INR, waarom is deze waarde zo belangrijk - Trombosestichting

editie juni 2011
THEMA
INR
Waarom is
deze waarde
zo belangrijk?
TROMBOSENIEUWS
INR: hoe zit het ook alweer? 2
Nieuw kantoor Trombosestichting 5
Mevrouw Stofkoper over INR en trombosezorg 6
Testamentservice Trombosestichting 9
Aanvragen Antistollingspas 10
Trombosedienst in beeld: Breda 12
Foto: Laurentius Ziekenhuis

INR
Iedereen die wel eens in een trombosedienst
is geweest kent de term: INR. Waarom is deze
waarde zo belangrijk bij een antistollingsbehandeling
en wat betekent het precies?
INR is een afkorting van het Engelse begrip
International Normalized Ratio. Het is de waarde
die de snelheid weergeeft waarmee het gemeten
bloed stolt. In Nederland wordt deze waarde veelal
door de trombosedienst gemeten. Normaal gesproken
ligt deze waarde rond de 1. Wanneer iemand
antistollingsmiddelen als acenocoumarol of fenprocoumon
slikt, zal de INR-waarde toenemen. Met
andere woorden: het bloed zal bij deze mensen
langzamer gaan stollen. Een hoge INR betekent
dus dat het bloed langzaam stolt. Een lage INR
duidt erop dat het bloed snel stolt (zie ook kader).
Bloedstolling
Stolling is een vernuftig systeem van het menselijk
lichaam om bloedverlies tijdig te stoppen,
bijvoorbeeld bij een wond of bij een bevalling. Het
zorgt er in die situaties voor dat mensen niet doodbloeden.
Helaas komt het ook voor dat bloed stolt
op momenten en locaties dat dit eigenlijk niet zou
moeten. We spreken dan van trombose.
Colofon
Trombosestichting Nederland
Dobbeweg 1a
Postbus 100
2250 AC Voorschoten
T 071-5617717
F 071-5618008
tsn@fnt.nl
www.trombosestichting.nl
ING 302030
Redactie
O.D.M. Paauwe-Insinger, directeur
E.V. Wybrands, beleidsmedewerker
Redactie-adviesraad
Prof. dr. H. ten Cate
Prof. dr. H. Pannekoek
Prof. dr. A. Sturk
Vormgeving
Studio57, Roosendaal
2 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
Foto: STOEH, Dré de Man
Wanneer de kans op trombose verhoogd is, kan
iemand een antistollingsbehandeling worden
voorgeschreven. Doel van deze behandeling is de
stollingssnelheid in het bloed te laten afnemen,
waardoor de kans op trombose afneemt. De middelen
die artsen hiervoor doorgaans voorschrijven
heten cumarines. Voorbeelden van dit soort medicijnen
zijn acenocoumarol en fenprocoumon. Met
het woord ‘antistollingsmiddelen’ doelen we in dit
artikel op cumarines.
Drukwerk
Delphi Fondsenwerving, Haarlem
Niets uit deze uitgave mag, op welke
wijze dan ook, worden verveelvoudigd
zonder voorafgaande toestemming van
Trombosestichting Nederland en andere
auteursrechthebbenden.

Controle
Antistollingsmiddelen zijn krachtige medicijnen en
het effect daarvan moet dan ook goed worden
gevolgd en gecontroleerd. Als de patiënt er te veel
van binnenkrijgt, neemt de stollingssnelheid af en
neemt de kans op bloedingen toe. En als de patiënt
te weinig binnenkrijgt, neemt de stollingssnelheid
toe en bestaat weer een hoger risico op trombose.
Een manier om te controleren of het bloed niet te
snel maar ook niet te langzaam stolt, is het bepalen
van de INR-waarde.
De INR-waarde is een gestandaardiseerde methode
om de stollingstijd in het bloed te bepalen. Het
meet de zogenaamde protrombinetijd, die is gecorrigeerd
met de correctiefactor ISI. Die laatste correctiefactor
is ingevoerd omdat laboratoria soms
verschillende meettechnieken gebruiken. Daardoor
kan het zijn dat laboratoria bij hetzelfde bloed een
verschillende protrombinetijd meten, terwijl er feitelijk
sprake is van dezelfde stollingstijd. Men heeft
daarom internationaal afspraken gemaakt om de
uitslag van de protrombinetijd om te rekenen in een
INR, een waarde waarbij is gecorrigeerd voor dit
soort meetverschillen. Het voordeel van deze inter-
INR: hoe zit
het ook alweer?
INR n Stollingssnelheid !
Kans op bloedingen n
INR ! Stollingssnelheid n
Kans op trombose n
Een ‘normale INR’ van mensen die geen
antistollingsmiddelen slikken ligt rond de
1.0. Een INR van 3.0 betekent in feite dat
het bloed 3 keer zo langzaam stolt dan normaal.
Het bloed stolt dan bijvoorbeeld niet
na 15 seconden, maar na 45 seconden (3
keer zo langzaam). Hierdoor neemt de kans
op trombose af.
nationale maat is dat u de INR die men bijvoorbeeld
bepaalt op uw vakantiebestemming, kunt vergelijken
met de INR van thuis.
Streefwaarden
Aan het begin van een antistollingsbehandeling zal
de behandelend arts een streefgebied van de INR
voor zijn of haar patiënt bepalen. Dit is de marge
waarbinnen de INR-waarde van de patiënt optimaal
moet verblijven om de kans op trombose maar ook
op bloedingen zo klein mogelijk te houden. Deze
streefwaarden zijn niet voor iedereen gelijk. Ze zijn
afhankelijk van het soort aandoening (ook wel de
indicatie genoemd) waarvoor de patiënt een antistollingsbehandeling
krijgt. Per indicatie zijn daarvoor
in Nederland algemene regels opgesteld, maar
het kan zijn dat de arts van deze regels afwijkt, bijvoorbeeld
als hij of zij denkt dat de kans op trombose
of bloedingen juist groter is dan voor iemand
met een bepaalde indicatie mag worden verwacht.
Afhankelijk van het soort aandoening waarvoor
men antistollingsmiddelen gebruikt, streeft men
naar een INR tussen de 2.0 en 4.0.
Trombosediensten meten vervolgens met regelmaat
Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
3

