GFT expert gaat bij de gemeenten langs. - Combin
GFT expert gaat bij de gemeenten langs. - Combin
GFT expert gaat bij de gemeenten langs. - Combin
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Project<br />
‘Gft-inzameling<br />
omhoog!’<br />
Gft-<strong>expert</strong><br />
De gft-branche stuurt aan op een trendbreuk.<br />
De dalen<strong>de</strong> inzamelcijfers van gftafval<br />
moeten omhoog. Dat het kan, bewijzen<br />
<strong>de</strong> succesverhalen die recent in kaart zijn<br />
gebracht. De koploper<strong>gemeenten</strong> boeken aantoonbaar<br />
betere resultaten. Met een maatwerkadvies op zak,<br />
<strong>gaat</strong> gft-<strong>expert</strong> Remco Brommer <strong>langs</strong> <strong>bij</strong> <strong>gemeenten</strong> die<br />
min<strong>de</strong>r presteren. Belangrijk advies: stop met diftar voor<br />
gft-afval of stel voor gft een nultarief in.<br />
Dat in Ne<strong>de</strong>rland méér gft-afval ingezameld moet wor<strong>de</strong>n, staat<br />
buiten kijf. Politiek Den Haag, <strong>de</strong> gft-sector, <strong>de</strong> milieubeweging:<br />
ie<strong>de</strong>reen on<strong>de</strong>rsteunt een nieuwe impuls. Zeker nu <strong>de</strong> inzameling<br />
<strong>de</strong> afgelopen jaren langzaam terugloopt. De Af<strong>de</strong>ling Bioconversie<br />
van <strong>de</strong> Vereniging Afvalbedrijven nam afgelopen jaar <strong>de</strong><br />
handschoen op. “Een trendbreuk is nodig. We moeten <strong>de</strong> dalen<strong>de</strong><br />
trend zien om te buigen naar een stijgen<strong>de</strong> lijn”, vertelt Remco<br />
Brommer, sinds kort in dienst als gft-<strong>expert</strong> van <strong>de</strong> Vereniging<br />
Afvalbedrijven. Hij wil terug naar het jaar 1997, toen <strong>de</strong> gftinzameling<br />
zijn top bereikte met 98 kilo per inwoner. “Nu zitten<br />
we op een diepterecord van 76 kilo. We willen naar <strong>de</strong> hon<strong>de</strong>rd.<br />
Dat is absoluut haalbaar.”<br />
Brommer baseert zijn uitspraak op zijn rondgang <strong>langs</strong> elf<br />
<strong>gemeenten</strong> die ver boven het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> scoren. Afgelopen<br />
jaar bracht hij <strong>de</strong> succesverhalen in kaart, <strong>gemeenten</strong><br />
die laten zien dat een goe<strong>de</strong> gft-inzameling mogelijk<br />
is. “Opvallend was dat sommige <strong>gemeenten</strong> verrast<br />
waren, toen ze hoor<strong>de</strong>n dat ze goed scoren. Ze had<strong>de</strong>n<br />
