virus, het hepatitis 

B- en C-virus en op syfilis. Deze 

tests garanderen een maximale 

veiligheid van de bloedproducten. 

In de loop van 2007 bereidde Rode 

Kruis-Vlaanderen de herschikking 

van het centrale labo voor. De 

meest recente technieken werden 

geïnstalleerd en het labo werd 

heringericht met overzichtelijke 

werkposten waar de bediening 

van de apparatuur optimaal kan 

gebeuren. De meeste aandacht 

ging naar de vernieuwing van de 

software. Tegen eind 2008 zullen 

we volledig overschakelen naar 

nieuwe software (Labo Serveur 

van INLOG). 

VooRBEREid op pannEs En 

oVERmaCht 

Rode Kruis-Vlaanderen ondertekende 

in 2007 een principeovereenkomst 

met de Nederlandse 

bloedinstelling Sanquin. Bedoeling 

ervan is een model uit te werken

Bloed is een zeer kwetsBaar product. daarom is het Belangrijk dat het na de afname, de 

verwerking en de tests zorgvuldig Bewaard wordt in koelkasten die voortdurend gecontroleerd 

worden. ook tijdens het vervoer naar het ziekenhuis wordt de ‘koude keten’ 

nooit onderBroken. 

waarbij Sanquin de back-up is van Rode Kruis- 

Vlaanderen en omgekeerd, wanneer het centrale 

laboratorium uitvalt. Bij overmacht of bij een technische 

panne in ons centrale labo zal Rode Kruis- 

Vlaanderen terechtkunnen bij Sanquin. De bloedstalen 

zullen dan in Amsterdam getest worden in 

het lab van de Nederlandse bloedbank. 

Deze overeenkomst is erg belangrijk voor de continuïteit 

in de levering van bloedproducten aan ziekenhuizen. 

Bloedproducten kunnen immers niet 

vrijgegeven worden als ze niet getest zijn. Bloedproducten 

zijn beperkt houdbaar en de voorraad 

is bovendien strikt berekend waardoor een langdurige 

uitval van het centrale laboratorium voor 

problemen zou zorgen voor de bevoorrading van 

de ziekenhuizen in Vlaanderen. Eind 2008 zal het 

back-upsysteem operationeel zijn. 

BLOEDVOORZIENING 73

optimale service voor ziekenhuizen 

Accuraatheid, snelheid en beschikbaarheid 

De nood aan bloedproducten schommelt. Ziekenhuizen kunnen de nood aan bloedproducten 

vaak nauwgezet inschatten, maar soms zijn er onvoorziene omstandigheden en is er dringend 

meer bloed nodig. In alle gevallen kunnen de ziekenhuizen rekenen op Rode Kruis-Vlaanderen. 

Een snelle beschikbaarheid en een accurate levering van producten is essentieel. 

lEVERing Van pRoduCtEn En 

diEnstEn 

De vier bloedtransfusiecentra 

voorzien de ziekenhuizen in hun 

provincie van bloedproducten. In 

2007 leverden zij 311.889 eenhedenrodebloedcellenconcentraten, 

8.341 eenheden standaardbloedplaatjes, 

195.027 eenheden 

ééndonorbloedplaatjes en 54.217 

eenheden virusgeïnactiveerd plasma 

aan de ziekenhuizen. 

Naast haar wettelijke kernopdracht 

(het ter beschikking stellen 

van voldoende en veilige bloedproducten), 

levert de Dienst voor 

het Bloed nog een diverse waaier 

van onontbeerlijke waardevolle 

diensten aan de ziekenhuizen. Zo 

beschikken drie bloedtransfusiecentra 

over een laboratorium voor 

immunohematologie waar 24 uur 

op 24 pretransfusietests (de zogeheten 

‘kruisproef’) en bijkomende 

bloedgroeptyperingen gebeuren 

zodat compatibel bloed ter beschikking 

komt van de patiënt. Er 

is ook dag en nacht activiteit in de 

HLA (human leukocyte antigen) 

EVolutiE Van hEt aantal lEVERingEn aan ziEKEnhuizEn 

300.000 

250.000 

200.000 

150.000 

100.000 

50.000 


0 

2000 

321.183 

144.570 

52.205 

4.892 

2001 

315.178 

141.424 

54.171 

5.447 

2002 

311.882 

137.996 

61.656 

5.865 

2003 

318.578 

154.333 

63.306 

7.403 

lEVERingEn aan Caf 

Rode Kruis-Vlaanderen levert ook 

plasma aan de CAF, de Centrale 

Afdeling voor Fractionering. Dit 

bedrijf verwerkt plasma tot tal van 

plasmaderivaten zoals stollingsfactoren, 

eiwitoplossingen en afweerstoffen 

die voor tal van medische 

toepassingen gebruikt worden. In 

totaal leverden we in 2007 211.553 

liter plasma aan de CAF. 

laboratoria van de Dienst voor het 

Bloed. Hier worden weefseltyperingen 

uitgevoerd die transplantatie 

van organen en stamcellen/ 

beenmerg mogelijk maken (zie 

ook blz. 79). 

De Dienst voor het Bloed besteedt 

ook aandacht aan bloedzakjes 

met uiterst zeldzame bloedgroepcombinaties: 

deze worden ingevroren 

in de cryobank zodat ze 

langdurig houdbaar zijn en beschikbaar 

wanneer nodig. Als er 

speciale bereidingen noodzakelijk 

zijn, zoals bij een bloedtransfusie 

aan een ongeboren kind via de 

2004 

315.963 

171.059 

62.410 

9.443 

2005 

311.950 

186.409 

53.837 

8.636 

2006 

309.950 

187.021 

55.755 

8.199 


311.889 

195.027 

54.214 

8.341 

navelstreng of zoals het wassen 

van bloed bij allergische reacties 

en nog vele andere, staat er 24 uur 

op 24 een Rode Kruismedewerker 

klaar om deze bloedproducten te 

bereiden. Ook andere diensten 

voor het bloed die niet over dergelijke 

cryobank beschikken doen 

soms een beroep op onze cryobank. 

Ten slotte is de Dienst voor het 

Bloed in volle ontwikkeling op gebied 

van moleculaire typeringen: 

bloedgroepbepaling op DNA- 

niveau met hoogstaand transfusieadvies 

en preventie van immunisatie 

tot gevolg (zie ook blz. 80). 

gEstandaaRdisEERd 

ContRaCt 

In 2007 ondertekenden alle Vlaamse 

algemene ziekenhuizen een 

nieuw contract met Rode Kruis- 

Vlaanderen voor het leveren van 

bloedproducten. Elk ziekenhuis 

krijgt zijn service op basis van een 

contract dat voor heel Vlaanderen 

gestandaardiseerd is. 

Rodebloedcellenconcentraten 

Standaardbloedplaatjes 

Virusgeïnactiveerd plasma 

Eéndonorbloedplaatjes

Het eindstation van Rode Kruisbloed 

Klinisch bioloog, dr. Stijn Uyttendaele, vertelt 

Dr. Stijn Uyttendaele, klinisch bioloog en 

verantwoordelijke ziekenhuisbloedbank van 

het AZ Sint-Maarten kreeg de bloedleveranciers 

van het Rode Kruis wekelijks over de 

vloer in 2007. Ze leverden meer dan 4000 

zakjes bloed, meer dan 300 zakjes plasma 

en ruim 100 zakjes bloedplaatjes. “De samenwerking 

verloopt zeer vlot, er is een 

zeer goede verstandhouding.” 

“Ons ziekenhuis werkt al meer dan 20 jaar samen 

met Rode Kruis-Vlaanderen. Twee keer per week 

levert het bloedtransfusiecentrum van Antwerpen 

bloed, plasma en bloedplaatjes. In 2007 leverden 

ze meer dan 4000 eenheden op de drie campi van 

ons ziekenhuis. Hier in het labo testen we of het 

bloed van een patiënt compatibel is met het donorbloed. 

Als dat zo is, kan het toegediend worden. 

Als de patiënt bepaalde antistoffen in zijn bloed 

heeft, is het bloed soms niet compatibel. Ons labo 

spoort die antistoffen op en het Rode Kruislabo 

zoekt dan uit om welke antistof het juist gaat. Daarna 

geeft het Rode Kruislabo ons advies of levert het 

ons het meest geschikte bloed voor die bepaalde 

patiënt. 

Af en toe levert het bloedtransfusiecentrum zelfs ’s 

nachts bloedzakjes. De patiënt heeft er vaak geen 

idee van hoeveel mensen er in de weer zijn om 

voor hem snel compatibel bloed te vinden! Het is 

soms een helse klus om aan de juiste bloedzakjes 

te geraken. 

Bloed is een hoogwaardig, maar erg kwetsbaar 

product. Plasma bijvoorbeeld moet constant bevroren 

blijven, een tijdelijke ontdooiing - eender 

waar in de keten tussen bloedtransfusiecentrum 

en patiënt - kan al nefast zijn voor de functionaliteit 

van bepaalde stollingsfactoren. De kwaliteit ervan 

is dus erg belangrijk. 

Ons ziekenhuis is zeer tevreden over de kwaliteit 

van de producten en van de dienstverlening 

van Rode Kruis-Vlaanderen. Recent werd de 

transportprocedure verbeterd. Deze nieuwe procedure 

vraagt een grote inspanning van de medewerkers 

van het Rode Kruis, maar dit bewijst dat Rode 

Kruis-Vlaanderen alle nodige inspanningen doet 

om de kwaliteit van zijn producten te garanderen.” 

BLOEDVOORZIENING 75

De Dienst voor het Bloed wil een referentie in de bloedvoorzieningssector zijn. Daarom werken 

we dagelijks aan het kwaliteitssysteem en aan een efficiënte en doordachte organisatie. 

Efficiëntie is immers de basis om een optimale kwaliteit en veiligheid van de producten die 

we leveren, te kunnen garanderen. Onze efficiënte werking maakt van de Dienst voor het 

Bloed een betrouwbare partner om mee samen te werken. 

De Dienst voor het Bloed van 

Rode Kruis-Vlaanderen staat wat 

efficiëntie betreft aan de internationale 

top. De European Blood 

Alliance (EBA) voerde in 2007 een 

vergelijkende studie uit tussen 

verschillende bloedinstellingen in 

Europa, Australië, Amerika en Canada. 

EBA is het netwerk van nationale 

bloeddiensten in Europa; 

17 landen maken er deel van uit, 

waaronder België. 

De studie vergeleek vier activiteiten 

waaronder de bloedinzamelingen 

en de bereiding van bloedproducten. 

Uit de studie kwam Rode 

Kruis-Vlaanderen als de meest efficiënte 

organisatie naar voren op 

het vlak van bloedinzamelingen. 

Wat efficiëntie van de bereiding 

van bloedproducten betreft, haalden 

we de tweede plaats. Eén 

van de opvallendste resultaten 

is dat 11 medewerkers van Rode 

Kruis-Vlaanderen erin slagen om 

op een mobiele inzameling van 

2,5 uur 100 bloedgiften in te zamelen, 

terwijl collega’s uit andere 

landen evenveel bloedgiften 

verwerken in 4 uur tijd en dit met 

17 medewerkers. 

Rode Kruis-Vlaanderen kon dit 

goede resultaat enkel behalen 

dankzij de goede organisatie van 


Efficiëntie 

Voor optimale kwaliteit en veiligheid 

Efficiëntie bewezen 

door EBa 

zowel de bloedinzamelingen als 

de verwerking én door de samenwerking 

met de vrijwilligers van de 

Rode Kruisafdelingen op de mobiele 

bloedinzamelingen. 

Bloedproducten 

erg veilig 

Het hemovigilantierapport over 

2006 dat de overheid op 2 januari 

2008 publiceerde, toonde 

aan dat alle bloedproducten die 

Rode Kruis-Vlaanderen in 2006 

aan ziekenhuizen leverde, aan de 

kwaliteitsnormen voldeden. Geen 

enkele reactie van een patiënt op 

een bloedtransfusie was te wijten 

aan kwaliteitsafwijkingen van 

de toegediende bloedproducten. 

Het volledige rapport kan geraadpleegd 

worden op www.fagg.be. 

Andere conclusies uit het rapport: 

• Er werden in 2006 ernstige donatieverwikkelingen 

vastgesteld 

bij 1 op 4.670 donoren. 

• Bewustzijnsverlies (flauwvallen) 

is de meest frequente donorreactie. 

Deze komt meer voor bij 

vrouwelijke donoren en buiten 

het afnamelokaal. 

• 1 op 1.850 incidenten met bloeddonaties 

waren toe te schrijven 

aan laattijdige informatie 

vanwege een bloedgever over 

zijn ongeschiktheid als donor. 

Meestal hield dit verband met 

de laattijdige vaststelling dat de 

donor niet in aanmerking kwam 

voor donatie doordat de donor 

bijvoorbeeld vergat te vermelden 

dat hij een kijkoperatie heeft 

ondergaan, een tekenbeet heeft 

gehad, medicatie neemt of buiten 

Europa heeft verbleven. 

Wat is hEmoVigilantiE? 

‘Hemovigilantie’ of bloedbewaking 

is het registeren en in kaart 

brengen van alle incidenten die 

het gevolg zijn van transfusies van 

bloedproducten. Hemovigilantie 

start op het ogenblik dat het bloed 

of bloedproduct ingezameld wordt 

en eindigt met de transfusie ervan 

aan de patiënt en de follow-up van 

de patiënt. 

Het doel van hemovigilantie is inzicht 

te krijgen in de veiligheid van 

bloedtransfusies en te leren hoe 

het nog veiliger kan. Door alle informatie 

over incidenten vanaf het 

moment van afname tot en met de 

toediening van het bloedproduct te 

bundelen en te analyseren, kunnen 

er preventieve (veiligheids)maatregelen 

uitgewerkt worden. 

Dankzij hemovigilantie wordt de 

ganse transfusieketen van donor 

tot ontvanger bewaakt en verkleint 

de kans op een herhaling van ernstige 

of levensbedreigende incidenten.

Overdracht van virussen door bloedtransfusies 

is uiterst zeldzaam. In 2006 werd één 

geval van hepatitis B-overdracht vastgesteld 

in Vlaanderen. Alle 401.500 bloedstalen van 

2006 werden door Rode Kruis-Vlaanderen 

getest op hepatitis B en C, op hiv en op syfilis. 

In de stalen werden in 2006 bij de nieuwe 

donoren 21 gevallen van hepatitis B vastgesteld 

(nog geen honderdste van een procent) 

en geen enkele hiv-infectie. Als de donor zich 

in de vensterfase van de besmetting bevindt, 

kunnen besmettingen niet aangetoond worden 

via labotests. 

gmp: verdergaan dan iso 

De Dienst voor het Bloed van Rode Kruis- 

Vlaanderen startte in 2005 met de invoering 

van een kwaliteitszorgsysteem. Dit systeem 

op basis van GMP (zie kader blz. 78) volgt 

alle nieuwe nationale en Europese regelgeving. 

Het geldt voor alle activiteiten van de 

Dienst voor het Bloed: zowel het afnemen, 

bewerken, bewaren, testen, vrijgeven en verdelen 

van bloed en weefsels van menselijke 

oorsprong, als voor de klinische laboratoriumactiviteiten 

die hiermee samenhangen. 

Het geldt zelfs voor bepaalde (kritische) processen 

binnen de ondersteunende diensten 

zoals de diensten Aankoop en Logistiek, IT en 

Personeelszaken. Ook de Rode Kruisvrijwilligers 

die deelnemen aan de mobiele collectes 

werken dus binnen de GMP-norm. Zelfs de 

keuze van de plaatselijke afnameplaats wordt 

mee door de GMP-normen bepaald. 

2007: EEn gRotE stap diChtER Bij gmp 

Werken aan continue verbetering om de kwaliteit 

en de veiligheid van de bloedproducten 

te maximaliseren, blijft één van de kernopdrachten 

van de Dienst voor het Bloed. De 

Dienst voor het Bloed werkte in 2007 als topprioriteit 

dus verder aan de invoering van het 

kwaliteitszorgsysteem op basis van GMP. 

De nadruk werd gelegd op het in routine 

brengen van het documentenbeheersysteem 

(digitaal, niet op papier), en de uniformisatie 

van de processen tussen de verschillende 

bloedtransfusiecentra. Ook het beheer van 

kwaliteitsafwijkingen wordt sinds 2007 via dit 

systeem opgevolgd. 

Verder werden alle validatie-activiteiten voor 

systemen en processen verdergezet. Valida- 

BLOED 77

tie heeft tot doel aan te tonen dat 

elk systeem en elk proces binnen 

de Dienst voor het Bloed correct 

functioneert. Zodra een proces gevalideerd 

is, worden er meetpunten 

ingebouwd om op te volgen of 

dat proces onder controle blijft, en 

of de bloedproducten die hieruit 

voortkomen voldoen aan de vooropgestelde 

kwaliteitscriteria. 

WaaRom iso niEt VoldoEt 

ISO is een internationale norm. 

Simpel gesteld garandeert ISO dat 

een firma of organisatie die deze 

ISO-norm draagt, drie zaken doet: 

ze zegt duidelijk wat ze produceert 

of aflevert, ze doet precies wat ze 

zegt, en ze kan het bewijzen. 

Alhoewel de ISO-norm ontegensprekelijk 

een bepaalde kwaliteitsgarantie 

biedt, voldoet deze norm 

niet aan de Europese richtlijn, die 

zegt dat elke bloedinstelling een 

kwaliteitssysteem moet toepassen 

op basis van de GMP-norm. Zo 

schrijft het ISO-kwaliteitssysteem 

niet voor dat de hoogste kwaliteit 

en veiligheid van de bloedproducten 

moet worden nagestreefd: de 

kwaliteit van de bloedproducten 

moet volgens ISO ‘slechts’ voldoen 

aan de vooraf door de organisatie 

of het bedrijf zelf gestelde eisen. 

ISO kan dus wel een basis vormen 

om verdere GMP-implementatie 

voor te bereiden, maar is op zich 

niet voldoende. Om die reden investeert 

de Dienst voor het Bloed 


in het behalen van die norm. 

Op dit ogenblik wordt er binnen 

de Europese Unie door een 

werkgroep in detail vastgelegd 

hoe deze GMP-inspecties moeten 

plaatsvinden. Ook Rode Kruis- 

Vlaanderen neemt actief deel aan 

dit EUBIS (European Blood Inspection) 

project. Er wordt gewerkt 

aan een uniforme standaard i.v.m. 

bloedveiligheid die een wederzijdse 

erkenning binnen Europa 

toelaat. Einddoel is om in 2010 te 

komen tot een handleiding waarin 

gezamenlijke criteria, standaarden, 

en lijsten voor de inspecties 

zijn opgenomen. 

