Informatiegids van de Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen

Informatiegids
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen
2012

Informatiegids
van de
Hersteld Hervormde Gemeente
te Garderen
Zomerseizoen 2012
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 1

Komt u misschien vrijwel nooit in de kerk maar heeft u geestelijke vragen over
bijvoorbeeld het doel van uw leven? Kijk dan op bladzijde 12 voor adressen en
telefoonnummers. Ook via email mag u contact opnemen!
Heeft u geen Bijbel en zou u er graag één willen ontvangen? Ook die kunt u gratis
aanvragen via telefoon of email bij de adressen op bladzijde 12. Of kijk eens op
www.statenvertaling.net.
2 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Inhoudsopgave
Voorwoord 4
Meditatie – Waarheen reist u? 5
Geschiedenis Hervormde Kerk Garderen 10
Adressen 12
Gedicht – Voor vakantie – wat baat het 13
Kerkdiensten 14
Zondagsschool ‘De Heere is mijn Herder’ 15
Kinder Bijbelmorgens ‘Ben jij een schatgraver?’ 16
Gemeentedag - zaterdag 19 mei 2012 17
Zendingsmiddag – donderdag 2 augustus 2012 18
Jaarlijkse verkoopdag Adullam - dinsdag 10 juli 2012 19
Op de fi ets voor Woord en Daad project in Nicaragua 20
Monumentendag - 8 september 2012 21
Gedicht – Johannes Brugman 23
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 3

L.S.,
U hebt de informatiegids voor het
zomerseizoen 2012 van de Hersteld
Hervormde Gemeente te Garderen
in handen. Op veler verzoek hebben
we besloten deze gids uit te geven
om op deze manier de toeristen die
in de zomerperiode in ons mooie
dorp verblijven te informeren over
de Hersteld Hervormde Gemeente te
Garderen.
In deze informatiegids vindt u naast
een meditatie en adressen, informatie
over de kerkdiensten en de Kinder
Bijbelmorgens. Ook is informatie
opgenomen van andere activiteiten
Voorwoord
zoals de zondagsschool, gemeentedag,
open monumentendag, fi etstochten
en de jaarlijkse verkoopdag van
het plaatselijk comité van Stichting
Adullam. Daarnaast is informatie
opgenomen over de historie van de
oude Dorpskerk.
Voor alle aangekondigde data geldt
Deo Volente – zo de Heere wil en wij
leven. Deze gids is samengesteld met de
gedachte dat het niet zeker is dat we bij
het aanbreken van de vermelde data nog
in het heden der genade zijn; de Bijbel
zegt immers van ons leven “het is een
damp, die voor een weinig tijds gezien
wordt en daarna verdwijnt”
(Jakobus 4 vers 15).
Indien u deze informatiegids aantreft in
uw vakantieverblijf dat misschien ook
nog wordt gebruikt door gasten die na u
komen, willen wij u vragen deze gids in
uw vakantieverblijf achter te laten zodat
ook de andere gasten de informatiegids
kunnen lezen.
Wij wensen u een fi jne vakantie en
onder Gods zegen, een goed verblijf in
Garderen toe.
Kerkenraad Hersteld Hervormde
Gemeente Garderen
4 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

I. Wij zijn allen op weg. Ons leven is
een weg, de levensweg. Deze weg voert
ergens heen. Waarheen? Deze vraag kun
je op twee manieren stellen. In de eerste
plaats kun je bij deze vraag denken aan
Gods voorzienigheid. Hij leidt alle dingen
en gebeurtenissen. Ook ons leven.
Waarheen Hij in Zijn voorzienigheid ons
leven leidt, weten we nu nog niet. Dat
weet niemand. En we zijn goed af als
we het ook niet willen weten. Als we het
niet hoeven te weten.
Er zijn mensen die graag willen weten
waarheen hun weg, hun levensweg leidt.
Ze willen in de toekomst zien. En omdat
dit niet op een gewone manier kan,
proberen ze het op een buitengewone
manier: via occultisme. Dat is: met
behulp van duistere machten, duivelse
Waarheen stuurt
u uw leven? Welke
koers volgt u?
machten. Dan lijkt het alsof ze in de
toekomst kunnen zien. Alsof ze kunnen
zien waar hun levensweg naar toe leidt.
Het is de vraag maar of dat wel waar is.
Meditatie
Waarheen reist u?
En al zou het waar zijn, dan is het toch
niet goed. God heeft het goed gevonden
om de mensen wel veel capaciteiten of
begaafdheden te schenken, maar juist
niet de capaciteit om in de toekomst te
zien of om zijn eigen toekomst te weten.
Als we ons dus in verband met Gods
voorzienigheid, Zijn besturing van ons
leven, afvragen waarheen de levensreis
gaat - dan kunnen we eenvoudig
zeggen: “Dat weet ik niet. Ik weet
niet waarheen ik ga, waarheen mijn
levensweg voert. Ik weet niet wat ik
morgen zal meemaken. Ik weet niet wat
mij volgende week zal overkomen. Ik
weet niet of ik er dan nog ben, of ik dan
nog gezond zal zijn. Ik weet niets over
de toekomst, geen vijf minuten. En ik
wil het ook niet weten. Ik hoef het niet
te weten, want ik vertrouw de Heere dat
Hij het goed doet. Ik weet dat God weet
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 5

