Wijkbrief december 2012 - Grote Kerk Dordrecht

In deze wijkbrief
Kom tot ons…
Kerstvieringen
Belijdeniskring
Uit de wijkkerkenraad
De Grote Kerk in December
Een hemels gerecht
Rooster van kerkdiensten
En overige berichten
GROTE KERK
GEMEENTE DORDRECHT
16 e Jaargang nummer 4
December 2012

Inhoudsopgave
Kom tot ons… 3
Adventsproject 4
Kerstnachtdienst 5
Kerstmorgen 5
Oudejaarsavond en Epifanie 6
Kerstkaarten 6
Een gift voor de wijkkas 7
Belijdeniskring 7
Vespervieringen 8
Verslag gemeenteberaad 8
Kerstnachtdienst 2012 12
Diaconale hulp 13
Dordtse Poorten 14
Diaconie in beweging 15
Collectebonnen 16
Engelse bijbels gezocht 18
Uitnodiging kerstviering 19
Uitnodiging Ontmoetingsmiddag 20
Werkgroep PR 21
Coördinatiecommissie 22
Bijbels voor Haïti 23
Een hemels gerecht 24
De Rumfordse Soepuitdeeling 26
Stichting AmumA 27
ICCO coöperatie van start 29
Rooster van kerkdiensten 30
Van de redactie 32
Wetenswaard 33
De Wijkbrief is de nieuwsbrief van en voor de Grote Kerk Gemeente (wijk 1).
Met bijdragen die ten doel hebben informatie te geven en de onderlinge band
en betrokkenheid tussen de gemeenteleden te versterken. Bijdragen van de
predikant, de kerkenraad, gemeenteleden en hen die zich bij de gemeente
betrokken voelen.
De Wijkbrief is opgezet in 1997, en verschijnt viermaal per jaar: in maart, juni,
september en december.
- 2 -

Van de wijkpredikant
Kom tot ons…
Kom tot ons, de wereld wacht,
Heiland, kom in onze nacht.
Licht dat in de nacht begint,
kind van God, Maria's kind.
Kind dat uit uw kamer klein,
als des hemels zonneschijn
op de aarde wordt gesteld,
gaat uw weg zoals een held.
Uw kribbe blinkt in de nacht
met een ongekende pracht.
Het geloof leeft in dat licht
waarvoor al het duister zwicht.
- 3 -
gezang 122 : 1, 2, 4
In de kerkmuziek is de melodie van dit lied door de eeuwen heen overbekend
en ijzersterk gebleken. ‘Nun komm, der Heiden Heiland’, - we zullen het in de
weken die voor ons liggen weer horen. Alleen Bach al heeft er verschillende
orgelkoralen voor geschreven en drie cantates over gecomponeerd. Maar
ook Buxtehude, Reger, Distler en vele anderen maakten bewerkingen. Op de
derde zondag van advent zal een kindercantorij dit lied met z’n onsterfelijke
melodie weer op een heel andere, eigen manier in de Grote Kerk laten
klinken.
Het komt bij Luther vandaan. Of beter, deze reformator heeft een nieuw
gezang gemaakt naar aanleiding van een oude gregoriaanse hymne van de
hand van kerkvader Ambrosius. Gedurende de duistere middeleeuwen zijn
meer dan duizend jaar enkele strofen daaruit heel erg in zwang gebleven en
het lied van Luther werd daarna minstens zo populair. Omdat de melodie erg
aansprekend is, én omdat de puntige tekst je evenzeer vanbinnen kan raken.
Het gezang zet in als een gebed. En het wordt in eenvoudige bewoordingen
al snel een belijdenis. Van Gods komst naar onze wereld met al z’n donker,
in het kind van Maria, het kind in de kribbe. Geen komst met geweldige
legioenen die wel eens even orde op zaken zullen stellen, - zo zouden wíj het
wellicht doen, - zo zouden wij het wíllen, - al weten we dan niet wat we

wensen. Maar Híj komt in de kwetsbare breekbaarheid van een kind, als een
lichtstraaltje in het donker, en het donker heeft Hem niet op kunnen slokken.
Dat laatste gebeurt ons soms wel. Dat het donker over ons heen rolt. Dat er
van alles in je eigen bestaan of om in de wereld om je heen gebeurt
waardoor het licht en het lichte leven bijna helemaal verdwijnen. Waardoor je
wegzakt in een donker gevoel, of echt helemaal in het duister. Kerst is geen
feest dat dit ‘even’ oplost. Het kan je wel weer nieuw geloof geven. En
nieuwe hoop. En nieuwe moed. Omdat Iemand tot in dat donker naast je
komt. “Kom tot ons”, bidden wij. Dat Zijn licht u mag troosten en bemoedigen.
Adventsproject
- 4 -
M.d.D.
Op de vier Adventszondagen - de eerste valt dit jaar op 2
december - gaan we met de kinderen in de kerk aan de
slag met een ‘profetenkwartet’. In de nevendienst kan er
mogelijk echt een kwartetspel gespeeld worden, verder
betekent het simpelweg dat er vier profeten aan bod
komen die allemaal iets vertellen over de komst van de
Messias. Het zijn niet van die heel bekende namen:
Zacharia, Maleachi, Sefanja en Micha.
Op een adventslantaarn in de kerk zijn ze te zien, en we
komen de attributen bij hun boodschap tegen: een kroon,
een bezem, slingers en kinderschoentjes.
Iedere zondag steken we een kaars extra aan zodat het
licht steeds sterker wordt. We zien dat het feest van
Hem die ‘het Licht der wereld’ heet almaar dichterbij
komt. Eén van de kleinste kinderen steekt de lichtjes
aan, één van de groteren zegt er iets bij.
En er wordt gezongen. Een
projectlied dat op dezelfde melodie
iedere zondag nieuwe coupletten
laat klinken, - dat principe kennen
we wel.
Maar net als al weer een paar jaar geleden oefent
Catrien Posthumus Meyjes met de kinderen tijdens de
kindernevendienst ook andere liederen. Die in de dienst
van de derde advent, zondag 16 december, voluit tot
klinken mogen komen. Want dan zingen de kinderen als
een echte kindercantorij een kyrië en verschillende

Kerstnachtdienst
andere onderdelen van de dienst. We verheugen ons
daarop!
Uiteindelijk gaat het naar de viering van het Kerstfeest
toe. Dan zal er met alle kinderen aan het begin van de
dienst een lichtjesoptocht gehouden worden. Daarna
hebben ze hun eigen viering in de wijkzaal.
Tot slot een oproep aan alle ouders van jonge kinderen:
om het kindercantorij-project goed te laten verlopen én
samen naar het kerstfeest toe te leven, is het belangrijk
dat jullie kinderen juist in deze periode zoveel mogelijk
elke zondag aanwezig zijn. We rekenen op jullie!
“Vroeger zaten de kerken tenminste vol”, zeggen mensen wel eens. De
eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit ook vroeger niet altijd het geval was.
Maar jazeker: er zijn perioden geweest dat er meer mensen ter kerke gingen
dan nu. “Vroeger kon je in de kerstnacht nauwelijks een plekje vinden”,
vertellen mensen nu. Dat was in de tijd toen er in protestants Dordt één
kerstnachtdienst gehouden werd - in de Grote Kerk. Intussen zijn er heel wat
meer! Maar nog altijd komen er in die nacht der nachten tegen de anderhalf
duizend mensen naar de Grote Kerk. Ondanks de kou, en ondanks het feit
dat je er nog steeds al vroeg moet zijn om een aardig plekje te bemachtigen.
Want “het heeft wel iets”, zegt men, “om met zovelen in het donker samen te
komen.”
Ook dit jaar bent u weer van harte welkom. We beginnen om 23.30 uur, zodat
rond de klok van middernacht het kerstevangelie uit Lucas 2 klinkt. Vanaf
22.00 uur is de kerk open, en nog altijd geldt: wees op tijd, hoe later u komt,
hoe kouder u zit, wellicht op de stenen vloer van het hoogkoor. In de banken
van het schip kun je tegen elkaar aan misschien meer warmte vinden…
Op bladzijde 13 in deze Wijkbrief kunt u lezen over de speciale collecte die
dit jaar in de kerstnachtdienst gehouden wordt. Neemt u tevoren graag
kennis van deze diaconale actie, want het is méér dan alleen een collecte in
de dienst!
Kerstmorgen
We beginnen de kerstochtend met het groot gelui van de zes Dordtse Domklokken.
Wie mee wil helpen is van harte welkom: meld je uiterlijk kwart vóór
- 5 -