Wat is gmp? 

Good manufacturing practices (Goede Manier van Produceren) of GMP 

is een kwaliteitsborgingssysteem dat oorspronkelijk ontwikkeld werd voor 

de farmaceutische industrie, en nu ook op de bewerking van bloedproducten 

wordt toegepast. GMP stelt dat de kwaliteit van een product nooit 

helemaal kan vastgesteld worden door de samenstelling ervan te analyseren 

(helemaal op het einde van de productieketen). De kwaliteit kan 

alleen gewaarborgd worden als ook het hele productieproces, stap per 

stap, op een nauwkeurig voorgeschreven en gecontroleerde wijze wordt 

uitgevoerd. 

Bij GMP gaat het er dus om, dat nauwkeurig wordt vastgelegd hoe en 

onder welke omstandigheden een product wordt gemaakt: alle productiefases 

worden gecontroleerd en stap per stap gedocumenteerd. Zo kan 

men achteraf steeds, mocht er toch iets mis zijn met een bepaald product, 

achterhalen waar het mis is gegaan. 

mEER info oVER diEnst VooR hEt BloEd: 

jaaRVERslag.RodEKRuis.BE.

méér dan bloedafnames 

stamcellen en weefselbanking 

Patiënten met een bloedziekte zoals leukemie of een afwijking van het immuunsysteem 

kunnen geholpen worden met een stamceltransplantatie. Vroeger konden zij 

alleen geholpen worden met stamcellen uit beenmerg. Sinds enkele jaren kunnen 

echter ook stamcellen uit bloed en uit het navelstrengbloed van pasgeboren baby’s 

gebruikt worden. 

KWalitEitsaCCREditatiE 

De Dienst voor het Bloed werkt nauw samen met 

een aantal ziekenhuizen voor de afname, bewerking 

en bewaring van stamcellen. Patiënten met 

een ziekte van het beenmerg kunnen behandeld 

worden door een stamceltransplantatie van zichzelf 

(autologe stamceltransplantatie) of door 

stamcellen van een donor (allogene stamceltransplantatie). 

In 2007 werden 164 afnameprocedures van stamcellen 

uit bloed uitgevoerd. Anderzijds werden 307 

afnamen van stamcellen die elders werden afgenomen, 

in de Dienst voor het Bloed bewerkt en 

ingevroren voor langdurige bewaring. 

In 2007 trof Rode Kruis-Vlaanderen alle voorbereidingen 

voor het behalen van een JACIE-accreditatie. 

Deze accreditatie is een internationale kwaliteitsstandaard 

die de Dienst voor het Bloed wil 

behalen voor het bewerken, invriezen en bewaren 

van stamcellen. JACIE of Joint Accreditation Committee-ISCT 

& EBMT is een non-profitorganisatie 

die zorgt voor de evaluatie en de accreditatie van 

de transplantaties van hematopoïetische stamcellen 

(dit zijn stamcellen uit beenmerg) in Europa. 

diVERsitEitspRojECt VooR naVElstREng- 

BloEdBanK 

Stamceltransplantatie met stamcellen uit navelstrengbloed 

is een therapie die wereldwijd in opmars 

is. In sommige landen is deze therapie al een 

standaardbehandeling voor kinderen en meer en 

meer ook voor volwassenen. 

De Vlaamse Liga ‘Kom op tegen Kanker’ keurde in 

2007 de financiering goed voor het project ‘Voldoet 

de publieke navelstrengbloedbank van Rode Kruis- 

Vlaanderen aan de transplantatiebehoefte in Vlaanderen?’, 

dat Rode Kruis-Vlaanderen indiende. 

Omdat anderstalige moeders het ziekenhuis vaak 

sneller verlaten en omwille van taalbarrières tussen 

de bloedbank en anderstalige moeders gaan 

er soms geschikte navelstrengbloedeenheden 

van de allochtone bevolking verloren. Het diversiteitsproject 

wil, door een grotere flexibiliteit in taal 

en door opvolging bij de patiënt aan huis, de genetische 

diversiteit van de navelstrengbloedbank 

verhogen. 

Eind 2007 bedroeg het aantal opgeslagen eenheden 

in de navelstrengbloedbank van Rode Kruis- 

Vlaanderen 1.400. In 2007 werden er daarvan 7 

navelstrengbloedeenheden gebruikt voor het uitvoeren 

van een stamceltransplantatie bij een patiënt. 

studiE naaR haalBaaRhEid 

WEEfsElBanKing 

Bloed- en weefselbankactiviteiten hebben tal van 

raakpunten: net zoals bloed zijn weefsels producten 

van menselijke oorsprong die donoren vrijwillig 

en anoniem afstaan voor transplantatie. Voor beide 

activiteiten legt de Europese Unie dezelfde kwaliteitsvereisten 

op. Daarom wordt het, zoals voor de 

bloedinzamelingen 30 jaar geleden, steeds moeilijker 

en duurder om weefselbankactiviteiten op 

kleine schaal te verrichten. 

Begin 2007 onderzocht Rode Kruis-Vlaanderen 

daarom in hoever weefsel- en celbanking in Vlaanderen 

een opdracht kan zijn voor de Dienst voor 

het Bloed. Hiertoe werden enquêtes gehouden bij 

de meeste actoren op het terrein in Vlaanderen. 

Uit de studie bleek dat de Dienst voor het Bloed 

aanzien wordt als een geschikte instantie voor 

de uitbating van weefselbanken. Er bestaat immers 

een uitgesproken synergie tussen bloed- en 

weefselbanking. Bovendien staat de sector voor 

een ingrijpende professionalisering, met doorgedreven 

kwaliteitsborging en schaalvergroting 

BLOEDVOORZIENING 79

als belangrijkste aspecten. Rode 

Kruis-Vlaanderen heeft op beide 

uitdagingen nu al een duidelijk 

antwoord. In vele landen is de 

combinatie van bloed- en weefselbanking 

trouwens courant. 

Op 7 december 2007 organiseerde 

de Dienst voor het Bloed het 

symposium ‘Weefselbanking in 

Vlaanderen: uitdagingen voor de 

toekomst’. Hiermee werd het initiatief 

van Rode Kruis-Vlaanderen om 

in de toekomst weefselbanken te 

ontplooien en te beheren, officieel 

aangekondigd. Meer dan zestig 

deelnemers, waarvan velen uit de 

sector, maakten er kennis met de 

navelstrengbloedbank van Rode 

hoogtechnologische labo’s 

DNA-tests bij zeldzame bloedgroepen en transplantaties 

Op het oppervlak van een rode bloedcel komen meer dan 270 bloedgroepantigenen voor, die 

gegroepeerd worden in 26 bloedgroep-‘families’ zoals het ABO-systeem of het resussysteem. 

De kennis van het bloedgroeptype van een patiënt is essentieel om transfusiereacties te vermijden 

bij het toedienen van bloedproducten. Serologische tests voor het bloedgroeptype 

gebeuren standaard, maar voor sommige patiënten zijn deze tests onvoldoende en moeten 

er ook bijkomende DNA-tests uitgevoerd worden. Ook deze tests worden in de labo’s van het 

Rode Kruis uitgevoerd. 

intERnationalE KWalitEitsaCCREditatiE 

VooR dna-tEsts 

Vóór een bloedtransfusie wordt 

vooral de overeenkomst tussen 

donor en ontvanger nagekeken 

voor het ABO- en het resusbloedgroepensysteem, 

omdat een ‘incompatibiliteit’ 

voor deze bloedgroeptypes 

de meest gevaarlijke 

transfusiereacties veroorzaakt. De 

tests die hiervoor reeds decennia 

gebruikt worden, zijn gebaseerd 

op antistoffen die heel specifiek 

één bloedgroeptype ‘herkennen’. 

We noemen ze serologische tests. 


Deze tests zijn soms echter niet 

Kruis-Vlaanderen, en kregen info 

over de toekomstplannen in verband 

met weefselbanking. Daarnaast 

gaven drie internationale 

sprekers een uiteenzetting over 

regelgeving, standaarden en toepassingen 

van weefselbankactiviteiten 

binnen een bloedinstelling. 

Rode Kruis-Vlaanderen wenst in 

de toekomst stapsgewijs activiteiten 

te ontplooien op het terrein 

van weefselbanken. Deze activiteiten 

hoeven niet de volledige activiteitsketen 

te omvatten van explantatie 

tot en met implantatie van 

weefsels. Ziekenhuizen kunnen 

ook voor een deelaspect beroep 

doen op de expertise van Rode 

betrouwbaar als er andere antistoffen 

aanwezig zijn die de test 

verstoren: 

1. Ná een bloedtransfusie ontwikkelt 

de ontvanger van bloed 

soms antistoffen tegen de rode 

bloedcellen die hij/zij heeft gekregen. 

Daardoor loopt hij/zij 

bij een nieuwe bloedtransfusie 

meer risico dat het lichaam het 

donorbloed zal afbreken waardoor 

het tekort aan rode bloedcellen 

blijft. Ook de kans op een 

transfusiereactie is hoog. 

2. Bij auto-immuunziekten (aandoeningen 

waarbij het immuun- 

Kruis-Vlaanderen. Deze situeert 

zich vooral op het biologistieke 

vlak en op het vlak van kwaliteit. 

Rode Kruis-Vlaanderen hoopt in de 

nabije toekomst wettelijk erkend te 

worden voor weefselbankactiviteiten. 

Hiervoor is de omzetting van 

de Europese richtlijn 2004/23/EG, 

die de regelgeving voor weefselbanken 

voorschrijft, in Belgische 

wetgeving noodzakelijk. 

systeem van de patiënt bepaalde 

weefsels van haar eigen 

lichaam ‘aanvalt’) zijn er soms 

auto-antistoffen aanwezig. 

Bij deze patiënten is het van 

groot belang om een correcte 

bloedgroeptypering te verrichten: 

identiek bloed toedienen (wat de 

bloedgroepantigenen betreft), is 

immers sneller en efficiënter om 

de bloedarmoede te corrigeren. 

Om voor deze patiënten een geschikt 

bloedzakje te vinden, heeft 

Rode Kruis-Vlaanderen hoogtechnologische 

laboratoriumtests 

op punt gesteld. Het betreft tests

voor de moleculaire bepaling van ABO, RhD en 

de rode bloedgroepantigenen RhCc, RhEe, Kk, 

MNSs, Fy(a,b) en Jk(a,b). Het zijn de zogeheten 

‘DNA-tests’. 

Ook voor de bloedgroepbepaling van patiënten 

die recent een transfusie ondergingen, zijn de 

serologische tests niet altijd betrouwbaar: de 

tests kunnen immers geen onderscheid maken 

tussen de rode bloedcellen van de patiënt zelf 

en de rode bloedcellen van de donor. Met de 

DNA-tests is ook dit echter geen probleem omdat 

er bij een rode bloedcellentransfusie geen 

DNA-overdracht plaatsvindt. Op deze manier 

kunnen we het transfusieadvies correct bijsturen 

voor patiënten die meerdere transfusies na 

elkaar nodig hebben. 

In oktober 2007 heeft de Dienst voor het Bloed 

met de DNA-tests succesvol deelgenomen aan 

de externe kwaliteitscontrole georganiseerd 

door Instand e.V. (Society for Promotion of Quality 

Assurance in Medical Laboratories e.V.). 

Dankzij deze DNA-tests heeft de Dienst voor 

het Bloed in 2007 voor ruim 400 patiënten een 

beter, in sommige gevallen levensreddend, 

transfusieadvies kunnen geven. 

BASiS Voor cEnTrAliSATiE hlA-lABo’S 

In 2007 ging Rode Kruis-Vlaanderen van start 

met een centraal laboratorium voor histocompatibiliteit 

en immunogenetica (kortweg HILA). 

Dit nieuwe laboratorium zal de huidige activiteiten 

van de HLA-laboratoria (Antwerpen, Gent 

en Leuven) en het moleculair diagnostische 

laboratorium immunohematologie (Jette) omvatten 

en zal gevestigd zijn op de terreinen van 

de hoofdzetel van Rode Kruis-Vlaanderen in 

Mechelen. Met dit centrale HILA-laboratorium 

wil de Dienst voor het Bloed een betere service 

aanbieden en verhoogde kwaliteit nastreven 

door een doorgedreven professionalisering van 

een uitgebreid team medewerkers. 

De HLA-labo’s en het toekomstige HILA-labo 

leveren bloedproducten op maat voor specifieke 

patiënten. Dit doen ze o.a. door bloedgroepbepalingen 

en kruisproeven uit te voeren. 

Anderzijds leveren ze diensten voor orgaantransplantatie 

(nier, lever, long, hart...) en voor 

stamceltransplantatie (beenmerg, perifere 

stamcellen, navelstrengbloed). In mindere mate 

leveren ze ook diensten in het kader van ziekteassociaties 

en bloedplaatjesimmunologie. 

Om aan de vraag te kunnen voldoen en ook 

steeds beschikbaar te zijn om compatibiliteitstests 

uit te voeren, beschikken de vier labo’s 

over 24 uur op 24 permanentie. 

BLOED 81

Ondersteuning 

achter de schermen. 

CEntRaal ondERstEunEndE diEnstEn 

. Personeelszaken. Talent met passie voor mensen 84 

. Communicatie & Werving. Informatiedoorstroming essentieel 86 

. ICT. Inhaalbeweging dankzij vijfjarenplan 88 

. Aankoop & Logistiek. Efficiënte aankoop voor maximale hulp 89 

ONDERSTEUNENDE DIENSTEN 83

personeelszaken 

Talent met passie voor mensen 

De meer dan 1.300 werknemers van Rode Kruis-Vlaanderen staan dagelijks ten dienste van 

de bevolking en onze vrijwilligers. Rode Kruis-Vlaanderen wil binnen de sector dé referentiewerkgever 

worden, waar getalenteerde werknemers er op een efficiënte en gepassioneerde 

manier voor zorgen dat de doelstellingen van het Rode Kruis gerealiseerd kunnen worden. 

pERsonEElsBEstand 

Rode Kruis-Vlaanderen telde eind 

2007 1.325 werknemers, samen 

goed voor 1.081 VTE’s (voltijdse 

equivalenten). De afgelopen vier 

jaar (2005-2007) is het aantal VTE’s 

met meer dan 10 % gestegen. Voor 

de kernactiviteiten van de Dienst 

voor het Bloed en de Humanitaire 

Diensten bedraagt de toename aan 

VTE’s zelfs respectievelijk 14 en 

8 %. De groei bij de Centraal 

Ondersteunende Diensten bedraagt 

2,7 %. 

aantREKKEn talEnt 

Rode Kruis-Vlaanderen gaat actief 

op zoek naar nieuwe getalenteerde 

collega’s, die hun talent én engagement 

willen ontplooien binnen 

onze organisatie. Door deelname 

aan jobbeurzen, actieve benadering 

van laatstejaarsstudenten en 

advertenties in de media wil Rode 

Kruis-Vlaanderen zich profileren 

als een referentiewerkgever en de 

meest getalenteerde kandidaten 

aantrekken. 

soCiaal oVERlEg 

Rode Kruis-Vlaanderen gelooft in 

een constructief sociaal overleg. 

De overlegorganen zullen vanaf 

84 ONDERSTEUNENDE DIENSTEN 

2008 per gemeenschap georganiseerd 

worden, dus apart voor 

de Vlaamse en de Franstalige 

Gemeenschap. Dit zal het overleg 

dichter bij de werknemers van elke 

gemeenschap brengen. 

infoRmatiEdooRstRoming 

naaR pERsonEEl 

Informatie is motivatie. Daarom 

besteedt Rode Kruis-Vlaanderen 

veel aandacht aan de informatiedoorstroming 

naar de werknemers. 

Via infolunches, de maandelijkse 

personeelsnieuwsbrief ‘Nieuwskriebels’ 

en een jaarlijks personeelsfeest 

worden personeelsleden 

geïnformeerd over het reilen 

en zeilen binnen de organisatie. 

Nieuw in 2007 was het ‘Ontbijt met 

Philippe’, waarbij werknemers de 

kans krijgen om te ontbijten met 

de gedelegeerd bestuurder van 

Rode Kruis-Vlaanderen. In 2007 

kregen personeelsleden van de 

vier bloedtransfusiecentra, de Humanitaire 

Diensten - Nationaal, 

de dispatching, de Ziekenwagendienst, 

Aankoop en Logistiek, Financiën, 

ICT en Personeelszaken 

de kans om persoonlijk met de 

gedelegeerd bestuurder kennis te 

maken en om vragen en problemen 

aan te kaarten.

tEWERKstEllingsEVolutiE aantal WERKnEmERs TEwErKSTEllingSEVolUTiE AAnTAl VTE’S* 

700 

600 

500 

400 

300 

200 

100 

620 

537 

85 

623 

576 

78 

627 

575 

85 

669 

569 

87 

2004 

2005 

2006 


REdEn Van VERtREK pERsonEElslEdEn 2005 - 2007 

41 % 

Over de hele periode 2005-2007 verlieten 658 werknemers de organisatie. Daarmee bedraagt het jaarlijkse 

verlooppercentage over deze periode 16,9 %. De grafiek toont procentueel welke de redenen waren voor 

vertrek. In 2007 verlieten 266 personen de organisatie. 

In de periode 2005-2007 werden jaarlijks gemiddeld 26 mensen ontslagen. Het gedwongen verloop (ontslag 

door werkgever) bedraagt gemiddeld 11 % van alle vertrekkers (zie grafiek hierboven) en vertegenwoordigt 

dus 2 % van het personeelsbestand, t.o.v. 3,49 % voor de totale non-profitsector. 

aandEEl mannEn En VRouWEn Bij WERKnEmERs 

Van RodE KRuis-VlaandEREn in 2007 

66 % 

3 % 

4 % 

11 % 

34 % 

7 % 

34 % 

In detail per onderdeel: 

• Dienst voor het Bloed: 

19 % mannen, 81 % vrouwen 

• Humanitaire Diensten: 


• Centraal Ondersteunende Diensten: 


Einde contract 

Brugpensioen 

700 

600 

500 

400 

300 

200 

100 

Ontslag door werkgever 

Ontslag door werknemer 

Pensioen / overlijden 

Medische reden 

Man 

Vrouw 

417 

496 

75 

423 

520 

77 

428 

522 

83 

475 

536 

77 

2004 

2005 

2006 


aantal WERKnEmERs pER lEEftijdsCatEgoRiE 

in 2007 

27 % 

32 % 

* Voltijdse equivalenten 

Totaal 2007: 1325 werknemers Totaal 2007: 1088 VTE’s 

19 % 

22 % 

Dienst voor het Bloed 

Humanitaire Diensten 

Centraal Ondersteunende 

Diensten 

< 30 jaar 

30-40 jaar 

40-50 jaar 

> 50 jaar 


Snelle communicatie tussen alle geledingen van de organisatie en transparantie over 

onze realisaties naar de buitenwereld toe, is een topprioriteit. 

