cursus sen monumentenzorg 2013 - Nationaal Restauratie Centrum

WWW.RESTAURATIECENTRUM.NL
CURSUSSEN
MONUMENTENZORG
NAJAAR
2013

Foto voorzijde:
Nieuwe Bavo, Haarlem,
fotograaf Arjen Veldt
NATIONAAL
RESTAURATIE
CENTRUM
Stichting Nationaal
Restauratie Centrum (NRC)
Oostelijke Handelskade 12P
Postbus 2739
1000 CS Amsterdam
telefoon: 020 - 623 77 91
info@restauratiecentrum.nl
www.restauratiecentrum.nl
INSCHRIJVEN CURSUSSEN
Via www.restauratiecentrum.nl
TIJDEN VAN DE CURSUSSEN
Van 10.00 tot 16.00 uur, tenzij
anders wordt vermeld.
LUNCHES, KOFFIE EN THEE
Het NRC verzorgt koffie, thee en lunch.
VOORBEHOUD
De cursussen gaan alleen door bij
een voldoende aantal deelnemers
(ca. 8). Indien een cursus niet doorgaat,
blijft de inschrijving automatisch
geldig voor de daarop volgende data
waarop de cursus wordt gepland.
BETALING
Na ontvangst van de cursusuitnodiging
en de factuur zijn
deelnemers tot betaling van het
inschrijfgeld verplicht. De betaling
geschiedt binnen 14 dagen na
ontvangst van de factuur.

Het NRC is gehuisvest in een monumentaal kantoorgebouw van de voormalige
Lloyd-scheepvaartrederij in het Oostelijk havengebied in Amsterdam.
Het NRC verzorgt ruim 40 cursussen voor monumentenzorgers.
De lesstof beslaat het gehele restauratieproces, vanaf de voorbereiding en
planvorming, via de uitvoering en de begeleiding tot en met het toezicht op de
werkzaamheden. Voor de meest uiteenlopende onderwerpen treft u bij het
NRC cursussen aan. Van Houtconstructies tot Pigmenten en bindmiddelen.
Van Restauratietechnieken tot Duurzaam restaureren.
In deze brochure is het cursusaanbod van 1 augustus tot en met 31 december 2013
weergegeven. Het gaat veelal om ééndaagse cursussen, maar er zijn ook enkele
meerdaagse cursussen bij. De trainingen zijn gericht op een brede doelgroep:
medewerkers van architecten- en adviseusbureaus, restauratie-, timmer- en
schilderbedrijven, gemeenten, provincies, Rijksgebouwendienst, Staatsbosbeheer,
woningcorporaties, monumentenwachten, vastgoedbeheerders en professionele
monumentenorganisaties.
Bij het NRC zijn eveneens boeken en readers verkrijgbaar, die overigens ook bij
diverse cursussen worden gebruikt.
Het NRC is ingesteld op kleine groepen
Vanaf ca. 8 deelnemers kunnen de trainingen
al doorgang vinden. Het NRC verzorgt de
cursussen op aanvraag ook in- company.
3

CURSUS
AANBOD
NAJAAR
2013
4
HOUT
HoUTAANTASTINg EN -bESCHERMINg IN dE RESTAURATIE 7
bINNENbETIMMERINgEN EN kERkINTERIEURS 8
TRAppEN 8
kozIjNEN, RAMEN, dEUREN EN LUIkEN 9
HoUTboUW 9
HoUTCoNSTRUCTIES:
bALkLAgEN gEbINTEN kApCoNSTRUCTIES 10
SMEEdWERk/IjzERWAREN: HANg- EN SLUITWERk 10
STEEN
RESTAURATIEMETSELWERk I 12
RESTAURATIE vAN LEIbEdEkkINg EN LoodbEdEkkINg 12
RESTAURATIE EN HERSTEL vAN NATUURSTEEN 13
RESTAURATIEMETSELWERk II 13
GLAS EN VERF
gEbRANdSCHILdERd gLAS EN gLAS IN Lood 15
kLEURHISToRISCH oNdERzoEk 15

