Hamos boek - Hamos stainless steel fasteners

Hamos boek 18-01-2002 11:33 Pagina 005
3. austenitisch roestvaststaal
Voor een goed begrip van de typische eigenschappen van austenitisch roestvaststaal is enig inzicht in het metaalkundig en
technologisch gedrag van deze legeringsgroep vereist. Een essentieel verschil met ongelegeerde en laaggelegeerde staalsoorten
die gebruikt worden bij de stalen bevestigingsonderdelen in de hogere sterkteklassen, is de stabiliteit van de austenietstruktuur.
Deze kan bij de nornale staalsoorten alleen maar voorkomen bij een hoge temperatuur boven ongeveer 900 °C, terwijl
deze bij austenitische roestvaststaal blijft bestaan tot beneden kamertemperatuur. Dit is dan ook de reden waarom austenitisch
roestvaststaal niet thermisch hardbaar is. De austenietstruktuur is evenwel niet altijd volkomen stabiel. Dit wordt op complexe
wijze bepaald door de chemische samenstelling van de legering, waarbij sommige elementen elkaar zelfs tegenstrijdig kunnen
beïnvloeden. Of een legeringssamenstelling austeniet-stabiel is of een mengstruktuur heeft, waarin ook martensiet en/of ferriet
voorkomen, kan uit het Schaeffler-diagram (fig. 3) worden afgeleid. In dit diagram worden de elementen op de horizontale as als
chroomaequivalent en op vertikale as als nikkelaequivalent uitgedrukt. Het nikkelaequivalent is een maat voor de bevordering
van de austenietstabiliteit, terwijl het chroomaequivalent een maat voor de bevordering van een mengstruktuur aangeeft. Deze
aequivalenten kunnen met behulp van de formules in het diagram worden berekend en hiermee kan op eenvoudige wijze vastgesteld
worden of een bepaalde chemische samenstelling van het roestvaststaal een stabiele austenietstruktuur of een instabiele
mengstruktuur zal opleveren. Duidelijk is te zien dat volledige stabiliteit nog juist wordt bereikt bij de combinatie van een
nikkelaequivalent van ca. 12% en een chroomaequivalent van ca. 18%. Hieruit volgt dat de algemeen bekende aanduiding 18/8
voor austenitisch roestvaststaal zeer grof is en dat geringe afwijkingen in de analyse consequenties kunnen hebben t.a.v. de
specifieke eigenschappen van het produkt. Een stabiele austenietstruktuur is voorwaarde voor optimale corrosieweerstand.
Figuur 3 - Schaeffler-diagram
HAMOS
005