Deskundigheid, efficiëntie en transparantie: dat is wat Rode Kruis-Vlaanderen typeert. We willen 

dit dus ook aan iedereen vertellen. Toch zijn het maar middelen. Want hoe beter, efficiënter, 

transparanter we werken, hoe meer mensen we kunnen helpen: efficiëntie met een hart. 

infoRmatiEdooRstRoming 

naaR VRijWilligERs 

De centraal ondersteunende 

dienst Communicatie & Werving 

besteedde in 2007 extra veel aandacht 

aan een goede informatiedoorstroming 

naar de vrijwilligers 

en de plaatselijke afdelingen. 

Ruim 2.800 vrijwilligers met een 

verantwoordelijke functie kregen 

een eigen Rode Kruis-mailadres, 

waarlangs snel gecommuniceerd 

kan worden. Deze adressen raakten 

in 2007 sterk ingeburgerd en 

werden intensief gebruikt. 

De nieuwe vrijwilligerswebsite 

biedt alle vrijwilligers een schat 

aan (actuele) informatie en de 

e-nieuwsbrief voor vrijwilligers 

brengt maandelijks meer dan 

9.000 geregistreerde vrijwilligers 

op de hoogte van het laatste Rode 

Kruisnieuws. 

Het vrijwilligersmagazine inZ bereikt 

driemaandelijks alle 14.000 

vrijwilligers. 


communicatie & werving 

Informatiedoorstroming essentieel 

ondERstEuning RodE KRuisafdElingEn 

Fondsen werven voor de afdeling, 

een communicatiebeleid uitwerken, 

het lokale publiek informeren: 

deze taken liggen op lokaal vlak 

bij de afdelingsverantwoordelijke 

Communicatie & Werving. Hij/zij 

staat er echter niet alleen voor. In 

2007 werd werk gemaakt van een 

gloednieuwe opleiding ‘Communicatie 

& Werving’ die alle aspecten 

van de taak belichtte. Bovendien 

kunnen de afdelingen ook steeds 

terecht voor advies bij de centraal 

ondersteunende dienst Communicatie 

& Werving. 

We werkten ook een programma 

uit waarmee afdelingen vanaf 2008 

zelf een website kunnen opbouwen 

en beheren (‘sitebuilder’). 

14-daagsE stiCKERVERKoop 

Rode Kruis-Vlaanderen sloot de 

14-daagse stickerverkoop 2007 af 

met een opbrengst van 2.850.000 

euro. De stickerverkoop is de belangrijkste 

inkomstenbron voor de 

plaatselijke Rode Kruisafdelingen. 

1 op de 4 Vlaamse huisgezinnen 

heeft een sticker gekocht. Voor het 

eerst in 25 jaar stond er geen stripfiguur 

of Bekende Vlaming op de 

sticker. De vrijwilligers stonden deze 

keer écht centraal. De stickers, voor 

de gelegenheid opgemaakt in twee 

verschillende versies, toonden de 

Rode Kruisvrijwilligers als superhelden 

die zich belangeloos inzetten 

voor de medemens.

JaarliJks verwelkomt rode kruis-vlaanderen alle vriJwilligers voor een Fiesta van For- 

maat. in 2007 vond deze vriJwilligersdag plaats in plopsaland in de panne. ruim 10.000 vriJ- 

willigers en hun Familieleden genoten er van de rode kruissFeer en de pretparkattracties. 

motiVatiE 

Inzicht in de motivaties van schenkers, vrijwilligers 

en donoren is erg belangrijk om onze acties zo 

sterk mogelijk te maken en te laten aansluiten bij 

de behoeftes en verwachtingen. Daarom besteedt 

Rode Kruis-Vlaanderen veel aandacht aan eigen, 

toegepast marktonderzoek. Onder andere de 

campagne ‘Bloed geven doet leven’ is gebaseerd 

op dit onderzoek. 

CommuniCatiE naaR hEt gRotE puBliEK 

De operationele activiteiten van Rode Kruis-Vlaanderen 

kwamen in 2007 uitgebreid aan bod op tv, radio 

en in de kranten. Ook via www.rodekruis.be kan iedereen 

onze acties en realisaties op de voet volgen. 

In totaal kreeg onze website 657.616 bezoekers over 

de vloer in 2007 en de trend is stijgend. 

Ook in 2007 besteedden we veel aandacht aan 

een professionele uitvoering van drukwerken en 

audiovisuele reportages: denk maar aan het jaarverslag 

2006, het boek ‘Help! Eerste hulp voor 

iedereen’ en de beelden die het Rode Kruisvideoteam 

geschoten heeft in Namibië voor Music for 

Life en die o.a. door de VRT werden aangewend 

voor een reportage in Koppen. 

aandaCht VooR maatsChappElijKE solida- 

RitEit Bij BEdRijVEn 

Rode Kruis-Vlaanderen nam in 2007 het initiatief 

voor Solidaritest ® , een uniek project met een 

signaalfunctie naar bedrijven om te investeren in 

maatschappelijke solidariteit (zie blz. 107). Solidaritest 

® krijgt de steun van de bedrijfswereld, de 

academische wereld, de overheid en de Nationale 

Loterij. 


iCt 

Strategie 2010 vergroot de deskundigheid van Rode Kruis-Vlaanderen. 

Ook de professionalisering van ICT maakt daar onlosmakelijk deel van uit. 

Bij de meeste activiteiten van Rode Kruis-Vlaanderen spelen ICT-toepassingen (informatie- en 

communicatietechnologie) een erg belangrijke rol. Denk maar aan de bloedinzamelingen of 

internationale of nationale hulpacties. Rode Kruismedewerkers moeten steeds op een performante 

ICT-ondersteuning kunnen rekenen. Daarom ontwikkelde de centraal ondersteunende 

dienst ICT een vijfjarenplan dat een efficiëntere ICT nastreeft. 

De activiteiten van Rode Kruis- 

Vlaanderen zijn legio, net zoals de 

ICT-toepassingen die doorheen 

de jaren ontwikkeld en geïmplementeerd 

werden. Vier jaar geleden 

fusioneerden de Centraal 

Ondersteunende Diensten van de 

Humanitaire Diensten van Rode 

Kruis-Vlaanderen en de Dienst 

voor het Bloed. Beide entiteiten 

hadden echter een uiteenlopende 

ICT-ondersteuning opgebouwd. 

Om beide architecturen samen te 

voegen, werd een vijfjarenplan opgesteld, 

waarvan nu al een groot 

deel in werking is getreden. Consolidatie, 

centralisatie, virtualisatie 

en uniformisatie zijn de vier sleutelwoorden 

van dit plan. 

De hele werking van de ondersteunende 

dienst ICT is beschreven in 

procedures die strikt worden nageleefd. 


Inhaalbeweging dankzij vijfjarenplan 

niEuWE iCt-infRastRuCtuuR 

Rode Kruis-Vlaanderen investeerde 

in 2007 sterk in een nieuwe 

infrastructuur: onder andere het 

computerpark en het serverpark 

werden vernieuwd. We stapten 

ook zoveel mogelijk over naar 

totaaloplossingen om een kenniscontinuïteit 

te verkrijgen, maar 

ook om de businesscontinuïteit te 

garanderen. 

We kochten twee nieuwe fundamentele 

toepassingen aan voor de 

Dienst voor het Bloed. Zij spelen 

een erg belangrijke rol bij het behalen 

van de kwaliteitsnormen (GMP, 

zie blz. 78). O.a. de hele weg van 

het bloed – van donor tot patiënt – 

zal door de toepassingen gevolgd 

worden en ze zullen bijdragen aan 

een goed Donor Relationship Management. 

In combinatie met an- 

dere applicaties zullen ze het o.a. 

gemakkelijker maken om donoren 

selectief op te roepen, om donoren 

te bedanken voor hun gift en 

om gekende donoren te motiveren 

om bloed te blijven geven. 

99,995 % BEdRijfs- 

ContinuïtEit 

Voor de kritische activiteiten van 

Rode Kruis-Vlaanderen, zoals 

bloedvoorziening, is bedrijfscontinuïteit 

van kapitaal belang. Om de 

bedrijfscontinuïteit te garanderen, 

werd er een identieke kopie van de 

ICT-infrastructuur van de centrale 

diensten in Mechelen opgesteld 

in het bloedtransfusiecentrum van 

Leuven. Als er zich ergens een 

geval van overmacht voordoet, 

neemt de kopie het over.

Aankoop & logistiek 

Efficiënte aankoop voor maximale hulp 

Door kostenbeheersing in de aankoop en logistiek kunnen we meer 

geld inzetten voor onze activiteiten. 

aanKoop BloEdzaKKEn 

Rode Kruis-Vlaanderen werkt voortdurend aan 

kostenbeheersing. In 2007 werd onder meer het 

contract voor de aankoop van de bloedzakken 

opnieuw onderhandeld. Rode Kruis-Vlaanderen 

koopt jaarlijks ongeveer 350.000 bloedzakken aan. 

De leverancier van bloedzakken is dus één van de 

belangrijkste voor Rode Kruis-Vlaanderen. Door 

onderhandeling realiseerden we een korting van 

980.000 euro op jaarbasis. 

VERzEKERingEn hERBEKEKEn 

Het voorbije jaar werd een grondige audit uitgevoerd 

op alle verzekeringen van Rode Kruis-Vlaanderen. 

Naast een aantal kleinere verzekeringen beschikt 

Rode Kruis-Vlaanderen immers over meerdere zeer 

grote polissen, zoals ‘lichamelijke ongevallen’ voor 

al onze vrijwilligers, ‘burgerlijke aansprakelijkheid’ 

voor Rode Kruis-Vlaanderen, verzekering van onze 

‘vloot aan voertuigen’, verzekering ‘brandschade’ 

en verzekering ‘transport van goederen’. 

Deze audit heeft enerzijds geleid tot een modernisering 

van de polissen en anderzijds tot de uitbreiding 

van de bestaande waarborgen (hogere dekkingen). 

Tegelijk zijn ook de door Rode Kruis-Vlaanderen te 

betalen premies substantieel verminderd. Daar 

waar Rode Kruis-Vlaanderen in het verleden een totale 

jaarlijkse premiemassa betaalde van ongeveer 

1,4 miljoen euro werd dit bedrag dankzij dit project 

gereduceerd tot ongeveer 1 miljoen euro, een besparing 

dus van ongeveer 28,5 %. 

Het bespaarde geld kan Rode Kruis-Vlaanderen 

nu rechtstreeks besteden aan zijn activiteiten, nationaal 

en internationaal. Echte efficiëntie met een 

hart, dus. 


Sterke 

structuren. 

oRganisatiE En BElEids- En BEstuuRsoRganEn 

. Rode Kruis-Vlaanderen binnen de Rode Kruisbeweging 92 

. De organisatiestructuur van Rode Kruis-Vlaanderen: Organogram 93 

. Organisatie van het stuur- en controleniveau 96 

. Organisatie van het operationele niveau 97 

ORGANISATIE 91

92 ORGANISATIE 


binnen de Rode Kruisbeweging 

Rode Kruis-Vlaanderen is actief in heel Vlaanderen en voert zeer verscheiden activiteiten uit. 

We streven naar optimale organisatiestructuren zodat vrijwilligers en personeelsleden maximale 

mogelijkheden krijgen om hun opdrachten te realiseren. Op beleids- en bestuursvlak 

wordt dit verzoend met de principes van deugdelijk bestuur (corporate governance). 

dE VlaamsE sChaKEl Van hEt 

intERnationalE RodE KRuis 

Rode Kruis-Vlaanderen is een onafhankelijke 

organisatie en maakt 

via het Belgische Rode Kruis deel 

uit van het Internationale Rode 

Kruis. De Internationale Federatie 

van Rode Kruis- en Rode Halve 

Maanverenigingen (IFRC) coördineert 

de activiteiten van de 186 

nationale verenigingen in vredestijd. 

Het Internationale Rode Kruiscomité 

(ICRC) coördineert de Rode 

Kruisactiviteiten in conflictgebieden. 

Wereldwijd zijn 100 miljoen Rode 

Kruisvrijwilligers actief. 

RodE KRuis-VlaandEREn BinnEn 

dE BElgisChE stRuCtuuR 

Het Belgische Rode Kruis heeft 

een federale structuur. Dit betekent 

dat de dienstverlening en de 

activiteiten van de gemeenschappen 

autonoom zijn. Rode Kruis- 

Vlaanderen en de Franstalige vleugel 

van het Belgische Rode Kruis 

bepalen elk hun eigen koers, gericht 

op de hoogste noden in hun 

gemeenschap. 

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 

kent een bijzondere regeling. 

Een aantal activiteiten zijn er gemeenschappelijk 

aan de Vlaamse 

en de Franstalige gemeenschap 

en zijn bijgevolg tweetalig, zoals 

de hulpverlening bij rampen. 

De eerstehulpcursussen voor de 

bevolking zijn dan weer gemeenschapsgebonden 

en worden apart 

georganiseerd. De Duitstalige Ge- 

meenschap kan beroep doen op 

de diensten en de infrastructuur 

van de Franstalige Gemeenschap. 

Op 7 december heeft de Raad 

van Bestuur van Rode Kruis-Vlaanderen 

kennis genomen van het 

besluit van H.K.H. Prinses Astrid, 

om zich niet opnieuw kandidaat te 

stellen als Nationale Voorzitter van 

het Belgische Rode Kruis. De hele 

organisatie en alle vrijwilligers van 

Rode Kruis-Vlaanderen bedanken 

haar voor haar jarenlange inzet. De 

voorzitters van de beide gemeenschappen 

namen vanaf 1 januari 

2008, zoals in de statuten voorzien, 

samen het mandaat van Nationale 

Voorzitter op. 

dE stRuCtuREn BinnEn RodE 

KRuis-VlaandEREn 

Het Rode Kruis werkt dicht bij de 

mensen. Alleen al in Vlaanderen 

zijn er 256 plaatselijke afdelingen. 

Rode Kruis-Vlaanderen telt 14.000 

vrijwilligers. Zij sporen binnen het 

werkgebied van hun afdeling de 

noden op en spelen daarop in. Als 

werkgebied kan een afdeling een 

gemeente, een stad, een deelgemeente 

of een groep gemeenten 

hebben. De afdelingen zijn gegroepeerd 

in 16 regio’s en 5 provincies. 

De ruggengraat van het Rode 

Kruis zijn de vrijwilligers. Het is dus 

niet meer dan normaal dat zij een 

belangrijke stem hebben in het 

beleid van het Rode Kruis. De regio- 

en provincievoorzitters vertegenwoordigen 

de afdelingen binnen 

het hoogste leidende orgaan 

van Rode Kruis-Vlaanderen: de 

Gemeenschapsraad. Deze raad 

bepaalt het algemene beleid. 

Een 170-tal personeelsleden ondersteunen 

vanuit de centrale 

diensten en de provinciale zetels 

de activiteiten van de vrijwilligers 

in Vlaanderen. Zij organiseren opleidingen 

en bijscholingen, volgen 

de technische evoluties op de 

voet, kopen kwalitatieve hulpmiddelen 

aan… 

Zo’n 900 andere personeelsleden 

voeren taken uit die door hun 

aard niet door vrijwilligers kunnen 

worden uitgevoerd. De meesten 

werken voor de Dienst voor het 

Bloed in de bloedtransfusiecentra. 

Zij zorgen er voor de afname, 

controle, verwerking en distributie 

van bloed en afgeleide producten. 

Ook de opvangcentra voor 

asielzoekers worden door talrijke 

personeelsleden draaiende gehouden. 

Een beperkter aantal personeelsleden 

werkt ook in ziekenwagendiensten 

met 24 uur op 24-permanentie. 


zendt jaarlijks ook een 20-tal gespecialiseerde 

personeelsleden 

op missie naar het buitenland.

stuuR- En ContRolEniVEau 

opERationEEl niVEau 

organogram 

Organisatiestructuur van Rode Kruis-Vlaanderen 

ifRC iCRC 

intERnationalE fEdERatiE Van RodE 

KRuis- En RodE halVE maanVEREnigingEn 

= 186 nationale verenigingen 

= 100 miljoen vrijwilligers 

Raad Van BEstuuR 

diEnst VooR hEt BloEd 

RodE KRuis-VlaandEREn 

Voorzitter: Christ’l Joris 

gEdElEgEERd BEstuuRdER 

pRof. dR. philippE VandEKERCKhoVE 

diRECtiEComité 

diEnst VooR hEt BloEd 

4 BloEdtRansfusiECEntRa 

4 donoRCEntRa 

gEmEEnsChapsRaad 

BElgisChE RodE KRuis 

Raad Van BEstuuR 

humanitaiRE diEnstEn 

diRECtiEComité 

humanitaiRE diEnstEn 

5 pRoVinCiEs 

16 rEgio’S 

256 afdElingEn 

11 opVangCEntRa 

diEnst VooR hEt BloEd humanitaiRE diEnstEn 

ondERstEunEndE diEnstEn 

intERnationalE RodE KRuisComité 

BElgisChEs RotEs KREuz 

dEutsChspRaChigE 

gEmEinsChaft 

CRoix-RougE dE BElgiquE 

Communauté 

fRanCophonE 

BElgisChE RodE KRuis- 

BRussEl hoofdstad 

18 plaatselijke afdelingen 

mEER infoRmatiE oVER dE oRganEn 

BinnEn hEt stuuR- En ContRolEniVEau 

En BinnEn hEt opERationElE 

niVEau Vindt u hiERna. 

ORGANISATIE 93

dRiE ondERdElEn BinnEn 


Rode-Kruis-Vlaanderen bestaat uit 

drie onderdelen: de Humanitaire 

Diensten, de Dienst voor het Bloed 

en de Ondersteunende Diensten. 

De Humanitaire Diensten omvatten 

het geheel van de activiteiten van 

Rode Kruis-Vlaanderen, met uitzondering 

van de activiteiten eigen aan 

de Dienst voor het Bloed. De Dienst 

voor het Bloed omvat het geheel van 

de activiteiten van Rode Kruis-Vlaanderen 

die verband houden met het inzamelen 

en het bereiden van bloed, 

plasma en weefsels. De ondersteunende 

centrale diensten ondersteunen 

beide onderdelen. 