geen kostbaar en ingewikkeld systeem of een<br />
grote gft-campagne opgetuigd. Het geeft aan<br />
dat een goe<strong>de</strong> gft-inzameling eenvoudig kan<br />
zijn. Het komt aan op het maken van <strong>de</strong><br />
juiste keuzes.”<br />
10<br />
8<br />
MAATREGELEN<br />
OM <strong>GFT</strong>-INZAMELING<br />
TE VERBETEREN<br />
1. Voor diftar<strong>gemeenten</strong>: gratis laten<br />
ophalen van gft- en groenafval.<br />
2. Vaker inzamelen tij<strong>de</strong>ns<br />
zomermaan<strong>de</strong>n.<br />
3. Gebruik van grote groene containers<br />
van 240 liter.<br />
4. Geen duobakken omdat gft-afval dan<br />
vervuild raakt.<br />
5. Voor hoogbouw: inzetten van kleine<br />
containers in combinatie met frequente<br />
inzameling.<br />
6. Inzetten van bioplasticzakken om keukenafval<br />
eenvoudiger in <strong>de</strong> groene container te krijgen.<br />
7. Controleren of burgers restafval <strong>bij</strong> het<br />
gft-afval gooien en indien nodig handhaven.<br />
8. Betere voorlichting.
STEDELIJKHEIDSKLASSE<br />
De verschillen tussen <strong>gemeenten</strong> zijn<br />
groot, stelt Brommer. “Sommige <strong>gemeenten</strong><br />
zamelen nauwelijks gft-afval in<br />
- Amsterdam en Rotterdam zelfs helemaal<br />
niet - an<strong>de</strong>re <strong>gemeenten</strong> halen jaarlijks<br />
meer dan tweehon<strong>de</strong>rd kilo per inwoner<br />
op. Bepalen<strong>de</strong> factor is <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lijkheidsklasse.<br />
Gemeenten met hoogbouw halen<br />
<strong>gaat</strong> <strong>bij</strong> <strong>gemeenten</strong> <strong>langs</strong><br />
bedui<strong>de</strong>nd min<strong>de</strong>r op dan plattelands<strong>gemeenten</strong>.”<br />
Per ste<strong>de</strong>lijkheidsklasse bezocht<br />
Brommer <strong>gemeenten</strong> die er positief<br />
bovenuit steken. Voor klasse 1 <strong>bij</strong>voorbeeld<br />
Tilburg en Leidschendam-Voorburg, voor<br />
klasse 3 Smallingerland en Wassenaar<br />
en voor klasse 5 De Wol<strong>de</strong>n. Brommer:<br />
“Al <strong>de</strong>ze <strong>gemeenten</strong> scoren ver boven het<br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>. Wat ze gemeen hebben, is<br />
het verlenen van goe<strong>de</strong> service. Ze leveren<br />
grote groenbakken en/of halen in <strong>de</strong> zomer<br />
wekelijks op. Wat niet werkt, zijn duobakken.<br />
Door <strong>de</strong> schotten in <strong>de</strong> duobakken weg<br />
te halen, verdubbel<strong>de</strong> Delfzijl in één jaar<br />
tijd <strong>de</strong> hoeveelheid gft-afval. Amstelveen<br />
wist met een omschakeling van duobak<br />
naar rolcontainers <strong>de</strong> hoeveelheid per persoon<br />
op te krikken van 35 naar 51 kilo.”<br />
Op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> pagina’s wor<strong>de</strong>n vijf succesverhalen<br />
uitgewerkt.<br />
LAAGHANGEND FRUIT<br />
Met <strong>de</strong> succesverhalen als lichtend voorbeeld<br />
<strong>gaat</strong> Brommer dit jaar <strong>de</strong> boer op om<br />
achterblijvers <strong>bij</strong> te staan. Hij richt zich in<br />
eerste instantie op <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lijkheidsklassen<br />
3 tot en met 5. “Daar zit het laaghan-<br />
INZAMELRESULTATEN PER STEDELIJKHEIDSKLASSE<br />
AANTAL KILO<br />
PER INWONER<br />
PER JAAR<br />
LANDELIJK<br />
DOEL<br />
LANDELIJK<br />
GEMIDDELDE<br />
150<br />
120<br />
90<br />
60<br />
30<br />
0<br />
35<br />
35<br />
85<br />
69<br />
gend fruit. Bij laagbouw is het vaak relatief<br />
eenvoudig om meer gft in te zamelen. Maar<br />
liefst 177 <strong>gemeenten</strong> voldoen niet aan het<br />
klasse 3-doel van 105 kilo per inwoner.<br />
Die 105 kilo is makkelijk haalbaar.” Wat<br />
Brommer opviel, toen hij <strong>de</strong> min<strong>de</strong>r presteren<strong>de</strong><br />
<strong>gemeenten</strong> analyseer<strong>de</strong>, is dat het<br />
diftar-<strong>gemeenten</strong> zijn. “Mensen moeten<br />
er betalen voor gft-afval. Een cruciale fout.<br />
Voor <strong>de</strong> grijze kliko zorgt diftar dat mensen<br />
min<strong>de</strong>r restafval produceren, maar gftafval<br />
is een nuttige grondstof. Daarvan wil<br />