tien aan de voet van de toren, en je kunt onder leiding van stadsbeiaardier
Boudewijn Zwart mee naar boven en aan de touwen!
De dienst begint om 10.30 uur. Onze cantorij ‘Sura Cantat’ onder leiding van
Catrien Posthumus Meyjes werkt dit jaar aan de kerstmorgendienst mee. Cor
Ardesch begeleidt de gemeentezang met psalmen en kerstliederen. De eigen
wijkpredikant, ds Den Dekker, preekt over het evangelie van dit hoogfeest.
Voor de kinderen is er na het feestelijk-lichte begin van de dienst een eigen
kerstviering in de wijkzaal. Daar kunnen de ouders hen na afloop van de
dienst weer ophalen.
Oudejaarsavond en epifanie
Maandag 31 december zijn er om 19.30 uur oudejaarsvespers met Psalm 90
en een korte overweging in de Grote Kerk. Daarmee wordt het jaar 2012 in
de kerk afgesloten. Het is geen kerkelijke hoogtijdag maar het is niet
verkeerd om even stil te staan, terug te kijken en met verwachting en hoop
het nieuwe jaar tegemoet te zien. We zingen vast en zeker ook het prachtige
lied van Dietrich Bonhoeffer: Door goede machten trouw en stil omgeven -.
6 januari is wél een kerkelijk feest. De vroegste kerk vierde op deze datum de
epifanie, oftewel ‘de verschijning’ van Christus. In de oosters-orthodoxe kerk
is dit nog altijd een groter feest dan 25 december. Nu het op zondag valt,
staan wij er ook extra bij stil. Na de dienst is er koffie in het Mariakoor, of voor
wie het daar te koud vindt in de wijkzaal, met alle gelegenheid elkaar het
goede te wensen voor het jaar 2013 dat dan begonnen is.
Kerstkaarten voor ‘Kinderen in de knel’
Het is inmiddels een bekende actie en bijna
vaste traditie: Gideon den Dekker recyclet
met zijn moeder oude kerstkaarten en
maakt er nieuwe van. Die worden verkocht
en ieder jaar brengt dit meer dan € 1000 op
voor het goede doel: ‘Kinderen in de knel’.
Wie deze naam niet kent, - het is een
interkerkelijke en internationaal gerichte
organisatie die zich het lot aantrekt van
kinderen voor wie er zonder hulp niet
zoveel toekomst lijkt te zijn. De actie is al
weer maanden aan de gang, maar wilt u dit
- 6 -

jaar nog kaarten kopen, dan kan dat. Ze kosten € 0,50 per stuk, inclusief
envelop. U kunt bestellingen doen op telefoonnummer (078) 614 50 64, of bij
Gideon zelf wanneer u hem bijvoorbeeld in de kerk treft. Hij heeft meestal wel
een schriftje of blaadje bij zich om het aantal kaarten en uw naam en
adresgegevens te noteren. En heeft u oude kaarten, dan zijn die altijd
welkom voor recycling met het oog op een volgend jaar!
Een gift voor de wijkkas
Het is december en dan doen we ons jaarlijkse beroep op u voor de wijkkas.
Die moet het met de vele ‘dagelijkse uitgaven’ voor het wijkwerk vrijwel
uitsluitend hebben van giften van gemeenteleden. De jaarbegroting bedraagt
ongeveer € 20.000. Het is crisis in de economie. Onze wijkgemeente klaagt
vooralsnog niet, want de inkomsten van Kerkbalans (bedoeld voor de grote
uitgaven van salarissen, kerkgebouw enzovoort) zijn goed op peil gebleven.
De wijkkas merkt wél dat het crisis is: er komen eenvoudigweg minder giften
binnen. December is ook voor de kerk een dure maand, daarom vragen we u
de wijkkas te willen steunen met een eindejaarsbijdrage: giro 657305, t.n.v.
Wijkraad 1 der Hervormde Gemeente te Dordrecht. Bij voorbaat zeer
bedankt!
Belijdeniskring
Vanaf begin januari tot Pinksteren gaat er weer een belijdeniskring draaien.
De bedoeling is eens per veertien dagen een avond bij elkaar te komen. Je
hoeft van tevoren niet zeker te weten òf je ook belijdenis zult doen. Eigenlijk
is de kring zo breed mogelijk bedoeld:
- voor hen die er over denken om aan het eind belijdenis te doen;
- voor wie dat nog helemaal niet zeker weten maar zich wel in vragen van
geloof en leven willen verdiepen;
- voor wie het als een soort algemene cursus ‘geloof en kerk’ beschouwen,
omdat ze daar nu wel eens wat meer van willen weten.
De eerste bijeenkomst is gepland op dinsdag 8 januari, om 20.00 uur, in de
pastorie, Singel 201. We zitten voor het vervolg niet per se aan de dinsdag
vast, verdere data worden de eerste keer in overleg met de aanwezigen
geprikt. De eerste aanmeldingen zijn binnen, we hopen dat zich ook dit jaar
weer een aardig groepje verzamelt. Wie meer wil weten, of zich aan wil
melden kan dat doen per telefoon (078) 614 50 64, of per e-mail
mddekker@upcmail.nl.
- 7 -

Vespervieringen
In de koude wintermaanden staan de vespers even op een laag pitje. Maar
vanaf begin februari starten we weer met een nieuwe reeks vieringen. Dezer
dagen wordt opnieuw een brochure samengesteld met een totaaloverzicht en
u zult zien dat ook 2013 een gevarieerd programma biedt. We starten met
een bijzondere dienst rond nieuwe liederen van Sytze de Vries die
gepresenteerd zijn in het bundeltje ‘het liefste lied van overzee’. Het vocaal
gezelschap ‘Canticum Groninghae’ onder leiding van Daniel Rouwkema zal
daaruit voor en met ons zingen. Een aantal van deze liederen komen
vervolgens terug in de vieringen van de veertiogdagentijd.
Ook in die periode van veertigdagen zijn er drie vespervieringen.
Respectievelijk met orgelmuziek, met muziek voor deze periode door de
‘Thuredrecht Cantorij’, en twee weken voor Pasen passievespers met ‘En
Chantant’ uit Brielle. De moeite waard om de data daarvan in de gaten te
houden!
Uit de wijkkerkenraad
Verslag gemeenteberaad
Op zondag 11 november vond
na de dienst een gemeenteberaad
plaats over drie onderwerpen: de
zegening van andersoortige relaties, de oogstdankdienst en de
catechisatie. We doen u hier graag verslag van, voorafgegaan door de
afgelopen weken hierover verspreide informatie.
Grote Kerk Gemeente Dordrecht aanhangsel bij de plaatselijke regeling
betreffende het huwelijk en de zegening van andere levensverbintenissen
huwelijksdiensten
Voor de inzegening van een huwelijk worden in de kerkorde van de
Protestantse Kerk in Nederland bepalingen aangereikt in Ordinantie 5-3,
onder de punten 1 t/m 8. De kerkenraad van de Grote Kerk Gemeente voegt
daaraan toe:
a. Aan elke huwelijksdienst gaan gesprekken vooraf van de predikant met het
bruidspaar; tijdens deze voorbereiding vindt op pastorale wijze voeling plaats
naar de betrokkenheid van het bruidspaar bij geloof en kerk.
- 8 -

. Indien beide partners niet bij de Grote Kerk Gemeente betrokken zijn,
wordt hun nadrukkelijk de uitnodiging gedaan kennis te nemen van het leven
van deze gemeente, één of meer diensten bij te wonen en op de mogelijkheid
gewezen lid van onze gemeente te worden.
zegening van andere levensverbintenissen
De kerkorde geeft aan kerkenraden de mogelijkheid voor de zegening van
‘andere levensverbintenissen van twee personen als een verbond van liefde
en trouw’ (Ord. 5-4).
De kerkenraad van de Grote Kerk Gemeente heeft, na beraad met de
gemeente, besloten dat ‘de zegening van andere levensverbintenissen’ onder
zijn verantwoordelijkheid mogelijk is, met inachtneming van:
c. Onder ‘een andere levensverbintenis’ wordt door de kerkenraad verstaan:
- het voor de burgerlijke stand gesloten huwelijk van een man met een man
- het voor de burgerlijke stand gesloten huwelijk van een vrouw met een
vrouw
- een geregistreerd partnerschap tussen twee partners van verschillende of
gelijke sekse
- een samenlevingscontract tussen twee partners van verschillende of gelijke
sekse
d. De kerkenraad van de Grote Kerk Gemeente verklaart op ‘de zegening van
een andere levensverbintenis’ dezelfde bepalingen van overeenkomstige
toepassing als welke gelden voor ‘een huwelijk tussen man en vrouw’ zoals
beschreven in Ord. 5-3, lid 1 t/m 7, als ook de in dit aanhangsel toegevoegde
bepalingen a. en b. zoals hierboven onder ‘huwelijksdiensten’ beschreven.
e. Ambtsdragers zijn in geweten vrij, wel of niet mee te werken aan een
dienst waarin de zegening van ‘een andere levensverbintenis’ wordt gevierd.
Een keuze hierin wordt altijd gerespecteerd, maar de kerkenraad garandeert
dat er te allen tijde ambtsdragers uit zijn midden beschikbaar zullen zijn voor
een dergelijke viering.
Ord. 5-3 Het huwelijk
1. De inzegening van een huwelijk van man en vrouw als een verbond van
liefde en trouw voor Gods aangezicht geschiedt in een kerkdienst.
2. Het verzoek om inzegening van een huwelijk wordt ten minste zes weken
van tevoren ingediend bij de kerkenraad.
3. Wanneer zij die het verzoek hebben ingediend (of één van hen) zijn
ingeschreven in het register van een andere gemeente, wordt het verzoek ten
- 9 -