VRijWilligERsoRganisatiE 

mEt dEugdElijK BEstuuR 

De bestuurs- en beleidsorganisatie 

van Rode Kruis-Vlaanderen verzoent 

twee belangrijke uitgangspunten: 

het beslissingsrecht van 

de vrijwilligers over het algemeen 

beleid en het naleven van de principes 

van deugdelijk bestuur. 

Het beslissingsrecht van de vrijwilligers 

wordt georganiseerd volgens 

een systeem van getrapte 

democratie, waarbij de vrijwilligers 

vertegenwoordigd worden door 

gemandateerde verkozenen. Daarnaast 

zorgen efficiënte en transparante 

besluitvormingsprocessen, 

duidelijk afgelijnde verantwoordelijkheden 

in lijn met de wettelijke 

bepalingen en inspraak van maatschappelijke 

belanghebbenden 

(stakeholders) voor het naleven 

van de principes van deugdelijk 

bestuur. 

dRiE BEstuuRsniVEaus 

RodE KRuis-VlaandEREn is lid Van VolgEndE oRganisatiEs En 

samEnWERKingsVERBandEn: 

Internationaal 

• Red Cross/European Union Office 

• EBA (European Blood Alliance) 

Binnen Rode Kruis-Vlaanderen zijn 

er drie bestuursniveaus met bijbehorende 

bestuursorganen: het centrale 

niveau (Gemeenschapsraad en 

Raad van Bestuur), het provinciale 

niveau (Provincieraad, Provinciale 

Vergadering, het Regiocomité) en 

het lokale niveau (Afdelingscomité). 

In België 

• Belgian Resuscitation Council 

• Belgisch Comité voor Hulp aan vluchtelingen 

• Confederatie voor Social Profit Ondernemingen (CSPO) 

• Hoge Raad voor Vrijwilligerswerk 

• Nationale Raad voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening 

• Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving 

In Vlaanderen 

• Coprogram 

• Verso 

• Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie 

• Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk 


De Gemeenschapsraad en de Raden 

van Bestuur vormen samen 

het ‘stuur- en controleniveau’ binnen 

Rode Kruis-Vlaanderen. De 

Gemeenschapsraad heeft de volle 

bevoegdheid voor het vastleggen 

van de principes betreffende algemeen 

beleid en strategie; de Raden 

van Bestuur hebben de volle 

bevoegdheid voor het verwezenlijken 

van de doelstellingen binnen 

dit kader. 

Onder dit ‘stuur- en controleniveau’ 

bevindt zich het ‘operationele 

niveau’. Rode Kruis-Vlaanderen 

telt drie operationele niveaus met 

bijbehorende organen: het centrale 

niveau (Directiecomités), het 

provinciale niveau (Provinciecomité, 

Regiocomité) en het lokale 

niveau (Afdelingscomité). 

mandatEn Van ViER jaaR 

Alle mandaten binnen Rode Kruis- 

Vlaanderen hebben een duurtijd 

van vier jaar.

EEn KWEstiE Van solidaRitEit mEt dE hulpBEhoEVEndEn 

WaaRom RodE KRuis-VlaandEREn VRagEndE paRtij is VooR apaRtE REChtspERsonEn 

BinnEn hEt BElgisChE RodE KRuis 

Het streven naar verschillende rechtspersonen is voor Rode Kruis-Vlaanderen een kwestie van 

efficiëntie en optimale solidariteit. Hoe efficiënter we werken, hoe meer middelen er zijn voor de 

hulpbehoevenden. Het is dus geen communautair dossier zoals dit soms wordt voorgesteld. 

Het Belgische Rode Kruis bestaat uit een Vlaamse 

en een Franstalige gemeenschap 1 . Beide gemeenschappen 

zijn sinds 1972 operationeel volledig onafhankelijk 

van elkaar en bepalen een eigen beleid 

voor het gebied waarin ze werken. Daardoor zijn 

ze in de afgelopen 35 jaar op een andere manier 

geëvolueerd. Rode Kruis-Vlaanderen heeft bijvoorbeeld 

een Zorgbib, de Franstalige gemeenschap 

biedt dit niet aan. De Franstalige gemeenschap 

organiseert dan weer activiteiten die Rode Kruis- 

Vlaanderen niet heeft. 

Beide gemeenschappen zijn dus operationeel onafhankelijk. 

Toch werken ze nog altijd als één enkele 

rechtsperoon. De juridische structuur werd 

dus nooit aangepast aan de werkelijkheid. Dit zorgt 

steeds opnieuw voor juridische en bestuurlijke problemen. 

De bestuurders van beide gemeenschappen 

kunnen bijvoorbeeld verantwoordelijk worden 

gesteld voor beslissingen die in de andere gemeenschap 

worden genomen en waarvan ze zelfs geen 

weet hebben. Deze situatie is niet vol te houden en 

in tegenspraak met deugdelijk bestuur. 

De passende oplossing voor deze situatie is het 

creëren van meerdere rechtspersonen, onder de 

gemeenschappelijke koepel van het Belgische 

Rode Kruis, zodat beslissingsmacht en verantwoordelijkheid 

op dezelfde plaats liggen. Zo kan elke gemeenschap 

haar acties naar eigen inzicht, ritme en 

draagkracht uitvoeren, er zelf verantwoording voor 

afleggen, en er ook zelf de vruchten (vooruitgang 

en efficiëntie in dienstverlening) van plukken. 

Voor Rode Kruis-Vlaanderen is dit géén communautair 

dossier. Voor ons draait alles rond efficiëntie 

in hulpverlening, maar dan wel efficiëntie met een 

hart. Hoe efficiënter de structuren en de werking, 

hoe méér middelen er kunnen worden aangewend 

voor de zwakkeren in onze samenleving. 

Er zal steeds solidariteit bestaan binnen het Belgische 

Rode Kruis. Die solidariteit moet, zoals in 

elke organisatie met een centrale koepel, gebaseerd 

zijn op transparante afspraken tussen de 

verschillende rechtspersonen, en op beleidsverantwoordelijkheid 

en financiële verantwoordelijkheid 

van iedere juridische entiteit. 

Rode Kruis-Vlaanderen wil prioritair ook zijn eigen 

Dienst voor het Bloed onderbrengen in een afzonderlijke 

rechtspersoon omwille van het intrinsiek 

hogere bedrijfsrisico van de bloedactiviteiten. Ook 

de Vlaamse Rode Kruisafdelingen worden beter 

in een aparte rechtspersoon ondergebracht. Zo 

respecteren we ten volle de eigen dynamiek van 

de afdelingen. Ook op niveau van bedrijfscontrole 

heeft dit voordelen: eventuele bemerkingen van 

de bedrijfsrevisor over de werking van een enkele 

afdeling worden zo niet meteen over de hele organisatie 

uitvergroot. 

Overheid en burgers verwachten dat organisaties, 

ook non-profit- en vrijwilligersorganisaties, professionele 

spelers zijn op hun terrein. Rode Kruis- 

Vlaanderen heeft zich met Strategie 2010 (zie blz. 

102) resoluut op de weg van professionalisering 

gezet. De resultaten van die inspanningen zijn te 

lezen in dit en vorige jaarverslagen. Aparte rechtspersonen 

zijn nu essentieel om verder een moderne 

en professionele dienstverlening te kunnen 

uitbouwen. 

1 Eigenlijk telt het Belgische Rode Kruis drie gemeenschappen (zie blz. 92). De Duitstalige Gemeenschap heeft geen Gemeenschapsraad of Directiecomités. 

ORGANISATIE 95


Stuur- en controleniveau 

Organisatie (situatie t.e.m. 1 mei 2008) 

gemeenschapsraad 

De Gemeenschapsraad is het hoogste beleidsorgaan van Rode Kruis- 

Vlaanderen en wordt voorgezeten door de gemeenschapsvoorzitter. De 

raad bepaalt het algemeen beleid van Rode Kruis-Vlaanderen. De raad 

is samengesteld uit democratisch verkozen vertegenwoordigers van de 

14.000 vrijwilligers en de 256 plaatselijke Rode Kruisafdelingen in Vlaanderen. 

Zo wordt erop toegezien dat het beleid van de organisatie bepaald 

wordt door de vrijwilligers. 

De Gemeenschapsraad draagt zorg om haar bevoegdheden op de meest 

effectieve en efficiënte wijze uit te oefenen. Hiertoe kan ze o.a. in haar 

schoot permanente of occasionele werkgroepen oprichten (zie blz. 98). 

De Gemeenschapsraad vergaderde in 2007 op 7 februari, 17 maart, 21 

april, 23 juni, 20 juli, 29 september, 13 november en 15 december. 

lEdEn Van dE gEmEEnsChapsRaad 

Dirk Aerts, voorzitter adviescommissie DSI 

(mandaat tijdelijk neergelegd sinds 23 juni 2007) 

Marcel Asselberghs, voorzitter van het auditcomité 

Leopold Baute, wnd. gemeenschapsvoorzitter 

(van 17 maart 2007 t.e.m. 15 maart 2008) en provincievoorzitter Antwerpen 

André Brems, regiovoorzitter Mechelen 

Paul Broos, voorzitter medisch comité 

Frans Carsau, regiovoorzitter Noorderkempen 

Pol Casteleyn, regiovoorzitter Oost-Brabant 

Luc De Beukelaer, voorzitter adviescommissie DSI 

(a.i. sinds 23 juni 2007) 

Christ Declerck, regiovoorzitter Zuid-West-Vlaanderen 

Jean-Claude Heylens, regiovoorzitter West-Brabant 

(t.e.m. 31 december 2007) 

Dirk Huyghe, bestuurder 

Christ’l Joris, bestuurder, gemeenschapsondervoorzitter 

(van 17 maart 2007 t.e.m. 15 maart 2008), 

gemeenschapsvoorzitter (sinds 15 maart 2008) 

Guido Kestens, gemeenschapsvoorzitter (tot 17 maart 2007) 

Pieter Laekeman, regiovoorzitter Noord-West-Vlaanderen 

Geert Maelfait, gemeenschapspenningmeester 

Pierre Mattelaer, bestuurder, Dienst voor het Bloed 

Stef Meynendonckx, regiovoorzitter Taxandria 

Dieter Probst, voorzitter adviescommissie Jeugd Rode Kruis 

Joost Proesmans, provincievoorzitter Vlaams-Brabant 

Paul Ragé, voorzitter adviescommissie Hulpdienst 

Marcel Reynders, provincievoorzitter Limburg 

François Segers, regiovoorzitter West-Brabant 

(sinds 1 januari 2008) 

Yolanda Simons, voorzitter adviescommissie Zorgbib 

Freddy Snoeck, regiovoorzitter Dendermonde-Sint-Niklaas 

Diane Solon, voorzitter adviescommissie Communicatie 

Jan Standaert, voorzitter adviescommissie Internationale 

Samenwerking 

Laurette Steenssens, bestuurder, Dienst voor het Bloed 

(sinds 21 april 2007) 

Lut Swennen, voorzitter adviescommissie Sociale Hulpverlening 

Hugo Tant, regiovoorzitter Antwerpen 

Marjan Thijssen, regiovoorzitter Zuid-Limburg 

Vic Valgaeren, voorzitter adviescommissie Leergangen 

Raymond Van Ballaer, regiovoorzitter Midden-Limburg 

(sinds 17 maart 2007) 

Luc Van Hauwenhuyse, provincievoorzitter Oost-Vlaanderen 

Gilbert Van Laethem, bestuurder Humanitaire Diensten 

Guido Van Waeyenberge, voorzitter Brussel-Hoofdstad 

Pascal Van Waeyenberghe, regiovoorzitter Aalst-Oudenaarde 

Martial Vandamme, provincievoorzitter West-Vlaanderen 

Geert Vanlommel, regiovoorzitter Zuiderkempen 

Denis Verslype, regiovoorzitter Westhoek 

Pedro Vervliet, regiovoorzitter Gent-Eeklo (sinds 17 maart 2007) 

raden van Bestuur 

Binnen Rode Kruis-Vlaanderen zijn er twee Raden van Bestuur: één voor 

de Dienst voor het Bloed en één voor de Humanitaire Diensten. Deze 

Raden van Bestuur zorgen voor de uitvoering van het beleid en de beslissingen 

van de Gemeenschapsraad. Ze worden beide voorgezeten door 

de gemeenschapsvoorzitter. 

De Raden van Bestuur vergaderden op 11 januari, 8 maart, 17 maart, 

13 april, 10 mei, 7 juni, 13 september, 25 oktober, 8 november en 6 december. 

lEdEn Van dE RadEn Van BEstuuR 

Marcel Asselberghs, voorzitter van het auditcomité 

Leopold Baute, wnd. gemeenschapsvoorzitter 

(van 17 maart 2007 t.e.m. 15 maart 2008), vertegenwoordiger provincievoorzitters 

in de Raad van Bestuur, Dienst voor het Bloed 

Dirk Huyghe, bestuurder 

Christ’l Joris, bestuurder, gemeenschapsondervoorzitter 

(van 17 maart 2007 t.e.m. 15 maart 2008), gemeenschapsvoorzitter 

(sinds 15 maart 2008) 

Guido Kestens, gemeenschapsvoorzitter (tot 17 maart 2007) 

Geert Maelfait, gemeenschapspenningmeester 

Pierre Mattelaer, bestuurder, Dienst voor het Bloed 

Laurette Steenssens, bestuurder, Dienst voor het Bloed 

(sinds 21 april 2007) 

Gilbert Van Laethem, bestuurder, Humanitaire Diensten 

Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder 

lEdEn Van dE Raad Van BEstuuR humanitaiRE 

diEnstEn mEt adVisEREndE BEVoEgdhEid 

Leopold Baute, provincievoorzitter Antwerpen 

Joost Proesmans, provincievoorzitter Vlaams-Brabant 

Marcel Reynders, provincievoorzitter Limburg 

Luc Van Hauwenhuyse, provincievoorzitter Oost-Vlaanderen (sinds 

1 januari 2007) 

Guido Van Waeyenberge, ondervoorzitter Brussel-Hoofdstad 

Martial Vandamme, provincievoorzitter West-Vlaanderen 

comités van de raden van Bestuur 

Binnen de schoot van de Raden van Bestuur zijn volgende comités opgericht: 

het auditcomité, het investeringscomité en het remuneratie- en 

benoemingscomité. Ze hebben het mandaat om gespecialiseerde aangelegenheden 

te analyseren en hierover verslag uit te brengen bij de Raden 

van Bestuur, om deze laatsten in staat te stellen beslissingen te nemen of 

hun toezichthoudende rol te vervullen. 

auditComité 

De bevoegdheden van het auditcomité zijn het evalueren van de externe 

audit (commissarissen) en het organiseren en superviseren van de interne 

auditfunctie. 

Samenstelling: Marcel Asselberghs, bestuurder (voorzitter), Guido 

Kestens, gemeenschapsvoorzitter (tot 17 maart 2007), Christ’l Joris, gemeenschapsondervoorzitter 

(van 17 maart 2007 t.e.m. 15 maart 2008) 

en gemeenschapsvoorzitter (sinds 15 maart 2008) en Geert Maelfait (gemeenschapspenningmeester).

De interne auditfunctie is toevertrouwd aan de firma Deloitte en 

wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van Guido Vandervorst, 

partner. In 2007 werd door Deloitte de werking van het departement 

Financiën, de dienst Jeugd Rode Kruis, de afdelingen 

Berlaar en Beveren, en het facturatieproces van de Externe en HLAlaboratoria 

van de Dienst voor het Bloed geauditeerd. 

De externe audit (wettelijk revisoraat) is toevertrouwd aan de firma 

Ernst & Young en werd in 2007 uitgevoerd onder verantwoordelijkheid 

van Rosita Van Maele, partner. 

Het auditcomité vergaderde in 2007 op 20 april, 27 september en 

16 november. 

inVEstERingsComité 

De bevoegdheden van het investeringscomité zijn het cash- en vermogensbeheer, 

leningen, investeringen en de afsluiting van de jaarrekening. 

Het Investeringscomité vergaderde in 2007 op 23 januari 

en 11 september. 

Samenstelling: Geert Maelfait, gemeenschapspenningmeester 

(voorzitter), Gilbert van Laethem, bestuurder. 

REmunERatiE- En BEnoEmingsComité 

De bevoegdheden van dit comité zijn het remuneratiebeleid en het 

daaraan gekoppeld performantiebeleid voor het personeel dat niet 

onderworpen is aan een CAO-regeling; de selectie, benoeming of 

herbenoeming van de leden van de bestuursorganen (behalve voor 

de adviescommissies, de provincie- en regiovoorzitters); de selectie, 

benoeming of herbenoeming van de gedelegeerd bestuurder 

en het directiepersoneel; de expertisematrix van de Raden van Bestuur 

en het daaruit bepalen van de ontbrekende competenties. 

Het remuneratie- en benoemingscomité vergaderde in 2007 op 

22 juni, 17 oktober en 19 december. 

Samenstelling: Gilbert Van Laethem, bestuurder (voorzitter), Dr. 

Leopold Baute, bestuurder en wnd. gemeenschapsvoorzitter (van 

17 maart 2007 t.e.m. 15 maart 2008) en Dirk Huyghe, bestuurder. 

operationeel niveau 

Organisatie (situatie t.e.m. 1 mei 2008) 

Directiecomités 

Er zijn twee Directiecomités, één voor de Humanitaire Diensten 

en één voor de Dienst voor het Bloed. De Directiecomités zijn verantwoordelijk 

voor het dagelijks en operationeel beheer van Rode 

Kruis-Vlaanderen. Ze nemen autonoom beslissingen over operationele 

kwesties, binnen de objectieven die door hun Raad van Bestuur 

zijn bepaald. De Directiecomités worden voorgezeten door de 

gedelegeerd bestuurder. 

diRECtiEComité humanitaiRE diEnstEn 

Samenstelling: 

Stemgerechtigde leden: 

Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder (voorzitter); Leopold 

Baute, provincievoorzitter Antwerpen; Joost Proesmans, provincievoorzitter 

Vlaams-Brabant; Marcel Reynders, provincievoorzitter 

Limburg; Martial Vandamme, provincievoorzitter West-Vlaanderen; 

Luc Van Hauwenhuyse, provincievoorzitter Oost-Vlaanderen en 

Guido Van Waeyenberge, ondervoorzitter Brussel-Hoofdstad. 

Niet-stemgerechtigde leden: 

Marc Biesemans, departementshoofd Personeelszaken (sinds 

15 juli 2007); Lode De Maesschalck, coördinator Humanitaire 

Diensten - Nationaal (tot 18 februari 2008); Luc De Wever, coördinator 

Humanitaire Diensten – Internationaal; Michel Leduc, departementshoofd 

Communicatie; Katja Verhelst, coördinator Humanitaire 

Diensten – Nationaal (vanaf 18 februari 2008) en Ann Wynant, 

departementshoofd Personeelszaken (tot 30 april 2007). 