RESTAURATIEBEGELEIDING
ModUlES RESTAURATIETECHNIEKEN
METAALCoNSTRUCTIEWERk (ModUlE 8) 17
pLANToETSINg (ModUlE 1) 17
dAkbEdEkkINgEN (ModUlE 9) 18
ExCURSIE NAAR RESTAURATIEpRojECTEN (ModUlE 4) 18
bEgLAzINg, SCHILdERWERk EN bEHANgWERk (ModUlE 10) 18
NATUURSTEEN (ModUlE 11) 19
TRAppEN EN AFboUWTIMMERWERk (ModUlE 6) 19
ExCURSIE NAAR RESTAURATIEpRojECTEN (ModUlE 12) 19
BIJZONDERE CURSUSSEN
Serie van
12 modules op
Mbo+/Hbo-niveau.
U kunt zowel voor de
hele serie als voor
één module
inschrijven.
INTRoCURSUS vooR AMbTENAREN EN MoNUMENTENCoMMISSIES 21
bEgELEIdINg UITvoERINg RESTAURATIES 22
HERkENNEN vAN boUWSTIjLEN 22
MoNUMENTEN dUURzAAM RESTAUREREN 23
Het NRC is erkend door Cordares:
Cordares vergoedt een deel van de cursus-
kosten, als de cursist onder de cao-bouw
valt. Als een cursus erkend is, staat het
SF-nummer bij de cursus vermeld.
5

6
HOUT
dEzE CURSUSSEN
vALLEN oNdER
SF-NR 145-004
SF-NR 145-007
1-Daagse cursussen voor timmerlieden,
uitvoerenden en begeleiders bij aannemers,
ambtenaren, adviseurs, architecten en
hun medewerkers
OVERZICHT CURSUSAANBOD
HoUTAANTASTINg EN -bESCHERMINg IN dE RESTAURATIE
donderdag 26 september
bINNENbETIMMERINgEN EN kERkINTERIEURS
vrijdag 27 september
TRAppEN
dinsdag 1 oktober
kozIjNEN, RAMEN, dEUREN EN LUIkEN
woensdag 2 oktober
HoUTboUW
dinsdag 15 oktober
HoUTCoNSTRUCTIES: bALkLAgEN gEbINTEN kApCoNSTRUCTIES
donderdag 24 oktober
SMEEdWERk/IjzERWAREN: HANg- EN SLUITWERk
maandag 25 november

SF-NR 145-007
HOUTAANTASTING EN -BESCHERMING
IN DE RESTAURATIE
Hout is een veelvuldig toegepast bouwmateriaal in monumenten. Het gaat in de
cursus om het opsporen en herkennen van de oorzaak van de aantasting, die vaak
desastreuze gevolgen heeft, opdat de juiste bouwkundige, fysische en chemische
maat regelen worden genomen.
Aan de orde komen:
• Duurzaamheid houtsoorten, vocht wering, inspectie op aantasting
• Herkennen, leefwijze en bestrijding van:
- blauwschimmels en oppervlakteschimmels;
- houtrot verwekkende schimmels (huis-, plaatjeshout-,
kelder-, poriën- en bruine eikenzwam, elfenbankje, enzovoort);
- houtaantastende insecten (gewone en grote houtwormkever, spinthoutkever,
huisboktor, enzo voort; ook nathoutboorders)
• Veiligheid: toxiciteit, persoonlijke beschuttingsmiddelen, eisen voor bewaar plaatsen
en toelatingen voor bestrijdingsmiddelen
• Preventieve en curatieve behandeling van hout
• Herstel op de traditionele manier: vernieuwen en aanhelen en aanhelen met
andere methoden als de traditionele wijze niet mogelijk is
• Bouwkundige termen.
CURSUSdATUM doNdERdAg 26 SEpTEMbER 2013
CURSUSpRIjS 2 325,– INCL. LUNCH EN SyLLAbUS
7

