Er is zeer veel winst te halen uit goed grasland - DLF-TRIFOLIUM ...

54 - www.landbouwleven.be
Hendrik Nagelhoud, Productmanager bij Innoseeds
Er is zeer veel winst te halen uit goed grasland
Aan het woord is Hendrik Nagelhoud,
Productmanager bij
Innoseeds. Volgens hem moet
een veehouder minstens om de twee
jaar de kwaliteit van zijn grasland
beoordelen. “In de praktijk zien we
immers dat er nogal wat graslanden
zijn die van onvoldoende kwaliteit
zijn om een hoge productie aan de
koeien toe te laten. Duits onderzoek
gaf aan dat, om een koe van 10.000
liter melk per jaar te voeren, het
ruwvoer in het rantsoen minstens
950 VEM per kilo droge stof moet bevatten.
En dat is met veel graslanden
niet het geval. Voor een veehouder
wordt het steeds belangrijker om
voldoende goed ruwvoer van eigen
bodem te winnen. Wanneer hij aan
doorzaai of herinzaai van grasland
denkt, dan denkt hij in de eerste
plaats aan kosten. Hij zou echter ook
meer het opbrengstaspect in rekening
moeten brengen”, zo legt de
heer Nagelhoud uit.
Selectie
“Velen denken dat, als het grasland
er eenmaal ligt en er komen wat
open plekken in, zoals afgelopen
voorjaar merkbaar was, het wel vanzelf
weer groen zal worden. Dat zal
misschien wel zijn, maar de vraag is
dan met welke grassen of zelfs onkruiden”,
zo vervolgt de heer Nagelhoud.
“Gemiddeld kan men stellen dat
op zandgronden na 6 tot 7 jaar het
grasland zodanig veranderd is dat
vernieuwing aantrekkelijk wordt.
De vooruitgang in de drogestofopbrengst
in de diverse rassenlijsten
bedraagt, volgens ILVO-onderzoek,
immers 5 % over de laatste tien jaar.
Wanneer een veehouder nu zijn weide
herzaait, dan scheelt dat in opbrengstpotentieel
al 5 % in vergelijking
met tien jaar geleden, waarbij
de hedendaagse rassen bovendien geselecteerd
zijn op een lager stikstofniveau
en een hogere stikstofefficiëntie.”
“En in de selectie van die nieuwe
en betere rassen speelt Innoseeds een
vooraanstaande rol”, zo pikt selecteur
Thieu Pustjens in op het verhaal.
Wereldwijd
Sinds 2003 maakt Innoseeds immers
deel uit van het Deense DLF-
Trifolium, de wereldmarktleider in
graszaden, met vestigingen over de
hele wereld. In januari 2008 is het
kweekbedrijf van Innoseeds verhuisd
naar Moerstraten in Nederland op
Goed grasland kan 10 tot 12 ton droge stof per jaar opleveren
met 925 tot wel 950 VEM. Matig grasland ligt soms wel 3 tot
4 ton per ha lager in opbrengst en de kwaliteit is ook matiger.
Als je al die factoren in rekening brengt, dan kan je berekenen
dat er verschillen mogelijk zijn die kunnen oplopen tot
8.000 à 10.000 liter melk per ha en per jaar. Er is dus veel
winst te behalen uit goed grasland, enerzijds door een hogere
opbrengst en anderzijds door een betere kwaliteit.
Thieu Pustjens, selecteur en Hendrik Nagelhoud, productmanager bij
Innoseeds, bekijken de eerste screenings in de serre.
een bedrijf met 35 ha zandgrond.
“Dat is ideale grond omdat dan de
grassen beter kunnen uitgetest worden
in stresssituaties van droogte,
ziekten, stikstoftekort, e.d. ”, aldus
de heer Pustjens.
Op het bedrijf werden een serre,
een loods en een schoningshall gebouwd.
In totaal zijn er bij DLF een 75-tal
werknemers actief in de veredeling.
Het hoofdstation van de veredeling
bevindt zich in Store Heddinge in
Denemarken, terwijl ook het station
in Moerstraten een belangrijke rol
speelt. Ook in Engeland, Tsjechië en
Frankrijk bevinden zich selectiestations,
terwijl daarnaast nog testvelden
liggen in Rusland, Polen, in België
en in Frankrijk.
Elk kweekstation doet veredeling
van grassen die het best aan de
plaatselijke omstandigheden aangepast
zijn. In Nederland is dat bv. diploïd
en tetraploïd Engels raaigras
voedergrassen en veldbeemdgras, in
Frankrijk is dat rietzwenkgras en
kropaar, terwijl in Denemarken engels
sport/gazon, timothee en beemdlangbloem
veredeld worden. Engels
raaigras, dat zo belangrijk is, wordt
veredeld in Denemarken en ook in
Engeland zelf. Daarnaast zit DLF
ook met kweekstations in de Verenigde
Staten, meer bepaald in Oregon
en in Kentucky en ook in Christ
Church in Nieuw-Zeeland.