je juist zoveel mogelijk inzamelen. Mijn<br />
advies voor <strong>gemeenten</strong> met diftar voor<br />
gft-afval is dan ook: stop ermee, en gauw.<br />
Gft-afval moet gratis wor<strong>de</strong>n opgehaald.”<br />
Apeldoorn laat volgens Brommer zien dat<br />
het kan. Die gemeente rekent alleen diftar<br />
voor restafval, niet voor gft-afval. Per inwoner<br />
haalt Apeldoorn 118 kilo op, <strong>bij</strong>na twee<br />
keer zoveel als het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.<br />
Van <strong>de</strong> 177 <strong>gemeenten</strong> heeft Brommer<br />
een top-30 samengesteld. “Deze <strong>de</strong>rtig<br />
<strong>gemeenten</strong> kunnen vrij eenvoudig 85<br />
kiloton gft-afval extra binnenhalen. Daar<br />
ben ik van overtuigd. Al <strong>de</strong>ze <strong>gemeenten</strong><br />
ga ik bena<strong>de</strong>ren. Ik nodig <strong>de</strong> wethou<strong>de</strong>r en<br />
<strong>de</strong> beleidsambtenaar uit voor een gesprek,<br />
waarin ik een presentatie geef en in een<br />
maatwerkadvies uitzet wat <strong>de</strong> potentie is.<br />
Ik reken voor hoeveel CO2-reductie een<br />
betere gft-inzameling oplevert, en welke<br />
kosten het kan besparen. Vervolgens wil ik<br />
<strong>de</strong> gemeente graag ver<strong>de</strong>r helpen. Ik wil<br />
voorkomen dat het <strong>bij</strong> een gesprek blijft.”<br />
105<br />
92<br />
125<br />
102<br />
1 2 3 4 5<br />
11<br />
11<br />
140<br />
116<br />
STEDELIJKHEIDSKLASSE<br />
HOOGBOUW<br />
Hoogbouw blijft een probleem, zeker<br />
sinds <strong>de</strong> rijksoverheid vanaf 2009 soepeler<br />
om<strong>gaat</strong> met het verplicht geschei<strong>de</strong>n<br />
inzamelen. Brommer: “Bij hoogbouw wordt<br />
steeds min<strong>de</strong>r ingezameld. Natuurlijk is<br />
op een fl at tien hoog <strong>de</strong> ruimte beperkt,<br />
maar er kan meer dan nu gebeurt. Inspirerend<br />
is <strong>de</strong> gemeente Nijmegen, waar ze<br />
wekelijks kleine citybins <strong>bij</strong> fl ats legen. In<br />
Tilburg waren ze gestopt, maar starten ze<br />
weer maatwerkpilots.” Voor hoogbouw wil<br />
Brommer op zoek naar succesverhalen in<br />
het buitenland. Hij hoor<strong>de</strong> <strong>bij</strong>voorbeeld dat<br />
in Noord-Italië twee keer per week wordt<br />
opgehaald. “Logisch, gezien <strong>de</strong> warmte.<br />
Maar het is zeker het on<strong>de</strong>rzoeken waard.”<br />
Waar ook meer aandacht voor moet<br />
komen, stelt Brommer, is voorlichting. De<br />
burger is volgens hem onvoldoen<strong>de</strong> doordrongen<br />
van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van gft-afval. “Ze<br />
weten niet dat van gft-afval tegenwoordig<br />
ook groene stroom en biobrandstof wordt<br />
gemaakt. Zelfs <strong>gemeenten</strong> die ik bezocht<br />
wisten amper hoe hun gft-afval wordt verwerkt.<br />
Goe<strong>de</strong> voorlichting is belangrijk.”<br />
Remco Brommer<br />
(Vereniging Afvalbedrijven):<br />
‘Gft-afval moet gratis<br />
wor<strong>de</strong>n opgehaald.’
GEMEENTE<br />
DE WOLDEN
GEMEENTE<br />
DE WOLDEN<br />
STEDELIJKHEIDSKLASSE: 5<br />
GEMIDDELDE VOOR<br />
KLASSE 5<br />
116 KILO PER INWONER<br />
LANDELIJK DOEL VOOR<br />
KLASSE 5<br />
140 KILO PER INWONER<br />
RESULTAAT<br />
DE WOLDEN<br />
212 KILO PER INWONER<br />
Harry Dolfing (De Wol<strong>de</strong>n):<br />
‘In <strong>de</strong> groencontainer<br />
zal ongetwijfeld veel<br />
tuinafval zitten.’<br />
Harry Dolfing, beleidsme<strong>de</strong>werker van gemeente<br />
De Wol<strong>de</strong>n, is enigszins verrast als we hem<br />
bena<strong>de</strong>ren als ‘best practise’ voor ste<strong>de</strong>lijkheidsklasse<br />
5. “We doen hier eigenlijk niets <strong>bij</strong>zon<strong>de</strong>rs”,<br />
zegt hij beschei<strong>de</strong>n. Ondanks dat haal<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> gemeente vorig jaar maar liefst vijfduizend ton<br />
gft-afval op. Per inwoner is dat 212 kilo, 96 kilo<br />
meer dan het lan<strong>de</strong>lijk gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> voor ste<strong>de</strong>lijkheidsklasse<br />
5. Dat De Wol<strong>de</strong>n hoog scoort,<br />
is <strong>de</strong>els te danken aan <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke ligging, <strong>de</strong><br />