waarheen ik reis, wat op mijn levensreis
allemaal wel of niet zal gebeuren. En
daarmee ben ik tevreden.”
Maar deze vraag kunnen we ook anders
opvatten. En zo wil ik met u over deze
vraag nadenken. Namelijk: waarheen
stuurt u uw leven? Welke koers volgt u?
En als ik de vraag zo stel, veronderstel
ik in de eerste plaats dat u sturen kunt
en in de tweede plaats dat het niet om
het even is welke koers u vaart. Het
maakt best heel veel verschil of u in
uw levensschip koerst op het kompas
van Gods Woord of niet. Er zijn immers
maar twee mogelijkheden: of we gaan
de goede weg of we gaan de verkeerde
weg.
Nu is de Bijbel te
vergelijken met een
reisbeschrijving
II. We kennen wel de uitdrukking ‘Er
zijn vele wegen die naar Rome leiden.’
Daarmee bedoelt men te zeggen: je
kunt je doel bereiken op verschillende
manieren. Dit is in het dagelijkse
leven vaak waar. Maar wanneer men
dit meent te mogen toepassen op
geestelijke dingen, vergist men zich.
Sommige mensen doen dat en zeggen
of denken: het christendom is een
weg naar de hemel, maar ook het
mohammedanisme en boeddhisme en
hindoeïsme. Allemaal verschillende
wegen naar dezelfde plaats, de hemel.
Daar tegenover leert de Heere Jezus
ons dat er maar één weg naar de hemel
voert. In Mattheüs 7 vers 13 en 14 zegt
Hij: “Ga in door de nauwe poort, want
wijd is de poort en breed is de weg die
tot het verderf leidt, en velen zijn er
die daardoor ingaan. Want de poort
is smal en de weg is nauw die tot het
leven leidt, en weinigen zijn er die hem
vinden.”
Dus er zijn niet vele wegen, maar er
zijn slechts twee wegen. En er zijn
dus zeker niet vele wegen die tot de
zaligheid leiden, maar van deze twee
wegen is er maar één die naar het
leven, dat is naar de zaligheid leidt.
Welke weg is dat dan?
Deze vraag is best belangrijk. Dat
begrijpen we. Want als er maar één
weg is die naar het goede doel voert,
dan maakt het wel degelijk uit welke
weg we kiezen en gaan. De Heere Jezus
geeft ons op deze vraag een antwoord.
Hij zegt in Johannes 14 vers 6: “Ik
ben de Weg en de Waarheid en het
Leven. Niemand komt tot de Vader,
dan door Mij.” Hij noemt Zichzelf dus
de Weg. Dit betekent dat we alleen
dán de goede koers gaan, wanneer we
Christus volgen. Hij geeft ons door
Zijn verdienste en door Zijn kracht het
eeuwige leven. Daarom roept Hij ons
om tot Hem te komen; dat is: in Hem
te geloven. Daarom zegt Hij: ga in door
die smalle poort, op de nauwe weg!
Gaat u op de goede weg? Of bent u
bezig te verdwalen? Vanuit onszelf
kiezen we voor de verkeerde weg.
De brede weg. Dat is de weg van de
zonde, in al haar verleidelijkheid. De
6 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