minste tien weken van tevoren ingediend bij de kerkenraad, die onverwijld de
andere kerkenraad of kerkenraden op de hoogte stelt van het verzoek. Indien
een andere kerkenraad binnen twee weken nadat hij op de hoogte is gesteld
bezwaar maakt, beoordeelt de eerstgenoemde kerkenraad of het bezwaar
voor de inzegening een beletsel vormt. Hij geeft de kerkenraad die het
bezwaar indiende uiterlijk vier weken voor de inzegening bericht over zijn
besluit.
4. De trouwdienst wordt ten minste twee weken van tevoren aan de
gemeente bekend gemaakt met vermelding van de namen van hen van wie
het huwelijk zal worden ingezegend.
5. De inzegening geschiedt door een predikant van de gemeente, of door een
andere in overleg met het bruidspaar door de kerkenraad uit te nodigen
predikant, met gebruikmaking van een van de orden uit het dienstboek van
de kerk.
6. De kerkenraad schenkt namens de gemeente in de trouwdienst een
huisbijbel.
7. De kerkenraad kan een trouwboek bijhouden, waarin hij de namen van hen
van wie het huwelijk is ingezegend inschrijft.
8. Alleen een naar burgerlijke wet tot stand gekomen huwelijk kan worden
ingezegend.
Ord. 5-4 Andere levensverbintenissen
1. De kerkenraad kan - na beraad in de gemeente - besluiten dat ook andere
levensverbintenissen van twee personen als een verbond van liefde en trouw
voor Gods aangezicht kunnen worden gezegend.
Ord. 4-8-7
De kerkenraad neemt geen besluiten tot het wijzigen van de gang van zaken
in de gemeente ten aanzien van (onder andere):
- het zegenen van andere levensverbintenissen dan een huwelijk van man en
vrouw; zonder de leden van de gemeente daarin gekend en daarover
gehoord te hebben.
Het kennen en horen dient in elk geval plaats te vinden in de vorm van een
beraad in de gemeente indien het beraad in de desbetreffende ordinantie is
voorgeschreven
Verslag gemeenteberaad
Zegening andersoortige relaties.
De kerkenraad stelt voor om de voorwaarden voor de zegening van
andersoortige relaties te veranderen. Het voorstel hiertoe is de voorafgaande
weken na de diensten uitgedeeld ter informatie. In het voorstel zijn de
- 10 -

egelingen voor het huwelijk tussen man en vrouw en voor andersoortige
relaties grotendeels op gelijke leest geschoeid. Ds. Den Dekker licht dit toe.
In 2004, toen er veel ophef was over met name homohuwelijken in de kerk,
zijn voorwaarden opgesteld die tegelijk ruimte gaven om andersoortige
relaties te zegenen en de zorgvuldigheid die bij een zegening hoort
waarborgden. Inmiddels is de hype over en is praktijkervaring opgedaan in
onze gemeente. Naar aanleiding daarvan is het voorstel vorm gegeven.
In het gesprek met de gemeente wordt waardering voor het voorstel
uitgesproken. Kritische opmerkingen richten zich met name op het vervallen
van de voorwaarde om uit eigen gemeente te komen voor zegening van een
andersoortige relatie. De vrees wordt geuit dat dit té vrijblijvend is. In het
voorstel wordt de verantwoordelijkheid voor de beoordeling van de redenen
waarom stellen een (in)zegening vragen bij de predikant gelegd. Als hij, na
een aantal gesprekken, de indruk heeft dat de (in)zegening om oneigenlijke
redenen wordt aangevraagd, kan de (in)zegening worden geweigerd. Dit
geldt hiermee ook voor huwelijken tussen een man en een vrouw. Op deze
wijze wordt het belang van de relatie met de gemeente ook in het voorstel
onderstreept.
Het in stand houden van de mogelijkheid om als ambtsdrager om principiële
redenen niet in functie te bij een zegening, de zogenoemde
weigerambtsdrager’ riep gemengde reacties op. Sommigen betreuren dat dit
nodig is, of vinden het niet passend bij de wijkgemeente als een ambtsdrager
weigert. Anderzijds is men er breed van overtuigd dat, in de verscheidenheid
die onze wijk kenmerkt, ruimte moet zijn voor alle partijen.
Oogstdankdienst
Diaken de heer Van Delden vertelt
dat de diaconie en de contactdienst
signalen krijgen dat de manier
waarop aan de oogstdankdienst
invulling wordt gegeven herover
wogen zou kunnen worden. Het
gesprek gaat over zowel de
doelgroep als over de invulling.
Binnen de huidige doelgroep is er
uiteenlopende waardering voor de
fruitbakjes. Degenen die het waarderen, moeten zeker bedacht blijven
worden rond de oogstdankdienst. Ingebrachte ideeën om de oogstdankdienst
te verrijken zijn onder andere: ook inzamelen voor de voedselbank of
kerstpakketten, meer langer houdbare spullen in de fruitbakjes of in plaats
daarvan een plantje, een project organiseren tussen biddag en dankdag, ook
buiten de eigen gemeente fruitbakjes brengen.
- 11 -

Catechisatie
Als laatste onderwerp brengt jeugdouderling de heer Robbemond de
catechisatie ter sprake. De opkomst is dit jaar in sommige groepen bijzonder
laag. Daarnaast is het verontrustend dat op brieven naar de ouders zeer
weinig respons komt. In de reacties tijdens het gemeenteberaad blijkt eens te
meer dat het gebrek aan tijd en de afstand naar de kerk belangrijke redenen
zijn om de catechisaties niet te bezoeken. De suggestie wordt gedaan om in
samenspraak met de jeugd geschikte tijdstippen te zoeken, en het eventueel
op te knippen in blokken van een viertal avonden. De (jeugd)ouderlingen
wordt geadviseerd persoonlijk contact te zoeken met degenen die niet
reageren op de brieven, zowel met de ouders als met de jeugd. Een ouder
wijst er op dat de ouders de verantwoordelijkheid hebben hun kinderen waar
mogelijk naar de catechisatie te laten gaan. Positief is dat de inhoud en de
vorm van de catechisaties worden gewaardeerd, ook door de jeugd.
Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben over bovenstaande
onderwerpen, aarzel dan niet en spreek iemand van de kerkenraad, diaconie
of één van de jeugdouderlingen hierover aan.
Van de diaconie
Kerstnachtdienst 2012
Collecte
De wijkkerkenraad heeft besloten de opbrengst van de collecte in de
(doorgaans druk bezochte) Kerstnachtdienst, te willen bestemmen voor een
diaconaal doel. De diaconie heeft vervolgens nagedacht over een doel.
Uitgangspunten hierbij zijn geweest:
- de noodzaak van financiële hulp;
- brede herkenbaarheid van het doel, ook voor wie de kerk normaliter niet
bezoeken;
- nabijheid: een doel dichtbij in onze samenleving geniet de voorkeur.
- 12 -

De diaconie kiest ervoor voor de
voedselbank te collecteren. Op dit
moment wordt de Voedselbank in
Dordrecht nog bijna volledig gefaciliteerd
vanuit de Voedselbank in Rotterdam. Zo
komen de voedselpakketten voor Dordrecht kant-en-klaar uit Rotterdam.
Doordat de vraag naar voedselpakketten steeds groter wordt en het aanbod
van voedsel steeds kleiner heeft de Voedselbank in Rotterdam verzocht of
Dordrecht haar eigen, zelfstandige Voedselbank wil gaan oprichten.
Het bestuur van de Voedselbank in Dordrecht is hier inmiddels volop mee
bezig. Zij wordt hierin bijgestaan door Stichting ‘De Hoop’ en Drechtwerk.
Een zelfstandige voedselbank in Dordrecht vergt de nodige investeringen,
zoals een rollerbank, stapelwagens, pompwagen, kratten, een transportbus
met koelsysteem, enzovoort. Met het bestemmen van de collecte in de
Kerstnachtdienst voor de Voedselbank Dordrecht ondersteunt de diaconie de
oprichting van een (helaas) noodzakelijke voedselbank in onze eigen stad.
Aanvullende actie
Als diaconie willen we de inwoners van Dordrecht betrekken bij de
Voedselbank en het teruglopende voedselaanbod door een aanvullende
actie. We vragen, in samenwerking met de werkgroep PR en via diverse
vormen van publiciteit, vooraf bezoekers van de Kerstnachtdienst om
houdbaar voedsel (bijvoorbeeld eten in blik of potje) mee te nemen voor de
Voedselbank in Dordrecht. De diaconie zal in samenwerking met vrijwilligers
zorgen voor de logistieke invulling van deze actie.
De diaconie wil de collecte én de actie van harte bij u aanbevelen. Alle
inwoners van Dordrecht die helaas gebruik moeten maken van de
Voedselbank zullen u hiervoor erg dankbaar zijn.
Diaconale hulp
De diaconie laat zich inspireren en wil inspireren tot diaconaat: helpen wie
geen helper heeft. In de vorige Wijkbrief informeerden we u over ons
beleidsplan: het uiteenlopende werk dat we willen doen. Hier en nu brengen
wij u graag onder de aandacht dat de diaconie - namens en met de
gemeente waarbinnen zij haar diaconale opdracht heeft – met raad en daad
klaar wil staan voor wie hulp nodig heeft; praktisch of materieel van aard, of
anderszins. Geldt dat uzelf, of mensen in uw omgeving: schroom niet en laat
het ons weten. We hebben als diakenen zelf en binnen de gemeente
mogelijkheden om te helpen en we staan in contact met organisaties als HiP
(Hulp in Praktijk) en het Diaconaal Platform Drechtsteden.
- 13 -