grote boer<strong>de</strong>rijen en het ontbreken van grote<br />
ste<strong>de</strong>n. “We zijn een echte Drentse plattelandsgemeente,<br />
met behoorlijk veel grote tuinen. In<br />
<strong>de</strong> groencontainer zal ongetwijfeld veel tuinafval<br />
zitten.” Schei<strong>de</strong>n van afval zit in <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong><br />
inwoners, <strong>de</strong>nkt Dolfing. “Niet alleen gft-afval<br />
scoort hoog, ook met het geschei<strong>de</strong>n inzamelen<br />
van kunststof verpakkingen en papier zitten we<br />
ver boven het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.”<br />
EXTRA CONTAINER<br />
Pluspunt is het hoge serviceniveau. De gemeente<br />
maakt het haar inwoners zo gemakkelijk<br />
mogelijk om gft-afval te schei<strong>de</strong>n. Huishou<strong>de</strong>ns<br />
krijgen een grote gft-bak van 240 liter, die om <strong>de</strong><br />
twee weken wordt geleegd. Tegen een geringe<br />
vergoeding kunnen ze een extra container aanvragen.<br />
“Bij zo’n tweehon<strong>de</strong>rd huishou<strong>de</strong>ns staat<br />
een twee<strong>de</strong> container. Het excuus dat <strong>de</strong> bakken<br />
vol zijn, <strong>gaat</strong> <strong>bij</strong> ons dus niet op”, legt Dolfing uit.<br />
Sterk punt vindt hij dat <strong>de</strong> gft-inzameling al sinds<br />
<strong>de</strong> beginjaren negentig van <strong>de</strong> vorige eeuw on-<br />
gewijzigd is. De inzamelfrequentie, <strong>de</strong> inzamelroutes:<br />
ie<strong>de</strong>reen weet wat <strong>de</strong> bedoeling is. “Onze<br />
kracht is <strong>de</strong> continuïteit en <strong>de</strong> dui<strong>de</strong>lijkheid. Dat<br />
zal zeker een rol spelen.”<br />
KLIMAAT- EN ENERGIEDOELEN<br />
De gemeente werkt op het ogenblik aan een afvalbeheerplan.<br />
“In dat ka<strong>de</strong>r kijken we goed naar<br />
ons gft-afval. Want ook al doen we het goed, toch<br />
bestaat ons restafval nog steeds voor 17 procent<br />
uit gft-afval. Het lan<strong>de</strong>lijk gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> ligt op<br />
37 procent. We overwegen on<strong>de</strong>r meer om het<br />
afgeven van grof tuinafval gratis te maken. Nu<br />
betalen mensen een geringe vergoeding.” Voor<br />
<strong>de</strong> verwerking van gft-afval verleng<strong>de</strong> De Wol<strong>de</strong>n<br />
recent het contract met Attero. Afgesproken is<br />
dat Attero het gft-afval duurzamer verwerkt,<br />
tegen hetzelf<strong>de</strong> tarief. “Attero bouwt een nieuwe<br />
installatie waarin ons gft-afval wordt vergist en<br />
daarna gecomposteerd. Voor onze gemeente betekent<br />
het vergisten een extra CO2-reductie van<br />
500 ton. Ons gft-afval draagt op <strong>de</strong>ze wijze <strong>bij</strong> aan<br />
het behalen van onze klimaat- en energiedoelen<br />
uit het Milieuambitieplan.”<br />
Onze kracht is <strong>de</strong><br />
continuïteit<br />
13
GEMEENTE<br />
DELFZIJL
GEMEENTE<br />
DELFZIJL<br />
STEDELIJKHEIDSKLASSE: 4<br />
GEMIDDELDE VOOR<br />
KLASSE 4<br />
102 KILO PER INWONER<br />
LANDELIJK DOEL VOOR<br />
KLASSE 4<br />
125 KILO PER INWONER<br />
RESULTAAT<br />
DELFZIJL<br />
118 KILO PER INWONER<br />
Peter Bouman (Delfzijl):<br />
‘Is het gft-afval vervuild,<br />
dan nemen we <strong>de</strong> bak<br />
niet mee.’<br />
Delfzijl heeft afgelopen jaar een forse inzamelslag<br />
gemaakt. In één jaar tijd wist <strong>de</strong> Groningse<br />
gemeente <strong>de</strong> hoeveelheid gft-afval <strong>bij</strong>na te verdubbelen<br />
tot 118 kilo per persoon. Daarmee ligt<br />
het lan<strong>de</strong>lijke doel van 125 kilo per inwoner binnen<br />
handbereik. “We zaten ver on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> doelstelling”,<br />
erkent Peter Bouman, coördinator reiniging<br />
van <strong>de</strong> gemeente Delfzijl. De duobak - waarin<br />
inwoners zowel hun restafval als hun gft-afval<br />
in kwijt kon<strong>de</strong>n - bleek <strong>de</strong> boosdoener. “Het gftafval<br />
raakte veelal vervuild met restafval. Zat het<br />
ge<strong>de</strong>elte voor restafval vol, dan gooi<strong>de</strong>n mensen<br />