de INR-waarde van hun patiënten en zelfmanagementpatiënten
controleren hun INR zelf. De frequentie
waarmee dat moet gebeuren is afhankelijk
van de stabiliteit van de INR en eventueel te verwachten
schommelingen daarin. Het zegt dus niets
over uw gezondheid, maar wel iets over het effect
van de antistollingstabletten.
INR-schommelingen
Er kunnen tal van oorzaken zijn voor INRschommelingen.
Sommige zijn te verwachten,
sommige kunnen ook spontaan en onverwacht
optreden. Bekende factoren die de INR kunnen
beïnvloeden zijn:
3 Wisselwerking met andere geneesmiddelen
3 Onvoldoende therapietrouw
3 Diarree
3 Koorts
3 Braken
3 Andere aandoeningen, zoals leverziekten, te
snel of te traag werkende schildklier, kanker,
nieraandoeningen of uitdroging
3 Stress (het mechanisme hierachter is niet
geheel verklaard; trombosediensten zien in deze
situatie vaak een verhoogde INR)
3 Sterk wisselende lichaamsbeweging
3 Grote veranderingen van gewicht, sommige vermageringsdiëten
3 Verandering van leefomstandigheden (bijvoorbeeld
vakantie; er kan dan sprake zijn van
minder vochtinname, meer alcoholinname, een
veranderd voedingspatroon en ook kunnen
tabletten dan makkelijker worden vergeten)
3 Voeding (meer hierover leest u in onze
nieuwsbrief over Trombose en voeding,
zie www.trombosestichting.nl)
3 Gebruik van voedingssupplementen of
multivitaminepreparaten
3 Alcoholmisbruik
3 Erfelijk profiel (uit recent wetenschappelijk
onderzoek is bekend geworden dat er sprake
kan zijn van een 'erfelijk profiel' dat ervoor zorgt
dat de instelling met antistollingsmiddelen moeizamer
verloopt. Helaas is het op dit moment niet
mogelijk de behandeling af te stemmen op dit
4 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
erfelijk profiel - op de 'genen' -, alhoewel er wel
ontwikkelingen op dit gebied gaande zijn).
Indien bij u sprake is van één of meer van bovenstaande
omstandigheden, is het belangrijk om altijd
contact op te nemen met uw trombosedienst. Deze
kan dan met de dosering van de tabletten inspelen
op uw specifieke situatie en zoveel mogelijk
streven naar een INR-waarde binnen de marge die
voor u door de arts is vastgesteld. Schommelt de
INR-waarde in een periode meer dan anders, dan
zal de patiënt in die periode regelmatiger worden
gecontroleerd. Helaas blijkt het niet altijd mogelijk
om bij sterk schommelende INR-waarden een
goede verklaring te vinden.
Waarom stoppen?
Zodra de antistollingsbehandeling met cumarines
stopt, hoeft een patiënt ook niet meer zijn of haar
INR te (laten) meten. Dit hangt samen met het feit
dat de INR van deze patiënten – zeldzame ‘gevallen’
daargelaten – altijd weer terug zal gaan naar
een waarde van rond de 1. Deze waarde vindt men
zoals gezegd bij vrijwel alle mensen die geen antistollingsmiddelen
gebruiken, dus ook bij mensen
met een verhoogde kans op trombose. Alhoewel
het tegen het gevoel ingaat, heeft het daarom
geen zin om op frequente basis de INR-waarde van
mensen te bepalen die geen antistollingsmiddelen
gebruiken, ook niet als preventieve methode.
Goede communicatie van levensbelang
Het is belangrijk dat patiënten en hun trombosediensten
zo veel mogelijk de door de arts bepaalde
INR-streefwaarden nastreven. Een te hoge INR
geeft kans op bloedingen en een te lage INR kans
op trombose. Een goede communicatie tussen
patiënt en trombosedienst is daarom van levensbelang.
Daarom: mocht u vragen hebben over uw
INR-instelling of antistollingsbehandeling, neem
dan altijd contact op met uw trombosedienst. Als
kenniscentra op het gebied van antistollingsbehandeling
kunnen zij u hierover als geen ander
voorlichten en u bovendien voorzien van een advies
op maat.