weg van de wereldse begeerten. Op die
weg komen we verkeerd uit. Paulus
schrijft daarover aan de christenen in
Galatië: Christus heeft Zichzelf voor
ons gegeven, met als doel dat Hij ons
zou trekken uit deze tegenwoordige
boze wereld. En aan Titus schrijft hij
dat de zaligmakende genade van God
is verschenen aan alle mensen en dat
zij ons onderwijst om goddeloosheid en
wereldse begeerlijkheden te verzaken en
om matig en rechtvaardig en godzalig
te leven in deze tegenwoordige wereld.
Ik ben de Weg en
de Waarheid en het
Leven. Niemand
komt tot de Vader,
dan door Mij
Wat moeten we dus doen met wereldse
begeerlijkheden? We moeten ze
verzaken. Wat houdt dat in? Er radicaal
“nee!” tegen zeggen en er totaal afstand
van nemen. Wilt u dit niet? Dan koerst
u verkeerd. Dan komt u niet op de
goede plaats uit, maar bij de duivel.
Wilt u dat? Vaar dan zoals u wilt.
Wilt u dat niet? Luister dan naar Gods
Woord.
III. Ons leven kunnen we vergelijken
met een weg naar een stad, ver hier
vandaan. Als u de weg naar die stad
niet weet, moet u vragen of een kaart
hebben en bewegwijzering. Is de
bewegwijzering goed en let u er goed
op, dan kunt u er zeker van zijn dat u
op de goede weg bent. U kunt ook een
reisbeschrijving bij u hebben, waarin
mensen hebben beschreven welke
dingen er langs de weg allemaal staan.
Een dergelijke reisbeschrijving lijkt
misschien net een speurtocht, maar in
vroeger eeuwen kon men meestal op
geen andere manier de weg naar een
stad aangeven, want goede wegwijzers
waren zeldzaam.
Zo gebeurde het vroeger vaak dat
iemand de weg beschreef op de
volgende manier (als voorbeeld):
eerst loopt de weg langs een beekje.
Dan komt u bij een bos, daar moet u
linksaf. Na ongeveer een half uur is
er rechts een weiland met daarin een
schuur en daar moet u rechtsaf. Na vier
kruisingen staat er een oude ruïne en
daar moet u links. Enzovoorts.
Nu is de Bijbel te vergelijken met een
reisbeschrijving. Deze beeldspraak is
natuurlijk maar voor een klein gedeelte
waar, want de Bijbel bevat veel meer
dan alleen maar een beschrijving van
de weg naar de Stad. Maar toch is de
Bijbel ook een reisbeschrijving. In de
Bijbel staat beschreven, hoe de weg van
stad Verderf naar Stad Sion loopt. Weet
u wat ik bedoel? De levensweg van een
christen is te vergelijken met een weg
naar een stad. De Stad waarover het
gaat is het hemelse Sion. En de Weg
daarheen is Christus. Maar het is niet zo
eenvoudig als het lijkt, om op die Weg
te komen en het is ook moeilijker dan
velen denken, om op die Weg te blijven.
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 7

Daarom staan er in de Heilige Schrift
heel wat aanwijzingen hoe we op
de Weg naar Sion kunnen komen en
ook hoe we erop kunnen blijven. Ook
staan er heel wat aanwijzingen in deze
‘Reisbeschrijving’ waaraan we kunnen
weten of we nog op de goede Weg zijn
en niet verdwalen.
IV. U weet wel dat er in de Bijbel nog
al eens gesproken wordt over onze
wandel. Denk aan een tekst als Genesis
17 vers 1, waar staat: “Toen nu Abram
negen en negentig jaren oud was,
verscheen de HEERE aan Abram en zei
tegen hem: ‘Ik ben God, de Almachtige.
Wandel voor Mijn Aangezicht en wees
oprecht!’ ”
Abram moet wandelen voor Gods
Aangezicht. David zegt ook zoiets in
Psalm 26 vers 3: “Uw goedertierenheid
is voor mijn ogen en ik wandel in
Uw waarheid.” Ook in het Nieuwe
Testament komen we de uitdrukking
‘wandel’ tegen. Denk aan Filippenzen
3 vers 20, waar Paulus schrijft: “Onze
wandel is in de hemelen, waaruit
wij ook de Zaligmaker verwachten,
namelijk de Heere Jezus Christus.” En
ik noem nog één voorbeeld, namelijk
Hebreeën 13 vers 5, waar de apostel
schrijft: “Laat uw wandel zonder
geldgierigheid zijn; en wees vergenoegd
/ tevreden met het tegenwoordige; want
Hij heeft gezegd: ‘Ik zal u niet begeven
en Ik zal u niet verlaten.’ ”
Waarover gaat het steeds? Ons leven
wordt door deze woordkeus vergeleken
met een weg. Nu gaat het God erom
dat wij op de goede Weg wandelen én
dat wij op die weg goed wandelen. De
goede Weg is Christus (daarom schreef
ik het woord ook met een hoofdletter).
En het goede wandelen op die Weg is:
godzalig zijn.
Hoe komen we op de goede Weg?
Alleen door Gods genade en kracht.
Denk maar aan het woord van de Heere
Jezus: “Niemand kan tot Mij komen,
tenzij de Vader Die Mij gezonden heeft,
hem trekt!” Als dit gebeurt, ontvangen
we dezelfde genade als Lydia in
Handelingen 16 vers 14. Daar staat:
“Een zekere vrouw met name Lydia, een
purperverkoopster van de stad Thyatira,
die God diende, hoorde ons; van wie de
Heere het hart heeft geopend, dat zij
acht nam op wat door Paulus gesproken
werd.”
Dat hebben we nodig om op de goede
Weg te komen. De enige Weg naar de
hemel. De enige Weg naar God.
Wat heeft Lydia eraan gedaan om deze
genade te ontvangen? Aan de ene kant
kun je zeggen: niets! Er staat niet dat
Lydia haar hart opende voor de Heere
of voor het Woord des Heeren. Er staat
zelfs niet dat Paulus er iets aan heeft
gedaan. Nadrukkelijk staat er: de Heere
opende haar hart.
Aan de andere kant kun je ook zeggen:
ze heeft er wel wat voor gedaan. Hoe
dan? Nou, lees maar waar ze mee bezig
was, toen God haar hart opende. Niet
met het ontheiligen van de Sabbath.
Niet met geld verdienen. Maar met
luisteren naar de preek van Paulus. Dat
wil ik u nu van harte aanbevelen: wees
8 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