Dordtse Poorten
Onlangs hebben twee diakenen van onze wijk een tweetal kerkdiensten
bijgewoond in de Penitentiaire Inrichting Dordtse Poorten. Op het
collecterooster staat jaarlijks een collecte gepland voor het justitiepastoraat
en wij wilden daar als diaconie graag een wat beter beeld bij hebben. Wij
geven onze ervaringen graag door
middels onderstaand verslag.
Na de nodige veiligheidschecks
maken we kennis met ds. Regien
Smit, de enthousiaste
gevangenispredikante, een drietal
vrijwilligers en drie muzikanten.
Na hele rijen deuren komen we bij
de kerkzaal aan; een rechthoekige
ruimte van zo’n 8 bij 10 meter, met
een klein podium met paaskaars,
menora en Bijbel, een houten
lessenaar ervoor, een veertigtal
stoelen in dubbele rijen in u-vorm, daartegenover een tafel met bloemen in
het midden, religieuze kunst aan de muren en tralies voor de ramen. De
muzikanten oefenen, de vrijwilligers zetten alles klaar en 5 minuten voor tijd
komen negen gedetineerden binnen, met twee bewakers. Deze eerste dienst
van de ochtend is voor hen bestemd.
Ds. Regien Smit gaat de dienst voor, heet eerst iedereen welkom en maakt
duidelijk dat we op een gewijde plaats, op een gewijd, heilig, moment daar
zijn, om aan te duiden dat iedereen even in een veilige omgeving is, waarin
iedereen op God en elkaar is gericht. Er wordt gebeden en gezongen, waarbij
de gedetineerden, ook zij van wie je verwacht dat het wellicht niet helemaal
hun muziekstijl is, opvallend enthousiast meedoen. Het thema van deze
interactieve dienst is ‘Vele ledematen, één lichaam’ naar de Schriftlezing: 1
Korinthe 12: 12-27. De overdenking gaat daar verder op in; we hebben elkaar
nodig als mensen, juist omdat we verschillend zijn.
Tijdens het eerste lied na deze overdenking houdt iemand een kartonnen
plaat omhoog met daarop het silhouet van een mens getekend. Wie dat wil
kan daarop schrijven welke persoon voor hem de steun van een voet, de
wijsheid van het hoofd of een warm hart in het leven symboliseert. Bijna alle
aanwezigen maken daar gebruik van. Innemend was het om te zien hoe één
van de aanwezigen zo serieus en bewogen de naam ‘oma’ invulde op de
plaats van het hart. Iedereen die dat wil, krijgt een waxinelichtje en kan deze
voor iemand anders of zichzelf aansteken. Ds. Smit verzorgt het dankgebed
en de voorbeden, we zeggen het ‘Onze Vader’, we zingen en we krijgen de
- 14 -

zegen. Na de dienst wensen we elkaar Gods zegen / de vrede van Christus,
en vertrekken naar de naastgelegen ruimte. Hier staan tafels en koffie en
thee klaar.
In een sfeer die het midden houdt tussen gemoedelijk en serieus, praten we
nog met elkaar, gedetineerden, vrijwilligers, en ds. Smit, alles door elkaar. Na
ongeveer een kwartier gaan de gedetineerden weer weg. Alles wordt
klaargezet voor de volgende dienst. Deze groep is groter, bijna alle stoelen
zijn bezet. Dit is de groep die nog verblijft in het huis van bewaring in
afwachting van een proces. In deze groep is ook meer sprake van
subgroepjes, het kost wat meer tijd om iedereen in een passende
gemoedstoestand te krijgen. De dienst verloopt verder hetzelfde, ook deze
groep doet overwegend goed mee. Zij die niet meezingen, verstaan
waarschijnlijk alleen de stukken tekst die Regien af en toe in het Engels
vertaalt. Ook na deze dienst wordt nog wat gedronken, waarna we afscheid
nemen. Uit de gesprekken bij de koffie bleek dat men ook echt met
geloofsvragen worstelt, of dat men vroeger weleens naar de kerk ging en het
op zijn minst fijn vond om nu even in dezelfde sfeer te kunnen zijn.
Het bijwonen van deze diensten was voor ons een bijzondere ervaring.
Momenteel wordt nagedacht over mogelijkheden die voor de ‘bewoners’ van
de Dordtse Poorten en onze diaconie van toegevoegde waarden zouden
kunnen zijn.
Diaconie in beweging
Verslag van een lezing
Onlangs heeft de voltallige diaconie een lezing van
prof. dr. Herman Noordegraaf bijgewoond in de
Pauluskerk in Rotterdam. Noordegraaf, hoogleraar
diaconaat aan de Protestantse Theologische
Universiteit, is medeauteur van het boek Diaconie in
beweging, handboek diaconiewetenschap. In de lezing
ging hij in op dit boek; we geven u graag een
samenvatting.
De wortels van wat wij kennen als diaconaat liggen in
het jodendom, denk aan de sociale wetgeving in het
Oude Testament over bijvoorbeeld het renteverbod en de jubeljaren. Jezus
stond in deze traditie en zette die voort in het Nieuwe Testament. Bij de
eerste christengemeenten nam de zorg voor armen een belangrijke plaats in.
Hun diaconale arbeid heeft zeker bijgedragen aan de verspreiding van het
christendom. Door de eeuwen heen zijn er golfbewegingen geweest in status
- 15 -

en uitvoering van het diaconaat. Na de Tweede Wereldoorlog werd in
Nederland de verzorgingsstaat een feit, waardoor het diaconaat verschoof
naar zorg voor bijvoorbeeld verslaafden en het werelddiaconaat.
In onze tijd verandert de verzorgingsstaat; voorzieningen worden soberder,
voorwaarden strenger en het beroep op zelfredzaamheid en mantelzorgers
wordt groter. Armoede is weer zichtbaar terug, getuige de voedselbanken.
Wat nu te doen als diaconie? Dr. Noordergraaf ziet drie parallelle lijnen die
moeten worden bewandeld:
- bewustwording, armoede moet uit de onzichtbaarheid worden
gehaald zodat de rijken zien dat het er is en wat het is;
- pleitbezorging bij de overheid en andere instanties, onder andere
door gewoon naar politiek en samenleving aan te geven wat men
tegenkomt;
- aandacht voor levensstijl in de gemeente; hoe kan onze
verantwoordelijkheid voor onze huidige naasten en de toekomstige
generaties gestalte krijgen.
Wij, de diaconie, vonden het een interessante, herkenbare en prikkelende
avond. We hopen dit door dit stukje aan u door te geven.
Collectebonnen
Drie voordelen van collectebonnen
Als diakenen en kerkrentmeesters hebben we gemerkt
dat niet zoveel mensen gebruik maken van
collectebonnen. Nu hoeft dat ook niet, maar we zouden
het jammer vinden wanneer u niet op de hoogte bent
van de voordelen van het gebruik van collectebonnen.
Deze voordelen zijn hieronder beschreven.
1. U kunt hierdoor wellicht 30% tot 50% meer geven.
De kerk heeft ANBI-status. Een ANBI is een Algemeen Nut Beogende
Instelling; een kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele,
wetenschappelijke of andere instelling die het algemeen belang dient. De
overheid heeft bepaald dat u over giften aan ANBI’s geen inkomstenbelasting
hoeft te betalen. Giften aan doelen met ANBI-status mogen bij de
belastingaangifte onder voorwaarden worden opgevoerd als aftrekpost:
- er moet schriftelijk bewijs zijn (dit is het voordeel van bonnen ten
opzichte van contact geld, via het bankafschrift kan de gift worden
aangetoond);
- 16 -

- er mag geen tegenpresentatie worden geleverd. Kerkbonnen mogen
dus niet worden gebruikt voor de aanschaf van bijvoorbeeld
veertigdagenkalenders;
- het totaal aan giften dat u opvoert moet liggen tussen 1% en 10%
van het (eventueel gezamenlijk) drempelinkomen (en is dus
inkomensafhankelijk).
Om u een idee te geven: voor de gemiddelde Nederlander (brutojaarinkomen
€ 28.000) is de fiscale drempel van 1% € 280 per jaar. Het totaal aan giften
onder dit bedrag is niet aftrekbaar, slechts het meerdere. Dit geldt voor al uw
giften van het hele jaar bij elkaar, bijvoorbeeld ook voor uw gift via
Kerkbalans. Stel dat u de hiervoor genoemde gemiddelde Nederlander bent
en jaarlijks € 500 doneert aan instellingen met ANBI-status en daar bewijs
van hebt. U hoeft dan over € 500 - € 280 (de fiscale drempel) = € 220 geen
inkomstenbelasting te betalen, dit zal een bedrag zijn tussen de € 70 en €
110. Met andere woorden: in plaats van € 500 per jaar, zou u ook € 570 (tot
€ 610) kunnen geven, zonder dat u er zelf een boterham minder om eet.
2. U heeft altijd geld bij u voor in de collectezak.
Doe de collectebonnen bij uw liedboek of in uw
zondagse jas, zodat u altijd collectegeld bij u hebt.
3. Het aanschaffen van collectebonnen is
eenvoudig.
Geen collectebonnen kopen is uiteraard
eenvoudiger. Het bestellen van de bonnen kost
echter ook niet veel moeite. Collectebonnen zijn aan te schaffen via het
kerkkantoor, per kaart van 20 stuks. Er zijn collectebonnen met een waarden
van:
€ 0,50 per collectebon (dus € 10 per kaart van 20 bonnen);
€ 1,00 (€ 20 per kaart);
€ 1,50 (€ 30 per kaart);
€ 2,00 (€ 40 per kaart).
Als u veertig bonnen van € 1,50 wilt bestellen (dit is dus totaal twee kaarten
van € 30), maakt u € 60 over op rekeningnummer 50.80.24.390 tnv CvK
Herv. Gem. Dordrecht, onder vermelding van ‘twee maal dertig’. Bij het
kerkkantoor weet men daardoor dat u twee kaarten wilt met collectebonnen
ter waarde van € 1,50. Aan de hand van uw rekeningnummer en naam zoekt
men in het ledenbestand uw adres op, en zullen de bonnen worden
verzonden.
Als u dat prettig vindt, en zeker als u niet als lid staat ingeschreven in een
wijkgemeente van Hervormd Dordrecht, kun u ook uw postcode en
- 17 -