Het Directiecomité Humanitaire Diensten vergaderde in 2007 op 

11 en 25 januari, 8 en 22 februari, 8 en 22 maart, 19 april, 10 mei, 

7 en 24 juni, 5 en 19 juli, 30 augustus, 13 en 27 september, 11 en 

25 oktober, 8 november en 6 en 20 december. 

diRECtiEComité diEnst VooR hEt BloEd 

Samenstelling: Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder 

(voorzitter); Karin Genoe, departementshoofd Operationele 

Zaken; Martine Baeten, medisch directeur; Marc Biesemans, departementshoofd 

Personeelszaken (sinds 15 juli 2007); Luc Botten, 

departementshoofd ICT; Inge Buyse, departementshoofd Kwaliteit 

(tot 10 augustus 2007); Michel Leduc, departementshoofd Communicatie; 

Lisette Loos, departementshoofd Aankoop en Logistiek 

(a.i. sinds 26 februari 2008); Jackie Pelst, departementshoofd Financiën 

en Ann Wynant, departementshoofd Personeelszaken (tot 

30 april 2007). 

Het Directiecomité Dienst voor het Bloed vergaderde in 2007 op 

16 januari, 13 februari, 13 en 27 maart, 24 april, 8 mei, 5 juni, 3 juli, 

28 augustus, 25 september, 23 oktober en 4 en 18 december. 

adviesorganen 

hEt mEdisCh Comité Van dE diEnst VooR hEt BloEd 

Samenstelling: Dr. Martine Baeten, medisch directeur (voorzitter), 

de hoofdgeneesheren van de bloedtransfusiecentra, gedelegeerd 

bestuurder prof. dr. Philippe Vandekerckhove, het departementshoofd 

Kwaliteit en één of meer medische experts. 

Het Medisch Comité van de Dienst voor het Bloed vergaderde 

in 2007 op 16 januari, 13 en 27 februari, 13 en 27 maart, 10 en 

24 april, 8 en 22 mei, 5 juni, 3 en 31 juli, 14 en 28 augustus, 14 en 

25 september, 23 oktober, 6 november en 4 december. 

hEt mEdisCh Comité Van dE humanitaiRE diEnstEn 

Samenstelling: Prof. dr. Paul Broos (voorzitter), de provinciale 

hoofdgeneesheren, de afgevaardigde van de Vlaamse Minister van 

Volksgezondheid en de afgevaardigde van de Minister van Defensie. 

Het Medisch Comité van de Humanitaire Diensten vergaderde in 

2007 op 12 januari, 9 maart, 13 april, 11 mei, 13 juli en 9 november. 

adViEsCommissiEs 

Voor alle disciplines binnen Rode Kruis-Vlaanderen bestaan er 

Adviescommissies (zie blz. 98). 

ORGANISATIE 97


adViEs op maat VooR BEtER BEstuuR 

hEt Bos dooR dE BomEn 

Weinig organisaties hebben een meer gevarieerde 

waaier aan activiteiten dan een Rode Kruisvereniging. 

De activiteiten gaan van zuiver medisch-technisch 

(bloedtransfusie), over talrijke paramedische 

activiteiten (o.m. preventieve- en rampenhulpverlening, 

ziekenvervoer en eerstehulponderricht) tot 

zuiver sociale activiteiten (Tracing, Zorgbib, Aangepaste 

vakanties…). 

Bedrijven hebben uiteraard doorgaans een erg nauwe 

en gestroomlijnde productieactiviteit, maar zelfs 

de meeste NGO’s richten zich op een veel nauwer 

activiteitsgebied dan het Rode Kruis. Zo zijn vele 

NGO’s vergelijkbaar met ons departement Internationale 

Zaken op zich. Een thuiszorgorganisatie is 

vergelijkbaar met aspecten van onze discipline Sociale 

Hulpverlening, het vakantieaanbod van de mutualiteiten 

met onze vzw Rodekruisvakanties of een 

jeugdbeweging met onze vzw Jeugd Rode Kruis. 

Zelfs overheidsdiensten zoals Sanquin (de Nederlandse 

Dienst voor het Bloed) of National Blood 

Service (de Engelse Dienst voor het Bloed) hebben 

een vergelijkbare werking als onze Dienst voor het 

Bloed op zich. De opvangcentra voor asielzoekers 

beheerd door Fedasil zijn dan weer vergelijkbaar 

met ons departement Opvang voor Asielzoekers… 

De reden waarom alle nationale Rode Kruisverenigingen 

ter wereld ondanks deze complexiteit toch 

succesvol functioneren, ligt uiteraard in de opleiding 

en inzet van vrijwilligers, en hun organisatie in plaatselijke 

afdelingen, die een unieke synergie tussen zo 

verschillende activiteitsgebieden mogelijk maakt. 

Om de bestuurders van een Rode Kruisvereniging 

bij te staan in het nemen van de juiste beslissingen 

in een erg breed activiteitsgebied, beschikt Rode 

Kruis-Vlaanderen over acht permanente adviescommissies 

en een aantal tijdelijke werkgroepen. 

pERmanEntE adViEsCommissiEs 

De acht adviescommissies (Communicatie, Dringende 

Sociale Interventie, Hulpdienst, Internationale 

Samenwerking, Jeugd Rode Kruis, Leergangen, 

Sociale Hulpverlening en Zorgbib (tot voor kort: Ziekenhuisbibliotheken) 

vertegenwoordigen de expertise 

van de disciplines (het geheel van de werking 

van Rode Kruis-Vlaanderen op een bepaald activiteitsgebied, 

zowel op plaatselijk, provinciaal als op 

centraal niveau). 

Zij geven advies over bestaande problemen binnen, 

en over nieuwe opportuniteiten voor hun werkterrein. 

Zij doen dit op eigen initiatief of op vraag van 

het centrale en provinciale niveau via het Directiecomité 

Humanitaire Diensten. De adviescommissies 

zijn dus geen bestuursorgaan: hun adviezen 

hoeven niet eensluidend te zijn en ze zijn niet bindend. 

De adviezen worden gericht aan het orgaan 

dat de commissie om advies vroeg. 

De adviescommissies leveren in principe twee 

soorten adviezen af. Een eerste soort advies betreft 

gekende materie waarvan de vertaling naar de 

situatie van Rode Kruis-Vlaanderen moet gemaakt 

worden: hoe wordt iets het beste in onze organisatie 

binnengebracht en opgezet? Een tweede 

dE adViEsCommissiEs VERgadERdEn in 2007 

op VolgEndE data: 

• Adviescommissie Communicatie: 

27 februari, 24 april, 5 juni, 18 september en 

11 december 

• Adviescommissie Dringende Sociale Interventie: 

23 maart, 2 juni, 5 oktober en 

14 december 

• Adviescommissie Hulpdienst: 2 juni, 

13 september en 1 december 

• Adviescommissie Internationale Samenwerking: 

14 maart, 6 juni, 28 juli, 5 september 

en 8 december 

• Adviescommissie Jeugd Rode Kruis: 

14 januari, 18 maart, 26 en 27 mei, 

24 september en 25 november 

• Adviescommissie Leergangen: 10 januari, 

14 maart en 18 december 

• Adviescommissie Sociale Hulpverlening: 

24 januari, 6 en 20 juni, 12 september en 

19 december 

• Adviescommissie Zorgbib : 12 april, 7 juni, 

4 oktober en 7 december

soort advies betreft vernieuwing: hier functioneert 

de adviescommissie als een interne denktank, die 

mogelijke nieuwe activiteiten of methodes lanceert 

binnen de organisatie. 

Dit heeft o.a. tot adviezen geleid over opleidingen 

op jongerenmaat, knipperlichten in de afdelingen, 

aanwending van de middelen van het sociaal 

fonds en de uitrustingsvoorwaarden van de ziekenwagens. 

Directe communicatie vanuit de adviescommissies 

naar de discipline wordt vermeden gezien dit 

de normale communicatielijnen vanuit de hiërarchische 

en/of functionele lijnen kan tegenspreken. 

In dezelfde logica is de adviescommissie niet belast 

met of bevoegd voor de eventuele operationele 

uitvoering van de geleverde adviezen. Dit is 

de opdracht van het betrokken departements- of 

diensthoofd. Er bestaat dan ook geen hiërarchische 

of functionele lijn tussen deze laatste en de 

voorzitter van de betrokken adviescommissie. 

De adviescommissies zijn samengesteld uit de 

provincieverantwoordelijken van de disciplines, het 

hoofd van het betrokken departement of dienst, en 

kunnen op eigen voorstel worden uitgebreid met 

één of meer deskundigen. De commissies kiezen 

een voorzitter die deel uitmaakt van de Gemeenschapsraad 

en daar de expertise, maar niet de 

vrijwilligers van zijn discipline vertegenwoordigt. 

(Dit laatste gebeurt immers door de regio- en provincievoorzitters.) 

tijdElijKE WERKgRoEpEn 

Naast de bestaande adviescommissies kunnen 

de bestuursorganen ook ad hoc commissies of 

werkgroepen oprichten en belasten met de studie 

van een bepaald onderwerp. 

Ad hoc werkgroepen leverden adviezen af over: 

• het strategisch plan ‘Strategie 2010’ 

(8 werkgroepen, 37 samenkomsten); 

• de kerntaken van de afdelingen 

(5 samenkomsten); 

• de financiering van de provinciale zetels 


• de vertegenwoordiging van jongeren, vrouwen 

en allochtonen in de bestuursorganen 


• de herziening van de interne regelgeving 


• het oprichten van een ethische commissie 


• de rekrutering en doorstroming van vrijwilligers 

(4 samenkomsten). 

De aanbevelingen van deze werkgroepen zijn grotendeels 

geïmplementeerd. Op dit moment zijn tijdelijke 

werkgroepen onder meer belast met: 

• het herzien van het beleid op vlak van evaluatie- 

en functioneringsgesprekken; 

• Rode Kruiskledij; 

• de rekrutering en het behoud van vrijwilligers. 

overige officiële organen 

Binnen Rode Kruis-Vlaanderen bestaan verder nog 

de volgende officiële organen, raden, commissies 

en comités: 

• de Provinciale vergadering; 

• de Provincieraad; 

• het Provinciecomité; 

• het Regiocomité; 

• het Interprovinciaal Werkoverleg; 

• het Afdelingscomité. 

ORGANISATIE 99

Doeltreffende 

actie. 

EEn BEdRijfsmatigE aanpaK VooR maximalE hulpVERlEning 

. Strategie 2010. Onze visie op een sterk en modern Rode Kruis-Vlaanderen 102 

. Efficiëntie. Waar kwalitatieve hulpverlening start 104 

. Meer en betere hulp. Een verhaal van 35 jaar groei 105 

. Win-win. Samenwerking en doen waar we goed in zijn 107 

. Uitdragen van expertise. Kennis delen is ook helpen 109 

BEDRIJFSMATIGE AANPAK 101

Strategie 2010 

Onze visie op een sterk en modern Rode Kruis-Vlaanderen 

De missie van het Rode Kruis - mensen helpen in nood - is breed. Onze opdracht kan op oneindig 

veel manieren ingevuld worden. Daarom is het belangrijk dat alle Rode Kruismedewerkers en -vrijwilligers 

op één lijn staan. Meer dan twee jaar al werkt Rode Kruis-Vlaanderen met een strategisch 

plan, dat de prioriteiten van Rode Kruis-Vlaanderen tot 2010 bepaalt. 

Strategie 2010 is het strategische 

plan van Rode Kruis-Vlaanderen dat 

op 3 januari 2006 gelanceerd werd. 

Het is uitgewerkt in negen doelstellingen 

die de krachtlijnen zijn van 

onze activiteiten. Samen streven 

ze één krachtdadig doel na: Rode 

Kruis-Vlaanderen versterken en moderniseren, 

zodat zij die op ons een 

beroep doen nog beter geholpen 

worden, waar ook ter wereld. 

Behalve doelstellingen rond de 

operationele werking, stelt Strategie 

2010 ook duidelijke doelstellingen 

over de interne organisatie. 

Het Rode Kruis moet immers een 

goed geoliede en efficiënte organisatie 

zijn, waar alle onderdelen 

samenwerken én intensief communiceren. 

doEl 1: EEn gRotERE EERstEhulpCapaCitEit 

Bij dE BEVol- 

King 

2007 was het jaar van de vernieuwing 

van de eerstehulpopleidingen 

op basis van de gloednieuwe Europese 

eerstehulprichtlijnen. De nieuwe 

opleidingen zijn praktijkgericht, 

volledig cursistgestuurd en maken 

gebruik van gloednieuwe eerstehulphandboeken 

(zie blz. 28). Deze 

vernieuwingen zullen leiden tot een 

stijging van het aantal personen die 

een eerstehulpcursus volgen. 

Een andere doorbraak is dat eerste 

hulp opgenomen werd in de lerarenopleiding: 

iedere afstuderende 

leerkracht zal vanaf 2009 eerste hulp 

102 BEDRIJFSMATIGE AANPAK 

stRatEgiE 2010: EEn stand Van zaKEn (status 31/12/2007) 

Aantal projecten 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

Doel 1 

Doel 2 

Doel 3 

De realisatie van Strategie 2010 verloopt naar wens. Eind 2007 was ruim 

76 % van de projecten gerealiseerd of in volle uitvoering, volledig volgens 

schema. 10 % van de projecten zullen, zoals het tijdsplan aangeeft, starten 

na 31 december 2007. Slechts 14 % van de projecten heeft vertraging 

opgelopen. 

kennen en aan zijn leerlingen kunnen 

overbrengen (zie blz. 34). Een 

overweldigend succes dat de realisatie 

betekende van een lang gekoesterde 

ambitie. Ten slotte werken 

we hard aan het verspreiden van 

eerste hulpkennis via het internet. 

doEl 2: EEn EigEn plaats En 

stEm in RampEnBEstRijding 

Doel 4 

Projecten die reeds gerealiseerd werden 

Projecten die vertraging hebben opgelopen 

Een eigen plaats en stem verkrijgen, 

verloopt minder vlot. Vooral 

het wettelijk vastleggen van onze 

taak in de rampenbestrijding gaat 

langzamer dan verhoopt. In plaats 

van één globaal Koninklijk Besluit 

Doel 5 

Doel 6 

Doel 7 

Doel 8 

Doel 9 

Projecten die volgens schema verlopen 

Projecten die pas na 31 december 2007 starten 

(KB) heeft de overheid gekozen 

voor een stapsgewijze benadering 

met aparte KB’s per deeltaak. Toch 

blijven we niet bij de pakken zitten: 

we investeerden fors in eigen middelen 

in tal van projecten. Zo investeerden 

we sterk in onze snelle interventieteams 

die bij rampen vlug 

kunnen ingrijpen (zie blz. 37). 

doEl 3: onzE zoRgaCtiVitEitEn 

VERdiEpEn En VERBREdEn 

Alle vooropgestelde doelstellingen 

werden gehaald. Een onverdeelde 

successtory dus (zie blz. 

20)! Ondertussen worden reeds

ijkomende ambities gekoesterd, zoals een eigen 

zorghotel of -schip aankopen voor de aangepaste 

vakanties. Er wordt al volop gewerkt aan de realisatie 

ervan. 

doEl 4: VoldoEndE BloEd En mEnsElijKE 

WEEfsEls danKzij VRijWilligE donoREn 

Onafhankelijk onderzoek bevestigt de uitstekende 

kwaliteit van Rode Kruis-Vlaanderen op het gebied 

van bloedvoorziening (zie blz. 76). Deze kwaliteit 

is het resultaat van hard en sterk gefocust werken. 

Om dit niveau in de toekomst te behouden en waar 

mogelijk nog te verbeteren werd een ‘ontwikkelings- 

en onderzoeksfonds’ opgericht zodat we via 

wetenschappelijk onderzoek blijvend werk kunnen 

maken van kwaliteitsbewaking en -verbetering. 

doEl 5: mEER VRijWilligERs En EEn aantREKKElijKE 

VRijWilligERsomgEVing 

Cruciaal voor de realisatie van de eerste vier doelstellingen 

zijn voldoende vrijwilligers. Daarvoor is 

een aantrekkelijke vrijwilligersomgeving nodig. Dit 

is meteen de vijfde strategische doelstelling. Een 

aantal van de projecten op dit gebied is afgerond. 

Andere projecten, onder andere het werven van 

voldoende vrijwilligers, worden momenteel geconcretiseerd. 

De hoogste erkenning voor een vrijwilliger is dat 

zijn/haar talenten en kennis volop aan bod kunnen 

komen in het vrijwilligerswerk. Voldoende en aangepaste 

opleiding speelt daarbij een erg belangrijke 

rol. Wie goed voorbereid een taak aanvat, heeft 

immers veel meer kans op succes en persoonlijke 

voldoening. Een belangrijk project is het uitwerken 

van een gemeenschappelijk vormingsbeleid (zie 

blz. 14). 

doEl 6: aCtiEs mEt impaCt 

Via focus, kwaliteit en groei willen we de impact 

van onze acties vergroten: we willen meer mensen 

bereiken en hun kwetsbaarheid verminderen. Dit 

willen we onder andere bereiken door een goede 

verankering van het Rode Kruis in de samenleving. 

Daarom werd een samenhangend onderwijsbeleid 

uitgewerkt en overeenkomsten met de 

verschillende onderwijskoepels afgesloten. Het 

GO!-onderwijs werkt bijvoorbeeld samen met het 

Rode Kruis om eerstehulpcursussen aan te bieden 

in de scholen (zie blz. 34). 

Rode Kruis-Vlaanderen streeft ernaar om vertegenwoordigd 

te zijn in verschillende advies- en 

beleidsorganen op zowel lokaal, provinciaal, 

Vlaams als federaal niveau. Ook zo willen we onze 

werking in de samenleving verankeren en onze impact 

vergroten. Ook op dit gebied is vooruitgang 

geboekt. 

Ten slotte doelen een reeks projecten op het vergroten 

van onze impact buiten Vlaanderen, op het 

internationale vlak. Onze uitgaven voor internationale 

hulp zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. 

Er zijn op dit vlak dus grote stappen vooruit gezet 

(zie blz. 54). 

doEl 7: ziChtBaaR En gEloofWaaRdig zijn, 

onzE inspanningEn WoRdEn ERKEnd 

Rode Kruis-Vlaanderen wil zijn verwezenlijkingen 

zichtbaar maken en er de nodige erkenning voor 

krijgen. Niet voor onze eigen glorie, maar vooral 

omdat zichtbaarheid bijdraagt tot een toename 

van de financiële steun die ons dan weer toelaat 

nog meer mensen te helpen. 