het restafval gewoon <strong>bij</strong> het gft-compartiment.<br />
Hierdoor ging veel gft-afval verloren.” Begin vorig<br />
jaar startte <strong>de</strong> omruilactie van duobak naar grote<br />
rolcontainers van 240 liter. Bouman: “Eerst lieten<br />
we <strong>bij</strong> <strong>de</strong> tienduizend duobakken het tussenschot<br />
eruit halen. Dat gebeur<strong>de</strong> <strong>bij</strong> <strong>de</strong> mensen thuis.<br />
Ie<strong>de</strong>reen moest zijn duobak aan <strong>de</strong> straat zetten.<br />
Daarna kregen <strong>de</strong> huishou<strong>de</strong>ns een gloednieuwe<br />
rolcontainer voor het grijze afval.”<br />
GOEDKOPER<br />
De duobak werd wekelijks geleegd, <strong>de</strong> grote rolcontainers<br />
tweewekelijks. De ene week haalt <strong>de</strong><br />
reinigingsdienst het gft-afval op, <strong>de</strong> week daarop<br />
<strong>de</strong> grijze container met restafval. Het volume<br />
blijft gelijk. “Door het weghalen van het schot is<br />
<strong>de</strong> gft-bak twee keer zo groot. Mocht er een hittegolf<br />
komen, dan zamelen we elke week in. Tot<br />
nu toe is dat niet nodig geweest”, legt Bouman<br />
uit.<br />
De omschakeling betaalt zich uit. Nu <strong>de</strong> gemeente<br />
<strong>bij</strong>na twee keer zoveel gft-afval inzamelt – en<br />
het restafval met eenzelf<strong>de</strong> hoeveelheid daalt<br />
– dalen <strong>de</strong> kosten van <strong>de</strong> afvalverwerking. Me<strong>de</strong><br />
dankzij het gft-afval is <strong>de</strong> afvalstoffenheffing in<br />
onze gemeente <strong>de</strong> afgelopen twee jaar gedaald.”<br />
CONTROLES<br />
Afval brengen <strong>bij</strong> het overslagstation mag sinds<br />
kort nog slechts drie keer gratis. Daarna rekent<br />
<strong>de</strong> gemeente een tarief. Deze maatregel geldt<br />
niet voor gft-afval, benadrukt Bouman. “Het<br />
brengen van gft-afval blijft gratis”, zegt hij. Om<br />
het lan<strong>de</strong>lijke doel te halen, laat <strong>de</strong> gemeente<br />
controles uitvoeren. Handhaving werkt, zo bleek<br />
eer<strong>de</strong>r. “Met regelmaat <strong>gaat</strong> met <strong>de</strong> gft-inzameling<br />
iemand van het werkvoorzieningsschap mee,<br />
die <strong>de</strong> gft-bakken controleert. Is het gft-afval<br />
vervuild, dan nemen we <strong>de</strong> bak niet mee, en hangen<br />
we een informatiekaart aan <strong>de</strong> container. In<br />
het begin moesten we veel kaarten ophangen. Na<br />
verloop van tijd ging het dusdanig goed, dat we<br />
zijn gestopt. Nu merk je dat mensen weer slordig<br />
wor<strong>de</strong>n. Inmid<strong>de</strong>ls hebben we twee mensen in<br />
dienst die mogen beboeten. Daarmee hou<strong>de</strong>n we<br />
een stok achter <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur.”<br />
Verdubbeling dankzij<br />
afschaffen duobak<br />
15
GEMEENTE<br />
SMALLINGERLAND
GEMEENTE<br />
SMALLINGERLAND<br />
STEDELIJKHEIDSKLASSE: 3<br />
GEMIDDELDE VOOR<br />
KLASSE 3<br />
92 KILO PER INWONER<br />
LANDELIJK DOEL VOOR<br />
KLASSE 3<br />
105 KILO PER INWONER<br />
RESULTAAT<br />
SMALLINGERLAND<br />
161 KILO PER INWONER<br />
Karin Vos (Smallingerland):<br />
‘Twee keer zoveel<br />
volume voor gft-afval.’<br />
Smallingerland zag <strong>de</strong> inzameling van gft-afval<br />
verle<strong>de</strong>n jaar flink stijgen. De gemeente zat in<br />
2010 met 146 kilo per inwoner al ver boven <strong>de</strong><br />
doelstelling, maar wist toch <strong>de</strong> inzameling op te<br />
krikken naar 161 kilo. Hoe? “Door grotere rolcontainers<br />
voor groenafval aan te bie<strong>de</strong>n”, verklaart<br />
Karin Vos, beleidsme<strong>de</strong>werker van <strong>de</strong> gemeente.<br />
“Tot voor kort kregen huishou<strong>de</strong>ns een rolcontainer<br />
van 240 liter voor grijs afval en een kleinere<br />
container van 140 liter voor groenafval. Met het<br />
vernieuwen van ons rolcontainerbestand hebben<br />
we gekozen voor twee grote rolcontainers van<br />
240 liter. Twee keer zoveel volume dus voor gftafval.<br />
In <strong>de</strong> zomerperio<strong>de</strong> - van april tot oktober<br />
- rij<strong>de</strong>n we een extra gft-route. Dan legen we <strong>de</strong><br />