ijverig en aandachtig, ja biddend bezig
met Gods Woord! Toen zag zij de Weg
en mocht zij op die Weg gaan. En het
doel heeft ze bereikt.
Zo gebruikt de Heere ook in onze dagen
nog steeds de prediking van Zijn Woord
om ons de weg te wijzen, zodat we niet
zullen verdwalen. En al begrijpt u niet
alles, u zult toch wel wát begrijpen.
En dat moet u proberen te onthouden.
Daar moet u mee bezig zijn. Dat moet
u overdenken en in het gebed eerbiedig
voor de Heere neerleggen. Stel u voor:
Wees ijverig en
aandachtig, ja
biddend bezig met
Gods Woord!
u hoort en begrijpt van een preek maar
één ding. U hoort dat de dominee
zegt: er is geen zaligheid dan alleen
in Christus. Dat kunt u toch begrijpen,
is het niet? U weet: ik kan niet zalig
worden dan alleen als ik bij Christus
hoor. Wat moet u nu met een dergelijke
opmerking doen? U hebt heel de
preek niet begrepen. Alles ging aan u
voorbij. De dominee preekte zo moeilijk
en verward dat het allemaal over de
hoofden van de mensen heen ging.
Maar die ene opmerking hebt u gehoord
en over die ene opmerking denkt u na.
Wat u nu met die ene opmerking moet
doen, is: aan de Heere eerbiedig vragen
om ook bij de Heere Jezus Christus te
mogen komen. En blijven vragen…!
Ik herinner me nog goed dat ik niet
begreep wat dat eigenlijk betekende: bij
Christus terecht komen en bij Christus
horen. Maar het was onophoudelijk in
mijn gedachten. Wanneer de kerkdienst
voorbij was en ik naar huis liep, was
het als het ware elke stap, in mijn hart:
ik moet bij Christus terecht komen,
maar hoe moet dat dan? En wat
betekent dat dan? En de Heere heeft het
mij geleerd.
Daarom kan ik u niet genoeg zeggen,
hoe belangrijk de prediking van Gods
Woord is. En natuurlijk alles wat
daarbij hoort, zoals het lezen in de
Bijbel en boeken over de Bijbel. Het
kan zijn dat op het alleronverwachtst
een preek op een dag voor u het
middel mag worden om de Heere Jezus
Christus te leren kennen en om door
het geloof bij Hem te horen. Ik kan
u verzekeren dat God graag door de
prediking van Zijn Woord het geloof
aan mensen geeft! Net als bij Lydia.
W. Pieters
wpieters@kliksafe.nl
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 9

De eerste kerk in Garderen is
waarschijnlijk een houten gebouwtje
geweest dat omstreeks 1050 geplaatst
is op de verhoogde plek waar mogelijk
eerst een heidense tempel heeft gestaan.
Vanaf 1327 wordt Garderen steeds in
rekeningen vermeld in verband met
levering van goederen voor de bouw
van een stenen kerkgebouw. Tussen
20 augustus 1334 en 12 mei 1335 is
de kerk en het altaar door de bisschop
gewijd.
Van 1334 tot 1580 zijn dertien
personen bekend die als geestelijke
Geschiedenis
Hervormde Kerk Garderen
Panoramafoto eind 19de eeuw genomen vanaf de omloop van de molen.
de gemeente zijn voorgegaan. De
bekendste van hen is Jan Gerritsz
Verstege, geboren in Stroe. In 1544
wordt hij vicecuriet (pastoor). Als
aanhanger van de “nieuwe leer” komen
kerkgangers van heinde en verre naar
de kerk in Garderen. Op 1 januari
1550 wordt hij gevangen genomen,
in Arnhem veroordeeld en gevangen
gezet op het kasteel in Hattem. Na
zijn vlucht verschijnt in 1554 “Der
Leecken Wechwyser”. Zijn naam is dan
Anastasius Veluanus – de herrezen
Veluwenaar. In Bacharach aan de Rijn
en in Stege is hij jaren predikant en
10 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