8
SF-NR 145-004
BINNENBETIMMERINGEN
EN KERKINTERIEURS
Binnenbetimmeringen vanaf de Middeleeuwen tot heden. In vogelvlucht wordt
de ontwikkeling van het interieur behandeld. Aan de orde komen onder andere:
• Kozijn-, keuken-, schuifdeurbetimmering
• Buik- of band lijsten, plinten en lambriseringen.
• Verder het maken en herstellen van vloeren, plafonds, wand betimmering,
en specifieke binnen deuren en binnen kozijnen.
CURSUSdATUM vRIjdAg 27 SEpTEMbER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
SF-NR 145-004
TRAppEN
De docent behandelt trappen vanaf de 17de tot en met de eerste helft van de 20ste eeuw.
Onderwerpen die aan de orde komen zijn:
• Trapvormen en begrippen
• Verdrijvingsmethoden
• Raveelverbindingen
• Wrong- en kuipstukken
• Maken van uitslagen
• Herstellen van en maken van ontbrekende trap onderdelen
• Toog- en zwaluwstaartverbindingen
• Handlijsten, spijlen, hekwerken en voluten
• Maken van handige hulp gereedschappen
• Reconstrueren van het oorspronkelijke ontwerp
CURSUSdATUM dINSdAg 1 okTobER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk

SF-NR 145-004
KOZIJNEN, RAMEN, DEUREN EN LUIKEN
Tijdens de cursus wordt aandacht besteed aan houtsoorten die gebruikt worden
in de restauratie en het maken en herstellen van buiten- en binnen ramen, deuren,
deurkozijnen en luiken. De lesstof bevat een overzicht van de Middeleeuwen tot
en met de jongere bouwkunst en gaat uit van de dagelijkse praktijk.
De cursus is een inter actief ge beuren, waarbij voorbeelden die cursisten in de
praktijk tegenkomen, kunnen worden behandeld.
CURSUSdATUM WoENSdAg 2 okTobER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
SF-NR 145-004
HOUTBOUw
Deze cursus is een goed vervolg op de cursus Houtconstructies. Behandeld worden
de historische ontwikkeling en verspreiding van houten huizen, schuren en dergelijke.
Aan de orde komen:
• De houtsoorten die werden gebruikt en het bewerken van hout
• Constructies van stijl- en regelwerk met wanden
• Afwerking van houten wanden met details
• Conservering, behoud en herstel, termen en begrippen
CURSUSdATUM dINSdAg 15 okTobER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
9

10
SF-NR 145-004
HOUTCONSTRUCTIES: BALKLAGEN,
GEBINTEN, KApCONSTRUCTIES
De docent gaat in op verschillende aspecten van hout constructies in oude gebouwen,
zoals hout skeletbouw, balk lagen, kappen en vloeren vanaf de pre historie tot begin 20ste
eeuw. Aan de orde komen de historische typen en constructies; de meest voorkomende
gebreken, het herstel ervan en het ramen van de tijd die daarvoor nodig is.
CURSUSdATUM doNdERdAg 24 okTobER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
SF-NR 145-004
SMEEDwERK/IJZERwAREN:
HANG- EN SLUITwERK
De opzet van de cursus is meer inzicht te krijgen in antiek hang- en sluitwerk.
Vaak blijkt dat slechte namaak wordt aangebracht en dat de juiste stijl niet klopt.
Zorgvuldig restaureren betekent vakmanschap en oog voor historische details
en waarden. De volgende onder werpen worden behandeld:
• Historische ontwikkeling van hang- en sluitwerk
• Benamingen, modellen en de praktische toepassing
• Herkennen van oud bouwbeslag
• Corrosie (vormen)
• Conserveren: stralen en verzinken: thermisch en schooperen
• Coaten
• Onderhouds instructies voor bouwbeslag en hangwerk
• Hergebruik en restauratie van oud smeedwerk.
CURSUSdATUM MAANdAg 25 NovEMbER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk

STEEN
dEzE CURSUSSEN
vALLEN oNdER
SF-NR 145-001
SF-NR 145-007
Voor metselaars, leidekkers, steenhouwers
en al degenen die werkzaam zijn op het gebied
van onderhoud, restauratie en renovatie.
OVERZICHT CURSUSAANBOD
RESTAURATIE vAN LEIbEdEkkINg EN LoodbEdEkkINg
vrijdag 5 september
RESTAURATIEMETSELWERk I
maandag en dinsdag 23 en 24 september 2013
RESTAURATIE EN HERSTEL vAN NATUURSTEEN
vrijdag 25 oktober
RESTAURATIEMETSELWERk I I
maandag en dinsdag 28 en 29 oktober 2013
11

12
SF-NR 145-001
RESTAURATIE METSELwERK I
Deze cursus is speciaal gericht op de praktijk van de metselaar. Tijdens deze basiscursus
worden naast de fabricage van baksteen, de baksteenformaten, steensoorten en metselverbanden
behandeld. Er wordt veel aandacht besteed aan het herkennen, dateren en
beoordelen van monumentaal metsel- en voegwerk. Er is minstens één excursie in het
programma opgenomen. Andere onderwerpen zijn:
• Strekken en bogen • Siermetselwerk
• Voegwerk • Bindmiddelen
• Speciesamenstellingen • Metselen met natuursteen.
CURSUSdATA MA/dI 23 EN 24 SEpTEMbER 2013 (2-dAAgSE CURSUS)
CURSUSpRIjS 2 495,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
SF-NR 145-007
RESTAURATIE LEIBEDEKKING EN
LOOD AANSLUITINGEN
Leien zijn al eeuwenlang beeld bepalend voor kerken, torens, kastelen en andere belang-
rijke gebouwen. Het is nog steeds een kostbare dak bedekking. Een juiste keuze van de
lei en een zorgvuldige begeleiding is daarom van essentieel belang voor een duurzaam
resultaat, ergo kennis van zaken is een must. De cursus biedt een goede ingang bij de
weer barstige praktijk. Verder worden de historische ontwikkeling van loden dakbedekkingen
behandeld en de constructieprincipes. Onderwerpen die aan de orde komen zijn:
• Historie van leibedek king; winning en groeven.
• Voorbereiding bij ver vanging van leibedekking, omschrijving van soorten.
• Diverse constructie principes bij het aanbrengen van Maasdekking.
• Opbouw en detaillering van Rijndekking.
• Aansluitingen in lood.
• Voorzieningen voor inspectie en onderhoud.
• Veel praktijkvoorbeelden.
CURSUSdATUM dINSdAg 8 okTobER 2013
CURSUSpRIjS 2 325,– INCL. LUNCH EN SyLLAbUS

SF-NR 145-007
RESTAURATIE EN HERSTEL VAN
NATUURSTEEN
Aan bijna elk groot monument in Nederland komt natuursteen voor. Bijna al het natuur-
steen werd en wordt geïmporteerd. Het was daarom kostbaar en werd vaak alleen als
bekleding toegepast. Natuursteen is een bijzonder complex materiaal. Per groeve, per
bank kunnen de verschillen aanzienlijk zijn. Niet elke natuursteensoort kan voor elk
doel worden gebruikt: zijn bruikbaarheid hangt af van zijn eigenschappen. Tijdens deze
cursus worden behandeld:
• Natuursteensoorten.
• Eigenschappen zoals: groefleger, hardheid, taaiheid, druksterkte, slijtweerstand,
soortelijk gewicht, porositeit, splijtbaarheid, duurzaamheid en weerbestendigheid.
• Verwering en aantasting.
• Bewerking door de eeuwen heen.
• Behoud en herstel van natuursteen.
CURSUSdATUM vRIjdAg 25 okTobER 2013
CURSUSpRIjS 2 325,– INCL. LUNCH EN SyLLAbUS
SF-NR 145-001
RESTAURATIE METSELwERK II
Praktische cursus voor metselaars en timmerlieden. In deze praktische cursus leren
cursisten formelen maken. De ervaring leert dat tijdens deze twee dagen cursisten
altijd komen met vragen uit de praktijk. Onder leiding van de ervaren docent lossen
de cursisten deze vragen op. De volgende 10 praktijkvoorbeelden worden gemaakt:
• Strek • Rondboog
• Korfboog verhoogd • Korfboog verlaagd
• Tudorboog • Ezelsrug
• Spitsboog • Segmentboog
• Vlechtingen • Halfrondboog
CURSUSdATA MA/dI 28 EN 29 okTobER 2013 (2-dAAgSE CURSUS)
CURSUSpRIjS 2 575,– INCL. LUNCH EN SyLLAbUS
13