Nieuw kantoor
Trombosestichting Nederland
Het landelijk bureau van de Trombosestichting
Nederland en de Federatie van Nederlandse
Trombosediensten (FNT) is op 28 februari 2011
verhuisd naar de Dobbeweg 1a te Voorschoten.
De gestage groei van het aantal relaties en
de vooral in het laatste jaar veranderende
werksituatie op de Krimkade liggen daaraan
ten grondslag. Mede door bemiddeling van
het College van Burgemeester en Wethouders
van de gemeente Voorschoten en de inspanningen
van de verhuurder van het pand aan de
Dobbeweg, is op luttele kilometers afstand in
een multifunctioneel bedrijfspand een prima
huisvesting gevonden.
Op 13 mei werd de nieuwe behuizing officieel
geopend door mevrouw I. Adema, wethouder
van de gemeente Voorschoten. Bestuur en
directie blikten in besloten kring terug op 37 jaar
Trombosestichting en 40 jaar FNT, maar keken
vooral ook vooruit.
Speciale dank voor de vele bijdragen
Verhuizen kan erg kostbaar zijn. De middelen
van de Trombosestichting en FNT zijn schaars en
worden zorgvuldig beheerd. Om die reden is veel
moeite getroost om via sponsoring de kosten
van de verhuizing tot een minimum te beperken.
Dit is goed gelukt. Onze speciale dank gaat uit
naar Bisley B.V. te Goirle (kantoormeubilair), JMT
floorcoverings te Dinteloord (vloer) en naar PK
Office te Den Haag (bureaustoelen en zonwering).
Ook konden we op steun en kortingen rekenen
van BMP-data partners te Katwijk (ICT), Iterator
te Rotterdam (ICT), Complex te Gouda (telefonie)
en vlaggenfabrikant Shipmate te Vlaardingen.
Ten slotte danken we Ton van Soest van
Makelaardij van Soest voor zijn rol in de contractonderhandeling
met de nieuwe verhuurder.
Nieuwe mijlpalen
De plannen van de Trombosestichting Nederland
voor de toekomst zijn ambitieus, maar haalbaar.
Het aantal begunstigers moet in de komende
jaren minimaal verdubbeld worden om de nieuwe
mijlpalen in het onderzoek naar de aard, behandeling
en het voorkomen van trombose te kunnen
bewerkstelligen. Uiteindelijk is het doel om
de levensbedreigende risico’s van trombose voor
iedereen tot een minimum te beperken en te
voorzien in een structuur voor vroegherkenning
en behandeling waarmee het directe en indirecte
sterftecijfer als gevolg van trombose betekenisvol
wordt teruggedrongen.
Trombose moeten we bloedserieus nemen
Het geven van voorlichting aan patiënten en het
financieel steunen van postacademisch onderwijs
op het gebied van trombose en alle andere
dagelijks aandacht vragende activiteiten van
de Trombosestichting en FNT kunnen nu vanuit
een nieuwe behuizing met opgebloeide passie,
gedrevenheid en elan worden gecontinueerd.
Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
5

Mevr. Stofkoper over haar ervaringen met de
behandeling van trombose in Nederland:
“De trombosezorg is
hier super geregeld!”
“Een beetje gek” vindt ze zichzelf, de
83-jarige mevrouw Joop Stofkoper uit Den
Haag. Maar wie haar levensverhaal aanhoort
weet wel beter: Stofkoper heeft veel voor
de maatschappij betekend en doet dat nog
steeds. Ondanks twee herseninfarcten en
boezemfibrilleren en “een grabbelton aan
andere kwaaltjes” zoals ze het zelf noemt.
De Trombosestichting sprak met haar over
trombosezorg, wisselende INR’s en de
manier waarop ze met haar situatie omgaat.
Om de hoek van de statige Laan van
Meerdervoort in Den Haag ligt het huis van
mevrouw Joop Stofkoper. Knus, vol met bloemen,
herinneringen aan dierbaren en beeldjes
van nijlpaarden en andere door haar zo geliefde
dieren. Hoewel ze al sinds haar 14e in Den
Haag woont, voelt ze zich nog steeds een echte
Rotterdamse. “Mijn vader was gezagvoerder
op een schip en toen de oorlog begon werd hij
Engelandvaarder. Vanwege de vele bombardementen
op Rotterdam –het was iedere avond
prijs– zijn mijn ouders met mij en mijn oudere
broer en zus naar Den Haag verhuisd. Daar was
het rustiger, maar naar later door het bombardement
van het Bezuidenhout bleek, niet veiliger.”
Psycholoog
In Den Haag volgde de uitbundige en rebelse
Stofkoper het gymnasium (“ik heb daar wat
gelachen hoor”) en vervolgens de opleiding
tot medisch analiste. Naast klassieke muziek
en dieren, was sport één van haar hobby’s.
Op haar 18e kwam ze als speler terecht in
het Nederlands handbalteam, waar ze tot haar
6 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
25e bleef opgesteld. Haar huwelijk met haar
grote liefde - een chirurg uit een Haags ziekenhuis
– eindigde tot verdriet van beide voortijds.
Haar tweede huwelijk met een huisarts in Den
Haag bracht haar twee kinderen; een zoon en
een dochter. Haar dochter, Marianne, overleed
vijftien jaar geleden door een auto-ongeluk in
Zambia op slechts 30-jarige leeftijd. “Daarmee
heb ik echt problemen gehad en het went ook
nooit. Sindsdien heb ik incidenteel contact met
een psycholoog. Gelukkig klikt dat enorm en heb
ik ook veel steun aan mijn schoonzoon, die als
huisarts toch ook alleen achterbleef met mijn
kleinzoon van toen vijf maanden.”
Het waren haar zoon en schoonzoon die direct
actie ondernamen toen ze merkten dat mevrouw
Stofkoper vijf jaar geleden warrig begon te praten.
“Mijn zoon belde op en vroeg al snel of ik
soms gezopen had. Ik sprak zo gek volgens hem,
maar zelfde hoorde ik eigenlijk niets vreemds. In
overleg met mijn schoonzoon is hij direct naar
me toe gereden om me naar het ziekenhuis te
brengen. Daar bleek na een aantal onderzoeken
dat ik een klein herseninfarct had gehad.”
Veilig gevoel bij trombosezorg
Na het ontslag uit het ziekenhuis kreeg mevrouw
Stofkoper een antistollingsbehandeling voorgeschreven,
waardoor zij een tijd lang door
de trombosedienst geprikt moest worden. Als
voormalig analiste wist ze precies dat het moeilijk
zou zijn om haar in de armvaten te prikken.
“Ik heb geen zichtbare en voelbare vaten en
daarom moeten ze bij mij bloed afnemen via een
vingerprik. Gelukkig had ik ‘mijn Marloes’ van