etrokken bij de opstelling van de
Heidelbergse Catechismus.
Na de hervorming zijn er vanaf 1592
in Garderen predikanten voorgegaan.
Eerst ds. Lontius van Voorthuizen en
spoedig daarna ds. G. Versteghe. Onder
ds. Altius krijgt Garderen in 1664 zijn
eerste kerkenraad. De notulenboeken
uit die tijd zijn bewaard gebleven. Een
vijftigtal predikanten heeft de gemeente
gediend. Bekend zijn onder andere ds.
Kalkoen (1733), ds. De Leeuw (1765),
ds. Sluiter, ds. Slothouber, ds. Fabius,
ds. De Klerck, ds. Kievit, ds. Terlouw, ds.
Van Dijk en ds. Catsburg.
Omstreeks 1850 verkeert de kerk in
slechte staat. Jarenlang worden er
plannen tot herbouw gemaakt. In 1859
wordt er een nieuwe kerk gebouwd.
Tijdens de bouwperiode kerkt men in
een noodkerk. Door ds. J.H. Geselschap
is het nieuwe kerkgebouw op 18
december 1859 om één uur ‘s middags
met de bijbeltekst uit 1 Koningen 8:29
(“Dat uwe ogen open zijn nacht en
dag over dit huis ... “) ingewijd. De
nieuwe kerk heeft fl . 13.299,04 gekost.
De koning en de synode droegen
beiden fl . 4.000,- bij. Garderen zelf
heeft ongeveer fl . 1.600,- bijgedragen.
Architect is de heer Verhoeven uit
Harderwijk, aannemer de heer Rikkers.
De meester van de school was in de
kerk koster, voorlezer en voorzanger.
De gemeente zong hem steeds na. Een
orgel was er niet. Onder ds. A. van
Kooten (1872-1940) werd er in 1903
een orgel gekocht. Kerkvoogden en
notabelen keuren de begroting van fl .
2.000,- goed voor de bouw van zowel
een galerij en orgel. Besloten wordt om
via de heer Van Druten in Hemmen een
orgel te kopen voor fl . 1.210,. Het is een
éénklaviersorgel waarvan de herkomst
niet bekend is. Regelmatig zijn er
veranderingen in het orgel aangebracht.
In 1978 blijkt herstel niet de moeite
waard te zijn. Het binnenwerk wordt
geheel vernieuwd. De kast wordt ook
gerestaureerd en verfraaid. Op 17
januari 1979 wordt het orgel weer in
gebruik genomen.
Bron: H.E. van der Vlist - Garderen
Toren vlak voor de restauratie van
1923 / 1924
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 11

Kerkgebouw
Mazenhofstraat 4,
3886 AW Garderen, tel. 0577 - 462448
(dit nummer tijdens kerkdiensten s.v.p.
alleen voor noodgevallen gebruiken).
Kerkelijk Centrum “De Rank”
Dorpsstraat 9,
3886 AR Garderen,
tel. 0577 – 461005.
Predikant:
ds. W. Pieters,
Dorpsstraat 17,
3886 AR Garderen
tel. 0577 - 461268,
e-mail: wpieters@kliksafe.nl,
website: www.dswpieters.nl.
Scriba:
M. Guichelaar,
Hogesteeg 4,
3886 MA Garderen,
tel. 0577-461499,
e-mail: martinguichelaar@kliksafe.nl.
Koster:
P. van Bentum,
Mazenhofstraat 1,
3886 AW Garderen,
tel. 0577-461062,
e-mail: vanbentum@solcon.nl.
Adressen
Voorzitter kerkvoogdij:
Dhr. T.A. Burger,
Dorpsstraat 13,
3886 AR Garderen,
tel. 0577 – 461204
Voorzitter notabelen:
Dhr. M. Breen,
Lageveld 13,
3852 PH Ermelo
tel. 0577 – 405200
Beheerders kerkelijk centrum
“De Rank”:
mevr. A. van Lagen,
Putterweg 7,
3886 PA Garderen,
tel. 0577 - 456117
mevr. G. Reijnders,
Oud-Milligenseweg 14,
3886 ME Garderen,
tel. 0577 – 461152.
Website:
www.hhggarderen.nl
12 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Voor vakantie – wat baat het
Wat batet veel gereisd in landen wijd gelegen,
zo gij niet in en gaat des Heeren smalle wegen?
Wat batet te bezien zo menig schone stad,
zo gij het hemelrijk in 't herte niet bevat?
Wat batet, dat gij roemt van velerhande spraken,
indien des Geestes taal u niet en kan vermaken?
Wat batet dat gij weet, en vele daarvan kout [=vertelt],
hoe hier of daar een waard zijn gasten onderhoudt,
indien gij niet en weet, hoe dat gij moet onthalen,
dien Gast, die in uw ziel komt van de hemel dalen?
Reist vrij ter plaatsen daar gij vreemde dingen ziet,
Maar wacht u en vervreemdt van uwen Schepper niet.
Jacob Revius - 1650
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 13