Acties als Music for Life in samenwerking met 

Studio Brussel (zie blz. 56 en 119), de versterkte 

persactiviteiten, de radio- en tv-spotjes en onze 

dynamische website bewijzen dat Rode Kruis- 

Vlaanderen het laatste jaar heel stevig aan deze 

weg getimmerd heeft. 

doEl 8: EEn REfEREntiE als KWalitEitsBE- 

WustE humanitaiRE oRganisatiE 

Optimale transparantie over onze activiteiten én 

over onze financiën, een efficiënte organisatie zijn: 

het zijn topprioriteiten voor Rode Kruis-Vlaanderen. 

Alleen een kwalitatieve, geoliede organisatie 

kan op het terrein maximaal hulp bieden. 

We maakten in 2007 werk van het vastleggen én 

invoeren van betere procedures, het bepalen én 

opvolgen van performantie -indicatoren (zie blz. 

104) en het uitvoeren van meer interne controle. 

Net omdat we werken met de middelen van publiek, 

ziekenhuizen, bedrijfsleven en overheid hebben 

we de plicht om zo efficiënt mogelijk met elke 

euro om te springen en zo professioneel mogelijk 

te werken. Ook hier slagen we erin onze objectieven 

te realiseren. 

doEl 9: EEn duuRzamE Basis En EEn gEzondE 

finanCiëlE stRuCtuuR 

Onze ambities rond dit doel worden waargemaakt, 

hierover laten de cijfers geen twijfel (zie blz. 111). 

Toch is volgens ons een aanpassing van de rechtspersonen 

nodig om verder aan een duurzame basis 

en een gezonde structuur te kunnen werken (zie 

blz. 95). 


Efficiëntie 

Waar kwalitatieve hulpverlening start 

Rode Kruis-Vlaanderen staat voor efficiëntie met een hart. Onze humanitaire missie belet ons echter 

niet om dagelijks te streven naar kwaliteit en efficiëntie. We willen een goede werkgever zijn, 

een geoliede vrijwilligersorganisatie en een referentie in de social-profitwereld. Kwaliteit is ons 

handelsmerk, in iedere schakel van onze organisatie. 

Een praktijkvoorbeeld: de Zorgbib 

Strategie 2010 in de praktijk omzetten, 

daar werkt Rode Kruis-Vlaanderen 

dagelijks aan. Om in de praktijk 

rekening te kunnen houden met deze 

langetermijndoelen maken de verschillende 

diensten van Rode Kruis- 

Vlaanderen operationele doelstellingen 

op. Met de hieraan gekoppelde 

Key Performance Indicators (KPI’s), 

parameters om de vooruitgang te 

meten, kan Rode Kruis-Vlaanderen 

beoordelen of de diensten erin slagen 

om de geplande strategie waar 

te maken. Ook de Zorgbib (het vroegere 

‘Ziekenhuisbiblitoheken’) werkt 

sinds vorig jaar met KPI’s. 

Op een kwaliteitsvolle manier contacten 

kunnen leggen met bewoners 

en patiënten, het is een basisver- 

BalanCEd sCoRE CaRd: stRatEgy map zoRgBiB 

mEER instEllingEn 

BEREiKEn 

BiBliothEKEn 

KEnnEn zoRgBiB 

niEuWE mEdia 

ondERzoEK aanKopEn 

CollECtiE aanBod 

VERBREdEn 


mEER mEnsEn 

BEREiKEn 

instEllingEn KEnnEn 

mogElijKhEdEn 

zoRgBiB 

thEmapaKEttEn 

intRoduCEREn 

optimalisEREn 

pRomomatERiaal 

eiste voor iedere vrijwilliger van de 

Zorgbib. Maar dit is onvoldoende 

voor een goede werking van deze 

zorgactiviteit. Daarom is het streven 

naar een goede bibliotheekwerking 

een basisonderdeel van het kwaliteitsplan. 

Dit laatste houdt in dat 

de collectie boeken goed gebruikt 

wordt: dit wordt berekend aan de 

hand van coëfficiënten. De leescoefficiënt 

geeft weer hoeveel boeken 

er per bed uitgeleend worden, de 

gebruikscoëfficiënt leert ons hoe 

vaak elk boek uitgeleend wordt en 

de bezitscoëfficiënt becijfert hoeveel 

boeken er per bed ter beschikking 

zijn. 

Doelstelling is om tegen 2010 alle 

uitleenpunten zo dicht mogelijk 

aangEpastE CollECtiEs 

En niEuWE 

WERKmEthodEn 

aantal gEtEKEndE 

oVEREEnKomstEn 

REgistRatiE lEnERs En 

gEspREKKEn 

intEgRatiE / ContaCtEn 

afdElingEn 

VERBEtEREn 

opgElEidE 

VRijWilligERs 

pRoVinCialE ConsulEntEn 

WERKEn mEt 

zoRgBiB 

ContaCtEn ConsulEntEn 

uitBouWEn 

jongEREn En andERE 

VRijWilligERs REKRutEREn 

bij de gemiddelde coëfficiënten te 

brengen. Om dit en de andere elementen 

uit het kwaliteitsplan (opleidingen, 

administratie en contacten 

met de afdeling) te realiseren, 

dragen zowel vrijwilligers als het 

beroepsteam van de hoofdbib een 

steentje bij. 

Behalve met de KPI’s uit dit kwaliteitsplan 

werkt de Zorgbib nog met 

andere KPI’s. Jaarlijks willen we in 

vijf nieuwe instellingen de bewoners 

en patiënten laten kennismaken 

met de mogelijkheden van de 

bibliotheek en we willen ook onze 

werking in de opvangcentra uitbreiden. 

Natuurlijk willen we nog meer 

mensen bereiken en nog meer boeken 

uitlenen: tegen 2013 willen we 

een vooruitgang van 5 % realiseren, 

wat overeenkomt met een toename 

van 5.000 leners en een toename 

van een kleine 3.000 gesprekken. 

samEnWERKing 

pERsonEEl & VRij- 

WilligERs 

naamsBEKEndhEid 

VERBEtEREn 

Finalitieit 

Klanten 

Processen 

Leren & groeien

meer en betere hulp 

Een verhaal van 35 jaar groei 

Op 25 november 2007 was het precies 35 jaar geleden dat de eerste vergadering van de 

Vlaamse Gemeenschapsraad plaatsvond. De instelling van deze raad was tegelijk een 

eindpunt en een beginpunt. Een eindpunt van een lange strijd van Vlaanderen voor een 

eigen Rode Kruis dat in staat was tegemoet te komen aan de noden en behoeften van de 

Vlaamse bevolking. En tegelijk het beginpunt van 35 jaar groei. 

De cijfers liegen er niet om: een verdubbeling van 

het aantal bloedgevers, een verdriedubbeling van 

het aantal vrijwilligers, een vertienvoudiging van 

de opbrengst van de 14-daagse… Maar nog belangrijker 

is de groei van de activiteiten. 

Kwalitatieve en kwantitatieve groei 

1Het 

aantal vrijwilligers verdriedubbelde in de 

laatste 35 jaar. Vandaag kan Rode Kruis-Vlaanderen 

rekenen op 14.180 vrijwilligers (status: 

31/12/2007). 

1972 

EVolutiE Van hEt aantal VRijWilligERs 

1982 

4229 

11.602 

1992 

10.877 

2000 

14.274 

2003 

13.560 

2004 

13.328 

2005 

13.520 

2006 


14.008 

14.180 

Dit alles kon slechts worden gerealiseerd dankzij 

de inzet van onze vrijwilligers en personeelsleden 

die doorheen de laatste 35 jaar hebben bijgedragen 

tot de ontwikkeling en groei van Rode Kruis- 

Vlaanderen. Met Strategie 2010 als kompas gaan 

we resoluut verder op de ingeslagen weg! 

EVolutiE Van dE opBREngst Van dE 14-daagsE 

stiCKERVERKoop 

Jaarlijks vraagt Rode Kruis-Vlaanderen steun van 

de bevolking voor de hulpacties van de afdelingen. 

Sinds 1972 stellen we een vertienvoudiging 

van de opbrengst vast. Een duidelijk teken dat 

de samenleving onze inspanningen waardeert. 

1972 

0,2 miljoen euro 

1982 


1992 


2000 


2003 


2004 


2005 


2006 





Tal van activiteiten van Rode Kruis- 

Vlaanderen werden de laatste jaren 

gekenmerkt door een echte groeispurt. 

Sociale Hulpverlening bijvoorbeeld 

stond in 1972 nog in zijn 

kinderschoenen. Het legde zowel 

kwalitatief als kwantitatief een grote 

weg af. Het is vandaag de tweede 

grootste vrijwilligersdiscipline binnen 

Rode Kruis-Vlaanderen (zie blz. 

20). 

In 1983 legden we de basis voor 

een eigen internationale werking. 

25 jaar later zijn we actief in 17 landen, 

bestaat er een noodhulpfonds 

van 2 miljoen euro waardoor indien 


nodig onmiddellijk hulp geboden 

kan worden en kunnen we jaar na 

jaar meer mensen helpen dankzij 

een gestaag groeiend aantal ontwikkelingsprojecten 

(zie blz. 54). 

Blijvende groei 

Het gebouw van de centrale diensten 

van Rode Kruis-Vlaanderen, 

in de Motstraat te Mechelen, is 

door de sterke groei van de activiteiten 

al na drie jaar te klein geworden. 

Om die reden werd in 2007 

een aanpalend stuk grond van 

6 hectare aangekocht. 

Activiteiten die niet (meer) in de 

hoofdzetel gehuisvest konden worden, 

zoals de centrale bib van de 

Zorgbib, het magazijn en een aantal 

centrale functies voor de Dienst 

voor het Bloed zullen er in nieuwe 

gebouwen worden ondergebracht. 

Door een aanpalend stuk grond 

te kopen, zorgt Rode Kruis-Vlaanderen 

ervoor dat er in de toekomst 

geen nieuwe versnippering in 

locaties zal plaatsvinden, zodat 

efficiëntieverlies vermeden wordt.

Win-win 

Samenwerking en doen waar we goed in zijn 

Rode Kruis-Vlaanderen werkt samen met 

tal van bedrijven en organisaties. Dit doen 

we om onze werking te optimaliseren. Activiteiten 

waarin we zelf niet gespecialiseerd 

zijn, besteden we uit. Waar we wel goed 

in zijn, dat doen we zelf. Zo proberen we 

maximale efficiëntie na te streven, zodat 

we optimale hulp kunnen bieden aan degenen 

die ons nodig hebben. 

oxfam WEREldWinKEls 

Eind 2007 ging Rode Kruis-Vlaanderen een samenwerkingsovereenkomst 

aan met Oxfam voor de levering 

van geschenkjes voor donoren (zie blz. 69). 

Deze samenwerking is logisch, aangezien ze een 

win-winsituatie creëert voor beide organisaties. 

Voor Rode Kruis-Vlaanderen heeft het nieuwe bedankingssysteem 

voordelen aangezien de beloning voor 

bloedgevers uit de materiële sfeer gehaald wordt. 

Oxfamgeschenkjes zijn verantwoord, duurzaam en 

een eerlijk alternatief voor de vroegere geschenken. 

Bovendien kan Oxfam het Rode Kruis ondersteunen 

bij de logistieke kant van het geschenkensysteem. 

Ook het rekruteringspotentieel voor nieuwe donoren 

is groot binnen het Oxfamnetwerk. 

Voor Oxfam betekent de samenwerking een groter 

klantenbestand voor de Wereldwinkels, grotere 

naambekendheid en een grotere omzet. 

solidaRitEst ® 

Heel wat ondernemingen leveren inspanningen 

op het vlak van maatschappelijke solidariteit, het 

beginsel waarbij de maatschappelijk sterkeren in 

de samenleving steun bieden aan de maatschappelijk 

zwakkeren. Onder impuls van Rode Kruis- 

Vlaanderen werd daarom in 2007 een nieuw initiatief 

opgestart onder de vorm van een enquête 

bij bedrijven: Solidaritest ® . Solidaritest ® meet de 

effectieve inspanningen van bedrijven en plaatst 

de meest waardevolle initiatieven resoluut in de 

kijker, om zo weer andere bedrijven te inspireren 

met concrete ideeën (‘good practices’). 

Solidaritest ® kan rekenen op een zeer brede 

professionele ondersteuning. De enquête zelf 

wordt georganiseerd door Vigeo Belgium, in samenwerking 

met Forum Ethibel: zij staan garant 

voor een correcte zakelijk-ethische analyse. De 

academische wereld verleent haar medewerking 

via het Centrum voor Economie en Ethiek van de 

K.U. Leuven, de Vlerick Leuven Gent Management 

School en de HEC-Ecole de Gestion de 

l’Université de Liége. Editie 2007 werd bovendien 

financieel gesteund door de Nationale Loterij. 

Solidaritest ® apprecieert ten zeerste de samenwerking 

met het Verbond van Belgische Ondernemingen 

(VBO) en met Roularta (Trends, Kanaal Z). 

Mede dankzij hun steun kan de boodschap rond 

maatschappelijke solidariteit maximaal doordringen 

in bedrijven. Voor de jaarlijkse uitreiking van 

de awards kan ook steeds weer een beroep worden 

gedaan op Les Disciples d’Auguste Escoffier. 

Deze brede samenwerking binnen Solidaritest ® 

illustreert de positieve aanpak van alle betrokkenen 

om maatschappelijke solidariteit van bedrijven 

nog meer te stimuleren en nog meer zichtbaar 

te maken. 

Bij de eerste editie (2007) werden volgende bedrijven 

geselecteerd als Solidaritest ® Kampioen: 

Carrefour, Nike Customer Service Centre, Plus 

Uitzendkrachten, ETAP Verlichting, Genzyme 

Flanders/Belgium, Inter Partner Assistance, Methanex 

Europe en SD WORx. Hieruit werden de 

drie Solidaritest ® Toppers voor 2007 geselecteerd: 

Carrefour, Nike Customer Service Centre en Plus 

Uitzendkrachten. Zij mochten een jaar lang het 

Solidaritest ® Topper-label dragen. Gefeliciteerd! 

allEs WEtEn oVER solidaRitEst ® ? 

suRf naaR WWW.solidaRitEst.BE 


We hebben er vertrouwen in dat onze steun goed gebruikt wordt. 

Nationale Loterij steunt het Rode Kruis 

Elk jaar helpt de Nationale Loterij 

honderden organisaties 

met een financiële bijdrage. 

Zo creëert de Nationale Loterij 

kansen, ook voor wie niet meespeelt 

met Lotto of een krasspel. 

Al meer dan 30 jaar stelt 

de Nationale Loterij in alle vertrouwen 

ook middelen ter beschikking 

aan het Rode Kruis. 

“Het humanitaire engagement van 

het Rode Kruis kan alleen maar een 

positieve weerklank vinden bij ons. 

Onze financiële ondersteuning stelt 

Rode Kruis-Vlaanderen in staat om 

verschillende van zijn opdrachten 

te vervullen. Via het Rode Kruis kunnen 

we veel mensen bereiken en 

helpen, daar doen we het voor”, 

legt gedelegeerd bestuurder Ivan 

Pittevils van de Nationale Loterij uit. 

“Rode Kruis-Vlaanderen is een 

efficiënte organisatie die goed 

functioneert. 14.000 enthousiaste 

vrijwilligers staan dag in dag uit 

paraat, klaar om hulp te bieden 

waar nodig”, stelt Pittevils vast. “We 

hebben er vertrouwen in dat onze 

steun goed gebruikt wordt. Als 

we de resultaten van Rode Kruis- 

Vlaanderen bekijken, dan merken 


Ivan Pittevils 

Gedelegeerd bestuurder Nationale Loterij 

we dat onze bijdrage bij de hulpbehoevenden 

terechtkomt en dat 

de hulpverlening op een kwalitatief 

hoogstaande manier gebeurt.” 

“Met onze jaarlijkse bijdrage aan 

de werking van het Rode Kruis ver- 

vult de Nationale Loterij een maatschappelijke 

taak. We verdelen de 

winsten onder de samenleving. Zo 

willen we de levensomstandigheden 

van de bevolking verbeteren 

en initiatieven ten dienste van de 

samenleving stimuleren.”

Uitdragen van expertise 

Kennis delen is ook helpen 

Rode Kruis-Vlaanderen is actief op tal van 

terreinen: medische hulpverlening, vorming, 

sociale activiteiten, bloedvoorziening, 

… Uit al deze activiteiten is een hoop 

ervaring en expertise gegroeid. Omdat die 

nuttig is voor iedereen, moedigt Rode Kruis- 

Vlaanderen zijn werknemers en vrijwilligers 

aan om onze expertise uit te dragen naar 

de buitenwereld. Een overzicht… 

WEtEnsChappElijKE puBliCatiEs 

Beguin C, Closon MC, Vandekerckhove P, Baele 

P. Concentration of transfusion resources on 

a few pathologies and a few patients: analysis of 

the comprehensive in-hospital patient database. 

Transfusion, 47, 217-227. 

Brand A, Vandekerckhove P, Baeten M, Ed. Lowenberg 

B. Handboek Hematologie, Transfusiegeneeskunde 

(hoofdstuk 40). Utrecht: de Tijdstroom, 

561-586. 

Van haute I, Manuscript Navelstrengbloedstamcellen. 

Cellules souches et santé des femmes/ 

stamcellen en vrouwengezondheid/Stem cells and 

Women’s Health 2007. Anthemis, 35-43. 

Van Cauwenbergh R, Robberecht H, Van Vlaslaer 

V, De Smet A, Emonds MP, Hermans N. Plasma selenium 

levels in healthy blood bank donors in the 

central-eastern part of Belgium. Journal of Trace 

Elements in Medicine and Biology, 21, 225-233. 

Lerut E, Van Damme B, Noizat-Pirenne F, Emonds 

MP, Rouger P, Vanrenterghem Y, Pirenne J, Ansart- 

Pirenne H. Duffy and Kidd blood group antigens: 

minor histocompatibility antigens involved in renal 

allograft rejection. Transfusion 47, 28-40. 