“Het veredelingswerk wordt in elk
kweekstation gedaan door een coördinator
ter plaatse, maar het testen
van zijn materiaal gebeurt overal. En
dat is net de kracht van het DLF-
LANDBOUWLEVEN 16/09/2011
netwerk”, zo benadrukt de heer
Pustjens.
Diverse parameters
In de Belgische Ardennen worden
de grassen o.m. getest op resistentie
tegen fusarium (veroorzaakt door
sneeuw) en winterhardheid. Dat gebeurt
ook in Polen.
In Frankrijk wordt vooral gekeken
naar ziektes (roest). “Wij zetten heel
erg in op roestselectie. Elk jaar verzamelen
wij roestsporen in Frankrijk,
Duitsland, Nederland, Engeland,
België,... om verschillende
stammen te hebben. Die sporen worden
dan gemengd en in de serre kunnen
wij dan een kunstmatige infectie
doen met die hele cocktail van roesten.
Dit laat toe om reeds een belangrijke
screening te doen. Vaak valt
daarbij ongeveer 2/3de van het materiaal
al direct weg.”
De overblijvende plantjes worden
dan gekloond en het materiaal wordt
naar de stations in de verschillende
landen gestuurd om gedurende een
tweetal jaren uitgetest te worden.
“Door zeer breed te selecteren en
te testen anticiperen we zoveel mogelijk
op situaties die zich binnen
een tiental jaar zullen voordoen, zoals
bv. de opwarming van de aarde,
het verlagen van de toegestane meststofdosissen,
e.d. We gaan nu reeds
na hoe rassen presteren onder welbepaalde
omstandigheden die zich in
de toekomst kunnen voordoen.”
Ook selectie op persistentie is van
bij de aanvang opgenomen in het
programma. Daarbij worden de
plantjes om de twee weken gemaaid
om te zien welke er na verloop van
Het kweekstation van Innoseeds in het Nederlandse Moerstraten, waar vooral
diploïd en tetraploïd Engels raaigras en veldbeemdgras wordt veredeld.

LANDBOUWLEVEN 16/09/2011 www.landbouwleven.be - 55
Elk kweekstation doet veredeling van grassen die het best aan de plaatselijke
omstandigheden aangepast zijn, maar die worden dan wel uitgetest in alle
stations overal in de wereld.
tijd overblijven. Bij gazongrassen
(Engels en veldbeemd) is betredingsresistentie
dan weer een belangrijk
kenmerk. Dat wordt uitgetest door er
veelvuldig over te rijden met een
speciale rol.
Uiteraard blijft de kwaliteit een
voornaam criterium. Die wordt bepaald
door middel van de NIRS (Nabije
Infrarood Spectrometer) die op
de oogstmachine (Haldrup) is geplaatst,
zodat reeds op het veld de
kwaliteit kan bepaald worden.
Ook aan endophyten wordt sterk
aandacht besteed. Dit zijn schimmels
die heel erg belangrijk zijn in stressomstandigheden.
Ze groeien tussen
de cellen van het gewas door en produceren
alkaloïden. Die alkaloïden
maken planten toleranter tegen insecten
en ook tegen hoge temperaturen
en tegen droogte.
“Het selectiewerk is een werk van
lange adem. Het duurt namelijk 14
tot 16 jaar vanaf de eerste kruising
tot wanneer een ras op de markt
komt. De accenten bij onze selectie
liggen nu bij ziekteresistentie (roest),
winterhardheid, Xanthomonas (hidden
lost of onzichtbare verliezen),
persistentie en uiteraard opbrengst. “
Wat stikstofefficiëntie betreft,
werd reeds in de serre een selectie
gedaan. Daarbij ziet men dat de
volgorde van de rassen bij hoge en
bij lage stikstofinput niet zoveel anders
is.
Triple Crown
“Voederkwaliteit is een complex
gegeven en is ook afhankelijk van
het gebruiksdoel, nl. of het bestemd
is voor melkvee, vleesvee, jongvee,
e.d. Voor ons als selecteur komt het er
op aan al de kwaliteitsparameters te
meten, zodat wij achteraf aan de
boer kunnen vertellen welke eigenschappen
een bepaald ras heeft”, zo
pikt de heer Nagelhoud in.
De rassen met de hoogste voederkwaliteit
hebben bij DLF internationaal
het Triple Crown label meegekregen.
Rassen binnen Triple Crown
worden gescreend o.m. op NDF (celwand)verteerbaarheid,verteerbaarheid
organische stof (VEM), eiwit,
suiker en ADL en ADF gehalte.