Elke zondag worden er in het kerkgebouw
aan de Mazenhofstraat 4 te
Garderen kerkdiensten gehouden die
beginnen om 9.30 uur en om 19.00 uur.
Op de zondagen 8, 15, 22 en 29 juli
en op zondag 5 augustus worden er
echter 2 morgendiensten gehouden. De
diensten beginnen dan om 9.00 uur en
11.00 uur. De aanvangstijd van de
avonddienst blijft 19.00 uur.
In de zomerperiode worden tevens de
volgende doordeweeksediensten belegd:
Op dinsdag 22 mei om 19.30 uur,
in welke dienst ds. R.W. Mulder
(Leerbroek) voorgaat. De diaconiecollecte
is hierbij bestemd voor de
“Oxford Reformed Christian School” in
Springford (www.orcschool.ca).
Op woensdag 6 juni om 19.30 uur,
in welke dienst ds. N.P.J. Kleiberg
(Achterberg) voorgaat en waarbij
de diaconiecollecte bestemd is voor
stichting Adullam.
Op donderdag 21 juni om 19.30
uur, in welke dienst ds. A.J. Britstra
(Doornspijk) voorgaat en waarbij de
diaconiecollecte bestemd is voor de
Gereformeerde Bijbelstichting.
Op donderdagmiddag 2 augustus om
13.30 uur wordt de zendingsmiddag in
Kerkdiensten
Garderen gehouden. Meer informatie
hierover vindt u verderop in deze gids.
Aandachtspunten
De zitplaatsen in het kerkgebouw zijn
gereserveerd tot ongeveer 10
minuten voor aanvang van de dienst.
Zodra het groene lampje naast de
preekstoel brandt, zijn alle zitplaatsen
vrij. De zitplaatsen die zijn gemarkeerd
met een groene sticker zijn altijd
vrij. In de 2e morgendienst in de
vakantieweken (aanvang 11.00 uur) zijn
eveneens alle zitplaatsen vrij.
In de erediensten en bij de zendingsmiddag
wordt u in gepaste kleding
verwacht. Vrouwen en meisjes wordt
gevraagd om in een nette rok of jurk
te komen en in gehoorzaamheid aan de
Bijbel (1 Korinthe 11) een hoed of baret
te dragen.
14 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Wij willen jou uitnodigen… voor de
zondagsschool!
Wat we daar doen?
Samen luisteren naar een verhaal uit de
Bijbel
Samen zingen
Samen praten over de Bijbel.
Elke zondagmorgen
na de kerkdienst
ben je om 11:00
uur welkom in het
verenigingsgebouw
“de Rank” naast de
kerk als je tussen de
4 en 12 jaar oud bent. Ook kinderen
van gasten en vakantiegangers zijn van
harte welkom!
In de zomervakantie is er geen
zondagsschool van 8 juli t/m 26
Zondagsschool
‘De Heere is mijn Herder’
augustus maar dan kun je wel op
donderdagmorgen van 10-12 uur op de
Kinder Bijbelmorgen komen. De jufs en
meesters van de zondagsschool vinden
het fi jn als jij komt!
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 15

Kinder Bijbelmorgens
‘Ben jij een schatgraver?’
In de zomervakantie kun je komen
luisteren over de schatten die je in de
Bijbel kunt vinden.
Op de donderdagochtenden 12, 19 en
26 juli en 2 en 9 augustus gaan we
samen luisteren naar een Bijbelverhaal
en daarna gaan we er over zingen en
knutselen. Aan het eind gaan we ook
gezellig samen een leuk spel doen met
een keer een zeskamp en puzzeltocht.
We beginnen om 10 uur in kerkelijk
centrum “de Rank” (net naast de oude
dorpskerk). Om 12 uur is de Kinder Bijbelmorgen
afgelopen.
Alle kinderen van 4 tot 12 jaar zijn
van harte welkom op deze Kinder
Bijbelmorgen. Neem je vriendje of
vriendinnetje maar mee!
Informatie via 06-45.44.66.93
16 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

D.V. zaterdag 19 mei wordt er voor
de vierde keer een gemeentedag
gehouden. Deze dag wordt niet alleen
georganiseerd voor de eigen gemeente.
U, als gastlid, vakantieganger of
belangstellende, bent ook van harte
welkom!
Naast ontmoeting willen wij ons
inzetten voor een goed doel. Dit jaar
willen wij graag geld inzamelen voor
de zending van de HHK in Malawi.
Het hoofddoel van het werk in
Malawi is om daar de kerk te helpen
opbouwen. Maar tegelijkertijd kunnen
we niet de ogen sluiten voor de eerste
levensbehoeften van de gemeenteleden!
Zo zijn er veel dorpen waar geen goede
waterbron in de buurt is, waardoor de
inwoners ver moeten lopen om water
Gemeentedag
zaterdag 19 mei 2012
te halen. De RPC wil in zulke plaatsen
graag waterpompen laten aanbrengen.
Ook de ZHHK ziet de noodzaak
hiervan in en wil daarom de nodige
ondersteuning bieden. Inmiddels zijn
verschillende dorpen voorzien. Maar
nog steeds zijn er plaatsen waar grote
behoefte is aan een waterpomp! Op
onze gemeentedag willen we daarom
geld inzamelen voor de realisatie van
een waterpomp in Malawi.
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 17