huisnummer vermelden bij de omschrijving. De verzending vindt eenmaal
per week plaats, het kan dus even duren voor ze op de mat vallen. U kunt de
bonnen overigens ook tegen contante betaling bij het kerkkantoor afhalen.
Deze informatie is altijd terug te vinden in Kerk op Dordt, onder ‘Hervormde
Gemeente Dordrecht’.
Nogmaals, het is niet onze opzet dat iedereen collectebonnen moet gaan
gebruiken. Onze bedoeling is u bewust te maken van de mogelijke voordelen.
Mocht u nog vragen hebben, dan horen wij die graag van u!
De diakenen en kerkrentmeesters
Engelse bijbels gezocht
Namens ons gemeentelid Marcos Villar
Sandy willen we u vragen of u Engelse
bijbels heeft die u niet gebruikt. Marcos
heeft contact met een organisatie die
werkt in gevangenissen in Peru onder
buitenlandse vrouwelijke gevangenen. Zij
kunnen de Engelse bijbels goed
gebruiken. Meer informatie over de
gemeente achter het project vindt u op de
site www.unionchurchlima.com, het
project (foreign women’s prison ministry)
wordt hierop ook genoemd onder
‘missions’. U kunt de Engelse Bijbels aan
Marcos geven, hij is lid van de
ontvangstcommissie, of aan één van de
diakenen.
Bij voorbaat dank!
De diaconie
- 18 -

Van de Contactdienst
Uitnodiging kerstviering
De contactdienst van de Grote Kerk Gemeente nodigt ouderen en ook
jongere senioren van harte uit voor de kerstviering op donderdag 13
december 2012. Zoals altijd vindt de viering plaats in de Remonstrantse Kerk,
Cornelis de Withstraat 28 te Dordrecht.
Vanaf 14.00 uur verwelkomen wij u met thee of koffie en kerstlekkers. En
brengt u gerust iemand mee.
De kerstviering begint om 14.30 uur. Ds. den Dekker zal de meditatie
verzorgen. Als muzikale begeleiding werken mee: Myong-hee Chon op orgel,
Jan Doornik op hobo, en Francis van ’t Hoen op dwarsfluit.
Als u vervoer nodig heeft, bel dan naar Bert Castelijn,
telefoon (078) 631 15 28 of (06) 11 31 03 61.
Het zou fijn zijn u te ontmoeten op donderdag 13 december waar we met
elkaar een sfeervolle kerstmiddag hopen te vieren.
Janny Tholenaars
- 19 -

Uitnodiging ontmoetingsmiddag 14 februari 2013
Op donderdag 14 februari 2013 organiseert de contactdienst een
ontmoetingsmiddag voor ouderen en jongere senioren in de wijkzaal van de
Grote Kerk.
We hebben voor u mevrouw Caty Groen-Kroon uitgenodigd, onze
‘kerkfotograaf’ om over haar in 2012 verschenen boek ‘Blijf maar!’ te
vertellen.
Het boek staat vol met foto’s met bijbehorende verhalen over de winkels in
heel Dordrecht in de jaren ’50 en ’60. Oude tijden herleven voor u allen. Een
geweldig leuk boek dat nog meer zal gaan leven door de verhalen en
anekdotes die Caty ons kan vertellen.
We ontvangen u graag met thee of koffie en lekkers. Brengt u gerust iemand
mee.
Voor vervoer kunt u bellen met Bert Castelijn,
telefoon (078) 631 15 28 of (06) 11 31 03 61.
Janny Tholenaars
- 20 -

Van de Werkgroep PR
Dit jaar gaan we weer meedoen aan de
Kerstmarkt, op vrijdag 14 en zaterdag 15
december. Ons succesnummer, de
Erwtensoep, zal dan weer worden
verkocht en we verwachten veel warme
koppen aan de man te brengen!
Natuurlijk hebben we daarbij de hulp nodig
van u, de vrijwilligers, die de kraam in ruil
voor twee uur gezelligheid bemensen. U
kunt zich opgeven bij Joke Lingen,
a.lingen-baars@planet.nl, vermeld dan
ook uw voorkeur van tijdstip.
De werkgroep PR bestaat momenteel uit Joke Lingen, Tineke Kaashoek,
Oana Trifan en Job Klomp. Koos van Veen verlaat de werkgroep na de
kerstmarkt en er wordt druk gezocht naar een opvolger.
Het is vast wel bekend dat de Grote Kerk ook op Facebook een pagina heeft,
bent u al vriend geworden?
is dit blad u ook iets waard?
Ieder kwartaal krijgt u een Wijkbrief van de Grote Kerk
Gemeente in de bus, met berichten en informatie over het
kerkelijk leven. Er worden vier keer per jaar honderden bladen
rondgebracht. De wijkkerkenraad rekent hiervoor geen
abonnementsgeld. Maar er ligt voor de wijkkas elk kwartaal
natuurlijk wel een rekening van de drukker.
Vindt u het de moeite waard om dit blad te ontvangen, en kunt
u het zich financieel veroorloven, overweeg dan eens of u
hiervoor misschien iets aan de wijkkas over wilt maken. Dat kan
op giro 657305, t.n.v. Wijkraad 1 der Hervormde Gemeente te
Dordrecht, onder vermelding van ‘bijdrage wijkbrief’.
- 21 -

Andere berichten
Einde seizoen voor Grote Kerk
Als u dit leest is het ‘seizoen’ voor de openstelling van de Grote Kerk (bijna)
geëindigd. In december is tot en met de kerstmarkt op drie middagen in de
week de kerk te bezoeken en wel op dinsdag- , donderdag- en
zaterdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. Tijdens de Kerstmarkt (14, 15 en 16
december 2012) staan de deuren van de kerk op vrijdag en zaterdag open
van 10.00 uur tot 20.00 uur en op zondag van 12.00 uur tot 16.00 uur. Op die
tijden is ook de winkel in de Grote Kerk open.
Daarmee wordt een bijzonder jaar afgesloten. 2012 is immers het jaar van
het Bachfestival én van het 25-jarig jubileum van het Citypastoraat. U heeft
hier via de Wijkbrief en andere media al veel over kunnen lezen. Ter
gelegenheid van dit jubileum zijn herdenkingspenningen uitgereikt aan die
vrijwilligers die 25 jaar (of meer!) vrijwilliger in onze de Grote Kerk zijn. We
noemen hier hun namen in alfabetische volgorde:
Corrie en Jan Aarnoudse, Margriet Berger-de Geus, Ton Bok, Arij
Boogerman, Riek Buisman, Joke en Herman van Duinen, Janneke Haak-
Ouwens, Peter van der Heide, Corrie Hezemans-Drogendijk, Peter Joolen,
Tryntsje Klein-Schraa, Elly en Job Klomp, Heili Nelisse-van Someren, Janny
Punt-van de Geer, Coby van Schieveen, Flip Schouten, Ditty en Wim Slager,
Ad Stegeman, Ruud Tonino, Marie-Jeanne te Veldhuis-Lagerweij, Cobie
Vogelezang-van de Berg en Nelis Zonnenberg.
Tijdens de Kerstmarkt zijn er een aantal bijzondere activiteiten in Grote Kerk.
Zaterdag 15 december geeft de ‘Thuredrecht Cantorij’ een kerstconcert om
16.00 uur met een programma van Carols en andere kerstliederen; toegang
gratis, met een collecte bij de uitgang.
Het programma op zondag 16 december is nu nog niet bekend.
Het aantal bezoekers blijft marginaal iets achter bij het aantal in 2011. Een
reden daarvoor kan zijn dat het tijdens de Open Monumentendagen erg
slecht weer was.
We gaan straks in 2013 in ieder geval weer vol enthousiasme aan de slag.
De Grote Kerk wordt schoongemaakt op 18 en 19 maart 2013. Deze dagen
beginnen om 9.00 uur en eindigen om omstreeks 16.00 uur. U bent voor
deze actie van harte uitgenodigd om de kerk ook eens schoon te maken.
- 22 -