groencontainer wekelijks.”<br />
MEER VOLUME<br />
Meer volume helpt, constateert Vos uit eigen<br />
ervaring. Dankzij <strong>de</strong> grote bakken zag ze <strong>de</strong> hoeveelheid<br />
gft-afval in een jaar tijd stijgen van acht-<br />
naar negenduizend ton. “Vooral tij<strong>de</strong>ns pieken,<br />
<strong>bij</strong>voorbeeld wanneer ie<strong>de</strong>reen in het voorjaar <strong>bij</strong><br />
mooi weer <strong>de</strong> tuin in<strong>gaat</strong>, waren <strong>de</strong> kleine rolemmers<br />
niet afdoen<strong>de</strong>. Dan beland<strong>de</strong> veel groenafval<br />
<strong>bij</strong> het restafval. Met <strong>de</strong> grote bakken kunnen<br />
we <strong>de</strong> pieken beter opvangen.” Dat <strong>de</strong> kleine bakken<br />
niet vol<strong>de</strong><strong>de</strong>n, bleek na een aankondiging van<br />
een controleactie door <strong>de</strong> gemeente. “We gaven<br />
aan dat we handhavers op pad zou<strong>de</strong>n sturen om<br />
bakken te controleren op vervuiling. Zat er teveel<br />
gft-afval in grijze containers, dan zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
Hoe groter <strong>de</strong> bak,<br />
mensen een boete ontvangen. In die tijd kregen<br />
we veel verzoeken om grotere groenbakken.”<br />
Wat <strong>de</strong> gemeente tevens doet om pieken op te<br />
vangen, is het plaatsen van bladkooien in <strong>de</strong><br />
herfst. Vos: “Verspreid over <strong>de</strong> gemeente zetten<br />
we hon<strong>de</strong>rd kooien neer, waarin mensen hun<br />
bladafval kwijt kunnen. Zo voorkomen we dat <strong>de</strong><br />
gft-bak overvol raakt.”<br />
De omschakeling gebeur<strong>de</strong> op een natuurlijk<br />
moment. De ou<strong>de</strong> containers waren reeds<br />
afgeschreven en aan vernieuwing toe. “In 1988<br />
zijn we begonnen met geschei<strong>de</strong>n inzameling.<br />
Die containers waren inmid<strong>de</strong>ls op. Het werd<br />
te kostbaar om steeds een reparateur op pad<br />
te sturen.” Inwoners van Smallingerland zijn<br />
ronduit tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> service. Bij een recente<br />
bewonersenquête gaven ze <strong>de</strong> inzameling van <strong>de</strong><br />
gemeente een 7,5.<br />
AFVALWIJZER-APP<br />
Smallingerland besteedt veel aandacht aan<br />
voorlichting. Huishou<strong>de</strong>ns ontvangen een uitgebrei<strong>de</strong><br />
afvalgids en lezen geregeld berichten over<br />
afval in <strong>de</strong> plaatselijke huis-aan-huiskrant. In <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong> helft van 2012 komt <strong>de</strong> Afvalwijzer-app,<br />
die mensen met een smartphone gratis kunnen<br />
downloa<strong>de</strong>n. “Die app gaan we promoten. Mensen<br />
kunnen met <strong>de</strong> app <strong>de</strong> inzameldagen inzien,<br />
en ontvangen een berichtje als ze <strong>de</strong> groenbak<br />
buiten moeten zetten. Als gemeente kunnen we<br />
er veel informatie op kwijt.”<br />
hoe meer gft-afval<br />
17
GEMEENTE<br />
NIJMEGEN
GEMEENTE<br />
NIJMEGEN<br />
STEDELIJKHEIDSKLASSE: 2<br />
GEMIDDELDE VOOR<br />
KLASSE 2<br />
69 KILO PER INWONER<br />
LANDELIJK DOEL VOOR<br />
KLASSE 2<br />
85 KILO PER INWONER<br />
RESULTAAT NIJMEGEN<br />
90 KILO PER INWONER<br />
Vincent Meijers (Nijmegen):<br />
‘Vraag je geld voor gft-afval,<br />
dan werkt dat<br />
<strong>de</strong> opbrengst tegen.’<br />
Nijmegen maakt het geschei<strong>de</strong>n aanleveren van<br />
gft-afval financieel aantrekkelijk. “We hebben<br />
diftar. Gft-afval halen wij gratis op, terwijl<br />
mensen voor het restafval moeten betalen”,<br />
vertelt Vincent Meijers, senior beleidsme<strong>de</strong>werker<br />
afvalbeleid van <strong>de</strong> gemeente Nijmegen.<br />
Huishou<strong>de</strong>ns betalen in Nijmegen 71 eurocent<br />
per vuilniszak, waarin ze het restafval moeten<br />
doen. Het loont dus om gft niet <strong>bij</strong> het restafval<br />
te gooien. An<strong>de</strong>rsom - dus restafval stiekem in<br />
<strong>de</strong> groenbakken gooien - is in Nijmegen niet het<br />
gevolg. De gft-afval is volgens Meijers van goe<strong>de</strong><br />