Tijdens de gemeentedag worden er
diverse etenswaren, drinken, boeken,
cd’s, potgrond, perkgoed, natuursappen
en mode accessoires verkocht. Ook
kan er een creatieve workshop worden
gevolgd, een ritje worden gemaakt met
een oldtimer en kunt u een glasblazer
aan het werk zien. Voor de kinderen is
er een springkussen en zijn er diverse
spelletjes.
Tussen de middag wordt er een
gezamenlijke maaltijd gehouden
(waarvoor graag opgave tot uiterlijk
donderdag 17 mei). ’s Middags is er een
veiling. Als u deze dag met uw fi ets
of auto komt kan deze ondertussen
worden gewassen.
Zendingsmiddag
donderdag 2 augustus 2012
De zendingscommissie organiseert
op donderdag 2 augustus 2012 een
zendingsmiddag. Deze middag heeft
een andere invulling dan voorgaande
jaren, met een vertelling voor de jeugd.
De opening zal plaatsvinden door
ds. W. Pieters. Als sprekers zijn
uitgenodigd ds N.A. Donselaar uit
Wij hopen u tussen 10 en 16 uur te
ontmoeten bij “De Rank”, ingang
Mazenhofstraat 4 in Garderen.
Voor informatie en opgave voor
degezamenlijke maaltijd: tel. 0577-
462604.
Zuilichem (meditatie) en ds M. van
Kooten uit Elspeet (vertelling voor de
jeugd). De middag begint om 13.30
uur. In de pauze is er ruimschoots
gelegenheid tot ontmoeting. In “De
Rank” is koffi e, thee en frisdrank
verkrijgbaar. Ook zal er een boekentafel
aanwezig zijn. Oud en jong is hartelijk
welkom!
18 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Jaarlijkse verkoopdag Adullam
dinsdag 10 juli 2012
Het plaatselijk comité organiseert de
jaarlijkse verkoopdag op dinsdag 10
juli rondom de oude dorpskerk van
‘s morgens 10.00 uur tot ‘s middags
16.00 uur. Ook dit jaar zullen er weer
verschillende artikelen te koop worden
aangeboden. Het comité wil dan ook
jong en oud, inwoners, gasten en
belangstellenden van harte uitnodigen
om deze verkoping te bezoeken. Breng
gerust uw kinderen mee want er is veel
voor hen te doen.
Wilt u s.v.p. alleen parkeren op de
daarvoor aangewezen plaatsen,
zodat we geen overlast bezorgen
aan het doorgaand verkeer en voor
de bewoners en winkeliers in de
omgeving?
Adullam winkeltje “Kroonheim”
Op de woonvoorziening “Kroonheim”
aan ‘t Hof 12 te Uddel, tel. 0577-
408449, kan men terecht voor fraaie en
gunstig geprijsde decoratieve cadeaus,
kinder- en nachtkleding, ondergoed
en veel kraamcadeaus en speelgoed.
De opbrengst is bestemd voor de
verstandelijk gehandicapte bewoners
van “Kroonheim”. Het winkeltje is
geopend op dinsdagmiddag tot en met
zaterdagmiddag van 13.30 tot 15.30
uur.
Buiten de openingstijden en voor
bestellingen kunt u eventueel contact
opnemen met:
mevr. H. van de Pol, teI.0577-401473
of
mevr. M. Mouw, tel. 0577-407338.
Kaarten, ook wens- en
condoleancekaarten, en diverse kleine
artikelen zijn ook verkrijgbaar op
Lageveld 15, Speuld.
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 19

Op de fi ets voor een Woord en
Daad project in Nicaragua
Op 8 en 15
augustus kunt u
mee fi etsen op de
Veluwe. Mensen
die ter plaatse goed
bekend zijn, hebben
twee prachtige
fi etstochten
uitgezet. De eerste fi etstocht van 35
kilometer wordt gehouden op woensdag
8 augustus. In Garderen kan tussen
11.00 en 12.00 uur gestart worden vanaf
het kerkelijk centrum “De Rank” bij de
oude Dorpskerk en in Harskamp vanaf
Kraatsweg 19a (Fam. van Oest). Ongeveer
halverwege de tocht
is er een rustpunt
in Kootwijkerbroek
waar ook voldoende
te eten en te drinken
is (Topperweg 34).
De tweede fi etstocht
van 35 kilometer
is op woensdag
15 augustus. In
Garderen kan
tussen 11.00 en
12.00 uur gestart
worden vanaf het
kerkelijk centrum
“De Rank” bij de
oude Dorpskerk en in Uddel vanaf de
Hervormde Kerk in het centrum van
het dorp. Ongeveer halverwege de
tocht is er een rustpunt in Speuld waar
ook voldoende te eten en te drinken is
(Lageveld 13). Op de pauzeplek kunt u in
de boomgaard even heerlijk onthaasten
onder het genot van soep en een broodje
kroket of probeer de originele Veluwse
melkmoes eens.
Informatie via 06-45.44.66.93.
20 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Monumentendag
zaterdag 8 september 2012
Tijdens de monumentendag op zaterdag
8 september is ook de oude Dorpskerk
in Garderen geopend van 10:00 uur –
16:00 uur.
De kansel
Bij binnenkomst in de kerk ziet u in het
midden de kansel / preekstoel. Vanaf
de Reformatie wordt vanaf deze plaats
Gods Woord aan de mensen uitgelegd.
Op de kansel ligt een grote Bijbel in de
Statenvertaling, de meest zuivere vertaling
in het Nederlands.
Gedenkteken
Links van de
preekstoel hangt
een gedenkteken
dat in 1912 werd
onthuld door
prins Hendrik. Het
herinnert aan Jan
Gerritsz. Verstege.
Hij gaat in 1544
over tot de Reformatie.
Als aanhanger van de “nieuwe
leer” komen kerkgangers van heinde
en verre naar de kerk in Garderen. Hij
schrijft zijn beroemd geworden boek
“Der Leecken Wechwyser” (1544). Zijn
naam is dan Anastasius Veluanus – de
herrezen Veluwenaar. Hij was ook betrokken
bij de opstelling van de Heidelbergse
Catechismus.
Predikantenbord
Rechts van de
kansel hangt een
groot bord waarop
de namen staan
van alle predikanten
die Garderen
gediend hebben.
De lijst bevat 50
namen. Sommige
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 21