Op basis daarvan werd in Nederland
en België dit voorjaar het mengsel
MilkMax op de markt gebracht,
waarin de rassen met de hoogste voederkwaliteit
zijn opgenomen. Het is
een mengsel dat geschikt is voor veebedrijven
die minimaal 9.000 liter
melkopbrengst per koe en per jaar
halen.
Coating
Vanaf nu worden, op vraag van de
markt, alle Top Mix mengsels uitgerust
met de kiemversnellende Gro-
Max coating. Dit is een verbeterde
cytokinine/zeewierextractcoating die
extra mineralen en spoorelementen
bevat en zorgt voor een betere start
van het zaad, o.m. onder minder gunstige
kiemomstandigheden, wat voor
trage kiemers (veldbeemd en roodzwenkgras)
interessant kan zijn.
Anderzijds is er de iSeed coating,
waarmee direct de nodige voedingsstoffen
worden toegevoegd, daar
waar de plant ze nodig heeft, waardoor
er een snelle start, een lagere
onkruiddruk en een hogere opbrengst
wordt bekomen.
“Grasgroei begint onder de grond.
De landbouwers realiseren zich dat
onvoldoende. Als het onder de grond
goed in elkaar zit dan heb je boven
de grond een betere productie. Dat
hebben we met iSeed gezien, waarbij
vooral de forsere beworteling opviel
(in proeven op sportvelden zag men
tot 15 à 20 % meer wortelgewicht).
Met iSeed breng je in de landbouw
per ha 10 kg stikstof mee en 4,6 kg
fosfaat. Op sportvelden is dat al snel
Met deze speciale rol wordt de betredingsresistentie van sport- en
gazongrassen uitgetest.
40 kg stikstof en 18 kg fosfaat. Omdat
de coating om het graszaad zit, is
die fosfaat heel snel opneembaar”,
aldus de heer Nagelhoud.
“Proeven in de landbouw hebben
uitgewezen dat je met iSeed minimaal
5 % meeropbrengst bekomt.
Dat werd o.m. ook bevestigd in de
proeven die in het kader van het
Landbouwcentrum voor Voedergewassen
in Vlaanderen werden uitgevoerd
in 2008. “
“Tegenover een meerkost van ca
155 euro/ha staat een voordeel dat ca
225 euro per ha vertegenwoordigt als
meststof, door minder onkruidbestrijding,
minder beregening (op lichtere
gronden 1x per jaar minder), een
meeropbrengst van minimaal
5 % (650 kg ds/ha), een betere voederkwaliteit
(2%) en een langere levensduur.
Daarenboven heeft men een betere
en snellere vestiging (minder noodzaak
herinzaai), betere kans van slagen
bij doorzaaien (nieuwe genetica),
is het milieuvriendelijk (want minder
uitspoeling van meststoffen) en levert
het extra bemestingsruimte op andere
gewassen (de bemesting om het
zaad is ca 4-maal efficiënter dan
breedwerpig strooien).
Doorzaai
Volgens de heer Nagelhoud zaaien
veehouders ook te weinig door.
“Moest men meer doorzaaien, dan
zou de zode langer intact kunnen gehouden
worden”, zo stelt hij. Hier
laat zich het voordeel van de iSeed
coating goed voelen, omdat men met
die coating de plant in een goede
concurrentiepositie brengt.
Men bemest immers het nieuwe
zaad en niet de oude mat of het onkruid.
Proeven in Nederland met de
Vredo doorzaaimachine toonden een
betere bezettingsgraad van de grasmat
aan na gebruik van iSeed zaad.
Wisselbouw nodig
Ten slotte benadrukt de heer Nagelhoud
nog de noodzaak van wisselbouw
gras en maïs. “Wil men op droge
zandgronden voldoende gras en
maïs kunnen blijven telen, dan is
wisselbouw nodig, dit vooral vanuit
oogpunt van aanbreng van organische
stofvoorziening”, zo geeft hij
aan.
Onderzoek in het kader van het
project Koeien & Kansen in Nederland
toonde aan dat bij wisselbouw
de kunstmestbemesting efficiënter
werd gevaloriseerd en er ook minder
beregening nodig was, terwijl de drogestofopbrengst
met 11 % toenam.
●
Tijdens de beurs van Libramont werd
in de stand van de firma Beuker een
iPod uitgereikt naar aanleiding van
de CiproStar tombola die door de
firma het afgelopen jaar werd
georganiseerd. We zien op de foto de
winnende familie Peter Dhondt-Barbe
uit Vielsalm, Karel Thurman, Country
Manager van Beneo-Animal Nutrition,
Jean Pierre Pollyn, directeur en Rudi
Smets, nutritionist van Beuker BVBA.