de trombosedienst, een schat van een meid die
altijd in mijn vinger prikte om mijn INR te kunnen
bepalen!”
Mevrouw Stofkoper is niet alleen zeer te spreken
over ‘haar’ trombosedienstmedewerkster, maar
ook over de trombosezorg in Nederland in het
algemeen. “Ik vind het hier prima geregeld. Als
er een duidelijke verandering is in mijn INR, hangen
ze direct aan de telefoon voor overleg met
mij. Ook werkt mijn trombosedienst voortreffelijk
samen met de apotheek. Wanneer ik een ander
medicijn krijg voorgeschreven dat een wisselwerking
heeft met mijn antistollingsmiddelen,
hebben ze dat vaak al direct onderling overlegd
voordat ik het heb kunnen aankondigen bij de
dienst. Ik heb erg veel respect voor deze zorg.
"Nadat ik mijn alarmknopje had
ingedrukt, werd ik snel omringd door
een aantal buren. Zij waarschuwden
direct een ambulance.”
Men werkt snel, correct, zuiver, precies en alert.
Ik voel me er echt veilig bij. De trombosedienst
is me wat dat betreft echt heilig.”
Tweede herseninfarct
In de herfst van 2010 zat mevrouw Stofkoper
rustig op de bank, toen ze zomaar op de grond
viel. “Ik begreep er niks van. Nadat ik mijn
alarmknopje had ingedrukt, werd ik snel omringd
door een aantal buren. Zij waarschuwden direct
een ambulance.” In het ziekenhuis bleek dat
mevrouw Stofkoper opnieuw een herseninfarct
had gehad. Oorzaak: boezemfibrilleren, een
hartritmestoornis waarbij gedeelten van het
hart niet meer goed samentrekken en stolsels
kunnen ontstaan die dan bijvoorbeeld een herseneninfarct
veroorzaken. Vanwege deze ver-
Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
7

hoogde kans op stolselvorming kwam mevrouw
Stofkoper weer bij de trombosedienst terecht,
nu voor een langdurige behandeling met antistollingsmiddelen.
“De trombosedienst besprak toen
met mij of ik misschien wilde zelfprikken. “Ja,
dáág”, zei ik, “dat doe ik niet. Ik heb mijn hele
leven al bloedgeprikt, onder andere voor een
onderzoek van de Leidse hoogleraar Loeliger
(de oprichter van de Trombosestichting, red.).
Ik vind het prima om ook eens door een ander
geprikt te worden. Daarom komt Marloes van
de trombosedienst, mijn prikvriendin, nu weer
bij me langs.”
INR-schommelingen
Soms schommelt de INR-waarde van mevrouw
Stofkoper behoorlijk. “Pas geleden had ik een
waarde van 9,5. Dat was veel te hoog en daarom
kwamen ze praktisch elke dag prikken. Door
goed het doseeradvies op te volgen kwam mijn
INR daarna weer onder controle. Ik heb geen
idee waar die schommelingen door worden veroorzaakt.
Spanning kan een oorzaak zijn. Toen
er wat privéproblemen waren, zakte mijn INR.
Sindsdien probeer ik wat ruimte in mijn hoofd te
houden, met als motto ‘probeer niet te vechten
tegen het kwaad, want dat moet het op den duur
afleggen tegen een zuiver geweten.”
Wat betreft die zuiverheid lijkt het wel goed te
zitten bij mevrouw Stofkoper. Naast haar (groot)
moederschap, werkzaamheden als medisch
analiste en geestelijk verzorgende bij het
Humanistisch Verbond, was ze ook nog langdurig
werkzaam als buddy bij het Aidsprojectbureau en
bij Slachtofferhulp. Over dat laatste: “Verdachten
krijgen automatisch een pro deo advocaat toegewezen,
terwijl slachtoffers het moeten doen met
een vrijwilliger. Dat is heel onrechtvaardig. Mede
daarom ben ik het Burgerlijk Wetboek maar eens
door gaan snuffelen en heb ik veel slachtoffers
kunnen helpen.”
Autorijden
Die juridische ervaring kwam onlangs nog goed
8 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
van pas toen ze voor een ‘vergrijp’ werd beboet.
“Al sinds mijn 18e rijd ik auto. Toen ik het
tweede herseninfarct kreeg, mocht ik een half
jaar geen autorijden. Direct daarna heb ik een
rijvaardigheidstest gedaan. Ik slaagde met een
9,5 en mocht gelukkig weer rijden. Dat gaat
prima, maar ik moet wel altijd in de buurt van
mijn bestemming parkeren. Door mijn hartfalen
kan ik maar een stukje lopen. Laatst wilde ik
bij het ziekenhuis parkeren, maar de meeste
invalidenplaatsen waren al bezet door niet-kaarthouders.
Ik moest toen mijn auto fout parkeren
en werd daarvoor beboet. Daar werd ik toch zo
pissig van! Ik blokkeerde geen verkeer, zelfs
de Gouden Koets zou er nog met acht paarden
doorheen hebben gekund! Ik heb de zaak toen
bij de kantonrechter laten voorkomen en na mijn
betoog ben ik vrijgesproken. Ze hadden nog
nooit zo’n grappige zitting gehad!”
Dieptefobie
Behalve dat ze onzeker loopt, heeft Stofkoper
door de infarcten ook last van wat ze zelf noemt
‘een dieptefobie’. Die angst speelde door haar
hoofd toen ze overwoog zich aan te melden voor
een reis met het zorgschip m.s. de Zonnebloem.
“Ja, die loopplanken… zou ik dat wel kunnen en
durven? Na informatie hierover te hebben ingewonnen
bij de Zonnebloem werd ik gerustgesteld.
Er is voldoende hulp aan boord, dus het zal wel
goed gaan. In oktober ga ik dus een paar dagen
varen. Zet Joop op boord en ze is gelukkig!”
Al met al krijgen de infarcten en alle andere
medische problemen mevrouw Stofkoper niet
klein. “Het grappige is dat mijn kleinzoon me
altijd zijn sportoma noemt. Nou, mooie sportoma
zeg ik dan, achter die rollator. Maar het is wel
waar: ik probeer zo positief mogelijk met mezelf
om te gaan, ook voor mijn omgeving. Ik heb
een turbulent leven achter de rug met veel ups
en downs, ik denk een goede moeder te zijn
geweest, en heb het nu, mede dankzij de trombosedienst,
ook helemaal niet zo slecht.”