Meldt u zich dan aan bij Kees Kurvink, bij voorkeur per e-mail:
kurvink@wxs.nl, of per telefoon (078) 651 03 35.
Op maandagmiddag (Tweede Paasdag) 1 april is de kerk weer open voor
toeristen van 12.00 uur tot 16.00 uur en vanaf dinsdag 2 april 2013 gaat de
Grote Kerk weer gewoon open voor de bezoekers van 10.30 uur tot 16.30
uur. Wilt u zich ook inzetten voor de openstelling van de Grote Kerk, neem
dan contact op met Kees van der Waal, telefoon (078) 613 25 30. Er is voor
een ieder een passende taak!
Tot slot: Hartelijk dank voor de inzet van een ieder en we rekenen ook
volgend jaar weer op u.
Door middel van de website www.grotekerk-dordrecht.nl blijft u op de hoogte
van alle activiteiten in de Grote Kerk. Kijk u ook eens naar de virtuele tour
van de Grote Kerk. Het is een prachtige weergave van het interieur van de
kerk.
Van de coördinatiecommissie
Bijbels voor Haïti
Op Haïti is 65% van de mensen
analfabeet. Een heel hoog percentage
dat de wederopbouw van het land na de
aardbeving blokkeert. Als je niet kunt
lezen en schrijven, kun je immers geen
vak leren. Generaties Haïtianen hebben
dan ook hun hele leven in armoede
doorgebracht.
Het Nederlands Bijbelgenootschap helpt
mee de vicieuze cirkel op Haïti te
verbreken: door nog dit jaar 30.000
kinderen te leren lezen en schrijven via
het woord van God.
“Ik verloor veel vriendjes en
vriendinnetjes door de aardbeving. Maar dat betekent niet dat God ons de
rug heeft toegekeerd. Hij was er gisteren, is er vandaag en zal er ook morgen
zijn. Net als de Heer Jezus. Die zegt in de Bijbel: “Ik ben met jullie, alle
dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld”.” Dat zegt de dertienjarige
Chrislaure Mathieu uit Haïti.
Chrislaure groeit op in een van de armste landen ter wereld. Een land vol
criminaliteit, drugsmisbruik en geweld. In 2010 werd Haïti ook nog eens
- 23 -

getroffen door een vreselijke aardbeving. Dat betekent dat het leven van dit
meisje heel zwaar is.
Niet alleen voor haar maar ook voor vele anderen. Chrislaure was heel blij
met het bijbeltje dat ze kreeg van het Haïtiaans Bijbelgenootschap. Ze put er
hoop uit. Ook andere kinderen (en volwassenen!) zouden graag een bijbel
willen hebben.
Het bijbelwerk in Haïti heeft ook nog een ander effect: mensen leren lezen
met behulp van eenvoudige bijbelboekjes. Is er een mooier geschenk
denkbaar in de week van de alfabetisering?
Tweeënhalf jaar na de aardbeving ligt Haïti nog grotendeels in puin.
Tienduizenden mensen leven op straat en slapen in tenten of zomaar in de
open lucht. Ook kerken bieden onderdak.
De wederopbouw van het land verloopt uiterst moeizaam. Vooral voor
kinderen – zij maken 70% van de bevolking uit – is dit natuurlijk een
schrijnende situatie. De situatie lijkt hopeloos. En dan toch die woorden van
Chrislaure. Dat ontroert en geeft ook aan dat bijbelhulp wérkt. Ook of juist in
een land waar zo'n gebrek is aan basisbehoeften als eten, drinken en
onderdak.
Chrislaure is een van de kinderen die een bijbel van het Haïtiaans
Bijbelgenootschap heeft gekregen. Een speciale bijbel voor schoolkinderen,
in het Creools, in eenvoudige bewoordingen. Wij willen zo'n bijbel graag aan
nóg 30.000 kinderen in Haïti geven. Wilt u ons daarbij helpen? Een kort
filmpje van de presentatie vindt u op www.bijbelgenootschap.nl/bijbelswereldwijd.
Bron: Bijbelnieuws, kwartaalblad van het Nederlands Bijbelgenootschap.
Een hemels gerecht
Joodse Honingkoek
Toen Mozes de Israëlieten wegleidde uit Egypte
naar het Beloofde Land noemde hij dit: “land,
overvloeiende van melk en honing.”
Wat een heerlijk vooruitzicht na veertig barre jaren
in de dorre woestijn! Melk was een bewijs van
vruchtbare kudden en grazige weiden.
- 24 -

Wat kan een oud herdersvolk zich meer wensen?
En honing … nergens in de Bijbel wordt gesproken over imkerij, maar wel
over honing:
- Simson vond in de kaken van een dode leeuw een bijennest met raten vol
heerlijke honing (Richteren 14:6-9);
- Jonathan, de zoon van Saul en vriend van David, vond in een boom en
honingraat. Hij stak er een stok in, doopte die in de honing en likte het op
(1 Samuel 14:27);
- Johannes de Doper wist honing te vinden toen hij in de woestijn leefde. Hij
voedde zich met sprinkhanen en wilde honing ( Mattheüs 3:4).
Maar ook dikke zoete siroop, die men kookte uit druiven en vijgen noemde
men honing. En ook die werd gebruikt om gerechten zoet te maken. Men
kende nog geen suiker. Dat werd pas ontdekt in 323 voor Christus door de
soldaten van Alexander de Grote aan de Indus: “honing uit riet” noemden ze
dat.
Als herinnering aan de in de Bijbel met zoveel waardering geroemde honing
het recept voor de Joodse Honingkoek, de traditionele lekkernij voor het
Joodse Nieuwjaarsfeest.
Nodig:
100 gram zelfrijzend bakmeel, 3 eieren, half kopje olie, 1 glas dunne honing,
100 gram basterdsuiker, 4 eetlepels zoete wijn of sinaasappelsap, 1
theelepel kaneel, 1 theelepel zout, 2 theelepels citroen- of sinaasappelrasp,
100 gram gehakte walnoten, 5 hele walnoten, 100 gram pitloze rozijnen, 100
gram kleingesneden sucade en 2 eetlepels fijngesneden, geconfijte
sinaasappelschil
Het recept:
Vermeng de rozijnen, gehakte noten, rasp, schilletjes, sucade en wijn en laat
het een nacht staan.
Meng het bakmeel, de suiker en de specerijen. Giet in een kuil de eieren,
olie, honing en zout. Giet het vocht van het rozijnenmengsel. Spatel dit door
het meelmengsel, maak er een vrij stevig beslag van.
Vet een grote bakvorm in en bestuif deze met bloem. Schep het beslag erin,
strijk het glad, druk de halve noten erin en bak de koek gaar in anderhalf uur
bij 175° C.
Koel wegzetten en na vijf dagen eten.
Eet smakelijk!
Leni Verwaal-Versluis
Bron: Hemelse recepten van Wina Born
- 25 -

De Rumfordse Soepuitdeeling
De werkgroep PR heeft jaren de gewoonte gehad om tijdens de Kerstmarkt in
Dordrecht erwtensoep en glühwein te verkopen. De opbrengst kwam dan ten
goede aan een speciaal doel. Ook dit jaar gaat dat weer gebeuren zie
bladzijde 21.
Het is dan ook historisch verantwoord om toch eens aan met name die soep
extra aandacht te schenken. En dan geen gewone erwtensoep maar
Rumfordse soep. Benjamin Thompson, Graaf van Rumford, leefde van 1753
tot 1814. Hij was iemand die onder andere heeft nagedacht over de sociale
omstandigheden in zijn tijd. Zo kwam hij ook tot grootschalige
voedselbereiding, vooral in de vorm van soep. Dit werd de aanzet tot de
‘Rumfordse Soepuitdeeling’.
Wie in de negentiende eeuw afhankelijk werd van de ‘armenzorg’, moest zich
wenden tot kerkelijke en particuliere armbesturen. De gemeentelijke overheid
gaf subsidies aan met name de hervormde diaconie. Het particuliere initiatief
bestond in die negentiende eeuw bijvoorbeeld uit het stichten van hofjes,
maar er ontstonden in die eeuw ook verenigingen
van particulieren die zich gingen bezighouden met
liefdadigheid.
De oudste particuliere organisatie is de
‘Commissie tot Uitdeeling van Rumfordse Soep’.
In november 1800 richtten enkele Dordtse
notabelen van Dordrecht: H. Gevers, P.C.
Riemersma en J.C. Rens, een vereniging op die
zich moest gaan inzetten voor ‘eerlijke brave
lieden die door ouderdom, gebreken, ziektes,
toevallen of andere noodlottige omstandigheden
als gebrek aan werk, dan wel vele kinderen, in
armoede gedompeld zijn en voedsel derven, te hulp te komen’. Door middel
van intekenlijsten konden (rijke) particulieren voor één of meer porties
voedsel intekenen. Een portie was dan het totaal van warme soepmaaltijden
die vier maal per week werden uitgedeeld en wel gedurende een
aaneengesloten periode van 15 tot 21 weken. De prijs van een portie
bedroeg in 1801 omgerekend ongeveer € 2,00, wat neerkomt op een prijs per
maaltijd van 3 à 4 eurocent. Een warme soepmaaltijd was één opscheplepel
groot en dit komt overeen met ongeveer 1 liter. De eerste uitdeling was op
donderdag 1 januari 1801 in het Oude Vrouwenhuis aan het Bagijnhof. Dit
gebouw werd in 1904 gesloopt om plaats te maken voor het Postkantoor, dat
inmiddels ook is gesloopt. Aan predikanten, pastoors en armverzorgers van
de gemeente werd gevraagd te melden wie voor deze hulp in aanmerking
- 26 -