14
GLAS EN VERF
Voor schilders, glazeniers, restauratoren,
ambtenaren, adviseurs, architecten en
hun medewerkers
OVERZICHT CURSUSAANBOD
gEbRANdSCHILdERd gLAS EN gLAS IN Lood
maandag 2 september 2013
kLEURHISToRISCH oNdERzoEk
maandag 16 / dinsdag 17 september 2013

GEBRANDSCHILDERD GLAS EN GLAS IN LOOD
Aan de orde komen:
• Ontwikkeling en toepassing van glas
• Specifieke kenmerken, herkenbaarheid van soorten en bewerkingen,
en de mate en oorzaak van verval
• Verschillen gehard en gelaagd glas, en de achtergrond van beschermende en/of
Isolerende beglazing. Kennis hierover voorkomt onjuiste ingrepen met veel schade.
Aan de hand van monsters en voorbeelden, overheadprojectie en dia’s zal het onderwerp
worden behandeld. Het is een interactief programma waarbij voldoende gelegenheid is
om vragen te stellen en tips en trucs uit te wisselen.
CURSUSdATUM MAANdAg 2 SEpTEMbER 2013
CURSUSpRIjS 2 295,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
KLEURHISTORISCH ONDERZOEK
Een kleuronderzoek wordt uitgevoerd om inzicht te krijgen in de wijze waarop
het in- of exterieur van een historisch gebouw werd afgewerkt. In deze 2-daagse
cursus wordt behandeld:
Uitvoeren van een kleur onderzoek
• Historische informatie over het object
• Topografisch en stratigrafisch onderzoek
• Kleurtrappen en kleurvensters
Herkennen en begrijpen van
de laag opbouw
• Analyse van de verflaag
• Verfsoorten
• Decoratief schilderwerk.
De uitkomst van het onderzoek
• Verwerking van de uitkomsten in
een rapport en advisering.
Praktische oefening: Kleuronderzoek(en)
in de praktijk
• De wijze waarop een gebouw
wordt benaderd.
• Excursie naar een van de behandelde
panden in Amsterdam.
CURSUSdATA MAANdAg / dINSdAg 16-17 SEpTEMbER (2-dAAgSE CURSUS)
CURSUSpRIjS 2 475,– INCL. LUNCH EN CURSUSboEk
15

16
RESTAURATIEBEGELEIDING
12
MODULES
4 4.250,-
Deze serie van 12 cursusdagen op MBO+/HBO-niveau is
ontwikkeld in overleg met overheden, diverse organisaties
en uitvoerende restauratiebouwbedrijven. De volgorde
is gebaseerd op de STABU-systematiek voor bestekken.
De modules behandelen de administratieve en technische
voorbereiding, de begeleiding en afhandeling van een
bouw- of instandhoudingsplan. De cursusdagen zijn in
willekeurige volgorde te volgen.
OVERZICHT CURSUSAANBOD
METAALCoNSTRUCTIEWERk (ModULE 8)
vrijdag 30 augustus
pLANToETSINg (ModULE 1)
woensdag 11 september
dAkbEdEkkINgEN (ModULE 9)
donderdag 19 september
ExCURSIE NAAR RESTAURATIEpRojECTEN (ModULE 4)
dinsdag 8 oktober
bEgLAzINg, SCHILdERWERk EN bEHANgWERk (ModULE 10)
dinsdag 22 oktober
NATUURSTEEN (ModULE 11)
vrijdag 8 november
TRAppEN EN AFboUWTIMMERWERk (ModULE 6)
dinsdag 19 november
ExCURSIE NAAR RESTAURATIEpRojECTEN (ModULE 12)
maandag 9 december
pER
MODULE
4 425,-

