Kleur en chemie! Kleur en chemie! - Werk voor durvers
Kleur en chemie! Kleur en chemie! - Werk voor durvers
Kleur en chemie! Kleur en chemie! - Werk voor durvers
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Kleur</strong><strong>en</strong> mak<strong>en</strong> is optell<strong>en</strong> of aftrekk<strong>en</strong><br />
Er zijn eig<strong>en</strong>lijk twee manier<strong>en</strong> om kleur<strong>en</strong> te zi<strong>en</strong>.<br />
Ofwel kijk je naar e<strong>en</strong> object dat zelf lichtgolv<strong>en</strong> uitz<strong>en</strong>dt<br />
met de frequ<strong>en</strong>tie van de kleur in kwestie: e<strong>en</strong> zaklamp of<br />
e<strong>en</strong> spotlicht waar<strong>voor</strong> je bij<strong>voor</strong>beeld kleurig cellofaan<br />
aanbr<strong>en</strong>gt.<br />
Ofwel kijk je naar e<strong>en</strong> gekleurd <strong>voor</strong>werp, e<strong>en</strong> gele banaan bij<strong>voor</strong>beeld.<br />
De schil van die banaan absorbeert alle frequ<strong>en</strong>ties<br />
van het kleur<strong>en</strong>spectrum behalve deg<strong>en</strong>e die ze naar je oog<br />
terugkaatst. Deze twee manier<strong>en</strong> van kleur<strong>en</strong> ‘producer<strong>en</strong>’ zijn<br />
van groot belang <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zo hun gevolg<strong>en</strong>…<br />
<strong>Kleur</strong><strong>en</strong> optell<strong>en</strong> (additieve kleurm<strong>en</strong>ging)<br />
Neem drie lichtbronn<strong>en</strong> (zaklamp<strong>en</strong> bij<strong>voor</strong>beeld) <strong>en</strong><br />
bedek ze met stukjes rode, gro<strong>en</strong>e <strong>en</strong> blauwe cellofaan. Elke<br />
lichtbron heeft nu haar eig<strong>en</strong> kleur. Schijn ze in e<strong>en</strong> verduisterde<br />
kamer zodat de stral<strong>en</strong> elkaar gedeeltelijk overlapp<strong>en</strong><br />
(zie figuur).<br />
Waar rood <strong>en</strong> blauw licht elkaar overlapp<strong>en</strong>, krijg je mag<strong>en</strong>ta;<br />
rood <strong>en</strong> gro<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> geel <strong>en</strong> gro<strong>en</strong> <strong>en</strong> blauw tell<strong>en</strong> op als<br />
cyaan. Je zal merk<strong>en</strong> dat de som van alle drie basiskleur<strong>en</strong><br />
(cyaan, mag<strong>en</strong>ta <strong>en</strong> geel dus) wit licht geeft. Door deze drie<br />
lichtbronn<strong>en</strong> te combiner<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong>de gradaties of int<strong>en</strong>siteit<strong>en</strong>,<br />
kan je alle kleur<strong>en</strong> van het zichtbare spectrum creër<strong>en</strong>.<br />
Dit experim<strong>en</strong>t werd <strong>voor</strong> het eerst beschrev<strong>en</strong> door de Brit<br />
Movwell in 1790.<br />
Onze kleur<strong>en</strong>-TV of computermonitor gebruikt deze additieve<br />
kleurm<strong>en</strong>ging om zijn kleur<strong>en</strong>stipjes op te wekk<strong>en</strong>.<br />
?<br />
blauw<br />
gro<strong>en</strong><br />
wit<br />
rood<br />
Je kan ook op e<strong>en</strong> heel ander<br />
manier "kleur<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>", namelijk<br />
door ze van elkaar af te<br />
trekk<strong>en</strong>.<br />
Zo doe je dat: neem<br />
e<strong>en</strong> geel <strong>voor</strong>werp (e<strong>en</strong><br />
banaan bij<strong>voor</strong>beeld) <strong>en</strong><br />
schijn er op met e<strong>en</strong> blauw<br />
licht (e<strong>en</strong> zaklamp <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> blauw stukje cellofaan).<br />
Wat d<strong>en</strong>k je dat er<br />
gebeurt als je dit experim<strong>en</strong>t<br />
in het donker doet?<br />
De banaan verliest zijn kleur<br />
<strong>en</strong> wordt zwart.<br />
Hoe leg je dit uit?<br />
De ess<strong>en</strong>tie van kleur<br />
vervolg<br />
op pagina 8
Change language