kwamen en die ook verdienden. De diaconieën hebben vanaf het najaar 1812
‘ingetekend’ om een bepaald aantal porties te laten koken. In 1812 bedroeg
het totaal aan porties 660, in 1816 al ruim 2000 en in 1853 zo’n 4000 porties.
Dit betekende niet alleen dat er meer mensen in aanmerking kwamen, maar
was ook een gevolg van het feit dat de Commissie besloot bij ziekten als
cholera, extreem hoge prijzen van de levensmiddelen door slechte oogsten of
een bijzonder strenge of langdurige winter over te gaan tot extra uitdelingen.
De uitdelingen zijn doorgegaan tot 1931, terwijl daarna de Commissie zich
bezig hield met het beheer van het aanwezige kapitaal. Met dat kapitaal werd
financiële ondersteuning aan organisaties die zich met armenzorg
bezighielden. Op 20 december 1996 werd de Commissie de ‘Stichting tot
uitdeeling van Rumfordse Soep’. Er werd door deze Stichting onder andere
steun gegeven aan het Diakonaal Aandachtcentrum en de Voedselbank. De
huidige commissarissen zijn: mr. M. Bloemendal, dr. E. van Kammen, jhr. dr.
H.E. Witsen Elias, mr. A. de Ruiter en ds. M. den Dekker. Ds. S. Gerbrandy
heeft van 1985 tot 1993 als commissaris zitting gehad in de Commissie.
En dan de soep: Voor het maken van zo’n 125 - 140 liter Rumfordse soep
(gemoderniseerde variant) is nodig: 10 kilo groene erwten, 10 kilo witte
bonen, 10 kilo hele gort, 1 kilo zout, 1 liter azijn, 10 kilo aardappelen, 5 kilo
winterpeen, 400 gram selderij, 10 kilo soepgroenten, 5 kilo middelmatig
gesneden uien en peper (± 400 gram).
Zo’n soep bereiden moet met een aantal vrijwilligers toch lukken?
Wie meer wil weten over de Rumfordse Soepuitdeeling of de graaf van
Rumford moet het boekje Spijzig de armen van de Vereniging ‘Oud
Dordrecht’ eens lezen.
Chiel Verwaal
Bronnen: Geschiedenis van Dordrecht deel 3, en
www.gemeentearchief.rotterdam.nl
Stichting AmumA
De naam AmumA komt van ‘amani’ (vrede), ‘umoja’ (eenheid) en
‘maendeleo’ (ontwikkeling) en dat is dus waar de stichting ‘AmumA’ zich voor
inzet. De stichting ondersteunt ds. Ph. Van Wijk, die in Kenia werkzaam is, bij
zijn vredeswerk met Kikuyu en Kalenjin in Eldoret. De Kikuyu en Kalenjin zijn
twee van de grootste stammen in Kenia. Vooral rond verkiezingen komen de
stammentegenstellingen vaak naar voren. Welke stam levert de president en
de regering. Want die stam heeft het meest kans op baantjes, privileges en
- 27 -

economische voordelen. In december 2007 ‘wonnen’ de Kikuyu, en de
Kalenjin vonden dat zij die overwinning hadden gestolen. Het gevolg was
grote spanningen, waarbij zo’n duizend Kenianen de dood vonden en
honderdduizenden op de vlucht sloegen. Voor het geweld na de verkiezingen
van 2007 worden vier Kenianen, onder wie politici die het presidentschap
ambiëren, verdacht van misdaden tegen de menselijkheid en vervolgd door
het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.
In samenwerking met het rooms-katholieke bisdom Eldoret houdt
ds. Van Wijk zich bezig met drie aandachtgebieden.
Leiders; met name het toerusten van lokale leiders zoals
predikanten, priesters, leraren, leiders van vrouwengroepen en
boerencoöperaties.
Jongeren; het doel is vooral de jongeren op scholen voor voortgezet
onderwijs proberen te bereiken. Zij leven vaak in kostscholen met
jongeren van verschillende stammen bij elkaar. Een uitstekende
gelegenheid om jongeren met elkaar te laten leren leven.
Ontwikkelingswerk; ds. Van Wijk is betrokken bij praktische projecten
op het gebied van armoedebestrijding, waarbij leden van
verschillende stammen met elkaar optrekken.
Op 4 maart 2013 staan opnieuw verkiezingen gepland en het is goed
mogelijk dat spanningen rond de campagne en/of verkiezingen zullen
oplopen. Reizigers naar en in Kenia wordt nu al geadviseerd goed op te
letten, demonstraties en samenscholingen te mijden en zich steeds goed op
de hoogte te stellen van de actuele ontwikkelingen en de veiligheidssituatie
via het lokale nieuws, hotels, reisagenten, lokale autoriteiten en de ‘Kenya
Tourist Federation’.
Kortom er is nog meer dan voldoende werk te doen voor de stichting
‘AmumA’ en (financiële) steun blijft daarom heel hard nodig. De stichting
ontvangt geen bijdragen van grote zendings- of ontwikkelingsorganisaties
zoals ‘Kerk in Actie’ of de GZB (Gereformeerde Zendingsbond). Dit omdat
deze organisaties of geen middelen hebben voor extra projecten, omdat men
niet actief is in deze regio of omdat dit project niet past bij de identiteit.
Voortgang van project is dus afhankelijk van giften van particulieren en
kerken.
Wie in onze Grote Kerk op 21 oktober ds. Van Wijk gehoord heeft, begrijpt
waarom de diaconie de opbrengst van de zendingsbussen tot april 2013 voor
de stichting ‘AmumA’ heeft bestemd.
Van harte aanbevolen!
- 28 -

ICCO coöperatie van start
Kerk in Actie, Edukans, Prisma en ICCO gaan samenwerken in de ICCO
coöperatie die op 14 november van dit jaar officieel van start is gegaan.
Samen zullen zij als ‘ICCO coöperatie’ verder werken aan een gedeelde
missie en gezamenlijke doelstellingen. De ICCO coöperatie is ontstaan vanuit
de succesvolle samenwerking in de ICCO-alliantie. Er was bij een aantal
alliantie-leden behoefte aan meer efficiëntie in de programmatische
samenwerking. Ook streeft de coöperatie naar kwaliteitsverbetering en
vergroting van draagvlak in Nederland en in het Zuiden.
Kerk in Actie is bij ons bekend. Edukans staat voor onderwijs voor kansarme
kinderen in de derde wereld en betrekt ook leerlingen in Nederland hierbij.
Wij kennen Edukans van de actie Schoenmaatjes. Prisma is een vereniging
van een groot aantal christelijke ontwikkelingsorganisaties. Deze organisaties
zijn actief op het terrein van ontwikkelingssamenwerking en diaconaat
wereldwijd. Het ICCO is een organisatie voor internationale samenwerking.
In onze snel veranderende wereld is iedereen met elkaar verbonden. Crises
in de economie, het klimaat, het armoedevraagstuk en mensenrechten in het
ene gebied werken door in andere. Dat betekent ook voor het bevorderen
van ontwikkeling samenwerking moet worden gezocht. De ICCO coöperatie
vormt nieuwe verbindingen, dwars door grenzen en sectoren heen. Tussen
Noord en Zuid. Tussen NGO’s (non-gouvernementele organisaties) en
bedrijven. Tussen mensen die zich samen verantwoordelijk voelen voor een
betere wereld. De coöperatie staat open voor meer leden.
Tijdens de eerste Algemene Ledenvergadering werden de
gemeenschappelijke doelen van de coöperatie bevestigd. De uitvoering ligt
bij ICCO, die de werkorganisatie van de coöperatie vormt. Vanuit haar
wereldwijde regiokantoren en het kantoor in Utrecht implementeert ICCO de
visie en strategie van de coöperatie. Deze worden bepaald door de
Algemene Ledenvergadering, bestaande uit de drie leden: Edukans, co-
Prisma en Kerk in Actie. Het dagelijks bestuur van de werkorganisatie ligt in
handen van de Raad van Bestuur, onder toezicht van een nieuwe Raad van
Commissarissen. Voorzitter is Johan de Leeuw (voorzitter), overige leden
zijn: Marry de Gaay Fortman, Gert van Dijk en Wim Oosterom.
Voor Kerk in Actie, Prisma en Edukans biedt de ICCO coöperatie nieuwe
mogelijkheden om effectiever te werken en hun expertise, netwerk, middelen
en draagvlak te vergroten. Voor ICCO betekent dit tevens een verandering
van rechtspersoon: de “Stichting ICCO” is voortaan de “ICCO coöperatie”. De
drie leden van de coöperatie blijven verantwoordelijk voor de particuliere
fondsenwerving onder eigen vlag in Nederland.
- 29 -
Bron : www.kerkinactie.nl