Van de Velde S, Broos P, Van Bouwelen M, De Win 

R, Sermon A, Verduyckt J, Van Tichelen A, Lauwaert 

D, Vantroyen B, Tobback C, Van den Steene P, 

Villere S, Mieres CU, Göbl G, Schunder S, Monsieurs 

K, Bierens J, Cassan P, Davoli E, Sabbe M, 

Lo G, De Vries M, Aertgeerts B. European first aid 

guidelines. Resuscitation, 72, 240-51. 

studiEdagEn, CongREssEn, sEminaRiEs 

5e Europese Congres over reanimatie, dringende 

geneeskundige hulpverlening en preventie, 13-16 

september 2007, Oostende (zie blz. 29) 

‘Weefselbanking in Vlaanderen: uitdagingen voor de 

toekomst’, 7 december 2007, Mechelen (zie blz. 80) 

Studiedag ‘Begeleiding op vreemde maat - psychosociale 

hulpverlening aan asielzoekers’, met ondersteuning 

van het Europees Vluchtelingenfonds, 21 

november 2007, Schaarbeek (zie blz. 63) 

Driedaagse opleiding Internationaal Humanitair 

Recht (IHR) voor hulpverleners van organisaties en 

instanties die werken in conflictgebieden, 15, 16 en 

17 oktober 2007, Alden Biesen (zie blz. 60) 

Diplomatenopleiding IHR, 12 en 13 maart 2007, 

Brussel (Ministerie van Buitenlandse Zaken) (zie 

blz. 60) 

Debatavond ‘Pers in oorlog: objectief waarnemer 

of betrokken partij’, in samenwerking met Fonds 

Pascal Decroos, CJS, Universiteit Gent, 5 november 

2007, Gent (zie blz. 60) 

Vijfdaagse lessenreeks IHR, 10, 17, 24, 31 januari 

en 7 februari 2007, VUB Brussel (zie blz. 60) 


Elke euro 

finanCiEEl VERslag 

telt. 

. Bedrijfsinkomsten van Rode Kruis-Vlaanderen 112 

. Bedrijfskosten van Rode Kruis-Vlaanderen 114 

. Resultatenrekening 121 

FINANCIEEL VERSLAG 111

11,9 % 

23,1 % 

Bedrijfsinkomsten 


7,5 % 

In 2007 ontving Rode Kruis-Vlaanderen 

128,8 miljoen euro. 

• 54,3 % daarvan (70,0 miljoen 

euro) bestaat uit vergoedingen 

voor levering van bloedproducten 

aan ziekenhuizen. 

• 23,1 % (29,8 miljoen euro) bestaat 

uit vergoedingen voor geleverde 

diensten aan de overheid. 

• 11,9 % (15,3 miljoen euro) bestaat 

uit vergoedingen voor geleverde 

diensten aan bedrijven en 

particulieren. 

• Daarnaast zijn we ontzettend blij 

met de 9,6 miljoen euro uit schenkingen 

en legaten van particulieren 

en bedrijven (7,5 % van onze 

ontvangsten). 

• 4,1 miljoen euro (of 3,2 % van 

onze inkomsten) komt van de federale 

overheid en de Nationale 

Loterij onder de vorm van structurele 

subsidies voor onze algemene 

werking. 

Onze inkomsten in detail: 

• 54,3 % (70,0 miljoen euro) van 

onze inkomsten zijn vergoedingen 

die we krijgen van de ziekenhuizen 

voor de bloedproducten 

die we leveren, en dit tegen 

tarieven die vastgelegd zijn door 

de minister van Volksgezondheid. 

Deze tarieven zijn identiek voor 

alle bloeddiensten in België. Voor 

een patiënt blijft een bloedtransfusie 

gratis, want het ziekenhuis 

112 FINANCIEEL VERSLAG 

3,2 % 

54,3 % 

• 

• 

• 

• 

Vergoedingen voor levering van bloedproducten aan ziekenhuizen 

Vergoedingen voor geleverde diensten aan de overheid 

Vergoedingen voor geleverde diensten aan bedrijven en particulieren 

Schenkingen en legaten van particulieren en bedrijven 

Structurele subsidies van de federale overheid en de Nationale Loterij voor onze algemene werking 

Totaal: 128,8 miljoen euro 

ontvangt een vergoeding van de 

mutualiteit voor elk zakje bloed 

dat een patiënt toegediend krijgt. 

16,6 % (21,3 miljoen euro) van 


voor de opvang van asielzoekers. 

Deze opvang organiseren 

we in opdracht van Fedasil, 

het federale agentschap voor de 

opvang van asielzoekers. 

11,9 % (15,3 miljoen euro) van 


voor geleverde diensten aan 

bedrijven en particulieren. Hier 

gaat het voornamelijk om ziekenvervoer, 

preventieve hulpacties 

en bedrijfsopleidingen. Een 

groot deel van de hulpverlening 

van het Rode Kruis gebeurt gratis 

(eerstehulpopleidingen voor de 

bevolking, sociale activiteiten...). 

Voor andere activiteiten, zoals het 

105-ziekenvervoer, bedrijfseerstehulpcursussen 

en preventieve 

hulpacties, wordt wel een bijdrage 

gevraagd. 

7,5 % (9,6 miljoen euro) van de 

inkomsten van Rode Kruis-Vlaanderen 

komen uit schenkingen en 

legaten van particulieren en bedrijven. 

Hiervan is 2,85 miljoen 

euro afkomstig van de 570.000 

trouwe kopers van Rode Kruisstickers. 

3,2 % (4,1 miljoen euro) van onze 

inkomsten bestaan uit structurele 

subsidies van de federale over- 

• 

• 

• 

• 

• 

heid en de Nationale Loterij. 


inkomsten is steun van diverse 

overheden voor onze internationale 

hulpverlening. 


inkomsten zijn subsidies van de 

Vlaamse overheid. Deze subsidies 

zijn bestemd voor de Zorgbib, 

de vakanties voor kansarme 

kinderen, Jeugd Rode Kruis en 

onze eerstehulpopleidingen. 


inkomsten zijn subsidies van provincies 

en gemeenten ter ondersteuning 

van de algemene werking 

van de provinciale zetels en 

de plaatselijke afdelingen. 


inkomsten zijn vergoedingen voor 

de dienstverlening bij rampen en 

voor repatriëringen van Belgen 

uit het buitenland. 


inkomsten zijn steun van buitenlandse 

Rode Kruisverenigingen 

voor enkele internationale projecten 

van Rode Kruis-Vlaanderen.

dEtail BEdRijfsinKomstEn VooR intERnationalE WERKing 

28,70 % 

9,92 % 

9,25 % 

inKomstEn Van hEt puBliEK 

0,98 % 

6,55 % 

44,60 % 

In 2007 waren er geen grote rampen die veel 

media-aandacht kregen. In tegenstelling tot 

het jaar 2006 werden de opbrengsten van 

Music for Life 2007 niet opgenomen bij de inkomsten 

van Rode Kruis-Vlaanderen Internationaal. 

Aangezien deze actie eind december 

plaatsvond, kwamen heel wat inkomsten pas 

binnen in 2008. De inkomsten van de hele actie 

zullen geboekt worden op 2008. Meer over 

de inkomsten van Music for Life 2006 (landmijnen) 

en 2007 (water): blz. 119. 

inKomstEn Van oVERhEdEn 

De steun van de federale, gewestelijke, provinciale 

en gemeentelijke overheden blijft zeer 

belangrijk. Ook het aandeel van de Europese 

Unie nam toe ten opzichte van 2006. 

Publiek (Music for Life niet inbegrepen) 

Europese Unie 

Federale overheid 

Vlaamse overheden 

Rode Kruisentiteiten en Rode Kruis-Vlaanderen (eigen financiering) 

Diverse inkomsten 


inKomstEn Van RodE KRuisEntitEitEn, 

RodE KRuis-VlaandEREn En diVERsE 

inKomstEn 

De middelen van voornamelijk het Nederlandse, 

het Duitse en het Internationale Rode Kruis werden 

aangewend om enkele specifieke projecten 

te realiseren. Tevens dragen ook plaatselijke 

Rode Kruisafdelingen uit Vlaanderen hun steentje 

bij. Deze steun is essentieel, niet alleen om projecten 

te financieren, maar ook om de solidariteit 

tussen Rode Kruisvrijwilligers in het Noorden en 

het Zuiden te bevorderen. 

Diverse inkomsten zijn bedragen die we recupereren 

van verschillende donoren voor kosten die 

Rode Kruis-Vlaanderen maakte in opdracht van 

deze donoren. Rode Kruis-Vlaanderen draagt 

ook uit eigen middelen bij aan de internationale 

werking. 


Bedrijfskosten 


Algemeen overzicht 

De inkomsten van Rode Kruis- 

Vlaanderen worden aangewend 

om tal van activiteiten te realiseren. 

Hieronder vindt u een algemeen 

overzicht van de operationele 

kosten per werkdomein. Op 

de volgende bladzijden krijgt u 

gedetailleerde informatie. 

• Nationale activiteiten: 


• Internationale activiteiten: 

27,0 miljoen euro (vzw Rode 

Kruis-Vlaanderen Internationaal 

+ Opvang voor Asielzoekers) 

• Bloedvoorziening: 




fondsEn RodE KRuis-VlaandEREn 

Om de financiering en de uitvoering 

van Strategie 2010, het 

strategische werkplan van Rode 

Kruis-Vlaanderen, te garanderen, 

hebben we verschillende fondsen 

gecreëerd. Van alle fondsen (behalve 

het noodhulpfonds) wordt 

enkel de rente op het kapitaal 

aangewend. Zo scheppen we de 

noodzakelijke langetermijnzekerheid 

voor de activiteiten in kwestie: 

hun financiering is hierdoor 

niet meer afhankelijk van jaarlijkse 

schommelingen in subsidies, beschikbaar 

geld binnen het Rode 

Kruis,... 

Met schenkers (zowel individuen 

als bedrijven), die een donatie 

doen aan een fonds, kunnen in 

detail langetermijnsafspraken gemaakt 

worden over hoe, waar en 

wanneer hun schenking zal worden 

gebruikt. Voor grotere schenkingen 

kan een apart fonds, ook 

op naam, worden gecreëerd. 

Het sociaal fonds van Rode Kruis- 

Vlaanderen wil de nodige financiële 

middelen verzamelen om op 

structurele basis zorgactiviteiten 

zoals vakanties voor kansarme 

kinderen en aangepaste vakanties 

voor mensen met een handicap, 

te ontwikkelen en te realiseren. 

Het vormingsfonds werd opgericht 

om financiële steun te geven aan 

nieuw op te starten vormingsinitiatieven. 

Deze kunnen van allerlei 

aard zijn. 

Met het noodhulpfonds wil Rode 

Kruis-Vlaanderen snel kunnen reageren 

op een onverwachte (en 

bijgevolg niet te begroten) ramp. 

Als de middelen van dit fonds gebruikt 

worden, moet het nadien terug 

aangezuiverd worden met geld 

afkomstig van fondsenwerving bij 

het brede publiek of bij bedrijven 

of van de overheid. 

Het ontwikkelingsfonds van Rode 

Kruis-Vlaanderen verzekert continuïteit 

en groei in de internationale 

ontwikkelingsprojecten. Vaak 

gaat het om de financiering van de 

eigen bijdrage in Rode Kruisprojecten 

die gedeeltelijk door de 

overheid worden gefinancierd. 

Het ‘onderzoeks- en ontwikkelingsfonds 


- Dienst voor het Bloed’ heeft tot 

doel het wetenschappelijk onderzoek 

in de Dienst voor het Bloed 

van Rode Kruis-Vlaanderen te bevorderen. 

Dit gebeurt door steun 

aan onderzoekers zelf, of aan externe 

instellingen waarmee Rode 

Kruis-Vlaanderen samen wetenschappelijk 

onderzoek verricht. 

Sociaal fonds: 


Vormingfonds: 


Noodhulpfonds: 


Ontwikkelingsfonds: 


Fonds wetenschappelijk onderzoek 

& ontwikkeling: 

12,1 miljoen euro

Bedrijfskosten nationale activiteiten 

35,1 

2,2 % 

1,4 % 

0,5 % 

2,0 % 

8,3 % 

1,9 % 

12,5 % 

6,2 % 

9,7 % 

20,2 % 

Plaatselijke afdelingen algemene werking* 

Provinciale zetels algemene werking 

Hoofdzetel algemene werking 

Hulpdienst* 

Dringende sociale interventie* 

Ziekenvervoer* 

Zorgbib* 

Vakanties voor kansarme kinderen* 

Overige sociale projecten* 

Jeugd Rode Kruis* 

Opleidingen voor de bevolking en vrijwilligers* 

Totaal nationale werking: 29,5 miljoen euro 

*In deze cijfers is het aandeel van de kosten gemaakt door de plaatselijke afdelingen gebaseerd op een relevante steekproef bij de populatie van 256 afdelingen. 

De uitgaven voor de nationale werking van Rode Kruis- 

Vlaanderen bedroegen 29,5 miljoen euro. Deze kosten 

kunnen verdeeld worden over volgende activiteiten: 

plaatsElijKE afdElingEn algEmEnE 

WERKing 

Deze kosten bevatten de kosten voor de algemene 

werking van de afdelingen. Dit wil zeggen: verplaatsingskosten, 

verzekeringen, huur lokalen… De activiteitsgebonden 

kosten zijn opgenomen bij de verschillende 

activiteiten. In het jaarverslag 2006 waren deze 

activiteitsgebonden kosten op niveau van de afdelingen 

nog niet opgesplitst naar activiteit. Dit verklaart 

waarom het aandeel ‘algemene werking’ op niveau 

van de plaatselijke afdelingen aanzienlijk gedaald is 

ten opzichte van vorig jaar. 

pRoVinCialE zEtEls algEmEnE WERKing 

De provinciale zetels zijn knooppunten waar Rode 

Kruisvrijwilligers, personeelsleden en de bevolking terechtkunnen 

voor informatie, opleidingen en bijscholingen. 

Zo ondersteunen ze de afdelingswerking. De 

provinciale zetels verzorgen ook de administratieve, 

logistieke en beleidsondersteunende Rode Kruiswerking. 

De activiteitsgebonden uitgaven zitten vervat bij 

de kosten van de activiteiten zelf. 

hoofdzEtEl algEmEnE WERKing 

De hulpverleningsactiviteiten (Hulpdienst, Dringende 

Sociale Interventie, niet-dringend ziekenvervoer 105 

en een deel van onze sociale werking) worden nationaal 

gecoördineerd. Daarnaast bevat het aandeel 

van de hoofdzetel ook de kosten voor communicatie 

en fondsenwerving. 

aCtiVitEitsgEBondEn KostEn 

• Hulpdienst: Hierin zitten alle kosten die gemaakt 

worden voor de hulpverlening bij rampen en de 

preventieve hulpverlening: onkostenvergoedingen, 

aankoop medisch materiaal, … 

• Dringende sociale interventie (DSI): de uitgaven 

voor DSI bevinden zich voornamelijk op het niveau 

van de hoofdzetel en de provinciale zetels. 

• Ziekenvervoer: Het kostenaandeel van het Ziekenvervoer 

bedraagt 35 % van de totale bedrijfskosten 

voor de nationale werking. Dit aandeel is 

groter dan bij de andere activiteiten door het grote 

aantal vaste, betaalde werknemers. Ruim 10 dispatchers 

en 60 ambulanciers ondersteunen de 

vrijwilligers bij het vervoer van zieken. 

• Zorgbib: deze kosten omvatten o.a. de aankoop 

van nieuwe boeken, de collectiewissels, het onderhouden 

van de collectie, de huur van de opslagruimte 

voor de collectie, … 

• Vakanties voor kansarme kinderen: een beperkt 

deel van de kosten voor de vakanties dragen 

de ouders van de kinderen. Het overgrote deel 

wordt betaald door Rode Kruis-Vlaanderen zelf. 

• Overige sociale projecten: hier doelen we op de 

projecten die niet in een vzw vervat zitten: de uitleendienst, 

Thuis in m’n tehuis, Spring eens binnen, Brugfigurenproject, 

… Ook de kosten voor de Aangepaste 

Vakanties vallen hieronder. Eén derde van de kostprijs 

van de vakanties wordt betaald door de Rode Kruisafdeling, 

één derde door Rode Kruis-Vlaanderen en één 

derde door de vakantieganger zelf. 

• Jeugd Rode Kruis: hierin zitten o.a. de aankoop 

van materiaal, de bijdrage aan de kampen vanuit 

de afdeling en de verzekering vervat. 

• Opleidingen voor de bevolking en vrijwilligers: 

deze kosten omvatten onder andere de 

huur van de lokalen om cursussen te geven, de 

onkostenvergoedingen, het (verband)materiaal 

dat tijdens de lessen gebruikt wordt. 


wAArom wErKT roDE KrUiS-VlAAnDErEn mET ApArTE VZw’S? 

Sinds 1976 werden binnen Rode 

Kruis-Vlaanderen verscheidene 

vzw’s en een aparte stichting opgericht. 

Het betreft vzw Jeugd Rode 

Kruis, vzw Rodekruisziekenhuisbibliotheken 

(nu vzw Zorgbib Rode 

Bedrijfskosten Dienst voor het Bloed 

De bedrijfskosten van de Dienst 

voor het Bloed bedroegen 69,8 

miljoen euro. Deze kosten kunnen 

verdeeld worden over volgende 

activiteiten: 

afnamE Van BloEdpRoduCtEn 

De grootste uitgavenpost (30,1 %) 

van de Dienst voor het Bloed is 

de afname van bloed, plasma en 

bloedplaatjes (aankoop van kwalitatief 

afnamemateriaal en de lonen 

van artsen en verpleegkundigen 

die de afnamen veilig en vlot laten 

verlopen) en vergoedingen voor 

afdelingen. 

VERWERKing En BEWaRing 

Van BloEdpRoduCtEn 

Als het bloed getest en goedgekeurd 

is, wordt het verwerkt. Afgenomen 

bloed is immers niet onmiddellijk 

geschikt om toe te dienen 

aan een patiënt. Het moet eerst 

gesplitst worden in de verschillende 

bestanddelen: rode bloed- 


25,4 % 

24,2 % 

8,9 % 

Kruis-Vlaanderen), vzw Vormingsinstituut 

Rode Kruis-Vlaanderen, 

vzw Rode Kruis-Vlaanderen Internationaal, 

vzw Rodekruisvakanties 

en de stichting ‘Onderzoeks- en 

Ontwikkelingsfonds Rode Kruis- 

30,1 % 

2,1 % 

9,3 % 

cellen, bloedplaatjes en plasma. 

Als het bloedproduct afgewerkt is, 

wordt het vervoerd naar de ziekenhuizen. 

Dit gebeurt uiterst zorgvuldig 

in koelcellen. De verwerking en 

de bedeling van bloedproducten 

nemen respectievelijk 9,3 % en 

2,1 % van de totale kosten in. 

laBotEsts op BloEd En 

BloEdpRoduCtEn 

Afname van bloedproducten 

Verwerking van bloedproducten 

Bedeling van bloedproducten 

Labotests 

Algemene werkingskosten 

Wetenschappelijk onderzoek en Ontwikkeling 

Totaal Dienst voor het Bloed: 69,8 miljoen euro 

De laboratoriumkosten nemen 

een belangrijke plaats in (24,2 %). 