Nieuw
Al enige jaren neemt de Trombosestichting deel aan
de Nationale Campagne Nalaten. Aan deze campagne
werken ruim 50 goede doelen samen om hun
begunstigers erop te wijzen dat het bij testament
schenken van geld of goederen aan hun favoriete
goede doelen nuttig en noodzakelijk is. En dat deze
vorm van schenken zelfs volledig vrijgesteld is van
belasting.
Om beter antwoord te kunnen geven op vragen
die over dit onderwerp leven bij de begunstigers
van de Trombosestichting wordt nu ook een
Testamentservice gestart.
Inkomsten uit nalatenschappen zijn voor het voortbestaan
van de Trombosestichting en het door hen
gesteunde wetenschappelijk onderzoek van levensbelang.
Deze inkomsten waarborgen de continuïteit
van het werk en de organisatie. Om beter antwoord
te kunnen geven op de vele vragen over het maken
van een testament en de uitvoering daarvan, biedt
estamentservicekaart
Testamentservice van
de Trombosestichting
onze testamentdeskundige
Dick van Dijl u, op
verzoek, gratis en vrijblijvende
adviezen over
de samenstelling van uw
testament en kan hij u
desgewenst hulp bieden
bij de uitvoering daarvan.
Dick van Dijl
Indien u geïnteresseerd bent in een oriënterend
gesprek met de heer Van Dijl, maak dan
gebruik van de Testamentservicekaart in deze
nieuwsbrief en vraag een gesprek aan. U kunt
ons natuurlijk ook bellen op 071 - 5617717,
vraag naar de Testamentservice. Dan wordt u
snel verder geholpen.
Omdat de Trombosestichting is vrijgesteld van erfbelasting,
komt elke cent uit nalatenschappen volledig
ten goede aan onderzoek naar het ontstaan, de aard,
behandeling en hopelijk ooit genezing van trombose.
Ja, ik wil een gratis adviesgesprek over mijn testament.
Laat Dick van Dijl contact met mij opnemen voor een
vrijblijvende afspraak bij mij thuis.
Voorletters Achternaam
Straat Huisnummer
Postcode Plaats
Telefoon
Mobiel*
E-mailadres*
*Niet verplicht.

Antistollingspas voldoet aan grote behoefte
De eerder dit jaar door de Trombosestichting
geïntroduceerde Antistollingspas blijkt te voldoen
aan een grote behoefte. Uit de vele aanvragen
en reacties blijkt dat mensen die antistollingsmiddelen
gebruiken, zoals acenocoumarol of
fenprocoumon, en die onder behandeling staan
van een trombosedienst zich met de pas een
stuk comfortabeler voelen. Voor hen blijken
de praktische en emotionele gevolgen van het
gebruik van antistollingsmiddelen reden voor
zorg met betrekking tot mogelijk plotseling optredende
gezondheidsproblemen of ongevallen. Het
dragen van de Antistollingspas biedt hen meer
rust, stelt medici, apothekers en hulpdiensten
in binnen- en buitenland op de hoogte van het
antistollingsmiddelengebruik van de kaarthouder
en stelt hen in staat contact op te nemen met de
trombosedienst van de kaarthouder voor aanvullende
informatie. Voor het behandelingsbeleid
kan dit voor de drager in voorkomende gevallen
van levensbelang zijn.
Gratis toezending
De Trombosestichting stelt de Antistollingspas
gratis ter beschikking. Bij verstrekking op aanvraag
van een tweede pas worden wel kosten
in rekening gebracht. U ontvangt daarvoor een
acceptgiro.
Hoe de pas te gebruiken?
De Trombosestichting adviseert de
Antistollingspas te gebruiken bij:
3 bezoek aan huisarts, specialist of tandarts
3 het ophalen van medicijnen bij apotheken in
binnen- en buitenland
3 de aankoop van medicijnen bij drogisterijen
3 bezoek aan paramedische beroepbeoefenaars
zoals pedicures, fysiotherapeuten en mondhygiënisten
3 bezoek aan de GGD i.v.m. vaccinaties
In alle gevallen dient te worden voorkomen dat
ongewenste situaties optreden in bijvoorbeeld
wisselwerking met andere medicijnen, bloedin-
Stuur deze ingevulde kaart in de bijgesloten
envelop zonder postzegel retour.
10 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011