MODULE 8
METAALCONSTRUCTIEwERK
H 25 - Eventueel nieuw in- of aanbrengen van staalconstructies.
Smeedwerk: behoud van klein ijzerwerk zoals spijkers, muur- en balkankers, hang- en
sluitwerk, scharnieren en dergelijke. Behoud van sloten. Gebruik van roestvaste metalen
zoals brons voor brugstaven en deklatten.
Technische installaties: zoals verwarming, gas-, elektra en water, de mogelijkheden en
onmogelijkheden. Bliksembeveiliging.
CURSUSdATUM vRIjdAg 30 AUgUSTUS 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
MODULE 1
pLANTOETSING
• Procedure en voorwaarden:
- gegevens bestaande en nieuwe toestand
- historische en overige gegevens
• Aandachtspunten bij het beoordelen van een restauratieplan vanuit archeologisch,
bouwtechnisch en -historisch oogpunt.
• Beoordelen van een subsidieaanvraag o.g.v. het Brim1997, H 5, art. 14.
• Technische toetsing.
CURSUSdATUM WoENSdAg 11 SEpTEMbER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
De cursustijden zijn van
10.00 tot 16.00 uur
(ontvangst vanaf 9.30 uur)
17

18
MODULE 9
DAKBEDEKKINGEN
H 33 - Dakpannen. Leienbedekking zowel Maasdekking als Rijndekking. Lood-,
koper- en zinkwerken. Mastiek en kunststof bedekking. Riet.
H 50 - Dakgoten en hemelwaterafvoeren. Hout, koper, lood en zink, afschot en
ruimte voor uitlopen.
CURSUSdATUM doNdERdAg 19 SEpTEMbER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
MODULE 4
ExCURSIE NAAR RESTAURATIEpROJECTEN
Bezoek aan Gemeenlandshuis, Amsterdam en 6 grachtenpanden aan de Nieuwe
Prinsengracht 43-55, Amsterdam (beide onder voorbehoud). Uitleg en rondleiding
door het projectteam (graag veiligheidsschoenen en helm meebrengen).
CURSUSdATUM dINSdAg 8 okTobER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
MODULE 10
BEGLAZING, SCHILDERwERK EN
BEHANGwERK
H 34 - Beglazing, vensterglas, glas in lood, beschermende constructies
H 46 - Schilderwerk verfsystemen voor houten en steenachtige onder gronden
en pleisterwerk.
H 48 - Behangwerk, vloerbedekking en stof fering. Goudleer, beschilderd
behang (papier), stoffen bespanning en dergelijke.
CURSUSdATUM dINSdAg 22 okTobER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–

MODULE 11
NATUURSTEEN
H 35 - Natuursteen als historisch bouwmateriaal, natuur- en kunststeen,
soorten natuursteen, soorten bewerkingen. Schade aan natuursteen.
CURSUSdATUM vRIjdAg 8 NovEMbER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
MODULE 6
TRAppEN EN AFBOUwTIMMERwERK
H 32 - Trappen en balustraden. Herstel van trappen en balustraden.
H 45 - Afbouwtimmerwerk, lambriseringen, binnenbetimmeringen,
kerkmeubilair.
CURSUSdATUM dINSdAg 19 NovEMbER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
MODULE 12
ExCURSIE NAAR RESTAURATIEpROJECTEN
Bezoek aan het chatelet van Kasteel De Haar, Haarzuilens en fabriekscomplex Cereol,
Utrecht (beide onder voorbehoud). Uitleg en rondleiding door het projectteam
(graag veiligheidsschoenen en helm meebrengen).
CURSUSdATUM MAANdAg 9 dECEMbER 2013
CURSUSpRIjS pER ModULE 2 425,– | 12 ModULES 2 4.250,–
19