Iedere bloedgift wordt uitgebreid 

getest om de veiligheid van de 

bloedproducten te garanderen. 

In deze uitgavenpost zijn de kosten 

voor laboratoriummateriaal 

en personeelskosten inbegrepen. 

Behalve eigen labotests voeren 

onze laboratoria ook gespecialiseerde 

tests uit op vraag van ziekenhuizen 

en externe labo’s. De 

uitgaven voor deze laatste tests 

bedragen 10,17 % van de totale 

uitgaven voor tests op bloed en 

bloedproducten. 

Vlaanderen - Dienst voor het 

Bloed’. Dit gebeurde vooral om te 

voldoen aan de decretale regelgeving 

van de Vlaamse overheid om 

te kunnen genieten van subsidies 

voor welbepaalde activiteiten. 

algEmEnE WERKingsKostEn 

Algemene werkingskosten (25,4 %) 

zijn de uitgaven voor de centraal 

ondersteunende diensten (Personeelszaken, 

Financiën, Communicatie 

en ICT), voor het aanmaken 

en drukken van publicaties, het 

administratieve luik van de bloedtransfusiecentra, 

donorwerving en 

het departement Kwaliteit. Hieronder 

brachten we ook de afschrijvingen 

op investeringen. Deze maken 

3,84 % uit van de totale kosten van 

de Dienst voor het Bloed. 

WEtEnsChappElijK ondERzoEK 

En ontWiKKEling 

Wetenschappelijk onderzoek 

(8,9 %) is belangrijk voor de Dienst 

voor het Bloed om meerdere redenen. 

Ten eerste aanziet de Dienst 

voor het Bloed het als zijn plicht 

om het verrichten van wetenschappelijk 

onderzoek op zijn werkgebied 

(bloedbanking en transfusie 

in het algemeen) te bevorderen en

te stimuleren. Ten tweede wil de Dienst voor het 

Bloed het carrièrepad voor de biomedisch geschoolde 

medewerkers (artsen, apothekers, biologen, 

biochemici, biotechnologen, laboranten, 

verpleegkundigen) inhoudelijk zo interessant mogelijk 

maken, om zodoende de meest bekwame 

medewerkers te kunnen aantrekken en behouden. 

Ten slotte heeft de Dienst voor het Bloed de ambitie 

om, zoals in het strategisch plan vastgelegd, 

ook wat wetenschappelijk onderzoek betreft een 

Bedrijfskosten internationale activiteiten* 

10,9 % 

12,9 % 

17,2 % 

10,6 % 

48,4 % 

De uitgaven van Rode Kruis-Vlaanderen Internationaal 

vzw bedroegen 5,7 miljoen euro. Deze 

kosten kunnen verdeeld worden over volgende 

activiteiten: 

Hoewel het aandeel voor noodhulp en rehabilitatie in 

absolute cijfers gevoelig minder is dan in 2006, blijft 

het goed voor het leeuwendeel van de uitgaven, ruim 

48 %. Het netto aandeel van de uitgaven voor onze 

ontwikkelingsprojecten stijgt echter ten opzichte van 

vorig jaar (zie grafiek blz. 118). Deze projecten ondersteunen 

de werking van Rode Kruisverenigingen 

Bijdragen aan internationale rode Kruis 

Rode Kruis-Vlaanderen betaalde de verplichte 

ledenbijdrage van 201.600 euro aan de Internationale 

Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve 

Maanverenigingen (IFRC). Daarnaast schonken we 

in 2007 vrijwillig 67.500 euro aan het Internationale 

Rode Kruiscomité (ICRC) in Genève. 

imago van excellentie te bereiken. Het onderzoek 

richt zich uiteraard op gebieden die relevant zijn 

voor bloedbanking en bloedtransfusie, waaronder 

de navelstrengbank en stamcellen, en gebeurt bij 

voorkeur in samenwerking met bestaande (universitaire) 

onderzoekscentra. Uiteraard ondersteunt en 

vergemakkelijkt het wetenschappelijk onderzoek 

ook het opzetten van nieuwe en beter technieken in 

de dagelijkse werking, waardoor ons bloed steeds 

veiliger wordt. 

Noodhulp en rehabilitatie 

Ontwikkelingsprojecten 

Afgevaardigden 

Tracing, humanitair recht en vrijwilligerswerk 

Algemene werkingskosten 

Totaal vzw Rode Kruis-Vlaanderen Internationaal: 


in het Zuiden. We streven ernaar dit aandeel in de 

toekomst nog sneller te laten toenemen. 

De algemene werkingskosten voor het voorbereiden, 

het uitvoeren en het opvolgen van de verschillende 

projecten is gedeeltelijk afhankelijk van de 

omvang van de gerealiseerde projecten. In 2007 

bedroegen onze werkingskosten 10,6 % van onze 

totale uitgaven. Hierin zitten ook de kosten voor de 

ondersteuning van onze internationale acties door 

de departementen Personeelszaken, Financiën, 

Communicatie en ICT. 

* Exclusief uitgaven voor de hulpverlening na de tsunami in Zuidoost-Azië. Deze kosten werden in de vorige jaren in de resultaten opgenomen 

als provisie. 

Het Red Cross/EU Office dat als liaison functioneert 

tussen de nationale verenigingen van het Rode Kruis 

in de landen van de Europese Unie en de Europese 

Unie zelf, ontving een ledenbijdrage van 19.700 

euro. 


inKomstEn En uitgaVEn VooR hulpVERlEning na dE tsunami 

Sinds de tsunami op tweede kerstdag 2004 in Zuidoost-Azië is Rode Kruis-Vlaanderen actief in de getroffen regio. 

In 2009 zullen de rehabilitatieprojecten van Rode Kruis-Vlaanderen er eindigen. Een overzicht van de kosten en 

uitgaven voor de hulpverlening na de tsunami. 

inkomsten (in miljoen euro) 2004-2006 2007 Totaal 

publiek 11,9 11,9 

overheden 0,5 0,5 

Rode Kruisverenigingen 0,8 0,4 1,2 

Totaal 13,2 0,4 13,6 

Uitgaven (in miljoen euro) 2004-2006 2007 Totaal % geplande uitgaven 

‘08 

noodhulp 2,7 2,7 26,0 % 

2008 - 2009 

rehabilitatie 4,1 2,8 6,9 66,3 % 

ontwikkelingshulp 0,2 0,2 1,9 % 3,2 

werkingskosten 0,4 0,1 0,5 4,8 % 

Fondsenwervingskosten 0,1 0,1 1,0 % 

Totaal 7,3 3,1 10,4 100 % 3,2 

Eind 2007 kondigden we aan dat ruim 11 miljoen euro of 81 % van de ingezamelde gelden voor de hulpverlening na 

de tsunami besteed waren. De reconstructiewerken die daarmee gefinancierd werden, zijn volgens plan afgewerkt. 

De facturen voor een deel van die werken ontvangen we echter pas in 2008. Dit verklaart waarom in de tabel - die 

de effectieve uitgaven van 2007 weergeeft - slechts 10,4 miljoen is vermeld. Een gedetailleerd verslag over de reeds 

bestede en nog geplande tsunamiprojecten vindt u op jaarverslag.rodekruis.be. 

EVolutiE uitgaVEn noodhulp VERsus stRuCtuRElE hulp (in miljoEn EuRo) 

10 

8 

6 

4 

2 

0 

Bestedingen 2002 

1,4 


2,4 


1,7 


6,8 


Bestedingen 2007 

Structurele hulp 

Verwachte bestedingen 2008* Noodhulp + rehabilitatie** 

*Uitgaven voor noodhulp en rehabilitatie variëren sterk van jaar tot jaar. Ze zijn afhankelijk van het al dan niet 

gebeuren van grote rampen (aardbeving in Pakistan in 2005 en de tsunami in 2004). Maar ook de rehabilitatieprojecten 

beïnvloeden deze cijfers. Zo bereikten de uitgaven in 2006 een hoogtepunt, terwijl er dan juist wereldwijd 

minder mensen zijn getroffen door rampen dan de voorafgaande tien jaren. In 2006 financierde Rode Kruis- 

Vlaanderen echter grote rehabilitatieprojecten, zowel in Pakistan als in de door de tsunami getroffen landen. 

**Inclusief hulp in de landen getroffen door de tsunami en Music for Life. 


0,3 

0,6 

0,6 

0,7 

9,0 

1,0 

6,9 

1,2 

8,2 

4,1

musiC foR lifE: inKomstEn En uitgaVEn 

musiC foR lifE 2006, tEn VooRdElE Van dE landmijnpRojECtEn Van hEt RodE KRuis 

In onderstaande tabel vindt u een overzicht van alle opbrengsten. 

giften van het publiek tot 24 december 2006 € 1.109.713 

giften van het publiek ontvangen na 24 december 2006 € 287.686 

Kosten rode Kruis-Vlaanderen (1) € -92.243 

Bijdrage van de Vlaamse regering € 100.000 

Totaal ontvangen door rode Kruis-Vlaanderen, bestemd voor het internationale rode Kruiscomité (icrc) € 1.405.156 

Bijdrage van de federale regering (rechtstreeks overgemaakt aan het icrc) € 1.300.000 

Totaal € 2.705.156 

(1) Kosten voor call center, softwareapplicaties, persreis… 

De publieke opbrengsten en de bijdrage van de 

Vlaamse regering werden overgemaakt aan het 

Internationale Rode Kruis (ICRC) en werden als 

volgt besteed: 

• 855.804 euro voor fysieke rehabilitatie van 

landmijnslachtoffers in 25 landen (Mijnactieprogramma) 

• 175.286 euro naar de preventieve mijnactieprogramma’s 

• 348.323 euro naar het Speciaal Fonds voor 

Gehandicapten van het ICRC. 

De bijdrage van de Belgische federale regering 

(1,3 miljoen euro) werd rechtstreeks door de federale 

overheid overgemaakt aan het Internationale 

Rode Kruiscomité (ICRC) in Genève voor het Mijnactieprogramma 

2007 (onderdeel: fysieke rehabilitatie) 

in Afghanistan. 

Gedetailleerde resultaten van het Mijnactieprogramma 

Afghanistan zijn te raadplegen in het 

jaarverslag 2007 van het ICRC (www.icrc.org). 

Meer info over de Rode Kruishulp aan landmijnslachtoffers 

op blz. 56 van dit jaarverslag. 

musiC foR lifE 2007, tEn VooRdElE Van 

dE WatERpRojECtEn Van 


Inkomsten: 3,3 miljoen euro 

De inkomsten van Music for Life 2007 (water) kwamen 

pas binnen de laatste dagen van 2007 en 

begin 2008. Het geld wordt besteed in 2008. Wat 

de geplande bestedingen zijn, leest u op blz. 56 

van dit jaarverslag. 


De uitgaven van de dienst ‘Opvang 

voor Asielzoekers’ kunnen in twee gesplitst 

worden volgens de activiteiten. 

Een eerste deel van onze activiteiten 

omvat de opvang zelf. Deze 

kernactiviteit wordt volledig gefinancierd 

door de overheid via een 

uitgavendekkende conventie met 

Fedasil. Deze conventie werd gewijzigd 

in 2007. Ze omvat de huur 

van de gebouwen, de werkingskosten, 

de personeelskosten, in- 


Bedrijfskosten opvang voor Asielzoekers 

2,9 % 

4,5 % 

30,7 % 

2,8 % 

12,0 % 

2,8 % 

6,0 % 

39,3 % 

Personeel 

Huur gebouwen 

Werkingskosten 

Investeringen in gebouwen 

Overhead 

Medische kosten 

Integratie 

Voogden 

vesteringen in gebouwen, medische 

kosten, de kosten voor onze 

integratieactiviteiten en de overheadkosten 

(zie cirkeldiagram). 

Om een menswaardige en kwaliteitsvolle 

opvang te bieden, heeft 

Rode Kruis-Vlaanderen in 2007 

een aanpassing van de financiële 

middelen aangekaart bij Fedasil 

voor de volledige herstelling van 

de gebouwen, de personeelskosten 

(die nog steeds voor dezelfde 

Totaal Opvang voor asielzoekers: 21,3 miljoen euro 

opdracht gemiddeld lager liggen 

dan bij Fedasil) en voor de hogere 

werkingskosten die een gevolg zijn 

van de nieuwe opvangwet. 

Een tweede deel van onze activiteiten 

omvat de voogdij voor nietbegeleide 

minderjarige vreemdelingen. 

De werkingskosten van 

deze activiteit werden volledig 

vergoed door het ministerie van 

Justitie en met een toelage van de 

Sociale Maribel.

esultatenrekening 

De resultatenrekening met geauditeerde cijfers is, ten gevolge van de onaangepaste interne structuur van 

het Belgische Rode Kruis, bij het ter perse gaan van dit jaarverslag nog niet ter beschikking. Vanaf 1 juni 

2008 kunt u de resultatenrekening raadplegen op: jaarverslag.rodekruis.be 


122 JAARVERSLAG 2007 

EEn antWooRd op al uW VRagEn 

Met vragen kunt u altijd bij uw plaatselijke afdeling terecht. Wilt u een preventieve 

hulppost aanvragen? Wilt u weten of er een Zorgbib in uw buurt actief is? 

Wilt u beroep doen op de uitleendienst van het Rode Kruis? 

De contactgegevens van onze 256 afdelingen vindt u op: 

www.rodekruis.be > Over Rode Kruis > Rode Kruis in jouw buurt. 

Ook de medewerkers van de provinciale zetels van het Rode Kruis helpen u 

graag verder. Algemene vragen of net heel specifieke vragen: de provinciale 

medewerkers beantwoorden al uw vragen of kunnen u doorverwijzen naar de 

geschikte personen. 

Provinciale zetel 

Rode Kruis-Vlaams-Brabant 

Herestraat 49/BTC, 3000 Leuven 

tel. 016 39 80 72 

vlaamsbrabant@rodekruis.be 


Rode Kruis-Antwerpen 

Belgiëlei 34, 2018 Antwerpen 

tel. 03 286 93 00 

antwerpen@rodekruis.be 


Rode Kruis-Limburg 

Boomkensstraat 303, 3500 Hasselt 

tel. 011 28 09 23 

limburg@rodekruis.be 


Rode Kruis-Oost-Vlaanderen 

Bomastraat 10, 9000 Gent 

tel. 09 225 81 97 

oostvlaanderen@rodekruis.be 


Rode Kruis-West-Vlaanderen 

Dirk Martensstraat 11, 8200 St. Andries-Brugge 

tel. 050 45 90 00 

westvlaanderen@rodekruis.be 


Rode Kruis-Brussel-Hoofdstad 

Stallestraat 96, 1180 Ukkel 

tel. 02 371 31 63 

brusselhoofdstad@rodekruis.be 

Met vragen over bloed, plasma of bloedplaatjes geven kunt u terecht bij de 

medewerkers van de bloedtransfusiecentra van Rode Kruis-Vlaanderen. Ook 

voor algemene vragen over de Dienst voor het Bloed bent u bij hen aan het 

juiste adres. 

Bloedtransfusiecentrum Antwerpen 

Wilrijkstraat 8, 2650 Edegem 

tel. 03 829 00 00 

antwerpen.bloed@rodekruis.be 

Bloedtransfusiecentrum 

Oost-Vlaanderen 

Ottergemsesteenweg 413, 9000 Gent 

tel. 09 244 56 56 

oostvlaanderen.bloed@rodekruis.be 

Bloedtransfusiecentrum 

Vlaams-Brabant - Limburg 

Herestraat 49/BTC, 3000 Leuven 

tel. 016 31 61 61 

vlaamsbrabant.limburg@rodekruis.be 

Bloedtransfusiecentrum West-Vlaanderen 

Lieven Bauwensstraat 16, 8200 Brugge 

tel. 050 32 07 27 

westvlaanderen.bloed@rodekruis.be 

De centrale diensten van Rode Kruis-Vlaanderen staan ook steeds ter beschikking 

om vragen te beantwoorden. 

Centrale diensten Rode Kruis-Vlaanderen 

Motstraat 40, 2800 Mechelen 

tel. 015 44 33 22 

info@rodekruis.be 

Heeft u zeer specifieke vragen, dan vindt u hieronder de contactgegevens van 

de kaderleden van Rode Kruis-Vlaanderen. 

Algemene directie 

Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder: philippe.vandekerckhove@rodekruis.be 

Directie Dienst voor het Bloed 

Karin Genoe, departementshoofd Operationele Zaken: karin.genoe@rodekruis.be 

Martine Baeten, medisch directeur: martine.baeten@rodekruis.be 

Directie Humanitaire Diensten 

Katja Verhelst, coördinator Nationaal: katja.verhelst@rodekruis.be 

Luc De Wever, coördinator Internationaal: luc.dewever@rodekruis.be 

Centraal ondersteunende diensten 

Michel Leduc, departementshoofd Communicatie: michel.leduc@rodekruis.be 

Jackie Pelst, departementshoofd Financiën: jackie.pelst@rodekruis.be 

Luc Botten, departementshoofd ICT: luc.botten@rodekruis.be 

Marc Biesemans, departementshoofd Personeelszaken: marc.biesemans@rodekruis.be 

Lisette Loos, departementshoofd a.i. Aankoop, Logistiek: lisette.loos@rodekruis.be 

Colofon 

Foto’s 

© Rode Kruis-Vlaanderen: blz. 6, 

12, 18, 21, 23, 41, 46, 49, 66, 82, 

90, 100, 110 

© Frank Toussaint: blz. 10, 11, 

14, 16, 26, 32, 37, 43, 63, 69, 73, 

77, 81, 87 

© Sander Genotte: blz. 30, 70 

© Ans Brys: blz. 75 

© Marc Gysens: blz. 24 

© iStockphoto: blz. 33 

© Jimmy Kets: blz. 39 

© Libelia de Splenter: blz. 56 

© Sven Dillen: blz. 55 

© ICRC: blz. 61 

Redactie 

Sofie Pues 

Liesbeth Vergauwen 

Vormgeving 

Roel Hadermann 

Verantwoordelijke uitgever 

Philippe Vandekerckhove 

Motstraat 40 

2800 Mechelen 

D/2008/0665/4 

2008_051 

Het Rode Kruis ontvangt 

structurele steun van: 

Surf naar jaarverslag.rodekruis.be voor 

een digitale versie van dit jaarverslag 

en een schat aan extra informatie.

www.rodekruis.be

Jaarverslag 2007 - Rode Kruis-vrijwilliger - Rode Kruis-Vlaanderen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?