gen bij kleine ingrepen en griepvaccinaties en
vaccinaties bij verre reizen.
Handig formaat
De Antistollingspas heeft het formaat van een
creditcard en past gemakkelijk in portefeuilles
en dergelijke. De gegevens zijn strikt persoonlijk
en voor internationaal verkeer vertaald in
het Engels. Voor behandelaars staan ook de
contactgegevens van uw trombosedienst op de
pas vermeld. Neem op vakantie ook altijd de
vakantiebrief van de trombosedienst mee (overleg
hierover met uw trombosedienst uiterlijk drie
weken vóór vertrek).
Antistollingspas
JA
stuur mij de Antistollingspas van
de Trombosestichting Nederland
■ Dhr ■ Mevr Voorletter(s) Tussenvoegsel(s)
Achternaam
Adres
Postcode Plaats
Voor wie de Antistollingspas nog niet heeft
aangevraagd: u kunt deze gratis bestellen
op de website van de Trombosestichting
Nederland: www.trombosestichting.nl.
Geboortedatum E-mail
Welke antistollingsmiddelen gebruikt u?
Anders, namelijk
(maximaal 12 karakters)
Wie kan in Nederland gebeld worden bij ongelukken?
(s.v.p. telefoonnummer invullen)
Bij welke trombosedienst staat u onder behandeling?
(s.v.p. vestigingsplaats invullen)
Wat is uw patiëntnummer bij de trombosedienst?
■ Acenocoumarol ■ Fenprocoumon
Vrije tekst
Ruimte voor aanvullende informatie, maximaal 40 karakters. Deze tekst wordt ook op de Antistollingspas afgedrukt.
Wilt u deze nieuwsbrief van de Trombosestichting Nederland automatisch ontvangen? ■ Ja ■ Nee

Van prikken tot doseerbrief:
Stichting Regionale
Trombosedienst Breda (SRTB)
In Nederland is de zorg voor mensen met
trombose perfect georganiseerd. Nergens
ter wereld verloopt het prikken, analyseren
en voorschrijven van het doseeradvies en de
verzending daarvan via de doseerbrief beter
georganiseerd als in dit land.
Marian de Jong-Mesch, clustermanager
patiëntenzorg van de Stichting Huisartsen
Laboratorium (SHL) te Etten-Leur:
“Trombosediensten hebben zich in de loop der
jaren gerealiseerd dat het veel efficiënter is
om prikdiensten, laboratoriumwerkzaamheden
en logistieke taken rondom de verzending van
de doseerbrief onder te brengen bij een daarin
gespecialiseerde dienst, in dit geval SHL.
Niet in de laatste plaats omdat de vergoeding,
vastgesteld door de Nederlandse Zorg Autoriteit,
niet erg hoog is. Op dit moment wordt per prik
een vergoeding van tussen de € 10,- en
Stuur deze ingevulde kaart in de bijgesloten
envelop zonder postzegel retour.
12 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011

Marian de Jong-Mesch, clustermanager
patiëntenzorg SHL: “In feite functioneren
SHL en SRTB als een in eenvoud sierlijk
en goed geoliede zorgmachine.”
€ 11,- betaald. Hiervoor dient te worden geprikt,
getransporteerd (buisjes naar laboratorium),
geanalyseerd, bepaald (INR-waarde) en een
doseeradvies te worden voorbereid (doseeradviseur),
om ten slotte te worden voorgelegd, en
geaccordeerd (doseerarts) en via een doseerbrief
aan de cliënt te worden verstrekt. Vervolgens
moet ook de bewaking van het proces en de
historische vastlegging ervan in het zogenaamde
TDAS (Trombose Dienst Applicatie Systeem) en
de inrichting en instandhouding van het webportal
van de trombosedienst hiervan worden
betaald.”
Twee stichtingen met één opdracht: een
optimale, klantvriendelijke zorgverlening
tegen een aanvaardbare prijs
De Stichting Regionale Trombosedienst Breda
(SRTB) en de Stichting Huisartsen Laboratorium
(SHL) zijn weliswaar zelfstandige stichtingen,
maar zijn via een Raad van Toezicht en Raad
van Bestuur nauw met elkaar verbonden. Op dit
moment wordt de eenkoppige Raad van Bestuur
zelfs vervuld door een en dezelfde persoon,
drs. Wim Rutten. In de Raad van Toezicht van
SRTB functioneren drie leden van de Raad van
Toezicht van SHL en twee afgevaardigden van
de ziekenhuizen waarvoor SRTB prikt. Dit zijn de
ziekenhuizen van Amphia in Breda en Oosterhout
met drie locaties en het Lievensberg Ziekenhuis
in Bergen op Zoom. Het Franciscus Ziekenhuis in
Roosendaal heeft een eigen trombosedienst die
niet onder SRTB valt.
Marian de Jong-Mesch: “Het lijkt op papier allemaal
erg ingewikkeld, maar in feite is het een in
eenvoud sierlijk en goed geoliede zorgmachine
waarbij de verantwoordelijkheden in het proces
strikt gescheiden en goed bewaakt worden.
SRTB ontvangt via SHL digitaal de gemeten
INR-waarden en de patiëntinformatie, die SRTB
inleest in het doseersysteem TDAS, waarna
doseeradviseurs voor de doseerarts een preadvies
opstellen. De doseerarts accordeert dit
daarna, waarna SHL zorgdraagt voor verzending
van de doseerbrief naar de cliënt.”
Een proces dat geheel digitaal verloopt. SRTB
heeft sinds eind 2010 een webportal, waar
Het werkgebied van SHL met ruim
250 prikposten en 1800 aanvragers.
cliënten ’s avonds na 20.00 uur hun doseerbrief
kunnen inzien, zij weten dan dezelfde dag van
prikken hun waarde en dosering. Hiernaast
ontvangt iedere cliënt de doseerbrief de volgende
dag per post. Het webportal wordt als zeer
waardevol ervaren bij bijvoorbeeld een staking
van TNT, vakanties en dergelijke.”
In een notendop: ’s morgens vanaf 7.00 uur
prikken - ’s avonds voor 18.00 uur de doseerbrief
versturen.
Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
13