20
BIJZONDERE CURSUSSEN
OVERZICHT CURSUSAANBOD
INTRoCURSUS vooR AMbTENAREN EN
MoNUMENTENCoMMISSIES
donderdag 3, 10 en17 oktober
bEgELEIdINg UITvoERINg RESTAURATIES
woensdag 6, 13 en maandag 18 november
HERkENNEN vAN boUWSTIjLEN
vrijdag 15, 22 en 29 november
MoNUMENTEN dUURzAAM RESTAUREREN
woensdag 27 november

INTROCURSUS VOOR AMBTENAREN
EN MONUMENTENCOMMISSIES
pROGRAMMA DAG 1
• Korte behandeling wet- en regelgeving,
• Beoordelen begroting als gemeente
Charter van Venetië, verschil regelgeving mee subsidieert.
Rijk en gemeente.
• WABO.
• Taken ambtenaar die restauratie plannen • Plananalyse bestemd voor de
beoordeelt, restauratiewerken begeleidt monumentencommissie (casus).
en de administratieve afhandeling verzorgt. • Veiligheid en gezondheid.
• Planvorming:
• Behandelen praktijkcase.
- Eisen/voorwaarden plan.
• Materialenkennis: metselwerk,
- Beoordelen tekeningen bestaande en nieuwe voegwerk en pleisterwerk; herstellen
situatie; detailtekeningen.
en vervangen ervan.
- Indieningsvereisten bestek of technische
omschrijving.
- Technische en administratieve begeleiding.
• Bouwhistorie en bouwsporen.
pROGRAMMA DAG 2
• Materialenkennis: hout en schilderwerk
• Houtconstructies, polymeerchemisch herstel en conservering van houtconstructies.
• Balklagen, vloeren, kappen, dakbedekking.
• Kozijnen en stalen ramen.
• Binnenbetimmering.
• Afwerking van vloeren, wanden en plafonds.
• Vuistregel voor (beperkt) isoleren van monumenten.
• Controle uitvoering (casus).
pROGRAMMA DAG 3
Velddag: tijdens een excursie komen bouwdetails en materialen in de praktijk
aan de orde.
CURSUSdATA doNdERdAg 3, 10, 17 okTobER 2013 (3-dAAgSE CURSUS)
CURSUSpRIjS 2 875,00 ; INCL. LUNCH EN SyLLAbI
21

22
HERKENNEN VAN BOUw STIJLEN
Een intensieve, zeer leerzame cursus voor het opdoen van algemene kennis van
historische bouwstijlen in Nederland, voor al degenen die zich willen verdiepen in het
restauratievak. De cursus geeft aan de hand van beeld materiaal een chronologisch
overzicht van de voornaamste bouwstijlen van de Middeleeuwen tot de modernere tijd.
Behalve aan algemene kenmerken van stijlen wordt aandacht besteed aan typerende
details. De cursisten worden in de gelegenheid gesteld de opgedane kennis grondig te
toetsen tijdens stadswandelingen gecombineerd met bezoek aan gebouwen. Zij maken
een korte toets die zij zelf controleren. De eerste 2 dagen zijn gewijd aan de historische
bouw stijlen inclusief de 19de-eeuwse neostijlen. De laatste dag betreft de bouwkunst
uit de eerste helft van de 20ste eeuw.
CURSUSdATA vRIjdAg 15, 22, 29 NovEMbER 2013 (3-dAAgSE CURSUS)
CURSUSpRIjS 2 635,– INCL. LUNCH EN SyLLAbUS
BEGELEIDING UITVOERING RESTAURATIES
De voorbereiding en begeleiding van restauraties van monumenten vereisen specifieke
kennis van bouwstijlen, bouwhistorie, detailleringen en bouwmaterialen. Belangrijk
daarbij is behoud en hergebruik van onderdelen en materialen die in het monument
aanwezig zijn. Tijdens deze intensieve op de praktijk gerichte cursus worden met behulp
van diapresentaties tal van wetenswaardigheden, gebaseerd op jarenlange praktijkervaring
in de restauratie en de monumentenzorg, aan de cursisten overgedragen.
DAG 1 Deel 1 – Restauratiebeginselen en
-theoriën in de loop van de tijd. Deel 2 –
Vochtproblemen bij monumenten.
Reinigen, herstel en vervangen van
baksteen- en natuur steengevels met
voegwerk.
DAG 2 Deel 3 – Herstel kapconstruc-
ties, goten en dakbedekkingen; hout-
conservering enpolymeerchemisch
herstel; beveiliging van monumenten;
technische en administratieve begeleiding;
evaluatie van de uitgevoerde restauratie.
Deel 4 – Herstel van balklagen, vloeren en
binnentimmerwerk.
DAG 3 Deel 5 – Afwerking historische binnen -
en buitenruimten: toegepaste materialen en
kleurafwerking. Deel 6 – Excursie (Oude Kerk,
Bijbels Museum, restauraties Zeedijk).
CURSUSdATA WoENSdAg 6, 13 EN MAANdAg 18 NovEMbER
CURSUSpRIjS 2 975,– INCL. LUNCH EN SyLLAbI