Rooster kerkdiensten Grote Kerk Gemeente
02-12 10.30 uur ds. M. den Dekker, eerste advent
09-12 10.30 uur ds. M. den Dekker, tweede advent
19.00 uur Vespers rond Willem Barnard. In 2010 overleed op
negentigjarige leeftijd deze dichter, liederen- en tekstschrijver en
theoloog. We zullen zingen, zoals hij het bedoelde: op verhoogde
toon je het geloof inzingend. Er klinken gedichten van zijn hand, en
de uitleg van enkele tekstgedeelten zal op zíjn exegese geënt zijn.
Voorganger is ds. M. den Dekker.
16-12 10.30 uur ds. M. den Dekker, doopdienst, derde advent, met
medewerking van een kindercantorij onder leiding van
Catrien Posthumus Meyjes.
23-12 10.30 uur ds. M. den Dekker, vierde advent
24-12 23.30 uur ds. M. den Dekker, Kerstnacht. Rond middernacht wordt
het oude kerstevangelie gelezen. Met vele honderden zitten we daar
in het donker van de nacht omheen. We zingen ons in de winterkou
warm met bekende kerstliederen.
25-12 10.30 uur ds. M. den Dekker, Kerstfeest, met medewerking van
‘Sura Cantat’ onder leiding van Catrien Posthumus Meyjes.
30-12 10.30 uur ds. H. Abma, uit Lauraët, Frankrijk
31-12 19.30 uur ds. M. den Dekker, oudejaarsvespers
Het jaar 2012 sluiten we af met een eenvoudig avondgebed, waarin
Psalm 90 klinkt, met daarbij nog een Schriftlezing, liederen rond de
jaarwisseling en een enkel woord ter overweging.
- 30 -

2013
06-01 10.30 uur ds. M. den Dekker, met nieuwjaarswensen onder de koffie
na de dienst.
13-01 10.30 uur ds. mevrouw A.E.I. Zaal, Hemmen
20-01 10.30 uur ds. M. den Dekker, dienst van Schrift en Tafel, met
medewerking van ‘Sura Cantat’ onder leiding van
Catrien Posthumus Meyjes.
27-01 10.30 uur ds. M. den Dekker
03-02 10.30 uur ds. M. den Dekker, doopdienst
19.00 uur vespers rond de nieuwe bundel ‘Het liefste lied van
overzee’ van Sytze de Vries, met medewerking van ‘Canticum
Groninghae’ onder leiding van Daniel Rouwkema.
10-02 10.30 uur ds. P.L. de Jong, Delfshaven
17-02 10.30 uur ds. M. den Dekker, eerste zondag in de veertigdagentijd
19.00 uur orgelvespers met Cor Ardesch op het Kam-orgel,
ds. M. den Dekker.
24-02 10.30 uur ds. M. den Dekker, tweede zondag in de veertigdagentijd
03-03 10.30 uur ds. M. den Dekker, derde zondag in de veertigdagentijd
19.00 uur vesperviering, met de Thuredrecht Cantorij onder leiding
van Frans Huijts, ds. M. den Dekker.
10-03 10.30 uur ds. M. den Dekker, doopdienst, vierde zondag in de
veertigdagentijd, met medewerking van ‘Sura Cantat’ onder leiding
van Catrien Posthumus Meyjes.
17-03 10.30 uur ds. M. den Dekker, vijfde zondag in de veertigdagentijd
19.00 uur passievespers, met ‘En Chantant’ uit Brielle,
ds. M. den Dekker.
24-03 10.30 uur ds. M. den Dekker, zesde zondag in de veertigdagentijd,
Palmzondag; aan het begin van de dienst is er een kinderoptocht met
palmpasenstokken.
- 31 -

Van de redactie
Ook deze Wijkbrief staat weer vol met informatieve en interessante artikelen.
Een aantal artikelen gaan over voedsel en dan in het bijzonder voedsel als
eerste levensbehoefte. Speciale aandacht daarbij voor het initiatief van de
diaconie die de kerstnachtdienstcollecte bestemt voor de Voedselbank. Een
collecte die past bij de taak die zeker in de gemeente Dordrecht de
hervormde diaconie eeuwenlang heeft uitgevoerd én die als suggestie naar
voren is gebracht in het gemeenteberaad van 11 november jongstleden.
Het einde van het jaar is een feest met ook (veel) eten. Voor sommigen
kunnen deze dagen echter niet snel genoeg voorbij zijn. Wij hopen dat
iedereen toch een goede invulling kan vinden om die feestdagen 'door te
komen'!
Namens de redactie,
Chiel Verwaal
Redactieleden:
Manon Kerkveld, Kinkelenburg 206, Dordrecht, (078) 617 68 05
Martha Quarré, Aletta Jacobs-erf 214, Dordrecht, (078) 616 12 16
Corry Verbrugge, Waterman 75, 3328 RC Dordrecht (078) 617 83 93
Chiel Verwaal, Cronjéstraat 22, Dordrecht, (078) 613 12 23
E-mail redactie: wijkbriefgrotekerk@yahoo.co.uk
Planning wijkbrief 2013
deadline kopij bezorging
maandag 4 maart vrijdag 15 maart
maandag 24 juni vrijdag 5 juli
maandag 19 augustus vrijdag 30 augustus
maandag 18 november vrijdag 29 november
- 32 -

Wetenswaard
Predikant: ds. M. den Dekker, Singel 201, 3311 KR Dordrecht, (078) 614 50
64, mddekker@upcmail.nl
voorzitter wijkkerkenraad: J.C.C. Bruggeman, Grotekerksbuurt 70, 3311 CB
Dordrecht, (06) 22 46 87 48
pastoraal werker: mevrouw A.E. de Waard, Louise de Colignylaan 57,
2983 TT Ridderkerk, (06) 36 20 31 37
ouderling-scriba / postadres wijkkerkenraad: mevrouw P.E. van der Hum,
Soembastraat 63, 3312 HT Dordrecht, (078) 613 95 63
penningmeester wijkkas: J.J. Aarnoudse, Buiten Walevest 93,
3311 AD Dordrecht, (078) 614 75 20. Gironummer wijkkas 657305 t.n.v.
penningmeester wijkkerkenraad 1 der Herv. Gem. Dordrecht
diakonale aanspreekpunten voor wijk 1: Arnout van Delden, Kees Boekelaan
3, 3312 KH Dordrecht, (078) 614 04 70, en Wilma Meijer, Orionstraat 76,
3318 TG Dordrecht, (078) 645 23 09
De wijkkas
Uit dit eigen spaarpotje van de wijk worden veel wijkgebonden uitgaven
gedaan, zoals de zondagse liturgie, maar bijvoorbeeld ook deze wijkbrief.
Een bijdrage voor de wijkkas is daarom te allen tijde welkom, het gironummer
vindt u elders op deze pagina.
Collectebonnen
Deze zijn verkrijgbaar op het Kerkkantoor, (078) 616 00 07 en te bestellen via
bankrekeningnummer 50.80.24.390 t.n.v. Kerkvoogdij Hervormde Gemeente
Dordrecht. Ook voor een abonnement op de kerkbode, Kerk op Dordt kunt u
zich bij het Kerkkantoor aanmelden. Openingstijden: maandag en dinsdag
van 9-12 uur.
Contactdienst Grote Kerk Gemeente
Contactpersoon van de Contactdienst is mevrouw J. Tholenaars,
Thorbeckeweg 270, 3317 EN Dordrecht telefoon (06) 38 75 74 28, e-mail
jtholenaars@upcmail.nl. Penningmeester is mevrouw J.H. Buijzert-Kleiberg,
Beekenstein 94, 3328 ZD Dordrecht. Het bankrekeningnummer van de
Contactdienst Grote Kerk is 66.34.75.945 t.n.v. de penningmeester.
Website Grote Kerk: www.grotekerk-dordrecht.nl
- 33 -

- 34 -

Kies voor Curadomi Thuiszorg!
Curadomi geeft met christelijk personeel thuiszorg aan iedereen die dat nodig heeft.
Vanwege uitbreiding van onze werkzaamheden in de omgeving van de Drechtsteden zijn
we op zoek naar
Alphahulpen
Voor deze functie ben je in staat zelfstandig te werken bij onze cliënten in huis en geldt dat
je kerkelijk meelevend bent.
Verzorgenden D en Verpleegkundigen
Aantal uren in overleg. Voor deze functies ben je gediplomeerd en bij voorkeur in het bezit
van een auto. Verder geldt dat je kerkelijk meelevend bent.
Ben je geïnteresseerd in een zelfstandige baan bij een inspirerende organisatie? Bel voor
meer informatie, kijk op de website of maak een afspraak met de teammanager.
Curadomi, organisatie voor thuiszorg
Albert Schweitzer Ziekenhuis, locatie Amstelwijck
Van der Steenhovenplein 1, 3317 NM Dordrecht
tel. 078 – 65 20 190, e-mail: pz@curadomi.nl, website: www.curadomi.nl
- 35 -

V E R S T E G E N
Accountants en adviseurs
W W W . V E R S T E G E N A C C O U N T A N T S . N L
Controle van de jaarrekening
Verzorgen van financiële administraties
Verzorgen van salarisadministraties
Administratieve- en fiscale advisering
Persoonlijke aandacht en betrokkenheid
Ons kantoor in Dordrecht is gevestigd aan de Noordendijk 189, Postbus 574
3300 AN DORDRECHT 078-6481555. E-mail: info@verstegenaccountants.nl
- 3 -
6