Dit alles wordt in het werkgebied van SRTB uitgevoerd
door 15 FTE’s (volledige banen, red.),
verdeeld over 22 medewerkers: doseeradviseurs,
administratieve- en telefoonmedewerkers,
vier doseerartsen en een eindverantwoordelijk
medisch leider, in dit geval dr. C. van Guldener,
internist bij het Amphia Ziekenhuis in Breda.
Zowel met de doseerartsen, als met de medisch
leider zijn overeenkomsten van opdracht afgesloten.
Zij zijn niet in loondienst van SRTB.
Alle overige in het proces betrokken medewerkers
zoals medewerkers prikdienst, analisten en
transportmedewerkers zijn in dienst bij SHL. In
het werkgebied van SRTB opereren ongeveer
100 van de onder de SHL vallende 250 prikposten
en ruim 90 van de in totaal bij SHL werkzame
medewerkers prikdienst. Het werkgebied van
SHL is dus groter dan dat van SRTB, wat inhoudt
dat SHL incidenteel ook voor andere trombosediensten
prikt. Naast West- en Midden Brabant
werkt SHL ook in Hoeksche Waard, Land van
De SRTB ontvangt de INR-waarden digitaal,
laadt deze in het TDAS-systeem en bereidt
het advies van de doseerarts voor de
doseerbrief voor.
Heusden en Altena, Bommelerwaard, Noord- en
Zuid-Beveland, Schouwen Duiveland, Tholen,
Den Haag, Zwijndrecht en Gorinchem.
SRTB en zelfmanagement
SRTB bediende op 1 januari van dit jaar 12.461
patiënten in de reguliere dienst. Dagelijks voert
14 Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
Het werkgebied van SRTB
met circa 100 prikposten.
SHL in opdracht van SRTB een kleine 1000
analyses uit en worden evenzoveel doseerbrieven
door hen verstuurd.
Op dit moment maken ruim 800 cliënten gebruik
van de door SRTB geboden mogelijkheden van
online zelfmanagement. Deze groep cliënten
prikt en meet zelf. Er wordt gebruik gemaakt
van het zogenaamde CoaguChek ® XS apparaat.
Na kennismaking met het nog betrekkelijk jonge
systeem van zelfmanagement (waar medewerkers
in de prikdienst een eerste informatie over
geven) kunnen cliënten kiezen of ze van zelfmanagement
gebruik willen maken en daarvoor een
opleiding willen volgen. De door SRTB verzorgde
opleiding bestaat uit twee delen. Het eerste deel
behandelt het zelfprikken, de meetmethode,
de apparatuur en de aan de cursist verstrekte
E-learningmodule. Het tweede deel behandelt
de dosering aan de hand van de meting. Na
3 maanden, door SRTB nauwkeurig gevolgde
‘praktijkoefeningen’, ontvangt de cursist bij
gebleken geschiktheid een certificaat en wordt
hen de zelfmanagementdienst aangeboden.
Dit gebeurt via een digitaal logboek op PortaVita,
waartoe cliënten die van zelfmanagement
gebruikmaken via een inlogcode toegang hebben.
Hoewel de kosten van zelfmanagement op
dit moment hoger zijn dan de reguliere dienst,
wegen de voordelen voor de cliënten zo zwaar
mee dat de verzekeraars het complete pakket
van zelfmanagement vergoeden.