kwaliteit. Dat an<strong>de</strong>re diftar-<strong>gemeenten</strong> wél gftafval<br />
in rekening brengen, vindt hij onverstandig.<br />
“Vraag je geld voor gft-afval, dan werkt dat <strong>de</strong><br />
opbrengst tegen. In Nijmegen willen wij zoveel<br />
mogelijk gft ophalen, omdat er nuttige producten<br />
van gemaakt wor<strong>de</strong>n. Van thuiscomposteren zijn<br />
wij geen voorstan<strong>de</strong>r. In een stad kan dat lei<strong>de</strong>n<br />
tot overlast. Bovendien is <strong>de</strong> compost van min<strong>de</strong>re<br />
kwaliteit.” Meijers noemt nóg een voor<strong>de</strong>el van<br />
<strong>de</strong> Nijmeegse diftarzakken: “Ik kan me voorstellen<br />
dat mensen liever hun natte organisch afval<br />
in een container bewaren, dan in een plastic zak<br />
die kan gaan lekken.”<br />
CITYBINS<br />
Bij laagbouw haalt Nijmegen <strong>de</strong> groene container<br />
van 140 liter tweewekelijks op. Bij hoogbouw<br />
verschilt het aanbod. “Tot een paar jaar gele<strong>de</strong>n<br />
plaatsten we zogeheten cocons <strong>bij</strong> flats. Dat zijn<br />
verzamelcontainers voor gft-afval. In sommige<br />
wijken werken <strong>de</strong> cocons prima, in an<strong>de</strong>re wijken<br />
zorgen ze voor problemen. Mensen plaatsen<br />
vaak an<strong>de</strong>r afval <strong>bij</strong> <strong>de</strong> containers en het gft-afval<br />
raakt daar vervuild, waardoor we partijen soms<br />
moesten afkeuren.’’ Bij verschei<strong>de</strong>ne hoogbouwcomplexen<br />
zijn <strong>de</strong> gft-cocons inmid<strong>de</strong>ls<br />
weggehaald. Meijers: “De flatbewoners krijgen<br />
op verzoek een individuele citybin, een vierkante<br />
groene afsluitbare emmer. Ze mogen kiezen:<br />
een citybin van 25 liter of van 40 liter. De citybins<br />
kunnen ze elke twee weken aan <strong>de</strong> straat zetten,<br />
waar ze door <strong>de</strong> milieudienst wor<strong>de</strong>n geleegd.”<br />
Meijers noemt <strong>de</strong> citybin ‘wisselgeld’ voor het<br />
weghalen van <strong>de</strong> cocons. Zo blijft er immers<br />
een mid<strong>de</strong>l voor mensen die hun gft-afval willen<br />
schei<strong>de</strong>n, want dat moet voor ie<strong>de</strong>reen mogelijk<br />
blijven. I<strong>de</strong>aal vindt hij ze niet. “Door het vocht<br />
wor<strong>de</strong>n ze behoorlijk zwaar. Voor <strong>de</strong> mensen die<br />
in hoogbouw wonen, is het vaak een hele tour om<br />
ze bene<strong>de</strong>n te krijgen.”<br />
RIJDEN OP <strong>GFT</strong>-AFVAL<br />
Nijmegen wil het schei<strong>de</strong>n van gft-afval stimuleren.<br />
Voor hoogbouw zoekt Meijers op het ogenblik<br />
naar kansrijke oplossingen. “Op sommige<br />
plekken hebben flatbewoners een sleutel van<br />
hun gft-cocon. Dat levert een betere gft-kwaliteit<br />
op. Mogelijk kunnen we iets met containers met<br />
afvalpasjes, of kunnen we faciliteren dat gft-afval<br />
inpandig wordt opgeslagen in flatgebouwen. De<br />
opslagmid<strong>de</strong>len moeten dan wel goed schoongemaakt<br />
wor<strong>de</strong>n”<br />
Vanaf komen<strong>de</strong> jaarwisseling wordt het Nijmeegse<br />
gft-afval eerst <strong>bij</strong> ARN vergist, voordat het<br />
naar <strong>de</strong> compostering <strong>gaat</strong>. Tegen die tijd rij<strong>de</strong>n<br />
in <strong>de</strong> stad vuilniswagens en stadsbussen rond<br />
met <strong>de</strong> tekst ‘Deze wagen rijdt op uw gft-afval’.<br />
Meijers verwacht dat <strong>de</strong> publiciteit leidt tot méér<br />
gft-afval. “Hopelijk is dat voor burgers weer een<br />
prikkel om beter te schei<strong>de</strong>n.”<br />
Gft-afval halen we<br />
gratis op, restafval niet<br />
19
GEMEENTE<br />
TILBURG
GEMEENTE<br />
TILBURG<br />
STEDELIJKHEIDSKLASSE: 1<br />
GEMIDDELDE VOOR<br />
KLASSE 1<br />
18 KILO PER INWONER<br />
LANDELIJK DOEL VOOR<br />
KLASSE 1<br />
35 KILO PER INWONER<br />
RESULTAAT<br />
TILBURG<br />
48 KILO PER INWONER<br />
Tilburgers zamelen gezamenlijk jaarlijks ruim<br />
9.500 ton gft-afval in. De gemeente scoort daarmee<br />
met 48 kilo per inwoner ver boven het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
voor <strong>de</strong> hoogste ste<strong>de</strong>lijkheidsklasse.<br />
Dat ligt op slechts 18 kilo per inwoner. Ondanks<br />