MONUMENTEN DUURZAAM RESTAUREREN
Duurzaamheid en monumenten lijken met elkaar op gespannen voet te staan,
maar de praktijk leert dat er vaak grote, soms ongekende, mogelijkheden zijn.
Voorwaarden voor het in stand houden van monumenten zijn passende gebruikers
en een gezonde energie technische exploitatie. Voor het laatste zijn ingrepen nodig
die de monumentale waarden van het gebouw niet mogen schaden. Hiervoor is
een uitgebreid (bouwfysisch) onderzoek noodzakelijk dat de sterke en zwakke
kanten van het gebouw blootlegt.
Doel van de cursus is:
• Handvatten bieden hoe om te gaan met spanningsvelden en mogelijkheden.
• Analyseren van beperkingen en kansen, een van de belangrijkste onderdelen van
de hedendaagse omgang met monumenten. Aan de hand van praktijk voorbeelden
wordt ingegaan op de afwegingen die zijn gemaakt om de exploitatiedruk op het
monument te laten afnemen, zoals door het isoleren van bepaalde gebouwdelen.
Het werken met monumenten brengt een enorme hoeveelheid kennis met zich
mee waardoor we zaken in een juist historisch perspectief kunnen plaatsen.
Materiaalgebruik in het verleden komt dan ook uitgebreid aan bod. Hierbij houden
we wel de blik op de toekomst gericht om ons erfgoed voor de komende generaties
in stand te kunnen houden.
CURSUSdATA WoENSdAg 27 NovEMbER 2013
CURSUSpRIjS 2 325 INCL. LUNCH
De cursustijden zijn van
10.00 tot 16.00 uur
(ontvangst vanaf 9.30 uur)
23

NATIONAAL
RESTAURATIE
CENTRUM
BEHOUD VAN HET AMBACHT
Het doel van stichting Nationaal Restauratie Centrum (het NRC), dat is
opgericht in 1988, is het bevorderen van kennis van restauratie technieken,
restauratie-ambachten en monumenten zorg. Het NRC verzorgt hiertoe
cursussen, studiedagen en lezingen. De doelgroep bestaat uit al degenen die
betrokken zijn bij de uitvoering van restauratieprojecten: ambachtslieden,
uitvoerders, aannemers, architecten, ambtenaren van monumentenzorg
en bouwtoezicht, adviseurs, schilders, glazeniers, stucadoors, studenten en
bouw kundigen. Het is van groot belang dat zij beschikken over toe reikende
vakkennis, zoals kennis van historische bouwstijlen, technieken, -materialen
en hun eigen schappen.
Een grote hoeveelheid kennis wordt in relatief korte tijd aan de deel nemers
overgedragen in een authentieke leeromgeving. Praktijk voorbeelden
staan hierbij centraal. Docenten van het NRC zijn primair werkzaam bij de
instandhoudig van monumenten. Zij zijn specialist in hun vakgebied en
hebben ervaring op het gebied van scholing en onderwijs.
OOSTELIJKE HANDELSKADE 12p
pOSTBUS 2739 | 1000 CS AMSTERDAM
TELEFOON: 020 - 623 77 91
INFO@RESTAURATIECENTRUM.NL
www.RESTAURATIECENTRUM.NL