SOS Talisman
CADEAUTIP: SOS TALISMAN MET STERRENBEELD
OF AAN SLEUTELHANGER
In noodsituaties kan het voorkomen dat u zich
niet goed verstaanbaar kunt maken. Voor mensen
met gezondheidsproblemen, die bijvoorbeeld antistollingsmedicijnen
slikken, kan een dergelijke situatie
levensbedreigend zijn. Goede informatie kan levensreddend
zijn. De SOS Talisman bevat een internationaal
gecertificeerde identiteitsstrook, die hulpverleners, artsen
en specialisten voorziet van essentiële persoonlijke en
levensreddende informatie voor behandeling en het
raadplegen of waarschuwen van familie.
U kunt de SOS Talisman dragen bij sporten, fietsen,
motorrijden, zeilen, zwemmen, skiën en wandelen.
Kortom, een belangrijk kleinood tijdens uw vakantie.
Welke informatie kunt u kwijt op de
persoonlijke identiteitsstrook?
Nationaliteit, naam, voornaam, geboortedatum, telefoonnummer,
telefoonnummers van de te waarschuwen
familie, huisarts, ANWB-alarmcentrale, religie en natuurlijk
medische informatie zoals bloedgroep, medicijngebruik,
allergieën en specifieke diagnostische informatie.
Als uw leven op het spel staat! ®
Voor wie is de SOS
Talisman bestemd?
Eigenlijk zou iedereen een
SOS Talisman kunnen dragen.
De SOS Talisman is echter
onmisbaar voor mensen met
specifieke aandoeningen en specifiek medicijn gebruik.
De SOS Talisman is internationaal bekend. Ook is de
Talisman heel handig voor uw kinderen. Het geeft u
en uw kind rust als u weet dat uw kinderen belangrijke
telefoonnummers en adresgegevens bij zich dragen.
De SOS Talisman is verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen
(zie onderstaande bestelbon). Nieuw is de
SOS Talisman met op de achterkant een sterrenbeeld.
Deze SOS Talisman is leverbaar als hanger in de uitvoering
RVS en verguld of als RVS sleutelhanger en kan
met elk gewenst sterrenbeeld worden geleverd. U kunt
deze uitvoering bestellen door het vakje ‘sterrenbeeld’ aan
te kruisen en hierachter het door u gewenste sterrenbeeld
te vermelden. Als u dit vakje niet aankruist wordt op de
hangers in de uitvoeringen RVS en verguld standaard
het logo van de Trombosestichting Nederland
gegraveerd.
Ja, ik koop de SOS Talisman en steun Trombosestichting Nederland.
SOS Talisman Prijs Aantal Bedrag
Hanger met halsketting (RVS en verguld 55 cm, titanium 65 cm)
Uitvoering n RVSÖ € 19,95
n VerguldÖ € 24,95
n Titanium (100% allergievrij)
Uitvoering voor horlogeband
€ 54,00
Breedte n 12 mm n 18 mm
Uitvoering n RVS € 19,95
n Verguld
Uitvoering als polsketting (RVS)
€ 24,95
Uitvoering n Smal (damesmodel) € 21,95
n Breed (herenmodel)
Nieuw: SOS aan sleutelhanger
€ 22,95
Uitvoering RVSÖ € 19,95
Totaal
Ö n Sterrenbeeld:
Ö n Esculaap Alle prijzen zijn inclusief administratie- en verzendkosten.
n Ik geef SOS Talisman Holland toestemming om éénmalig het totale
bedrag van mijn bestelling van mijn rekening af te schrijven onder
vermelding van ‘Actie Trombosestichting Nederland’.
• De SOS Talisman ontvangt u binnen twee weken na afschrijving.
• Bestellen is alleen mogelijk als u toestemming geeft voor een éénmalige
afschrijving. Hierdoor worden hoge administratiekosten vermeden hetgeen het
wetenschappelijk onderzoek van Trombosestichting Nederland ten goede komt.
• Indien de aankoop niet aan uw verwachtingen voldoet kunt u het binnen 8 dagen na
ontvangst retourneren en krijgt u het totale bedrag terug.
Rekeningnummer
Naam
Adres
Postcode
Plaats
Telefoon
E-mail
Datum
Handtekening
SOS Talisman en Trombosestichting Nederland. Met iedere bestelling
steunt u Trombosestichting Nederland met € 5,00. Dit bedrag komt ten
goede aan het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van trombose. Nieuwsbrief Trombosestichting Nederland | Editie juni 2011
15

Puzzel
Horizontaal
1 eiergerecht 10 schurk 14 persoonlijk voornaamwoord
16 onder andere 18 metaalsoort 22 meetkundig getal 24
soort deken 35 bijwoord 37 rivier 43 slede 45 speelgoed
48 insekt 51 vogel 54 omroep 57 communicatiesignalen 68
jongensnaam 71 boomsoort 74 golfterm 78 zij (frans) 83
gewelf 89 parelduikster 93 boerenbezit 96 gebruik 101 droog
104 zwemvogel 111 melkklieren 116 kwaal 121 iemand die
onkruid wegneemt 127 steeds 134 bijwoord 137 kwast 143
witte vogel 151 eerstvolgend
Verticaal
1 vogel 2 tweede oproep tot de salat 4 ketjap 5 meester 7
indeling 8 werkdier 9 bergplaats 11 voorzetsel 12 legproduct
(mv) 21 rust (latijn) 26 blad van een boom 45 werkplaats 49
Europese hoofdstad 50 stopmechanisme 51 direct 53 honende
opmerking 69 boomsoort 77 levendig 83 struik 87 schatje
92 kaassoort 93 onbepaalde afstand 102 senior 107 ingesloten
land 110 munteenheid 113 vlak erachter 117 kleuter 119
voegwoord 121 bron 128 boomsoort 138 onder andere
Bij een goede oplossing vormen de letters 8, 85, 70,
138, 120, 2, 81 een woord. Mail de juiste oplossing
vóór 1 september 2011 samen met uw naam en adresgegevens
naar tsn@fnt.nl. Of stuur uw oplossing naar
Ja, ik koop de
SOS
Talisman
en steun de
Trombosestichting
Nederland.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
37 38 39 40 41 42 43 44
45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67
68 69 70 71 72 73 74 75 76 77
78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88
89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99
100 101 102 103 104 105 106 107 108 109
110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120
121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133
134 135 136 137 138 139 140 141 142
143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155
Trombosestichting Nederland, Postbus 100,
2250 AC Voorschoten. Onder de goede inzenders
worden 10 exclusieve USB-sticks van
de Trombosestichting Nederland verloot.
Postzegel
niet
nodig.
Trombosestichting Nederland
SOS Talismanactie
ANTWOORDNUMMER 10099
2250 VB VOORSCHOTEN
2250VB10099