het verschil is Piet van Oirschot, beleidsme<strong>de</strong>werker<br />
afval van <strong>de</strong> gemeente Tilburg, verre van<br />
tevre<strong>de</strong>n. “We vin<strong>de</strong>n het resultaat veel te laag.<br />
We leggen <strong>de</strong> lat hoger, omdat Tilburg een duurzame<br />
gemeente wil zijn. Schei<strong>de</strong>n is niet alleen<br />
goed voor het milieu, het is ook veel goedkoper.”<br />
Op het gebied van duurzaamheid loopt Tilburg<br />
in Ne<strong>de</strong>rland voorop. Meer<strong>de</strong>re keren werd <strong>de</strong><br />
gemeente uitgeroepen tot Duurzaamste stad van<br />
Ne<strong>de</strong>rland. Om die verkiezing in <strong>de</strong> toekomst<br />
veilig te stellen, lanceer<strong>de</strong> het college on<strong>de</strong>r<br />
meer een plan om <strong>de</strong> afvalinzameling ver<strong>de</strong>r te<br />
optimaliseren en hiermee <strong>de</strong> afvalscheiding te<br />
verbeteren. Dat betekent: méér schei<strong>de</strong>n, ook<br />
van gft-afval.<br />
PROEVEN HOOGBOUW<br />
Binnen <strong>de</strong> gemeente hebben alle huishou<strong>de</strong>ns<br />
in <strong>de</strong> laagbouw, circa driekwart van <strong>de</strong> huishou<strong>de</strong>ns,<br />
een duobak. Een tussenschot creëert in <strong>de</strong><br />
bak twee aparte ruimtes: één voor restafval, één<br />
voor gft-afval. “De duobakken wor<strong>de</strong>n wekelijks<br />
op een vaste dag geleegd”, vertelt Van Oirschot.<br />
In <strong>de</strong> hoogbouw haal<strong>de</strong> <strong>de</strong> gemeente tot nu toe<br />
geen gft-afval op. Om <strong>de</strong> gft-scheiding te verbeteren,<br />
<strong>gaat</strong> Tilburg dit jaar een proef doen met<br />
gft-inzameling <strong>bij</strong> <strong>de</strong> hoogbouw. Van Oirschot:<br />
Piet van Oirschot<br />
(Tilburg):<br />
‘We leggen<br />
<strong>de</strong> lat hoger.’<br />
“Een aantal flats in <strong>de</strong> gemeente beschikt over<br />
een inpandige containerruimte. In die flats gaan<br />
we als proef gft-afval inzamelen. Een eer<strong>de</strong>re pilot<br />
met inpandige containers was niet succesvol.<br />
De containers raakten te vervuild en gingen stinken<br />
omdat er ook an<strong>de</strong>r afval in werd gegooid.<br />
Ditmaal maken we het <strong>de</strong> flatbewoners nóg makkelijker:<br />
we gaan ze faciliteren in <strong>de</strong> keuken. We<br />
bie<strong>de</strong>n hen een speciale gft-emmer of biologisch<br />
afbreekbare gft-zakken aan. Daarmee kunnen<br />
ze het gft-afval in hun keuken verzamelen.” Bij<br />
<strong>de</strong> Tilburgse hoogbouw valt volgens Van Oirschot<br />
nog een behoorlijke gft-winst te behalen. Meer<br />
dan <strong>de</strong>rtig procent van het restafval bestaat er uit<br />
gft-afval.<br />
COMMUNICATIE<br />
Ook <strong>bij</strong> <strong>de</strong> laagbouw start Tilburg proeven om <strong>de</strong><br />
scheiding te verbeteren. Zo zamelt <strong>de</strong> gemeente<br />
in een paar wijken als proef alternerend in met<br />
<strong>de</strong> ene week een duobak voor rest- en gft-afval,<br />
en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re week een plasticcontainer. Doel is<br />
het verhogen van <strong>de</strong> totale afvalscheiding in 2015<br />
met drie procent. Van Oirschot verwacht winst<br />
te behalen in <strong>de</strong> afvalscheiding door een betere<br />
communicatie en handhaving. “We zijn druk<br />
doen<strong>de</strong> om een nieuwe campagne op te zetten,<br />
waar<strong>bij</strong> we tevens sociale media inzetten om <strong>de</strong><br />
jeugd beter te bereiken. Daarnaast voeren we<br />
<strong>de</strong> controles op het verkeerd schei<strong>de</strong>n van afval<br />
ver<strong>de</strong>r op. Onze bela<strong>de</strong>rs controleren <strong>de</strong> inhoud<br />
van <strong>de</strong> container. Is <strong>de</strong> container vervuild, dan<br />
ontvangen mensen een gele of een ro<strong>de</strong> kaart. Bij<br />
recidive komt één van onze gemeentelijke opsporingsambtenaren<br />
op bezoek. Teveel Tilburgers<br />
zien afvalscheiding nog als een vrijblijvendheid.”<br />
Tilburg<br />
experimenteert <strong>bij</strong><br />
hoogbouw<br />
21