predikanten hebben twee periodes in
Garderen hun werk mogen doen.
Orgel
Tegenover de preekstoel bevindt
zich de galerij met het orgel. Het
muziekinstrument werd in 1903, in de
periode van ds. A. van Kooten (1872-
1940), gekocht voor fl . 1.210,-. Het was
een bestaand orgel, in het bezit van
dhr. Van Druten uit Hemmen. In 1978
werd het binnenwerk geheel vernieuwd.
De kast werd ook gerestaureerd en
verfraaid. Deze restauratie werd
uitgevoerd door de fi rma Keizer &
Leefl ang uit Apeldoorn. Adviseur
was plaatsgenoot G.C. Klop van de
Paleisweg. Op 17 januari 1979 werd
het orgel weer in gebruik genomen.
Ds. J. Catsburg hield een preek over
Psalm 89: 16: “Welgelukzalig is het
volk, hetwelk het geklank kent”. Arie
J. Keizer, broer van de orgelbouwer en
organist van de Grote Kerk in Dordrecht
en van de Doelen in Rotterdam, speelde
die avond werken van Joh. Seb. Bach
en van Jan Zwart. In 1951 benoemde
de kerkvoogdij Gerrit-Jan Mouw tot
organist. Vijftig jaar lang is hij organist
geweest.
Boekentafel
Bij de uitgang onder de galerij is
een boekentafel opgesteld. Speciaal
voor deze Monumentendag heeft de
kerkelijke gemeente Bijbels en boekjes
over de Bijbel voor u klaargelegd. U
mag deze uitgaven gratis meenemen.
Plaquette en grafzerken
Buiten de kerk hangt boven de grote
deuren een plaquette, die herinnert aan
de bouw van de kerk.
“Deze kerk gesticht 1050 – afgebrand 1571.
Herbouwd 1573 is vernieuwd 1859 onder
L.G.A. graaf van Limburg Stirum
Pres. Van het prov. College”
Naast de kerk zijn twee grafstenen te
zien: van schaapherder Klaas van Essen
(met een hekwerk eromheen) en van
een dochtertje van dokter Huisman.
22 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Ik heb gejaagd, mijn leven lang
om goed en vroom te leven;
maar ‘t werd mijn ziele toch te bang:
mijn werken kon niets geven.
Ik had mijn hart ertoe gezet
om alles te beproeven,
mijn zonden hebben ‘t mij belet.
Dit doet mij zeer bedroeven.
Ik ben verdoold op deze jacht
en werd door waan bedrogen.
‘k Had van mijn deugden veel verwacht;
‘t heeft alles mij belogen.
Ik had mijzélve slechts bemind
en ijdelheid verkoren.
Dit jagen heeft: mij zó verblind,
dat alles is verloren.
o Jesu, Heer’, ik bid tot U
uit heel mijns harten gronde:
verlos mij van mijn zonden, nu
en voortaan t’ aller stonde,
opdat ik met een zuiver oog
in Uw genade schouwe,
en dat Uw Geest mij leren moog’
hoe ik U dien’ met trouwe.
Johannes Brugman
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012 23

Colofon
UItgave
Deze gemeentegids is een uitgave van de
Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen
Oplage
300 exemplaren
Bronvermelding
De oude foto’s van de dorpskerk en de foto van
het schilderij van kunstschilder J.C. Nachenius
zijn overgenomen uit het boek ‘Garderen…
Baken in het groen’. Schaffelaarreeks nr 29 –
Koninklijke BDU Uitgeverij – Barneveld – 2001.
Omslag en lay-out
Van den Hudding vormgeving, Barneveld
24 Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen - informatiegids zomerseizoen 2012

Hersteld Hervormde Gemeente te Garderen
Mazenhofstraat 4, 3886 AW Garderen